vita WYDANIE BEZPŁATNE NUMER 9 ISSN 2081-5107
zdrowie ** * *
nasz wywiad
Komary atakują mężczyzna w świetle hormonów miód - złoty środek na wszystko Co pić w czasie upałów?
magda gessler
szCzęśCiu
dodateK speCjalny zdrowe dzieCKo
zdrowie
*
uroda
*
sport i reKreaCja
trzeba dopomóc *
podróże
*
rozrywKa
*
wywiady
*
porady
vita spis treści DODATEK SPECJALNY: ZDROWe dziecko 32 Uwaga na pneumokoki 34 Duże dziecko - duży problem Tekst: Anna Grudzińska, dietetyk
uroda 42 Słońce a zdrowie Twojej skóry 44 Jak zadbać o włosy latem?
37 Tajemnicze DHA
46 Nawilż swoje ciało – zestawienie nowości kosmetycznych
39 AZS u dzieci 40 Rodzic nieprzygotowany - egzamin oblany
zdrowie
48 Orientalne przyjemności
Miłość 50 Bliskość bez stajemnic
sport i rekreacja
12 Lato bez komarów
56 Poczuj wiatr w żaglach!
14 Miód - złoty środek na wszystko
60 10 niezawodnych sposobów na piękną sylwetkę
17 Mężczyzna w świetle hormonów Tekst: dr med. Leszek Bergier, androlog 20 DHEA - hormon młodości. 21 Melatonina - hormon snu 22 Domowa apteczka
Magda Gessler, artystka, restaratorka FOTO: TVN/ Krzysztof Dubiel
28 Krępujący problem i zbawienna rola błonnika
36 Bezdech senny u niemowląt
38 Karmisz piersią? Nie daj się zwariować!
na okładce
26 Nowości apteczne
24 Co pić w czasie upałów? Tekst: Tadeusz Wojtaszek Program Woda dla zdrowia
podróże 52 Australia
różnośći 62 Zbadaj swoje IQ 64 Porady prawne 56 Horoskop
Słowo wstępne od redakcji Niektórzy naczelni piszą dla swoich czytelników wiersze i publikują je w miejscu, gdzie powinien znaleźć się tzw. Wstępniak. Pozwólcie, że nie będę Was aż tak rozpieszczać – nie jestem utalentowaną poetką. Wstępniak jest miejscem, w którym pozwalam sobie na polecenie najciekawszych artykułów, które znajdują się na łamach Vita Medium. Jak zawsze, tak i tym razem, gorąco zachęcam do lektury wywiadu. Zawsze rozmawialiśmy z artystami – aktorami i muzykami. Tym razem będzie inaczej, ale nie do końca. Magda Gessler jest bowiem artystką wielowymiarową. Nie tylko wspaniale maluje, projektuje i pisze, ale właśnie dzięki niej gotowanie w Polsce urasta do rangi prawdziwej sztuki – smaków, zapachów i kolorów. W wywiadzie dla Vita Medium zdradza swój przepis na skuteczne uwiedzenie mężczyzny, receptę na udaną restaurację a także obnaża grzechy główne polskiej kuchni. W tym numerze przygotowaliśmy dodatek specjalny „Zdrowe dziecko”. Dowiecie się z niego m.in. jak przygotować siebie i swoją pociechę do wizyty u lekarza, czym są pneumokoki i które z panujących przekonań dotyczących karmienia piersią to zwykłe mity. Mamy wakacje, a zatem okres urlopowy. Wakacyjną sielankę najczęściej burzą dwa czynniki: poparzenia słoneczne nabywane w ciągu dnia oraz ukąszenia komarów wieczorami. W Vita Medium podpowiadamy jak przeżyć urlop nie martwiąc się nimi. Wszystkim czytelnikom i sympatykom Vita Medium życzę udanego urlopu. Udanego, czyli spędzonego na świeżym powietrzu, bez jakichkolwiek przygód zdrowotnych i pogodowych. Wróćmy z wakacji opaleni, wypoczęci i szczęśliwi!
Dorota Czyż redaktor naczelna Vita Medium
vita Wydawca: JB Company, Plac Szczepański 3/8 IVp., 31-511 Kraków Redaktor naczelna: Dorota Czyż Adres redakcji: Plac Szczepański 3/8 IVp., 31-511 Kraków e-mail: redakcja@vitamedium.pl Zdjęcia: Stock.XCHNG, PhotoXpress, WikiMedia, Dreamstime Zespół redakcyjny: Tatiana Szurlej, Joanna Bednarek, Anna Kudra, Sasza Stępień, Wojciech Paszyński, Michał Wróblewski, Daria Janota, Anna Turek, Magdalena Ćwieluch Reklama: reklama@vitamedium.pl, Michał Pieczara tel. 512-194-653, michal.pieczara@vitamedium.pl Projekt graficzny: Aleksandra Klusińska Skład i łamanie: Aleksandra Klusińska, Dorota Czyż Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń reklamowych i innych publikacji nie stanowiących treści odredakcyjnej. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, oraz zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, korekty i edycji otrzymywanych materiałów.
zapraszamy na naszą stronę internetową
Wyjątkowe nagrody od JELP i Wydawnictwa K.E. Liber
Drodzy Rodzice, Dbając o swoje dzieci staracie się zapewnić im wszystko co najlepsze. Dlatego wybieracie m.in. środki piorące JELP. Są to hipoalergiczne produkty najwyższej jakości. Ich unikalne receptury zostały zaprojektowane przez duńskich ekspertów i są pozbawione wszelkich szkodliwych substancji. Produkty JELP zapewniają bezpieczeństwo nawet najbardziej wrażliwej skórze malutkich dzieci, już od momentu urodzenia. Jako Partner wydania poradnika „Twoje niemowlę tydzień po tygodniu”, JELP wspiera rodziców w opiece nad swoimi pociechami. Wyjątkowy podręcznik wydawnictwa K.E. Liber w przejrzystej formie opisuje rozwój dziecka i jego potrzeb od momentu urodzenia aż do szóstego miesiąca życia.
vitamedium.pl Na naszej stronie internetowej wszystkie dotychczasowe artykuły, wydania elektroniczne, dużo konkursów z ciekawymi nagrodami.
Przygotowaliśmy 8 zestawów upominków dla osób, które jako pierwsze odpowiedzą na pytanie:*
Czy produkty JELP mogą być stosowane do prania ubranek niemowląt od 1. dnia życia? Odpowiedź: TAK lub NIE
Czekają atrakcyjne nagrody: - Poradnik dla rodziców „Twoje niemowlę tydzień po tygodniu” - hipoalergiczny żel do prania JELP - kolorowa smyczka JELP - a to wszystko zapakowane w modną, ekologiczną torbę! *Regulamin konkursu na stronie www.vitamedium.pl
@
Specjalnie dla czytelników uruchamiamy
newsletter!
E-wydanie do pobrania, newsy, konkursy, porady i wiele więcej! Wyślij e-mail na adres:
vitamedium@vitamedium.pl
o treści TAK i bądź z nami w kontakcie.
http://www.facebook.com/vitamedium
Znajdź nas na
Najświeższe informacje oraz jeszcze więcej konkursów na naszej stronie na Facebooku.
express
czyli informacje w skrócie
Nasze mózgi żywo reagują na dowcipy - odkryli uczeni z brytyjskiego Medical Research Council. Reakcja wiąże się z uczuciem przyjemności i jest tym silniejsza, im bardziej zabawny jest dowcip. Brytyjski zespół badaczy postanowił sprawdzić, co dzieje się w naszych głowach, kiedy coś nas bardzo bawi. W tym celu uczeni obserwowali pracę mózgów dwunastu ochotników, którym opowiadano dowcipy lub zwyczajne zdania o neutralnym charakterze. Okazało się, że nasze mózgi są szczęśliwe, kiedy się śmiejemy. Dowcipy rozbudzały tzw. układ nagrody, w którym powstaje uczucie przyjemności. Reakcja była tym silniejsza, im bardziej dowcip bawił uczestnika badania. Jednocześnie zabawne historie pobudzały inne, ważne obszary mózgu. Na przykład dowcipy słowne silnie uruchamiały rejony odpowiedzialne za przetwarzanie mowy. Reakcja była znacznie silniejsza niż pod wpływem zwyczajnych zdań. źródło: PAP Life/ Onet.pl Medytacje transcendentalne zmniejszają aż o 47 proc. ryzyko ataku serca u osób cierpiących na różnego rodzaju schorzenia kardiologiczne - piszą naukowcy w „Archives of Internal Medicine”. Badania prowadzono w ciągu 9 lat w grupie 201 czarnoskórych Amerykanów obojga płci, w średnim wieku 59 lat, cierpiących na schorzenia naczyń wieńcowych. Podzielono ich na dwie grupy, z których pierwsza stosowała medytacje i inne techniki zmniejszające stres, a druga otrzymywała standardowe informacje o unikaniu schorzeń serca i układu krwionośnego za pomocą odpowiedniej diety i aktywności fizycznej. Dobroczynny wpływ medytacji stwierdzono wyraźnie w pierwszej grupie, której stan zdrowia był prawie o połowę lepszy niż w drugiej. Źródło: PAP/Onet.pl
rzut męskim okiem na świat, czyli felieton
Czy jesteś od namiotu
śledziem?
Skoro już wyżyłem się w poprzednim felietonie na wczasowiczach wszelakich, za namową czytelników spieszę z pomocą w postaci przewodnika jak owe wakacje owocnie spędzić. Nie, żebym przekraczał granice wycieczkowego snobizmu i proponował wycieczkę do Jonestown czy zwiedzanie Sudanu. Chcę jedynie zaznaczyć, że dwóch urlopowych miesięcy nie trzeba biedować w hotelowych więzieniach. Przy odrobinie chęci i po wnikliwym badaniu otchłani internetu przygotować można rewelacyjny wypad. Gros stron couchsurfingowych oferuje podróżnikom tytułową kanapę w czasie ich eskapad. Darmowy nocleg na słomiance lub w luksusowym apartamencie, a przy tym możliwość wspólnego zwiedzania najdziwniejszych miejsc na globie. Dla tych młodych i tych trochę starszych. Nieco bardziej wygodniccy globtroterzy mogą z kolei kreślić palcem po mapie wyszukując oferty hostelowe we wszystkich najbardziej malowniczych zakątkach świata. Bukowanie pokoju nie wymaga już wysyłania gołębia pocztowego przez morza i doliny, ceny pomiędzy sezonami nie są mordercze, możliwości zaś, jakie otwierają się podczas takiej wycieczki są praktycznie nieograniczone. Piknik w helsińskim parku Kaivopuisto? Nie ma problemu, najlepiej w trakcie Nocy Walpurgii. Październikowe regaty w Saint-Tropez? Nieustraszeni włóczykije mogą zaciągnąć się na jacht w charakterze załogi. Jedyna w swoim rodzaju okazja wejścia do Rick's Cafe w Casablance i rzucenia niedbałego „Twoje zdrówko, mała”? Knajpa znajduje się tuż przy bulwarze Sour Jdid. Czy to w grupie, czy też na własną rękę da się zwiedzać świat, bez niepotrzebnego balastu tonących w śmieciach zamkniętych plaż i 140-decybelowego wrzasku niezadowolonej zgrai turystów. Bez towarzyszącej rozbijaniu namiotu wściekłości, że człowiek udusi się prędzej linką naciągową, ani faktu, że domek wczasowy tak zachwalany przez naganiacza jest jedynie grożącym zawaleniem pudłem z dykty. Wystarczy zakręcić globusem, wybrać miejsce a potem dać się porwać pięknu nowych miejsc i samemu dotknąć tego nieodwiedzonego jeszcze kawałka świata. Udanych wakacji. numer 9 vita MEDIUM 5
Fragment ksiązki „Na sygnałach” - Pogotowie w anegdocie Autor: Lek. med. Jakub Waltoś, specjalista ginekolog i położnik, przez dziesięć lat pracował w Krakowskim Pogotowiu Ratunkowym jako lekarz wyjazdowy. Obecnie starszy asystent oddziału ginekologiczno-położniczego Szpitala MSWiA w Krakowie.
Laska
Pogotowie ratunkowe dość często wzywane jest przez rodzinę pacjenta (lub pacjentki) w dość zaawansowanym wieku. Jest to zrozumiałe, bowiem wiele chorób związanych jest z wiekiem dojrzałym, by nie powiedzieć starczym. Problem w tym, że znakomita większość wezwań do starszych osób, to wezwania do przewlekłych schorzeń nie stanowiących bynajmniej bezpośredniego zagrożenia życia. Sytuacje takie nasilają się szczególnie w okresie wakacyjnym. To właśnie wtedy rodziny starszych (często niedołężnych) osób liczą na to, że uda się babcię „upchnąć” w szpitalu na okres urlopu. Trzeba się niestety w takiej sytuacji wykazać dużą stanowczością, bowiem szpitale „zawalone” takimi przypadkami bardzo niechętnie przyjmują podobnych pacjentów. Niejako przy okazji takich wezwań pacjent (skoro już ma lekarza „pod ręką”) bardzo często szuka porady na inne swoje dolegliwości. Są to najczęściej różne choroby przewlekłe, których lekarz pogotowia rzecz jasna nie jest w stanie wyleczyć (a często nawet rozpoznać, gdyż wymagają specjalistycznej diagnostyki). Dużo zależy tutaj od taktu i wrodzonej uprzejmości lekarza. Niestety, nie zawsze mamy czas, siły i ochotę silić się na uprzejmość, gdy jest 3 w nocy, a pacjent zaczyna nam zawracać głowę bólem kolana trwającym od lat. Jeżeli jednak lekarz wykaże cierpliwość, to może się nieraz dowiedzieć zadziwiających rzeczy...
Wezwanie z powodu „ogólnego osłabienia i trudności w zachowaniu równowagi” do starszej osoby, dzień powszedni, wieczorem. Do pacjentki jedzie pan Dr N., starszy lekarz z dużym doświadczeniem, a w środowisku pogotowiarskim słynący z niezwykłej cierpliwości i stoickiego spokoju. Po przyjeździe na miejsce okazuje się, że pani jest mocno już leciwa (bliżej setki niż dziewięćdziesiątki). Doktor bada sumiennie pacjentkę, mierzy ciśnienie, osłuchuje, zagląda do gardła, lecz nie znajduje nic poza wiekiem, co mogłoby dawać u niej takie dolegliwości. Zbiera więc do- kładny wywiad, w trakcie którego pacjentka przyznaje, że zgłaszane dolegliwości trwają już od paru lat, zaś trudności w zachowaniu równowagi są głównie związane z bólami nóg. Doktor prosi więc o ich pokazanie. Pacjentka posłusznie odsłania kołdrę i wystawia nogi na zewnątrz. Doktor się pochyla, nogi ogląda, obmacuje, szukając obrzęków, żylaków czy też objawów stanu zapalnego. Nogi jak nogi. Niczego specjalnego w nich nie ma. Generalnie zdrowe, choć oczywiście ani piękne, ani atrakcyjne, bo czegóż się można spodziewać po nogach w tym wieku. Dr N. chcąc być jednak szczególnie uprzejmy, stwierdza: –Babciu, ale nogi to macie jak osiemnastka. Pacjentka na te słowa uśmiecha się szeroko (demonstrując przy tej okazji impoKsiążka nujące braki w uzębieniu). –A tak, panie doktorze, bo ja się czuję jak osiemnastka – stwierdza wyraź„Na sygnałach. nie zadowolona – A jak se jeszcze szczękę założę, to ho, ho jaka ze mnie Pogotowie w laska! Niejeden się za mną chłop jeszcze obejrzy... anegdocie” już od
września dostępna będzie w księgarniach. Gorąco zachęcamy do tej zabawnej, przewrotnej ale także mądrej lektury.
FOTO: TVN / KRZYSZTOF DUBIEL KUCHENNE REWOLUCJE
wywiad
Szczęściu trzeba dopomóc!
O polskiej kuchni i jej grzechach głównych, a także o tworzeniu domowej atmosfery i internetowych frustratach z Magdą Gessler rozmawiała Dorota Czyż
9 9 88 vita numer vitaMEDIUM MEDIUM numer
wywiad Nasza redakcja mieści się w Krakowie. Kiedy otworzy Pani u nas restaurację? W Krakowie, na razie nie mam takiego zamiaru – za daleko, żeby przypilnować jakości, ale ze mną nigdy nic nie wiadomo – wszystko jest możliwe. „Jak kogoś kochamy to dajemy mu jeść”. Jeśli przypalę obiad, to znaczy, że…? Jeśli Pani mężowi nie daje jeść, to znaczy, że Pani go już mniej kocha.
‚‚
A jeśli to z tej miłości przypalę, to co? To znaczy, że miała Pani telefon od narzeczonego, który był ważniejszy od kotleta dla męża (śmiech). Czy istnieje uniwersalne danie, które podbije serce każdego mężczyzny? Jest. Bluzka z dużym dekoltem i dobrym stanikiem albo dobrym biustem.
mają – najlepszy przykład to lepione przez nie pierogi. Chyba każdy uważa, że najlepsze pierogi robi jego babcia… Że najlepsze pierogi robi jego babcia i najlepszy barszcz robi jego babcia i najlepsze ciasto drożdżowe robi jego babcia. I trudno to przebić w jakąkolwiek stronę. Jedni mają orientację na babcie, inni na mamusie – to już różnie bywa Czy tradycyjna polska kuchnia jest doceniana na świecie? Nie, bo nikt jej nie zna. Pięćdziesiąt lat komuny sprawiło, że każdy myśli, że jesteśmy wsiokami, którzy lubią tylko schabowe i pierogi. Trochę to smutne. Nasza emigracja była biedna, dlatego np. w Ameryce z tym jesteśmy kojarzeni: kiełbasa, schabowe i pierogi. Niestety.
zaczynamy już świecić jako Polacy, bo jemy tyle sztucznych rzeczy. Nie ma końca chorobom wysokiego ciśnienia, glutaminianu sodu, nie ma końca nowotworom, które są wywołane tą ogromną ilością nawozów, których są pełne te pięknie wyglądające warzywa, które kupujemy w sklepach. A Holandia w tym przoduje. Uważam, że ich warzywa są mega sztuczne. Na przykład w Niemczech od wielu lat nie kupuje się holenderskich warzyw. Kupuje się warzywa hiszpańskie, greckie, z Wysp Kanaryjskich czy Maroko, natomiast kompletnie nie tyka się warzyw pochodzących ze środkowych krajów Unii Europejskiej. Panuje przekonanie, że wszystko co pyszne, musi być niezdrowe… To akurat jest bzdura. Podstawą zdrowej kuchni jest umiar. Jeśli na przykład rano zjemy prawdziwe masło i posmarujemy
‚‚
Nie chcę, aby ktokolwiek mnie informował, gdzie będzie rewolucja, ponieważ moje zaskoczenie i moja niewiedza jest dokładnie taką samą niewiedzą, jaką ma lekarz na pogotowiu wzywany do przypadku – nie ma pojęcia, czy ten człowiek jest bogaty czy chory, gdzie mieszka i w jakich warunkach, czy jest alkoholikiem… Tak samo ja – odwiedzając nową restaurację nie wiem o niej kompletnie nic. I tak chciałabym, żeby zostało.
Czyli jednak nie przez żołądek do serca? Oczywiście, że przez żołądek – obiad musi ładnie pachnieć i Pani się musi nad nim nachylić. W jednym z odcinków „Kuchennych rewolucji” rozpoznała Pani płeć kucharza na podstawie podanego Pani rosołu. Jest różnica między tym jak gotują kobiety i mężczyźni? Oczywiście, choć jest to bardzo niepopularna opinia. Kobiety po prostu robią takie rzeczy, których żaden mężczyzna nigdy tak dobrze nie zrobi. Na przykład sałatka jarzynowa czy pierogi w wykonaniu kobiet są niezastąpione. Kobiety - szczególnie te dojrzałe - mają nieprawdopodobną cierpliwość. Mają za sobą już życie bardziej lub mniej udane, są już spokojniejsze, mniej narwane, bo hormony powoli już się uciszają. A jest to bardzo ważne dla kuchni, żeby była ogromna cierpliwość i miłość do tego co się robi. Szczególnie babcie to
Gdyby Pani mogła usunąć jakieś danie na stałe z polskiej kuchni, to byłby to właśnie schabowy? Niczego bym nie usunęła, tylko wprowadziłabym do jadłospisu rzeczy, które są szlachetne i fantastyczne. Schabowy jest niezastąpiony w odpowiednim momencie, ale na litość boską, to nie jest jedyne danie naszej kuchni! To zupełnie tak jak wszyscy myślimy, że jedyna hiszpańska kuchnia to paella. A przecież to zaledwie jedno z kilkudziesięciu hiszpańskich dań. Ale jak najłatwiej oszukać turystę? Na paelli właśnie – da się więcej ryżu, trochę koloratu, zielonego groszku, jakieś mrożone krewetki, a turysta jest w siódmym niebie. I podobnie jest ze schabowym. Jakie są grzechy główne Polaków w kuchni? Przeprawiamy i przesalamy rzeczy i niestety jest sztucznie, bo nie mamy czasu, by te wywary były prawdziwe. Szczerze mówiąc,
nim pół kromki chleba, to nie ma w tym niczego niezdrowego. Oczywiście, jeśli zjemy takich kromek 6, każdą z ogromną ilością masła, to to może już być szkodliwe. Z drugiej strony masło jest bardzo potrzebne – dobrze wpływa na wzrok. Przy obecnym stresie dużo osób ma jaskrę, czy odklejającą się siatkówkę. Przy zaniżonym poziomie masła w jadłospisie, a co za tym idzie przy niedoborze witaminy A, coraz częściej cierpimy na te choroby. Masło należy spożywać. Na pewno nie margarynę!. Jedzmy chociaż 10g masła dziennie, ale jedzmy. To jest absolutnie konieczne. Przeczytałam ostatnio w sklepie na etykiecie masła, że zawiera ono 80% tłuszczu roślinnego… No właśnie. Jeśli producenci coś takiego robią, to znaczy, że chcą zarobić. Takie „masło” zawiera emulgowane oleje, które są strasznie szkodliwe zwłaszcza dla naszej trzustki, która tego nie wytrzymuje. I nie
vitaMEDIUM MEDIUM 99 numer numer99 vita
wywiad
foto: TVN/ Cezary Piwowarski/ZOOM należy ukrywać, że jest to element obcy, pobudzany chemią. Każdy tłuszcz w rodzaju margaryny jest sztucznie pozyskiwany z roślin i sztucznie utwardzany. Jestem największym wrogiem margaryny w Polsce. I na świecie (śmiech). Jak się Pani czuje z tym, ze budzi strach wśród kucharzy? Nieprawda. Może tak było na początku „Kuchennych Rewolucji”. Mamy efekty - 10 ostatnich restauracji, które były zrewolucjonizowane (nie licząc restauracji „ U jędzy”), odniosło tak ogromny sukces finansowy, że jest to po prostu nie do uwierzenia. Nie ma miejsc ani w „Indian Ocean”, ani w „Tawernie Dominikańskiej”, której właściciel otwiera już kolejną restaurację. Nie ma miejsc w „Obrochtówce” w Zakopanem i choć Zakopane jest już trochę martwe, to w„Obrochtówce” jest bez przerwy takie obłożenie, że obsługa nie może się pozbierać. W Wieliczce świetnie sprzedaje się bigos, a ostatnio sam właściciel zadzwonił do mnie z podziękowaniami. Tak się wzruszyłam, że moja makijażystka Daria, która 10 vita MEDIUM
numer 9
maluje mnie do wszystkich programów, nie mogła mi pracować, bo lały mi się łzy wielkie jak grochy i pruły równo przez ten makijaż. Byłam bardzo wzruszona jego wzruszeniem, że wreszcie restauracja prosperuje, że ma środki do życia i szacunek w całej mieścinie. Z ogromnym sukcesem rozwija skrzydła restauracja w Pszczynie, która już wykupiła chyba wszystkie polskie gęsi, bo w ciągu tygodnia sprzedaje się ich 30-40 sztuk, a w weekendy nawet do stu. To jest ogromny sukces. W „Kuchennych Rewolucjach” wchodzi Pani do restauracji całkiem w ciemno, prawda? Jadę teraz do Inowrocławia, nie mam pojęcia do jakiej restauracji. Dopiero wczoraj dowiedziałam się, w którym hotelu będę spała. Nie chcę, aby ktokolwiek mnie informował, gdzie będzie rewolucja, ponieważ moje zaskoczenie i moja niewiedza jest dokładnie taką samą niewiedzą, jaką ma lekarz na pogotowiu wzywany do przypadku – nie ma pojęcia, czy ten człowiek jest bogaty czy chory, gdzie mieszka i w
jakich warunkach, czy jest alkoholikiem… Tak samo ja – odwiedzając nową restaurację nie wiem o niej kompletnie nic. I tak chciałabym, żeby zostało. Jak Pani to robi, że jest w stanie tak szybko „wymyślić” restaurację od nowa? Mam na to cztery dni. Oczywiście w momencie, kiedy wchodzę do nowego miejsca, obserwuję co kelnerzy mi podają, jak się zachowują, jaka jest ekipa, jaki jest właściciel. Pierwsze wrażenie jest najważniejsze, ono się później rozprzestrzenia we wszystkich kierunkach. Nie mam żadnych informacji, żadnych danych, dlatego robię sondę wśród mieszkańców, dzięki której wiem, jak postrzegana jest ta restauracja w danym mieście. Jest to bardzo ciekawe psychologiczne doświadczenie, ale jak się prowadzi 16 restauracji i od 30 lat przyjmuje ludzi do pracy... Jest się córką dziennikarza i byłą żoną dziennikarza , to to bardzo pomaga w pracy. Dziennikarstwo a prowadzenie restauracji?
wywiad Tak. W moim domu zawód dziennikarz jest ciągle obecny – mój tata pisze właśnie książkę o Ryszardzie Kapuścińskim. Mój rozwój intelektualny czy duża wiedza psychologiczna zostały wyniesione z rodzinnego domu, a także zdobyte poprzez pracę mojego świętej pamięci męża – poprzez kontakty, które on miał z politykami czy ludźmi kultury. Wreszcie to, że sama jestem malarką i mam nadzwyczajną wrażliwość na estetykę, na ludzi… Bo to, że lubię ludzi na pewno wpływa na to, że rozwiązania, które proponuję - i plastyczne i smakowe i organizacyjne i ludzkie – są prawdziwe. Restauracje, które mam zrewolucjonizować, traktuję bardzo osobiście. Tak, jakby to były moje własne restauracje i mój biznes. To jest moje zadanie, mój cel. Nie traktuję tego jako program. Najbardziej zależy mi na tym, aby każda restauracja jaką rewolucjonizuję, osiągnęła sukces.
Zdecydowanie tak. Oczywiście zależy to też od profilu restauracji. Są restauracje klubowe, są restauracje eleganckie i wykwintne, które będą pełne dopiero wieczorami, gdy ludzie są już po pracy. Restauracje typu stołówka będą pełne w ciągu dnia, a wieczorami puste.
Co jest najważniejsze przy tworzeniu domowej atmosfery? Przede wszystkim to, żeby nie udawać kogoś kim się nie jest. Ludzie, którzy nie są predysponowani do prowadzenia restauracji, powinni sobie dać z tym spokój. Tworzenie restauracji jest tworzeniem domu, tworzeniem ciepła, dawaniem ludziom czegoś więcej niż samego jedzenia. Jest dawaniem uśmiechu, uprzejmości, cierpliwości, swojego czasu – to jest bardzo trudne. MuFOTO: TVN / KRZYSZTOF DUBIEL KUCHENNE REWOLUCJE simy najpierw bardzo dużo włożyć, żeby później wyjąć. To nie jest Robi Pani tyle rzeczy naraz: własny tak, że otwieramy drzwi i raptem mamy program, 16 restauracji, maluje, pięćdziesiąt osób i tysiące złotych w kieprojektuje Pani nawet obrusy. Jest Pani szeni. To jest tak, że otwieramy restaurację osobą dobrze zorganizowaną? i bardzo ciężko i długo pracujemy nie Coraz bardziej. Do tego wszystkiego jesztylko na pieniądze, ale przede wszystkim cze piszę (śmiech). Niebawem wychodzi na dobrą opinię i zaufanie ludzi. Ludzie są moja kolejna książka. Jestem dobrze fantastyczni i nie dają się oszukiwać. Tam zorganizowana, bo po prostu ważę czas. gdzie jest pusto, po prostu ma być pusto. Nie mam czasu na bomblowanie. Każda godzina jest bardzo cenna, więc staram się Czyli pierwsze na co należy zwracać ją jak najlepiej wykorzystać. uwagę, gdy wchodzimy do nieznanego nam lokalu to to, czy są w niej ludzie? Szczęście to rzecz, z którą się rodzimy,
czy coś, na co musimy ciężko pracować? Trzeba na nie pracować, ale trzeba też mieć trochę szczęścia. Szczęściu trzeba dopomóc, nie można czekać, aż samo przyjdzie. My budujemy własne szczęście na podstawie tego, co robimy. Nie można oczekiwać od ludzi – trzeba najpierw zacząć dawać, żeby później móc dostawać. Albo nie – musimy znaleźć szczęście w tym, co jest dawaniem. Czy istnieje danie, które wiąże się z jakąś traumą i w związku z tym nigdy go Pani nie ugotuje? Myślę, że nigdy nie zrobię móżdżku cielęcego, bo jak go widzę, to od razu przypominają mi się wszystkie wypadki samochodowe. Co by Pani wzięła ze sobą na bezludna wyspę? Na bezludna wyspę? Wzięłabym oliwę z oliwek, cytrynę, parmezan, polski ser, słoik ogórków kiszonych i pomidory. A tak poważnie zabrałabym miłość, bo bez niej życie jest ubogie. Bardzo dziękuję za rozmowę A i jeszcze jedną rzecz bym przemyciła! (śmiech) Mój mały komputer. Wie Pani, że mam ponad 40 000 fanów na Facebooku? Wiem, jestem jednym z nich. To jest mi bardzo, bardzo miło. Wie Pani, ja bardzo dobrze znoszę krytykę, ale konstruktywną. Uwielbiam moich fanów, którzy dzielą się ze mną swoimi obserwacjami i marzeniami. To moi nowi wirtualni „przyjaciele”, których bardzo szanuję i z którymi chętnie dzielę się moimi doświadczeniami. Czasem mi przykro, kiedy ktoś próbuje burzyć mój autorytet, bo jest sfrustrowany. W Internecie najczęściej wypowiadają się frustraci… Na moim Facebooku jest ich garstka. I ja tych frustratów będę kastrować (śmiech). Życzę powodzenia i jeszcze raz dziękuję za wywiad.
numer 9 vita MEDIUM 11
zdrowie Szum drzew, ptaków śpiew, piękne bezchmurne niebo… i pełno komarów dookoła. Jest to coraz częstszy scenariusz spędzania wolnego czasu, który z pewnością nie byłby tak samo urokliwy bez towarzystwa atakujących ze wszystkich stron komarów.
Lato bez komarów Tną na potęgę. Choć mają zaledwie kilka milimetrów długości, to są jak książkowe wampiry żądne ludzkiej krwi.
Komarami, które tak lgną do naszego ciepłokrwistego ciała są samice tegoż gatunku, dla których krew jest głównym pożywieniem. Potrafią „wywęszyć” człowieka na podstawie wilgoci i ciepła jego ciała oraz wydychanego dwutlenku węgla. Jak podają naukowcy, w kodzie genetycznym komarów znajduje się aż 19 genów, które bezpośrednio odpowiadają za to by człowieka znaleźć węchem. Komarzyca nie odżywia się jednak krwią bezpośrednio, tylko jej składnikami odżywczymi, które zapewniają jej dalszy rozród. Krew jest warunkiem wylęgnięcia się z jej jaj jak największej ilości komarów. Jest to swoista reakcja łańcuchowa. Ukąszenie wygląda następująco: komar wkłuwa się w ludzką skórę, wpuszcza odpowiednie enzymy, następnie wysysa potrzebną ilość krwi rozcieńczonej z tymi enzymami. Na enzymy te większość ludzi jest uczulona, co w rezultacie objawia się zaczerwienieniem i swędzeniem.
Walczymy z komarami Witamina B1 Najbardziej naturalnym środkiem jest witamina B1, która jak podają źródła zapewnia ochronę przed komarami na blisko 36 godzin. Fenomenem skuteczności witaminy B1 jest jej zapach, który – gdy w organizmie znajduje się jej nadmiar – organizm wydziela wraz potem i moczem. Jest to zapach, który odstrasza komary, lecz nie jest bezpośrednio wyczuwalny przez człowieka. Niezbadana jest skuteczność spożywania produktów, w których znajduje się witamina B1 czyli np. piwa. Badania nad tym sposobem wciąż trwają.
DEET
Olejki
Jest to środek, na bazie którego tworzone są produkty, które uchodzą za najskuteczniejsze w walce z komarami, jak podaje Ministerstwo Zdrowia. Jest to związek chemiczny, który ma działanie owadobójcze. Naukowo potwierdzono jego działanie odstraszające owady. Działa skutecznie m.in. na komary, meszki, muchy końskie oraz kleszcze.
Mięta pieprzowa, eukaliptus cytrynowy, citronella, tymianek – to zapachy, których komarzyce nie lubią. Na ciepłe wieczory warto więc zaopatrzyć się w olejki o tych zapachach i liczyć na to, że zamaskują zapach naszych ludzkich ciał a tym samym o chronią przed ukąszeniami.
(N,N-diethyl-meta-toluamide)
Włoski sposób na komary Włosi w walce z komarami postawili na broń bezwzględną: nietoperze! Ostatnimi czasy Włosi masowo zaopatrują się w supermarketach w domki na nietoperze, ponieważ są to zwierzęta, które w ciągu nocy potrafią skonsumować blisko dwa tysiące komarów. Jest to o tyle dobre rozwiązanie ponieważ działa jakby dwufalowo: po pierwsze pomaga w walce z komarami, po drugie pomaga znaleźć nietoperzom dziuple. Niestety w Polsce to rozwiązanie raczej się nie przyjmie, jednak Włochom gratulujemy pomysłowości.
Plaga komarów jest bardzo uciążliwa i powinniśmy z nią walczyć. Bo przecież wakacje to czas swobodnego wypoczynku na świeżym powietrzu, a nie na zabawę w chowanego z komarami. Katarzyna Jaworska
REKLAMA
fot. photoxpress.com
zdrowie
Polecamy: Preparat poznaczony do odstraszania owadów. Zastosowana substancja aktywna pozwala na używanie preparatu u osób z nadwrażliwością oraz niemowląt i dzieci od pierwszego miesiąca życia. Produkt dostępny w aptekach oraz w sklepie internetowym na stronie www.ziololek.pl Cena: 9 zł
KAILAS łagodzi skutki ukąszeń owadów oraz przeciwdziała problemom skórnym takim jak: pryszcze, trądzik, wypryski i wysypki alergiczne.Do jego produkcji używa się wielu rzadkich esencji ziołowych pochodzących z dziewiczo czystych terenów Himalajów. Cena 20g ok. 25 pln , 8g ok.15pln Preparaty serii Mugga to jeden z najbardziej uznanych na świecie repelentów zabezpieczających ciało ludzkie przed insektami,także tymi tropikalnymi.Mugga zawiera przede wszystkim składnik o nazwie DEET optymalnie dobrany tak, aby był bezpieczny dla ludzi i jednocześnie miał wysoką skuteczność działania. Cena ok. 30pln Bezpieczny i skuteczny środek zapewniający wielogodzinną ochronę przed ukąszeniem insektów, takich jak: kleszcze, komary i meszki, osy i pszczoły. Kleszczce przenoszą boreliozę, komary i meszki powodują swędzące ugryzienia, będące często przyczyną zakażeń bakteryjnych a użądlenia osy i pszczoły – ich mogą wywoływać silne odczyny alergiczne. Cena: 8,50 zł/ butelka z atomizerem 100 ml.
Więcej na www.mugga.pl AKNI GROUP Dystrybucja Regionalna ul.Bułgarska 88 60-379 Poznań POLSKA Telefon:+48 061 2232914 Fax:+48 0612232915 KONTAKT Z HANDLOWCAMI: tel.500646101 tel.510069823 numer 9 vita MEDIUM 13
zdrowie
Miódzłoty śro
tekst: Michał Wróblewski
Uwielbiamy miód ze względu na jego słodki smak. W połączeniu z herbatą i gorącym mlekiem skutecznie rozgrzewa organizm, dlatego tak często sięgamy po niego przy przeziębieniach. Dodawany do potraw urozmaica je i wzbogaca. Jako jeden z najbardziej naturalnych i najzdrowszych słodyczy, używany na co dzień łączy przyjemne z pożytecznym – łechcze podniebienie a przy okazji ma nieoceniony wpływ na nasze zdrowie. Miód od wieków stosowany jest w medycynie jako skuteczny lek przeciwdziałający różnego rodzaju chorobom – począwszy od schorzeń skóry, przez problemy z zaburzeniami na tle nerwowym, na leczeniu chorób serca i układu krążenia kończąc. Tak naprawdę zbawienne działanie miodu trudno zamknąć w jakichkolwiek ramach – wiadomym jest bowiem, że miód dzięki swym właściwościom skutecznie odnajduje swoje zastosowanie w dermatologii, a jako składnik różnego rodzaju maseczek i kremów zgodnie chwalony jest przez właścicielki i klientki salonów kosmetycznych.
fot. photoxpress.com
Nie można zapominać, że istnieje bardzo wiele rodzajów miodu,
14 vita MEDIUM
numer 9
a każdy gatunek tego specjału używany jest w zależności od jego pochodzenia. O dobroczynnych właściwościach miodu decydują nie tyle pojedyncze składniki, co ich różnorodność i połączenie. Skład miodu zależy od tego z jakiej rośliny lub roślin został wytworzony. Podstawowy podział wyróżnia trzy główne rodzaje miodu: nektarowy, zwany też kwiatowym, spadziowy oraz mieszany. Najbardziej znany jest miód wielokwiatowy i to on najczęściej gości w naszej kuchni. Ma łagodny smak
i zapach. Charakteryzuje się jasnym, żółtym kolorem, jednak skrystalizowany przybiera ciemniejszy odcień. Należy tu nadmienić, że krystalizacja to proces całkowicie naturalny, nie obniżający wartości miodu – jakość bowiem nie zależy od konsystencji. Po miód wielokwiatowy sięgamy szczególnie zimową porą, gdy
By zwiększyć skuteczność działania miodu i ułatwić przyswajalność dla organizmu, warto pomyśleć o właściwym przyrządzeniu tego złocistego specjału. Najlepiej miód przygotować wieczorem, dodając jego łyżeczkę do ½ szklanki wody i odłożyć na 10-12 godzin. Miód w temperaturze pokojowej zachowuje wszystkie swoje naturalne właściwości zdrowotne. Pozostawiony tak zwiększa swoje działanie antybakteryjne. Dodanie do napoju cytryny przyczynia się do szybszego usunięcia toksyn z organizmu. Wskazane jest wypicie płynu na czczo.
zdrowie
dek na wszystko jesteśmy bardziej podatni na różnego rodzaju infekcje. Miód należy spożywać regularnie, by nie dopuścić do pierwszych symptomów przeziębienia i grypy, lecz jeśli takowe się pojawią – miód nie tylko zapobiegnie rozwojowi większej infekcji w organizmie, ale także złagodzi przykre odczucia związane z bólem gardła i kaszlem.
składa się głównie z węglowodanów, szybko zamienia się w energię, dostarczając niezbędnego „paliwa” organizmowi przy intensywnym wysiłku.
poprawić ogólny wygląd swojego ciała.
W sytuacjach skaleczeń, miód pomaga w oczyszczeniu ran zmniejszając przy tym ryzyko infekcji, działa przeciwbóCo niezwykle istotne, jest również pomoc- lowo, przeciwzapalnie oraz odnawiany dla osób zmagających się z problemami jąco. W przypadku poparzeń, leczenie z sercem. I to niezależnie od odmiany i łagodzenie ran miodem w dużym stopniu miodu – każdy rodzaj tego naturalnego obniża ryzyko zakażenia. A jeśli do takiego specyfiku charakteryzuje się korzystnym w nieszczęśliwym wypadku dojdzie – miód Chętnie jedzą go dzieci, dlatego jest to działaniem w profilaktyce chorób na- okazuje się również skutecznym środkiem, doskonały, a przede wszystkim naturalny czyń krwionośnych i układu krążenia. by problem zakaźny zwalczyć. Stwierdzozamiennik nie zawsze przecież smacznych Poprawia wydolność serca, działa przeciw no, że u chorych z zakażonymi ranami leków. Posiada znakomite właściwości jego arytmii, a także obniża ciśnienie oraz pooperacyjnymi, przewlekłymi owrzodzehamujące rozwój bakterii, co sprawia, że stymuluje produkcję czerwonych krwinek niami i ropniami, miód daje lepsze efekty działa na zasadzie naturalnego antybiotyku. i hemoglobiny. Miód ponadto działa lecznicze w porównaniu z powszechnie Jest prawdziwym pogromcą dla wszeluspokajająco, nasennie i pomaga radzić stosowanymi antybiotykami. Miód można kiego rodzaju grzybów także z powodzeniem stosoi wirusów. Szczególnie ważwać na niektóre schorzenia Miód pomaga w oczyszczeniu ran zmniejszając przy tym na jest jego rola w leczeniu alergiczne skóry. ryzyko infekcji, działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie alergii - miód ten zawiera oraz odnawiająco. W przypadku poparzeń, leczenie i ziarenka pyłku kwiatowego Nie jest również tajemnicą łagodzenie ran miodem w dużym stopniu obniża ryzyko roślin kwitnących wiosną, upiększające działanie miodu. zakażenia. A jeśli do takiego w nieszczęśliwym wypadku dzięki czemu stosuje się go w Posiada on wysoką wartość dojdzie – miód okazuje się również skutecznym środkiem, odżywczą dla skóry, dlatego leczeniu chorób alergicznych by problem zakaźny zwalczyć. dróg oddechowych. Dzieje w drogeriach i aptekach możsię tak, ponieważ wpływa on na łatwo natknąć się na wiele na zmniejszenie obrzęku błon śluzowych, sobie z codziennym stresem. Co ciekawe, kosmetyków i leków działających na jego wykazuje się działaniem wykrztuśnym wykazano jego zdolność przy leczeniu podstawie. Miód może być stosowany do i ogólnie uodparnia. Z drugiej strony jedwielu bardzo poważnych chorób na tle psy- różnych typów skóry i rodzajów cery. Działa nak, co jest bardzo ważne – miodu wielochiczno-nerwowym – schizofrenii, nerwicy jak naturalny nawilżacz, radzący sobie kwiatowego nie powinny spożywać osoby czy depresji. zarówno ze skórą wysuszoną, mieszaną z alergią na pyłki kwiatów i traw. Wówczas i tłustą. Zawiera wiele różnych antyokjego działanie może przynieść skutek odJeśli mowa o uniwersalnym zastosowaniu sydantów, które pozwalają redukować wrotny do zamierzonego. miodu każdego rodzaju, nie należy po- zmarszczki i spowalniać proces starzenia minąć faktu jego zbawiennego wpływu się skóry. Mleko pite z miodem w ramach Oprócz szerokich możliwości stosowania na wygląd zewnętrzny oraz kondycję codziennej diety to sposób na to, by skóra miodu podczas walki z infekcjami, drobskóry. Miód znajduje swoje zastosowanie była zawsze gładka, młoda i miała zdrowy noustrojami i alergią, ten naturalny lek zarówno w przypadku poważnych der- wygląd. A gdy problemem stają się pękadoskonale sprawdza się również w procesie matologicznych problemów, związanych jące i suche usta – nacieranie miodem jest regeneracji po wyczerpaniu fizycznym z uszkodzeniem skóry, ale także w gabi- doskonałym sposobem na wygładzenie i psychicznym. Miód, z racji tego że netach kosmetycznych, gdzie każdy może zniszczonych i spierzchniętych warg. numer 9 vita MEDIUM 15
zdrowie Warto wiedzieć, że każda odmiana ma także swój własny charakter i właściwości. Ułatwia to dostosowanie indywidualnej profilaktyki do określonego rodzaju miodu. Osoby mające problemy z układem krążenia, a szczególnie z problemami o podłożu miażdżycowym, powinny sięgnąć po miód gryczany. Ze względu na dużą zawartość żelaza, miód ten (mający wyjątkowo ciemny kolor i ostry smak), stosowany jest także w przypadku anemii. Znane ze swych leczniczych właściwości są również miody spadziowe. Miód spadziowy z drzew iglastych wpływa na działanie przewodu pokarmowego i skuteczne działa na zaparcia i biegunki, natomiast miód spadziowy pozyskiwany z drzew liściastych wspomaga swym działaniem nerki, wątrobę i jelita.
Na problemy z drogami moczowymi i chorobami nerek, najlepszym rozwiązaniem jest miód wrzosowy, który działa moczopędnie i bakteriobójczo. Przyczynia się do likwidowania stanów zapalnych żołądka i jelit, a także skutecznie niweczy powstawanie zakażeń i zapalenia błon śluzowych jamy ustnej
Bardzo popularny miód akacjowy najlepiej wpływa na zaburzenia układu pokarmowego (problemy z trawieniem, nadkawaśność), choroby nerek i układu moczowego, usprawnia pracę wątroby ułatwiając jej„detoksykację”, a także doskonale radzi sobie w przypadku przeziębień. Dodatkowo wykazuje działanie uspokajające.
Miód lipowy, równie popularny, cechuje się pozytywnym wpływem na stan dolnych i górnych dróg oddechowych. Dzięki dużej zawartości olejków eterycznych niszczy drobnoustroje występujące na błonach śluzowych, zwłaszcza nosa i gardła. Miód lipowy wskazany jest także w chorobach serca i układu krążenia. Wywiera łagodne działanie rozkurczające i uspokajające, przez co niweluje stres i bezsenność.
Drzewo Manuka występujące jedynie w Australii i na Nowej Zelandii, wykorzystywane było już w lecznictwie przez rdzenne ludy kontynentu. Miód z krzewu Manuki jest wykorzystywany jako środek przeciwzapalny, antybakteryjny. Jest pomocny w zapobieganiu stanów zapalnych skóry, trądziku, działa również antygrzybicznie. Miody i olejki Manuka są głównym składnikiem pielęgnacyjnych produktów do cery problematycznej, ponieważ zawierają niezbędne witaminy, minerały i składniki odżywcze doskonale leczące, odżywiające oraz odmładzające skórę.
REKLAMA
Miód Manuka na wakacyjne problemy
Korzystaj z uroków lata bez ograniczeń! Nowozelandzki miód Manuka umf wyróżnia się na tle innych miodów z uwagi na niezwykle wysoki poziom aktywności antybakteryjnej, który wykazano podczas badań laboratoryjnych. To, co wyjątkowe w miodzie Manuka, to właśnie obecność substancji aktywnych umf wywierających korzystny wpływ na stan zdrowia człowieka oraz pomagających zwalczać objawy wielu chorób i dolegliwości. Miód Manuka umf najchętniej kupowany jest latem ponieważ właśnie wtedy zaostrzają się problemy osób cierpiących na schorzenia układu pokarmowego. Dzięki Manuce problemy żołądkowe występujące podczas urlopów także w krajach egzotycznych przestają być uciążliwe. Wyjatkowo wiosną i latem wykorzystywany jest w problemach dermatologicznych (skaleczenia, otarcia naskórka, oparzenia, w tym także słoneczne), ale również do wspomagania leczenia schorzeń górnych dróg oddechowych często występujących latem ze względu na korzystanie z klimatyzacji. Szczególnie podczas ciepłych miesięcy pragniemy ukryć niedoskonałości skórne (rany, wypryski, owrzodzenia, ukąszenia) i do tego celu również z powodzeniem wykorzystywany jest miód Manuka umf. Większość pacjentów po zastosowaniu miodu Manuka umf umieszcza go na stałe w swojej apteczce tak domowej jak i urlopowej.
Zapraszamy: www.manukazdrowie.pl
tel. 12 357 87 88 lub 604 141 142
zdrowie
fot. Centrum Medyczne Macierzyństwo sp. z o.o. sp.k.
fot. dreamstime.com
AUTOR TEKSTU:
Dr med. Leszek Bergier
Członek ZG Polskiego Towarzystwa Andrologicznego Przewodniczący Sekcji Andrologicznej Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej
Gabinet Andrologiczny, CenterMed, Kraków ul. Łazarza14
Mężczyzna
wświetlehormonów Hormony to substancje wytwarzane w gruczołach wewnątrzwydzielniczych i wydzielane do krwi. Poprzez swoją obecność we krwi regulują i sterują czynnościami różnych tkanek i narządów a działanie to, jest wynikiem ich wpływu na procesy biochemiczne w ustroju. Obecność hormonów jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Hormony to siła napędowa każdego organizmu. Rola hormonów i ich współdziałanie w organizmie człowieka to jak gra wielkiej orkiestry symfonicznej. Jedne działają bezpośrednio na pewne mechanizmy a inne wpływają pośrednio, poprzez sterowanie innymi hormonami. Ogólnym mechanizmem „bezpieczeństwa” w działaniu hormonów jest ujemne sprzężenie zwrotne. Najprościej wyjaśniając, jest to mechanizm polegający na tym, że hormon wydzielany przez właściwy gruczoł w przypadku jego „nadprodukcji” wpływa hamująco na narząd nadzorujący-sterujący danym gruczołem. Pozwala to na utrzymanie równowagi hormonalnej w organizmie a jest to niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów życiowych. Notabene, odkrywcą pierwszego hormonu, adrenaliny, był krakowski fizjolog Napoleon Cybulski.
numer 9 vita MEDIUM 17
zdrowie
Testosteron
Męskie hormony płciowe (androgeny), głównie testosteron, są syntetyzowane w komórkach Leydiga będących częścią męskiej gonady. U człowieka pierwotne płodowe komórki plemnikotwórcze – gonocyty zasiedlają gonady już w 6 tygodniu życia płodowego. Hormony rozpoczynają swoją działalność także już w okresie płodowym. W ósmym tygodniu po zapłodnieniu komórki Leydiga zaczynają produkcję testosteronu, a odbywa się ona pod wpływem hCG (gonadotropiny kosmówkowej) wydzielanej przez łożysko matki. Wytwarzany testosteron poza bezpośrednim swoim działaniem, ulega przy użyciu odpowiedniego enzymu (5-alfa reduktaza) przemianie do najsilniejszego biologicznie androgenu – dihydrotestosteronu (DHT), który odpowiada u chłopca za rozwój zewnętrznych narządów płciowych i przewodów wyprowadzających nasienie. Ma to miejsce już około 10 tygodnia życia płodowego. Testosteron ulega także przemianie w tradycyjnie żeński hormon – estradiol, pod wpływem enzymu aromatazy, który to hormon odgrywa bardzo ważną rolę
w wytwarzaniu plemników a jednocześnie nadzoruje szereg zmian w organizmie mężczyzny m.in. proces zamykania nasad kości długich (zatrzymanie wzrostu). Wydzielanie testosteronu w okresie płodowym nie przebiega z jednakowym nasileniem. Szczyt jego wydzielania przypada na 14-16 tydzień rozwoju płodu , a po 20 tygodniu obserwuje się jego spadek. Od 24 tygodnia aż do momentu porodu utrzymuje się bardzo niskie jego stężenie. Co ciekawe, pod koniec ciąży narasta stężenie innego androgenu – dehyroepiandrosteronu (DHEA)i jest ono najwyższe w okresie porodu (jest on wydzielany przez nadnercza). Okres noworodkowy (od urodzenia do końca 1. roku życia) cechuje się początkowo narastaniem stężenia androgenów, które trwa do końca 6 miesiąca. Potem następuje powolny spadek który jest wyjątkowo długi, bo trwa aż do okresu przedpokwitaniowego (do około 10 roku życia). Jest to okres funkcjonowania mechanizmów określanych terminem gonadostat. Poziomy hormonów gonadotropowych (gonadotropin –LH, FSH) są niskie. Poziom testosteronu jest także niski.
DHEA Ostatnio bardzo dużym zainteresowaniem cieszy się hormon wytwarzany głównie przez nadnercza i w mniejszym stopniu przez gonady dehydroepiandrosteron (DHEA), który w ostatnich latach zasłynął jako „hormon młodości”. Wytwarzany jest także w mózgu i działa jako neuroprzekaźnik. Bierze udział w procesach zapamiętywania i odpowiada za poziom nastroju. Hormon ten zaczyna się obniżać jako jeden z pierwszych w okresie przejściowym życia mężczyzny. Spadek DHEA następuje bardzo wcześnie bo zaczyna się już po 35 roku życia. Od tego okresu następuje systematycznie dalsze obniżanie do zaledwie 10% wartości maksymalnej ( najwyższe wartości u mężczyzn są między 20 a 30 rokiem życia) w wieku starczym. Uzupełnianie jego niedoboru wpływa na poprawę stanu psychicznego, psychologicznego i czynnościowego układu nerwowego u starzejących się mężczyzn. DHEA bierze udział w reakcjach immunologicznych wywierając działanie immunostymulujące. Ma to wpływ na układ odpornościowy – zmniejsza częstość tzw. przeziębień . 18 vita MEDIUM
numer 9
Prolaktyna Rola prolaktyny u mężczyzn, hormonu produkowanego przez komórki przedniego płata przysadki, nie została do końca wyjaśniona. Jest ona wydzielana pulsacyjnie, największe jej wydzielanie jest w nocy a najmniejsze rano. Ogólnie
Estrogeny Na szczególną uwagę zasługuje omówienie znaczenia estrogenów – tzw. hormonów kobiecych i ich roli w organizmie mężczyzny. Estradiol jest tradycyjnie uznanym hormonem żeńskim. Wykazano, że odgrywa on kluczową rolę w procesie „rodzenia” się plemników w okresie dojrzewania chłopca a także odgrywa istotną rolę w rozwoju mózgu . Estradiol ma znaczący wpływ na zamykanie nasad kości długich (zatrzymanie wzrostu) oraz mineralizację kośćca u mężczyzn. Uważa się, że estradiol ma korzystny
Mimo tak niskiego poziomu hormonów, główny mechanizm sterujący, oś podwzgórze-przysadka-gonady (P-P-G), uznaje je za wystarczające i dopiero w okresie pokwitania zaczyna włączać się mechanizm sprzężenia zwrotnego (niskie poziomy gonadotropin stymulują przysadkę do ich zwiększonego wydzielania). Pod wpływem testosteronu ma miejsce różnicowanie się przewodów Wolfa w kierunku wewnętrznych narządów płciowych – najądrzy, przewodów nasiennych i nasieniowodów. Testosteron jest odpowiedzialny za proces zstępowania jąder z jamy brzusznej do moszny, a wyniku miejscowego działania DHT następuje rozwój gruczołu krokowego, cewki moczowej, moszny i prącia. Testosteron trzykrotnie w ciągu życia osiąga najwyższe wartości. Po raz pierwszy w I trymestrze życia płodowego, po raz drugi we wczesnym okresie noworodkowym (szczyt w 6 miesiącu) i po raz trzeci po rozpoczęciu dojrzewania płciowego (szczyt około 25 r. życia) – potem następuje spadek jego wartości ale bardzo zróżnicowany osobniczo i rozłożony w czasie. Około 10 roku życia (początek trzeciego szczytu) następuje powolny wzrost wydzielania testosteronu, LH i FSH a także wiadomo że moduluje czynność osi P-P-G. Na jej poziom we krwi wpływa wiele czynników: stres, wysiłek fizyczny, choroby skóry a także niektóre leki (ma to znaczenie przy pobieraniu krwi na analizę). U mężczyzn podwyższony poziom może objawiać się impotencją i zaburzeniami w produkcji plemników (oligozoospermia – zmniejszona liczba plemników).
wpływ na gospodarkę lipidową (przeciwdziałanie otyłości brzusznej) a także ma wpływ na układ sercowo-naczyniowy u mężczyzn. Rozpatruje się także możliwe związki estrogenów z procesami rozrostowymi (m.in. rak prostaty) u mężczyzn. Zaburzenia w pracy tarczycy (nadczynność /niedoczynność) często współistnieją z innymi objawami męskiego „przekwitania”. Oznaczanie hormonów tarczycy (TSH, wolnych T3 i T4) pozwala na właściwą ocenę zaburzeń w zakresie gospodarki lipidowej czy zburzeń w układzie krążenia. Nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy może zaburzać funkcję gonad a także towarzyszyć zaburzeniom erekcji.
zdrowie powiększenie rozmiarów gonad. W okresie tym zaczyna także oddziaływać DHEA i estradiol który stymuluje wydzielenie przez podwzgórze neurohormonu - GnRH (gonadoliberyna) co prowadzi do reaktywacji osi podwzgórze-przysadka-gonady (P-P-G). Okres pokwitaniowy to początek burzliwych przemian u chłopca. Jego początek przypada na 12-14 rok życia (zależy od warunków geograficznych, środowiskowych) a kończy się między 16 a 18 rokiem. Okres ten charakteryzuje się stabilizacją w zakresie funkcjonowania osi P-P-G . Następuje wzrost pulsacyjnego wydzielania LH i zwiększa się wrażliwości gonad na hormony. Komórki Leydiga zaczynają produkować więcej testosteronu. Ten ostatni i FSH pobudzają czynność komórek Sertoliego w nabłonku plemnikotwórczym, odpowiedzialnych za utrzymanie i regulację spermatogenezy (proces powstawania i dojrzewania plemników). Okres ten jest szczególnie ważny ze względu na mogące pojawiać się w tym czasie pewne zaburzenia związane z dojrzewaniem chłopca. Szczególnie ważna w tym czasie jest obserwacja dojrzewania, gdyż niekiedy ma ono nieprawidłowy przebieg. Konstytucjonalne opóźnione dojrzewanie płciowe (pubertas tarda)wymaga różnicowania z wieloma chorobami , szczególnie
z hipogonadyzmem męskim a w szczególności z jego postacią hipogonadotropową. Jest to bardzo ważne, bo może wiązać się z późniejszymi problemami w zakresie płodności mężczyzny. Dokładna obserwacja, diagnozowanie(trudne dla tego wieku) i właściwe leczenie pozwalają na uniknięcie problemów z płodnością w przyszłości. Jak już wspomniano najważniejszym hormonem dla mężczyzny jest testosteron (T). W rozwoju człowieka T odpowiada za wiele zmian określanych jako androgenizacja ustroju. U mężczyzny odgrywa istotną rolę w kolejnych etapach jego życia. W życiu płodowym bierze udział w różnicowaniu męskich narządów płciowych a w okresie pokwitania uczestniczy w rozpoczęciu produkcji plemników i rozwoju drugorzędowych cech płciowych. U dorosłego mężczyzny wpływa na masę i siłę mięśniową, rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, masę tkanki kostnej. Testosteron ma swój udział w specyficznym rozwoju funkcji poznawczych, oddziałuje na nastrój i samopoczucie. Wpływa na popęd płciowy, zachowania i czynności seksualne. Oznaczanie testosteronu służy m.in. ocenie stopnia androgenizacji w różnych stanach chorobowych. Oznaczanie testosteronu ma także znaczenie w rozpoznawaniu
Melatonina Kolejnym hormonem mającym szczególne znaczenie jest melatonina. Jest ona wydzielana przez komórki szyszynki z charakterystycznym rytmem dobowym, niewielkimi wartościami w ciągu dnia i szczytem wydzielania w godzinach nocnych (24.oo a 3.00). Uważa się, że melatonina synchronizuje czynność wielu gruczołów dokrewnych m.in. prawdopodobnie bierze udział w regulacji wydzielania hormonów przysadki (LH, FSH, prolaktyna). Stężenie melatoniny ulega zmniejszeniu wraz z wiekiem. Uważa się, że ma ona silne działanie antyoksydacyjne – ochrona przed wolnymi rodnikami a jej spadek może zmniejszać ochronę i narażać ustrój na szkodliwe ich działanie. Sugeruje się, że spadek stężenia melatoniny skutkuje rozwojem niektórych chorób (choroba Alzheimera, Parkinsona) związanych z uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki.
Hormon wzrostu - somatotropina Hormon wzrostu (GH) znany także jako somatotropina jest czynnikiem pobudzającym wzrost ciała ale w ciągu całego życia mężczyzny wywiera znaczący wpływ na procesy metaboliczne (gospodarkę węglowodanową, białkową, wpływa na zmiany w tkance tłuszczowej). Hormon ten jak wiele innych wykazuje systematyczny spadek, ale znacznie wcześnie niż innej, bo już od około 20-30 roku życia obserwuje się powolny spadek jego poziomu. Przeciętnie jest to około 14% co 7-10 lat. Spadek ten ma m.in. wpływ na zwiększenie zawartości tkanki tłuszczowej trzewnej (powiększenie obwodu brzucha mierzonego na wysokości pępka). Uważa się, że aktywny tryb życia (ćwiczenia fizyczne) pozwalają na znaczne spowolnienie jego spadku. Niedobór tego hormonu ma wpływ na wydolność fizyczną, mineralizację kości, powoduje zmiany w obrębie skóry która staje się gruba, sucha i zimna. Jego niedobór to także zmniejszenie energii życiowej, obniżenie samooceny. Być może leczenie tym hormonem w przyszłości może mieć duże znaczenie w poprawie jakości życia starszych mężczyzn.
i leczeniu różnych postaci hipogonadyzmu, problemów z aktywnością seksualną (zaburzenia erekcji, problemy z libido) czy zmian w obrębie tkanki kostnej (wzrost, osteoporoza). Ma swoje znaczenie w monitorowaniu leczenia po operacjach prostaty a także w przewidywaniu rozwoju niektórych schorzeń. Sugeruje się, że obniżone wartości testosteronu są niezależnym czynnikiem ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2 czy zespołu metabolicznego. Niskie stężenie to także duże ryzyko związane z osteoporozą prowadzącą do patologicznych złamań kości. Niektóre badania sugerują, że śmiertelność mężczyzn z niskimi wartościami testosteronu może być istotnie większa niż mężczyzn z wartościami prawidłowymi. Do stanów chorobowych związanych z obniżonym poziomem testosteronu możemy zaliczyć: cukrzycę typu 2, zespół metaboliczny, choroby układu krążenia, zaburzenia erekcji, osteoporozę. Szczególne znaczenie w ocenie poziomu tego hormonu ma godzina pobrania próbki krwi do analizy. Próbka musi być pobrana w godzinach od 7.oo do 9.oo rano. Należy wspomnieć, że możemy oznaczać testosteron tzw. całkowity i jego „frakcje” – testosteron wolny i biologicznie dostępny.
Podsumowanie Przedstawiono zaledwie kilka, z rodziny kilkudziesięciu hormonów, ale te wydają się być szczególnie ważne dla diagnostyki prawidłowego rozwoju mężczyzny. Aby było można ocenić prawidłowość tej hormonalnej „gry” (lub nieprawidłowość) należy wykonać oznaczenia właściwych dla danego narządu hormonów. Najczęściej wykonujemy takie oznaczenia we krwi. Oznaczenia te często wymagają uzupełnienia innymi badaniami, ale ocena ostateczna wymaga kompleksowej interpretacji uzyskanych wyników badań, ze szczególnym uwzględnieniem wieku badanego, nie zapominając o „rozmowie” i badaniu pacjenta.
numer 9 vita MEDIUM 19
fot. photoxpress.com
zdrowie
Zapobiega depresji, poprawia koncentrację i odporność, zwiększa libido, ma działanie antynowotworowe – DHEA, potocznie zwany hormonem młodości.
DHEA
Hormon młodości Dlaczego akurat młodości? Stężenie tego hormonu zmienia się w zależności od wieku. Wysoki poziom DHEA można zaobserwować u osób we wczesnym wieku dorosłym, szczytowe wartości osiąga u osób ok. 35. roku życia, później stopniowo spada, a u osób w wieku starczym występuje w zaledwie śladowych ilościach. Dehydroepiandrosteron (DHEA) to substancja, która powstaje w korze nadnerczy. Organizm produkuje ją z cholesterolu. DHEA przypomina budową hormony płciowe, dlatego organizm z łatwością może go w nie przekształcić. Badania dowiodły, że przy obniżonym poziomie DHEA występują liczne choroby metaboliczne, układu krążenia, występują także stany depresyjne. Wiadomo, że ten hormon wpływa pozytywnie na odporność organizmu, zmniejsza ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera i Parkinsona, poprawia 20 vita MEDIUM
numer 9
mineralizację kości, a co za tym idzie – zapobiega osteoporozie. Niski poziom tego hormonu nie pozostaje bez wpływu na nasze samopoczucie. Szczególnie dotkliwie objawia się to u osób powyżej 40. roku życia. U mężczyzn pojawiają się zaburzenia funkcji seksualnych, obniża się libido i odporność na stres. Panie mają zaniżoną koncentrację, miewają huśtawki nastrojów a nawet depresje, coraz rzadziej odczuwają ochotę na seks. Za taki stan rzeczy odpowiedzialne są hormony, a właściwie obniżona ich produkcja w wieku dojrzałym. Na szczęście współczesna medycyna ma potrafi ten problem rozwiązać. Suplementacja DHEA jest szczególnie zalecana u osób przechodzących andro- i menopauzę. Osoby uzupełniające poziom tej substancji w organizmie, obserwują u siebie znaczącą poprawę samopoczucia i witalno-
ści, wzrost libido, zmniejszenie problemów z zasypianiem, obniżenie się poziomu odczuwania stresu i agresji. U dojrzałych panów DHEA bardzo pozytywnie wpływa na funkcje seksualne. Warto wiedzieć, że dawkowanie DHEA jest różne w zależności od płci i zapotrzebowania organizmu. Kobietom zaleca się dawkę 25mg dziennie i powinna ona być wystarczająca, by osiągnąć stężenie tego hormonu na poziomie, w jakim występuje on u młodych kobiet. Należy wspomnieć, że przyjmowanie DHEA jest bezpieczniejsze niż przyjmowanie kobiecych hormonów płciowych (estrogenu), gdyż nie powoduje wzrostu ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy oraz raka piersi. U mężczyzn DHEA stosuje się w dziennej dawce 50mg. Anna Turek
zdrowie fot. dreamstime.com
Melatonina hormon snu Melatonina jest hormonem wydzielanym przez komórki szyszynki. To wydzielanie ma charakterystyczny rytm dobowy – niewielkie jej ilości są wydzielane w ciągu dnia, a szczyt wydzielania osiąga w godzinach nocnych (24.00 a 3.00). Cały nasz zegar biologiczny jest sterowany przez melatoninę – to dzięki niej zasypiamy wieczorem i budzimy się rano. Nie trzeba być magistrem nauk medycznych, żeby wyobrazić sobie jak ważna dla funkcjonowania całego naszego organizmu jest odpowiednia dawka snu. Dorosły człowiek powinien codziennie przespać 7-8 godzin. Jeśli zadbasz o to, by codziennie się wysypiać, poprawi się Twoje samopoczucie, zdolność koncentracji, odporność na choroby i stres. Sen wpływa również na nasz wygląd. Po pierwsze, kiedy śpimy, odpoczywa też nasza skóra. W czasie odpoczynku, skóra się regeneruje – dlatego właśnie osoby, które się wysypiają, mają ładniejszą cerę. Podczas snu produkowany jest hormon wzrostu,
który powoduje szybką (10 razy szybszą, niż w dzień) odnowę tkanek. Poprawia się ukrwienie skóry i jej zdolność do usuwania toksyn. Warto wiedzieć, że wydzielanie melatoniny jest ściśle powiązane z działaniem… światła! Dlatego trudno jest nam zasnąć, gdy mamy zapalone w sypialni światło, a budzimy się, gdy padną na naszą twarz pierwsze promienie porannego słońca. Szyszynka, która wydziela melatoninę, jest ściśle powiązana z siatkówką naszego oka – jeśli je zamkniemy, szyszynka otrzyma informację o braku światła i zacznie wydzielać hormon snu. Jeśli mamy problem z zasypianiem lub wysypianiem się, warto sięgnąć po tabletki z melatoniną. Wystarczy niewielka dawka (1-3g zażyta na 30 minut przed położeniem się spać), by ułatwić nam zaśnięcie, zagwarantować spokojny sen i obudzenie się mniej zaspanym. W sytuacjach, kiedy chcemy zmienić czas naszego snu i przestawić nasz zegar biologiczny (bo np. musimy wstać o 4 rano) także możemy sięgnąć po melatoninę.
, Dolacz , do ludzi
Uważa się, że melatonina ma istotny wpływ na czynność wielu gruczołów m.in. prawdopodobnie bierze udział w regulacji wydzielania hormonów przysadki (LH, FSH, prolaktyna). Stężenie melatoniny ulega zmniejszeniu wraz z wiekiem. Wraz ze starzeniem się organizmu dochodzi do zwapnienia szyszynki, zmniejsza to ilość wydzielanej melatoniny (dlatego osoby w wieku 80 i więcej lat maja problemy ze snem, często sypiają w dzień i budzą się wcześnie rano). Melatonina ma także silne działanie antyoksydacyjne – chroni organizm przed wolnymi rodnikami a spadek jej poziomu może zmniejszać ochronę i narażać ustrój na szkodliwe ich działanie. W niektórych przypadkach melatonina jest silniejszym przeciwutleniaczem niż witamina C. Istnieje podejrzenie, że spadek stężenia melatoniny skutkuje rozwojem niektórych chorób (choroba Alzheimera, Parkinsona) związanych z uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Opr.: Anna Turek
,osc, now REKLAMA
nowa melatonina z witaminą b6 o podwójnym działniu
zdrowo i smacznie śpiących
Jako środek pomocniczy w zaburzeniach snu związanych z zmianą stref czasowych, u osób w wieku podeszłym. regulacja rytmu snu - czuwanie u osób niewidomych.
Biuro handlowe ELJOT ul. Dereniowa 6 02-776 Warszawa
tel. 022 643-01-71 www.eljot.pl
W produkcje leczniczym Melatonina + B6 następuje kumulowanie działania obydwu składników, co powoduje nasilenia działania melatoniny a tym samym poprawia znaczenie jego skuteczności.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
zdrowie
Domowa
fot. photoxpress.com/shc.hu
Tekst: Michał Wróblewski
Zielona herbata zdrowo pobudza
Początkowo służyła azjatyckim medykom jako remedium na wszelkie dolegliwości. Nic dziwnego – w świetle potwierdzonych badań zielonej herbacie przypisuje zmniejszenie ryzyka zachorowania na choroby serca oraz na niektóre odmiany raka. Sądzi się także, że spożywanie zielonej herbaty pomaga w kontrolowaniu wagi ciała. Ma ona również właściwości pobudzające, choć mniejsze niż kawa. Oprócz kofeiny, zielona herbata zawiera także inne związki o działaniu pobudzającym, m. in. teobrominę, teaninę i teofilinę.
Cynamon: rozgrzewa, zabija bakterie, poprawia krążenie
Dziś cynamon zdecydowanie częściej niż w celach leczniczych używany jest do wzbogacenia smaku kuchennych wypieków, lecz błędem byłoby zignorowanie medycznych właściwości tej jednej z najbardziej popularnych i najstarszych przypraw. Już w starożytności dostrzeżono nieocenione właściwości cynamonu. Dzięki swym właściwościom rozgrzewającym skutecznie zwalcza wszelkiego rodzaju infekcje i przeziębienia. Poprawia krążenie krwi oraz dodaje organizmowi witalności i energii. Współczesne badania dowiodły także, że ma on korzystny wpływ na nasze funkcje poznawcze i pamięć. Dodawany do potraw w niewielkiej ilości (wystarczy pół łyżeczki dziennie) przyczynia się do obniżenia złego cholesterolu LDL. Dowiedziono również, że odrobina cynamonu z łyżeczką miodu zjadana codziennie przed śniadaniem, łagodzi bóle stawów już po jednym tygodniu kuracji. Olejek i kora cynamonu redukują zmiany skórne – rozjaśniają cerę oraz zapobiegają plamom trądzikowym, likwidując przebarwienia. Naukowcy stwierdzili, że cynamon może zmniejszyć rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych. Oprócz swojego smaku i zbawiennego wpływu na zdrowie przyprawa ta od wieków znana jest również jako skuteczny afrodyzjak.
JABŁKA DOSKONAŁYM ŹRÓDŁEM BŁONNIKA
Jabłka są w Polsce najpopularniejszymi owocami na wiosnę i l a t o . Jemy je często ze względu na ich wspaniały smak, ale rzadko myślimy o ich nieocenionym wpływie na nasz organizm. Jabłka przede wszystkim są doskonałym źródłem błonnika pokarmowego, przez co skutecznie zapobiegają zaparciom. Błonnik także, co szczególnie ważne dla osób zmagających się ze zbędnymi kilogramami, pomaga w usprawnieniu przemiany materii i pozytywnie wpływa na procesy metaboliczne w organizmie, ułatwiając trawienie. Zapewnia uczucie sytości żołądka, a zarazem obniża cholesterol. Należy jednak pamiętać, aby zjeść jabłko po posiłku – zjedzone przed powoduje fermentację. Owoce te mają właściwości moczopędne, pomagają oczyścić organizm i usunąć z niego zbędne toksyny. Świeży sok jabłkowy, tzw. moszcz, pomaga przy dolegliwościach pęcherza, nerek i wątroby. Jabłka zawierają w sobie mnóstwo witamin i minerałów – witamina C wzmacnia odporność organizmu, wapń i krzem znajdujące się w skórkach jabłek wpływają na stan włosów i paznokci, a wysoka zawartość potasu pozwala utrzymać właściwe ciśnienie osmotyczne.
granat - sekret długiej młodości
Ten owoc od starożytności uważany jest za symbol płodności (ze względu na dużą ilość nasion). Nawet dziś w Grecji życząc młodej parze się szczęścia, dobrobytu i płodności, tradycyjnie rzuca się na podłogę granat i rozgniata go. Medycyna wykorzystuje właściwie każdą część tej rośliny: korę, kwiaty i oczywiście owoce. Kora ma działanie odrobaczające – odwar z niej zawiera alkaloidy, które zwalczają tasiemce poprzez działanie paraliżujące. Kwiaty mają zastosowanie przy dolegliwościach żołądkowych i biegunce – w Azji powszechnie stosuje się w tym celu odwar z nich. Owoce granatowca mają szereg właściwości leczniczych i co najważniejsze – przeciwdziałają starzeniu się dzięki dużej zawartości Polifenoli. Mają one także działanie przeciwnowotworowe, zapobiegają chorobom układu sercowo-naczyniowego, pomaga zwalczać stany zapalne. Warto także dodać, że granat to bardzo silny afrodyzjak. 22 vita MEDIUM
numer 9
apteczka
zdrowie
Celebryta wśród ziół: rumianek
To jedno z najpopularniejszych ziół stosowanych w medycynie i kosmetyce. Używa się olejku rumiankowego. Można go znaleźć w wielu kremach, balsamach i szamponach. Wygładza i zmiękcza skórę, odżywia włosy sprawiając, że są zdrowsze, lśniące i bardziej podatne na układanie. W medycynie stosuje się go zarówno z zewnątrz jak i od wewnątrz. Rumianek stosowany zewnętrznie pomaga na owrzodzenia skóry i hemoroidy. Ma on także zastosowanie przy wszelkiego rodzaju poparzeniach – zarówno słonecznych jak i termicznych. Warto wiedzieć, że rumianek działa przeciwalergicznie. Na zmęczone oczy pomaga napar z tego zioła. Herbatki z rumianku pije się przy najróżniejszych schorzeniach układu pokarmowego, np. wrzodach żołądka, a także przy stanach zapalnych np. wątroby czy zapalenia nerek i pęcherza. To zioło pomoże przy dolegliwościach trawiennych, zapobiega skurczom żołądka, działa wiatropędnie i przeciwzapalnie.
POKRZYWA NIE TYLKO PARZY, ALE OCZYSZCZA ORGANIZM I WZMACNIA WŁOSY
Pokrzywy większości z nas nie kojarzą się zbyt przyjemnie – zwykle przy „spotkaniu” z tą rośliną kończy się to piekącymi bąblami oraz poparzoną i swędzącą skórą. Wiadomym jest jednak, że tę pospolicie występującą roślinę z powodzeniem wykorzystuje się w ziołolecznictwie, kuchni i kosmetyce. Jako napar pokrzywa stosowana jest w schorzeniach dróg moczowych i kamienicy nerkowej. Wskazana jest przy anemii i ogólnym osłabieniu organizmu. Poprawia kondycję wątroby i dzięki temu odtruwa organizm. Dodawanie świeżych listków pokrzywy do potraw ułatwia przemianę materii i pobudza apetyt. Liście są źródłem witamin A, C, K i B2 oraz szeregu składników mineralnych – w tym wapnia, magnezu i żelaza. Witamina K przyczynia się do zahamowań krwotoków wewnętrznych. Świeże, pogniecione liście pokrzywy stosowane są jako opatrunek tamujący krew. Natomiast z suszonych liści pokrzyw zalanych wrzątkiem możemy wykonać poprawiającą kondycję włosów płukankę. Wzmacnia ona korzonki włosowe oraz zapobiega łupieżowi. REKLAMA
numer 9 vita MEDIUM 23
fot. photoxpress.com
zdrowie
co pić w czasie upałów? Badania naukowe prowadzone pod patronatem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wykazały, że z powodu dużych upałów, kiedy temperatura przekracza 25O C, ilość zgonów wzrasta o 30 proc. Spowodowane jest to przede wszystkim przegrzaniem organizmu, który broniąc się przed upałem, wydala z siebie duże ilości potu, a wraz z nim niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki mineralne, m.in chlorek sodu. Uzupełnienie odpowiedniego ich poziomu w organizmie stanowi klucz do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organizmu i zapobiegania zasłabnięciom, a nawet śmierci. Upały najbardziej wpływają na zaostrzenie dolegliwości ze strony układu krążenia, a narażone są na nie osoby starsze szczególnie z chorobami sercowo-naczyniowymi. Negatywny wpływ na wydolność układu krążenia ma 24 vita MEDIUM
numer 9
praca i przebywanie w podwyższonej temperaturze otoczenia, jazda w korkach w nieklimatyzowanych samochodach i zatłoczonych dusznych autobusach, a także nagłe zmiany temperatur, kiedy np. po pracy w klimatyzowanym
pomieszczeniu, wychodzimy na nagrzaną słońcem ulicę. Pojawia się pragnienie picia dla ochłodzenia i nawodnienia organizmu. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że niewłaściwe nawadnianie organizmu
zdrowie aby zapewnić dostarczenie sodu do organizmu. Ograniczenie spożywania sodu stosowane jako profilaktyka przeciwnadciśnieniowa, nie może prowadzić do absurdu, kiedy unika się w ogóle wód zawierających sód. Podwyższony poziom sodu w organizmie nie jest spowodowany przez popularne wody mineralne, które mają przeciętnie poniżej 200 mg sodu na litr, ale poprzez jedzeNie jest więc obojętne, jaką wodą nie słonych potraw, zup, chipsów, węgasimy pragnienie, zwłaszcza teraz dlin, a nawet chleba. Z tych produktów w czasie upałów. Od tego zależeć może w ciągu dnia można uzbierać około 5000 w dużym stopniu nasze samopoczucie mg sodu! Te 200 mg sodu zawartych i zdrowie, a nawet życie. Powinniśmy w wodzie, to ilość niezwykle potrzebna w czasie upałów, kiedy poziom sodu gwałtownie się obniża – ta porcja sodu Nie jest obojętne, jaką wodą gasimy pragnienie, w czasie upałów może urazwłaszcza teraz w czasie upałów. Od tego zaletować nam życie. żeć może w dużym stopniu nasze samopoczucie Osoby unikające w ogói zdrowie, a nawet życie. Powinniśmy pamiętać, le sodu w pożywieniu, by pić wody z dużą zawartością składników miz reguły trafiają do szpitala z poważnymi zaburzeniami neralnych, czyli wody wysokozmineralizowane, zdrowotnymi, gdzie otrzyzawierające duże ilości magnezu, wapnia, sodu mują kroplówkę z solą fizjoi chlorków. Należy unikać wód niskozmineralilogiczną, czyli z zawartością zowanych, niskosodowych (chyba że są do tego chlorku sodu.
w czasie upałów, zamiast wzmocnić organizm może wręcz przeciwnie, powodować jego osłabienie, a nawet zgon. Nie wystarczy w czasie upałów uzupełniać ubytek płynów w organizmie zwykłą wodą pozbawioną składników mineralnych m. in. magnezu, chlorku sodu, albo zawierającą je w małych ilościach. Pijąc taką wodę, nie dostarczamy organizmowi tych życiodajnych biopierwiastków. Czym więcej pijemy takiej wody, tym te składniki odżywcze, utrzymujące podstawowe procesy życiowe w naszym ciele, są w coraz mniejszej ilości.
stajemy się podenerwowani, mamy trudności z koncentracją i częściej popełniamy błędy. Należy zwrócić uwagę na fakt, że wypijanie słodkich napojów dla zaspokojenia pragnienia, ma tylko swoje walory smakowe, dostarcza kalorii, wzmaga pragnienie (im więcej się pije, tym bardziej chce się pić), natomiast nie uzupełnia biopierwiastków w organizmie.
Prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu zapewnia pompa sodowo-potasowa, która dostarcza składniki odżywcze do każdej komórki naszego ciała. Nie trzeba mieć dużej wyobraźni, by zrozumieć co się stanie, kiedy zabraknie jonów sodu i komórki przestaną otrzymywać je w odpowiedniej ilości. Ze względu na upały jemy mniej, a nasze posiłki szczególne zdrowotne uwarunkowania zalesą mniej kaloryczne. DoPoziom pierwiastków tastarczamy w większej ilości cone przez lekarza), bo im więcej pije się takiej kich jak sód, magnez, wapń owoce i warzywa, które – w wody, tym mniej pozostaje sodu w organizmie, i potas, muszą być utrzymaprzeciwieństwie do innych który zatrzymuje wodę. ne we krwi na określonym produktów stanowiących Taka woda po prostu przez nas szybko przepływa. stałym poziomie, bo inaczej naszą podstawową dietę zachwiana zostaje home– przeważnie jonów sodu ostaza organizmu, a to nie zawierają. Podobnym pamiętać, by pić wody z dużą zawarwłaśnie szczególnie w okresie upałów zagrożeniem jest brak magnezu, który tością składników mineralnych, czyli przynosi zgubne skutki. reguluje pracę tej pompy. wody wysokozmineralizowane, zawieWszystkie nasze mięśnie mogą się rające duże ilości magnezu, wapnia, Autor: Tadeusz Wojtaszek poruszać dzięki temu, że zawierają sodu i chlorków. Należy unikać wód Program Woda dla zdrowia elektrolity, bogate w sole mineralne. niskozmineralizowanych, niskosodo- www.wodadlazdrowia.pl Najważniejsze jest serce, które dzięki wych (chyba że są do tego szczególne magnezowi, wapniowi, potasowi zdrowotne uwarunkowania zalecone i innym biopierwiastkom może prawiprzez lekarza), bo im więcej pije się dłowo funkcjonować. Jeżeli stężenie takiej wody, tym mniej pozostaje sodu elektrolitów w tym mięśniu zmniejszy w organizmie, który zatrzymuje wodę. się drastycznie, przestanie on po prostu Taka woda po prostu przez nas szybko działać. przepływa, wzmagając diurezę, która wypłukuje biopierwiastki. Dochodzi W czasie upałów wzrasta także skłonwtedy do tzw. zatrucia wodnego ność do zakrzepów, udarów cieplnych i dlatego wody niskozmineralizowanej, i innych zaburzeń w układzie krążenia niskosodowej nie można pić w niemogących stanowić poważne zagroograniczonej ilości. W krajach o temżenie dla organizmu. Obciążony jest peraturach tropikalnych do wody do również ośrodkowy układ nerwowy: picia dodaje się sól lub słone przekąski, pogarsza się stan naszej psychiki,
numer 9 vita MEDIUM 25
zdrowie
Piękny biust bez skalpela Dakolen polecany jest wszystkim kobietom, niezależnie od wieku, które chcą w naturalny, rozsądny i skuteczny sposób poprawić wygląd swoich piersi. Być pożądaną, fascynować, ale przede wszystkim – w zgiełku i pośpiechu codzienności – zrobić coś dla siebie – sięgnąć po marzenia i poczuć się bardziej kobieco. Szczęśliwa, uśmiechnięta i pewna siebie kobieta promieniuje prawdziwym pięknem. Dakolen to bezpieczne i bezoperacyjne rozwiązanie. Zawiera kompozycję substancji aktywnych, naukowo opracowaną w celu naturalnej stymulacji tkanki piersi. W ten sposób pomaga uzyskać utracony kształt i jędrność biustu. Zawiera wyciągi roślinne - fitoestrogeny, które przyczyniają się do reaktywacji wzrostu tkanki piersi, co sprawia, że biust jest pełniejszy i bardziej elastyczny. Cena: ok. 79 zł
Konopie w dermatologii
Olej konopny przez stulecia był używany w medycynie ludowej do łagodzenia różnego rodzaju schorzeń skóry. Dzięki swojemu składowi i zawartości substancji czynnych łagodzi stany zapalne oraz regeneruje i odżywia skórę. Wykazuje także działanie przeciwświądowe. Aktywne Emolienty CutisHelp poprzez wysoką zawartość bioaktywnego oleju z konopi siewnych są naturalnie bogate w Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe. Zachowanie właściwych proporcji kwasów potęguje działanie przeciwzapalne i regenerujące. Olej konopny posiada także właściwości antyseptyczne oraz antyoksydacyjne. Aktywne Emolienty CutisHelp wykorzystując jego unikalne cechy, stanowią niezastąpione wsparcie terapii schorzeń skórnych. Preparaty konopne z serii CutisHelp są wolne od halucynogenów. Cena: od 31 do 47 zł
Gdy serce się waha
Częścią badania lekarskiego u lekarza pierwszego kontaktu, jest pomiar ciśnienia tętniczego krwi, które jest jednym z parametrów określających stan układu krążenia. W aptekach można kupić w pełni profesjonalne urządzenia do pomiaru ciśnienia w domu. O wyborze odpowiedniego urządzenia powinny według kardiologów decydować trzy cechy: odpowiednio zaprojektowany ciśnieniomierz z prostym i wyraźnym odczytem danych, posiadanie atestów i bycie dopuszczonym do sprzedaży w aptekach, a także winien być wyposażony w funkcję zapamiętywania pomiarów, co umożliwia dokładną konsultację z lekarzem prowadzącym. Cena w aptece: 289,00 zł
Pamiętaj o wątrobie
Jedzenie to sama przyjemność. Chcąc cieszyć się dobrym smakiem wybieramy rozmaite potrawy, często tłuste i smażone. Chętnie popijamy je napojami gazowanymi, a także piwem lub winem. Sięgając po to, co najbardziej lubimy, pamiętajmy o wątrobie. Preparat łączy ochronne i regenerujące działanie choliny i witamin z grupy B. Dzięki temu wspomaga pracę komórek wątroby zwłaszcza w okresie nadmiernego obciążenia oraz pomaga łagodzić niekorzysnte objawy: dyskomfort, wzdęcia, zaburzenia trawienia. Cena ok. 10 zł/60 tab. 26 vita MEDIUM
numer 9
Dodatkowe informacje nt. marki Geratherm dostępne na stronie: www.albert.com.pl
Stop biegunce
ENTEROL 250® jest przeznaczony również do leczenia biegunek bakteryjnych, przebiegających bez domieszki krwi w kale i bez objawów uogólnionych - jako dodatek do nawodnienia u dorosłych i dzieci. Zapobiega również biegunkom związanym ze stosowaniem antybiotyków. ENTEROL 250® można stosować jako dodatek do antybiotykoterapii w nawracających zakażeniach Clostridium difficile i przy zapobieganiu biegunkom występującym w żywieniu dojelitowym. Cena około 20 zł/10 kapsułek.
zdrowie
Pożywna sałata na upały Składniki na 1 porcję:
Sposób przyrządzenia:
Sałata zielona Kilka rzodkiewek Pomidor Kawałek cukini 30g serka „Bieluch” 70g-120g fileta z kurczaka (ilość wg diety, aby w połączeniu z serkiem zgadzała się ilość białka w porcji) 2 łyżeczki oliwy 50g jogurtu naturalnego Ząbek czosnku Pieprz, sól
Kurczaka pokroić w paski i przyprawić. Cukinię pokroić w plasterki i razem z kawałkami kurczaka podsmażyć na oliwie. Serek „Bieluch”, jogurt i czosnek zmiksować razem za pomocą blendera, by powstał dip. Doprawić solą i peprzem. Na talerzu poukładać strzępki sałaty, rzodkiewki i pomidory pokrojone w kawałki, na wierzch wyłożyć kurczaka z cukinią. Wszystko polać sosem jogurtowym. Sałatę najlepiej podawać z porcją pieczywa. REKLAMA
Omlet z miętą i truskawkami
Składniki: 2 jajka 50g mąki 10 truskawek 150ml mleka 2 łyżeczki oliwy Garść świeżej mięty ½ łyżeczki cukru waniliowego 3 łyżeczki słodziku Sposób przyrządzenia: Żółtka jaj oddzielić od białek. Białka ubić na sztywną pianę, żółtka roztrzepać z dodatkiem mleka i cukru waniliowego, a następnie dodać do nich przesianą mąkę, słodzik oraz oliwę. Truskawki pokroić w kawałki, miętę posiekać i dodać do masy jajecznej. Na końcu dodać pianę z białek i delikatnie wymieszać. Smażyć na teflonie bez dodatkowego tłuszczu z dwóch stron. Z podanych proporcji wyjdą dwa omlety. Uwaga! Powyższy przepis ma ilości składników odpowiednie na 1 porcję dla diety 1500kcal i 1700 kcal, natomiast dla diety 1100 i 1300 na 2 porcje. Osoby z dietą 1100 i 1300 kcal muszą jednocześnie zwiększyć ilość białka przez dodanie np. serka homogenizowanego w ilości 50g do każdej porcji. Jeśli nie wiesz jak skorzystać z przepisu, spytaj dietetyka CLO.
numer 9 vita MEDIUM 27
zdrowie
Krępujący problem
i zbawienna rola błonnika Niegdyś problem osób w podeszłym wieku i małych dzieci, dziś coraz częściej dotyczy młodzieży i osób dorosłych. Śmiało można powiedzieć, że to jedna z chorób cywilizacyjnych. Przyczyną zaparć – bo o nich mowa – jest przede wszystkim siedzący tryb życia, brak ruchu, nieodpowiednia dieta i stres.
fot. dreamstime.com
głowy, zapalenie wyrostka robaczkowego, nieprzyjemny oddech, ogólne zmęczenie organizmu, hemoroidy, bezsenność, a nawet depresję!
Medycyna nie tłumaczy jednoznacznie jaka częstotliwość wydalania stolca jest optymalna, gdyż każdy organizm ma swój indywidualny rytm. Normą jest wypróżnianie się od 1-2 razy dziennie do raz na 2 dni. Warto wiedzieć, że po około 18-24 godzin od zalegania stolca w jelitach, zaczynają wydalać się do organizmu niebezpieczne dla zdrowia toksyny. Sama dysfunkcja wypróżniania może powodować bóle REKLAMA
Co powoduje zaparcia? Po pierwsze brak ruchu i stres, ale także nieprawidłowa dieta uboga w błonnik. Czego należy unikać w posiłkach? Przede wszystkim produktów mącznych (pierogi) które zapychają nasze jelita, a także kalafiora, kapusty, białego pieczywa, czekolady, oraz płynnych olejów (słonecznikowy lub z oliwek) które tworzą w żołądku cienką błonkę utrudniającą trawienie węglowodanów i białek. W pozbyciu się zaparć często pomaga zbilansowana dieta bogata w błonnik. Wchłania on wodę zawartą w organizmie, pęcznieje i wypełnia żołądek, dzięki czemu czujemy się dłużej syci. Następnie błonnik wędruje przez cały przewód pokarmowy w stanie niezmienionym wzdłuż całej drogi
i zwiększa objętość masy kałowej przez co przyspiesza eliminację niestrawionych resztek. Likwiduje to zaparcia i ułatwia regularne wypróżnianie się. Najwięcej błonnika znajdziemy w kaszy gryczanej, owocach (szczególnie jabłkach, figach, śliwkach i rodzynkach), groszku, ciemnym pieczywie, zbożach, niełuskanym ryżu, prażonej kukurydzy, orzechach i siemieniu lnianym. Również kwas Omega-3 zawarty głównie w rybach zmiękcza stolec i działa korzystnie na stany zapalne jelit. Pamiętajmy również o piciu dużej ilości płynów najlepiej wody, około 2,5 litra dziennie. Współczesna medycyna dowiodła również że spontaniczny śmiech pomaga przezwyciężyć problemy jelitowe, to kolejny dowód na to że ogólne nastawienie organizmu i pozytywne usposobienie ma zbawienny wpływ na nasze zdrowie, więc śmiejmy się jak najwięcej! Magdalena Ćwieluch
s pecjalistyczny n eurologiczny gabinet
dr n. med. Marta Banach, specjalista neurolog, neurofizjolog
badania
emg
RejestRacja: KRaKÓW 518-293-754 WaRsZaWa 509-848-546 KRYNIca 018-477-73-47 (godziny rejesteracji 800-1400)
Specjalistyczne konsultacje neurologiczne
z zakresu chorób nerwowo-mięśniowych
(w cenie badania).
zdrowie
fot. dreamsime.com
dodatek
30 vita MEDIUM
numer 9
zdrowedziecko
zdrowie
preparaty dla skóry Oliwka do ciała z lipidami Emolium to nowoczesny emolient przeznaczony do pielęgnacji wrażliwej skóry dziecka, skóry suchej, podrażnionej i atopowej. Dzięki bezwodnej formule, zawierającej aż 99,8% substancji lipidowych, preparat długotrwale odbudowuje płaszcz hydrolipidowy oraz pozostawia skórę odpowiednio natłuszczoną i odżywioną. Hypoalergiczna oliwka powstała we współpracy z dermatologami. Posiada pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka. Jest rekomendowana do stosowania u dzieci od 1. dnia życia. Cena: 30 zł /150 ml Seria atoperal®Baby przeznaczona jest do codziennego mycia i pielęgnacji skóry atopowej, suchej, wrażliwej dzieci i niemowląt. Dzięki specjalnie opracowanej recepturze z wykorzystaniem starannie wyselekcjonowanych składników (m.in. sepicalm, stimu-tex, sk-influx, biolin, olej lniany, polidokanol), zapewnia profesjonalną pielęgnację skóry dziecka. Posiada delikatne właściwości myjące, doskonale nawilża, łagodzi podrażnienia i wygładza nadmiernie wysuszoną skórę oraz stymuluje jej barierę ochronną.
preparaty witaminowe Okres dzieciństwa i dojrzewania to okres intensywnego rozwoju kości oraz zębów stałych. Wapń jest ich najważniejszym budulcem, a w jego przyswajaniu kluczową rolę spełnia witamina D, a także fosfor. Jeśli niedobór wapnia występuje tylko w niewielkim stopniu, dziecko może wyglądać na zdrowe, ale jego kości są niewłaściwie zmineralizowane. Wraz z nasileniem niedoboru wapnia, organizm zaczyna wykorzystywać wapń z kości co prowadzi do ich odwapnienia. Minivita D produkt zawiera witaminę D, która wspomaga wchłanianie wapnia oraz wpływa na prawidłową budowę kości i zębów. Minivita K zawiera witaminę K, która przyczynia się do prawidłowej krzepliwości krwi. Preparaty przeznaczone dla noworodków, niemowląt i małych dzieci. Zawierają składniki najwyższej jakości. Każda partia produktu jest dwukrotnie szczegółowo przebadana pod względem czystości zarówno w laboratorium u producenta, jak i w Polsce. Wygodna i bezpieczna forma kapsułek twist-off kropli wyciskanych z kapsułek.
Wysokie stężenie d'panthenolu (10%) zapewnia głębokie odżywienie i auto-regenerację uszkodzonych komórek skóry po wszelkich podrażnieniach, uszkodzeniach i otarciach naskórka, powierzchniowych ranach, skaleczeniach, odparzeniach, oparzeniach słonecznych i termicznych. Alantoina (2%) łagodzi stany zapalne, przyspiesza gojenie się ran oraz koi i uspokaja delikatną skórę dziecka, a Inutec- roślinny prebiotykintensywnie nawilża i odbudowuje warstwę ochronną naskórka. Może być stosowana u dzieci od 1 miesiąca życia. Polecamy również: atoperal® żel do mycia ciała - o właściwościach nawilżających, kojących i antyoksydacyjnych. Wyraźnie zwiększa komfort i poprawia efekty codziennej pielęgnacji skóry wrażliwej. Zapewnienia intensywną pielęgnację i ochronę skóry atopowej. Alfa & Omega Junior to nowy preparat marki NutroPharma przeznaczony dla dzieci powyżej 3. roku życia. Zawiera wysokiej jakości olej rybi bogaty w kwasy omega-3 oraz witaminy D3 i E. Wyjątkowość preparatu polega na tym, iż nie zawiera on witaminy A, którą, jak wykazują niezależne badanie naukowe, polskie dzieci spożywają w nadmiernej ilości już w samej diecie. Alfa & Omega Junior ma przyjazną dla dziecka formę kapsułek do żucia o pysznym smaku gumy balonowej.
na ból gardła junior-angin to tabletki na gardło dla dzieci, które chronią błonę śluzową jamy ustnej i gardła, szczególnie przy bólu gardła. Zawarty w preparacie porost islandzki powleka podrażnioną błonę śluzową ochronną warstwą, która zapobiega przenikaniu drobnoustrojów chorobotwórczych. system odpornościowy organizmu. Tabletki junior-angin mają przyjemny truskawkowy smak. Są przeznaczone dla dzieci od 4 roku życia.
numer 9 vita MEDIUM 31
zdrowie
Uwaga fot. photoxpress.com(2)
na pneumokoki!
Najczęstszą przyczyną wszystkich bakteryjnych powikłań pogrypowych są pneumokoki, bakterie powszechnie występujące u dzieci. Lekarze alarmują: grupą szczególnie narażoną na te groźne powikłania są dzieci poniżej 6 roku życia, których układ odpornościowy jest słabszy niż dorosłego człowieka. Ponad połowę przypadków grypy obserwuje się u dzieci poniżej 14 roku życia. Większość osób przechodzi grypę łagodnie, jednak młodsze dzieci (poniżej 6 roku życia) i osoby po 60 roku życia są szczególnie narażone na powikłania, związane z wtórnymi zakażeniami bakteryjnymi. Najczęstsze z nich wywołują pneumokoki, powodując zapalenia płuc, ropne zapalenia zatok oraz ropne zapalenia ucha środkowego Jak wykazano w niedawno opublikowanych badaniach, inwazja śluzówek przez wirusy
32 vita MEDIUM numer 9
grypy ułatwia nadkażenie pneumokokom, zasiedlającym często jamę nosowo-gardłową dzieci, w wyniku bezpośredniego oddziaływania między tymi drobnoustrojami. Ponadto wirus grypy blokuje istotny szlak odpornościowy (receptor TLR), umożliwiając pneumokokom szybką inwazję. Powikłania pogrypowe są częstą przyczyną hospitalizacji. Hospitalizacja związana z przebiegiem grypy jest kilkadziesiąt razy częstsza u dzieci niż u dorosłych. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania pneumokokowym powikłaniom pogrypowym są szczepienia szczepionką o szerokim spektrum wskazań, szczególnie w zakresie inwazyjnych i nieinwazyjnych zapaleń płuc.
Bakteryjne powikłania pogrypowe u dzieci są kolejnym argumentem za powszechnymi szczepieniami przeciw pneumokokom, szczególnie w pierwszym półroczu życia, kiedy nie można jeszcze podać szczepionki przeciw grypie. Nie w pełni wykształcona odporność u niemowląt oraz fakt, że często chorują na grypę, która, jak wykazały badania, w szczególny sposób toruje drogę pneumokokom, są kolejnymi argumentami za rozpoczynaniem tych szczepień u najmłodszych dzieci. – mówi dr Paweł Grzesiowski, ekspert ds. szczepień, Kierownik Zakładu Profilaktyki Zakażeń Narodowego Instytutu Leków. Same szczepienia przeciw pneumokokom nie chronią przed grypą, natomiast zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań w postaci zakażeń pneumokokowych. źródło: materiały prasowe Pneumokoki.pl
zdrowie
Najczęstsze pytania rodziców: Odpowiada dr n. med. Paweł Grzesiowski, ekspert ds. szczepień. Wiem, ze minimalna przerwa pomiędzy dawkami szczepionki przeciwko pneumokokom powinna wynosić miesiąc. Czy jest określona maksymalna przerwa? Jeśli tak to jaka i co należy zrobić w przypadku gdy została ona przekroczona? Czy należy wówczas "rozpocząć szczepienie od nowa"? Nie ma takiej maksymalnej przerwy po której trzeba zaczynać szczepienie od nowa. Przykładowo, jeśli dziecko otrzymało jedną dawkę w 6 tygodniu życia, a potem do 1 roku życia żadnej, to po prostu dziecko należy zaszczepić tak jak w drugim roku życia, czyli podać dwie dawki. Należy przy tym pamiętać, że zarówno zbyt krótkie jak i zbyt długie odstępy między kolejnymi dawkami szczepionek mogą niekorzystnie wpływać na skuteczność szczepień. Czy to prawda, że w wyniku przebytej grypy może dojść u dziecka do powikłań w postaci zakażeń pneumokokowych? To prawda. W przypadku dzieci poniżej 6 roku życia zachorowaniom na grypę bardzo często towarzyszą powikłania, tzw. wtórne zakażenia bakteryjne, które najczęściej powodują pneumokoki. Mogą one wywoływać ciężkie zapalenia płuc, ropne zapalenia ucha środkowego oraz zatok. Pneumokokowym powikłaniom pogrypowym można zapobiegać stosując szczepienia przeciwko pneumokokom, szczególnie u niemowląt poniżej 6-miesiąca życia, u których nie można jeszcze podać szczepionki przeciw grypie. Czy szczepionka przeciwko pneumokokom zapobiega powikłaniom pogrypowym? Jakim dzieciom się ją podaje? Szczepionka przeciwko pneumokokom zabezpiecza przed zakażeniami wywoływanymi przez pneumokoki. Zabezpiecza więc przed ewentualnymi pneumokokowymi powikłaniami pogrypowymi, ale nie przed samą grypą. Szczepionkę przeciwko pneumokokom można podać już w 2 miesiącu życia. Zalecana jest wszystkim dzieciom, głównie tym najmłodszym, do 2 roku życia, które najbardziej są zagrożone zakażeniami pneumokokowymi. Zalecana jest również dzieciom do 5 roku życia, w tym uczęszczającym do przedszkoli i żłobków lub należącym do jednej z grup ryzyka – np. cierpiącym na zaburzenia odporności. Najmłodszym dzieciom podaje się trzy dawki szczepionki przeciwko pneumokokom oraz dawkę przypominającą w 2 roku życia. Na rynku dostępnych jest kilka różnych szczepionek.Jeśli dziecko jest szczepione jedną szczepionką, to czy przy kolejnej dawce można zastosować inną? Według ogólnych zasad, pełny schemat szczepienia należy wykonać tą samą szczepionką. W uzasadnionych przypadkach możliwa jest zmiana preparatu, jednak tylko gdy po pierwszych trzech dawkach szczepionki 7-walentnej podamy jedną dawkę szczepionki 10-walentnej. Nie ma danych na temat skuteczności innych schematów z wykorzystaniem obu szczepionek. źródło: materiały prasowe Pneumokoki.pl
numer 9 vita MEDIUM 33
zdrowie
fot. dreamstime.com
Żywienie dzieci i wynikające z niego konsekwencje są ostatnimi czasy przedmiotem ostrej publicznej debaty. Widmo otyłego bobaska spędza sen z powiek troskliwym rodzicom, którzy zastraszeni alarmami pediatrów, starają się w porę uchronić swe potomstwo przed zgubnymi skutkami nadmiernej masy ciała. Niestety profilaktyka nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży w krajach wysoko rozwiniętych nie należy do najskuteczniejszych. Zbyt duża waga w grupie poniżej 18. roku życia jest problemem sięgającym ok. 20% populacji tych państw. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele i bynajmniej nie jest główną z nich istnienie instytucji sklepiku szkolnego czy Mc Donalds'a
duże dziecko duży problem 34 vita MEDIUM
numer 9
zdrowie Aby spojrzeć na sprawę w jak najszerszym kontekście, należałoby podkreślić wiele symultanicznie działających czynników decydujących o niepokojącym wagowym trendzie, takich jak system edukacji zdrowotnej, wychowanie, czynniki psychologiczne związane z żywieniem, higiena spędzania czasu wolnego, wpływ mediów na sposób odżywiania etc. Jak można przypuszczać istnieje szereg powodów, dla których dziecko będzie rosło jak na drożdżach- bynajmniej nie wzwyż lecz zyskując gabaryty dorodnego pączka... Pocieszający jest jednak fakt, iż większość czynników decydujących o pojawieniu się nadwagi pozostaje w zasięgu naszej kontroli.
kanapkę, a jednocześnie od najmłodszych lat widzi, że rodzice również dbają o swoje jedzenie, nie będzie kupowało batonika.
Przede wszystkim trzeba podkreślić, iż sposób odżywiania najmłodszych kształtuje się w domu. Dzieci przejmują nawyki żywieniowe swoich opiekunów, którzy niestety sami tworzą populację ludzi otyłych. Innymi słowy: dzieci biorą przykład ze swoich (nierzadko pulchnych) rodziców, którzy: nie jedzą śniadań, nie dbają o higienę i kulturę żywienia w domu, nie zachęcają dzieci do wspólnego przygotowywania jedzenia, gdyż zabiegani jadają poza domem, nie uczą dzieci regularnego planowania posiłków, gdyż ich własne odżywianie jest improwizacją. Idąc dalej tym tropem wnet spostrzeżemy, że skoro dziecko nie wie jak wygląda prawidłowe jedzenie i co więcejnie ma do niego dostępu – zje to, co jest w zasięgu ręki. A w zasięgu ręki jest najczęściej: drożdżówka, baton, hamburger, czyli oferta lokalnej gastronomii. Wspomniany sklepik to jednak sam czubek góry lodowej. Nieprawidłowe odżywianie nie jest skutkiem istnienia niezdrowej żywności ale skutkiem – po pierwsze – braku dostępu do tej, która ma odpowiednie wartości oraz -po drugie – braku edukacji w podejmowaniu odpowiednich wyborów.
Do tego wszystkiego dołączają jeszcze reklamy, które nie dają wytchnienia zmysłowi smaku, wzroku i powonienia. Trudno się zatem dziwić, że dziecko kupi sobie niezdrowego snacka, w momencie kiedy nie jest uposażone w odpowiedni prowiant, nie wie co wybrać w sklepiku szkolnym, jest głodne, a automat prezentuje szeroki asortyment reklamowanych batonów i napoi gazowanych.
Kolejnym grzechem opiekunów jest wykorzystywanie jedzenia jako karty przetargowej w negocjacjach z dzieckiem. Tymczasem opieranie systemu nagród i kar na dawaniu lub zabieraniu ulubionego jedzenia, jest bodźcem stymulującym przypisywanie jedzeniu specjalnej wartości. Nagradzając dziecko przysłowiowym lizakiem, wykształcamy mechanizm predysponujący je do wykorzystywania pożywienia jako czynnika istotnie wpływającego na nastrój.
Na koniec warto wspomnieć, iż nadwaga dziecka jest niejednokrotnie bagatelizowana. Gwałtowny przybór masy ciała tłumaczy się bowiem dojrzewaniem.
Rzeczywiście w okresie pokwitania dzieci szybciej przybywają na wadze. Jeżeli odżywiają się prawidłowo, utrzymują właściwą aktywność fizyczną i nie wychodzą poza kanał siatki centylowej - nie należy się martwić. Jeżeli natomiast wzrost masy ciała wymyka się spod kontroli, a dziecko ewidentnie prezentuje złe nawyki żywieniowe, nie należy liczyć na to, że z nadwagi „wyrośnie”, tylko podjąć działanie. Dziecko, które ma niewielką nadwagę jest w o tyle lepszej sytuacji niż dorosły, że nie trzeba go na siłę odchudzać, a wystarczy utrzymywać jego wagę na niezmienionym poziomie, aby nie tyło lecz rosło. W ten sposób w pewnym momencie wejdzie w swój kanał wspomnianej siatki centylowej. Jeśli jego waga jest znacznie większa niż przewidywana norma, trzeba dążyć do jej redukcji. Nie jest to łatwe, szczególnie u maluchów, które nie mają wewnętrznej motywacji, a zakaz spożywania słodyczy i wysokokalorycznych przekąsek jest dla nich jedynie przykrością. Jeżeli zatem zauważyłeś problem, gdyż Twoja pociecha należy do 20%-owej grupy dzieci z nadwagą, skorzystaj z pomocy specjalisty, który podpowie jak komponować posiłki by były wartościowe, urozmaicone i smaczne, a odchudzanie dziecka potraktuj jako początek zmiany żywienia i stylu życia w swoim domu.
Grudzińska Nasz ekspert: Anna - dietetyk NZOZ Centrum Leczenia Otyłości s.c. ul. Garncarska 4 31-115 Kraków
Drugim podmiotem odpowiedzialnym za prowadzenie tejże edukacji jest oczywiście szkoła, która ostatnimi czasy bardziej lub mniej skutecznie usiłuje podejmować temat profilaktyki zdrowotnej. Trzeba tu jednak podkreślić, że zadaniem szkoły jest to, aby dziecko zyskało wiedzę, natomiast od teorii do praktycznych ćwiczeń i ostatecznie kształtowania postaw, jeszcze daleka droga. I tu wracamy do punkktu wyjścia. Najlepszym sposobem dbania o prawidłowe odżywienie dziecka, jest dawanie mu dobrego przykładu własnym postępowaniem. Jeżeli dziecko dostaje do szkoły pełnowartościowy posiłek – np. numer 9 vita MEDIUM 35
zdrowie
Bezdech senny u niemowląt
fot. photoxpress.com
Bezdech senny to choroba przejawiająca się przede wszystkim ustaniem wentylacji płuc trwającym od kilku do kilkudziesięciu sekund lub też znacznym spłyceniem oddechu w trakcie snu. W obydwu przypadkach zmniejsza się ilość tlenu dostarczanego przez układ krwionośny do poszczególnych narządów. Wśród niemowląt choroba ta nie jest często spotykana, co nie oznacza, że można ten problem bagatelizować. Grupę podwyższonego ryzyka w tym przedziale wiekowym stanowią w głównej mierze wcześniaki. Są one szczególnie narażone na wystąpienie bezdechu sennego w okresie pomiędzy swoim rzeczywistym narodzeniem a planowanym terminem porodu. REKLAMA
Przyczyny Wcześniactwo nie jest jedyną przyczyną pojawiania się bezdechu sennego u małych dzieci. Występowanie tej choroby często ma podłoże w anatomii (np. powiększone migdałki, zbyt wąskie przewody nosowe). Może być również spowodowane nieprawidłową pracą układu centralnego, gdy mózg nie kontroluje procesu oddychania w należyty sposób. Za pojawienie się bezdechów jest też odpowiedzialna otyłość. Objawy Poza samym brakiem oddechu w trakcie snu (warte zaznaczenia jest to, że nawet jeśli klatka piersiowa i brzuszek dziecka poruszają się, to może ono nie oddychać), choroba przejawia swoją obecność również za pośrednictwem innych symptomów. Jednym z nich jest chrapanie, które jednak samo w sobie niekoniecznie musi być oznaką czegoś niebezpiecznego dla zdrowia., innym – fragmentacja snu (maluch budzi się często w ciągu nocy, po czym ponownie zasypia). Do objawów towarzyszących tej chorobie zaliczyć można również zaburzenia łaknienia. Skutki
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
Podaruj swojemu dziecku bezpieczny sen
Zatrzymanie procesu oddychania jest zjawiskiem bardzo niebezpiecznym dla zdrowia niemowlęcia. Zdarza się, że doprowadza nawet do śmierci. W grupie dzieci dotkniętych tą przypadłością wzrasta zagrożenie zachorowania na choroby układu krążenia. Bezdech senny może również ujemnie wpływać na rozwój fizyczny i psychiczny malucha oraz znacznie ograniczyć jego zdolności poznawcze. Dlatego niezmiernie ważne jest jak najwcześniejsze zdiagnozowanie choroby i podjęcie stosownych kroków zmierzających do eliminacji jej przyczyn oraz zapewnienia dziecku spokojnego snu. Anna Kudra
K
zdrowie
TajemniczeDHA czyli budulec siatkówki oka i tkanki mózgowej
Nienasycone kwasy tłuszczowe – na pierw- optymalnej dawki tego kwasu tłuszczowego szy rzut oka nazwa kojarzy się negatywnie potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania – z każdej strony jesteśmy ostrzegani przed naszego organizmu (1). O ile ten pierwszy zgubnym wpływem tłustej diety. Nienasycone nasz organizm skutecznie jest sobie w stanie kwasy tłuszczowe to jednak te pozytywne i nie- zapewnić w procesie przemiany materii, o tyle zbędne w naszej diecie substancje, które mają ten drugi już niekoniecznie, a przynajmniej nie korzystny wpływ na cały nasz organizm. zawsze w wystarczającej dawce. Prawdziwym celebrytą wśród nienasyconych Największe zapotrzebowanie na DHA wykwasów tłuszczowych są kwasy omega-3. stępuje u kobiet w ciąży, niemowląt i dzieci Mogą zapobiegać rozwinięciu choroby serca w okresie wzrostu. Ten kwas ma bardzo istotny poprzez obniżanie poziomu trójglicerydów, są wpływ na rozwój układu nerwowego płodu także odpowiedzialne za modulowanie działa- oraz siatkówki oka. Dlatego tak ważne jest, aby nia układu odpornościowego. Obniżają poziom kobiety w ciąży przyjmowały odpowiednio wytrójglicerydów we krwi, zapobiegają niektórym soką dawkę DHA, zwłaszcza w trzecim trymechorobom nowotworowym oraz wspomagają strze (2). Nieodpowiednia dieta, uboga w DHA chemioteriapię, nie pozwalają na rozwinięcie może niekorzystnie wpływać na przyswajanie się wielu chorób układu krwionośnego i serca. wiedzy, ostrość widzenia, a także mieć przełożeWśród kwasów omega-3 dwa są szczególnie nie na odporność dziecka. Dzieci w wieku 18-36 ważne: kwas eikozapentaenowy (EPA) oraz kwas miesięcy, którym przez 60 dni podawano 130 dokozaheksaenowy (DHA). Należy pamiętać, że mg czystego DHA miały obniżoną zachorowalReklama_Omegamed_210x145_3mm_Vitamedium.pdf procesy enzymatyczne prowadzące do syntezy 4/1/11 ność na1:16:06 infekcjePMgórnych dróg oddechowych aż DHA są niewystarczające do zapewnienia o 62% w porównaniu do grupy kontrolnej (3)
Badania wykazały także, iż suplementacja kwasu DHA wydłuża czas trwania ciąży, zapobiega przedwczesnemu porodowi i wpływa na zwiększenie masy urodzeniowej (4). Kwas DHA zmniejsza także ryzyko powstawania zespołu metabolicznego, który może prowadzić do wielu groźnych chorób takich jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy choroby niedokrwiennej serca (5). DHA naturalnie występuje w pożywieniu – najbogatsze w te substancje są tłuste ryby takie jak makrela, a także algi. Niestety, jak wiadomo, spożywamy zdecydowanie za mało tych produktów (6). 1. Hussein N. et al. Long‑chain conversion of 13C‑linoleic acid and alpha‑linolenic acid in response to marked changes in their dietary intake in men. J Lipid Res. 2005;46:269–280. 2. Koletzko B. et al. Consensus statement: Recommended dietary fat intakes for pregnant and lactating women Br J Nutr. 2007;98:873–877. 3. Minns LM et. al. Toddler formula supplemented with docosahexaenoic acid (DHA) improves DHA status and respiratory health in a randomized, double-blind, controlled trial of US children less than 3 years of age. PLEFA. 2010; 82: 287–293. 4. Makrides M. et al. Effect of DHA supplementation during pregnancy on maternal depression and neurodevelopment of young children. JAMA. 2010; 304(15):1675-83. 5. Stanowisko grupy ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega‑3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3. Standardy Medyczne/Pediatria. 2010;40(supp. 11):1–7. 6. Sygnowska E. et al. Spożycie produktów spożywczych przez dorosłą populację Polski. Wyniki programu WOBASZ. Kardiologia Polska 2005; 63: 6 (supl. 4).
REKLAMA
zdrowie
Karmisz piersią? Nie daj się zwariować!
Pokarm matki to najlepsze, co może ona dać swojemu nowonarodzonemu dziecku. Poza oczywistą funkcją żywienia, mleko matki pozwala budować system odpornościowy dziecka , zmniejsza ryzyko wystąpienia otyłości, zachorowań na alergie, cukrzycę, czy SIDS (zespół nagłej śmierci niemowląt). Natura zadbała o to, żeby każda matka była w stanie wykarmić swoje dziecko. Nie słuchajmy więc internetowych porad typu: „jeśli dziecko zaciska piąstki, to znaczy, że jest za mało pokarmu”. Innymi mitami, z którymi możemy się spotkać są te dotyczące okresu karmienia piersią. Drogie Mamy! Im dłużej tym lepiej. Żadne współcześnie prowadzone badania nie potwierdziły pogłosek, jakoby dzieci karmione piersią do drugiego roku życia i dłużej wyrosły na nieszczęśliwe albo opóźnione w rozwoju. Wręcz przeciwnie – zaleca się karmienie piersią przynajmniej do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia. Wielkość biustu – wbrew powszechnym opiniom - nie ma niczego wspólnego z ilością pokarmu. Bez względu na to, jak dużym biustem obdarzona jest mama, mleka z pewnością wystarczy dla jej dziecka.
Często możemy spotkać się także z nieprawdziwymi informacjami dotyczącymi wpływu mleka matki na uzębienie dziecka. Otóż, nie jest prawdą, jakoby niemowlak był narażony na próchnicę, gdyż „podjada” w nocy. Równie błędna jest informacja, z której wynika, że dziecko od ssania piersi matki będzie miało krzywy zgryz. Droga Mamo! Nie daj się zwariować! Natura zadbała o to, żeby Twoja pociecha wyrosła na zdrowego człowieka. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości – poradź się lekarza i nie słuchaj mądrości ludowych.
Warto także wiedzieć, że przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka nie ma najmniejszej potrzeby, by uzupełniać jego dietę czymkolwiek. Dziecko z całą pewnością się nie odwodni i nie będzie głodne. Nie jest także prawdą, że dziecko ma jeść najwyżej co 3 godziny. Należy obserwować swoją pociechę i karmić wtedy, kiedy widzimy, że dziecko się tego domaga. Niemowlę często budzi się w nocy i to jest zupełnie normalne, że może domagać się mleka matki. Dieta matki w czasie karmienia ciążą powinna być normalną zbilansowaną dietą. Nie ma potrzeby pić ogromnych ilości mleka – to nie ma wpływu na ilość pokarmu. Czy wszystkie mamy muszą odciągać pokarm? Zdecydowanie nie! Jest to konieczne tylko wtedy, gdy np. wychodzimy do pracy i chcemy, żeby ktoś inny nakarmił nasze dziecko, gdy pojawia się zastój pokarmu lub obrzęk piersi. Nie ma najmniejszej potrzeby, by całkowicie „opróżniać” pierś. Przy normalnym karmieniu piersią, częste odciąganie pokarmu powoduje jego nadprodukcję – tworzy się zatem błędne koło. Dodatkowo warto zaznaczyć, że zbyt mocne masowanie i wyciskanie mleka z piersi nie tylko nie leczy, ale może spowodować powstanie ropnia.
• • • • • • • •
Nie płacz, bo będziesz miała gorzki pokarm Jak się ma gorączkę to nie wolno Ci karmić dziecka Wiele matek nie ma pokarmu i musi dokarmiać dzieci Mleko matki jest wartościowe przez pierwsze dwa tygodnie Piersi trzeba starannie umyć przed i po karmieniu Aby nie przekarmić dziecka nie należy karmić częściej niż co 3 godziny Pojawienie się miesiączki oznacza koniec laktacji Kobiety, które dużo przytyły w czasie ciąży mają „lepszy” pokarm, bo zużywają własną tkankę tłuszczową do wzbogacenia mleka
38 vita MEDIUM
numer 9
fot. photoxpress.com
Dziwne i zarazem nieprawdziwe informacje, na które można się natknąć:
zdrowie Źródło: BJ Group Sp. z o.o
AZS
u dzieci
Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) dotyka przede wszystkim dzieci w wieku do 5. roku życia oraz młodzież. Objawy atopowego zapalenia skóry stwierdzono aż u 15-20 procent dzieci będących w wieku szkolnym. O genezie atopowego zapalenia skóry, objawach choroby oraz sposobach jej leczenia rozmawiamy z dr n. med. Danutą Rosińską Borkowską, specjalistą w zakresie dermatologii.
Atopowe zapalenie skóry ma w głównej mierze podłoże alergiczne? Tak. W AZS kluczowe znaczenie ma rola alergenów. U niemowląt i małych dzieci na rozwój tej choroby mają wpływ przede wszystkim alergeny pokarmowe, u dzieci przedszkolnych i szkolnych zaczynają mieć wpływ także alergeny powietrzno pochodne. U młodzieży i osób dorosłych dodatkowo niekorzystnie wpływają czynniki psychiczne i sytuacje stresowe. U wszystkich chorych czynnikami prowokującymi zaostrzenia zmian i nawroty może być zanieczyszczenie środowiska, a także klimat. Groźne mogą być u niektórych chorych alergeny pokarmowe, ponieważ ich spożycie u osób uczulonych wywołuje natychmiastową reakcję alergiczną. Najczęściej występuje alergia na mleko krowie i jego produkty, jaja kurze, czekoladę, owoce cytrusowe, drobno pestkowe, ryby, soję, pszenicę oraz orzeszki ziemne. Jeśli chodzi o alergeny powietrzno pochodne, to należą do nich roztocza kurzu domowego, alergeny pyłków roślin przenoszone przez wiatr na duże odległości, a także alergeny pochodzenia zwierzęcego, znajdujące się m.in. w sierści i naskórku zwierząt. Jakie są najbardziej typowe objawy AZS? Najważniejszymi i najbardziej uciążliwymi objawami atopowego zapalenia skóry są świąd i zmiany skórne, a przede wszystkim przewlekłość i nawrotowość tych objawów. Na skórze często pojawiają się silnie
swędzące, rumieniowe grudki, które zlewają się w ogniska rumieniowo-naciekowe, liczne wydrapania, mogą pojawiać się także nadżerki, powierzchnie sączące. Ogniska dłużej trwające przybierają formę rumieniowo-złuszczającą. U niemowląt zmiany takie pojawiają się najczęściej na twarzy, szyi, na tułowiu i kończynach, u dzieci małych na kolanach, podudziach, dłoniach, śródstopiach, ale także na tułowiu. U dzieci starszych, młodzieży i osób dorosłych AZS występuje przede wszystkim na zgięciowych powierzchniach kończyn (doły łokciowe i podkolanowe). Jak radzić sobie ze zmianami skórnymi u osób cierpiących na AZS?
Przede wszystkim należy leczyć zmiany skórne, doprowadzając do jak najszybszego ich ustąpienia, zmniejszać świąd i prowadzić systematyczną, prawidłową pielęgnację skóry. Badania przeprowadzone w ciągu ostatnich lat wykazały, że u chorych z AZS istnieje genetyczny defekt funkcji bariery naskórkowej, powodujący suchość skóry. Właśnie likwidowanie suchości skóry stało się jedną z podstawowych zasad terapii. Należy pamiętać, że objawy AZS nasilają m.in. takie czynniki, jak: wysoka temperatura, suche powietrze, pocenie się, noszenie ubrań z tworzyw sztucznych, działanie dymu tytoniowego. Tekst: Garden of Words
REKLAMA
numer 9 vita MEDIUM 39
zdrowie
Rodzic nieprzygotowany
- egzamin oblany
fot. photoxpress.com
Odrób lekcję przed wizytą z dzieckiem u lekarza
Dobrze przygotowany rodzic do wizyty z dzieckiem u lekarza to istotne źródło informacji, które może pomóc w postawieniu prawidłowej diagnozy. Tymczasem aż 7 na 10 rodziców nie przygotowuje się do konsultacji lekarskiej czy badania – wynika z raportu przygotowanego w ramach Ogólnopolskiej Społecznej Kampanii Edukacyjnej „Postaw Na Odporność – zacznij od diagnozy” . Eksperci kampanii radzą, jakich informacji na temat zdrowia dziecka może oczekiwać od nas lekarz. 40 vita MEDIUM
numer 9
zdrowie Idąc do przychodni czy szpitala, często postawienia diagnozy przez lekarza, a co wiązanie problemów naszego dziecka, czyli mamy oczekiwania głównie wobec lekaza tym idzie - wczesnego rozpoczęcia lepostawienie trafnej diagnozy lub skierowarza, że rozwiąże nasz problem, odpowie na nie do specjalisty. Nie bójmy się zadawać czenia – mów dr hab. n. med. Anna Pituchwszystkie pytania i przepisze dodatkowych pytań, prosić o wyodpowiednie leki. Pomijamy jaśnienie kwestii, które są dla nas Pamiętajmy, że zadaniem lekarza jest jednak samych siebie, jako niezrozumiałe, czy przekazywać ważny czynnik procesu starozwiązanie problemów naszego dziecka, informacji ważnych z naszego wiania diagnozy, a następnie punktu widzenia. czyli postawienie trafnej diagnozy lub leczenia. My, rodzice, mamy możliwość codziennej obserskierowanie do specjalisty. Nie bójmy się Podstawą jest oczywiście przygowacji dziecka, a ze względu towanie dokumentacji medyczzadawać dodatkowych pytań, prosić na zaufanie, jakim nas darzy, nej. Jednak systematycznie notomożemy rozmawiać z nim wane szczegółowe informacje o o wyjaśnienie kwestii, które są dla na temat jego dolegliwości, dolegliwościach dziecka pozwolą nas niezrozumiałe, czy przekazywać samopoczucia, itp. lekarzowi w szybkim zorientowaniu się, co się działo od ostatniej informacji ważnych z naszego punktu Pamiętajmy też, że wizyta wizyty lub w szerszym spojrzeniu widzenia. u lekarza trwa średnio ok. 20 na stan zdrowia dziecka. Nasze nominut. Każda chwila zastatatki lekarz może wkleić do historii nowienia, np. próba przypomnienia sobie, choroby, zamiast wpisywać objawy ręcznie, -Noworolska, Ordynator Oddziału Immunokiedy pojawił się dany objaw, kradnie nam a tym samym zaoszczędzić czas na rozmologii Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego cenny czas. wę z nami. w Krakowie, ekspert kampanii „Postaw Na Odporność – zacznij od diagnozy” W ramach kampanii „Postaw Na Odporność Bądź pomocą dla lekarza! – zacznij od diagnozy” został przygotowaNie licz na pamięć! ny wzór dzienniczka medycznego dziecka, Rodzice, którzy deklarują, że przygotowują który można uzupełniać zarówno ręcznie Idąc z dzieckiem do lekarza, nie warto zasię do wizyty z dzieckiem u lekarza, najczępo wydrukowaniu szablonu, jak i wpisywać kładać, że pamiętamy o wszystkim, co go ściej rozmawiają ze swoją pociechą na temat poszczególne informacje na komputerze, dotyczy. Oczywiście możemy prawie bez jej dolegliwości (59%). Warto jednak zwrócić a następnie drukować przed wizytą u lekarza. zastanowienia odpowiedzieć na podstawouwagę, że tylko 16% rodziców prowadzi we pytania, takie jak: kiedy dziecko ostatnio dzienniczek dolegliwości dziecka i tylko 18% Edytowalna wersja dzienniczka z możliwochorowało? Jednak lekarz może potrzeboprzygotowuje listę pytań do lekarza. ścią dodawania pozycji będzie dostępna na wać szczegółowych informacji: jaką dziecko - Oprócz pojedynczych zakażeń czy tzw. stronie internetowej miało temperaturę na początku choroby, kilkudniowych przeziębień, istnieją również www.niedoboryodpornosci.pl jaką trzeciego dnia, ile czasu trwał kaszel, mniej oczywiste przyczyny pogorszenia się kiedy dziecka zaczęło boleć ucho?, itp. Warto stanu zdrowia naszego dziecka. W przypadtakie informacje mieć „w zasięgu ręki”. ku chorób z dużą różnorodnością objawów, do których należą pierwotne niedobory odZdaj egzamin na 5, czyli jak przygotować porności, szczegółowe informacje na temat się do wizyty z dzieckiem u lekarza poszczególnych objawów, historii chorób w rodzinie, reakcji na podawane leki, szczePamiętajmy, że zadaniem lekarza jest rozpienia, mogą przyczynić się do szybszego
Jak się Pani/Pan przygotowuje lub przygotowywał(a) do tej wizyty?
zdrowo i smacznie śpiących Trudno powiedzied
4%
Przygotowuję dokumentację medyczną dziecka, opisy poprzednich chorób/dolegliwości dziecka
41%
Przygotowuję listę pytao do lekarza
18%
Psychicznie przygotowuję dziecko na wizytę, mówię jaki jest cel spotkania z lekarzem, tłumaczę dlaczego jest konieczne
45%
Rozmawiam z dzieckiem na temat jego dolegliwości
59%
Prowadzę dzienniczek chorób/dolegliwości
16% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
numer 9 vita MEDIUM 41
fot. photoxpress.com/dreamstime.com
uroda
Słońce a zdrowie Twojej skóry
uroda Każdemu zależy na tym, żeby z wakacji przywieźć piękną opaleniznę. Słońce kusi i trudno mu się oprzeć. Pamiętajmy jednak, że nadmierne promieniowanie słoneczne jest dla naszej skóry niezwykle szkodliwe i powoduje proces tzw. fotostarzenia. Na szczęście istnieją sposoby, by nie rezygnować z przyjemności opalania i równocześnie nie szkodzić swojej skórze. Promieniowanie UV Fotostarzenie się skóry to proces bezpośrednio związany z promieniowaniem UV. Pod jego wpływem w skórze wyzwalane są wolne rodniki, które niszczą naturalną sprężystość i elastyczność skóry. Dodatkowo, szkodzą jej inne czynniki: kurz, pył, dymy przemysłowe, które w połączeniu z nawet niewielką dawką promieni UV są prawdziwą niszczycielską bombą dla skóry. Oczywiście nasz organizm wytworzył w sobie pewne mechanizmy ochronne, jak choćby melatoninę, czyli barwnik skóry. Oprócz tego działają też enzymy, które hamują rozwój wolnych rodników, a także tzw. inhibitory, które nie zwalniają procesy destrukcyjne. Te mechanizmy nie są jednak wystarczające by zapewnić kompleksową ochronę skóry przed promieniowaniem UV i czynnikami środowiskowymi. Chronimy skórę Zacznijmy od tego, że przed wyjazdem na upragniony urlop podczas którego będziemy zażywać kąpieli słonecznych, należy zadbać o to, by nasza skóra była już przygotowana na przyjęcie zwiększonej dawki promieniowania UV. W tym celu potrzebne nam będzie wytworzenie „wstępnej” opalenizny – zwiększone wydzielanie melatoniny chroni przed szkodliwym działaniem promieniowania UVB. Stosujmy zatem preparaty przyspieszające opalanie (np. zawierające tyrozynę). Taka warstwa ochronna to dobry początek, ale niewystarczający sposób na ochronienie się przed groźnym promieniowaniem UVA. Dlatego niezbędne jest stosowanie kremów ze specjalnymi filtrami UVA i UVB.
To musisz wiedzieć: • Im wyższy filtr, tym lepsza ochrona dla skóry • Kosmetyki dobierajmy w zależności od typu skóry – wyższy faktor nie zaszkodzi, a będziemy mieć pewność, że nasza skóra jest odpowiednio chroniona • Wybierajmy tylko kosmetyki zawierające kremy UVA i UVB • Smarujemy się 20 minut przed wyjściem na słońce i ponawiamy tę czynność co 2 godziny • Włosy chronimy nosząc kapelusz, a oczy zakładając okulary z filtrami UVA i UVB • Skóra dzieci jest wyjątkowo wrażliwa – chrońmy ją stosując kremy z jak najwyższym filtrem
W zależności od typu skóry i opalenizny, należy zmieniać kosmetyki. Zaczynamy od tych o najwyższym stopniu fotoprotekcji i stopniowo zmniejszamy go. Pamiętajmy także o tym, by przez pierwsze kilka dni pozostawać w cieniu, żeby dać skórze czas na przyzwyczajenie się do słońca. Jak stosujemy kremy i balsamy? Przede wszystkim warto wiedzieć, że żaden krem nie zadziała od razu. Kupujmy tylko i wyłącznie kremy i balsamy zawierające oba filtry: UVA i UVB. Ciało należy posmarować około 20 minut przed wyjściem na słońce, by krem dobrze się wchłonął. Miejsca, w których skóra jest bardziej wrażliwa, czyli: twarz (zwłaszcza nos), szyję i dekolt pokrywamy kremem o silniejszym faktorze, usta smarujemy pomadką ochronną. Jeśli poza opalaniem zamierzamy się kąpać, pamiętajmy, by pokryć skórę balsamem wodoodpornym. Nie prażymy się w słońsu zbyt długo - stopniowo wydłużajmy czas opalania, ale nie przekraczajmy godziny. Jeśli zamierzamy przebywać na słońcu dłużej, pamiętajmy o tym, by co 2 godziny nakładać krem od nowa na całe ciało (chyba, że producent zaleca inaczej). W domu, już po powrocie z kąpieli słonecznych należy skórę odpowiednio nawilżyć, wcierając w nią balsam lub mleczko nawilżające. ANNA TUREK
Polecamy: Betabronz® Activ jest propozycją dla wszystkich, którzy tej wiosny i lata nie chcą witać bladą i szarą cerą. „Słoneczne” kapsułki sprawią, że skóra zyska piękny, złocisto-brązowy, zdrowy odcień. Cena: 60 kapsułek Belissa sun to idealnie rozwiązanie dla osób, które chcą uzyskać piękną i bezpieczną opaleniznę bez długotrwałej ekspozycji skóry na słońce. Cena: 30 tab – ok. 16,90 PLN
Tenasil działa przeciwgrzybiczo na różne gatunki grzybów wywołujących choroby skóry np. grzybicę stóp. Kuracja trwa zaledwie tydzień. Tenasil jest wygodny w stosowaniu - wystarczy aplikacja raz dziennie. Cena: tuba 15 g - ok. 20 zł numer 9 vita MEDIUM 43
uroda nasz ekspert radzi:
Jak zadbać
o włosy
latem?
odżywki. Powinno się ich zawsze używać po umyciu i raczej stosować te bez spłukiwania. Jeśli prostujemy włosy, to konieczne jest używanie odżywek, które ochronią przed wysoką temperaturą.
Czy w lecie włosy są bardziej zniszczone niż w zimie? Na pewno są bardziej narażone na słońce i inne czynniki zewnętrzne, które mogą je bardziej uwrażliwić. W zimie na włosy negatywnie wpływa np. ogrzewanie i mróz. W lecie czynnikami, które niszczą włosy jest właśnie słońce, wiatr i słona woda. To właśnie te czynniki sprawiają, że włosy się wysuszają i wyglądają niezdrowo. Dlatego tak ważne jest, żeby używać specjalnych kosmetyków na słońce, które zapobiegają niszczeniu się włosów i chronią je, ale nie należy także zapominać o używaniu kosmetyków, które pielęgnują „po słońcu”.
fot. dreamstime.com
Czym się różnią takie kosmetyki od tych, które stosujemy na co dzień? Przede wszystkim zawierają filtry przeciwsłoneczne. Tak jak powszechnie stosujemy kremy z filtrem na skórę, tak samo powinniśmy stosować odpowiednie kosmetyki z filtrem na włosy. Nie należy się obawiać – nie obciążają one włosów. Czy to prawda, że mokre włosy bardziej się niszczą podczas rozczesywania niż suche? Ja osobiście uważam, że nie. Żadnych włosów nie powinno się rozczesywać na siłę. Nie ma różnicy czy są to włosy suche czy mokre. Warto wiedzieć, jak prawidłowo rozczesywać włosy: delikatnie, stopniowo,
44 vita MEDIUM
numer 9
od dołu do góry. Co do mokrych włosów – jeśli nie nałożymy na nie odżywki, to łuska włosa jest rozszerzona – szarpiąc włosy podczas rozczesywania, sprawiamy, że rozszerza się ona jeszcze bardziej. Nakładając odżywkę pamiętajmy, żeby nie rozczesywać jej grzebieniem, ale delikatnie rozprowadzić za pomocą rąk – w ten sposób zamykamy łuski.
Jak dobrać odpowiednią odżywkę? Trzeba przede wszystkim rozpoznać jaki typ włosa się posiada. Częstym błędem jest używanie odżywki do przesuszonych włosów na włosy, które tak naprawdę są tylko delikatnie suche. Dlatego konieczne jest skonsultowanie się z ekspertem fryzjerem, który rozpozna nasz typ włosa i dobierze najlepszą dla nas odżywkę oraz szampon.
Z jakimi problemami najczęściej przychodzą do Pani salonu klientki? Najczęściej są to włosy suche, nie chcące się układać, z rozdwajającymi się końcówkami.
Jak często należy przycinać końcówki, by włosy zawsze wyglądały zdrowo? To zależy od włosów. Jeśli ktoś ma tendencję do rozdwajających końcówek, to powinien je przycinać raz w miesiącu lub gdy tylko zauważy, że się rozdwajają. Natomiast, żeby fryzura wyglądała dobrze cały czas, włosy należy przycinać – w zależności od tego jak szybko rosną – mniej więcej raz na dwa miesiące.
Jak temu zaradzić? Z reguły problem suchych i rozdwajających się włosów wynika z źle dobranego kosmetyku lub całej gamy kosmetyków. Przede wszystkim nadal niewiele kobiet stosuje
Nasz ekspert: Joanna Zaporowicz, stylistka włosów z 20-letnim doświadczeniem. Właścicielka salonu urody SOTHYS w Krakowie.
uroda
fot. photoxpress.com
Nowości kosmetyczne
Nawilż swoje ciało! Wakacyjna słodycz od farmony: Kokosowy mus do ciała Wyjątkowy kosmetyk do pielęgnacji ciała o przyjemnej, jedwabistej konsystencji i urzekającym zapachu został stworzony z myślą o tym, by rozpieszczać zmysły i ciało. Powstał na bazie olejku kokosowego i mleczka bananowego, dzięki czemu skutecznie pielęgnuje skórę, a do tego obłędnie pachnie, na długo pozostawiając egzotyczny zapach słodkich owoców. Regularne stosowanie kokosowego musu do ciała daje uczucie wypielęgnowanej, jedwabiście gładkiej i pachnącej skóry. Bogata receptura doskonale nawilża, odżywia i regeneruje skórę, przywracając jej aksamitną gładkość i delikatność. Cena:15zł/250ml
NATURAL BODY - MASŁa DO PIELĘGNACJI CIAŁA UZUPEŁNIAją NIEDOBÓR LIPIDÓW Masła o aksamitnej konsystencji i przyjemnym, intensywnym zapachu polecane do pielęgnacji skóry przesuszonej, odwodnionej oraz normalnej, skłonnej do okresowego spadku nawilżenia. Zawierają naturalne oleje roślinne o działaniu zmiękczającym i wygładzającym skórę: słonecznikowy, babassu, masło Shea i oliwę z oliwek. Po użyciu masła skóra jest dobrze natłuszczona, nawilżona, miękka, gładka, sprężysta i aksamitna w dotyku. Dostępne są trzy warianty zapachowe: Liczi&Arbuz, Wanilia&Czekolada, Opuncja&Biała Herbata. Cena ok. 21,50 PLN (op./240 ml) 46 vita MEDIUM
numer 9
nowości Dove: balsam i mleczko do ciała Nowy Dove odżywczy balsam do ciała do suchej skóry z masłem shea stanowi połączenie odżywczego kremu oraz ekstraktu masła shea. Masło shea jest bogate w witaminy A i E, które sprawiają, że skóra po jego zastosowaniu jest gładka, dobrze nawilżona i pokryta zabezpieczającym lipidowym filmem. Dove Odżywcze mleczko do ciała do suchej skóry zostało ulepszone, by działać głębiej niż wcześniej. To mleczko do ciała nawilża oraz odżywia powierzchnię skóry przez 24 godziny. Zawiera unikalny DeepCare Complex ze składnikami odżywiającymi naturalnie występującymi w skórze oraz bogatym olejkiem, by pomagać w stopniowej odbudowie naskórka. Cena 250 ml/ 18 PLN, 400 ml/ 22 PLN
uroda
Nowość od Bielendy - seria Bikini W serii Bielenda Bikini osoby o różnym fototypie skóry znajdą dla siebie idealne rozwiązanie. Odpowiednie kosmetyki chronią jasną, średnią i ciemną karnację. Dla mniej cierpliwych, kochających brązy kolor skóry stworzono preparat przyspieszający opalanie. By dłużej cieszyć się „zdobytą” opalenizną można wybrać jeden z trzech balsamów: Balsam utrwalający opaleniznę – Słoneczny Brąz, Balsam po opalaniu rozświetlający skórę – Złota Perła lub Balsam po opalaniu S.O.S, zawierający D-Panthenol i Aloes. Przynoszą one ulgę ciału, znakomicie nawilżają, regenerują, pogłębiają i utrwalają opaleniznę. Linia Bielenda Bikini składa się z 11 kosmetyków w cenach 12-18zł.
NOWOŚĆ! Soraya Balsam utrwalający opaleniznę Rozświetlający Balsam po opalaniu utrwalający opaleniznę polecany jest do stosowania zarówno po kąpieli słonecznej jak i po wizycie w solarium. Zawiera złociste drobinki, które dodają opalonej skórze blasku oraz ekstrakt z orzecha włoskiego, który wzmacnia i utrwala opaleniznę. Balsam sprawia, że skóra nabiera pięknego, złocisto – brązowego koloru. D-panthenol koi i łagodzi podrażnienia spowodowane nadmiernym opalaniem. Algi morskie doskonale nawilżają, a witamina E zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry. Cena: 12,00zł/200ml
SOPOT ROZŚWIETLANIE Bursztynowe masło do ciała omega 3+ omega 6+ wit. E Uzupełnia niedobory lipidów, regeneruje naturalną barierę ochronną, wyraźnie poprawia elastyczność i miękkość naskórka. Pozostawia skórę delikatną i aksamitną w dotyku. Przywraca skórze świetlisty, zdrowy wygląd. Ujednolica i dostosowuje koloryt skóry do rodzaju karnacji. Nadaje skórze subtelny odcień nadmorskiej opalenizny bez narażania jej na promienie UV. Cena: ok. 15,00 zł/200 ml.
Galanea Aroma, masło do ciała, Soczysta brzoskwinia z hawajską wanilią Satynowe masło do ciała o wyjątkowych właściwościach pielęgnujących oraz fascynującym zapachu. Idealnie dobrane komponenty, aksamitna konsystencja. Pieści zmysły, uwodzi zniewalającym zapachem dojrzałej brzoskwini połączonej z delikatną nutą słodkiej wanilii. Dzięki składnikom w nim zawartym - masłu Shea oraz olejowi migdałowemu - nadaje skórze wyjątkową miękkość i elastyczność, pozostawiając ją gładką i miłą w dotyku. Cena na www.doz.pl - 13,84 zł/ 200 ml
RADOŚĆ I ENERGIA NA CAŁY DZIEŃ! Orzeźwiające połączenie soczystego aromatu kiwi i słodyczy złocistych gwiazdek karamboli uwalnia energię i wyzwala radość życia! Owoce karamboli dojrzewające na słonecznych wyspach Indonezji oraz kusząco rześkie kiwi z Chin oszałamiają intensywnym zapachem i wypełniają radością na cały dzień. Dzięki zawartości afrykańskiego masła Karite głęboko nawilża, odżywia i ujędrnia, sprawiając że ciało staje się zachwycająco miękkie, delikatne i jedwabiście gładkie. Cena: 15zł/250ml
Ochronny lotion do ciała SPF 15 mineralny balsam od Phenome Wodoodporny preparat zabezpieczający skórę przed szerokim spektrum promieniowania UV, zarówno UVA jak i UVB. Zastosowane w formule bezpieczne filtry mineralne nie wnikają w głąb skóry, lecz tworzą na jej powierzchni warstwę ochronną, skutecznie odbijając i rozpraszając szkodliwe promieniowanie. Naturalne wyciągi roślinne i organiczne oleje zapewniają optymalne nawilżenie i ukojenie skóry, zabezpieczając ją przed działaniem wolnych rodników oraz przedwczesnym procesem starzenia się. Preparat niezbędny na plaży, niezastąpiony podczas wszelkich aktywności na świeżym powietrzu, działa skutecznie tuż po nałożeniu na skórę. Ze względu na wysokość faktora SPF polecany szczególnie osobom o ciemnej karnacji. Produkt zawiera: 98,6% surowców naturalnych. Cena: 97zł/150ml numer 9 vita MEDIUM 47
uroda
Orientalne
przyjemności W krajach, gdzie zawsze świeci słońce, kobiety mają skórę gładką i pachnącą. Jej miękkość wysławiają poeci, a jędrność opiewają w pieśniach. To zasługa specjalnej pielęgnacji, którą z pokolenia na pokolenie przekazują sobie Arabki, gdyż to one posiadły tajniki najskuteczniejszej pielęgnacji ciała. Dziś, jak przed wiekami, to właśnie z krajów Orientu wywodzą się najlepsze specyfiki do kompleksowej odnowy biologicznej. My możemy się nimi cieszyć dzięki Mydlarni u Franciszka – sieci niezwykle klimatycznych i oryginalnych sklepików z naturalnymi kosmetykami rodem z dalekiej Syrii, Maroka, czy Izraela. Za ich sprawą tworzymy arabski hammam lub luksusowe SPA nawet w najmniejszej domowej łazience. A zatem pielęgnacyjne rytuały czas zacząć! Nic tak nie koi zmysłów i nie wprowadza w dobry nastrój, jak piękny zapach. Proponuję zatem rozpocząć od zapalenia wonnej świecy, najlepiej o zmysłowym zapachu opium lub drzewa sandałowego. Sprawią, że od samego początku poczujemy się pięknie i kobieco. Otulone pachnącymi oparami możemy rozpocząć oczyszczanie, które jest podstawą skutecznej pielęgnacji. Do tego najlepiej nadaje się „Savon Noir” czyli czarne marokańskie mydło, a właściwie pasta z oliwek i oleju oliwnego. Ma ono silne właściwości peelingujące, a nawet detoksykujące. Wystarczy rozsmarować je na mokrej skórze, pozostawić na pięć minut i zmyć ostrą arabską myjką – Kessą. Będziemy zaskoczone, że już po tak krótkim czasie nasza cera nabierze ładniejszego kolorytu, będzie wyraźniej gładsza i ujędrniona. Tak przygotowana zresztą szybciej wchłonie
48 vita MEDIUM
numer 9
następne preparaty, jakie dla niej przygotowałyśmy. A kolejną niespodzianką będą maseczki. Na twarz najlepiej zrobi nam okład z naturalnej glinki. W zależności od naszych preferencji możemy użyć rozcieńczonych wodą mineralną glinek rhassoul lub beloun. Bogate w sole mineralne i mikroelementy,
pomogą nawilżyć skórę, ukoją problemy z trądzikiem czy popękanymi naczynkami. A jeśli dodamy do niego kilka kropel olejku arganowego, zapomnimy czym są zmarszczki lub jakiekolwiek problemy z cerą. Żeby pozbyć się cellulitu i ujędrnić ciało warto regularnie okładać je czarnym błotem z Morza Martwego. Po nałożeniu go dobrze szczelnie owinąć się folią kosmetyczną i na pół godziny oddać błogiemu lenistwu pod ciepłym kocem. Taki zabieg to wymarzony sprzymierzeniec w walce z – przybyłą podczas zimowych chłodów – dodatkową tkanką tłuszczową, gdyż błoto to pomaga w rozbiciu złogów tłuszczowych. Dzięki
niemu bez wysiłku będziemy się cieszyć jędrną i aksamitną skórą. Aby wzmocnić efekty, wymieszajmy błoto z naturalnym olejem z orzechów makadamii. Pamiętajmy również, że piękne ciało to gładkie ciało, bez zbędnych włosków. Pozbędziemy się ich z łatwością dzięki paście cukrowej – specyfikowi, który Arabki wykorzystują od lat i który jest skuteczniejszy nawet od depilacji tradycyjnym woskiem. Pora rozpocząć najprzyjemniejszą część pielęgnacji. Prawdziwą ucztę dla zmysłów i rozkosz dla ciała, czyli nawilżanie i odżywianie połączone z masażem i delikatnym perfumowaniem. Czy słyszałyście już Panie o ekskluzywnym masażu świecą? Teraz również możecie wykonać go samodzielnie. Używane do niego specyficzne świecie składają się z masła karite, oleju kokosowego i olejków eterycznych. Przed nałożeniem należy je rozgrzać, bez obawy o oparzenie, gdyż są w stanie nagrzać się maksymalnie do temperatury 23 stopni. Pielęgnują skórę suchą, odwodnioną, zniszczoną po zimowych przymrozkach. Dodatkowo masaż ciepłymi olejami zapewnia niesamowite doznania sensualne. Jeżeli natomiast będziemy chciały poprawić koloryt skóry, niekoniecznie ryzykując wizytę w solarium, możemy stosować masło kakaowe, również w postaci świecy. Jest ono naturalnym samoopalaczem, aktywującym melatoninę. Chciałoby się powiedzieć, że Mydlarnia u Franciszka to prawdziwa magiczna kraina wonności i cudowności. Na szczęście miejsce to istnieje w rzeczywistości, otwierając swe podwoje dla coraz to nowych klientów. Bo kto raz kupił cokolwiek w Mydlarni u Franciszka będzie chciał wracać urzeczony niezwykłą atmosferą, profesjonalną obsługą i skutecznością oferowanych w niej kosmetyków. Ilość sklepików stale się powiększa, więc gdy tylko zapragniemy czegoś wyjątkowego, Mydlarnia u Franciszka zawsze będzie blisko.
miłość
Czytając prasę kobiecą i męską możemy dojść do zaskakujących wniosków:
fot. dreamstime.com
wszyscy jesteśmy beznadziejni w łóżku!
Na łamach gazet mężczyźni narzekają na oziębłość kobiet, kobiety na nieczułość mężczyzn. Mnożą się więc poradniki, które jednoznacznie negatywnie oceniają seks zarówno z męskiego jak i kobiecego punktu widzenia. Kryzys w łóżku napędzają wzajemne pretensje i wytykanie błędów niedoświadczonym, czy niewrażliwym kochankom. A tak naprawdę podstawowym problemem jest – wynikające zarówno z przyzwyczajeń jak i egoizmu
50 vita MEDIUM
– wybiórcze podejście do seksu. numer 9
miłość
bliskość bez tajemnic
Tekst: Sasza Stępień
Codzienny stres a libido Niepowodzenia dnia codziennego odbijają się na libido kobiety w większym stopniu niż na libido mężczyzny. Płeć piękna wobec obojętności męża, scysji w domu czy miejscu pracy „więdnie”. Po stresującym dniu kobiecie niezwykle ciężko jest osiągnąć stan podniecenia. Z drugiej strony, możliwość wyciszenia się, okazanie uczucia przez partnera działa stymulująco na kobietę. Mężczyzno! Jeśli Twoja partnerka ma za sobą ciężki dzień – okaż jej trochę czułości!
Niewiedza grzechem głównym Zaburzenia zdrowej relacji seksualnej mają miejsce również wtedy, gdy wiedza mężczyzn na temat ciała kobiety jest niewystarczająca. Dotyczy to wszystkich mężczyzn – zaczynając swoją przygodę z seksem, są wyposażeni w szczątkowe informacje, sprowadzające się głównie do tego, że są oni posiadaczami penisów, a kobiety – wagin. To właśnie w gestii partnera leży umiejętna obserwacja kobiecego ciała i wyszukiwanie najwrażliwszych miejsc na pieszczoty. Wrażliwość na sygnały partnerki pozwala stwierdzić, czy osiąga ona orgazm i czy jest zaspokojona. Często brak podstawowych wiadomości i zasad miłosnej sztuki powoduje w alkowie jedynie rozczarowanie i zawód. Nie tylko mężczyźni popełniają ten błąd. Traktowanie mężczyzny jako zawsze gotowego do działania rozdawcy orgazmów jest dla niego niezwykle krzywdzące. Nie zapominajmy, że nasz partner też lubi być dotykany, gładzony i całowany nie tylko w najbardziej oczywistych miejscach.
Seks jako sposób na zażegnanie konfliktu
Łechtaczka to damski odpowiednik penisa?
Nie jest prawdą obiegowa opinia, że seks rozwiązuje konflikt. Podstawą jest umiejętność komunikacji. Chodzi przede wszystkim o rozwiązanie problemu, a nie wzajemne „nakręcanie się”. W sytuacji kryzysowej na dalszy plan schodzi podział na wygranych i przegranych, ważny jest moment zainicjowania pojednania. Wisienką na torcie po zakończonej kłótni mogą być bardzo udane igraszki – powszechnie wiadomo, że seks poprawia nastrój, niweluje stres i zmniejsza agresję.
Stymulowanie jednej okolicy, daje kobiecie poczucie, że jest uprzedmiotowiona do poziomu posiadaczki łechtaczki, punktu G lub innych stref erogennych. Mylne jest przekonanie, że clitoris to po prostu odpowiednik penisa, który dotknięty, natychmiast powoduje gotowość do stosunku. Kobieta chce, aby partner doceniał ją nie tylko z perspektywy pojedynczych punktów i traktował seks mechanicznie, ale też dbał i zauważał emocjonalną więź między kochankami. Nastrój, wszelkiego rodzaju pieszczoty oraz ogólna bliskość współgrające ze zbliżeniem dają dopiero satysfakcję obojgu. Mężczyzna osiąga stan podniecenia znacznie szybciej, kobieta potrzebuje nieco więcej czasu aby „wejść” w nastrój, odgrywający często esencjonalną rolę w możliwości udanego orgazmu.
Mężczyźni są wzrokowcami, kobiety używają wszystkich zmysłów Na podniecenie kobiety wpływ mają wszystkie zmysły. Dotyk, zapach, czułe słowa, odpowiednio dobrana muzyka wywołują pobudzenie. Gdy zakończą się miłosne igraszki, kobieta potrzebuje przede wszystkim bliskości, nie zaś – jak głosi obiegowa opinia – orgazmu. Ważniejsza jest często przyjemność, później możliwość okazania miłości i wdzięczności. Szybkie zakończenie stosunku, bez możliwości wspólnego wyciszenia, wprowadza do alkowy niepotrzebne nerwy i poczucie odrzucenia. Mężczyźni w większości są wzrokowcami, stąd podniecenie może wywołać u nich już sam widok nagiej kobiety, czy erotycznej sceny. Uwarunkowanie biologiczne powoduje, że atmosfera „po” nie jest priorytetem. Często też mężczyzna po prostu zasypia, co wynika z prozaicznego powodu zmęczenia.
Bliskość i rozmowa to podstawa! Chociaż pomiędzy płciami występuje gros różnic psychologicznych, biologicznych, kulturowych, jest możliwe wypracowanie zdrowego modelu pożycia seksualnego. Umiejętność komunikowania się, przy jednoczesnym wzięciu pod uwagę odmiennych potrzeb, szacunku wobec siebie nawzajem, daje możliwość unikania niesnasek i waśni. Różnice były, są i będą występować zawsze, jednakże podstawą zdrowej relacji jest spotkanie się na wspólnej płaszczyźnie, która pozwoli partnerom pielęgnować bliskość. Dlatego zamiast oddalać się od siebie, zażarcie broniąc swojego punktu widzenia, warto po prostu rozmawiać. numer 9 vita MEDIUM 51
podróże
Podróż do tak odległego zakątka Ziemi nie pozostaje bez skutków ubocznych – noc miesza się z dniem, dzień z nocą, a niewyobrażalne zmęczenie sprawia, że zasypiamy na następne 17 godzin. Obudzi nas śpiew ptaków, których nigdy wcześniej nie słyszeliśmy i zapach kwiatów, jakich nigdy jeszcze nie widzieliśmy. Wszystko będzie różniło się od dotychczasowych doświadczeń, wszystko będzie inne, nawet pora roku. Bo taka właśnie jest Australia, odległa kraina, gdzie spotkać można nie tylko pająki i kangury, ale także diabła tasmańskiego, który zresztą mimo dość groźnej nazwy okazuje się przemiłym zwierzątkiem.
Australia
czyli jak przetrwać w kraju gdzie ludzie chodzą do góry nogami Po 20-godzinnym locie przybywamy do Sydney. Zwiedzanie miasta warto rozpocząć od rejsu po Zatoce Sydney, która tworzy największy naturalny port na świecie, zwany Port Jackson. Zatokę przecina monumentalny most Sydney Harbour Bridge, na brzegu zaś stoi znany na całym świecie i rozpoznawalny przez każdego budynek, wizytówka Australii – gmach opery w Sydney. Na scenie opery gościło wiele gwiazd światowego formatu m.in. Barbra 52 vita MEDIUM
numer 9
Streisand, Celine Dion, Luciano Pavarotti czy Helena Vondrackova. Jeśli ktoś cierpi na chorobę morską, lub po prostu nie ma ochoty na rejs po zatoce, to panoramę miasta może podziwiać z platformy widokowej na Sydney Tower, wieży będącej najwyższą budowlą kontynentu. Przejście przez znany z noworocznych pokazów sztucznych ogni łuk mostu Harbour Bridge to dodatkowa atrakcja dla miłośników wspinaczek, za którą jednak organizatorzy pobierają słoną
opłatę w wysokości 200 dolarów australijskich, czyli prawie 600 złotych. Po tak urozmaiconym i męczącym początku każdy z pewnością doceni odpoczynek na jednej z licznych plaż. W samym mieście jest ich ponad siedemdziesiąt, włączając w to słynną plażę Bondi, co w języku Aborygenów oznacza „hałas wywołany uderzeniem fali’’. Położona nad Morzem Tasmańskim Bondi to nie tylko atrakcja turystyczna,
podróże fot. photoxpress.com (3)
ale również wspaniała ucieczka od zgiełku Sydney. Można tu spróbować swoich sił w surfingu, albo po prostu zmierzyć się z ogromnymi falami, które są w stanie przewrócić nawet dorosłego mężczyznę. Sydney to jednak nie tylko opera i Pacyfik. Znajdzie się tu także coś dla miłośników innych niż muzyka sztuk, którzy z radością odwiedzą słynną Art Gallery of New South Wales. Pasjonaci astronomii i ci, których interesuje historia zwiedzanego miejsca powinni zajrzeć do Muzeum Australijskiego, Obserwatorium Astronomicznego, Observatory Hill lub National Martime Museum. A to i tak tylko niektóre miejsca warte uwagi, dlatego każdy na pewno będzie mógł znaleźć tu coś dla siebie. Dla tych, którzy zmęczeni zwiedzaniem postanowią oddać się przyjemnościom i zabawie miasto znów ma wiele propozycji. Specjalnie dla turystów powstało tu centrum rozrywkowe Darling Harbour, w którym mieszczą się restauracje, puby, kawiarnie, kina a także ogromne akwarium morskie, gdzie podziwiać można rekiny i płaszczki. Innym ciekawym miejscem, które warto zobaczyć jest tzw. czerwona dzielnica – Kings Cross, czyli centrum frywolnych rozrywek. Kiedyś uznawana za mało atrakcyjne miejsce w Sydney, dziś jest jednym z najchętniej odwiedzanych nie tylko przez szukających towarzystwa marynarzy. Restauracje i hotele oraz stylowe kawiarnie przyciągają nową klientelę, różną od tej, którą King Cross miała w zwyczaju gościć. Wybierając się do australijskich klubów
Sydney z lotu ptaka: widok na Zatokę Sydney, która tworzy największy naturalny port na świecie, zwany Port Jackson. Zatokę przecina monumentalny most Sydney Harbour.
i pubów należy zawsze pamiętać o zabraniu ze sobą dowodu tożsamości, Australijczycy bowiem bardzo rygorystycznie przestrzegają zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim. Krótka podróż do Narodowego Parku Gór Błękitnych na zachód od Sydney pozwoli podziwiać nienaruszoną australijską przyrodę. Pasmo zawdzięcza swoją nazwę parującemu olejkowi eukaliptusowemu, który tworzy błękitną mgiełkę nad górami. Najbardziej znaną formacją górską parku są tzw. Trzy siostry (Three Sisters). Na północ od Sydney z kolei rozciąga się Park Gadów. Spotkać tutaj można jednak nie tylko jaszczurki, węże i krokodyle, ale także psy dingo, diabły tasmańskie, urocze misie koala i oczywiście kangury. Będzie nawet okazja nakarmienia kangura zakupionymi wcześniej chrupkami. Jednym słowem w największym mieście kontynentu z pewnością nie można się nudzić. Ale Australia to nie tylko Sydney, dlatego warto udać się na północ kontynentu, gdzie można zobaczyć las równikowy, a przede wszystkim rafę koralową. Po trzech godzinach lotu dotrzemy do Cairns w stanie Queensland i natychmiast po wyjściu z samolotu poczujemy jak bardzo północ różni się od południa. Cairns to typowy tropik, a mieszkańcy regionu są bardzo przyjaźnie nastawieni do turystów. Po szaleństwie w drogich restauracjach i hotelach Sydney można tu pozwolić nieco odpocząć portfelowi. Najlepsze miejsce na nocleg to tzw. backpakers, czyli tani hotel. Oczywiście jesteśmy w Australii, więc tani wcale nie znaczy brudny i pozbawiony jakichkolwiek wygód. Wszystkie
Panoramę miasta może podziwiać z platformy widokowej na Sydney Tower, wieży będącej najwyższą budowlą kontynentu. numer 9 vita MEDIUM 53
podróże Do lasu można dostać się na dwa sposoby: albo koleją ze stacji w Cairns, albo wyciągiem. Niezdecydowani mogą połączyć oba środki transportu i wyruszyć wyciągiem w jedną stronę, a historyczną kolejką w drugą. W środku lasu znajduje się mała wioska Kuranda ze wspaniałym sanktuarium motyli, gdzie podziwiać można olbrzymią ćmę Herkules oraz mnóstwo innych bajecznie kolorowych owadów. Głodni mają okazję spróbować mięsa krokodyla albo kangura, spragnieni zakupów zaś powinni odwiedzić tutejszy market i kupić kilka pamiątek, między innymi didgeridoo, instrument dęty australijskich Aborygenów.
fot. Wikipedia Commons
Narodowy Park Gór Błękitnych. Pasmo zawdzięcza swoją nazwę parującemu olejkowi eukaliptusowemu, który tworzy błękitną mgiełkę nad górami. hostele typu backpakers w Cairns to małe domki z grillem i basenem w ogrodzie, których obsługa jest bardzo pomocna w organizowaniu lokalnych wycieczek. W cenę noclegu wliczony jest jeden posiłek dziennie i, co okazuje się największym chyba zaskoczeniem, transport z i na lotnisko! Bez wątpienia nocleg w backpakers to bardzo pozytywne doświadczenie, z którego warto skorzystać będąc w Australii. 54 vita MEDIUM
numer 9
Rafa koralowa i las równikowy to obowiązkowe punkty wycieczek dla tych, którzy znajdą się w tej części kontynentu. Wycieczki takie można zamówić w recepcji hostelu, który zorganizuje nam transport na miejsca zbiórek. Las równikowy, czyli tzw. Zielone Płuca Ziemi to miejsce, gdzie podziwiać będzie można bananowce, eukaliptusy i wiele innych gatunków roślin charakterystycznych tylko dla tej części kuli ziemskiej.
Każdy kto znajdzie się w Cairns obowiązkowo musi zobaczyć rafę koralową – największą na Ziemi pojedynczą strukturę wytworzoną przez organizmy żywe. Ta biała smuga na tle błękitnego oceanu widoczna jest nawet z kosmosu. Wiek rafy ocenia się na ok. 20 milionów lat, a starsze jej części datuje się nawet na 45 milionów. Bariera leży w rożnych odległościach od brzegów, wahających się od 15 do 200 km, i rozciąga się na powierzchni ponad 344 tysięcy kilometrów kwadratowych. Aby dotrzeć do miejsca gdzie można podziwiać ten cud natury należy odbyć 40 minutową podróż promem. I znowu cierpiący na chorobę morską powinni zażyć odpowiednie tabletki. Na promie serwuje się posiłek, a odpowiednio przeszkolona załoga organizuje szybki kurs nurkowania. Gdy już zanurzymy się w oceanie możemy bez końca podziwiać wspaniałą, kolorową faunę rafy. Wrażenie to ciężko opisać, a najlepsze porównanie jakie się nasuwa przywodzi wspaniały film 3D, z tą jednak różnicą, że w filmie ciekawskie ryby nie podpływają blisko, myśląc, że jesteśmy jednymi z nich. Rafę koralową zamieszkują różnorodne zwierzęta, od małych meduz po olbrzymie rekiny. Jest to wyjątkowa okazja by zanurkować z żółwiem morskim, który występuje tutaj tak licznie, jak w żadnym innym miejscu na świecie. Przepiękne kształty i kolory rafy na długo pozostaną w naszej pamięci. Miłośnicy fotografii, a również ci, którzy chcą utrwalić siebie i mieszkańców rafy na jednym zdjęciu mogą wypożyczyć specjalny aparat fotograficzny. Po cudownych spotkaniach z naturą na północy kontynentu pora wrócić do cywilizacji i dalszego zwiedzania. W tym celu warto udać się do drugiego co do wielkości miasta Australii – Melbourne.
podróże fot. Daria Janota/Photoxpress.com (2)
Open. Niedaleko Melbourne znajduje się wyspa Philip Island, która jest siedliskiem pingwinów małych i miejscem rozgrywek motocyklowych Grand Prix.
Zamieszkane przez 4 miliony mieszkańców Melbourne jest stolicą stanu Wiktoria, który zamieszkuje najliczniejsza Polonia (około 16 000 rodaków). Ci, którzy odbywają podróż w listopadzie mają okazję uczestniczyć w polskim festiwalu, napić się polskiego piwa i posłuchać polskiego folkloru. Festiwal ten organizowany jest blisko centrum medialnego Melbourne, które również zasługuje na uwagę. Znajduje się tam ogromny zbiór filmów, a na wielkich ekranach można zobaczyć dowolnie wybrany film krótkometrażowy, studencki lub dokumentalny.
Ci, którzy nie mieli okazji zwiedzenia lasu równikowego mają szansę zobaczyć wystawę Las Równikowy w Muzeum Melbourne. Miniatura lasu wraz z żywą faunąm i florą oraz odpowiednią temperaturą przybliży zainteresowanym warunki panujące w tropiku. W Muzeum można również odwiedzić wystawę poświęconą kulturze Aborygenów.
Zwiedzając miasto warto wybrać się na słynną ulicę St. Kilda i spróbować świeżych owoców morza. St Kilda słynie ze swojej szerokości: posiada ścieżkę dla rowerzystów, szeroki chodnik z pasem zieleni, uliczny parking, dwa pasy ruchu z każdej strony oraz dwa pasy tramwajowe. Historyczne tramwaje, za które nie trzeba płacić zabiorą każdego w podróż dookoła Melbourne pokazując najważniejsze zabytki. Będzie też okazja zobaczyć stadion krykieta jak również Melbourne Park, gdzie co roku rozgrywa się turniej tenisa Australian
Na koniec ci, którym starczy sił i środków powinni polecieć z Melbourne do znajdującego się w centrum Australii Parku Narodowego Uluru-Kata, gdzie można zobaczyć słynną formację skalną Uluru, która wydaje się zmieniać kolory w zależności od padającego światła. Zawdzięcza tę zdolność swojej budowie z prekambryjskich piaskowców i zawartości minerałów. Jest to święte miejsce dla miejscowych Aborygenów, a w jaskiniach u podnóża skały znajduje się wiele malowideł ściennych. Obiekt znajduje się na liście światowego dziedzictwa
UNESCO. Australia to miejsce do którego warto wybrać się w listopadzie, gdyż wtedy na drugiej półkuli dopiero zaczyna się lato i temperatury nie są jeszcze zbyt wysokie, chociaż wystarczające by cieszyć się surfingiem czy kąpielami w oceanie. Pamiętać też należy o balsamie do opalania z filtrem. Każdy, kto jadąc na antypody obawia się spotkania z jadowitymi pająkami nie powinien przedwcześnie panikować. Wbrew panującym stereotypom, jadowitych pająków wcale nie spotyka się na każdym kroku. Gdy jednak już spotka kogoś to szczęście, wystarczy zadzwonić pod specjalny numer i ktoś na pewno przyjedzie z pomocą. Pająki są bowiem zbierane przez specjalne służby. Każdy, kto będzie miał oczy szeroko otwarte zauważy za to patyczaki, których kamuflaż okazuje się czasami niedoskonały na tyle, że łatwo dają się rozpoznać. Można również spotkać żyjące na wolności świnki morskie, a wieczory umili każdemu głośny śpiew cykad, które są jeszcze jednym elementem sprawiającym, że nowe doświadczenia wzrokowe i słuchowe na długo pozostaną w naszej pamięci. Daria Janota
fot. Daria Janota (3)
numer 9 vita MEDIUM 55
sport i rekreacja
Poczuj wiatr w żaglach!
fot. SXC.HU (3)
Wakacje to idealny czas na uprawianie wielu sportów na świeżym powietrzu. Słońce, wiatr i woda sprzyjają aktywnemu wypoczynkowi, a najciekawszym połączeniem tych czynników jest żeglarstwo!
56 vita MEDIUM
numer 9
sport i rekreacja Pływać każdy może... Naukę żeglarstwa można rozpocząć bardzo wcześnie. Specjalne kursy organizowane są już dla dzieci w wieku 7-13 lat i uczą się one pływać na małych żaglówkach nazywanych Optymistami. Są to jednoosobowe łódki, na których dzieci uczą się nie tylko teorii żeglowania, ale także w dużej mierze samodzielności. Największy nacisk kładzie się na umiejętności praktyczne. Po opanowaniu podstawowych manewrów na wodzie, węzłów oraz obsługi jachtu dzieciaki startują w zawodach, czyli regatach. Wielu przyszłych sportowców zaczynało karierę w tak młodym wieku. Najbardziej znany polski żeglarz sportowy, czyli Mateusz Kusznierewicz, zaczął naukę pływania w wieku 6 lat! Mali żeglarze, jeśli tylko pewnie poczują się na wodzie, bardzo szybko się uczą i wkrótce przesiadają się na większe jachty. Kolejnym etapem jest nauka na jachtach typu Cadet. Są one zaprojektowane dla młodzieży, a załoga składa się już z dwóch osób. Na naukę żeglarstwa nigdy nie jest za późno i wiele osób rozpoczynających swoją przygodę z tym sportem to dorośli. Nie jest wymagana wysoka sprawność fizyczna, najważniejsze są odpowiednie umiejętności, praktyka i wyczucie wiatru. Dlatego często wytrawnymi żeglarzami są osoby w sędziwym wieku, prawdziwe „wilki morskie”. Na naukę pływania nigdy nie jest za późno! ...ale z patentem Jeśli chcemy prowadzić samodzielnie większe jachty, powinniśmy zapisać się na kurs żeglarski. Podstawowym poziomem umiejętności jest stopień żeglarza jachtowego. Jego posiadacze mogą swobodnie korzystać ze wszystkich akwenów wodnych mieszczących się wewnątrz lądu. Aby wyruszyć dalej w świat, konieczne jest zdobycie kolejnych uprawnień. Wyższy rangą jest sternik jachtowy, a najwyższym tytułem jest kapitan jachtowy. Każdy kurs zakończony jest egzaminem, którego zdanie uprawnia nas do otrzymania patentu żeglarskiego, czyli dokumentu potwierdzającego nasz stopień. Kursy organizowane są na wszelkiego rodzaju zalewach, jeziorach, rzekach oraz na morzu. Na przykład w Krakowie możemy odbyć szkolenie na Wiśle lub na zalewie Bagry czy Kryspinów.
Najczęściej organizuje się je od wiosny do jesieni, ale najlepszym momentem do nauki jest sezon letni. Można wziąć udział w szkoleniu weekendowym lub kilkunastodniowym, trwającym najczęściej około miesiąca. Możliwości jest wiele, a po uzyskaniu uprawnień możemy w pełni cieszyć się i korzystać z tego pięknego sportu. Na ambitnych czekają regaty, które są sprawdzeniem swoich umiejętności i świetną zabawą. Mając pewne doświadczenie możemy też wybrać się w szkoleniowy rejs morski, trwający zazwyczaj kilka tygodni.
wybrać jacht odpowiedni do rekreacji lub sportu. Zwolennikom spokojnego żeglowania z pewnością przypadną do gustu jachty turystyczne, które są bardzo stabilne, wygodne i bezpieczne. Nowoczesne jednostki są urządzone w ten sposób, że nawet najbardziej wymagającym mogą z powodzeniem zastąpić wakacyjne (i nie tylko) mieszkanie. Natomiast ci, którzy szukają mocnych wrażeń, powinni wybrać szybkie jachty regatowe. Na nich można w pełni poczuć szybkość i siłę wiatru. Nie są przystosowane do mieszkania, ponieważ
Tam pod okiem kapitana mamy możliwość nauki żeglarstwa morskiego, które znacznie różni się od tego wewnątrz lądu. Musimy między innymi nauczyć się obsługiwania urządzeń nawigacyjnych oraz żeglowania podczas bardzo silnych wiatrów. Jest to niepowtarzalna okazja do zwiedzenia nadmorskich krajów i przeżycia niezwykłych przygód.
najważniejsze na nich jest zdobycie jak najlepszych osiągów. Zarówno w codziennym użytkowaniu, jak i na zawodach, potrafią dostarczyć duże ilości zdrowej adrenaliny. Oczywiście możemy iść też na kompromis i wybrać stosunkowo szybki i wygodny jacht. Różnią się one także wielkością oraz typem ożaglowania, czyli tym, jakie żagle są dla danej łódki zaprojektowane. Im większe żagle tym konieczna jest większa wprawa w prowadzeniu jachtu, dlatego na początek najlepsze są te mniejsze. Zakup własnego jachtu to jednak dość kosztowna inwestycja i nie każdego na to stać. Poza tym mieszkając daleko od zbiornika
Tylko na czym? Istnieje bardzo szeroki wybór sprzętu, na którym możemy doskonalić zdobyte umiejętności. W zależności od tego, czego oczekujemy od żeglarstwa, możemy
numer 9 vita MEDIUM 57
sport i rekreacja aby cieszyć się odpoczynkiem pod żaglami nie musimy posiadać własnego jachtu – możemy go wyczarterować, czyli wynająć na określony czas. Jest to najpopularniejsza i najwygodniejsza metoda organizacji wakacji. Po prostu znajdujemy jacht w interesującym nas miejscu i przyjeżdżamy do niego. Oferty znajdziemy w Internecie lub w żeglarskiej prasie, takiej jak „Żagle”. Dostajemy łódkę do własnej dyspozycji i możemy zupełnie niezależnie organizować sobie czas. ...i gdzie Miejsc do pływania jest tyle, ile wód na świecie! W Polsce najbardziej znanym miejscem, właściwie żeglarską stolicą są Mazury. Bywają często nazywane Krainą Tysiąca Jezior, co jednak nie jest prawdą, bo jezior jest tu znacznie więcej! Znajduje się tu największe jezioro w Polsce – Śniardwy oraz niewiele mniejsze Mamry i Niegocin. Jest też jezioro Tejsowo, piękne i tajemnicze. Jak głosi legenda, życzenia wypowiedziane nad taflą jego wody, spełniają się. Tereny mazurskie posiadają wspaniałe warunki turystyczno-przyrodnicze, w większości pokryte są lasem. Przede wszystkim uprawiana jest tu turystyka i sporty wodne niemal w każdej postaci. Głównymi ośrodkami są: Giżycko, Kętrzyn, Węgorzewo czy Mikołajki. Dzięki obfitości i różnorodności jezior, rzek, strumieni oraz sieci kanałów łączących jeziora występują tu idealne warunki do uprawiania żeglarstwa. Znajdziemy tu wiele firm oferujących czarter jachtów, które tworzą coraz lepsze oferty dla swoich klientów. Zachwycająca przyroda, wspaniałe szlaki wodne oraz urocze miasteczka i wsie przyciągają wciąż nowych żeglarzy. Natomiast Ci, którzy lubią się rozerwać, powinni zajrzeć do portowych tawern, gdzie zabawie towarzyszą szanty, czyli pieśni żeglarskie. Jest to jednak na tyle popularne miejsce, że jeśli poszukujemy także odpoczynku od ludzi, powinniśmy poszukać mniejszych ośrodków. Na południu Polski świetne warunki do uprawiania żeglarstwa posiada Jezioro Solińskie, położone niedaleko Bieszczad. Ze względu na walory krajobrazowe, czystą wodę i mniej skomercjalizowany charakter niż np. Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, również przyciąga wielu żeglarzy. Znajdziemy tutaj niezliczoną liczbę uroczych zatoczek, gdzie możemy cieszyć się przyrodą i samotnością. Innym ciekawym zbiornikiem na południu jest Jezioro Rożnowskie, położone niedaleko 58 vita MEDIUM
numer 9
Nowego Sącza. Nie jest ono tak duże jak Solina, ale w sam raz na weekendowe wypady. Jeśli poszukujemy czegoś bardziej egzotycznego i chcemy wyjechać na dłużej, mamy do dyspozycji liczne oferty czarterów za granicą. Częstym celem staje się Chorwacja. Stosunkowo niedalekie położenie tego kraju, czysta i ciepła woda, piaszczyste plaże oraz oczywiście możliwość pływania po Morzu Adriatyckim przyciągają coraz więcej żeglarzy. Ogromną atrakcją jest występowanie wzdłuż linii brzegowej setek różnej wielkości wysepek i wysp, które urozmaicają żeglugę i sprawiają, że możemy poczuć się prawdziwymi Robinsonami. Chorwacja zapewnia profesjonalną infrastrukturę dla turystów i żeglarzy, a przy tym wiejące tam wiatry nie zaskoczą nas swoją siłą, jak np. na Morzu Bałtyckim, gdzie sztormy występują stosunkowo często. Dalsze rejsy morskie wymagają dużego doświadczenia. Ale i na to jest sposób, gdyż możemy wynająć skipera, czyli osobę która zajmie się prowadzeniem jachtu i obsługą urządzeń znajdujących się na nim. Obecnie istnieje wiele firm zajmujących się organizacją tego typu rejsów. Bezpieczeństwo najważniejsze! Aby nic nie zakłóciło nam odpoczynku pod żaglami, bardzo ważne jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Koniecznie na pokładzie jachtu musi znaleźć się odpowiednia ilość kamizelek asekuracyjnych, czyli tyle ile liczy załoga. Nie musimy mieć ich założonych cały czas, ale przydadzą się w razie pogorszenia warunków pogodowych. Jeśli złapie nas ulewa, powinniśmy założyć sztormiak, czyli nieprzemakalną kurtkę i spodnie. Przebywając dużo czasu na słońcu i obserwując wodę przydadzą nam się okulary przeciwsłoneczne, oczywiście z odpowiednim filtrem. Dobrym rozwiązaniem są sportowe modele, zapewniające stabilne mocowanie na głowie przy gwałtownych ruchach. Poza tym powinniśmy stosować typową ochronę przed słońcem, czyli nakrycie głowy i kremy chroniące przed poparzeniami słonecznymi. Jeśli już odpowiednio przygotujemy się do pływania, nie pozostaje nam nic innego, jak rozwinąć żagle i wypłynąć na szerokie wody. Jak mawiają żeglarze – stopy wody pod kilem!
Joanna Bednarek
sport i rekreacja Tekst: wojciech paszyński
10
niezawodnych sposobów na piękną sylwetkę
fot.dreamstime.com(3)
Na początek najważniejsze… dieta. Co jeść, a czego starać się unikać? Ile razy dziennie? Postawić na dietę tłuszczową czy 1200 kalorii? A może zastosować jeszcze inną?
1. 2.
Najważniejsze są kalorie – postarajmy się ograniczyć nasze posiłki co najmniej o 25 % tego co zwykliśmy jadać.
Unikajmy cukrów i tłuszczy (zwłaszcza smażonych) – ta zasada jest na pozór tak oczywista, że aż wydaje się truizmem. Pamiętajmy jednak o cukrze „zakamuflowanym”, który przyjmujemy nieświadomie – np. w niektórych potrawach, sokach czy keczupie.
Powoli zbliżają się wakacje i wielu z nas nurtuje pytanie… Czy zdołamy przygotować formę na czas? I najważniejsze – jak powinniśmy się do tego zabrać? Wszyscy pragniemy przecież by bez cienia zażenowania i wstydu, a może nawet z dumą, rozebrać się w lipcu na plaży, prawda? Poniżej zestawiłem najbardziej skuteczne i niezawodne sposoby pomagające w osiągnięciu tego celu. 60 vita MEDIUM
numer 9
3.
Starajmy się jeść mało a często, o ściśle wyznaczonych porach – przyśpieszy to nasz metabolizm, przyczyniając się do szybszego spalania tłuszczu.
4.
Wprowadźmy do naszej diety więcej białka! Ryby, chudy twaróg, czy mięso drobiowe to nasi najwięksi sprzymierzeńcy. Unikajmy zaś golonki i schabowego, ale wybierzmy ostatecznie raczej to niż kremówkę czy frytki.
sport i rekreacja Równie ważna jak dieta jest jak wiadomo aktywność ruchowa. Jakie dyscypliny sportowe pomogą nam najskuteczniej pozbyć się niechcianych kilogramów? W jakich porach dnia powinniśmy trenować? Ile razy w tygodniu?
O czym jeszcze powinniśmy pamiętać przystępując do odchudzania? Poniżej zamieściłem jeszcze kilka końcowych uwag
8.
Bądźmy konsekwentni! Nawet minimalna aktywność ruchowa i tylko nieco mniej kaloryczna niż zwykle dieta, ale stosowana konsekwentnie będzie lepsza od zbyt rygorystycznego reżimu diety i ćwiczeń. W drugim przypadku bowiem prędzej czy później wrócimy do starych nawyków, a kilogramy wrócą bardzo szybko, często jeszcze z nawiązką.
9.
Pamiętajmy, że jeżeli interesuje nas efekt trwały, a nie „sezonowy” to będziemy musieli wdrożyć zasady zdrowego odżywania na stałe do naszego życia. Powrót do dawnych nawyków żywieniowych nie będzie już raczej możliwy.
5.
Ćwiczmy aerobowo! Jest to forma ruchu polegająca na długotrwałym (co najmniej pół godziny) wysiłku tlenowym – rower stacjonarny, biegi itd. Ważne jest, żeby ćwiczyć co najmniej pół godziny, bo dopiero po tym czasie organizm zaczyna spalać tłuszcz zapasowy. Istotne jest także tempo, które powinno wynosić nie więcej niż 65 % naszej ogólnej wydolności. [Wzór na prawidłowe tętno: (220-wiek) × 0,65]
6.
Najlepszą porą dnia na trening jest poranek. Wtedy przemiana materii jest najszybsza, więc efektywność ćwiczenia będzie znacznie wyższa.
7.
Nasze treningi wzbogaćmy o chociaż 15-20 minutowe ćwiczenia siłowe (np. z hantelkami), które świetnie wymodelują naszą sylwetkę. Także i panie śmiało mogą stosować ten rodzaj ćwiczeń.
10.
Nie liczmy na cuda. Określmy cel jaki nas interesuje i starajmy się go realizować, ale bądźmy przy tym realistami. Każdy organizm jest inny i inaczej reaguje na trening, poza tym mało kto z nas może poświęcić taką samą ilość czasu na codzienne ćwiczenia, do tego dochodzi jeszcze kwestia temperamentu, stopień zaangażowania itd. Pamiętajmy o tym wszystkim przygotowując plan treningowy.
I to już wszystko. Cała reszta zależy teraz tylko od was. Wystarczy, że wytrwale będziecie stosować się do powyższych zasad, a na efekty długo nie będziecie musieli czekać.
Konkurs!!! Specjalnie dla naszych czytelników przygotowaliśmy konkurs, w którym do wygrania trzy zestawy produktu aquaSlim® ufundowanych przez firmę VITA DIRECT. Aby wygrać należy odpowiedzieć na pytanie*:
Ile litrów wody należy wypijać w ciągu dnia? Prace należy przesyłać na adres redakcja@vitamedium.pl w tytule wpisując AQUA SLIM lub umieścić na naszym fanpage na Facebook-u (www.facebook.com/vitamedium). *Regulamin konkursu na stronie www.vitamedium.pl
Suplement diety aquaSlim® to kompozycja wyjątkowych składników w maksymalnych dawkach. Pomaga pozbyć się tkanki tłuszczowej bez efektu jo-jo. Teraz dostępny w dwóch nowych wersjach smakowych: orzeźwiającej cytryny i odświeżającej mięty. numer 9 vita MEDIUM 61
różności
Zbadajswoje iq Test 1 1 Test
Znajdź początkowe pole i poruszaj się po sąsiadujących ze sobą kwadratach, poziomo lub pionowo, ale nie ukośnie, aby odczytać słowo złożone z dwunastu liter. Każdej litery możesz użyć tylko raz. Jakich liter brakuje?
jdź początkowe pole i poruszaj się po sąsiadujących ze sobą kwadratach, poziomo Znajdź początkowe i poruszaj się po sąsiadujących ze sobą 482:34 pionowo,1.ale nie ukośnie, abypole odczytać słowo złożone z dwunastu liter. Każdej litery poziomo lubbrakuje? pionowo, ale nie ukośnie, aby odczytać 5. Którą z poniższych par liczb łączy taka sama zależność jak esz użyćkwadratach, tylko raz. Jakich liter I słowo złożone z dwunastu liter. N Każdej litery możesz użyć tylko raz. powyższe liczby? M D I 1 Jakich liter brakuje? A. 218 : 24 P E B. 946 : 42 C. 687 : 62 I N I N D. 299 : 26 E. 749 : 67
M D
I
P
E
Znajdź dwa podobne słowa, które oznaczają:
I
2
6. DRWIĆ ma się do SZYDZIĆ jak PRZEKOMARZAĆ ma się do:
N
A. ŻARTOWAĆ B.DROCZYĆ C. CHWALIĆ D. ROZŚMIESZAĆ E. OBMAWIAĆ
jednostkę nawodną / przykrycie głowy
2. Znajdź dwa podobne słowa, które oznaczają:
jednostkę nawodną/ przykrycie głowy
7. Które z poniższych słów nie pasuje do pozostałych?
Jaka liczba powinna zastąpić znak zapytania?
jdź dwa 3. podobne słowa, którezastąpić oznaczają: Jaka liczba powinna znak zapytania?
jednostkę nawodną / przykrycie głowy
8. Jeśli podzielisz 552 przez 1/4 , a następnie podzielisz wynik przez połowę pierwotnej liczby to jaką uzyskasz odpowiedź?
4. a liczba powinna zastąpić znak zapytania?
Podobają Ci się łamigłówki?
36
Znacznie więcej znajdziesz w książce:
ma si ę do
"Sprawdź swoje IQ"! Możesz ją zamówić w księgarni internetowej:
jak
A
ma si ę do
B
C
D
www.rodziceidzieci.pl E
wydawnictwo:
36 1. PODMIENIENIE brakujące litery to O,E oraz E 2. Barka i burka 3. 15 (górna x lewa) + prawa = środkowa (7*8)[56]+15=71, (6*9)[54]+19=73
(9*6)[54]+13=67 4. E Żadna z figur, które znajdują się na tej samej pozycjiw obu prostokątach, nie zostaje przeniesiona dalej, a figury zmieniają się z trójkątów w
3
A. SZEŚCIAN B. KWADRAT C. KULA D. WALEC E. OŚMIOŚCIAN
okręgi i odwrotnie. 5. B (946 : 42) Rozbij lewą liczbę: (pierwsza cyfra x druga cyfra) + trzecia cyfra = prawa liczba (9 x 4)[36] + 6 = 42 6. Droczyć - synonim „przekomarzać”,
podobnie jak „drwić” jest synonimem „szydzić” 7. Kwadrat - figura, pozstałe to bryły 8. 8 552 / 1/4 = 2208; 2208 / 276 (połowa 552) = 8
vita MEDIUM numer 9 62 Źródło: J.Bremner, P.Carter, K.Russell „Sprawdź swoje IQ. Ponad 500 testów sprawdzających Twój iloraz inteligencji”, Wydawnictwo KE Liber, wszystkie prawa zastrzeżone.
różności
Porady prawne Na pytania czytelników odpowiada Adam Czaja, mgr prawa i administracji
Uważam, że powinina Pani zacząć od wizyty w PINB i wglądu do akt sprawy oraz rozmowy z jego kierownikiem. Jako strona ma Pani również prawo żądać wydania uwierzytelnionego odpisu decyzji z akt sprawy, co urząd może uzależnić od złożenia w tym przedmiocie stosownego podania oraz uiszczenia opłaty skarbowej za każdą stronę uwierzytelnionej kopii. Po zapoznaniu się z podstawą prawną i uzasadnieniem decyzji oraz innymi dokumentami z akt sprawy można będzie sformułować właściwe zarzuty dotyczące nałożenia grzywny. Pierwszym i prawdopodobnie najszybszym ze sposobów załatwienia sprawy powinien być wniosek o wznowienie postępowania zakończonego kwestionowaną decyzją, podając jako podstawę wznowienia dowiedzenie się przez Panią- o nowych okolicznościach faktycznych i prawnych, nieznanych Powiatowemu Inspektorowi w chwili wydawania decyzji o grzywnie. W tym wypadku Nadzór Budowlany powinien wydać nową decyzję uchylającą grzywnę i zwrócić PanI wyegzekwowaną kwotę wraz z należnymi odsetkami ustawowymi. Jako drugi sposób odzyskania pieniędzy proponuję złożenie wniosku do Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego „o stwierdzenie wydania decyzji o nałożeniu grzywny z rażącym naruszeniem prawa” przez organ pierwszej instancji. Po wydaniu takiej decyzji stronie przysługuje powództwo o odszkodowanie od Skarbu Państwa w trybie cywilnym.
64 vita MEDIUM
numer 9
„Moja sąsiadka pracująca zaczęła w maju prowadzić roboty na elewacji swojego domu. Robotnicy kuli i pylili mi na działkę przez cały miesiąc. Zwracałam wielokrotnie uwagę sąsiadce ale nic to nie dawało. Wiedziałam, że roboty były nielegalne, więc zgłosiłam skargę do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego (PINB). Miesiąc później przyjechał na kontrolę kierownik Marian W. Widziałam z mojej strony tylko tyle, że sąsiadka wpuściła ich do środka. Miesiąc później dostałam pismo, że nie wykryto żadnych nieprawidłowości. Sąsiadka śmiała się ze mnie, że mogę sobie donosić ile chce i nic jej nie zrobią. Trzy dni temu byłam w galerii handlowej w Krakowie z moją siostrą, gdzie zobaczyłam kierownika Mariana W. wraz z moją sąsiadką. Robili zakupy, śmiali się, całowali się itd. Nawet mnie nie zauważyli, kiedy zrobiłam im zdjęcie telefonem… Czy ważny urzędnik państwowy może się tak zachowywać? Mam wątpliwości co do wyników jego kontroli…”pisze Pani Marzena Szanowna Pani, sfera życia osobistego oraz intymnego człowieka jest chroniona przez prawo cywilne. Jest tak również w przypadku osób pełniących funkcję kierowników urzędów państwowych dlatego polecam Pani ostrożność w opowiadaniu o tej sytuacji i pokazywania zdjęcia osobom trzecim. W opisanym przypadku mogło dojść do poważnego konfliktu interesów, z jednej strony życia osobistego Mariana W. z jego obowiązkami służbowymi jako kierownika PINB na podstawie ustawy Prawo budowlane. Jeżeli uważa Pani, że relacja sąsiadki z funkcjonariuszem publicznym miała wpływ na jego czynności urzędowe i bezstronność, przysługuje Pani prawo zwrócenia się ze skargą do Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego wraz z prawem żądania wyłączenia od udziału w sprawie robót budowlanych sąsiadki kierownika W. Po uznaniu skargi za zasadną, na kontrolę do sąsiadki przyjedzie kierownik innego PINB-u wyznaczony przez Inspektora Wojewódzkiego, o czym zostanie Pani poinformowana na piśmie. Jeżeli jednak skarga okaże się niezasadna a wniosek o wyłączenie nie zostanie uwzględniony, powinna Pani niezwłocznie usunąć zdjęcie sąsiadki i jej amanta, tak, aby nie narazić się na odpowiedzialność cywilno-prawną z tytułu naruszenia ich dóbr osobistych.
fot. PhotoXpress(4)
„Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nałożył na mnie grzywnę w wysokości 5 000 zł za samowolne wykonanie prac remontowych i przebudowy garażu bez zgłoszenia. Stało się to oczywiście w wyniku „uprzejmego donosu” sąsiada. Zdenerwowana potargałam decyzję. Komornik zdążył już ściągnąć pieniądze z mojego konta. Kolega z technikum - budowlaniec z 20-letnim doświadczeniem powiedział mi, że na docieplenie garażu nie trzeba z żadnych zgłoszeń, i że na pewno grzywnę nałożono bezprawnie. Chcę odzyskać pieniądze ale nie bardzo wiem jak się do tego zabrać…” pisze Pani Weronika.
różności „Na początku sierpnia 2010 roku złożyłem w Wydziale Architektury Urzędu Miasta K. wniosek o wydanie pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego. Z robotami chciałem ruszyć już na początku marca następnego roku, wiec postarałem się, żeby mój wniosek zawierał wszystkie załączniki oraz bezbłędny projekt budowlany (sprawdzony przez dwóch niezależnych architektów). Nie rozumiem tych urzędników… Doszukiwali się literówek w każdym dokumencie i szukali dziury w całym, a co najgorsze raz na dwa miesiące wyznaczali nowy termin załatwienia sprawy. Straty jakie ponoszę z powodu tego przewlekania liczę już na dziesiątki tysięcy złotych i mam na to dokumenty. Czy jest jakiś sposób na przyspieszenie mojej sprawy i ukaranie niemrawych urzędników?” pyta Pan Marian. Każda sprawa tocząca się przed urzędem powinna być załatwiona w terminie miesiąca, lub w dwóch miesięcy, jeżeli jest skomplikowana. W rzeczywistości niestety trwa to o wiele dłużej, szczególnie w przypadku spraw budowlanych. Urząd może w formie zawiadomienia wyznaczyć nowy termin załatwienia sprawy. Nie ma prawa jednak dowolnie wyznaczać nowych terminów i przewlekać sprawę w nieskończoność, ponieważ każde przedłużenie terminu musi być uzasadnione: stanem skomplikowania sprawy, koniecznością uzyskania opinii i uzgodnień oraz kolejnością czynności wyjaśniających. Zanim napisze Pan stosowne pismo proponuję, żeby skorzystać z prawa wglądu do akt sprawy. Może Pan również pójść do Architektury zaopatrzony w aparat cyfrowy i zrobić zdjęcia wszystkich dokumentów z akt Pańskiej sprawy. Oczywiście rozmowa z urzędnikiem prowadzącym sprawę może również okazać się bardzo istotna dla szybszego wydania decyzji. Jeżeli podejrzenia o odwlekanie wydania decyzji okażą się uzasadnione, powinien Pan napisać skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania do właściwego Wojewody z podaniem okoliczności faktycznych - skonfrontowanych z dokumentami spraw, w szczególności z uzasadnieniami zawiadomień o wyznaczeniu nowego terminu załatwienia wniosku. Tu bardzo przydatne mogą być zdjęcia tych dokumentów. W przypadku pozytywnego załatwienia skargi przez Wojewodę będzie mógł Pan dochodzić z tego tytułu odszkodowania od Skarbu Państwa. Winni urzędnicy mogą ponieść natomiast odpowiedzialność dyscyplinarną oraz majątkową do wysokości ich rocznego wynagrodzenia
Masz pytania do naszego prawnika? Skontaktuj się:
adam.czaja@vitamedium.pl
lub
504 902 722
Najciekawsze pytania wraz z odpowiedziami opublikujemy na łamach
vita
numer 9 vita MEDIUM 65
różności
Baran 21.03.-20.04. Samotne barany mają szansę znaleźć swą drugą połówkę, zaś te będące w stałym związku poczują się jak na pierwszej randce. Wykorzystaj więc początek sezonu kawiarniano-ogródkowego, by zawrzeć nowe znajomości lub spędzić trochę czasu z miłością swego życia. To także dobry czas na odrobinę sportu – spędź ciepłe dni na świeżym powietrzu.
Nadchodzący czas nie będzie dla ciebie najłatwiejszy. Przyznaj jednak, że sam trochę się o to prosisz, beztrosko ufając wszystkim i powierzając im swoje tajemnice. Z drugiej strony masz duże szanse, by wyjść zwycięsko z tej przykrej sytuacji. Pomoże ci w tym ktoś, po kim się tego nie spodziewasz. To doskonały moment, by zawrzeć przyjaźń. I to na całe życie!
RAK 22.06.-22.07.
Dla Raka będzie to okres szczególnie dobry pod względem zawodowym. Wreszcie twój upór zostanie nagrodzony i otrzymasz upragnioną posadę. Jeśli już taką masz, jest wielka szansa na podwyżkę. I nie bądź skromny – to wcale nie pomyłka, lecz nagroda za entuzjazm i pracowitość. W miłości gorąco, coraz goręcej….
SKORPION 23.10.-22.11.
Dla Skropiona to doskonały czas na… poparzenie słoneczne. Tak więc dbaj o siebie i przeproś się z kremem z mocnym filtrem UV. To on będzie twoim najwierniejszym towarzyszem przez najbliższe tygodnie. Poza tym warto poświęcić chwilę na spotkania rodzinne. Zobaczysz, jak wiele zmieniło się w życiu twoich bliskich.
KOZIOROŻEC 22.12.-20.01. Będziesz miał mnóstwo wolnego czasu. Twoja ciężka praca i umiłowanie porządku popłaciło. Nadchodzi doskonała okazja, by oddać się swojemu hobby. I nie miej wyrzutów sumienia, że za bardzo skupiasz się na przyjemnościach. Uwierz, być może miłość do ogrodnictwa czy wędkowania już wkrótce okaże się kartą przetargową w ważnym przedsięwzięciu.
LEW 23.07.-22.08.
Opanuj nerwy i postaraj się żyć w dobrych stosunkach z rodziną i przyjaciółmi. Zamiast dać się ponieść emocjom i narzekać na okrutny los, skup się na sposobie rozwiązania problemów. Zdziwisz się, jak wielu ludzi zechce ci pomóc. Pozytywne nastawienie zaowocuje. Zobaczysz, wszystko okaże się mniej skomplikowane niż na początku wyglądało.
WAGA 23.09.-22.10. Pozwól sobie na odrobinę szaleństwa. Przez jakiś czas nie myśl o innych i skup się na sobie. Nadchodzący miesiąc będzie również doskonały na decyzje dotyczące zmian zawodowych. Praca za biurkiem cię nudzi? Może trzeba ją zmienić na inną? Przemyśl, czy rzeczywiście jest sens uciekać od marzeń i zadowalać się tym, na co akurat się wpadło.
BYK 21.04.-22.05.
WODNIK 21.01.-19.02.
Czekają cię sukcesy w życiu zawodowym i porażki w prywatnym. Nie załamuj się! Twój obiekt uczuć okazał się niegodny zaufania? To dobrze, że dowiedziałeś się o tym teraz! Dzięki zarobionym w pracy pieniądzom spędzisz fantastyczny urlop w gronie przyjaciół. Przed końcem wakacji będziesz wdzięczny, że wszystko potoczyło się tak, a nie inaczej.
W następnym numerze dodatek specjalny: zdrowe serce Cukrzyca a choroby serca Wszystko o nadciśnieniu tętniczym Dieta zdrowa dla serca Zwalczamy cholesterol ...i wiele innych!
66 vita MEDIUM
numer 9
vita
BLIŹNIĘTA 23.05.-21.06.
Ból głowy? Osłabienie? Tak, to twoja wizytówka na nadchodzący miesiąc. Postaraj się temu zapobiec i zadbaj o zdrowie już dziś. Pamiętaj, że praca to nie zajęcie całodobowe – należy też odpoczywać, inaczej w krótkim czasie odczujesz skutki życia w biegu. Zadbaj o zdrowie, wysypiaj się, odpowiednio się odżywiaj i spędzaj dużo czasu na świeżym powietrzu.
PANNA 23.08.-22.09.
Być może zauważyłeś, że ostatnio mniej czasu poświęcasz swojemu rozwojowi zawodowemu? To prawda, iż powiew lata mierzwi włosy, ale najwyższy czas skupić się na rzeczach poważnych, inaczej ten miesiąc może okazać się nieprzyjemny. Za to nie będziesz miał żadnych problemów ze zdrowiem, a kontakty z przyjaciółmi nie ucierpią ani trochę.
STRZELEC 23.11.-21.12.
Nadchodzący miesiąc upłynie ci pod znakiem miłości. Samotne Strzelce nawiążą nowe, interesujące znajomości, zaś te pracujące nad powiększeniem rodziny, doczekają się radosnej nowiny. To będzie czas pełen emocji i wzruszeń. Pod koniec miesiąca czeka cię miła niespodzianka – nigdy nie wiadomo, co po głowie chodzi Bliźniakowi.
RYBY 20.02.-20.03.
Ten miesiąc utuczy twój portfel. Pozwól sobie na odrobinę szaleństwa, postaraj się jednak nie wydać wszystkiego, co masz. Słodkiej beztrosce pomogą doskonałe samopoczucie i świetne kontakty z przyjaciółmi. Zawiązane znajomości będziesz mógł wykorzystać na gruncie zawodowym. To zdecydowanie pomyslny okres dla Ryb.
A także: Po co mi żelazo? ABC problemów trawiennych Czy mycie zębów może być szkodliwe? Zdrowie płynące z ryb czyli kwasy omega-3 Ciekawostki: tajemnice zapachów Podróże: Mongolia
„ Izolatka. Mroczna, ciemna - tę półkulę spowiła już noc. Szpitalne łóżko, na nim sylwetka mężczyzny. Postać jest naga, szczupła, lecz żylasta, o świetnej definicji mięśni. Wpatrzona w zakratowane okienko. Przenikliwe spojrzenie, zmarszczone czoło, zaciśnięte mocno pięści i mięsiste usta. Włosy długie, sięgające ramion, kasztanowate. Skóra alabastrowa i idealnie gładka - skutek braku odpowiedniego nasłonecznienia i swoiście rozumianej walki z nadmierną potliwością. W pomieszczeniu cicho, przeraźliwie cicho, aż
Wkrótce w sprzedaży w księgarniach. Zamów już teraz w promocyjnej cenie:
12,99 zł tel.: +48 518-293-754
bez recepty
g DAWcE 25m W E c s L O P JEDynA W
Biuro handlowe ELJOT ul. Dereniowa 6 02-776 Warszawa tel. 022 643-01-71
www.eljot.pl
Wskazania:
uzupełnia braki naturalnego DHEA opóźnia procesy starzenia korzystnie wpływa na sen poprawia stan zdrowia i podnosi jakość życia zwiększa odporność na stres zapobiega depresji i innym uciążliwym objawom braku DHEA
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.