Vakblad Dierenhulpverlening 02 - 2019

VAKBLAD

Dieren hulp verlening

RUBRIEK

# samenvoordieren DE TOEVLUCHT

Gerrit Zant over zijn levenswerk

HOOGLERAAR HANS KOOISTRA

Tips tegen suikerziekte DIERENPOLITIE

Wat kunnen we van elkaar verwachten?

WETGEVING

De huidige visie op hoog-risico honden

Nieuwe wetten voor asielen uitgelicht 1 #SAMENVOORDIEREN

JAARGANG 1 | UITGAVE 2 | 2019

Hulp voor lokale en regionale dierenhulporganisaties Stichting DierenLot helpt dieren in nood, in heel Nederland. Dit doen wij o.a. door hulp te bieden aan, en samen te werken met, lokale en regionale dierenhulporganisaties. Middels diergerichte hulp versterken wij elkaar bij het redden van verwaarloosde, mishandelde en in de steek gelaten dieren in nood. Lokale organisaties dragen zorg voor de hulp ‘in het veld’, wij faciliteren bij het mogelijk maken van deze hulp.

Kennis

Food, non-food & hulpmaterialen

DierenLot steunt de lokale dierenhulporganisaties o.a. door: • Financiële bijdrages voor diergerichte aanvragen zoals vernieuwing of uitbreiding van de opvang, hulpmaterialen enz.

• In natura door verstrekken van diervoer en dierbenodigdheden (in 2019 meer dan 1.500 pallets).

• Beschikbaar stellen van transportmiddelen, met name diverse soorten dierenambulances (inmiddels meer dan 150) en hondenuitlaatfietsen.

• Kennisdeling (o.a. Landelijke Bijeenkomst Dierenhulpverlening en medio 2019 het Centrum voor Kennisdeling en Opleidingen Dierenhulpverlening).

• Dierenwelzijnsloket voor vragen en advies over o.a. omgang met gemeente en provincie, maar ook wie kan helpen met bepaalde problematiek waar je als lokale organisatie mee geconfronteerd wordt.

DierenLot staat voor lokale hulp aan gezelschaps- en natuurdieren in nood.

Attendeer dierenorganisaties op ons werk. Welllicht kunnen wij een steun in de rug geven bij hun fantastische inzet voor de dieren.

Dierenwelzijnsloket

Meer uitleg vindt u op www.dier.nu Ook voor het aanvragen van hulp.

Heeft u vragen? Neemt u dan contact op met onze afdeling Beneficiantencontact (maandag t/m vrijdag van 09.00 -17.00 uur).

Vervoer van dieren in nood

Postbus 359, 3500 AJ Utrecht Telefoon (0183) 563 912 info@dier.nu

www.dier.nu

PIET’S VOORWOORD

Samenwerken en kennis delen

D

ank voor de reacties op het eerste Vakblad Dierenhulpverlening! Deze positieve input en inzichten hebben we nodig om de gezamenlijke kennis en kunde in ons vakgebied te blijven verbeteren. Intussen ligt de tweede uitgave alweer voor je. We zijn er wederom trots op!

Voor de meeste organisaties komt er nu een wat rustigere periode aan; de natuur en de dieren gaan zich voorbereiden op de winter. Een goede periode om binnen jouw organisatie orde op zaken te stellen. Ben je klaar voor nieuwe regelgeving? Hoe behoud je jouw vrijwilligers? Welke dingen kun je als organisatie beter doen? In deze editie helpen we je daarmee op weg.

Samenwerken en kennis delen zijn belangrijke pijlers om de dierenhulpverlening te verbeteren en efficiënter te maken; binnen organisaties, tussen organisaties en met andere hulpdiensten. Wat mag je bijvoorbeeld van de dierenpolitie verwachten en wat juist niet? We zochten het voor je uit.

Piet Hellemans Dierenarts en ambassadeur van Stichting DierenLot @piethellemans.nl

Ook nemen we je mee naar Bonaire! Deze bijzondere gemeente van Nederland is een uitdagend werkgebied voor dierenhulpverleners. Ons team maakte er een inspirerend verslag van, je leest het op pagina 36.

Uiteraard duiken we ook weer in de fysiologie van onze dieren: dit keer gaan we dieper in op suikerziekte en EHBO bij bloedingen en brandwonden.

En dan het interview met de man die zich al heel wat jaren in zet voor het dierenwelzijn: Gerrit Zant, de meeste van jullie kennen hem misschien al. Ik werk al jaren erg fijn met hem samen en heb heel veel van hem geleerd. Mocht je hem nog niet kennen, neem dan met ons een kijkje achter deze warme glimlach (pagina 22).

Veel plezier met deze tweede editie en tot op 9 november bij het Landelijk Congres Dierenhulpverlening in Gorinchem!

Groet,

FOTO: SASCHA SCHALKWIJK FOTOGRAFIE

#SAMENVOORDIEREN 3

6 28 Inhoud 42

Reportage 22 In gesprek met Gerrit Zant, oprichter en beheerder vogel- en zoogdierenopvang De Toevlucht 36 Dierenhulpverlening op Bonaire, Peter en Patrice zetten zich 24/7 in voor dieren op Bonaire 48 Landelijke Congres Dierenhulpverlening, op 9 november a.s.

Actualiteiten, nieuws en regelgeving 6

In het nieuws: de hoogte- en dieptepunten uit het veld 10 Nieuwe wet- en regelgeving voor asielen 16 Huidige visie op het begrip hoog-risico honden

48 4 #SAMENVOORDIEREN

32

COLOFON Winkelwaarde: € 8,95 Contact Vakblad Dierenhulpverlening #samenvoordieren Dam 20-22 4241 BN ARKEL Telefoon 0183 – 563912 samenvoordieren@dier.nu Uitgave Vakblad Dierenhulpverlening is een uitgave van Stichting DierenLot in samenwerking met VIPMEDIA Publishing & Services Verspreiding Vakblad Dierenhulpverlening #samenvoordieren wordt verspreid in een oplage van 7.500 exemplaren naar lokale en regionale dierenhulporganisaties, beneficianten van Stichting DierenLot en professionele dierenhulpverleners die zich inspannen voor het welzijn van dieren in nood in Nederland.

36

Abonneren en nummer opvragen samenvoordieren@dier.nu Adreswijzigingen graag doorgeven via samenvoordieren@dier.nu Redactieraad Daniella van Gennep, Ed Bruijns, Esther Keijning-Schut, Margret Janssen, Marjolein van Oosterhout, Piet Hellemans Redactie Janouk Vermaas, Lisa Verdoorn-Middelkoop, VIPMEDIA Publishing & Services

Organisatie

Educatie

20 Hulp op wielen: checklist voor je dierenambulance 28 Dierenpolitie en dierenhulp­ organisaties: wat kun je van elkaar verwachten? De dierenpolitie vertelt 32 Hoe vrijwilligers belonen en behouden? Hetty Sinnema (beheerder Fûgelhelling) vertelt over haar vrijwilligersbeleid

12 Eerste Hulp Bij Dieren, dierenarts Piet Hellemans geeft tips bij bloedingen en brandwonden 42 Diabetes bij dieren: wat kun je er aan doen en hoe kun je het tegengaan?

Prof. dr. Hans Kooistra legt het uit 46 Centrum voor Kennisdeling: opleidingen en ervaringen uitgelicht

32

Zo behoud en beloon je vrijwilligers

Eindredactie Daniëlla van Gennep, Marjolein van Oosterhout, Sander van Hesteren, Stichting DierenLot Nique Hanskamp, VIPMEDIA Publishing & Services Verantwoordelijk uitgever J.A. Krol Vormgeving Hilde Peerenboom-Hoeben, VIPMEDIA Publishing & Services Beeldgebruik Henny van Belkom, Sacha Schalkwijk Fotografie, Shutterstock e.a.

Cartoon Guus van Lingen Met medewerking van Anouk Duijnker, Frank Wassenberg, Gerrit Zant, Hans Kooistra, Hetty Sinnema, Patrice Verschoor, Peter Kerssemakers, Piet Hellemans, William Moorlag, de Nederlandse politie Productie Patty Nagtzaam, Stichting DierenLot PSI Vransen, Amstelveen © 2019 Stichting DierenLot

Waar wilt u dat Vakblad Dierenhulpverlening #samenvoordieren over schrijft?

Interessante onderwerpen of suggesties? Laat het ons weten op redactievakblad@dier.nu

#SAMENVOORDIEREN 5

ACTUALITEITEN

Nieuws & ACTUALITEIT

Dieren van minima al ruim 10.000 keer gratis geholpen

KLEINERE DIERENOPVANG­CENTRA HEBBEN GROTE MOEITE MET REGELGEVING NH Nieuws heeft onderzoek gedaan onder dierenopvangcentra in NoordHolland. Hieruit bleek dat, zeker de kleine, dierenopvangcentra veel moeite hebben om te voldoen aan de grote hoeveelheid regels vanuit de overheid.

Waar dit op papier volgens de overheid slechts een uurtje per dag zou kosten, blijkt het in de praktijk soms een dagtaak. Een gebrek aan mensen en financiële middelen, maakt het voor hen moeilijk om aan de eisen te blijven voldoen. Extra geld of een versimpeling van de regels zou een oplossing kunnen zijn. De Wet dieren, waarin deze regels zijn vastgelegd, wordt momenteel herzien. Je leest er meer over op pagina 10.

‘Meer dan 10.000 dieren geholpen dankzij hulp voor minima’ 6 #SAMENVOORDIEREN

Sinds 2016 realiseert Dierenambulance Amsterdam hulp voor dieren van minima. Met een waardebon kunnen zij een bezoek brengen aan de dierenarts. Met deze regeling, genaamd Amsterdamse Dierenhulp aan Minima, zijn de afgelopen drie jaar al meer dan 10.000 dieren geholpen. Naast (acute) medische hulp, gaat het ook om chippen en castreren.

‘Wasberen in Limburg worden voorlopig niet afgeschoten’

AFSCHIETEN WASBEREN IN LIMBURG VAN DE BAAN Toen begin dit jaar bekend werd dat het overschot aan wasberen in de Limburgse natuur voor overlast en problemen zorgde, was het plan om deze dieren af te schieten. Dit plan is vooralsnog gelukkig van de baan. Na veel kritiek is de provincie Limburg op zoek gegaan naar opvangmogelijkheden, waar de dieren geplaatst kunnen worden. In de buurprovincie Noord-Brabant is het anders geregeld. Hier wordt juist geen opvang geregeld en mogen de dieren vooralsnog wel worden afgeschoten.

Aantal wild­aanrijdingen in ­Nederland blijft groeien Uit cijfers van SWN (Stichting Wildaanrijdingen Nederland) blijkt dat het aantal wildaanrijdingen in ons land jaarlijks oploopt. De verwachting voor dit jaar is zo’n 500 aanrijdingen per maand.

Enkele verklaringen voor het oplopen van het aantal incidenten zijn het toegenomen wild dat in Nederland leeft én het toegenomen verkeer op de weg. Wanneer de dieren op zoek gaan naar voedsel doorkruisen zij wegen, waarbij zij soms geraakt worden. Ook gaat het wild op zoek naar andere leefplekken door toename van recreatie in de natuur.

#SAMENVOORDIEREN 7

ACTUALITEITEN

SCHUILHOKKEN VOOR ZWERFKATTEN IN VLAANDEREN

Alle Vlaamse gemeenten krijgen van de Vlaamse overheid twee kattenschuilhokken.

Het is een onderdeel van het zwerfkattenbeleid van minister Ben Weyts van Dierenwelzijn. Zwerfkatten worden gesteriliseerd en weer vrijgelaten, maar om ook in beschutting te voorzien worden schuilhokken geplaatst.

Naast de schuilhokken komen infoborden met daarop de contactgegevens voor het aanspreekpunt voor zwerfkatten, informatie over de sterilisatieplicht en het verzoek om de dieren met rust te laten.

‘Keurmerk nodig om welzijn therapiedieren te waarborgen’ Therapiedieren en hulpdierensector moet professioneler om dierenwelzijn te garanderen Onder hulpdieren wordt allang niet meer alleen de hulp- of blindengeleidenhond verstaan. Zo zijn er zorgboerderijen met hulpdieren, therapiepaarden, knuffelkoeien en nog veel meer. Volgens de Raad voor Dierenaangelegenheden hoeft dit niet per se slecht te zijn, maar moet het dierenwelzijn wel gegarandeerd worden. Het advies is daarom om deze sector te professionaliseren. Door een gebrek aan regels en wetten kan iedereen diensten met dieren aanbieden, ongeacht of zij kennis hebben van het gedrag en de verzorging van deze dieren. Het advies is dan ook om voorwaarden te stellen aan behandelingen met hulpdieren.

Ook een keurmerk zou volgens hen een goede oplossing zijn.

8 #SAMENVOORDIEREN

Aantal dierproeven in 2017 met 80.000 gestegen!

Uit onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en ­ arenautoriteit blijkt dat het aantal honden en W katten dat voor dierproeven wordt gebruikt, in een jaar tijd flink is gestegen. In 2016 werden 656 honden en 89 katten gebruikt, een jaar later waren dit 909 honden en 200 katten. Ook het aantal dierproeven steeg met ruim 80.000 ten opzichte van het voorgaande jaar.

Uit het onderzoek blijkt dat bijna 90% van de dieren tijdens de proef overleed of na afloop werd gedood. Minister Schouten van Landbouw hoopt dat in de toekomst dierproeven niet meer nodig zullen zijn, maar vreest dat dit door een gebrek aan alternatieven op korte termijn niet haalbaar is.

‘Stijgend aantal honden en katten als proefdier’

DISCUSSIE HR-HONDEN LAAIT OP NA INCIDENT IN ROTTERDAM

Na een aanval van drie Staffordshire Terriërs op een vrouw in Rotterdam laaide discussie rond de zogenaamde HR-honden weer hoog op. Verschillende politici reageerden op het incident en de meningen liepen behoorlijk uiteen. Naar schatting vinden jaarlijks zo’n 150.000 bijtincidenten met honden plaats, waar HR-honden voor een groot deel verantwoordelijk voor zijn. In het artikel op pagina 16 lees je de mening van twee politici over dit onderwerp en gaan we verder in op de situatie.

#SAMENVOORDIEREN 9

WET EN REGELGEVING

Herziening van de Wet dieren: WAT BETEKENT DIT VOOR MIJN ORGANISATIE? In 2013 werd de Wet dieren van kracht.

De raamwet, die nog nader in te vullen was met maatregelen, bracht een aantal regels met zich mee. Momenteel wordt de wet herzien, wat mogelijk gevolgen heeft.

Wat de Wet dieren voor jouw organisatie betekent, leggen we je graag uit.

Over de Wet dieren De Wet dieren, die in 2013 van kracht werd, is een zogenaamde raamwet. Dat wil zeggen dat de wet zelf een aantal regels stelt, maar ook de mogelijkheid biedt om allerhande zaken over en voor dieren te laten regelen in de vorm van Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) en ministeriële regelingen. De Wet dieren bundelt een aantal wetten die eerder golden. Dit zijn de volgende wetten: • Gezondheids- en welzijnswet voor dieren • Diergeneesmiddelenwet • Wet op de dierenbescherming • Wet op de uitoefening van de diergeneeskunde 1990 • Kaderwet diervoeders De wet geldt onder andere voor houders van landbouwhuisdieren en gezelschapsdieren, maar ook voor dierenartsen, diervoederbedrijven, dierenhandelaren, organisatoren van dierenwedstrijden en -tentoonstellingen en vele andere organisaties.

De wet is gefaseerd ingevoerd. Enkele onderdelen, zoals Besluit en Regeling diergeneesmiddelen en Besluit en Regeling handhaving en overige zaken Wet dieren, gingen direct in januari 2013 al in, andere zaken werden in latere fases ingevoerd. Zo werd het Besluit houders van dieren in juli 2014 van kracht.

Bewijs van vakbekwaamheid Een belangrijk gevolg uit het Besluit houders van dieren voor dierenasielen, -ambulances en -opvangcentra is het Bewijs van Vakbekwaamheid. Dit geldt voor iedere organisatie die beroepsmatig dieren houdt of verkoopt. Ook dierenasielen vallen hieronder. De regel is als volgt: Bij elk van deze organisaties moet iemand aanwezig zijn die een Bewijs van Vakbekwaamheid heeft voor de betreffende diergroep die er gehouden wordt. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen vijf diergroepen: 1) hond en kat, 2) overige zoogdieren, 3) vogels, 4) vissen, 5) herpeten (amfibieën en reptielen). Houdt jouw organisatie zowel katten en honden als vogels, dan zullen er voor deze verschillende diergroepen aparte Bewijzen van Vakbekwaamheid moeten zijn. Het gaat om diploma’s van Crebo-gecertificeerde instellingen*.

Wie voor 1 juli 2014 met honden en katten werkte, beschikt reeds over een Bewijs Vakbekwaamheid voor deze groep en deze blijft dan ook geldig. Hoewel dit besluit al in 2014 van kracht ging, was er een overgangsfase om organisaties de tijd te geven de benodigde certificaten

10 #SAMENVOORDIEREN

te behalen. Deze overgangsfase verloopt per juli 2020. Voor deze tijd moet de organisatie dus beschikken over de benodigde Crebo-gecertificeerde diploma’s. Dit geldt overigens alleen voor organisaties die vóór 1 juli 2014 al actief waren in het houden van dieren, organisaties die daarna zijn gestart, beschikken als het goed is al over de nodige papieren. Controleer dit goed! *Crebo-gecertificeerde instellingen zijn instellingen met het keurmerk Centraal Register Beroepsopleidingen. Een voorbeeld hiervan is het Huisdier Kennis Instituut.

Waarom herziening?

De Wet dieren werd inmiddels ruim zes jaar geleden van kracht, reden om de afgelopen jaren te evalueren en te kijken of de wet zijn doel ook behaalt. Een wet dient namelijk na vijf jaar geëvalueerd te worden. De reden dat het bij deze wet iets langer heeft geduurd is vanwege de gefaseerde invoering. Het doel van deze wet was: ‘het komen tot een samenhangend stelsel van regels, die als kenmerk hebben dat zij direct verband houden met het gehouden dier’. De minister heeft evaluatievragen opgesteld en inmiddels is een onderzoeksbureau ingeschakeld om de evaluatie uit te voeren. Naar verwachting wordt het rapport eind dit jaar opgeleverd en kan de minister de resultaten volgend jaar met de Kamer delen.

Advies van de Dierencoalitie

De Dierencoalitie (een samenwerkingsverband van Nederlandse dierenwelzijnsorganisaties waar ook Stichting DierenLot deel van uitmaakt) heeft een document met adviezen en aanbevelingen opgesteld voor de evaluatie. Enkele van de aanbevelingen die de Dierencoalitie doet: • Zorg voor een gedegen evaluatie, waarbij alle spelers in het veld worden geconsulteerd (overheden, ketenpartijen, consument, handhavers, juristen, dierenwelzijnsorganisaties en wetenschappers zoals biologen maar ook sociale en geesteswetenschappers).

• Stel een definitie op van het begrip ‘dierenwelzijn’ en veranker deze in de Wet dieren. Het is aan te bevelen om wetenschappers uit alle gebieden (biologen, filosofen en ethologen) te betrekken bij het opstellen hiervan.

• Neem in de Wet dieren (inclusief onderhavige besluiten en regelingen) niet alleen minimumnormen op tegen de bescherming van ongerief maar tevens richtlijnen die het welzijn van een dier laten floreren. Gebruik de indicatoren van Welfare Quality Model om het dierenwelzijn bedrijfsspecifiek te meten.

• In lijn met een eerder uitgebracht advies van de Raad van Dieraangelegenheden (2009) raden wij aan om de verantwoordelijkheid van de Staat tot de bijzondere zorg voor dieren expliciet vast te leggen in de wet. Dit hoeft niet per se in de Wet dieren maar zou ook in de Grondwet kunnen, zoals daarin ook haar zorg voor andere kwetsbare waarden in de maatschappij is vastgelegd, zoals het milieu en de volksgezondheid (Art. 21 en 22 van de Grondwet).

• Zorg dat in de basisopleiding van politie en handhavers ‘dierenwelzijn’ weer standaard opgenomen is.

Samenvoeging van Wet natuurbescherming met Omgevingswet / Aanvullingswet natuur Ondertussen is ook besloten dat de Wet natuurbescherming wordt geïntegreerd in de nieuwe Omgevingswet en de Aanvullingswet natuur. Deze wet heeft betrekking op opvangcentra die wilde inheemse dieren opvangen. Vooralsnog lijkt er inhoudelijk weinig te veranderen, maar het is aan te raden deze zaak wel te volgen, mocht dit op jouw organisatie van toepassing zijn. Dit kan dan via wetten.overheid.nl

‘Je hebt nog tot juli 2020 de tijd om te zorgen dat jouw organisatie over de benodigde Bewijzen van Vakbekwaamheid beschikt’ Grote druk door regelgeving Een onderdeel van de vernieuwde Wet dieren was een strenger beleid omtrent de administratie voor dierenopvangcentra en asielen. Zo moet van ieder dier uitgebreid geregistreerd worden van wie het afkomstig is en moeten de inentingsbewijzen bewaard worden. Deze documentatie moet per dier twee jaar beschikbaar blijven. Andere strengere regels gaan bijvoorbeeld over quarantaineruimtes voor dieren van wie niet bekend is of zij gevaccineerd of gezond zijn, maar ook isolatieruimtes voor dieren met besmettelijke ziekten en aparte ruimtes voor dieren die ziek zijn, maar geen besmettelijke ziekten hebben. Deze ruimtes moeten allemaal van elkaar gescheiden zijn.

Dit is zeker voor kleinere asielen een grote opgave. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat kleine opvangcentra zwaar te kampen hebben met de strenge regelgeving. Zo neemt de administratie vaak veel meer tijd in beslag dan door de overheid werd ingeschat; tijd die ten koste gaat van de zorg voor de dieren. Uit onderzoek van NH Nieuws onder verschillende opvangorganisaties bleek dat zij veel moeite hebben om aan de eisen te voldoen. Vanuit de lokale overheid wordt nu ook gekeken naar de mogelijkheid tot versimpeling van de regels. Mogelijk is dit een punt wat de minister ook in haar evaluatie kan meenemen. ■

#SAMENVOORDIEREN 11

EHBO-TIPS VAN PIET

Bloedingen en Brandwonden DIERENARTS PIET HELLEMANS GEEFT TIPS

Als dierenhulpverlener is het belangrijk om dieren van eerste hulp te kunnen voorzien; je bent immers vaak de schakel tussen het gewonde dier en de dierenarts.

Om je op weg te helpen geeft dierenarts Piet Hellemans iedere uitgave een aantal EHBO-tips. Deze keer alles over bloedingen en brandwonden.

Pijnlijke pootjes

Als katten op een fornuis springen of honden op een te hete ondergrond lopen of rennen zullen ze hun voetkussentjes verbranden. Dit is zeer pijnlijk en het herstellen duurt helaas lang. Brandwonden kunnen ook door bevriezing met droogijs of vloeibare stikstof ontstaan, de effecten ervan op de huid en de behandeling zijn nagenoeg hetzelfde.

12 #SAMENVOORDIEREN

Bloedingen Bloedingen bij dieren komen in meerdere vormen voor: een bloeding kan arterieel (slagaderlijk), veneus (aderlijk) of capillair (haarvaten) zijn. Denk uiteraard eerst aan je eigen veiligheid voordat je een dier met een bloeding hulp biedt.

Arteriële bloedingen Bij arteriële bloedingen is het bloed helderrood en zal het in golfjes of spuitend met intervallen uit de wond komen. Dit zijn de lastigste bloedingen om te stoppen; de bloeddruk is bij arteriële bloedingen het hoogst, de bloedvaten zijn het dikst en de kans op doodbloeden is groot. Snel het bloedverlies beperken en de bloeding stoppen met een noodverband of een tourniquet (knelverband) is dus van levensbelang. Snelheid is hierin belangrijker dan steriliteit! Verlies dus geen tijd met naar steriele spullen zoeken, maar stop het bloeden.

Een noodverband kun je nooit té strak aanleggen – het is een tijdelijke en levensreddende ingreep die vervolgens (en zo snel mogelijk) door een dierenarts omgezet moet worden in het permanent stoppen van het bloeden. Wees dus niet bang om een noodverband te strak aan te leggen.

Stopt het bloeden niet met een noodverband, dan moet er een tourniquet aangelegd worden om te voorkomen dat het dier doodbloedt. Een tourniquet kan in de oksel of in de lies aangebracht worden om bloedverlies te stoppen. Een band, riem, touw of lint kan dienst doen als tourniquet, met een pen of stok is deze dan na het vastknopen op spanning te brengen totdat het bloeden stopt. Ook voor een tourniquet geldt dat het een tijdelijke (en levensreddende) ingreep is en door een dierenarts in een permanente oplossing omgezet moet worden. Een tourniquet moet altijd tussen het bloedende deel en het hart aangelegd worden. Als een pootje erg heftig bloedt, moet het tourniquet in de oksel of in de lies aangelegd worden.

Naast de pijn van de wond, zal een noodverband of tourniquet het dier ook pijn doen omdat het strak aangelegd wordt. Let dan ook op je eigen veiligheid bij het aanleggen ervan en gebruik een snuitband en de hulp van anderen, indien mogelijk.

Bij inwendige bloedingen zakt de bloeddruk en krijgen de weefsels te weinig zuurstof. Hierdoor worden de slijmvliezen bleek tot wit, de CRT (Capillary Refill Time) wordt langer (>1 sec.) en het dier ademt sneller in een poging om genoeg zuurstof naar de weefsels te krijgen.

Veneuze bloedingen Het bloed van een veneuze bloeding is donkerrood en zal niet in golfjes of spuitend uit de wond komen, maar er met een vaste snelheid uit stromen of druppelen. De bloeddruk in aders is lager dan in de slagaders en de vaatwanden zijn dunner, dus deze bloedingen zijn makkelijker te stoppen. Bij een veneuze bloeding van de ledematen zal een noodverband de bloeding meestal kunnen stoppen. Bij erg grote bloedingen moet een tourniquet aangelegd worden. Veneuze bloedingen van de huid of kop kunnen met directe druk op de wond, met bijvoorbeeld een theedoek, en het hoog houden van de wond gestopt worden. Hoe hoger een wond gehouden wordt, hoe lager de bloeddruk en hoe sneller het bloeden stopt.

Capillaire bloedingen Dit zijn bloedingen uit de haarvaten, de kleinste bloedvaten die

tussen de slagaders en aders in zitten. Hier is de bloeddruk het laagst en deze bloedingen stoppen dan ook meestal vanzelf. Een schaafwond is een voorbeeld van een capillaire bloeding. Ontsmetten en een vet gaas erop aanbrengen is meestal voldoende. Vettige gazen zullen niet zo snel aan de wond (en later korst) gaan plakken, waardoor de korst blijft zitten na het wegnemen van het verband.

Voorkom dat het dier aan de wond gaat likken en als het een grote wond is, is het verstandig hem door een dierenarts te laten controleren en eventueel pijnstillers en antibiotica aan het dier te geven.

Mengbeeld van bloedingen Er kan ook een mengbeeld van bovengenoemde bloedingen plaatsvinden, bijvoorbeeld bij erg grote of diepe wonden, of als er een poot of staart volledig ‘door’ is. De slagaderlijke bloedingen zijn >>

#SAMENVOORDIEREN 13

EHBO-TIPS VAN PIET

Alle derdegraads brandwonden en grote tweedegraats brandwonden (>10% lichaamsoppervlak) moeten behandeld worden door een dierenarts. Ga ook bij twijfel altijd naar een dierenarts.

Brandwonden De huid is het grootste orgaan bij dier en mens en heeft vele vitale functies. Temperatuur- en vochtregulatie, het voorkomen van infecties en vochtverlies en het uitscheiden van afvalstoffen zijn de belangrijkste functies en zullen door brandwonden verstoord raken.

Brandwonden worden in drie categorieën ingedeeld • Eerstegraads brandwonden Hierbij is alleen de opperhuid verbrand en zal deze rood, gezwollen en pijnlijk zijn: er vormen geen blaren.

• Tweedegraads brandwonden

FOTO’S: SASCHA SCHALKWIJK FOTOGRAFIE & SHUTTERSTOCK

dan van het eerste en grootste belang. Hier zal het dier het snelst door leegbloeden en als ze met een noodverband of tourniquet gestopt zijn, zijn de aderlijke bloedingen dat ook. Houd de wond hierbij ook weer boven het hart, zodat de bloeddruk bij de wond laag is en de stolling in combinatie met de druk op de wond zijn werk kan doen.

Een noodverband zit hier dus ook nooit te strak. Het is wel zaak om het zo snel mogelijk door een dierenarts te laten vervangen en de bloeding definitief te stoppen. Het bloed ín de bloedvaten houden, zal op korte termijn levensreddend zijn.

Inwendige bloedingen Na een val of een aanrijding kan er een inwendige bloeding optreden, bijvoorbeeld door het scheuren van de milt of de lever. Dit is een levensbedreigende situatie en kan alleen met een infuus en een operatie opgelost worden. Één van de eerste dingen die opvallen is een dikker geworden en hangende buik door het bloed dat zich hierin heeft verzameld. Bij inwendige bloedingen zakt de bloeddruk en zullen de weefsels te weinig zuurstof krijgen. Hierdoor worden de slijmvliezen bleek tot wit, de CRT (Capillary Refill Time) zal langer worden (>1 sec.) en het dier ademt sneller in een poging om genoeg zuurstof naar de weefsels te krijgen. Dit geldt overigens ook voor uitwendige bloedingen, maar die zijn makkelijker te herkennen door het uitwendige bloedverlies.

Zuurstof geven kan het zuurstofgebrek iets verbeteren en kan in ieder geval geen kwaad. Maar het oplossen van een inwendige bloeding moet door middel van een operatie gebeuren. Een inwendige bloeding kan ook juist ontstaan door een operatie, als een bloedvat bijvoorbeeld niet goed onderbonden is na een sterilisatie. Dit kan levensbedreigend bloedverlies in de buikholte veroorzaken.

14 #SAMENVOORDIEREN

Bij tweedegraads brandwonden zullen er blaren ontstaan door het loslaten van de opperhuid van de lederhuid.

Tweedegraads brandwonden zijn een stuk pijnlijker dan eerstegraads en zullen ook langzamer herstellen.

• Derdegraads brandwonden Alle huidlagen zijn verwoest, de huid ziet er wit of grijs uit, de huid is gevoelloos en zal afsterven.

Koelen Het belangrijkste bij brandwonden is verdere verbranding voorkomen en de brandwond koelen met lauw, bij voorkeur stromend water.

Realiseer je dat brandwonden erg pijnlijk zijn, dus houd ook hier weer rekening met je eigen veiligheid. Pas op met het afdekken van brandwonden; gazen en verbanden kunnen aan de verbrande huid vastplakken en zullen deze meenemen met het verwijderen ervan.

Een vettig gaas kan eventueel wel gebruikt worden op een brandwond.

Alle derdegraads brandwonden en grote tweedegraads brandwonden (>10% lichaamsoppervlak) moeten door een dierenarts behandeld worden. Bij twijfel moet je ook altijd een dierenarts opzoeken. ■

!

De volgende keer geeft dierenarts Piet Hellemans tips over botbreuken bij dieren.

nd en S e I Erk nt

Toor ficia A R e v ne

GlnamLot Be

e n de ere Di

Programma najaar 2019

Niet vergeten om aan te melden!

n e g n li e d is n n e K m u r t Cen g in n le r e v lp u h n e r ie Opleidingen D 10 oktober 2019 Het belang van een ANBIganisatie of CBF status voor uw or Aanvang: 10:00 uur 17 oktober 2019 wetActuele ontwikkelingen en en regelgeving voor dier Aanvang: 10:00 uur 31 oktober 2019 Shelter Medicine: Dierengeneeskunde bij dieren in de opvang Aanvang: 10:00 uur

15 november 2019 ms Omgaan met Bach Bloese bij dieren Aanvang: 13:00 uur

VOL 21 november 2019 V Cursus Bedrijfshulpverlening BH Aanvang: 09:00 uur 28 november 2019 Gesprekstechnieken: nisch hoe sta je mensen telefo correct te woord Aanvang: 13:30 uur

pleidingen o e w u ie n e st at la e d r o Vo ww.dier.nu en updates ga je naar w

• Maximaal 2 personen per organisatie, tenzij er voldoende plek is.

• Bij het dagprogramma is er koffie, thee en lunch inbegrepen. Bij trainingen van een halve dag is er geen lunch maar wel koffie en thee.

• Voor Erkend DierenLot Beneficianten is de toegang voor de workshop gratis, tenzij anders vermeld. Echter geldt er een bedrag van € 25,- voor het niet tijdig afmelden. Afmelden uiterlijk 48 uur vóór aanvang van de workshop.

• Voor alles op het programma geldt dat Erkend DierenLot Beneficianten voorrang hebben op andere Dierenorganisaties.

Aantrekkelijke voorwaarden voor Erkend DierenLot Beneficianten.

Voor meer informatie neem contact op met onze coördinator Margret Janssen Centrumkennisdeling@dier.nu T 0183 - 563 912

POLITIEK

De huidige visie op hoogrisico honden

16 #SAMENVOORDIEREN

Zogeheten hoog-risico honden zijn honden waarbij het risico op een bijtincident hoog is en die in staat zijn tot het toebrengen van bovenmatig ernstige bijtschade. Er is veel te doen over dit onderwerp, zowel in de samenleving als in de politiek. Wat is het huidige beleid, wat is er in het verleden geprobeerd en hoe kijken politici tegen dit dilemma aan?

Wat is de huidige situatie?

Met enige regelmaat verschijnen in de media berichten over bijtincidenten. Hoe vaak dit precies gebeurt, is niet bekend, daar zijn geen cijfers van. De schatting van het aantal bijtincidenten per jaar ligt rond de 150.000.

De term hoog-risico hond is onlosmakelijk aan deze berichtgeving verbonden. In 2017 publiceerde de Rijksoverheid een lijst van hondenrassen, lookalikes en kruisingen met een hoog risico op agressief gedrag, maar deze is inmiddels achterhaald. Minister Carola Schouten werkt momenteel aan wetenschappelijk onderbouwde lijst van karakteristieken, op grond waarvan kan worden bepaald of sprake is van een hond met een potentieel risico. Waar deze lijst verschilt van de eerder gepubliceerde lijst, is dat hierbij ook gelet zal worden op genetische (fysieke en mentale) karakteristieken. Naast deze lijst werkt zij ook aan een registratiesysteem voor bijtincidenten.

Het doel van dit systeem is om goed inzicht te verkrijgen in welke hondenrassen/-typen bijtincidenten veroorzaken en om goed op te kunnen treden tegen eigenaren die vaker een incident veroorzaken. Ook kijkt de minister naar de mogelijkheden voor een fokverbod en een castratie- of sterilisatieplicht. Aanpak van malafide fokkers en illegale puppyhandel vormt eveneens een onderdeel van het oplossen van dit probleem.

De genoemde maatregelen zijn voorgenomen maatregelen. Daarnaast werken diverse gemeenten momenteel ook aan een beleid voor hoog-risico honden, zoals een lokaal meldpunt of het opleggen van een aanlijnplicht of muilkorfgebod. Ook wordt bekeken of gemeenten een cursus verplicht kunnen stellen voor de eigenaar van zo’n hond.

Wat is er eerder geprobeerd?

Tot 2008 gold in Nederland de Regeling Agressieve Dieren. Hierin was vastgelegd dat bepaalde type honden, zoals de Pitbull, niet gefokt of verkocht mochten worden.

Toen bleek dat er geen samenhang was tussen de regeling en het aantal incidenten, werd de regeling afgeschaft.

Zienswijze RDA (Raad Dierenaangelegenheden) In 2016 voerde de RDA in opdracht van de staatssecretaris van Economische Zaken een onderzoek uit naar bijtincidenten en hoog-risico honden. In 2017 werd de zienswijze gepubliceerd. Hieruit komt het volgende advies naar voren: >>

Wat zegt de Rijksoverheid?

Op haar website meldt de Rijksoverheid het volgende omtrent ­ hoog-risico honden: De Rijksoverheid wil het risico op bijtincidenten met agressieve honden terugdringen en zoveel mogelijk voorkomen. Verschillende maatregelen helpen daarbij.

Eigenaar verantwoordelijk voor gedrag hond In de eerste plaats is de eigenaar verantwoordelijk voor het gedrag van zijn hond. Hij moet alles doen om een incident te voorkomen. Zo mag een hond niet worden uitgelaten door iemand die het dier niet onder controle heeft. Ook moet de eigenaar deskundige hulp inschakelen als de hond agressief gedrag vertoont. Bijvoorbeeld een gedragsdeskundige.

Kijk op licg.nl voor meer informatie over gedragstherapeuten.

Landelijke maatregelen tegen hoog-risico honden • De Rijksoverheid neemt de volgende maatregelen: Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat werkt aan een fok- en importverbod voor hoog-risico honden.

• Elke gemeente krijgt een meldpunt. Hier kan iedereen gevaarlijk gedrag van honden of hinderlijk gedrag van hondenbezitters melden.

Gemeentelijke maatregelen tegen hoog-risico honden Gemeenten kunnen maatregelen opleggen aan eigenaren van hoog-risico honden. Het gaat dan bijvoorbeeld om het verplicht aanlijnen van honden.

Of om de verplichting de hond een muilkorf om te doen.

#SAMENVOORDIEREN 17

POLITIEK

‘Sommige gemeenten hebben hun eigen regels, zoals een aanlijnplicht of muilkorfgebod’

“Laat een groep deskundigen een dynamische lijst opstellen van rassen, kruisingen en lookalikes met een hoog bijtrisico, en laat deze lijst regelmatig aanpassen en aanvullen op grond van de meest actuele bevindingen. Stel voor de zo omschreven HR-honden extra voorschriften op voor de houder, hond én omgeving zoals in deze zienswijze voorgesteld en maak het volgen van deze voorschriften verplicht.

Realiseer het advies uit de vorige zienswijze om ernstige bijtincidenten centraal te administreren, om zo de urgentie van het probleem en het effect van de maatregelen te kunnen volgen en de dynamische lijst gefundeerd te kunnen aanpassen.

Zorg voor meldpunten waar mogelijk gevaarlijke situaties met honden anoniem kunnen worden gemeld. En realiseer uit welzijnsoogpunt euthanasiebeleid, gekop-

18 #SAMENVOORDIEREN

peld aan een maximale verblijfsduur van HR-honden in een dierenasiel.” (bron: rda.nl/publicaties) Ter aanvulling: Voorschriften voor de houder kunnen bijvoorbeeld het verplicht kort aanlijnen en muilkorven in losloopgebieden zijn.

Dit advies is niet overgenomen door de minister. Het leidde wel tot de eerder genoemde lijst met hondenrassen en een aankondiging van een aantal maatregelen, maar dit is inmiddels bijgesteld.

Onderzoek naar hoog-risico honden De Koninklijke Hondenbescherming heeft een onderzoek laten uitvoeren naar dit onderwerp. Dit onderzoek, gedaan door Bureau Beke in samenwerking met Universiteit

Utrecht, werd begin dit jaar gepubliceerd.

Naar aanleiding van het onderzoek is een advies uitgebracht. Het advies luidt: Zorg voor meer bewustwording over hoog-risico honden bij (toekomstige) eigenaren, rechterlijke macht, politie, asielen en dierenartsen.

Ook adviseren de onderzoekers een lijst op te stellen van bonafide fokkers en handelaren en verkoop van zogenaamde HR-honden op sites als Marktplaats alleen toe te staan aan vergunninghouders. Daarnaast luidt het advies om meer samenwerking te realiseren tussen handhavende partijen zoals de politie, de NVWA en de LID. De onderzoekers raden aan om dit alles mee te nemen in de herziening van de Wet dieren en hierin een verbod op het trainen van maatschappelijk onaanvaardbaar gedrag mee te nemen. ■

Wat willen de verschillende politici?

Er is veel te doen over dit onderwerp. Zo hebben ook de verschillende politici hier hun mening over. We vroegen enkele van hen onderstaande vragen te beantwoorden.

1 Wat is uw mening over de huidige visie?

2 Wat ziet u als oplossing voor het probleem?

3 Gelooft u in een verbod op het houden/fokken van deze honden?

4 Wat is uw mening over het begrip hoog-risico honden?

Frank Wassenberg

William Moorlag

TWEEDE KAMERLID PARTIJ VOOR DE DIEREN

TWEEDE KAMERLID PARTIJ VAN DE ARBEID

1

“Het is belangrijk dat er bewustzijn komt over de grote problemen in de hondenfokkerij. Niet de honden zijn verantwoordelijk voor die problemen, maar de (brood)fokkers en de personen die een hond kopen als statussymbool of die een hond kopen zonder enige voorkennis.”

2

“Verantwoord hondenbezit begint bij fokbeleid dat gericht is op het welzijn van het dier in plaats van uiterlijke en/of gedragskenmerken zoals spierkracht of agressie. Verder willen we impulsaankopen bestrijden (inclusief een verbod op de verkoop van dieren via internet) en bepleiten we een verplichte opvoedcursus voor iedereen die aan een hond begint.”

3

“Het doorfokken van hondenrassen op extreme kenmerken is een probleem dat in brede zin moet worden bestreden. Zo hebben King Charles Spaniels zulke kleine schedels dat hun hersenen er niet meer inpassen (waardoor ze hun hele leven pijn lijden). Andere honden worden doorgefokt op kracht en agressie. In alle gevallen zijn de dieren het slachtoffer. De Partij voor de Dieren vindt dat gezondheid, sociaal gedrag en welzijn de wettelijke criteria moeten worden voor het fokken met honden.”

4

“We moeten ervoor waken om zogenaamde ‘hoogrisicohonden’ te stigmatiseren. Het probleem ligt vaak vooral bij de eigenaar van de hond, die op zoek is naar een statussymbool en/of die zonder veel voorkennis een hond koopt.”

1

“Mensen moeten zeker kunnen zijn van veiligheid op straat en in hun buurt. Er zijn te veel ernstige bijtincidenten en te veel mensen zijn bang en maken zich zorgen over agressieve honden. De PvdA wil de veiligheid vergroten door het invoeren van een verbod op HR-honden. Daarmee wordt ook veel dierenleed voorkomen. Maar al te vaak belanden honden in asielen omdat eigenaren er zelf bang voor zijn geworden of de honden niet goed de baas kunnen.

Deze honden zijn heel moeilijk te herplaatsen.”

2

“De PvdA wil dat er een fok-, houd- en handelsverbod komt op HR-honden. Verder moeten er meer mogelijkheden en bevoegdheden komen voor gemeenten om de veiligheid te vergroten, bijvoorbeeld door het volgen van een cursus verplicht te stellen en/of met een aanlijn- en muilkorfplicht.”

3

”Een volledig verbod is een illusie, mede omdat er sprake is van (illegale) internationale handel. Een verbod op de meest risicovolle rassen en typen kan wel het probleem verkleinen. Het gaat dan om honden met bepaalde fysieke eigenschappen(bijtkracht) en karaktereigenschappen (agressie/na beet niet loslaten).”

4

“Hoewel met goede opvoeding en goede behandeling de risico’s van HR-honden kunnen worden verkleind, zijn er helaas te veel gevallen waarin honden niet goed onder controle worden gehouden. Met een verbod op de meest risicovolle rassen kan het gevaar worden beperkt.”

#SAMENVOORDIEREN 19

HULP OP WIELEN

Waar moet een dierenambulance aan voldoen OM IN AANMERKING TE KOMEN VOOR HET NATIONAAL KEURMERK DIERENAMBULANCES? Een dierenambulance is de spin in het web als het om dierenhulpverlening gaat.

Alleen met een dierenambulance is immers de eerste - veelal noodzakelijke - hulp mogelijk. Om dit werk op een veilige en efficiĂŤnte manier te kunnen doen, is het belangrijk dat alle dierenambulances aan bepaalde voorwaarden voldoen. Check hieronder of jij veilig op weg bent met jouw dierenambulance en of hij voldoet aan de criteria van het Nationaal Keurmerk Dierenambulances (NKD).

20 #SAMENVOORDIEREN

Buitenzijde: Op de buitenzijde van de dierenambulance staat de afbeelding van een esculaap met kop kijkend naar links.

Een groene ‘Star of Life’ is op drie zijden van de dierenambulance aanwezig.

De aanduiding ‘dierenambulance’ is op alle zijden aanwezig.

De kleuren van de strepen zijn reflecterend.

Er is een oranje zwaailicht aanwezig.

De naam, het logo en het telefoonnummer van de organisatie zijn aanwezig op één van de buitenzijden.

Het is wenselijk dat een dierenambulance die ingezet wordt voor het verlenen van noodhulp twee openingen heeft, aan de zijkant en de achterkant. Bij een ambulance die alleen ingezet wordt voor transporttaken volstaat één opening.

Uitrusting: In de dierenambulance zijn reflecterende hesjes aanwezig voor het personeel.

In een dierenambulance die ingezet wordt voor het verlenen van noodhulp dient altijd een brancard aanwezig te zijn.

In de dierenambulance zijn de volgende accessoires aanwezig: halsband, handschoenen, kast, zaklamp, muilkorf, vangmaterialen (stok, net), deken, handdoek of laken en een bench/kooi.

KOSTELOOS INSPECTEREN Laat je dierenambulance kosteloos inspecteren voor het NKD op het Landelijke Congres Dierenhulpverlening op zaterdag 9 november 2019 in de Evenementenhal in Gorinchem.

Er zijn voldoende mogelijkheden om de lading vast te zetten.

Kijk voor meer informatie en aanmelden op www.dier.nu

De dierenambulance dient volgens richtlijnen van de RDW gekeurd te zijn en het keuringsrapport moet worden ingediend bij het NKD.

‘Een dieren­ ambulance zorgt voor veilig en dierwaardig vervoer’

Er is een verbandtrommel aanwezig.

Organisatie: De dierenambulance als organisatie dient voldoende bestaanscontinuïteit te bezitten, zowel bestuurlijk, financieel als personeelsmatig gezien. De organisatie dient hiervoor bij de administratie van het NKD* een up to date uittreksel van de Kamer van Koophandel, de statuten, de meest recente jaarstukken en het beleidsplan in te dienen.

Een kopie van het kentekenbewijs dient te worden ingediend bij het Nationaal Keurmerk Dierenambulances.

Kijk voor meer informatie op www.nkd.nu * Bij vragen of opmerkingen kan je het NKD bereiken via: info@nkd.nu

#SAMENVOORDIEREN 21

REPORTAGE

De Toevlucht: PARADIJS VOOR VOGELS EN MENSEN

22 #SAMENVOORDIEREN

Wanneer je de poort van vogel- en zoogdierenopvang De Toevlucht in Amsterdam binnenloopt, waan je je even in het paradijs. Een groene oase van bomen en planten en het prachtige geluid van kwetterende vogels vult het hele terrein. Toch was het dertig jaar geleden verre van paradijselijk op deze plek. Gerrit Zant (69) vertelt hoe hij geknokt heeft om de opvang voor elkaar te krijgen.

E

r was geen water, geen elektriciteit en geen enkel verblijf.

Weken heeft hij gegraven om watervoorziening en elektriciteit te verkrijgen op het terrein. Er moest met de hand een grote sleuf gegraven worden van de woonwijk naar het park. De Toevlucht bevindt zich op de Bijlmerweide in Amsterdam, een soort eiland midden in de stad. De plek werd voorheen gebruikt als hangplek door de lokale jeugd. De gemeente wilde er graag een andere bestemming aan geven die de sociale controle in de buurt verhoogde. Toen Gerrit Zant hoorde dat er

‘De drang om dieren te helpen, is mijn levenswerk geworden’

Vogels voelen zich door al het groen snel thuis bij De Toevlucht.

een vogelopvang in de buurt ging sluiten, besloot hij een plan voor een vogelopvang op de Bijlmerweide neer te leggen bij de gemeente. Die vond het een mooie bestemming van het park; en zo opende Gerrit in 1989 de poorten van vogel- en zoogdierenopvang De Toevlucht. Destijds was het echter enkel nog een vogelopvang. Gerrit: “Het was in het begin flink aanpoten. Ik had alleen maar een pipowagen met zelfgebouwde hokken eraan vast en een klein petroleumkacheltje, meer niet.” Maar vol overgave begon hij met het opbouwen van de stichting, waarvan we intussen weten dat het zijn levenswerk geworden is. “Ik had de achterruit van mijn auto eruit gehaald, zodat ik grote balken kon vervoeren voor het maken van de hokken. Ik haalde al het hout bij het grofvuil vandaan.

Mensen in de buurt herkenden me al snel”, lacht Gerrit. Zelf woonde hij in die tijd nog in de wijk een paar kilometer verderop. Dit betekende dat hij dag en nacht van en naar de opvang moest fietsen. “Omdat het een plek is waar geen controle was, gebeurde er van alles. Toen we het terrein afzetten, vonden we overal handtassen en spuiten; geen wonder dat niemand dit stukje van Amsterdam wilde huren”, legt Gerrit uit.

Ook De Toevlucht ontkwam niet aan een aantal inbraken. “De fietstochtjes midden in de nacht waren dus echt nodig; niet alleen voor het voeren en opvangen van de vogels, ook ter controle van het terrein.”

Duizenden dieren Gerrit heeft van het begin af aan alles over gehad voor de dieren. Al de eerste >>

#SAMENVOORDIEREN 23

REPORTAGE

dag na de opening stond de Amsterdamse dierenambulance met een aantal vogels op de stoep. “De eerste vogel was een gewonde spreeuw”, herinnert de oprichter zich. “Ik weet het nog goed, vooral hoe hij door een klein kiertje ontsnapte uit het fragiele hok.”

Gerrit informeerde de dierenambulance Amsterdam zelf dat er een opvang was waar ze vogels konden brengen. “Dierenambulance Amsterdam heeft toen meteen een sleutel gekregen, ze kunnen wanneer ze willen vogels komen brengen. Dit resulteerde wel weer in een aantal fietstochtjes extra”, aldus Gerrit. Het aantal dieren liep snel op, vooral na een ontruiming van een grote fokker in de buurt en het onderscheppen van duizenden tropische vogeltjes op Schiphol. Opeens stond er een enorme lading met exotische vogeltjes op de stoep. Maar nee zeggen, dat is er voor Gerrit niet bij. Ook herinnert hij zich een olieramp, waardoor hij honderden zwanen in zijn opvang kreeg. “Intussen heb ik voldoende ruimte en is er door wat te schuiven altijd wel een oplossing te vinden, maar in het begin was ik niet voorbereid op zulke grote aantallen.”

Bijlmerramp Het echte dieptepunt vond plaats op zondag 4 oktober 1992, een datum die in ons collectieve geheugen gegrift staat. Voor Gerrit is de Bijlmerramp een persoonlijk dieptepunt: “Het was een ramp; 43 mensen kwamen om, iedereen was in shock en de achtergebleven dieren moesten opgevangen worden. Buren kwamen parkieten, hamsters, konijnen en kanaries brengen.

Asielen in de weidse omgeving zaten vol, dus heb ik zoveel mogelijk dieren opgevangen.”

Gerrit kon de dieren niet alleen laten en sliep tot het einde van het jaar op een houten vloer. “Het was ijskoud, want een verwarming had ik toen nog niet.” De liefde voor dieren heeft Gerrit al die tijd op de been gehouden. “Ik wilde er continu voor de dieren zijn, ik ging pas slapen als alle vogels stil waren, en dat doe ik nog steeds. Iedere avond maak ik een rondje met de hond, kijk ik de laatst binnengekomen dieren na en verzorg ze. Misschien is het niet slim, maar ik wil gewoon altijd klaarstaan voor de dieren – ook al is dat midden in de nacht.”

De liefde voor de dieren is tekenend voor hoe Gerrit zijn werk doet en de stichting

24 #SAMENVOORDIEREN

‘Ik ga pas slapen als alle vogels stil zijn’

Deze reiger kwam enorm verzwakt binnen. Intussen is hij weer helemaal opgeknapt.

Als watervogels aangesterkt zijn, gaan ze naar het buitenverblijf aan het water.

opzette. Maar toch is er ook een bepaalde afstand die hij altijd bewaart. “Het gaat om vrij levende dieren, ze horen thuis in de natuur. Het doel is om de dieren weer terug in de natuur uit te zetten.” Om die reden wordt er niet geknuffeld op de opvang, enkel verzorgd en gevoerd. Een vos die wegkruipt als Gerrit voor het hok staat en vervolgens de gekste manieren uithaalt om maar uit het hok te komen, is gezond en klaar om uitgezet te worden. In 2010 veranderde de stichting van een vogelopvang naar een zoogdierenen vogelopvang. Sindsdien zijn ook marters, wezels, vossen en konijnen welkom in de opvang. Egels waren al welkom vanaf 1992.

Melkertbanen Gerrit woont sinds 1995 op het terrein van de stichting. “Na nog een inbraak en vernieling op het terrein, was ik het zat en heb ik een vergunning voor het bouwen van

Tips • Zorg voor een goed bestuur met de juiste mensen, denk aan mensen uit de politiek, uit de gemeente en uit het werkveld.

• Werk met specialisten; alleen zo ontstaat er een professionele opvang.

• Geef nooit op en verwezenlijk je droom. Laat je niet uit het veld slaan.

een huis aangevraagd bij de gemeente. Op voorwaarde dat ik werkloze jongeren van het arbeidsbureau aan het werk zou krijgen, kreeg ik een vrijstelling van sollicitatieplicht als uitkeringsgerechtigde en mocht ik groeien en een houten keet op het terrein bouwen. De keet diende als huis en was tevens kantoor, kantine en opvang. Geld had Gerrit niet veel, zelf leefde hij die tijd nog van een uitkering. “Doordat ik die jongeren hielp, kreeg ik extra subsidie om wat op te bouwen. Het belangrijkste was water en elektriciteit. Met de hand hebben we toen zes weken gegraven tot we ‘op het eiland’ waren. Wat was ik blij toen we er waren! Nu kon er echt wat gerealiseerd worden en werd alles net een tikkeltje comfortabeler.” Niet veel later voerde de toen minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Ad Melkert, de melkertbanen in. Om nieuwe medewerkers te begeleiden en op te leiden was er een >>

#SAMENVOORDIEREN 25

REPORTAGE

‘Goed contact met de overheid is heel belangrijk’

Alle dieren worden zo opgevangen dat ze terug de natuur in kunnen.

26 #SAMENVOORDIEREN

vast personeelslid nodig, dat werd Gerrit - met ondersteuning van een dierenarts.

Gerrit: “Ik vond het een mooie uitdaging om naast dieren ook mensen die buiten de maatschappij staan te helpen om weer aan de slag te kunnen en te laten zien dat ze van betekenis zijn voor de samenleving. Veel jongeren vonden door dit werk hier hun zin en uitdaging in het leven weer terug, dat is toch prachtig!” Naast deze uitdaging deed Gerrit veel kennis op over het verzorgen van de dieren door samenwerking met de dierenarts.

Ook ging hij jarenlang een avond in de week helpen bij een dierenartsenpraktijk om zijn kennis en kunde te verbreden. Naast nauw contact met een dierenarts, hield hij de lijntjes met de gemeente altijd kort. “Omdat ik bij veel rampen betrokken was en altijd klaarsta bij onderscheppingen op Schiphol, ben ik intussen wel bekend bij de gemeente.

Maar toch is het nog steeds belangrijk om zelf assertief te zijn als het om de overheid gaat. Laat zien wat je doet en maak duidelijk dat je organisatie van groot maatschappelijk belang is.” Gerrit is onder andere betrokken bij de Adviesraad Dierenwelzijn Amsterdam en hij geeft raad en voorlichting aan diverse dierenambulances.

Droom Het harde werken van Gerrit en zijn toevluchtsoord is bij veel organisaties en mensen niet onopgemerkt gebleven. Via giften en schenkingen van onder andere Stichting DierenLot groeide de opvang met

Over Gerrit Zant Al van kinds af aan was Gerrit geïnteresseerd in dieren. Hij kwam regelmatig thuis met vissen, eendjes en andere dieren. Toen hij in 1959 drie uit het nest gevallen kauwtjes in de tuin vond, bracht hij deze samen met zijn vader naar een vogelopvang in de buurt. “Dit was m’n eerste kennismaking met een vogelopvang. Ik weet nog dat ik het heel erg vond dat ik de vogeltjes achter moest laten. Gelukkig mocht ik er eentje mee naar huis nemen om hem daar te verzorgen.” School was niets voor hem, dus op zijn zestiende werkte Gerrit al in een dierenwinkel. Daarna deed hij toch nog een studie biologie en allerlei onderzoeken. Voordat Gerrit Zant de stichting opzette, solliciteerde hij bij meerdere dierentuinen voor de functie van dierverzorger, in de hoop ooit directeur van een dierentuin te worden, en werkte hij bij een zoölogisch museum. Directeur van een dierentuin is hij nooit geworden, maar De Toevlucht is misschien nog wel een mooiere plek om directeur van te zijn. Gerrit: “Ik ben van jongs af aan geboeid door het feit dat er zoveel dieren doodgaan, grotendeels door het toedoen van mensen. De drang om deze dieren te helpen is mijn levenswerk geworden.”

tientallen volières, buitenverblijven, waterkooien, quarantaines, een kantine en een kantoor. Sinds 2010 mogen bijna alle wilde diersoorten in Nederland hier opgevangen worden, met uitzondering van herten, zwijnen en ratten. De Toevlucht bestaat inmiddels uit een team van vijf professionele dierverzorgers en een tiental vrijwilligers.

Of Gerrit dit ooit voor ogen had? Ja, het was zijn droom. “Ik heb mijn droom redelijk verwezenlijkt”, vertelt hij. Maar op de vraag of hij al klaar is met zijn levenswerk, zegt hij dat er nog genoeg ideeën zijn voor de toekomst. “Wensen blijven er altijd. Eén van de wensen is een grote kooi voor de vleermuizen. In de kooien die er nu zijn, kunnen we niet zien of dieren echt goed kunnen vliegen, dus dat is nog wel iets wat ik graag zou willen. Er is nog ruimte op het terrein, dus dit hoop ik snel op te kunnen pakken” vertelt Gerrit. Ideeën heeft Gerrit nog in

FOTO’S: HENNY VAN BELKOM

‘Veel jongeren vonden door dit werk hun zin en uitdaging in het leven weer terug’

overvloed. Dertig jaar geleden wilde hij het beter doen dan de vogelopvang die destijds opgeheven werd. Dat is volgens hem gelukt, maar over zijn eigen werk blijft hij kritisch.

“Ik wil uiteindelijk een goede, professionele opvang achterlaten die overgenomen kan worden. Tot die tijd werk en geniet ik hier iedere dag op dit bijzondere terrein en schuif ik mijn vakantie nog even voor me uit.” ■

DE TOEVLUCHT Meer weten over hoe De Toevlucht zo is gegroeid en contact met de gemeente heeft verkregen? Neem contact op met Gerrit Zant via: tel: (020) 6001144, e-mail: info@toevlucht.nl

#SAMENVOORDIEREN 27

DIERENPOLITIE

Een kijkje in het werk van de dierenpolitie 28 #SAMENVOORDIEREN

Bij de politie werken zogenaamde ‘Taakaccenthouders handhaving dierenwelzijn en opsporing dierenleed’, ofwel in de volksmond: de dierenpolitie.

Deze agenten zetten zich in om dierenmishandeling en dierenverwaarlozing aan te pakken. Anouk Duijnker, tactisch coördinator DCS (dieren binnen Criminaliteit en Sociaal domein) bij de eenheid NoordHolland, legt ons uit wat de dierenpolitie precies doet, hoe dierenhulpverleners hen kunnen helpen en andersom.

W

at in Nederland bekendstaat als ‘de dierenpolitie’, zijn eigenlijk taakaccenthouders binnen de politie die zich bezighouden met handhaving van dierenwelzijn en het opsporen van dierenleed. Zij volgen de opleiding tot hoofdagent en specialiseren zich met de opleiding ‘Opsporing en handhaving in het kader van dierenwelzijn’ aan de Politieacademie. Anouk Duijnker, operationeel expert bij de eenheid Noord-Holland is tevens tactisch coördinator DCS. Zij coördineert de taakaccenthouders binnen de basisteams. “Het werk van de dierenpolitie bestaat uit het oppakken van meldingen waarbij dieren betrokken zijn én er sprake is van een wetsovertreding. Het gaat dan voornamelijk over de Wet dieren, het Besluit houders van dieren, het Wetboek van Strafrecht, de Wet op de economische delicten en de Wet natuurbescherming. Het behandelen van deze meldingen is een algemene politietaak. Wij behandelen meldingen die te maken hebben met gezelschapsdieren en hobbymatig gehouden landbouwhuisdieren, waarbij het vermoeden van een strafbaar feit bestaat. De politieambtenaren treden bijvoorbeeld op tegen mishandeling, verwaarlozing, ontucht met dieren, het doden of mishandelen van een dier van een ander, stroperij en het verstoren van nesten. De dierenpolitie handelt de binnengekomen meldingen zelf af, maar coacht en adviseert ook de rest van het team wanneer er meldingen zijn waarbij dieren zijn betrokken.”

Samenwerking tussen dierenasiels, dierenambulances en de dierenpolitie Ook bij de dierenpolitie komen veel verschillende meldingen binnen.

“Welke meldingen het meest binnenkomen verschilt echt per >>

#SAMENVOORDIEREN 29

DIERENPOLITIE

‘Soms komt het helaas voor dat we een zaak verliezen’ Dieren in nood Wanneer je een dier in nood ziet, bel dan niet 112 of het algemene politienummer, maar bel dan 144.

144 Red een dier is er voor dieren die gewond zijn of in acute nood verkeren. Ook wanneer een dier een gevaar voor zichzelf en de veiligheid van mensen oplevert bel je dit nummer.

basisteam”, legt Anouk Duijnker uit. “De exacte getallen ken ik niet, maar verwaarlozing, dus het onthouden van de nodige verzorging, komt heel vaak voor. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zo zijn er mensen die willens en wetens een dier de zorg onthouden, maar zien wij ook mensen die geen idee hebben wat voor zorg een dier nodig heeft of die niet in staat zijn voor zichzelf en hun dier te zorgen.”

Afhankelijk van de melding wordt de dierenpolitie, de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming of de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit ingeschakeld. Op die manier komen veel dierenasiels en ambulances ook regelmatig in contact met de dierenpolitie. “Zo kan het zijn dat de politie een zaak waarneemt en de eerste hulp

30 #SAMENVOORDIEREN

verleent aan de gemeente of de GGZ. In zo’n geval wordt dan de betreffende opvang ingeschakeld en neemt die het vanaf daar over.

Ook wanneer er een aanrijding met een dier plaatsvindt of wanneer een dier in beslag genomen wordt of opgevangen moet worden na een aanhouding of ongeval van het baasje, komen we bij de keten van dierenhulpverlening terecht.” De samenwerking tussen de verschillende asielen, ambulances en de dierenpolitie verschilt ook per politie-eenheid. “Met sommige dierenambulances hebben we hele nauwe contacten, zo is er hier een ambulance die zijn meldingen indien relevant, automatisch laat doorschakelen naar onze mailbox.

Maar ik ken ook de variant van ambulances die het liefst alles in eigen beheer houden.” Toch is samenwerking en communicatie voor de dierenpolitie van groot belang. “We ontvangen graag de signalen.

Politiewerk bestaat uit puzzelen en soms missen wij stukjes van de puzzel. Bepaalde informatie die voor de medewerkers van een asiel of ambulance niet relevant lijkt, kan ons misschien juist verder helpen. Het kan ook een aanleiding zijn om een dossier aan te leggen.

Daarom zijn we juist heel blij als we meldingen binnenkrijgen vanuit deze organisaties,” zo vertelt Anouk. “De medewerkers komen ook op plekken waar wij niet altijd komen, bijvoorbeeld na het overlijden van een dier. Zij zien dan de woning, het gedrag van een gezin en kunnen dingen oppikken zoals bijvoorbeeld signalen van huiselijk geweld. Dat

is heel waardevolle informatie voor de politie. We proberen dan ook te werken aan een vertrouwensband met deze dierenhulpverleners, zodat zij ook het gevoel krijgen dat zij meldingen bij ons kunnen doen zonder bang te zijn dat hun naam daarbij vermeld wordt.”

Waar het soms botst Wanneer er sprake is van strafbare feiten omtrent dierenmishandeling, zal de dierenpolitie deze zaken voordragen aan het Openbaar Ministerie. “Het komt helaas ook voor dat we een zaak verliezen, iets waarover we vaak verwijten krijgen. Zo zeggen mensen dan: ‘Ja, maar wij weten hoe erg het beestje er aan toe was.’ Dat is begrijpelijk, maar een rechter heeft bewijs nodig”, legt Anouk uit. “Dierenhulpverleners verlenen zorg aan dieren, dat is hun taak en dat doen ze dan ook met veel liefde en passie. Soms komt het voor dat een dier wordt opgevangen, zonder dat de politie daarvan weet. Wanneer er sprake is van verwaarlozing of mishandeling, moet de politie sporenonderzoek doen. Daarvoor is het belangrijk dat het dier in de staat blijft waarin het gevonden wordt of zelfs op de plaats waar het gevonden wordt.

Je kunt je voorstellen dat door een dier te wassen, bewijsmateriaal verloren gaat. Ook wanneer een dier uitgedroogd is, moet die staat op de juiste manier vastgelegd worden, want als het dier eenmaal in de opvang zit zal hij snel opknappen. Het is daarom belangrijk dat er ook

veel foto’s worden gemaakt en dat die van hoge kwaliteit en bruikbaar zijn. Dat klinkt heel cru, maar de rechter heeft bewijsmateriaal nodig om tot een veroordeling te kunnen komen. We vragen daarom om direct melding bij ons te maken zodat we sporenonderzoek kunnen doen en roepen op om altijd zorgvuldig foto’s te maken en een overleden dier niet in te vriezen maar in de koeling te bewaren.

Daarnaast willen we mensen vragen de plaats delict waar een dier gevonden wordt te markeren of de coördinaten vast te leggen voor de politie. Hier zijn ook vaak waardevolle sporen te vinden”, legt Anouk uit. “Het belangrijkste dat asielen en dierenambulances voor ons kunnen doen, is melding maken van verdachte situaties, ons betrekken bij meldingen met dierenmishandeling en proberen het bewijsmateriaal niet te vernietigen voordat wij onderzoek kunnen doen. En vooral: veel foto’s maken.” ■

#SAMENVOORDIEREN 31

VRIJWILLIGERSBELEID

HETTY SINNEMA (48), BEHEERDER VAN DE FÛGELHELLING, GEEFT TIPS OVER HET BEHOUDEN EN BELONEN VAN VRIJWILLIGERS

‘De trein moet blijven rijden’ Vrijwilligers zijn de motor van een stichting. Om deze motor draaiende te houden en tegelijk de vrijwilligers tevreden te houden, is niet altijd even eenvoudig.

Hoe bewaar je de juiste balans?

We spraken erover met Hetty Sinnema (48), beheerder van Stichting Vogelasiel De Fûgelhelling. Ze heeft ruim 70 vrijwilligers onder haar hoede.

32 #SAMENVOORDIEREN

I

n plaats van een motor vergelijkt Hetty Sinnema haar stichting liever met een trein: “Wij zijn een rijdende trein, bestaande uit verschillende wagonnetjes. Iedere vrijwilliger is een wagon. De wagon moet passen om de trein rijdende te houden. Als er een wagon afwijkt, ontspoort de trein direct.” Dit duidelijke voorbeeld vertelt ze niet alleen tegen ons, ook bij een sollicitatiegesprek met een vrijwilliger komt de beeldende uitleg altijd aan de orde. “Een nieuwe vrijwilliger krijgt twee weken de tijd om te kijken of hij/zij binnen de organisatie, ofwel ‘de trein’, past. Gaat het goed, dan haken we iemand graag aan. Gaat het niet goed, dan moeten we de wagon helaas loskoppelen. De trein moet immers blijven rijden”, legt Hetty uit.

Visie Volgens Hetty is het belangrijk dat je een duidelijke visie voor ogen hebt. “Je moet weten waar je met je stichting naartoe wilt. Alleen zo weet je wat voor krachten je zoekt en of iemand bij je past. Daarbij is het natuurlijk ook heel belangrijk om goed naar de persoon te kijken.

Luister naar wat de beweegreden van iemand is om vrijwilligerswerk te doen, en praat over het verrichte werk of hobby’s. Omdat je niemand na één gesprek echt kent, laat ik iedereen eerst altijd een paar dagen meelopen. Na twee weken besluiten we samen of diegene wel of niet geschikt is voor de plek. Ik ben van mening dat als het voor ons niet werkt, het ook voor de vrijwilliger zelf niet werkt. Daarom moet je hierin eerlijk zijn.”

Unieke capaciteiten Gelukkig is er voordat je moet afhaken bij Fûgelhelling ook nog de kans om over te stappen op een andere trein. Want de stichting is eigenlijk niet één lange trein; ze bestaat uit zes verschillende treintjes, die uiteindelijk één geheel vormen. Deze zes treintjes bestaan uit zes verschillende groepen. Op deze manier kan iedereen zijn unieke capaciteiten inzetten voor de stichting. “Iemand die werkt bij de groep ‘zoogdieren’ kan vaak minder goed overweg met vogels of is misschien helemaal niet geschikt voor bijkomende klussen, zoals het vervangen van een hek of het verbouwen van een verblijf. Ook is het op deze manier makkelijker communiceren. Aan iedere groep staat namelijk een hoofd die het reilen en zeilen van de groep in de gaten houdt.” Voordat iemand aan de slag gaat, kijkt Hetty samen met iemand uit het bestuur of haar partner Andries (ook werkzaam bij de stichting), bij welke groep een vrijwilliger het beste past.

Kritische en leergierige studenten Jaarlijks vangt Fûgelhelling ruim 10.000 dieren op. Om alles in goede banen te leiden en de vrijwilligers op de juiste manier in te zetten, is een goede organisatie dus van groot belang. Naast vrijwilligers werkt Hetty daarom in de piekmaanden (mei, juni en juli) met extra betaalde studentenkrachten. “De studenten zijn een mooie aanvulling op de organisatie, ze zijn vaak heel kritisch en leergierig.”

Vrijwilligers werven Als reactie op de leergierigheid van de studenten leggen Hetty en Andries, maar ook veel vrijwilligers, graag uit hoe iets werkt. Het delen van kennis gebeurt een-op-een, maar ook tijdens lezingen en open dagen, wanneer mensen een rondleiding door het verblijf kunnen krijgen. Volgens Hetty is het delen van kennis, of gewoon alleen al laten zien wat je doet, heel belangrijk voor het werven van vrijwilligers. “Mensen worden zo nieuwsgierig gemaakt en getriggerd om ook eens te kijken of het iets voor hen zou kunnen zijn. Naast de open dagen is het online actief zijn – via Facebook bijvoorbeeld – ook heel belangrijk. De meeste vrijwilligers komen de laatste tijd via Facebook binnen”, vertelt ze. Het overbrengen en delen van kennis is Hetty en Andries niet vreemd. Beiden geven ze les op school.

Vrijwilligers behouden en belonen Het geheim achter het rijdend houden van de trein, zit volgens Hetty in de kleine dingen: “Kijk en luister goed naar de mensen, geef ze persoonlijke aandacht en werk zelf ook eens mee op de werkvloer.

Door het laatste zie je veel sneller wat er speelt en zien vrijwilligers dat je er zelf ook alles voor doet om de trein te laten rijden, waaruit vervolgens weer waardering en respect uit naar voren komt.” Ook moet je volgens Sinnema goed in de gaten houden dat je een stichting bent waar veel vrijwilligers werken, en dat is anders dan een organisatie met veelal betaalde krachten. “Vrijwilligerswerk doen mensen niet alleen voor het werk, maar vaak ook voor het sociale deel. >>

‘Het begint allemaal met verse koffie en een schoon toilet’

#SAMENVOORDIEREN 33

VRIJWILLIGERSBELEID

Vrijwilligers­ vergoeding Om je vrijwilligers het werk wat ze doen hen niets te laten kosten, bestaat er een vrijwilligersvergoeding. Het is geen vergoeding voor het doen van vrijwilligerswerk. Het is een vergoeding van alle door de vrijwilliger ­gemaakte onkosten in verband met zijn of haar vrijwilligerswerk, dus inclusief reiskosten, kilometervergoeding en vergoedingen in natura. De maximale bedragen van € 170,- per maand en € 1.700,- per jaar mogen binnen deze regeling niet overschreden worden. Zolang deze bedragen niet worden overschreden, hoef je zowel als organisatie en als vrijwilliger deze onkosten niet aan te tonen. Je hoeft hiervoor geen administratie bij te houden, dus geen bonnetjes of urenadministratie, en de ontvangen bedragen hoeven vrijwilligers ook niet door te geven aan de Belastingdienst. Voor jongeren onder de 27 jaar met een bijstandsuitkering moet er goed gecheckt worden of de gemeente de vrijwilligersvergoeding als inkomen ziet. Dit is namelijk per gemeente verschillend.

Kijk voor meer informatie op Platform Vrijwillige Inzet, www.vrijwilligerswerk.nl of de Belastingdienst, www.belastingdienst.nl (zoek op vrijwilligersvergoedingen).

‘De wagon moet passen om de trein rijdend te houden’ Bij ons moet iedereen daarom op gezette tijden pauze houden. Het gevaar bij werken met dieren is namelijk dat je maar doorgaat; een vogel doet altijd zijn snavel wel open als je voorbijloopt. Je kunt hem wel blijven voeren, maar dat is natuurlijk helemaal niet haalbaar en totaal niet nodig. We hebben daarom een duidelijk schema opgesteld.

Hierop staat welke werkzaamheden wanneer gebeuren en wanneer er pauze gehouden wordt. Tijdens de pauzes ontstaan er vaak gezellige gesprekken en leren vrijwilligers elkaar beter kennen. Daarnaast verwennen we de vrijwilligers op warme dagen met wat extra’s, zoals een ijsje tussendoor.” Hetty moet denken aan het advies dat de vorige beheerder haar meegaf tijdens de overdracht: ‘Als er maar verse koffie is en een schoon toilet.’ “Ik heb ondervonden dat daar heel veel waarheid in zit. Je moet mensen goed verzorgen en alles goed

34 #SAMENVOORDIEREN

onderhouden om het hen naar de zin te maken. Vrijwilligers komen op die manier met veel meer plezier werken”, legt ze uit. Ook organiseert De Fûgelhelling jaarlijks een teamuitje. “Een keer in de twee jaar organiseren we een iets groter uitje. Mensen moeten weten dat ze gewaardeerd worden.” Ook is er na het drukke seizoen ieder jaar een Doe-dag, waarop iedereen zijn handen uit de mouwen steekt om al het achterstallig onderhoud weer op orde te krijgen. De Doe-dag wordt steevast afgesloten met een barbecue. Hetty: “Dit zijn voorbeelden van specifieke beloningen, maar gelukkig kun je sommige werkzaamheden ook al als een beloning zien! Het uitzetten van dieren vindt iedereen die hier werkt bijvoorbeeld heel bijzonder. We wisselen deze taak daarom onderling af, zodat het bijzonder blijft en als waardering gezien wordt. Zo’n beloning in de vorm van werk geeft mensen veel energie.”

Als een trein Hetty is maar wat trots op haar team en het werk dat ze jaarlijks samen verzetten. Het mooiste vindt ze het optreden in crisistijden.

“Van tevoren denk ik vaak ‘als dat maar goed gaat’, maar als de trein eenmaal op gang is en ieder wagonnetje op de juiste plek is aangesloten, gaat het letterlijk als een trein.” ■

Christmas Station Fundraiser 12 tot 24 december 2019

w u jo r oo v e ti c a in m o K ! e ti a is n a g r o p l u h n e r ie d

Bedenk zelf een actie of sluit je aan bij een actie van een van de organisaties die meedoen!

Doe mee!

De meest ludieke actie wordt beloond met een extra bijdrage van € 500,00. Geen tijd om actie te voeren? Laat zien dat jij de actievoerders een warm hart toedraagt en steun de actie van jouw keuze! Alle opbrengst gaat naar de door jou gekozen organisatie. En nog mooier: de organisaties ontvangen ook nog de donatieverdubbelaar (tot een maximum van € 1.250,00 per organisatie en € 100.000,00 totaal). Zo is jouw donatie in één klap maximaal het dubbele waard!

www.arkelchristmasstation.nl

REPORTAGE

24/7 in touw VOOR ZIEKE EN GEWONDE DIEREN OP BONAIRE

36 #SAMENVOORDIEREN

Zwerfhonden en -katten zijn een probleem op het Nederlandse eiland Bonaire.

Peter Kerssemakers (59) en Patrice Verschoor (53) maken zich er al vijf jaar hard voor. 24/7 staan ze met hun organisatie F.K.K. (Fundashun Kunuku Kakelvers) Animal Rescue klaar voor zieke en gewonde dieren in nood. Ze startten onder meer een adoptieproject naar Nederland.

E

en natte neus en een pootje; je weet dat je welkom bent bij F.K.K. Animal Rescue. Op de kunuku (vertaald: boerderij/ platteland) worden alleen zieke en gewonde dieren opgevangen. Patrice: “We zijn er voor dieren in nood, we halen ze op met de dierenambulance en geven ze hier de juiste zorg. Onze doelstelling is om zieke en gewonde dieren die op straat leven een beter leven te geven.” Naast honden en katten halen ze met hun dierenambulance ook vaak andere gewonde en zieke dieren op. Deze brengen ze naar een opvang in de buurt.

F.K.K. Animal Rescue werkt met een no kill policy; dat betekent dat er voor ieder dier een mogelijkheid gezocht wordt tot verbetering van de situatie.

Adopties vanuit Nederland Momenteel verblijven er zo’n zestig honden en dertig katten op de kunuku. “Een deel hiervan heeft nog veel zorg nodig en verblijft in quarantaine. Maar gelukkig zijn er ook al veel dieren kerngezond en klaar voor adoptie”, vertelt Peter. De adopties vinden Peter en Patrice één van de mooiste, maar ook spannendste onderdelen van het werk: “Het is mooi om te zien dat zieke dieren opknappen en uiteindelijk zover komen dat ze klaar zijn om geadopteerd te worden. Omdat we er vooral voor zieke en gewonde dieren >>

‘Voor ieder dier wordt er naar mogelijkheden gezocht’ #SAMENVOORDIEREN 37

REPORTAGE

‘De dieren die hier verblijven, hebben extra liefde en zorg nodig’

38 #SAMENVOORDIEREN

zijn, is het ook noodzakelijk dat er regelmatig een gezond dier een nieuw thuis vindt.

En dat er hier plaats ontstaat voor andere dieren.” Naast adopties op Bonaire is het ook mogelijk om een dier te adopteren vanuit het buitenland. Vooral voor adopties naar Nederland is er een goede regeling getroffen.

De adoptieprocedure verloopt altijd heel zorgvuldig. Voordat mensen een hond of kat kiezen, moet er eerst een klik zijn tussen het dier en het baasje. Peter: “Mensen kunnen op internet de verschillende dieren zien. Een enkele keer gebeurt het dat mensen vanaf die foto een dier willen adopteren, maar hier zijn we heel voorzichtig mee. Het is beter als mensen eerst komen kijken.” De nieuwe eigenaren zijn zo vaak ze willen welkom op de kunuku. De hond mag zelfs een dagje meegenomen worden om te kijken of hij past bij het gezin. Wanneer het dier geadopteerd wordt vanuit Nederland biedt F.K.K. Animal Rescue speciale begeleiding aan. De hond of kat reist met Peter, Patrice, een vrijwilliger of een toerist mee naar Nederland. Vervolgens staat er op de luchthaven een Nederlandse vrijwilliger van F.K.K. Animal Rescue met een eerder overgevlogen hond en de nieuwe eigenaren op het dier te wachten.

De dieren herkennen elkaars geur vaak nog, waardoor ze eerder op hun gemak zijn en het proces van gewenning sneller gaat. “Mocht het dier toch niet in het gezin passen, dan kan het altijd bij onze vrijwilligers in Nederland terecht. Als er dan toch geen nieuw baasje blijkt te zijn voor hem; dan wordt hij weer teruggevlogen naar Bonaire. Gelukkig is dat laatste nog maar één keer voorgekomen”, vertelt Patrice. De adoptieprocessen verlopen goed, en het aantal aanvragen neemt toe. Peter: “Het blijft een spannend project, maar omdat het al een aantal keren goed is gegaan en we positieve reacties krijgen, krijg je er steeds meer vertrouwen in.

De foto’s die we toegestuurd krijgen van een gelukkig dier en eigenaar zijn goud waard.”

Liefde voor het eiland Door de hoeveelheid energie, liefde en passie die het stel in de stichting stopt, lijkt het alsof Peter en Patrice hun droom najagen. Toch was het nooit de droom of bedoeling van de familie om naar Bonaire te gaan. Dat hun huis nu onderdeel is van de opvang en ze zelf af en toe een boterham

Dierenhulpverlener van het jaar 2018 In 2018 werden Peter en Patrice door Stichting DierenLot uitgeroepen tot Dierenhulpverleners van het Jaar. Het was voor hen beiden een verrassing: Patrice: “We hadden het echt niet verwacht. Ik was erbij in Gorinchem en Peter keek via een live-verbinding mee. We wisten allebei niet wat we meemaakten toen we naar voren geroepen werden! We zijn nog steeds heel dankbaar, en natuurlijk stiekem best een beetje trots dat we deze titel kregen. Het heeft ook veel betekend voor de organisatie; mensen gaan je meer vertrouwen en het werk waarderen. Ook vrijwilligers zijn hierdoor sneller geneigd om zich aan te melden.”

minder eten om in de behoeften van hun dieren te voorzien, is ook voor hen soms nog onvoorstelbaar. “Het is allemaal heel geleidelijk ontstaan”, legt Patrice uit, “Peter was naar Bonaire uitgezonden voor zijn werk bij het Korps Landelijke Politiediensten en ik ging samen met onze dochters regelmatig op bezoek. Zo is de liefde voor het eiland ontstaan en besloten we in 2009 hier naartoe te verhuizen. Al snel gingen onze dochters helpen bij dierenasiel Animal Shelter Bonaire in Kralendijk. En ja hoor, ze werden verliefd op een hondje waar eigenlijk geen plek voor was. Ze vroegen of wij het niet konden opvangen. Ik kon daar natuurlijk geen nee op zeggen”, lacht Patrice.

“En zo is het begonnen.” “Veel mensen en organisaties wisten ons al snel te vinden. Toen

we eenmaal twaalf dieren in de achtertuin opvingen, dachten we dat het beter was om een stichting op te richten. En zo hebben we in 2014, met de hulp van een goede vriend en intussen gewaardeerde collega Ton Crull, stichting F.K.K Animal Rescue opgezet. Al snel kregen we steun van Stichting DierenLot, waardoor er meer mogelijk werd. Zoals het bouwen van hokken en het opzetten van adoptieprojecten. Steun van de overheid krijgen we niet, dus het is wel een kwestie van goed nadenken over waar je je geld aan besteedt”, legt Peter uit.

Kennis door ervaring Je ziet aan de levenswijze van Peter en Patrice dat ze alles inzetten voor de dieren.

Patrice: “Doordat we zo dichtbij de >>

#SAMENVOORDIEREN 39

REPORTAGE

‘We leren veel van de dierenarts met wie we nauw samen­ werken’

Adopteren vanuit Nederland Bij de adopties naar Nederland garandeert F.K.K. Animal Rescue dat het dier gezond is én alle noodzakelijke inentingen heeft ontvangen én de juiste papieren heeft. Op Bonaire zijn geen rashonden, waardoor de lokale honden sterk en gezond zijn. Er is niet mee gefokt en afwijkingen zijn er niet. Het overschot op Bonaire en de grote vraag vanuit Nederland naar honden waren de belangrijkste overwegingen voor F.K.K. Animal Rescue om het adoptieproject in gang te zetten.

Twee jaar geleden werd de eerste hond geadopteerd en intussen staat de teller al op zo'n 80 dieren.

40 #SAMENVOORDIEREN

dieren wonen, kunnen we altijd de juiste zorg op het juiste moment geven.” Het stel heeft al hun kennis opgedaan door ervaring.

Voordat ze naar Bonaire verhuisden, hadden ze beiden nog nooit gewerkt in de dierenhulpverlening. De liefde voor dieren was er wel altijd al, vooral bij Peter, die opgroeide in een kibboets in Israël. “Daar leefden we echt samen met de dieren. Het heeft eigenlijk wel iets weg van hoe we hier leven”, lacht hij. “Maar de kennis om gewonde en zieke dieren te helpen, die had ik natuurlijk nog niet. We leren veel van de dierenarts waar we nauw mee samenwerken. Als hij denkt dat wij het kunnen, laat hij het eerst een paar keer zien en vervolgens pakken we het zelf op.” Op het terrein bevindt zich een speciale behandelkamer waarin de dieren verzorgd kunnen worden. Bijvoorbeeld voor wondverzorging, nagels knippen en wassen.

Operaties worden altijd door een dierenarts gedaan in de dierenartsenpraktijk. Het zorgen is Patrice niet vreemd, naast het werk bij F.K.K Animal Rescue werkt ze ook bij een zorginstelling op het eiland. Peter is fulltime werkzaam op de kunuku.

Bonaire Break Peter en Patrice worden ondersteund door een aantal vrijwilligers. Peter haalt de vrijwilligers die geen auto hebben iedere dag op. Peter: “Wij wonen erg afgelegen, zonder auto is het moeilijk om hier te komen. En daarbij: met de Bonairiaanse temperaturen is zo’n eind fietsen op een onverharde weg

‘Foto’s die we toegestuurd krijgen van een gelukkig dier met eigenaar zijn goud waard’

niet aan te raden.” Naast vijf vaste vrijwilligers van het eiland, hebben ze iedere zes weken ongeveer acht vrijwilligers via Bonaire Break. Dit is een project voor studenten, die een tussenjaar na hun examen

DierenLot op Bonaire Sinds 2010 vormt Bonaire een bijzondere gemeente van Nederland. Hoewel het eiland 8.000 kilometer van ons vandaan ligt, hoort het wel bij Nederland. Stichting DierenLot zet zich in voor dierenwelzijn in Nederland en dus ook op Bonaire. Op het eiland is veel dierenleed, mede door een gebrek aan bewustzijn. DierenLot steunt organisaties op Bonaire op verschillende manieren. Zo zijn er dierenambulances, maar ook door middel van financiële bijdragen voor diergerichte projecten.

Weten wat Stichting DierenLot bij jou in de buurt doet?

Kijk dan op www.dier.nu

op nuttige en leerzame wijze willen invullen.

De vrijwilligers maken de kennels schoon en geven de dieren eten en drinken. Maar naast deze basiszorg vinden Peter en Patrice liefde en aandacht voor de dieren heel belangrijk: “De dieren die hier verblijven, hebben extra liefde en zorg nodig om het vertrouwen in mensen weer terug te krijgen.”

Uitbreiding Het stel ziet voor de toekomst zeker nog uitbreiding van F.K.K Animal Rescue.

Niet zozeer in meer dieren, maar vooral in meer ruimte. Stiekem is het nog steeds een droom van hen beiden om een kleine boerderij te beginnen, waar mensen groente en eieren kunnen kopen. “Met het klimaat, het watertekort en het vele werk van nu is het verbouwen van groente echt nog een droom. We kunnen hiermee wel eindelijk onze naam Kunuku Kakelvers eer aandoen”, zegt Patrice, terwijl ze lachend naar Peter kijkt. ■

#SAMENVOORDIEREN 41

EDUCATIE

‘Katten prik je het best in hun eigen omgeving voor de beste regulatie’

42 #SAMENVOORDIEREN

Diabetes bij dieren Steeds meer honden en katten lijden aan suikerziekte (Diabetes mellitus).

Wat zijn de oorzaken, de symptomen en hoe kunnen we dit percentage patiënten terugdringen? We spraken erover met prof. dr. Hans Kooistra, hoogleraar Interne Geneeskunde van Gezelschapsdieren aan de faculteit Diergeneeskunde van Universiteit Utrecht.

Wat is suikerziekte precies?

“Suikerziekte is een aandoening waarbij er te weinig insuline geproduceerd wordt en/of insuline te weinig effect heeft in het lichaam. Dit leidt tot minder glucose (suiker) in de cellen, waardoor de cellen hun be­ langrijkste brandstof missen en er glucose achterblijft in het bloed. De lever reageert op het insulinetekort door heel veel glucose aan te maken, waardoor de concentratie glucose in het bloed enorm hoog wordt. Dit noemen we suikerziekte.”

Hoe vaak komt suikerziekte bij honden en katten voor?

“1 tot 1,5 procent van de katten en 0,5 tot 1 procent van de honden in Nederland lijdt aan suikerziekte. Dit is veel, het gaat in totaal namelijk om zo’n 25.000 patiënten.

In opvangcentra is het percentage diabetes­ patiënten vaak nog iets hoger, omdat zowel

de oude als de nieuwe eigenaren het vaak niet zien zitten om het dier meerdere keren per dag een insuline-injectie te geven.”

Wat zijn de gevolgen van suikerziekte voor een dier?

“Als het glucosegehalte steeds verder omhoog gaat, zal het lichaam binnen een paar dagen versuikerd zijn en zal het dier overlijden. Gelukkig gebeurt dat maar zel­ den, dankzij het functioneren van de nieren.

De nieren filteren het bloed, en glucose - een klein molecuul, gaat dwars door het filter heen, waarna de nierbuisjes de glucose weer uit de urine terughalen. Dit terughalen heeft een bepaald maximum, ook wel de nierdrempel genoemd. Als er teveel glucose in het bloed zit, halen de nieren niet alle glucose terug en wordt het resterende deel uitgescheiden via de urine. De glucose die achterblijft in de urine trekt ook veel >>

Prof. dr. Hans Kooistra, hoofd sector Interne Geneeskunde van Gezelschapsdieren van de faculteit Diergeneeskunde van Universiteit Utrecht, hier met zijn Hollandse Smoushond Twister.

#SAMENVOORDIEREN 43

EDUCATIE

water mee. Vandaar dat één van de symp­ tomen van suikerziekte veel plassen is. (En het gevolg hiervan: veel drinken). Het dier verzwakt door de suikerziekte en moet dus behandeld worden.”

Typen suikerziekte Diabetes mellitus bij honden en katten wordt onderscheiden in vier verschillende typen.

Wat zijn de oorzaken van suikerziekte?

“De oorzaken zijn uiteenlopend, per type [zie tabel] is dit anders. Een afwijkend afweer­ systeem waardoor de insulineproducerende cellen kapot gaan kan een oorzaak zijn, maar ook een andere aandoening in het lichaam kan een rol spelen. En soms is het simpelweg de levensstijl van veel eten en weinig bewegen.”

Type 1

Wat zijn de symptomen?

“De symptomen van honden en katten met suikerziekte zijn grotendeels te vergelijken met de klachten die mensen met suiker­ ziekte ervaren. Denk aan: veel plassen, veel drinken en vermageren. Bij katten is er soms nog een duidelijk ander symptoom, name­ lijk het door de achterpoten zakken tijdens het lopen. De symptomen én oorzaken zijn per type suikerziekte verschillend. Het is daarom belangrijk dat de vier typen goed onderscheiden worden van elkaar. Een die­ renarts of hulpverlener moet bij de diagnose suikerziekte altijd direct de vraag stellen om welk type het gaat, zodat hij/zij – als het nodig is – snel kan handelen.”

Type 2

Zijn alle vormen van suikerziekte te behandelen?

“Ja, alle typen zijn te behandelen, alleen is er niet bij ieder type kans op genezing. Omdat medicijnen in tabletvorm tegen suikerziekte bij dieren meestal niet aanslaan, moeten honden en katten behandeld worden met in­ sulinetherapie. Behalve bij honden met type 4. Hierbij is het noodzaak om de eierstokken direct te verwijderen.”

Hoe werkt insulinetherapie?

“Omdat insuline een eiwit is dat wordt afge­ broken in het maagdarmkanaal, kan dit niet via de mond gegeven worden, maar moet het middels een injectie worden toegediend.

Het toedienen ervan is niet moeilijk: een onderhuidse injectie op de ribwand. Voor zowel honden als katten met suikerziekte moet zo’n insuline-injectie minimaal twee keer per dag worden gegeven. De injectie

44 #SAMENVOORDIEREN

Hierbij gaan de insuline-producerende cellen kapot, waardoor het lichaam de bloedsuikerspiegel zelf niet meer kan regelen. Dit kan komen door een stoornis in de afweer, waarbij de insuline-producerende cellen niet meer als lichaamseigen worden herkend en daarom worden afgebroken. Dit type komt bij mensen en honden veel voor. Meer dan de helft van het aantal honden met suikerziekte heeft dit type. Katten hebben deze vorm heel zelden.

KANS OP GENEZEN: Dit type kan goed behandeld worden, maar gaat nooit meer weg.

Dit type is gekoppeld aan overgewicht en te weinig lichaamsbeweging.

Zowel overgewicht als lichaamsbeweging kunnen er toe leiden dat het lichaam minder gevoelig wordt voor insuline, hetgeen uiteindelijk ook leidt tot een tekort aan insuline. Deze vorm van diabetes zie je zeer veel bij mensen en katten. Maar liefst 70 procent van de katten lijdt aan dit type. In tegenstelling tot honden, die deze vorm van suikerziekte nooit krijgen.

KANS OP GENEZEN: Door aanpassing van levensstijl en behandeling is er kans op genezing.

Type 3 Deze vorm van suikerziekte ontstaat door medicijnen of een andere aandoening in het lichaam. Iets in het lichaam zorgt ervoor dat er een verminderde gevoeligheid is voor insuline. Zowel bij mensen als honden en katten kan dit type voorkomen. Bij honden is het probleem vaak het teveel produceren van cortisol door de bijnieren; dat gebeurt bijvoorbeeld als een gezwel in de hypofyse (hersenaanhangsel) teveel bijnierschors stimulerend hormoon produceert. Deze aandoening wordt ook wel het syndroom van Cushing genoemd. Ook bij katten wordt dit type nogal eens veroorzaakt door een gezwel in de hypofyse, maar bij de kat produceert dit gezwel meestal een overmaat aan groeihormoon.

KANS OP GENEZEN: Honden kunnen er niet van genezen. Als de achterliggende oorzaak bij een kat gevonden en behandeld wordt, kan een kat er wel van genezen.

Type 4 Omdat het vierde type bij mensen ‘zwangerschapssuiker’ wordt genoemd, maar dit niet voorkomt bij honden en katten wordt dit type in de diergeneeskunde ‘type 4’ genoemd. Dit type komt enkel voor bij honden.

Het wordt veroorzaakt door de cyclus.

KANS OP GENEZEN: Er is kans op genezing als de eierstokken op tijd weggenomen worden.

‘Alle typen zijn te behandelen, alleen is er niet bij ieder type kans op genezing’

moet gekoppeld zijn aan twee eetmomen­ ten. Eén tegelijk met de injectie, en één vier tot zes uur na de injectie. Omdat bij twee insuline-injecties per dag het dier dan ook midden in de nacht moet eten, kan dit veel impact hebben op het dagelijks leven van de eigenaar. Daarom is onderzocht of twee maaltijden per dag ook kan, en dat pakt meestal goed uit. Dus minimaal twee maal­ tijden per dag is voldoende. Voor sommige katten werkt ad libitum (de hele dag door voer beschikbaar) voeren ook. Let hierbij wel op dat de kat niet alles in één keer opeet of te dik wordt.”

Is een insuline-injectie gemakkelijk toe te dienen?

“Ja, iedere eigenaar of dierenhulpverlener kan een dier injecteren. Het is niet moeilijk en weinig stressvol, zowel voor jou als voor het dier. Voor iedere injectie naar een die­ renarts gaan levert voor het dier veel stress op en vraagt onnodig veel kosten. Ook prikken op suiker kan een eigenaar of die­ renhulpverlener het best zelf doen. Vooral bij katten geeft thuis prikken een betrouwbaar­ dere bepaling. Want wanneer katten gestrest zijn, stijgt de suikerwaarde in het bloed; waardoor er dus een minder betrouwbaar beeld ontstaat als je de glucoseconcentratie van je kat bij een dierarts laat controleren.

Katten zijn immers vaak gestrest bij een dierenarts. Vraag bij twijfel over het zelf prikken op suiker of injecteren van insuline altijd advies aan je dierenarts.”

Wat kunnen we als eigenaar en dierenhulpverlener doen om het aantal patiënten terug te dringen?

Vooral bij katten is het belangrijk om te letten op de levensstijl. Bijna alle katten eten graag en veel. Ze snoepen het liefst de hele dag door. Veel eigenaren vinden het leuk om hun dier te verwennen met wat lekkers, maar dit is – net als voor mensen – niet altijd goed. Een dier met overgewicht krijgt op een gegeven moment veel klachten; denk aan pijnlijke gewrichten en moeilijk lopen met allerlei gevolgen van dien, bijvoorbeeld dat de kat geen gebruik meer kan maken van de kattenbak door het te hoge opstapje. Het is daarom belangrijk om katten te stimuleren om te bewegen, bijvoorbeeld met een voer­ bal waarbij de kat moeite moet doen om er

‘Een bloedglucose­ concentratie van 5,7 mmol/l (millimol per liter) is een ideale waarde bij een kat met suikerziekte’ eten uit te krijgen. Of regelmatig met de kat te spelen, zodat hij veel moet bewegen. Ook wandelen is heel gezond! Ook al vinden veel mensen wandelen met een kat gek, het is voor het dier echt goed. Hoge slaapplaatsen of het eten op een hogere plek wegzetten, stimuleert een kat ook tot beweging. Let daarnaast op de voeding: geef een kat voer met weinig koolhydraten en relatief veel eiwitten; koolhydraten vereisen een hoge insuline-afgifte en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Bij honden is de situatie heel anders, bij hen komt type 2 (suikerziekte

door te weinig beweging en overge­ wicht) niet voor. Wel hebben honden kans op suikerziekte als gevolg van de cyclus (type 4), daarom kan castratie (het wegnemen van de eierstokken) het aantal diabetespatiënten onder honden verlagen. In landen waar honden minder gecastreerd worden, is het percentage diabetes p ­ atiënten bij honden dan ook hoger.” ■

#SAMENVOORDIEREN 45

EDUCATIE

Centrum Kennisdeling en Opleidingen Dierenhulp­verlening Afgelopen jaar startte Stichting DierenLot het Centrum Kennisdeling en Opleidingen Dierenhulpverlening. Hier worden allerlei workshops en trainingen aangeboden voor dierenhulpverleners om zo nog meer kennis met elkaar te kunnen delen. Wat je precies leert en hoe zo’n training in zijn werk gaat?

We vroegen een aantal deelnemers naar hun ervaring.

“De workshop Veilig Omgaan met Hoog-Risico Honden biedt in hoog tempo simpele tips om veiliger te werken met honden die mogelijk bijten.”

Yvette van Veldhuijsen cursusleider Veilig Omgaan met Hoog-Risico Honden (Stichting Alert)

“De workshop Wervend Schrijven was super leuk en heel inspirerend om les te krijgen van zo’n prof als Jeroen van Bijnen! Thuis zijn we gelijk begonnen met een opzet voor een nieuwsbrief.

Nu we naast de tekst ook weten welke foto’s werken, kijken we er kritischer naar; we hebben direct met een semiprof nieuwe foto’s gemaakt. Ook is de workshop van invloed geweest op het schrijven over onze opvanghonden.

De advertenties worden nu meer gedeeld, waardoor er meer kans is op een passende eigenaar en meer naamsbekendheid voor de stichting.

We raden deze workshop zeker aan.”

Gemma Hendriks en Yvette van Veldhuijsen (Stichting Alert)

Yvette van Veldhuijsen (links) van Stichting Alert ontving na haar workshop over het veilig omgaan met Hoog-Risico honden een cheque van Stichting DierenLot.

Erkende DierenLot-beneficianten kunnen kosteloos workshops volgen via het Centrum Kennisdeling en Opleidingen Dierenhulpverlening.

De workshop Wervend Schrijven volop in bedrijf.

46 #SAMENVOORDIEREN

WIE? Gerrit de Boom (Stichting Dierenambulance Vianen en Omstreken)

“Wij hebben de BHV-cursus gevolgd omdat we meer wilden weten over hoe te handelen in noodsituaties. Bijvoorbeeld hoe snel een brand ontstaat, hoe je overzicht houdt en wat het juiste stappenplan is om mensen en dieren in veiligheid te brengen en daarbij eventueel eerste hulp te verlenen. We vonden de cursus heel leerzaam en gezellig, omdat we nu beter weten hoe we moeten handelen. Het was fijn dat er ook praktijkvoorbeelden werden gegeven en we ook zelf handelingen mochten verrichten. We zouden deze cursus dan ook erg aanbevelen.”

WELKE CURSUS HEB JE GEVOLGD? Fondsenwerving voor kleine organisaties en Fondsenwerving via nalatenschappen

Anja en Natascha, cursisten BHV (Stichting Wetland Cats)

WAT VOND JE VAN DE CURSUS?

“Het zijn goede en leerzame cursussen.

Ik kan eerste hulp bij mensen geven als het nodig is en bij hoogrisico honden heb ik geleerd hoe je ze kan benaderen en kan aanlijnen.”

Het was een uiterst leerzame cursus waar je op de juiste wijze duidelijk gemaakt wordt waar je op moet focussen en hoe je mensen in deze doelgroep beter kunt bereiken.

Het was voor mij een zeer helder verhaal, het werd op een leuke, maar vooral duidelijke manier uitgelegd.

WAAROM IS DEZE WORKSHOP AAN TE RADEN? Ten eerste omdat het voor velen van ons zeer onbekend terrein is. Ten tweede omdat we allemaal moeite moeten doen om gelden binnen te krijgen en ten derde omdat (en ik geloof dat die van Toon Hermans was) het geld op straat ligt, maar je moet wel willen bukken.

Jan van der Have (dierenambulance Rotterdam), cursist BHV en Veilig Omgaan met Hoog-Risico Honden.

Vragen?

Neem contact op met Margret Janssen via centrumkennisdeling@dier.nu of via: 0183-563912.

#SAMENVOORDIEREN 47

CONGRES

Dieren helpen door kennis te delen

‘9 november 2019 is het weer zover!’

48 #SAMENVOORDIEREN

Meer dan duizend dierenhulpverleners bij elkaar: om kennis te delen, hun netwerk te vergroten en hun passie, namelijk dieren helpen, met elkaar te beleven. De 17e editie van de Landelijke Bijeenkomst Dierenhulpverlening was één groot feest!

O

ok in 2019 staat voor Stichting DierenLot het delen van kennis weer centraal. Door informatie en ervaringen uit te wisselen, vergroten we kennis, met als doel dierenleed in de toekomst voorkomen en gewonde en verwaarloosde dieren nog beter te helpen.

Een prachtige mogelijkheid om kennis te delen, is het Landelijk Congres Dierenhulpverlening (november) of op de Landelijke Bijeenkomst Dierenhulpverlening, die begin dit jaar plaatsvond voor de 17e keer. Meer dan duizend dierenhulpverleners uit het hele land trokken op 6 april naar Gorinchem om elkaar te ontmoeten. De eerstvolgende editie is overigens 9 november aanstaande.

Magazines vol informatie en inspiratie Wie de grote zaal binnenkwam, keek verwonderd naar het grote witte doek dat iets verhulde. Wat het doek precies verhulde zou rond de middag blijken. Toen was het aan Piet Hellemans en Mirjam Addiks (Dierenasiel Louterbloemen) om het doek te laten zakken: de eerste editie van het Vakblad Dierenhulpverlening kwam tevoorschijn.

Het blad, waarvan het tweede nummer nu voor je ligt, is het eerste vakblad voor dierenhulpverleners in Nederland. Directeur Jan Krol presenteerde het blad met gepaste trots. “De behoefte aan kennis en het delen hiervan in de sector is groot, zoals wij de afgelopen jaren hebben kunnen ervaren op de Landelijke Bijeenkomsten c.q. Congressen Dierenhulpverlening die we tweemaal per jaar organiseren. Alle facetten waar dierenhulpverleners en organisaties mee te maken

Mirjam Addiks en Piet Hellemans onthullen het magazine.

‘Met het blad willen we de lezer informeren en bewustzijn creëren’ kunnen krijgen, kunnen in het blad aan de orde komen. We houden ons aanbevolen voor tips! Er zijn duizenden vrijwilligers en beroepskrachten actief in de dierenhulpverlening. Dit blad is dan ook uitdrukkelijk bedoeld voor iedereen in die sector. We zijn er als DierenLot erg trots op dit blad mede mogelijk te kunnen maken. En we willen heel graag iedereen die een bijdrage heeft geleverd enorm bedanken!” Alle Erkend DierenLot Beneficianten ontvangen het blad, maar ook bijvoorbeeld bij DierenLot bekende dierenhulporganisaties en dierenartsen en andere organisaties die zich met dierenwelzijn bezig houden. Daarnaast is het

magazine digitaal te lezen op www.dier.nu onder het kopje ‘Leesvoer’.

Niet lang daarna verscheen ook het magazine #samenvoordieren. Dit publiekstijdschrift informeert en inspireert lezers, wordt namens Stichting DierenLot verspreid onder alle donateurs en is te lezen bij bijvoorbeeld dierenartspraktijken. Met het verspreiden van beide bladen wil Stichting DierenLot de lezer informeren en bewustzijn verspreiden over het houden en verzorgen van gezelschapsdieren, maar ook over de omgang met dieren in de natuur.

Workshops en lezingen Voor alle aanwezigen was er op 6 april volop keuze uit verschillende workshops en lezingen om bij te wonen. Zo werd er gesproken over het begrip hoog-risico honden, gaf Piet Hellemans een lezing over ethiek in de hulpverlening en bood de dierenpolitie een kijkje in haar werkzaamheden. Of je nu wat wilde weten over inheemse dieren, bedrijfsvoering, fondsenwerving of huisdieren, er was voor ieder wat wils. Met deze workshops vergroten dierenhulpverleners hun kennis en worden handvatten aangereikt, die >>

#SAMENVOORDIEREN 49

CONGRES

zij in de dagelijkse praktijk van hun eigen organisatie kunnen toepassen. Van al die informatie krijg je natuurlijk flinke trek, dus werd er tussen de bedrijven door heerlijk gegeten van het vegetarische en veganistische buffet. Met een stuk fruit op zak trokken deelnemers vervolgens weer naar de volgende workshop. Door het uitgebreide programma konden de deelnemers hun eigen dag samenstellen en zo de onderwerpen eruit pikken, die voor hen relevant waren.

Centrum voor Kennisdeling En er was nog meer nieuws! Dit jaar startte Stichting DierenLot met het Centrum voor Kennisdeling. Ook dit werd bekend gemaakt tijdens de bijeenkomst. Hier worden workshops en trainingen aangeboden aan dierenhulpverleners om zo nog meer kennis met elkaar te delen. Er hebben al verschillende workshops plaatsgevonden.

De onderwerpen van deze workshops en trainingen liggen erg uiteen, van fondsenwerving tot een BHV-cursus. Lees meer over het Centrum voor Kennisdeling in het artikel op pagina 46.

Mooie prijzen Tromgeroffel! Verschillende organisaties vielen namelijk in de prijzen. Uit een grote

bak werd telkens een bal getrokken, met daarop de naam van een organisatie. Wist een medewerker van deze organisatie binnen een minuut naar het podium te spurten, dan kreeg deze organisatie een mooie prijs.

Met deze prijzen wil Stichting DierenLot de beneficianten een steuntje in de rug geven en hen helpen om zo nog meer dieren bij te kunnen staan. De prijswinnaars namen hun cheques met grote blijdschap in ontvangst.

Landelijk Congres Dierenhulpverlening 2019 We blikken niet alleen terug, we kijken ook vooruit. Zo tellen we de dagen af tot het Landelijk Congres Dierenhulpverlening dat dit jaar op 9 november plaatsvindt. Ook deze editie belooft weer een waardevolle en

Heb je je nog niet aangemeld voor het congres op 9 november 2019?

Meer dan duizend bezoekers kwamen bijeen en bezochten lezingen en workshops.

50 #SAMENVOORDIEREN

Doe dit dan snel! Vooraf aanmelden is namelijk verplicht. Kijk voor meer informatie op www.dier.nu

mooie dag te worden. We lichten een tipje van de sluier op wat betreft het programma.

Ook dit keer zijn er weer tientallen interessante workshops en lezingen bij te wonen, bijvoorbeeld: • Evacuatie van dieren • Gastgezinnen verwerven • Olierampen • Probleemgedrag bij opvanghonden • Plaagdieren • Zelfverdediging met American Kenpo • Dierenverzamelaars • Papegaaiengedrag Ook zijn er weer Ronde Tafel Bijeenkomsten, onder andere over het gebruik van

de DierenLot Dierenambulances, geld ophalen voor jouw eigen organisatie door mee te doen met Arkel CS Christmas Station en de Kledingactie van Stichting DierenLot. Er zal net als bij voorgaande edities in november ook weer een debat plaatsvinden en wie de kou trotseert, vindt op het buitenterrein een demo van de brandweer en het rijveiligheidsparcours voor dierenambulances­bestuurders. Trek gekregen? Van 11.00 tot 16.00 uur kun je op het buitenterrein terecht voor de lekkerste versnaperingen bij de foodtrucks.

Bezoek ook de uitgebreide informatiemarkt, de ultieme plek om te netwerken en informatie te verzamelen over allerlei verschillende onderwerpen. ■

18e editie Het Landelijk Congres Dierenhulpverlening vindt plaats op zaterdag 9 november 2019 in de Evenementenhal te Gorinchem. Het congres duurt van 09.00 tot 16.00 uur en belooft een heel leuke, maar vooral waardevolle dag te worden voor alle dierenhulpverleners.

Aanmelden is verplicht. Kijk voor meer informatie op www.dier.nu

Debbie & Dirk

volgen workshops in het Centrum voor Kennisdeling Nu ik de workshops heb gevolgd, weet ik net zo veel als dokter Piet.

Maak dat de kat maar wijs, Dirk!

gratis workshops in centrum voor kennisdeling*

# samenvoordieren *kijk op dier.nu voor meer info en voorwaarden

#SAMENVOORDIEREN 51

Landelijk Congres Dierenhulpverlening 9 november 2019 - Evenementenhal Gorinchem

GRATIS TOEijGvoAorN- G b aanmelding

• Debat “Dierenwelzijn” • Bekendmaking Diervriendelijkste Gemeente van 2019 • Bekendmaking Dierenhulpverlener van het Jaar 2019 • 30+ presentaties

• Uitkering Maarten Stoopendaal Droomfonds • Informatiemarkt met specialisten • Dierenwelzijnsloket • Netwerken met 1.000 collega’s

#samenvoordieren