Meer dan de helft van de wereldbevolking haalt zijn levensmiddelen bij kleine familiewinkels. Jan Fransoo, hoogleraar operations en logistiek management, onderzoekt zulke nanostores. Tekst: Marleen Hoebe
BRAM BELLONI
Waarom zijn kleine familiewinkels in ontwikkelingslanden zo belangrijk?
‘Mijn onderzoeksgroep schat dat er wereld wijd 50 miljoen van zulke winkeltjes bestaan en dat die 4 miljard mensen van hun levensmiddelen voorzien. Het zijn familiewinkels van ongeveer 10 vierkante meter waar je bijvoorbeeld in Azië en Zuid-Amerika eten kunt kopen. In elk land heten ze anders; wij noemen ze nano stores. Nanostores zijn belangrijk voor de werkgelegenheid en consumenten uit de buurt. Winkeliers hebben nauwe contacten. Overheden kunnen hier gebruik van maken, onder meer door via deze winkels vitamines te verspreiden en zo gezondheid onder de aandacht te brengen.’ Hoe doen jullie onderzoek naar nanostores?
‘Tien jaar geleden begon ik met dit onderzoek door in Latijns-Amerika mee te rijden met vrachtwagens die winkels bevoorraden. Daardoor kon ik achterhalen hoe de processen achter nanostores in elkaar zitten. We hebben bedrijven benaderd en nu krijgen we gegevens binnen van leveran-
ciers die de winkels bedienen, zoals gps-sporen van vrachtwagens. Ook werken we samen met lokale universiteiten. In Mexico hebben we bijvoorbeeld één vierkante kilometer van een stad tot onze beschikking gehad om te onderzoeken of bewaakte laad- en losplekken kunnen helpen om de ruimte beter te benutten en de parkeertijd van vrachtwagens korter te maken. Dat bleek goed te werken.’ Is het niet heel inefficiënt dat er zoveel winkeltjes bestaan?
‘Veel processen van nanostores verlopen nog niet efficiënt. Mijn collega’s en ik analyseren hoe die beter kunnen. In Mexico heeft bijvoorbeeld 70 procent van de bevolking geen bankrekening; mensen betalen daar vaak met veel kleingeld. De winkeliers betalen hun leveranciers ook met cash en het afhandelen van dat soort betalingen kost tijd. Wel heeft het overgrote deel van de bevolking een mobiele telefoon. We bekijken daarom of betaling via een digitale portemonnee efficiënt werkt. Winkeliers kunnen die portemonnee opwaarderen met cash en dan hun leveranciers betalen met behulp van QR-codes. Met zulke concepten proberen we de distributie te versnellen.’
‘Processen achter nanostores verlopen nog niet efficiënt’ Special Zero Hunger Lab | New Scientist | 11
