Τεύχος
8
ÎÆ Õ¼ÕÐÊÐ
Á Ð 0ÆÏ Æ Õ Æ Ô ¡ Ù Â ÖÂ Õ
Τα πάντα για το
αδυνάτισµα
ÆÏÐÁ Αδυνάτισµα Μύθοι και αλήθειες Από αρχαιοτάτων χρόνων, καθετί τι παράδοξο και ανεξήγητο προκαλούσε την περιέργεια και το ενδιαφέρον του απλού κόσµου. Αυτή την ιδιοµορφία της ανθρώπινης φύσης συνεχίζει και στις ηµέρες µας να εκµεταλλεύεται µερίδα επιτήδειων που παρουσιάζει παράδοξους τρόπους αδυνατίσµατος, προκειµένου να κεντρίσει το ενδιαφέρον του ανυποψίαστου ατόµου, επιδιώκοντας συνάµα να ανατρέψει τους καθιερωµένους επιστηµονικά τρόπους αντιµετώπισης του πολυπαραγοντικού προβλήµατος της παχυσαρκίας.
Ακόµα και οι επεµβάσεις κατά της παχυσαρκίας, ∆Ε συνιστούν σε καµία περίπτωση πανάκεια και στο επόµενο τεύχος που θα µιλήσουµε διεξοδικά γι’ αυτές, θα κατανοήσετε πόσο προσεκτικός πρέπει να είναι κάποιος που σκέφτεται το ενδεχόµενο χειρουργείου και το τι συνέπειες µπορεί να έχει µια βεβιασµένη απόφαση…. Παράλληλα, φάρµακα πολλά υποσχόµενα, µε σαφή δράση στην αναστολή λιπασών (ενζύµων που επεµβαίνουν στη πέψη και αφοµοίωση του λίπους της τροφής), απέτυχαν να δώσουν σαφή λύση στο αδυνάτισµα και σήµερα χρησιµοποιούνται επικουρικά της διαιτητικής αγωγής και σε καµία περίπτωση αποκλειστικά. Ανορεξιογόνα χάπια που έκαναν πιο εύκολη την εισαγωγή του παχύσαρκου σε δίαιτα αδυνατίσµατος, αποµακρύνθηκαν από την
Το να βγει και να πει κάποιος δηµόσια πως ο λογικότερος τρόπος για να χάσει κάποιος βάρος είναι να εναρµονίσει µε ήπιο και σταδιακό τρόπο τη διατροφή του µε τις αρχές της ισορροπηµένης Μεσογειακής διατροφής πλαισιώνοντας αυτή την προσπάθεια µε αύξηση της σωµατικής του δραστηριότητας, σίγουρα δεν «ερεθίζει» την κοινή γνώµη, ούτε προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Αν όµως κάποιος ισχυριστεί πως ένας µέσος άνθρωπος µπορεί να αδυνατίσει άκοπα, πίνοντας ειδικό ξύδι από το Καµερούν, καταναλώνοντας αµπούλες αγκινάρας ή τρώγοντας ανανά πρωί – βράδυ, στρέφει τα µάτια του κόσµου πάνω του.
αγορά ως επικίνδυνα για την καρδιαγγειακή υγεία και σήµερα, αυτά που κυκλοφορούν, πρέπει να δίνονται µόνο µετά από διεξοδικό έλεγχο που θα κάνει ο αρµόδιος ιατρός.
Και βέβαια, στο περιθώριο όλων αυτών των επιστηµονικών προσπαθειών συναντάµε και την παραφιλολογία για σκευάσµατα που αυξάνουν το µεταβολισµό, µειώνουν την όρεξη ή βοηθούν στο αδυνάτισµα µε «µαγικό τρόπο».
Ασφαλώς, το να προσπαθεί κανείς να αδυνατίσει χωρίς ουσιαστική και επιστηµονική παρέµβαση στον καθηµερινό του τρόπο σκέψης, παρά µόνο µε κατανάλωση χαπιών ανανά,
Το άτοµο που αντιµετωπίζει πρόβληµα µε το βάρος του συχνά
«ενεργού» κρεµµυδιού ή πόση µηλόξυδου, δε γνωρίζω κατά
αποτελεί εύκολο θύµα και στόχο κάθε καινούριας, παράδοξης
πόσο µπορεί να χαρακτηριστεί αφέλεια ή άγνοια βασικών αρχών,
«ανακάλυψης» που αφορά το αδυνάτισµα.
για την οποία σίγουρα πολλοί επιστηµονικοί κρατικοί φορείς
Πόσο επιστηµονική βάση έχουν όµως τέτοιοι ισχυρισµοί και πόσο
έχουν ευθύνη, µιας και αδυνατούν να ενηµερώσουν σωστά και
ακίνδυνοι είναι για την υγεία του παχύσαρκου που είναι έτοιµος
αξιόπιστα τον κόσµο.
να δοκιµάσει τα πάντα προκειµένου να λύσει το πρόβληµά του;
Μέχρι σήµερα, παρά την αλµατώδη ανάπτυξη της επιστήµης και της τεχνολογίας, µεµονωµένη λύση στο πρόβληµα της παχυσαρκίας δεν έχει δοθεί και ούτε πρόκειται να δοθεί.
ÆÏÐÁ Ο ρόλος του επιστήµονα διαιτολόγου
Ο επιστήµονας διαιτολόγος καλείται πρώτα να ξεκαθαρίσει και να επαναπροσδιορίσει αρχές και θεωρίες, και µετά να προτείνει λύσεις και µεθόδους. Να ξεκαθαρίσει, για παράδειγµα, πως η παχυσαρκία αφορά την υπερβολική συσσώρευση λιπώδους ιστού και όχι απλά βάρους και άρα, για να προσδιορισθεί ο βαθµός παχυσαρκίας, θα πρέπει κανονικά να µετρηθεί το ποσό του λίπους και όχι
Και βέβαια, ας µην ξεχνάµε πως ο αυξηµένος αριθµός των λιποκυττάρων (κάτι που παρατηρείται όταν κάποιος παχαίνει κατά την παιδική του ηλικία και χαρακτηρίζεται ως υπερπλαστική παχυσαρκία), συνεπάγεται εντονότερο ερεθισµό των κέντρων του υποθαλάµου, µε αποτέλεσµα την αυξηµένη λήψη τροφής, και συνεπώς τη διατήρηση της παχυσαρκίας. Βλέπουµε λοιπόν πως σηµαντικό µέρος της έρευνας πρέπει να επικεντρωθεί στο πως θα αποφύγουµε την παχυσαρκία και όχι απλά στο πως θα την αντιµετωπίσουµε…
απλά να ανέβει κάποιος στη ζυγαριά. Να ξεκαθαρίσει επίσης πως η πλειονότητα των περιπτώσεων παχυσαρκίας δεν οφείλεται σε ενδοκρινικά ή άλλα
Η διατροφική διαπαιδαγώγηση είναι η µόνη λύση
νοσήµατα, αλλά σε αυξηµένη πρόσληψη θερµίδων σε σχέση µε τις ανάγκες του οργανισµού. Και βέβαια, να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στο πως κανείς θα προλάβει την παχυσαρκία και όχι στο πως θα την αντιµετωπίσει, µιας και, όπως δεκάδες επιστηµονικά τεκµηριωµένες µελέτες υποδεικνύουν, όταν κάποιος γίνει παχύσαρκος, πρέπει να καταβάλει σηµαντικά περισσότερες προσπάθειες για να αδυνατίσει από εκείνον που απλά προσπαθεί να διατηρήσει ένα ιδανικό βάρος. Βλέπετε, το σώµα του παχύσαρκου αντιδρά δύστροπα και έντονα σε κάθε προσπάθεια αλλαγής, ενώ έρευνες δείχνουν πως ο µεταβολικός µηχανισµός σε ένα παχύσαρκο άτοµο λειτουργεί προσπαθώντας συνέχεια να εξοικονοµήσει ενέργεια, καθιστώντας έτσι το αδυνάτισµα πολύ πιο δύσκολη υπόθεση.
Εδώ λοιπόν έρχεται να παίξει σηµαντικό ρόλο η αρωγή των γονιών στη διατροφική διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους. Ένα από τα σηµαντικότερα µαθήµατα στο γυµνάσιο και το λύκειο, αυτό της διατροφής, δυστυχώς είτε δε διδάσκεται, είτε η διδασκαλία του υπολείπεται βαρύτητας και ευρύτητας έναντι άλλων, λιγότερο ουσιωδών µαθηµάτων. Η σωστή διατροφή πρέπει να γίνει βίωµα στο µικρό παιδί προκειµένου να έχει διάρκεια (όπως άλλωστε και η γυµναστική). Το να προσπαθήσει ένας 40άρης µε µακροχρόνια λανθασµένες διατροφικές συνήθειες να µάθει να αφιερώνει χρόνο και ουσία στο πρωινό του γεύµα είναι σίγουρα δύσκολο (και σε µερικές περιπτώσεις ανέφικτο). Όταν όµως κάποιος µάθει από µικρή ηλικία να «λειτουργεί» µε ένα πλήρες πρωινό, είναι δύσκολο να αποδεσµευτεί αυτής της καλής
Για παράδειγµα, τα ερυθρά αιµοσφαίρια των παχύσαρκων παρουσιάζουν µείωση του ρυθµού λειτουργίας της αντλίας νατρίου, µε αποτέλεσµα την εξοικονόµηση ενέργειας. Ακόµα, η αύξηση του µεταβολισµού που ακολουθεί τη λήψη της τροφής (το θερµικό αποτέλεσµα της τροφής) είναι µικρότερη στα παχύσαρκα άτοµα από ότι στα αδύνατα.
του συνήθειας, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Ας δώσουµε λοιπόν έµφαση στη διατροφική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, τόσο οι επιστήµονες διαιτολόγοι όσο και η πολιτεία µέσω εγκεκριµένων φορέων και ας σταµατήσουµε να ψάχνουµε για µαγικές λύσεις όταν το πρόβληµα έχει πια εδραιωθεί, «λύσεις» που συχνά διαιωνίζουν το πρόβληµα της παχυσαρκίας, συνεισφέροντας µόνο στο πορτοφόλι µερικών επιτήδειων.
ÆÏÐÁ 1 ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α
ΠΡΩΙ
Οµελέτα µε 2 αβγά και λίγο ελαιόλαδο Σαλάτα µε λαχανικά εποχής και ελαιόλαδο
Γιαούρτι ηµιαποβουτυρωµένο µε µέλι και µία χούφτα ξηροί καρποί (ανάλατοι) εναλλακτικά 1 ποτήρι χυµός φρούτου µε 2 φρυγανιές και λίγο ανθότυρο ή κατίκι ∆οµοκού
1 ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α Πρασόρυζο – πιάτο µεσαίου µεγέθους Τυρί ανθότυρο ή κατίκι ∆οµοκού Ψωµί ολικής αλέσεως – 1 φέτα
∆ΕΚΑΤΙΑΝΟ
ΑΠΟΓΕΥΜΑ
Φρούτο εποχής 1 φρούτο εποχής
ΜΕΣΗΜΕΡΙ
ΒΡΑ∆Υ
1 ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α Καλαµάρι σχάρας 1 φλ.τσαγιού ρύζι βρασµένο
Παξιµάδι Κρητικό κριθαρένιο µε ανθότυρο ή κατίκι ∆οµοκού Σαλάτα µε λαχανικά εποχής και ελαιόλαδο
Σαλάτα µε λαχανικά εποχής και ελαιόλαδο εναλλακτικά 1 ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α
Τονοσαλάτα µε λαχανικά επιλογής και ελαιόλαδο
Μπιφτέκι γεµιστό µε φέτα Σαλάτα µε λαχανικά εποχής και ελαιόλαδο
ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ – 2 ΦΟΡΕΣ ΤΗΝ ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α Σορµπέ σταφύλι
1 ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α Φάβα µε καπνιστή πέστροφα Ψωµί ολικής αλέσεως – 1 φέτα Σαλάτα µε λαχανικά εποχής και ελαιόλαδο 1 ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α Καλαµάκια σουβλάκια κοτόπουλου σχάρας και αλάδωτη πίτα
Το παραπάνω µενού αποτελεί εβδοµαδιαίο υπόδειγµα ισορροπηµένης διατροφής για έλεγχο βάρους. ∆εν αναγράφονται ποσότητες σε γραµµάρια, κάτι που θα οδηγούσε σε µεταλλαγή του πλάνου διατροφής σε εξατοµικευµένο πρόγραµµα, το οποίο πρέπει να αποτελεί µέριµνα µόνο του διαιτολόγου σας.
Σαλάτα µε λαχανικά εποχής και ελαιόλαδο 1 ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α Ριζότο µε αρακά και γαρίδες Σαλάτα µε λαχανικά εποχής και ελαιόλαδο
Κωνσταντίνος Ξένος Κλινικός ∆ιαιτολόγος M.Sc. M.Sc. in Nutritional Medicine – University of Surrey Μέλος Πανελληνίου Συλλόγου ∆ιαιτολόγων-∆ιατροφολόγων ∆ιευθυντής τµήµατος Γονιδιακής ∆ιατροφής & Έρευνας Θρέψης «Ευρωκλινική Αθηνών» www.yourdietitian.gr
ÆÏÐÁ Ριζότο µε αρακά και γαρίδες
ΥΛΙΚΑ για 4 άτοµα 120 γρ. ρύζι για ριζότο Μισό κρεµµύδι ψιλοκοµµένο 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκοµµένες 200 γρ. αρακά κατεψυγµένο 350 γρ. γαρίδες κατεψυγµένες και αποφλοιωµένες 1 κουταλιά σούπας ψιλοκοµµένο βασιλικό Μισή κουταλιά σούπας ψιλοκοµµένο δυόσµο Χυµό από 1 λεµόνι 1 ποτήρι νερού λευκό αρετσίνωτο κρασί 2 ποτήρια νερού ζωµό λαχανικών 50 γρ. τριµµένη παρµεζάνα 2 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο Αλάτι – πιπέρι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Σε µια κατσαρόλα µε λάδι σωτάρω ελαφρά το κρεµµύδι, το σκόρδο, το ρύζι και τον αρακά. Προσθέτω το κρασί µέχρι να το πιεί σχεδόν όλο. Συνεχίζω προσθέτοντας λίγο–λίγο το ζωµό. Ενώ βρίσκοµαι στη µέση του ζωµού, προσθέτω και τις γαρίδες. Συνεχίζω τη διαδικασία. Αλατοπιπερώνω. Ολοκληρώνω µε την τριµµένη παρµεζάνα, τα µυρωδικά και το χυµό λεµονιού.
Τις συνταγές που περιέχονται στο Μενού, έχει δηµιουργήσει και επιµεληθεί ο σεφ Γιάννης Γκελντής. Περισσότερες πληροφορίες στο www.gelntis.com
Χρόνος προετοιµασίας: 10 λεπτά Χρόνος µαγειρέµατος: 25 λεπτά
Όλες οι προσφορές ισχύουν για το χρονικό διάστηµα 8 - 20/09/2008
ÆÏÐÁ Mπιφτέκι γεµιστό µε φέτα
ΥΛΙΚΑ για 4 άτοµα 700 γρ. κιµά (µισό µοσχαρίσιο – µισό χοιρινό) 1 αβγό 1 κρεµµύδι ψιλοκοµµένο Μισό µατσάκι µαϊντανό ψιλοκοµµένο ∆ύο-τρεις φέτες ψωµί µουλιασµένες ή τριµµένη φρυγανιά Αλάτι – πιπέρι 1 κουταλάκι κάρυ (προαιρετικά) 150 γρ. φέτα Μία-δύο µικρές πράσινες πιπεριές ψιλοκοµµένες
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Βάζω τον κιµά σε βαθύ µπολ ή λεκάνη και προσθέτω το αβγό, το κρεµµύδι, το ψωµί ή τη φρυγανιά, λίγο λάδι και το µαϊντανό. Ρίχνω το αλατοπίπερο και το κάρυ και ανακατεύω µέχρι να οµογενοποιηθούν τα υλικά. Πλάθω πλατιά µπιφτέκια και τοποθετώ στη µέση ένα κοµµάτι φέτα και λίγη ψιλοκοµµένη πιπεριά. Ξαναζυµώνω τα µπιφτέκια έτσι ώστε να κλείσω µέσα τη γέµιση. Αλέιφω τα µπιφτέκια µε λίγο λάδι και τα τοποθερώ σε καυτή σχάρα. Τα ψήνω στα κάρβουνα, µέχρι να ροδίσουν και από τις δύο πλευρές. Σερβίρω τα µπιφτέκια αµέσως µόλις ψηθούν.
Χρόνος προετοιµασίας: 30 λεπτά Χρόνος µαγειρέµατος: 30 λεπτά
ÆÏÐÁ Kαλαµάρι σχάρας
ΥΛΙΚΑ για 4 άτοµα 6 µεγάλα καλαµάρια 4 µεγάλες τοµάτες 3 σκελίδες σκόρδο 3 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο Φρέσκο βασιλικό 1 κουταλιά σούπας balsamico Αλάτι – πιπέρι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Καθαρίζω και πλένω καλά τα καλαµάρια µέσα–έξω, αφαιρώντας την εσωτερική τους ταινία. Τα λαδώνω ελαφρά, τα αλατοπιπερώνω και τα ψήνω στη σχάρα µέχρι να ψηθούν καλά. Τα κόβω σε µπουκιές σε ξύλο κοπής. Τα σερβίρω πάνω σε φέτες τοµάτας µε σκόρδο, ελαιόλαδο, balsamico και φρέσκο βασιλικό.
Χρόνος προετοιµασίας: 25 λεπτά Χρόνος µαγειρέµατος: 20 λεπτά
ÆÏÐÁ Φάβα µε καπνιστή πέστροφα
ΥΛΙΚΑ για 4 άτοµα 400 γρ. φάβα 3 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο 1 λίτρο νερό (2 φορές) 600 γρ. καπνιστή πέστροφα 4 φρέσκα κρεµµυδάκια Λίγη κάπαρη Αλάτι – πιπέρι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Σε µια κατσαρόλα βάζω 1 λίτρο νερό να βράσει. Ρίχνω µέσα τη φάβα για 10 λεπτά. Σουρώνω και την ξεπλένω καλά µε κρύο νερό. Την τοποθετώ πάλι στην κατσαρόλα και προσθέτω 1 λίτρο κρύο νερό και το κρεµµύδι. Σιγοβράζω για περίπου 35 λεπτά, µέχρι να πιεί όλο το νερό και να µαλακώσει. Αλατοπιπερώνω και προσθέτω το ελαιόλαδο (βοηθάει πολύ να λιώσω στο τέλος τη φάβα µε µιξεράκι). Μόλις πάρει θερµοκρασία περιβάλλοντος, την κρυώνω στο ψυγείο. Σερβίρω τη φάβα µαζί µε την πέστροφα, το φρέσκο κρεµµύδι, την κάπαρη και λίγο ελαιόλαδο.
Χρόνος προετοιµασίας: 15 λεπτά Χρόνος µαγειρέµατος: 1 ώρα
ÆÏÐÁ Πρασόρυζο
ΥΛΙΚΑ για 4 άτοµα 600 γρ. πράσα 1 κρεµµύδι µεσαίου µεγέθους τριµµένο 100 γρ. ρύζι 1 φλιτζάνι νερό κρύο 2 φλιτζάνια νερό ζεστό 3 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο Ψιλοκοµµένο άνηθο Χυµό από µισό λεµόνι Αλάτι – πιπέρι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Καθαρίζω και πλένω πολύ καλά τα πράσα να φύγουν τα χώµατά τους. Τα κόβω σε µικρά κοµµάτια. Ζεσταίνω καλά µια κατσαρόλα. Ρίχνω τα πράσα και το κρεµµύδι, προσθέτοντας λίγο–λίγο το νερό και ανακατεύω καλά να γιαχνιστούν. Μόλις µαλακώσουν τα πράσα, ρίχνω και το ρύζι, τα 350 ml ζεστό νερό και σιγοβράζω. Αλατοπιπερώνω. Τέλος, σερβίρω προσθέτοντας το άνηθο και το λεµόνι.
Χρόνος προετοιµασίας: 20 λεπτά Χρόνος µαγειρέµατος: 30 λεπτά
ÆÏÐÁ Σορµπέ σταφύλι
ΥΛΙΚΑ για 4 άτοµα 1 λίτρο χυµό σταφύλι λευκό ή κόκκινο 200 γρ. σταφίδα ψιλοκοµµένη 2 ποτήρια νερού χυµό πορτοκάλι καλά σουρωµένο 1 κιλό παγάκια
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Στο µπλέντερ χτυπάµε το χυµό πορτοκάλι µαζί µε τα παγάκια. Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, ανακατεύουµε σε ένα µπολ το χυµό σταφύλι µε το ψιλοκοµµένο σταφύλι και το µίγµα από το πορτοκάλι µε τα παγάκια. Το τοποθετούµε στην κατάψυξη και κάθε δύο ώρες το ανακατεύουµε µε µια ξύλινη κουτάλα. Μετά από 8 ώρες είναι έτοιµο να σερβιριστεί.
Χρόνος προετοιµασίας και αναµονής: 8 ώρες και 15 λεπτά
Σ’ αυτό το τεύχος θα µαγειρέψουµε: σελ. 8 Ριζότο µε αρακά και γαρίδες σελ. 10 Μπιφτέκι γεµιστό µε φέτα σελ. 12 Καλαµάρι σχάρας σελ. 14 Φάβα µε καπνιστή πέστροφα σελ. 16 Πρασόρυζο σελ. 18 Σορµπέ σταφύλι
Πάρτε τον έλεγχο του βάρους σας στα χέρια σας! Ο Βερόπουλος αλλάζει τον τρόπο που βλέπετε τη διατροφή σας. Είναι η µόνη αλυσίδα σούπερ µάρκετ που, σε συνεργασία µε τον κλινικό διαιτολόγο Κωνσταντίνο Ξένο και το σεφ Γιάννη Γκελντή, σας προσφέρει ένα εβδοµαδιαίο υπόδειγµα ισορροπηµένης διατροφής, τόσο απλό και υγιεινό... που θα τα χάσετε! Ένα Μενού που ανανεώνεται ανά 15 ηµέρες, µε διαφορετικό θέµα κάθε φορά, και περιέχει πολύτιµες συµβουλές, µεγάλες προσφορές και πεντανόστιµες συνταγές που σας βοηθούν να ελέγξετε το βάρος σας εύκολα και γευστικά!
Το έντυπο είναι από ανακυκλώσιµο οικολογικό χαρτί ήπιας επεξεργασίας. Ακόµα µια πρωτοβουλία της αλυσίδας σούπερ µάρκετ Βερόπουλος για την προστασία του περιβάλλοντος.