Achtergrond

Oosting is bijna ‘ fysiek in de tentoonstelling aanwezig’

Links Jeanne Bieruma Oosting, Zelfportret in werkkiel, 1936, olieverf op doek, Fries Museum, Leeuwarden

Onder Jeanne Bieruma Oosting, Watersnood, 1953, litho, collectie Museum Henriette Polak

Lopende door de zalen van het Zutphense museum wandel je chronologisch door het leven van Oosting. Gezien haar ontnuchterende nuchterheid zou je niet verwachten dat ze vrijwel ieder miniem moment uit haar leven documenteerde, maar ze bewaarde tot aan de treinkaartjes toe met Hollandse precisie het kleinste snippertje papier. Schetsboeken, foto’s; van wieg tot graf is haar volledige leven gedocumenteerd. De tastbaarheid van al die documenten, foto’s en krabbels die in de tentoonstelling meereizen met haar artistieke ontwikkeling maken dat Oosting bijna fysiek in de tentoonstelling aanwezig is. Je voelt haar geest, je kent haar stem. De dagboekjes leggen haar zielenroerselen bloot. De schilderijen brengen haar hoogte- en dieptepunten, haar dromen, angsten en momenten van verwondering of geluk in beeld. Ook haar verliefdheden komen ruimschoots aan bod, in erotische portretten waar de vrouwenliefde soms onverwacht poëtisch uit naar voren komt. Onverwacht, omdat zij zichzelf in portretten en uitspraken als een broodnuchtere, ook uiterlijk enigszins bonkige Hollandse toont.

Biertje Jeanne Bieruma Oosting - Biertje voor vrienden - werd in 1898 geboren in Friesland als dochter van de Friese patriciër Jan Bieruma Oosting en de hoogadellijke Adriana barones van Harinxma thoe Slooten. In de loop van haar leven woonde en werkte ze in Friesland, Gelderland, Parijs, Amsterdam en Almen. Haar tien Parijse jaren hebben haar als jonge vrouw gevormd, verlicht en vooruitgebracht. Vanaf die tijd kreeg zij vleugels en nam haar carrière een grote vlucht. Vooral met haar grafische werk maakte Oosting internationaal naam. Zij zette met haar experimentele aanpak, uitmuntende vakmanschap en gedurfde thematiek de toon voor een nieuwe visie op de grafische kunst als autonome kunstvorm. Zonder slag of stoot ging dat niet. Haar bovengemiddelde passie voor kunst stuitte thuis op veel verzet, toen duidelijk werd dat zij deze lie ebberij als levensroeping beschouwde. Als vrouw was haar keuze voor de kunst sowieso controversieel, maar tegen haar adellijke achtergrond kwam al snel Belle van Zuylen in beeld als artistieke ‘zus’.

De gifzwam in vaders blombed Van jongs af aan stond haar leven in het teken van de strijd om kunstenaar te mogen worden. Haar ouders werkten dat streven op alle mogelijke manieren tegen en wilden dat ze een goede partij zou trouwen en kinderen zou krijgen. Dat was ook toen nog het ‘echte werk’ van een dame van stand. Dat de jonge