De plannen van de minister voor Infrastructuur en Milieu
Minister Melanie Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu, VVD) bij de voetgangersbrug over de A12 in Zoetermeer, waar ze een extra rijstrook komt openen. In haar handen houdt ze Speed of Trust (2006) van Stephen M.R. Covey. Waarom juist hier en waarom dit boek? Vertrouwen is volgens Covey de succesfactor voor organisaties. Het Rijk is volgens Schultz beter gaan samenwerken met aannemers en gemeenten, zodat projecten sneller en goedkoper tot stand komen. Na jaren plannen maken, opent Schultz nu de ene na de andere rijstrook. Foto Merlin Daleman
Schrappen en asfalteren met een glimlach De Kamer bespreekt morgen en overmorgen de begroting van Infrastructuur en Milieu. Lastige dossiers voor minister Schultz van Haegen (VVD) naderen hun ontknoping.
Door onze redacteur
Oscar Vermeer Den Haag. De reiziger. Hoe vaak zou minister Schultz hem er dit jaar al bij hebben gehaald in debatten met de Kamer? De Reiziger moet weer met een hoofdletter worden geschreven. De Reiziger moet weer centraal staan. NS en ProRail denken veel te weinig aan de Reiziger. Maar woorden zijn nog geen daden. Want Schultz bezuinigt fors. Het landelijke openbaar vervoer moet jaarlijks 200 miljoen euro inleveren, de drie grote steden nog eens 120 miljoen. NS en ProRail raken samen 160 miljoen kwijt. De bezuinigingen in het openbaar vervoer bepalen morgen een belangrijk deel van het debat. Maar Schultz
komt niet in de problemen. VVD, CDA en gedoogpartner PVV, samen een meerderheid in de Tweede Kamer, steunen haar beleid onvoorwaardelijk. Ze kan haar plannen gestaag uitvoeren. Schultz is niet de meest opvallende minister in het kabinet, maar dat zal ze als voordeel zien. Zoals ze in een interview met NRC Handelsblad dit voorjaar zei: „Ik ben geen emotiebom. Ik laat me niet meeslepen door van alles en nog wat.” Schultz heeft nog een voordeel: ze ligt goed in de Kamer. Ze is toegankelijk, beantwoordt vragen altijd serieus, en schenkt elk Kamerlid van tijd tot tijd een glimlach. Zo zal het de komende dagen ook weer gaan. Welke onderwerpen komen aan bod?
1
Problemen op het spoor Waar te beginnen? Alles op en rondom het spoor vreet energie van Schultz. Met het spoor is altijd wat. En geen Kamerlid zonder een mening daarover. Afgelopen vrijdag maakte Schultz bekend dat de hogesnelheidslijn (hsl) onderdeel wordt van het intercitynet, waarop de NS
ook na 2015 de diensten blijft onderhoudt. Wel worden meer regionale lijnen, vooral in Limburg, aanbesteed. Deze keuze voor minder concurrentie op het hoofdnet kost Schultz bijna 400 miljoen euro. Een bankroet van de hsl zou echter 2,4 miljard euro hebben gekost. Dat is voer voor discussie. PvdA en SP zien die regionale aanbesteding niet zitten, de VVD wil juist wel aanbesteding, maar dan van de hsl. D66 twijfelt aan de cijfers en stelt dat de overheid geen 400 miljoen verliest op de hsl, maar een miljard euro. Er is meer. Grote storingen op het spoor na sneeuwval. Weinig samenwerking tussen spoorbeheerder ProRail en NS. Slechte reizigersinformatie. De Tweede Kamer is zó ontevreden over het spoor dat ze een eigen onderzoekscommissie oprichtte die begin volgend jaar met haar eindrapport komt. Een deel van dat onderzoek kwam vorige maand al naar buiten. De Algemene Rekenkamer stelde dat Schultz geen grip heeft op ProRail, niet weet hoeveel van het onderhoudsbudget ongebruikt blijft, en de Kamer onduidelijk en onvolledig informeert.
2
Toekomst stadsvervoer Het einde van de decennialange monopolies van de gemeentelijke vervoersbedrijven in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag komt in zicht. Het kabinet wil dat bus, tram en metro openbaar worden aanbesteed. Aanbesteding kan geld opleveren om de bezuiniging van 120 miljoen euro op het stadsvervoer te compenseren. Half december moeten de biedingen voor het busvervoer in Den Haag en Rotterdam binnen zijn, Amsterdam komt later. De bezuiniging van het kabinet is onhaalbaar, meent de oppositie. De gemeentelijke vervoersbedrijven zijn de afgelopen jaren al efficiënter gaan werken. Ze vrezen voor minder buslijnen, lagere frequenties, hogere tarieven en ontslagen. PvdA, SP, GroenLinks en D66 hebben daarom een initiatiefwetsvoorstel gemaakt dat de grote steden uitzondert van aanbesteding. De PVV was altijd voor die uitzonderingspositie, maar heeft zich aan de kabinetswensen geconformeerd.
3
Soepeler ruimtelijke ordening Belgische toestanden, dat is de
metafoor voor de visie die Schultz in juni bekendmaakte om de ruimtelijke ordening te versoepelen. Minder regels, meer decentraliseren. Afspraken over verstedelijking, groen en landschappen worden meer overgelaten aan provincies en gemeenten. Gemeenten krijgen ruimte voor kleinschalige groei, bijvoorbeeld in het Groene Hart. Critici verwachten een situatie als in België, waar projectontwikkelaars, lokale overheden en burgers meer vrijheid hebben om te bouwen wat en waar ze willen. Gevolg: verrommeling en weinig onderscheid meer tussen stad en platteland. Volgens de oppositie gooit Schultz de ruimtelijke ordening „over de heg”. VVD, CDA en PVV staan achter Schultz, maar tegelijkertijd vinden ze het moeilijk dat hun bemoeienis met de regio vermindert. En dus gooiden alle partijen vorige week in het debat weer gewoon hun stokpaardjes in de strijd: extra geld voor krimpgebieden, voor de kop van Noord-Holland en ter bescherming van de Hollandse windmolen. Morgen, voor het oog van de kiezer, zal dat niet anders zijn.