Vita Medium 06 by Vita Medium

wydanie bezpłatne numer 6, 2010 ISSN 2081-5107

Diety i ćwiczenia

obalamy mity odchudzania

Słoń, wielbłąd i święta krowa, czyli Indie polecamy:

Aqua aerobik

Dodatek specjalny: Cukrzyca

Twoje kompendium wiedzy o tej chorobie

Zbigniew Wodecki Robię, co mi się podoba numer 6 vita MEDIUM 1

2 vita MEDIUM numer 6

Słowo wstępne od redakcji: Z okazji światowego dnia walki z cukrzycą, który przypada 14 listopada, przygotowaliśmy dla Was obszerny dodatek w całości dotyczący tej choroby. Znajdziecie w nim najaktualniejszą, rzetelną wiedzę podaną w przystepny sposób przez najbardziej znanych i doświadczonych lekarzy diabetologów. Przygotowaliśmy dla Was także zestawienie kosmetyków, które przywołują wspomnienie o lecie, słońcu i plaży. Wierzymy, że pomogą one przeżyć jesień w dobrym nastroju. Kobiety wiedzą, że nic tak nie podkreśla sylwetki i nie dodaje seksapilu jak... spódnica! Podpowiadamy, jak dobrać taką, która zatuszuje niedoskonałości i podkreśli atuty. W tym numerze obalamy mity i przedstawiamy fakty dotyczące diet i uprawiania sportu w odchudzaniu. Sprawdź, ile wiesz o zdrowym stylu życia. Zapraszamy także do lektury wywiadu ze Zbigniewem Wodeckim, który opowiada o muzyce bardziej i mniej poważnej, Tańcu z Gwiazdami a także tłumaczy, dlaczego nie lubi komputerów i innych nowoczesnych wynalazków. Jak w każdym numerze, w tym także namawiamy do aktywnego wypoczynku. Aqua aerobik jest jedną z najciekawszych form dbania o sylwetkę - to połączenie pluskania się w basenie z wykonywaniem ćwiczeń, które pięknie modelują figurę. Aqua aerobik jest przy tym bardzo bezpieczny, gdyż nie obciąża stawów. Dla miłośników sportów „na sucho” mamy inną propozycję - jazdę konną. To wszystko znajdziecie w dziale „Sport i rekreacja”. Mamy nadzieję, że lektura nowego, powiększonego numeru Vita Medium przyniesie Wam dużo radości i wzbogaci o przdatną wiedzę.

Zespół Vita Medium

Polecamy: fakty i mity

dietetyki i sportu w odchudzaniu

w numerze: nasza okładka: 6. Robię co mi się podoba Wywiad ze Zbigniewem Wodeckim

zdrowie 12. Uwaga na zatoki jak walczyć z zapaleniem zatok? 14. Porady lekarza 15. Domowa apteczka żurawina, bratek, ziółka na trawienie 16. Na ratunek nogom tekst: dr Adam Płoński 18. Nowości z apteki 20. Świadomość jest najważniejsza wywiad z Arturem Kruzelem, onkologiem 22. Zdrowa dieta kilkulatka jaka jest? 24. Kraków stolicą neurofizjologii relacja z IX zjazdu PTNK 26. Atopowe zapalenie skóry przełom w leczeniu? Dodatek specjalny: cukrzyca

28. Chory na cukrzycę musi być samodzielny wywiad z prof. dr hab. Jackiem Sieradzkim 32. Cukrzyca pod kontrolą tekst: dr Tomasz Klupa 34. Stopa cukrzycowa - jak zapobiegac amputacji? tekst: dr Teresa Koblik 37. Dieta cukrzycowa tekst: dr Tomasz Klupa 38. Walkę z otyłościa da się wygrać tekst: dr Katarzyna Cyganek

uroda i styl 42. Dietetyka i sport - fakty i mity 46. Jesienna pielęgnacja skóry i włosów 48. Wspomnienie lata zestawienie kosmetyków 50. Spódnica na Twoją figurę dobierz krój idealny

sport i rekreacja 52. Aqua aerobik zacznij ćwiczyć już dziś 54. Jazda konna dosiądź wiatr!

podróże

fot. photoxpress.com

Wydawca: JB Company, Plac Szczepański 3/8 IVp., 31-511 Kraków Redaktor naczelna: Dorota Czyż Adres redakcji: Plac Szczepański 3/8 IVp., 31-511 Kraków e-mail: redakcja@vitamedium.pl Zdjęcia: Stock.XCHNG, PhotoXpress,WikiMedia,Dreamstime Zespół redakcyjny: Tatiana Szurlej, Joanna Bednarek, Anna Kudra, Wojciech Paszyński, Marcin Karolak, Piotr Dudzik, Katarzyna Jaworska Reklama: reklama@vitamedium.pl Projekt graficzny: Anna Bajor, Aleksandra Klusińska Skład i łamanie: Aleksandra Klusińska, Dorota Czyż

Na okładce: Zbigniew Wodecki

piosenkarz, muzyk multiinstrumentalista, kompozytor, aktor i prezenter telewizyjny. fot.archiwum impresariatu Zbigniewa Wodeckiego

24. Indie czyli: Słoń, wielbłąd i święta krowa

Różności 4. Do pracy młodzi rodacy - felieton 58. Porady prawne radzi mgr Adam Czaja 60. Rady nie od parady na wszystko jest sposób 62. Horoskop Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń reklamowych ani innych publikacji nie stanowiących treści odredakcyjnej. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, oraz zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, korekty i edycji otrzymywanych materiałów. maj vita MEDIUM

fot. dreamtime.com

różności

Rzut Męskim okiem na świat, czyli felieton

Do pracy młodzi rodacy!

zas płynie nieustępliwie i w jego nienamacalnej tafli wszystko odbija się zupełnie inaczej niźli jeszcze chwilę temu, miesiąc, rok. No cokolwiek. Wakacje – jest to pojęcie ze wszech miar niejednoznaczne. W zależności od wieku jak też wielu różnych czynników pojęcie to może oznaczać zgoła odmienne od siebie formy spędzania czasu. Ciekawe jest też to, że częstokroć jest to cięższa praca aniżeli w okresie „nie wakacyjnym”. Studenci dzienni czy też jak kto woli „stacjonarni” idą harować w wakacje aby zarobić trochę sosu/hajsu/ szmalu/buły (jak kto woli). W gruncie rzeczy ciężko jest mieć sensowną pracę podczas roku akademickiego. Tak więc zostają wakacje. Co bardziej ambitni i rozgarnięci uczniowie szkół średnich także nie próżnują i idą coś zarobić. Kiedy szczęście dopisze to nawet udaje się wyjazd zagranicę i zarabianie tamtejszego sosu/hajsu/szmalu/buły. Tak to jest intrygująco, że w większości krajów zachodnich mają dużo mocniejszą walutę, która pozwala wrócić niczym swoisty magnat. Przynajmniej chwilę człowiek się tak może poczuć gdyż po przyjeździe do Polski majątek ten zaczyna się już tylko kurczyć. gruncie rzeczy jednak chciałem pisać o innej kwestii a mianowicie: ciężko o wakaty na wakacjach. Pozwolę sobie luźno napisać o możliwości pracy wakacyjnej aby nie roztkliwiać się nad sytuacją na polskim rynku pracy. Nie, nie. Ja nie jestem dodatkiem gospodarczym do żadnej gazety i nie będę udawał wielkiego ekonoma. Wraz z końcem czerwca na krakowskim rynku można zobaczyć ludzi pełnych werwy i blasku nadziei w oczach przemyka-

4 vita MEDIUM numer 6

jących wśród ulic i tutejszych sklepów i kawiarni. Istne młode wilki, którzy mają nadzieję na sukces. Rześcy, ładnie ubrani, kompetentni. I te właśnie młode wilki po pewnym czasie orientują się, że w lesie do którego weszły bardzo mało jest jedzenia. Wymagane doświadczenie - usłyszą. Czyli od razu muszą umieć upolować niedźwiedzia. Nikt im nie pozwoli na szybki kurs aby poćwiczyć polowanie na sarnach lub królikach. Nie jesteśmy zainteresowani studentami dziennymi - tak też może zostać skwitowany ich zapał i chęć podjęcia pracy. Cóż to oznacza? „Z wami się źle poluje, idźcie jeść szyszki”. Jeśli będą wnikać i zasięgną języka to dowiedzą się też, że lasem rządzą dwie niepisane zasady: kumoterstwo i protekcja. W tym punkcie pozwolę sobie już dać spokój z tą wilczą metaforą. pewnym momencie można dojść do słusznego wniosku, że lepszą drogą do spędzania czasu dla aktywnych ludzi jest szeroko pojęta inwestycja w siebie – realizacja kursów, pomnażania i polepszanie swoich umiejętności. W gruncie rzeczy to też jest ciężka praca. Bez wątpienia jest to lepsza opcja niż bycie wyrobkiem za niegodną stawkę. Zawsze można się jakoś zakręcić aby przysłowiowe parę groszy pozarabiać jeśli nie uda się znaleźć żadnego konkretnego zatrudnienia. Jestem wielbicielem konstruktywnego działania i czas wakacji to dobry czas aby popracować nad sobą i zwiększyć swój potencjał. W przyszłości może to skutkować możnością zarobienia naprawdę dobrego sosu/hajsu/szmalu/buły (jak kto woli). MARCIN KAROLAK

wywiad

””

Trzeba wiedzieć gdzie przebiega ta delikatna granica między efektem, a efekciarstwem. Sami musimy się wsłuchać i tego nauczyć.

”

6 vita MEDIUM numer 6

wywiad

Robię co mi się

podoba

O komercji i o tańcu, Góralu, któremu nie żal i słuchaniu mistrzów ze Zbigniewem Wodeckim rozmawia Tatiana Szurlej. Niedawno ukazała się Pana nowa płyta. Co Pana skłoniło do wydania jej po tak długim czasie? Rzeczywiście głównie występuję na żywo i od dawna nic nie nagrałem, ale taki już mam zawód, że nie mam innego wyjścia i od czasu do czasu muszę wypuścić coś nowego. Wszystko zaczęło się od tego, że przypadkiem spotkałem Janka Wołka. Pogadaliśmy trochę o naszej sytuacji i o nas, Polakach i on mi pokazał jeden ze swoich tekstów, który tak mi się spodobał, że postanowiłem napisać do niego muzykę. I tak powstała piosenka pod tytułem Raj, która świetnie sprawdziła się na koncertach; ludzie słuchali i kiwali głowami z aprobatą śpiewając razem ze mną refren, a ja pomyślałem, że powinienem zaśpiewać więcej tego typu tekstów. Janek Wołek dał mi kolejny, który jest jeszcze mocniejszy, bardziej zdecydowany w swoim wyrazie. Ja to zaśpiewałem, nagrałem i pomyślałem sobie, że można by również dołączyć piosenkę sprzed paru lat, Drodzy rodacy, szanowni bliźni, niech się w was goi, niech się zabliźni, do której on również napisał tekst i że w ten sposób moglibyśmy stworzyć całą płytę. Z piosenkami autorstwa Jana Wołka? Tak. Byłoby idealnie gdyby wyszła nam cała „wołkowa” płyta, gdybyśmy nagrali tylko piosenki z jego świetnymi tekstami, niestety nie do końca się to powiodło. Płyta, na której ogólnie nie ma wielu utworów, zawiera sześć tekstów Janka, są tam jeszcze dwa utwory z Sonaty Belzebuba Witkacego, do której napisałem muzykę i którą dla Teatru Stu wyreżyserował Krzysztof Jasiński. Jednym słowem są to moje pomysły muzyczne, plus świetne teksty paru poetów, bo obok

wymienionych już Janka Wołka i Witkacego znaleźć tam można również Leszka Aleksandra Moczulskiego i Kubę Należytego. Większość utworów na Pana płycie to gorzko-ironiczne podsumowanie tego, co się obecnie dzieje w Polsce. Czy Pan myśli, że taka płyta jest w tym momencie potrzebna? Jest wiele pięknej muzyki, która została napisana, powstaje w tej chwili gdzieś na świecie i na pewno jeszcze kiedyś zostanie na-

te teksty są bardziej gorzkie, bardziej jednoznacznie dochodzące do naszej świadomości niż nawet obrazki spod krzyża, czy spod sejmu. Każdy z nas przeżywa to, co się dzieje w kraju i musi w jakiś sposób odreagować. Ja właśnie dzięki tym piosenkom odreagowuję i dobrze się czuję wyrażając w ten sposób swoje emocje. Janek Wołek odreagowuje przez swoje teksty, a z kolei dzięki naszym piosenkom publiczność, czyli paręset, cza-

Świat pięknej muzyki rozrywkowej osiągnął apogeum jeśli chodzi o mistrzostwo formy i kompozycji. Wszystko już było, a obecnie karmi się ludzi zdobyczami bardziej technicznymi.

pisana, chociaż odnoszę wrażenie, że obecnie muzyka staje się coraz mniej wyrafinowana. Świat pięknej muzyki rozrywkowej osiągnął apogeum jeśli chodzi o mistrzostwo formy i kompozycji. Wszystko już było, a obecnie karmi się ludzi zdobyczami bardziej technicznymi. Ja sam, nie chwaląc się napisałem parę niezłych, melodyjnych piosenek: Z tobą chcę oglądać świat, Izolda, Lubię wracać, Zacznij od Bacha, ale pomyślałem, że w moim wieku, sześćdziesięciu lat nie wypada już śpiewać o miłości, tylko o paru zjawiskach które dzieją się na naszych oczach. A dzieje się bardzo dużo, oczywiście

sami parę tysięcy ludzi i o to chodzi. Żeby odreagować, bo nie dzieje się w Polsce dobrze? Czy naprawdę jest źle? Chyba nie można tak powiedzieć. Bywa źle i bywa dobrze nie bardziej niż zwykle. Niestety tak to już jest na świecie, że zło się bardziej zaznacza, głupota się jeszcze bardziej zaznacza niż mądrość, a chodzi o to żeby z tej głupoty i zła jak najwięcej znikło, a z tego dobra jak najwięcej zostało. Ja mam nadzieję, że tego typu refleksje wyśpiewywane przeze mnie na scenie chociaż w jakiejś małej cząstce temu pomogą.

numer 6 vita MEDIUM 7

wywiad W piosence Pożegnanie z Afryką pojawia się Góral, któremu wcale nie jest żal, a z kolei w utworze To będzie Raj występują emigranci, którzy gdzieś tam daleko płaczą nad Guinnesem. Skoro więc nie da się żyć ani tu, ani tam to co robić? No takie jest życie. Okazuje się, że ludzie wyjeżdżają i płaczą tam nad Guinnesem, bo nie czują się do końca u siebie, a tu płaczą, bo oprócz siedzenia nad tym Guinnesem nie mają nic innego do roboty. To dylemat większości Polaków, którzy od lat wyjeżdżali na przykład do Stanów niby turystycznie na miesiąc, lub rok, a wracali po dwudziestu latach. Niektórzy rzeczywiście żyli jak w Raju, ale większość udawała. Przyjeżdżali do kraju i wzbudzali zazdrość, bo mieli dolary, za które tam niewiele mogli kupić, a tu były dużą kwotą. Wiem, bo tam jeździłem, jakie to było

Zbigniew Wodecki rozpoczął swą przygodę z muzyką już w wieku 5 lat. Z wyróżnieniem ukończył Państwową Szkołę Muzyczną II st. w Krakowie, w klasie skrzypiec.

Za pomocą maszyn można wygenerować świetne dźwięki nie mając pojęcia o muzyce. I takie przypadki się zdarzają, wystarczy obejrzeć parę koncertów. nielekkie życie, bardzo nielekkie życie. Więc ta piosenka nie jest krytyką emigracji, tylko raczej sytuacji, która do niej zmusza.

fot. Marek Podolczyński

Czy poprzez tytuł płyty, PlatyNOWA chciał Pan sugerować, że chodzi o nowe, całkiem inne niż dotychczas utwory? Ona jest nowa, bo została wydana po ośmiu latach. Ja wiem tyle o muzyce, że nie odważyłbym się wmawiać komukolwiek, że robię coś nowego. Wszystkie nowe rzeczy, którymi zalewa się słuchaczy są tak naprawdę pseudo nowe. Technologia poszła tak do przodu, że pozwala pokryć brak pewnych podstawowych nawet umiejętności. Za pomocą maszyn można wygenerować świetne dźwięki nie mając pojęcia o muzyce. I takie przypadki się zdarzają, wystarczy obejrzeć parę koncertów.

Pierwotnie, od końca lat 60. XX wieku, związany z kabaretami Piwnica pod Baranami i Anawa, a także z orkiestrą symfoniczną Polskiego Radia i Krakowską Orkiestrą Kameralną.

wało na to pieniądze, było mecenasem filharmonii, teatru, dlatego to wszystko było na tak wysokim poziomie. Później wpadliśmy, można powiedzieć z dnia na dzień w kapitalizm i były ważniejsze problemy do opanowywania niż martwienie się o kulturę. Nie do końca się to powiodło, ale też nie jest tak źle, jak się niektórym wydaje. Natomiast jest bardzo źle, bo nagle pojawiło się coś, co się zwie muzyką, a ma bardzo mało z tą muzyką wspólnego. Zaczęła rządzić komercja, która zabija sztukę. Komercja musi się przede wszystkim dobrze sprzedawać, a żeby się dobrze sprzedawać musi być łatwa i przyjemna. Nikt z tym zjawiskiem nie walczy, bo nikomu się to nie opłaca, a tymczasem ucieka gdzieś rzetelność, umiejętność, bo wystarczy ryknąć, krzyknąć, przyczepić sobie łańcuch do nosa i już jest show.

Czy myśli Pan, że sztuka stoi w Polsce w opozycji do tak zwanej kultury masowej? Muzyka sobie cały czas idzie swoim torem. Bardzo dobrze szła za PRL, bo państwo da-

A czy udział artysty takiego jak Pan w komercyjnym Tańcu z gwiazdami wpływa pozytywnie na ten program? Komercje bywają różne jak wszystko. Akurat ta audycja jest najtrudniejsza z tych wszystkich komercyjnych pomysłów, jakie ostatnio się pojawiły, bo tu nie ma efekciarstwa. To jest program, w którym gra zawodowy big band, orkiestra kilkunastoosobowa bardzo dobrze przygotowana muzycznie. Grają świetnie zaaranżowane standardy, a do tego występują ludzie, którzy sami wspaniale tańczą i znają się na tańcu. Oczywiście zasada jest taka, że gwiazdy, które występują teoretycznie nie powinny mieć nic wspólnego z zawodowym tańcem, nie powinny się nawet na nim znać, ale okazuje się, że po paru odcinkach już się stają zawodowi. Mamy tu do czynienia z kolosalnym talentem u tych wszystkich dziewczyn: aktorek, pisarek, sportsmenek, które bardzo szybko się uczą, są tak ambitne, że ta audycja z czysto komercyjnej stała się nagle profesjonalna. Niestety ludzie, którzy są opiniotwórczy bardzo często nie mają zupełnie

wywiad

Katowali Beethovenem? Zbigniewa Wodeckiego? Dla dziecka to jest katowanie. Nie ma siły, żeby ktoś z przyjemnością grał koncert Vivaldiego jak koledzy za oknem grają w piłę, ale żeby to przerobić, żeby nie dać się oszukać i mieć z tego radość, trzeba z tym obcować na co dzień. I niestety trzeba mieć kata nad sobą na początku. Oczywiście zdarzają się geniusze, ale większość musi pracować nad sobą. Trzeba chodzić do filharmonii, mieć płytotekę, słuchać nagrań, wiedzieć jak zagrali pod batutą von Karajana w Berlinie, a jak w Leningradzie zagrali V Symfonię, a jak Wisłocki zadyrygował I Symfonię „Pastoralną”. Bo przecież liczy się nie tylko utwór, ale poszczególne wykonania. Zupełnie jak w piłce nożnej i właśnie dlatego jest to tak bardzo trudne, elitarne i dlatego tak mało jest ludzi, którym się chce. Czy myśli Pan, że dzięki komercyjnemu programowi artysta może wyciągnąć rękę do przeciętnego człowieka i zachęcić go do obcowania ze sztuką?

TVN Taniec z gwiazdami edycja 8 odcinek 4 Warszawa 28.09.2008 fot. Cezary Piwowarski/ZOOM

To znaczy? Bywa tak, że człowiek piłuje, ćwiczy, pracuje nad sobą, osiąga mistrzostwo, wychodzi na scenę z podniesionym czołem i robi to, czego się nauczył, nad czym rzetelnie pracował i do czego ma w dodatku talent. Wychodzi i robi wszystko z perfekcją, a jednocześnie wszystko przychodzi mu z wielką łatwością, bo jest zdolny i umie. A taki tuman, który nie ma dobrego ucha, stwierdza po prostu: „o, to jest komercja”. I ten sam tuman jest w stanie powiedzieć o kimś, kto z kolei zapomni tekstu, ale płacze i udaje emocje przy czytaniu wiersza, że to genialny artysta. I można dyskutować, kłócić się i książki na ten temat pisać, ale tak naprawdę wystarczy się trochę pomęczyć i posłuchać mistrzów. Nie są potrzebne żadne światła, komputery, lasery, efekty dźwiękowe, to wszystko może szlag trafić. Wystarczy jedna świeczka i jeden facet, który wie, o czym śpiewa i o czym gra. I już jest sztuka. Trzeba wiedzieć gdzie przebiega ta delikatna granica między efektem, a efekciarstwem. Sami musimy się wsłuchać i tego nauczyć. To oczywiście jest strasznie dużo materiału, wiem o czym mówię, bo od dziecka katowali mnie Beethovenem.

fot. Marek Podolczyński

ucha, dlatego nie doceniają tego programu i nie chcą w nim widzieć niczego więcej, niż taniej rozrywki.

Tak, na tym to polega. Ludzie unikają kontaktu, klną i opluwają pewną kulturę tak, jak ja opluwam komputery i email, bo się na tym nie znam. To jest właśnie taka typowa reakcja: „laptop-sraptop”, jak narysował dziadka Mleczko. Ja jestem pewny, że jak ktoś wreszcie każe mi się nauczyć to ja siądę i po paru dniach kombinowania przy tym komputerze wreszcie to polubię i przestanę na to pluć. I tak samo jest z muzyką. Jeżeli kogoś się zmusi, jeżeli on się nauczy to już nie będzie chciał wracać do muzyki prost-

szej, tej, która goni teraz we wszystkich Zetkach, RMFach, on do tego nie wróci, bo będzie grzebał w innej muzyce, kupi sobie nagrania Ala Jarreau, starych Beatlesów, Jarretta. Bo oczywiście nie chodzi o to żeby zaraz biec do filharmonii, prawda? Właśnie. On pójdzie sobie do klubu, zobaczy, że tam można usiąść, pić piwo i posłuchać świetnych jazzmanów. Powoli, powoli ludzie będą ciągnęli do tego. Na razie

numer 6 vita MEDIUM 9

wywiad się tego boją. Może nawet lepiej tak, bo filharmonii jest mało, a w tych, które są kilka ty sięcy ludzi by się nie zmieściło jak na stadionach. Ale są takie kraje jak Francja, Austria, Włochy, gdzie siedzi sobie kilkadziesiąt tysięcy ludzi, leci Strauss, Szymanowski, czy Czajkowski, a ludzie z namiotami siedzą na koncertach do rana czy do późnej nocy i słuchają pięknej muzyki. A czy nie nudzi się już Panu powoli Taniec z Gwiazdami? To już w końcu dwunasta edycja. To już jest taki czas, że mi się nudzi jak cholera, ale wiem, że bez tego będzie jeszcze gorzej. To jest tak jak z tym emigrantem, który wyjechał i tam nie może, bo ma dosyć, ale tu też nie może, bo czegoś mu brakuje. A czy spotkał się Pan z zarzutami, że poszedł Pan na łatwiznę, że się sprzedał w Tańcu z gwiazdami? Miałem takie zarzuty. W naszym kraju jesteśmy mistrzami w tym żeby komuś przyłożyć. Ja rozumiem, że ludziom może się nie podobać, że Maja, że włosy, że okulary, ale nie dam sobie odebrać tego, że uczyli mnie najlepsi, że dostałem dziesięć nagród międzynarodowych na festiwalach. Więc robię to, co mi się podoba. Nie to, co się sprzeda, tylko to, co naprawdę lubię. Możliwe, że za jakiś czas, jak się już kompletnie zmęczę, wezmę sobie czterech moich znakomitych muzyków, usiądziemy, napijemy się, napalimy i nagramy sobie naszą piękną muzykę. Może się sprzeda, może nie. Może wyjdzie tylko pięć egzemplarzy, które my kupimy, ale to będzie nasza płyta, taka jaką my chcemy nagrać.

Ja rozumiem, że ludziom może się nie podobać, że Maja, że włosy, że okulary, ale nie dam sobie odebrać tego, że uczyli mnie najlepsi, że dostałem dziesięć nagród międzynarodowych na festiwalach. 10 vita MEDIUM numer 6

A jakie ma Pan plany na najbliższą przyszłość? Mam teraz bardzo dużo roboty i spotkań z publicznością, dla której chcę i lubię grać. Oprócz tego Krzysiu Jasiński zaproponował mi ostatnio główną rolę w Sonacie Belzebuba Witkacego, o czym już mówiłem. To jest pewne nowe wyzwanie, bo trzeba się odpowiednio przygotować, pracować nad trudnym tekstem i później występować dwie godziny na scenie. I to wszystko na żywo, więc to jest inny rodzaj stresu, odpowiedzialności, fajnej zabawy i nerwów, tak, że na razie to mi zupełnie wystarczy. W takim razie życzę sukcesów na nowym polu i dziękuję za rozmowę.

WYBÓR ZIMOWEJ CZAPKI – 1 GODZINA.

A ILE CZASU POŚWIĘCISZ NA WYBÓR RADNEGO, KTÓRY ZADBA O ODŚNIEŻONE DROGI? Zobacz, jak wiele czasu poświęcasz na wybór rzeczy potrzebnych Tobie i Twoim bliskim. A ile czasu przeznaczysz na lepsze poznanie przyszłego radnego? Przecież to od niego zależy tak wiele, również to, czy tej zimy drogi i chodniki będą zawsze odśnieżone.

Idź i głosuj świadomie!

Wybory samorządowe 21 listopada 2010 Lokale wyborcze otwarte od 8 do 22

www.maszglos.pl

zdrowie

Uwaga na zatoki Zmieniająca się pogoda, deszcz i coraz niższe temperatury – te i wiele innych czynników sprawiają, że nasza odporność osłabia się. Jesień to okres, w którym jesteśmy najbardziej podatni na różnego rodzaju infekcje.

fot. photoxpress.com

ażdy, kto choć raz cierpiał na zapalenie zatok, dobrze pamięta czym objawia się ta dolegliwość: ostry, uciążliwy ból głowy, nasilający się przy pochylaniu i nawet najmniejszej zmianie temperatury. Do tego dochodzi obrzęk twarzy, promieniujący ból zębów i policzków, gorączka, ogólne osłabienie i zmęczenie, a także ropna wydzielina z nosa. Często mamy do czynienia z zapaleniem zatok podczas przeziębienia i traktujemy to jako po prostu kolejny objaw choroby. To duży błąd. Nieleczone (lub niewłaściwie leczone) zapalenie zatok może trwać wiele miesięcy.

ników: od niezdrowego trybu życia i palenia papierosów, przez alergie, na niezaleczonym przeziębieniu kończąc. Nic więc dziwnego, że choroba jest współcześnie jedną z dziesięciu najczęściej diagnozowanych. Standardowo, przy łagodnym przebiegu choroby stosuje się leki przeciwzapalne jak np. paracetamol czy ibuprofen oraz krople i aerozole do nosa, które mają obkurczać błonę śluzową. Lekarz może także zalecić leki rozrzedzające wydzielinę np. w postaci tabletek czy płukanek. Dodatkowo można stosować ciepłe kompresy czy inhalacje.

Przyczyną zapalenia zatok są najczęściej wirusy. Zwykle wywołują one łagodny przebieg choroby. Jednak do infekcji wirusowej dochodzi czasem także infekcja bakteryjna. Dlaczego tak się dzieje? W wyniku infekcji wirusowej powstaje stan zapalny i dochodzi do obrzęku błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Zwykle połączenie jamy nosowej z zatokami jest drożne, jednak w wyniku obrzęku stan ten się zmienia. Połączenie przestaje być drożne, powstaje podciśnienie, przez co często dochodzi do zakażeń bakteryjnych. Wydzielina, która zbiera się w śluzówce nosa jest pożywką dla namnażających się bakterii. Najczęściej są to bakterie typu: gronkowiec, pałeczka grypowa, moraxella czy paciorkowiec

Ostatnio dużą popularnością cieszą się leki pochodzenia naturalnego.w postaci kropel i tabletek. Ich działanie ma na celu rozrzedzenie wydzieliny zalegającej w zatokach i zmniejszenie obrzęku błon śluzowych górnych dróg oddechowych. Dużą zaletą takich leków (tzw. fitofarmaceutyków) jest to, że bez obaw można je stosować nawet u kilkuletnich dzieci, gdyż są całkowicie naturalne i nie zawierają syntetycznych składników. Są dostępne w aptekach bez recepty. W składzie fitofarmaceutyku na zapalenie zatok znajdziemy kombinację składników roślinnych: ziela szczawiu, kwiatu bzu czarnego, korzenia goryczki, kwiatu pierwiosnka, ziela werbeny.

Wpływ na rozwijanie się zapale nia zatok ma bardzo wiele czyn-

maj 6 12 vita MEDIUM numer

Pamiętajmy, by nie lekceważyć niepokojących objawów. Im szybciej podejmiemy się leczenia zapalenia zatok, tym lepiej. (AT)

zdrowie Lekarz radzi:

Problem zapalenia zatok – proﬁlaktyka i leczenie „Katar, który może skończyć się operacją” Dr n. med. Anna Galewicz-Zielińska otorynolaryngolog

Zapalenie zatok przynosowych stanowi poważny problem, który jest szczególnie aktualny w okresach przejściowych (jesień/zima). Jest cieplej, ubieramy się lżej lub przeciwnie, zbyt ciepło, a do tzw. przeziębienia, czyli infekcji wirusowej obejmującej rejon błony śluzowej jamy nosowej i zatok przynosowych, mogącej ulec w krótkim czasie przy nieodpowiednim leczeniu nadkażeniu bakteryjnemu tylko jeden krok. Często lekceważymy początkowe objawy choroby, co może prowadzić do groźnych dla zdrowia następstw, przede wszystkim przejścia ostrej fazy choroby w proces przewlekły, który niestety w wielu przypadkach wymaga leczenia operacyjnego. Należy pamiętać, iż znaczna część schorzeń zatok przynosowych jest powikłaniem błahych infekcji górnych dróg oddechowych.

Jakie są najczęstsze objawy zapalenia zatok? Do najczęstszych objawów zapalenia zatok należą: – długotrwały katar (śluzowy, często gęsty, wyciek z nosa), – ból głowy, podwyższona temperatura, – złe samopoczucie, ogólne rozbicie.

Jak należy postąpić? Niezwykle ważne jest działanie proﬁlaktyczne, a w przypadku kataru i przeziębienia szybka reakcja na występujące objawy. Najlepszym sposobem, aby zapobiec rozwojowi choroby, jest jak najwcześniejsze wdrożenie maksymalnie skutecznego leczenia. Zanim jednak sięgniemy po antybiotyk, co powinno być ostatecznością, wykorzystajmy to, co jest idealnym połączeniem natury i nauki. SINUPRET działa wielokierunkowo: rozrzedza śluz, ułatwia uwalnianie nagromadzonej wydzieliny, działa przeciwzapalnie, udrożniając nos i ujścia zatok przynosowych, wykazuje działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, wspierając jednocześnie układ immunologiczny organizmu. W trosce o dobro pacjentów producent leku (Bionorica SE) zwiększył dostępność preparatu, obniżając cenę Sinupretu o 15%*. *Dotyczy opakowań Sinupret 50 tabl. drażowanych oraz Sinupret krople 100 ml w stosunku do ceny z grudnia 2009 r. Treść niniejszej informacji nie stanowi oferty handlowej, zgodnie z art. 71 Kodeksu Cywilnego (Dz.U. 64.16.93)

Produkt złożony. Postać farmaceutyczna: Krople (opakowania po 100 ml i 200 ml). 100 g kropli zawiera 29 g ekstraktu (stosunek lek/ekstrakt 1:11) składającego się z: Gentianae radix (korzeń goryczki), Primulae flos cum calycibus (kwiat pierwiosnka z kielichem), Rumicis herba (ziele szczawiu), Sambuci flos (kwiat bzu czarnego), Verbenae herba (ziele werbeny), w stosunku 1:3:3:3:3, ekstrahowanych etanolem (59% v/v). Tabletki drażowane (opakowania po 50 szt., 100 szt. i 200szt.). 1 tabletka drażowana zawiera następujące substancje czynne: Gentianae radix (korzeń goryczki) 6,000 mg, Primulae flos cum calycibus (kwiat pierwiosnka z kielichem) 18,000 mg, Rumicis herba (ziele szczawiu) 18,000 mg, Sambuci flos (kwiat bzu czarnego) 18,000 mg, Verbenae herba (ziele werbeny) 18,000 mg. Wskazania: Wspomagająco w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych zatok. Dawkowanie: Krople: Dorośli: doustnie, zazwyczaj 3 razy na dobę 50 kropli, co odpowiada 3,1 ml w dawce jednorazowej. Dzieci w wieku szkolnym (od 6 lat): doustnie, zazwyczaj 3 razy na dobę 25 kropli, co odpowiada 1,55 ml w dawce jednorazowej. W szczególnych przypadkach dawkę można zwiększyć dwukrotnie. Produkt Sinupret® krople doustne może być podawany po rozpuszczeniu w niewielkiej ilości płynu lub bez rozpuszczania. Tabletki drażowane: Dorośli: doustnie zazwyczaj 3 razy na dobę po 2 tabletki drażowane. Dzieci w wieku szkolnym (od 6 lat): doustnie zazwyczaj 3 razy na dobę 1 tabletkę drażowaną. W szczególnych przypadkach dawkę można zwiększyć dwukrotnie. Tabletki należy połykać w całości z niewielką ilością wody. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Wrzody żołądka, wrzody dwunastnicy i nadkwasota żołądka. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności: Jeżeli objawy trwają dłużej niż 7-14 dni lub nawracają okresowo, pacjent powinien skonsultować się z lekarzem. Krople: Ten produkt leczniczy zawiera 19% obj. alkoholu. Może być szkodliwy dla osób uzależnionych od alkoholu. Obecność alkoholu należy również uwzględnić stosując produkt u kobiet w ciąży lub karmiących piersią i grupach zwiększonego ryzyka, takich jak osoby z chorobami wątroby, padaczką, urazem lub chorobą mózgu. Ze względu na zawartość alkoholu produktu nie należy stosować u dzieci poniżej 6 lat. Tabletki drażowane: Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy, niedoborem sacharozy-izomaltazy, rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy lub niedoborem laktazy (typu Lappa) nie powinni przyjmować produktu leczniczego. Działania niepożądane: Zaburzenia żołądka i jelit: zaburzenia żołądkowo – jelitowe, np. ból brzucha, nudności (częstość nieznana – nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Zaburzenia układu immunologicznego: reakcje nadwrażliwości – osutka, rumień, świąd, obrzęk naczynioruchowy, duszność, obrzęk twarzy (częstość nieznana – nie może być określona na podstawie dostępnych danych). W przypadku wystąpienia alergicznych reakcji skórnych należy przerwać stosowanie produktu Sinupret® i skonsultować się z lekarzem. Podmiot odpowiedzialny: Bionorica SE, 92308 Neumarkt, Niemcy. Przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego: Bionorica Polska Sp. z o.o., ul. Pandy 8, 02-202 Warszawa. Pozwolenie MZ nr 7637 i 7638. Lek wydawany bez recepty.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

2010/03/Re/Sin4

Tradycyjny produkt leczniczy roślinny z określonymi wskazaniami wynikającymi wyłącznie z długotrwałego stosowania

numer 6 vita MEDIUM 13

zdrowie

Porady lekarza

fot. photoXpress.com

Po czym poznać, że się ma chorą tarczycę?

Na nasze pytania odpowiada lek. med. Marta Trojanowska-Cuber

Przypuszczam, że pytając o objawy wskazujące na chorą tarczycę miała Pani, bądź Pan na myśli oznaki „najbardziej popularnych” chorób tarczycy, czyli nadczynność czy też niedoczynność tarczycy. O nadczynności tarczycy mogą świadczyć utrata masy ciała, często przy dobrym apetycie, osłabienie, drażliwość, niepokój, trudności w koncentracji, pobudzenie psychoruchowe, retrakcja powiek (wrażenie wpatrywania się), wzmożenie potliwości, wypadające, łamliwe włosy, czasem powiększenie obwodu szyi, uczucie kołatania serca, biegunki, niekiedy uczucie duszności. Natomiast dla niedoczynności tarczycy charakterystyczne są przyrost masy ciała, ogólne spowolnienie i osłabienie, uczucie chłodu, zmniejszona tolerancja zimna, blada, sucha skóra, niskie ciśnienie tętnicze krwi, matowy głos, chrypka, przewlekłe zaparcia, również zaburzenia koncentracji, labilność emocjonalna, czasem depresja. Jednak należy pamiętać, że objawy te mogą występować również w innych jednostkach chorobowych, dlatego bez zgłoszenia się do lekarza i bez wykonania badań dodatkowych nie można rozpoznać chorób tarczycy.

Mam 5-letniego synka. Czy mogę na własną rękę dawać mu na przeziębienie np. pół tabletki polopiryny? U dzieci poniżej 12 roku życia przeciwwskazane jest podawanie polopiryny!!! Najpoważniejszym błędem popełnianym przez rodziców jest podawanie w przypadku przeziębienia czy gorączki leków zawierających kwas acetylosalicylowy, a więc polopiryny czy aspiryny, gdyż leki te mogą wywołać więcej działań niepożądanych niż spodziewanego pożytku. Do najpoważniejszych skutków ubocznych stosowania tych leków u maluchów należy wystąpienie u dzieci zespołu Reye’a, który bardzo często kończy się śmiercią. Mogą wystąpić także drgawki, obrzęk warg czy języka. Zwiększenie prawdopodobieństwa wystąpienia działań niepożądanych pojawia się w przypadku zastosowania tych leków przy infekcji wirusowej grypy czy ospy. Należy pamiętać że u dzieci poniżej 12 roku życia nie wolno stosować również pyralginy, która jest składnikiem wielu złożonych leków na przeziębienie, ponadto szkodliwe są preparaty zawierające kodeinę (lek przeciwkaszlowy) czy efedrynę (pseudoefedryna w wielu lekach dostępnych bez recepty zmniejszających obrzęk śluzówki nosa). Przeciwwskazane jest w przypadku tych leków podawanie nawet pół tabletki leku, o czym bardzo często zapominają rodzice. O tym, że leków tych nie wolno stosować u dzieciaków informują ulotki, dlatego przed zastosowaniem każdego specyfiku u dziecka należy dokładnie zapoznać się z ulotką. Dzieci mają inną wrażliwość na leki niż dorośli, dlatego najwłaściwiej i najbezpieczniej byłoby przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku bez recepty poradzić się lekarza, który dokładnie określi czy dany lek może być zastosowany i ustali ewentualną dawkę. Około 50% zatruć u dzieci to zatrucia właśnie lekami, szczególnie tymi stosowanymi bez recepty i bez nadzoru lekarza.

14 vita MEDIUM numer 6

Od dzieciństwa mam na ciele kilka większych znamion. Czy mogą one być niebezpieczne? Czy powinnam je wyciąć? Znamiona są to nieprawidłowości rozwoju skóry o charakterze głównie wrodzonym, nie są dziedziczne, czasem mogą ujawnić się w wieku późniejszym. W zależności od punku wyjścia, znamiona dzielimy na naskórkowe, melanocytowe, wychodzące z gruczołów łojowych, wychodzące z gruczołów potowych, naczyniowe. Znamiona mają zazwyczaj charakter łagodny, ale dlatego że z czasem ich charakter może zmienić się na złośliwy, wymagają one bacznej uwagi. Nie należy podrażniać znamion, nie powinno się wystawiać ich na bezpośrednie działanie promieniowania ultrafioletowego, przed opalaniem konieczne jest używanie kremów z filtrami. No i najważniejsze to obserwować znamiona i zwracać uwagę na wszelkie zmiany w obrębie znamion. Jeśli zauważymy, że znamię jest niesymetryczne, zmieniło kolor, kształt, powiększyło się, zmieniło swoją strukturę, zaczęło swędzieć lub krwawić to należy koniecznie zgłosić się do lekarza, gdyż najprawdopodobniej będzie konieczne usunięcie znamienia. Czasem znamiona usuwa się również ze względów estetycznych. Ponieważ ma Pani wątpliwości jaki charakter mają Pani znamiona radziłabym udać się do lekarza dermatologa, który obejrzy i oceni znamiona.

Domowa apteczka

zdrowie

fot. photoXpress.com(4)

Bratek na piękną skórę i lepsze krążenie

Na dolegliwości trawienne: owoce i ziółka! Na każdą trawienną dolegliwość możemy znaleźć naturalne antidotum. Jeśli cierpimy na wzdęcia, z pomocą przyjdzie nam napar z kminku. Kminek należy zmielić i jedną łyżeczkę miału zalać szklanką wrzątku. Przykrywamy, odstawiamy na kwadrans i pijemy. Kminek można zastąpić nasionami kopru włoskiego. Na mdłości najlepszy jest napar z mięty lub rumianku, gdyż te zioła usprawniają trawienie działając żółciopędnie. Można również przy tej dolegliwości stosować korzeń imbiru. Przy biegunce warto sięgnąć po napar z borówki (zwykłej, polskiej czernicy). Do przygotowania tego naparu możemy zaróno suszonych liści jak i owoców. Jedną łyżkę borówki należy zalać szklanką wrzącej wody i następnie gotować kilka minut. Taki napój po wystudzeniu należy pic kilka razy dziennie. Zaparcia pozbędziesz się, jeśli będziesz podjadać suszone śliwki, a na uczucie pełności stosuj napary z szałwi lub dziurawca.

Bratek od wieków jest znany i stosowany w medycynie naturalnej. Współczesne leki często sięgają po to lecznicze zioło, a przeprowadzane badania potwierdzają jego skuteczność. Bratek najczęściej stosowany jest od zewnątrz, jako tonik w leczeniu młodzieńczego trądziku a także przy innych chorobach skóry. Herbatki z bratka (dostępne w każdej aptece) możemy pić przy pierwszych objawach przeziębienia. Zwykle dawka wynosi 100ml 2-3 razy dziennie. Kolejną właściwością bratka jest jego pozytywny wpływ na układ krążenia - napary z bratka zapobiegają występowaniu żylaków i są stosowane w leczeniu hemoroidów.

Imbir: wspomaga koncentrację, poprawia krążenie Ta orientalna przyprawa znana jest do wieków. Początkowo stosowano ją głównie jako afrodyzjak - imbir jest pikantny, dzięki czemu silnie pobudza krążenie krwi. Ta roślina ma także inne właściwości: działa antyseptyczne, bakteriobójczo i przeciwzapalnie. Odświeża także oddech. Jak już wspominaliśmy, imbir poprawia krążenie krwi i działa rozgrzewająco. Ma to zbawienny wpływ choćby na działanie naszego mózgu - imbirowe ciasteczka, czy inna potrawa zawierająca imbir znacznie polepszy naszą zdolność koncentracji. Właściwości pobudzająco-rozgrzewające imbiru są wykorzystywane w licznych kosmetykach np. przeciwcellulitowych a także lekach przeciwzapalnych i przeciwreumatycznych. REKLAMA

Żurawina pomoże przy dolegliwościach kobiecych i problemach z układem moczowym Żurawina jest powszechnie stosowana do leczenia zapaleń dróg moczowych, kamicy nerkowej, a także jako środek poprawiający odporność organizmu. Niemal co trzecia kobieta ma problemy z drogami moczowymi. Niestety, najczęściej w takich przypadkach stosuje się leczenie antybiotykowe, które z kolei bardzo źle wpływa na florę bakteryjną znajdującą się w jelitach. Dobrą wiadomością jest więc ta, że sok z żurawin może stanowić skuteczną alternatywę dla antybiotyków. Związki roślinne zawarte w żurawinie ograniczają namnażanie bakterii E. Coli. Równocześnie żurawina nie działa bakteriobójczo wobec pożytecznych drobnoustrojów, które znajdują się w jelitach. Żurawina ma także dużo witaminy C, dlatego warto po nią sięgnąć przy przeziębieniu. numer 6 vita MEDIUM 15

na ratunek

nogom D

ługotrwały zastój krwi w żyłach powierzchownych kończyn dolnych znacznie zwiększa ciśnienie żylne i prowadzi do stopniowego rozszerzania, uszkadzania ścian żył postępującej niewydolności. Nadmiar płynu nie odprowadzonego żyłami na czas z przestrzeni międzykomórkowej nóg prowadzi do obrzęku. Obrzęk, początkowo miękki, ciastowaty, ustępujący po nocnym wypoczynku, czasami sięga aż do kolan. Z czasem utrwala się i nasila, twardnieje, nie ustępuje nawet po długotrwałym uniesieniu kończyny. Jeśli objawy są przejściowe - pojawiają się np. po długim staniu w upalny dzień - taka przemijająca niewydolność żylna nie jest jeszcze objawem choroby. Jednak u osób z częstymi zaburzeniami mikrokrążenia lub po zakrzepicy żylnej obrzęki są dużo cięższe i mają nawracający charakter. Stają się często przyczyną trudności w chodzeniu i w wykonywaniu pracy zawodowej oraz zwiastunem żylaków. Obrzęk jest znakiem, że naczynia włosowate oraz naczynia chłonne nie są w stanie odprowadzić nadwyżki płynu międzykomórkowego przesączanego pomiędzy naczyniami a tkankami w mikrokrążeniu. Częste obrzęki zwiastują początek choroby żylakowej. Niedomoga krążenia pociąga za sobą zastój i rozszerzenie kapilarów tętniczych i żylnych, których pory się rozszerzają. Płynna część osocza przenika przez włośniczki do tkanek. Pod wpływem substancji zapalnych wytwarzanych w zastoju krwi, ścianki żylne naczyń włosowatych ulegają uszkodzeniu, pękają, śródbłonki łamią się, sieć naczyń włosowatych staje się „dziurawa” i do tkanek przenika nadmierna ilość osocza. Tworzy się obrzęk. Płyny te nie mogą powrócić do krążenia z powodu zwiększonego ciśnienia w części żylnej naczyń włosowatych oraz zwiększonego ciśnienia płynu tkankowego, zawierającego dużo białka przenikającego przez uszkodzone włośniczki. Zastój żylny powoduje aktywację mediatorów stanu zapalnego w tkankach okołożylnych i żyłach, co prowadzi do osłabienia ściany naczyń i uszkodzenia zastawek. Dochodzi do wzrostu ciśnienia krwi w dolnych odcinkach żył a następnie pojawia się narastający ciężar w nogach, zwłaszcza po całodziennym chodzeniu, czy długotrwałym staniu. Zwiększa się przepuszczalność naczyń włosowatych dla osocza krwi. Stąd obrzęki i bóle nóg, narastające zwłaszcza po dłuższym staniu lub chodzeniu. Zastój krwi w żyłach powierzchniowych zwiększa ciśnienie hydrostatyczne w układzie żylnym nóg, co może doprowadzić do poszerzenia pni żylnych. Na skutek rozciągania ściany żyły dochodzi do zwiększonej przepuszczalności płynów do przestrzeni poza naczyniowej i powstania obrzęków. Obrzęki te zwykle ustępują po odpoczynku nocnym. Również pojawiające się przy żylakach obszary zastoju krwi i ogniska zakrzepicy sprzyjają powstawaniu zapaleń tkanki podskórnej. W bardziej zaawansowanym stadium choroby obrzęk staje się twardy, utrwalony. Najczęściej zlokalizowany jest w okolicach kostek

16 vita MEDIUM numer 6

a nawet do wysokości 1/3 dolnej goleni. W leczeniu obrzęków kończyn dolnych mają zastosowanie dwie podstawowe metody: farmakoterapia i kompresjoterapia. Leki flebotropowe poprawiają napięcie ścian naczyń żylnych, zmniejszają przepuszczalność śródbłonka i tym samym redukują obrzęki kończyn dolnych. Wpływają również na poprawę dystrybucji krwi i utlenowanie tkanek. Znany jest również wpływ niektórych grup leków flebotropowych na usprawnienie właściwości reologicznych mikrokrążenia. Najstarszą i najliczniejszą grupą leków stosowanych w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej są leki pochodzenia roślinnego. Zalicza się do nich benzopireny, saponiny, wyciąg z pestek winogron, Gingko biloba, a także wyciąg z czarnej jagody. Najpowszechniej stosowaną substancją z tej grupy jest diosmina. Zmniejsza ona dolegliwości związane z niewydolnością żylną. Przynosi ulgę likwidując lub osłabiając uczucie „ciężkości nóg”. Dzięki poprawie właściwości reologicznych mikrokrążenia prowadzi do zmniejszenia obrzęków na goleni i na stopie. Inną metodą jest kompresjoterapia, polegająca na stosowaniu opasek, pończoch uciskowych o stopniowanej skali ucisku, które przeciwdziałają tworzeniu się obrzęków i ułatwiają odpływ krwi i chłonki z kończyn.

dr n. med. Adam Płoński specjalista chirurg Centrum Medyczne „ProVena” Poradnia Chirurgii Naczyń Białystok, ul. Wesoła 17/1 tel. 85 74 22 488, 668 630 330 www.pro-vena.pl

fot. photoxpress.com

zdrowie

uroda

www.phlebodia.pl

Widocznie piękniejsze nogi ✽ zmniejsza obwód w kostce** ✽ zmniejsza objawy żylaków nóg ✽ pomaga zwalczać ból nóg ✽ zmniejsza uczucie ciężkości nóg

LEK NY DOSTĘP BEZ Y RECEPT

tabletka = dziennie*

opakowanie miesięcznie

Nazwa produktu leczniczego: Phlebodia, 600 mg, tabletki powlekane. Nazwa powszechnie stosowana substancji czynnej: diosmina. Dawka substancji czynnej lub stężenie substancji czynnej: 1 tabletka zawiera 600 mg diosminy (Diosminum). Postać farmaceutyczna: Tabletki powlekane. Wskazania terapeutyczne do stosowania: Zmniejszenie objawów niewydolności krążenia żylnego w obrębie kończyn dolnych (żylaki kończyn dolnych), uczucia ciężkości nóg, bólów, dolegliwości spowodowanych zespołem niespokojnych nóg zmuszających do zmiany pozycji ciała. Krótkotrwałe leczenie objawowe żylaków odbytu w okresie zaostrzeń dolegliwości. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na diosminę lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Stosowania produktu leczniczego nie zaleca się w okresie karmienia piersią. Podmiot odpowiedzialny: LABORATOIRES INNOTHERA, 10 Avenue Paul Vaillant Couturier, BP35 94111 Arcueil CEDEX, Francja. * W przewlekłej niewydolności żylnej. ** Zuccarelli F. Diovenor 300. Etude de l’activite therapeuticue pendant 3 mois sur les oedemes des membres inferieurs lies a une maladie veineuse fonctionnelle ou organique. No 343 Tribune Medicale 29 septembre 1990. Badanie przeprowadzono na preparacie Diovenor zarejestrowanym w Polsce pod nazwa Phlebodia. W badaniu podawano 600 mg na dobe w 1 lub 2 dawkach.

PHL-POL-07-09-2010

Dodatkowych informacji udziela: Abbott Products Polska Sp. z o.o., ul. Orzycka 6, 02-695 Warszawa, tel: +48 22 330 71 00; fax: + 48 22 330 72 00.

PRZED UŻYCIEM ZAPOZNAJ SIĘ Z ULOTKĄ, KTÓRA ZAWIERA WSKAZANIA, PRZECIWWSKAZANIA, DANE DOTYCZĄCE DZIAŁAŃ NIEPOŻĄDANYCH I DAWKOWANIA ORAZ INFORMACJE DOTYCZĄCE STOSOWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO, BĄDŹ SKONSULTUJ SIĘ Z LEKARZEM LUB FARMACEUTĄ, GDYŻ KAŻDY LEK NIEWŁAŚCIWIE STOSOWANY ZAGRAŻA TWOJEMU LUBMEDIUM ZDROWIU. 17 numerŻYCIU 6 vita

zdrowie

Nie daj się chorobom

aszą naturalną bronią w walce z bakteriami i wirusami jest układ immunologiczny. Niestety w dzisiejszych czasach jest on narażony na osłabienie z powodu złej diety, stresu, nałogów, a także różnego rodzaju zanieczyszczeń. Suplement diety I-mune jest idealny dla każdego, kto dba o zdrowie i pragnie ustrzec się przed zachorowaniami! I-mune zawiera innowacyjny, opatentowany składnik aktywny – Wellmune®. Wzmacnia on układ odpornościowy, chroni zdrowie i pozytywnie wpływa na ogólne samopoczucie. Cena sugerowana: 69 zł.

na ratunek gardłu

dy zaobserwujesz pierwsze objawy infekcji, ból gardła , zastosuj lek o udowodnionej skuteczności i bezpieczeństwie. Do grupy nowoczesnych , skutecznych, bezpiecznych leków na ból gardła należy Tantum Verde Forte. Specjalnie stworzony aerozol umożliwia szybkie i precyzyjne podanie leku w miejsce objęte stanem zapalnym. Tantum Verde Forte zawiera benzydaminę, która wykazuje właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, oraz miejscowo znieczulające. Działa on również przeciwobrzękowo i antyseptyczne. Po zastosowaniu miejscowym benzydamina przenika przez błonę śluzową jamy ustnej, gromadzi się miejscowo w tkance objętej stanem zapalnym wywierając efekt terapeutyczny. Benzydamina po zastosowaniu miejscowym w minimalnym stopniu wchłania się do krążenia i praktycznie nie działa ogólnie stąd wysoki profil bezpieczeństwa. Cena sugerowana: ok. 25 zł

Nowości w serii Pharmaceris T

rądzik to problem wynikający z nieprawidłowości w pracy gruczołów łojowych. Seria Pharmaceris T- Dermopielęgnacja skóry trądzikowej wspomaga kuracje skóry ze zmianami zapalnymi i zaskórnikami, ze skłonnością do przetłuszczania, czy z rozszerzonymi porami.

SEBOSTATIC NOC - Aktywny krem przeciwtrądzikowy Kwas azelainowy zawarty w kremie zwalcza i redukuje trądzik, reguluje wydzielanie sebum i zmniejsza przetłuszczanie się skóry. Zapobiega powstawaniu zaskórników i nowych zmian trądzikowych. Innowacyjne połączenie salicylanu sodowego i wyciągu z ogórka delikatnie złuszcza powierzchniowe warstwy zrogowaciałych komórek naskórka, pozostawiając skórę oczyszczoną, zregenerowaną i rozjaśnioną. Alantoina łagodzi podrażnienia. Cena: 38,90 zł

PURI-SEBOGEL - Antybakteryjny żel myjący T do twarzy Żel skutecznie zastępuje w oczyszczaniu tradycyjne środki myjące. Usuwa zanieczyszczenia, łagodzi podrażnienia i zaczerwienienia skóry wywołane zmianami trądzikowymi. Salicylan sodowy złuszcza powierzchniowe warstwy zrogowaciałych komórek pozostawiając skórę odświeżoną i zmatowioną. Zawarte w żelu innowacyjne składniki aktywne hamują reakcje zapalne, poprawiają nawilżenie i miękkość skóry. Kwas migdałowy o właściwościach antybakteryjnych reguluje produkcję sebum, zapobiega powstawaniu zaskórników i nowych zmian trądzikowych. Cena: 24,90 zł

18 vita MEDIUM numer 6

zdrowie

zawsze czyste dłonie

el do higieny rąk AMUKINA został specjalnie opracowany do dokładnego oczyszczania skóry rąk. Jego szczególna formuła jest odporna na spłukiwanie wodą, zawiera również substancje wykazujące działanie antybakteryjne. Preparat AMUKINA działa zaledwie po 15 sekundach. Zapewnia czystość, przyjemny zapach rąk, a skóra pozostaje aksamitna w dotyku. Jest idealny do stosowania w każdej sytuacji, w której pragniemy mieć dokładnie oczyszczone ręce. Poza domem, gdy nie mamy dostępu do wody i mydła (na przykład podczas podróży, delegacji, w środkach transportu publicznego, po dotykaniu pieniędzy itp.); w domu, przed gotowaniem lub w celu wyeliminowania nieprzyjemnego zapachu rąk (na przykład czosnku, cebuli, ryby, serów). Daje wrażenie świeżości i czystości jak po umyciu rąk tradycyjną metodą. Cena sugerowana: op. 80 ml. – ok. 12 zł

kobiece wsparcie terapii

dobra kondycja stawów

kres zimy to czas wzmożonej częstości zachorowań na grypę czy inne infekcje wirusowe, których powikłania wymagają zastosowania antybiotyków. Niestety antybiotyki wyjaławiają organizm, co może skutkować naruszeniem prawidłowej flory bakteryjnej w pochwie, a tym samym prowadzić do infekcji dróg rodnych chorobotwórczymi mikroorganizmami. Tabletki dopochwowe FEMINELLA® VAGI C – pomagają w odbudowie ekosystemu pochwy. Cena sugerowana : ok. 27 zł./op.

SEBOSTATIC MATT - Intensywnie matujący krem do twarzy SPF 10 Dzięki zawartości wyciągu z łopianu o właściwościach przeciwtrądzikowych, krem skutecznie normalizuje wydzielanie sebum i łagodzi zaburzenia czynności skóry trądzikowej, pozostawiając skórę matową w ciągu dnia. Biotyna utrzymuje prawidłowy stan skóry, zmniejsza podrażnienia i zaczerwienienia skóry. Specjalistyczne połączenie Glucamu® i kolagenu roślinnego pozostawia skórę nawilżoną i gładką. Przeznaczony do codziennej pielęgnacji skóry trądzikowej z już istniejącymi zmianami, ze skłonnością do powstawania nowych zmian i zaskórników, przetłuszczającej się. Krem rekomendowany do stosowania na dzień. Cena: 38,90 zł SEBO-MICELLAR - Płyn micelarny T do delikatnego oczyszczania i demakijażu twarzy Płyn bardzo delikatnie i skutecznie usuwa zarówno zanieczyszczenia skóry twarzy jak i makijaż bez konieczności użycia wody. Innowacyjny, specjalistyczny kompleks oparty na wyciągu z łopianu, biotyny, soli cynku oraz kwas migdałowy działają antybakteryjnie i normalizują wydzielanie sebum. Zawarty w płynie glukonian cynku i olej jojoba hamują rozwój trądziku, reakcje zapalne i poprawiają nawilżenie skóry. Cena: 25,90 zł

ak wynika z badań - po 50. roku życia dolegliwości stawów występują u prawie 70% populacji – wzrasta ryzyko zwyrodnień i kontuzji – kolan, bioder i rąk. Istnieje wiele sposobów pomagających utrzymać układ ruchowy, w tym stawy, w dobrej formie. Podstawą jest utrzymanie odpowiedniej wagi ciała oraz diety, czasem trzeba sięgnąć po bardziej specjalistyczne zabiegi fizjoterapeutyczne. Skutecznym sposobem dbania o dobrą kondycję stawów jest także suplementacja odpowiednimi preparatami, wspomagającymi stawy i układ ruchowy. Jednym z takich innowacyjnych preparatów, zawierających 4-stopniową formułę (chlorowodorek glukozaminy, imbir lekarski, mangan i witamina C), jest ArthroStop® PLUS z Imbirem. Cena sugerowana: ok. 51 zł -100 tabletek

NA MĘSKIE PROBLEMY

wiekiem sprawność seksualna może się nieco zmniejszyć. Jest to związane z przemianami w gospodarce hormonalnej organizmu mężczyzny, ale także w dużym stopniu z trybem życia. Alkohol, papierosy, nieodpowiednia dieta, stres, brak ruchu – wszystko składa się na mniejsze lub większe problemy ze zdrowiem, jak również obniżenie sprawności seksualnej. Coraz więcej młodych mężczyzn, nawet przed trzydziestką, doświadcza problemów seksualnych, najczęściej dotyczy to zaburzeń erekcji. Organizm jest w ciągłym napięciu, z czasem przestaje prawidłowo funkcjonować. Problemy w sypialni, tym bardziej dla młodego mężczyzny, indukują jeszcze większy stres, zmniejszają poczucie wiary we własne siły. To wszystko może powodować pogłębianie się zaburzeń w późniejszym czasie, dlatego warto od razu sięgnąć po preparat, który uwolni od tego typu zahamowań! VITASTERON jest odpowiedzią na Twoje problemy! Cena sugerowana: 39zł

fot. materiały prasowe

numer 6 vita MEDIUM 19

zdrowie lek. med. Artur Kruzel Specjalista chirurgii onkologicznej z 15 letnim doświadczeniem w tej dziedzinie. Na stałe pracue w Dziale Chirurgii Onkologicznej Świętokrzyskiego Centrum Onkologii. Doświadczenie i wiedzę w rozpoznawaniu i leczeniu nowotworów złośliwych zdobywał podczas licznych kursów, kongresów krajowych i zagranicznych. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej (PTCHO) i Europejskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej (ESSO) lek.med. Artur Kruzel przyjmuje także w nowootwartej poradni specjalistycznej PROMONT-MED. Centrum Usług Medycznych 25-020 Kielce, ul. Chęcińska 40A

Świadomość jest najważniejsza

Rozmowa z onkologiem, Arturem Kruzelem Na którą chorobę nowotworową Polacy chorują najczęściej i dlaczego? W Polsce podobnie jak w innych krajach wraz z wiekiem wzrasta częstość występowania nowotworów złośliwych, osiągając szczyt w okresie między 65-75 rokiem życia. Polacy chorują najczęściej na raka płuca, gruczołu krokowego i pęcherza moczowego, Polki natomiast na raka piersi, płuca i trzonu macicy. Obecnie uważa się, że powstawanie chorób nowotworowych uzależnione jest od genetycznych predyspozycji człowieka, mniej eksponuje się wpływ czynników środowiska. Czy nowotworom można zapobiegać? Jeśli tak, to w jaki sposób? Tylko niektórym - tym, o których wiemy, że mają uwarunkowanie genetyczne (dziedziczne) i zostaną w porę zdiagnozowane. Mam tu na myśli dziedziczne postaci raka piersi, raka jelita grubego, raka rdzeniastego tarczycy. Dużo możemy zrobić w tym względzie sami poprzez odpowied-

20 vita MEDIUM numer 6

ni aktywny tryb życia i zdrowe odżywianie - ograniczając spożycie tłuszczów zwierzęcych, wędzonych potraw, wysoko przetworzonej żywności, a przede wszystkim zlikwidowanie nałogu palenia tytoniu i spożycia wysokoprocentowego alkoholu. Jednym słowem powinniśmy więcej ruszać się, jeść więcej warzyw i owoców, nie palić i nie pić alkoholu. Trzeba również wspomnieć o prowadzonych na szeroką skalę programach przesiewowych raka jelita grubego, raka prostaty, raka piersi, raka szyjki macicy. To są badania mające na celu wykrycie choroby nowotworowej w stadium bezobjawowym, a więc najczęściej we wczesnej fazie, dającej najwięcej szans na wyleczenie. Informacje o takich badaniach pojawiają się w prasie, telewizji, Polacy są zapraszani listownie do poradni... Ważna jest więc świadomość pacjenta, aby nie bał się iść do lekarza, aby nie lekceważył pierwszych objawów choroby. Jakie są najczęstsze objawy raka? Przez wielu rak kojarzony jest z bólem. Jest

to objaw zwykle zaawansowanej choroby. Nasz niepokój (i lekarza rodzinnego) powinny wzbudzić: stany podgorączkowe przebiegające bez cech infekcji, uporczywy kaszel, osłabienie, brak apetytu, trudności z połykaniem pokarmów, niezamierzona utrata masy ciała, kilkutygodniowa chrypka, pojawienie się guzka na skórze lub pod skórą, zmiana wielkości i zabarwienia znamion barwnikowych, pojawienie się nowych plam barwnikowych, zaburzenia w oddawaniu stolca - zmiana rytmu wypróżnień, biegunki i naprzemienne zaparcia, wzdęcia brzucha, pojawienie się krwawień z naturalnych otworów ciała. Dlaczego chorujemy na nowotwory? Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na takie pytanie. Wiemy już jak dochodzi do powstania choroby nowotworowej, dlaczego dochodzi do transformacji nowotworowej komórki, ale nadal nie wiemy dlaczego tak się dzieje, że jedna komórka potrafi naprawić pojawiający

zdrowie się błąd w genie, czyli mutację, a inna nie i dochodzi wówczas do nieograniczonego podziału komórki i w ten sposób do tworzenia się guza nowotworowego z całymi dalszymi następstwami dla chorego. Czy da się całkowicie wyleczyć chorobę nowotworową? Tak. Wyniki leczenia nowotworów stopniowo poprawiają się. Mówi się nawet, że rak to choroba przewlekła. W onkologii przyjęło się okres 10- ciu lat za okres całkowitego wyleczenia z choroby nowotworowej. Na świecie udaje się wyleczyć do 60% chorych, u nas niestety mniej - około 40%. A więc jest dużo do poprawy. I nie chodzi tu tylko o sprzęt, nowoczesne centra diagnostyczno – lecznicze, ale przede wszystkim o poprawę wczesnej wykrywalności, profilaktykę i większą świadomość społeczeństwa i szkolenie lekarzy pierwszego kontaktu. Lekarz rodzinny nie powinien „odkładać” myśli , że ma chorego na nowotwór złośliwy, stosować długotrwałej diagnostyki i prób wielu metod leczenia w przypadku dłużej trwających objawów. Jak długo może trwać terapia? Czy można powiedzieć, że ktoś, kto przeszedł terapię jest już całkowicie wyleczony i nie zagraża mu nawrót choroby? Leczenie chorego jest najczęściej wielomiesięczne. Chory poza zabiegiem operacyjnym jest poddawany leczeniu uzupełniającemu - chemioterapią i radioterapią, niekiedy istnieje konieczność zastosowania takiego leczenia przed zabiegiem operacyjnym. Swoim pacjentom mówię o konieczności długiego leczenia, chory musi mieć czas na zaplanowanie swojego życia rodzinnego. Po zakończonym leczeniu chory zgłasza się do nas na badania kontrolne; ich częstość jest uwarunkowana okresem od zakończonego leczenia. Oczywiście przypadku pojawienia się powikłań lub niepokojących objawów pacjent zgłasza się natychmiast do lekarza prowadzącego. Chory musi mieć świadomość, że również wiele lat po zakończe-

niu leczenia może dojść do nawrotu choroby. Stąd konieczność regularnych, zaplanowanych wizyt w poradni onkologicznej. Ile w Polsce jest klinik onkologicznych? Nie znam dokładnej odpowiedzi. W każdym mieście akademickim działają kliniki onkologiczne, ponadto są Regionalne Centra Onkologiczne zapewniające leczenie onkologiczne na obszarze danego województwa. W ostatnich latach pojawiło się również kilka prywatnych klinik onkologicznych. To dużo czy mało? Jak na warunki europejskie nie mamy się czego wstydzić. Kliniki i centra onkologii oferują leczenie na najwyższym poziomie. Problem tkwi w dostępności do badań, diagnostyki, a wiec czasami w zbyt długim czasie od rozpoznania choroby do leczenia. Nowa klinika będzie nowocześniejsza od pozostałych? Co będzie ją wyróżniało? Nasz ośrodek oferuje pacjentom możliwość diagnostyki i terapii w zakresie chorób nowotworowych. Współpracuje z nami wielu znakomitych specjalistów z zakresu radiologii, patologii oraz chirurgii onkologicznej. Oferujemy pełny zakres diagnostyki i leczenia chorób piersi z wykorzystaniem naj-

nowocześniejszego sprzętu. Istnieje również możliwość przeprowadzania zabiegów operacyjnych w znieczuleniu miejscowym i ogólnym. Dziękuję za rozmowę.

Objawy ostrzegawcze raka: • • • • • • • • • • •

•

stany podgorączkowe przebiegające bez cech infekcji, uporczywy kaszel, osłabienie, brak apetytu, trudności z połykaniem pokarmów, niezamierzona utrata masy ciała, kilkutygodniowa chrypka, pojawienie się guzka na skórze lub pod skórą, zmiana wielkości i zabarwienia znamion barwnikowych, pojawienie się nowych plam barwnikowych, zaburzenia w oddawaniu stolca - zmiana rytmu wypróżnień, biegunki i naprzemienne zaparcia, wzdęcia brzucha, pojawienie się krwawień z naturalnych otworów ciała.

numer 6 vita MEDIUM 21

zdrowie

GwiazdoSprytki Kapsułki dla mądrej główki - mają postać żelowych kapsułek do żucia o smaku pomarańczowym, dlatego też są chętnie przyjmowane przez małych odkrywców. Suplement ten można podawać maluchom powyżej 4. roku życia. Wystarczy jedna kapsułka dziennie, aby nasza pociecha otrzymała 125 mg DHA pochodzącego z ryb, czyli odpowiednią dla jego organizmu, dzienną porcję kwasu omega-3. GwiazdoSprytki uzyskały pozytywną opinię Centrum Zdrowia Dziecka oraz Laur Konsumenta - „Odkrycie Roku 2010”. Cena: 30 kapsułek – ok. 26,50

POPCORNowe paluszki rybne Ryby, oprócz niezwykłych walorów smakowych, są także niezastąpionym źródłem łatwo przyswajalnego białka oraz cennych dla naszego organizmu minerałów, takich jak wspomagający układ odpornościowy selen. Ponadto stanowią źródło egzogennych aminokwasów, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Nieocenione jest również znaczenie ryb jako źródła kwasów tłuszczowych Omega 3, które regulują działanie układu nerwowego oraz krwionośnego. Wszyscy wiemy, że ryby są zdrowe, jednak trudno jest nakłonić dzieci do ich spożywania. Paluszki rybne firmy PESCANOVA, otoczone złocistą i chrupiącą panierką o smaku popcornu z pewnością staną się ulubionym posiłkiem każdego malucha. Cena ok. 7,58 zł /300g

Dieta kilkula

Zdrowie dziecka zaczyna się od zdro

ochamy nasze dzieci i chcemy by były silne i zdrowe. Niestety w natłoku informacji dochodzących do nas ze wszystkich stron, czujemy się zagubione. Czy dziecko powinno pić dużo mleka? Czy słodycze są zakazane? Czy to prawda, że jasne pieczywo jest niezdrowe? Zadajemy sobie te pytania często, ale trudno nam znaleźć wiarygodne źródło informacji. Może poza lekarzem. Dlatego też, krok po kroku wyjaśniamy, co powinno się znaleźć w diecie kilkulatka by wyrósł na zdrowego człowieka.

WITAMINY

Witamina C jest niezwykle ważna dla organizmu dziecka. Uczestniczy w procesie gojenia się ran, wpływa na przepływ krwi, odpowiada za stan kości, zębów, skóry i dziąseł. Głównym źródłem witaminy C są surowe i właściwie przetworzone owoce i warzywa. Najwięcej zawierają jej owoce kwaśne, a zatem cytrusy, truskawki, kiwi, czarna porzeczka. Wśród warzyw najbogatsze w witaminę C są: seler, brokuły, szpinak, papryka, kapusta, pomidory. Witamina D jest istotna, gdyż odpowiada za przyswajanie składników mineralnych. Pobudza wchłanianie wapnia i fosforu, równocześnie zapobiegając ich nadmiernemu wydalaniu. Dzięki niej kości są mocne i proste, zapobiega krzywicy zarówno u dzieci jak i dorosłych, a także osteoporozie. Najwięcej tej witaminy znajdziemy w rybach, tranie, jajkach, mleku i jego przetworach: serze, maśle i śmietanie.

MINERAŁY Często słyszymy, że nasza dieta jest uboga w minerały. Reklamy telewizyjne przekonują nas, że wszyscy dorośli cierpią na niedobór magnezu. W diecie dziecka szczególnie ważne są 2 pierwiastki: wapń oraz żelazo.

fot. materiały prasowe

22 vita MEDIUM

numer 6

Wapń jest niezbędny dla rozwoju układu kostnego dziecka. Zresztą, jest to pierwiastek którego potrzebujemy dostarczyć jak najwięcej, gdyż odpowiada za budowę zębów, krzepliwość krwi, pracę układu nerwowego, a także serca. Najwięcej wapnia zawierają: mleko i jego przetwory, żółty ser, ryby z puszki (np. szprot z ościami), soja, szczypiorek, zielona pietruszka.

zdrowie

atka

Przykładowe Menu Siedmiolatka

owego posiłku

Skoro już wiemy gdzie szukać najważniejszych witamin i minerałów, musimy przyswoić jeszcze jedną bardzo ważną informację. Poszczególne witaminy odpowiadają za przyswajanie poszczególnych minerałów. Źle połączone ze sobą składniki będą się nawzajem „wytrącać” i uniemożliwiać przyswajanie minerałów. Pamiętajmy: produkty bogate w żelazo łączymy zawsze z produktami bogatymi w witaminę C, natomiast bogate w wapń łączymy z tymi, które mają dużo witaminy D. Prawidłowo skonstruowany obiad to przykładowo: schab (czerwone mięso, dużo żelaza) w połączeniu z kiszoną kapustą i ziemniakami (źródło witaminy C).

Syrop Marsjanki Syrop Marsjanki został stworzony z myślą o najmłodszych dzieciach (już powyżej pierwszego roku życia). Może być podawany dzieciom starszym oraz osobom dorosłym. Zawiera wszystkie potrzebne witaminy i składniki mineralne, a także unikalny kompleks Imunactiv®, którego cztery aktywne substancje - beta glukan, bioflawonoidy, witamina C oraz cynk wpływają na właściwe funkcjonowanie systemu odpornościowego. Ma pyszny pomarańczowy smak i nie zawiera sztucznych barwników, słodzików czy substancji alergizujących. Cena: 150 ml – ok. 23,00zł

I śniadanie płatki kukurydziane z mlekiem II śniadanie 2 kromki ciemnego chleba z masłem, plasterkiem szynki, plasterkiem sera żółtego, kilkoma plasterkami świeżego ogórka, liściem sałaty sok pomarańczowy w kartoniku obiad zupa pomidorowa z makaronem, posypana natką pietruszki ziemniaki, gotowany schab, surówka z kiszonej kapusty, marchewki i jabłka kompot czereśniowy podwieczorek jabłko, batonik z musli, kilka orzechów kolacja 2 kromki jasnego chleba z masłem, wędzona makrela, ogórek kiszony herbata z cukrem

fot. iStockPhoto

Co z czym?

fot. Photoxpress

Drugi minerał, na który należy zwrócić uwagę w diecie dziecka to żelazo. Jego podstawową funkcją jest odpowiedzialność za produkcję hemoglobiny. Niedobór żelaza powoduje niedokrwistość czyli anemię. Produkty bogate w ten minerał to: chude mięso czerwone, drób, wątróbka, ryby, szczególnie makrele, sardynki, czy szprotki, żółtka jaj, rośliny, orzechy, ryż pełnoziarnisty, kasze gruboziarniste, chleb pełnoziarnisty, brokuły, buraki i suszone owoce.

dzienne zapotrzebowanie energetyczne ok. 2000 kcal

numer 6 vita MEDIUM 23

zdrowie

Kraków

stolicą neurofizjologii P

rzydatność kliniczna badań elektrofizjologicznych we współczesnej medycynie była tematem IX Zjazdu Towarzystwa Neurofizjologii Klinicznej, który po dwóch dekadach przerwy odbył się w Krakowie w dniach 14-16 października.

odczas trwania zjazdu zostały wygłoszone ciekawe wykłady m.in. z dziedziny elektromiografii, elektroencefalografii, polisomnografii oraz stymulacji magnetycznej. Na to prestiżowe medyczne wydarzenie do Krakowa przybyło ponad 500 lekarzy i specjalistów z całej Polski. Na zjeździe nie zabrakło prawdziwych sław świa-

ta medycznego. Licznie przybyli goście z zagranicy, wśród nich: Lewis P. Rowland i Judyta Juranek z Columbia University oraz Dorota Gribbin z University Hospital of Cornell and Columbia.

ykład inauguracyjny „Nasz flirt z genetyką” wygłosiła prof. Irena Hausmanowa-Petrusewicz, legenda polskiej neurologii i neurofizjologii. IX Zjazd Polskiego Towarzystwa Neurofizjologii Klinicznej został wzbogacony o część kulturalną: dla uczestników wystąpił Janusz Radek w swojej najnowszej muzycznej odsłonie i zaprezentował wspa-

Frekwencja na IX Zjeździe PTNK była imponująca. W tym medycznym wydarzeniu wzięło udział ponad 500 lekarzy z Polski i zagranicy 24 vita MEDIUM numer 6

niały „koncert na głos i ręce”. Wielbicieli muzyki klasycznej zachwyciła Zofia Kilanowicz, która po mistrzowsku wykonała pieśni Fryderyka Chopina.

o prestiżowe wydarzenie zorganizowali: Marta Banach (Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego IX Zjazdu PTNK) i Jan Kochanowski (Przewodniczący Komitetu Naukowego IX Zjazdu PTNK).

Dla uczestników zjazdu wystąpił Janusz Radek

Zmęczona?

Możesz mieć niedobór żelaza!

Organizm użytkuje żelazo do transportu życiodajnego tlenu do wszystkich swoich tkanek. Jednak wiele osób, szczególnie kobiet, dzieci, osób starszych i sportowców nie otrzymuje ARTYKUŁ SPONSOROWANY takiej ilości żelaza, jaką rzeczywiście potrzebuje. Czy trudno Ci dotrwać do końca dnia?

zmęczona ? dodaj sobie energii! Dodaj sobie energii!

Bardziej powszechne Żelazo jest niezbędne niż Ci się wydaje… Ponieważ Twój organizm nie jest

Naturalne rozwiązanie!

w Floradix, płynny suplement diety na stanie produkować żelaza sam, Ty bazie roślin zawierający żelazo pomaga musisz go dostarczać przez codzienną utrzymać prawidłowy poziom żelaza. dietę. Większość żelaza służy wytwa- Uzyskany z łatwo rozpuszczalnego rzaniu hemoglobiny – czerwonego glukonianu żelazawego oraz organiczbarwnika krwi. Żelazo jest niezbędne nej żywności i współdziałających w procesie dostarczania tlenu do witamin, Floradix jest łatwo przyswajalny i szybko uzupełnia poziom żelaza, organizmu. Dostarczanie wystarczającej ilości co pomaga odbudować potrzebną żelaza jest bardzo trudne. Przyswajal- dawkę energię! Płynna formuła ność żelaza można poprawić, jedząc Floradix oraz zawarte w nim ekstrakty więcej owoców i warzyw bogatych w z roślin takich jak koper włoski i kłącze witaminę C. Niestety inne produkty perzu pomagają utrzymać prawidłową spożywcze, np. otręby, mleko, czarna pracę układu trawiennego. uzupełnia poziomOznacza żelaza, cow przeciwieństwie pomaga to, że do herbata i kawa, zaburzają wchłanianie odbudować potrzebną dawkę energię! innych preparatów z żelazem Floradix żelaza. nie powoduje zaparć. Płynna formuła Floradix oraz zawarte diety na

Czy wiesz, że bardzo dużo kobiet ma niedobór żelaza? Może to powodować, że czujesz się słaba, zmęczona, podenerwowana i ciężko Ci jest się skoncentrować. Inne objawy niskiego poziomu żelaza to cienie pod oczami, bóle głowy, blada cera oraz zwiększone zapotrzebowanie na sen. Niedobór żelaza jest najbardziej powszechnym niedoborem składnika odżywczego na świecie. Ponieważ wyróżnia się wiele stopni niedoboru żelaza, nawet możesz nie być świadoNaturalne rozwiązanie! ma, że Twój poziom żelaza jest niski. Osoby starsze, sportowcy, ciężarne i Floradix, płynny karmiące kobiety orazsuplement wegetarianie mogą mieć zapotrzebobazie roślinzwiększone zawierający żelazo pomaga wanie na ten pierwiastek. utrzymać prawidłowy poziom żelaza.

Możesz mieć niedobór żelaza! Organizm użytkuje żelazo do transportu życiodajnego tlenu do wszystkich swoich tkanek. Jednak wiele osób, szczególnie kobiet, dzieci, osób starszych i sportowców nie otrzymuje takiej ilości żelaza, jaką rzeczywiście potrzebuje. Czy trudno Ci dotrwać do końca dnia? Bardziej powszechne niż Ci się wydaje… Czy wiesz, że bardzo dużo kobiet ma niedobór żelaza? Może to powodować, że czujesz się słaba, zmęczona, podenerwowana i ciężko Ci jest się skoncentrować. Inne objawy niskiego poziomu żelaza to cienie pod oczami, bóle głowy, blada cera oraz zwiększone zapotrzebowanie na sen. Niedobór żelaza jest najbardziej powszechnym niedoborem składnika odżywczego na świecie. Ponieważ wyróżnia się wiele stopni niedoboru żelaza, nawet możesz nie być świadoma, że Twój poziom żelaza jest niski. Osoby starsze, sportowcy, ciężarne i karmiące kobiety oraz wegetarianie mogą mieć zwiększone zapotrzebowanie na ten pierwiastek.

w nim ekstrakty z roślin takich jak koper włoski i kłącze perzu pomagają utrzymać pracę układu trawiennego. Uzyskany z łatwo rozpuszczalnego Użytkowniczki Floradix z 50 krajów prawidłową na całym świecie odczuły zmniejszenie Oznacza to, że w przeciwieństwie do glukonianu żelazawego oraz organicznej zmęczenia i stresu, a wiele z nich również wspomniało, że Floradix poprawił innych preparatów z żelazem Floradix nie żywności i współdziałających witamin, ich ogólną, jakość życia. Zaufaj Floradix, suplementowi z żelazem, który już powoduje zaparć. Floradix jest łatwo przyswajalny i szybko

od 50 lat cieszy się zaufaniem wielu kobiet na całym świecie.

REKLAMA

FLORADIX

naturalne rozwiązanie problemu niedoboru żelaza!

Żelazo jest niezbędne Ponieważ Twój organizm nie jest w stanie produkować żelaza sam, Ty musisz go dostarczać przez codzienną dietę. Większość żelaza służy wytwarzaniu hemoglo-

Użytkowniczki Floradix z 50 krajów na całym świecie odczuły zmniejszenie zmęczenia i stresu, a wiele z nich również wspomniało, że Floradix poprawił ich ogólną, jakość życia. Zaufaj Floradix, suplementowi z żelazem, który już od 50 lat cieszy się zaufaniem wielu kobiet na całym świecie. biny – czerwonego barwnika krwi. Żelazo jest niezbędne w procesie dostarczania tlenu do organizmu. Dostarczanie wystarczającej ilości żelaza jest bardzo trudne. Przyswajalność żelaza można poprawić, jedząc więcej owoców i warzyw bogatych w witaminę C. Niestety inne produkty spożywcze, np. otręby, mleko, czarna herbata i kawa, zaburzają wchłanianie żelaza.

- pomaga odzyskać energię i witalność, - glukonian żelazawy w formie płynnej, łatwo się wchłania - zawiera wyciągi roślinne i witaminę C - nie powoduje zaparć - nie zawiera alkoholu, dodatków syntetycznych, konserwantów i barwników, - jest szczególnie polecany kobietom w ciąży i matkom karmiącym oraz wegetarianom

Masz niedobór żelaza?

Często czujesz się apatyczna, słaba lub podenerwowana? Wyglądasz blado, nie masz apetytu, jesteś zmęczona? Często jest Ci zimno? Masz łamiące się włosy i paznokcie? Jesteś w ciąży, karmisz piersią albo planujesz macierzyństwo? Straciłaś dużo krwi (w wyniku operacji, wypadku lub krwiodawstwa)? Jesteś wegetarianką?

suplement diety Floradix

Na im więcej Pytań odpowiedziałaś „tak”, tym większe jest prawdopodobieństwo, że masz niedobór żelaza. Brak żelaza często jest niezauważalny, w takich sytuacjach pomocny jest Floradix.

suplement diety Floradix KINDERVITAL Pytaj w aptekach o toniki Floradix Nie zawiera: drożdży, glutenu, orzechów i laktozy, w limitowanej ofercie a zatem jest odpowiedni dla dzieci uczulonych na te substancje. z książkami Producent: Salus Haus GMbH&Co. KG, 83044 Bruckmhl, Niemcy Dystrybutor w Polsce: Zioło-Piast Hurtownia Farmaceutyczna Marian Zaremba ul. Północna 8b, 05-820 Piastów

Dostępny w aptekach i sklepach zielarskich oraz w

Więcej informacji na stronach internetowych: www. floradix.pl. www. salus-haus.com, www.ziolopiast.waw.pl

fot. photoxpress.com

zdrowie

O krok od zdrowej skóry,

czyli o leczeniu atopowego zapalenia skóry

O genezie atopowego zapalenia skóry, objawach choroby oraz sposobach jej leczenia rozmawiamy z dr n. med. Danutą Rosińską Borkowską, specjalistą w zakresie dermatologii. Jak można scharakteryzować atopowe zapalenie skóry? Atopowe zapalenie skóry to przewlekła i nawracająca choroba skóry, charakteryzująca się silnym świądem oraz widocznymi zmianami skórnymi. Pojawiają się one w różnych miejscach i mają różne nasilenie w zależności od wieku osoby chorej. Mimo licznych badań, wciąż nie poznano dokładnie przyczyny tej choroby, natomiast coraz więcej wiemy na temat mechanizmów jej występowania. Jednym z tych mechanizmów są skłonności genetyczne. U większości pacjentów cierpiących na AZS mamy do czynienia także z tzw. atopią, czyli „nadreaktywnością” różnych narządów np. skóry czy śluzówki przewodu oddechowego - na czynniki drażniące, tzn. alergeny. Upraszczając - dochodzi do zaburzeń mechanizmów regulujących i do nadprodukcji tzw. przeciwciał IgE. U większości chorych z AZS stwierdza się podwyższone poziomy tych właśnie przeciwciał w surowicy krwi. A zatem atopowe zapalenie skóry ma w głównej mierze podłoże alergiczne? Tak. W AZS kluczowe znaczenie ma rola alergenów. U niemowląt i małych dzieci na rozwój tej choroby mają wpływ przede

26 vita MEDIUM numer 6

wszystkim alergeny pokarmowe, u dzieci przedszkolnych i szkolnych zaczynają mieć wpływ także alergeny powietrzno pochodne. U młodzieży i osób dorosłych dodatkowo niekorzystnie wpływają czynniki psychiczne i sytuacje stresowe. U wszystkich chorych czynnikami prowokującymi zaostrzenia zmian i nawroty może być zanieczyszczenie środowiska, a także klimat. Groźne mogą być u niektórych chorych alergeny pokarmowe, ponieważ ich spożycie u osób uczulonych wywołuje natychmiastową reakcję alergiczną. Najczęściej występuje alergia na mleko krowie i jego produkty, jaja kurze, czekoladę, owoce cytrusowe, drobno pestkowe, ryby, soję, pszenicę oraz orzeszki ziemne. Jeśli chodzi o alergeny powietrzno pochodne, to należą do nich roztocza kurzu domowego, alergeny pyłków roślin przenoszone przez wiatr na duże odległości, a także alergeny pochodzenia zwierzęcego, znajdujące się m.in. w sierści i naskórku zwierząt. Jakie są najbardziej typowe objawy AZS? Najważniejszymi i najbardziej uciążliwymi objawami atopowego zapalenia skóry są świąd i zmiany skórne, a przede wszystkim przewlekłość i nawrotowość tych obja-

wów. Na skórze często pojawiają się silnie swędzące, rumieniowe grudki, które zlewają się w ogniska rumieniowo-naciekowe, liczne wydrapania, mogą pojawiać się także nadżerki, powierzchnie sączące. Ogniska dłużej trwające przybierają formę rumieniowo-złuszczającą. U niemowląt zmiany takie pojawiają się najczęściej na twarzy, szyi, na tułowiu i kończynach, u dzieci małych na kolanach, podudziach, dłoniach, śródstopiach, ale także na tułowiu. U dzieci starszych, młodzieży i osób dorosłych AZS występuje przede wszystkim na zgięciowych powierzchniach kończyn (doły łokciowe i podkolanowe). Jak radzić sobie ze zmianami skórnymi u osób cierpiących na AZS? Przede wszystkim należy leczyć zmiany skórne, doprowadzając do jak najszybszego ich ustąpienia, zmniejszać świąd i prowadzić systematyczną, prawidłową pielęgnację skóry. Badania przeprowadzone w ciągu ostatnich lat wykazały, że u chorych z AZS istnieje genetyczny defekt funkcji bariery naskórkowej, powodujący suchość skóry. Właśnie likwidowanie suchości skóry stało się jedną z podstawowych zasad terapii. Należy pamiętać, że objawy AZS nasilają m.in. takie czynniki, jak: wysoka

zdrowie temperatura, suche powietrze, pocenie się, noszenie ubrań z tworzyw sztucznych, działanie dymu tytoniowego. Nie bez znaczenia pozostaje z pewnością wpływ choroby na psychikę? Tak, i jest to bardzo skomplikowana kwestia. AZS dotyka przede wszystkim młode osoby, średnio co piąte dziecko ma objawy tego schorzenia. Z racji uciążliwych objawów widocznych „gołym okiem”, choroba ta może powodować poważne zaburzenia w rozwoju dziecka. Dzieci z AZS są rozdrażnione, niespokojne, mają kłopoty z koncentracją, z nauką, utrudnione kontakty z rówieśnikami. Wpływa to niekorzystnie na relacje rodzice - dziecko, często prowadzi do depresji i innych problemów psychicznych, spowodowanych ciężkim przebiegiem choroby, poczuciem wstydu i zażenowania własnym wyglądem, nie wspominając o cierpieniach, jakie niosą swędzące, piekące i często krwawiące zmiany na skórze. Dlatego AZS obniża jakość życia chorych i ich całych rodzin. Jakie są sposoby leczenia AZS? Leczenie AZS jest bardzo trudne i powinno być prowadzone indywidualnie dla każdego pacjenta, zależnie od wieku, postaci choroby, jej umiejscowienia, nasilenia oraz przebiegu.W leczeniu AZS od wielu lat stosowane są przede wszystkim preparaty kortykosteroidowe. Działają one miejscowo - przeciwzapalnie, immunosupresyjnie i zapobiegają świądowi. Ale należy pamiętać, że długotrwałe stosowanie kortykosteroidów może przynieść jednak wiele skutków ubocznych – takich, jak: zaniki skóry, rozstępy, rozszerzone naczynia włosowate, zmiany trądzikowe.Niewątpliwym przełomem w leczeniu AZS stało się wprowadzenie, stosunkowo niedawno, leków nowej generacji - tzw. inhibitorów kalcyneuryny. Największą zaletą tych preparatów jest brak działań ubocznych, które występują podczas stosowania innych substancji leczniczych. Działanie inhibitorów kalcyneuryny polega na hamowaniu aktywności komórek, odpowiedzialnych za procesy zapalne w organizmie człowieka. Wykazują one właściwości immunomodulujące i właśnie z tego powodu możliwe jest ich zastosowanie m.in. w różnych chorobach skóry. Znając patogenezę AZS, szczególnie w tej chorobie skóry znalazły one wskazania do stosowania. Pochodne kalcyneuryny są cenne zarówno w leczeniu, jak i zapobieganiu nawrotom AZS. Te nowoczesne preparaty są dobrze tolerowane. Jest wiele prac wykazujących, że długotrwałe, aktywne terapie stosowania 2 razy w tygodniu jednego z inhibitorów kalcyneuryny pozwalają chorym normalnie żyć, bowiem wydłużają one czas remisji i zapobiegają nawrotom choroby. Są one już od kilku lat szeroko stosowane na świecie, szczególnie w leczeniu AZS. W Polsce jednak taka nowoczesna terapia jest wciąż pełnopłatna i bardzo droga? Tak, w naszym kraju niestety leczenie tymi preparatami wciąż nie jest refundowane przez NFZ i jest to ich jedyny minus w nowych możliwościach terapeutycznych AZS. Terapia prowadzona przy użyciu inhibitorów kalcyneuryny jest powszechnie refundowana w Unii Europejskiej. Mimo bardzo wysokiej skuteczności i bezpieczeństwu tych preparatów Polska jest jednym z nielicznych krajów Europy, w których tego typu farmakoterapia nie jest objęta refundacją (razem m.in. z Litwą, Łotwą, Estonią, Maltą, Cyprem czy Islandią) Kiedy objawy AZS ustępują? Wiadomo, że gwarantem sukcesu w walce z AZS jest z pewnością dobrze prowadzone leczenie. W trzech czwartych przypadków objawy AZS ustępują w okresie dojrzewania. Należy jednak pamiętać, że mimo ustąpienia dokuczliwych dolegliwości, skóra pozostaje nadal sucha i wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych. Brak odpowiedniej pielęgnacji może spowodować nawrót choroby.

Warto wiedzieć: AZS to jedna z najbardziej uciążliwych chorób, występująca średnio aż u 10-12 procent całego społeczeństwa. AZS dotyka przede wszystkim dzieci w wieku do 5. roku życia oraz młodzież. Objawy atopowego zapalenia skóry stwierdzono aż u 15-20 procent dzieci będących w wieku szkolnym. Nie oznacza to jednak, że schorzenie to nie dotyczy dorosłych, ponieważ średnio co 20 dorosły człowiek ma objawy AZS. W ciągu ostatnich 20 lat zwiększyła się także znacznie zachorowalność na AZS – obecnie na schorzenie to zapada prawie trzykrotnie więcej osób niż w latach osiemdziesiątych. AZS jest schorzeniem powszechnie bagatelizowanym, ponieważ nie zagraża bezpośrednio życiu. Mimo to jest poważnym problemem społecznym, ponieważ jest chorobą często występującą, przewlekłą, obniżającą jakość życia pacjentów, wpływającą na zwiększoną absencję w pracy oraz powodującą problemy psychospołeczne zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Mimo, że nie poznano dokładnie przyczyn występowania AZS, to wiadomo, że w większości przypadków choroba ta pojawia się na tle alergicznym, a także uwarunkowana jest genetycznie. Inhibitory kalcyneuryny to nowa generacja preparatów, stosowanych w leczeniu atopowego zapalenia skóry (AZS). Ich działanie polega na hamowaniu aktywności komórek odpowiedzialnych za procesy zapalne w organizmie człowieka. Badania naukowe dowiodły, że inhibitory kalcyneuryny wykazują wysoką skuteczność w walce z AZS, nie wywołując przy tym istotnych skutków ubocznych. Są dobrze tolerowane i skuteczne zarówno w leczeniu choroby, jak i zapobieganiu jej nawrotom. Mimo, że terapia inhibitorami kalcyneuryny jest obecnie jednym z najskuteczniejszych i najbezpieczniejszych sposobów leczenia AZS, to w Polsce wciąż nie jest refundowana. REKLAMA

Pracownia Endoskopowa: gastroskopia, colonoskopia, rektoskopia Oœrodek wczesnej profilaktyki i leczenia cukrzycy z kompleksow¹ opiek¹ nad pacjentem.

TEKST: GARDEN OF WORDS

numer 6 vita MEDIUM 27

ukrzyca (diabetes mellitus) jest przewlekłą chorobą, której przyczyną jest zaburzenie wydzielania insuliny. Niedobór insuliny prowadzi do zaburzeń w zakresie wykorzystania glukozy przez komórki organizmu, co powoduje zwiększenie stężenia glukozy we krwi (hiperglikemię) oraz wydalanie glukozy wraz z moczem. Cukrzyca charakteryzuje się także zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek.

ludzi młodych cukrzyca spowodowana jest zniszczeniem lub niewydolnością komórek trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny. Ten rodzaj cukrzycy nazywany jest cukrzycą insulinozależną, typu 1 lub cukrzycą wieku młodzieńczego.

edług "Zaleceń klinicznych dotyczących postępowania u chorych na cukrzycę 2009” cukrzyca jest to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością róż-

nych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.

ludzi starszych, na ogół otyłych i z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycę wywołuje oporność na działanie insuliny. Ten rodzaj cukrzycy nazywany jest typem 2 i wymaga ciągłego przyjmowania odpowiednich leków doustnych. Często, z czasem, potrzebne jest także przejście na zastrzyki z insuliną.

Chory na cu Rozmowa z prof. zw. dr hab. med. Jackiem Sieradzkim, byłym kierownikiem Katedry i Kliniki Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

dodatek specjalny: cukrzyca

Jaka jest aktualna kondycja diabetologii? W Polsce – nie ma co ukrywać – sytuacja chorych na cukrzycę jest zła. Diabetologia w Polsce nie ma siły przebicia – o ile w ogóle jakieś dziedziny medycyny powinny mieć siłę przebicia. Występuje niesłychane niedofinansowanie diabetologii. Polscy pacjenci mają bardzo ograniczony dostęp do nowych technologii i nowych leków. Wiele nowych leków, które na zachodzie są już refundowane, w Polsce refundowane nadal nie są. Wiele technologii, np. pompy insulinowe są refundowane jedynie do 18-go roku życia, nie jest jednak zadowalająco refundowany osprzęt do tych pomp. Powyżej 18-go roku życia nie ma już żadnej refundacji. Zatem pacjent, który ma np. dwadzieścia parę lat i chce sobie kupić pompę, musi ponosić pełny koszt tego urządzenia. Zresztą, ministerstwo zgodziło się refundować pompy insulinowe dzięki Jurkowi Owsiakowi, którego fundacja zakupiła pompy insulinowe dla wszystkich dzieci chorych na cukrzycę. Te dzieci stopniowo dojrzewały, więc dla tych starszych ministerstwo zapewniło refundację. Podobnie zła sytuacja ma miejsce przy leczeniu stopy cukrzycowej. To jest droga procedura, ale jeśli się dobrze leczyło schorzenie, to chroni

28 vita MEDIUM numer 6

ukrzyca nieleczona lub niewłaściwie leczona jest jedną z głównych bezpośrednich i pośrednich przyczyn inwalidztwa oraz wczesnej umieralności. Długotrwały wpływ hiperglikemii jest przyczyną przewlekłych powikłań cukrzycy.Cukrzyca występuje u wszystkich ras ludzkich, a także u zwierząt. Pierwsze wzmianki o cukrzycy pojawiły się już w 1550 roku p.n.e. na hieroglifach egipskich. Opisywały one objawy cukrzycy typu 2. Pierwszy kliniczny opis tej jednostki chorobowej podał grecki lekarz Arteus z Kapadocji (30-90 n.e.). "Diabetes” z łacińskiego oznacza "płynący”, a "mellitus” - "słodki jak miód”. Tłumacząc więc "diabetes mellitus”, otrzymamy "słodkie przeciekanie”. Nazwa tej choroby jest związana z fenomenem wydzielania nadmiaru cukru z moczem. Był to pierwszy objaw, na podstawie którego zaczęto rozpoznawać cukrzycę. Początkowo nie znano bowiem jej przyczyn.

ak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), w 1985 r. było na świecie 30 mln diabetyków, zaś w 1998 roku już 140 mln. Szacuje się, że obecnie choruje ok. 175 milionów ludzi na całym świecie. Prawie 160 milionów choruje na cukrzycę typu 2. Wiąże się to z coraz powszechniejszą otyłością, która może nawet w 80% przyczynić się do powstania i rozwoju choroby.

becnie na cukrzycę cierpi w Polsce ponad 2 miliony Polaków. Szacuje się, że ok. 40% chorych w Polsce w ogóle nie wie o swojej chorobie. Pacjenci zgłaszają się do lekarza, gdy jest ona już bardzo zaawansowana. U 25% pacjentów stwierdza się powikłania cukrzycowe.

Zeszłoroczny Marsz Diabetyków z Przyjaciómi

TEKST: www.mojacukrzyca.org

cukrzycę

musi być samodzielny

Objął Pan patronat honorowy nad obchodami Światowego Dnia Walki z Cukrzycą. Po co organizuje się takie imprezy? To ma bardzo długą tradycję. Obchodzi się ten dzień 14 listopada, jest to data urodzin odkrywcy insuliny Frederika Bantinga. Celem obchodów jest pokazanie społecznego znaczenia cukrzycy. W Polsce szacuje się, że ok. 4% społeczeństwa choruje na cukrzycę, ale przecież nie jest najważniejsza liczba bezwzględna – na całym świecie procentowo wzrasta udział chorych na cukrzycę w ogólnej populacji. To jest choroba społeczna.

Międzynarodowy dzień chorego na cukrzycę nie jest zresztą tylko aktywnością lokalną, krakowską, czy aktywnością polską – to jest dzień, ogłoszony przez Światową Organizację Zdrowia. Dlaczego chorujemy na cukrzycę? Cukrzyca ma wiele twarzy. Jeśli chodzi o ten pierwszy, rzadszy typ cukrzycy, dotyczący około 10% chorych na cukrzycę, to znamy mechanizmy choroby, ale nie jesteśmy w stanie określić jej przyczyn – wiemy, że jest to choroba genetycznie uwarunkowana, opierająca się na autoagresji organizmu. Natomiast jeśli chodzi o pozostałe 90% chorych, czyli typ drugi, cukrzyca wynika ze stylu życia, czynników środowiskowych, przekarmiania, małej aktywności fizycznej. Częstość cukrzycy wzrasta równolegle z występowaniem otyłości. Aby tę epidemię zatrzymać, potrzebne są jednak pieniądze. Konieczna jest edukacja społeczna, takie akcje, jak dzień chorego na cukrzycę, aktywny udział prasy i mediów. Dotychczas co tendencja zachorowań jest wzrostowa. A czy to nie jest tak, że coraz częściej chorujemy, bo żyjemy w takich czasach? Wszędzie się spieszymy, a dostęp do zdrowej żywno-

numer 6 vita MEDIUM 29

dodatek specjalny: cukrzyca

ono przed amputacją. A finansowanie jest takie, że bardziej opłaca się zrobić amputację, niż leczyć stopę cukrzycową. Antybiotyki są drogie, nowoczesne opatrunki do leczenia stopy cukrzycowej są bardzo drogie i nie są w Polsce refundowane. Diabetologia w Polsce jest w złej sytuacji. Dzień chorego na cukrzycę to dobry moment, by to powiedzieć głośno: jesteśmy jednym z ostatnich krajów w Europie pod względem refundacji. Teraz pojawił się nawet projekt zmiany w refundacji insulin – wynika z nich, że insulina będzie 25% droższa niż dotychczas. To nie są dobre wiadomości dla chorego na cukrzycę.

zdrowie ści jest trudny? Zgadza się. Ale, żeby wykazać społeczeństwu te priorytety, musi pojawić się edukacja społeczna, czyli: trzeba dotrzeć do ludzi jeszcze zdrowych, albo jeszcze inaczej: dotrzeć do ludzi mających się za zdrowych. Do tej edukacji powinny przyłączyć się media w czasie największej oglądalności, szkoła, księża na ambonach. Jeśli oni wszyscy nie podejmą tematu cukrzycy, to częstość występowania tej choroby będzie nadal rosła. Są kraje – świetnym przykładem jest Finlandia – gdzie wprowadzono ogólnokrajowy program prewencji cukrzycy i który świetnie się sprawdził. W Polsce były wprowadzane takie programy? U nas – jak wspominałem – to bardzo źle funkcjonuje. Pracowałem w radzie, która powołała narodowy program prewencji i lecze-

mieć niezwykle światły i otwarty umysł, żeby sięgać z finansowaniem daleko poza swoją kadencję. Polityk chce mieć efekty w czasie swojej kadencji, aby mógł się nimi wykazać. Cukrzyca takich spektakularnych możliwości nie daje. Czy leczenie cukrzycy jest wobec tego jakoś nadzwyczajnie drogie? Zapobieganie cukrzycy jest tańsze, niż późniejsze leczenie powikłań ocznych, nerkowych, amputacji, czy kilkakrotnie częstszych chorób serca. Powikłania występują jednak w perspektywie kilku-kilkunastu lat. Wtedy te powikłania są ośmiokrotnie droższe niż zapobieganie. Jeśli teraz zaczniemy zapobiegać, to w przyszłości nie trzeba będzie ponosić kosztów transplantacji nerek i dializowania, inwalidztwa niewidzących chorych, czy mierzenia się z problemem rosnącej ilości zawałów. Zainwestowanie w dobre leczenie w tym momencie się po prostu opłaca – trzeba mieć stanowczą wizję i długą perspektywę.

Cukrzycę da się tak leczyć, aby każdy chory funkcjonował w społeczeństwie w pełnym wymiarze – najlepszym przykładem jest MIchał Jeliński, wioślarz, złoty medalista olimpijski, który choruje na cukrzycę.

dodatek specjalny: cukrzyca

nia cukrzycy. Dostaliśmy w pierwszym roku na ten program 500 tysięcy złotych, czyli dokładnie tyle, że można było zorganizować pilotaż rejestru chorych na cukrzycę i nic więcej. W drugim roku dostaliśmy 350 tysięcy, a później program został zlikwidowany. Żeby zrealizować ogólnospołeczny program zapobiegania cukrzycy, trzeba mieć kilkanaście a nawet kilkadziesiąt milionów złotych, Dla porównania – programy onkologiczne, czy kardiologiczne są finansowane setkami milionów złotych. Być może przyczyną tego jest fakt, że cukrzyca nie jest spektakularną chorobą? Oczywiście. Po pierwsze cukrzyca nie boli. Po drugie – gdyby skuteczność interwencji była natychmiastowa, to być może chętniej wspomagano by programy walki z tą chorobą. Cukrzyca rozwija się powoli, podstępnie, nie boli, natomiast powikłania pojawiają się dopiero po kilku-kilkunastu latach. Nazywajmy rzeczy po imieniu: perspektywa rządzących to kadencja, więc finansowanie programu sięgającego dwie-trzy kadencje do przodu polityków nie bardzo interesuje. Trzeba

30 vita MEDIUM numer 6

Czy osoba chora na cukrzycę jest osamotniona w walce z chorobą? Na pewno tak. Kadrę medyczną mamy na bardzo wysokim poziomie, mamy także oddzielną specjalizację z diabetologii, a nie we wszystkich krajach istnieją oddzielne specjalizacje w tej dziedziny medycyny. Niestety, finansowanie jest niewystarczające. Chory na cukrzycę musi być więc samodzielny i dlatego musi być dobrze wyedukowany. Jak w Polsce wygląda problem edukacji pacjentów? Edukacja jest bardzo ważnym elementem leczenia, ale nie można zapominać, że edukacja też kosztuje. NFZ nie przewiduje pojęcia „edukacji chorego”, ta edukacja ma się odbywać w ramach wizyty u lekarza, która zgodnie z limitami ma trwać kilka minut. W tym czasie ciężko jest edukować tych chorych. Na świecie istnieje specjalny zawód edukatora zdrowotnego, w go Polsce nie ma. Oczywiście my postulujemy, żeby powołać taki zawód. W mojej opinii chory powinien o swojej chorobie wiedzieć więcej niż lekarz. Dzięki temu będzie mógł uczestniczyć w całym procesie leczenia. Najbardziej osamotniony jest pa-

cjent, który jest niewyedukowany, ma ograniczony dostęp do leczenia i do lekarza. Kolejki są – tak jak wszędzie – do diabetologa też. Jakie zauważa Pan pozytywne aspekty czy trendy w diabetologii w Polsce? Jest szalony postęp wiedzy, choć transmisja tej wiedzy na Polskę odbywa się w stopniu dość ograniczonym. Mamy ogromny postęp w leczeniu cukrzycy ciążowej dzięki fundacji Jurka Owsiaka, który refunduje szpitalom pompy do wypożyczania dla ciężarnych pacjentek. Mamy dobre wyniki, coraz lepsze leki, mamy wreszcie leki doustne, które wspomagają leczenie otyłości. Są takie rozwiązania, ale jesteśmy chyba w sytuacji gorszej niż Albania jeśli chodzi o leczenie cukrzycy. Może społecznie nie jest tak źle – przykładem jest choćby portal mojacukrzyca.org. Inicjatywy oddolne u nas mają się chyba całkiem dobrze? To prawda. Jest też prężnie działające Stowarzyszenie Chorych na Cukrzycę i gromadzące lekarzy Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, które są tym ruchem oddolnym, który próbuje naciskać. Czyli jedyne czego możemy sobie życzyć to pieniądze. Oczywiście. I nie będą to zmarnowane pieniądze. Czy cukrzycę da się całkowicie wyleczyć? Niestety, cukrzyca nie jest wyleczalna. To choroba na całe życie – to jest ten aspekt społeczny – chory będzie cały czas chorował. Dopiero jak będzie dobrze leczony, stanie się społecznie przydatny. Jeśli będzie źle leczony, to szybko przyjdzie moment inwalidztwa, przez co chory stanie się ciężarem dla społeczeństwa. Dlatego dobre leczenie i zapobieganie są kluczowe. Jeśli chodzi o wyleczalność, to pamiętajmy, że medycyna to nie jest matematyka, tylko biologia. Niezwykłe sytuacje się zdarzają. Jeżeli ktoś jest monstrualnie otyły i ma cukrzycę, to gdy pozbędzie się otyłości, objawy cukrzycy ustąpią. Cukrzycę da się tak leczyć, aby każdy chory funkcjonował w społeczeństwie w pełnym wymiarze – najlepszym przykładem jest złoty medalista olimpijski, wioślarz, który choruje na cukrzycę. Nie przeszkodziło mu to w zdobyciu złotego medalu zarówno na mistrzostwach świata we wioślarstwie jak i na igrzyskach olimpijskich. Takie przykłady można mnożyć. A zatem cukrzyca nie jest wyleczalna, ale dobrze kontrolowana daje pełnię życia.

Program imprezy

Obchody Światowego Dnia Walki z Cukrzycą w Krakowie 12-14 Listopada 12-14 listopada 2010 Obchody Światowego Dnia Walki z Cukrzycą w Krakowie 12-14 Listopada 12 listopada, wokół krakowskich Plant pojedzie SŁODKI TRAMWAJ, w którym odbędzie się bezpłatny pomiar cukru we krwi oraz promocja Marszu Diabetyków z Przyjaciółmi. Tramwaj ruszy o godzinie 10.00. 13 listopada od godziny 9.00 do 14.00, zapraszamy na DZIEŃ OTWARTY, który odbędzie w siedzibie Centrum Diabetologii Klinicznej CenterMed przy ulicy Św. Łazarza 14. W ramach DNIA OTWARTEGO serdecznie zapraszamy do bezpłatnych analiz i konsultacji, które prowadzone będą przez doświadczone dietetyczki i pielęgniarki w zakresie zaleceń żywieniowych, diet, samokontroli glikemii, technik wstrzyknięć, piór insulinowych i pomp insulinowych, oznaczymy : poziom glikemii, HbA1c,cholesterolu ,wykonamy pomiar ciśnienia tetniczego krwi,masy ciała i wzrostu,określimy wskażnik BMI i ocenimy powikłania cukrzycy. Dostępni będą specjaliści kliniczni w następujących Poradniach: diabetologicznej, diabetologicznej dla kobiet z cukrzycą w ciąży, endokrynologicznej, kardiologicznej, okulistycznej, otyłości, stopy cukrzycowej, neurologicznej. Rejestracja oraz wszelkie informacje można uzyskać dzwoniąc pod numer: 12 370 82 00 14 listopada nastąpi kulminacja obchodów – wielki Marsz Diabetyków z Przyjaciółmi, konkursy, koncerty, prezentacje. Marsz odbywa się w ramach ogólnoświatowej akcji GLOBAL DIABETES WALK. Patronat honorowy objął Prezydent Miasta Krakowa prof. dr hab. Jacek Majchrowski oraz prof. zw. dr hab. med. Jacek Sieradzki. Podczas Marszu Diabetyków z Przyjaciółmi na Małym Rynku wystąpi ROBERT KASPRZYCKI (m.in. znana wszystkim piosenka "Niebo do wynajęcia”). Szczegółowy program imprezy: 10.00 Zbiórka uczestników na Małym Rynku 11.00 Przemarsz wokół Rynku Głównego 11.30 – 16.00 W namiotach: • Bezpłatne badania: cukru we krwi, ciśnienia tętniczego, cholesterolu, hemoglobiny glikowanej (Hba1c), tkanki tłuszczowej, masy ciała, • Konsultacje: lekarz diabetolog, pielęgniarka diabetologiczna, dietetyk, • Konkursy z nagrodami, • Szkolenie z udzielania pierwszej pomocy, • Szkolenie z instruktorem Nordic Walking, • Dla dzieci: konkurs rysunkowy, malowanie twarzy 11.30 – 14.30 Na scenie: • Konkursy z nagrodami, • Pokaz Nordic Walking, • Prezentacja sponsorów, • Pokazy taneczno-akrobatyczne, • Występy młodych gwiazd – śpiew, skrzypce. 14.30 – 15.30 Koncert Roberta Kasprzyckiego ok. 16.00 Zakończenie imprezy na Małym Rynku 16.00 – 20.00 Podświetlenie na niebiesko Wieży Ratuszowej na Rynku Głównym

zdrowie

Cukrzyca

pod kontrola

O sposobach kontrolowania cukrzycy rozmawiamy z dr n. med. Tomaszem Klupą, Diabetologiem, Specjalistą chorób wewnętrznych Jakie są sposoby monitorowania cukrzycy? Najprostszym i najdłużej obecnym na rynku są badania za pomocą glukometru. Składa się on z 2 elementów: pierwszym jest nakłuwacz, który pozwala na pobranie kropli krwi, drugi element mierzy stężenie cukru w pobranej kropli. Są to urządzenia bardzo powszechne, choć często niewłaściwie użytkowane.

dodatek specjalny: cukrzyca

Dlaczego? Trzeba zwrócić uwagę na to, że częstość pomiarów poziomu cukru zależy od sposobu leczenia cukrzycy. Jeśli pacjenta leczy się samą dietą, to wystarczy wykonywać kilka pomiarów w miesiącu. Przy leczeniu lekami doustnymi, pomiarów dokonuje się kilka razy w tygodniu. U pacjenta leczonego insuliną, zwłaszcza takiego, który zmienia dawki insuliny w zależności od tego, co zamierza zjeść i jakiego typu wysiłku fizycznego chce się podjąć, jest zasada: im częściej, tym lepiej. Niestety za pomocą klasycznych pomiarów nie jesteśmy w stanie wykryć pewnych sytuacji, kiedy poziom cukru niespodziewanie spada lub wzrasta – mówimy wtedy o nieuświadomionej hypo- i hiperglikemii. By się przed tym ustrzec, wprowadzono systemy, które mierzą poziom cukru w sposób ciągły. Są to urządzenia, które ostrzegają o zbyt wysokim lub zbyt niskim poziomie cukru. W takim urządzeniu możemy zaprogramować alarmy- jeśli poziom cukru będzie zbyt niski lub zbyt wysoki – włączy się alarm. Jest tez drugi typ alarmu, który włącza się, gdy urządzenie przewiduje, że w ciągu 15-20 minut poziom cukru może za bardzo spaść lub się podnieść. To pozwala na uniknięcie hyper- bądź hipoglikemii. Jak wygląda takie urządzenie? Przypomina z wyglądu telefon komórkowy i jest mniej więcej tej wielkości. Co więcej, nie ma żadnego stałego połączenia z naszym organizmem. Do skóry przyczepiona jest elektroda, której końcówka znajduje się w tkance podskórnej. Elektroda drogą radiową wysyła do odbiornika informację o aktualnym poziomie cukru. Odbiornik można nosić w kieszeni czy torebce, ważne jest, by odległość między elektrodą i odbiornikiem nie przekraczała 2 metrów, gdyż może wtedy stracić sygnał. Czy system ciągłego monitorowania jest refundowany? W Polsce, podobnie jak w większości krajów europejskich, nie ma refundacji systemu ciągłego monitorowania. Generalnie, urządzenia możemy podzielić na 2 typy: takie, które służą do ciągłego monitorowania poziomu glukozy oraz te, które są elementem pompy insu-

32 vita MEDIUM numer 6

linowej. Jeśli ktoś decyduje się na zakup pompy insulinowej, warto rozważyć opcję z systemu stałego monitorowania. Dzisiaj nie jest ona znacznie droższa od klasycznej pompy insulinowej. Urządzenie służące do stałego monitorowania kosztuje ok. 5 tysięcy złotych, ale większym problemem jest jego utrzymanie – jedna elektroda pracuje do 6 dni, realnie musimy więc zużyć 5 elektrod w ciągu miesiąca, czyli koszty to dodatkowe 750zł miesięcznie. To jest drogie urządzenie i nie ma refundacji dla żadnej grupy wiekowej, w przeciwieństwie do pomp insulinowych, które są refundowane dla pewnych grup pacjentów, np. dla dzieci. Jak wygląda pompa insulinowa? Pompa insulinowa jest urządzeniem podobnej wielkości, różnica polega na tym, że z pompą jesteśmy stale połączeni za pomocą drenu, przez który podawana jest insulina. Dziś jest to najbardziej fizjologiczny sposób podawania insuliny. Fizjologiczny, czyli odzwierciedlający to, co dzieje się w organizmie osoby zdrowej. Pompa podaje jeden rodzaj insuliny w sposób ciągły – zarówno przed posiłkiem, jak i między posiłkami. To podawanie pomiędzy posiłkami ustalane jest wspólnie z lekarzem i nie podlega większym modyfikacjom. Dobrze wyedukowany pacjent może zmieniać przesuwy insulinowe, a zatem dowolnie modyfikować czas odstępu pomiędzy posiłkami – wydłużać go lub skracać. W przypadku, gdy pacjent wie, że będzie musiał powstrzymać się od zjedzenia posiłku przez nawet 8 godzin, pompa insulinowa pomaga regulować poziom cukru. Pompa pomaga także podawać insulinę okołoposiłkową. Jemy różne posiłki: pieczywo, czy wędliny. Intuicyjnie można wyczuwać, że posiłki różnie się wchłaniają i mają różny wpływ na poziom cukru. Przykładowo: zjedzenie pieczywa powoduje bardzo szybki wzrost poziomu cukru we krwi, a po zjedzeniu kiełbasy ten wzrost przez wiele godzin jest niemal niezauważalny. Co jest największą zaletą pomp insulinowych? Jeśli pacjent ma tylko do dyspozycji jedynie klasyczne wstrzykiwacze insulinowe, to nie może zmieniać systemu podawania insuliny w zależności od posiłku – przy pompie insulinowej taka zmiana jest możliwa. Pacjentowi, który je posiłki głównie węglowodanowe jak np. pieczywo, ziemniaki, ryż, całość insuliny podawana jest od razu. Natomiast, jeśli posiłek ma charakter złożony, część insuliny zostanie podana od razu, a część w dystansie 3-4 godzin. Pozwala to na idealne pokrycie zapotrzebowania na insulinę w okresie posiłku.

zdrowie

www.willcare.pl

za a P m o P

POMPY insulinOwe

1 zł

diaMescO willcaRe

Pierwsza w Polsce pompa za 1 zł w abonamencie.

GluKOMeTRY Najdokładniejszy glukometr w Polsce. caResens

duO caRe jaKOść PRecYzja innOwacja

ciśnieniOMieRze

fORecaRe

Najnowocześniejsza i najdokładniejsza metoda pomiaru. z naszYMi ciśnieniOMieRzaMi MOżesz bYć sPOKOjnY O swOje zdROwie.

Tens

Elektryczna stymulacja nerwów TENS. dzięki temu urządzeniu ból znika a uporczywe dolegliowśći stają się przeszłością fORecaRe

forEcarE TO PRzYszłOść

sKleP MedYcznY PRzYjaznY diabETykom www.SklEp-mEdyczNy.willcarE.pl 6 vita MEDIUM 33 willcarE polSka sP. z O.O. ul. sTęszewsKa 45, 60-111 POznań, TEl. 61 83026 23numer willcare@willcare.pl

fot. photoxpress.com

zdrowie

CO możesz zrobić

by zapobiec amputacji kończyny dolnej Dr med. Teresa Koblik diabetolog,

Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych UJ Kraków, autor rozdziałów Stopa cukrzycowa w podręcznikach Cukrzyca red. J.Sieradzki, Diabetologia red. D. Moczulski, współredaktor podręcznika Zespół Stopy Cukrzycowej.

Co to jest stopa cukrzycowa? Stopa cukrzycowa należy do przewlekłych powikłań cukrzycy. Powstaje w wyniku zmian neuropatycznych (uszkodzenie nerwów) i zmian niedokrwiennych (np. w przebiegu miażdżycy). Schorzenie to dotyczy przede wszystkich stopy, gdzie wiele jej struktur jest uszkodzonych. Nieleczone schorzenie lub źle leczone, niestosowanie się do zaleceń doprowadzić mogą nawet do amputacji kończyny.

Co prowadzi do wystąpienia stopy cukrzycowej ? Za przyczynę zmian określanych jako stopa cukrzycowa uważa się kilka wzajemnie uzupełniających sie czynników jak uszkodzenie nerwów zwane neuropatią ,uszkodzenie naczyń zwane angiopatią ,wpływ czynnika mechanicznego najczęściej urazu i często dołączającego się procesu zapalnego . Uszkodzenie struktury nerwów powoduje głównie:

dodatek specjalny: cukrzyca

Zmiany w stopie to zmiany następujących strukturach stopy: • • •

• •

na skórze - zadrapania, szczeliny, zgrubienia, owrzodzenie, zapalenie tkanek skóry zaburzenia mięśni i ścięgien-osłabienie siły mięśniowej, przykurcze (trudności w chodzeniu), zwichnięcia w stawach zmiany w kościach - zmiany zapalne, zaniki kostne, rozrzedzenie struktur kostnych, mikrozłamania, przemieszczenia kości zmiany w nerwach - uszkodzenie struktury nerwów zmiany w naczyniach - o dużym i małym kalibrze, są to najczęściej zmiany miażdżycowe prowadzące do upośledzenia ukrwienia .

34 vita MEDIUM numer 6

osłabienie lub brak czucia bólu i temperatury.W wyniku tego pacjent nie rejestruje urazów stopy, ciała obcego, zbyt ciasnych butów lub zbyt mocno zasznurowanych butów. Brak czucia temperatury może powodować nawet poważne oparzenia podczas kąpieli w gorącej wodzie czy stosowania termoforu . uszkodzenie naczyń stopy powoduje – niedokrwienie a wynikiem tego powstawanie różnych trudnogojacych się ran a także dolegliwości bólowych czynnik mechaniczny –np.uraz stopy także spowodowany nieodpowiednim obuwiem, wkładką, stosowaniem niedozwolonych maści infekcja – czyli zmiany zapalne stopie

Stopa cukrzycowa nie ma jednego obrazu chorobowego. Jest to wiele obrazów chorobowych a zmiany początkowe są dyskretne, trudne do zauważenia przez niewyedukowanego pacjenta a możliwe do wykrycia dzięki specjalistycznym badaniom.

Najczęstsze obrazy chorobowe to: • • • • • •

• •

modzele (odciski), palce pałeczkowate miejsca nadmiernie rogowaciejącej skóry, nadmierna suchość skóry pęknięcia, szczeliny np. w okolicy pięt, zaburzenia /brak/potliwości owrzodzenia i inny rodzaj ran zapalenie tkanek miękkich - obraz czerwonej, nadmiernie ciepłej stopy zmiany zapalne zaawansowane - zmiany ropne stopy miejscowe (ropień) lub uogólnione na stopie (ropowica) zmiany martwicze (nieodwracalne uszkodzenie tkanek stopy) zmiany niedokrwienne – powodujące zmiany martwicze i zgorzel

REKLAMA

Obrazy chorobowe

NATurAlNA OPCJA

dlA ChoryCh ze StOPą CUKrzyCOWą

Clear-G Formula to unikalny kanadyjski

preparat naturalny. Od 2001 roku z powodzeniem stosowany przez chorych ze stopą cukrzycowa oraz/albo miażdzycą niedokrwienną w czterdziestu krajach świata, w tym w Polsce. Clear-G Formula to doustny preparat w formie proszku, który można stosować leczniczo (uzupełniająco) oraz profilaktycznie (zapobiegawczo).

ZAsTosowANie CleAr-G FormulA

Możliwe jest zapobieganie wystąpieniu stopy cukrzycowej

a nawet przy obecności pierwszych objawów

zahamowanie postępu choroby.

Należy to realizować poprzez: •

•

zaznajomienie się z zaleceniami dotyczących pielęgnacji stopy i stosowanie się do tych zaleceń noszenie właściwego obuwia

• W zespole chorobowym zwanym stopą cukrzycową oraz/albo w miażdzycy niedokrwiennej. • Przy owrzodzeniach i trudno gojących się ranach. • Jako profilaktyka oraz leczenie uzupełniające odleżyn. • Podczas leczenia uzupełniającego zmian skórnych. • W chromaniu przestankowym/miażdżycy niedokrwiennej. • Jako wieloskładnikowy suplement diety.

Naturalny preparat wspomagjący CLEAR-G FORMULA odznacza się właściwościami przeciwbakteryjnymi, przeciwzapalnymi i przeciwzakrzepowymi, poprawia krążenie i pobudza ukrwienie przyśpieszając tym samym odbudowę uszkodzonych tkanek. Udzielamy informacji, służymy poradą oraz przyjmujemy zamówienia na preparat Clear-G Formula bez recepty pod numerem tel. 001-705-8769357 (Kanada) lub e-mailem info@stopacukrzycowa.com po polsku lub angielsku od poniedziałku do piątku w godz. od 16:00 do 21:00.

www.StopaCukrzycowa.com

zdrowie

Zalecane obuwie: • • •

•

dodatek specjalny: cukrzyca

•

numer większe od rzeczywistego numeru stopy szerokie, wysokie czuby przed włożeniem buta – należy sprawdzić ręką wnętrze buta by wykluczyć zagięcia wkładki, nierówności czy ciała obce w bucie (np. kamień) nie należy zbyt ciasno zawiązywać buta należy nosić wkładki uwzględniające zmiany deformacyjne stopy

Czynniki bezpośrednio wpływające na wystąpienie zmian na stopie uraz jak potknięcie, otarcie przez but, ciało obce w bucie, ciało obce w stopie, powstanie pęcherza na stopie, stosowanie niedozwolonych maści, zbyt krótkie obcinanie paznokci, nieumiejętne usuwanie modzeli, stosowanie termoforu, poduszek elektrycznych, zbyt ciepłej wody, grzejników.

Zabiegi pielęgnacyjne zalecane dla chorych cukrzycą • • • • • • •

oglądanie stóp - w tym przestrzeni między palcami i strony podeszwowej stopy (użyj lusterka) codzienne mycie w letniej wodzie (przed kąpielą sprawdź temperature wody) osuszanie szczególnie przestrzeni międzypalcowych, natłuszczanie skóry stóp usuwanie modzeli przez wykwalifikowany personel, nie stosuj maści na odciski obcinanie paznokci na wysokości opuszków palców niestosowanie zbyt ciepłej wody, grzejników, termoforów ćwiczenia rehabilitacyjne stóp jak i ćwiczenia wzmacniające silę mięśniowa kończyn dolnych

Niemożliwe jest zapobieganie stopie cukrzycowej bez wyrównania cukrzycy a więc dobrych wartości glikemii, zalecanych wartości ciśnienia tętniczego, prawidłowych wartości cholesterolu i trójglicerydów, utrzymywania lub dążenia do zalecanej przez lekarza wagi ciała jak i unikania palenia papierosów.

REKLAMA

Kto jest szczególnie narażony na obecność zmian na stopie • •

• • • • •

36 vita MEDIUM numer 6

długo chorujący na cukrzycę pacjenci chorzy z niezadawalajacymi wyrównaniem cukrzycy zarówno glikemii, źle kontrolowanym cisnieniem, palący papierosy, z podwyższonym poziomem cholesterolu i trójglicerydów z nadwagą i otyłością ze zmianami deformacyjnymi stopy niedbający o higienę lekceważący swój stan zdrowia noszący nieodpowiednie obuwie

zdrowie

Dieta cukrzycowa To po prostu zdrowe żywienie O tym czego unikać i jak zastępować, a także o tym, czy można sobie czasem pozwolić na słodycze, specjalnie dla Vita Medium pisze dr n. med. Tomasz Klupa, diabetolog, spec. chorób wewnętrznych.

fot. Photoxpress.com

przez co dochodzi do wzrostu poziomu cukru w ciągu 1-2 godzin od momentu zjedzenia takiego posiłku.

rodukty, których powinniśmy unikać, to przede wszystkim cukier rafinowany. Nie powinniśmy dosładzać żadnych potraw, unikać słodyczy. Niezwykle zdradliwe są również gazowane, słodzone napoje, gdyż niosą ze sobą olbrzymi ładunek kaloryczny. Podobnie ryzykowne może być dosładzanie herbaty czy kawy – zwłaszcza, jeśli wypijemy kilka filiżanek w ciągu dnia, a każdą z nich posłodzimy dwomatrzema łyżeczkami cukru.

diecie cukrzycowej białe pszenne pieczywo należy zastąpić pieczywem żytnim, razowym. Inną grupą produktów, których należy unikać są: ryż, ziemniaki, makarony. Biały, rozgotowany ryż w sposób drastyczny podnosi poziom cukru we krwi, alternatywą dla niego jest ryż dziki, niełuskany albo kasza gryczana. Powinniśmy unikać długo gotowanego makaronu i zastępować go makaronem grubym, gotowanym al dente. Jeśli mamy ochotę na zjedzenie czegoś słodkiego (a przecież wszystkim tak się czasami zdarza), to w miarę bezpiecznie można to zrobić w ruchu, czyli – bierze-

my ciasteczko i idziemy na spacer.

iebezpieczeństwo spożywania tych produktów, o których wspominałem jest dwojakie: wzrost poziomu cukru we krwi oraz zwiększone wydzielanie insuliny. U diabetyków insuliny nie ma w tej pierwszej fazie, ale wydzielana jest później, po posiłku. To powoduje, że szybko stajemy się głodni. Insulina jest hormonem, który buduje naszą tkankę tłuszczową, utrudnia chudnięcie, a równocześnie powoduje zwiększenie apetytu. Jeśli unikamy produktów, które podnoszą poziom cukru we krwi i zarazem powodują duże wydzielanie insuliny, hamujemy tym samym nasz apetyt. To jest stara prawda: po słodyczach, czy białym pszennym pieczywie szybko stajemy się z powrotem głodni.

ieta cukrzycowa nie różni się od diety zdrowej, czyli bogatej w warzywa, a ubogiej w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Podstawowa różnica polega na tym, że bardzo ważne jest unikanie produktów, które szybko podnoszą poziom cukru we krwi.

statnio daje się zauważyć tendencję, by w ogóle ograniczyć ilość spożywanych węglowodanów w diecie. Nie mówimy o dietach skrajnych, ale o pewnym rozsądnym ograniczeniu węglowodanów i zastąpieniem ich białkiem. Taka dieta ułatwia redukcję masy ciała. Trzeba też podkreślić, że te modyfikacje diety stają się szczególnie ważne u osób, które mało się ruszają. Szczerze mówiąc, jeśli ktoś prowadzi zdrowy tryb życia, w sensie dużej ilości wysiłku fizycznego, organizm łatwiej radzi sobie produktami, które teoretycznie są mniej zdrowe.

numer 6 vita MEDIUM 37

dodatek specjalny: cukrzyca

ieta osoby chorej na cukrzycę jest po prostu dietą zdrową. Nie różni się zbyt od normalnego, zdrowego żywienia, czyli: powinniśmy unikać tłuszczów zwierzęcych, korzystać z tłuszczów roślinnych, unikać smażonych potraw, jeść dużo ryb i tak dalej. Najważniejsza różnica polega na tym, że musimy unikać produktów, które szybko podnoszą poziom cukru we krwi. U chorych na cukrzycę typu 2 (czyli najpowszechniej występującej, na którą choruje co dziesiąty Polak), od początku występują zaburzenia wydzielania insuliny. Insulina jest hormonem wydzielanym głównie w odpowiedzi na wzrost stężenia cukru we krwi. Jest wydzielana dwuetapowo: najpierw następuje szybki wyrzut insuliny, który zabezpiecza nas, by nawet chwilowo nie doszło do wzrostu poziomu cukru we krwi, nawet po spożyciu jakiegoś ciastka. Później następuje druga faza wydzielania insuliny, która ma na celu zapobiegnięcie wzrastania poziomu cukru w ciągu kilku kolejnych godzin. U osób chorych na cukrzycę, ta pierwsza faza wydzielania insuliny jest zniesiona od samego początku występowania choroby. Jeżeli więc jemy posiłki bogate w produkty, które szybko podnoszą cukier we krwi, nie ma szans, by nasz organizm sobie z tym poradził,

zdrowie

Walkę z otyłością da się wygrać! O wszystkich współcześnie dostępnych metodach walki z otyłością pisze Dr n. med. Katarzyna Cyganek

dodatek specjalny: cukrzyca

Dr n. med. Katarzyna Cyganek jest Specjalistą chorób wewnętrznych oraz Diabetologiem. Pracuje w Klinice Chorób Metabolicznych CM UJ Kraków, a także w Centrum Diabetologii Klinicznej CenterMed Kraków Współczesny sposób życia z postępującą mechanizacją, wszechobecnymi udogodnieniami mechanicznymi oraz łatwym dostępem wysokokalorycznej żywności spowodowały głębokie zmiany we współczesnym społeczeństwie. Złe nawyki żywieniowe w postaci nadmiernego spożycia tłuszczów, nieregularnego żywienia, niska aktywność fizyczna i nadmierne spożycie alkoholu spowodowały narastającą epidemie otyłości. Te zmiany w efekcie spowodowały zwiększenie średniej masy ciała w populacji światowej oraz zwiększenie częstości występowania chorób naczyniowych związanych z miażdżycą.

Czym jest otyłość? Z definicji otyłość to złożona, wieloczynnikowa choroba, spowodowana stylem życia promującym dodatni bilans energetyczny i występująca u ludzi z genetyczną 38 vita MEDIUM numer 6

predyspozycją do otyłości i charakteryzuje się zwiększeniem ilości tkanki tłuszczowej u mężczyzn powyżej 25% a u kobiet powyżej 30% masy ciała. Obecnie na podstawie badań epidemiologicznych stwierdzono dwukrotny wzrost występowania otyłości oraz trzykrotny wzrost nadwagi w Stanach Zjednoczonych. W ostatniej dekadzie XX wieku zaobserwowano także zwiększenie częstości otyłości u dzieci. Podobnie w Polsce obserwuje się zwiększenie ilości osób z nadwaga i otyłością, w ostatnim pięcioleciu w Polsce stwierdzono 1,5% wzrost otyłości (z 17,5 do 19%).

Dieta Leczenie otyłości jest niestety trudne i długotrwałe. Wymaga konsekwencji i wytrwałości zarówno ze strony pacjenta jak i zespołu leczącego. Celem leczenia jest poprawa zaburzeń metabolicznych

oraz profilaktyka ponownego wzrostu masy ciała. Obecnie nie ma „cudownej tabletki”, dzięki której można zredukować masę ciała bez zmiany dotychczasowych nawyków. Podstawą leczenia jest modyfikacja stylu życia wraz z ograniczeniami dietetycznymi i zwiększeniem aktywności fizycznej. Prawidłowo skomponowana dieta powinna stanowić zrównoważone jakościowo pożywienie dostarczające składniki odżywcze zgodnie z normami żywieniowymi. Dieta redukcyjna powinna zapewnić choremu różnorodność składników mineralnych i witamin. Najważniejszym zaleceniem jest ograniczenie spożycia cukrów prostych i pokarmów bogatotłuszczowych oraz wyskokoprzetworzonych. Zalecenia dietetyczne obejmują także modyfikacje nawyków żywieniowych chorego, poprzez zwrócenie uwagi na sposób przygotowywania pokarmów. Polecane niskotłuszczowe obróbki przetworów spożywczych to gotowanie, pieczenie, użycie mikrowali, grilowanie, gotowanie na parze. Należy pouczyć chorego o wydłużeniu czasu jedzenie, ponieważ długotrwałe, powolne żucie pokarmu powoduje szybkie uczucie pełności, a w konsekwencji spożycie mniejszej porcji. Dobrym sposobem na zmniejszenie porcji jest także używanie mniejszych talerzy. Kolejne proste spo-

zdrowie soby to uniknie półek z ulubionym jedzeniem oraz dokładne sprawdzanie etykiet z zawartością kaloryczną danego produktów. Stosowanie małych przekąsek między posiłkami w postaci warzyw, płatków owsianych czy musli. W celu ograniczenia spożycia soli, która także zwiększa apetyt, celowe jest stosowanie większej ilości przypraw. Taki sposób postępowania jest jednak trudny i czasochłonny. Często pacjent wymaga dodatkowo wsparcia terapią psychologiczną.

Leki Leczenie farmakologiczne jest bardzo ograniczone – pomimo stale wzrastającej wiedzy o mechanizmach kontrolujących apetyt, obecnie dostępny jest zaledwie jeden preparat zarejestrowany jako odchudzający. Jest to orlistat - hamujący selektywnie działanie lipazy trzustkowej i zmniejszający wchłaniania tłuszczy z przewodu pokarmowego. Orlistat działa w ścianie przewodu pokarmowego i jest całkowicie wydalany przez przewód pokarmowy. Zastosowanie leku korzystnie wpływa na profil lipidowy, poprawę kontroli glikemii oraz znaczący spadek ciśnienia tętniczego krwi. Obecnie preparat w dawce 60mg (Alli) jest dostępny bez recepty. Należy zdawać sobie też sprawę, że skuteczność w zmniejszeniu masy ciała to średnio ok. 2-4kg rocznie.

Zachowawcze postępowanie ma też swoje ograniczenia. Większość chorych nie przestrzega długofalowo zaleceń i często po uzyskaniu wstępnej redukcji masy ciała wraca do poprzednich nawyków. Po zakończeniu kuracji większość chorych ma tendencję do ponownego przyboru masy ciała, z powodu powrotu do „starych” nawyków żywieniowych i braku przyzwyczajenia do nowych zaleceń. Badania epidemiologiczne wykazują jednak, że takie postępowania w zakresie redukcji masy ciała prowadzi do poprawy

Chirurgia otyłości Wobec piętrzących się trudności w uzyskaniu redukcji masy ciała coraz częściej zaleca się interwencję chirurgiczną. Leczeniem operacyjnym otyłości zajmuje się dziedzina chirurgii nazywana chirurgią bariatryczną. Historia zabiegów bariatrycznych sięga już 30 lat. Początkowo wskazaniami do leczenia chirurgiczego była otyłość olbrzymia (nazywana także śmiertelną lub monstrualną) z BMI powyżej 60 kg/m². Obecne wskazania zalecają przeprowadzenie zabiegu bariatrycznego u chorych z BMI powyżej 40 kg/ m² lub współistnienia otyłości mniejszego stopnia z chorobami towarzyszącymi po półrocznym okresie leczenia farmakologicznego należy rozważyć leczenie operacyjne. Zabiegi te można podzielić na dwie grupy: zabiegi wyłączni restrykcyjne (tzn. ograniczające objętość jednej porcji pokarmu), oraz mieszane restrykcyjno-malabsorbcyjne (tzn. oprócz cechy tych poprzednich zmniejszają wchłanianie składników odżywczych). Aktualnie stosowanych jest kilka typów zabiegów, z których dwa są najbardziej popularne: opaskowanie żołądka (częściej w Europie) i by-pass żołądkowy (częściej w USA). Do najczęściej wykonywanych zabiegów należą: balon śródżołądkowy implantowany endoskopowo, regulowana opaska żołądkowa, rękawowa resekcja żołądka, zespolenie omijające żołądek z długim lub krótkim ramieniem oraz wyłączenie żółciowo-trzustkowe. Niezwykle istotna jest prawidłowa kwalifikacja pacjenta do właściwego zabiegu, tak aby zapewnić jego skuteczność, jak i ograniczyć ryzyko i ewentualne nasilenie objawów ubocznych. Właściwe przygotowanie metaboliczne do zabiegu pozwala zminimalizować ryzyko powikłań okołooperacyjnych, numer 6 vita MEDIUM 39

dodatek specjalny: cukrzyca

fot. Photoxpress.com

Nie lekceważ otyłości

zaburzeń metabolicznych. Duże badania prewencyjne jak fińskie Finnish Prevention Study czy amerykanskie Diabetes Prevention Program wykazały, ze intensywna modyfikacja stylu życia osób z zaburzoną gospodarką węglowodanową w postaci stanu przedcukrzycowego zmniejsza całkowite ryzyko rozwoju cukrzycy o 58%. Nawet 5% obniżenie masy ciała przynosi istotne korzyści związane z redukcją ryzyka sercowo – naczyniowego i śmiertelności.

zdrowie

fot. photoxpress.com

Po zdrowie do

dodatek specjalny: cukrzyca

W najcięższych przypadkach, kiedy żadne inne metody leczenia otyłości nie wystarczają, konieczna może się okazać operacja chirurgiczna. natomiast odpowiednie pooperacyjne prowadzenie pacjenta i program badań kontrolnych pozwala zapobiec lub zmarginalizować ew. niekorzystne następstwa zabiegu. Większość zabiegów jest obecnie wykonywana w technice laparoskopowej, co powoduje skrócenie czasu hospitalizacji i zmniejsza trudności związane z gojeniem się rany pooperacyjnej. Stosunkowo bezpieczna technika to założenie za pomocą endoskopu balonu do żołądka. Jednak skuteczność tego zabiegu jest ograniczona koniecznością usunięcia balonu po 6 miesiącach, co często powoduje ponownie powrót do starych nawyków żywieniowych i przyrost masy ciała. Większa jest skuteczność regulowanej opaski żołądkowej. Zabieg wymaga pełnego znieczulenia i operacji w zakresie jamy brzusznej. Zabieg nie znosi uczucia łaknienia, a jedynie w sposób czysto mechaniczny ogranicza objętość pojedynczej porcji pokarmu. Utrata wagi jest najwyższa w pierwszym roku i stopniowo zmniejsza się z biegiem czasu. Do wad tego zabiegu należy między innymi konieczność regularnych częstych kontroli nierzadko połączonych z koniecznością nakłucia portu 40 vita MEDIUM numer 6

i badaniem Roentgenowskim, ryzyko zakażenia systemu lub migracji (odleżyny z przedziurawieniem) do żołądka i następową koniecznością eksplantacji. Kolejne interwencje chirurgiczne polegają na mechanicznym zmniejszeniu objętości żołądka jak rękawowa resekcja żołądka lub oprócz gastroplastyki żołądka, wykonanie jeszcze bypassu żołądka z wyłączeniem ok. 150 cm jelita czczego z zespoleniem metodą Roux-en-Y, po której uzyskuje się 30-40% redukcję masy ciała. Zabiegi chirurgiczne powodują zmniejszenie apetytu na zasadzie prostego działania mechanicznego, a także powodują obniżenie poziomu hormonów oreksygennych – ghreliny oraz poziomu inkretyn, przez co w sposób znaczący zmniejsza się samo uczucie łaknienia. Ryzyko okołooperacyjne jest nieznacznie większe od założenia opaski. Ryzyko powikłań odległych za to mniejsze, skuteczność i komfort pacjenta większy. Najczęściej spotykanymi powikłaniami tego rodzaju zabiegów powikłania okołooperacyjne oraz niedobory pokarmowe. Obecnie techniki operacyjne wydają się najskuteczniejszą, długofalową metodą leczenia otyłości. Z badań obser-

wacyjnych wynika, że ten sposób leczenia prowadzi do utrzymywania się redukcji masy ciała po 10 latach średnio 14 – 25%, zwiększa przeżycie chorych zmniejszając ich umieralność z wszystkich przyczyn, a zwłaszcza z przyczyn sercowo-naczyniowych, z powodu nowotworów, poprawia ich jakość życia połączona często z powrotem do pracy.

Podsumowanie Podsumowując należy podkreślić, że leczenie otyłości jest trudne i mozolne. Wymaga współpracy pacjenta z zespołem leczącym Bardzo ważne jest psychiczne wsparcia chorego i jego akceptacja choroby i postępowania terapeutycznego. Ze strony zespołu lekarzy istotna jest współpraca lekarza internisty z dietetykiem, psychoterapeutą i ewentualnie chirurgiem. Prawidłowa kwalifikacja pacjenta do właściwego zabiegu, tak aby zapewnić jego skuteczność, jak i ograniczyć ryzyko i ewentualne nasilenie objawów ubocznych. Ważna jest także znajomość faktu, że nawet niewielka redukcja masy ciała przynosi istotne korzyści metaboliczne.

kw Polskie Stronnictwo Ludowe

uroda

Dietety

w odchudza

fot. photoxpress.com

Owoce są zdrowe - ale jak twierdzi nasz ekspert, nie należy z nimi przesadzać, bo zawierają w sobie sporo cukru. Unikajmy zwłaszcza dużych ilości bananów i gruszek.

42 vita MEDIUM numer 6

róbujemy rozmaitych diet, głodzimy się i katujemy na treningach, a mimo to tak mozolnie wypracowany efekt okazuje się nietrwały. Dlaczego tak się dzieje? Prędzej czy później wracamy do starego stylu życia, a co się z tym wiąże dawnych nawyków żywieniowych. Jak, więc na zawsze uwolnić się od zbędnych kilogramów i osiągnąć wymarzoną sylwetkę? W kolorowych czasopismach i najważniejszym w ostatnich latach medium - Internecie możemy przeczytać na temat niezliczonych diet – cud i super – wydajnych planów treningowych. Jednak tempo dzisiejszego życia nie sprzyja realizacji reżimu diety i czasochłonnych ćwiczeń. Co powinno być naszym priorytetem? Aktywność sportowa czy kwestie żywieniowe. Nie trzeba nadmieniać oczywiście, że najlepsze efekty uzyska się poprzez łączenie obu tych elementów. W teorii oczywiście, ale jak to zastosować w praktyce? Zacznijmy od ćwiczeń. Regularne uprawianie sportu pomaga obniżyć cholesterol we krwi, wzmacnia mięśnie i poprawia ogólną wydolność organizmu. Czy jednak sam trening wystarczy? Popularne jest powiedzenie, że jak się ćwiczy to można jeść ile i co się chce. Bo i tak się, przecież to wszystko „spali”. Jest to jednak mit. Kiedy ćwiczymy tak samo jak w przypadku prowadzenia siedzącego trybu życia bardzo ważne jest to jak się odżywiamy. Bez odpowiedniej die-

ty bardzo ciężko będzie nam wyeliminować nadmiar tkanki tłuszczowej. Mówiąc wprost – wzmocnisz mięśnie i poprawisz kondycję, ale tłuszcz może pozostać niemal nienaruszony. Za ilustrację niech posłuży przykład pewnej kobiety. Postanowiła ona zrzucić wagę uprawiając jogging przy czym nie zrezygnowała z większości dawnych przyzwyczajeń żywieniowych. Regularnie stawała na wagę i niezauważała żadnych zmian. Czy oznacza to, że bieganie nie dało żadnego efektu? Owszem dało – pomogło jej nieznacznie spalić tkankę tłuszczową, ale przyczyniło się przede wszystkim do wzmocnienia muskulatury. A należy pamiętać, że mięśnie ważą znacznie więcej od tłuszczu. W rezultacie końcowym bilans wagowy wyszedł jej, więc na zero. Często spotykamy się w Internecie bądź innych mediach z hasłem „Zamień mięśnie na tłuszcz” reklamującym jakiś „rewelacyjny” program treningowy bądź dietę. Jest to oczywiście niemożliwe i gdyby się tak zdarzyło mielibyśmy do czynienia z cudem, po-

Należy pamiętać, że mięśnie ważą znacznie więcej niż tłuszcz. dobnym do przemienienia wody w wino w Kanie Galilejskiej. Trening sportowy, jak to zilustrowałem powyższymi przykładami, wzmocni bowiem tylko nasze mięśnie, ale bez zmiany diety skuteczne spalenie nadmiaru tkanki tłuszczowej będzie na dłuższą metę niemożliwe. Konkluzja jest oczywista i zgodna z popular-

ka i sport

uroda

y t i m i fakty

nym frazesem – „jak się je tak się wygląda”. W modelowaniu sylwetki dieta jest, więc dla nas najważniejsza. Jak się, więc powinniśmy odżywiać? Istnieje wiele diet, cieszących się większą lub mniejszą renomą. Nie byłoby by celowe wymieniać tutaj choćby połowy z tych najbardziej popularnych. Ograniczmy się więc do krótkiego przeglądu. Laicy sięgają najczęściej po radykalne rozwiązania, które nie dają trwałych rezultatów, a mogą być przyczyną niebezpiecznych powikłań zdrowotnych, z zagrożeniem życia włącznie. Osoby te głodzą się całymi tygodniami, by prędzej czy później powrócić do

dawnych nawyków żywieniowych, co nieraz poważnie odbija się na ich zdrowiu. Często wpadają one w błędne koło - głodzenia się – objadania i znowu głodzenia. Praktyki te często kończą się anoreksją, niedożywieniem i skrajnym wycieńczeniem organizmu. Kolejna grupa odchudzających się to osoby, które posiadają pewną wiedzę, najczęściej z drugiej ręki – gazety lub znajomego („gdzieś przeczytałam, gdzieś usłyszałam”). Rzadko stosują one równie radykalne praktyki jak grupa powyższa. Popularna wśród nich jest dieta racjonalna, różnorodna, z pewnym ograniczeniem węglowodnów i tłuszczu (zamiana pieczywa na ciemne czy

dieta proteinowa Jajka są idealnym źródłem białka i wielu mikooelemtów.

W zdrowej diecie nie możemy zapomnieć o warzywach. Są bardzo zdrowe, niskokaloryczne i do tego smaczne!

Serek Wiejski Piątnica nie tylko jest pyszny, ale także lekki. Nie powinno go zabraknąć w żadnej diecie - nie tylko proteinowej.

fot. photoxpress.com

aniu

Sport to zdrowie, ale samo ćwiczenie bez odpowiedniej diety może niestety okazać się stratą czasu.

Ryby zawierają sporo zdrowych tłuszczów i są o wiele zdrowsze niż czerwone mięso.

Piersi z kurczaka to idealna alternatywa na obiad zamiast tłustych schabowych.

numer 6 vita MEDIUM 43

uroda ograniczenie potraw smażonych). Ludzie Ci zapominają, że tak powinni odżywiać się na co dzień, a nie tylko podczas okresu redukcji tkanki tłuszczowej. Nie mogą, więc oni liczyć na szybki efekt. Jednak duża wytrwa łość i wielomiesięczne stosowanie w połączeniu z aktywnością fizyczną dają duże rezultaty. Inną bardzo popularną wśród omó-

kapuściana i inne. Odchudzając się należy pamiętać, że do spalania tkanki tłuszczowej konieczny jest bilans ujemny diety. Aby to osiągnąć należy dostarczać mniej niż wynosi dzienne zapotrzebowanie na kalorie. W ten sposób organizm będzie pozbywał się własnych rezerw. I tu pojawia się, jednak ryzyko, że będzie

Dieta proteinowa bazuje na białkach – głównie pochodzenia zwierzęcego (twaróg, jajka, chude mięso, ryby). Tłuszcze są spożywane w minimalnych ilościach, a węglowodany pochodzą głównie z warzyw. on „zjadał sam siebie” – pozbywając się zamiast tłuszczu mięśni. W ten sposób właściwie nie „chudniemy” w klasycznym rozumieniu tego słowa, bo dalej będziemy posiadać dużą ilość tłuszczu, choć spadnie ogólna masa naszego ciała. Jest to tzw. „ukryta otyłość”. Występuję ona np. u niektórych modelek, które mimo, że niewiele ważą posiadają rażące dysproporcje między tkanką tłuszczową, a mięśniową, na niekorzyść tej ostatniej właśnie. Jak nie stać się, więc taką „chudą grubaską”? Przede wszystkim – i dochodzimy tu do ostatecznej konkluzji – nie wystarczy, że

WOJCIECH PASZYŃSKI

fot. iStockPhoto

wionej kategorii osób odchudzających się jest dieta tysiąc – 1200 kcal. Rzadko przynosi ona spodziewany efekt, a bardzo często staje się przyczyną tzw. „efektu jojo”. Ostatnia grupa, którą tutaj zaprezentuje to ludzie, którzy przeczytali przynajmniej jedną książkę na temat odchudzania, co czyni ich nierzadko we własnym mniemaniu ekspertem w tej dziedzinie. Najczęściej stają się oni bezkrytycznymi zwolennikami jednej z tych tzw. diet „cud”, o większej lub mniejszej skuteczności. Najgłośniejsza z nich w ostatnich latach to dieta tłuszczowa. Popularnością cieszy się także dieta bawarska,

ograniczymy ilość kalorii – ważne jest także dokładnie to co jemy. I tutaj najlepsze co można doradzić to stosowanie diety proteinowej. Dieta proteinowa bazuje na białkach – głównie pochodzenia zwierzęcego (twaróg, jajka, chude mięso, ryby). Tłuszcze są spożywane w minimalnych ilościach, a węglowodany pochodzą głównie z warzyw. Owoce również spożywa się rzadko, bo zawierają one dużo cukru. W wyniku stosowania tej diety organizm zmuszony jest spalać tłuszcz własny, z powodu niedostarczania go z zewnątrz, zaś przed utratą mięśni chroni go stała dostawa dużej ilości protein. W momencie, gdy zbliżamy się do wymarzonej wagi (w połączeniu z treningiem aerobowym na efekt długo nie trzeba czekać) stopniowo zwiększamy ilość węglowodanów (ryż brązowy, ciemne pieczywo, owoce itp.), by powrócić do diety różnorodnej i pełnowartościowej, którą powinniśmy odtąd stosować. Podsumowując, pamiętajmy o najważniejszym – nie ma cudownej diety i najlepszym sposobem na trwałe uzyskanie smukłej sylwetki jest regularne, zdrowe odżywianie i zażywanie codziennej porcji ruchu. Odchudzając się patrzmy w perspektywie nie jednego miesiąca lub roku lecz całego życia. Systematyczność to jedyny klucz do trwałego sukcesu.

44 vita MEDIUM numer 6

w naszym klubie:

Uwaga promocja! Dla studentów i uczniów szkół średnich miesięczny karnet na siłownię za jedyne 80zł!

• Siłownia • Fitness • Sauna • Solarium • Masaż • Kosmetyka • Gabinet fryzjerski

relax body clUb

StuDio reKreacji i oDnowy 31-545 Kraków, ul. mogilska 70 godziny otwarcia: pon. - pt.: 7-22, weekendy: 9-21 www.relax.net.pl, e-mail: biuro@relax.net.pl

fot. photoxpress.com

uroda

PIELĘGNACJA SKÓRY I WŁOSÓW PO LECIE O

palona, wypoczęta i przede wszystkim zadowolona – taka chcesz być po powrocie z wakacji. Niestety, zdarza się, że pomimo tego, iż miniony urlop zaliczasz do wyjątkowo udanych Twoje poczucie zadowolenia znika już w kilka dni po zakończeniu letnich wojaży, a powodem tego wcale nie jest konieczność ponownego wdrożenia się w rytm codziennych obowiązków. Spoglądasz w lustro i co widzisz? Opalenizny, co prawda, na pewno pozazdrości Ci niejedna koleżanka z pracy czy sąsiadka, ale tych nowych zmarszczek, przebarwień na skórze, drobnych pęknięć już raczej nie. Wyraźnie czujesz, że Twoja skóra jest przesuszona, szorstka, niezbyt przyjemna w dotyku. Włosy też nie wydają się być takie, jak jeszcze dwa miesiące temu – są suche, łamliwe, sztywne, nieco spłowiałe, mają rozdwojone końcówki i sprawiają więcej trudności przy układaniu. Przy-

46 vita MEDIUM numer 6

pominasz sobie po kolei swoje „wakacyjne grzeszki przeciwko własnej urodzie” – długie godziny wylegiwania się na piasku w pełnym słońcu, kąpiele w morzu lub basenie, oczywiście bez czepka na głowie, szarpanie szczotką mokrych, splątanych kosmyków, zapominanie o nałożeniu kosmetyków z odpowiednimi filtrami... Długo można by jeszcze wyliczać. Pewnie gdybyś mogła cofnąć czas skupiłabyś się trochę bardziej na pielę-

gnacji swojej urody w trakcie gorących dni tego lata, by teraz nie martwić się przykrymi niespodziankami. Jednak nie przejmuj się, nie wszystko jest jeszcze stracone.

By skóra była piękna i promienna Walkę o zdrową i piękną skórę musisz rozpocząć na kilku płaszczyznach jednocześnie. Nieocenionym sprzymierzeńcem będą tutaj na pewno w pierwszej kolejności witaminy i różnego rodzaju oleje roślinne. Witamina A występująca w przyrodzie w nabiale i rybim tłuszczu nadaje skórze zdrowy wygląd, odżywia ją, przywraca elastyczność oraz stabilizuje poziom jej nawilżenia, dzięki czemu opóźnia proces starzenia. Wielki wkład w jego zahamowaniu ma również witamina E, w którą bogate są ziarna zbóż, orzechy oraz produkty mleczne. Pomaga ona w eliminacji wolnych rodników oraz sprzyja regeneracji komórek skóry, które zostały uszkodzone wskutek nadmiernej ekspozy-

Solarium nie jest sojusznikiem Twojej pięknej skóry.

uroda cji na słońce. Cennych substancji przyspieszających przywrócenie cerze promiennego wyglądu dostarczą też kapusta, czarna porzeczka oraz owoce cytrusowe, ponieważ zawierają one dużo witaminy C, która poprzez wsparcie produkcji kolagenu wywiera bardzo pozytywny wpływ na poprawę elastyczności skóry i podobnie jak witaminy A i E opóźnia proces jej starzenia się. Poza stosowaniem zróżnicowanej i bogatej w wartości odżywcze niezbędne dla utrzymania skóry w dobrej formie diety, powinnaś również przywiązać większą wagę do wyboru kosmetyków właściwych dla pielęgnacji cery i ciała. Ważne, by zawierały one wspomniane wyżej witaminy oraz substancje nawilżające, takie jak D-pantenol oraz wyciągi z olei roślinnych. Dobrze byłoby, gdybyś na pewien c z a s zrez ygno-

wała również z wizyt w solarium.

By włosy nie BYŁY PRZESUSZONE O ile na plaży najczęściej staramy się zabezpieczyć skórę przed zgubnym działaniem promieni UV stosując kremy ochronne z filtrami, o tyle nie liczymy się raczej z koniecznością ochrony włosów, a to duży błąd – możesz się o tym przekonać sama, jeśli stwierdzasz po wakacjach, że Twoje włosym przypominają snopek siana. Mogą one jednak odzyskać witalność i blask, jeśli zaczniesz o nie dbać ze zwiększoną starannością. Podrażnionej i przesuszonej skórze głowy przyda się odpoczynek od mocnych środków myjących i utrwalających fryzurę – używaj delikatnych szamponów odżywiających i regenerujących włosy oraz preparatów przeznaczonych do włosów suchych i zniszczonych. Najlepiej w tym przy-

padku sprawdzą się kosmetyki zawierające witaminę E oraz prowitaminę B5 a także ekstrakty pochodzenia roślinnego. Jeśli tylko jest to możliwe, zrezygnuj z używania suszarki, prostownicy i lokówki – skutki ich działania nie są zbyt dobre dla zdrowych włosów, więc dla tych pozbawionych Cytrusy poprawiają swojej natuelastyczność ralnej warnaszej skóry. stwy ochronnej stają się jeszcze groźniejsze. Unikaj również chlorowanej wody, solarium, koloryzacji, a także wiązania włosów wąską, wpijającą się w nie gumką, gdyż to zwiększy ich łamliwość. Dla dodatkowego wsparcia odbudowy włosów „od środka” możesz włączyć do swojej codziennej diety suplementy zawierające skrzyp polny oraz witaminy. anna kudra

REKLAMA

numer 6 vita MEDIUM 47

uroda

Wspomnienie

lata

Vita Medium prezentuje kosmetyki, które przypomną Ci najlepsze wakacyjne chwile. Pozwól sobie na moment letniej rozkoszy, gdy jesień trwa w najlepsze!

esień - nie oszukujmy się - działa na nas depresyjnie. Mamy za sobą okres urlopowy, wiemy, że będzie już tylko zimniej i zimniej... Dlatego, na poprawę humoru, proponujemy Wam, Drogie Czytelniczki, abyście zaopatrzyły swoją kosmetyczkę w produkty, które przeniosą Was myślami z powrotem na gorącą plażę. Poniżej przedstawiamy kilkanaście kosmetyków, które z pewnością poprawią Wam humor i sprawią, że czas do kolejnego lata skróci się (a przynajmniej nie będzie się dłużył). Wybraliśmy kosmetyki, które pachną słońcem,

piaskiem, plażą. Szczególnie polecamy Waszej uwadze peeling cukrowy Wanilia i Pomarańcza z linii Magic Spa polskiej firmy Farmona. Ma nie tylko boski zapach, ale przede wszystkim pozostawia skórę gładką i nieziemsko nawilżoną. Drugi kosmetyk, który otrzymuje od nas znak „Vita Medium poleca” to woda toaletowa Elizabeth Arden Sunflowers. Jest to zapach słodki, ciepły i baaardzo kobiecy. Na rynku utrzymuje się z niesłabnącą popularnością od 1993 roku, co tylko potwierdza naszą tezę, iż jest to zapach godny uwagi.

Pachnidła

Misja: To vita

Moschino, Hippy Fizz to woda toaletowa o lekkich, świeżych cytrusowo-kwiatowych nutach zapachowych. Nuta głowy: cytryna, liście maliny. Nuta serca: róża, fiołek, magnolia, kwiat lotosu. Nuta bazy: drzewo cedrowe, mech dębowy, osmantus.

Calvin Klein, CK IN2U POP to wspaniały, lekki zapach. Słodko-cierpki, delikatnie cytrusowy. Zakochasz się w nim! Nuta głowy: papaja, skórka cytrynowa. Nuta serca: czarna porzeczka, kwiat śliwy. Nuta bazy: wanilia, wonne drzewa.

48 vita MEDIUM numer 6

poleca!

Sunflowers (czyli „słoneczniki”) Elizabeth Arden od wielu lat cieszą się niemalejącą popularnością. Nic w tym dziewnego - zapach jest bardzo zmysłowy i kobiecy. Nuty głowy: brzoskwinia, bergamotka, melon, osmantus. Nuty serca: jaśmin, cyklamen, róża herbaciana. Baza: mech dębowy, drewno sandałowe, piżmo.

Sezon japonkowy dobiegł końca, co Twoje stopy z pewnością powitały z radością. Przyspiesz ich regenerację używając głęboko nawilżającego kremu do stóp firmy Ziaja. Krem ten zawiera kompleks AHA, dzięki czemu nie tylko intensywnie zmiękcza, skórę pięt i okolice palców, ale także zapobiega twardnieniu skóry. Krem polecany również dla diabetyków. Cena: 6,50zł, poj. 60 ml

fot. materiały prasowe

uroda Peeling myjący z żurawin ą z Laboratorium Kosmetycznego JOANNA wygładza i odświeża ciało. Zawiera nawilżający ekstrakt z żurawiny oraz drobinki ścierające, które usuwają zaniecz yszczenia i martwe komórki naskórka. Skóra staje się gładsza i milsza w dotyku. Cena 5zł/100ml

Rozpieszczaj się! Pomarańczowe masło do ciała od Ziaji uzupełnia niedobory lipidów, regeneruje naturalną barierę ochronną, wyraźnie poprawia elastyczność i miękkość naskórka. Pozostawia skórę delikatną i aksamitną w dotyku. Ma orzeźwiający pomarańczowe zapach. Zawiera kwasy Omega 3 i 6 oraz witaminę E. Cena ok. 14,00 zł/200 ml

Z przyjemnością prezentujemy w naszym zestawieniu ten cukrowy peeling. Ma nieziemski zapach, gęstą konsystencję i zostawia skórę codownie nawilżoną i pachnącą jeszcze przez wiele godzin po jego użyciu. Kryształki cukru intensywnie złuszczają martwy naskórek, a zmniejszając się pod wpływem wody, idealnie wygładzają. Gorąco polecamy - cukrowy peeling wanilia i pomarańcza to luksus, na który warto sobie pozwolić! Cena: ok. 25zł

vita

poleca!

Szampon z odżywką Fruit Fantasy z firmy Joanna. Zapach brazylijskiej mandarynki przemieni kąpiel w owocową rozkosz. Nowy kosmetyk odświeża i dodaje energii, przywodząc na myśl wspomnienia o słonecznym lecie. Poj. 250 ml, cena ok. 6,50 zł

Awokado to nowa seria kosmetyków nawilżająco – odżywczych y firmz Bielenda. Polecane są do całorocznej pielęgnacji skóry suchej i odwodnionej przeciw przesuszeniu. Preparaty oparte są w 100 % o naturalne surowce z EcoCert, bez alergenów i sztucznych barwników.

Szybki prysznic, wylegiwanie w wannie Żel pod prysznic Double Effect od firmy Nivea. Formuła oparta na kremowym olejku z awokado, została opracowana specjalnie na potrzeby golenia. Żel intensywnie pielęgnuje i nawilża skórę, a delikatny olejek sprawi, że skóra pozostanie niewiarygodnie gładka, podczas gdy kobiecy zapach Marakui pobudzi Twoje zmysły! Pojemność: 250ml cena ok. 9zł

Daktylowy olejek do kąpieli ze śmietaną – dwufazowy olejek do kąpieli, delikatne substancje myjące oraz bogactwo składników odżywczych pozostawiają skórę czystą, nawilżoną i gładką. Ciepły, słodki zapach daktyli poprawia nastrój, energizuje i dodaje wigoru. 400ml, cena ok. 14.50

otalna regeneracja Dłonie są częścią ciała, o której często zapominamy. To duży błąd, bo przecież właśnie dłonie są najczęściej odsłanianą i najbardzej podatną na przebarwienia częścią ciała. Firma AA przygotowała specjalny krem do rąk dla skóry dojrzałej, który rozjaśnia przebarwienia. Cena ok. 21zł

Mleczno-miodowa pomadka ochronna do ust firmy Nivea jest wspaniale pachnącym kosmetykiem i świetnie działającym. Ma cudowny, słodki zapach i smak. Nigdy więcej spierzchniętych ust! Cena: ok. 8zł

Kremowy żel pod prysznic Fruit Fantasy to prawdziwa egzotyczna rozkosz dla Twojego ciała. Fascynujące aromaty hawajskiego ananasa orzeźwiają, wprawiają w dobry nastrój. Żel doskonale myje, dodaje energii i świeżości. Pojemność 250 ml. Cena ok. 6,50 zł

Krem White&Beauty koi i uspokaja skórę – bardzo delikatny, szybko wchłaniający się krem przeznaczony dla skóry wrażliwej i przesuszonej. Intensywnie nawilża i wygładza naskórek, poprawia napięcie i jędrność skóry, zwiększa jej elastyczność. Zawiera prowitaminę B5 i substancje łagodząco-kojąco-nawilżające z alg morskich i aloesu. Poj. 50ml, cena ok. 23zł.

Regenerujący krem nawilżający Aquaoptima polecany jest zarówno na dzień, jak i na noc, do każdego typu cery odwodnionej, wymagającej lekkiego natłuszczenia i przywrócenia nawilżenia. Krem zapewnia regenerację każdego typu cery zmęczonej stresem i działaniem czynników zewnętrznych. Poj. 50 ml, cena 48,00 zł. RENEA to seria kosmetyków przeznaczonych specjalnie dla kobiet w wieku menopauzalnym 50+. Polecana jest wtedy, gdy pojawiają się zmarszczki, skóra wiotczeje, a kontur twarzy traci wyrazistość. Krem przeznaczony jest do cery suchej i normalnej. Natłuszcza i regeneruje, daje efekt wyraźnej gładkości, jędrności i elastyczności. Poj. 50 ml, cena 62,00 zł

Aromatyczna sól do kąpieli z naturalnym ekstraktem z bursztynu. Zawartość ekstraktu z bursztynu pozwala rozkoszować się uczuciem kąpieli w prawdziwie morskiej wodzie. Dzięki zawartości mikroelementów sól wygładza i ujędrnia ciało, nadaje jedwabista gładkość i miękkość. Poj. 610g, cena ok. 20zł

Radical od Farmony to odżywcze serum do zniszczonych i wypadających włosów. Regeneruje, nawilża, nadaje włosom blask. Już po kilku zastosowaniach włosy stają się zdrowsze i mocnejsze. Skład został oparty o naturalny wyciąg ze skrzypu polnego i wzbogacony m.in. Witaminą E oraz Prowitaminą B5. Cena: ok. 10zł

numer 6 vita MEDIUM 49

uroda Spódnice na zawsze pozostaną symbolem kobiecości. Problem zaczyna się jednak wtedy, gdy patrzymy w lustro i nie do końca widzimy to, co chciałybyśmy zobaczyć. Każda z nas ma taką część ciała, którą chętniej ukryłaby niż odkryła. Dlatego też podpowiadamy, jak dobrać spódnicę odpowiednią dla swojej figury.

Idealna spódnica dla Twojej sylwetki Chude nogi

Masz wrażenie, że Twoje nogi wyglądają jak patyki? Możesz temu przeciwdziałać nosząc spódnice przylegające do ciała, wąskie, ale nie za bardzo obcisłe. Unikaj natomiast szytych z koła i zbyt szerokich u dołu, gdyż niepotrzebnie spotęgują wrażenie chudych nóg.

Duża pupa

Za mała pupa

Nie martw się, mamy dla Ciebie świetną wiadomość. Zbyt dużą pupę można zatuszować nosząc sukienki i spódnice o kroju klasycznym, lekko zwężające się ku dołowi. Idealnym rozwiązaniem dla Ciebie będzie spódnica o kroju ołówek, najlepiej ze zdobieniem lub kokardą w górnej części.

FOT. materiały prasowe TOPSHOP (6)

Jeśli masz chłopięcą sylwetkę, tzn. wąskie biodra i płaską pupę, najlepszym rozwiązaniem dla Ciebie będzie coś rozkloszowanego i poszerzającego. Kształtów doda Ci spódnica w kształcie bombki lub tulipana.

50 vita MEDIUM numer 6

Duży brzuszek

W tym przypadku powinnaś nosić spódnice dopasowane, z szerokim, najlepiej zdobionym lub kolorowym pasem na wysokości brzucha.

Grube łydki

Żeby zachować równowagę powinnaś nosić spódnice z rozkloszowanym dołem albo w kształcie litery A, dzięki któremu Twoje łydki będą wyglądać bardziej proporcjonalnie.

Masywne uda

Ratunkiem dla Ciebie będą…wzory! Poszukaj spódnic lub sukienek z ciekawym deseniem, np. w kolorowe kwiaty. Wzór może czynić cuda i kamuflować nadmiar ciała, działając jak kamuflaż.

Park Wodny w Krakowie, ul. Dobrego Pasterza 126, tel.(12)61-63-190,-191, www.ParkWodny.pl

sport i rekreacja

Aqua aerobik

zdrowie i smukłą figurę

Czyli najbezpieczniejszy sposób na

fot. Aqua Fitness, www.aquafitness.pl

52 vita MEDIUM numer 6

acznijmy od tego, czym dokładnie jest aqua aerobik. Jest to gimnastyka wodna przeznaczona praktycznie dla każdego. Już tutaj można zauważyć jej przewagę nad wieloma innymi formami aktywności fizycznej – jest on bowiem dostępny i wskazany także dla ludzi starszych o znacznie obniżonej kondycji i sprawności. Całość ma miejsce w basenie – siła wyporności wody sprawia, że nie odczuwamy wysiłku w takim stopniu jak ćwicząc np. na bieżni. Bardzo istotny w tym przypadku jest fakt, że podczas aqua aerobiku nie obciążamy układu kostno-stawowego. Jest to (między innymi) przyczyną bardzo niskiej liczby kontuzji i urazów jakich możemy doznać podczas ćwiczeń fizycznych.

Zajęcia moga być różnej długości i intensywności, co dodatkowo daje możliwość dopasowania ich pod konkretną grupę osób. Bogata oprawa muzyczna, obecność instruktora i fakt prowadzenia zajęć fizycznych w ciekawym miejscu (basen) przyczynia się do wydzielania przez nasz organizm endorfin – wpływających pozytywnie na nasz nastrój i warunkujących uczucie przyjemności. Dobrą informacją jest ta, iż zajęcia tego typu (przy średniej intensywności ćwiczeń) mogą spalić aż 500 – 600 kalorii podczas jednej godziny! Dlatego aqua aerobik jest powszechnie uznawany za idealny sposób do utraty zbędnych kilogramów. Poprawa krążenia, redukcja cellulitu, ujędrnienie skóry i zwiększona wydolność

kupmy się na grupie docelowej, która szczególnie może skorzystać z tych ćwiczeń. Osoby starsze, szczególnie narażone na różnego rodzaju kontuzje, jako pierwsze powinny pomyśleć o tej możliwości. W wodzie nie jest możliwy upadek, potknięcie czy nabycie jakichkolwiek obrażeń skóry. Aqua aerobik umożliwia na całkowicie bezpieczne wykonywanie ćwiczeń, które poza basenem byłyby dość ryzykowne.

rugą grupą, dla której aqua aerobik jest idealną formą aktywności są osoby otyłe. Przewaga basenu przejawia się tu w braku przeciążeń naszych stawów i kręgosłupa. Możliwe jest podjęcie wysiłku o takiej samej intensywności – jednak bez obaw późniejszych problemów np: z kolanami, które mogłyby się pojawić po ćwiczeniach wykonywanych „na sucho”,

wszystkich, najmniejszych nawet fragmentów naszej sylwetki. Za to jak intensywny będzie trening, odpowiada szybkość ruchów pod wodą oraz stopień zanurzenia. Każdy ruch pod wodą, nawet ten który dla nas samych nie wydaje się być częścią treningu – powoduje pozytywne obciążenie dla mięśni. W basenie znacznie łatwiej utrzymać postawę pionową. Będzie to kolejny atut dla osób w podeszłym wieku i z różnego rodzaju wadami postawy czy dysfunkcjami ruchowymi. Dodatkowo osoby starsze z obniżoną odpornością organizmu nie będą narażone na wdychanie szkodliwego kurzu (który pojawia się przy treningach bez użycia wody). Także opieka osoby prowadzącej zajęcia może okazać się szczególnie przydatna.

olejnym atutem jest różnorodność jaką możemy spotkać podczas ćwiczeń. Ilość możliwych ruchów i układów stosowanych w basenach jest praktycznie nieograniczona. Dobór odpowiedniej muzyki spra-

Ilość możliwych ruchów i układów stosowanych w basenach jest praktycznie nieograniczona. Dobór odpowiedniej muzyki sprawia, że za każdym razem mamy uczucie całkowitej nowości. a które wynikają ze zbyt dużej wagi własnej. Temperatura wody zwykle powoduje rozluźnienie mięśni, co z kolei znacznie zmniejsza ryzyko kontuzji. Szczególne plusy płyną również dla osób, które przebyły różnego rodzaju operacje oraz dla kobiet w ciąży. Pamiętajmy jednak, że dla tych osób, nawet w aqua aerobik zaleca się jednak umiarkowaną intensywność. Ogromną korzyścią dla ciężarnych kobiet jest znaczne dotlenienie organizmu w wyniku aqua aerobiku.

iężko mówić o aqua aerobiku nie mówiąc o działaniu samej wody na nasz organizm. Przez połączenie faktu, że stawia ona opór naszemu ciału i temu, że otacza nas z każdej strony – możliwe jest ćwiczenie

wia, że za każdym razem mamy uczucie całkowitej nowości. Nie może wkraść się więc uczucie monotonii i znużenia. Możliwe jest użycie niezatapialnych węży czyli tzw „Noodle Workout”. Innym rodzajem wykorzystania dodatkowego sprzętu są podwodne podwyższenia mocowane na dno basenu – tzw. „aqua step aerobik”. Bez najniejszego problemu można wykorzystać obciążenia w postaci hantli, drążków, piłek. Sama forma ćwiczeń także może być zróżnicowana – bieg w basenie, ćwiczenia siłowe, sprawnościowe – z uwzględnieniem ćwiczeń w parach. Przebieg profesjonalnego układu powienien zawierać takie elementy jak: rozgrzewka, część właściwa treningu, wyciszenie organizmu oraz rozciąganie. Piotr Dudzik

Zajęcia z aqua aerobiku już przy średniej intensywności ćwiczeń mogą spalić aż 500–600 kalorii podczas jednej godziny! Dlatego aqua aerobik jest powszechnie uznawany za idealny sposób na utratę zbędnych kilogramów. Poprawa krążenia, redukcja cellulitu, ujędrnienie skóry i zwiększona wydolność to jedynie zarys korzyści płynących z aqua aerobiku.

fot. photoxpress.com

to jedynie zarys korzyści płynących z aqua aerobiku.

fot. photoxpress.com

sport i rekreacja

numer 6 vita MEDIUM 53

fot. photoxpress.com

sport i rekreacja

Kto dosiadł konia, J

azda konna jest wyjątkowym sportem. Do jej nauki nie wystarczy nam własna siła i kondycja fizyczna. W końcu chcemy pracować ze zwierzęciem sporych rozmiarów, wielokrotnie od nas mocniejszym. Jak więc osiągnąć z nim porozumienie?

Nieco o końskiej psychice Jeździectwo opiera się na niezwykłej więzi między jeźdźcem a koniem, którą możemy zdobyć poznając jego psychikę. Konie są bardzo spostrzegawcze, ciekawskie, lubią się bawić i często zaskakują człowieka swoją pomysłowością. Mają doskonałą pamięć i poznają ludzi. Każdy z nich jest niepowtarzalną indywidualnością. Podobnie jak ludzie, różnią się one temperamentem oraz inteligencją, dlatego nie możemy oczekiwać takiej samej reakcji od różnych przedstawicieli tego gatunku. Są konie odważne i tchórzliwe, pracowite i leniwe, wrażliwe i obojętne... dlatego zanim wsiądziemy na któregoś z nich, warto się z nim zapoznać i przywitać jeszcze w stajni lub na wybiegu. Konie są zwierzętami stadnymi i panuje wśród nich określona hierarchia. Umiejętnie postępując,

54 vita MEDIUM numer 6

ten dosiadł wiatr!

człowiek może sprawić, że zostanie uznany za przywódcę stada. Ponadto są to zwierzęta płochliwe, stworzone raczej do ucieczki niż do walki, dlatego bardzo cenią sobie spokój i nie lubią nerwowych ludzi.

Na koń! Jeśli zdecydujemy się na naukę jazdy konnej, powinniśmy zaopatrzyć się w podstawowy sprzęt jeździecki. Najważniejsze na początek są wygodne buty z płaską podeszwą oraz spodnie, czyli bryczesy. Bardzo przydatne są także czapsy, czyli ochraniacze zakładane na łydki, które chronią nas przed otarciem o siodło. Obowiązkowy jest też kask lub toczek, ale ten zapewni nam każdy ośrodek, do którego udamy się na lekcje. Przed każdą jazdą powinniśmy dokładnie wyczyścić konia. Jest to nie tylko sprawa utrzymania go w zdrowiu, ale też świetna okazja aby się bliżej poznać. Później zostaje tylko osiodłanie rumaka i możemy ruszać na trening!

Treningi Jeździć konno może nauczyć się każdy, ale jazda w harmonii z koniem to sztuka – głosi znane powiedzenie i ma

w sobie dużo prawdy. Praca z koniem polega na stopniowym opanowywaniu różnych chodów konia. Najwolniejszy to stęp, następnie kłus i w końcu galop – uważany za najprzyjemniejszy chód. Najszybszy jest cwał, kiedy wszystkie kończyny konia znajdują się w fazie lotu, ale do takiej prędkości możemy rozpędzić się tylko na otwartym terenie, gdzie mamy sporo miejsca. Dużo czasu należy poświęcić na gimnastykę konia, aby nie narazić go na kontuzję. Oczywiście sami również powinniśmy rozgrzać się przed jazdą.

Końskie dyscypliny Kiedy już dobrze poczujemy się w siodle, wspaniałą atrakcją jest wyjazd w teren. Dla amatorów długich wędrówek przygotowywane są kilkudniowe rajdy. Inni wolą skoki przez przeszkody oraz udział w zawodach. Osobną dyscypliną jest ujeżdżenie, gdzie wykonuje się określone figury na koniu – tu liczy się wdzięk, szyk i elegancja. Konie pomagają także niepełnosprawnym dzieciom wrócić do zdrowia w ramach hipoterapii. Jest wiele sposobów wykorzystania tych pięknych zwierząt, a każde spotkanie z koniem to wielka przygoda. joanna bednarek

podróże

Słoń, wielbłąd i święta krowa

Radżasthan - malownicza kraina maharadżów

tosy pogrzebowe nad Gangesem w Benares, Czerwony Fort w Delhi, wiktoriańskie zabytki Kalkuty, plantacje herbaty w Asamie, krokusów w Kaszmirze, świątynie wykute w skale, buddyjskie stupy, erotyczne rzeźby i malowidła, złoty piasek i palmy na plażach Goa i Kerali, majestatyczne Himalaje, Tadż Mahal, Złota Świątynia, Bombaj , Madras , Bangalur (Bangalore)… Planując wycieczkę do Indii należy robić to z głową. Jest to kraj tak ogromny, że niemożliwe jest obejrzenie chociażby tych kilku wymienionych powyżej atrakcji gdy mamy do dyspozycji zaledwie kilka tygodni. Indie są ponadto miejscem bardzo zróżnicowanym. Gdyby spotkali się dwaj podróżnicy, którzy zwiedzili dwa różne zakątki kraju i chcieli podzielić się nawzajem wrażeniami, mogliby dojść do wniosku, że byli w dwóch osobnych państwach. Każdy z indyjskich stanów jest inny, z odmiennymi zwyczajami, strojami, muzyką i kuchnią, ale jednym z najpiękniejszych miejsc jest niewątpliwie Radżasthan .

Hawa Mahal, czyli Pałac Wiatrów.

Obserwatorium astronimiczne Jantar Mantar.

fot. WikiMedia (3)

en północno-zachodni, pustynny region jest miejscem pełnym romantyzmu i nostalgii. Bogate pałace, dwory i haweli, czyli rezydencje dawnych kupców i arystokracji, a także monumentalne forty, które górują nad każdym miastem przenoszą przybyszów w czasy dumnych maharadżów i ich wiernych żon, w których honor i heroizm liczyły się ponad wszystko. Stan ten zamieszkiwali waleczni Radżputowie, dosłownie „królewscy synowie”, rycerze, którzy od wieków stawiali zacięty opór wszystkim najeźdźcom. Stolicą regionu jest Dżajpur (Jaipur), zwany „różowym miastem” ze względu na kolor, jakim na rozkaz maharadży Rama Singha pokryto budynki w jego starej części. Władca uhonorował w ten sposób Księcia Walii, późniejszego króla Edwarda VII, który go odwiedził. Anglicy opuścili Indie, ale kolor pozostał. Najsłynniejszym budynkiem Dżajpuru jest Hawa Mahal, czyli Pałac Wiatrów. Ta kilkupiętrowa budowla wybudowana przy jednej z głównych dróg zachwyca fasadą z misternie rzeźbionymi oknami. Zza gęstej kamiennej koronki kobiety z pałacu mogły obserwować to, co działo się na ulicy, same ukryte przed oczami osób niepożądanych. Innym fascynującym obiektem jest znajdujące się niedaleko pałacu miejskiego ogromne obserwatorium astronomiczne Dżantar Mantar (Jantar Mantar), którego nie można pominąć przy zwiedzaniu miasta. Na terenie zadbanego parku wzniesiono liczne zagadkowe budowle służące do obserwacji nieba. Przy ich pomocy wyznaczano pozycje gwiazd, a także przewidywano zaćmienia słońca. Zwiedzając Dżantar Mantar warto opłacić przewodnika, który wyjaśni do czego służyły poszczególne obiekty. Sam pałac miejski zachwyca kolekcją broni, oraz przedmiotów użytku codziennego, z których na uwagę zasługują zwłaszcza ogromne srebrne kadzie. Maharadża używał ich do transportu zapasu świętej wody z Gangesu do kąpieli i picia podczas podróży do Londynu.

Fort w Amber dawnej stolicy regionu.

numer 6 vita MEDIUM 55

podróże

Panorma świętego jeziora i miasta Puszkar.

iedaleko Dżajpuru znajduje się Amber, dawna stolica regionu, ze wspaniałym fortem. Budowla ta zachwyca zwłaszcza pałacami przeznaczonymi dla królewskich małżonek. Na wzgórze pałacowe można wjechać na słoniach i przez chwilę poczuć się prawdziwie po królewsku.

żajpurskie sklepy kuszą biżuterią, bogato zdobionymi narzutami, dywanami, a także antykami. Należy jednak uważać, bo sprzedawcy często sprzedają bezwartościowe kruszce i kamienie w cenie tych szlachetnych. Jest to bardzo duże, gwarne miasto, w którym dźwięki klaksonów mieszają się z nawoływaniami sprzedawców i sennym muczeniem świętych krów. Dlatego dla złapania oddechu warto odwiedzić miejsce spokojniejsze, a takim jest bez wątpienia Puszkar (Pushkar).

a maleńka miejscowość leży nad świętym jeziorem, które według legendy powstało z płatka lotosu upuszczonego na ziemię przez boga Brahmę. Puszkar jest świętym miastem, więc zabrania się tutaj spożycia alkoholu, mięsa i jajek. Jest jednak bardzo lubiany przez młodych turystów z całego świata. Interesujące jest w Indiach to, że każdy turysta może wyglądać i ubierać się tak jak

Biały Pałac na wodzie w Udaipur.

56 vita MEDIUM numer 6

chce, dlatego na ulicach Puszkaru widać prawdziwy kalejdoskop stylów i kolorów. Liczne restauracje i kawiarenki na dachach budynków, oraz sklepy, których właściciele są zawsze gotowi do rozmowy, wypicia filiżanki herbaty z przybyszami, nawet jeśli ci ostatni nie chcą nic kupić, sprawiają, że zwiedzanie świątyń, których jest tutaj podobno ponad 400 (w tym jedyna w Indiach świątynia Brahmy), schodzi na drugi plan. Jeśli jednak ktoś znajdzie w sobie na tyle silnej woli żeby wyrwać się wszystkim wspaniałościom oferowanym przez zaradnych puszkarskich kupców, powinien wspiąć się na pobliskie wzgórze do świątyni Sawitri, skąd rozciągają się wspaniałe widoki na miasteczko i jezioro. W Puszkarze odbywają się słynne, największe na świecie targi wielbłądów, na które ściągają tysiące handlarzy nie tylko z Indii.

iężko jest opuścić Puszkar, ale Radżasthan kryje jeszcze wiele innych niespodzianek. Kolejny interesujący zakątek to Udajpur (Udaipur) zwany „białym miastem”. To jedno z najpiękniejszych miejsc w Radżasthanie. Warto zwiedzić tutaj ogromny pałac i liczne haweli. Na uwagę zasługuje również muzeum ekskluzywnych samochodów maharadżów. To tutaj kręcono sceny do filmu „Ośmiorniczka” – trzynastej części przygód Jamesa Bonda.

podróże

olorowe miasta wydają się być wizytówką regionu. Niebieskim jest Dżodhpur (Jodhpur). Pokrywanie ścian domów błękitną farbą było początkowo przywilejem braminów, czyli przedstawicieli najwyższych kast, ale z biegiem czasu kolor ten zaczęli stosować również inni. Nad miastem góruje olbrzymia twierdza Meherangarh ze swoimi siedmioma monumentalnymi bramami, z których najsłynniejszą jest lohapol, czyli „brama żelazna”. Pokrywają ją liczne odciski dłoni żon maharadży Mana Singha, które po jego śmierci w 1843 roku (a więc wcale nie tak dawno) wstąpiły na stos pogrzebowy jak nakazuje honor. Z twierdzy roztacza się malowniczy widok na niebieskie miasto, a wewnątrz czekają liczne pałace, oraz zbrojownia, w której podziwiać można m.in. wyposażenie słoni bojowych. W Dżodhpurze obok przedmiotów, z których słynie cały Radżasthan można zakupić liczne typowo indyjskie przyprawy.

a pustyni Thar znajduje się wspaniałe „złote miasto” Dżajsalmer (Jaisalmer). Był to kiedyś ważny punkt szlaku kupieckiego, prowadzącego w głąb Azji. O dawnej świetności miasta mogą świadczyć liczne kupieckie haweli. Także tutaj nad wszystkim góruje wciąż zamieszkały, XII wieczny fort zbudowany ze złotego piaskowca. Wewnątrz, obok licznych pałaców znajdują się dżinijskie świątynie. Dżinści to grupa religijna mylona niekiedy z buddystami. Wyznawcy wyrzekają się wszelkiej przemocy. To właśnie oni bardzo częs to owijają twarze i za pomocą miotełek oczyszczają drogę, po której mają przejść żeby przez przypadek nie zabić żadnego żyjątka.

Wyjeżdżając do Indii należy pamiętać o kilku rzeczach:

iedy już złote miasto nacieszy nasze oczy, czas pomyśleć o wyprawie na pustynię. W mieście organizuje się liczne safari na wielbłądach. Sami właściciele hoteli organizują tego typu wycieczki, więc nie trzeba długo szukać. Warto się tym zainteresować, bo jeśli pozwolimy właścicielom naszego hotelu zorganizować dla nas safari, możemy spodziewać się niższej ceny za nocleg. Trzeba jednak pamiętać o tym, że pustynia Thar jest pustynią skalistą, dlatego nie należy spodziewać się, że z tej wyprawy przywieziemy romantyczne fotografie wydm i karawany o zachodzie słońca. Mimo to wycieczka na wielbłądzie i nocleg pod gołym niebem, a także postoje w licznych małych wioskach po drodze należą do niezapomnianych przeżyć.

czywiście to tylko kilka propozycji. Radżasthan kryje o wiele więcej interesujących miejsc. Na przykład góra Abu, na której znajduje się kompleks bogato zdobionych płaskorzeźbami wykutymi z marmuru dżinijskich świątyń. Jest tu również wspaniały park narodowy Ranthambore z największym w Indiach skupiskiem tygrysów. Wielu turystów przyciąga też znajdująca się w pobliżu Bikaneru świątynia Karni Mata. Miejsce to zwane jest bardzo często „świątynią szczurów” ze względu na swoich najliczniejszych mieszkańców. Zwiedzający świątynię powinni wypatrywać białego szczura. Ujrzenie go uznawane jest za dobry znak. Innym pomyślnym omenem jest ugryzienie szczura, lub przebiegnięcie gryzonia po bosej stopie odwiedzającego świątynię. Jeśli jednak nie mamy tyle szczęścia, możemy mu trochę dopomóc i zjeść nieco pożywienia, które na ołtarzach ofiaruje się zwierzętom. tatiana szurlej

Indie są krajem wielowyznaniowym, ale bez względu na to jaką świątynię zwiedzamy należy zdjąć buty i zostawić je na zewnątrz.

fot. WikiMedia (3)

Jest to kraj bezpieczny dla turystów. Nie trzeba bać się napadów, a i kradzieże nie zdarzają się tak często, chociaż naturalnie nie należy być lekkomyślnym. Można za to paść ofiarą oszustwa kupując fałszywą biżuterię, tkaniny, lub zwykłe przedmioty po zawyżonych cenach. Warto się trochę potargować na zakupach, a także odpowiedzieć na pytanie „skąd jesteś?” Sklepikarze zdają sobie sprawę z różnic ekonomicznych pomiędzy europejskimi krajami i mogą mieszkańców Polski potraktować łagodniej. Przed wyjazdem warto zaszczepić się na żółtaczkę typu B, a na miejscu nie pić wody z kranu i napojów z lodem, który się z tej wody robi.

Pustynia Thar.

numer 6 vita MEDIUM 57

różności

Porady prawne Na pytania czytelników odpowiada Adam Czaja, mgr prawa i administracji „Dwa dni temu kupiłam nową parę butów w jednej z galerii handlowych w Krakowie. Dzień później okazało się, że nie podobają mi się i chcę je zwrócić do sklepu. Czy jest to możliwe?” Sytuacja przez Panią opisywana dotyczy tzw. „sprzedaży konsumenckiej” regulowanej przepisami ustawy będącej regulacją szczególną w stosunku do „zwykłej” sprzedaży opisanej w Kodeksie cywilnym. Według obowiązujących przepisów sprzedawca odpowiada wobec konsumenta za niezgodność towaru z zawartą umową, w przypadku stwierdzenia niezgodności w okresie sześciu miesięcy od zakupu. Klient musi zgłosić niezgodność towaru w przeciągu miesiąca od stwierdzenia wady i przysługuje mu w pierwszej kolejności bezpłatna naprawa albo wymiana towaru na nowy. Dopiero, gdy powyższe nie jest możliwe lub naraża konsumenta na znaczne niedogodności, możliwe jest negocjowanie obniżki ceny lub odstąpienie od umowy. Odstąpienie od umowy sprzedaży skutkuje obowiązkiem zwrotu ceny przez sklep i towaru przez klienta. W Pani przypadku sprzedawca może niestety odmówić przyjęcia towaru i zwrotu jego ceny, natomiast oczywiście dozwolone jest polubowne rozwiązanie umowy. Wiele sieci handlowych dbających o swoją markę i zadowolenie klienta umożliwia takie rozwiązanie umowy, co można sprawdzić pytając sprzedawcę albo czytając regulamin sprzedaży lub ogólne warunki umów dostępne w każdym sklepie.

58 vita MEDIUM numer 6

„Ponad trzy miesiące temu wysłałem pismo do Urzędu Miasta domagając się zdecydowanego działania służb miejskich w związku z zanieczyszczaniem mojej ulicy przez psy. Do tej pory nie otrzymałem żadnej odpowiedzi, a na moje telefoniczne interwencje dostaję wymijające odpowiedzi od urzędników. Co robić?” Konstytucja RP oraz Kodeks postępowania administracyjnego dają każdemu obywatelowi prawo do wniesienia skargi lub wniosku do organu administracji publicznej. Urząd ten nie może zignorować takiego pisma i zobowiązany jest każdorazowo do udzielenia skrzącemu pisemnej odpowiedzi na jego skargę. W swoim piśmie urząd zobowiązany jest poinformować o załatwieniu sprawy. Jeżeli nie uwzględnia skargi, to musi podać uzasadnienie prawne i faktyczne swojej odmowy. Według przepisów każdy urząd ma jeden miesiąc na rozpatrzenie podania, wyjątkowo dwa miesiące gdy sprawa jest szczególnie skomplikowana. Początkiem biegu tego terminu jest złożenie pisma na dziennik podawczy urzędu lub doręczenie go przez pocztę. Po upływie terminu miesięcznego organ administracji jest w niedozwolonej zwłoce. Wtedy może złożyć Pan skargę za niezałatwienie sprawy w terminie, którą należy wnieść do bezczynnego organu w formie pisemnej.

różności „Mój sąsiad otworzył warsztat samochodowy a na pozostałej części swojej działki prowadzi skład kruszywa i innych materiałów sypkich. Życie mojej rodziny stało się koszmarem, szczególnie boję się o zdrowie mojego syna-astmatyka. Cały dzień jest hałas, śmierdzi spalinami i pyli na moją działkę. Jak mam się bronić?” Opisana przez Pana sytuacja może być przedmiotem wielu działań o charakterze faktycznym i prawnym. Uważam, że pierwszym krokiem powinna być polubowna próba załatwienia sprawy z Pana sąsiadem. Proszę podkreślić dyskomfort i zagrożenie dla zdrowia rodziny, żądając od sąsiada ograniczenia działalności oraz zastosowania przez niego środków technicznych chroniących Pana działkę przed niekorzystnym wpływem prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli próba polubownego załatwienia sprawy się nie powiedzie pozostaje Pana szukanie ochrony w ramach państwowych inspekcji oraz na drodze cywilno-prawnej. W pierwszym wypadku może Pan zgłosić podejrzenie popełnienia samowoli budowlanej przez sąsiada z prośbą o przeprowadzenie kontroli przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Kwestia łamania norm ochrony przed hałasem należy do właściwości Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Zagadnienie nadmiernej emisji pyłów i substancji trujących oraz odpadów przemysłowych należy do kompetencji Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Środowiska. Skarga spowoduje wykonanie kontroli na działce sąsiada. W wypadku stwierdzenia naruszeń przepisów prawa, właściwa inspekcja, co do zasady, rozpocznie postępowanie nadzorcze oraz zawiadomi skarżącego o sposobie załatwienia jego pisma. Drugą metodą obrony jest powództwo cywilne w trybie art. 144 Kodeksu cywilnego o zaprzestanie naruszania prawa własności Pani nieruchomości poprzez bezpośrednie, negatywne oddziaływanie z działki sąsiada. Tryb ten powinien być jednak zastosowany dopiero na koniec sporu z sąsiadem, ze względu na koszty postępowania sądowego oraz na konieczność zgromadzenia odpowiedniego materiału dowodowego w uprzednio toczących się przed inspekcjami.

Masz pytania do naszego prawnika? Skontaktuj się z nim:

adam.czaja@vitamedium.pl

lub 504 902 722 Najciekawsze pytania wraz z odpowiedziami opublikujemy na łamach Vita Medium

numer 6 vita MEDIUM 59

różności

rady nie od parady

by zapewnić baterii w laptopie dłuższą żywotność, nie pracuj wyłącznie na zasilaczu. Baterie są tak projektowane, by były jak najbardziej wydajne przy pracy w różnych trybach. Dlatego należy co jakiś czas, nawet jeśli nie ma takiej potrzeby, pracować na baterii.

eśli chcesz dłużej przechowywać wino, pamiętaj aby butelkę ułożyć poziomo - ważne, aby korek miał ciągły kontakt z płynem i nie wysechł.

wieże plamy z herbaty wywabisz za pomocą mieszaniny wody i spirytusu w proporcji 2:1. Stare przebarwienia możesz usunąć za pomocą wody utlenionej, ale ten sposób zdaje egzamin tylko wtedy, kiedy materiał jest biały.

asz kłopoty ze snem? Mleko zawiera naturalny środek nasenny, dlatego ułatwia zasypianie. Jeśli masz ochotę, możesz do mleka dodać łyżeczkę miodu.

atka pietruszki pozwoli pozbyć się każdego przykrego zapachu z ust. Wystarczy, że będziesz rzuć powoli kilka gałązek natki.

REKLAMA

Prowadzi usługi w zakresie:

• Księgi Handlowe • Księgi Przychodów i Rozchodów • Ryczałt • Rozliczenia VAT • Kadry i Płace • Rozliczenia ZUS 60 vita MEDIUM numer 6

• Rozliczenie roczne

ąpiel w kleiku z siemienia lnianego uelastyczni skórę dłoni. Łyżkę siemienia zalać szklanką wrzącej wody i pozostawić do wystygnięcia. W letnim kleiku moczyć dłonie przez 15-20 min. Stosować 2 razy w tygodniu.

kw Polskie Stronnictwo Ludowe

różności

 Baran 21.03.-20.04. Ponura pogoda za oknem nie zdoła przygasić twojego entuzjastycznego podejścia do nowych wyzwań. Żadne przeciwności nie będą w stanie Cię powstrzymać przed osiągnięciem zamierzonego celu. Postaraj się jednak nie podejmować pochopnych decyzji, zwłaszcza w sprawach kluczowych, gdyż nie wszystko jest aż tak proste, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Zapytaj o radę przyjaciela, gdyż jego punkt widzenia może okazać się bardzo istotny.



RAK 22.06.-22.07.

Obserwuj uważnie to, co się dzieje wokół, ponieważ ktoś ma złe zamiary wobec Ciebie i będzie próbował wykorzystać Twoją dezorientację. Jeśli nie dasz się zmanipulować, to nie tylko nie stracisz na tej sytuacji, ale nawet możesz zyskać. Twój partner szykuje dla Ciebie miłą niespodziankę związaną z ważną dla Was okazją. Pomimo nieprzyjaznej aury zdrowie będzie Ci wyjątkowo dopisywać.

 WAGA 23.09.-22.10. Nie daj się wyprowadzić z równowagi – Twój przeciwnik czeka na to, aż okażesz negatywne emocje, by móc wykorzystać to przeciwko Tobie. Cierpliwość i opanowanie bardzo przydadzą Ci się w tej sytuacji. Nie próbuj też wyładować swojej frustracji na bliskich Ci osobach, bo zachwieje to spokój Twojego zacisza domowego, a przecież nie chcesz, by nerwowa atmosfera zapanowała również tam.



Znajdziesz się w dosyć kłopotliwej sytuacji, ale nie martw się – ktoś z Twojego bliższego bądź dalszego otoczenia przyjdzie Ci z pomocą. W pracy wreszcie uda Ci się nadrobić zaległości i sfinalizować niezałatwione sprawy. Spróbuj zahamować wyciek gotówki z domowego budżetu, ponieważ w najbliższym czasie pojawią się spore, niespodziewane wydatki, które znacząco mogą naruszyć płynność finansową Twojej rodziny.



62 vita MEDIUM numer 6

LEW 23.07.-22.08.

Będziesz się czuł nieco przygnębiony brakiem promieni słonecznych i ciągłymi opadami, jednak nie pozwól na to, by pogoda całkowicie zdeterminowała Twoje zachowanie. Pochmurnym obliczem i ciągłym narzekaniem nie zjednasz sobie ludzi. Zwróć więc lepiej uwagę na pozytywne aspekty życia. W pracy szef wreszcie dostrzeże Twoje starania, co może w skutku przynieść Ci awans, na który od dawna czekałeś.



SKORPION 23.10.-22.11.

Nareszcie uda Ci się osiągnąć to, na co pracowałeś od dłuższego czasu. Nie zapominaj jednak o osobach, które wydatnie pomogły Ci w dotarciu do celu – jeśli nie docenisz teraz ich poświęcenia, w przyszłości mogą okazać się nieskore do ponownej współpracy. Zdrowie będzie Ci dopisywać. Jeśli jesteś samotny, spotkasz kogoś interesującego, natomiast jeśli jesteś w związku, przygotuj się na ważną deklarację uczuć.

 KOZIOROŻEC 22.12.-20.01.  Uważaj, by Twoja intryga nie obróciła się przeciwko Tobie, bo zamiast zyskać profity możesz nieodwracalnie stracić zaufanie najbliższych przyjaciół. Nie próbuj ich nadal oszukiwać – Twoje manipulacje nie są aż tak sprytne, jak Ci się wydaje, przez co wcześniej czy później ktoś je odkryje. To ostatnia szansa, by się ze wszystkiego wycofać, więc zastanów się, czy wytyczony prze Ciebie cel wart jest aż tak wielkiego poświęcenia.

BYK 21.04.-22.05.

WODNIK 21.01.-19.02.

Zachowanie kogoś w Twoim otoczeniu od dłuższego czasu bardzo Cię irytuje. Spróbuj porozmawiać z tą osobą i wyjaśnić jej swoje zastrzeżenia, by w przyszłości uniknąć nieprzyjemnych sytuacji i wrogiej atmosfery. W pracy czas na duże zmiany – możesz na nich dużo zyskać albo dużo stracić, przemyśl więc dokładnie wszystkie ważniejsze decyzje. Ktoś z domowników zwróci się do Ciebie z prośbą o poradę.



BLIŹNIĘTA 23.05.-21.06.

Uważaj na to co i przy kim mówisz, bo niechcący możesz powiedzieć zbyt dużo, przez co będziesz miał nieprzyjemności. Musisz przynajmniej tymczasowo zwalczyć swoją niechęć do czapki i grubego szalika, bo przez znaczący spadek odporności będziesz teraz szczególnie mocno narażony na grypę. Mimo dotkliwego chłodu Twoje serce zabije mocniej na widok kogoś, kogo jeszcze nie znasz zbyt dobrze.



PANNA 23.08.-22.09.

Zadbaj o to, by spisać umowę w ważnej dla Ciebie sprawie, bo ktoś, kto początkowo obieca Ci wiele, będzie próbował wycofać się z tych przyrzeczeń bez konsekwencji, więc szczególnie w tym przypadku, korzystniej mieć jasną deklarację na piśmie. W chłodniejsze dni mogą pojawić się kłopoty ze zdrowiem. Pewna osoba od dłuższego czasu spogląda na Ciebie tęsknym wzrokiem – tylko od Ciebie zależy, czy będziesz chciał ją dostrzec.



STRZELEC 23.11.-21.12.

Wydaje Ci się, że panujesz nad sytuacją, jednak tak nie jest. Jeśli nie chcesz ponieść całkowitej porażki, jak najszybciej przestań udawać przed otoczeniem, że wszystko jest w najlepszym porządku i przyznaj się do błędu – przecież nikt z nas nie jest nieomylny. Oparcie w trudnych chwilach będzie stanowić dla Ciebie rodzina. Możesz liczyć na jej pomoc, nie zapominaj jednak, że i ona ma swoje potrzeby, które muszą zostać zaspokojone.



RYBY 20.02.-20.03.

Nie jesteś samowystarczalny, w pojedynkę niewiele zdziałasz. Nie wstydź się poprosić o pomoc przyjaciół – z chęcią Ci pomogą. Gdy przestaniesz brać na siebie całe brzemię obowiązków, zauważysz, że życie wcale nie jest ani tak ciężkie, ani tak przygnębiające, jak Ci się w ostatnim czasie wydawało. Poświęć trochę więcej uwagi rodzinie, bo potrzebuje tego. Ktoś, kogo od dawna nie widziałeś, bardzo się za Tobą stęsknił i złoży Ci wizytę.

S PECJALISTYCZNY N EUROLOGICZNY GABINET

dr n. med. Marta Banach, specjalista neurolog, neurofizjolog

badania

EMG

Specjalistyczne konsultacje neurologiczne z zakresu chorób nerwowo-mięśniowych (w cenie badania).

Rejestracja:

KRAKÓW 518-293-754 WARSZAWA 509-848-546 KRYNICA 018-477-73-47 (godziny rejesteracji 800-1400)

różności

na zatoki naturalnie Wielokierunkowe dzia∏anie, skutecznoÊç potwierdzona klinicznie1

Rozrzedza g´sty katar2 Odtyka nos i ujÊcia zatok3 Wspiera system immunologiczny w walce z zapaleniem zatok4,5 Sinupret® Produkt złożony. Postać farmaceutyczna: Krople (opakowania po 100 ml i 200 ml). 100 g kropli zawiera 29 g ekstraktu (stosunek lek/ekstrakt 1:11) składającego się z: Gentianae radix (korzeń goryczki), Primulae flos cum calycibus (kwiat pierwiosnka z kielichem), Rumicis herba (ziele szczawiu), Sambuci flos (kwiat bzu czarnego), Verbenae herba (ziele werbeny), w stosunku 1:3:3:3:3, ekstrahowanych etanolem (59% v/v). Tabletki drażowane (opakowania po 50 szt., 100 szt. i 200szt.). 1 tabletka drażowana zawiera następujące substancje czynne: Gentianae radix (korzeń goryczki) 6,000 mg, Primulae flos cum calycibus (kwiat pierwiosnka z kielichem) 18,000 mg, Rumicis herba (ziele szczawiu) 18,000 mg, Sambuci flos (kwiat bzu czarnego) 18,000 mg, Verbenae herba (ziele werbeny) 18,000 mg. Wskazania: Wspomagająco w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych zatok. Dawkowanie: Krople: Dorośli: doustnie, zazwyczaj 3 razy na dobę 50 kropli, co odpowiada 3,1 ml w dawce jednorazowej. Dzieci w wieku szkolnym (od 6 lat): doustnie, zazwyczaj 3 razy na dobę 25 kropli, co odpowiada 1,55 ml w dawce jednorazowej. W szczególnych przypadkach dawkę można zwiększyć dwukrotnie. Produkt Sinupret® krople doustne może być podawany po rozpuszczeniu w niewielkiej ilości płynu lub bez rozpuszczania. Tabletki drażowane: Dorośli: doustnie zazwyczaj 3 razy na dobę po 2 tabletki drażowane. Dzieci w wieku szkolnym (od 6 lat): doustnie zazwyczaj 3 razy na dobę 1 tabletkę drażowaną. W szczególnych przypadkach dawkę można zwiększyć dwukrotnie. Tabletki należy połykać w całości z niewielką ilością wody. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancje czynne lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Wrzody żołądka, wrzody dwunastnicy i nadkwasota żołądka. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności: Jeżeli objawy trwają dłużej niż 7-14 dni lub nawracają okresowo, pacjent powinien skonsultować się z lekarzem. Krople: Ten produkt leczniczy zawiera 19% obj. alkoholu. Może być szkodliwy dla osób uzależnionych od alkoholu. Obecność alkoholu należy również uwzględnić stosując produkt u kobiet w ciąży lub karmiących piersią i grupach zwiększonego ryzyka, takich jak osoby z chorobami wątroby, padaczką, urazem lub chorobą mózgu. Ze względu na zawartość alkoholu produktu nie należy stosować u dzieci poniżej 6 lat. Tabletki drażowane: Pacjenci z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy, niedoborem sacharozy-izomaltazy, rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy lub niedoborem laktazy (typu Lappa) nie powinni przyjmować produktu leczniczego. Działania niepożądane: Zaburzenia żołądka i jelit: zaburzenia żołądkowo – jelitowe, np. ból brzucha, nudności (częstość nieznana – nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Zaburzenia układu immunologicznego: reakcje nadwrażliwości – osutka, rumień, świąd, obrzęk naczynioruchowy, duszność, obrzęk twarzy (częstość nieznana – nie może być określona na podstawie dostępnych danych). W przypadku wystąpienia alergicznych reakcji skórnych należy przerwać stosowanie produktu Sinupret® i skonsultować się z lekarzem. Podmiot odpowiedzialny: Bionorica SE, 92308 Neumarkt, Niemcy. Przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego: Bionorica Polska Sp. z o.o., ul. Pandy 8, 02-202 Warszawa. Pozwolenie MZ nr 7637 i 7638. Lek wydawany bez recepty. Ref.: 1) Melzer J., Saller R., Schapowal A., Brignoli R. Systematic review of clinical data with BNO-101 (Sinupret®) in the treatment of sinusitis. Forsch Komplemennmed. 2006; 13(2): 78-87. 2) Curle et. al. The evaluation of five Bionorica drugs and Bromhexin on tracheo-bronchial phenol-red secretion in rats. Internal report. Scientific brochure. 3) März, Ismail, Popp. WMW 1999, Ismail, HNO suppl. 2005. 4) Schmolz M., Ottendorfer D., März R.W., Sieder C. Enhanced resistance to Sendai virus infection in DBA/2J mice with a botanical drug combination (Sinupret). Int Immunopharmacol. 2001;1 (9-10): 1841-8. 5) Tcanencu I., Sandstedt K., Ismail C., Stierna P. Anti-inflammatory effect of a herbal combination preparation in a murine model of bacterial rhinitis. Phytopharmaka und Phytotherapie, Okt. 2002, Berlin.

Tradycyjny produkt leczniczy roÊlinny z okreÊlonymi wskazaniami wynikajàcymi wy∏àcznie z d∏ugotrwa∏ego stosowania 2010/08/Re/Sin8

Przed u˝yciem zapoznaj si´ z ulotkà, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczàce dzia∏aƒ niepo˝àdanych i dawkowanie oraz informacje dotyczàce stosowania produktu leczniczego, bàdê skonsultuj si´ z lekarzem lub farmaceutà, gdy˝ ka˝dy lek vita MEDIUM maj 64 niew∏aÊciwie stosowany zagra˝a Twojemu ˝yciu lub zdrowiu.