Anders aanbesteden en anders samenwerken
Barbara de Leeuw Gemeente Bronckhorst Zelfstandig professional
Ernstjan Cornelis Atelier PRO
Michiel Terpstra BAM Utiliteitsbouw Arnhem
atelier PRO
Atelier PRO architekten; •
35 jaar in 2011
•
65 medewerkers in Den Haag
•
Opdrachten in Nederland en stedenbouwkundige plannen in Engeland
•
Vooralsnog bestand tegen de crisis
Politieakademie
regiokantoren Enexis
gemeentehuis Overbetuwe
Meander Ziekenhuis
Gemeentehuis Bronckhorst, 7500m2 opgeleverd
ROC Graafschapcollege, Doetinchem, 7000m2 opgeleverd
Urban Villa’s Elst, bouw gestart, constructie en bouwkundig in 1 model
Meander Ziekenhuis, 100.000m2, bouw gestart augustus 2010, constructie en bouwkundig in 1 model, installaties en productietekeningen in een coördinatiemodel
Vooraanstaand in BIM (building information model)
…
Anders samenwerken
Hoe snel gaan veranderingen in de bouw ? • De gemiddelde lengte in 1903 was 1.65 meter • De gemiddelde bezem 1,25 meter
Hoe snel gaan veranderingen in de bouw ? De gemiddelde lengte in 2003 is 1.85 meter
Waarom is de gemiddelde bezem dan nog steeds 1.25 meter?
Je bent tevreden met wat je hebt
Tot je wat beters ontdekt!
Moet het anders in de bouw? •faalkosten •vertragingen •wantrouwen •onenigheid •matige prijs & kwaliteit •integratie?
Volgens mij gaat het om samenwerken
volgens mij is er een verband tussen; GOEDE SAMENWERKING KWALITEIT MARGE KANS VOOR INNOVATIE
Samenwerken begint met goed selecteren
John Glenn; Mijn meest beangstigende gedachte
ÂťBungelend in de ruimte
– fsgfgf
Mijn hele raket is in elkaar gezet door de aanbieder van de laagste prijs
Gemeentehuis Bronckhorst 7500m2 nieuwbouw, inrichting en terrein Ontworpen en gerealiseerd binnen 2 ž jaar Binnen budget Ên binnen planning
+
Dit gebouw gebruikt maar 35% van de energie ten opzichte van de bouwbesluit norm
Hoe is het nu gelukt om; • • • • • •
binnen het budget binnen de planning in extreem korte ontwerp-/ bouwtijd een innovatief en super duurzaam gebouw te maken Met de introductie van het nieuwe werken
Succes factoren • total engineringsopdracht voor de architect • uitdagende duurzaamheidsdoelstelling • gebruik van BIM (building information model) • krappe planning!
Selectie op prijs én kwaliteit
• • •
hoeveelhedenstaat afprijzen; terugdringen transactiekosten interview met bedrijfsleider afprijzen van optimalisatievoorstellen en deze in mindering brengen op de dan nog onbekende inschrijfsom
Succes factor; een mislukte aanbesteding!
Graafschapcollege Doetinchem; Rampzalige aanbesteding met klassieke fouten
• • • • • •
nauwelijks belangstelling vanuit de markt slechte inschatting van de ontbrekende marktwerking in 2008 veel te optimistische architect uitgewerkt plan helemaal op de schop relatie tussen architect en opdrachtgever in crisis waarom dan toch een succesfactor?
Rampzalige aanbesteding bleek succesfactor
•
•
•
door de open benadering bij het project Bronckhorst ontstaat een hechte samenwerking tussen architect en aannemer. architect en aannemer zetten daarna alles op alles om het project haalbaar te maken en dat is nog gelukt ook in een klassieke samenwerking was dat waarschijnlijk nooit gelukt.
Maar hoe hebben opdrachtgever en aannemer dit ervaren?
De opdrachtgever • • • • •
gemeente is ontstaan op 1 januari 2005 Bronckhorst; 43 dorpen / buurtschappen 30.000 ha oppervlakte 38.000 inwoners één van de grootste plattelandsgemeenten
Barbara de Leeuw Gemeente Bronckhorst Zelfstandig professional
De opdracht • bouw een nieuw gemeentehuis binnen 3 jaar tijd: de nieuwjaarsreceptie 2010 in het nieuwe huis • maak het huis – dat voor iedereen moet zijn- zo duurzaam mogelijk
Gegeven • actieve opstelling in regieraad bouw • marktwerking • artikelen en andere berichten over aanbesteden, verhouding architect –aannemer, etc.
Markt consultatie • Kunnen we halverwege DO fase nog toegevoegde waarde bereiken door een andere, innovatieve manier van aanbesteden? • Laten we het de markt vragen!
Mening uit de markt • zo snel mogelijk bouwpartner selecteren • let op transactiekosten • selecteer op potentiële inbreng: kwaliteit van de organisatie
Keuze voor verder • zo snel mogelijk selecteren voor inbreng in de besteksfase • selectie op o.a. bouwteam-ervaring tot 5 • aanbesteding met hoeveelhedenstaat en presentatie / interview • na voorgenomen gunning : optimalisatiefase (mei-juni) • afsluiting in uitvoeringsovereenkomst
Ervaring • innovatie in complexe processen is toeval • als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg: opdrachtgever moet dapper zijn • juristen zien de risico’s • adviseurs moeten er voor openstaan • bouwbedrijven zijn er niet allemaal klaar voor.
Volgende keer • eerder inschakelen • optimalisatiefase bewust inplannen • kwaliteitsaspecten zwaarder laten wegen • minder contractuele zaken in leidraad • voorbereiding en uitvoering goed levend houden • mogelijk beperking 3 aanbieders na voorselectie in procedure • oppassen dat de techneuten zich niet in hun loopgraven terugtrekken
Alleen met lef bereik je wat bijzonders!
Michiel Terpstra BAM Utiliteitsbouw Arnhem
‌met wie we bouwen
en hoe we bouwen…
Zoeken naar de juiste (bouw)partner door een aanbesteding Hoe doe je dat
Selecteren op EMVI • GOTIK aspecten krijgen zeer veel aandacht want: • meetbaar (meten is weten)… en • weinig ‘gezeur’ over de juiste uitslag…
Maar vind je dan ook de juiste partner? Ik denk het niet
Wat ĂŠcht telt in samenwerking is vaak niet vooraf meetbaar. Of wel?
Selecteren op EMVI GOTIK aspecten + ‘Softe’ aspecten
EMVI+ + De gaat over:
• • • • • • •
vertrouwen begrijpen kennen waarderen innoveren inspelen manier van handelen / reageren
Hoe EMVI+ meten Is • samenspel • ambitie • enthousiasme • verbeeldingskracht • vernieuwingsdrang Vooraf te meten?
Ervaringen bij Bronckhorst
Een goed begin is‌
Aanbestedingsleidraad • aanbestedingsleidraad ademt openheid, gedrevenheid en wilskracht uit • naast GOTIK aspecten ook interview met beoogd projectmanager voor het project • gezamenlijk winst & risicobudget • gezamenlijke risicoanalyse
Interview Interview gaat over: • ervaring • vermogen om mee te denken • ideeën voor dit project • inlevingsvermogen • houding en coöperatief gedrag
Anders selecteren Deze manier van selecteren geeft aan dat: • het project nog niet af is • niet alle risico’s en kansen ontdekt zijn • ruimte is voor innovatie • samen ontwikkelen het beste resultaat geeft • het echte resultaat pas start na de selectie Dit heeft ook positief effect op GOTIK aspecten.
Anders bouwen ander resultaat Kort om: • deze manier van selecteren legt de basis voor de start voor een vruchtbare samenwerking • deze voorwaarden hebben gezorgd voor het beste eindresultaat voor alle partijen
Wat kan beter
• Meer voorbereidingstijd, voor meer innovatie • Risico’s van innovatie beter samen delen • ‘Nieuwe’ mentaliteit projectteam • Hoeveelhedenstaat • BIM
Samenvatting; samenwerken werkt
de selectie speelt daarbij een cruciale rol
Een Jurist is iemand die‌.
Durf anders te selecteren • Durf niet direct meetbare aspecten in de selectie te betrekken • Laat die niet meetbare aspecten wel door een objectieve groep inschatten zolang je daar vooraf maar duidelijk over bent
Trots op het resultaat en de samenwerking
Ernstjan Cornelis Atelier PRO Michiel Terpstra BAM Utiliteitsbouw Arnhem Barbara de Leeuw Gemeente Bronckhorst en Zelfstandig professional