“stapjes zetten… met ketendenken in afvalwater” Initiatiefnemers:
Basten Kolthof
Ronald Hopman
Gerrit-Jan van de Pol
Toine Vermunt
Procesmanager
Algemeen directeur
Algemeen directeur
Operationeel directeur Directeur
Rass Butt Financieel directeur
Mark Bakker
Gemeenten en waterschappen moeten uit hun
comfortzone komen…… studiedag over de consequenties van het Bestuursakkoord voor het stedelijk waterbeheer- 26 mei jl.
…..en hoe kan het bedrijfsleven
comfort creëren??
Ketendenken in afvalwater? Koudwatervrees of onbekend maakt onbemind‌..
Inhoud presentatie
• • • • •
Bestuursakkoord Water en commissie Feitenonderzoek Ketendenken in afvalwater Case Concept programma werkbezoek Discussie
“
Bestuursakkoord Water enkele quotes…
•
Dat is ook de reden dat het kabinet water als Topsector heeft aangemerkt. Wij willen samenwerken met kennisinstellingen en bedrijfsleven zodat in de regio innovatieve waterprojecten kunnen worden uitgevoerd. Hierdoor kunnen Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen niet alleen excelleren, maar ook in economische zin groeien.
•
De doelmatigheid in de waterketen kunnen we nog aanzienlijk vergroten door het beheer verder te professionaliseren en kennis en capaciteit te bundelen. Een regionale aanpak, een sterkere focus op kennis en innovatie en verbetering van de feitelijke werkprocessen staan hierbij centraal. Kosteneffectievere investeringsbeslissingen en systematischer en efficiënter uitvoeren van operationele taken moeten hier tot resultaten leiden.
•
Wij onderschrijven de conclusies uit het feitenonderzoek en bevestigen de afspraken van april 2010 om een besparing te realiseren in de afvalwaterketen (riolering en zuivering) oplopend tot 380 miljoen euro per jaar in 2020
•
De uitdagingen van het komende decennium vragen een aanpak waarbij innovatie, de kosteneffectiviteit van maatregelen en efficiëntie in de uitvoering voorop staan: ‘de goede dingen goed doen’. Dit vraagt om meer kennis in de regio over effectiviteit van maatregelen en een betere toepassing van kennis in de praktijk. In het perspectief van de lopende cultuurverandering hebben partijen binnen de waterketen de ruimte om op basis van nieuwe kennis en inzichten in de lokale situatie, bestaande afspraken over te nemen investeringen te heroverwegen.
“
Feitenonderzoek Vewin,VNG, Unie van Waterschappen Doelmatig beheer waterketen maart 2010 De kern in 2020…. • Besparing waterketen door efficiencyverbetering reëel • Kostenverhoging (klimaat, rioolvervanging ,kwaliteitsverbetering) Feiten (1998-2009) • Kostendaling drinkwater voor gemiddeld gezin • Stijging gemiddelde rioolheffing • Stijging verontreinigingsheffing Verwachtingen kosten komende jaren: • Drinkwater • Rioleringsbeheer • Zuivering Nieuwe waterketen vraagstukken: • Duurzaamheid • Kwaliteit product en dienstverlening • Toenemend personeelsgebrek
: - 550 miljoen euro : +600 miljoen euro
: - 18% : +13%. : + 6% : +/-0% : + 30% : + 20%
Feitenonderzoek Vewin,VNG, Unie van Waterschappen Doelmatig beheer waterketen maart 2010
Besparing op de jaarlijkse kosten in 2020 mogelijk 1. Drinkwater: voortgaande kostenreductie met 5% op alle kostenposten
: 70 miljoen euro
2. Riolering, door bundeling kennis en capaciteit en professionaliseren uitvoering: • Besparing van 25% op nieuwe opgaven : 50 miljoen euro • Besparing van 15% op kapitaallasten door slimme vervanging/renovatie: 55 miljoen euro • Verbetering en besparing van 15% op operationeel beheer : 35 miljoen euro • Totale besparing op rioleringsbeheer van circa 8% :140 miljoen euro 3. Zuivering: door voortgaande doelmatigheidsverbeteringen • Besparing van 10% op nieuwe opgaven • Besparing van 10% op kapitaallasten • Besparing van 10% op operationele kosten Totale besparing op zuiveringsbeheer van circa 8% Totaal voor de sectoren in 2020
: 15 miljoen euro : 15 miljoen euro : 70 miljoen euro : 100 miljoen euro --------------------------: 310 miljoen euro ( ofwel 7% van de totale waterketenkosten)
Feitenonderzoek Vewin,VNG, Unie van Waterschappen Doelmatig beheer waterketen maart 2010
Interpretatie feiten Voorwaarden doelmatig en efficiënt beheer: • • • • • • •
Professionele kennis en inzicht Structureel asset management (realisatie laagste kosten levensduur bezittingen) Focus op bedrijfsmatig management Voldoende innovatiekracht Continuïteit in uitvoering Goed opdrachtgeverschap Klantgerichtheid
• 30% van alle kosten zijn bestuurlijke kosten • 70% zijn uitvoerende kosten…..
Bestuurlijke samenwerking prima….maar vergeten we ‘de markt’ ?
Watersysteem
Neerslag
Oppervlaktewater
Waterketen
Drinkwater
Onderhoud riolering
Bewaken waterkwaliteit
Bewaken waterkwaliteit
Afkoppelen
Overstort
Tijd voor Publiek-Private samenwerking?
Productie
Distributie
Riolering
Onderzoek
Afvalwaterzuivering
Opstellen
Beoordelen
maatregelen
Drainage/Lekkage
Uitvoeren Sliblijn: maatregelen
-Ontwateren -Vergisten - Composteren
Grondwater
Drinkwaterbedrijven
Gemeenten
Waterschappen
Gespecialiseerde Bedrijven
Samenwerking in de water(waarde)keten Probleem
Scope
Concept
Ontwerp
Realisatie
Financiering
Onderhoud
Exploitatie
Werkmethodiek en Marktwerking • Functioneel aanbesteden
prestatie productie
• Resultaatsverplichting
• RAW-systematiek
capaciteit
• Onderhands in regie, nacalculatie
relatie
Marktontwikkeling contractvormen bij uitbesteden van rioleringsbeheer
Prestatie contract Volwassenheid van de keten
Innovatie Risicodeling
Resultaat contract Economies of scale Interne optimalisatie
Inspanning- Units Competitie Efficiency
Regie contract Verlagen vaste kosten Schaaleffecten
Tijd
Functioneel specificeren inspectiegegevens •Genemuiden •Hasselt •Zwartsluis
“lever een maatregelenplan o.b.v. van gedefinieerde ingrijpmaatstaven”
Functioneel specificeren kolkonderhoud
“altijd functioneren van kolken binnen de grenzen van de gemeente ” Functioneel specificeren onderhoud pompgemalen
“de pompgemalen moeten functioneren, betrouwbaar zijn en geen gevaarlijke situaties opleveren”
Referenties van hoe het ook kan… • Delfluent (Evides/Veolia) • Aquario watermanagement BV
• BAM PPP PGGM Infrastructure Coöperatie U.A. • Infrax • TMVW
Benchmark Rioleringszorg KsF input: • Investeringen voor vervanging en verbetering • Kosten voor onderhoud en beheer • … doelmatig en effectief KsF output:
- Iedereen is aangesloten … - op een goed werkend systeem … - met voldoende (hydraulische) capaciteit … - zodat milieuoverlast … - en wateroverlast worden voorkomen … - en burgers en waterbeheerders een positieve - perceptie hebben van het rioleringsbeheer …
Benchmark Rioleringszorg % nog te realiseren aansluitingen Aantal storingen
Maximale ontwerpbui zonder water op straat % gemengd stelsel dat voldoet aan emissie afspraken Aantal lozingspunten met knelpunt oppervlaktewater Schadeclaims waterschade
Perceptie burger Perceptie waterkwaliteitsbeheer
Programma: Ochtend: Presentaties Bezoek commandocentrum “Veolia Berlijn” Middag: Workshop “Hoe (de markt) in Nederland” Inspiratoren/luisteraars: RioNed Hugo Gastkemper VNG Adema/Dekker TOPgebied “Water” Koos Van Oord Consultant Peter Blesgraaf Vitens Rick van Terwisga Unie v. Waterschappen Peter Glas Vorm: Van “pet”wisselen Doelen (euro’s) Organisatievorm Functioneel specificeren
Studiedag RioNed consequenties Bestuursakkoord Water Gemeenten en waterschappen moeten uit hun comfortzone komen Belangrijkste doelstellingen zijn: (Aanpak VNG-Gert Dekker en Rioned) Realiseren kostenbesparingen door slimmer investeren Verminderen kwetsbaarheid van de personele organisatie.
Bedreigingen en kansen Structurele samenwerking (publiek) alleen bij voldoende vertrouwen en erkenning gezamenlijk belang. Krampachtig vasthouden aan de eigen 'comfortzones' blokkeert daarbij. Smaakmakers de kar laten trekken ('gideonsbendes'). Niet alleen besparingen maar ook uitdagend en inspirerend vakinhoudelijk en maatschappelijk perspectief.