verona wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
Verona Wine Top @ Warsaw - Vilnius
sommario
Contents - Spis treści - Santrauka
Introduzione
Introduction Wstęp Įvadas .......................................................................................6
Presentazione
Presentation Prezentacja Įžanginis žodis ........................................................................10
Legenda Symbols Legenda Legenda .................................................................................19
Verona Wine Top @ Warsaw AZIENDA AGRICOLA BERTOLDI ........................................................20 AZIENDA AGRICOLA BUGLIONI ........................................................24 AZIENDA AGRICOLA DOMENICO FRACCAROLI .............................26 AZIENDA AGRICOLA I SCRIANI di Cottini Stefano & C. ...................27 AZIENDA AGRICOLA MARCHESINI MARCELLO ...............................28 AZIENDA AGRICOLA MAROGNOLE di Corsi Fabio ..........................29 AZIENDA AGRICOLA PAGANI di Bottaro Beatrice ............................30 AZIENDA AGRICOLA PICCOLI DANIELA ...........................................31 AZIENDA AGRICOLA TAMBURINO SARDO di Fasoli Adriano & Figli ..32 CA’ BOTTA SOCIETÀ AGRICOLA SEMPLICE ....................................35 CANTINA DI CASTELNUOVO DEL GARDA ......................................36 CASA VITIVINICOLA TINAZZI ..............................................................38 LA COLLINA DEI CILIEGI ......................................................................40 RUBINELLI VAJOL ................................................................................41 SOCIETA’ AGRICOLA ALDRIGHETTI L. A. N. - LE BIGNELE ..............43 SOCIETA’ AGRICOLA LA FONTANINA ..............................................46 SOCIETA’ AGRICOLA TENUTE UGOLINI ..........................................48
3
sommario
Contents - Spis treści - Santrauka
Verona Wine Top @ Vilnius AZIENDA AGRICOLA BERTOLDI .......................................................20 AZIENDA AGRICOLA BUGLIONI .........................................................24 AZIENDA AGRICOLA CA’ PIGNETO ...................................................25 AZIENDA AGRICOLA I SCRIANI di Cottini Stefano & C. ...................27 AZIENDA AGRICOLA MARCHESINI MARCELLO ...............................28 AZIENDA AGRICOLA MAROGNOLE di Corsi Fabio ..........................29 AZIENDA AGRICOLA PICCOLI DANIELA ...........................................31 AZIENDA AGRICOLA TAMBURINO SARDO di Fasoli Adriano & Figli ..32 CA’ BOTTA SOCIETÀ AGRICOLA SEMPLICE ...................................35 CANTINA DI CASTELNUOVO DEL GARDA .......................................36 CASA VITIVINICOLA TINAZZI ..............................................................38 LA COLLINA DEI CILIEGI ......................................................................40 RUBINELLI VAJOL ................................................................................41 SOCIETA’ AGRICOLA CORTE FIGARETTO .........................................44 SOCIETA’ AGRICOLA LE CALENDRE ...................................................47 SOCIETA’ AGRICOLA TENUTE UGOLINI ..............................................48 VILLA MATTIELLI ....................................................................................51
Zone vinicole
Wine Regions Obszary uprawy winorośli Vyno regionai ........................................................................52
4
“Il vino a g g i u n g e u n s o r r i s o a l l’a m i c i z i a e d u n a s c i n t i l l a a l l’a m o r e ” gfjdfgkjr “Il vino a g g i u n g e u n s o r r i s o a l l’a m i c i z i a e d u n a s c i n t i l l a a l l’a m o r e ” edmondo de amicis edmondo de amicis
introduzione
verona
ITA
wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
Verona è prima in Italia per esportazioni di vino, con una quota sul totale nazionale del 13%. Il valore dell’export nel 2014 ha superato quota 882 milioni di Euro, con una crescita sul 2013 del +1,5%. Il vino rappresenta il 9,3% del totale delle esportazioni veronesi. La produzione veronese di vino nel 2014 è stata pari a 2,7 milioni di ettolitri. Il 90% del vino è a denominazione di origine (Doc e Docg) o a indicazione di origine protetta (Igp). La nostra provincia vanta quattordici vini Doc e cinque docg, con una quota del 10% sul totale nazionale: frutto di un mutevole ambiente che va dalla pianura sabbiosa, alle colline, dal lago alla montagna. Dall’antipasto al dolce, dall’aperitivo al fuori pasto, bianco, rosso e rosé, fermo o con le bollicine, il vino scaligero è in grado di accompagnare qualsiasi momento della giornata. I vini raccolti in questa guida sono una selezione del panorama vitivinicolo: sono i migliori vini della provincia, quelli selezionati secondo il metodo “Union Internationale des Oenologues” adottato da Assoenologi, l’associazione italiana degli enologi ed enotecnici. I vini raccolti in questa guida saranno promossi in Italia e all’estero per un anno, fino al prossimo concorso, nel 2016. Fino ad ora abbiamo organizzato per loro degustazioni con buyer, operatori e giornalisti in Italia e all’estero, anche nelle principali fiere internazionali del settore. In una delle missioni di promozione all’estero organizzata dalla Camera di Commercio all’estero, abbiamo scoperto che il consumatore straniero acquista il vino di Verona perché gli evoca la nostra terra. Il vino di Verona è il primo ambasciatore del nostro territorio: in una bottiglia è racchiuso il profumo delle colline, la nostra storia romana e medioevale, il sole che rende tanto fertile la nostra pianura e le montagne che incastonano il Lago di Garda. Verona è tutta da bere, ma anche tutta da visitare. L’auspicio è che questa guida, che girerà il mondo, induca i consumatori non solo ad acquistare i nostri vini, ma anche che li incuriosisca talmente da spingerli a visitare il nostro territorio.
Il Presidente Camera di Commercio di Verona Giuseppe Riello
6
introduction
verona
ENG
wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
Verona holds the first position in Italy for wine exports, with a 13% share of the national total. The export value in 2014 exceeded 882 million euros, with a + 1.5% increase from 2013. Wine represents 9.3% of total exports from Verona. The Veronese wine production in 2014 amounted to 2.7 million hectolitres. 90% of the wine has a protected designation of origin (DOC and DOCG) or protected geographic indication (IGP). Our Province boasts fourteen DOC and five DOCG, with a share of 10% of the national total: the result of a very diverse landscape, ranging from sandy plains to high hills, from lakes to mountains. And from appetizers to desserts, from aperitifs to snacks, white, red and rosé, still or with bubbles, Verona’s wine is able to accompany any time of the day. The wines collected in this guide are a selection of our vast wine production: the best wines of our Province, selected according to the method created by the “Union Internationale des Oenologues” and adopted by Assoenologi, the Italian association of Oenologists and Wine Technicians. The wines described in this guide will be promoted in Italy and abroad for one year, until the next contest, in 2016. To this day, we have arranged for their tasting with buyers, operators and journalists in Italy and abroad, also in major international trade fairs. In one of our promotion missions, organised by the Chamber of Commerce abroad, we found that foreign consumers buy Verona’s wine because it evokes our land. The wine of Verona is the first ambassador of our territory: enclosed in a bottle is the scent of our hills, our Roman and medieval history, the sun making our plains so fertile and the mountains embedding Lake Garda. And Verona can be encompassed in a drink, but is also worth visiting in person. The hope is that this guide, which will go around the world, will not only entice consumers to buy our wines, but will also intrigue them enough to make them visit our territory.
President Chamber of Commerce of Verona Giuseppe Riello
7
Wstęp
verona
POL
wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
Werona to leader we Włoszech w zakresie eksportu wina, z udziałem stanowiącym 13% całkowitego eksportu narodowego. Wartość eksportu w 2014 roku wyniosła 882 miliony euro, co wykazało wzrost o +1,5% w porównaniu z 2013 rokiem. Wino stanowi 9,3% produktów eksportowanych z regionu Werony. Produkcja wina w regionie werońskim w 2014 roku wyniosła 2,7 milionów hektolitrów. 90% wina posiada oznaczenie pochodzenia (DOC i DOCG) lub też chronione oznaczenie geograficzne (IGP). W naszej prowincji produkuje się czternaście win DOC oraz pięć DOCG, co stanowi 10% produkcji tego rodzaju wina na skalę narodową. Taki wynik jest owocem zmiennego klimatu, który obejmuje piaszczyste niziny, wzgórza aż po jeziora i góry. Od przystawek po desery, od aperitifu po przekąski, wina białe, czerwone i różowe, niemusujące i z bąbelkami, to wino dworu Werony jest odpowiednie na każdą porę dnia. Wina przedstawione w tym przewodniku to starannie wyselekcjonowane przykłady panoramy enologicznej: to najlepsze wina produkowane na tym obszarze, wyselekcjonowane metodą “Union Internationale des Oenologues” stosowaną przez Assoenologi, stowarzyszenie włoskie enologów i producentów wina. Wina zebrane w niniejszym przewodniku będą promowane we Włoszech i za granicą przez jeden rok, począwszy od teraz aż do następnego konkursu w 2016 roku. Dotychczas zorganizowaliśmy degustacje naszych win z uczestnictwem zaopatrzeniowców, pośredników oraz dziennikarzy we Włoszech i za granicą, również na najważniejszych międzynarodowych targach tego sektora. Podczas jednej z misji zagranicznej, zorganizowanej przez Izbę Handlową, odkryliśmy, że konsument zagraniczny kupuje wino z Werony, ponieważ przywołuje mu na myśl naszą ziemię. Wino z Werony to główny ambasador naszego regionu: w jednej butelce zamknięte są zapachy wzgórz, historia Starożytnego Rzymu i średniowiecza, słońce, które sprawia, że nasze niziny są tak urodzajne i góry, które otaczają jezioro Garda. Weronę można nie tylko wypić, ale również zwiedzić. Mamy nadzieję, że ten Przewodnik, okrążając cały świat, nie tylko zachęci konsumentów do zakupienia naszych win, ale również zaciekawi ich na tyle, że zapragną zwiedzić nasz region. Prezes Izby Handlowej w Weronie Giuseppe Riello
8
Įvadas
verona
LIT
wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
Veronos provincija yra pirma pagal vyno eksportą visoje Italijoje. Veronos vyno eksportas sudaro 13% viso Italijos vyno eksporto. 2014 m. Veronos vyno eksportuota už 882 milijonus eurų, o tai yra 1,5% daugiau nei 2013 metais. Vynas sudaro 9,3% viso Veronos provincijos eksporto. 2014 m. Veronoje pagaminta 2,7 hektolitrų vyno. 90% Veronoje pagamintam vynui yra suteikta saugoma kilmės nuoroda (DOC, DOCG, IGP). Veronos provincija turi 14 DOC ir 5 DOCG vyno rūšių, o tai sudaro 10% visų kilmės nuorodas turinčių vynų šalyje. Toks rezultatas yra turtingos Veronos provincijos gamtos sąlygų įvairovės vaisius – čia galime išvysti nuo smėlingų lygumų iki kalvų, nuo ežerų iki kalnų. Baltas, raudonas ir rožinis, putojantis ir neputojantis, nuo pirmojo patiekalo iki deserto, nuo aperityvo iki užkandžio – Veronos vynas puikiai tiks bet kuriuo metu. Kataloge esantys konkursą laimėję vynai puikiai atspindi Veronos provincijoje gaminamo vyno panoramą: tai yra geriausi provincijos vynai, atrinkti naudojant „Union Internationale des Oenologues” metodą, perimtą iš Italijos vyndarių ir vyno pardavėjų asociacijos „Assoenologi”. Šiam katalogui atrinkti vynai vienerius metus bus pristatinėjami Italijoje ir užsienyje, iki sekančio konkurso 2016 metais. Šių vynų degustacijai suorganizavome susitikimus su pirkėjais, platintojais, žurnalistais Italijoje ir užsienyje, taip pat surengti pristatymai svarbiausiose vyno sektoriaus parodose. Vienoje iš užsienio prekybos rūmų organizuotų misijų, skirtų mūsų vyno populiarinimui, supratome, kad užsienio vartotojai perka Veronos vyną, nes jis jiems asocijuojasi su mūsų kraštu. Veronos vynas yra svarbiausias mūsų krašto ambasadorius: vyno butelyje yra uždarytas kalnų kvapas, mūsų romėniškoji ir viduramžių istorija, saulė, kuri paverčia vaisingais mūsų lygumas ir kalnus, juosiančius Gardos ežerą. Taigi, dalelę Veronos galime ne tik paragauti, bet ir aplankyti. Tikimės, kad šis katalogas apkeliaus pasaulį ir paskatins vartotojus ne tik pirkti mūsų vynus, bet taip pat sudomins ir paragins juos aplankyti mūsų kraštą.
Veronos prekybos rūmų prezidentas Giuseppe Riello
9
presentazione
verona
ITA
wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
stefania vinciguerra Anche questa introduzione, come succede spesso nei libri, è in realtà una conclusione, perché viene redatta ex post, una volta terminato il lavoro, con un occhio sul percorso compiuto. Il concorso enologico Wine Top e la sua Guida sono ormai un patrimonio consolidato per la provincia di Verona e un formidabile strumento di conoscenza (e di promozione) della sua produzione. Personalmente ricordo il suo esordio, in quanto feci parte della giuria con altri colleghi giornalisti e svariati enologi. All’epoca dirigevo una rivista sul vino che veniva pubblicata a Verona, si chiamava “Euposìa”, e sebbene già allora abitassi in Toscana mi sentivo vicina al comparto vinicolo veronese. Fare il giurato al concorso fu un’esperienza interessante che quest’anno ha avuto una sorta di upgrade nella possibilità che ho avuto di assaggiare tutti i vini vincitori della dura selezione. Degustare vini di cui si sa per scontato la qualità non capita spesso anzi, sovente la parte più gravosa del lavoro di noi giornalisti-winewriter (come dicono gli anglosassoni, con una parola che rende perfettamente il concetto di critici-narratori di vino) consiste proprio nel concretizzare in un voto la qualità dei vini, collocandoli in una scala di punteggio quale quella in centesimi, accettata a livello internazionale. Se dico gravoso è perché sappiamo che il nostro giudizio va a collidere col lavoro dei produttori, spesso il lavoro di diversi anni, quindi ogni singolo punteggio va ponderato profondamente, non può essere dato alla leggera. Ma quando, come in questo caso, il giudizio è stato pronunciato da una giuria, il lavoro da svolgere, il mio lavoro, si è “limitato” all’assaggio e alla descrizione organolettica dei vari vini. E’ ovvio che mi sia formata un giudizio personale sui campioni che andavo degustando, ma questo mio giudizio non era in campo e ho cercato di immaginare, man mano che degustavo, qual era la caratteristica di quel vino che aveva colpito i vari giurati al punto di farlo preferire ad altri campioni ugualmente anonimi. Un esercizio davvero interessante. Una prima impressione che mi sento di poter condividere è che l’intensità dei profumi svolge un ruolo importante e, accanto ad essa, la sfaccettatura dei diversi aromi, la complessità olfattiva. Stranamente, accanto a questa considerazione peraltro piuttosto scontata, ho notato che non sempre è la tipicità a vincere, quanto piuttosto la nota insolita, quella che fa fuoriuscire un vino dal coro, che lo rende distinguibile in mezzo a centinaia di campioni. La nota mentolata in un piatto di frutta rossa, il cenno pepato nell’insieme floreale, l’ananas tra la frutta nostrana... Naturalmente anche l’analisi gustativa ha un’enorme importanza e direi che l’elemento che più ha pesato nei giudizi è stata la ricerca dell’equilibrio. In questo, i vini veronesi hanno un indubbio vantaggio. Potremmo quasi dire che sono “naturalmente” equilibrati. Prendiamo per esempio i rossi della Valpolicella: Valpolicella, Ripasso e Amarone, nonché Recioto. In tutti questi vini la componente tannica risulta vellutata e arrotondata, ben integrata nel corpo del vino. L’assenza di spigoli e di durezze rende il sorso molto
10
accattivante e, nell’insieme, ben bilanciato. Con le dovute differenze, sono vini estremamente suadenti, il che spiega il loro enorme successo all’estero, dove spesso i grandi rossi italiani vengono accusati di essere troppo tannici. Indubbiamente, un Nebbiolo o un Sangiovese, da giovani, ancora non offrono quella bocca rotonda che invece la Corvina e i suoi compagni sanno dare fin dalla giovane età. Ma anche i bianchi, i Soave, i Custoza, i Lugana, nonché l’unico campione di Valdadige che avevo, hanno dalla loro una morbidezza, una “soavità” che bilancia perfettamente quella freschezza indispensabile in ogni vino bianco. Che dire poi degli spumanti dei Monti Lessini, se non che andrebbero conosciuti di più, visto che l’uva durella ha dimostrato di essere un’ottima base per la spumantizzazione, grazie alla sua notevole acidità. E ho lasciato in chiusura i vini della denominazione Bardolino, il cui crescente successo degli ultimi anni basta da solo a sottolineare il grande percorso qualitativo svolto dai produttori della zona. Dopo un periodo di sbandamento, la bussola è stata ritrovata e anche questa denominazione viaggia a gonfie vele, mostrando al mercato come sia i rossi che i chiaretti (anche spumanti!) sono vini che offrono una splendida beva. In conclusione, proprio questa è la chiave di lettura che mi si è offerta al termine dei miei assaggi: i vini veronesi hanno dalla loro la grande capacità di farsi bere che, a mio modo di vedere, resta la maggiore qualità possibile per un vino. Prosit!,
nisl blandit copiosae.
Stefania Vinciguerra
Caporedattore della rivista web Doctor Wine by Daniele Cernilli dal giugno 2012, Stefania Vinciguerra è giornalista professionista da più di vent’anni e si è specializzata da subito nel mondo dell’enogastronomia, in cui è entrata per passione fin dagli anni dell’Università. Si è sempre divisa tra una carriera più prettamente giornalistica (ottenendo ancora giovanissima la direzione del mensile Pane & Vino e, al suo esordio, quella di Euposìa) e una carriera nelle public relations, anche extra settore.
11
presentation
verona
ENG
wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
stefania vinciguerra Also this introduction, as often happens in books, is actually a conclusion, because it is drawn up after finishing the work, with an eye on the route taken. The Wine Top contest and its Guide are now a consolidated heritage for the province of Verona and a formidable instrument of knowledge (and promotion) of its production. Personally, I remember its debut, since I was part of the jury, along with other fellow journalists and several winemakers. At the time I directed a wine magazine that was published in Verona, called “Euposìa”, and although I already lived in Tuscany I felt still close to Verona’s wine sector. Being a juror in the contest was an interesting experience, which this year had a sort of upgrade, with the opportunity to taste all the wines winners of this hard selection. Tasting wines which are already known for their quality does not happen very often, usually the most strenuous work for us journalists-winewriters (as we are called in the Anglo-Saxon world, with a term that illustrates perfectly the concept of wine critics and wine tellers) is precisely to express in a vote the quality of wines, placing them on a scale expressed in hundredths, internationally adopted. If I say that this is a strenuous task, it is because we know that our judgment collides with the work of producers, often the work of several years, so each score needs to be carefully weighted and cannot be given lightly. But when, as in this case, the judgment was pronounced by a jury, the task, my task, was “limited” to tasting and to the organoleptic description of the various wines. It is quite obvious that I made a personal judgment regarding the samples that I tasted, but I believe this was not part of the picture and I tried to imagine, while tasting, what was the characteristic of that particular wine that had impressed the jurors to the point of making them prefer it against other equally anonymous samples. A really interesting exercise. A first impression that I feel I can share is that the intensity of scents plays an important role and, next to it, the multifaceted aromas, the olfactory complexity. Strangely, next to this consideration which is rather obvious, I noticed that the winning factor is not always the typical trait, but rather the more unusual note, the one that makes a wine stand out, making it distinguishable among hundreds of other samples. The minty note in a plate of red fruit, the peppered hint in the floral scent, the pineapple along with our local fruit... Of course, also the taste analysis has a huge importance and I would say that the element that most affected my judgments was the search for a balance. In this, the Veronese wines have a definite advantage. We could almost say that they are “naturally” balanced. Take for example the reds from Valpolicella: Valpolicella, Ripasso, Amarone and Recioto. In all of these wines the tannins are smooth and rounded, well integrated into the wine’s body. The absence of sharp edges and hardness makes the drink very appealing and, overall, well balanced. With some differences, the wines are extremely persuasive, which explains their huge success abroad, where the great Italian red wines are often accused of being too tannic.
12
Undoubtedly, a Nebbiolo or a Sangiovese, when still young, do not offer the round mouth that the Corvina and her companions can offer from a young age. But also the whites, the Soave, the Custoza, the Lugana and the only sample of Valdadige that I had feature a softness, a “sweetness” that perfectly balances the indispensable freshness of any white wine. What to say of the “spumanti” of the Monti Lessini, if not that they should be more famous, since the Durella grape has proven to be an excellent base for sparkling wines, thanks to its remarkable acidity. And I have left for my closing the wines of the Bardolino denomination, whose growing success in recent years is enough to underline the great quest for quality carried out by producers in the area. After a period of confusion, the compass has been found and this denomination travels very well, showing the market how both the reds and the “chiaretti” (also sparkling!) are wines that offer a great drink. In conclusion, this is precisely the interpretation key that I was offered at the end of my tastings: Veronese wines have the advantage of a great drinkability and that, in my view, remains the best possible quality for a wine.
m, id dico erant tacimates mel, mei no nisl blandit copiosae.
Prosit!
Stefania Vinciguerra
Managing editor of the web magazine Doctor Wine by Daniele Cernilli from June 2012, Stefania Vinciguerra has been a professional journalist for over twenty years, specialising from the start in food and wine, her passion since her university years. She has always been divided between a more purely journalistic career (becoming at a very young age the Managing editor of the monthly Pane & Vino and, on her debut, the Managing editor of Euposìa) and a career in public relations, also outside the wine and food sector.
13
Prezentacja
verona
POL
wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
stefania vinciguerra Wstęp jest zarazem podsumowaniem, jak dzieje się w wielu książkach, ponieważ sporządzony został ex post, czyli po wykonanej pracy, przy dokładnej obserwacji zakończonego już procesu. Konkurs enologiczny Wine Top oraz jego Przewodnik stały się już stałym dziedzictwem prowincji Werony oraz wspaniałym narzędziem pozwalającym poznać (i promować) jej produkcję. Osobiście pamiętam początki konkursu, gdyż zasiadałam w jury wraz z moimi kolegami dziennikarzami i wieloma enologami. W tamtym czasie prowadziłam czasopismo o winach, które publikowaliśmy w Weronie. Nazywało się “Euposìa” i mimo że wtedy mieszkałam już w Toskanii, czułam się bliska regionowi produkcyjnemu Werony. Zasiadanie w jury konkursu było dla mnie ciekawym doświadczeniem, dzięki któremu miałam okazję spróbować wszystkich win, które wygrały w tej twardej selekcji. Nie często zdarza się degustować wina, których wysoka jakość jest tak pewna i oczywista. Co więcej, najcięższa cześć naszej pracy, nas dziennikarzy -winewriterów (jak to określają Anglosasi, używając jednego słowa, które oddaje doskonale koncept krytyka-narratora wina) polega na zawarciu w jednej ocenie jakości wina, pozycjonując je w skali punktowej z setnymi punktu, stosowanej na poziomie międzynarodowym. Mówię “ciężka”, ponieważ dobrze wiemy, że nasza ocena uderza w pracę producentów wina. Często w ich wieloletnie poświęcenie, a zatem każdy pojedynczy punkt musi być bardzo dokładnie przemyślany, nie może być przyznany bezmyślnie. Kiedy jednak, jak i w tym przypadku, jury przedstawiło swoją ocenę, praca do wykonania, moja praca, “ograniczyła się” tylko do degustacji i do opisu organoleptycznego różnych win. Oczywistym jest, że moja ocena zwycięskich win, których kosztowałam, była subiektywna. Ta ocena jednak nie ważyła na wygranej, a ja starałam się wyobrazić sobie, degustując spokojnie, powoli, co było cechą wina, która przekonała członków jury do wyróżnienia go spośród tylu innych tak samo anonimowych win. To było naprawdę ciekawe zadanie. Pierwsze wrażenie, jakim chciałabym się podzielić, jest intensywność zapachu, która odgrywa ważną rolę, a obok niej, różnorodność wielu aromatów, złożoność zapachu. Co dziwne, równolegle z tą zresztą dość oczywistą charakterystyką, zauważyłam, że nie zawsze typowość jest drogą do wygranej, a raczej pewna nadzwyczajność, taka która wyróżnia wino spośród setek innych biorących udział w konkursie. Mentolowa nuta w potrawie z czerwonych owoców, korzenny posmak wśród kwiatów, ananas pomiędzy lokalnymi owocami... Naturalnie również analiza smakowa ma ogromne znaczenie i powiedziałabym, że czynnikiem, który najbardziej zaważył na werdykcie, było poszukiwanie równowagi. W tym aspekcie wina z Werony mają niekwestionowaną przewagę. Moglibyśmy ośmielić się na stwierdzenie, że te wina są “naturalnie” zrównoważone. Weźmy na przykład czerwone wina Valpolicella: Valpolicella, Ripasso i Amarone oraz Recioto. W tych winach składnik taniny jest aksamitny i okrągły, dobrze zintegrowany ze strukturą wina. Brak kanciastości i twardości sprawia, że łyk jest intrygujący i jednocześnie zrównoważony.
14
Tak zróżnicowane wina są niezwykle przekonujące, co wyjaśnia ich ogromny sukces za granicą, gdzie często włoskie czerwone wina uchodzą za zbyt taniczne. Niewątpliwie Nebbiolo czy Sangiovese jako wina młode nie oferują tej okrągłości w ustach, jaką Corvina i jej bracia zapewniają od samego początku. Także wina białe jak Soave, Custoza, Lugana oraz jedyny zwycięzca Valdadige, jakiego miałam, charakteryzują się specyficzną miękkością, pewną łagodnością typową dla win Soave, która doskonale równoważy tę niezbędną świeżość, jaką powinno mieć każde białe wino. Co zatem powiedzieć o winach musujących Monti Lessini, jak nie to, że mogłyby być jeszcze bardziej rozpoznawalne ze względu na ich twarde grono, które okazało się być idealną bazą do szampanizacji dzięki swojej kwasowości? Na zakończenie zostawiłam wina odmiany Bardolino, których rosnący sukces w ostatnich latach wystarczy, aby tylko podkreślić drogę ku coraz wyższej jakości, jaką podążają producenci tego obszaru. Po okresie zachwianej równowagi kompas w końcu odnalazł właściwy kierunek, a zatem również ta odmiana nabrała wiatru w żagle, pokazując, że na rynku zarówno czerwonych jak i białych win (a nawet musujących) oferuje znakomity smak. Podsumowując, to właśnie klucz, którego użyłam podczas degustacji: wina z regionu Werony doskonale nadają się do picia, co, w mojej opinii, sprawia, że mają najwyższą możliwą jakość wina.
, id dico erant tacimates mel, mei no n
Prosit!
Stefania Vinciguerra Redaktor naczelny czasopisma Doctor Wine by Daniele Cernilli od czerwca 2012 roku. Stefania Vinciguerra jest dziennikarką od ponad dwudziestu lat i specjalizuje się od początku kariery w winiarstwie, w którego świat weszła z pasji już na początku lat uniwersyteckich. Od zawsze rozdarta była między karierą stricte dziennikarską (otrzymując już jako młoda osoba zadanie prowadzenia miesięcznika Pane & Vino i po swoim debiucie, prowadzenia również czasopisma Euposìa) a karierą w public relations, nawet poza sektorem.
15
Įžanginis žodis
verona
LIT
wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
stefania vinciguerra Kaip dažnai nutinka rašant knygas, taip nutiko ir rašant šį įžanginį žodį, kuris iš tiesų yra apibendrinimas, nes yra parašytas paskutinis, jau pabaigus darbą ir apgalvojant, kas buvo nuveikta. Vyno konkursas „Wine Top” ir jo katalogas yra konsoliduotas Veronos provincijos turtas beigi yra puikus instrumentas provincijoje gaminamų produktų pažinimui ir populiarinimui. Jo debiutą prisimenu, kai kartu su kitomis kolegomis žurnalistais ir daugeliu vyndarių buvome vertinimo komisijos nariais. Seniau buvau vieno Veronoje leidžiamo žurnalo „Euposìa” apie vynus leidėja. Ir jei tada dar gyvenau Toskanoje, jaučiausi labai artima Veronos vyno pasauliui. Užimti vertinimo komisijos nario poziciją yra įdomi patirtis, o šiais metais manęs laukė dar įdomesnis išbandymas – turėjau galimybę paragauti visų vynų, jau perėjusių sudėtingą atranką. Degustuoti vynus yra sudėtingiausia mūsų, vyno žurnalistų, darbo dalis, nes reikia įvertinti vyno kokybę šimtabalėje skalėje, pripažintoje tarptautiniu lygmeniu. Sakau - tai yra nepaprastai sudėtinga, nes mūsų vertinimas reiškia vyno gamintojų įdėtą darbą, dažnai daugelio metų darbą. Tad kiekvienas balas yra labai svarus ir negali būti atiduotas lengva ranka. Kuomet vynas jau buvo įvertintas komisijos, mano darbas apsiribojo įvairių vynų degustavimu ir jų juslinių savybių aprašymu. Be abejo, susidariau asmeninę nuomonę apie vynus-nugalėtojus, kuriuos degustavau, tačiau mano vertinimas čia nebuvo reikalingas ir aš bandžiau įsivaizduoti, koks buvo kiekvieno degustuojamo vyno bruožas, lėmęs vyno vertintojų teikiamą pirmenybę kitų vynų atžvilgiu. Tikrai įdomi užduotis. Pirmas įspūdis, kuriuo galiu pasidalinti yra tas, kad kvapų intensyvumas, skirtingų aromatų spektras ir kvapų kompleksiškumas užima labai svarbų vaidmenį. Galbūt keista, tačiau pastebėjau, kad ne visuomet laimi tradiciškumas. Gali lemti netikėta nata, kuri leidžia vynui išsiskirti iš minios ir padaro jį išskirtiniu iš kitų šimto vynų – čempionų. Mėtinė nata prasiskinanti kelią pro raudonųjų vaisių kvapą, pipirų užuominos, ananaso, įsimaišiusio tarp mūsų krašto vaisių... Žinoma, skonio analizė turi milžinišką svarbą ir, sakyčiau, kad elementas, turėjęs daugiausiai įtakos vertinimams, buvo tinkamo balanso paieška. Taigi, čia Veronos vynai turi nenuginčijamą pranašumą. Galėtume teigti, kad jie yra „natūraliai” subalansuoti. Pavyzdžiui, raudonieji Valpolicella vynai: Valpolicella, Ripasso, Amarone bei Recioto. Visuose šiuose vynuose taninai yra švelnūs ir apvalūs, puikiai integruoti į vyno struktūrą. Aštrių briaunų ir kietumo nebuvimas padaro gėrimą labai patrauklų ir tuo pačiu puikiai subalansuotą. Su tam tikrais skirtumais, šie vynai yra labai įtikinantys, o tai paaiškina didžiulę jų sėkmę užsienyje, kur didieji raudonieji italų vynai neretai būna apkaltinami kaip turintys per daug taninų. Be abejonės, jauni Nebbiolo ir Sangiovese vynai dar negali pasiūlyti to apvalaus skonio, kurį gali duoti ir labai jaunas Corvina ir jo kompanionai.
16
Bet taip pat ir baltieji vynai – Soave, Custoza, Lugana ir vienintelis čempionas Valdadige - yra minkšti, o nepaprastas švelnumas tobulai subalansuoja neišvengiamą kiekvieno baltojo vyno gaivumą. Ką daugiau pasakyti apie putojančius Monti Lessini vynus, išskyrus tai, kad jie turėtų būti geriau žinomi. Juk Durella vynuogės demonstruoja, kad yra tobulai tinkančios putojantiems vynams dėl savo pastebimo rūgštumo. Ir dar nepaminėjau Bardolino vynų, kurie pastaraisiais metais sulaukė pasisekimo. Užtenka tik pabrėžti, kad šio vyno gamintojai eina labai geros kokybės keliu. Po nuosmukio laikotarpio, teisinga kryptis buvo vėl atrasta ir ši denominacija lekia visu greičiu, demonstruodama rinkai, kad tiek raudonieji, tiek rožiniai (taip pat ir putojantys) yra vynai, galintys pasiūlyti nuostabų gėrimą. Apibendrinant, savo degustacijos pabaigoje supratau šį esminį dalyką: Veronos vynai turi puikų gebėjimą būti geriami, kas, mano nuomone, yra didžiausias nuopelnas, kurį bet koks vynas gali pasiekti. Į sveikatą!
Stefania Vinciguerra Stefania Vinciguerra yra vyriausioji redaktorė internetinio vyno žurnalo „Doctor Wine”, priklausančio Danielle Cernillini ir pradėto leisti 2012 m. birželį. S. Vinciguerra daugiau kaip dvidešimt metų yra profesionali žurnalistė, besispecializuojanti enogastronomijos srityje, į kurią vedama aistros pasuko dar paskutiniais studijų metais. Moters veikla visuomet yra padalinta tarp grynai žurnalistinės karjeros (rašymo į „Pane&Vino” ir „Euposìa” žurnalams) ir karjeros viešųjų ryšių srityje.
17
“Il vino a g g i u n g e u n s o r r i s o a l l’a m i c i z i a e d u n a s c i n t i l l a a l l’a m o r e ” gfjdfgkjr “Il vino a g g i u n g e u n s o r r i s o a l l’a m i c i z i a e d u n a s c i n t i l l a a l l’a m o r e ” edmondo de amicis edmondo de amicis
o a ”
legenda Verona wine top
d u e m i l a q u i n d i c i
bianco White Białe Baltasis
Rosato Rosè Różowe Rožinis
rosso Red
Czerwone Raudonasis
Dolce Dessert Wine Słodkie Saldus
Spumante Sparkling Wine Musujące Putojantis
s
19
BARDOLINO SUPERIORE
Bardolino Superiore Docg Classico 2012 AZIENDA AGRICOLA BERTOLDI Via Venturella 60 37012 Bussolengo (VR) Tel. +39 045 7170410 Fax +39 045 6779119 info@cantinebertoldi.it
ITA
ANALISI SENSORIALE Rosso rubino denso e un intenso aroma di ribes nero e more seducono gli occhi e il naso. In bocca, non rimarrete delusi: un forte quadro strutturale, i tannini setosi, le spezie, il cacao imprimono un potente spettacolo di frutta. Questo vigoroso Bardolino è un compagno degno per carni alla griglia.
ENG
TASTING NOTES Its profuse ruby red and intense blackcurrant and blackberry aroma seduce both the eyes and the nose. In you mouth, you will not be disappointed; a strong structure, the silky tannins, the spices and the cocoa alla transmit a powerful display of fruit. This robust Bardolino is great with grilled meat.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Gęsty, czerwony rubin i intensywny aromat czarnej porzeczki i jeżyn czarują nos i oczy. Smak Was nie zawiedzie: tekstura intensywna i złożona, jedwabiste garbniki, przyprawy, kakao odciskają się na niesamowitym przedstawieniu owocowym. To pełne wigoru Bardolino jest doskonałym uzupełnieniem mięsa z grilla.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Sodri raudono rubino spalva ir intensyvus juodųjų serbentų ir gervuogių aromatas gundo akis ir nosį. Skonis taip pat nenuvils: stiprios struktūros, šilkinių taninų, jaučiami prieskoniai, kakavos skoniai, įspūdingas vaisių šou. Šis veržus Bardolino yra puikus kompanionas prie mėsos patiekalų keptų ant grotelių.
20
VALPOLICELLA RIPASSO Valpolicella Ripasso Doc
Classico Superiore 2009 AZIENDA AGRICOLA BERTOLDI Via Venturella 60 37012 Bussolengo (VR) Tel. +39 045 7170410 Fax +39 045 6779119 info@cantinebertoldi.it
ANALISI SENSORIALE
ITA
Colore rosso rubino chiaro e intenso, il naso è piuttosto sottotono, ma in bocca gli aromi fruttati si espandono in pienezza. Un soffio di sottobosco fresco, note speziate, in particolare un tocco di cannella creano una tensione interessante. Piacevole freschezza nel finale.
TASTING NOTES
ENG
A light and intense ruby red colour, the nose is rather flat, but in the mouth the fruity aromas expand throughout. A touch of fresh underwood, spice notes and in particular a touch of cinnamon, create an interesting tension. Pleasant freshness in the finish.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Czerwony rubin jasny i intensywny, zapach bardzo delikatny, smak natomiast bogaty w aromaty owocowe, które obficie rozwijają się w ustach. Powiew świeżych owoców jagodowych i pikantna nuta ze szczególną domieszką cynamonu tworzą ciekawe doznania smakowe. Przyjemna świeżość na końcowym etapie. JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Aiški ir intensyvi raudona rubino spalva. Nepasižymi dideliu kvapnumu, tačiau burnoje plačiai išsiskleidžia vaisiški aromatai. Gaivaus pomiškio, prieskoningų natų, ypatingas cinamono prisilietimas sukuria įdomų intensyvumą. Malonus gaivumas pabaigoje.
21
AMARONE
Amarone della Valpolicella Doc Classico 2006 AZIENDA AGRICOLA BERTOLDI Via Venturella 60 37012 Bussolengo (VR) Tel. +39 045 7170410 Fax +39 045 6779119 info@cantinebertoldi.it
ITA
ANALISI SENSORIALE Aromi di frutta matura, rinfrescati da una nota d‘erbe, soprattutto menta. In bocca mirtillo e mora sono accompagnati da un pizzico di cannella, tabacco e caffè. Questi sapori, accompagnati da tannini vellutati, terminano in un finale piacevole, morbido e lungo.
ENG
TASTING NOTES Aromas of ripe fruit, refreshed by herbal notes, mint in particular. In the mouth, blueberries and blackberries combined with a pinch of cinnamon, tobacco and coffee. These flavours, along with silky tannins, end with a long and soft pleasant finish.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Aromat dojrzałych owoców, odświeżonych nutą traw, przede wszystkim miętą. Smak jagody i jeżyny uzupełniony domieszką cynamonu, tytoniu i kawy. Smaki te, uzupełnione o aksamitne garbniki, dają przyjemny, długi i miękki finisz.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Subrendusių vaisių aromatai, atgaivinami žolelių natomis, ypač mėtų. Mėlynių ir gervuogių skoniai kartu su cinamono, tabako ir kavos natomis. Šie skoniai, lydimi aksominių taninų, baigiasi maloniu, švelniu ir ilgu finalu.
22
“ I veri inteNditori non bevono vino degustano segreti” Salvador Dali’
AMARONE
Amarone della Valpolicella Docg Classico 2010 AZIENDA AGRICOLA BUGLIONI Via Campagnole, 55 37029 San Pietro in Cariano (VR) Tel. +39 045 6760676 Fax +39 045 6760677 logistica@buglioni.it www.buglioni.it Facebook: Cantina Buglioni
ITA
ANALISI SENSORIALE Colore rubino scuro molto fitto. Naso quasi austero, con frutta rossa matura, ciliegia, marasca, spezie dolci e un tocco di balsamicità. In bocca è pieno, ricco, dal sorso caldo ed equilibrato. Finale di nocciola.
ENG
TASTING NOTES Dark ruby colour, very thick. Almost austere nose, with ripe red fruit, cherries, sweet spices and a balsamic touch. Full and rich in the mouth, with a warm and balanced sip. Nutty finish.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Barwa ciemnego rubinu, bardzo gęsta. Ostry zapach, w którym wyczuwalne są dojrzałe czerwone owoce, czereśnia, wiśnia maraska, słodkie przyprawy oraz delikatna nuta balsamiczna. Smak pełny, bogaty, wino gorące i zrównoważo ne. Na etapie końcowym wyczuwa się orzech laskowy.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ
Labai tankios tamsios rubino spalvos. Beveik griežto subrendusių raudonųjų uogų, trešnių, vyšnių, saldžių prieskonių kvapo, jaučiamas balzaminis dvelksmas.
24
AMARONE
Amarone della Valpolicella Docg Classico 2007 AZIENDA AGRICOLA CA’ PIGNETO Via Pignetto, 1 37024 Negrar (VR) Tel. +39 045 7513790 +39 340 3140325 +39 348 1501168 info@capigneto.com www.capigneto.com Facebook: capigneto.it
ANALISI SENSORIALE Vino di corpo ed elegante. Colore rosso rubino con tendenza al granato con l’invecchiamento. Profumo intenso e complesso con note evidenti di frutta matura e cuoio. Notevole persistenza gusto-olfattiva.
ITA
TASTING NOTES
ENG
Well structured and elegant wine. Ruby red colour that turns into garnet with aging. Complex and intense aroma with notes of ripe fruit and leather. Long lasting perception of taste and smell.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Wino eleganckie, pełne ciała. Kolor czerwonego rubinu. Wino granatowieje wraz ze starzeniem. Wyrazisty i złożony zapach z wyraźnymi nutami dojrzałych owoców i skóry. Znacząca trwałość smaku i zapachu.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Tvirto kūno ir elegantiškas. Raudonos rubino spalvos vynas, sendamas turi polinkį į granato spalvą. Intensyvus ir kompleksiškas aromatas, su aiškiomis vaisių ir dirbtinės odos spalvomis. Nepaprastas gebėjimas išlaikyti skonį ir kvapą.
25
VALPOLICELLA RIPASSO
Valpolicella Ripasso Doc Superiore “Grotta del Ninfeo” 2011 AZIENDA AGRICOLA DOMENICO FRACCAROLI Via Boschetto, 6 37030 Lavagno (VR) Tel. +39 045 8980154 Fax +39 045 8999175 info@domenicofraccaroli.com
ITA
ANALISI SENSORIALE Sfoggia un colore rubino carico e si presenta opulento già nel bouquet, che denota marmellata di prugne, vaniglia e cenni di cioccolato. Opulento anche in bocca, potente e dal caldo finale.
ENG
TASTING NOTES Boasts a ruby colour and feels opulent already in the bouquet, with notes of plum jam, vanilla and hints of chocolate. Opulent also in the mouth, powerful and with a warm finish.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Barwa ciemnego rubinu, obfitość smaków czuć już w bukiecie aromatów, w którym zaznacza się woń śliwkowej marmolady, wanilii oraz delikatnej czekolady. Bogaty również w ustach, intensywny smak o gorącym zakończeniu.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Puikuojasi sodria rubino spalva ir prabangia aromatų puokšte, kurioje randame slyvų uogienės, vanilės ir šokolado užuominų. Prabangus burnoje ir galingas bei karštas finalas.
26
AMARONE
Amarone della Valpolicella Docg Classico 2010 AZIENDA AGRICOLA I SCRIANI DI COTTINI STEFANO & C. Via Ponte Scrivan, 7 37022 Fumane (VR) Tel. +39 045 6839251 Fax +39 045 6807071 info@scriani.it www.scriani.it Facebook: Scriani Vinicola Twitter: @scriani
ANALISI SENSORIALE Rubino scuro intenso e compatto. L’olfatto è allietato da note speziate, con sottobosco (compresi i suoi piccoli frutti) e cenni di cacao amaro. Bel frutto maturo in bocca, con una struttura corposa ed equilibrata.
ITA
TASTING NOTES
ENG
Dark ruby, intense and compact. The aroma is enhanced by spicy notes, with undergrowth (including its berries) and hints of bitter cocoa. Beautiful ripe fruit in the mouth, with a full-bodied and balanced structure.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Barwa ciemnego rubinu, intensywna i spójna. Aromat pikantny połączony z owocami jagodowymi (w tym małe owoce) oraz nuta gorzkiego kakao. W ustach wyczuwalne dojrzałe owoce, tekstura mięsista i zrównoważona.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Intensyvios tamsios rubino spalvos, vienalytis. Kvapas paryškintas prieskonių natomis, su pomiškio ir karčiosios kakavos užuominomis. Gražus prinokusių vaisių, sodrios struktūros, subalansuotas skonis.
27
BARDOLINO
Bardolino Doc Chiaretto Spumante Brut AZIENDA AGRICOLA MARCHESINI MARCELLO Via Valesana, 35 37017 Lazise (VR) Tel. +39 045 7580731 info@marcellomarchesini.it www.marcellomarchesini.it
ITA
ANALISI SENSORIALE Chiaro colore buccia di cipolla, bella spuma bianca e buon perlage. Leggero impatto di crosta di pane, poi pesca gialla matura e melograno. Impatto gustativo quasi dolce, con una morbidezza a tutto tondo che sfocia in un finale fresco e salino.
ENG
TASTING NOTES Pale onion skin colour, beautiful white froth and good perlage. Lightweight impact of bread crust, then ripe yellow peach and pomegranate. Almost sweet taste impact, with an all-round smoothness leading to a fresh and saline finish.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Jasny kolor przypominający skórkę cebuli, ładna biała pianka i utrzymujący się perlage. Delikatne uderzenie skórki od chleba, potem dojrzałej żółtej brzoskwini i granatu. Smak prawie słodki, okrągły i miękki, który na końcu jest świeży i słonawy.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ
Šviesi svogūnų spalva, graži balta puta ir burbuliukų žaismas taurėje. Jaučiamas švelnus traškios duonos, o po to, gerai prisirpusio geltonojo persiko ir granato aromatai. Skonis beveik saldus, su minkštumu ir apvalumu, pabaigoje pereinantis į gaivumą ir sūrumą.
28
VALPOLICELLA RIPASSO Valpolicella Ripasso Doc Classico Superiore “I Corsi” 2011
AZIENDA AGRICOLA MAROGNOLE DI CORSI FABIO Via Marognole, 7 - Loc. Valgatara 37020 Marano di Valpolicella (VR) Tel. +39 349 2569347 FAx +39 045 7755114 info@lemarognole.it
ANALISI SENSORIALE
ITA
Rosso rubino-granata. Impatto olfattivo fresco, quasi mentolato, che fa spazio a sensazioni di pepe rosa e amarena. Fase gustativa morbida ma fresca con il finale che ricorda la liquirizia.
TASTING NOTES
ENG
Ruby-grenade. Fresh olfactory impact, almost minty, which makes room for sensations of pink pepper and black cherry. Smooth but fresh tasting phase with a finish reminiscent of liquorice.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Barwa rubinu i granatu. Uderzenie świeżego zapachu, prawie mentolowego, daje przestrzeń czerwonemu pieprzowi i wiśni. Smak miękki, ale świeży. Pod koniec czuć lukrecję.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Rubino-granato raudonos spalvos. Gaivaus kvapo, kone jaučiasi mėtos, taip leidžiant geriau atsiskleisti raudonųjų pipirų ir juodųjų vyšnių aromatams. Jaučiamas minkštas ir gaivus skonis, finale primenantis saldymedį.
29
RECIOTO DI SOAVE
Recioto di Soave Docg Spumante Dolce 2002 AZIENDA AGRICOLA PAGANI DI BOTTARO BEATRICE Via Costeggiola 36 37030 Cazzano di Tramigna (VR) Tel +39 045 7675166 info@vinipagani.it www.vinipagani.it
ITA
ANALISI SENSORIALE Giallo paglia brillante e perlage intenso; al naso profuma di pera essiccata, mela al forno e un po’ di cera; al palato offre un gioco teso fra la morbidezza e la rinfrescante effervescenza; nel finale qualche nota amarognola, succoso e lascia una bocca fresca.
ENG
TASTING NOTES Shimmering straw yellow with active perlage; the nose shows dried pear, baked apple and some waxy notes; in the mouth it is juicy, exhibiting tense interplay between fine sweetness and refreshing perlage, and ending with a subtle bitter note.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Błyszcząca barwa słomkowa i intensywny perlage. Wino wydaje woń suszonej gruszki, pieczonego jabłka oraz delikatny zapach wosku. Na podniebieniu wyczuwalna jest napięta gra pomiędzy miękkością i odświeżającym musowaniem. Na etapie końcowym czuć lekką, gorzkawą nutę, wino jest soczyste oraz zostawia w ustach uczucie świeżości.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Šviesios šiaudų geltonumo spalvos, intensyvus burbuliukų žaismas taurėje. Kvepia džiovintomis kriaušėmis, keptais obuoliais ir šiek tiek vašku; gomuryje vyksta įtemptas žaidimas tarp minkštumo ir atgaivinančių burbuliukų; pabaigoje jaučiamos švelniai karčios užuominos, palieka gaivumo pojūtį burnoje.
30
VALPOLICELLA
Valpolicella Doc Superiore “Rocolo” 2010 AZIENDA AGRICOLA PICCOLI DANIELA Strada dei Monti, 21/A 37124 Parona Verona (VR) Tel. +39 045 8890195 Fax +39 045 8890195 info@piccoliwine.it www.piccoliwine.it
ANALISI SENSORIALE
ITA ITA
I cinque anni di età sono denunciati dal colore che è decisamente granato. Bouquet armonico che spazia dal pot pourri al frutto maturo, al tabacco. Al palato risulta fresco e di grande struttura, ampio ed equilibrato con tannini ben integrati.
TASTING NOTES
ENG ENG
The five years of age are shown by the strong garnet colour. Harmonious bouquet ranging from potpourri to ripe fruit, to tobacco. Fresh on the palate and well structured, ample and balanced with well integrated tannins.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL POL
Pięć lat dojrzewania sprawiło, że wino nabrało zdecydowanie granatowej barwy. Bukiet aromatów, który złożony jest z potpurri z dojrzałych owoców i tytoniu. Na podniebieniu jest świeże i o znakomitej teksturze, smak szeroki i zrównoważony z dobrze zintegrowanymi garbnikami. JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT LIT
Penkerių metų išlaikymas aiškiai atsispindi vyno spalvoje, kuri yra ryškios granatų spalvos. Harmoninga aromatų puokštė, kuri vyrauja nuo prinokusių vaisių popuri iki tabako. Gomuryje jaučiame gaivų ir puikiai struktūrizuotą, platų bei subalansuotą skonį su puikiai integruotais taninais.
31
CUSTOZA
Custoza Doc 2014 AZ. AGR. TAMBURINO SARDO DI FASOLI ADRIANO E FIGLI Strada del Tamburino Sardo, 11 37066 Custoza di Sommacampagna (VR) Tel. +39 045 516190 Fax +39 045 516190 info@aziendaagricolatamburinosardo.it www.aziendaagricolatamburinosardo.it Facebook: Cantina Tamburino Sardo
ITA
ANALISI SENSORIALE Si presenta con la veste giallo paglierino chiaro e al naso offre profumi delicati, leggermente agrumati di cedro. Fresco e salino in bocca, è abbastanza pieno per l’annata ed ha un finale fruttato.
ENG
TASTING NOTES It presents itself with a straw yellow colour and delicate aromas to the nose, with slight citrus notes. Fresh and saline in the mouth, is quite full for the year and has a fruity finish.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Barwa jasnożółtej słomki. Wino wydaje delikatną woń, o lekkim cytrusowym aromacie cedru. W ustach smak świeży i słonawy, dość pełny jak na swój rocznik, na końcu owocowy.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Vynas prisistato kaip šviesių šiaudų geltonumo su subtiliais, švelniai citrusiniais ir kedro aromatais. Gaivus ir sūrus burnoje, taip pat pakankamai pilnas, kaip tokio amžiaus, pabaigoje – vaisiškas.
32
CUSTOZA Custoza Doc
Superiore “La Guglia” 2013 AZ. AGR. TAMBURINO SARDO DI FASOLI ADRIANO E FIGLI Strada del Tamburino Sardo, 11 37066 Custoza di Sommacampagna (VR) Tel. +39 045 516190 Fax +39 045 516190 info@aziendaagricolatamburinosardo.it www.aziendaagricolatamburinosardo.it Facebook: Cantina Tamburino Sardo
ANALISI SENSORIALE
ITA ITA
Giallo paglierino carico con bagliori leggermente dorati. Delicato all’olfatto, propone cenni di vaniglia e leggera liquirizia. Il gusto è morbido, con un sapore fruttato pieno e un finale salino che ripropone la liquirizia.
TASTING NOTES
ENG ENG
Straw yellow with a slightly golden glow. Delicate on the nose, it offers hints of vanilla and slight liquorice. The taste is smooth and fully fruity, with a saline finish and a liquorice hint.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL POL
Barwa żółtej słomki ze złotym połyskiem. Delikatny zapach, wyczuwa się nutę wanilii oraz lekką woń lukrecji. W ustach miękkie, o pełnym, owocowym posmaku, o słonym finiszu, który wprowadza domieszkę lukrecji.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT LIT
Geltonos šiaudų spalvos su švelniu auksiniu švytėjimu. Subtilus aromatas su vanilės ir saldymedžio užuominomis. Minkšto, pilno, vaisiško skonio su sūroka pabaiga, kurioje dar kartą apie save primena saldymedis.
33
AMARONE
Amarone Della Valpolicella Docg “Tenuta Cajò” 2011 CA’ BOTTA Via Caio snc - Loc Trezzolano 37141 Verona (VR) Tel +39 045 982875 Fax +39 045 982875 info@cabotta.it www.cabotta.com Facebook: CaBottaVini Twitter: @CaBottaVini
ANALISI SENSORIALE
ITA
Il colore è rubino granata scuro e compatto. Decise note di caffè e confettura di amarene, mentre il legno è ancora percettibile. In bocca grande pienezza, con un tannino importante e una beva potente.
TASTING NOTES
ENG
The colour is ruby-garnet, dark and compact. Marked notes of coffee and black cherry jam, while the wood is still perceptible. Great fullness in the mouth, with marked tannins and a powerful drink.
stie tr. ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Wino w kolorze ciemnej czerwieni granatu o złożonym bukiecie. Ukazujące bogatą nutę kawy i wiśniowej konfitury z lekko wyczuwalną nutą drewna. Na podniebieniu jest wytrawne z wyczuwalną taniną, przyjemnie mocne w piciu.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Tamsiai raudonos rubino spalvos ir kompaktiškas. Šiek tiek primena kavą ar juodųjų vyšnių uogienę, tačiau tuo pat metu išlaiko medienos aromatą. Pilnai jaučiamas burnoje, su taninu ir yra pakankamai stiprus.
35
BARDOLINO
Bardolino Doc Chiaretto Classico ”Ca’ Vegar” 2014 CANTINA DI CASTELNUOVO DEL GARDA Via Palazzina, 2 37014 Castelnuovo del Garda (VR) Tel. +39 045 9816200 Fax +39 045 6450800 info@cantinacastelnuovo.com www.cantinacastelnuovo.com
ITA
ANALISI SENSORIALE Rosa cipria di colore. I profumi sono agrumati di pompelmo rosa e poi violetta e grani di pepe rosa. Bocca fresca e fragrante, salina, con sentori fruttati e una buona rotondità del sorso.
ENG
TASTING NOTES Powder pink colour. Citrus aromas of pink grapefruit followed by violet and pink peppercorns. Fresh and fragrant mouth, saline, with fruity aromas and a good roundness of the sip.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Wino o kolorze różowego pudru. W zapachu wyczuwa się cytrusową woń czerwonego grejpfruta, następnie fiołka i ziaren czerwonego pieprzu. Smak świeży i pachnący, słonawy, z domieszką kwiatów oraz odpowiednią okrągłością.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Švelniai rožinės spalvos. Citrusiniai raudonųjų greipfrutų, našlaičių, vėliau ir raudonųjų pipirų aromatai. Skonis gaivus ir aromatingas, sūrokas, su vaisinėmis natomis, geras skonio apvalumas.
36
BARDOLINO
Bardolino Doc Classico ”Ca’ Vegar” 2014 CANTINA DI CASTELNUOVO DEL GARDA Via Palazzina, 2 37014 Castelnuovo del Garda (VR) Tel. +39 045 9816200 Fax +39 045 6450800 info@cantinacastelnuovo.com www.cantinacastelnuovo.com
ANALISI SENSORIALE
ITA ITA
Classico colore rubino. Richiami speziati incedono lentamente all’olfatto facendosi largo tra note vinose e fruttate. In bocca è saporito e abbastanza morbido, con una salinità tenuta che si conferma nel finale.
TASTING NOTES
ENG ENG
Classic ruby colour. Spicy echoes come slowly to the nose making their way through vinous and fruity notes. Tasty and quite soft in the mouth, with a restrained salinity that is confirmed in the finish.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL POL
Klasyczna barwa rubinu. Zapach delikatnie pikantny, uzupełniony nutą winną i owocową. Wyrazisty, dość miękki smak, ze słonym posmakiem, który wzmacnia się pod sam koniec.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT LIT
Klasikinė rubino spalva. Aštrus prieskonių kvapas iš lėto skinasi kelią per vyno ir vaisių natas. Burnoje yra gardus ir pakankamai minkštas, su išlaikytu sūrumu, kuris atsiskleidžia pabaigoje.
37
VALPOLICELLA RIPASSO Valpolicella Ripasso Dop Superiore “Montere’” Ca’ De’ Rocchi 2013 CASA VITIVINICOLA TINAZZI Via delle Torbiere, 13 37017 Lazise (VR) Tel. +39 045 6470697 fax +39 045 6471117 info@tinazzi.it
ITA
ANALISI SENSORIALE Colore rubino scuro. Olfatto dai “toni scuri” con note di prugna e di liquirizia e qualche cenno di cuoio. All’assaggio offre subito una bocca asciutta e ricca, con tannini evidenti in un corpo potente.
ENG
TASTING NOTES Dark ruby colour. Aroma with “dark tones”, with notes of plum and liquorice and some hints of leather. It immediately offers a dry and rich mouth, with marked tannins in a powerful body.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Barwa ciemnego rubinu. Zapach o “ciemnych tonach” z nutą śliwki i lukrecji oraz aromatem skóry. Przy degustacji natychmiast czuć wytrawność i bogactwo smaków z wyraźną obecnością garbników w ciężkim winie.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Tamsios rubino spalvos. Tamsių tonų kvapas su slyvų ir saldymedžio natomis bei užuominomis į išdirbtos odos kvapą. Ragaujant iškart pajaučiamas sausumo ir turtingumo jausmas, sodrumas, akivaizdžiai pasireiškiant taninams.
38
AMARONE Amarone della Valpolicella Docg
“La Bastia - Ca’ De’ Rocchi” 2012 CASA VITIVINICOLA TINAZZI Via delle Torbiere, 13 37017 Lazise (VR) Tel. +39 045 6470697 Fax +39 045 6471117 info@tinazzi.it www.tinazzi.it
ANALISI SENSORIALE
ITA
Il colore è rubino-granata abbastanza compatto. Spettro olfattivo particolare, con l’impatto di crostata di more e poi note di tamarindo. Bocca densa e calda, strutturata e dal finale speziato.
TASTING NOTES
ENG
The colour is ruby-garnet, quite compact. A particular olfactory range, with the impact of blackberry tart and then notes of tamarind. Warm and dense mouth, structured and with a spicy finish.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Dość spójne połączenie barw granatu i rubinu. Specyficzna gama zapachów z uderzeniem tarty z jeżynami oraz nutą tamaryndowca indyjskiego. W ustach gęste i gorące, o dobrej teksturze i pikantnym finiszu.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Rubino-granato spalvos, pakankamai vienalytis. Išskirtinis aromatų spektras, gervuogių pyrago aromato įspūdis, vėliau jaučiamos tamarindo natos. Gilaus ir šilto skonio, struktūrizuotas ir aštrus.
39
VALPOLICELLA
Valpolicella Doc Superiore “Il Valpolicella Superiore” 2012 LA COLLINA DEI CILIEGI Loc. Erbin, 36 37023 Grezzana (VR) Tel. +39 015 8484301 Fax +39 015 2520605 info@lacollinadeiciliegi.it www.lacollinadeiciliegi.it Facebook: lacollinadeiciliegi.it Twitter: @collinaciliegi
ITA
ANALISI SENSORIALE Colore rubino con minimi accenni granati. Una piacevole nota di arancia sanguinella rinfresca la base olfattiva che sa di vaniglia e di cannella. All’assaggio risulta rotondo e di buona struttura.
ENG
TASTING NOTES Ruby colour with subtle garnet hints. A pleasant hint of blood orange refreshes the vanilla and cinnamon basic fragrance. The taste is round and with a good structure.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Barwa rubinu z delikatnymi akcentami granatu. Przyjemna nuta pomarańczy sanguinello odświeża podstawę węchową opartą na wanilii i cynamonie. Przy degustacji jest zaokrąglone i o dobrej teksturze.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Rubino spalvos vynas su subtiliomis užuominomis į granatą. Maloni raudonųjų Sicilijos apelsinų nata atgaivina pagrindinį vanilės ir cinamono kvapą. Ragaujant jaučiamas apvalumas ir gera struktūra.
40
Recioto della Valpolicella Recioto della Valpolicella Docg Classico 2011
RUBINELLI VAJOL Via Paladon 31 37029 San Pietro in Cariano (VR) Tel. +39 045 6389277 Fax +39 045 8009715 info@rubinellivajol.it www.rubinellivajol.it
ANALISI SENSORIALE Colore rosso rubino intenso, frutti di bosco profumati con un tocco piccante per conquistare il naso. Al palato frutti di bosco scuri, acidità bilanciata e tannini setosi. Freschezza vivace, lungo finale intensamente fruttato.
ITA
TASTING NOTES
ENG
Intense ruby red colour, fragrant fruit of the forest with a spicy touch to seduce the nose. On the palate, dark fruit of the forest, a balanced acidity and silky tannins. Exuberant freshness, an intensely fruity long finish.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Intensywny kolor czerwonego rubinu, zapach owoców lasu z pikantną domieszką. Na podniebieniu czuć ciemne owoce lasu, zrównoważoną kwaskowatość i jedwabiste garbniki. Żywa świeżość, finisz długi i intensywnie owocowy.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Intensyviai raudonos rubino spalvos. Miško uogų aromatas su nukonkuruojančiomis pikantiškomis užuominomis. Burnoje jaučiamas tamsiųjų miško uogų skonis, subalansuotas rūgštingumas, šilkiniai taninai. Gyvybingas šviežumas su ilga, intensyvia, vaisiška pabaiga.
41
ITION
VI
6
OM
2 01
.
C
H
EX
IB
N I T A LY
A Worldwide Passion 1967 > 2016
VINITALY 50° EDIZIONE
VERONA 10-13 APRILE 2016
“Il vino a g g i u n g e u n s o r r i s o a l l’a m i c i z i a e d u n a s c i n t i l l a a l l’a m o r e ” gfjdfgkjr “Il vino a g g i u n g e u n s o r r i s o a lVERONA, l ’ a m9 APRILE i c i z2016 ia e d u n a s c i n t i l l a a l l’a m o r e ”
together with
Premier Event at Vinitaly operawine.it
organized by
edmondo de amicis edmondo de amicis
follow us
VINITALY.COM
o a ”
AMARONE
Amarone della Valpolicella Docg Classico 2010 SOC. AGR. ALDRIGHETTI LUIGI, ANGELO E NICOLA Via Biniele, 4 - Fraz. Valgatara 37020 Marano di Valpolicella (VR) Tel. +39 388 4066545 Fax +39 045 7755061 info@lebignele.it www.lebignele.it Facebook: Le Bignele - Soc. Agr. Aldrighetti Luigi, Angelo e Nicola
ANALISI SENSORIALE Rubino con unghia granata. Profumo che sa di fieno, di erbe di campo e di spezie orientali, con note floreali. Il gusto è pieno e generoso, con tannini vellutati e un finale teso e deciso.
ITA
TASTING NOTES
ENG
Ruby with a garnet rim. Aromas of hay, wild herbs and oriental spices, with floral notes. The taste is full and generous, with velvety tannins and a tense and marked finish.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Barwa rubinu z odcieniem granatu. W zapachu wyczuwa się siano, zioła oraz orientalne przyprawy z nutą kwiatową. Smak jest pełny i przyjemny, wyczuwalne aksamitne garbniki, finisz natomiast jest zdecydowany i intensywny.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Rubino spalvos su švelniais granato atspalviais. Kvepia šienu, laukiniais augalais ir rytietiškais prieskoniais, jaučiamos gėlių natos. Pilno ir gausaus skonio, su aksominiais taninais, finalas – įtemptas ir ryškus.
s
43
VALPOLICELLA Valpolicella Doc “Valpantena” 2014
SOCIETA’ AGRICOLA CORTE FIGARETTO Via Clocego, 48/A 37142 Poiano Verona (VR) Tel. +39 045 8700753 cortefigaretto@cortefigaretto.it
ITA
ANALISI SENSORIALE Di colore rubino purpureo. Naso molto intenso con ciliegia, visciola e foglie di alloro. Palato intenso ma non pesante, con buona scorrevolezza e un finale gustoso tra spezie e frutto.
ENG
TASTING NOTES Purple-ruby colour. Very intense nose with cherry, wild cherry and bay leaves. Intense but not heavy on the palate, with a nice smoothness and a tasty finish between spices and fruit.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Barwa purpurowego rubinu. Wyraźny zapach czereśni, wiśni oraz liści laurowych. Smak na podniebieniu wyrazisty, ale nie ciężki, rozchodzi się płynnie, po czym na końcu czuć mieszaninę przypraw i owoców.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Purpurinės rubino spalvos. Labai intensyvūs trešnių, rūgščiųjų vyšnių ir lauro lapų aromatai. Skonis intensyvus, bet ne sunkus, gero aptakumo. Gardus prieskonių ir vaisių finalas.
44
AMARONE
Amarone Della Valpolicella Doc “Valpantena” 2012 SOCIETA’ AGRICOLA CORTE FIGARETTO Via Clocego, 48/A 37142 Poiano Verona (VR) Tel. +39 045 8700753 cortefigaretto@cortefigaretto.it www.cortefigaretto.it
ANALISI SENSORIALE
ITA
Rosso rubino brillante. Naso intenso di frutta rossa dolce, amarene sotto spirito, note sottilmente erbacee e poi tabacco. Bocca piena, succosa e con tutta la dolcezza del frutto. Lungo finale.
TASTING NOTES
ENG
Bright ruby red. Intense nose of sweet red fruit, black cherries, subtle herbaceous notes and then tobacco. Full, juicy mouth with all the sweetness of the fruit. Long finish.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Błyszcząca barwa rubinu. Intensywny zapach słodkich, czerwonych owoców, pod nim czuć wiśnie, delikatne nuty traw, a potem tytoniu. Smak pełny, soczysty z wyraźną słodkością owoców. Długi finisz.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Ryškios rubino spalvos. Intensyvus saldus raudonųjų vaisių ir vyšnių likerio kvapas, jaučiamos švelnios vaistažolių, vėliau tabako natos. Pilno, sultingo skonio, su visų esančių vaisių saldumu. Ilgai trunkanti pabaiga.
45
AMARONE Amarone della Valpolicella Docg 2010
SOCIETA’ AGRICOLA LA FONTANINA Via G. Marconi, 30 37023 Grezzana (VR) Tel. +39 045 907622 Fax +39 045 908048 info@lafontanina.eu
ITA
ANALISI SENSORIALE Rosso rubino non troppo carico e limpido. Note fruttate di amarena e ciliegia, sprazzi di arancia sanguinella, su sottofondo muschiato. Ricco, corposo, con un buon sostegno tannico e finale di frutta matura.
ENG
TASTING NOTES A medium and clear ruby red colour. Fruity notes of black cherry and cherry, splashes of blood orange, on a musky background. Rich, full-bodied, with a good tannic support and a ripe fruit finish.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA Barwa czerwonego rubinu dość pełna i przejrzysta. Owocowe nuty wiśni i czereśni, przebłyski pomarańczy sanguinello, a pod tym woń piżmowa. Smak bogaty, o pełnym ciele z wyraźnym posmakiem garbnika. Na koniec wyczuwalne dojrzałe owoce.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Raudonos rubino spalvos, ne per daug sodrus ir skaidrus. Jaučiamos vaisiškos rūgščiųjų vyšnių ir trešnių natos, raudonųjų Sicilijos apelsinų prošvaistės ir muskuso atspalvis. Turtingas, pilno kūno, puikiai integruoti taninai, pabaigoje jaučiami prinokę vaisiai.
46
Recioto della Valpolicella Recioto della Valpolicella Docg Classico 2011
SOC. AGR. LE CALENDRE Via Omero Speri, 27 37029 San Pietro in Cariano (VR) Tel. +39 340 7913501 info@lecalendre.it www.lecalendre.it Facebook: Le Calendre Twitter: @LeCalendre
ANALISI SENSORIALE
ITA
Molto cupo nel colore, con unghia porpora. Un piacevole aroma di caffè e cioccolato colpisce il naso, poi piccoli frutti di bosco e una punta di liquirizia. Bocca pastosa e fruttata, con tannini presenti che sferzano il sorso altrimenti dolce. Caldo finale fruttato.
TASTING NOTES
ENG
Very dark in colour, with a purple rim. A pleasant aroma of coffee and chocolate hits the nose, followed by wild berries and a hint of liquorice. Mellow and fruity mouth, with tannins lashing the otherwise sweet sip. Warm, fruity finish.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Kolor matowy o purpurowym odcieniu. W nos uderza przyjemny aromat kawy i czekolady, następnie wino wydaje woń małych owoców lasu i szczyptę lukrecji. Tekstura mazista, smak owocowy, wyczuwalna obecność garbników, które zaznaczają się na tle słodkiego posmaku. Na etapie końcowym gorące i owocowe. JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Labai tamsios spalvos, su purpuriniu atspalviu. Pirmiausia jaučiamas malonus kavos ir šokolado aromatas, vėliau – mažų miško uogų ir saldymedžio užuominos. Skonis – sodrus ir vaisiškas, su ryškiais taninais. Šilta vaisiška pabaiga.
47
VALPOLICELLA Valpolicella Doc
Classico Superiore 2012 SOCIETA’ AGRICOLA TENUTE UGOLINI Strada di Bonamico, 11 37029 San Pietro in Cariano (VR) Tel. +39 045 7703830 info@tenuteugolini.it www.tenuteugolini.it
ITA
ANALISI SENSORIALE Nel bicchiere si mostra rubino scuro e compatto. All’analisi olfattiva delicate note floreali seguono toni di fieno e di tabacco. Strutturato in bocca, è leggermente rustico ma di sicuro impatto.
ENG
TASTING NOTES In the glass the wine shows a dark and compact ruby colour. The olfactory analysis reveals floral notes followed by hay and tobacco tones. It is structured in the mouth, slightly rustic but with a definite impact.
POL
ANALIZA SENSORYCZNA W kieliszku zwarta barwa ciemnego rubinu. W zapachu wyczuwalne delikatne nuty kwiatowe, po których pojawia się nuta siana i tytoniu. Skoncentrowany smak w ustach, lekko rustykalny, ale o zdecydowanym uderzeniu.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Taurėje matome vienalytį, tamsaus rubino spalvos vyną. Analizuodami kvapus jaučiame kaip subtilias gėlių natas pakeičia šieno ir tabako aromatai. Struktūruoto skonio, šiek tiek šiurkštokas, tačiau neabejotinai paliekantis įspūdį.
48
VALPOLICELLA RIPASSO Valpolicella Ripasso Doc Classico Superiore 2012
SOCIETA’ AGRICOLA TENUTE UGOLINI Strada di Bonamico, 11 37029 San Pietro in Cariano (VR) Tel. +39 045 7703830 info@tenuteugolini.it www.tenuteugolini.it
ANALISI SENSORIALE
ITA
Il colore rubino pieno apre la presentazione di questo vino che prosegue con un bouquet armonico di fiori e frutti rossi. In bocca è molto fruttato e ben sostenuto, con finale speziato.
TASTING NOTES
ENG
The full ruby colour opens the presentation of this wine that goes on with a harmonious bouquet of flowers and red fruits. The taste is very fruity and full-bodied, with a spicy finish.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Barwa pełnego rubinu otwiera prezentację tego wina, które charakteryzuje się bukietem aromatów kwiatów i czerwonych owoców. W ustach czuć wyraźnie owoce, smak utrzymuje się długo, a finisz jest pikantny.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Šio vyno prisistatymas prasideda nuo ryškios rubino spalvos, kurią vėliau pratęsia harmoningi gėlių ir raudonųjų vaisių aromatai. Skonis – labai vaisiškas ir sodrus, pabaigoje – pikantiškas.
mei no nisl blandit copiosae.
49
AMARONE
Amarone della Valpolicella Docg Classico 2011 SOCIETA’ AGRICOLA TENUTE UGOLINI Strada di Bonamico, 11 37029 San Pietro in Cariano (VR) Tel. +39 045 7703830 info@tenuteugolini.it www.tenuteugolini.it
ITA
ANALISI SENSORIALE Si presenta rubino scuro con unghia granata. Naso gentile, con delicate note floreali, un tocco mentolato e piccoli frutti rossi che occhieggiano. In bocca è pieno e succoso, con una beva saporita.
ENG
TASTING NOTES Dark ruby with a garnet rim. Gentle nose, with delicate floral notes, a touch of mint and red berries peeping in the background. The mouth is full and juicy, with a tasty drink.
acimates mel, mei no nisl blandit copiosae. POL
ANALIZA SENSORYCZNA Barwa ciemnego rubinu z granatowym odcieniem. Łagodny zapach z delikatnymi nutami kwiatowymi, bardzo delikatna mięta oraz pojawiająca się co jakiś czas woń małych czerwonych owoców. Smak pełny i soczysty, wyrazisty.
LIT
JUSLINĖ ANALIZĖ Tamsios rubino spalvos su trupučiu granato atspalvių. Švelnaus kvapo su subtiliais gėlių aromatais, jaučiamas mėtų ir smulkių raudonųjų uogų prisilietimas. Burnoje pilno ir gardaus skonio.
50
AMARONE Amarone della Valpolicella Docg 2012
VILLA MATTIELLI Via Carcera, 21 37038 Soave (VR) Tel. +39 045 7675104 Fax +39 045 7675935 vini_villamattielli@yahoo.it www.villamattielli.it Facebook: Villa Mattielli
ANALISI SENSORIALE
ITA
Rubino scuro denso e compatto. Al naso intense note pepate e grigliate, mentre il fruttato è appena sussurrato. La bocca è inizialmente più fruttata che speziata, ma il ritorno gusto-olfattivo è di grande coerenza.
TASTING NOTES
ENG
Dark ruby, dense and compact. Intense pepper and barbecue notes on the nose, while the fruity hint is just whispered. The mouth is initially more fruity than spicy, but the taste and smell return is of great consistency.
ANALIZA SENSORYCZNA
POL
Gęsta i spójna barwa ciemnego rubinu. Przy pierwszym nosie wyczuwa się nutę pieprzu i grilla, potem natomiast czuć delikatnie owoce. W ustach początkowo czuć smak bardziej owocowy niż pikantny. Mimo to wrażenia węchowe i smakowe są bardzo spójne.
JUSLINĖ ANALIZĖ
LIT
Tamsiai tankios rubino spalvos. Jaučiamos intensyvios pipirų ir ant grotelių keptos mėsos natos, tuo tarpu vaisiškumo jaučiamas tik menkas šnabždesys.
51
Consorzio tutela
ITA
VINI ARCOLE DOC Vicolo Adolfo Mattielli, 11 37038 Soave (VR) Tel. +39 045 7681578 Fax +39 045 6190306 consorzio@arcoledoc.com www.arcoledoc.com
Guardiamo la mappa del comprensorio della DOC Arcole. Se, tendendo una linea ideale tra San Bonifacio e Albaredo d’Adige, la dividiamo in due parti, vengono fuori due figure. Quella a destra ricorda molto, ma molto da vicino la Francia, mentre quella a sinistra ci riporta alla testa di un ariete. Ci piace pensare che tra queste due figure ideali sia nata e si sia sviluppata quella zona viticola che ha dato poi origine alla DOC Arcole. Dalla Francia, questo territorio con oltre 2500 ettari di vigna (che in provincia di Verona si sviluppa nei comuni di Arcole, Cologna Veneta, San Bonifacio, Albaredo d’Adige, Zimella, Veronella, Zevio, Belfiore d’Adige e parzialmente in Caldiero, San Bonifacio, Soave, Colognola ai Colli, Monteforte d’Alpone, Lavagno, Pressana, Rovereto di Guà, e San Martino Buon Albergo) ha preso buona parte dei suoi vitigni. Non per niente il disciplinare della DOC parla di Merlot, Cabernet Sauvignon e Cabernet Franc per i rossi e di Pinot Bianco, Pinot Grigio Chardonnay, Sauvignon (con l’onnipresente “innesto” della Garganega) per i bianchi. Una DOC ed un territorio che assomiglia alla Francia non può non avere terreni vocati, anche se completamente diversi: ecco quindi che da quelli alluvionali, ricchi di sabbie, della pianura prossima all’Adige si arriva all’argilla ed al calcare delle colline. Nel primo caso si ottengono vini eleganti e fini, nel secondo nervosi e strutturati. In entrambi prodotti molto ben riconoscibili e caratterizzati da aromi netti e da strutture per niente arrendevoli. Se la coltivazione della vigna in molte parti di questo territorio si perde nella notte dei tempi, il riconoscimento della DOC è invece molto recente. Risale infatti all’anno 2000 e da allora la zona è ulteriormente cresciuta, sopratuttto in qualità. Basta infatti assaggiare i bianchi od i rossi delle locali cantine per capirlo. Vini immediati, che si basano sulle connotazioni varietali e sulla schiettezza del vitigno per convincere i molti che (purtroppo per loro) non li conoscono. Ma siamo comunque in provincia di Verona, terra di grandi passiti: ecco quindi nascere la tradizione del Nero d’Arcole, vino partorito dal classico taglio bordolese messo però in appassimento. Qui si trova l’ideale connubio tra Verona ed il mondo enologico francese.
52
ENG
Let’s take a look at the map of the DOC Arcole territory. If we draw an ideal line between San Bonifacio and Albaredo d’Adige, dividing it into two parts, the result is two geometrical figures. The one on the right reminds one very much of nearby France, while the one on the left looks like a ram’s head. We like to think that the vine-growing area from which DOC Arcole originated developed between these two ideal figures. This territory, boasting over 2000 hectares of vineyards (that in the province of Verona extend to the communes of Arcole, Cologna Veneta, San Bonifacio, Albaredo d’Adige, Zimella, Veronella, Zevio, Belfiore d’Adige and, partly, to Caldiero, San Bonifacio, Soave, Colognola ai Colli, Monteforte d’Alpone, Lavagno, Pressana, Rovereto di Guà, and San Martino Buon Albergo) has taken most of its vine species from France. Not by chance, the DOC (Denomination of Controlled Origin) regulations talk about Merlot, Cabernet Sauvignon and Cabernet Franc for red wines, and about Pinot Bianco, Pinot Grigio Chardonnay, Sauvignon (with the ever present Garganega grafting) for white wines. A DOC and a territory that is similar to France must have its own, although completely different, dedicated lands: from the alluvial lands, rich in sands, of the plain near the Adige river one reaches the clay and limestone of the hills. The first lands produce elegant and refined wines while the latter produce temperamental and meditative ones. Both products are very easy to distinguish and are characterised by sharp aromas and by features that are anything but yielding. Although vine cultivation, in most of this territory, dates back to time immemorial, the DOC recognition is very recent. In fact, it was granted in the year 2000 and, since then, the area has continued to grow, especially quality-wise. All you need do is taste the white and red wines of the local wineshop to realise this. Wines that immediately reveal their features and that depend on the specific characteristics of the grapes used and on the frankness of their species to win over the multitude that (unluckily for them) are not acquainted with them. Nevertheless, we are still in the province of Verona, the land of great wines made from dried grapes: this is how the tradition of the Nero d’Arcole was born, a wine made from the classic “bordolese” blend that is, in this case, dried. Here one finds the ideal combination of Verona with the French wine-making world.
53
Consorzio tutela
POL
VINI ARCOLE DOC Vicolo Adolfo Mattielli, 11 37038 Soave (VR) Tel. +39 045 7681578 Fax +39 045 6190306 consorzio@arcoledoc.com www.arcoledoc.com
Spójrzmy na mapę obszaru produkcji DOC [kontrolowane oznaczenie pochodzenia] Arcole. Jeśli narysujemy linię dokładnie między San Bonifacio a Albaredo d’Adoge i podzielimy tę krainę na dwie części, wyodrębnią się dwie figury. Ta leżąca po prawej stronie przypomina do złudzenia Francję. Ta po lewej natomiast przywołuje na myśl głowę barana. Podoba nam się myśl, że między tymi dwiema doskonałymi figurami powstał i rozwinął się obszar uprawy winorośli, której owocem jest DOC Arcole. Na tym obszarze o wielkości ponad 2500 hektarów (który w regionie Werony rozciąga się w gminach Arcole, Cologna Veneta, San Bonifacio, Albaredo d’Adige, Zimella, Veronella, Zevio, Belfiore d’Adige i po części w Caldiero, San Bonifacio, Soave, Colognola ai Colli, Monteforte d’Alpone, Lavagno, Pressana, Rovereto di Guà i San Martino Buon Albergo) uprawia się winogrona, które w znacznej części pochodzącą z Francji. Nie bez powodu klasyfikacja oznaczenia DOC dotyczy takich win jak Merlot, Cabernet Sauvignon i Cabernet Franc w przypadku win czerwonych oraz Pinot Bianco, Pinot Grigio Chardonnay, Sauvignon (z wszechobecnym “szczepem” Garganega) dla win białych. Oznaczenie DOC oraz gleby o podobnych właściwościach do terenów francuskich nie mogą nie mieć sprzyjających warunków do produkcji wina, nawet jeśli są całkowicie odmienne. Zróżnicowanie warunków wynika z obecności różnych gleb na tym obszarze. Na równinie leżącej tuż przy Adydze występują aluwialne gleby bogate w piaski, w innej części krainy natomiast znajdziemy gliny i wapienne wzgórza. W pierwszym przypadku otrzymuje się wina eleganckie i delikatne, w drugim natomiast wina są “nerwowe” i rozwarstwione. W obu przypadkach to produkty doskonale rozpoznawalne i charakteryzujące się wyrazistymi aromatami i zwartą teksturą. Mimo, że uprawa winorośli w wielu częściach tego obszaru sięga bardzo odległych czasów, to oznaczenie DOC jest tu stosowane od całkiem niedawna. Oznaczenie to zostało przyznane w 2000 roku i od tego czasu obszar produkcyjny rozwija się, szczególnie w zakresie produkowanego wina. Aby to zrozumieć, wystarczy spróbować białego lub czerwonego wina z jednej z lokalnych winnic. Wina niedojrzewające opierają się na połączeniu różnych odmian grona. Co może przekonać tych, którzy (niestety dla nich) ich nie znają. Nie zapominajmy jednak, że jesteśmy w prowincji Werony, krainy wielkich passiti. Tu rodzi się tradycja Nero d’Arcole, czyli wina produkowanego z klasycznego szczepu bordolese, który w tym przypadku podlega suszeniu. To właśnie tutaj znajdziemy idealne połączenie między Weroną a francuskim światem enologicznym.
54
LIT
Pabandykime įsivaizduoti, kur žemėlapyje yra vietovė Arkolė su saugoma geografinės kilmės nuoroda DOC. Jei nubrėžtumėme tiesią liniją tarp San Bonifačio ir Albaredo d’Adidže gyvenviečių, padalinančių Arkolę į dvi dalis, pamatytumėme dvi figūras. Figūra dešinėje labai primena Prancūzijos formą, o figūra kairėje panaši į avino galvą. Šių idealių figūrų centre yra teritorija, kurioje gaminamas vynas, turintis DOC nuorodą. Ši, daugiau nei 2500 hektarų užimanti teritorija su vynuogynais, nemažai vynmedžių rūšių perėmė iš Prancūzijos (Veronos provincijoje ši teritorija nusidriekusi per Arkolę, Cologna Veneta, San Bonifačio, Soave, Colognola ai Colli, Monteforte d’Alpone, Lavagno, Pressana, Rovereto di Guà, San Martino Buon Albergo savivaldybes). Autoritetinga DOC nuoroda suteikta Merlot, Cabernet Sauvignon ir Cabernet Franc raudoniesiems ir Pinot Bianco, Pinot Grigio, Chardonnay, Sauvignon (su Garganega vynuogių įskiepiu) baltiesiems kategorijos vynams. DOC nuorodą turinčios vietovės dirvožemis puikiai tinka aukščiausios kokybės vynui gaminti: nuo drėgnų, smėlingų lygumų iki molingų žemių ir kalkakmenio kalvų. Pirmuoju atveju gaunami elegantiško ir puikaus skonio vynai, antruoju – nervingesni, ryškesnio skonio ir didesnio rūgštingumo vynai. Abiejų tipų vynai yra visuotinai pripažinti ir atpažįstami dėl ryškių aromatų ir tvirtos struktūros. Daugelyje šios teritorijos vietų vynas gaminamas nuo neatmenamų laikų, tačiau vietovei DOC nuoroda buvo suteikta ne taip seniai 2000 m. Nuo tada ši teritorija labai išaugo, ypač kokybės atžvilgiu. Pakanka paragauti baltųjų ir raudonųjų vietinių vyndarių vynų, kad tai suprastumėme. Ir visgi esame Veronos provincijoje – desertinių vynų kilmės žemėje. Čia atsirado Nero d’Arcole vyno tradicija, gimusi, sumaišius klasikines Bordo vynuoges ir paliekant jas appassimento – vytinimo procesui. Būtent čia, idealioje pusiausvyroje, susitinka Veronos ir Prancūzijos vynininkystės pasauliai.
55
Consorzio tutela
ITA
VINO BARDOLINO DOC Piazza Giacomo Matteotti, 8 37011 Bardolino (VR) Tel. +39 045 6212567 Fax +39 045 7210820 info@winebardolino.it www.ilbardolino.com www.chiaretto.pink
Dalle colline della sponda veronese del lago di Garda e dal suo entroterra provengono due vini: il Chiaretto e il Bardolino. Il primo è un rosé, il secondo è un rosso. Sono entrambi figli della Corvina e, in quantità più piccola, della Rondinella, uve autoctone della provincia di Verona. Tutti e due i vini sono caratterizzati da una piacevole freschezza e da una grande adattabilità alla tavola. La zona di produzione comprende il territorio di quindici comuni (tra cui Bardolino, che dà il nome alla doc) posizionati nel tratto di territorio veronese che sta tra il Garda, il monte Baldo, il fiume Adige e il fiume Mincio. Con i suoi dodici milioni di bottiglie, il Bardolino Chiaretto è il leader italiano nel settore dei vini rosati a menzione geografica. La sua storia ha preso avvio nella seconda metà dell’Ottocento, ma è con la vendemmia del 2014 che i vignaioli del Garda veronese hanno intrapreso quella che hanno chiamato la “rosé revolution”, scegliendo di produrre un rosé dal colore molto chiaro e dai profumi che ricordano gli agrumi, il litchi, il ribes, l’albicocca, i fiori bianchi. Per ottenere un Chiaretto con queste caratteristiche, le uve vengono sottoposte ad una pressatura molto soffice, come se si trattasse di un blanc de noir, oppure si realizza una brevissima macerazione delle bucce, che così rilasciano al mosto solo una minima parte delle loro sostanze coloranti naturali. Perfetto per l’aperitivo, per il pesce, per le verdure, per il sushi e per la cucina estiva, il Bardolino Chiaretto esiste anche nella versione Spumante. Il Bardolino ha un colore rubino brillante e delicato ed ha profumi di piccoli frutti di bosco (in particolare lampone, fragola e ciliegia) e di spezie (cannella, chiodo di garofano, pepe nero). Per le sue caratteristiche, il Bardolino si abbina con facilità ad un amplissimo numero di piatti: dalla classica cucina italiana al pesce, dalle carni ai formaggi, dalla pizza alla cucina orientale. Esiste, nello stesso territorio, anche il Bardolino Superiore, prodotto in piccole quantità, che nasce da particolari selezioni nei vigneti.
56
ENG
From the hills of the Verona side of Lake Garda and its hinterland come two wines: the Chiaretto and the Bardolino. The first is a rosé, the second is a red. They are both offsprings of the Corvina and, in smaller amount, of the Rondinella grapes native to the province of Verona. Both wines are characterised by a pleasant freshness and a great adaptability to the table. The production area includes the territory of fifteen municipalities (including Bardolino, which gives its name to the doc) located in the stretch of land that lies between the Garda, Mount Baldo, the river Adige and the river Mincio. With its twelve million bottles, the Bardolino Chiaretto is the Italian leader in the sector of rosé wines with a geographical designation. Its history began in the second half of the nineteenth century, but with the harvest of 2014 the tenants of the Veronese Garda began what they called the “rosé revolution”, choosing to produce a rosé with a very light colour and scents reminiscent of citrus, litchi, black currant, apricot, white flowers. To obtain a Chiaretto with these features, the grapes are subjected to a very soft pressing, as if it were a blanc de noir, or a brief maceration of the skins is carried out, this way they only release a fraction of their natural colouring. Perfect as an aperitif, with fish, vegetables, sushi and with summer cuisine, the Bardolino Chiaretto exists also in the sparkling Spumante version. The Bardolino has a bright and delicate ruby colour with aromas of berries (especially raspberry, strawberry and cherry) and spices (cinnamon, clove, black pepper). Due to its characteristics, the Bardolino is easily accompanied by a very wide range of dishes: from the classic Italian cuisine to fish, from meat to cheese, from pizza to oriental dishes. The same territory also features the Bardolino Superiore, produced in small quantities, which comes from special selections in the vineyards.
57
Consorzio tutela
POL
VINO BARDOLINO DOC Piazza Giacomo Matteotti, 8 37011 Bardolino (VR) Tel. +39 045 6212567 Fax +39 045 7210820 info@winebardolino.it www.ilbardolino.com www.chiaretto.pink
Ze wzgórz werońskiego brzegu jeziora Garda oraz z głębi tej krainy pochodzą dwa wina: Chiaretto i Bardolino. Pierwsze jest winem różowym, drugie natomiast to wino czerwone. Oba pochodzą od szczepu Corvina oraz, w mniejszym stopniu, od szczepu Rondinella. Są to autochtoniczne grona z prowincji Werony. Oba wina charakteryzują się przyjemną świeżością oraz szerokim zastosowaniem przy stole. Obszar produkcji obejmuje terytorium piętnastu gmin (między innymi Bardolino, od której pochodzi nazwa doc), mieszczących się w części regionu Werony, która znajduje się pomiędzy jeziorem Garda, górą Monte Baldo oraz rzekami Adygą i Mincio. Ze swoimi dwunastoma milionami butelek Bardolino Chiaretto jest liderem włoskim w sektorze win różowych o tym pochodzeniu geograficznym. Jego historia sięga drugiej części osiemnastego wieku, jednak to podczas winobrania z 2014 roku właściciele winnic nad werońskim brzegiem jeziora Garda rozpoczęli tak zwaną rosé revolution, decydując się na produkcję rosé o bardzo jasnym kolorze i o aromacie, który przywołuje na myśl cytrusy, liczi, porzeczkę, morelę oraz białe kwiaty. W celu uzyskania wina Chiaretto o takich właśnie cechach, grona podlegają bardzo delikatnemu prasowaniu, tak jak w przypadku blanc de noir, lub też przeprowadza się bardzo krótką macerację skóry owoców, które w ten sposób uwalniają do moszczu jedynie niewielką ilość naturalnych substancji nadających winu kolor. Wino doskonale łączy się z aperitifem, rybami, warzywami, sushi i kuchnią letnią. Bardolino Chiaretto istnieje również w wersji wina musującego. Bardolino ma delikatny kolor mieniącego się rubinu i wydaje woń owoców lasu (w szczególności maliny, truskawki i czereśni) oraz przypraw (cynamonu, goździka, czarnego pieprzu). Ze względu na swoje cechy Bardolino pasuje do szerokiej gamy potraw: od tradycyjnej kuchni włoskiej po ryby, od mięsa po sery, od pizzy po kuchnię orientalną. Na tym samym obszarze występuje również Bardolino Superiore, wino produkowane w małych ilościach, które powstaje w wyselekcjonowanych winnicach.
58
LIT
Nuo Veronos kalvų Gardos ežero pusėje ir jos krašto gilumos yra kilusios dvi vyno rūšys: Chiaretto ir Bardolino. Pirmasis yra rožinis, o antrasis – raudonasis vynas. Šie du vynai yra gaminami iš tradicinių Veronos provincijoje auginamų Corvina ir mažesniais kiekiais naudojamų Rondinella vynuogių. Abu vynai yra apibūdinami kaip malonaus gaivumo ir puikiai suderinami su maistu. Vyno gaminimo teritorijai priklauso penkiolika vietovių (tarp kurių ir Bardolino gyvenvietė, pagal kurią ir suteikta kilmės nuoroda), esančių Veronos provincijai priklausančiame teritorijos ruože tarp Gardos ežero, Monte Baldo kalno, Adidžė ir Minčio upių. Bardolino Chiaretto vynas užima lyderio pozicijas Italijos rožinio vyno su geografine nuoroda sektoriuje. Kiekvienais metais jo pagaminama apie 12 milijonų butelių. Šio vyno istorija prasidėjo XIX a. antroje pusėje, tačiau 2014 m. derlius sukėlė vadinamą „Rožinio vyno revoliuciją”, kai buvo nuspręsta gaminti labai šviesios spalvos rožinį vyną su aromatais, priminančiais citrusinius vaisius, ličius, juoduosius serbentus, abrikosus ir baltažiedes gėles. Norint pagaminti tokio tipo Chiaretto vyną, vynuogės yra labai švelniai spaudžiamos presu (tokiu pačiu būdu gaminamas ir blanc de noir putojantis vynas) arba vykdomas labai trumpas odelių maceravimas. Šis vynas puikiai tinka prie žuvies ar daržovių patiekalų, suši, sezoninės vasaros virtuvės. Taip pat būna ir putojančio Bardolino Chiaretto vyno. Ryškios ir subtilios rubino spalvos raudonasis Bardolino vynas pasižymi raudonųjų uogų (ypač jaučiami aviečių, braškių, trešnių kvapai) ir prieskonių (cinamono, juodųjų pipirų, gvazdikėlių) aromatais. Dėl savo išskirtinių savybių, Bardolino puikiai dera prie daugelio patiekalų: nuo tradicinės italų virtuvės iki žuvies, nuo mėsos iki sūrio, nuo picos iki rytietiškų patiekalų. Toje pačioje teritorijoje gaminamas ir Bardolino Superiore vynas. Šio vyno pagaminama nedaug, nes jo gamybai naudojamos tik rinktinės vynuogės.
59
Consorzio tutela
ITA
VINO CUSTOZA DOC Via Ossario, 4 37066 Sommacampagna (VR) Tel. +39 045 516454 Fax +39 045 516454 info@vinocustoza.it www.vinocustoza.it
ll vino Custoza ci parla di quiete e tranquillità, quella delle verdi colline tra la città di Verona e il lago di Garda. La zona di produzione (circa 1500 ettari) interessa nove comuni che si estendono tra il capoluogo della provincia e il primo entroterra del Garda: sono Villafranca, Pastrengo, Bussolengo, Sona, Sommacampagna, Valeggio sul Mincio, Peschiera del Garda, Lazise e Castelnuovo del Garda. Su quei terreni, depositati dai ghiacciai in epoche remote, vengono coltivati per tradizione vitigni a bacca bianca quali la Garganega, grande autoctono della provincia di Verona, il Trebbianello, un biotipo locale del Tocai, e la Bianca Fernanda, un clone locale del Cortese. Sono queste le uve che formano l’ossatura del Custoza, il più importante tra i vini bianchi italiani che nascono da un uvaggio, ossia da un mix di uve diverse, senza che alcuna varietà abbia una netta prevalenza sull’altra, lasciando che sia invece il terroir ad emergere. La grande variabilità dei suoli collinari dell’area di produzione apporta una freschezza a tratti quasi salina. Nasce così una complessità aromatica che, pur senza nulla cedere in termini di leggerezza e godibilità, distingue il Custoza dai vini varietali.Il profilo sensoriale che ne scaturisce presenta particolari note fruttate e floreali, accompagnate talvolta da accenni di erbe aromatiche e di spezie. Il Custoza vanta una considerevole bevibilità e abbinabilità, in particolare con la cucina estiva e con il pesce, sia di acqua dolce che di mare. Nella zona d’origine si sposa alla perfezione con il caratteristico tortellino di Valeggio sul Mincio. Il Custoza, soprattutto quando proviene da particolari selezioni effettuate nei vigneti, mostra anche buone capacità di affinamento nel tempo, in particolare nella sua tipologia Superiore.
60
ENG
The wine Custoza means peace and calm, the very sort found in the green hills between the city of Verona and Lake Garda. The production area (a total of 1500 hectares of vineyards) comprises nine communes stretching out between the province’s main city and the immediate hinterland of the lake. They are Villafranca, Pastrengo, Bussolengo, Sona, Sommacampagna, Valeggio sul Mincio, Peschiera del Garda, Lazise and Castelnuovo del Garda. The soil here was deposited by glaciers in times remote and is traditionally used for the growing of white grape vines such as the Garganega, an important autoctonous variety of the Verona province, the Trebbianello, a local Tocai biotype, and the Bianca Fernanda, a local clone of Cortese. These are the grapes that make up the structure of Custoza, the most important among Italian white wines born of a grape blend, namely a mix of different grapes where no variety should predominate, allowing indeed the terroir, the unique regional quality, to emerge instead. In a nutshell, it is most definitely the primary varieties that make it possible to define a grape blend that gives Custoza its identity, while other complementary varieties, introduced in recent decades, enrich its characteristic bouquet. The enormous variability of the hillside soil in the production area most certainly results in a freshness that at times is almost saline. This brings about that aromatic complexity which sets Custoza apart among varietals, without however interfering with its lightness and enjoyability. The resulting sensory profile presents distinctive fruity and floral notes, at times accompanied by hints of aromatic herbs and spices. White and with a young character, Custoza boasts remarkable drinkability and extremely good matching qualities, in particular as an ideal accompaniment to summer dishes and to sea and freshwater fish. In its area of origin it is a perfect companion to the local tortellino speciality from Valeggio sul Mincio, a pasta rolled so finely that it reveals the delicious meat stuf fing inside. Moreover, this wine, particularly when it comes from special selections in the vineyards, also presents a good ageing potential over time, in particular in its Superiore version, which very often comes from individual cru vineyards.
61
Consorzio tutela
POL
VINO CUSTOZA DOC Via Ossario, 4 37066 Sommacampagna (VR) Tel. +39 045 516454 Fax +39 045 516454 info@vinocustoza.it www.vinocustoza.it
Wino Custoza przywołuje nam na myśl spokój i ciszę zielonych wzgórz, leżących między miastem Werona i jeziorem Garda. Obszar produkcji (około 1500 hektarów) obejmuje dziewięć gmin, które rozpościerają się między stolicą prowincji i obszarem położonym bezpośrednio przy jeziorze Garda. Są to: Villafranca, Pastrengo, Bussolengo, Sona, Sommacampagna, Valeggio sul Mincio, Peschiera del Garda, Lazise i Castelnuovo del Garda. Na tych terenach, kiedyś pokrytych lodowcem, uprawia się według wieloletniej tradycji winorośl o białej skórce, jak Garganega, grono autochtoniczne z prowincji Werony, Trebbianello, lokalny biotyp Tokaja oraz Bianca Fernanda, lokalny klon Cortese. To te winogrona stanowią bazę wina Custoza, najważniejszego spośród białych win włoskich, które powstaje z tzw. uvaggio, czyli mieszanki różnych winogron. W mieszance tej żaden z rodzajów winogron nie ma przewagi w proporcji nad innymi, co pozwala na to, że to terroir tworzy połączenie różnych smaków pochodzących z pagórkowatego terenu, które nadaje winu świeżości, momentami niemalże słonawej. W ten sposób rodzi się aromat złożony, ale też lekki i przyjemny, który wyróżnia Custozę spośród innych win odmianowych. Jego profil sensoryczny stanowi charakterystyczna nuta owocowa i kwiatowa, uzupełniona posmakiem aromatycznych traw i przypraw. Wino Custoza ma szeroki zakres użycia i pasuje do wielu potraw, w szczególności do kuchni letniej oraz do ryb, zarówno słodko- jak i słonowodnych. Na swoim obszarze pochodzenia tworzy doskonałe połączenie z tradycyjnym makaronem tortellino di Valeggio sul Mincio. Wino Custoza, przede wszystkim gdy pochodzi ze szczególnie wyselekcjonowanych winorośli, wykazuje duży potencjał starzenia, szczególnie w swojej wersji Custoza Superiore.
62
LIT
Vynas Custoza pasakoja apie žaliųjų kalvų, esančių tarp Veronos ir Gardos ežero, tylą ir ramybę. Teritorijoje, kurioje gaminamas šis vynas (apie 1500 hektarų) yra devynios gyvenvietės, išsidėsčiusios nuo provincijos sostinės iki Gardos ežero: Villafranca, Pastrengo, Bussolengo, Sona, Sommacampagna, Valeggio sul Mincio, Peschiera del Garda, Lazise e Castelnuovo del Garda. Šiose žemėse, kadaise padengtose ledynais, tradiciškai auginamos baltojo vyno vynuogės: tradicinės Veronos krašto vynuogės Garganega bei Trebbianello, vietinis Tocai biotipas, ir Bianca Fernanda, vietinė Cortese atmaina. Šios vynuogės sukuria Kustoza vietovės vynų peizažą, kurį sudaro svarbiausios Italijos baltųjų vynų rūšys, gimusios iš harmoningo skirtingų vynuogių mišinio, kuriame nei viena vynuogių rūšis neužgožia kitos ir leidžia atsiskleisti tikrajam vietovės Terroir. Kalnuoto dirvožemio įvairovė vynui suteikia gaivumo, kartais net švelnaus sūrumo. Taip gimsta sudėtingas aromatas, išskirtiniais paverčiantis Custoza rūšies vynus. Degustuojant vyną puikiai atsiskleidžia ypatingas vaisių ir gėlių skonis, neretai palydimas žolelių ar prieskonių natų. Custoza vynas yra labai maloniai ir lengvai geriamas bei puikiai dera prie sezoninių vasaros patiekalų ir žuvies. Taip pat tobulai dera su kraštui būdingu patiekalu – Tortellino di Valeggio sul Mincio. Custoza vynai iš specialiai rinktų vynuogių, taip pat gali būti ir brandinami, ypač Superiore kategorijos vynai.
63
Consorzio tutela
ITA
VINO GARDA DOC Via del Lavoro, 52 - II Piano Torre 37135 Verona Tel. +39 045 595238 Fax +39 045 595750 uvive@uvive.it
“Libiamo ne’ lieti calici, che la belleza infiora...” (da “La Traviata”). Pensate ad un’Arena di Verona, impareggiabile casa estiva della lirica piena in ogni ordine di posti, dove magicamente cambia la scena. Al posto degli elefanti dell’Aida ecco il bel mondo della Traviata ed al posto del fiammifero ogni spettatore si ritrova in mano un calice per il brindisi più grande mai fatto al mondo. Un brindisi del genere non sarebbe per niente fuori luogo a Verona e nella sua provincia, da sempre culla di grandi vini. Qui esistono molte denominazioni di origine ma una sola è quella che le collega e le affianca tutte: Garda DOC. Infatti questa denominazione è attribuita ai vini prodotti nei territori a denominazione di origine controllata di tutta la provincia di Verona. Terreni diversi per vini diversi: infatti in provincia di Verona troviamo suoli di origine morenica, con forti componenti argillose, oppure calcarei e sabbiosi. Questa variabilità gioca a favore delle molte uve presenti sul territorio che hanno modo di trovare il “luogo” dove esprimersi al meglio. Principalmente si fregiano della denominazione Garda DOC vini da uve Garganega, Pinot Bianco e Pinot Grigio, Friulano, Chardonnay e Sauvignon per i bianchi, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Pinot Nero, Corvina e Barbera per i rossi. Ma non solo di vini tranquilli si parla nel Garda DOC (non per niente all’opera tutti abbiamo sentito cantar “Viva il vino spumeggiante, nel bicchiere scintillante”), quindi possono fregiarsi della denominazione vini da uve Chardonnay, Riesling e Garganega rifermentati sia con quello che un tempo era il metodo classico, sia con il sistema Charmat. Terreni diversi e vitigni diversi potrebbero portare, se estremizzati in uvaggi complessi provenienti da uve di terreni diversi, ad una indecifrabilità aromatica e gustativa. Proprio per questo la denominazione è incentrata soprattutto sui vini da monovitigno, per cercare di ottenere l’immediatezza e la piacevole riconoscibilità insita in ogni vitigno della denominazione. In altre parole: cercare di avere il meglio zona per zona, terreno per terreno. Del resto, se è vero quello che Verdi fa dire a Falstaff nell’opera omonima “Il buon vino sperde le tetre fole dello sconforto, accende l’occhio e il pensier...” nella patria della lirica aperta a tutti, godibile senza tanti paludamenti, non si poteva pensare ad una DOC che desse, a quelli che ne scelgono un suo vino, niente di meno.
64
ENG
“Libiamo ne’ lieti calici, che la belleza infiora..” (from “La Traviata”) Think of a Verona Arena, an unequalled summer opera house full of all types of seats, where the scene changes magically. The beautiful world of “La Traviata” substitutes the elephants of the Aida and, instead of a matchstick, each spectator has a glass in his/her hand ready for the greatest toast ever made in the world. A toast of this kind would not be out of place in Verona and in its province that has always been the cradle of great wines. There are many denominations of origin here but only one of them connects and accompanies them all: Garda DOC. This denomination is, in fact, attributed to the wines produced in the territories of denomination of controlled origin of the entire province of Verona. Different soils for different wines: in fact, in the province of Verona there are soils of morainic origin with a large clay content, or calcareous and sandy soils. This differentiation is an advantage for the many grape varieties present on the territory that can find the right “place” where they can best express themselves to the full. The Garda DOC denomination is usually boasted by wines made using Garganega, Pinot Bianco and Pinot Grigio, Friulano, Chardonnay and Sauvignon grapes for white wines and Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Pinot Nero, Corvina and Barbera for red wines. Garda DOC is not just about still wines (which is why we have all heard “Viva il vino spumeggiante, nel bicchiere scintillante” (See the wine, as foaming whitely in the glass it sparkles lightly) sung at the opera in Zanetto and the Cavalleria Rusticana); wines made using Chardonnay, Riesling and Garganega grapes, refermented following the old classic method and the Charmat method, can also be adorned with the denomination of controlled origin. Different soils and different grape varieties could result in, if taken to the extreme of complex blends coming from grapes of different soils, the impossibility of deciphering aromas and flavours. This is exactly why the denomination is concerned mainly with wines made from single vine species, to try to obtain the immediately and pleasantly recognisable features that are inherent in every vine species under the denomination. In other words: we try to get the best out of every area, of every soil. Besides, if Verdi makes Falstaff say, in the opera bearing the same name “Il buon vino sperde le tetre fole dello sconforto, accende l’occhio e il pensier..”(Good wine disperses the gloomy fables of discouragement and lights up the eyes and mind...) in the homeland of opera that is open to all, enjoyable without too much pomp, it is impossible to imagine a DOC that gives less satisfaction to those who choose its wine.
65
Consorzio tutela
POL
VINO GARDA DOC Via del Lavoro, 52 - II Piano Torre 37135 Verona Tel. +39 045 595238 Fax +39 045 595750 uvive@uvive.it
“Libiamo ne’ lieti calici, che la belleza infiora...” (z opery “La Traviata”) “Pijmy, pijmy z tych szczęśliwych kielichów, które zdobi piękno” . Pomyślcie o amfiteatrze w Weronie, o tym letnim domu pełnym liryki w każdym miejscu gdzie magicznie zmienia się scena. Zamiast słoni z pięknego świata Traviaty i zapałek każdy widz trzyma w ręku kielich wina aby wznieść największy toast jaki widział świat. Toast który nic nie znaczyłby poza Weroną i jej prowincją, będącą od zawsze kolebką wielkich win. Istnieje tutaj wiele oznaczeń pochodzenia, ale jest tylko jedno , która je łączy i zbliża: Garda DOC. W rzeczy samej to oznaczenie dotyczy win produkowanych na terenach o kontrolowanym oznaczeniu pochodzeniu w całej prowincji Werony. Różne tereny, różne wina: w Prowincji Werony mamy gleby pochodzenia morenowego, gliniaste lecz też wapienne i piaszczyste. To wszystko wpływa na różnorodność szczepów występujących na tym obszarze, gdzie mają możliwość znalezienia odpowiedniego miejsca do jak najlepszego “ rozkwitnięcia”. Szczególną ozdobą oznaczenia pochodzenia Garda DOC są wina białe ze szczepów Garganega, Pinot Bianco e Pinot Grigio, Friulano, Chardonnay e Sauvignon i wina czerwone z winogron Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Pinot Nero, Corvina i Barbera. Garda DOC to nie tylko wina spokojne ( wszyscy słyszeliśmy piosenkę “Viva il vino spumeggiante, nel bicchiere scintillante” “Niech żyje wino musujące w szklance iskrzące”), to również wina ze szczepów Chardonnay, Riesling i Garganega poddawane fermentacji w sposób klasyczny jak i za pomocą systemu Charmat. Różne rodzaje terenu i winnych szczepów mogłyby nadać winu, jeśli pochodziłoby z winogron rosnących na różnych terenach, trudny do rozpoznania aromat i smak. Właśnie dlatego oznaczenie pochodzenia koncentruje się na winach jednooszczepowych, aby nadać mu tą natychmiastową , przyjemną rozpoznawalność. Innymi słowy: szukamy tego co najlepsze na naszym terytorium – obszar po obszarze i na naszej ziemi . Poza tym, jeśli jest prawdą to co Verdi kazał śpiewać Falstaffowi w operze “Il buon vino sperde le tetre fole dello sconforto, accende l’occhio e il pensier...” “dobre wino odgania przygnębienie, zapala oko i myśli....w ojczyźnie liryki otwartej na wszystkich , gdzie używa się przyjemności bez wielu zbędnych ozdobników, nie można by myśleć o winie DOC, które mówi do tych co je wybierają , nic więcej.
66
LIT
“Pakelkime taures linksmybių, pripildytas grožio...” (Iš „Traviatos“) Įsivaizduokite Veronos areną – unikalią meno ir operos tvirtovę – iki paskutinės laisvos vietos pripildytą tūkstančių žmonių. Čia esanti scena staiga pradeda magiškai keistis: po Aidos milžiniškų dramblių iškyla nuostabus Traviatos pasaulis, o vietoje žvakučių žiūrovo rankose atsiranda taurės, skirtos didingiausiam pasaulyje tostui. Toks tostas yra įmanomas tik Veronoje – ilgaamžiame geriausių vynų lopšyje. Ir nors čia egzistuoja daugybė vyno kilmės denominacijų, tačiau yra viena, sujungianti jas visas: Garda DOC. Ši geografinės kilmės nuoroda yra priskiriama visiems vyno produktams, kurie yra pagaminti Veronoje ir jai priklausančiose provincijose. Čia skirtingas dirvožemis yra naudojamas skirtingoms vyno rūšims. Iš tiesų, Veronos provincijoje galime rasti moreninės kilmės dirvožemio, turinčio tankaus molio komponentų, kalkakmenio ar smėlio. Tokia dirvožemio įvairovė yra palanki daugeliui vynuogių rūšių, kurios čia turi galimybę atskleisti ypatingąsias savo savybes geriau nei bet kur kitur. Pagrinde Garda DOC kilmės nuorodas turintys vynai yra gaminami iš tokių vynuogių kaip Garganega, Pinot Bianco ir Pinot Grigio, Friulano, Chardonnay ir Sauvignon, skirtų baltiesiems vynams bei Cabernet Sauvignon, Cabernet Francm Merlot, Pinot Nero, Corvina, Barbera, skirtų raudonajam vynui. Svarbu pastebėti, kad neputojantis vynas yra ne vienintelė rūšis, turinti autoritetingą Garda DOC kilmės nuorodą (juk ne veltui operoje girdėjome šūkį „Tegyvuoja putojantis vynas spindinčiose taurėse“). Šią denominaciją taip pat gali turėti vynai, pagaminti iš Chardonnay, Riesling ir Garganega vynuogių, perfermentuoti klasikiniu metodu arba naudojant Charmat sistemą. Toks pakankamai įvairus dirvožemis ir skirtingos vynuogių rūšys gali sukurti neapsakomą vyno aromatą bei skonį. Būtent dėlto, kilmės nuoroda Garda DOC daugiausia dėmesio skiria vynams, pagamintiems iš vienos rūšies vynuogių. Tokiu būdu siekiama įgauti betarpiškumą ir malonų pripažinimą, būdingą visiems šią denominaciją turintiems vynams. Trumpai tariant, stengiamasi atrasti ir išgauti patį geriausią rezultatą kiekvienoje teritorijoje ir kiekviename dirvožemyje. Jei Verdi iš tiesų buvo teisus, savo operoje “Falstaff” teigdamas, jog “Geras vynas išsklaido tamsų nevilties šydą, nušviečia akis ir mintis...”, visiems atviroje poezijos tėvynėje, nebuvo įmanoma įsivaizduoti kitokios kilmės nuorodos, galinčios apibūdinti šiuos vynus.
67
Consorzio tutela
ITA
VINO LESSINI DURELLO DOC Vicolo Adolfo Mattielli, 11 37038 Soave (VR) Tel. +39 045 7681578 Fax +39 045 6190306 consorzio@montilessini.com www.montilessini.com
La Lessinia (per buona parte in provincia di Verona) è una meravigliosa terra collinare e di media montagna che, per la bellezza dei panorami e la pace che vi regna, meriterebbe di essere molto più conosciuta e frequentata. In questa terra spigolosa ma vera nasce da sempre la Durella, un’uva bianca dotata di elevata acidità e quindi adattissima per la spumantizzazione. Abbiamo detto “da sempre”: in realtà sono “solo” 700 anni che si hanno notizie di quella che allora veniva chiamata “Durasena”. Oggi nel territorio del DOC (che comprende in provincia di Verona, l’intero territorio dei comuni di Vestenanova e San Giovanni Ilarione, parzialmente quello dei comuni di Montecchia di Crosara, Roncà, Cazzano di Tramigna, Tregnago e Badia Calavena) di Durella se ne coltivano circa 450 ettari. I terreni, di origine vulcanica, con basalti e zone tufacee ricche di sali minerali, apportano una naturale “austerità” all’uva che poi si trasferisce nel vino come freschezza e mineralità. La denominazione è quindi incentrata su un vitigno autoctono con uve molto adatte per essere spumantizzate. Nonostante il disciplinare di produzione prevede anche vini fermi la DOC Lessini Durello si è sviluppata soprattutto attorno al vino spumante con fermentazione tradizionale in bottiglia. Questo per esprimere al meglio i sottili aromi e la particolare freschezza della Durella. Attualmente i produttori imbottigliatori non sono moltissimi, ma oltre 500 sono gli agricoltori che coltivano la Durella in terreni che arrivano sino ad oltre 500 metri. Un tempo, molto prima dell’avvento della DOC (1987) il Durello veniva definito “Vino duro per gente dura”. Oggi quella durezza si è certo mitigata ma uno spumante DOC di Durella mantiene sempre una freschezza ed una sapida fermezza, che lo fanno riconoscere tra molti. Il nostro consiglio è quello di abbinarlo a piatti del suo stesso territorio, come gli asparagi bianchi o il formaggio Monte Veronese.
68
ENG
Lessinia (mostly in the province of Verona) is a beautiful hilly, mid highland that, thanks to the beauty of its landscapes and to the peace that reigns there, deserves to become more popular and more frequently visited. Durella, a variety of white grapes with a high acidity content that is particularly suitable for making sparkling wines, has always been cultivated in this hardy but genuine land. We said “always”: in reality, information on this variety of grapes, that used to be called “Durasena” dates back to “only” 700 years ago. Nowadays, about 450 hectares of Durella vines are cultivated on the DOC territory (that includes the province of Verona, the whole territory of the communes of Vestenanova and of San Giovanni Ilarione and part of the communes of Montecchia di Crosara, Roncà, Cazzano di Tramigna, Tregnago and Badia Calavena). The soils are of volcanic origin with basalt and tuff based areas rich in mineral salts that give the grapes a natural “austerity” that is transmitted to the wine in the form of fresh and mineral-loaded qualities. The denomination is thus focused on a native vine species, very suitable for making sparkling wines. Although the production regulations also include still wines, the DOC Lessini Durello has been mainly developed around traditional, bottle-fermented, sparkling wine. This choice has been made to set off the subtle aromas and special freshness of Durella in the best possible way. At the moment, there are not many producers and bottlers of Durella but there are more than 500 farmers who cultivate these grapes in territories that are sometimes over 500 metres above sea level. Once upon a time, a long time before the DOC (Denomination of Controlled Origin) status started to be granted in 1987, the Durello wine used to be defined as a “tough wine for tough people”. Nowadays, the toughness has definitely worn off quite a bit but a DOC Durella sparkling wine still maintains a freshness and a firm sapidity that make it easy to distinguish it from other wines. We suggest you sip it with the typical dishes of this territory such as white asparagus or Monte Veronese cheese.
69
Consorzio tutela
POL
VINO LESSINI DURELLO DOC Vicolo Adolfo Mattielli, 11 37038 Soave (VR) Tel. +39 045 7681578 Fax +39 045 6190306 consorzio@montilessini.com www.montilessini.com
Lessinia (leżąca w znacznej części w prowincji Werony) to cudowny, pagórkowato-nisko górzysty teren, który ze względu na zapierające dech w piersiach widoki oraz spokój, jaki na nim panuje, zasługuje na większą sławę i częstsze odwiedziny. Na tym nierównym terenie powstaje od zawsze Durella, białe winogrono o bardzo wysokiej kwasowości, co sprawia, że nadaje się idealnie do szampanizacji. Użyliśmy sformułowania “od zawsze” - tak naprawdę najstarsze informacje sięgają “tylko” 700 lat i mówią o winie zwanym wtedy “Durasena”. Dziś na obszarze DOC (który obejmuje w prowincji Werony całe terytorium gmin Vestenanova i San Giovanni Ilarione, część gmin Montecchia di Crocasa, Roncà, Cazzano di Tramigna, Tregnago i Badia Calavena) Durellę uprawia się na około 450 hektarach. Obszary o pochodzeniu wulkanicznym, z obecnymi bazaltem i strefami tufowymi, bogatymi w sole mineralne, nadają naturalną “surowość” winogronom, która pojawia się w winie pod postacią świeżości i mineralności. Nazwa pochodzenia wina zatem wskazuje winorośl autochtoniczną z winogronami dostosowanymi do szampanizacji. Mimo, że taka klasyfikacja produkcji przewiduje również produkcję wina niemusującego DOC Lessini Durello, produkcja rozwinęła się przede wszystkim wokół wina musującego tradycyjną metodą fermentacji w butelce. Taki sposób fermentacji służy lepszemu wyodrębnieniu delikatnych aromatów oraz szczególnej świeżości Durelli. Obecnie producenci, którzy stosują metodę fermentacji w butelkach, nie są liczni, ale ponad 500 z nich uprawia Durellę na terenach, które wznoszą się aż ponad 500 metrów n.p.m. Wiele lat temu, znacznie wcześniej przed pojawieniem się DOC (1987), Durello nazywano “Twardym winem dla twardych ludzi”. Dziś oczywiście ta twardość znacznie osłabła, ale wino musujące DOC wyprodukowane z Durelli zachowuje zawsze świeżość i wyśmienity, zdecydowany smak, dzięki którym łatwo wyróżnia się spośród tylu innych. Naszą radą jest, aby łączyć je z produktami z tego samego obszaru, jak na przykład z białymi szparagami lub serem Monte Veronese.
70
LIT
Lesinija (didžioji teritorijos dalis priklauso Veronos provincijai) yra nuostabi kalnuota vietovė, kuri dėl savo neapsakomo grožio panoramų ir ten viešpataujančios ramybės, nusipelno būti daug geriau pažįstama ir lankoma. Šioje charakteringoje žemėje nuo neatmenamų laikų auginamos Durella baltosios vynuogės, pasižyminčios rūgštingumu – būtent tokios vynuogės labai tinka putojančių vynų gamybai. Teigėme, kad šios vynuogės čia auginamos nuo neatmenamų laikų, na iš tiesų, tai „tik” 700 metų, kaip rašoma istoriniuose šaltiniuose, kuriuose ši vynuogių rūšis buvo vadinama Durasena. Šiandien DOC nuorodą turinčioje teritorijoje (šiai teritorijai priklauso Vestenanova ir San Giovanni Ilarione savivaldybės, taip pat dalinai priklauso Montecchia di Crosara, Roncà, Cazzano di Tramigna, Tregnano ir Badia Calavena), Durella vynmedžiai auginami apie 450 hektarų plote, vulkaninės kilmės dirvožemyje, turtingame bazalto ir tufo uolienų bei mineralinių druskų. Natūraliai griežtos gamtos sąlygos, kuriose auginamos vynuogės, vynui suteikia gaivumo ir mineralingumo. Teritorija su saugoma kilmės nuoroda yra orientuota į vynmedžių, tinkamų putojančio vyno gamybai, auginimą. Nepaisant to, kad DOC kilmės nuoroda reglamentuoja ir neputojančio vyno gamybą, tačiau Lessini Durello yra išvystyta išskirtinai putojančio vyno gamybai, tradiciniu būdu fermentuojant vyną butelyje. Toks fermentacijos būdas atskleidžia subtilius aromatus ir išskirtinį Durella gaivumą. Šiuo metu gamintojų ir išpilstytojų nėra tiek daug, tačiau yra daugiau kaip 500 ūkininkų, kurie augina Durella teritorijose, esančiose 500 metrų virš jūros lygio. Kadaise, daug anksčiau nei vynui buvo suteikta kilmės nuoroda DOC (1987 m.), Durello buvo apibūdinamas kaip „Kietas vynas, kietiems žmonėms” (it. Vino duro per gente dura). Šiandien šis „kietumas“, be abejonės, tapo švelnesniu, tačiau putojantis Durella DOC vynas visuomet išlaiko sau būdingą gaivą ir pikantišką tvirtumą, iš kurių daugelis atpažįsta šį vyną. Patariame derinti šį vyną su būdingais krašto patiekalais, pavyzdžiui, baltaisiais šparagais ar Monte Veronese sūriu.
71
Consorzio tutela
ITA
VINO LUGANA DOC Caserma Artiglieria di Porta Verona, 4 37019 Peschiera del Garda (VR) Tel. +39 045 9233070 Fax +39 045 8445434 info@consorziolugana.it www.consorziolugana.it
La zona veronese del Lugana Doc è quella fascia di terreno alla “base “ del Lago di Garda nel comune di Peschiera del Garda. L’uva di riferimento è la Turbiana, chiamata anche Trebbiano di Soave o di Lugana. Il Lugana Doc (che il disciplinare prevede anche nella versione Superiore, Riserva, Vendemmia Tardiva e Spumante, quest’ultima sia con metodo Classico che Charmat) è un bianco che unisce buona struttura a fresca sapidità, il tutto condito da fini profumi. Questo ne ha fatto uno dei vini più conosciuti del territorio e molto apprezzato all’estero. Per testarne le capacità provatelo su del pesce di lago, magari su un’anguilla alla gardesana o su una carpa al forno, e vedrete come questo bianco sarà all’altezza del compito. Anche se i piatti suddetti sono già importanti, potete stupire voi stessi e gli ospiti abbinando un Lugana Riserva a delle carni rosse alla griglia. E’ proprio di questi tempi la scoperta (o forse la riscoperta) del Lugana come bianco che può migliorarsi dopo diversi anni di invecchiamento. A questo proposito ci piace chiudere con una frase del grande Luigi Veronelli, profondo amante di questo vino: “Bevi il tuo Lugana giovane, giovanissimo e godrai della sua freschezza. Bevilo di due o tre anni e ne godrai la completezza. Bevilo decenne, sarai stupefatto dalla composta autorevolezza. I Lugana, cosa rara nei vini, hanno una straordinaria capacità di farsi riconoscere. Tu assaggi un Lugana e, se sei un buon assaggiatore, non puoi dimenticarlo.”
72
ENG
The Verona area from which the Lugana wine Doc originates is that strip of land at the “base” of the Garda Lake in the Municipal District of Peschiera del Garda. The reference grape is the Turbiana grape, also known as Trebbiano di Soave or Lugana. The Lugana Doc (product specifications include also the Superior, Riserva, Vendemmia Tardiva and Sparkling version, the latter both through a Classic and Charmat method) is a white wine that combines good structure to a fresh taste, all accompanied by fine fragrances. This made it one of the most famous wines nationally and much appreciated abroad. To test its qualities, try it with lake fish, perhaps a Garda lake eel or oven-baked carp, and you’ll see how this white wine will be up to the task. Even if the above-mentioned dishes are already significant, you could amaze yourselves and your guests by combining a Lugana Superior to red grilled meat. The discovery (or perhaps the re-discovery) of Lugana wine as a white wine capable of improving after a few years of ageing is recent. In this respect, we would like to close with a quote by Luigi Veronelli, great enthusiast of this wine: “Drink your Lugana young, very young and you’ll enjoy its freshness. Drink it aged two or three years and you’ll enjoy its fullness. Drink it after ten years of ageing and you’ll be amazed by its composed authority. Lugana wines have an extraordinary ability to stand out, something that is rare in wines. If you taste a Lugana wine, and you’re a good taster, you’ll never forget it.”
73
Consorzio tutela
POL
VINO LUGANA DOC Caserma Artiglieria di Porta Verona, 4 37019 Peschiera del Garda (VR) Tel. +39 045 9233070 Fax +39 045 8445434 info@consorziolugana.it www.consorziolugana.it
Weroński obszar szczepu Lugana Doc to pas terenu leżący bezpośrednio przy jeziorze Garda w gminie Peschiera del Garda. Winogrono, o którym mowa to Turbiana, zwane również Trebbiano di Soave lub Trebbiano di Lugana. Lugana Doc, (którego specyfikacja obejmuje również wersje Superiore, Riserva, Vendemmia Tardiva oraz Spumante (musujące), to ostatnie jest wytwarzane zarówno metodą klasyczną jak i metodą Charmat), to białe winogrono, które łączy dobrą teksturę ze świeżym smakiem, a całość dopełniają delikatne zapachy. Cechy te sprawiły, że jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych win z tego obszaru oraz bardzo docenianym produktem za granicą. Aby poczuć jego wyjątkowy smak, polecamy Wam połączyć je z rybą z jeziora, na przykład z lokalną potrawą anguilla alla gardesana [węgorz po gardeńsku] lub z pieczonym karpiem. Zobaczycie, jak to białe wino świetnie dopasuje się do ich smaku. Nawet jeśli wymienione potrawy dają wyśmienity efekt, możecie zaskoczyć siebie samych lub Waszych gości, podając wino Lugana Riserva do czerwonego mięsa z grilla. To właśnie teraz nadszedł czas na odkrycie, (lub raczej ponowne odkrycie) Lugany jako białego wina, które może stać się jeszcze lepsze po wielu latach dojrzewania. W takiej atmosferze chcielibyśmy zakończyć tę część słowami Luigiego Versonellego, wielkiego miłośnika tego wina: “Bevi il tuo Lugana giovane, giovanissimo e godrai della sua freschezza. Bevilo di due o tre anni e ne godrai la completezza. Bevilo decenne, sarai stupefatto dalla composta autorevolezza. I Lugana, cosa rara nei vini, hanno una straordinaria capacità di farsi riconoscere. Tu assaggi un Lugana e, se sei un buon assaggiatore, non puoi dimenticarlo.” [Pij swoje Lugana młode, młodziutkie, a zachwycisz się jego świeżością. Pij je dwu- lub trzyletnie, a zachwycisz się jego wielowymiarowością. Pij dziesięcioletnie, zaskoczy Cię jego złożony prestiż. Wina Lugana, co rzadkie dla win, mają niesamowitą zdolność do bycia rozpoznawalnymi. Smakujesz Lugana i, jeśli jesteś dobrym smakoszem, nie możesz go zapomnieć.].
74
LIT
Veronos Lugana DOC vietovė yra Gardos ežero teritorijos centre, Peschiera del Garda savivaldybėje. Šios teritorijos etalonu yra laikomos Turbiana vynuogės, taip pat dar vadinamos Trebbiano di Soave arba Trebbiano di Lugana. Lugana DOC (reglamentas numato taip pat ir Superiore, Riserva, Vendemmia Tardiva ir putojančio vyno versijas) yra baltas vynas, kuriame darniai dera puiki vyno struktūra ir gaivus skonis, paįvairintas subtiliais aromatais. Tai yra vienas geriausiai šioje teritorijoje pažįstamų vynų, taip pat labai vertinamas ir užsienyje. Norėdami išbandyti vyno potencialą, derinkite jį su ežero žuvimis, tradiciniu Gardos teritorijai būdingu būdu paruoštu unguriu ar krosnyje keptu karpiu ir pamatysite, kaip šis baltas vynas gaus geriausią įvertinimą. Net jei ir anksčiau paminėti patiekalai yra labai svarbūs, tačiau save pačius ir savo svečius galite nustebinti dar labiau, derindami Lugana Riserva prie raudonos mėsos kepsnių, keptų ant grotelių. Brandinamas baltasis vynas Lugana tampa vis geresniu. Apibendrinimui puikiai tinka gerbiamo Luigi Veronelli, didžiulio šio vyno mylėtojo, frazė: „Gerk Lugana jauną, labai jauną ir mėgausies jo šviežumu. Išgerk dviejų ar trejų metų ir mėgausies jo gebėjimais. Išgerk dešimties metų brandinimo ir liksi priblokštas jo autoritetingumo. Lugana turi neįprastą gebėjimą būti atpažintas – tai retai sutinkama vynų savybė. Paragavęs Lugana vyno, niekada jo nepamirši”.
75
Consorzio tutela
ITA
VINi MERLARA DOC Vicolo Adolfo Mattielli, 11 37038 Soave (VR) Tel. +39 045 7681578 Fax +39 045 6190306 consorzio@ilmerlara.com
La Doc Merlara è una delle denominazioni venete più vivaci, con la produzione di vini originali e moderni. Si caratterizza per una superficie viticola in rapida crescita, che oggi conta circa 500 ettari di vigneto, dei quali circa 400 sono collegati alla cantina di Merlara, una struttura di trasformazione associata alla Cantina di Colognola, quindi inserita nel gruppo Collis e, come tale, in grado di valorizzare le proprie produzioni nel mondo intero. L’accorpamento alla Cantina di Colognola ha segnato il ritorno di una vitivinicoltura di successo nella zona del Merlara. La Denominazione d’Origine Controllata è stata approvata con Decreto Presidenziale del 13 luglio 2000 e il 26 gennaio 2001 è stato costituito il rispettivo Consorzio di tutela, con l’incarico di svolgere le funzioni di vigilanza nei confronti dei propri associati. Nel territorio della DOC Merlara si coltivano le vigne fin dal ‘500: il vino veniva prodotto nelle cantine delle corti e ristorava i viandanti che percorrevano le antiche strade di collegamento tra importanti centri abitati. E’ una zona viticola che si affaccia solo recentemente nel panorama dell’enologia di alta qualità e si caratterizza per i vini piacevoli, di pronta beva, ideali per i piatti tipici del territorio. La fascia di pianura tra il corso dell’Adige e la strada Padana Inferiore, delimita la zona Doc, compresa in tre comuni della provincia di Verona - Bevilacqua, Boschi, Sant’Anna, e Terrazzo, ed in sei comuni della provincia di Padova Casale di Scodosia, Castelbaldo, Masi, Merlara, Montagnana e Urbana. È il territorio attraversato dal fiume prima che l’alveo si spostasse più a sud nel VI secolo. Questi sono suoli piuttosto aridi, ma che danno al vino l’intensità d’aroma e il colore tipici dei vins de sable. Nei vigneti si possono trovare Tocai Friulano, Malvasia Istriana, Riesling, Raboso, Merlot, Cabernet, e Marzemino. Questo territorio offre molteplici vini di carattere: un esempio è il Merlara DOC Malvasia ottenuto dalla varietà Malvasia Istriana, vitigno tipico del territorio. Il vino, dal colore giallo paglierino, presenta un sapore pieno morbido e caldo. Le tipologie stilistiche variano dalla versione fresca, di pronta beva e dalla spiccata freschezza, unita ad un’importante patrimonio aromatico, alle versioni più complesse, utilizzando surmaturazioni in vigna, leggeri appassimenti o affinamenti in recipienti di rovere. Unico nel loro genere il Marzemino frizzante, vino rosso leggero, aromatico e dolce.
76
ENG
Merlara DOC is one of the liveliest of the Veneto denominations, producing original and modern wines. Its production area is rapidly expanding, which at the moment includes roughly 500 hectares of vineyards, of which around 400 are linked to the Cantina di Merlara, a winery linked to the Cantina di Colognola. It is therefore part of the Collis Veneto Wine Group, and as such, is in a position to promote its produce the world over. The unification with the Cantina di Colognola marked the return of successful winemaking to the Merlara area. The DOC status was approved with a Presidential Decree on the 13th July 2000, and on 26th January 2001 the respective Consorzio was created, with the job of overseeing and monitoring the associate producers. Vines have been cultivated in the production region of Merlara DOC since the 16th century: wine was produced in the cellars of the courts, and it restored travelers who would use their old roads to travel between main towns and cities. This wine-producing zone has only recently featured in the scope of high-quality winemaking, and it is characterized by very drinkable, pleasant wines, ideal for matching with typical dishes of the area. The strip of plain between the river Adige and the lower Padana road outlines the production zone, which straddles three communes in the Province of Verona: Bevilacqua, Boschi, Sant’Anna and Terrazzo, and six communes in the province of Padua: Casale di Scodosia, Castelbaldo, Masi, Merlara, Montagnana and Urbana. It is this region that the river cut through before the riverbed was moved further south in the 6th century. Its soils are rather arid, but contribute to the wine’s colour and richness in aroma that is tipical of vins de sable. In the vineyard, we find Tocai Friulano, Malvasia Istriana, Riesling, Raboso, Merlot, Cabernet and Marzemino. This territory offers a variety of characterful wines: one example is the Merlara DOC Malvasia obtained from the Malvasia Istriana grape, a typical vine variety of this region. The wine presents a straw-yellow colour, and a full-bodied, warm flavor. The different styles range from a fresher version, which is very drinkable and with a pronounced freshness, along with a rich bouquet, to the more complex version, which makes use of a late harvest, light appassimento or refinement in oak recepticals. Unique in their class are also the Merlara Tai, Merlara Riesling with its pleasant acidity, the Refosco and the Raboso, with its Amarone-like tendencies, and the Marzemino frizzante, a light red wine that is aromatic and sweet.
77
Consorzio tutela
POL
VINi MERLARA DOC Vicolo Adolfo Mattielli, 11 37038 Soave (VR) Tel. +39 045 7681578 Fax +39 045 6190306 consorzio@ilmerlara.com
Doc Merlana to jedna z najżywszych odmian z Veneto, charakteryzujących się produkcją oryginalnych i nowoczesnych win. Na tym obszarze winorośl szybko rośnie i obecnie uprawa obejmuje powierzchnię około 500 hektarów winnic, z których około 400 połączonych jest z wytwórnią Merlara, strukturą produkcyjną połączoną z wytwórnią Cantina di Cologna, a zatem należącą do grupy Collis, która jako taka, jest w stanie rozpowszechnić wina swojej produkcji na całym świecie. Denominazione d’Origine Controllata [kontrolowane oznaczenia pochodzenia] zostało przydzielone z dekretem prezydenckim z 13 lipca 2000 r., a w dniu 26 stycznia 2001 r. powstało odpowiednie Konsorcjum ochrony [Consorzio di tutela], którego zadaniem jest sprawowanie ochrony nad zrzeszonymi spółkami. Na obszarze DOC Merlara winnice prowadzone są od czternastego wieku: wino produkowane było w dworskich winnicach i pokrzepiało wędrowców, którzy podróżowali starożytnymi drogami, łączącymi ważne osady. Ten obszar uprawy winorośli dołączył dość niedawno do panoramy enologicznej wysokiej jakości. Jego wino niedojrzewające ma charakterystyczny smak, który doskonale łączy się z tradycyjnymi potrawami regionu. Pas nizinny rozciągający się pomiędzy rzeką Adygą a drogą Padana Inferiore, określa obszar Doc, który obejmuje trzy gminy prowincji Werony - Bevilacqua, Boschi, Sant’Anna oraz Terrazzo oraz sześć gmin prowincji Padwy - Casale di Scodosia, Castelbaldo, Masi, Merlara, Montagnana i Urbana. To obszar, przez który płynęła rzeka zanim w VI wieku zamieniła koryto przesuwając się na południe. Występują tu dość nieurodzajne gleby, które jednak nadają winu intensywny aromat oraz charakterystyczny kolor dla vins de sable (fr. wina piaskowe). W winnicach możemy znaleźć Tocai Friulano, Malvasia Istriana, Riesling, Raboso, Merlot, Cabernet oraz Marzemino. Obszar ten oferuje charakterystyczne wina: jednym z przykładów może być Merlana DOC Malvasia, które pozyskuje się z odmiany Malvasia Istriana, typowej lokalnej winorośli. Wino o kolorze żółtosłomkowym ma pełny, miękki i gorący smak. Stylistyka win obejmuje wczesną wersję wina niedojrzewającego o wyraźnej świeżości, uzupełnionej charakterystycznym bukietem aromatów, jak i wersje bardziej złożone, otrzymane przy zastosowaniu metody częściowego podsuszania winogron i leżakowania w dębowych beczkach. Jedyne w swoim rodzaju są również Refosco i Raboso, mające gorzkawy smak oraz lekko musujące [frizzante] Marzemino, delikatne, aromatyczne i słodkie czerwone wino.
78
LIT
Merlara DOC yra viena gyvybingiausių Veneto teritorijų, kurioje gaminami originalūs ir modernūs vynai. Greitai augantis vynuogynų plotas šiandien užima apie 500 hektarų, iš kurių apie 400 hektarų priklauso Cantina di Merlara. Teritorijai DOC nuoroda buvo suteikta 2000 m. liepos 13 d. Prezidento dekretu, o 2001 m. sausio 26 d. buvo įkurtas konsorciumas, prižiūrintis savo narių veiklą. Merlara DOC teritorijoje vynmedžiai yra auginami nuo XVI amžiaus. Visai neseniai ši teritorija įsiliejo į aukštos kokybės vyno gamintojų ratą ir išsiskiria maloniais vynais, paruoštais gerti beigi idealiai derančiais prie tradicinių krašto patiekalų. Lygumos juosta tarp Adidžė upės ir Padanos slėnio, apibrėžia DOC teritoriją, kuriai priklauso trys Veronos provincijos gyvenvietės – Bevilacqua, Boschi, Sant’Anna ir Terazzo ir šešios Padovos provincijos gyvenvietės – Casale di Scodosia, Castelbaldo, Masi, Merlara, Montagnana ir Urbana. Iki VI amžiaus šioje teritorijoje tekėjo upė, kurios vaga vėliau pasislinko į pietus. Teritorijos dirvožemis yra ganėtinai sausas, tačiau vynui tai suteikia intensyvesnį kvapą ir tipišką vins de sable spalvą. Vynuogynuose galima rasti Tocai Friulano, Malvasia Istriana, Riesling, Raboso, Merlot, Cabernet ir Marzemino vynmedžių. Tai teritorija, kuri gali pasiūlyti daug charakteringų vynų, pavyzdžiui, Merlara DOC Malvasia, išgautas iš tipiškų krašto vynuogių Malvasia Istriana. Tai blankiai geltonos spalvos vynas, pasižymintis švelniu ir šiltu skoniu. Galimi įvairūs šio vyno gaminimo būdai: nuo šviežio, paruošto gerti (it. di pronta beva), ryškaus gaivumo vyno, pasižyminčio aromatinėmis savybėmis iki pačių sudėtingiausių jo gaminimo versijų – uogų brandinimo, lengvo appassimento ir sendinimo ąžuolo statinėse. Unikaliems šios rūšies vynams taip pat priskiriami ir polinkį į kartumą turintys Refosco, Raboso bei Marzemino frizzante – lengvas, raudonas, aromatingas ir saldus vynas.
79
Consorzio tutela
ITA
VINI SOAVE E RECIOTO DI SOAVE Vicolo Adolfo Mattielli, 11 37038 Soave (VR) Tel. +39 045 7681578 Fax +39 045 6190306 consorzio@ilsoave.com www.ilsoave.com
Può destare meraviglia il fatto che il piccolo, bellissimo borgo medievale di Soave, dominato dal Castello e circondato da colline meravigliose, sia in realtà un vero e proprio gigante enologico. Quelle stesse colline producono infatti ogni anno circa 55 milioni di bottiglie di Soave DOC (di cui 15 milioni di Soave Classico DOC). Tali numeri sono permessi da quasi 6500 ettari vitati, dove troviamo ben 2500 produttori di uva. Cifre impressionanti, sia in assoluto sia confrontate con qualsiasi altra DOC (in bianco o in rosso) italiana, che fanno del Soave forse il maggior comprensorio viticolo italiano. Ed ovviamente sono italianissime, cioè autoctone, le uve del Soave: la Garganega ed il Trebbiano di Soave. La prima, che rappresenta sicuramente il vitigno principe (il disciplinare recita che almeno il 70% di un Soave deve essere composto da Garganega) si è adattata perfettamente nelle colline di terreno tufaceo di origine vulcanica, regalando uve con una aromaticità poco spiccata ma caratteristica, in equilibrio tra acidità, estratti e zuccheri. Il Trebbiano di Soave apporta corpo e struttura. Se il Soave può essere prodotto in 13 comuni della provincia di Verona, il Soave Classico può nascere solo in quelli di Soave e Monteforte d’Alpone. La forma d’allevamento classica è la Pergola Veronese, che moderne tecniche colturali hanno reso perfetta per produrre vini di alta qualità. Il Soave ed il Soave Classico sono bianchi adatti a tutti gli abbinamenti: potete partire da leggeri antipasti di pesce per arrivare sino alle carni rosse o ai formaggi stagionati e al prosciutto di Soave. Troverete sempre un Soave che li accompagnerà perfettamente, magari un Classico che ha la dizione del vigneto riportata in etichetta, quella che i francesi chiamano “cru”. Importante anche la presenza del Soave Superiore, che può essere prodotto solo nelle zone collinari e che ha ottenuto la DOCG. Si tratta di un vino di grande struttura, prodotto in piccoli quantitativi. In quantitativi ancora più piccoli si produce il Recioto di Soave che nel 1998 è stato il primo vino veneto ad ottenere la DOCG. Stiamo parlando di un vino passito da uve Garganega, che nasce da selezioni certosine di grappoli nel vigneto.
80
ENG
It may astonish you to learn that the small, beautiful medieval village of Soave, surmounted by the Castle and surrounded by marvelous hills, is a real wine making giant. Those same hills, in fact, produce about 55 million bottles of Soave DOC wine every year (of which 15 million are of Soave Classico DOC wine). This quantity is possible thanks to almost 6500 hectares of vineyards where all of 2500 grape producers work. Incredible figures, both in absolute terms and when compared to any other DOC red or white wine which make Soave one of the greatest Italian vine-growing districts. And the Soave grapes are, obviously, very Italian, i.e. absolutely local: Garganega and Trebbiano di Soave. The first definitely represents the main vine species (the wine-making regulations establish that at least 70% of a Soave wine must be composed of Garganega) and has adapted perfectly to the hills of tuff soil of volcanic origin, yielding grapes that are not particularly aromatic but are definitely characteristic with a balanced acidity, extracts and sugar content. The Trebbiano di Soave grapes yield a full-bodied and meditative wine. While Soave can be produced throughout the 13 communes of the province of Verona, the Soave Classico can only come from the Soave and Monteforte d’Alpone communes. The classic type of cultivation is the so-called “Pergola Veronese” that modern cultivation techniques have perfected for the production of high-quality wines. Soave and Soave Classico are white wines suitable to complement any type of food: you can start with light fish hors d’oeuvres and finish with red meat, mature cheeses and Soave’s ham. You will always find a Soave wine that will complement them perfectly, perhaps a Soave Classico that bears the name of the vineyard, called “cru” by the French, on its label. Important too, The Soave Superiore wine that can be produced only in hilly areas and has even obtained the DOCG (Denomination of Controlled and Guaranteed Origin) status. This is a very meditative wine that is produced in small quantities. The Recioto di Soave wine is produced in even smaller quantities and was the first wine of the Veneto region to have been granted the DOCG status in 1998. We are talking about a wine made from dried Garganega grapes that is born from the painstaking selection of bunches of grapes in the vineyard.
81
Consorzio tutela
POL
VINI SOAVE E RECIOTO DI SOAVE Vicolo Adolfo Mattielli, 11 37038 Soave (VR) Tel. +39 045 7681578 Fax +39 045 6190306 E-mail consorzio@ilsoave.com www.ilsoave.com
Zaskoczenie może budzić fakt, że mała, piękna wieś średniowieczna Soave, mieszcząca Zamek i otoczona malowniczymi wzgórzami, tak naprawdę jest wielkim gigantem enologicznym. Na tych pięknych wzgórzach produkuje się każdego roku około 55 milionów butelek wina Soave DOC (z których 15 milionów to Soave Classico DOC). Takie liczby można osiągnąć dzięki rozległym terenom liczącym 6500 hektarów uprawy winorośli, na których znajdziemy 2500 producentów winogron. Te imponujące liczby, zarówno same jak i porównywane z jakimkolwiek innym włoskim DOC (białym czy czerwonym), sprawiają, że Soave być może jest największym obszarem produkującym wina we Włoszech. Jasne jest również, że winogrona wykorzystywane do produkcji tych win są jak najbardziej włoskie, autochtoniczne, pochodzące ze Soave: Garganega i Trebbiano di Soave. Pierwszy szczep, który bez wątpienia króluje pośród innych (według wymogów specyfikacji produktu co najmniej 70% Soave musi zawierać winogrona ze szczepu Garganega), dostosował się idealnie do pagórkowatego tereny tufowego o pochodzeniu wulkanicznym, nadając winogronom aromat może mało wyrazisty, ale bardzo charakterystyczny, stanowiąc równowagę między kwaskowatością, ekstraktami i cukrami. Trebbiano di Soave nadaje winu ciało i strukturę. Choć wino Soave może być produkowane w 13 gminach prowincji Werony, to Soave Classico może powstać tylko na terenach Soave i Monteforte d’Alpone. Przykład klasycznego systemu dojrzewania stanowi Pergola Veronese, gdzie nowoczesne metody uprawne sprawiły, że nadaje się doskonale do produkcji win o wysokiej jakości. Soave i Soave Classico to białe wina pasujące do każdej potrawy: możecie zacząć od lekkich przystawek rybnych, a skończyć na czerwonych mięsach lub dojrzewających serach oraz na szynce Soave. Przekonacie się, że wino Soave uzupełni perfekcyjnie ich smak, może szczególnie Soave Classico, na którego etykiecie widnieje określenie winnic nazywanych przez Francuzów cru. Ponadto pragniemy podkreślić, że występuje również Soave Superiore, które może być produkowane tylko na pagórkowatych terenach oraz które otrzymało DOCG [kontrolowane oznaczenie gwarantowanego pochodzenia]. Mowa o winie o wyśmienitej strukturze, produkowanym w małych ilościach. W jeszcze mniejszych liczbach butelek produkuje się Recioto di Soave, które w 1998 roku zostało uznane za najlepsze wino regionu Veneto oraz otrzymało oznaczenie DOCG. Mowa o winie passito produkowanym z winogron Garganega, które powstaje z wyselekcjonowanych kiści winogron.
82
LIT
Daugelis stebisi, kad toks mažas ir ypatingo grožio viduramžių kaimelis Soavė, virš kurio didingai iškyla pilis, apsupta nuostabių kalvų, iš tiesų yra tikras vyno gigantas. Kiekvienais metais iš šiuose kalnuose užauginamų vynuogių pagaminama apie 55 milijonus butelių Soave DOC (iš kurių - 15 milijonų Soave Classico DOC). Vynuogynai užima apie 6500 hektarų, kur veikia daugiau nei 2500 vyno gamintojų. Tai yra išties įspūdingi skaičiai – lyginant su bet kuria kita DOC nuorodą turinčia vietove Italijoje, Soavė yra, tikriausiai, didžiausią vynuogynų plotą turinti teritorija. Vynuogės auginamos Soavė teritorijoje yra tik itališkos kilmės: Garganega ir Trebbiano di Soave. Garganega yra pagrindinė krašto vynuogių rūšis (reglamentas numato, kad bent 70% Soave vynų turi sudaryti Garganega vynuogės) ir yra idealiai prisitaikiusi augti kalnuotose vietovėse, kurių vulkaninio tufo dirvožemis suteikia vynuogėms ne stiprų, tačiau charakteringą kvapnumą, puikiai balansuojantį tarp rūgštumo, saldumo ir ekstraktų. Trebbiano di Soave yra pilno kūno ir yra gerai struktūruotas. Jei Soave vynas gali būti gaminamas 13-oje Veronos provincijos savivaldybių, tai Soave Classico gaminamas išskirtinai tik Soavė ir Monteforte d’Alpone savivaldybėse. Dėl modernių auginimo technologijų, vynmedžių veisimui naudojamas klasikinis Pergola Veronese buvo tobulai pritaikytas aukštos kokybės vyno gamybai. Soave ir Soave Classico yra lengvai derinami baltieji vynai: galima pradėti nuo lengvų užkandžių su žuvimi ir baigti net raudonąja mėsa ar brandintais sūriais ar Prosciutto di Soave. Visuomet rasite Soave, kuris puikiai jums tiks – galbūt tai bus Classico, kuris turi įvardinto ir įteisinto vynuogyno vardą, pažymėtą etikėtėje, prancūzų vadinamą „cru”. Taip pat labai svarbus yra ir Soave Superiore, kuris gali būti gaminamas tik kalnuotose teritorijose. Šis vynas turi DOCG kilmės nuorodą. Tai yra vynas, turintis aiškią struktūrą ir yra gaminamas tik nedideliais kiekiais. Dar mažesniais kiekiais yra gaminamas Recioto di Soave, kuris 1998 m. tapo pirmuoju vynu iš Veneto regiono, kuriam buvo suteikta DOCG nuoroda. Tai yra desertinis vynas, pagamintas iš kruopščiai atrinktų aukščiausios kokybės Garganega vynuogių.
83
Consorzio tutela
ITA
VALDADIGE DOC E VALDADIGE TERRADEIFORTI DOC Via Dante, 14 38063 Avio (TN) Tel.: +39 3398514907 info@terradeifortivini.it www.terradeifortivini.it
Quella della Terradeiforti è una doc un po’ veronese e un po’ trentina. Nasce nel tratto di Valdadige che fa da confine tra le due province, nei comuni di Dolcè, Rivoli Veronese e Brentino Belluno per quanto riguarda Verona e Avio per quanto concerne Trento. Lì ci sono oltre 1300 ettari di vigne, ma in realtà quelli che al momento producono l’uva per i vini doc della Valdadige Terradeiforti sono appena intorno ai 30, visto che il resto è piantato soprattutto con il Pinot Grigio destinato all’igt delle Venezie. In tutto le bottiglie della doc Terradeiforti sono solo 250 mila bottiglie, composte prevalentemente da vini rossi che vengono da due uve rarissime: l’Enantio e il Casetta. Uve autoctone dall’origine antichissima, figlie di quelle vigne che, forse in epoca romana, vennero “addomesticate” dai primi vignaioli della zona, che le presero dai boschi del monte Baldo, dove crescevano allo stato selvatico. Alcune di queste vigne hanno cento e più anni e sono su piede franco, ossia non sono mai state innestate sui ceppi di vite americana, come invece è accaduto quasi ovunque in Europa dopo le epidemia di fillossera e di odio dell’Ottocento. Vera e propria archeologia viticola ed enologica, quasi una forma di eroica resistenza alla globalizzazione del mercato del vino. Dell’Enantio (si pronuncia “enanzio”) si trovano rimandi letterari a partire da Plinio il Vecchio, che duemila anni fa ne parlava come di una vite selvatica: Labrusca hoc est vitis silvestris, quod vocatur oenanthium. Altre tracce dell’Enantio si trovano nel Cinquecento nella “Storia naturale dei vini” del Bacci. Della sua origine lontana nel tempo quest’uva conserva memoria nella sua rusticità: dà vini senza mezze misure sin dal colore rubino molto intenso, che si mantiene con l’invecchiamento (ha buone capacità di affinamento). I profumi partono dalla frutta nera per arrivare sino a note balsamiche. In bocca la struttura è decisa, ben corroborata da importanti tannini. Il Casetta è anch’esso un vitigno autoctono della Terradeiforti, presente praticamente da sempre nella vallata dell’Adige e fra le boscaglie del monte Baldo, non a caso conosciuto come il “Giardino botamico d’Europa” per la straordinaria ricchezza del suo patrimonio botanico. Nella tradizione locale il Casetta è noto anche come Foja Tonda, il Lambrusco a Foglia Tonda. Recuperato dall’oblio nel quale era precipitati da qualche decennio, ritrovò fortuna sul finire del secolo scorso, arrivando a ottenere la doc nel 2006. Si riconosce per dei netti profumi di marasca, per i tipicissimi sentori speziati di pepe nero e per la sua rustica eleganza.
84
ENG
Terradeiforti is a doc that crosses the territory of Verona and Trento. it was born in the Adige Valley which is the border between two provinces: the municipalities of Dolcè, Rivoli Veronese and Brentino Belluno in Verona area and Avio in Trento area. There are over 1300 hectares of vineyards, but in reality those who currently produce the grapes for wines doc Valdadige Terradeiforti are just around 30, since the rest is planted mainly with Pinot Grigio delle Venezie IGT . The production of doc Terradeiforti is only 250,000 bottles, composed mainly of red wine grapes which come from two very rare: the Enantio and the Casetta. Native grapes with an ancient origin, daughters of those vineyards that perhaps in Roman times, were “domesticated” by the first tenants in the area, that gathered from the forests of Mount Baldo, where they grew in the wild. Some of these vines are more than a hundred years old and are on own roots, that have never been grafted on stems of American vines, as has occurred almost everywhere in Europe after the outbreak of phylloxera and hatred of the nineteenth century. True archeology vine and wine, almost a form of heroic resistance to the globalization of the wine market. About Enantio (a local grape variety) there is a mention in literature as far back as Pliny the Old who, in the second century A.D. talked about a wild local vine “La brusca: hoc est vitis silvestris, quod vocatur oenanthium” (the brusca: a wild vine called Enantio). In the sixteenth century reference was again made to the Enantio wine in “Storia naturale dei vini” (A Natural History of Wines) by Bacci. Of its origin far into the future this grape preserves the memory in its rusticity: wine gives no half measures since intense ruby color, which is maintained with aging (has good aging capacity). Its bouquet starts with dark fruit and goes through balsamic scentes. In the mouth, the structure is strong and well strengthened by important tannins. Casetta is also a local vine species and has almost always been present in Terradeiforti and in the valley of the Adige among the woods of Mount Baldo, not surprisingly known as the “Botanical Garden of Europe” for the extraordinary wealth of its botanical heritage. According to local tradition the Casetta is also known as Foja Tonda, “the Lambrusco a Foglia Tonda” (roundleafed Lambrusco). Recovered from oblivion in which it was precipitated by a few decades, herself lucky at the end of the last century, coming to get the doc in 2006. It is recognized by the net aromas of cherry, very typical for the spicy hints of black pepper and for its rustic elegance.
85
Consorzio tutela
POL
VALDADIGE DOC E VALDADIGE TERRADEIFORTI DOC Via Dante, 14 38063 Avio (TN) Tel.: +39 3398514907 info@terradeifortivini.it www.terradeifortivini.it
Szczep Terradeiforti to DOC po części pochodzący z regionu Werony, a po części z Trentino. Powstaje na odcinku Valdadine, który tworzy granicę między dwiema prowincjami, gminami Dolcè, Rivoli Veronese i Brentino Belluno, należącymi do Werony i Avio należącą do Trento. Występuje tam 1300 hektarów winnic, ale w rzeczywistości obecnie winogrona na wino DOC Valdadige Terradeiforti uprawia się na około 30 hektarach. Na pozostałej części obszaru uprawia się Pinot Grigio przeznaczone na IGT [chronione oznaczenie geograficzne] delle Venezie. Produkcja DOC Terradeiforti wynosi tylko około 250 tysięcy butelek, na które składają się przede wszystkim wina czerwone, które powstają z dwóch bardzo rzadkich szczepów: Enantio i Casetta. Autochtoniczne grona o starożytnym pochodzeniu, córki gron, które prawdopodobnie w czasach Imperium Rzymskiego zostały dostosowane do uprawy przez pierwszych producentów wina na tym obszarze, którzy znaleźli je rosnące jeszcze dziko w lasach przy monte Baldo. Niektóre z tych szczepów mają ponad sto lat i nie zostały zmodyfikowane amerykańskim szczepem, co nastąpiło w prawie całej Europie po epidemii spowodowanej przez filoksery i przez wojny w XIX wieku. Ta prawdziwa archeologia winogron i wina przedstawia niemalże bohaterską odporność na globalizację rynku winiarskiego. O Enantio (wymawia się “enanzio”) znaleźć można wzmianki w literaurze począwszy od Pliniusza Starszego, który dwa tysiące lat temu mówił o nim jako o dzikiej winorośli: “Labrusca hoc est vitis silvestris, quod vocatur oenanthium”. Inne wzmianki o Enantio znajdują się w “Storia naturale dei vini” [Naturalna historia wina] autorstwa Bacciego z XIV wieku. Swój dawny charakter winorośl zachowuje w odporności: daje wina bez pośrednich procesów o bardzo intensywnej barwie rubinu, którą zachowuje wraz z dojrzewaniem (ma duży potencjał starzenia). Szeroka gama aromatu zawiera zarówno woń czarnych owoców jak i nutkę balsamiczną. W ustach struktura jest wyrazista, charakteryzuje się wysoką tanicznością. Również Casetta jest autochtonicznym gronem Terradeiforti, która obecna jest praktycznie od zawsze w dolinie Adygi oraz pomiędzy lasami góry monte Baldo, nie bez przyczyny nazwanymi “Ogrodem botanicznym Europy”, ze względu na swoje niezwykłe bogactwo botaniczne. W lokalnej tradycji Casetta jest także znane jako Foja Tonda, Lambrusco a Foglia Tonda [o okrągłych liściach]. Ocalone z zapomnienia, w którym trwało od kilku dziesięcioleci, zostało ponownie docenione na końcu zeszłego wieku, otrzymując oznaczenie DOC w 2006 roku. Wyczuwa się w nim delikatny zapach wiśni maraska oraz bardzo charakterystyczne, wyraziste nuty czarnego pieprzu, a także jego lokalną elegancję.
86
LIT
Terradeiforti DOC yra šiek tiek Veronos, šiek tiek Trento vyno rūšis, t.y. vynas gimsta Valdadidžės atkarpoje, kurioje susikerta dvi provincijos: Veronos provincija, kuriai priklauso Dolcè, Rivoli Veronese ir Brentino Belluno savivaldybės ir Trento provincija, kuriai priklauso Avio savivaldybė. Ši teritorija užima daugiau nei 1300 hektarų, tačiau šiuo metu plotas, kuriame auga vynuogės, skirtos vynų Valdadige Terradeiforti DOC gamybai, viso labo yra tik apie 30 hektarų. Likusiame plote yra auginamos Pinot Grigio vynuogės, skirtos Delle Venezie IGT vyno gamybai. Iš viso tėra 250 tūkstančių Terradeiforti butelių, daugiausiai juos sudaro raudonas vynas, kuris gaminamas iš dviejų labai retų vynuogių rūšių: Enantio ir Casetta. Tai - tradicinės antikinės vynuogės, kurios, manoma, yra Romos Imperijos laikais augintų vynuogių palikuonės. Pasakojama, kad jos buvo prijaukintos vietinių krašto vyndarių, kurie jas rado Monte Baldo miškuose, kur jos augo kaip laukinės. Kai kurie iš vynmedžių yra senesni nei šimto metų ir niekuomet neskiepyti, t.y. nebuvo naudojami amerikietiški stiebai, kaip tai buvo daroma didžioje dalyje Europos, po filokserų epidemijos. Tai yra tikra vynmedžių ir vyno archeologija, herojiškas pasipriešinimas globaliai pasaulinei vyno rinkai. Kalbant apie Enantio vynmedžius (tariasi „enancio”), užuominų į juos galime rasti dar romėnų gamtos istoriko Plinijaus Vyresniojo darbuose, kuriuose prieš du tūkstančius metų vynmedžiai buvo vadinami laukiniais: „Labrusca hoc est vitis silvestris, quod vocatur oenanthium”.. Kitus Enantio pėdsakus galime aptikti XVI a. Bacci darbe „Natūralioji vynų istorija”. Dėl savo antikinės kilmės šios vynuogės sukaupė ilgametę atmintį, kurią išlaiko savo paprastume: tai suteikia vynui intensyvią rubino spalvą, išliekančią net brandinimo metu (puikus potencialas brandinimui). Kvapų paletė prasideda tamsiųjų vaisių aromatais ir galiausiai pasiekia balzamines natas. Tai aiškios struktūros vynas, išsaugojęs svarbiuosius taninus. DOC kategorija suteikta 2006 metais. Vynas atpažįstamas dėl vyšnių kvapų, užuominų į juodųjų pipirų aštrumą ir dėl savo elegancijos.
87
Consorzio tutela
ITA
VINI VALPOLICELLA DOC Via Valpolicella, 57 37029 San Pietro in Cariano (VR) Tel. +39 045 7703194 Fax +39 045 7703167 info@consorziovalpolicella.it www.consorziovalpolicella.it
E’ molto difficile condensare in poche righe il territorio ed i vini della Valpolicella. Si rischia di dare i numeri: 3 uve principali (Corvina, Rondinella e Molinara), 5 i comuni della zona classica DOC (Negrar, Marano, Fumane, Sant’Ambrogio, San Pietro in Cariano), 1 sottozona (Valpantena), 4 valli scavate tra colline stupende nella zona DOC “allargata” (Marcellise, Mezzane, Illasi e Tramigna), ma soprattutto 4 vini di assoluto valore mondiale: Valpolicella (Valpolicella Superiore), Valpolicella Ripasso, Amarone e Recioto. Partiamo dalle uve: tutte autoctone e fortemente integrate nel territorio. La principale è senza dubbio la Corvina (con la variante del cosiddetto Corvinone), perfetta sia per la vinificazione tradizionale sia per l’appassimento. Le altre due, Rondinella e Molinara, svolgono il ruolo di damigelle della regina. Il Valpolicella nasce da una vinificazione tradizionale di un uvaggio tra queste tre uve, dove appunto la Corvina svolge il ruolo principale. Il risultato è di un vino rosso immediato e piacevole, di buon grado alcolico e di buona serbevolezza. Per goderlo al meglio va comunque bevuto giovane. Può fregiarsi dell’appellativo “Classico” se prodotto nella zona dei 5 comuni. Salendo la scala che ci porterà verso l’empireo del vino troviamo il Valpolicella Superiore, caratterizzato dallo stesso uvaggio del Valpolicella: si distingue per un alcol più alto, una maggiore potenza e rotondità. Secondo il disciplinare, deve subire un invecchiamento di almeno un anno. Questo è già un vino importante, corposo e non siamo nemmeno a metà della scala. Non si può parlare del vino successivo, il Ripasso, senza aver prima presentato l’Amarone. Questo nasce dalla vinificazione di uve messe ad appassire in apposite stanze (chiamate fruttai). Il bello dell’Amarone è che, pur essendo un vino “tecnicamente” passito è comunque un vino secco. La sua particolare fermentazione lo porta a svolgere praticamente quasi tutti gli zuccheri, raggiungendo naturalmente un grado alcolico molto alto. è uno dei vini rossi più famosi ed importanti d’Italia ed è perfetto per piatti altrettanto importanti, come carni rosse o formaggi molto stagionati. Dopo la svinatura, le vinacce dell’Amarone (ancora piene di sostanza) vengono ripassate (cioè rimesse) nel Valpolicella, creando così “il Ripasso”, un vino che ricorda i profumi dell’Amarone ma con una struttura ed un corpo meno impegnativo. “Last but not least” arriviamo al Recioto: vino passito rosso di straordinaria potenza, sia aromatica che gustativa. Lo si ottiene dopo un lungo appassimento delle uve, una fermentazione lentissima ed una quasi interminabile maturazione in botte. Il risultato è un prodotto dai grandi profumi di frutta rossa matura e dalla dolce ed infinita lunghezza al palato. 5 vini, 5 grandi rossi! Forse è questa la frase migliore per parlare, in breve, della Valpolicella.
88
ENG
It is very difficult to talk about the territory and the wines of Valpolicella in just a few words. We will let numbers speak for themselves: 3 main vine species (Corvina, Rondinella and Molinara), 5 communes in the classic DOC area (Negrar, Marano, Fumane, Sant’Ambrogio, San Pietro in Cariano), 1 sub-area (Valpantena) 4 valleys between the beautiful hills of the “extended” DOC area (Marcellise, Mezzane, Illasi and Tramigna) but, above all, 5 wines of absolute, world-renowned value: Valpolicella, Superiore, Ripasso, Amarone and Recioto. Lets talk about the grapes: they are all local and very well integrated in the territory. The main variety is undoubtedly the Corvina species (with the socalled Corvinone variant), perfect both for traditional wine making and for dried grape wines. The other two, Rondinella and Molinara, are the Queen’s maids. Valpolicella is born from traditional wine making using a blend of these three grapes of which Corvina is the main one. The result is a red wine that immediately reveals its features, having a good alcohol content and good capacity of preservation. To enjoy it to the full it must be drunk young. If it is produced in the area of the 5 communes it can boast the “Classico” name on its label. If we climb up the ladder to the Pantheon of wines, we will find the Valpolicella Superiore wine first, featuring the same blend of grapes used for the Valpolicella wine: it is distinguished by a higher alcohol content and a more powerful and rounded flavour. According to the wine making regulations, it must be aged for at least one year. This is already an important, full-bodied wine, and we’re not even half way up the ladder yet. We cannot talk about the next wine, Ripasso, without introducing Amarone first. It is obtained by using grapes that are dried in special rooms called “fruttai”. The nice thing about Amarone is that, although it is “technically” a wine made from dried grapes, it is still a dry wine. Its special fermentation makes it transform almost all its sugar into alcohol so that it naturally achieves a very high alcohol content. It is one of the most famous and prominent of Italian red wines and is perfect to serve with just as important dishes such as red meets and very mature cheeses. After drawing off the wine, the Amarone pressed grape skins (still full of substance) are put back into the Valpolicella wine to create the “Ripasso”, a wine that reminds one of the bouquets of Amarone but which has a less demanding structure and body. Last but not least, the Recioto wine: an extraordinarily powerful, both in terms of its aroma and taste, dried grape, red wine. It is obtained after having dried the grapes for a long time, after slow fermentation and after almost endless aging in barrels. The result is a product with the wonderful fragrance of ripe red fruit, sweet and endlessly lingering on the palate. 5 wines, 5 great red wines! In brief, perhaps this is the best way to talk about Valpolicella.
89
Consorzio tutela
POL
VINI VALPOLICELLA DOC Via Valpolicella, 57 37029 San Pietro in Cariano (VR) Tel. +39 045 7703194 Fax +39 045 7703167 info@consorziovalpolicella.it www.consorziovalpolicella.it
Jest bardzo trudno w kilku linijkach opisać terytorium i wina z Valpolicella. Jest ryzyko, ze podamy liczby: 3 główne szczepy ( Corvina, Rondinella i Molinaria) i 5 gmin z obszaru klasycznego DOC (Negrar, Marano, Fumane, Sant’Ambrogio, San Pietro in Cariano, 1 podobszar (Valpantena), 4 doliny pomiędzy wzgórzami na obszarze DOC „powiększonym” o Marcellise, Mezzane, Illasi e Tramigna, ale przede wszystkim 4 wina o absolutnie o światowej sławie: Valpolicella (Valpolicella Superiore), Valpolicella Ripasso, Amarone e Recioto. Zacznijmy od winogron: wszystkie odmiany są autochtoniczne, silnie związane z terytorium. Najważniejsza jest bez wątpienia Corvina ( z odminą zwaną Corvinone), nadajaca się do winifikacji tradycyjnej jak i appssimento (podsuszania gron). Pozostałe dwie odmiany, Rondinella i Molinara pełnia rolę „ dam królowej”. Valpolicella powstaje na wskutek winifikacji tradycyjnej z trzech odmian, gdzie szczep Corvina odgrywa najważniejszą rolę. Owocem tego procesu jest wino czerwone świeże i przyjemne, z wysoką zawartością alkoholu, dobre do przechowywania . Aby w pełni docenić jego walory należy je pić kiedy jest młode. Może mieć nadaną nazwę Classico jeżeli jest produkowane na obszarze 5 gmin. Wspinając sią wyżej po drabinie, która doprowadzi nas do królestwa wina , znajdujemy Valpolicella Superiore ze szczepu Valpolicella: różni się wyższą zawartością alkoholu, mocą i okrągłością. Według winiarskiej dyscypliny, powinno przynajmniej rok leżakować. Mamy tu już wino znaczące, o złożonym bukiecie a nie dotarliśmy jeszcze do połowy drabiny. Nie możemy mówić o następnym winie - Ripasso bez uprzedniej prezentacji Amarone. To wino powstaje w procesie winifikacji podsuszania gron w specjalnych pomieszczeniach . W Amarone zachwyca to, iż będąc winem „technicznie” powstałym przez podsuszania gron jest winem wytrawnym. Jego szczególny proces fermentacji sprawia, że uwalniają się prawie wszystkie cukry, podnoszące w sposób naturalny zawartość alkoholu. Jest to jedno z najbardziej znanych i najważniejszych włoskich win, doskonale komponuje się z czerwonym mięsem i z bardzo dojrzałymi serami. Po wyciśnięciu wytłoczyn z Amarone ( jeszcze pełnych substancji), zostają one przełożone do wina Valpolicella tworząc w ten oto sposób „Ripasso”, pamiętające jeszcze zapach Amarone, ale z delikatniejszą nutą i bukietem. “Last but not least” to Recioto : czerwone słodkie wino o dużej mocy, zarówno jeśli chodzi o aromat jak i smak. Przed długą fermentacją winogrona podsusza się dla uzyskania większej koncentracji cukrów. Wino dojrzewa nieskończenie długo w beczkach dębowych. Jest pełne i bogate w aromaty czerwonych dojrzałych owoców. W ustach pozostaje doznanie długotrwałej słodyczy. 5 win, 5 wielkich czerwonych win! Może to zdanie pokrótce oddaje najlepiej wina i obszar Valpolicella.
90
LIT
Labai sunku į keletą eilučių sutalpinti pasakojimą apie Valpolicella vynuogynų žemes bei jose gaminamus vynus. Surizikuokime viską apibūdinti skaičiais: 3 pagrindinės vynuogių rūšys (Corvina, Rondinella ir Molinara), 5 DOC kilmės nuorodą turinčios apygardos (Negrar, Marano, Fumane, Sant’Ambrogio, San Pietro in Cariano), 1 subapygarda (Valpantena) ir 4 slėniai, įsiterpę tarp nuostabių kalvų DOC nuorodą turinčioje teritorijoje (Marcellise, Mezzane, Illasi ir Tramigna). Vis dėlto, didžiausio dėmesio verti yra 4 aukščiausią pasaulinę kokybę turintys vynai: Valpolicella (Valpolicella Superiore), Valpolicella Ripasso, Amarone ir Recioto. Pasakojimą pradėkime nuo vynuogių: visos jos yra vietinės ir stipriai integruotos šioje teritorijoje. Neabejotinai svarbiausios yra Corvina vynuogės (kartais dar vadinamos Corvione), puikiai tinkančios tiek tradicinei vyno gamybai, tiek džiovinimui. Likusios dvi rūšys, Rondinella ir Molinara, galima teigti, atlieka karalienės pagalbininkių vaidmenį. Vynas Valpolicella yra kilęs iš tradicinės vyno gaminimo praktikos, kuomet yra maišomos minėtos trys vynuogių rūšys (daugiausia dėmesio skiriant Corvina vynuogėms). Viso to rezultatas - puikus raudonasis vynas, greitai pajuntamas ir ypatingai malonaus skonio, turintis tinkamą alkoholio kiekį bei ilgai išliekančią kokybę. Vis dėl to svarbu pastebėti, jog norint pajusti tikrąjį skonį, geriausia šį vyną gerti dar jauną. Jei vynas gaminamas vienoje iš 5 minėtų apygardų, taip pat gali būti vadinamas “klasikiniu”. Toliau kylant laiptais, vedančiais svarbiausio ir iškiliausio vyno link, surandame Valpolicella Superiore, kuris savo charakteristika yra panašus į Valpolicella, tačiau išsiskiria didesniu alkoholio kiekiu, intensyvumu ir glotnumu. Pagal taisykles, šis vynas turi praeiti mažiausiai vienerių metų brandinimo periodą. Nors galima teigti, jog Valpolicella Superiore yra vienas svarbiausių vynų, mūsų kelionė link pačios viršūnės dar net neįpusėjo. Taip yra todėl, jog prieš pradedant kalbėti apie ypatingą vyną – Ripasso – primiausia privalome susipažinti su Amarone. Šis vynas gaminamas iš vynuogių, kurios yra nuskinamos ir paliekamos džiūti specialiose patalpose (taip vadinamuose vaisių rūsiuose). Amarone žavesys slypi tame, jog nepaisant savo specifinio “techninio” saldumo, jis vis tiek yra traktuojamas kaip sausas vynas. Tam tikra šio vyno fermentacija leidžia jam įsisavinti beveik visą cukrų ir taip natūraliai yra pasiekiamas aukštas alkoholio kiekis. Amarone yra vienas žymiausių ir svarbiausių raudonųjų vynų visoje Italijoje, puikiai derantis su raudonosios mėsos patiekalais bei ilgai brandintu sūriu. Tam tikru būdu apdorojus Amarone rūšies vynuoges (vis dar pilnavidures), galiausiai sukuriamas Ripasso – raudonasis vynas, turintis tam tikrą Amarone aromatą, bet paprastesnę sudėtį ir struktūrą. Kaip patys italai sako “last but not least” – išskirtinio skonio vynas Recioto. Tai yra saldus raudonas vynas, ypatingai stiprus, bet kartu išlaikantis savitą skonį ir aromatą. Šiam vynui išgauti reikalingas ilgas vynuogių džiovinimas, lėta fermentacija ir neapibrėžtai ilgas brandinimo statinėse laikotarpis. Viso proceso rezultatas nuostabus raudonųjų vaisių aromatas ir ilgai ant gomurio išliekantis saldumas. Penki vynai, penkios raudonosios didybės! Būtent ši trumpa, bet daug pasakanti frazė yra tinkamiausia kalbant apie Valpolicella.
91
“Il vino a g g i u n g e u n s o r r i s o a l l’a m i c i z i a e d u n a s c i n t i l l a a l l’a m o r e ” gfjdfgkjr
edmondo de amicis
C
M
Y
CM
MY
CY CMY
K
“Il vino a g g i u n g e u n s o r r i s o a l l’a m i c i z i a e d u n a s c i n t i l l a a l l’a m o r e ” gfjdfgkjr “aRENA
edmondo de amicis edmondo de amicis
Corso Porta Nuova, 96 - 37122 Verona Tel. +39 045 8085852 Fax +39 045 8085861 winetop@vr.camcom.it cciaa.verona@vr.legalmail.camcom.it
WWW.VERONAWINETOP.IT