Vita Medium 12

vita wydanie bezpłatne numer 12 (1/2012) issn 2081-5107

nasz wywiad

ARTUR

zdrowie ** * *

DZIURMAN AKTOR

Uwaga na napoje gazowane Opryszczka - co musisz wiedzieć?

Stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia Badania okresowe

dodatek specjalny Piękny uśmiech zdrowie

*

uroda

*

sport i rekreacja

*

podróże

*

rozrywka

*

wywiady

*

porady

Syrop Hedelix

®

zalecany w przypadku nawet silnego kaszlu. (przy przeziębieniach bądź przewlekłych stanach zapalnych oskrzeli)

• Rozrzedza wydzielinę w oskrzelach • Stymuluje i ułatwia odkrztuszanie • Uspokaja zmęczone kaszlem drogi oddechowe • Nie stwierdzono interakcji z innymi lekami

Szczególnie polecany dla: dzieci, nie zawiera alkoholu ani konserwantów

alergików i diabetyków, nie zawiera barwników i cukru wszystkich pacjentów zainteresowanych naturalną formą terapii więcej informacji na:

www.hedelix.pl

Wyciąg z liści bluszczu pospolitego (Hederae helicis extractum spissum) 100 mg/5 ml, syrop Skład leku: 100 ml syropu zawiera: 0,8 g wyciągu z liści bluszczu pospolitego (hederae helicis extractum spissum).

Wskazania do stosowania: środek wykrztuśny w kaszlu, w szczególności w stanach zapalnych dróg oddechowych i leczeniu objawowym przewlekłych stanów zapalnych oskrzeli.

Przeciwskazania: nadwrażliwość (uczulenie) na substancję czynną lub którykolwiek składnik preparatu, zaburzenia syntezy bursztynianu argininy (zaburzenie przemiany materii w cyklu mocznikowym), występowanie wrodzonej nietolerancji fruktozy.

Dostępny w aptece bez recepty.

R/3676

Krewel Meuselbach GmbH Krewel str. 2, D-53783 Eitorf

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

na okładce

Artur Dziurman Aktor, reżyser Fot. grzegorz kozak

vita spis treści DODATEK SPECJALNY piękny uśmiech

40 Co za dużo to niezdrowo rzecz o złych nawykach 41 Dziecko u dentysty wizyta nie taka straszna

szczególnie polecamy dlaczego gardło boli s.14

42 Dieta zdrowa dla zębów lek. stom. Ewa Ryszka 43 Nadwrażliwość zębów w zimie daje się we znaki!

44 Higiena jamy ustnej lek. stom. Ewa Ryszka 46 Wszystko o implantach dr med. Renata Gąsiorowska

u ginekologa - praktyczne porady s. 22

47 Paradontoza dr med. Renata Gąsiorowska

32 Babcine metody na przeziębienie 33 Naucz się koncentracji 36 Uwaga na napoje gazowane!

38 Stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia

uroda

50 Karnawałowy makijaż 51 Fotodepilacja 53 Pielęgnuj swoje ciało zimą 56 Zjawiskowe piękno wymaga przygotowań

sport i rekreacja

58 Ćwiczenia na klatkę piersiową

zdrowie

60 Annaberg

14 Dlaczego gardło boli?

64 Transylwania

16 Dieta w zgodzie z cyklem jak przygotować się na bal? s. 56

18 Gdy boli siedzenie

Annaberg s. 60

podróże

12 Diagnostyczne źyczenia noworoczne dla mężczyzn

20 Stewia - bezkaloryczna słodycz 22 U ginekologa - praktyczne porady

różności

5

Felieton

8

Nasz wywiad

38 Historia medycyny 64 Porady prawne 66 Horoskop

26 Badania kontrolne 27 Dobre bakterie - probiotyki 28 Opryszczka dobre bakterie - probiotyki s. 27

29 Dobre krzesło z Płocka

Użyj kodu

i zobacz wszystkie nasze numery online!

vita

Słowo wstępne od redakcji Badania pokazują, że najczęściej łamiemy nasze postanowienia noworoczne już w pierwszym tygodniu stycznia. Przed końcem miesiąca próbujemy wyrzucić z pamięci fakt, że cokolwiek sobie postanawialiśmy - złamanie obietnicy danej samemu sobie zdecydowanie źle wpływa na nasze samopoczucie. Ale ja nie o tym.

Mój ulubiony Redaktor Naczelny (prowadzi on konkurencyjną gazetę o zdrowiu) nie ustaje w swoich wysiłkach i tradycyjnie raczy mnie i wszystkich innych swoich czytelników wierszami. Przy okazji setnego numeru gazety, podzielił się we wstępniaku pewną smutną refleksją - że kiedyś mu zależało, a teraz już mu nie zależy, bo i tak nikt nie czyta. Jeśli redaktor dzieli się na łamach gazety taką myślą i to w setnym numerze (!), to nie jest dobrze. Dlatego życzę Redaktorowi więcej wiary w siebie i swoich czytelników.

A skoro już przy wierze jesteśmy. Z dumą oddajemy w Twoje ręce 12. numer Vita Medium wierząc, że jego lektura sprawi Ci przyjemność i umili czas. Gorąco zachęcam do przeczytania wywiadu z Arturem Dziurmanem - etatowym czarnym charakterem polskiego kina, od lat prowadziącym teatr, w którym grają osoby niewidome.

Szczególnie polecam także 3 teksty z cykli, które na stałe wpiszą się w nasze łamy Historia Medycyny (w tym numerze piszemy o Mezopotamii), Sekrety Makijażu (bierzemy na tapetę makijaż karnawałowy) i Bądź Fit z Vita Medium (opisujemy ćwiczenia na plecy). W numerze nie zabraknie także artykułów o zdrowiu i urodzie, porad prawnych, podróży i horoskopu. Życzę przyjemnego czytania i zachęcam do kontaktu z naszą redakcją (redakcja@ vitamedium.pl). Najciekawsze maile zostaną nagrodzone.

Dorota Czyż redaktor naczelna Vita Medium Marsz Diabetyków z Przyjaciółmi w Krakowie

Vita Medium uczestniczyło w dorocznym Marszu Diabetyków z Przyjaciółmi.

13 listopada, wraz z tysiącami ludzi przybyłych z całej Polski, przemaszerowaliśmy dookoła Rynku Głównego w Krakowie. Specjalnie na tę okazję przygotowaliśmy wydanie specjalne Vita Medium, które rozdawaliśmy bezpłatnie wszystkim uczestnikom obchodów.

W przyszłym roku też będziemy z Wami! internet w Służbie diab etykom rozmowa z Jerzym magi założycie lem portalu erą, moJacukr zyca.org

„Słodkie” dziec ko - o prob dzieci chor ych na cukr lemie zycę rozmawia my z diabetologiem dr Joanną nazim i pediatrą

vita o fundacJi, która Skup ia naJmłodS zych diabetyk Się na dzieciach ach i młod z moniką zama zieży - rozmawiamy rlik, prezeSem

o tym Jak praw idłowo kontrolo wać SpoSób zdro cukrzycę i w Jaki wo Się odży piSze dr hab. wiać tomaSz klup a

vita medium - czasopismo poczekalniane promujące zdrowie i urodę

Wydawca: JB Company, Plac Szczepański 3/8 IVp., 31-511 Kraków Redaktor naczelna: Dorota Czyż Adres redakcji: Plac Szczepański 3/8 IVp., 31-511 Kraków e-mail: redakcja@vitamedium.pl Zdjęcia: Grzegorz Kozak, Stock.XCHNG, PhotoXpress, WikiMedia, Dreamstime, Shutterstock Zespół redakcyjny: Tatiana Szurlej, Joanna Bednarek, Anna Kudra, Wojciech Paszyński, Michał Wróblewski, Anna Turek, Bartłomiej Pałacki, Bartosz Kołodziejczyk, Michał Sroczyński Reklama: reklama@vitamedium.pl, Michał Pieczara tel. 512-194-653, michal.pieczara@vitamedium.pl Projekt graficzny: Aleksandra Klusińska Skład i łamanie: Aleksandra Klusińska, Dorota Czyż Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń reklamowych i innych publikacji nie stanowiących treści odredakcyjnej.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, oraz zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, korekty i edycji otrzymywanych materiałów.

zapraszamy na naszą stronę internetową

wydanie sp ecjalne na Światowy dzień cukr zycy w numerze

także: powikłan ia oczne cukr przepiSy na zycy, pySzne dani diabetyków a dla

175 mln

diabetyków na świecie Fot. photoxp ress.com

wc

ztery oczy o cuk rzycy

rozmowa z prof. zw. dr hab. med. byłym kiero Jackiem Siera wnikiem kate dzkim, wieloletn im (1987-1991 dry i kliniki chorób meta i 2001-2007) członkiem prezeSem zarz bolicznych uniwerSy european diabeteS polic tetu Jagie ądu głównego llońSkieg y group polSkiego o towarzyS szybkim tempie twa diabetol taki program ogicznego, dziś nie został lekowy jednak on do

W zeszłym roku pytałam Pana skiej diabetologii o kondycję pol. Czy coś się Czy jest jakiś postęp? Moim zmieniło? zdanie wiło się nic. Rok wprowadzon lanie insuliny temu mówiłem, m nie popra- Świat idzie y. przez komór refundację długo do przodu, a że walczymy ki beta, poprze śladowanie o my stoimy dokład z na- nie refund nowych. I tych działających analogów insuli- w tym samym miejscu.. nie przewodu naturalnego mechanizmu ują tych leków!

W rozmo analogów nie działania roku nie porusz pokarmowego czyć. Była zresztą udało się wywal yliśmy tematu wie z zeszłego zmów. Drugi – to jeden z - ków. Najbar mechanito leki, które one wprowadzon jeszcze nadzieja – miały dziej zaawansowa nowej grupy le- snych A jaki będzie być e hormonów przew hamują rozpad właskutek wprow na, to leki z grupy tuż przed nowym na listę refundacyjną, jednak inkretynowej. W leczen prawa farma adzenia noweg odu pokarm to tak zwane iu cukrzycy ceutycznego rokiem zostały o owego, są to istotny postęp gliptyny. Mają typu 2 jest ? kreślone. Pani Nowe zasady . Leki inkret one taką zaletę, stosuje minister w ramac one z listy wy- zasadz będą obowiązywa się je doustn ynowe działaj ie hormonów że ty i poniekąd h rekompensaie. W przypa ć od 1 styczn przewodu pokarm ą na sprzyjają one na otarcie łez, dku analogów Nikt z nas – ani producenci, ia. stymulującyc redukcji wagi, zaproponowa zwany progra ani ministerstwo owego tym h wydzie bardziej pacjen czynnikiem dla ła tak paraty co jest istotny m lekowy. Miał lanie insulin ,a t do końca nie y. Są to prem będzie osób z cukrzy odpowiednio on polegać na że Narodowy wiedzą, jakie skutek tych gliptyny są obojęt cą typu 2. Z tym, szym zmodyfikowa Fundusz Zdrow nowych uregul kolei ne, o dłużdziałan leczenie grupy ia śnie sprzedaży W Polsce Agenc ne dla masy ciała. pacjentów wybra finansowałby zastrzyków iu. Są dostępne w dwóch i refundacji leków. owań odnoja Oceny Techn stawie bardzo formach: nych oraz czymy nych doustn Skutki na dopier podściśle określonych ej. ologii zobao pod koniec wydała pozyty dowisko diabet stycznia, wna opinię odnoś Medycz- wa się w miarę wości i celowo ologiczne opraco wskazań. Śro- Czyli jest nie możliunormuje. Natom gdy ta spraści to dawanie wędki wało w bardzo iast możemy to ministerstwo refundacji tych leków, a mimo już teraz przewidzieć, zamiast ryby?

W pewnym że cena pasków nadal nie umieś sensie tak. Stymu wzrośnie. refundacyjne ciło ich na liście Teraz wchodzą kolejne, luje się wydzie j. nowe, fascyn my nadal nie - nym z dwóch Powiem więcej – jesteśm ujące leki, a mamy refund y jedczy trzech krajów owanych rzeczy w Europie, które re powinny być szerok , któo dostępne dla >>>>>>>> doko diabetyńcze

nie na Stro nie 3

vitamedium.pl Na naszej stronie internetowej wszystkie dotychczasowe artykuły, wydania elektroniczne, dużo konkursów z ciekawymi nagrodami.

http://www.facebook.com/vitamedium

Znajdź nas na

Najświeższe informacje oraz jeszcze więcej konkursów na naszej stronie na Facebooku.

express

czyli informacje w skrócie

Mniejsza ilość snu, oglądanie telewizji podczas posiłków i mniej czasu spędzanego na zabawie – to czynniki, które mają bardzo duży wpływ na to, że współczesne dzieci są otyłe.

Najnowsze badania wykazały, że sen i waga ciała są ze sobą powiązane. Dzieci śpiące mniej niż 9 godzin na dobę były dwukrotnie bardziej narażone na nadwagę niż dzieci, które przesypiają 11 godzin w ciągu doby. Badaniom poddano 16 tysięcy dzieci w wieku 2-9 lat z ośmiu europejskich krajów.

Okazało się, że im bardziej na północ kontynentu, tym dłużej dzieci śpią a co za tym idzie – są szczuplejsze. Naukowcy dowiedli także, że ilość czasu spędzanego przed telewizorem, a zwłaszcza spozywanie posiłków podczas oglądania telewizji, wpływa na preferencje smakowe u dziecka – im więcej dziecko ogląda telewizji, tym bardziej smakują mu produkty tłuste, z dużą ilością cukrów. Źródło: EUFIC Owoc kiwi obniża ciśnienie, a co za tym idzie, zapobiega chorobom serca – wykazali naukowcy ze Szpitala Uniwersyteckiego w Oslo. Badaniom poddano 118 osób cierpiących na nadciśnienie, średnia wieku w badanej grupie wyniosła 55 lat.

Każda z osób musiała codziennie zjeść 3 kiwi.

Okazało się, że włączenie tych owoców do codziennej diety pozwala na obniżenie ciśnienia skurczowego o średnio o 3,6 mmHg. Te zaskakujące wyniki badań staną się punktem wyjścia do kolejnych, przeprowadzanych w przyszłości na znacznie większą skalę. Źródło: Interia.pl

Noworoczne rzut babskim okiem na świat, czyli felieton

postanawianie odwrotne

Osobiście nie lubię postanowień noworocznych. Oczywiście, co roku obiecuję sobie różne rzeczy, ale mają one raczej charakter pobożnych życzeń, np. będę czytać więcej książek, zapiszę się na siłownię, pojadę na zasłużone wakacje, znajdę sobie nowe hobby. Z moich obserwacji wynika, że udaje się je spełniać tylko częściowo, np. zapisuję się na siłownię, ale nie uczęszczam na nią regularnie. Albo czytam więcej książek, choć najczęściej polega to po prostu na tym, że powracam do moich ulubionych lektur. Znajduję sobie nowe hobby, owszem, ale traktuję je dość pobieżnie, a zasłużone wakacje sprowadzają się do weekendowego wyjazdu do Krynicy.

Z najnowszych badań wynika, że najczęstszym noworocznym postanowieniem jest odchudzanie się. Problem polega jednak na tym, że na diecie wytrzymuje zaledwie co piąta osoba. Nie jest łatwo z dnia na dzień zmienić swoje przyzwyczajenia, tym bardziej że w odchudzaniu poza samą dietą ważna jest także codzienna dawka ruchu. Zanim skończy się styczeń, połowa odchudzających się osób nie wytrzymuje i zjada tabliczkę czekolady albo pozwala sobie na nocną wizytę w przydrożnym fast-foodzie.

Dlatego mam propozycję już na przyszły rok. Skoro wiemy, że nie potrafimy dotrzymać postanowień noworocznych, postanawiajmy rzeczy na odwrót. Przykładowa lista mogłaby wyglądać następująco: „Zgrubnę, będę mieć bałagan w pokoju, znajdę sobie nowe używki, nie znajdę lepszej pracy, będę więcej czasu spędzać przed telewizorem, będę wydawać pieniądze na bzdury, będę jeść więcej słodyczy w ogólności, a czekolady w szczególności”. Być może tak sformułowane postanowienia umożliwią nam otrzymanie efektu odwrotnego. A jeśli nie, to przynajmniej nie będziemy cierpieć w styczniu na depresję z powodu ich niespełnienia.

Anna Turek

numer 12 vita MEDIUM 5

Fragment ksiązki „Na sygnałach” - Pogotowie w anegdocie Autor: Lek. med. Jakub Waltoś, specjalista ginekolog i położnik, przez dziesięć lat pracował w Krakowskim Pogotowiu Ratunkowym jako lekarz wyjazdowy. Obecnie starszy asystent oddziału ginekologiczno-położniczego Szpitala MSWiA w Krakowie.

Wylew Wywiad w języku lekarskim, to wszystko to, czego dowiadujemy się od pacjenta na temat jego aktualnych dolegliwości, przebytych schorzeń, innych chorób na które choruje oraz wszystkie pozostałe fakty, pomocne w postawieniu prawidłowej diagnozy. Stare lekarskie powiedzenie mówi: "Dobrze zebrany wywiad, to połowa diagnozy". Jest w tym wiele racji, szczególnie gdy nie mamy możliwości wykonania żadnych badań dodatkowych (takich jak RTG, USG, czy badania laboratoryjne).

A prawidłowe zdiagnozowanie choroby, to oczywiście rzecz najważniejsza. Od naszej diagnozy bowiem zależy dalsze postępowanie z chorym. Warto tu też wspomnieć, że są sytuacje, gdzie mimo bardzo podobnych objawów w grę wchodzą zupełnie różne schorzenia i zupełnie inne leczenie. W takich przypadkach źle postawiona diagnoza wstępna może (choć na szczęście nie musi), mieć fatalne następstwa dla pacjenta.

Istnieją też pewne przypadki, gdy opisu dolegliwości nie da się uzyskać bezpośrednio od pacjenta. Do takich pacjentów, od których wiele niestety dowiedzieć się nie da, należą małe (jeszcze nie mówiące) dzieci, osoby głęboko upośledzone lub nieprzytomne oraz przypadki, gdy jednym z objawów choroby jest utrata mowy (zarówno ruchowa, gdy pacjent rozumie, a nie może powiedzieć, jak i czuciowa, gdy pacjent mógłby odpowiedzieć, ale kompletnie nie rozumie CO się do niego mówi!). Tak właśnie bywa przy uszkodzeniach mózgu, najczęściej zresztą przy udarach. A te ostatnie są jednym z częstych przypadków w pogotowiu...

Sobota wieczorem, okolice Krzeszowic, wezwanie do nieprzytomnego mężczyzny znalezionego na skraju drogi.

Po przybyciu na miejsce, zespół zastaje starszego, mocno ubłoconego dziadka leżącego na poboczu. Lekarz usiłuje ocucić pacjenta i uzyskać od niego jakieś informacje. Bezskutecznie. Pacjent bełkocze coś zupełnie bez sensu, głos ma chrapliwy a zgłoski jakie wydaje, w żaden sposób nie układają się w jakikolwiek zrozumiały wyraz. Lekarz sprawdza odruch źreniczny i szerokość (równość) źrenic. Ogląda twarz pacjenta szukając niedowładów. Nie znajduje nic charakterystycznego, co jednak nie eliminuje możliwości wylewu. W końcu poleca ułożyć pacjenta na noszach i wezwać "R-kę".

Jako rozpoznanie podaje "wylew".

Po kilkunastu minutach przyjeżdża "R-ka".

Doktor z "wypadkowej" referuje przypadek kończąc słowami: – ...no i ma kompletną afazję, bez wątpienia wylew.

Lekarz z "R-ki" bez zbędnych ceregieli poleca przełożyć pacjenta do karetki, odbiera od wzywającego doktora kartę informacyjną pacjenta z rozpoznaniem "wylew" i zlecenie na transport do oddziału neurologii. Odjeżdżają.

Zespół, który przyjechał jako pierwszy udaje się jeszcze do następnego pacjenta. Mija około dziesięć minut.

W pewnym momencie przez radio słychać wezwanie: – "R-10" do "wypadkowej", która wzywała do pacjenta z wylewem koło Krzeszowic, zgłoście się!

Kierowca karetki wypadkowej sięga po radiotelefon.

– Zgłasza się "W-3" dla "R-10".

– To wyście nam sprzedali tego dziadka?

– My. Książka – Aha. No to pogratulujcie waszemu doktorowi celnej diagnozy. Powiedzcie mu, że dzia„Na sygnałach. dek jest po prostu pijany. A nie mówi tylko dlatego, bo przy okazji jest głuchoniemy...

6 vita MEDIUM

numer 12

Pogotowie w anegdocie” już niebawem dostępna będzie w księgarniach. Gorąco zachęcamy do tej zabawnej, przewrotnej ale także mądrej lektury.

wywiad

na scenę Ślepoki kochane!

O łatce bandyty, unowocześnianiu teatru, 29-stronicowym pozwie sądowym i ciężkiej, choć niezwykle satysfakcjonującej pracy ze Ślepokami, z Arturem Dziurmanem rozmawiała Dorota Czyż.

8 vita MEDIUM

numer 12

wywiad zdjęcia: Grzegorz Kozak

całkowicie negatywnie, a przecież jest to mężczyzna, który ratuje swojego syna i robi to jako ojciec. W związku z tym chciałem wyciągnąć na wierzch jego ojcowskie cechy i uczucia wobec dziecka. Staram się za każdym razem szukać drugiej strony tego złego człowieka, tak by ludzie choć przez chwilę współczuli bandycie. To „coś” zawsze chcę przemycić, to także wzbogaca moją pracę.

Nasze seriale są jakie są, ale pozwalają po prostu zarobić. Kiedy dostaję rolę do zagrania, to staram się zawsze zrobić to najlepiej, jak mogę, najlepiej jak to możliwe, stąd moje dążenie do tego, żeby postać była pełnokrwista, a nie taka, jak w didaskaliach. Chcę dać coś od siebie i zawsze tak podchodzę do tego.

Grywa Pan postaci komediowe?

Już od 3 lat nie gram w teatrze, a tam przeważnie grywałem role komediowe. Sztuki takie jak „Miarka za miarkę” czy „Sen nocy letniej” były dla mnie odskocznią od grania czarnych charakterów.

Woli Pan rozśmieszać czy straszyć?

Rozśmieszać, zdecydowanie! Choć lubię też dawać ludziom dozę refleksji.

Etatowy czarny charakter. Lubi pan tę łatkę?

Lubię.

Kiedy pracuje Pan nad rolą czarnego charakteru stara się Pan znaleźć w nim coś dobrego.

To prawda. Miesiąc temu skończyłem zdjęcia do serialu „Komisarz Alex” i pojawiłem się tam w roli strasznego bandziora, który molestuje baletnice i biega z giwerą. Przygotowując się do tej roli, dyskutowałem z reżyserem i stwierdziłem, że ta postać została napisana

Jest magia teatru, magia kina i magia serialu. Czym one się różnią?

Praca w każdym z tych miejsc różni się od siebie. Teatr – nawet po tych 20 latach pracy – jest dla mnie świątynią i być może jestem staroświecki, ale wierzę w to, że do teatru przychodzi się elegancko ubranym, żeby przeżyć coś pięknego, wzbogacić się, mieć materiał do przemyśleń. Teatr jest baśnią, zamkniętą całością.

Jeśli chodzi o seriale, jest to praca bardzo szybka, bez możliwości i czasu na kreację postaci i własny rozwój, znalezienie drugiego dna, przemycenie czegoś. Bardzo niewielu aktorów jest w stanie dobrze wykreować swoją postać w serialu, bo serial jest maszynką do powielania odcinków.

Kino jest inne, tu pojawia się niechronologiczność pracy. Najważniejsze jest to, żeby dobrze i precyzyjnie zbudować postać – z reżyserem i operatorem ułożyć to w całość.

Teatr jest dla mnie świętością, choć widzę i ubolewam nad tym, że teatr się zmienił i idzie w złą stronę. Teatr odszedł od tej świętości – od tego, co ja sam jako aktor i jako widz chciałbym w nim znaleźć – dobrej roli, dobrego tekstu, dobrego grania, dobrego mówienia, interpretacji pod każdym względem, nawet technicznym. Teatr poszedł w stronę nowoczesności, moim zdaniem całkiem niepotrzebnie. Uważam, że teatr

powinien powracać do dobrych rzeczy – do kostiumu, do tekstu jak Szekspir, Fredro, Zabłocki, do ikon literatury teatru. Nie wszystko moim zdaniem trzeba uwspółcześniać, ludzie tęsknią za powrotem do piękna, z którego powstaje ta świętość teatru.

Pamiętam, że jako nastolatek wystawałem w trzygodzinnej kolejce na Jagiellońskiej, żeby kupić bilet dla mnie i dla mojej matki chrzestnej na „Dziady” do Teatru Starego. Od paru lat moja matka chrzestna nie chodzi do teatru i pyta się mnie, dlaczego teatr poszedł w złą stronę. A warto dodać, że to właśnie ta kobieta nauczyła mnie chodzenia do teatru i sama zawsze go uwielbiała. Moi rodzice też nie chodzą do teatru, chyba, że ja sam ich zaproszę na sztukę, w której gram. Mój ojciec mówi: „Ale ja tego nie rozumiem, więc po co mam siedzieć i nudzić się 5 godzin?”.

Z drugiej strony, bilety na „Mayday” sprzedają się na pniu.

Mamy taki poziom społeczeństwa jaki mamy – lubimy chodzić na komedie i się rechotać. Ale ja uważam, ze trzeba zrobić porządnie Fredrę, skoro robimy Wyspiańskiego w łazience.

Podobno aktorzy są niesamowicie przesądni, czy to prawda?

Tak i ja sam też jestem przesądny. Jak spadnie tekst na podłogę, to się go przydeptuje przed podniesieniem. W teatrze nie można gwizdać, bo jak się gwiżdże, to później sztuka zostanie wygwizdana przez publiczność.

Wierzy się także, że nie powinno się grać z trumną na scenie, bo niebawem ktoś z obsady, która pracowała przy takim spektaklu, umrze. Nie zaszywa się rozporków, i nie przyszywa guzików, bo to zaszywa talent.

Stowarzyszenie Sceny Moliere działa od 15 lat. Co się stało, że zamknęliście scenę na Szewskiej?

Skapitulowałem po tym, jak miasto podniosło czynsz z 6 do 36 tys. złotych za miesiąc.

Powiedziałem, że nie będę tego płacił, argumentowałem to wieloma pismami, które słałem zarówno do prezydenta, marszałka jak i wojewody – wszędzie, gdzie to możliwe. I mimo, że obiecywali swoją pomoc, to w rzeczywistości nie zrobili nic, by ocalić to miejsce, które wybudowałem w 1998 roku. Wziąłem kredyt na 2,5 miliona złotych i z piwnicy węglowej, która nie nadawała się do użytku, stworzyłem to miejsce.

Kredyt spłaciłem dopiero w 2007 roku, a w 2009 mnie stamtąd wyrzucili. Stowarzyszenie działa dalej, nie mając nawet swojej siedziby. Mamy 4 sztuki w swoim numer 12 vita MEDIUM 9

wywiad repertuarze, które mogą jeździć, bo ostały się nam dekoracje, są nimi „Koziołek Matołek”, „Słowik”, „Ślepcy” i „Brat naszego Boga”. Wystawiamy te przedstawienia w całej Polsce – mamy już zaplanowane występy do maja 2012 roku. Miesiąc temu zrobiłem premierę „Ślepców”, która okazała się sporym sukcesem i otrzymała główną nagrodę na festiwalu w Cieplicach. Wyłamujemy się trochę, bo z moimi niepełnosprawnymi współpracują profesjonalni aktorzy – Maciek Jackowski, Magda Sokołowska, Iwona Chamielec, Marcin Kobielski czy Leszek Pniaczek.

Impresaryjnie i scenicznie nie możemy działać, bo nie mamy gdzie, ale cały czas pracujemy nad nowym repertuarem i piszemy projekty na najbliższy rok.

Czy są jakieś szanse na powrót do dawnej siedziby?

Jest światełko w tunelu i być może po Nowym Roku wrócimy na Szewską.

Kilka dni temu Zarząd Budynków Komunalnych zwrócił się do mnie z prośbą o ugodę. Jest to związane z tym, że razem z moim mecenasem przygotowaliśmy 29-cio stronicowy pozew do sądu, z którego w skrócie wynika, że ja wybudowałem, a mnie wykopano i że żądam zwrotu poniesionych nakładów. Napisaliśmy także, że jest to ogromna szkoda i dla twórców i dla integracji i dla osób niepełnosprawnych – w tym przypadku niewidomych.

W piętnastolecie zamknęliśmy scenę.

Nie rozdmuchiwałem tego, bo nie chciałem działać na szkodę wizerunku tego miasta. Poza tym wierzyłem, że ktoś w końcu uderzy w stół i powie: „Przecież ten facet włożył w to własne pieniądze, nie dostał od miasta ani złotówki i to właśnie dzięki niemu mamy scenę, a przede wszystkim 300-metrowy wyremontowany lokal w piwnicy. Za jego pieniądze! I skoro on żąda zwrotu pieniędzy, które w to włożył, to należy się z nim jakoś dogadać, bo mamy budżet miasta na ogromnym minusie”.

Taki też telefon dostałem jakiś czas temu.

Zobaczymy co z tego wyniknie.

Wziął Pan pod swoje skrzydła osoby niewidome i wprowadził je na deski teatru. Jak się pracuje z takimi naturszczykami?

Ja ich nawet już nie nazywam amatorami, bo pracujemy od 8 lat. Zresztą, oni przeszli pełny okres nauczania teatralnego 10 vita MEDIUM

numer 12

dzięki projektowi, który napisaliśmy dla PFRON-u. Nie nazywam ich amatorami, bo przeszli przecież bardzo intensywną i profesjonalną szkołę.

Aktorzy czują się ze sobą fantastycznie, nie ma żadnych niesnasek czy kłótni. Moje – jak to nazywam – Ślepoki bardzo dużo czerpią ze współpracy z profesjonalnymi aktorami, sporo się uczą i odczuwają ogromną satysfakcję z tego, że występują przed 400-osobową publicznością. Przedstawienia takie jak choćby multimedialny „Koziołek Matołek” to ogromny sukces, cieszą się wielką popularnością i dzieci łakną tego – całej tej interakcji między publicznością a aktorami, kiedy ślepy schodzi ze sceny, podchodzi do osoby na widowni i mówi do niej „Daj mi na piwo”. I ona mu daje!

wszystko i jestem totalnie wykończony po każdej próbie. Trzeba ułożyć wszystko – powiedzieć o interpretacji, ustawić im głos, odpowiednio ułożyć im rączki, ustawić kierunek spojrzenia, bo przecież jest to osoba niewidoma! To jest cała, precyzyjnie nastawiana przeze mnie maszynka zegarka szwajcarskiego, wszystkie elementy muszą być dopracowane. W zwykłym teatrze reżyser nie musi wkładać aż takiego wysiłku. Porównuję to do mojej pierwszej pracy, kiedy pojechałem na Zachód w 2 klasie liceum i zbierałem we Francji pomidory pod skarpą, przy 50 stopniach Celsjusza. I tak dzień w dzień przez cały miesiąc lał się ze mnie pot. To był koszmar. Więc czasem kiedy idę do pracy myślę sobie: „Znowu ta skarpa, 50 stopni i znowu te pomidory pod Lyonem”.

Nie wierzę, że ta praca ma same blaski…

Praca z nimi jest ogromną orką na ugorze.

Trzeba być niezwykle skupionym przez całe 4-5 godzin próby. Zawsze daję z siebie

Występowanie w różnych miejscach wymaga od niewidomych aktorów pewnego przygotowania. Przecież każda scena jest inna.

Tak, każdej z nich muszą się nauczyć, ale

wywiad zasada jest taka sama: oni przyjeżdżają, każdego się wprowadza do garderoby, pokazuje jego kostium i jego krzesło, później oni zbierają się, łapią za rączki, idą na scenę i macają. Sprawdzają gdzie jest dekoracja, jaka duża jest scena, gdzie są jakieś przeszkody. Dwa razy schodzą z widowni i wchodzą na nią, bo czasem schody są po środku, czasem po bokach. Liczą sobie kroczki, robimy próbę sytuacyjną, a później już próbę normalną. W końcu mówię im: „Na scenę, Ślepoki!” i po prostu występują.

Jako reżyser jest Pan dobrym czy złym policjantem?

Złym.

Krzyczy Pan? Bardzo.

Słucham, ile Pan wkłada w to wszystko pracy i wysiłku.

Pan chyba nie lubi wypoczywać?

Lubię czytać (śmiech). Kiedyś byłem z moją byłą żoną na wczasach i zaproponowała mi, żebym łowił ryby. Dała mi wędkę, ale wytrzymałem raptem 5 minut. Rzuciłem to wszystko w cholerę i poszedłem na spacer. Trzeba anielskiej cierpliwości, żeby tak siedzieć i myśleć, czy ryba weźmie.

Pan musi być w ciągłym ruchu?

Jestem ciągle od 25 lat. Nie wyobrażam sobie, że tej pracy by nie było.

Kiedy po 15 latach definitywnie zakończyliśmy działalność na Szewskiej, miałem takie myśli, że nie wybuduję już takiego miejsca, że nie starczy mi sił na to. A kiedy nagle otworzył się worek z propozycjami wyjazdów i zobaczyłem ogrom ludzi, którzy nagradzają nas owacjami na stojąco za przedstawienie i zobaczyłem łzy w oczach moich Ślepoków, to pomyślałem sobie, że nie wiem co musiałoby we mnie pęknąć, żebym ich zostawił. Nie mam teraz knajpy, która mogłaby wspierać finansowo stowarzyszenie, więc oni sami chodzą na szkolenia, żeby pozyskiwać fundusze na kolejne projekty. Przychodzą do mnie i jak pytają co teraz będzie, to im mówię „Bajka, bo mam dość tych trudnych rzeczy, więc będzie Kot w Butach”.

Będzie?

Tak. Zrobię go dokładnie tak, jak go zapamiętałem z dzieciństwa. Będzie Kot w Butach w kostiumach.

Artur Dziurman - aktor teatralny i filmowy, reżyser. Znany z ról w filmach takich jak: „Rajski ptak”, „Przygody dobrego wojaka Szwejka” czy „Gerał Nil”. Grywa także w popularnych serialach. Na co dzień prowadzi grupę teatralną składającą się w większości z osób niewidomych.

Oprócz tych wszystkich rzeczy, daje Pan także głos, czyli dubbinguje bajki, filmy i gry komputerowe.

Tak, choć robię to sporadycznie. Przy sadze „Harry’ego Pottera” dubbingowałem Lucjusza Malfoya. To był zwykły casting na głos – wysłano próbki do Stanów Zjednoczonych i tam dokonywano wyboru. Po jakimś czasie dostałem telefon i dowiedziałem się, że będę grał Lucjusza Malfoya w Polskiej wersji. Dlatego mówię, że mój głos wygrał w Warner Bros (śmiech).

Ostatnie pytanie: czy robi Pan postanowienia noworoczne?

Chciałem teraz postanowić sobie, że przestanę palić papierosy, ale chyba zrezygnuję z tego pomysłu (śmiech). Nie jestem zwolennikiem postanowień noworocznych, a święta nie są dla mnie jakimś szczególnym okresem - jest to czas, który służy temu, żeby zaplanować kilka tygodni pracy do przodu. Myślę raczej o tym, że w pierwszy weekend jedziemy do Gorzowa Wielkopolskiego i martwię się, że będzie śnieg i myślę o tym, żeby ze Ślepokami dobrze wypaść.

Rozmawiała Dorota Czyż numer 12 vita MEDIUM 11

zdrowie Z początkiem Nowego Roku robimy różne plany. Dobrze byłoby zaplanować diagnostykę stanu naszego zdrowia. Panowie mają doskonałe przygotowanie w planowaniu wielu zagadnień – urlopów, różnego rodzaju imprez a na pewno nie zapomną o zaplanowanym przeglądzie samochodów. Nasz organizm także wymaga od czasu do czasu kontroli. Duże znaczenie ma wykonanie niektórych badań nawet w wieku średnim, kiedy nie ma teoretycznie podstaw do ich nieprawidłowości.

Wykonane teraz badania mogą po kilku latach być punktem odniesienia, w sytuacji, kiedy pojawią się jakiekolwiek problemy zdrowotne.

12 vita MEDIUM

numer 12

Badanie układu moczowego należy uzupełnić o oznaczenie: mocznika, kreatyniny, kwasu moczowego i badaniem elektrolitów (Na, K) ważnych w ocenie gospodarki wodno-elektrolitowej.

Podstawowym badaniem z krwi jest oznaczanie poziomu glukozy. Badanie to pozwala na wczesne wykrycie jednego z najgroźniejszych schorzeń XXI wieku, cukrzycy – choroby powodującej w czasie jej trwania szeregu poważnych powikłań – m.in. uszkodzenie nerek, wzroku.

fot. Dreamstime

diagnostyczne życzenia noworoczne dla mężczyzn

Niezależnie od wieku jest kilka badań które należy wykonywać co pewien okres czasu. Do badań tych należą: morfologia krwi (krew to tkanka która zespala cały organizm a sama spełnia wiele funkcji m. in. transport tlenu ), badanie moczu i badanie OB. Wydaje się że obecnie lepszym (niż OB.) wskaźnikiem toczącego się stanu zapalnego jest badanie - hsCRP (białko ostrej fazy oznaczane wysoko czułą metodą). Badanie to dodatkowo ma znaczenie jako marker podwyższonego ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej. Morfologia krwi obejmuje badanie wszystkich rodzajów komórek krwi (krwinki czerwone, białe i płytki). Badanie to pozwala na wykrycie wielu chorób takich jak: niedokrwistości, niektóre nieprawidłowości w krzepnięciu krwi czy różnego rodzaju białaczki. Badanie moczu to ocena „pracy” układu moczowego (nerki, pęcherz moczowy) pozwalające na wykrywanie chorób nerek czy zakażeń tego układu moczowo-płciowego.

Próby wątrobowe to grupa badań pozwalająca na ocenę funkcji wątroby i dróg żółciowych. Podstawowymi parametrami są oznaczenia poziomów enzymów wątrobowych (ALT, AST, GGTP, ALP) i bilirubiny.

Typowo „męskim” badaniem jest oznaczanie PSA. Marker ten jest charakterystyczny dla przerostu gruczołu krokowego lub procesu nowotworowego tego narządu. Badanie to można poszerzyć o wykonanie dodatkowego oznaczenia tzw. wolnego PSA (fPSA). Iloraz wolnego PSA do całkowitego PSA pozwala na bardziej precyzyjną diagnostykę w przypadku podejrzenia procesu nowotworowego.

Bardzo ważnym badaniem dla mężczyzn jest oznaczenie poziomu testosteronu. Badanie to ma szczególne znaczenie u mężczyzn po 50 roku życia. Testosteron jest odpowiedzialny za sprawne funkcjonowanie całego organizmu, za stan fizyczny i psychiczny ale przede wszystkim za libido i sprawność seksualną.

Badaniem szczególnie prostym w wykonaniu jest badanie kału na obecność krwi utajonej. Badanie to ma na celu wykrycie krwawienia z przewodu pokarmowego które może być pomocne w diagnostyce (niekiedy bardzo wczesnej) polipów i nowotworów jelita grubego.

Panowie, zaplanujcie swój „przegląd” na wiosnę.

P.S. Panowie, pochwalcie się swoim BMI (nie BMW). Body Mass Index to wskaźnik mówiący o (nie)prawidłowości przynależnej – „zdrowej” wagi ciała. Powinien mieścić się (dla Panów) pomiędzy 20 a 25. Wskaźnik oblicza się dzieląc masę ciała (wagę) w kg przez wzrost do kwadratu –wyrażony w metrach. Np. Waga: 75 kg, wzrost: 176 cm (1,76m) daje BMI=24,2 (brawo!).

AUTOR TEKSTU:

Dr med. Leszek Bergier Członek ZG Polskiego Towarzystwa Andrologicznego Przewodniczący Sekcji Andrologicznej Polskiego Towarzystwa Diagnostyki

reklama

Pewne badania można wykonać w grupach. Badanie z zakresu gospodarki lipidowej to profil lipidowy (lipidogram). Jest to oznaczanie poziomu cholesterolu, jego frakcji HDL („dobrego” cholesterolu) i LDL („złego” cholesterolu) oraz triglicerydów. Badanie to pozwala na ocenę ryzyka rozwoju miażdżycy – podstawowej przyczyny chorób krążenia – szczególnie choroby wieńcowej. Bardzo ważnym elementem tego badania jest prawidłowe i właściwe przygotowanie się przed jego wykonaniem. Wymagane jest spożycie ostatniego posiłku przed godziną 18.00 w dniu poprzedzającym badanie. Oczywiście obowiązuje bycie przed badaniem na czczo.

zdrowie

fot. Shuttersrock, Photoxpress

Zdarza się to wszystkim – zarówno tym młodszym jak i starszym. Ta dolegliwość najczęściej jest objawem towarzyszącym przeziębieniu, grypie, anginie i wszystkim innym chorobom związanym z obniżoną odpornością. Bólu gardła – bo o nim mowa – nie można jednak lekceważyć, gdyż jest on objawem rozwijającego się stanu zapalnego. I ten rozwój koniecznie trzeba jak najszybciej zahamować.

?

Dlaczego boli gardło W jamie ustnej i gardle drobnoustroje są zawsze obecne. System odpornościowy broni przed nimi nasz organizm, zapewniając skuteczną ochronę przed niechcianymi infekcjami.

Jeśli nasz organizm jest jednak osłabiony, bakterie, wirusy i grzyby są w stanie z łatwością pokonać wątłą barierę ochronną i tym samym być źródłem infekcji.

– Wzmożony atak patogenów może pochodzić z zewnątrz, czyli od innych przeziębionych osób – mówi lek. med.

Marek Banach, spec. Internista ze szpitala im. Józefa Dietla w Krakowie. – Są też pewne specyficzne grupy ludzi, które 14 vita MEDIUM

numer 12

są bardziej narażone na ból i infekcje gardła, np. nauczyciele, śpiewacy - w ich życie wpisane jest wzmożone używanie głosu i jego częste przeciążanie – podkreśla. Innymi przyczynami występowania bólu gardła jest palenie papierosów, przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach (powietrze jest suche i wysusza błonę śluzową), a także praca w miejscach o dużym zapyleniu.

Ból gardła może mieć różny przebieg i nasilenie. Może być to uczucie suchości i drapania, ból nasilający się przy połykaniu, chrypka i ból podczas mówienia. Dlatego też możemy podzielić tę

przypadłość na dwie kategorie: ból gardła związany z infekcją oraz ból gardła związany z chrypką (przy czym chrypka może być zarówno konsekwencją infekcji jak i „nadużywania” głosu) - Za każdym razem działamy objawowo, czyli zwalczamy infekcję eliminując ból. Służą temu ogólnie dostępne preparaty czyli po prostu tabletki do ssania – tłumaczy doktor Banach. - Jeśli bólowi nie towarzyszą takie objawy jak gorączka, osłabienie organizmu i zmiany charakterystyczne dla anginy (żółtawo-białe naloty na migdałkach), możemy próbować sobie poradzić na własną rękę. Jeśli jednak poza bólem

zdrowie obserwujemy wymienione objawy, skontaktujmy się z lekarzem, który najtrafniej postawi diagnozę i określi przyczynę infekcji gardła - tłumaczy.

Przy obrzękniętej błonie śluzowej zaatakowanej infekcją absolutnie nie wolno palić papierosów. Przeżuwajmy także dokładnie pokarm, aby twarde i duże kęsy jedzenia nie podrażniały wrażliwej części gardła. Niewskazane jest również picie gorących napojów i używanie pikantnych przypraw – przy obrzęku i stanie zapalnym, nasze gardło znacznie lepiej będzie reagować na płyny o temperaturze pokojowej i chłodne.

Przy obrzękniętej błonie śluzowej zaatakowanej infekcją absolutnie nie wolno palić papierosów.

Przeżuwajmy także dokładnie pokarm, aby twarde i duże kęsy jedzenia nie podrażniały wrażliwej części gardła. Niewskazane jest również picie gorących napojów i używanie pikantnych przypraw – przy obrzęku i stanie zapalnym, nasze gardło znacznie lepiej będzie reagować na płyny o temperaturze pokojowej i chłodne.

nie

tak

reklama

6

9

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

zdrowie Tekst: lek. med. Jakub Waltoś, ginekolog Nasz ekspert przyjmuje w Krakowie,Plac Lasoty 4

Dieta

w zgodzie z Twoim

fot. Dreamstime, PhotoXpress

cyklem nie jest w stanie jeść trzy dni pod rząd tej samej potrawy.

W warunkach naturalnych, człowiek podobnie jak zwierzęta - je to co nadaje się do zjedzenia i to, co jest aktualnie dla niego dostępne. Jednak nawet w sytuacji ograniczonej dostępności jedzenia (a w takiej sytuacji znajdował się człowiek przez znakomitą część swojej dotychczasowej historii), istnieją zasadnicze różnice w potrzebach kobiet i mężczyzn.

Na czym więc te różnice polegają?

Mężczyźni są w zakresie potrzeb pokarmowych znacznie bardziej stabilni. Większość mężczyzn mogłaby w zasadzie codziennie z zadowoleniem zjadać na obiad schabowego z ziemniakami i kapustą. Taki bowiem posiłek, dostarcza właściwie wszystkich potrzebnych im składników. Przypuszczam, że dopiero po dłuższym czasie takiego menu, standardowy mężczyzna zauważyłby, że może jednak warto coś zmienić w tym jadłospisie. Inaczej kobiety. Ich potrzeby w zakresie urozmaicenia posiłków są wręcz nieporównanie większe. Przeciętna kobieta 16 vita MEDIUM

numer 12

Dla ilustracji tego stwierdzenia, dość przypomnieć sobie typowy obrazek z pokoju socjalnego w firmie, w czasie przerwy na drugie śniadanie. Mężczyzna zjada bułkę z kiełbasą, papier wrzuca do kosza (albo i nie) i sprawa załatwiona. W tym czasie kobieta wyciąga dwie kromeczki ciemnego pieczywa z ziarnami słonecznika i sezamu, smaruje je masełkiem, kładzie na wierzch plasterek szynki, biały ser, grzybka, ogórek, pomidorka i posypuje drobno pokrojonym szczypiorkiem przyniesionym na tę okazję w specjalnym pojemniczku. Za solą nawet się nie obejrzy. A potem po kąsku pojada te dzieła sztuki, wymieniając w tym czasie najświeższe plotki z koleżankami.

Istotnym czynnikiem odpowiedzialnym za tę sytuację, była zupełnie inna rola społeczna mężczyzny i kobiety jaką pełnili w społeczeństwach zbieracko-łowieckich u zarania dziejów. Rolą mężczyzny było polowanie, choć oczywiście nie musiał być to od razu cały mamut. Mogły być to jaszczurki, węże, ryby, jaja ptaków (lub same ptaki). Istotne jest to, że mężczyzna szukał i zdobywał dla rodziny (gromady) mięso i tłuszcz. To był priorytet i najcenniejsza

zdobycz. Nie był więc mężczyźnie potrzebny wyrafinowany zmysł smaku, bo i po co. Jeżeli tylko coś się ruszało, to z wysokim prawdopodobieństwem można było założyć, że nadaje się do jedzenia. A i smakiem tak naprawdę wąż niewiele różni się od sarny czy mamuta. W tym czasie, kiedy mężczyzna wyruszał daleko poza obręb obozowiska, kobieta pozostawała w samym obozie lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie. To w tych miejscach szukała ewentualnej żywności.

Czy mogła jednak coś tutaj znaleźć? Oczywiście, że tak - rośliny. O ile jednak prawie każde zwierzę nadaje się do zjedzenia, o tyle rośliny już tylko nieliczne a i to raczej nie w całości.

I właśnie kobieta musiała ocenić, którą bulwę, łodygę, liść, owoc czy nasiono można spożyć bezpiecznie! Od jej trafnej oceny zależało nie tylko zdrowie jej, ale również partnera oraz (co decydujące) potomstwa. Nic więc dziwnego, że w tej sytuacji każda kobieta musiała wyrobić w sobie ogromną wrażliwość na kolor, zapach i rośliny. Zrozumiałym staje się teraz, że kobieta posiada w sobie naturalną wrażliwość na ewentualne niedobory pewnych składników i sama też instynktownie potrafi tym niedoborom zapobiec. Warto jednak wiedzieć, jakich składników w diecie kobieta potrzebuje szczególnie dużo w określonych fazach swojego cyklu. Zacznijmy od początku cyklu.

zdrowie fot. photoxpress (3)

Krwawienie

W tej fazie kobieta traci sporo mikroelementów i witamin, więc musi je rychło uzupełnić. Dotyczy to głównie żelaza, wapnia i witaminy C. Już w trakcie krwawienia organizm kobiety szuka sposobu na uzupełnienie traconych substancji i wyrównanie powstałych niedoborów. To właśnie wtedy kulinarne upodobania kobiet w największym stopniu zbliżają się do gustu mężczyzn. Smażona wątróbka z cebulką, żeberka z kapustą, schabowy lub befsztyk z jajkiem - jeżeli usłyszymy w restauracji kobietę składającą takie zamówienie, to z dużym prawdopodobieństwem możemy założyć, że właśnie kończy się jej miesiączka.

Faza przedowulacyjna i owulacja

To w tej fazie kobiety wykazują największą skłonność do różnego rodzaju eksperymentów kulinarnych i rozpoczynania wszelakich diet. Sprzyja temu dodatkowo zwiększająca się aktywność oraz wyraźna zwyżka nastroju. Choć dietetycy prześcigają się w dobrych radach (najczęściej zresztą wzajemnie sobie przecząc i kategorycznie zakazując tego, co sami jeszcze parę lat temu gorąco polecali), trzeba pamiętać, że jest to okres przed owulacją i albo można szansę na ciążę zwiększyć, albo też wręcz przeciwnie.

Typowa współczesna kobieta ciążę planuje raz, czasem dwa razy w życiu. Przez pozostałe czterdzieści lat swojego okresu rozrodczego ciąży ze wszelkich sił stara się uniknąć.

Warto więc wiedzieć, że utwardzone tłuszcze roślinne (tak zwane trans), istotnie ZMNIEJSZAJĄ szanse na zajście w ciążę.

Występują głównie w margarynie i produktach je zawierających - ciastkach (zwłaszcza z kremem), chipsach i fast-foodach.

Również wahania poziomu glukozy we krwi w okresie owulacji zmniejszają szansę na ciążę. Warto więc w tym czasie pić dużo gazowanych słodkich napojów i obżerać się produktami z białej mąki. Absolutnie natomiast należy unikać mleka, ryb morskich, soi oraz olejów roślinnych (a najgorsza jest oliwa). To wprawdzie nie jest wystarczająca metoda antykoncepcji, ale efekt jest statystycznie mierzalny i warto o nim wiedzieć.

Po owulacji

W tej fazie zaznacza się wyraźna przewaga progesteronu nad estrogenem, spada nastrój i zwiększa się apetyt. To okres kiedy kobiety najchętniej sięgają po czekoladę, wypróbowują przepis na ciasteczka (dawno temu otrzymany od koleżanki) lub w drodze z pracy do domu wstępują do cukierni (zazwyczaj skrzętnie omijanej). I właśnie teraz najłatwiej utyć.

Przed sama miesiączką dodatkowe zatrzymywanie wody w ustroju doda ze dwa, trzy kilo. Można ten efekt zmniejszyć sięgając po rośliny mające działanie moczopędne (na przykład pietruszkę, seler, szparagi, rzepę czy rzodkiewki).

Tak czy inaczej warto pamiętać, że różnych dietetyków na świecie nie brakuje (mniej lub bardziej fachowych) a samych diet i zaleceń dietetycznych (często wzajemnie sprzecznych) nikt chyba nawet nie jest w stanie policzyć. A moim zdaniem najważniejsze, to nie popadać w przesadę i kierować się własnym, zdrowym rozsądkiem. I tak w końcu każda kobieta zrobi to, co sama uważa za słuszne (w danym rzecz jasna momencie). numer 12 vita MEDIUM 17

zdrowie

gdy boli

siedzenie...

Szacuje się, że współcześnie ta dolegliwość może dotyczyć nawet 40% dorosłych. Siedzący tryb życia, nieodpowiednia dieta, stres, złe nawyki, nadwaga, ale także podłoże alergiczne – to najczęstsze przyczyny tego schorzenia. Pierwszym objawem jest uczucie dyskomfortu, swędzenia i pieczenia, a następnie bólu podczas wypróżniania się, a także obserwowanie krwi w kale. Do tego dochodzą problemy z siedzeniem w jednej pozycji, które staje się po prostu bolesne.

Hemoroidy, choć nadal są jedną z bardziej wstydliwych dolegliwości zdrowotnych, to z pewnością coraz częściej diagnozowaną.

Ustalamy i eliminujemy przyczyny

Dieta tłusta, uboga w owoce i warzywa, stosowanie w nadmiarze ostrych przypraw, jedzenie dużej ilości słodyczy i picie alkoholu – to wszystko wpływa na częstotliwość i jakość wypróżniania, innymi słowy prowadzi do powstawania zaparć. A te są silnie związane z powstawaniem hemoroidów. Dlatego też zaleca się zmianę diety na bogatą w błonnik, który jest naszym sprzymierzeńcem w procesie trawienia i wypróżniania. Najwięcej błonnika 18 vita MEDIUM

numer 12

fot. PhotoXpress

Jak w przypadku wielu chorób, tutaj również jedną z najczęstszych przyczyn jest po prostu złe odżywianie.

zdrowie znajdziemy w kaszy gryczanej, owocach (szczególnie jabłkach, figach, śliwkach i rodzynkach), groszku, ciemnym pieczywie, zbożach, niełuskanym ryżu, prażonej kukurydzy, orzechach i siemieniu lnianym.

– Chorzy cierpiący na chorobę hemoroidalną powinni przyjmować dużą ilość płynów oraz stosować dietę bogatoresztkową, która ma na celu wyeliminować nadmierne parcie podczas defekacji – tłumaczy lek. med.

Klaudia Zwiorek-Czech, specjalista chirurg z 14-letnim doświadczeniem. Również kwas Omega-3 zawarty głównie w rybach zmiękcza stolec i zapobiega powstawaniu stanów zapalnych jelit. Pamiętajmy o piciu dużej ilości płynów, najlepiej wody, około 2,5 litra dziennie. Jeśli uda nam się do codziennego rozkładu zajęć dołączyć zajęcia ruchowe (nawet zwykły spacer), to z pewnością efekty będą szybciej odczuwalne.

Oczywiście niewłaściwa dieta nie jest jedyną z przyczyn powstawania hemoroidów.

Niektóre przyjmowane leki (zwłaszcza przeczyszczające), nawyk długiego przesiadywania w toalecie i w końcu skłonność do otyłości to kolejne czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia choroby hemoroidalnej.

Warto dodać, że w grupie ryzyka są także kobiety w ciąży i po porodzie, oraz osoby dużo jeżdżące na rowerze i samochodem.

leczymy hemoroidy Aby pozbyć się tego przykrego schorzenia, musimy najpierw udać się do lekarza, który wykona odpowiednie badania pozwalające na wykluczenie bardziej poważnych chorób (takich jak np. rak jelita).

– W tym celu podczas wizyty największe znaczenie ma dokładny wywiad z pacjentem oraz badanie 'per rectum' czyli badanie palcem kanału odbytu – mówi lek. med.

Kladua Zwiorek-Czech. Kolejnymi etapami diagnostycznymi są: anoskopia (wziernikowanie kanału odbytu), rektoskopia (wziernikowanie odbytnicy) czy tez kolonoskopia (badanie całego jelita grubego).

Po dokładnym przebadaniu, lekarz najprawdopodobniej zleci badanie zachowawcze, a zatem leki przeciwzapalne, przeciwbólowe, miejscowo zaleci stosowanie preparatów zawierających sterydy i środki znieczulające. – Zaleca się również ciepłe kąpiele nasiadowe, które działają rozluźniająco na zwieracze odbytu oraz stosowanie

doustnych środków z dodatkiem diosminy, flawonoidów – tłumaczy lek. med. Kladua Zwiorek-Czech.

Najczęściej taka forma leczenia uwalnia od hemoroidów. Oczywiście musimy się stosować także do zaleceń dietetycznych, aby osiągnąć zadowalający efekt. Żylaki odbytu nie powstają z dnia na dzień, są najczęściej skutkiem wieloletnich zaniedbań i złych nawyków, a ich całkowite wyeliminowanie wymaga dużej motywacji i dyscypliny.

W przypadku braku poprawy stanu zdrowia, mimo leczenia farmakologicznego, należy rozważyć leczenie operacyjne. Współcześnie hemoroidy leczy się chirurgicznie, po podaniu narkozy. Zabieg ten jest poważny i obciążony ryzykiem powikłań takich jak stany zapalne. Warto wiedzieć, że istnieją metody mniej inwazyjne, a przynoszące te same rezultaty. Są nimi krioterapia oraz elektrokoagulacja.

Nie zapominajmy o tym, że nawet po skutecznym przeprowadzeniu zabiegu, jeśli nie zastosujemy się do zaleceń lekarza, będziemy narażeni na nawrót choroby. Dbajmy więc o siebie.

Anna Turek

reklama

numer 12 vita MEDIUM 19

zdrowie

Stewia bezkaloryczna słodycz

Stewia to niewielki krzew z rodziny słoneczników, który posiada około 240 odmian. Występuje dziko w Ameryce Południowej i południowo-zachodnich regionach Ameryki Północnej. Została odkryta przez hiszpańskiego naukowca Petrusa Jacobusa Stevusa (Pedro Jaime Esteve), od którego nazwiska pochodzi łacińska Stevia.

Pod koniec XIX wieku, szwedzki botanik Moisés Santiago Bertoni, który wyemigrował do Paragwaju, pierwszy udokumentował użycie stewii przez plemiona tubylcze, pod nazwą kaa-he-he. Tubylcy używali rośliny dla ulepszenia smaku pożywienia i napojów oraz żuli wysuszone liście dla orzeźwienia i osłody.

fot. Wikimedia Commons, mat.pras.

O tym, że biały cukier jest szkodliwy nie trzeba nikomu przypominać. Słyszymy o tym na każdym kroku. Z drugiej strony, do słodkiego smaku jesteśmy przyzwyczajeni od dobrych kilku pokoleń i mało kto z nas zrezygnowałby ze słodkich ciast, czy herbaty.

Jak często bywa, także i w tym przypadku okazuje się, że problem ten ma rozwiązanie i w dodatku całkiem naturalne. Na pomoc przychodzi roślina, znana od wieków Indianom Ameryki Południowej – stewia.

Od 2008 roku stewię można ją kupić na terenie USA w formie słodziku, a od 2009 we Francji. W Japonii stosuje się ją od ok. 40 lat i właśnie tam zrobiła ona największą karierę; jest używana do produkcji słodyczy, lodów, gum do żucia. Słodzi się nią produkty mleczne, przyprawia tradycyjne sosy sojowe. W japońskich restauracjach i kawiarniach stewia ma też stałe miejsce na stole, jako zdrowsza alternatywa cukru.

W Polsce stewia jest dostępna od niedawna – w listopadzie 2011 Komisja Europejska dopuściła tę roślinę do użytku spożywczego.

Słodzik na bazie stewii jest bezkaloryczny.

Stewia jest słodsza niż biały cukier i ma przy tym znacznie mniej kalorii. Oprócz tego zawiera wapń, potas, magnez, żelazo, chrom, mangan, selen, krzem, kobalt, cynk, a w jej składzie znajdują się również witaminy z grupy B, witamina C i beta-karoten. Naukowcy dowiedli, że stewia ma także właściwości przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne, dodatkowo obniża ciśnienie krwi. W latach 30-tych XX wieku francuscy naukowcy wyizolowali składnik odpowiedzialny za słodki smak rośliny: dwa glikozydy, którym nadano nazwy steviosyd i rebaudiosyd. Te wyizolowane glikozydy nie tylko są 300 razy słodsze od cukru, lecz ponadto mają stałe pH i temperaturę i nie podlegają fermentacji. na zdjęciu: wysuszone liście stewii

20 vita MEDIUM

numer 12

Rewolucja dla diabetyków, liczących kalorie i dbających o zdrowie!

Better Stevia naturalny słodzik ziołowy BetterStevia™ to: substancja słodząca o pierwszorzędnym smaku 60-100 razy słodsza od rafinowanego cukru substancja słodząca pochodzenia naturalnego (ziołowego), o niskim wskaźniku glikemicznym łatwo przyswajana przez organizm i metabolizowana w taki sam sposób jak substancje odżywcze najsmaczniejsza z dostępnych substancji słodzących

W BetterStevia™ marki NOW® wykorzystujemy pełnowartościowy ekstrakt z liści dla zachowania czystej słodyczy zawartej w stewii – w przeciwieństwie do innych produktów, które zawierają jedynie wyizolowane frakcje, jak Rebaudiozyd A. My stosujemy do przetwarzania stewii specjalny, enzymatyczny proces, dzięki któremu uzyskujemy substancję słodzącą o pierwszorzędnym smaku.

Nasze przywiązanie do jakości nadaje BetterStevia™ dojrzały, zrównoważony i świeży smak, bardzo podobny do smaku cukru, lecz pozbawiony kalorii.

Właśnie dlatego BetterStevia™ marki NOW® jest lepsza od innych.

Spróbuj już dziś i sprawdź jak jest słodka.

NOW Foods – własność rodziny i zarządzana przez rodzinę – uczciwość, czystość i jakość – wartości, którym pozostajemy wierni od trzech pokoleń.

www.nowfoods.com.pl

zdrowie

u ginekologa...

praktyczne porady

Wizyta u ginekologa, niezależnie od tego czy pierwsza, czy też kolejna z rzędu, budzi u wielu z nas obawy. Zupełnie niepotrzebnie. Powinnyśmy natomiast uświadomić sobie, czego możemy wymagać od lekarza oraz jak odpowiednio przygotować się do badania.

Zanim umówisz się na badanie, zastanów się, czy wolisz udać się do lekarza kobiety czy mężczyzny. Oczywiście najważniejsze są kompetencje specjalisty, ale niektóre pacjentki czują się dużo bardziej komfortowo, gdy bada je osoba tej samej płci. Mężczyźni są z kolei uważani za bardziej delikatnych i cierpliwych, dlatego wiele pań wybiera fachowca kierując się właśnie tymi cechami. Jak wybrać dobrego lekarza? Możesz po prostu zapytać przyjaciółki czy znajome, jakiego ginekologa mogą polecić, lub o którym słyszały, że jest dobrym specjalistą. Renoma w środowisku lekarskim oczywiście również jest bardzo istotna. Uważa się, że pierwsza wizyta powinna odbyć przed ukończeniem osiemnastego roku życia.

W przypadku powikłań konieczna jest wcześniejsza konsultacja lekarska.

Sygnał alarmowy może wywołać: • miesiączka występująca przed 9. rokiem życia, • brak miesiączki po 16. latach życia, • swędzenie, ból, pieczenie czy niepokojąca wydzielina w okolicach intymnych, • bardzo nieregularne miesiączki lub występowanie krwawienia między cyklami.

Najlepiej umów się na badanie między 11 a 23 dniem cyklu. Są to dni odpowiednie do pobrania wymazu cytologicznego.

Cytologia jest jednym z najczęściej zlecanych przez lekarzy badań, ponieważ jest elementem profilaktyki szyjki macicy.

Powinnaś wykonywać ją raz do roku.

22 vita MEDIUM

numer12

Na fotelu Przebieg badania przeważnie prowadzony jest według podobnego schematu. Najpierw lekarz przeprowadza wywiad. Przygotuj się na odpowiedzi jeszcze przed wizytą. Przypomnij sobie, w jakim wieku dostałaś po raz pierwszy miesiączkę, a także termin ostatniego krwawienia. Oblicz długość swojego cyklu (licząc od momentu pierwszego dnia krwawienia, do dnia poprzedzającego następny cykl). Ważna jest także specyfika krwawień: czy są obfite, skąpe, czy towarzyszy im silny ból. Jeśli przychodzisz z konkretnym problemem, zanotuj wszystkie daty mogące okazać się przydatnymi dla lekarza.

Lekarz prawdopodobnie zapyta także o sprawy związane ze współżyciem, przede wszystkim o to, czy pacjentka miała już kontakty seksualne, a także czy stosuje doustną antykoncepcję hormonalną. Ginekolog zapyta także o powód wizyty i poprosi o zajęcie miejsca na fotelu ginekologicznym.

W czasie pierwszego badania lekarz prawdopodobnie zacznie od zbadania pochwy za pomocą rąk, delikatnie uciskając jej wnętrze, a także specjalnego wziernika. Może być metalowy lub plastikowy, jednorazowy. Za jego pomocą dokona analizy stanu pochwy, macicy, jajników. Lekarz może także pobrać wymaz do badania cytologicznego. Dalsza część badania uzależniona jest od dolegliwości konkretnego pacjenta.

Nie zapomnij o ...

Przede wszystkim domagaj się zbadania przez lekarza Twoich piersi. Nie każdy ginekolog sam zaproponuje taką możliwość. Badanie palpacyjne (za pomocą dłoni) powinno być wykonywane przy każdej wizycie. Jest ono nadal najskuteczniejszym sposobem na wykrycie zmian nowotworowych. Lekarz może także zlecić USG piersi lub badanie mammograficzne.

Jeśli badanie ginekologiczne bardzo Cię zawstydza, pomyśl o odpowiednim ubiorze na wizytę. Spódnica, sukienka lub długa koszula pomogą w sprytny sposób znaleźć się na fotelu ginekologicznym bez skrępowania. Jeśli wolisz iść w spodniach wybierz te, które łatwo możesz ściągnąć. Pamiętaj o higienie oraz czystej bieliźnie, ponieważ takie podstawowe zasady świadczą o Twojej kulturze osobistej. Nie zapomnij także opróżnić pęcherza moczowego.

Jeśli jesteś w ciąży powinnaś znajdować się pod stałą opieką lekarską. Przeważnie jeden specjalista prowadzi ciążę od początku do końca i indywidualnie ustala termin oraz zakres koniecznych do wykonania badań.

I rada na koniec – nie bój się pytać. Postaraj się rozwiać wszystkie swoje wątpliwości i obawy. Jeśli Twój lekarz ginekolog nie spełnia Twoich oczekiwań i masz zastrzeżenia co do jego pracy, być może korzystna będzie zmiana specjalisty.

Pamiętaj, że zdrowie jest najważniejsze, a im wcześniej wykryjesz chorobę, tym krótsze będzie jej leczenie. joanna bednarek

fot. Dreamstime

Przed wizytą

zdrowie

Cena ok. 89zł Slim coffee Diabetic to produkt stworzony specjalnie z myślą o osobach z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, dbających o właściwy poziom cukru oraz dążących do redukcji masy ciała. Oparta na cykorii receptura wspiera naturalne mechanizmy regulacji poziomu cukru we krwi oraz utrzymanie właściwej masy ciała. Naturalne ekstrakty z morwy białej i kory cynamonowca wspierają organizm w stabilizacji właściwego poziomu cukru we krwi. Ponadto korzystnie wpływają na ograniczenie wchłaniania cukrów w przewodzie pokarmowym oraz obniżenie poziomu złego cholesterolu. PalatynozaTM stanowi źródło bezpiecznej energii, a ekstrakt z żeń-szenia delikatnie pobudza i wzmaga witalność organizmu.

Cena ok. 36zł

Aktywne Emolienty CutisHelp to kompleksowa linia specjalistycznych preparatów do pielęgnacji skóry z objawami AZS, egzemy, łuszczycy, odleżyn, odparzeń, poparzeń, żylakowego owrzodzenia podudzi oraz innych uszkodzeń skóry – także mechanicznych.

Opakowania Aktywnych Emolientów CutisHelp zmieniły visual na nowoczesny, elegancki, oddający naturę unikatowej, profesjonalnej technologii produkcji. Dołożono wszelkich starań, aby szata graficzna odzwierciedlała najwyższą jakość preparatów. Srebro – symbolizujące nowoczesność technik produkcji i receptur, biel – czystość i bezpieczeństwo w stosowaniu, zieleń – całkowicie naturalne pochodzenie składników.

Cena od 31zł Oliprox® krem to nowy, specjalistyczny preparat, przeznaczony do stosowania w przypadku grzybicy skóry gładkiej, łojotokowego i atopowego zapalenia skóry oraz zmian łuszczycowych. Unikatowa i wyjątkowo efektywna Technologia Ciekłych Kryształów & Modukine sprawia, iż jest to najlepszy wybór uzupełniający leczenie chorób skóry! Idealny do stosowania na całe ciało – do twarzy, dłoni i stóp, dekoltu, pleców, a także po depilacji intymnej.

Cena 40zł (40ml)

Dermokosmetyki ACNAID® działają silnie antybakteryjnie i przeciwzapalnie, maksymalnie redukując zmiany trądzikowe o charakterze zapalnym i niezapalnym.

Stosowane zapobiegawczo na stany zapalne skóry nie dopuszczają do powstawania nowych wyprysków.

Działają szybko, precyzyjnie i skutecznie. To naturalne biologiczne układy antymikrobowe o silnych właściwościach oksydacyjnych i komedolitycznych. Na dermokosmetyki ACNAID® nie można się uodpornić. W serii produktów do pielęgnacji cery trądzikowej ACNAID® znajduje się – żel myjący, mleczko oraz żel punktowy, zawierający pierwszą gotową formulację 4% H2O2 Nadtlenku wodoru (najwyższe stężenie na rynku preparatów przeciwtrądzikowych) + 0,5% Kwasu salicylowego.

Cena ok. 50zł

24 vita MEDIUM

Chcesz cieszyć się zdrowiem, energią i być w pełni sił? Zachowaj odporność i wzmocnij swój organizm, szczególnie wtedy, gdy narażony jest na osłabienie. Pomocne w tym okażą się składniki pochodzenia naturalnego – olej z wątroby rekina oraz czosnek. Prozdrowotne działanie oleju z wątroby rekina wynika z zawartości alkilogliceroli i skwalenu – substancji pobudzających układ odpornościowy, dzięki temu wzrasta odporność. Substancje aktywne zawarte w czosnku pomagają w zwalczaniu drobnoustrojów, zwłaszcza bakterii. Cena ok. 28,50 zł(120 kapsułek) Preparat Iskial Plus to unikalne połączenie oleju z wątroby rekina oraz bezzapachowego ekstraktu z czosnku. Składniki te działają na dwa sposoby: wzmacniają odporność oraz wspierają organizm w walce z drobnoustrojami. Pomogą zachować odporność i wzmocnić organizm, szczególnie wtedy, gdy jest narażony na osłabienie.

numer 12

Cena ok. 29zł (60 kapsułek)

Suplement diety GinkoPrim® polecany jest osobom starszym, a także osobom aktywnym psychofizycznie (studentom, sportowcom, ludziom wykonującym ciężką pracę fizyczną czy narażonym na długotrwały stres) w celu utrzymania prawidłowego funkcjonowania organizmu i pracy mózgu.

Regularne stosowanie suplementu diety EZEREX zalecane jest mężczyznom, u których zaburzenia erekcji powstały wskutek cukrzycy, nadciśnienia, nieprawidłowej gospodarki lipidowej, nadmiernego stresu fizycznego i emocjonalnego, procesu starzenia się, niewłaściwego odżywiania czy zanieczyszczenia środowiska.

Cena 90 zł (30 saszetek)

fot. materiały prasowe

4Flex ULTRA to nowoczesne połączenie łatwo przyswajalnego hydrolizatu naturalnego kolagenu FORTIGEL® i ekstraktu z dzikiej róży.

Zawarte w nim bioaktywne peptydy FORTIGEL® stymulują metabolizm komórek chrząstek stawowych, a dodatek wysokiej jakości ekstraktu z owoców dzikiej róży wspiera prawidłową reakcję organizmu na stan zapalny.

zdrowie ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Naturalny

sen

z melatoniną +B6 Melatonina jest hormonem wytwarzanym przez gruczoł dokrewny - szyszynkę. Szyszynka znajduje się w centralnej części mózgu i reguluje wiele procesów życiowych. Najważniejszą i najlepiej poznaną jej funkcją jest przywracanie naturalnego cyklu funkcjonowania organizmu, w tym regulowanie snu i czuwania w ciągu doby.

Badania wskazały, że stężenie melatoniny u człowieka zmniejsza się już po 40 roku życia, co staje się przyczyną bezsenności, pogorszenia komfortu życia i obniżeniu kondycji fizycznej i psychicznej. Odpowiednie jej stosowanie może znacznie wydłużyć życie. Skuteczność działania melatoniny wzrasta z jednoczesnym stosowaniem witaminy B6, która pobudza organizm reklama

do jej wydzielania a tym samym nasilając jej działanie. Nowoczesne produkty zawierają tą kombinację.

Melatonina jest bezpiecznym i skutecznym lekiem znoszącym zakłócenia cyklu dobowego w sytuacji pracy zmianowej, zmian stref czasowych, bezsenności. Poprawia samopoczucie i jakość snu. Sen po melatoninie - w odróżnianiu od leków nasennych - jest naturalny i nie wywołuje upośledzenia sprawności organizmu następnego dnia po zażyciu.

Po zastosowaniu klasycznego leku nasennego zasypia się niezależnie od woli człowieka, procesy mózgowe ulegają wytłumieniu w sposób nienaturalny, wpływający na sprawność fizyczną następnego dnia.

Teraz Nowość! Nowa melatonina z witaminą B6 o podwójnym działaniu.

zdrowie

Badania kontrolne co badać i jak często?

Współcześnie w dość łatwy sposób możemy unikać poważnych chorób i ich powikłań. Z pomocą przychodzą nam regularnie wykonywane badania profilaktyczne.

badań powinien zlecić nam pracodawca. Tak, czy inaczej, warto wiedzieć jakim badaniom powinniśmy się poddawać i jak często. Osoby, które nie mogą liczyć na ponaglającego

Każda osoba aktywna zawodowo ma obowiązek wykonywać tzw. badania okresowe. Ich częstotliwość i zakres są zależne od wieku oraz charakteru wykonywanego zawodu. Wykonanie

kobiety i mężczyźni

szefa (bo np. prowadzą własną firmę lub są bezrobotne), mogą zgłosić się do swojego lekarza pierwszego kontaktu po skierowanie na badania profilaktyczne. Są one bezpłatne.

Poniżej prezentujemy wachlarz popularnych badań kontrolnych.

tylko mężczyźni

tylko kobiety Badanie ginekologiczne i cytologia raz do roku

Badanie piersi oprócz samobadania, ginekolog powinien wykonywać je raz na 3 lata.

Mammografia po 40. roku życia raz w roku.

USG piersi po 30 roku życia raz do roku,.

Osteoporoza

co roku, od chwili uzyskania pełnoletności.

Badanie okulistyczne raz na 2 lata po 40. roku życia Jeśli mamy problemy ze wzrokiem, lub zdiagnozowaną chorobę mająca wpływ na wzrok (np. cukrzyca czy nadciśnienie), powinniśmy powtarzać badania okulistyczne co roku.

Prostata

Badanie słuchu

co 5 lat - między 30. a 40. rokiem życia co 3 lata - między 40. a 50. rokiem życia co 2 lata - po 50 roku życia Badanie stomatologiczne co pół roku Badanie ciśnienia od 20. roku życia raz na dwa lata, po 50. roku życia raz do roku

Cholesterol

Jeśli mamy nadwagę lub w najbliższej rodzinie mamy osoby chore na cukrzycę - pierwsze badanie wykonujemy po 30. roku życia i powtarzamy co 3 lata. Standardowo, cholesterol badamy po ukończeniu 40 roku życia i powtarzamy co 3 lata

Prześwietlenie płuc

osoby palące – co roku osoby niepalące – po ukończeniu 40 roku życia, co 2 lata Badanie na krew utajoną w kale co roku od 40 roku życia

Badanie per rectum, po 45. roku życia, powtarzane co roku.

Test PSA (wczesne wykrywanie raka prostaty) Po 45. roku życia, powtarzane co rok.

Osteoporoza Pierwsze badanie po 65. roku życia.

Badanie w kierunku nowotworu jelita grubego

fot. Dreamstime

po 50. roku życia co dwa lata

Morfologia krwi z rozmazem, badanie ogólne moczu:

26 vita MEDIUM

numer 12

fot. Dreamstime

zdrowie

Dobre bakterie

Probiotyki Prowadzone od wielu lat badania wykazały, że przyjmowanie „dobrych” bakterii może zapobiegać wystąpieniu nowotworów, atopowego zapalenia skóry, czy alergii. Probiotyki mają zbawienne działanie na układ pokarmowy i wydalniczy – zapobiegają wrzodom, biegunkom, stanom zapalnym, regulują ukrwienie i perystaltykę jelit. Co więcej, łagodzą one także objawy nietolerancji laktozy.

To bardzo ważne, zwłaszcza, że coraz więcej osób zmaga się z tą przypadłością. Probiotyki nie pozwalają na nawroty infekcji grzybiczych i bakteryjnych pochwy, dlatego ich stosowanie zaleca się w zasadzie wszystkim kobietom. Kolejną dobrą wiadomością będzie ta, że probiotyki obniżają poziom cholesterolu.

Najczęściej z probiotykami mamy do czynienia wtedy, kiedy jesteśmy obłożnie chorzy i lekarz zapisuje nam antybiotyki.

Przy antybiotykoterapii konieczne jest stosowanie leków osłonowych i taką

właśnie rolę pełnią pożyteczne bakterie, czyli probiotyki.

zwraca zawsze uwagę na to, by równolegle przyjmować probiotyki lub zjadać kilka jogurtów dziennie.

Jak się jednak okazuje, ich zażywanie zaleca się także osobom pozornie zdrowym. Stres, alkohol, czy nieodpowiednia dieta sprawiają, że w naszym organizmie ilość pożytecznych bakterii maleje.

Kiedy ich zabraknie, stajemy się bardzo podatni na wszelkiego rodzaju infekcje, pojawiają się problemy trawienne takie jak biegunki zaparcia, czy niestrawność.

Na szczęście łatwo możemy ten stan naprawić – wystarczy zacząć przyjmować probiotyki.

Choć zwykle słowo „bakteria” kojarzy się nam z czymś, co wywołuje choroby, to coraz częściej dobiegają do nas informacje o „dobrych bakteriach”. Nie oszukujmy się – nie żyjemy w sterylnym środowisku. Bakterie są wszędzie, także w naszych organizmach. Tym dobrym bakteriom zawdzięczamy między innymi odporność na choroby i prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego i wydalniczego.

Probiotykami nazywane są specjalnie wyselekcjonowane bakterie lub drożdże, które podaje się doustnie. Najczęściej pochodzą one z kwasu mlekowego, dlatego spotykamy je we wszystkich jogurtach, maślankach i innych przetworach mlecznych. To nie przypadek, że lekarz zapisując nam antybiotyk,

Jeśli więc zauważymy u siebie problemy trawienne lub inne niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego i wydalniczego, warto zwiększyć ilość przyjmowanych „dobrych” bakterii. Na pewno nie zaszkodzą, a mogą bardzo pomóc.

W aptekach możemy znaleźć probiotyki w formie saszetek lub tabletek.

reklama

Lacidar

®

– chroni przewód pokarmowy podczas terapii antybiotykowej

Wyjątkowy synbiotyk

(bakterie probiotyczne + błonnik z akacji)

do stosowania w trakcie i po antybiotykoterapii w wygodnej postaci tabletki, które można przechowywać w temp. do 35°C (do 24 godzin możliwość przechowywania w temp. do 35°C).

POZYTYWNA OPINIA CENTRUM ZDROWIA DZIECKA

wysoka jakość i właściwości, które zostały potwierdzone przez niezależnych ekspertów.

Postać bardzo małej tabletki

20 szt., wygodne do połknięcia, bez konieczności dzielenia, wysypywania itp.

Wskazania: Podczas stosowania i po antybiotykoterapii, obniżona odporność organizmu, nieżyt przewodu pokarmowego, biegunka.

Informacja naukowa i medyczna: Ranbaxy (Poland) Sp. z o.o.

02-954 Warszawa, ul. Kubickiego 11, tel. 22 642 07 75, www.ranbaxy.com.pl

Dawkowanie: Doustnie. Dorośli i dzieci od 3. r.ż.: 1-2 tabl. dziennie, podczas posiłku, popijając dużą ilością płynu.

fot. Dreamstime

zdrowie

opryszczka

co musisz wiedzieć?

Pojawienie się opryszczki jest wyjątkowo nieprzyjemnym problemem, nie tylko ze względów estetycznych, ale także zdrowotnych. Często natomiast nie zdajemy sobie sprawy z powikłań, jakie wirus opryszczki może wywołać w naszym organizmie. Musimy pamiętać, że„zimno” to nie tylko nieładny defekt na skórze, ale także problem, któremu należy szybko przeciwdziałać. Tak, by nie pojawiły się niechciane komplikacje. A te, wbrew pozorom, mogą być wyjątkowo groźne.

Dwa typy jednego wirusa Opryszczka wywoływana jest przez wirus HSV (Herpes Simplex Virus), który można podzielić na dwa typy: HSV1 i HSV2. Pierwszy z nich odpowiedzialny jest za pojawienie się „zimna” na wargach. I to on właśnie uaktywnia się najczęściej. Jego działanie skutkuje pojawieniem się na ustach bolesnych i swędzących pęcherzyków, które bardzo łatwo się rozprzestrzeniają, przybierając w efekcie postać brzydko wyglądających ran wypełnionych płynem surowiczym. Wirus ten najszybciej rozprzestrzenia się wśród dzieci, i to one właśnie są najbardziej narażone na powikłania związane z uaktywnieniem się HSV1. Ich układ odpornościowy bowiem nie zdążył się jeszcze odpowiednio wykształcić.

28 vita MEDIUM

numer 12

Złapać wirusa jest niezwykle łatwo – wystarczy napić się ze szklanki używanej wcześniej przez osobę zarażoną, a można być pewnym, że pojawienie się opryszczki będzie tylko kwestią czasu. Nie mówiąc już o kontakcie bezpośrednim z zainfekowaną osobą.

Drugi typ wirusa atakuje narządy płciowe – zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Efekt jest podobny, jak w przypadku działania HSV1.

Na genitaliach powstają bolesne ranki, które mogą doprowadzić do niebezpiecznych powikłań. W przypadku komplikacji może dojść nawet do zapalenia błony śluzowej macicy u kobiet, a także zaatakowania jajowodów. Do przenoszenia wirusa dochodzi podczas stosunku. Ryzyko zarażenia jest największe u osób, które utrzymują

kontakty seksualne z więcej niż jednym partnerem.

U kobiet zmiany związane z pojawieniem się opryszczki występują na ściankach pochwy, kroczu i wargach sromowych.

U mężczyzn – na członku i w cewce moczowej. Nabrzmiałych pęcherzyków pod żadnym pozorem nie można dotykać, dlatego osoba zarażona wirusem musi w szczególności uważać na podrażnienia rany w trakcie kąpieli czy podczas zakładania bielizny. Rozdrapanie rany prowadzi do wydłużenia czasu jej gojenia, a w efekcie do pojawienia się blizn i brzydko wyglądających znamion.

Co ciekawe, nie tylko dorośli są narażeni na zakażenie się wirusem HSV2. Ten typ wirusa może wystąpić także u noworodków.

zdrowie Jeśli lekarze podczas porodu wykryją obecność wirusa w organizmie matki, przeprowadzają cesarskie cięcie.

Uwaga na powikłania Lekarze twierdzą, że wirusem Herpes Simplex zarażonych jest nawet 80 proc. całej populacji. Wirus ten, jeśli przedostanie się do organizmu na skutek zarażenia, nie znika. Funkcjonuje w swoistym stanie uśpienia, dzięki czemu nie jest zauważalny dla naszego układu immunologicznego. Uaktywnia się gdy odporność organizmu na infekcje gwałtownie spada, np. w sytuacjach, w których organizm zmuszony jest reagować na silne zmęczenie bądź stres. Aktywność wirusa wzmaga także stan przegrzania lub przemarznięcia organizmu. Jeśli zbyt długo przebywamy na kilkustopniowym mrozie lub za dużo czasu spędzimy na słońcu bądź w solarium, stwarzamy wirusowi idealne warunki do rozwoju.

Niezwykle niebezpiecznym zjawiskiem jest przeniesienie się wirusa do oka lub do mózgu. Zdarza się to rzadko, mimo to należy bezwzględnie zwracać uwagę na wszelkie przejawy wystąpienia takiej możliwości – osłabiony wzrok czy silny ból głowy, występujące równolegle z opryszczką, już są powodami, dla których konieczna jest wizyta u lekarza. Jeśli problemów tych nie zdiagnozujemy odpowiednio wcześnie, grozi nam zapalenie rogówki oka czy niezwykle niebezpieczne dla zdrowia i życia zapalenie opon mózgowych.

Ryzyko wystąpienia tego ostatniego zwiastuje nagła gorączka, silne bóle głowy i niespodziewane drgawki. Zapalenie mózgu prowadzi do trwałych zaburzeń psychicznych i psychofizycznych chorego, a w 70 proc. przypadków wywołuje zgon.

Jeśli podczas porodu zostanie wykryta u matki obecność wirusa HSV2, a gdy cesarskie cięcie nie będzie przeprowadzone odpowiednio wcześnie, nowo narodzone dziecko narażone jest na trwałą utratę wzroku, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a także na zmiany w układzie nerwowym, które mogą doprowadzić nawet do kalectwa. Każda matka przed porodem powinna poddać się badaniom krwi, które wykluczą bądź potwierdzą obecność wirusa.

Opryszczka powstała na górnej wardze może również doprowadzić do zapalenia jamy ustnej i gardła. W początkowym stadium tej choroby jesteśmy bardzo osłabieni, mamy złe samopoczucie, często dopada nas gorączka oraz przeszywa nas silny ból gardła i mięśni. Później pojawiają się zmiany w postaci przekrwionych pęcherzyków, powstających na języku, podniebieniu, dziąsłach, na wewnętrznych stronach policzków oraz na tylnej ścianie gardła. Zapalenie mija w ciągu 7 dni, co nie znaczy, że przestaliśmy być na nie całkowicie odporni. Wręcz przeciwnie. Wirus wywołujący wyżej wymienione dolegliwości wnika głęboko do komórek nerwowych, a z nich przedostaje się do materiału genetycznego osoby zarażonej. Teraz pozostaje mu czekać na ponowną „aktywację”, a więc moment osłabienia organizmu „gospodarza”.

krzesło

z Płocka

jest... dobre!

Kiedy 5-letniej córce Roberta Garbaszewskiego postawiono diagnozę skoliozy, dziewczynka została skierowana na gimnastykę korekcyjną. Rehabilitantka prowadząca zajęcia zaleciła dużo ruchu oraz kupno dobrego krzesła. Z pierwszym nie było problemu, jednak znalezienie odpowiedniego krzesła w przystępnej cenie graniczyło z cudem. W efekcie tych wydarzeń Robert Garbaszewski zdał sobie sprawę z tego, jak wielu rodziców ma problem ze skoliozą swoich dzieci oraz jak wiele czasu dzieci spędzają siedząc, zwłaszcza w szkole – na krzesłach, które pozostawiają wiele do życzenia jeśli chodzi o kształtowanie prawidłowej postawy.

Decyzja przyszła jak olśnienie – trzeba samemu wziąć sprawy w swoje ręce i stworzyć krzesło, które będzie odpowiednie dla dzieci i młodzieży – bezpieczne, wzmacniające mięśnie kręgosłupa, zapewniające odpowiednie ułożenie tułowia. Do współpracy nad projektem idealnego krzesła Robert Garbaszewski zaprosił wielu specjalistów z zakresu ortopedii, ergonomii, fizjoterapii, a także dyrektorów szkół oraz rodziców.

Cel został osiągnięty. Po dwóch latach pracy wzór krzesła, spełniającego odpowiednie normy, został zastrzeżony w urzędzie patentowym. Nazwa „dobre krzesło” w pełni oddaje walory tego przełomowego mebla – to produkt profilaktyczny, który poprzez wyprofilowanie lordozy lędźwiowej wymusza obciążenie guzów kulszowych.

Już w tym roku rusza produkcja dobrego krzesła.

Jak się bronić przed opryszczką?

Odpowiedzieć na to pytanie jest niezwykle trudno, z tego względu, że przed zakażeniem się wirusem HSV nie sposób się uchronić. Można jedynie zapobiegać wszelkimi możliwymi sposobami jego uaktywnieniu. W tym celu w szczególności powinniśmy dbać o nasz układ immunologiczny, biorąc leki wzmacniające odporność. Musimy także pamiętać o unikaniu osób, u których opryszczka występuje – zarażenie wirusem niekoniecznie musi odbyć się w wyniku kontaktu bezpośredniego, może do niego dojść także drogą kropelkową.

Jeśli natomiast opryszczka już nas dopadnie, nie musimy biec od razu do lekarza. Wystarczy sięgnąć po odpowiednie środki. Jeśli te zaś nie pomagają, a nawroty opryszczki pojawiają się nazbyt często, wtedy warto pomyśleć o wizycie u specjalisty.

Michał Wróblewski numer 12 vita MEDIUM 29

zdrowie

Innowacyjne

zabiegi w Krakowie Szpital Świętego Rafała daje nadzieję wielu chorym

MIS Zespół doktora Stanisława Szymanika z Centrum Chirurgii Artroskopowej i Tramuatologii Sportowej Szpitala św.

Rafała w Krakowie rozszerzył zakres operacji wykonywanych w tej placówce o minimalnie inwazyjne operacje protezoplastyki biodra (MIS).

Nowatorska operacja stawu biodrowego, wykorzystująca specjalną nawigację, polega na bardzo precyzyjnym umieszczeniu implantu stawu w kości bez konieczności wykonywania przez chirurga dużego nacięcia skóry i mięśni, tak jak to ma miejsce w operacjach wykonywanych klasycznymi metodami.

Dzięki zredukowaniu inwazyjności operacji, czas rekonwalescencji pacjenta bezpośrednio po jej wykonaniu skrócony zostaje nawet do 3 dni. Skrócony zostaje także czas rehabilitacji pozwalającej pacjentom na powrót do pełnej aktywności ruchowej. Technika ta zalecana jest w szczególności w operacjach u osób młodych i aktywnych sportowo.

Operacje biodra wykonywane są w Szpitalu św. Rafała w ramach kontraktu z NFZ oraz komercyjnie.

Zespół dra Stanisława Szymanika przygotowywał się prowadzenia minimalnie inwazyjnej endoprotezoplastyki biodra w renomowanym ośrodku ortopedycznym prof. Michaela Noglera w Insbruku.

30 vita MEDIUM

numer 12

Operacja kręgosłupa przez gardło Zespół neurochirurgów ze Szpitala św.

Rafała w Krakowie przeprowadził nowatorską operację jednoczasowego usunięcia fragmentu kręgu szyjnego przez jamę ustną oraz stabilizacji kręgosłupa.

Pacjent poddany tej skomplikowanej operacji posiadał zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe kręgów szyjnych kręgosłupa powodujące poważną dysfunkcję ruchową oraz znaczne dolegliwości bólowe, praktycznie uniemożliwiające samodzielne wykonywanie podstawowych czynności życiowych.

Optymalną metodą leczenia dla tego chorego była niezwykle skomplikowana i bardzo rzadko wykonywana operacja usunięcia fragmentu kręgu szyjnego (zęba obrotnika) z dostępu przez jamę ustną (w pierwszym etapie pacjent operowany był leżąc na plecach) z jednoczasową stabilizacją przeznasadową kręgów szyjnych (w drugim etapie pacjent był operowany leżąc na brzuchu).

Trwającą blisko 10 godzin operację przeprowadził zespół dr med. Roberta Chrzanowskiego, posiadający uznany dorobek w zakresie leczenia neurochirurgicznego, w tym operacjach kręgosłupa. Operacja przebiegła pomyślnie i obecnie pacjent powraca do sprawności ruchowej. Zabieg wykonany został w ramach kontraktu z NFZ.

SILS Tym razem przez jedno nacięcie w pępku chirurdzy ze Szpitala św. Rafała zoperowali dużą, nawrotową przepuklinę.

Lekarze z wykorzystaniem laparoskopu wprowadzili przez pępek do jamy brzusznej wszystkie niezbędne do operacji laparoskopowych narzędzia chirurgiczne, a także dokonali wszycia specjalnej, nie wywołującej zrostów siatki, zapobiegającej nawrotom zmian chorobowych. Innowacyjny zabieg w Szpitalu św. Rafała przeprowadził zespół chirurgiczny kierowany przez dr med.

Ryszarda Mądrego, jednego z prekursorów chirurgii laparoskopowej w Małopolsce. Innowacyjna operacja została wykonana w ramach kontraktu z NFZ. W marcu 2011 zespół chirurgiczny Scanmed Szpitala św. Rafała wykonał z powodzeniem innowacyjną operację laparaskopową z jednego wkłucia (SILS).

Przez jedno nacięcie skóry (w pępku) chirurdzy wykonali operację pęcherzyka żółciowego. Operacje wykonane metodą SILS należą do najmniej inwazyjnych , wywołują mniejszy ból, pozwalają na szybszy powrót do pełnej aktywności fizycznej i pozostawiają tylko jedną bliznę (w pępku). Metoda ta jest wykonywana na świecie od kilku lat, wyłącznie w dobrze wyposażonych ośrodkach, przez doskonale wyszkolony personel, gdyż wymaga ona od operatora biegłości w wykonywaniu operacji laparoskopowych.

zdrowie

Krótko o szpitalu: Działalność operacyjna w zakresie neurochirurgii prowadzona jest w Szpitalu św. Rafała od dwóch lat, a w ramach kontraktu z NFZ od 1 stycznia 2011r.

Zespół neurochirurgiczny kierowany jest przez specjalistę w dziedzinie neurochirurgii oraz ortopedii - dr n. med. Roberta Chrzanowskiego.

Patronem i konsultantem naukowym oddziału jest wybitny polski neurochirurg prof. dr hab. med. Jan Krzysztof Podgórski.

Bieżąca działalność operacyjna Oddziału Neurochirurgii w Szpitalu św. Rafała obejmująca zabiegi pilne i planowe, wskazuje na rosnące zapotrzebowanie na świadczenia medyczne w tym zakresie w regionie małopolskim.

SZPITAL św. rafała

Telefoniczne Centrum Obsługi:

12 629 88 00

ad

w

tr

*P ro m oc ja

ko n

numer 12 vita MEDIUM 31

na

Na

ha

o1

5.

03 .

20

12

ne *

10 sło su % V i lt ac z ta je M sp n ec iż e di ja lis k um ty i cz

ul. Bochenka 12 30-693 Kraków

zdrowie

Babcine metody

na przeziębienie

Syrop z cebuli

Czosnek

Rosół

Gorący rosół pomaga zwalczać objawy przeziębienia i grypy oraz skutecznie rozgrzewa organizm. Poprawia również funkcjonowanie śluzówki nosa, a więc bariery chroniącej przed wirusami. Można powiedzieć, że jest naturalnym antybiotykiem. Rosół zawiera również mnóstwo witamin. Naukowcy dowiedli także, że zupa ta pozytywnie wpływa na nasz nastrój. Stwierdzono również, że rosół kojąco działa na nerwy. Podczas leczenia przeziębienia lub grypy wskazane jest również spożywanie mięsa, na którym rosół był gotowany. Z reguły jest to mięso zawierające dużą ilość cynku, który łagodzi symptomy przeziębienia oraz skraca jego czas trwania. Oprócz tego pierwiastek ten powoduje powstanie swojego rodzaju powłoki wokół wirusa, która utrudnia jego rozmnażanie.

Czosnek ma w sobie dużo witaminy C, co od razu powinno klasyfikować go jako naturalny lek wspomagający nasz układ odpornościowy. Witamina C oprócz tego, że działa uodparniająco na organizm, przyspiesza też regenerację zniszczonych przez infekcje błon śluzowych. Zawarta w czosnku allicyna niszczy drobnoustroje, zakłócając i hamując ich procesy życiowe. Działa zatem jak naturalny antybiotyk, a w pewnych wypadkach jest nawet od zwykłego antybiotyku skuteczniejsza (potwierdzono, że allicyna może wykazywać silniejsze działanie niż np. penicylina). A jeśli zmuszeni jesteśmy zaaplikować sobie klasyczną terapię antybiotykową, warto po jej skończeniu sięgnąć po czosnek. Przyspiesza on odbudowę chroniącej nas flory bakteryjnej w jelitach. Czosnek oprócz tego działa bakteriobójczo i grzybobójczo. Warto jednak pamiętać, że czosnek traci swoje pożądane z punktu widzenia organizmu właściwości, jeśli gotuje się go bądź smaży.

32 vita MEDIUM

numer 12

Mleko z masłem miodem i czosnkiem

Właściwie trudno o tym napoju napisać cokolwiek więcej niż to, że jest doskonałym sposobem na ból gardła (nawet jeśli jest on wyjątkowo silny). Jedynym minusem tego „specjału” jest niezbyt przyjemny smak (połączenie czosnku z mlekiem raczej nie kojarzy się zbyt apetycznie).

Czosnek rzecz jasna musi być dokładnie rozgnieciony, tak by soki, jakie wydziela, rozpuściły się w mleku. Jeśli chcemy zneutralizować smak czosnku, dodajmy do mleka więcej miodu. tekst: michał wróblewski

fot. Dreamstime, Shutterstock, Photoxpress

Syrop z cebuli jest klasykiem wśród domowych sposobów na radzenie sobie z przeziębieniem czy grypą. Można w łatwy sposób przyrządzić go samemu.

Wystarczy do tego każdy rodzaj cebuli, odrobina miodu lub brązowego cukru i umiejętność krojenia cebuli w talarki.

Pokrojoną cebulę układamy w słoiku warstwami, przesypując ją cukrem lub miodem, po czym odstawiamy na noc.

Tak przygotowany syrop (czyli odsączony sok z cebuli) jest idealnym środkiem na niemal każdą dolegliwość – katar, kaszel czy ból gardła. Świetnie chroni organizm przed infekcjami i wirusami, ponieważ wykazuje silne działanie uodparniające. Wskazane jest spożywanie łyżeczki syropu kilka razy dziennie.

W lodówce syrop można przechowywać do kilku dni.

NAUCZ SIĘ

Liczba zainteresowanych metodą

reklama

koncentracji EEG-Biofeedback cały czas rośnie.

Współczesne tempo życia i natłok spraw i obowiązków, a także mnogość docierających do nas bodźców sprawiają, że nie potrafimy skupić się na jednej rzeczy i coraz częściej mamy problemy z koncentracją. Mamy problemy z zebraniem myśli, odpowiednim wyrażeniem ich, popełniamy dużo drobnych błędów przy wykonywaniu prostych czynności. Dzieje się tak, bo nie potrafimy odpowiednio się skupić.

Najczęstsze obawy złej koncentracji to pospieszna i pobieżna praca, duża liczba popełnionych błędów, nieuwaga, wolne tempo pracy, szybkie zmęczenie, uciekanie w marzenia, odbieganie od tematu (wg.

H. Weyhretera).

Jej skuteczność oraz bardzo szerokie zastosowanie sprawdza się na wielu płaszczyznach.

Jeśli jesteś zainteresowany otworzeniem własnego odziału prowadzonego pod okiem specjalistów,

Nie czekaj!

Zadzwoń lub napisz maila!

Jak sobie pomóc?

Jedną z najnowszych metod, która uczy koncentracji, jest trening eeg biofeedback. Biofeedback jest nowoczesną metodą treningu mózgu.

Została stworzona przez naukowców z amerykańskiego ośrodka lotów kosmicznych NASA. Służy do doskonalenia zdolności psychicznych astronautów i pilotów, którzy swoje zadania muszą wykonywać w warunkach dużego stresu i zmęczenia.

Jak wygląda trening?

Dla postronnego obserwatora przypomina to scenę z filmu science-fiction. Osoba z przyklejonymi do głowy elektrodami gra w grę, która wyświetla się na monitorze. Grą kieruje się wyłączne za pomocą pracy własnego mózgu bez klawiatury czy joysticka. Może to być np. gra polegająca na prowadzeniu samochodu. Jeśli jesteś odpowiednio zrelaksowany i skoncentrowany, Twój mózg wytwarza odpowiednie fale, dzięki czemu samochód, którym sterujesz, bez problemu pokonuje wyznaczoną trasę. Kiedy zaczynasz się stresować albo dekoncentrować, rzutuje to na przepływ fal mózgowych i tym samym wpływa na trasę Twojego samochodu – pojazd zbacza z kursu, w tle pojawia się burza z piorunami.

Po co to wszystko? Żeby nauczyć Cię prawidłowego wprowadzania w stan relaksu i skupienia.

Czy metoda jest bezpieczna?

Tak. Dobór terapii i kwalifikacja do niej następuje po wykonaniu niezbędnych badań. Metoda musi być wykonywana bezwzględnie pod nadzorem lekarza, który sporządza protokoły terapii i monitoruje postępy. Trening wykonywany jest pod okiem wykwalifikowanych specjalistów.

michał sroczyński

Mateusz Durda +48 509 151 495 mateusz.durda@gmail.com

zdrowie

uwaga na napoje gazowane!

Cola używana do odrdzewiania albo przetykania rur?

Chyba każdy z nas słyszał takie historie, uśmiechał się pod nosem, kiwał głową i… nic.

Nie zniechęciło to wcale do zakupu ulubionego kolorowego gazowanego napoju.

A szkoda.

Naukowcy co jakiś czas podnoszą larum: „Stop napojom gazowanym”, „Usuńmy gazowane napoje ze szkolnych stołówek”, „Cola przyczyną otyłości i osteoporozy”. I niestety trzeba im przyznać rację. Kolorowe napoje gazowane nie tylko są tuczące (zawierają bardzo dużo cukru), ale także niezdrowe, ze względu na zawartość konserwantów, sztucznych barwników, kofeiny i innych groźnych dla organizmu substancji. Weźmy pod lupę najpopularniejszy i najstarszy na rynku tego typu napój, czyli colę. Ma ona w swoim składzie następujące ingrediencje: wodę, cukier, dwutlenek węgla, karmel amoniakalno-siarczynowy E150d (barwnik), kwas ortofosforowy E338 (regulator kwasowości), aromaty, kofeinę. Szklanka coli (według etykiety na butelce) zawiera aż 27 gramów cukrów, co pokrywa 30% dziennego zapotrzebowania. To około 100 kalorii i w dodatku pustych, czyli pozbawionych wartości odżywczych dla naszego organizmu! Ilość kofeiny w jednej szklance coli jest nieznacznie mniejsza niż ta, którą znajdziemy w małej kawie. Do tego tajemniczo brzmiący kwas ortofosforowy, czyli… odkamieniacz, substancja mogąca służyć również do odrdzewiania czy lutowania.

Karmel amoniakalno-siarczynowy E150d odpowiadający za ciemny kolor coli, to syntetyczny barwnik spożywczy, którego nadmierne spożycie powoduje takie działania niepożądane jak nadpobudliwość, a ze strony układu trawienno-wydalniczego – rozwolnienie.

fot. PhotoXpress

Wszystkie te informacje szokują. Można odnieść wrażenie, że sięgając kolejny raz po ulubiony słodki napój gazowany, wlewamy w siebie wyłącznie czystą chemię. I tak z zasadzie jest. Bo jak inaczej wytłumaczyć fakt, że – przykładowo – dbającym o linię osobom, niekoniecznie chcącym rezygnować ze smaku ulubionego gazowanego napoju, proponuje się ten sam rodzaj danego produktu, z tą różnicą, że zamiast cukru dodaje się do niego sztuczny i bardzo szkodliwy aspartam?

Produkty typu light – w tym napoje (najczęściej Coca-Cola lub Pepsi) – są nieodłącznym elementem diety osób pragnących zachować smukłą sylwetkę, i co najważniejsze, zdrowie. Ale obecność aspartamu w spożywanych produktach i wypijanych napojach całkowicie 34 vita MEDIUM

numer 12

zdrowie niweluje zamiary zachowania lepszego samopoczucia i kondycji ogólnej całego organizmu. Substancja ta, jako sztuczny substytut cukru, organizm po prostu wyniszcza. Nie dość, że stwierdzono jej działanie rakotwórcze, to jeszcze wykazano wpływ aspartamu na wywoływanie różnego rodzaju schorzeń i dolegliwości – zawrotów głowy, trudności z oddychaniem, problemów z sercem, nudności, epilepsji, a nawet przyczynianie się do rozwoju chorób Parkinsona i Alzheimer’a.

często przyczyną groźnych dolegliwości i zaburzeń organizmu. Wysoka zawartość kofeiny zawarta w energetykach może wywołać nie tylko krótkotrwałe zaburzenia oddychania, ale potrafi doprowadzić także do poważnych problemów z sercem – łącznie z ryzykiem utraty życia w przypadku przedawkowania lub w wyniku połączenia z alkoholem. Stosowanie energetyków przez młodych ludzi jest zjawiskiem bardzo niebezpiecznym, a skutki tego zjawiska mogą okazać się tragiczne.

O ile dorośli częściej zwracają uwagę na to, co w codziennej diecie jest dla organizmu złe i szkodliwie (choć i z tym bywa różnie), to już w przypadku dzieci nie można być tego pewnym. Młodzi ludzie nie tyle ignorują ogromną ilość chemii zawartej w ich ulubionych produktach, ale często nie zdają sobie z sprawy z natężenia sztucznych substancji w słodyczach, przekąskach, czy właśnie napojach gazowanych. A po te młodzież sięga nadzwyczaj często, co może niepokoić i wywoływać uzasadnione reakcje już nie tylko rodziców, ale nawet wzbudzać zainteresowanie instytucji państwowych (!).

Dowód? Niedawno Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport, z którego wynika, iż rodzice, nauczyciele i szkoły nie robią nic, by plagę zalewających sklepiki szkolne niezdrowych kalorycznych produktów ograniczyć, a samych uczniów uświadomić co do ich szkodliwości. Tym bardziej, że dzieci z nadwagą w Polsce przybywa, a otyłość stała się jednym z głównych problemów dotykających młodych ludzi.

Kamica nerkowa, podrażniona śluzówka żołądka, zniszczony układ trawienny,

Wypicie czterech szklanek kolorowego napoju gazowanego zaspokaja ¼ dziennego zapotrzebowania kalorycznego dorosłego człowieka. Niektóre soki zawierają nawet ponad 20 łyżeczek cukru (!) w przeliczeniu na litr napoju. Nie dziwi zatem fakt, że tempo rozwoju otyłości wśród dzieci tak szybko postępuje. Nie mówiąc o tym, że ogromne ilości cukrów w gazowanych napojach skutecznie przyczyniają się do powstawania próchnicy i niszczenia szkliwa zębów już u najmłodszych dzieci. Stwierdzono zresztą, że u ponad 30% nastolatków ubytki w uzębieniu powstają na skutek picia napojów zawierających szkodliwe kwasy, a więc – napojów gazowanych.

Nie tylko wysoka zawartość kaloryczna zawarta w tego rodzaju płynach niepokoi. Coraz bardziej bowiem popularne stają się napoje energetyczne, które reklamowane jako nieszkodliwe, ostatecznie stają się

reklama

zaburzenia na tle neurologicznym oraz zwiększone ryzyko zachorowania na cukrzycę, miażdżycę i całe spektrum rozmaitych innych chorób i schorzeń – wszystkie te problemy związane są z nadmierną ilością wypijanych napojów gazowanych. Jeśli kusząco wyglądające, kolorowe, smaczne, słodkie, z łechczącymi podniebienie bąbelkami napoje staną się głównym sposobem na pragnienie nie tylko dla młodych ludzi, ale również dla dorosłych – to pozostaje już tylko krok do całkowitego wyniszczenia organizmu. Na własne życzenie.

Michał Wróblewski, AT

fot. Shutterstock

zdrowie

Jak rozpoznać? Jak leczyć?

stłuczenia zwichnięcia skręcenia 36 vita MEDIUM

numer 12

zdrowie Skręcenia i zwichnięcia – jak odróżnić?

Stłuczenie

Do skręcenia stawu dochodzi gdy zostanie przekroczony fizjologiczny zakres ruchu w stawie - uszkodzone zostają tkanki miękkie (więzadła, torebki stawowe, ścięgna), które utrzymują (stabilizują) staw w prawidłowej pozycji. Uraz ten powoduje ból i ograniczenie funkcjonowania stawu. Rozróżnia się 4 stopnie skręcenia.

Ten uraz powstaje wskutek działania siły na tkankę miękką. Upadek, zderzenie, cios – i bardzo szybko widać objawy stłuczenia takie jak obrzęk (zwany opuchlizną) oraz zasinienie (będące objawem wylewu krwi do tkanek i uszkodzenia naczyń krwionośnych). Czasem w miejscu stłuczenia powstaje stan zapalny – wyczuwalne jest wtedy wyraźne ocieplenie w miejscu stłuczenia. Oczywiście miejsce stłuczone (mniej lub bardziej) boli.

Zwichnięcie to utrata prawidłowego ułożenia względem siebie powierzchni stawowych kości. Jest urazem cięższym i bardziej niebezpiecznym od skręcenia, ponieważ powoduje całkowitą dysfunkcję stawu, przemieszczona kość może dokonać spustoszeń w sąsiednich tkankach.

Skręcenie od zwichnięcia poznamy po tym, że zwichnięty staw jest mocno obrzmiały i zniekształcony (w związku z przemieszczeniem kości). Skręconym stawem zazwyczaj można w pewnym zakresie poruszyć. Ruch stawu zwichniętego nie jest możliwy. Przy próbie zgięcia wyczuwalny jest charakterystyczny, sprężynujący opór.

Pierwszą pomocą zarówno w przypadku zwichnięcia jak i skręcenia jest unieruchomienie stawu w najmniej bolesnej dla chorego pozycji i zadziałanie zimnem. Można także podać środki przeciwbólowe.

Nie zaleca się działania ciepłem, pod żadnym pozorem nie wolno poruszać ani nastawiać uszkodzonego stawu. O metodzie leczenia i rehabilitacji zawsze decyduje lekarz.

reklama

Pierwszą pomocą po stłuczeniu jest zastosowanie zimna. Lód, śnieg, czy choćby zmrożony schab z zamrażalnika bezzwłocznie przykładamy do stłuczonego miejsca. Obkurcza to naczynia krwionośne ograniczając wylew (krwiak) i łagodzi ból.

Następnie na czas rekonwalescencji staramy się trzymać kontuzjowaną kończynę wyżej niż resztę ciała. Pozwoli to na grawitacyjne „odpłynięcie” krwi z uszkodzonego miejsca. Zaleca się stosowanie maści zawierających heparynę lub arnikę, pozwalających na szybsze wchłonięcie się krwiaka. Można też stosować niesteroidowe maści przeciwzapalne. Nie zaleca się maści przeciwbólowych i rozgrzewających. Osoby narażone na częste stłuczenia (np. trenujące sztuki walki) powinny zainwestować w kompresy termiczne lub aerozole chłodzące.

Tekst: Michał Sroczyński

zdrowie

co za dużo to niezdrowo rzecz o szkodliwych skutkach niewłaściwych nawyków Zazwyczaj omawiany jest temat korzystnych efektów higieny jamy ustnej. Istnieją jednak także jej skutki uboczne – przypomina dr Agnieszka Pawlik, ekspert Laboratorium Vademecum. Jak we wszystkim najważniejszy jest rozsądek, a co więcej, wiedza na temat właściwych nawyków higienicznych – stwierdza dr Pawlik.

1 2 3 4 5

„Szorowanie'' zębów z pewnością ich nie wybieli.

Zbyt częste i mocne powoduje uszkodzenie szkliwa, co w dłuższej perspektywie prowadzi do nadwrażliwości i przebarwień zębów.

Szczoteczka do zębów to nie szczotka do butów, nie musi być wyjątkowo mocna i twarda, by spełniać swoją funkcję. Zbyt twarde włosie szczoteczki może zranić dziąsła, a silne poziome ruchy (szorowania) wykonywane podczas szczotkowania zębów – sprzyjać abrazji (niszczeniu) szkliwa. Wybieraj zatem miękką lub średnio-miękką szczoteczkę do zębów.

„Gruboziarnista'' pasta – nieprawdą jest, że im wyższy współczynnik ścieralności RDA (Radioactive Dentin Abrasion), tym pasta lepiej czyści zęby. Warto na ten temat porozmawiać ze stomatologiem.

Inny współczynnik RDA powinna mieć pasta dla osób z nadwrażliwością zębów, inną dla palacza.

Stosowanie pasty o nieodpowiednim współczynniku ścieralności w dłuższej perspektywie może uszkodzić powierzchnię zęba.

Nie eksperymentuj. Jeśli chcesz sięgnąć po nowy produkt, zapytaj lekarza stomatologa, czy nie ma żadnych przeciwwskazań. W przeciwnym razie, możesz sięgnąć po preparat, który zdecydowanie nie jest dostosowany do indywidualnych potrzeb twojej jamy ustnej i zębów, co w konsekwencji może doprowadzić do pogorszenia zdrowia i ogólnego samopoczucia.

fot. PhotoXpress

Stosowanie płynu do higieny jamy ustnej z alkoholem ma często działanie antybakteryjne i odświeża oddech. Jednakże zanim wybierzesz tego typu produkt, skonsultuj się ze swoim lekarzem stomatologiem, aby mieć pewność, że ten preparat jest dla ciebie bezpieczny. Naukowcy coraz częściej zastanawiają się bowiem nad problemem negatywnego wpływu, jaki może mieć wieloletnie stosowanie płynów z alkoholem na stan błony śluzowej jamy ustnej. tekst: mat.pras. Laboratorium Vademecum

38 vita MEDIUM

numer 12

zdrowie

Dziecko

fot. Dreamstime

u dentysty

wizyta nie taka straszna, jak ją malują Namówienie malucha na wizytę u dentysty nie jest łatwym zadaniem tym bardziej, że nawet dorośli mają opory przed takim spotkaniem. Jak przygotować dziecko, aby nie wpadało w panikę, wchodząc do gabinetu stomatologicznego?

Wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy, że to głównie od nich zależy, jak dziecko postrzega stomatologa. Często mając dobre intencje, nieświadomie popełniają błędy i negatywnie nastawiają swoje pociechy do wizyty w gabinecie. Można jednak tego uniknąć, stosując się do poniższych zaleceń.

Wzbudź pozytywne skojarzenia Wybierz się z dzieckiem do stomatologa, zanim pojawią się pierwsze problemy. Wizyta kontrolna pozwoli mu oswoić się z gabinetem i osobą, która w najbliższej przyszłości będzie leczyła jego zęby. Dentysta zacznie kojarzyć się jako ktoś przyjazny, dbający o zdrowie. Ekspert Laboratorium Vademecum, lekarz stomatolog, dr Jerzy Brydak, podkreśla: adaptacja jest bardzo ważna. Często w czasie pierwszej wizyty dziecka w moim gabinecie nie wykonuję zabiegu, tylko zapoznaję je z otoczeniem.

Mam wtedy okazję z nim porozmawiać, pokazać gabinet, a także dać jakiś upominek, np. szczoteczkę lub pastę. Po takim spotkaniu dziecko jest zdecydowanie bardziej chętne do kolejnej wizyty.

Uświadom Staraj się wytłumaczyć dziecku, dlaczego trzeba chodzić do stomatologa oraz w jaki sposób lekarz dba o jego zęby. Najlepiej jest pokazać to poprzez zabawę. „Zabieg” można przeprowadzić, wykorzystując plastelinę, ciastolinę lub gotowe zestawy dla małego stomatologa. Strach u dzieci często wynika z niewiedzy, braku doświadczeń, nieprzewidywalności sytuacji.

Jeżeli nasza pociecha będzie wiedziała, co się wydarzy u stomatologa, przeżywany niepokój z pewnością będzie mniejszy – mówi dr Aleksandra Borkowska, ekspert Laboratorium Vademecum, psycholog z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Zapobiegaj Często rodzice zabierają maluchy do stomatologa w momencie, gdy ząb zaczyna już boleć. Należy unikać takich sytuacji, aby wyjście do gabinetu nie kojarzyło im się z bólem. Na pierwszą wizytę najlepiej pójść, gdy dziecko ma 4 lata, bo wtedy dentysta może już nawiązać z nim kontakt. Jeżeli jednak istnieją jakieś powody do niepokoju, koniecznie należy wybrać się wcześniej.

By zapobiec bolesnym wizytom, konieczne jest również odwiedzanie gabinetu przynajmniej raz na pół roku.

Daj dobry przykład Dzieci z chęcią naśladują dorosłych. Mając to na względzie, warto wybrać się wspólnie na badanie, żeby dziecko wiedziało, że jego mama czy tata też muszą odwiedzać stomatologa. Rodzic prezentując swoje zdecydowane podejście, odwagę i zadowolenie po wykonanym zabiegu, może pozytywnie wpłynąć na nastawienie malucha.

Przekonaj Warto umilić maluchowi czas spędzany na myciu zębów, ponieważ odczuwana przyjemność może sprawić, że wyjście do dentysty nie będzie napawało go

niepokojem. Dobrym sposobem jest zapewnienie dziecku ciekawych atrakcji jak np. podarowanie szczoteczki przedstawiającej jego ulubionego bajkowego bohatera lub też smakowej pasty w kolorowym opakowaniu.

Mów prawdę W razie konieczności wyleczenia zęba, nie mów, że to w ogóle nie boli. Jest to szczególnie ważne w przypadku pierwszej wizyty. Okłamane dziecko straci zaufanie do Ciebie i stomatologa oraz będzie protestować przed kolejnym spotkaniem z lekarzem.

Zapewnij bezpieczeństwo Możesz towarzyszyć dziecku w trakcie zabiegu, trzymać je za rękę lub po prostu mówić do niego, żeby nie czuło się samotne. Jeżeli maluch ma swoją ulubioną zabawkę, pozwól mu wziąć ją ze sobą, żeby w gabinecie pełnym obcych przedmiotów był przynajmniej jeden taki, który jest mu bliski.

Nie strasz Często bywa, że troszcząc się o zdrowie dziecka, rodzice mówią: nie jedz tyle cukierków, bo będziesz musiał iść do dentysty lub umyj zęby, bo jak będziesz miał próchnicę, stomatolog będzie borował itp. Traktowanie lekarza jako groźby budzi wyłącznie złe skojarzenia, których zmiana jest bardzo trudna i przysparza więcej problemów niż korzyści. tekst: mat.pras.

Laboratorium Vademecum numer 12 vita MEDIUM 39

zdrowie Autor: lek. stom. Ewa Ryszka z przychodni stomatologicznej Kowdent

Dieta zdrowa dla zębów

Uwaga, niebezpieczeństwo!

Skrobia i cukier.

Największe znaczenie w rozwoju zmian próchnicowych przypisuje się węglowodanom. Rozkładane dają kwasy, a te z kolei powodują demineralizację, czyli odwapnienie szkliwa. Spożywanie produktów zawierających duże ilości cukru lub skrobi, powinno być ograniczone do posiłków, a nie pomiędzy nimi. Unikajmy też pokarmów silnie przylegających do zębów, gdyż mogą one powodować tworzenie się większej ilości płytki nazębnej. Za najbardziej kriogenny z cukrów uważa się sacharozę gdyż jest spożywana najczęściej i w największych ilościach. Występuje powszechnie w wielu produktach spożywczych, chętnie spożywanych w szczególności przez dzieci np. w słodyczach, owocach, produktach mlecznych, płatkach owsianych, niektórych produktach mięsnych i rybnych.

fot. PhotoXpress, Dreamstime, SXC.HU

Należy zadbać aby w codziennej diecie nie zabrakło wapnia, białka, witamin i składników mineralnych.

Wapń daje siłę zębom i kościom.

O kondycję dziąseł dba witamina C ponieważ zapobiega szkorbutowi i chorobom przyzębia. Szczególnie bogate w nią są świeże owoce i warzywa.

40 vita MEDIUM

numer 12

W jadłospisie powinny przeważać pokarmy twarde, ziarniste, włókniste gdyż trenują one dziąsła, zmuszają do gryzienia, żucia i rozdrabniania, dzięki czemu poprawiają ich wytrzymałość.

Między posiłkami zaleca się jedzenie jabłka, orzechów, kanapek z serem, twarogiem i wędliną.

Ważne jest również spożywanie pokarmów bogatych w witaminę D, która przyczynia się do prawidłowego rozwoju szkliwa.

W przypadku jej niedoborów dochodzi do niedorozwoju, czyli hipoplazji szkliwa.

Istotne znaczenie mają także białka, przyczyniające się do rozwoju ślinianek, co w późniejszym okresie zapewnia prawidłową ilość wydzielanej śliny, działającej ochronnie na uzębienie.

Kasze, rośliny strączkowe, warzywa, oraz napoje w tym: herbata, wino, soki owocowe biorą udział w kontroli procesu próchnicowego poprzez działanie hamujące na bakterie Streptococcus mutans.

Żucie gumy, najlepiej zawierającej sorbitol, ksylitol w ciągu 10-20 minut po posiłku jest też skutecznym sposobem zapobiegania próchnicy.

zdrowie

Nadwrażliwość

w zimie szczególnie daje się we znaki Nagły ból zębów spowodowany przez chłodne napoje, lody albo wdychanie zimnego powietrza może świadczyć o nadwrażliwości szyjek zębowych – popularnie zwanej nadwrażliwością zębów. Szyjki są miejscem kontaktu korony zęba, chronionego szkliwem z jego korzeniem, pokrytym tzw. „miękkim cementem”. Obie warstwy chronią zębinę, która jest budulcem zębów. Dodatkowe zabezpieczenie szyjek stanowią również dziąsła. Normalnie nie powinno się odczuwać bólu w okolicach szyjek. Jednak zdarzają się sytuacje, gdy szkliwo nie kontaktuje się z cementem, co powoduje odsłonięcie zębiny na różne bodźce (temperaturę, szczotkowanie, kwaśne napoje lub owoce) i wtedy właśnie pojawia się problem.

Co wpływa na nadwrażliwość?

Czasami w trakcie naturalnego rozwoju zęba dochodzi do odsłonięcia zębiny, czemu niestety nie da się zapobiec. Jednak w większości przypadków nadwrażliwość zębów wywołujemy sami: • Nieumiejętne szczotkowanie. Chcąc mieć perfekcyjny uśmiech, mocno szorujemy zęby twardą szczoteczką - to uszkadza szkliwo i prowadzi do cofania się dziąseł oraz nadwrażliwości. Podobnie jest z tzw. „pucowaniem” – kategorycznie nie można myć zębów ruchami poziomymi oraz mocno dociskać szczoteczki do ich powierzchni.

• Zła dieta. Owoce i soki są zdrowe, ale zawarte w nich kwasy mogą zaszkodzić naszym zębom. Podobnie ze względu na kwaśny odczyn oraz dużą zawartość cukru negatywny wpływ na wrażliwość naszych zębów mają inne kwaśne pokarmy i napoje, także te gazowane i energetyzujące.

Nadwrażliwość szyjek może występować również u osób z refluksem żołądkowo- przełykowym. Za każdym razem, gdy kwaśna treść żołądka trafia do jamy ustnej, szkliwo zębowe zostaje naruszone.

korona

szkliwo Jak zapobiegać nadwrażliwości?

korzeń

szyjka

zębina miazga

Szczególnie ważna w przypadku nadwrażliwości zębów jest wyjątkowo dokładna higiena jamy ustnej. Sekretem skuteczności leczenia nadwrażliwości zębiny jest przede wszystkim systematyczność i cierpliwość. Nadwrażliwość to nieprzyjemna, ale całkowicie uleczalna dolegliwość.

• Myj umiejętne. Używaj miękkiej lub średnio-miękkiej szczoteczki do zębów. Czyść zęby ruchami kolistymi.

• Nie zaniedbuj higieny. Często osoby z nadwrażliwymi zębami unikają ich mycia z powodu bólu. Jest to poważny błąd, gdyż zaniedbywanie higieny skutkuje zapaleniem dziąseł i jeszcze większym odsłanianiem szyjek zębowych, co tylko pogłębia ból i powoduje próchnicę.

• Stosuj odpowiednio dopasowane pasty. Najbardziej efektywnie znoszą nadwrażliwość pasty zawierające: chlorek strontu, chlorek potasu, cytrynian sodu, fluorki, azotan potasu, hydroksyapatyt lub argininę.

Ważne jest, aby pasta zapewniała kompleksową higienę jamy ustnej, począwszy od wzmacniania szkliwa, przez ochronę dziąseł oraz działanie przeciwpróchnicze.

• Dostosuj dietę. Staraj się ograniczać spożywanie napojów gazowanych i kwaśnych pokarmów. Soki najlepiej pij przez słomkę. Ważne jest także redukowanie kwasów w jamie ustnej. Warto po posiłku przepłukać usta letnią wodą lub wziąć bezcukrową gumę do żucia. Nie należy szczotkować zębów tuż po zjedzeniu kwaśnej potrawy. Można to zrobić dopiero po upływie pół godziny, kiedy kwasowość w jamie ustnej ulega zmniejszeniu.

• Systematycznie odwiedzaj stomatologa. Powinien on zastosować indywidualną kurację nadwrażliwości szyjek zębowych. Jednym ze specjalistycznych zabiegów znoszenia nadwrażliwości jest stosowanie lakierowania lub jonofrenezy fluorowej. tekst: mat.pras. Laboratorium Vademecum

numer 12 vita MEDIUM 41

HIGIENa jamy ustnej zdrowie

Autor: lek. stom. Ewa Ryszka z przychodni stomatologicznej Kowdent

Aby efektywnie pielęgnować zęby trzeba oczyszczać ich wszystkie powierzchnie: przedsionkową, językową, żującą i boczne.

Nie wszystkie one są jednak dostępne dla szczoteczki. Konieczne jest zatem stosowanie przyborów dodatkowych: • nitki dentystycznej - do oczyszczania przestrzeni międzyzębowych przy ścisłym kontakcie zębów • wykałaczek dentystycznych - przeznaczone dla osób z luźno stojącymi zębami lub brakami zębowymi • szczoteczek międzyzębowych - stosowana podobnie jak wykałaczka oraz do higieny pacjentów użytkujących stałe aparaty ortodontyczne • irygatorów - urządzeń w którym strumień płynu oczyszcza przestrzenie międzyzębowe i kieszonki dziąsłowe, masuje dziąsła • szczoteczek jednopęczkowych - do oczyszczania trudno dostępnych miejsc • produktów do higieny jamy ustnej zawierających fluor w tym pasty • płukanek do ust (np.antyseptycznych, z flourem) • na rynku dostępne są również szczoteczki elektryczne. Są bardzo proste w użyciu, a stosowanie ich skraca czas czyszczenia zębów w porównaniu ze szczoteczkami tradycyjnymi.

42 vita MEDIUM

numer 12

Czy samo mycie zębów gwarantuje zdrowie jamy ustnej?

Samo mycie zębów nie gwarantuje zdrowia jamy ustnej. Codzienna higiena oprócz dokładnego szczotkowania zębów 2 razy dziennie powinna obejmować następujące czynności: • przestrzeganie pełnowartościowej diety i ograniczenie przekąsek pomiędzy posiłkami • stosowanie produktów do higieny jamy ustnej zawierających fluor w tym pasty • stosowanie płukanek do ust • używanie nici dentystycznych lub wykałaczek do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych • dbanie o to, aby dzieci poniżej 12 roku życia spożywały wodę fluorkowaną lub przyjmowały uzupełniające dawki fluoru, jeżeli mieszkają na terenie pozbawionym takiej wody

Czy płyny do płukania jamy ustnej mogą zastąpić szczotkowanie zębów?

Bardzo skuteczną metodą walki z płytką nazębną wspomagającą, ale nie zastępującą, szczotkowania zębów jest stosowanie płukanek.

Na rynku dostępne są płyny zwalczające płytkę nazębną, zapalenie dziąseł i przeciwdziałające próchnicy. Stosowane przed szczotkowaniem rozmiękczają płytkę nazębną co ułatwia jej usunięcie za pomocą szczoteczki, a po – wzmacniają dziąsła i czyszczą miejscach, do których nie dotarła szczoteczka. Pomagają też na długo odświeżyć oddech.

fot. Shutterstock

Jakie produkty powinno się stosować wspomagająco podczas dbania o jamę ustną?

zdrowie

Jak dobrać najlepszą dla siebie pastę do zębów?

W utrzymaniu prawidłowej higieny jamy ustnej pomagają pasty do zębów. Zastosowanie odpowiednich znacznie poprawia skuteczność szczotkowania. Większość past dostępnych na rynku spełnia podstawowe wymagania i zawiera sprawdzone substancje kliniczne takie jak: środki ścierne (pomagające w usuwaniu płytki nazębnej i osadu), środki pieniące oraz związki fluoru (fluorek sodu, fluorek wapnia, aminofluorki). Należy pamiętać, że pasty dla dzieci powinny zawierać mniej fluoru niż w normalne pasty ze względu na ryzyko połykania pasty przez dzieci. Powinny także mieć łagodniejszy smak.

Najlepszym rozwiązaniem w doborze odpowiedniej pasty jest konsultacja u lekarza stomatologa, który indywidualnie zaproponuje odpowiednią pastę do zębów zgodnie z istniejącymi potrzebami.

Jak prawidłowo szczotkować zęby?

Każda metoda szczotkowania zębów jest dobra, pod warunkiem, że jest skuteczna i nie ma szkodliwego wpływu na zęby i przyzębie.

Najlepiej jest gdy dobierze ją indywidualnie lekarz lub higienistka, w zależności od potrzeb pacjenta, stanu jego uzębienia, dziąseł, zdolności manualnych, dokładności i innych czynników. Prawidłowe szczotkowanie powinno trwać przynajmniej 2 minuty: rano po śniadaniu i po posiłku wieczornym przed snem. Są jednak sytuacje wymagające częstszego szczotkowania np. po każdym posiłku u osób leczonych stałymi aparatami ortodontycznymi.

Najczęściej polecaną techniką szczotkowania dla młodzieży i dorosłych ze zdrowym przyzębiem jest metoda roll. Polega ona tym, że część pracującą szczoteczki należy ułożyć pod kątem 45° do płaszczyzny zębów, na powierzchni zewnętrznej i później wewnętrznej,

częściowo na dziąśle, częściowo na okolicy przyszyjkowej, jak najdalej od płaszczyzny zgryzu. Następnie wykonujemy ruch obrotowo-wymiatający w kierunku od brzegów siecznych. Czynność tę powtarzamy kilka razy na tym samym odcinku, po czym przesuwamy szczoteczkę tak, aby oczyścić cały łuk szczęki a potem żuchwy.

Metodą poziomą czyścimy powierzchnie żujące zębów bocznych.

Część pracującą szczoteczki kładziemy wzdłuż długiej osi zębów na powierzchniach żujących zębów bocznych i szczotkujemy tam i z powrotem. Możemy delikatnie wykonywać ruchy obrotowe.

Powierzchnie językowe zębów przednich szczotkujemy metodą pionową. Część pracującą szczoteczki przykładamy pionowo do powierzchni językowych zębów przednich, czyli wzdłuż długich osi zębów i delikatnie wymiatamy resztki pokarmowe. numer 12 vita MEDIUM 43

fot. Shutterstock

zdrowie

Wszystko o implantach Rozmowa z dr med. Renatą Gąsiorowską, stomatologiem z Przychodni Stomatologicznej AstraDent Czym są implanty stomatologiczne?

Można prozaicznie powiedzieć, że implant to swego rodzaju sztuczny ząb, który się wszczepia do kości w miejsce braku zębowego.

Czy każdy ząb może być zastąpiony implantem?

Nie. To wszystko zależy od "warunków", jakie panują w jamie ustnej. Muszą być odpowiednie warunki topograficznie, grubość kości musi być również odpowiednia - tak, by implant w tą kość mógł być prawidłowo wszczepiony.

Czym taki implant różni się od normalnego zęba? Czy, przykładowo, bardziej się może ścierać, niszczyć?

Nie, ponieważ jest to podstawa tytanowa (korona porcelanowa), która de facto jest nawet mocniejsza niż zwykły ząb. Także trwałość implantów nie podlega dyskusji. Dodatkowo implanty są bardzo komfortowe, właściwie nie ma żadnej różnicy między implantem a zębem. Różnica w ogóle nie jest odczuwalna.

Ile trwa leczenie implantologiczne?

Takie leczenie trwa kilka miesięcy. Pacjent musi wówczas bardzo dbać o higienę jamy ustnej, nie może zapominać o regularnych wizytach u stomatologa. Oczywiście wyłączona jest całkowicie możliwość stosowania używek, szczególnie papierosów.

Czy podczas zabiegu wszczepienia implantu możliwie jest zakażenie?

Istnieje taka możliwość, ale wyłącznie względnie. Jeśli zachowana jest odpowiednia sterylność i właściwa aseptyka, nie ma takiego ry44 vita MEDIUM

numer 12

zyka. To oczywiście wszystko zależy od profesjonalizmu stomatologa i miejsca, w którym wykonujemy zabieg.

Jakie jest ryzyko odrzucenia implantu?

Ponieważ jest to ciało obce w naszym organizmie, ryzyko takie oczywiście istnieje. Choć te materiały, z których wykonane są implanty, są raczej obojętne dla organizmu, czyli de facto nie wywołują żadnych reakcji (np. alergicznych). Należy jednak pamiętać, że każde ciało obce (a takim jest implant) może być odrzucone przez organizm. Ale takie ryzyko jest minimalne.

Czy każdy może mieć wszczepiony implant? Czy, przykładowo, potencjalne odrzucenie implantu może być uwarunkowane wiekowo?

Ryzyko odrzucenia jest większe u osób z chorobami układowymi typu cukrzyca czy choroby krążenia. Wiek oczywiście też na to wpływa, wiadomo przecież, że z różnego rodzaju chorobami zmagają się przede wszystkim ludzie starsi.

Ile kosztuje implant oraz zabieg?

Cena samego implantu wynosi ok 2-2,5 tysięcy zł. Do tego dochodzi jeszcze koszt korony, czyli też jest to kwestia około 2 tysięcy złotych.

Jak wygląda przebieg leczenia implantologicznego?

Składa się on z kilku etapów. Najpierw wszczepia się implant do kości. Potem należy odczekać od 2 miesięcy do pół roku, dopiero później można wkręcić tą część naddziąsłową, i w następnym etapie wykonać koronę. Jest to de facto leczenie dwuetapowe. rozmawiał: Michał Wróblewski

reklama

Rozmowa z Renatą Gąsiorowską, stomatologiem z Przychodni Dentystycznej AstraDent.

Paradontoza Co to jest paradontoza?

Paradontoza jest chorobą przyzębia, czyli tkanek, które otaczają ząb. Od stanu zapalnego dziąsła poprzez następne stadia może prowadzić do utraty zębów.

Są jakieś konkretne przyczyny występowania tej choroby?

Najważniejszą przyczyną jest niedostateczna i nieodpowiednia higiena jamy ustnej. Ważnym czynnikiem są skłonności dziedziczne i obecność wad zgryzu.

Czy w takim razie w każdym wieku można zachorować na paradontozę?

Chociaż parodontoza to głównie choroba osób starszych, to może pojawić się dużo wcześniej.

Jak często występuje ta choroba?

Występuje stosunkowo często. Dotyka około 35% populacji. Niedostateczna i niewłaściwa higiena jamy ustnej, brak leczenia stomatologicznego, nieprawidłowa dieta oraz używki prowadzą do wzrostu liczby dotkniętych nią pacjentów.

Jaka powinna być zatem prawidłowa profilaktyka?

Przede wszystkim higiena – zarówno zabiegi wykonywane przez pacjenta oraz te wykonywane w gabinecie stomatologicznym. Konieczne jest parokrotne w ciągu dnia szczotkowanie zębów, używanie nici dentystycznych, wykałaczek, płynów do płukania jamy ustnej i irygatorów. Ważne są regularne wizyty u stomatologa – co najmniej raz na pół roku. Konieczne jest profesjonalne usuwanie kamienia nazębnego i osadu przez higienistkę lub lekarza stomatologa oraz instruktaż higieny jamy ustnej dostosowany indywidualnie do każdego pacjenta.

A co stanie się, jeśli zlekceważymy objawy paradontozy?

Początkowe objawy to stany zapalne dziąseł: krwawienie, obrzęk, obnażenie szyjek zębowych, ropnie. Z czasem tworzą się głębokie kieszonki dziąsłowe, kość zanika a zęby ulegają rozchwianiu aż do wypadnięcia.

A w przypadku, gdy ta choroba już wystąpi - można skutecznie zatrzymać jej rozwój?

Tak. Początkowe stadia choroby leczy się zachowawczo: należy usunąć złogi nazębne i wypolerować powierzchnie zębów (scaling, piaskowanie, fluoryzacja). Ważne jest indywidualne dostosowanie metody szczotkowania, pasty, szczoteczki do potrzeb pacjenta. Konieczne jest przeprowadzenie leczenia ubytków próchnicowych a w razie występowania wad zgryzu leczenie ortodontyczne. W stadium zaawansowanym konieczna jest interwencja chirurgiczna: zabiegi mechanicznego usunięcia ziarniny, odbudowa utraconych tkanek kostnych otaczających ząb tj. sterowana regeneracja tkanek, likwidacja obnażonych szyjek zębów przez przeszczep tkanki najczęściej z podniebienia. Nowoczesna stomatologia oferuje szereg skutecznych zabiegów.

Jak jeszcze możemy zmniejszyć ryzyko wystąpienia parodontozy?

Poprzez zdrowy tryb życia. Należy zwrócić uwagę na rodzaj pożywienia (nie! dla słodyczy) i jego konsystencję. Stosować dietę bogatą w wapń, białko i witaminy. Zrezygnować z używek. rozmawiał: Michał Wróblewski

Medycyna

starożytnej

Mezopotamii

Cywilizacja, która ponad pięć tysięcy lat temu rozkwitła w dolinach dwóch wielkich rzek – Tygrysa i Eufratu, jest uważana obecnie za najstarszą na świecie.

Nie da się przecenić jej wkładu w kulturę światową i winni jesteśmy jej wielki dług. To tutaj w końcu pojawiło się pismo (ok. 3000 lat przed Chr.), a także szereg wynalazków jak koło, łuk czy zegar słoneczny, nie mówiąc o wspaniałych osiągnięciach w dziedzinach matematyki i astronomii. Tymczasem nasza wiedza o tamtejszych kulturach jest wielce powierzchowna i niezadawalająca (w szkole rzadko kiedy poświęca się im więcej niż jedną – dwie godziny historii). Napisałem „kulturach”, gdyż poza powszechnie znanymi Babilończykami, swoje państwa stworzyli tutaj Sumerowie, Akadowie, Asyryjczycy, Chaldejczycy (tzw. Nowobabilończycy), Huryci (twórcy potężnego państwa Mittani), a w końcu Persowie i Medowie. W pobliże Eufratu dotarli również w okresie swojej największej potęgi Egipcjanie (okres Nowego Państwa) oraz zamieszkujący terytorium dzisiejszej wschodniej Turcji, waleczni Hetyci.

Któż jednak poza wąskim gronem uczonych i pasjonatów wie cokolwiek na ten temat?

Pierwszym krokiem, jaki podejmowali mieszkańcy starożytnej Mezopotamii, w celu uzdrowienia chorego, było wezwanie czarownika (bâru). Jego zadaniem było ustalenie w jaki sposób cierpiący ściągnął na siebie gniew bogów. Następnie przybywał egzorcysta (âšipu), którego zadaniem było wygnanie złych duchów, które miały zamieszkiwać w ciele chorego. Każdy z tych demonów powodował inną dolegliwość: Aszakku – ciężką gruźlicę, Tiu – jedynie bóle głowy, zaś mniej groźny Nergal (!) – zwykłą gorączkę. W Mezopotamii kwitła również sztuka wróżbiarska. Lekarze-kapłani przeprowadzali szczegółową „analizę” wnętrzności zwierząt 46 vita MEDIUM

numer 12

fot. Wikimedia Commons

Medycyna krainy Międzyrzecza łączyła prastare tradycje plemienne, oparte na magii, z bazującą na empirii sztuką leczniczą, której nie powstydziliby się Europejczycy sprzed niespełna dwustu lat… Podobnie jak ludy prymitywne, mieszkańcy starożytnej Mezopotamii wierzyli, że choroba jest karą za grzechy lub złamanie (nawet nieświadome) pewnego tabu. Patronem wszelkich nauk – w tym także medycyny – był bóg Nabu, przy którego świątyni utworzono szkołę medyczną. Z jeszcze starszego panteonu bóstw wywodzi się bóg-uzdrowiciel Ninib. Na uwagę zasługuję fakt, że późniejszy Kaduceusz, czy raczej laska Eskulapa (pierwszy był tak naprawdę atrybutem boga-posłańca Hermesa i symbolizował pokój) wywodzi się w prostej linii z Mezopotamii. Laska opleciona przez dwa węże była bowiem symbolem innego babilońskiego bóstwa patronującego sztuce medycznej – Ningizzidu. U genezy, uznania węża za medyczny symbol, leżą zaobserwowane zdolności regeneracyjne tego zwierzęcia (zrzucanie skóry). W słynnym eposie o Gilgameszu (jednym z najstarszych na świecie), znalezione przez owego bohatera, po niezliczonych przygodach, ziele nieśmiertelności pożera na koniec wąż… Po raz kolejny, po historii z Edenu, zdradziecki gad pozbawił ludzkość rozwiązania zagadki wiecznego życia.

ofiarnych – głównie wątroby, uważanej za siedlisko życia i centralne miejsce układu krwionośnego. Miało to na celu ustalenie grzechu popełnionego przez chorego oraz wyznaczenie mu odpowiedniej pokuty, mającej zdjąć z niego boską klątwę, za jaką uważano chorobę (wszelkie schorzenia i dolegliwości nazywano „ręką” tego lub innego boga).

Chociaż istnienie medycyny niekonwencjonalnej jest faktem także i dzisiaj – stosunek do niej odwrócił się o 180 stopni. O ile mieszkańcy starożytnej Mezopotamii zapewne korzystali z niej w pierwszej kolejności, to obecnie staje się ona już li tylko ostatnią deską ratunku (a najczęściej tzw. „brzytwą tonącego”) dla gotowych na wszystko jednostek, którym profesjonalna medycyna odmówiła wszelkiej nadziei. Szarlatani medyczni, wróżki i astrolodzy, korzeniami sięgają prastarej tradycji mezopotamskiej…

Gdyby wiedza mezopotamskich uzdrowicieli ograniczała się jedynie do magicznych obrzędów, nie mogła by w najmniejszym stopniu zasługiwać na miano medycyny. Tak jednak nie było. Poza korzystaniem z porady i pomocy czarownika sprowadzano, równie często profesjonalnego lekarza, absolwenta odpowiedniej szkoły i mającego za sobą wieloletnią praktykę. Nazywano go asû. Pomimo, że mając święcenia kapłańskie, nie stronił od wróżbiarstwa i magii to był on przede wszystkim lekarzem. Młodzi adepci sztuki medycznej naukę odbywali w przyświątynnych szkołach. Polegała ona na ćwiczeniach praktycznych i na studiowaniu tekstów wyrytych na glinianych tabliczkach.

Tradycje medyczne Mezopotamii są bogato udokumentowane.

Znamy olbrzymią liczbę glinianych tabliczek, zawierających opis chorób i ich etiologii, receptur mikstur leczniczych oraz korespondencję medyków wymienianą między sobą nawzajem oraz z swoimi pacjentami.

Świadectwem tego ogromu jest np. biblioteka króla Assurbanipala (VII w przed Chr.), odkryta ponad 150 lat temu na terenie starożytnej Niniwy. Spośród 20 tysięcy odkopanych tabliczek, wiele poświęcono ówczesnej sztuce lekarskiej. Były to m.in. medyczne podręczniki i traktaty, które pozwalały na trafne rozpoznanie choroby. Pewne z nich pełne są przesądów i zabobonów, ale niektórych diagnoz nie powstydziłby się współcześnie praktykujący lekarz. Na podstawie symptomów umiano rozpoznawać choroby takie jak epilepsja czy żółtaczka. Ówczesna medycyna znała także pojęcie epidemii, a lekarze, będąc świadom jej przyczyn, zalecali szczególną dbałość o higienę. Godny uwagi jest fakt, że depresja – uważana za współczesną chorobę cywilizacyjną występowała dość powszechnie, także przed wiekami, w starożytnej krainie Międzyrzecza.

Rodzaj wykorzystywanych środków farmakologicznych często nie różnił się, w składzie od tych, które używano w Europie w XVIII czy XIX stuleciu, a nawet stosowanych obecnie. W użyciu były maści, syropy, czopki, płyny do lewatyw itd. Zachowało się niewiele źródeł pisanych na temat chirurgii, ale możemy być pewni, że również stała na dobrym poziomie, zaś o jej powszechnym stosowaniu świadczą spore ustępy w kodeksie Hammurabiego oraz liczne znaleziska narzędzi chirurgicznych. Zajmowała się ona przede wszystkim ranami, ropniami, wrzodami itp. Nie ma natomiast dowodu na stosowanie trepanacji, w której wielką biegłość osiągnęła medycyna, niewiele młodszej, cywilizacji egipskiej. Co ciekawe kary, przewidywane w słynnym kodeksie Hammurabiego, dla lekarzy – chirurgów w szczególności – były nadzwyczaj surowe (np. obcięcie rąk za nieudaną operację). Możliwe, jednak że nie były egzekwowane zbyt sumiennie. W każdym razie fakt ów może świadczyć o wielkim zaufaniu do rodzimej sztuki lekarskiej. Jak wiemy ze źródeł, medycyna babilońska cieszyła się wielkim szacunkiem u sąsiadów. Swoich prywatnych lekarzy mieli nie tylko władcy Asyrii i Babilonii, ale zdarzało się, że czuwali oni również u wezgłowi obcych królów. Z usług tamtejszych medyków korzystali, bowiem zarówno władcy państwa Hetytów jak i Mittanii, a nawet faraonowie egipscy.

Medycyna starożytnej Mezopotamii jest koronnym przykładem, spośród bardzo licznych dokonań, tej najstarszej cywilizacji świata.

Mimo wielkiego konserwatyzmu, stojącego na przeszkodzie dalszym, bardziej spektakularnym postępom, nosi ona wszelkie znamiona podejścia racjonalnego, które swoje rozwinięcie znalazło później w greckiej sztuce lekarskiej. Osiągnięcia medycyny ludów Międzyrzecza są wielkim kamieniem milowym w dziejach rozwoju ludzkości i z owoców tych osiągnięć korzystamy po dziś dzień.

Wojciech Paszyński

numer 12 vita MEDIUM 47

uroda Kolorowy z Rio? Smoky eyes? Czerwone usta? A może przedłużanie rzęs?

Karnawałowy makijaż

Obowiązujące trendy prezentuje

Anna Kołodziejczyk,

wizażystka i stylistka rzęs Dream Factory, Kraków ul. Michałowskiego 4

Smoky eyes Ten makijaż sprawdza się zawsze i wszędzie, pasuje do każdego typu urody i kształtu oczu! Jego sekret polega na dobrym roztarciu cienia. Zrób kreskę u nasady rzęs, nałóż ciemny cień i rozcieraj go w kierunku nieruchomej części górnej powieki.

W tym sezonie smoky eye to bowiem nie tylko klasyczna czerń. Doskonale wyglądają roztarte granaty, turkusy, szarości i brązy.

Ostre, żywe kolory Najmodniejsze kolorowe makijaże oparte są na kontrastowych i czystych zestawieniach, np. inny kolor na dolną i inny na górną powiekę. Polecane zestawienia kolorów: pomarańcz i turkus, żółty i niebieski, zielony i różowy. Lub bardziej wieczorowo i elegancko: niebieski lub turkusowy i złoty, fioletowy i złoty lub srebrny.

Czerwone usta Nigdy nie wyjdą z mody!

W wersji klasycznej mocno wytuszuj rzęsy lub doklej kilka kępek sztucznych rzęs, zrób cienką kreskę eyelinerem. Unikaj innych kolorów na twarzy, bo będą konkurować (nie zawsze korzystnie) z czerwienią ust.

Nie zapominaj o paznokciach Hitem tej zimy jest manicure hybrydowy, który daję nam 100-procentową gwarancję na stylizację bez smug, zadrapań i odpryśnięć. Paznokcie zachowują intensywny kolor, są błyszczące i nie matowieją. Taki wspaniały efekt utrzymuje się na paznokciach do 2-3 tygodni. To doskonała propozycja dla osób ceniących sobie czas i wygodę. Shellac nakładany jest na paznokcie cienką warstwą (jak lakier), następnie dzięki utwardzeniu w świetle UV nabiera sztywności i wysokiego połysku. Jest bezzapachowy i nieścieralny.

Przedłużone rzęsy Użyte na powiekach saute (bez dodatkowego koloru) sprawiają, że wyglądasz niezwykle kobieco i elegancko. Wybór rzęs jest duży. Możesz sama dokleić sztuczne rzęsy lub kępki rzęs albo wybrać się do salonu kosmetycznego i cieszyć się rzęsami na dłużej niż na jedną noc. Nouveau Lashes do najdoskonalsza metoda przedłużania, pogrubiania i stylizacji rzęs. Aplikacja opiera się na precyzyjnym doklejaniu każdej nowej rzęsy do rzęsy naturalnej na całej jej długości (metoda jeden do jednego). Gwarantuje to wyjątkową trwałość zabiegu – prawidłowo doczepiona rzęsa nigdy nie się nie odkleja, ale wypada razem z rzęsą naturalną (zgodnie z jej cyklem życia).

„

Radzi Anna Kołodziejczyk, wizażystka i kosmetyczka: z dream factory w Krakowie, ul. Michałowskiego 4

Drogie Panie, przede wszystkim pamiętajcie, że makijaż oraz jego kolorystyka powinny być dopasowane do waszych preferencji, waszego samopoczucia i do waszego typu urody.

Karnawałowy makijaż powinien przede wszystkim wytrzymać całą noc, czyli być trwały. Baza pod podkład nie tylko przedłuży trwałość makijażu, ale zadba także o to, aby nasza cera pozostała matowa przez wiele godzin. Podkład wybieramy taki, który gwarantuje wielogodzinną trwałość makijażu, najlepiej kryjąco-wygładzający. Aby na koniec utrwalić makijaż i nadać mu idealne satynowe wykończenie, należy musnąć twarz pudrem transparentnym.

48 vita MEDIUM

numer 12

”

uroda

Pozbądź się włosków

Fotodepilacja łączy skuteczność lasera z szybkością i bezbolesnością zabiegów oraz niezwykle atrakcyjną ceną. Jest wspaniałym prezentem od nauki dla wszystkich tych, którzy borykają się z nadmiernym owłosieniem, osób młodych i starszych, mężczyzn i kobiet.

Czym jest fotodepilacja? Mówiąc ściśle nie jest to depilacja, lecz epilacja. Na czy polega różnica? W przeciwieństwie do tradycyjnych metod depilacyjnych (pęseta, wosk) jej celem jest trwałe

usunięcie włosów. Depilację zaś trzeba wciąż na nowo powtarzać.

Dla uzyskania najlepszych efektów konieczne będzie więc przeprowadzenie kilku zabiegów, w jedno – dwumiesięcznych odstępach – tak aby usunąć także tą część włosów, która pozostawała akurat w fazie „uśpienia”. Należy jednak pamiętać, że skuteczność zabiegów oraz ich ilość zależeć będzie również od karnacji skóry, miejsca depilacji, wieku i płci osoby oraz indywidualnej gospodarki hormonalnej. Tylko regularność przeprowadzanych zabiegów gwarantuje stopniową redukcję niepożądanego owłosienia oraz znaczne spowolnienie jego odrastania. Już po upływie kilku tygodni od pierwszej fotodepilacji zaobserwujemy stopniowe wypadanie części owłosienia. W wyniku zniszczenia mieszków włosowych pewna ich część zostaje usunięta już na zawsze.

Natalia Weiss

fot. Photoxpress

na zawsze!

reklama

fotodepilacja

www.fmsalon.pl

99

F.M . Salon to dynamicznie rozwijający się gabinet, specjalizujący się w zaawansowanych technologicznie zabiegach poprawiających wygląd.

Naszą specjalnością są zabiegi z zakresu kosmetologii estetycznej.

Głównymi dziedzinami działalności są fotoepilacja czyli metoda trwałego usuwania owłosienia za pomocą lasera wykorzystującego impulsy światła wzmacniane falą radiową (E-light).

każda część ciała

zł

F.M. Salon ul. Starowiślna 93a, Kraków, tel.: 12 422 17 17 GODZINY OTWARCIA: pN-pT 9.00-19.00, sb 9.00-14.00

spa w domowym zaciszu

promocja

uroda

W długie i mroźne zimowe wieczory każda z nas marzy o relaksującej, aromatycznej kąpieli. Podpowiadamy jak zamienić domową łazienkę w luksusowy gabinet SPA samodzielnie wykonując rytualne arabskie zabiegi we własnej wannie. Pozwól sobie na chwilę tylko dla siebie. Dzięki opisywanym zabiegom Twoja skóra nabierze jędrności i gładkości, rozpieścisz swoje ciało i zmysły i poczujesz się prawdziwie piękna!

Krok 1: atmosfera Domowy rytuał zaczynamy od stworzenia odpowiedniej atmosfery. Nie jest żadną tajemnicą, że zapach silnie wpływa na nasze samopoczucie – aromaterapia jest stosowana na całym świecie i cieszy się ogromną popularnością. Dlatego pierwszą czynnością, jaką wykonujemy jest zapalenie wonnej świecy o kuszącym, słodkim zapachu. Cynamon, opium, wanilia, drzewo sandałowe – te nuty szczególnie polecamy na zimowe wieczory.

Zapach delikatnie Cię otuli i wprowadzi w dobry nastrój.

50 vita MEDIUM

numer 12

uroda

Krok 2: oczyszczanie Rzadko kiedy mamy czas na to, żeby odpowiednio zadbać o kondycję naszej skóry, dlatego zabiegi SPA zaczynamy zawsze od oczyszczania. Doskonale sprawdza się w tej roli savon noir – czarne, marokańskie mydło, które od wieków wytwarza się z oliwek. Savon Noir ma postać ciemnej pasty, która po zmieszaniu z wodą staje się aksamitną, kremistą masą. Kosmetyk w takiej postaci nałożony na całe ciało i pozostawiony na skórze kilka minut przygotowuje skórę do gomażu. Gomaż, czyli delikatnie złuszczanie naskórka i oczyszczanie skóry z małych niedoskonałości zalegających w jej płytko położonych warstwach, możemy wykonać kessą, czyli specjalną rękawicą.

Krok 3: odżywianie Kolejnym krokiem, jaki wykonujemy w domowym SPA jest odżywianie skóry. Powszechnie wiadomo, że nic nie przynosi lepszych efektów niż naturalna maseczka.

My szczególnie polecamy glinkę Rhassoul. Tutaj przyda się kilka słów wyjaśnienia – glinkę wydobywa się w dolinie Moulouya i od wieków służy ona Marokankom jako wszechstronny kosmetyk – wykorzystuje się ją zarówno jako szampon, peeling, maseczkę na ciało i twarz. Glinkę Rhassoul mieszamy z wodą do uzyskania błotnistej konsystencji i nakładamy na wybrane części ciała, pozostawiamy na kilkanaście minut (nie dopuszczając do wyschnięcia), następnie spłukujemy ciepłą wodą. Efekt jest wyczuwalny od razu – skóra jest gładsza, nawilżona, niezwykle przyjemna w dotyku.

Jeśli chcemy dodatkowo uzyskać efekt przeciwzmarszczkowy, dodajmy do glinki kilka kropel olejku arganowego.

Krok 4: ochrona

Tutaj nasza orientalna podróż dla zmysłów mogłaby się w zasadzie zakończyć. Jeśli jednak odczuwamy pewien niedosyt, możemy nasze ciało posmarować masłem ze świętego drzewa, czyli masłem Shea. Nie tylko doskonale się rozsmarowuje i wspaniale wchłania, ale przede wszystkim jest ono najprawdziwszą odżywiającą ucztą dla naszej skóry. Odrobinę kosmetyku rozpuszczamy w dłoniach i rozprowadzamy po całym ciele. Masło shea pozostawia na skórze delikatny, ochronny film na długie godziny, dlatego jest wyjątkowo przydatne w zimie, kiedy nasza skóra wymaga szczególnej opieki. To najlepszy kosmetyk na spierzchnięte usta, które potrzebują większej dawki nawilżenia i szybciej ją wchłaniają. Masło shea możemy stosować zarówno jako balsam do całego ciała, jak i dodać łyżeczkę do gorącej wody, zapewniając sobie delikatną i odprężającą kąpiel. Ten kosmetyk redukuje przebarwienia, przyspiesza gojenie się ran, zapewnia sprężystość skóry zapobiegając powstawaniu cellulitu i rozstępów, opóźnia proces starzenia się skóry. Szczególnie poleca się do skóry skłonnej do alergii i podrażnień.

Tu kupisz proponowane przez nas kosmetyki: Mydlarnia u Franciszka: BIELSKO BIAŁA ul. Barlickiego 6; BOCHNIA ul. Rynek 8; CIESZYN ul. Mennicza 22; CZĘSTOCHOWA ul. Berka Joselewicza 1; GDYNIA ul. Żwirki i Wigury 7; KATOWICE ul. Piastowska 3, ul. Wawelska 2; KIELCE ul. Mała 4; KOSZALIN ul. Zwycięstwa 155; KRAKÓW ul. Gołębia 2, ul. Karmelicka 13, ul. Krakowska 5, ul. Starowiślna 40; LEGIONOWO ul. Piłsudskiego 31 lok. 126a; LUBLIN ul. Narutowicza 21 A; ŁÓDŹ ul. Rewolucji 1905 roku 6; MYŚLENICE ul. Bema 4; NOWY TARG ul. Kazimierza Wielkiego 6; OSTRÓDA ul. Jana Pawła II 2/1; POZNAŃ ul. Wodna 22; RADOM ul. Reja 8; SIEDLCE ul. Piłsudskiego 53; SOCHACZEW ul. Traugutta 5a; SOPOT ul. Bohaterów Monte Cassino 10; SOSNOWIEC ul. Warszawska 4; SZCZECIN ul. Rayskiego 24; TARNÓW ul. Malczewskiego 2; WADOWICE ul. Mickiewicza 4; WARSZAWA ul. Koszykowa 30, ul. Podwale 19, Pl. Wilsona 4 lok. 105; WŁOCŁAWEK ul. Warszawska 15; WROCŁAW ul. Biskupia 4/4a; ZAKOPANE, Pasaż Handlowy, ul. Krupówki 29.

LORIENT: BYDGOSZCZ ul. Dworcowa 84, KATOWICE ul. Kościuszki 25

numer 12 vita MEDIUM 51

uroda

Pielęgnuj

swoje ciało zimą AA Sensitive Nature SPA Borówka pielęgnuje skórę wymagającą wzmocnienia Odkryj świat wyjątkowych doznań, pięknych zapachów i mocy naturalnych substancji tworzących kosmetyki do pielęgnacji ciała AA Sensitive Nature SPA. To unikatowa linia inspirowana holistyczną koncepcją SPA, oparta na naturalnych składnikach pochodzących z upraw ekologicznych, opracowana z myślą o skórze wrażliwej i skłonnej do alergii.

W skład serii wchodzą: WITALIZUJĄCY PEELING DO CIAŁA, MULTIWITAMINOWY ŻEL DO MYCIA CIAŁA, MULTIWITAMINOWE MASŁO DO CIAŁA, WZMACNIAJĄCY OLEJEK DO KĄPIELI, ODŻYWCZY KREM DO RĄK, WITALIZUJĄCA OLIWKA DO MASAŻU

Nawilżanie nowej generacji - Dr Irena Eris HYDROGENIC NAWILŻANIE – PODSTAWA PIĘKNEJ SKÓRY - ta myśl przewodnia towarzyszyła naukowcom z Centrum Naukowo - Badawczego Dr Irena Eris przy tworzeniu nowej linii pielęgnacyjnej HYDROGENIC , która przywraca skórze naturalne piękno i blask , poprzez unikalny sposób nawilżania skóry. W serii zastosowano unikalne rozwiązanie w dziedzinie kosmetologii, bazujące na technologii wielostopniowego i aktywnego nawilżania z głębi skóry. Dzięki nowatorskiemu kompleksowi 24H HYDRO TERM COMPLEX, 22 aktywnych składników migruje do różnych warstw skóry i zaspokaja do głębi jej potrzebę nawilżania poprzez: • wzmocnienie i uszczelnienie powierzchni skóry hydro-aktywną strukturą • absorpcję i zatrzymanie cząsteczek wody w miejscach wymagających szczególnego nawilżenia • stopniowe uwalnianie źródła nawilżenia dostosowane do indywidualnych potrzeb skóry.

52 vita MEDIUM

numer 12

uroda Lip Care BALSAM DO UST Witamina E, A

Dove Color Repair: szampon, odżywka oraz ekspresowa maseczka.

Balsam do ust o konsystencji i zapachu miodu wzbogacony w witaminy A i E. Polecany dla osób, które spędzają czas aktywnie. Zastosowanie: suche, popękane i spierzchnięte usta, podrażnione działaniem czynników atmosferycznych (mróz, wiat, słońce) lub na skutek innych czynników, czy leczenia farmakologicznego.

Kosmetyki intensywnie nawilżają i przede wszystkim regenerują zniszczone farbowaniem włosy, zapobiegając blaknięciu i utracie intensywności koloru.

Zawierają dwie zaawansowane technologie: Micro Moisture Serum oraz Fibre Actives. Pierwsza, pomaga skutecznie regenerować powierzchnię włosów i zatrzymuje w nich kolor. Formuła Fibre Actives posiada zaś właściwości wnikania w głąb włókien włosów i odnawiania ich od środka. Kosmetyki z linii Dove Color Repair pomagają utrzymać intensywny, długotrwały kolor i sprawiają, że włosy odzyskują utracony blask.

Soraya Art&Diamonds Kompleksowa Odnowa Skóra Dojrzałej 70+ Art&Diamonds to ekskluzywna linia innowacyjnych kosmetyków, stworzona przez wybitnych specjalistów z różnych dziedzin nauki we współpracy z artystami. Formuły produktów opracowane zostały zgodnie z najnowocześniejszymi technologiami i odkryciami kosmetologii.

Kluczowym składnikiem całej linii jest VITALAYER®– Verbena Officinalis Extract – wielofunkcyjny składnik aktywny o szerokim działaniu redukującym objawy starzenia się skóry, specjalistycznie dobrany do potrzeb skóry po 70 roku życia. W kompozycji linii znalazły się luksusowe, zmikronizowane kryształy diamentów, które dają natychmiastowy efekt optycznego odmłodzenia i wygładzenia. Skóra staje się wyraźnie młodsza, piękniejsza, odzyskuje idealną gładkość, jędrność oraz promienny blask.

-20 Protect od Farmony Zimowa linia preparatów ochronnych Laboratorium Kosmetyków Naturalnych Farmona– 20 PROTECT wzmacnia naturalne mechanizmy obronne, przynosi natychmiastowa ulgę suchej i spierzchniętej skórze oraz zapewnia długotrwała i skuteczna ochronę w trudnych warunkach atmosferycznych.

Wszystkie kosmetyki z serii – 20 PROTECT zawierają AntiFrost System - kombinację precyzyjnie dobranych składników chroniących przed mrozem, opracowanych na podstawie badań zespołu naukowców i wieloletnich doświadczeń w pielęgnacji skóry.

PHARMACERIS M - SENSI-UREA Intensywnie nawilżający balsam do ciała Nawilżający balsam do ciała zapewnia bezpieczną i skuteczną pielęgnację skóry kobiet w ciąży i okresie karmienia. Bogata formuła balsamu zawiera 3% urea zapewniając natychmiastowe i długotrwałe nawilżenie. W połączeniu z cennymi składnikami lipidowymi i delikatnie natłuszczającymi przywraca skórze elastyczność oraz zwiększa zdolność i wytrzymałość skóry na rozciąganie. Skóra łatwiej przystosowuje się do zachodzących zmian w okresie ciąży i po porodzie. Masło Shea oraz olej z awokado przeciwdziałają wysuszaniu skóry, łagodzą swędzenie i uczucie napięcia. Dzięki zawartości squalanu, który wzmacnia naturalną barierę ochronną skóry, balsam minimalizuje ryzyko powstania podrażnień. Do codziennego stosowania, szczególnie po kąpieli.

numer 12 vita MEDIUM 53

uroda

Zjawiskowe

fot. Shutterstock

piękno Co najmniej miesiąc przed Jeśli nie masz ochoty sama zająć się makijażem oraz doprowadzeniem swoich włosów do ładu i wolisz powierzyć to zadanie profesjonalistom, nie zwlekaj! Niektóre zakłady fryzjerskie i kosmetyczne przyjmują zapisy na wizyty nawet z ponad półrocznym wyprzedzeniem zwłaszcza, jeśli chodzi o święta, sylwestra, karnawał, czy okres studniówkowy. Czasem wystarczy umówić się na termin dwa dni wcześniej, czasem trzeba postarać się o to wiele miesięcy przed planowaną imprezą – wszystko zależy od specyfiki i popularności salonu.

Powinnaś się również zorientować w bieżących trendach w modzie i rozpocząć poszukiwania wymarzonej kreacji na bal (jeśli oczywiście takowa nie wisi jeszcze w twojej szafie). Nie warto odkładać tego na ostatnią chwilę, gdyż znalezienie sukni spełniającej twoje oczekiwania wcale nie będzie takie proste, jak zakładasz. Ponadto, może się również okazać, że kreacja wymaga przeróbek, a zakłady krawieckie nie zawsze są w stanie zaoferować usługi ekspresowe. Jeśli chcesz być zadowolona z sukni, poszukaj jej wcześniej, żebyś z braku czasu nie była zmuszona do kupienia tego, co zostało w sklepie i spoglądania z zazdrością na kreacje innych pań.

Spójrz na siebie i zastanów się, czego potrzeba twojemu ciału. Może powinnaś zrzucić dwa – trzy kilogramy? Może powinnaś zacząć regularnie stosować maseczkę do twarzy? Może powinnaś wybrać się na kilka krótkich wizyt do solarium, aby później po jednej, zbyt długiej sesji, na imprezie nie przypominać przypalonego kurczaka? A może powinnaś zaopatrzyć się w preparat wzmacniający łamliwe paznokcie? Najwyższy czas, by zadbać o to, co dla dobrego efektu wymaga systematycznych zabiegów.

I jeszcze jedno, o czym absolutnie nie możesz zapomnieć: jeśli jesteś szczęśliwą mamą, a twoje pociechy nie są jeszcze na tyle duże, by mogły zostać same pod twoją nieobecność, postaraj się o opiekę dla nich na tę noc. W przeciwnym wypadku może okazać, że zabawę z przyjaciółmi na przyjęciu, będziesz musiała zamienić na zabawę z dziećmi w domu.

54 vita MEDIUM

numer 12

wymaga

przygotowań

Marzysz o tym, aby na wielkim przyjęciu olśnić wszystkich (a przynajmniej wyglądać nie gorzej niż koleżanki) i przede wszystkim świetnie się bawić? Niestety, czasami bywa tak, że efekt końcowy jest daleki od zamierzonego. Dzieje sie tak, bo zabrakło ci czasu lub w natłoku spraw zapomniałaś o czymś niby małym, a istotnym. Aby nie zmarnować wysiłku włożonego w przygotowania i uniknąć nieprzyjemnego uczucia „przebalowania” warto już wcześniej wszystko przemyśleć i rozplanować w czasie.

Dwa tygodnie przed Jeśli twoja kreacja wymaga przeróbek, to zadbaj o to, by jak najszybciej trafiła w ręce krawcowej.

W ten sposób przynajmniej kwestię sukni będziesz już miała z głowy. Teraz zatroszcz się również o dodatki do stroju. Buty, torebka, biżuteria... Znalezienie odpowiednich rzeczy może zająć naprawdę dużo czasu.

Zajrzyj do swojej kosmetyczki. Potrzebujesz czegoś nowego? Jeśli tak, to odwiedź drogerię, niech zakup niezbędnych kosmetyków też nie zaprząta twoich myśli. Gdy masz zamiar zastosować produkty, których dotąd nie używałaś, ważne, żebyś jak najwcześniej je przetestowała. Lepiej nie ryzykuj nakładając nowy krem czy puder zaraz przed przyjęciem. Wysypka i zaczerwienienia nie są w modzie.

Tydzień przed Skoro masz już sukienkę, dodatki i kosmetyki, to czas na to, byś wybrała fryzurę. Weź pod uwagę swój kształt twarzy, długość i gęstość włosów oraz wiek, bo nie każde uczesanie podkreślające urodę nastolatki będzie odpowiednie dla pani w średnim wieku i vice versa. Jeśli chcesz zmienić barwę swoich włosów, zrób to właśnie teraz, bo w razie niepożądanego efektu masz jeszcze czas na ponowną koloryzację. Nie zapomnij o zafarbowaniu odrostów, bo mogą one sprawić, że cały twój wysiłek

Dwa–trzy dni przed To dobry czas na wizytę w gabinecie odnowy biologicznej. Masaż na pomoże ci się trochę rozluźnić, a aromatyczna kąpiel doda energii. Nie zapomnij również o depilacji, a jeśli często poddajesz się zabiegowi oczyszczania cery (zwłaszcza, jeśli jest ona tłusta), to właśnie przyszła niego pora. Sprawdź też, czy kupiłaś wszystko, co będzie ci potrzebne.

W dniu imprezy Poprzez wydzielenie czasu niezbędnego na przygotowanie do imprezy, postaraj się uniknąć gorączkowego biegania i niepotrzebnego stresu. W końcu idziesz na przyjęcie po to, żeby dobrze się bawić, a nie zastanawiać, czy nikt nie zauważy, że nie zdążyłaś zetrzeć odpryskującego lakieru z paznokci. Jeżeli umówiłaś się na wizytę, to odwiedź fryzjerkę i kosmetyczkę (koniecznie w tej kolejności). Jeśli postanowiłaś „zrobić się na bóstwo” we własnym zakresie, bez ingerencji fachowców, zarezerwuj na przygotowania co najmniej cztery godziny. Nie zapomnij o regulacji brwi i starannym manicure. Dobrze będzie, jeśli w ciągu dnia znajdziesz czas na odprężającą kąpiel – to na pewno wprawi cię w błogi nastrój. Teraz już tylko pozostaje założyć kreację wraz z dodatkami. I na bal!

Po imprezie Prawdopodobnie jesteś zmęczona i najchętniej od razu wskoczyłabyś do mięciutkiego łóżeczka. Musisz się jednak przemóc i przynajmniej zmyć makijaż. Twoja cera, tak samo jak ty, potrzebuje odpoczynku. Na pewno dodatnio na twoje samopoczucie wpłynie gorąca kąpiel z aromatycznymi olejkami – to zawsze pomaga się rozluźnić i daje ukojenie zmęczonemu ciału.

By wrócić do formy po całonocnej imprezie, przede wszystkim porządnie się wyśpij. Sen jest największym sprzymierzeńcem urody i dobrego samopoczucia. Po przebudzeniu weź zimny prysznic, by orzeźwić organizm, nałóż odprężającą lub energizującą maseczkę na twarz, a w celu likwidacji opuchlizny i cieni pod oczami, skorzystaj z okładów ze świeżych ogórków, rumianku bądź zwykłych wacików kosmetycznych zwilżonych chłodną wodą.

Jeśli nie czujesz nóg lub wręcz przeciwnie – wydaje ci się że każda z nich waży co najmniej tonę, wymocz je w gorącej wodzie z dodatkiem soli do kąpieli, a potem połóż się na co najmniej dwadzieścia minut w wygodnej pozycji, jednak tak, by twoje nogi znajdowały się wyżej niż reszta ciała. W ciągu dnia pij dużo wody – to sprzyja usunięciu toksyn z organizmu. Wybierz się na spacer, pooddychaj świeżym powietrzem i nigdzie się nie spiesz. Dzięki temu zmęczenie szybko minie.

Anna Kudra

reklama

włożony w poprawę prezencji własnej osoby pójdzie na marne.

Jeśli sporadycznie poddajesz się nieprzyjemnemu, a zarazem jakże potrzebnemu zabiegowi oczyszczania cery, to zastosuj go co najmniej tydzień przed planowaną imprezą. Rzadko oczyszczane pory są przeważnie bardzo mocno zatkane sebum, które trudno usunąć, przez co niejednokrotnie po zabiegu pojawiają się na twarzy liczne, maleńkie ranki, znikające z czasem, dlatego ważne, by skóra miała czas na ich zabliźnienie.Twoje nowe buty na pewno wyglądają pięknie, ale istotne jest to, abyś się w nich czuła dobrze na przyjęciu.

Bolące, spuchnięte nogi uniemożliwią ci dobrą zabawę. W związku z tym warto, byś przed imprezą „rozchodziła” buty, a jeśli mimo tego będziesz czuć dyskomfort związany z ich używaniem zaopatrz się w zapiętki lub wkładki zapobiegające otarciom.

Bądź fit z vita

sport i rekreacja

Tekst, model: Bartosz Kołodziejczyk, Foto: Grzegorz Kozak, Specjalne podziękowania dla Atlantic Squash & Wellness

ćwiczenia na klatkę piersiową Prezentowane poniżej ćwiczenia widzimy na siłowni najczęściej w wykonaniu mężczyzn. Wbrew pozorom o te partie mięśni powinny dbać również kobiety. Ćwiczenia klatki piersiowej u kobiet pomagają utrzymać ich biust w dobrej kondycji, na co bez wątpienia każda z Pań zwraca uwagę. Dzięki tym ćwiczeniom biust zostanie ujędrniony, nabierze pełniejszych kształtów i podniesie się do góry. Przedstawiamy 3 proste ćwiczenia, które w zupełności wystarczą by zadbać o tę grupę mięśniową. Te ćwiczenia są zarówno dobre dla początkujących, jak i osób już trenujących. Liczba powtórzeń oraz serii jest dostosowana do uzyskania dobrej gęstości mięśni oraz wytrzymałości, czyli uzyskania rzeźby. Można je również zastosować w treningu obwodowym co zwiększy efekt spalania tkanki tłuszczowej.

ŁAWKA PŁASKA Rodzaj stosowanego obciążenia jest tylko i wyłącznie kwestią indywidualną. Każdy z nas jest inaczej rozwinięty (niektórzy udzielają się pracom fizycznym inni prowadzą siedzący tryb życia typu praca przy biurku) więc generalnie nie należy dostosowywać obciążenia do masy ciała.

Zacznijmy więc od samej sztangi olimpijskiej. Jej waga to 20 kg, gryfów nieolimpijskich to około 15 kg, waga gryfów krótkich i łamanych - ok. 10 kg.

Paniom proponuję następujące dopasowanie ciężaru: wzrost co 2.5 kg do 5 kg natomiast dla Panów od 5 kg do 10 kg w zależności od tego jak oceniają swoją sprawność fizyczną. Jeżeli wykonujecie tym ciężarem do 10 ruchów, bez problemu oznacza to, że możemy zwiększyć obciążenie o połowę a nawet o drugie tyle ciężaru. Pamiętajcie o Tym, aby co 2 tygodnie próbować zwiększać swoje obciążanie nawet o minimalny ciężar - to pomoże nam w progresie wzrostu siły i wytrzymałości.

56 vita MEDIUM

numer 12

Należy pamiętać aby każdy ruch był dokładny a ciężar dostosowany do naszych możliwości.

Będziemy wykonywać 4 serie po 12, 12, 10 i 10 powtórzeń.

Pozycja wyjściowa: kąt prosty w ramionach. Należy skupić się bardziej na opuszczaniu niż na unoszeniu ciężaru, bo to właśnie przy opuszczaniu sztangi pracuje więcej włókien mięśni klatki piersiowej. Ten ruch powinien być wolniejszy od ruchu wyprowadzającego obciążenie do góry. Gdy będziemy leżeć na ławce warto pamiętać o tym, aby nasze łopatki były bardziej ściągnięte ku sobie co pozwoli nam bardziej wyizolować mięsień – spowoduje to większą absorpcję pracy włókien tego mięśnia. Na sztandze olimpijskiej po obu jej końcach znajdują się pierścienie dzięki którym będziemy mogli odpowiednio ułożyć na niej nasze ręce . Najlepiej aby nasze małe lub serdeczne palce dłoni spoczywały na tych pierścieniach

1

2

Bądź fit z vita

sport i rekreacja

ŁAWKA SKOS GÓRA

BUTTERFLY

Obowiązują nas zasady z ćwiczenia wcześniejszego .

Istotnym faktem który należy zapamiętać jest ustawienie rąk – gdy będziemy opuszczać sztangę w tej pozycji, nasze łokcie powinny odchylać się maksymalnie do tyłu a zarazem być jak najdalej od naszego tułowia. Jak na załączonym obrazku jest to jedyna różnica przy tej formie wyciskania, ale takie ułożenie rąk pozwala nam na lepsze rozciągniecie górnej partii naszej klatki i lepsze uwypuklenie jej góry (ponieważ dużo osób już ćwiczących posiada braki w tej części mięśnia ). Przy tym ćwiczeniu wykonujemy 3 serie po 12,12,10 powtórzeń.

Jest to maszyna która pomoże nam wykonywać prawidłowo ruch, lecz musimy pamiętać o Tym aby nasze plecy były proste i przylegały do oparcia. Można wykonywać to ćwiczenie opierając całe przedramię na specjalnie wyprofilowanym miejscu i skupić się na łokciach by nie odrywały się od podstawy, do której przylegają (pamiętaj by mięśnie były cały czas napięte).

Druga forma tego ćwiczenia to ściąganie za pomocą samych dłoni i przytrzymanie przez 2 sekundy w pozycji końcowej.

Wykonujemy 3 serie po 12,12,10

1 reklama

2

1

2

sport i rekreacja podróże

Annaberg

austriacka Mekka narciarzy

nieopodal Mariazell

Niewielka miejscowość Annaberg znajduje się w dolnej Austrii, 100 km od Wiednia.

Otoczona masywem Ötscher jest świetnym miejscem do wypoczynku zarówno dla miłośników białego szaleństwa jak i dla amatorów pieszych wędrówek po górach.

W najbliższej okolicy Annaberg znajduje się mnóstwo atrakcji, które zadowolą nawet najbardziej wybrednych turystów.

Uwierzcie, nie będziecie się tu nudzić! Czyste powietrze i zapierające dech w piersiach krajobrazy pozwalają cieszyć się bliskością natury i rozkoszować każdą spędzoną w tej spokojnej miejscowości chwilą. Zaledwie stukilometrowa odległość od tętniącego życiem Wiednia i świetny dojazd sprawiają, że Annaberg znajduje się bliżej niż mogłoby się Wam wydawać!

Annaberg to region narciarski, gwarantujący wspaniałe wrażenia miłośnikom sportów zimowych. Jego główne atrakcje to: wyciągi krzesełkowe czteroosobowe, wyciągi krzesełkowe dwuosobowe oraz sieć wyciągów orczykowych, a także wyciąg taśmowy, który jest przystosowany do potrzeb najmłodszych narciarzy, czyli dzieci.

W sumie ten region zapewnia aż 36 km tras zjazdowych o różnej skali trudności. Znaleźć tu można ciekawe trasy do biegów narciarskich, które łącznie mają aż 52 km długości.

58 vita MEDIUM

numer 12

sport i rekreacja Indywidualna obsługa, gościnność, rodzinna atmosfera i różnorodna oferta usług czeka na Państwa w hotelu Annaberg Sporthotel *** Hotel znajduję się przy samym wyciągu

Komfortowe pokoje z łazienkami wyposażone w telewizję kablową, telefon, internet DOMOWA kuchnia Piwo Z WŁASNEGO BROWARU CK Kryty basen Sauna fińska NAJTANIEJ Kąpiel parowa (CENA ZA W AUSTRII WIERA OFERTĘ wELLNESS ŚNIADAN KABINA „INFRARED” IA I WELCOME , wi-fi, DRINK) POLSKOJĘZYCZNA OBSŁUGA możliwość korzystania z tras narciarskich w 7 regionach w promieniu 20 km od hotelu na jednym karnecie (skipass) AUSTRIA-3222 Annaberg bei Mariazell Annarotte 21 Tel: +43-2728-8243 Fax: +43 2728 8443 GPS N: 52° 10’ 26” E: 18° 51’ 9”

WIEDEŃ

ST. PÖlten MARIAZELL

ANNA BERG

20 KM DO SANKTUARIUM MARIAZELL

hotel@annabergsporthotel.com

numer 12 vita MEDIUM 59 www.annabergsporthotel.com

podróże W Annaberg znajduje się także największą szkółka narciarska w Dolnej Austrii. Dzięki temu zarówno ci bardziej jak i mniej aktywni i zaprawieni w bojach narciarze z łatwością znajdą trasę odpowiednią dla siebie.

Dla początkujących narciarzy i snowboardzistów, a także dla wszystkich osób chcących podszkolić swoje umiejętności, w Annaberg odbywają się kursy narciarskie i snowboardowe w godzinach od 9.30 – 11.30 i od 14.00 do 16.00.

Annaberg słynie jako miejsce niezwykle przyjazne rodzinom z dziećmi. Rok rocznie można zaobserwować, że cieszy się niemalejącym zainteresowaniem jako fantastyczny rodzinny ośrodek wypoczynkowy.

Dodatkowo, miejsce jest niezwykle bezpieczne i może się pochwalić najniższą przestępczością w całej Austrii. Stoki i atrakcje zostały przygotowane w taki sposób, żeby najmłodsi narciarze nie mieli czasu by się nudzić.

Dla turystów chcących skosztować regionalnej, austriackiej kuchni, Annaberg również ma wiele do zaproponowania. W gospodach podawane są potrawy, które powstają w oparciu o tradycyjne receptury, które przekazuje się tu z pokolenia na pokolenie. Gościnność, swojska atmosfera i jedzenie jak u mamy – tak w skrócie można opisać gastronomiczną ofertę lokali w Annaberg. Najbardziej godnym polecenia jest Anna-alm usytuowany w drewnianej alpejskiej chacie znajdującej się na wysokości 1300 metrów. Dzięki położeniu, restauracja zapewnia swoim gościom zapierające dech w piersiach widoki na okoliczne góry i doliny u podnóża Alp, w szczególności na malowniczą okolicę Annaberg.

W najbliższej okolicy Annaberg znajdują się dwa ważne ośrodki narciarskie - Mariazell oraz Mitterbach. Warto podkreślić, iż w ramach jednego karnetu, swoje podwoje otwierają dla nas wszystkie trzy ośrodki.

Mnogość atrakcji i możliwości spędzenia czasu na świeżym powietrzu, obecność dużej szkółki narciarskiej, fantastyczna regionalna kuchnia, wiele kilometrów zróżnicowanych tras oraz niewielkie odległości dzielące Annaberg od dwóch innych ośrodków narciarskich, powodują, że w okresie od grudnia do marca ta część Austrii staje się prawdziwą narciarską Mekką.

60 vita MEDIUM

numer 12

OBERŻA SĄSIADÓW &SĄSIEDZI HOTEL&RESTAURACJA

Romantyczny hotel w sercu krakowskiego Kazimierza.

Domowa atmosfera, oryginalny wystrój.

Pokoje i Apartamenty Oberży Sąsiadów znajdują się w XIX - wiecznej, starannie odnowionej kamienicy, w samym centrum historycznej, żydowskiej dzielnicy - Kazimierz. Obiekt ten graniczy z najstarszą Bożnicą Kupa, a tuż za rogiem znajduje się Synagoga Tempel. Stąd też niezwykle blisko jest do Wzgórza Wawelskiego (5 min. pieszo) oraz Rynku Głównego (10 min. pieszo). Dogodny dojazd do dworca PKP i PKS (linie tramwajowe nr. 3, 13, 19, 34, 36), obok postój taksówek.

Do dyspozycji Państwa oddane zostały pokoje 1,2,3,4-osobowe z telewizją oraz pracującą przez 24 godziny recepcją, służącą pomocą w każdej sprawie.

Organizacja transferów z lotniska w Balicach (Kraków) lub w Pyrzowicach (Katowice).

Miodowa 25, 31-055 kraków telefon: 12 6333 444

apartamenty@oberza.pl | www.oberza.pl

zdrowie podróże

transylw Początki znanego nam dzisiaj obrazu tej rumuńskiej krainy giną w mrokach, spowite tajemnicą ukrytą za wysokimi szczytami Karpat Wschodnich i Południowych. Obrosłe dzikimi i gęstymi lasami strome wzniesienia, oplatające niemal całą Transylwanię, stały się istną twierdzą, w której od wieków krzyżowały się przenikające we wszystkich kierunkach, wpływy przeróżnych ludów. Powstał tu osobliwy i malowniczy kulturowy konglomerat sięgający jeszcze czasów Imperium Romanum.

Polska nazwa Transylwanii brzmi Siedmiogród. Jest on dużą historyczną krainą w środkowej Rumunii. Położony jest na Wyżynie Siedmiogrodzkiej zamkniętej ze wszystkich stron pasmami górskimi. Głównymi miastami są Braszów, Kluż-Napoka, Sybin i Târgu Mureş. Niniejszy artykuł poświęcimy jednej z tras wiodących turystę przez kilka najciekawszych miejsc regionu.

Podróż zaczynamy w Braszowie, mieście założonym jeszcze przez Krzyżaków w XIII w. Miał on być z założenia cytadelą, ostoją łacińskiego świata w nieprzeniknionej dziczy wschodu. W ciągu wieków stał się natomiast jednym z najważniejszych kupieckich miast, otwartym na obcych kupców i podróżnych. Teraz jest centrum turystycznym oferującym dla zwiedzających szereg usług. Warto się tu udać na Stare Miasto, wchodzące klinem pomiędzy wzgórza, gdzie znajdują się ratusz i słynny Czarny Kościół.

W najbliższej okolicy Braszowa, w miejscowości Râşnov, natrafimy na największy i najpiękniejszy zamek chłopski. Wznoszenie tego typu założeń jest osobliwością niespotykaną nigdzie indziej. Tylko w Transylwanii lud, angażując siły z wielu okolicznych wiosek, wznosił dla siebie twierdze mające charakter refugiów, do których uciekano w czasach niepokojów i najazdów obcych wojsk.

Jadąc dalej na zachód trafimy na miasteczko Făgăraş. Rozwijało się ono wokół położonego w centrum zamku. Po wielu przebudowach zamek uzyskał postać potężnej fortecy, o nieregularnej czworobocznej bryle, umocnionej w narożach 62 vita MEDIUM

numer 12

podróże zdrowie

ania ratusz w Braszowie

Sybin - malowniczo położony u stóp gór sybinskich.

Centrum miasteczka Făgăraş

fot. Wikimedia Commoms

niskimi basztami. Obecnie jest znakomitym przykładem kasztelu, tj. warownego dworu mieszkalnego o silnych cechach obronnych.

Podróż po Transylwanii kończymy w Sybinie oddalonym o około 70 km na zachód od Braszowa. To piękne i dumne miasto, które w pełni zachowało swój średniowieczny klimat. W ciągu wieków Sybin stał się inspiracją dla artystów i natchnieniem dla poetów, będąc dla Siedmiogrodu tym, czym dla nas jest Kraków, miejscem kultury i atmosfery, wyłaniającej się z mroków dziejów. W XVI w. włoski podróżnik Giovannandrea Gromo zachwycał się jego domami z kamieni, brukowanymi uliczkami i... kobietami pełnymi wdzięku i uczciwymi. Podobnie jest dzisiaj.

Wysokie dachy starówki wskazują pierwsze miejsce, gdzie warto się udać. To główny rynek, tzw. Piata Mara. Dachy okalających go kamienic mają charakterystyczne „oczy miasta”, tj. okienka wysokich strychów.

Wieża ratuszowa jest znakomitym punktem widokowym na Sybin i okolice. Widać stąd Ewangelicki kościół parafialny – największą gotycką bazylikę Siedmiogrodu, oraz Pasaż Schodów, powstały jeszcze w XIII wieku przy linii obwarować miasta.

U wielu osób słyszących nazwę Transylwania wyobraźnia, wodzona stereotypowym poglądem o tym miejscu, przedstawia mroczną i posępną krainę z osadzonymi we mgle cmentarzami, nad którymi góruje zamek hrabiego Drakuli. Jednakże każdy wędrowiec odwiedzający ten rejon Rumunii ujrzy niespotykany klimat potężnych, kamiennych twierdz zagubionych w niedostępnych wąwozach, oryginalny folklor oraz pierwotną florę i faunę, prawdziwą ostoję dla dzikich zwierząt i roślin. Wpatrzony z zapartym tchem turysta na tą jedną chwilę nabierze ogłady i osobliwego respektu wobec nieznanych mu tajemnic zamkniętych w obrosłych mchem zamkowych, czy klasztornych murach. Transylwania to godne polecenia miejsce do spędzenia ciekawych wakacji wśród wspaniałej, monumentalnej architektury i dzikiej, niemal pierwotnej przyrody.

Tomasz Sajecki

numer 12 vita MEDIUM 63

różności

Porady prawne Na pytania czytelników odpowiada Adam Czaja, mgr prawa i administracji

Opisywana sytuacja jest cechą charakterystyczną wielu nieruchomości w naszym kraju. Aby uregulować prawo własności w księdze wieczystej przedmiotowej nieruchomości, to jest wpisać siebie w miejsce żydowskiego właściciela, musi wystąpić Pan do sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia nieruchomości z wnioskiem o zasiedzenie nieruchomości. Zgodnie z art. 172 § 1 Kodeksu cywilnego posiadacz samoistny nieruchomości (pański dziadek) mógł nabyć jej własność poprzez zasiedzenie po 20 latach od nieformalnego nabycia działki i sklepu. Ponieważ jest Pan jedynym następcą prawnym dziadka, prawo zwrócenia się z wnioskiem przysługuje wyłącznie Panu. W tym celu musi Pan zgromadzić dokumentacje formalno-prawną oraz geodezyjną przedmiotowej nieruchomości oraz przygotować się na wysokie koszty postępowania. Sam wpis od sprawy wynosi 2000 złotych ponadto koszty zgromadzenia dokumentacji geodezyjno-prawnej, ustanowienia kuratora dla właściciela hipotecznego nieruchomości, ogłoszeń, fachowego opisu nieruchomości, i inne mogą ponad drugie tyle. Samo postępowanie od daty wniesienia wniosku do dnia uprawomocnienia się orzeczenia będzie trwało minimum rok.

Powinien Pan nie zwlekać ze złożeniem wniosku, ponieważ w 2012 r. planowana jest zmiana przepisów o kosztach sądowych w sprawach, która uzależni wysokość wpisu od wartości rynkowej zasiadywanej nieruchomości.

64 vita MEDIUM

numer 12

„Trzy lata temu w naszej wsi pojawili się geodeci, którzy mierzyli wszystko u nas w gminie. Jak się okazało, na podstawie decyzji starostwa wydanej rok później założyli nam nowe znaki graniczne, w wyniku czego wyszło, że dwa blaszaki sąsiada w całości były na mojej ziemi. Od tej pory nie mogłem się doprosić sąsiada żeby przeniósł te blaszaki do siebie. Dopiero jak zagroziłem mu w zeszłym miesiącu, że rozwalę je spychaczem, to wielce obrażony wreszcie dokonał rozbiórki. Ale chyba należy mi się coś jeszcze od sąsiada za moją krzywdę?” pyta Pan Szymon W. z okolic Limanowej.

W opisanej przez Pana sprawie bez wątpienia doszło do złośliwego naruszenia prawa Pańskiego prawa własności przez sąsiada. Zgodnie z przepisami prawa cywilnego za korzystanie z cudzej rzeczy należy się właścicielowi wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania. W tym przypadku może się Pan domagać wynagrodzenia za okres maksymalnie trzech lat wstecz, liczony od daty uprawomocnienia się decyzji z geodezji. Wynagrodzenie jakie może Pan dochodzić od sąsiada należy liczyć według iloczynu: bezprawnie zajęta powierzchnia x ilość miesięcy x powszechnie przyjęta stawka czynszu dzierżawnego za 1 mkw w waszej gminie.

Ponadto, jeżeli w wyniku nie usunięcia przez sąsiada blaszaków z Pańskiej ziemi, mógł Pan ponieść szkodę polegającą np. na obniżeniu wartości działki, niemożliwości realizacji inwestycji budowlanej, itp. to ma Pan prawo domagać się dodatkowo odszkodowania za rzeczywiście poniesioną szkodę powstałą w wyniku bezprawnego zaniechania ze strony sąsiada. Uważam, iż w tej sprawie, ze względu na jej wyjątkowo sporny charakter, należy rozpocząć o d polubownego jej załatwienia w postaci negocjacji lub mediacji z sąsiadem z udokumentowaną pomocą osoby trzeciej, np. sołtysa lub proboszcza.

fot. PhotoXpress(4)

„Mój dziadek, którego jestem jedynym spadkobiercą, zawarł w 1946 r. nieformalna umowę sprzedaży z Żydem – właścicielem hipotecznym działki i sklepu w Krakowie, który wyjechał na stałe do Izraela. Od ponad 60 lat płacimy podatki od nieruchomości i prowadzimy sklep na tej nieruchomości. Jednak w księgach wieczystych nadal wpisany jest pierwotny właściciel. Co zrobić, żeby ta nieruchomość stała się również formalnie moją własnością…” pyta pan Stanisław D. z Krakowa.

różności „Nasza działka pod Toruniem jest pięknie położona w pobliżu zakola Wisły. Ten idealny stan niszczy jednak linia wysokiego napięcia biegnącą od strony Włocławka, która przebiega przez środek naszej ziemi. Latem nasz syn ubiegał się o wydanie warunków zabudowy na tym terenie i dostał odmowę budowy ze względu na linię wysokiego napięcia. W latach 70 wybudowano nam przymusowo i bezprawnie coś, co czyni naszą ziemię bezużyteczną. Czy da się to jakoś usunąć? O jaką rekompensatę możemy walczyć?” pytają Państwo S. Rozbiórka przedmiotowej linii WN lub przeniesienie jej na inne nieruchomości jest raczej niemożliwa. W tym przypadku uważam, iż należy dokładnie zbadać stan prawny nieruchomości oraz odkrycie podstawy prawnej ograniczenia prawa własności Państwa ziemi. Odnalezienie decyzji wywłaszczeniowej oraz pozostałych dokumentów archiwalnych sprawy pozwoli ustalić kwestię ustalenia słusznego odszkodowania. Uważam, iż w pierwszej kolejności należy dążyć do stwierdzenia nieważności lub wznowienie postępowania wywłaszczeniowo-odszkodowawczego.

Jeżeli ta droga okaże się nieskuteczna w trybie administracyjno-prawnym, można ubiegać się o ustanowienie na nieruchomości prawa służebności przesyłu oraz odszkodowania liczonego wstecz za tę formę wywłaszczenia. Na końcu pozostaje możliwość prowadzenia procesu cywilno-prawny z operatorem sieci przy udziale Skarbu Państwa o odszkodowanie z tytułu bezumownego korzystania z Państwa parceli albo zaoferowania odkupu waszej ziemi właścicielowi sieci, Skarbowi Państwa lub gminie. W mojej ocenie istnieje wiele instrumentów prawnych służących osiągnięciu założonej kompensacji, zanim jednak napiszą Państwo pierwsze pismo proszę odnaleźć wszystkie dokumenty dotyczące nieruchomości oraz dokonać wglądu (i najlepiej zdjęć cyfrowych) całej papierowej wersji księgi wieczystej oraz wszystkich dokumentów do niej dołączonych.

Masz pytania do naszego prawnika?

Skontaktuj się:

adam.czaja@vitamedium.pl

lub

504 902 722

Najciekawsze pytania wraz z odpowiedziami opublikujemy na łamach

vita numer 10 12 vita MEDIUM 65

różności

 Baran 21.03.-20.04.

W Twoim życiu było ostatnio sporo zamieszania. Teraz jest dobry czas, by wszystko od nowa uporządkować. Odłóż na moment pracę, zrelaksuj się, a nabierzesz dystansu do pewnych rzeczy, co pozwoli Ci ze spokojem ocenić sytuację. Pamiętaj, że to, co wydaje się trudne i skomplikowane dziś, jutro może okazać się dziecinnie proste.



RAK 22.06.-22.07.

Ostatnimi czasy chyba za bardzo zamknęłaś się w sobie. A przecież wiesz, że nie jest to zgodne z Twoją naturą! Otwórz się z powrotem na ludzi. Wszystko wskazuje na to, że w Twoim otoczeniu pojawi się ktoś całkiem nowy. Ktoś, kto odkryje w Twoim życiu nowe horyzonty i pomoże dostrzec Ci rzeczy, o których wcześniej nie myślałaś. Na pewno tego nie pożałujesz.

 WAGA 23.09.-22.10.

Zwolnij. Jeśli absorbuje Cię zbyt wiele rzeczy, żadna z nich może nie być doprowadzona do końca w sposób, w jaki byś sobie tego życzyła.

Możesz pominąć najważniejsze szczegóły, a to odbije się na jakości projektów, którymi się zajmujesz. Spokojnie. Podziel się pracą z innymi.

Na pewno wyjdzie to na dobre i Tobie, i jakości Twojej pracy.



Chyba nie najlepiej wyglądały Twoje kontakty z bliskimi w ostatnich dniach. Za mało poświęcasz uwagi swojemu partnerowi. Może on też ma potrzebę rozmowy z Tobą, ale niekoniecznie sam jest skłonny Ci o tym powiedzieć?

Poświęcaj większą uwagę swoim dzieciom.

Zwykłe zainteresowanie z Twojej strony może okazać się dla Twoich pociech bezcenne.



LEW 23.07.-22.08.

Poszerzaj swoje horyzonty. Czytaj, wybierz jakiś fajny kulturalny program w telewizji, przejdź się do kina, pomyśl o teatrze. Odwiedź najbliższą bibliotekę. Pamiętaj, że możesz odkryć na nowo swoje zainteresowania, lub bardziej zgłębić te, którymi już teraz aktywnie się zajmujesz. Nie zamykaj się w obrębie jednego hobby. Fascynujące rzeczy dzieją się najbliżej Ciebie. Sięgnij po nie.



SKORPION 23.10.-22.11.

Wszystko co robisz idzie dotąd sprawnie, ale w pewnych przypadkach zbytnio kierujesz się impulsem. Niekoniecznie pierwsza myśl musi być tą najlepszą. Rozpatruj zawsze wszystkie możliwości, przemyśl rzeczy nie raz, nie dwa, a kilka razy. Wtedy znajdziesz najlepsze rozwiązanie.

Jeśli zachowasz spokój, będziesz mieć pewność, że zrobiłaś coś w sposób najlepszy z możliwych.

 KOZIOROŻEC 22.12.-20.01.  Miałeś ostatnio sporo wydatków, stąd Twoja nie najlepsza obecnie sytuacja finansowa. Ale spokojnie – to tylko chwilowy kryzys. Nie dość, że nadszarpnięty budżet domowy szybko odbije się dodatkowym napływem gotówki, to jeszcze stoi przed Tobą szansa na zrobienie naprawdę dużych pieniędzy. Ktoś z bliskich znajomych złoży Ci wkrótce bardzo ciekawą i poważną ofertę.

BYK 21.04.-22.05.

WODNIK 21.01.-19.02.

Jesteś altruistą. Nie wyobrażasz sobie chwili, gdy nie możesz zrobić czegoś dla innej osoby.

Całą swoją uwagę i energię poświęcasz innym.

Wszyscy wokół to doceniają, ale nie możesz rezygnować również z własnych przyjemności! Zrób w końcu coś dla siebie. Wybierz się na zakupy, jedź do spa, albo urządź sobie wieczorek – Ty, lampka wina, kanapa, i ulubiony film.

W następnym numerze

66 vita MEDIUM

dodatek specjalny: Alegrie Gdy dziecko chce mieć zwierzątko Katar sienny Kalendarz pyleń AZS ...i wiele innych! numer 12

vita



BLIŹNIĘTA 23.05.-21.06.

Ostatnie kilka tygodni to bardzo dobry okres w Twoim życiu, najlepsze jednak jeszcze przed Tobą. Ale pamiętaj – nie spoczywaj na laurach.

Sukcesy, jakie przychodzą teraz, wcale nie muszą trwać bezustannie. Ale jeśli tylko wykażesz się silną wolą i determinacją taką jak dotychczas, możesz osiągnąć jeszcze więcej. Ktoś, kto obserwuje Twoją pracę z boku, wkrótce to doceni.



PANNA 23.08.-22.09.

Nie wydaje Ci się, że ostatnio za bardzo zaniedbałaś swoją kondycję? Zmień to! Aktywność fizyczna na pewno wpłynie korzystnie na Twoje samopoczucie. Wyjdź z psem na dłuższy spacer, pobaw się z dziećmi na świeżym powietrzu, a jeśli znajdziesz czas, wybierz się gdzieś w plener. A jeśli pogoda na to nie pozwala - nic straconego. Pomyśl o siłowni lub fitness! To Ci naładuje baterie na zimę.



STRZELEC 23.11.-21.12.

Przed Tobą mnóstwo szans na poprawę zarówno sytuacji w pracy, jak i w rodzinie. Sekret tkwi w przyjaciołach! Starasz się być samowystarczalna, ale to nie jest klucz do sukcesu. Spotkaj się z grupą Twoich najbliższych znajomych, a oni, patrząc z dystansem na Twoją sytuację, pomogą Ci wybrać te najlepsze rozwiązanie.



RYBY 20.02.-20.03.

Ostatnio zachowujesz się zbyt biernie. Nie wynika to z Twojego lenistwa, a z braku motywacji. Zmień to! Zaangażuj się w coś – może to być ciekawy projekt związany z pracą lub studiami, wolontariat, działalność w organizacjach samorządowych lub stowarzyszeniach działających na rzecz innych.

Rozwijaj się. Aktywność na pewno w przyszłości zaprocentuje ciekawymi kontaktami.

A także: Wspomagamy trawienie Kiedy dzwoni w uszach Domowy ogród ziołowy Babcine i współczesne metody leczenia Uroda: Sekrety makijażu