Jaargang 2 >
nr. 1 Maart 2012
Partnermagazine van Vernieuwing Bouw
Ketensamenwerking
Elke dag beter dan gisteren
Praktijkleren
De andere harde kant van de medaille
Taskgroup aan het woord
Gebruik de kracht van de markt
Maart 2012 < BINdT
1
Colofon Uitgave Vernieuwing Bouw
3
Succesverhalen uit de praktijk
Vormgeving
4
Praktijkleren = Bouwen aan vertrouwen
Studio Steenbergen, bno
7
Het antwoord op de vraag die u nog niet gesteld heeft
Tekst Vernieuwing Bouw
10 Elke dag beter dan gisteren, elke week beter dan vorige week
Fotografie Cathy fotografie & visagie Grontmij Henk Snaterse Henri Cormont/ Inzicht fotografie & Advcies Shutterstock Vernieuwing Bouw
13 In Beeld 14 De Ontmoeting
Twigt Grafisch Facilitair
Taskgroup aan het woord
1250
7
Vernieuwing Bouw Vernieuwing Bouw Zilverstraat 69 2718 RP Zoetermeer Postbus 662 2700 AR Zoetermeer www.vernieuwingbouw.nl info@vernieuwingbouw.nl @vernieuwingbouw Partners Vernieuwing Bouw www.youtube.com/vernieuwingbouw BINdT > Maart 2012
4
16 Partners van Vernieuwing Bouw
Drukwerk
Oplage
Lessen uit de polder
Vernieuwing Bouw is een onafhankelijk platform voor ontmoeting, kennisuitwisseling en samenwerking in de bouw. Organisaties die de vernieuwing van de bouwsector belangrijk vinden verbinden zich aan Vernieuwing Bouw en zijn partner. De partners van Vernieuwing Bouw komen uit alle delen van de bouwsector. Denk aan Rijksoverheid, gemeenten, woningcorporaties, bouwbedrijven, ingenieurs, architecten, installateurs en kennisinstellingen.
BIM in Arnhem
13
Succesverhalen uit de praktijk
Met trots presenteer ik u de tweede editie van BINdT, het partnermagazine van Vernieuwing Bouw. In deze BINdT vindt u weer een aantal mooie verhalen over vernieuwing in de praktijk. Voor de rubriek ‘In Beeld’ deden wij een oproep voor vernieuwende en fotogenieke praktijkprojecten die een plekje in de spotlight verdienen. Het aantal reacties was overweldigend. Op de cover prijkt een foto van een project van Vernieuwing Bouw partner Grontmij. Op de bouwinnovatie kaart (www.bouwinnovatiekaart.nl) vindt u een overzicht van vernieuwende projecten en kunt u uw voordeel doen met de lessen die anderen geleerd hebben. Een andere manier om het eindresultaat van een project te verbeteren is te investeren in de onderlinge relaties. In de Overdiepse Polder nemen opdrachtgever en opdrachtnemer samen deel aan het programma Praktijkleren. Door in een vroeg stadium irritaties en frustraties uit te spreken en je te verplaatsen in de ander, is het project vaak eerder klaar, met minder faalkosten en voorkom je dat conflicten escaleren. Ik vind dit echt een goed voorbeeld van cultuurverandering in de bouw. In Amersfoort Vathorst werken Portaal en Dura Vermeer samen aan de realisatie van een nieuwe woonwijk door ketensamenwerking in de praktijk toe te passen. Dat blijkt niet altijd even eenvoudig. Wij mochten meeluisteren tijdens een evaluatiegesprek en het resultaat leest u in deze BINdT. Tot slot vertelt Michelle Spaas u in deze BINdT iets over het loket Unsollicited proposals van ProRail. Zij is lid ook van de Taskgroup Eigen Initiatief en vertelt u welke voordelen deze Taskgroup voor haar heeft. Ik zou nog pagina’s door kunnen gaan met het vertellen van leuke, mooie en inspirerende verhalen uit de praktijk. Maar voor nu laat ik het hier bij. Ik wens u veel leesplezier. Jacqueline Schlangen Directeur
Maart 2012 < BINdT
3
Foto: Henri Cormont
Praktijkleren = Bouwen aan vertrouwen Lessen uit de polder
4
BINdT > Maart 2012
In 2010 stond Vernieuwing Bouw aan de wieg van het programma Praktijkleren. Inmiddels zijn enkele grote bouwprojecten met Praktijkleren aan de slag gegaan en zijn enthousiast over de aanpak. Maar wat houdt Praktijkleren nu in en waarom is het belangrijk? We spraken met enkele betrokkenen van het project de Overdiepse Polder over hun ervaringen met Praktijkleren tot nu toe.
Maartje Thijssen is als projectleider vanuit het Waterschap bij de Overdiepse Polder betrokken. “We werken in het project Overdiepse Polder met een voor ons nieuwe contractmethode. Daarom stelden we veel vragen aan de aannemer, want dit project is wel een beetje ons kindje.” Jos van Uden, projectmanager vanuit de aannemerscombinatie: “We liepen in het begin inderdaad tegen wat communicatieproblemen aan. Voor mij is deze manier van werken niet nieuw, maar als je opdrachtgever niet dezelfde denkwijze heeft betreffende de bandbreedte in contractuele, technische en planningsmogelijkheden, bestaat de kans op onduidelijkheden of zelfs conflicten. En dat wilden we niet!”
We proberen het ‘gewoon’ een jaar “Mijn leidinggevende kwam met het idee voor Praktijkleren. Ik hoefde er zelf niet lang over na te denken, het is natuurlijk ook in ons gezamenlijke belang”, aldus Jos. Ook Paul Rooswinkel, projectleider grondwerken, zag direct de voordelen. “Het is echt een bijzondere manier van werken. In eerdere projecten heb ik al gemerkt dat als op projectniveau frustraties uitgesproken (kunnen) worden, de uitvoering daar veel voordeel van heeft.” Bij het Waterschap liep het iets anders. “We hebben intern best wel wat discussie gehad voor we besloten mee te doen. Volgens sommige collega’s moet je afstand houden om zakelijk te kunnen blijven. Ik denk zelf dat je beter zakelijk kunt zijn als je elkaar begrijpt en kent. Je wordt dan minder star, maakt minder snel ruzie en de kans
dat de rechter er aan te pas moet komen is dan echt veel kleiner. We hebben uiteindelijk besloten het een jaar te proberen en daarna te evalueren.”
Je kunt er niet omheen draaien Maartje: “Het voordeel van Praktijkleren is dat er een externe begeleider bij zit die ook doorvraagt. Daardoor ga je dieper en kom je bij de kern van ‘het probleem’. Je kunt er niet om heen draaien en dat helpt. Er zijn heel veel partijen betrokken bij dit project en we voelen allemaal druk van alle kanten. Door dat bespreekbaar te maken ga je elkaar beter begrijpen.” Jos merkt ook dat alles sneller gaat als je elkaars imperfecties accepteert. “We hebben eerst gekeken naar ieders belangen en daarna de knelpunten geïnventariseerd. Dat was niet eens
De Overdiepse Polder in het kort De Overdiepse Polder, in Brabant, ligt langs de Bergsche Maas. Bij extreem hoogwater kan het water uit de Maas de polder in stromen. Het waterpeil kan daarmee 27 centimeter dalen. Zo blijven dorpen en steden gespaard van overstromingen. Om de rivier de ruimte te geven wordt de dijk verlaagd; aan de zuidzijde van de polder wordt juist een nieuwe winterdijk aangelegd. De ondernemers en inwoners van de polder hebben een plan bedacht om de polder bewoonbaar en geschikt voor landbouw te houden; het terpenplan. Acht bedrijven worden herbouwd op terpen, zodat bij het volstromen van de polder, zij net als de inwoners van de dorpen en steden in de omgeving droge voeten houden. De opdrachtgever is het waterschap Brabantse Delta. De uitvoering van het project is in handen van aannemerscombinatie De Hollandsche Waard, die bestaat uit GMB Civiel BV (partner van Vernieuwing Bouw), Van Oord Nederland, en Oldenkamp.
Maart 2012 < BINdT
5
een moeilijk gesprek. Iedereen was heel vrij en open en respecteerde de ander. Als je merkt dat zij ook met dingen worstelen, word je zelf ook een stuk coulanter.”
Uiteindelijk wil je allemaal trots zijn Het klinkt allemaal best logisch, of niet Jos? “Vroeger praatte je daar niet over. Soms had je al maanden een geschil voordat de aap uit de mouw kwam. Dan dacht je meestal: ‘had je dat nu eerder gezegd….’ Ik denk dat je Praktijkleren bij alle grote projecten zou moeten doen. Dat scheelt maanden aftasten.” “We overleggen nu trouwens ook wat vaker informeel”, zegt Maartje. “Zo weet je weer hoe de ander er in zit, waar ze tegenaan lopen en waar ze last van hebben. Daar kun je dan rekening mee houden. Ik denk ook zeker dat deze manier van werken in de toekomst veel vaker gebruikt zal gaan worden. Uiteindelijk wil je allemaal gewoon trots zijn op het project dat je hebt gedaan.” Ook bij GMB, waar Paul voor werkt, merken ze de positieve invloed van een goede relatie. “Wij streven er altijd naar om echt een wij-gevoel te creëren en samen met de opdrachtgever een mooi project af te leveren. Als je alleen formeel overlegt, is dat lastig. Daarnaast maakt een goede sfeer het werk absoluut leuker.”
Middelpunt van de belangstelling En zijn jullie ook trots op de Overdiepse Polder? Op deze vraag antwoordden alledrie volmondig: ja! Jos: “De Overdiepse Polder staat enorm in de belangstelling, ook internationaal. Het is dan ook een op-en-top Nederlands project. Eigenlijk is het een heel simpel, eeuwenoud concept dat weer helemaal terug komt. We hebben al hoog bezoek gehad uit bijvoorbeeld Thai-
land en Azerbeidjaan, maar ook, middels een informeel bedrijfsbezoek, onze eigen premier Rutte.” Maartje voegt hier aan toe dat in september 2011 de open dag ook goed bezocht werd. “Het staat wel in het contract, maar doordat we een goede (werk)relatie hebben, was het ook gewoon heel leuk om er samen een succes van te maken.” Wat ook heel bijzonder is aan dit project, is het contact met de bewoners. Maartje: “Het idee van de terpen komt van de bewoners zelf. We hebben veel met hen samengewerkt en rapporten gedeeld en besproken in de planningsfase. Die open houding wilden we ook van de aannemer terug zien. En dat doen ze echt heel goed.” Paul reageert: “Als opdrachtnemer zijn wij tijdelijk betrokken bij het gebied. Het waterschap blijft ook als wij onze spullen gepakt hebben. Onze relatie met de bewoners levert een erfenis voor hen op. Daar zijn we ons ook zeker van bewust.” Jos: “We zijn echt bezig met de toekomst van hele gezinnen, voor generaties lang.”
Meer weten? Wilt u meer weten over Praktijkleren of deelnemen in het programma? Neem dan contact op met programmaleider Freek Hasselaar. Freek.hasselaar@curnet.nl of 06-46228844. Voor meer informatie over de Overdiepse Polder kunt u kijken op de website van waterschap Brabantse Delta of het programma Ruimte voor de Rivier van Rijkswaterstaat. www.ruimtevoorderivier.nl/overdiepsepolder www.brabantsedelta.nl/overdiep
Praktijkleren Praktijkleren is een programma dat er op is gericht vertrouwen te bouwen tussen betrokken partijen (dus niet op het individu) binnen grote bouwprojecten. Daarbij ligt de focus op het productief maken van wrijvingen die altijd ontstaan wanneer mensen samenwerken. Ab van Luin (één van de begeleiders in het programma): “Met meer vertrouwen beter samenwerken klinkt heel soft, maar dat is het niet. Ik noem het de andere harde kant van de medaille. Naast het contract bepaalt de kwaliteit van de relatie ook het eindresultaat.” Hoe werkt dat dan? “Ik inventariseer van te voren wat er in de dagelijkse praktijk aan kwesties speelt tussen de partijen. Daarmee maak ik dan een ontwerp voor een werksessie. Samen met Jaap Verkade begeleid ik de werksessies. We onderzoeken de verschillende zienswijzen. Iedereen heeft immers zijn eigen kijk op de werkelijkheid. We graven dieper en speuren wat er onder zit. Welke belangen zijn in het geding? Van daar uit kijken we naar oplossingsopties. De uiteindelijke oplossing komt altijd uit de groep zelf. Omdat ze zelf eigenaar zijn van hun oplossing, werkt het ook. ‘Wrijving geeft glans’ is ons motto. Wat we precies bespreken, blijft uiteraard vertrouwelijk.” 6
BINdT > Maart 2012
Maartje Thijssen, Projectleider Overdiep Waterschap Brabantse Delta
Jos van Uden, Projectmanager aannemerscombinatie De Hollandsche Waard
Paul Rooswinkel, Projectleider aannemerscombinatie De Hollandsche Waard
Het antwoord op de vraag die u nog niet gesteld heeft “Ik dacht dat het juridisch heel ingewikkeld was, maar dat is het helemaal niet!” Marktpartijen zijn dag in dag uit bezig met hun vakgebied, hun specialisatie. Zij zijn dan ook op de hoogte van de meest actuele ontwikkelingen en komen zelf met vernieuwende oplossingen en ideeën. Het is dan ook logisch dat de opdrachtgevers gebruik maken van die kennis en ervaring, toch? Logisch ja; eenvoudig nee. Maart 2012 < BINdT
7
Michelle Spaas, programmamanager ProRail.
Wet- en regelgeving, oneerlijke concurrentie, wantrouwen, grote organisaties en veel betrokkenen. Allemaal redenen die worden genoemd als belemmering voor vernieuwing. ProRail is er van overtuigd dat het veel van de markt kan leren, en andersom. Maar hoe zorg je er voor dat de markt je weet te vinden? En niet halverwege ontmoedigd raakt en afhaakt? Aan tafel zit Michelle Spaas van ProRail.
Niet voor ‘ideetjes’ Michelle Spaas heeft als programmamanager bij ProRail het loket Unsolicited Proposals (USP) ingericht en is lid van de Taskgroup Eigen Initiatief. Een Eigen Initiatief, zoals wij een Unsolicited Proposal in het Nederlands noemen, is een oplossing vanuit de markt die anticipeert op een nog niet gestelde vraag. Het geeft uiteindelijk ruimte voor vernieuwing en innovatie; en dat is waar de Taskgroupleden naar streven. Michelle: “Wij willen graag de vernieuwende ideeën en inzichten uit de markt in een vroeg stadium horen. We richten ons daarbij alleen op de zakelijke voorstellen en businesscases van professionals, en niet op ‘een ideetje’ van bijvoorbeeld een omwonenende, zoals je bij sommige publieke organisaties wel ziet. Wij zijn op zoek naar professionele voorstellen van partijen waar we duidelijke afspraken mee kunnen maken, daar zijn we ook gewoon eerlijk over. We hebben bewust gekozen voor de zakelijke kant in plaats van een ideeënbus, mede na ervaringen van anderen uit de Taskgroup.” 8
BINdT > Maart 2012
Open en eerlijk duurt het langst
Het loket USP valt onder de afdeling Innovatie en is een ingang die voor iedereen beschikbaar is. Michelle: “Natuurlijk wordt er ook in het netwerk over voorstellen gepraat. Het loket is echt een extra mogelijkheid voor de markt. Wij screenen de voorstellen en zoeken dan waar mogelijk naar aansluitingen binnen onze eigen organisatie. Heel vaak zijn het voorstellen waar verschillende afdelingen bij betrokken zijn. Voor een marktpartij is het dan heel lastig om bij de juiste persoon uit te komen. Dat organiseren wij nu, in nauwe samenwerking met de afdeling Aanbestedingszaken, Kostenmanagement en Inkoop (AKI). Alle beslissingen worden besproken en uiteindelijke ondertekend door de voorzitter van één van de Tenderboards van ProRail. Zowel acceptaties als afwijzingen, om het proces eerlijk en objectief te houden. Afgewezen worden is natuurlijk nooit leuk. We doen onze uiterste best om eerlijk en duidelijk uit te leggen waarom we een beslissing nemen. Soms kan op acceptatie aanbesteding volgen, dan zetten we natuurlijk niet de oplosDoet een voorstel sing in de markt, maar de probleemstelling. Markt Altijd in nauw overleg met de indiener. De Koppelt terug aan markt partij die het voorstel indient heeft op die manier een eerlijk en verdiend voordeel. Een andere mogelijkheid is dat we met de Legt advies v indiener een gezamenlijk onderzoekstraject aan Tenderbo ingaan. Een voorwaarde is dat de resultaten van het researchproject later openbaar worden gemaakt.” Ook in andere organisaties is gebleken dat open en transparant communiceren het
De Taskgroups van Vernieuwing Bouw
best werkt. Goede voorbeelden zoals ProRail laten zien dat het anders kan, dat het werkt en inspireren zo niet alleen de markt, maar ook andere opdrachtgevers. Onder andere door hun kennis en ervaring te delen in de Taskgroup.
dacht dat de aanbestedingregels het grootste struikelblok zijn. In de praktijk bleek dat de regels helemaal niet in de weg stonden. We hebben wel allemaal, zowel ProRail als de markt, moeten wennen aan de nieuwe aanpak.” Kwamen er in het begin nog behoorlijk wat voorstellen in de brainstormfase binnen, in 2011 merkte ProRail al een enorme professionaliseringsslag. Van de 18 Unsolicited Proposals die binnen kwamen, leidde bijna de helft tot concrete projecten. “We maken wel onderscheid tussen een echt voorstel en een idee. Daarop voeren we ook een ander proces. Het kost best veel tijd en energie om een goed voorstel te maken. Doordat we een eerste check op een idee kunnen uitvoeren, wordt de drempel voor sommige marktpartijen lager.”
Een Taskgroup is een tijdelijke groep die gezamenlijk aan een bepaald onderwerp of thema werkt. Iedere partner van Vernieuwing Bouw kan deelnemen aan de Taskgroups die voor hem of haar van belang zijn. De thema’s en onderwerpen worden door de partners van Vernieuwing Bouw bepaald. Dat kan tijdens de IMPULS! conferentie in januari zijn, maar ook gedurende het jaar. Wilt u deelnemen aan een Taskgroup, of wilt u meer weten over wat een bepaalde Taskgroup doet, neem dan contact op met de procesmanager via de e-mail of ons algemene telefoonnummer 079-325 24 23.
Drempelverlagers en initiatiefverhogers “Wij zijn nu voor het derde jaar bezig met het loket.” vertelt Michelle. “De afdeling AKI heeft de mogelijkheid gecreëerd en eerst de juridische aspecten uitgewerkt en de voorwaarden duidelijk op papier gezet. Vaak wordt ge-
Beoordeelt het voorstel Doet intern navraag
Loket
Zoekt de juiste partijen bij elkaar Stelt een advies op voor Tenderboard
voor oard
Ondertekent acceptatie/afwijzing
En nu? In de afgelopen jaren heeft de Taskgroup veel kennis en ervaring opgedaan over Eigen Initiatief. Voor de komende periode staat het optimaal benutten van de denkkracht van het netwerk op het programma. Dat kan misschien ook wel op een andere manier dan het Eigen Initiatief. Opdrachtgever en opdrachtnemer hebben elkaar nodig, anders sluiten aanbod en vraag niet optimaal op elkaar aan, dit wordt ook wel het sluiten van policy windows genoemd. Ook Michelle is een voorstander van deze verbreding. “Bovendien vond ik de bijeenkomsten van de Taskgroup voor mij heel waardevol. Ik was relatief nieuw op het onderwerp en vond het bijzonder dat zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers aan tafel zaten om kennis, ervaring en verwachtingen uit te wisselen. Bovendien heeft het me een heel prettig netwerk opgeleverd!”
Eigen Initiatief Menno Lammers, m.lammers@vernieuwingbouw.nl
Value Cases Menno Lammers, m.lammers@vernieuwingbouw.nl
Branding Ilja Werkhoven, i.werkhoven@vernieuwingbouw.nl
Tender board
Meer weten? Meer weten over het loket Unsolicited Proposals? Ga naar www.prorail.nl > zakenpartners > Loket Unsolicited Proposals.
Maart 2012 < BINdT
9
Kantoor Dura Vermeer, Houten, halverwege Nederland, 15.30 uur op een regenachtige maandagmiddag. Eén voor één druppelen de deelnemers aan het evaluatiegesprek over ketensamenwerking binnen. Logisch, want een deel komt uit het westen en midden van het land, een ander deel uit Twente.
Samenwerken = loslaten
Ketensamenwerking
Elke dag beter dan gisteren, elke week beter dan vorige week 10
BINdT > Augustus 2011
Alle partners van Vernieuwing Bouw zijn het er over eens; er moet meer, beter en slimmer samengewerkt worden in de keten. Samenwerken betekent ook loslaten; en dat is best spannend! Partners Dura Vermeer en Portaal hebben drie pilot projecten op het gebied van ketensamenwerking. Eén project wordt dit jaar gebouwd, één project wordt ‘in de steigers gezet’ en het derde project wordt verkend. De redactie mocht aanschuiven bij het evaluatiegesprek. Aan tafel zitten van Portaal: Joris Gresnigt (senior ontwikkelaar), Arthur Lippus (adjunct directeur), Bert Keijts (voorzitter Raad van Bestuur) en Maarten Kusters (directeur a.i.). Van Dura Vermeer zijn aangeschoven: Ronald Dielwart (Raad van Bestuur), Jeroen Heijdra (directeur Dura Vermeer Bouw Hengelo) en Henk Pluimers (directievoorzitter Dura Vermeer Bouw Hengelo).
Er moet er één thuisblijven Joris en Jeroen nemen het voortouw in dit evaluatiegesprek. Gepassioneerd vertellen zij over de praktijk van ketensamenwerking. Joris: “In het eerste project zagen we heel veel dubbels. Dat wil zeggen een deskundige van Dura Vermeer en een deskundige van Portaal. Als we die dubbels er uit kunnen halen, scheelt dat enorm. Nu praten we ons suf…” Jeroen haakt daar op in: “Dat klinkt heel mooi, maar dan moet er dus iemand thuis blijven en het loslaten. En dan wordt het eng. Een projectKetensamenwerking is de manager gaat natuurlijk ook niet zelf zegmanier van werken van de gen ‘ik ben overbodig ik kom niet meer’.” toekomst. Les: In de tweede pilot wordt gezamenlijk - Ronald Dielwart kritisch gekeken hoe de dubbels zo veel mogelijk vermeden kunnen worden.
Wonen in Amersfoort Vathorst Dura Vermeer en Portaal zijn vast besloten zo snel mogelijk, zo veel mogelijk te leren op het gebied van ketensamenwerking. Daarom hebben zij afgesproken drie pilot projecten te doen, met zo veel mogelijk dezelfde mensen. Alle drie de pilots draaien om woningbouwproject in Amersfoort Vathorst. Het gaat om huur- en koopwoningen en -appartementen. De voorbereiding van het eerste project, met als werktitel Laak 2.4 is inmiddels afgerond. Bijzonder aan dit project is dat zelfs in deze periode van leegstand, toch zo veel afname gegarandeerd is dat de realisatie van het project doorgaat. Dit komt door de kort cyclische manier van werken die beter aansluit bij de vraag uit de markt. In mei 2012 wordt gestart met de bouw van de woningen. De lessen die geleerd zijn, worden in het tweede project (Laak 2.11) direct toegepast zodat het leereffect optimaal is. Voor meer informatie over woningen in Vathorst kunt u terecht bij Portaal (www.portaal.nl/eemland) of Dura Vermeer Bouw Hengelo (www.duravermeerbouwhengelo.nl/projecten)
Uitbreiden in de lengte en in de breedte Je moet ook intern ‘ketensamenwerken’, anders werkt het niet.
Er is volgens Joris en Jeroen ook nog veel winst te behalen door de keten uit te breiden. Zowel in de lengte, als in de breedte. Joris: “Als je de gemeente aan de voorkant meer - Maarten Kusters betrekt, kun je het vergunningstraject verkorten. Aan de achterkant kun je verkoop en makelaardij betrekken, waardoor je sneller en beter kunt verkopen. Maar ook beheer en onderhoud kunnen aan de keten worden toegevoegd.” In de breedte kunnen meer co-makers worden toegevoegd aan de keten. Jeroen legt uit waarom dat lastig is: “Ketensamenwerking heeft ook veel invloed op je interne organisatie. Lang niet alle co-makers zijn al zo ver. We moeten dus kleine stapjes nemen en steeds verder uitbreiden, want alleen samenwerken kan natuurlijk niet.” Les: In het tweede project worden meer co-makers en interne collega’s betrokken in de keten.
Joris Gresnigt, Senior ontwikkelaar Portaal
Jeroen Heijdra, directeur Dura Vermeer Bouw Hengelo
Maart 2012 < BINdT
11
Platform Ketensamenwerking Woningbouw Bouwend Nederland en Aedes hebben het Platform Ketensamenwerking Woningbouw vorig jaar opgericht. Vernieuwing Bouw faciliteert het platform. Het doel is om ketensamenwerking in de woningbouw te stimuleren en later uit te breiden naar andere werkgebieden, zoals spoor en infra. Procesmanager Jonathan Kamp over het platform: “Ik vond het erg leerzaam om bij deze evaluatie te zijn en te zien wat er precies in de praktijk gebeurt. Eind vorig jaar hebben we de website www.ketensamenwerking.nl gelanceerd. Daar kan iedereen die meer wil weten over ketensamenwerking actuele informatie vinden, en contact leggen met ervaringsdeskundigen uit het hele land. Dit jaar start de Ketenacademie, een opleiding waar professionals bijgespijkerd worden over wat er nu eigenlijk komt kijken bij ketensamenwerking. Uit deze evaluatie bleek maar weer dat het niet eenvoudig is om samen te werken en dat de ketenacademie op het goede spoor zit door in te spelen op zowel kennis als gedrag. Het tweede speerpunt voor 2012 is het ontwikkelen van een monitor ketensamenwerking. Daarmee laten we zien wat ketensamenwerking nu precies oplevert. Dura Vermeer en Portaal zijn ook betrokken bij de ontwikkeling van de monitor; zodat we ook van deze pilot projecten zo veel mogelijk kunnen leren.”
Meer weten? Wilt u meer weten over het Platform Ketensamenwerking? Neem dan contact op met procesmanager Jonathan Kamp via j.kamp@ vernieuwingbouw.nl of 079 – 325 24 23. U kunt natuurlijk ook terecht op de website van het Platform Ketensamenwerking Woningbouw, www.ketensamenwerking.nl.
Er zit niemand te wachten op een papieren tijger Om elkaar beter te begrijpen en nog sneller te leren, is Joris vier maanden bij Dura Vermeer ‘op stage’ geweest. Andersom is er nu iemand van Dura Vermeer voor vier maanden uitgeleend aan Portaal. Joris: “Ik heb gezien dat er veel dubbel geregistreerd wordt tijdens de bouw. Het zou slimmer zijn als wij zouden weten welke informatie er is en dan een steekproef doen, in plaats van dubbel werk. Je kunt dan echt heel anders sturen. Er zit niemand te wachten op een papieren tijger, je wilt elkaar scherp houden om het beste Nieuwe geïntegreerde resultaat te krijgen.” “De keten is echt gebaat bij een uitcontractvormen vragen daging. Daar worden we inventiever en scherper van. Daareen andere rolinvulling van naast streven we naar betrokken in plaats van tevreden opdrachtgever en -nemer, medewerkers. We hebben gemerkt dat aandacht voor culen sluiten dubbels uit. tuur, respect, veiligheid en meer ‘zachte begrippen’ echt - Bert Keijts bijdragen aan de inzet en uiteindelijk ook aan het resultaat. We hebben bijvoorbeeld op de Wij leren ook nog iedere dag bouwplaats een meetsysteem met smileys. Iedereen bij, het is best moeilijk. kan daar een of een van maken. Zo weten we - Henk Pluimers op ieder moment hoe de vlag er bij hangt.” aldus Jeroen. Les: Ketensamenwerking vraagt om een cultuurverandering, zowel binnen als tussen organisaties.
Eigenlijk zijn we gewoon op zoek naar heldere werkafspraken. - Arthur Lippus
Procesmanager Jonathan Kamp, j.kamp@vernieuwingbouw.nl
12
BINdT > Maart 2012
De zon begon onder te gaan. De dag zat er op. Het regende nog steeds, maar wij vertrokken vol energie want na regen komt zonneschijn.
In Beeld De bouw is een fotogenieke sector. In deze rubriek zetten we een vernieuwend project van een partner in het zonnetje. Of u nu als opdrachtgever of opdrachtnemer betrokken bent, het maakt niet uit. Als het maar vernieuwend is! Waar bent u trots op? Laat het ons weten via email communicatie@vernieuwingbouw.nl en wie weet pronkt u de volgende keer op de cover van de BINdT.
In beeld is de renovatie van de controlepost van PI De Berg in Arnhem. De controlepost en de koepel waarin deze zich bevindt zijn monumenten, waardoor er strikte regels zijn voor renovatie. Een ander aspect dat de renovatie complex maakt, is dat de zichtlijnen vanuit de controlepost gehandhaafd moeten blijven. Grontmij heeft het gebouw met een 3D laserscanner in kaart gebracht en hier een BIM-model van gemaakt. Met behulp van dit model kan de impact van
de renovatiemaatregelen direct gemeten worden. Samen met opdrachtgever Rijksgebouwendienst werkt Grontmij aan de doorontwikkeling van 3D scannen en BIM. Voor meer informatie over 3D laserscannen of voor andere goede voorbeelden kunt u kijken op de bouwinnovatie kaart (www.bouwinnovatiekaart.nl)
Maart 2012 < BINdT
13
De ontmoeting Het hele jaar door vinden ontmoetingen plaats tussen mensen uit de hele bouwsector. Sommigen georganiseerd door Vernieuwing Bouw, anderen een samenwerkingsverband met één of meer partijen. Sommigen openbaar en algemeen toegankelijk, anderen voor een besloten groep genodigden; bijvoorbeeld alleen voor de partners van Vernieuwing Bouw. De bouwsector veranderen vergt vertrouwen, en als je iemand niet kent, is hem of haar vertrouwen lastig. Elkaar ontmoeten, spreken over actuele thema’s en gezamenlijk nieuwe inzichten opdoen helpt de vernieuwing verder te brengen. In deze rubriek vindt u een korte impressie van bijeenkomsten die hebben plaatsgevonden sinds de laatste BINdT. Voor meer informatie over ontmoetingen en onze kalender kunt u kijken op www.vernieuwingbouw.nl. Van een aantal ontmoetingen is ook een filmverslag gemaakt, herkenbaar aan het afgebeelde logo: Deze kunt u bekijken op het Youtube-kanaal, www.youtube.com/VernieuwingBouw.
2011 16 september Bijeenkomst van het Bestuurlijk Platform Professioneel Opdrachtgeverschap (BPPO) over samenwerken. De gemeente Enschede vertelde over interne samenwerking door middel van een Tenderboard en het BIZOB presenteerde de voordelen van samenwerking tussen gemeenten.
14
BINdT > Maart 2012
5 oktober
20 en 21 september Op 20 en 21 september kwamen ruim 100 marktpartijen bij elkaar tijdens de herfstbijeenkomst van Kennishub Nieuwe Onderhoudscontracten. Zij wisselden kennis en ervaring uit over het werken met prestatiecontracten van Rijkswaterstaat.
22 september De Taskgroup Finance organiseerde een conferentie met als titel “Levensduurdenken doen, wie durft?” Drie inspirerende ervaringsdeskundigen vertelden aan zo’n zeventig aanwezigen hoe zij levensduurdenken doen en gedaan hebben.
Op 5 oktober spraken 30 topbestuurders tijdens een ontbijtsessie uit de bouwsector hun commitment uit voor de Leidende Principes waarin professionele samenwerking en ketenverantwoordelijkheid centraal staan.
10 oktober De derde en laatste masterclass van 2011 had als thema Leiderschap, Innovatie & Trends. Twee vooraanstaande trendwatchers deelden hun inzichten met de partners van Vernieuwing Bouw.
10 november Tijdens de nacht van de duurzaamheid in de Heineken Music Hall presenteerde Jan Rotmans (voorzitter Urgenda) het communiqué Green House Deal, alle woningen in Nederland energieneutraal, dat Vernieuwing Bouw en Urgenda samen hebben opgesteld. Het communiqué is ondertekend door ruim 20 organisaties.
2012 25 november
12 januari
27 januari
Bijeenkomst van het Bestuurlijk Platform Professioneel Opdrachtgeverschap (BPPO) over PPS en bestuurlijk aanbesteden.
Makkers nieuwjaarsmeeting waar zo’n 40 vernieuwers luisterden naar duopresentaties over herinrichting van de Koemarkt in Purmerend en het distributiecentrum van PostNL in Veenendaal.
Bijeenkomst van het Bestuurlijk Platform Professioneel Opdrachtgeverschap (BPPO) over groene zwembaden in Rotterdam en de strategische rol van inkoop binnen de organisatie.
28 november
30 januari
Prof. dr.ir. Hennes de Ridder presenteerde zijn nieuwe boek LEGOlisering van bouw op de TU in Delft. Enkele honderden gasten luisteren naar een gloeiend betoog over de noodzaak van vernieuwing in de bouw.
30 november Samen met de NEVI en Cobouw organiseerde Vernieuwing Bouw een minicongres prestatie-inkoop met een keynote van prof. dr. Dean Kashiwagi, de internationale expert op het gebied van Best Value Procurement.
25 januari
Op maandag 30 januari verzamelden de partners van Vernieuwing Bouw zich in Utrecht voor de jaarlijkse IMPULS!; het evenement voor vernieuwing in de bouw. De top van het netwerk ontmoette elkaar, leerde elkaar beter kennen en discussieerde over actuele thema’s. Maar het bleef niet bij discussie alleen. De partners zijn met elkaar nieuwe initiatieven in het kader van Vernieuwing Bouw gestart.
Op 25 januari kwamen 100 verduurzamers in het VernieuwingBouw-huis bij elkaar voor de dialoogsessie ‘Groen is poen! Duurzaamheid loont!’ In diverse interactieve workshops deelden zij de succesfactoren en leerpunten van zeer uiteenlopende praktijkprojecten.
Maart 2012 < BINdT
15
Strategic Partners
Partners
Stadsingenieurs
16
BINdT > Maart 2012