Archeologische Werkgroep Waterland
Marco Feenstra Arjan Ouwehand November 2011
Inhoudsopgave
Organisatie & Bestuur .......................................................................................................................... 3 Doelstelling ...................................................................................................................................... 3 Organisatie & bestuur ...................................................................................................................... 3 Taken & Bevoegdheden ....................................................................................................................... 4 Huishoudelijk reglement ...................................................................................................................... 6 Taken .................................................................................................................................................... 7 Externe taken.................................................................................................................................... 7 Interne taken..................................................................................................................................... 7 Naamgeving, museum, huisstijl, gereedschap en activiteiten.............................................................. 8 Huisstijl ............................................................................................................................................ 8 Gereedschap ..................................................................................................................................... 8 Archeologisch bureauonderzoek .................................................................................................. 9 Inventariserend veldonderzoek .................................................................................................. 10 Datering, determinatie en classificatie ....................................................................................... 11 Archivering en deponering......................................................................................................... 12 Activiteiten ......................................................................................................................................... 13 Financieel overzicht ........................................................................................................................... 14 Bijlage ................................................................................................................................................ 15 Bijlage 1: Huishoudelijk Reglement .............................................................................................. 16 Bijlage 2: Financieel Overzicht...................................................................................................... 17 Bijlage 3: Literatuur ....................................................................................................................... 20
Verklaring foto collage cover (start links met de klok mee): Foto linksboven waterland, bovenaan fundament Ronddeel, rechtsboven veldonderzoek, daaronder overzichtsfoto opgraving zoutkoepels ´t Prooyen en linksonder determinatie scherven. De foto afgebeeld in het midden zijn de leerlingen van het Bernard Nieuwentijt College uit Monnickendam. Zij vonden in september 2010 op Texel bij strandpaal 17 een stukje mensenschedel (9 bij 7 cm.) van een Neanderthaler.
Organisatie & Bestuur Doelstelling De werkgroep stelt zich ten doel: a) de bevordering van de kennis en van de geschiedenis van Monnickendam en Waterland. b) het veiligstellen bij verstoring van de bodemschatten/bodemarchief, middels opgravingen, archivering, restauratie, conservering, beheer, opslag, tentoonstelling en voorlichting van het aangetroffene.
Organisatie & bestuur De Archeologische Werkgroep Waterland (AW) is onderdeel van de Vereniging Oud Monnickendam. De werkgroep bestaat idealiter uit een actieve kern, overige leden en eventuele donateurs. De actieve kern bestuurt de werkgroep. Idealiter bestaat dit bestuur uit circa twee leden. Zij organiseren en geven de uiteindelijke vorm aan de werkgroep. Het bestuur legt verantwoording af aan de historische vereniging. De AW is onderhevig aan de richtlijnen gesteld in het document “Verhoudingen VOM en haar dochtersâ€?. De leden van de AW moeten lid zijn van de VOM. De ledenwerving is de verantwoordelijkheid van de actieve kern van de AW. Voor de werving kan gebruik worden gemaakt van de nieuwsbrieven van de VOM. In later stadium kan ledenwerving op andere manieren plaatsvinden, zoals via lokale media, evenementen of activiteiten. De werkgroep kent een vast aanspreekpunt ter coĂśrdinatie van de opgravingen met de gemeente Waterland, Monumentenzorg, provincie Noord-Holland, de regionale aangestelde archeoloog en het AWN 1 . Ook zal er een vast contactpersoon zijn v.w.b. voorlichting naar externe maatschappelijke organisaties, zoals scholen, musea, historisch platform en andere regionale archeologische werkgroepen. De werkgroep zal in eerste instantie aansluiting zoeken bij de Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland (AWN). Bovendien zal de werkgroep contacten gaan leggen met andere oudheidkundige verenigingen en/of AW-en binnen de gemeente Waterland, zoals de Oudheidkundige vereniging in Broek en Waterland en de Archeologische Vereniging Zaanstreek/ Waterland en omstreken. Regelmatig (minimaal eenmaal per kalender kwartaal) zal de AW rapporteren aan het bestuur van VOM over de activiteiten, plannen en resultaten. Eenmaal per jaar wordt een overzicht van de activiteiten gepubliceerd in het jaarboek van de VOM. Voor de eerste keer in het jaarboek 2012. De vrijwilligers van de werkgroep verzorgen het vondstmateriaal. Dit houdt in de basisbeginselen van inventarisering, datering, conservering, restauratie, publicatie en klaarmaken voor expositie. Maar ook vondstmateriaal inpakken en overbrengen naar het regionaal archeologisch depot behoort tot de werkzaamheden. 1 Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland Pagina 3 van 20
De werkgroep geeft jaarlijks een eigen ledenpas uit waar elk lid zich tijdens bureau-, archief- of veldonderzoek zich mee kan legitimeren. Met deze legitimatiepas wil de werkgroep zich onderscheiden en aantonen dat het lid betrouwbaar is en geen zogenaamde “schatrover” is. Hiernaast is een legitimatiepas als voorbeeld van de Vereniging van Detector Amateurs opgenomen. Op deze legitimatiepas wordt duidelijk vermeld dat de houder van deze pas zich verplicht aan het huishoudelijk reglement (zie Bijlage 2) van de werkgroep te houden. Deze pas is ook bedoelt om duurzame contacten met Afbeelding 1: Voorbeeld legitimatiepas andere regionale VOMen, AWen, landeigenaren, huiseigenaren en overige belanghebbenden in de gemeente Waterland te onderhouden (zie ook Bijlage 2: Huishoudelijk Reglement, artikel 4).
Taken & Bevoegdheden De actieve kern en overige leden van de AW hebben verschillende taken en bevoegdheden, welke hieronder zijn opgenomen. Enige overlap zal er zijn met de bestuurstaken van de VOM. Na oprichting zal bekeken dienen te worden welke bestuurstaken bij de AW blijven en welke beter ondergebracht kunnen worden bij de VOM. Een bestuurder kan meerdere taken/bevoegdheden hebben. Bijvoorbeeld de voorzitter kan ook de taken van de VOC of PR hebben.
Voorzitter: • vertegenwoordigt de werkgroep bij externe aangelegenheden; • tracht te zorgen voor de continuïteit van de werkgroep; • tracht te zorgen voor een 'werkzame avond'; • voorzitten van (bestuur)vergaderingen en de AW; • neemt initiatief tot het organiseren van lezingen i.s.m. overige (bestuurs)leden; • organiseert van excursies; • contacten in het algemeen via de secretaris (niet behorende tot de taken van andere bestuursleden. • is verantwoordelijk voor het identificatiesysteem (pasjessysteem) van de werkgroep.
Penningmeester: • voert de boekhouding; • beheert de contante-, girale- en spaargelden; • doet grote aankopen namens de werkgroep tot maximum € 250 per aankoop. Boven dit bedrag moet toestemming van het bestuur van VOM plaatsvinden; • maakt betalingen (tot € 100 alleen en boven de € 100 met 2 handtekeningen van het bestuur van de AW) in orde aan de leden na het overleggen van de door de leden voorgeschoten en door het bestuur goedgekeurde facturen; • voert de regie over de financiële correspondentie; Pagina 4 van 20
• • •
beheert het ledenbestand en incasseert de daarmee samenhangend contributie (zal verlopen via de penningmeester van de historische vereniging); stelt begroting op en vraagt subsidie aan; brengt verslag uit m.b.t. de financiële verslaglegging gedurende het verenigingsjaar aan het einde van het kalenderjaar en de begroting van het komende kalenderjaar, in bestuursvergaderingen van de AW en de VOM.
Pr-functionaris • verzorgt niet-opgravingsgerelateerde persberichten en artikelen voor dag- en weekbladen (voornamelijk regionale media); • verzorgt opgravingsgerelateerde persberichten en artikelen voor de dag- en weekbladen. In samenwerking met de VOC (Voorbereidend Opgravings Coördinator) en de opgravende instantie, indien zij dit niet verzorgen; • initieert ledenwerfacties: • organiseert lezingen bij derden; • organiseert andere activiteiten die de naamsbekendheid en de omvang van het ledenbestand van de werkgroep ten goede komt.
Secretaris • • • • • •
correspondeert met de officiële instanties zoals: de gemeente, provincie en andere overheidsinstanties, zover die niet valt onder de taken van de andere bestuursleden; opstellen van de agenda voor bestuursvergaderingen en de AW; notuleert bij (bestuurs)vergaderingen en de AW; Brengt regelmatig verslag uit aan het bestuur van de VOM (minstens eenmaal per kwartaal); Brengt jaarlijks verslag uit van de activiteiten van de AW voor publicatie in het jaarboek van de VOM; Archiveert correspondentie, jaarstukken, bestuursverslagen en financiële verslagen.
Voorbereidend Opgraving Coördinator (VOC) • • • • • • •
is contactpersoon m.b.t. opgravingen en houdt nauw contact met de regionale (provincie)archeoloog; is veldwerkcoördinator m.b.t. uit het uitvoeren van kleinschalige opgravingen; houdt contact met de gemeente Waterland (Monumentenzorg); neemt zitting in het regionale historische platform binnen de gemeente Waterland en de provincie; voert voorbereidende werkzaamheden uit; voert de regie over de verslaglegging van de uitgevoerde opgraving; houdt de Archeologische Monumenten Kaart (AMK) bij.
Pagina 5 van 20
Losse taken leden (voor een ieder in te vullen) • • • • • • • • • •
redigeren artikelen voor eigen uitgaven (jaarverslag VOM); uitvoeren van voorbereidende werkzaamheden t.a.v. tentoonstellingen en/of exposities; inkopen huishoudelijke middelen; beheren van bibliotheek (opgravingsbibliotheek, vondstenbibliotheek, archeologische literatuur); beheer van de chemicaliën; opgravingsgerelateerde lezingen; schrijven van publicaties; fotograferen van de vondsten; restauratie van vondsten; determinatie en datering van vondsten.
Huishoudelijk reglement De werkgroep kent een centraal huishoudelijk reglement waar elk lid zich verplicht aan dient te houden. Met name artikel 4 is van belang als lid in acht te nemen. De overige artikelen zijn waarschijnlijk in overlap met de historische vereniging. In de praktijk zal één en ander moeten uitwijzen welke artikelen waar zijn ondergebracht. Voor het volledige huishoudelijke reglement wordt verwezen naar de bijlage.
Pagina 6 van 20
Taken Algemeen: De leden van de AW verzorgen het vondstmateriaal. Dit houdt in de basisbeginselen van inventarisering, datering, conservering, restauratie, publicatie en klaarmaken voor expositie. Maar ook vondstmateriaal inpakken en overbrengen naar het regionaal archeologisch depot behoort tot de werkzaamheden. De taken van de AW zijn hieronder opgenomen. De eerste taken zijn gericht op de externe rol van de werkgroep. Daarna zijn de taken opgenomen die zich richten op de werkgroep in samenwerking met het museum, zoals inventariseren en catalogiseren van de bestaande collectie.
Externe taken De archeologische werkgroep kan diverse externe taken vervullen. De voornaamste taak van de werkgroep is dat het de oren en ogen zijn van de gemeentelijke of provinciale archeoloog. Samenwerking met andere regionale historische verenigingen en/of archeologische werkgroepen. Hierdoor kunnen, met behulp van inventariserend veldonderzoek of kleinschalige noodopgravingen, historische- en archeologische waardevolle kennis- en vondstmateriaal gewaarborgd worden. Hierbij is nauw contact en samenwerking nodig met regionale archeologische instanties, de verantwoordelijke gemeenteambtenaar en de land/huiseigenaar om het uitvoeren van inventariserend veldonderzoek of kleinschalige noodopgraving(en) mogelijk te maken. Dit is wettelijk geldig bij terreinoppervlaktes kleiner dan honderd vierkante meter. Daarnaast is er een mogelijke taak weggelegd om binnen de gemeente de werkgroep in te zetten als partners in sloopbegeleiding. Immers de werkgroep is goed op te hoogte van archeologische waardevolle percelen, terreinen en gebouwen. De archeologische waardevolle terreinen, percelen en gebouwen worden bijgehouden met behulp van een Archeologische Monumenten Kaart (AMK) van de werkgroep.
Interne taken Allereerst zal de huidige aanwezige collectie van materialen, kaarten, bodemvondsten, opgravingsverslagen e.d., in overleg met het museumbestuur en VOM, ge誰nventariseerd worden. Hierbij zal nagegaan worden wat wel en niet aanwezig is. Met het softwarepakket van Adlib wordt de aanwezige collectie ge誰nventariseerd en gedigitaliseerd. Voor de bodemvondsten zal een eenduidige beschrijvingskaart opgesteld dienen te worden. Met deze universele kaart kan elke bodemvondst beschreven worden. Deze zal uiteindelijk opgenomen worden in een digitale catalogus van bodemvondsten. Hiervoor zal zoveel mogelijk aangesloten worden bij de bestaande digitalisering zodat uitwisseling van (digitale) gegevens (en materiaal) tussen databanken/collecties mogelijk kunnen zijn. Met behulp van de aanwezige computer is het mogelijk de bodemvondsten in een digitale catalogus Pagina 7 van 20
beschikbaar te stellen voor voorlichting, website of andere doeleinden. In deze catalogus zal ook een systeem opgenomen worden voor het beschrijven en in kaart brengen van eigen uitgevoerde archeologische werkzaamheden. Dit om zoveel mogelijk gegevens van een opgraving in kaart te brengen en te bewaren voor het archeologisch depot. Het plan van aanpak zal zich richten op het inventariseren van de aanwezige archeologische bodemvondsten, kennis en aanverwante archeologische materialen. Een beschrijvingssysteem zal opgezet dienen te worden waarin de archeologische materialen, bodemvondsten en kennis toegankelijk gemaakt kunnen worden. (Zie ook: Taken & Bevoegdheden).
Naamgeving, museum, huisstijl, gereedschap en activiteiten De meest ideale omgeving voor de werkgroep in oprichting is het nieuwe museum: Het Waterlands Museum. Als belangrijk onderdeel zal de werkgroep vondsten kunnen tentoonstellen met behulp van vitrines. De bodemvondsten en scherven zullen in een kleine werkruimte beschikbaar zijn waar de materialen beschreven, gearchiveerd en toegankelijk kunnen worden gemaakt. In dezelfde werkruimte zullen gereedschappen opgeslagen worden die nodig zijn voor een AW. Bovendien zal in deze ruimte de meest waardevolle kennis en vondstmateriaal op het gebied van de Waterlandse archeologie digitaal aanwezig zijn en toegankelijk gemaakt worden voor een breed publiek.
Huisstijl De huisstijl van de werkgroep sluit aan bij de huisstijl van het museum, met een onderscheidend archeologisch element. Te denken valt aan Waterlandse elementen in combinatie met archeologische beeldkenmerken in een modern vormgeving logo. Op de cover zijn deze beeldkenmerken opgenomen. Aan de hand van deskundig inrichtingsadvies kan de werkgroep zich aansluiten bij de vormgeving, layout en huisstijl van het museum van Monnickendam. Desgewenst kan zij advies geven hoe bepaalde delen van het museum ingericht kunnen, ten aanzien van vaste en tijdelijke exposities of tentoonstellingen.
Gereedschap De AW zal diverse gereedschappen en materialen nodig hebben om veldwerk te verrichten, noodopgravingen uit te voeren, bodemvondsten te conserveren en te restaureren, collecties bij te houden en tentoonstellingen op te zetten. Het gaat om verschillende materialen en gereedschappen gerangschikt per fase van het archeologische verwerkingsproces: van bureau- en archiefonderzoek Figure 1 Het archeologisch proces naar veldwerk, (nood)opgraving, determinatie, conservering, restauratie, beschrijvingskaartgegevens invoeren, interpretatie, rapporteren & presenteren tot tentoonstellen en exposeren. Pagina 8 van 20
De hiernaast opgenomen afbeelding laat het archeologisch proces, van bureauonderzoek tot opgraving zien.
Archeologisch bureauonderzoek Voor het voorbereidende bureauonderzoek en archiefonderzoek zijn specifieke naslagwerken, gedetailleerde regionale atlassen, handboeken en andere literatuur van belang. Zonder deze literatuur is het voor een werkgroep, bestaande uit vrijwilligers, minder efficiënt werken. De onderstaande tabel geeft enkele interessante literatuur weer die de basis kan gaan vormen voor het bureau- en archiefonderzoek van de AW. Archeologische bureau/archiefonderzoek - literatuur voor archeologisch bureau- en archiefonderzoek.
Kosten in €
Naslagwerken (voor datering, determinatie en classificatie) - Archeologie voor Dummies / Nancy Marie White ISBN 9789043017916 - Antiek herkennen, H.K. van Nieuwenhuizen (tweedehands) ISBN 9021524511 - syllabus Materialenkennis Reinwardt Academie, P. Keune - Typen aardwerk, AWN Zaanstreek, Remco de Boer 2006 - Elektronisch fotoboek van Nederlandse bodemvondsten (www.piepstok.nl) - Nederlands overzicht aardewerkmerken Plateel (www.plateel.nl)
27,95 7,00 15,00 -
Regionale Atlassen - Topografische Atlas Noord-Holland (ringband) / Kuiper, Marcel - De kleine, fijne Topografische atlas van Noord-Holland. Schaal 1:50.000 Kuiper / Marcel - Grote Historische Topografische Atlas / Noord-Holland / Buisink, Frans; Stam, Huib
19,95 15,95 24,90
Lidmaatschappen regionale archieven (voor archiefonderzoek) - Waterlands Archief (zie tarieven-WA in Literatuurlijst) - Beeldbank Noord-Holland (www.beeldbank-nh.nl) - Digitaal Krantenarchief Waterland (waterland.courant.nu) Tabel 1: Archeologisch “literatuur”
Pagina 9 van 20
Inventariserend veldonderzoek Het inventariserend veldonderzoek wordt ondersteund door booronderzoek en veldkatering. Met deze methode wordt de archeologische waarde van het terrein in kaart gebracht. In feite wordt het bureauonderzoek getoetst in de praktijk. Het booronderzoek brengt de aanwezige grondsporen (en eventuele bodemvoorwerpen) in het terrein in kaart. Er worden zes tot acht grondboringen gedaan, uitgaande van een hectare. Daarbij wordt het opgeboorde materiaal gezeefd op aanwezige sporen (vb. houtskool, aardewerkenscherven, botmateriaal).
Afbeelding 2: Oriënterend veldonderzoek
Gedurende de veldkatering wordt op systematische wijze het archeologische materiaal (eventueel met behulp van GPS) op kaart ingetekend (karteren) en verzameld. Op deze wijze wordt een representatief beeld verkregen van het archeologische materiaal aan de oppervlakte.
Inventariserend veldonderzoek (booronderzoek en veldkatering) tot (nood)opgraving (< 100 m2).
Spades Kruiwagen Emmer (plastic) Bakje (plastic) Huishoudfolie Zeef Laarzen Klokpomp
5 2 10 10 5 1 2 1
Grondboor Vondstzakken Vondstkaartjes Troffel Meetlint Jalon (meetpaal) Waadpak
1 25 25 5 2 2 2
Metaaldetector Sateprikkers Fototoestel Potloden Tekenpapier Beschrijvingskaart
2 50 1 5 1 5
Tabel 2: Inventariserend veldonderzoek
In bovenstaande tabel worden verschillende materialen die nodig zijn voor een veldonderzoek aangegeven. Voor een volledige lijst zie het Financieel Overzicht. Na het inventariserend veldonderzoek kan het besluit worden genomen tot een kleine (nood)opgraving. Met name als de bodem archeologische waarde heeft of wordt verstoord door bodemingrepen als geplande nieuwbouwwoningen of het aanleggen van een nieuwe weg. Dan wordt overgegaan naar een volledig archeologisch onderzoek. De archeologische informatie blijft dan wel behouden, ook al wordt de bodem dan voor altijd verstoord. In dit stadium wordt met graafmachines de bodem op verticale en horizontale doorsneden in kaart gebracht. Hierbij worden alle vondsten en bodemsporen gedocumenteerd. Archeologische onderzoeks- en adviesbureaus zullen bij een dergelijke opgraving de regie in handen hebben. De werkgroep zal “mee kunnen lopen” en eenvoudige werkzaamheden kunnen uitvoeren in samenwerking met het archeologisch adviesbureau.
Pagina 10 van 20
Datering, determinatie en classificatie Na de opgraving wordt het archeologisch materiaal schoongemaakt, gedetermineerd, gedateerd, geconserveerd en/of gerestaureerd. Determinatie en classificatie van aardewerken scherven, botmateriaal en andere archeologisch materiaal zal (in overleg met het eerder genoemde adviesbureau en de provinciaal archeoloog) uitgevoerd kunnen worden door de werkgroep. Deze fase is met name van toepassing op kleine noodopgravingen op een terrein (< 100 vierkante meter) uitgevoerd door de werkgroep zelf. Bij de methode van determinatie (en bijbehorende rapportage) worden alle vondsten en materialen eerst met een determinatie in een database ingevoerd. Tegelijk wordt een selectie van het materiaal met betrekking tot conservering en verdere uitwerking gemaakt.
Afbeelding 3: Determinatie en classificatie aardewerkenscherven
Van schoonmaken, dateren, determinatie, classificatie tot conservering en restauratie Schoonmaken x Conservering x Restauratie Spoelbak Lagedruk spuit Pincet Schoonmaakdoekjes Pincet Staalwol Afwasborstels Zachte borsteltjes Kleine werktuigjes (om sedimentatie in glaswerk te verwijderen) Soda Terpentijn
2 2 2 10 2 1 2 2 5
1 1
Electrolyse Droogkast Ultrasoon Bakjes (plastic) Gedestilleerd water Lakmoestest Gedenatureerd alcohol Zeezout ChemicaliĂŤn (salpeterzuur, natronloog, aluin, xyleen zwavelzuur) Plastic spray (krylon) Vernis (doorzichtig)
1 1 1 5 1 1 1 1 5
x
Gips Wassoorten Paraffinewax Mallen Rubberen hamer
5 5 5 2 1
1 1
Tabel 3: Determinatie, classificatie, conservering en restauratie
Vervolgens worden de vondsten wier functie goed te herkennen en beschrijven is in een catalogus (Word-document) uitvoerig beschreven en aan de hand van internationale en Nederlandse publicaties gedetermineerd en gedateerd. Dit is bijzonder belangrijk voor grote groepen gelijkaardige voorwerpen (bijvoorbeeld meerdere fibulae van hetzelfde type), die onderling op details kunnen verschillen. De nauwkeurige beschrijving van deze voorwerpen is belangrijk voor verdere wetenschappelijke analyses van de vondstgroepen.
Pagina 11 van 20
Archivering en deponering Voordat de bodemvondsten naar het archeologisch depot kunnen worden opgestuurd dienen ze eerst gearchiveerd en klaargemaakt worden voor deponering. Het provinciaal archeologisch depot van Noord-Holland in Castricum bewaart, archiveert en registreert alle archeologische vondsten. Dat gebeurt op zo'n specifieke wijze dat deze vondsten te gebruiken zijn in museale exposities en bij wetenschappelijk onderzoek.
Afbeelding 4: Archivering en klaarmaken voor het depot
Vondsten deponeren Voor het deponeren van vondsten van archeologisch onderzoek zijn eisen voor aanlevering opgesteld. Hieronder wordt aangegeven welk materiaal bij het archiveren en deponeren van vondstmateriaal noodzakelijk is. Van archiveren, deponeren tot tentoonstelling en/of expositie Archiveren Plastic zakjes Gripzakjes Minigripzakjes Schoonmaakdoekjes Pincet Dymo label writer
Aantal 2 2 2 10 2
Deponeren Opbergdozen Luchtdichte dozen Luchtdichte zakken Naamkaartjes
Aantal 1 1 1 1
Overig Gips Wassoorten Paraffine Mallen
Aantal 5 5 5 2
1
Voor een volledige lijst zie het Financieel Overzicht.
Pagina 12 van 20
Activiteiten Met alle aanwezige archeologische kennis en materialen kan de werkgroep scholen, verenigingen en andere geïnteresseerden voorlichten of kennis laten maken met de Waterlandse archeologische geschiedenis van Broek in Waterland, Ilpendam, Uitdam, Edam en Monnickendam in het bijzonder. Daarnaast organiseert de werkgroep een vaste avond in de week waar leden: • • • • • •
scherven kunnen determineren en catalogiseren; collectie toegankelijk kunnen maken; kleine restauraties uitvoeren; beschrijvingen maken van scherven en inpakken en opsturen naar het centrale archeologische depot in de regio; determinatie bodemvondsten; archeologische vraagbaak van vondsten in de regio/gemeente Waterland.
Pagina 13 van 20
Financieel overzicht Het financieel overzicht bestaat uit een kostenoverzicht betreffende de kosten voor oprichting (en uitvoeringstaken) van de werkgroep. Per stadium van het archeologisch proces worden de kosten opgesomd. Daarna volgen twee tabellen met de algemene kosten voor de werkgroep. De kostenverdeling per onderdeel is opgenomen in de onderstaande tabel. Voor een volledige opsomming van alle kosten wordt verwezen naar de bijlage.
Pagina 14 van 20
Bijlage In de bijlage zijn de volgende onderdelen opgenomen. Bijlage 1: Financieel Overzicht Bijlage 2: Huishoudelijk Reglement Bijlage 3: Literatuur
Pagina 15 van 20
Bijlage 1: Huishoudelijk Reglement Het Huishoudelijk Reglement bestaat uit 6 artikelen. Artikel 1 Het huishoudelijk reglement is een aanvulling op of andere specificering van de statuten van de vereniging. Artikel 2 Al die zaken, die in de statuten van de vereniging tot in detail zijn geregeld, zijn niet in dit huishoudelijk reglement opgenomen. Artikel 3 Het bestuur moet uitgaven boven de 250 euro, die ten laste komen van de verenigingskas, fiatteren bij het bestuur van VOM. Artikel 4 Onderstaand volgen de richtlijnen voor de leden, die met behulp van een detector de bodem willen onderzoeken. 1. Vraag altijd toestemming tot het zoeken aan de landeigenaar of beheerder van de grond. 2. Legitimeer je met je ledenpas, welke jaarlijks wordt verstrekt door de werkgroep. 3. Deze ledenpas is alleen bestemd voor leden van de archeologische werkgroep. 4. Laat munitie liggen; indien nodig de plaats markeren en de politie waarschuwen. 5. Zoek nooit op archeologische terreinen, tenzij je toestemming hebt verkregen van de bevoegde instanties om mee te helpen bij een archeologische opgraving. 6. Neem zoveel mogelijk het metalen afval, zoals lood koper mee. Denk aan het milieu. 7. Maak alle gaten weer netjes dicht en wel zo, dat er geen schade zichtbaar is aan bijvoorbeeld een eventuele grasmat. 8. Vondsten, waarvan men redelijkerwijs kan aannemen of vermoeden dat deze van wetenschappelijke cultuurhistorische waarde zijn, moeten binnen drie dagen gemeld worden bij de burgemeester van de plaats waartoe het gebied behoort. 9. Bovengenoemde vondsten moeten eveneens worden aangemeld bij de provinciaal archeoloog. Het is ook mogelijk de vondsten aan te melden bij de werkgroep. 10. Het van zonsondergang tot zonsopkomst zoeken zonder toestemming van de landeigenaar is verboden. Iemand die â&#x20AC;&#x2DC;s nachts zoekt is verdacht bezig. Artikel 5 Het lidmaatschap is gekoppeld aan het lidmaatschap van de Vereniging Oud Monnickendam. Verplichtingen met het verzoek tot betaling van contributie of donatie ligt in handen van het bestuur van bovengenoemde vereniging. Artikel 6 Voor de uiterste opzegdatum wordt de datum van het lopende verenigingsjaar van de Vereniging Oud Monnickendam aangehouden. Het schriftelijk bericht van opzegging kan aangegeven worden bij de secretaris van Vereniging Oud Monnickendam.
Pagina 16 van 20
Bijlage 2: Financieel Overzicht Kosten in €
Archeologische Werkgroep Waterland – totale kosten Werkgroep – algemene kosten Werkgroep – archeologische bureau/archiefonderzoek - literatuur Werkgroep – Inventariserend veldonderzoek Werkgroep – Datering, determinatie en classificatie Werkgroep – Archiveren, deponeren tot tentoonstelling en expositie Werkgroep – Onvoorziene kosten
500 150 925 590 100 500 TOTAAL
Archeologische Werkgroep Waterland – algemene kosten
2765
Kosten in €
Promotie-activiteiten Website (provider en domeinregistratie) Legitimatiepas systeem (lamineermachine en pasmateriaal)
200 200 100
Materiaalverzekering Inboedelverzekering Aansprakelijkheidsverzekering Gezondheidsverzekering / Gezondheidsverklaring TOTAAL
Archeologische bureau/archiefonderzoek - literatuur
? ? ? 500
Kosten in €
Naslagwerken (voor datering, determinatie en classificatie) - Archeologie voor Dummies / Nancy Marie White ISBN 9789043017916 - Antiek herkennen, H.K. van Nieuwenhuizen (tweedehands) ISBN 9021524511 - syllabus Materialenkennis Reinwardt Academie, P. Keune - Typen aardwerk, AWN Zaanstreek, Remco de Boer 2006 - Elektronisch fotoboek van Nederlandse bodemvondsten (www.piepstok.nl) - Nederlands overzicht aardewerkmerken Plateel (www.plateel.nl)
27,95 7,00 15,00 -
Atlassen - Topografische Atlas Noord-Holland (ringband) / Kuiper, Marcel - De kleine, fijne Topografische atlas van Noord-Holland. Schaal 1:50.000 - Grote Historische Topografische Atlas / Noord-Holland / Buisink, Frans; Stam, Huib
19,95 15,95 24,90
Lidmaatschappen regionale archieven (voor archiefonderzoek) - Waterlands Archief (zie tarieven-WA in Literatuurlijst) - Beeldbank Noord-Holland (www.beeldbank-nh.nl) - Digitaal Krantenarchief Waterland (waterland.courant.nu) TOTAAL Inventariserend veldonderzoek (alfabetisch gerangschikt) Bakje (plastic) Beschrijvingskaart Emmer (rvs) Fototoestel, digitaal (tweedehands) Grondboor
Aantal 10 5 10 1 1
150,00 Kosten (in €) 7,50 10,00 150,00 10,00 Pagina 17 van 20
Huishoudfolie Jalon (meetpaal) Kompas (precisie kompas, voor plaatsbepaling in het veld of op kaart) Klokpomp / dompelpomp Kruiwagen Laarzen (2 maten) Meetlint (professioneel) 3 meter Metaaldetector (tweedehands Minelab/Fischer) Potloden Watervaste stiften Waterbestendige pennen Lijnwaterpas (voor meten van diepten mbv horizontaal koord) Plastic zakje (met zipsluiting) Spades/Scheppen Tekenpapier Troffel (driehoekig) Marshall town 10 cm Troffel (rechthoekig) Veldnotitieboekje (waterbestendig) Vondstkaartjes Vondstzakken Waadpak (2 maten) Zeef (messing/rvs, 2 maten zeefgaas)
Datering, determinatie en classificatie : van schoonmaken, dateren, determinatie, classificatie tot conservering en restauratie SCHOONMAKEN Afwasborstels Bakjes (plastic) Kleine werktuigjes (om sedimentatie in glaswerk te verwijderen) Hogedruk spuit Pincet (3 delige tandartsgereedschap, waaronder Curette) Schoonmaakdoekjes Spoelbak, werkplaats (met kraan en gootsteen) Zachte borsteltjes CONSERVERING Chemicaliën (Aluin) Chemicaliën (Natronloog) natriumoxyide, zie ook soda Chemicaliën (Salpeterzuur) Chemicaliën (Xyleen) Chemicaliën (Zwavelzuur) Droogkast Electrolyse Gedenatureerd alcohol Gedestilleerd water Lakmoestest Soda Staalwol Terpentijn Ultrasoonreiniger Zeezout RESTAURATIE Sieradenlijm Rubber cement Bizon lijmset
5 5 1 1 2 1 2 1 5 12 stks 12 stks 1 250 stks 5 5 2 2 1 25 25 2 2 TOTAAL
2,00 25,00 7,50 75,00 35,00 25,00 7,00 250,00 5,00 2,50 2,50 5,00 95,00
Aantal
Kosten in €
5 2 5 2 1 10 2
2,50 7,50 50,00 100.00 12,50 2,50 50,00 50,00
50 gr. 50 gr. 50 gr. 50 gr. 50 gr. 1
1,20
1 1 1 1 1 1
15,00 5,00 12,50 12,50 5,00 5,00 150,00 35,00 925,00
100,00 15,00 7,50 2,50 2,50 2,50 89,00 2,50
1 1 1 Pagina 18 van 20
Plastic spray (krylon) Gietmassa (voor gips en mallen) gietsysteem kit (polyurethaan) Paraffinewax Vernis (doorzichtig was) Rubberen hamer Veldkast, afsluitbaar (voor opbergen restauratie projecten)
2 2500 gr 450 gr 1 1 TOTAAL
10,00 35,00 7,50 15,00 12,50 590,00
Van archiveren, deponeren tot tentoonstelling en/of expositie
aantal
Kosten in â&#x201A;Ź
ARCHIVERING Gripzakjes Minigripzakjes Schoonmaakdoekjes Dymo label writer
100 st. 100 st. 2 1
0,80 0,45 2,50 50,00
5 5 5 5
1,00 p/st 0,90 p/st 0,84 p/st
DEPONERING Opbergdozen Luchtdichte dozen Luchtdichte zakken Naamkaartjes TOTAAL
100,00
Pagina 19 van 20
Bijlage 3: Literatuur De onderstaande literatuur is geraadpleegd om het document op te stellen.
Archeologie voor Dummies / Nancy Marie White. Pearson Education Benelux (2009) College voor de Archeologische kwaliteit (2002). Zoetermeer. Veldhandleiding Archeologie, geraadpleegd op 2 januari 2011 via http://www.archeoplan.nl/ap/veldhandleiding.pdf Galicia, Jurgen. Archeologie Conserveringstechnieken â&#x20AC;&#x201C; Galicia Technical Diving, geraadpleegd op 21 december 2010 via http://www.galicia.be/artikels/archeologie.pdf Boer, Menno de (2006). Samenvatting Dateren en Determineren, AWN Zaanstreek, oktober 2006. Geraadpleegd op 14 december 2010 via http://www.archeologiezaanstreek.nl/Samenvatting%20Dateren%20en%20Determineren.doc Moor, Romain de (2010). Verslag van de inventarisatie van vondsten (1946-1951) op de archeologische site Steenberg te Hofstade: een Gallo-Romeins heiligdom. Geraadpleegd op 22 december 2010 via http://archeoblog-steenberg.blogspot.com/ Steekproef, De (2010), Archeologisch onderzoeks- en adviesbureau. Van Archeologisch bureauonderzoek tot volledige opgraving. Geraadpleegd op 22 december 2010 via http://www.desteekproef.nl Archeologie - wat kan en wat kan niet? Small Finds Archeology. Geraadpleegd op 22 december 2010 via http://www.smallfindsarchaeology.nl/ Tarieven Waterlandsarchief geraadpleegd op 31 december 2010 via http://www.waterlandsarchief.nl/images/stories/pdf/tarieven-wa.pdf Typen aardwerk (2010), AWN Zaanstreek, Remco de Boer. Geraadpleegd op 28 december 2010 via http://www.archeologiezaanstreek.nl/Aardewerk%20typen.doc Vereniging Ondernemers in de Archeologie (VOA) (http://www.voia.nl/) VHP Bestuur. Beleidsplan Vereniging Historisch Purmerend 2008-2013. Geraadpleegd op 23 december 2010 via http://www.vereniginghistorischpurmerend.nl/.../Beleidsplan%2020082013%20versie%20VII%20goedgekeurd%2020-03-2008.pdf
Pagina 20 van 20