EEN REDDENDE ENGEL Een zeedier in nood helpen...

Als kind al mocht ik enorm graag naar natuurdocumentaires kijken, niet iedere dag, want dat deed je destijds niet, maar als er een mooie op tv was kon ik daar oprecht van genieten. Over apen, beren, sneeuwluipaarden, het leven onder water, in de jungle, noem maar op... ik kreeg er geen genoeg van. En de mooiste waren die over een familie met kleintjes, waarbij ze lieten zien hoe ze leren jagen, spelen, opgroeien en uiteindelijk het nest verlaten. Natuurlijk gebeurde er altijd iets shockerends, zoals een jong dat werd aangevallen. Op dat soort momenten dacht ik altijd: Waarom helpen ze niet? Ze laten dat mooie dier toch niet voor dood achter? Mijn moeder legde me uit dat ze het aan de natuur overlaten zodat de sterken het overleven. Tja, of ik dat ooit zou kunnen…

Tegenwoordig worden reddingsacties waarbij een walvishaai uit een visnet wordt gered, of een haai die van een vishaak wordt ontdaan, helemaal gehypet. Filmpjes circuleren over het internet en gaan viraal als een echte reddende engel een goede daad heeft gedaan voor Moeder Natuur. Het is uiteindelijk niet de natuur waar het dier mee vecht, maar met de troep die wij mensen maken op deze mooie maar inmiddels zo vervuilde wereld. En jammer genoeg komen wij die vervuiling ook tegen en probeer ik waar ik kan troep mee te nemen en onze gasten te motiveren hetzelfde te doen. Wat ik probeer te ontmoedigen is direct contact met de dieren; we vinden het niet leuk als duikers ze aanraken, maar soms heiligt het doel de middelen.

HIJ ACCEPTEERT GEEN NEE

Ik sta op het achtersteven van onze liveaboard en wacht op de gasten om terug te komen als Tom en zijn buddy hun hoofd boven water steken. Ze zijn nauwelijks boven als Tom, een superaardige brandweerman uit België, direct zijn automaat uitspuugt en begint te kleppen. Nu ben ik druk met tijd, aantal bar en diepte op te nemen van een terugkerende duiker, maar hoor iets over een diepte en ‘we moeten terug’ en ‘dat kunnen we toch niet zo laten’. Mijn brein vangt het op maar de munt wil nog niet vallen en dus vraag ik de mannen of alles goed is. Tom opent zijn mond en een waterval aan woorden komt me tegemoet; 10 meter, niet ver, heb nog lucht en nullijn, we zagen het, in paniek… “Uhhh wat? Waar hebben jullie het over Tom?” Hij legt het nog eens uit en langzaam begint het te dagen. Ze willen terug naar een plekje ergens op 10 meter diepte waar een murene een haak met lijn in zijn bek heeft; de vislijn zit vast in het rif. Het arme dier zit gevangen en zal verhongeren als niemand hem helpt, verklaart hij.”Hem even helpt? Heb je wel eens goed naar die grote bek gekeken van de reuzenmurene? Die kaken gaan dwars door bot heen! Daar steek men niet zomaar een hand bij in de buurt, zeker niet als het dier gevangen zit en dus flinke stress heeft!” Volgens Tom valt dat wel mee, maar je begrijpt dat ik de mannen niet zomaar naar beneden laat gaan om een wild dier te redden. Niet alleen ben ik bekommerd om hun welzijn, maar als ik dat als duikleider toesta, heb ik daarin ook een verantwoordelijkheid. Dat Tom geen nee accepteert is duidelijk, maar zijn buddy is vrij onervaren en heeft vandaag al drie duiken gemaakt. Tom heeft minder gedoken vandaag en is een zeer ervaren duiker, dus besluiten we samen te gaan. Ik kleed me snel om en zoek nog wat hulpmiddelen voor de actie. Een schaar en twee stokken, je weet nooit waar dat goed voor kan zijn.

Overwinning Vieren

Eenmaal overboord en onder water duikt Tom voor me uit, naarstig zoekend naar het gevangen dier. Eerst kunnen we het niet vinden, maar na een minuut of 15 zien we de arme ziel vechten. Een vishaak in de linker mondhoek met daaraan een lange vislijn die vast is komen te zitten in een vingerkoraal. Het dier is in alle staten en volledig uitgeput, maar van een aardige omvang, ik denk al met al zo’n twee meter lang en dus ook een flinke bek. Het kronkelt alle kanten op en vecht met al zijn kracht, maar komt niet los. Tom die wild-enthousiast recht op het dier afzwemt, heeft duidelijk tunnelvisie en wil direct de reddende engel uithangen. Geen goed idee, denk ik, terwijl ik zijn aandacht probeer te krijgen om hem af te remmen. Nietsvermoedend en tot dusver niets horend, komt hij steeds dichterbij als ik “HEY! TOM!” door mijn automaat schreeuw. Dat heeft gelukkig zijn aandacht getrokken en hij kijkt me vragend aan. Ik gebaar hem even rustig aan te doen zodat we de situatie beter kunnen inschatten. Inmiddels zit de murene aan een kort lijntje vast omdat de lijn in het rif verward zit en gelukkig is dat net tussen een groot en een klein blok in. Samen met Tom vogelen we uit dat we met de stokken de murene kunnen tegenhouden door die stokken handig tussen hem, de blokken en de lijnen in te steken. En een mazzeltje dat daardoor het kleine blokje in de weg staat voor de murene om Tom te bijten terwijl hij met de schaar de lijn doorknipt. De haak uit de bek halen is helaas niet mogelijk - althans, als je graag met alle tien vingers bovenkomt - dus die laten we zitten. Zodra de lijn los is, zwemt de murene weg, maar niet ver. Het lijkt verbaasd te zijn maar ook uitgeput, waarschijnlijk niet begrijpend wat er zojuist is gebeurd. Wij kijken even toe en gaan dan terug naar de boot om daar onze veiligheidsstop te maken. Rustig wachtend op het moment dat we kunnen opstijgen kwebbelen we nog wat in handgebaren, gillen om onze overwinning te vieren en geven elkaar een high five.

Het is niet de natuur waarmee het dier vecht,maar de rommel die wij maken.

Love life… Blow bubbles…

OVER ANKE WESTERLAKEN

Anke Westerlaken is werkzaam als liveaboard Cruise Director, duikgids, PADI-, SSI-, DANinstructeur en NOB Instructor Trainer. Ze organiseert ook zelf duiktrips. Check: www.lovediving2.com