Ondernemers 11 2014

6 juni 2014 • Jaargang 22 • Prijs 8 euro • Afgiftekantoor Gent X • Verschijnt tweewekelijks (uitgezonderd juli en augustus)

11

West-Vlaanderen boven Charles Beauduin - Van de Wiele

VOKA ZOMERF EEST MAANDA BELLEWA G 16 JUNI ERDE PA RK

Rockvillage: op luxueuze wijze kennismaken met Rock Werchter

Reportage Grensarbeiders

Dossier Kantoorprojecten

General Cargo in Oostende: een stijgende diversiteit Het aantal behandelde tonnage in de Oostendse haven voor wat betreft general cargo bedraagt al sinds jaar en dag zo’n 1,5 miljoen ton. Deze trafieksoort wordt hoofdzakelijk overgeslagen in en rond de binnenhaven, inclusief diepwater kaaien die zich aan de buitenzijde, voor de sluis, bevinden. Ondanks een vrij stabiel verhandeld volume over de jaren heen, zien we toch dat er zich meer een meer een diversificatie van de soorten goederen optreedt. Hieronder volgt een overzicht: 1. Zand en grind Er zijn hier drie spelers actief in onze haven, met name NHM, Sagrex (Interbeton) en DBM. Ze bezitten allen een terminal vóór de sluis wat een unicum is voor een Belgische haven. Dit is een gigantisch voordeel voor de ‘zandboeren’: de schepen zijn slechts een minimum van tijd in de haven – alleen voor het lossen – en kunnen zo profiteren van een enorme flexibiliteit.

2. Ferrosilicium Dit erts is afkomstig van Scandinavië en dan nog hoofdzakelijk uit Noorwegen.

Dit product wordt veel gebruikt als additief in de bouwnijverheid. Oostende fungeert als een hub voor dit product: het product wordt hier gekalibreerd, opgezakt, gebroken en in containers gestuft om zo verzonden te worden naar de eindklanten.

3. Zout Sinds 2 jaar hebben we een loods in de binnenhaven waar uitsluitend zout wordt gestockeerd. Dit zout wordt hoofdzakelijk aangevoerd via binnenschepen, maar af en toe komt er een groter pakket toe via zeeschip. De doorlooptijd van dit product is afhankelijk van de strengheid van de winters.

4. Hout Op geregelde tijdstippen worden boomstammen aangevoerd, vooral afkomstig van de Baltische Staten. Deze worden dan verder doorgevoerd naar houtfabrieken gelegen binnen een straal van 300 km van Oostende. We proberen dit nog verder uit te breiden maar we zijn hier sterk afhankelijk van de houtsector die de nodige ups- en downs kent.

5. Pellets Sinds begin dit jaar is er ook begonnen met de aanvoer van pellets. Door de zachte winter is deze markt echter in elkaar gevallen. Toch zijn de partijen vast van plan om Oostende verder te gebruiken als aanvoerhaven. De verwachting is dan ook dat in de tweede jaarhelft de import van dit product zal toenemen.

6. Sepeoliet De aanvoer van dit product gebeurt reeds meer dan 15 jaar via de Oostendse haven.

Dit wordt gebruikt voor kattenbakken. De opzakking gebeurt in de haven en wordt van hieruit gedistribueerd naar alle grootwarenhuizen in de Benelux.

7. Veevoeder Sinds meer dan 1 jaar heeft Ter Polder een loods speciaal ingericht, met de nodige certificaten, om te voldoen aan de voorwaarden voor het stockeren van veevoeder.

Af en toe worden er zeeschepen ontvangen met dergelijk product.

8. Steenkool In het Verenigd Koninkrijk zijn er nog steenkoolmijnen operationeel. Eenmaal per maand wordt hier een schip gelost. De steenkool wordt hier opgezakt in zakken van 5 en 10 kg en hoofdzakelijk weggevoerd naar Noord-Frankrijk waar er zich nog veel huishoudens met steenkool verwarmen.

9. Orthoxyleen Eénmaal per maand wordt er een schip met orthoxyleen gelost voor het chemisch bedrijf Proviron. Dit product wordt gebruikt voor het aanmaken van fijn-chemicaliën, waarin Proviron gespecialiseerd is.

10. Waterglass Dit product wordt aangevoerd vanuit Finland en Polen voor het chemisch bedrijf Hüber. Hieruit worden de silicaten gedistilleerd die o.a. gebruikt worden in tandpasta en als remproduct in autobanden.

11. Gasolie Sinds dit najaar heeft het bedrijf GFS 3 tanks van elk 33.000 ton in gebruik genomen voor de strategische Belgische opslag van gasolie. Minstens jaarlijks moet de gasolie in de 3 tanks hernieuwd worden. Jammer genoeg gebeurt de aan – en afvoer via de binnenvaart en niet via zeeschepen.

© Henderyckx

Slijkensesteenweg 2 - 8400 OOSTENDE - Tel. 059/340.711 - Fax 059/340.710 e-mail info@portofoostende.be - www.portofoostende.be

STANDPUNT

Allez les diables rouges!

De kiezer heeft de kaarten geschud. De stemmen zijn geteld, de zetels verdeeld. De analyses en interpretaties zijn gebeurd. Het is duidelijk dat de mensen begrijpen dat er nood is aan een beleid dat ondernemen weer aantrekkelijker maakt en de welvaart veilig stelt. Er is de voorbije maanden veel beloofd, berekend en beluisterd. Nu al blijkt dat er wat verkeerd berekend is en zowel de Vlaamse als federale overheidsschuld stijgen door “tegenvallers”. Het is hoog tijd voor ambitieuze regeerakkoorden met snelle en diepe hervormingen. Alleen zo kunnen we onze economie, jobs en koopkracht terug een duw geven. Voor Voka kan dat het best in een Groeipact met een doortastend beleid dat de competitiviteit van bedrijven herstelt en de groei van de overheidsuitgaven aanpakt. Voka roept op om zo snel als mogelijk, en uiterlijk tegen 11 juli, een Vlaamse regering te vormen en zeker een Vlaamse meerderheid te hebben in de federale regering. Enkel op die manier kunnen die snelle en ambitieuze hervormingen gerealiseerd worden.

Wilt u reageren?

Mail dan naar hans.maertens@voka.be Volg me op twitter VOKA_HMaertens

Voor Voka maakt het weinig uit welke partijen beleid zullen voeren. “Zolang men maar een duidelijke keuze maakt voor groei en een soberder overheid”, stelt onze Voka-voorzitter Michel Delbaere. “We willen duidelijk maken dat het in de volgende vijf jaar over groei moet gaan. De mensen liggen wakker van de vraag of ze nog een goed pensioen zullen hebben in de toekomst, en of hun sociale zekerheid behouden blijft. Dat is zeker haalbaar, maar dan hebben we minstens 2% economische groei nodig. Geef onze ondernemingen dus de ruimte om samen met al hun medewerkers te groeien. Alleen groei en minder lasten redden onze welvaart”, zo stelde onze voorzitter vorige week.

De regeringen hoeven voor Delbaere ook niet per se symmetrisch zijn. “We hebben wel een sterke Vlaamse federale meerderheid nodig om hervormingen door te duwen. Als dit kan met asymmetrische regeringen is dat goed, maar dat mag niet ten koste gaan van de verzwakking van de positie van de Vlamingen in de federale regering. De nieuwe federale regering moet absoluut een Vlaamse meerderheid hebben.”

Een dergelijk draagvlak zal ook noodzakelijk zijn om de sociaal-economische hervormingen door te voeren.

We hebben snel regeringen nodig, want voor we het weten zijn er het wereldkampioenschap voetbal, Wimbledon, de Tour de France in Ieper, en de vakantie. We hebben geen tijd te verliezen, want de wereld wacht niet op onze regeringen. Het is tekenend dat de buitenlandse pers nauwelijks berichtte over wat wij zelf “de moeder van alle verkiezingen” noemden. In de buitenlandse kranten worden we beschreven als een “verscheurd” land met een “tweedeling” waardoor het land “quasi onregeerbaar” is. Er worden lange regeringsonderhandelingen voorspeld. In de papieren edities van de New York Times, The Daily Telegraph, Die Welt, La Repubblica, El Pais en Libération werd de dag na de verkiezingen geen woord gerept; jammerlijk wel over de dodelijke schietpartij in het Joods Museum in Brussel. Op de website van de Financial Times vinden we het eerste artikel pas terug op dinsdag, met als titel: “Belgium separatists asked to form government”! Een gelijkaardig artikel bij de Wall Street Journal, maar die schreef wel een voorbeschouwing op onze verkiezingen; wellicht om het bezoek van Obama aan Brussel deze week voor te bereiden.

Het buitenland ligt niet wakker van onze problemen.

Als er al interesse is, is het beeld dat over België geschetst wordt niet zo fraai. We leven in een geglobaliseerde wereld en we moeten onze welvaart creëren door export. We mogen die onder geen enkel beding in gevaar brengen. Daarom moeten maatregelen genomen worden om onze loon- en energiehandicaps weg te werken en om ondernemers zuurstof te geven.

Daarvoor zijn er snel regeringen nodig en moeten lange regeringsonderhandelingen vermeden worden.

Want die kunnen ons imago in het buitenland aantasten en een rentespiraal op gang brengen. Dan zullen de buitenlandse media wel weer over ons berichten.

Laat ons dat vermijden, zodat ze kunnen schrijven over de prestaties van onze Rode Duivels in Brazilië.

Of zoals Frances Robinson in The Wall Street Journal schreef: “Of course, the voting is merely the first part of the process – next come the negotiations. Hopefully forming a government should be a quicker process than last time. In the meantime, there’s the World Cup to distract everyone. Allez les diables rouges!”

Hans Maertens Directeur-generaal, Voka West-Vlaanderen

Ondernemers 11 6 juni 2014

3

4

Ondernemers 11 6 juni 2014

6 16 28 33 40

3 4 5

STANDPUNT

6

BEDRIJVEN

INHOUD BLIKVANGER Rockvillage

Bombardier I BiĂŤnnale Interieur I PvO I Hosa I Ralet I Borealis Manscala I Goethals I

16

REPORTAGE

22

ONDERNEMERS & CO

27

HAVENNIEUWS

28

INTERVIEW

33

DOSSIER KANTOORPROJECTEN

40

VOKA-NIEUWS

41 42

AGENDA

Grensarbeiders

SD Worx I Imposto I Alaska

SHIP

Charles Beauduin

Maroli I IB Office I Platevoet I Buro Center

Bryo Cross Border

PROSIT

Ondernemers verschijnt tweewekelijks en wordt gratis toegestuurd aan alle leden van Voka West-Vlaanderen. ISSN 1378-9511 Verantwoordelijke uitgever: Hans Maertens, Pres. Kennedylaan 9A, 8500 Kortrijk, redactie.ondernemerswvl@voka.be, www.voka.be/west-vlaanderen - Maatschappelijke zetel: Havenhuis De Caese, Hoogstraat 4, 8000 Brugge, info.wvl@voka.be Hoofdredacteur: Dirk Van Thuyne - Webredacteur: Tinny Capiau - Grafische vormgeving: Bart Vandaele - Mediaregie: Filip Deckmyn, Chris Lens, Marijke Vanthuyne, Meriam Ziane, Fotografen: Dries Decorte, Kurt Desplenter, Patrick Holderbeke, Michel Vanneuville, Els Verhaeghe - Journalisten: Karel Cambien, Marc Dejonckheere, Patrick Demarest, Johan Depaepe, Stef Dehullu, Roel Jacobus, Bart Vancauwenberghe, Jan Bart Van In, Joke Verbeke - Druk: Goekint Graphics.

Download de Voka-app en lees Ondernemers online

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

BLIKVANGER Rockvillage laat ondernemers op luxueuze wijze kennismaken met Rock Werchter

“Wij realiseren onze jaaromzet op vier dagen” Van 3 tot en met 6 juli: de vierdaagse van Rock Werchter staat al sinds maanden bij tienduizenden muziekfanaten geblokkeerd in de agenda. Voor veel gelukkigen krijgt het festival nog een extra dimensie want zij resideren in Rockvillage, een steeds populairder wordend initiatief van West-Vlaming Bruno Lambert.

Bruno Lambert organiseert op Rock Werchter al sinds 2001 de op Haachts grondgebied gelegen campings.

“De reden is simpel: deze gronden behoren tot de Groep Verbist uit Izegem, een rundvleesspecialist met diverse eigen veekweekbedrijven over heel België.

Sinds 2001 bouwden we die campings uit van 3.000 tot 25.000 man.”

Een taak die almaar meer tijd opslorpte. Daarom werd binnen de schoot van Verbist in 2005 de vennootschap Camping Experience opgericht, waarvan Bruno Lambert directeur is. “In samenwerking met de overheid, organisator Live Nation en enkele sponsors hebben we de kwaliteit van de campings steeds verder opgewaardeerd. We voerden ook een rastersysteem in, waardoor we binnen de minuut een bepaalde tent op de site kunnen lokaliseren. Vanuit de lucht lijkt dat simpel, maar op de begane grond is dat veel minder evident.”

Toen Lambert in 2009 in contact kwam met een WestVlaamse ondernemer die chalets voor kerstmarkten verhuurde, zag hij daar meteen een toegevoegde waarde in voor het campinggebeuren. “De chaletverhuurder kocht op mijn voorstel bedden voor die chalets, waardoor we op de campingsite een dorp konden creëren waar het festival op een andere manier, met meer luxe, kan worden beleefd.”

Betaalbaar en pretentieloos Het initiatief werd een schot in de roos. Mocht Lambert in 2009 300 residenten in Camping Experience verwelkomen, dan loopt dat cijfer dit jaar op tot 1.400.

“Het evenement voor dit jaar is volledig uitverkocht,

maar geïnteresseerden kunnen zich nu al melden voor de editie van 2015”, zegt Bruno Lambert. “Het is een vip-waardig evenement, zonder het woord ‘vip’ hardop te willen uitspreken. Ik heb er namelijk altijd op gehamerd dat Rockvillage heel toegankelijk moest blijven.

Je betaalt per nacht niet meer dan je pakweg in een Leuvens hotel zou moeten ophoesten. Het evenement leent zich uitstekend voor zakelijke contacten, maar dan zonder de stijfheid van een traditionele netwerkreceptie.”

Door de jaren heen schaarde Lambert meer dan 40 participerende bedrijven rond zich, die elk op hun manier voor een toegevoegde waarde zorgen. Van dat netwerk is het overgrote deel West-Vlaams. “Zij krijgen heel veel in de plaats. In de eerste plaats de publiciteit want Rockvillage krijgt elk jaar veel belangstelling.

Daarnaast is het een netwerkevenement, waar ze in een leuk en informeel kader heel wat mensen met visie tegen het lijf lopen. Eigenlijk kan je Rockvillage vergelijken met een soort citytrip voor ondernemers, waar ze samen met klanten in vakantiestemming verkeren.

Ik noem het wel eens: de scouts voor volwassenen.”

Van fileloze aanrijroute tot podologen Die volwassen scouts verblijven dan wel in een erg luxueus kader. Uitgebreide ontbijtbuffetten, een team van zes kinesisten voor rug- en nekmassages, een hearing coach die gehooradvies geeft, een steakhouse waarvan de bereiding verzorgd wordt door de huisleverancier van talrijke sterrenrestaurants, jacuzzi’s, een groot buitenzwembad, onbeperkte wifi-toegankelijkheid, gegarandeerde warmwaterdouches, een loungeterras, een filevrije aanrijroute met parking voor de deur, enzovoort.

“Toch blijft het muzikale aspect voorop staan”, weet Bruno Lambert. “Hoewel het niet verplicht is, heeft 99% van de aanwezigen toegangstickets voor het festival. Door de luxe zakken ze misschien wat later naar de festivalweide af, maar de wetenschap te kunnen genieten van de Champions League van de muziek, blijft voor iedereen primordiaal.” (BVC – Foto Kurt)

BRUNO LAMBERT:

“HET EVENEMENT LEENT ZICH UITSTEKEND VOOR ZAKELIJKE CONTACTEN, MAAR DAN ZONDER DE STIJFHEID VAN EEN TRADITIONELE NETWERKRECEPTIE.”

www.rockvillage.be

Dominiek Castelein (CD Constructs)

“Muziekmicrobe beleven in optimale hygiëne” Dominiek Castelein van CD Constructs uit Roeselare is een fervent bezoeker van Rockvillage. “Dit evenement geeft ons enerzijds de kans om met onze hoogtechnologische mobiele keukens onze flexibiliteit te bewijzen. Zo wordt op onze apparatuur dagelijks het ontbijt en het middagmaal voor 1.500 gasten bereid. Daarnaast geef ik er elk jaar toe aan mijn muzikale microbe. Het is top om in alle comfort het festival te kunnen beleven, met zeer hygiënisch sanitair. Ook mijn zonen zijn vaste bezoekers geworden. Bovendien is de sfeer op het festival niet te evenaren.”

www.cdconstructs.be

Ondernemers 11 6 juni 2014

5

ADVERTORIAL

Zaakvoerders v.l.n.r. Lieven Bariseau - Julie Bariseau - César Mottrie - Benoit Mottrie

Families Bariseau en Mottrie slaan handen in elkaar voor fleet-klanten De United Motors-vestigingen uit Roeselare en Ieper gaan voortaan verder onder de naam Opel Bariseau Mottrie. Een nieuwe stap en een vernieuwde aanpak, maar met de vertrouwde gezichten en zaakvoerders én met de kwaliteit en dienstverlening die u gewoon bent. Zowel voor uw bedrijfswagens als voor uw commerciële voertuigen garanderen de families Bariseau en Mottrie en hun medewerkers u de dienstverlening van een one-stop-shop en de 1-op-1-service die u verdient.

Tijd en geld besparen?

Bedrijfswagens zijn meer dan ooit een hot item en nog steeds een belangrijk onderdeel in de verloning van werknemers. Maar het wagenparkbeheer is niet altijd een pretje. “Door de huidige, snel veranderende wetgeving inzake bedrijfswagens en het grote aanbod, dreigen bedrijven door de bomen het bos niet meer te zien”, vertelt Robin Verhulst fulltime fleet advisor bij Bariseau Mottrie. “Wij zien het als onze taak om duidelijkheid te scheppen voor onze klanten. We zorgen ervoor dat de car policy perfect in orde is met regelgeving en dat fleet managers niet voor valkuilen komen te staan. Zo helpen we onze klanten veel tijd en geld te besparen.”

Tevreden voor, tijdens en na de verkoop

Maatwerk in commerciële voertuigen

Klantentevredenheid staat vanzelfsprekend centraal bij Bariseau Mottrie. Maar die ambitie stopt niet bij de verkoop van een wagen, dan pas begint ze echt. Naast de gebruikelijke sales services biedt het fleet team van Bariseau Mottrie dan ook een uitgebreid pakket after sales diensten aan.

Ook voor commerciële voertuigen bundelen de families Bariseau en Mottrie en hun teams hun krachten en jarenlange ervaring om de klant een service op maat aan te bieden. En maatwerk is hier geen loos begrip want geen twee bestelwagens zijn identiek. Van koerierdienst tot aannemer en van mindervalidenvervoer tot keukenbouwer… het technisch team zorgt ervoor dat elke bestelwagen of elk minibusje de juiste touch & feel krijgt. Met een overdekte bedrijfswagenshowroom van 250m2 in Roeselare kan de groep trouwens rekenen op een heus business center voor commerciële voertuigen.

“Je koopt geen wagen, maar een hele dienstverlening”

Kopen, leasen, renten?

Geen groentje in ecologie

Wie geld zegt, zegt ook financiering. Maar wat is nu de beste formule om een bedrijfswagen ‘aan te schaffen’? Robin Verhulst: “Naast de aankoop van een wagen kunnen onze fleet klanten ook bij ons terecht met alle vragen omtrent hun car policy, de financiering, enzovoort. Aangezien het beheer van het wagenpark voor velen niet hun hoofdtaak is, zorgen wij ervoor dat het hen ook geen hoofdbrekens bezorgt. Bij ons koop je geen auto, maar een hele dienstverlening.”

Zo zijn er verschillende formules die ervoor zorgen dat de bestuurder zo weinig mogelijk tijd verliest tijdens het onderhoud of de herstelling van zijn of haar wagen: de “haal & breng”-service, een business corner met internetverbinding, een vervangwagen. De onvermijdelijke momenten zonder wagen moeten zo zorgeloos en doeltreffend mogelijk overbrugd worden. Want klantentevredenheid meet je niet op dag 1, de echte waardemeter is na enkele jaren.

In de hele reglementering rond bedrijfswagens is ecologie een cruciaal begrip geworden. Milieuvriendelijke wagens worden niet alleen minder belast, ze kunnen bedrijven ook helpen hun ecologische voetafdruk te verminderen. En daarin heeft Bariseau Mottrie een pak ervaring, ook voor sterk opkomende toepassingen als CNG (compressed natural gas) en elektrische voertuigen.

“In de huidige economie wil iedereen degelijke oplossingen tegen een faire prijs. Onze wagens krijgen het hard te verduren op de werven en dus wilden we ook niet besparen op kwaliteit. Die overweging in combinatie met een goede service deed ons voor Bariseau Mottrie kiezen”.

Ivan Vanherpe Fleet manager Valcke Prefab Beton “Een bedrijf bouwt zijn imago niet alleen op door zijn producten, maar ook door hoe het voor de dag komt. Met Opel beschikken onze bestuurders over een aantrekkelijke bedrijfswagen, terwijl ze nog steeds een rationele indruk nalaten.”

VK Group

United Motors Roeselare en Ieper wordt Bariseau Mottrie.

ROESELARE

IEPER

Brugsesteenweg 572 T 051 23 23 80

Meenseweg 214 T 057 20 16 66

www.bariseaumottrie.be

ROLAND DEDUYTSCHE:

“MET DE HUIDIGE UITSTROOM UIT HET TECHNISCH ONDERWIJS ZULLEN WE OP LANGE TERMIJN ECHT IN DE PROBLEMEN KOMEN.”

BEDRIJVEN

Project ‘werkplekleren’ dicht kloof tussen onderwijs en industrie Voor het tweede schooljaar op rij sloegen Bombardier Transportation en VTI Brugge de handen in elkaar voor het project ‘werkplekleren’. Naast 15 leerlingen van het 7e jaar BSO Fotolassen maakten dit jaar ook 13 leerlingen van het 7e jaar BSO Industriële Elektriciteit kennis met deze vernieuwende leermethode. De extra inspanningen zorgen echter voor een duidelijke win-win.

“Onderwijs kan nooit een perfect antwoord bieden aan de industrie, noch numeriek, noch inhoudelijk. Maar als je samenwerkt, kun je dichter bij elkaar komen. Dát zie ik als de innovatie van dit project”, meent Roland Deduytsche van Bombardier.

“Verwar werkplekleren niet met stage”, steekt Frans De Coninck van VTI Brugge van wal. “Bij een stage past de leerling wat hij op school heeft geleerd toe in de bedrijfswereld. Bij werkplekleren echter wordt de leerstof in het bedrijf zelf aangereikt door de vaste leerkracht, in samenwerking met een instructeur van het bedrijf. We worden als school getriggerd door het fenomeen dat jongeren – die in een beeldcultuur opgroeien – moeilijker te motiveren zijn in het klassieke leslokaal of in het praktijklokaal op school. In 2007-2008 haalden we al positieve resultaten met werkplekleren in de verspaning bij Watteeuw. Vorig jaar stak Bombardier de hand uit. Na heel wat voorbereidend overleg tussen school en bedrijf zetten we toen een geslaagde eerste samenwerking op. Dit schooljaar werd de groep uitgebreid tot twee opleidingen en in totaal 28 leerlingen die een cyclus van vier uitgebreide sessies volgden in het bedrijf.”

Roland Deduytsche van Bombardier: “Wij zien in het algemeen een achteruitgang van de instroom in het technisch onderwijs ten voordele van het ASO. In de industrie zorgt dat ook voor meer moeilijkheden om de juiste profielen te vinden. Met het werkplekleren willen we van deze leerlingen enerzijds ambassadeurs maken die in hun vriendenkring het technisch onderwijs gaan promoten. Met de huidige uitstroom uit het technisch onderwijs zullen we op lange termijn anders echt in de problemen komen. Buitenlandse arbeidskrachten zullen niet alles kunnen oplossen. We moeten de mensen hier terug de weg doen vinden naar het nijverheidsonderwijs. Anderzijds is het ook een kans voor de leerlingen om hun kunnen te tonen. Uit het

Biënnale INTERIEUR reikt Awards uit In aanloop naar de Biënnale INTERIEUR, de beurs voor het beleven van trends, avantgarde en stromingen die hedendaags design definiëren, reikte de organisatie de Interieur Awards uit. Uit maar liefst 240 inzendingen van 32 verschillende landen bekroonde een internationale jury de Keystones tafel van Minale Maeda als winnaar van de Grand Prize in de categorie Objects. Het Italiaans-Japanse duo dat opereert vanuit Rotterdam ontving een cheque ter waarde van 2.500 euro. De jury vond de tafel opmerkelijk omdat ze gemaakt is met unieke 3D-geprinte verbindingsstukken.

Daarnaast selecteerde de jury ook nog 19 andere winnaars, waaronder vier Belgische inzendingen:

de tafel NomAd van Jan Goderis, de meubelcollectie Perimeter van Sarha Duquesne & Levi Dethier, de boekenkastladder Triangle van Frits Kuitenbrouwer en de kast Tumble van Koen Devos.

Al sinds 1972 heeft de wedstrijd tot doel om de winnaars in contact te brengen met sleutelfiguren uit de designindustrie. De 20 gelukkigen mogen in de maand augustus een workshop volgen op het Domaine de Boisbuchet in Frankrijk met als doel de winnende prototypes te verbeteren en te realiseren voor de tentoonstelling tijdens de Biënnale INTERIEUR. Die vindt dit jaar plaats van 17 tot en met 26 oktober in Kortrijk Xpo. (DVT)

project van vorig jaar zijn enkele vaste arbeidscontracten voortgevloeid.”

De impact van de integratie van het leerprogramma in een echte werksituatie blijkt groot. “Wat de leerkracht in de school vertelt, wordt soms in vraag gesteld”, vertelt Frans De Coninck. “Op de werkvloer wordt de kennis onmiddellijk toegepast, bewezen en vastgesteld.” En dat heeft zo zijn voordelen, weet ook Roland Deduytsche: “De leersnelheid ligt tot 5 keer hoger.

Maar ook de impact op hun houding en attitude is groot. Ze leren stipt op tijd komen en het absenteïsme wordt in die cursusdagen tot nul herleid. Dit jaar werd het opleidingspakket naast technische kennis ook uitgebreid met presentatietechnieken en sollicitatietraining om de stap naar de arbeidsmarkt makkelijker te maken. Daarnaast worden ook kwaliteit en veiligheid – bij Bombardier van heel groot belang – hier ineens wel heel erg tastbaar. En ze leren beseffen dat kleine zaken grote gevolgen kunnen hebben.”

“Leren werken in team is inderdaad belangrijk,” vult Frans De Coninck aan. “Op school zijn ze veel meer individugericht. Maar als in het bedrijf de eerste schakel in de ketting zijn werk niet doet, dan loopt het gegarandeerd fout. De kwaliteitskring zien ze hier echt van a tot z.”

De win-win zorgt voor een nieuwe uitbreiding volgend jaar. “Dan willen we leerlingen uit het TSO integreren, niet op het niveau van de operators, maar in het industrialisatieproces in de methodedienst. Het gaat immers om jongeren die kunnen doorstromen naar een bachelor of master en bij ons kunnen proeven van specialisaties die ze binnen de schooluren niet te zien krijgen”, besluit Roland Deduytsche. (SD – Foto MVN)

www.bombardier.com www.vtibrugge.be

www.interieur.be

Ondernemers 11 6 juni 2014

7

Is aardwarmte Vlaanderens nieuwe rijkdom?

Vlaanderen staat aan de vooravond van een groene energierevolutie Europa vraagt aan België om tegen 2020 minstens 13 procent van het energieverbruik uit hernieuwbare bronnen te halen. Volgens onderzoek van VITO kan aardwarmte uit de diepe ondergrond tot 7 procent van het Vlaamse stroomverbruik opwekken. Projecten in het buitenland bewijzen alvast dat aardwarmte uit de diepe ondergrond succesvol ingezet kan worden om industrieterreinen, bedrijven, openbare gebouwen en woningen van elektriciteit en warmte te voorzien.

Wat is diepe geothermie?

Onze planeet is op zichzelf een enorme bron van energie. De energie afkomstig vanuit de aarde wordt aangeduid met de term aardwarmte of geothermie. Het concept is eenvoudig: we onttrekken hitte uit de ondergrond en gebruiken die voor verwarming, koeling of elektriciteitsopwekking. Geothermische energie is een groene, duurzame, hernieuwbare energiebron die variabel inzetbaar, constant en quasi oneindig aanwezig is.

In Vlaanderen zijn de hoge temperaturen niet dicht tegen de aardkorst te vinden en moeten we diep in de aarde boren om deze voldoende hoge temperaturen te verkrijgen. We spreken in dat geval dan van ‘diepe geothermie’.

Hoe werkt het?

Hoe dieper je in de ondergrond boort, hoe warmer het wordt. Per kilometer die je boort, wordt het water 30 tot 35°C warmer. Maar dat maakt nog niet dat elke plek op aarde geschikt is om warm water op te halen. De ene ondergrond verschilt immers van de andere en je vindt niet overal water op grote diepte.

In de Kempen is de ondergrond geschikt om op grote diepte toegankelijk warm water te vinden. Onderzoek van VITO wijst uit dat in de regio met een boring tot 3.5 kilometer, water opgehaald kan worden van 125°C. Door het warme water te gebruiken om een vloeistof met een laag kookpunt te verdampen, kan elektriciteit opgewekt worden volgens gelijkaardige principes als in een normale elektriciteitscentrale.

Daarnaast kan de warmte uit het water gehaald worden en via warmtenetten rondgestuurd worden om woningen, bedrijven, publieke gebouwen en serres te verwarmen. Het opgepompte water levert dus warmte én elektriciteit. Het afgekoelde water wordt met een temperatuur van ongeveer 60° terug de aarde in gepompt.

energiecentrale Voor elektriciteitsproductie (vanaf 120°C)

warmtewisselaar

60°C

warmtewisselaar

Warmtewisselaar draagt warmte over aan distributienet

woningen / industrie

Diepe geothermie in Vlaanderen?

Diepe geothermie is niet nieuw. Voorbeelden zijn reeds te vinden in buurlanden Nederland en Duitsland.* In Italië wordt er sinds 1904 al elektriciteit opgewekt uit aardwarmte. Ook in regio’s met vulkanische activiteit, zoals IJsland of Nieuw-Zeeland, zijn er heel wat geothermiecentrales te vinden. Daar zijn er op geringe diepte al hoge temperaturen te vinden.

Nieuw onderzoek en ontwikkelingen zorgen ervoor dat diepe geothermie als energievorm potentieel heeft in heel Vlaanderen.

Naast de traditionele wijze om warm water op te pompen, bestaan er ook manieren om warmte te benutten uit minder doorlatende gesteenten. Men spreekt dan van ‘Hot Dry Rock’ of ‘Enhanced Geothermal Systems’. Onderzoek naar deze nieuwe technieken is volop lopende.

120°C

Voor warmtetoepassing (vanaf 60°C)

pomp Warm water wordt omhoog gepompt Het afgekoelde water wordt terug gepompt

Per km diepte stijgt de temperatuur in ondergrond met ca. 30°C 2.000 m tot 6.000 m diepte

Ondergrondse watercirculatie tussen punt voor opvoer en terugvoer

minstens 1 kilometer

*Meer informatie over gelijkaardige geothermie-projecten: www.geothermie-unterhaching.de - www.erdwaerme-heizung.biz - www.hydreco.nl

productieput

injectieput

Voordelen van aardwarmte • Fossiele brandstoffen zijn maar beperkt voorradig en de vraag naar energie neemt wereldwijd alleen maar toe. Diepe geothermie biedt een volwaardig en milieuvriendelijk alternatief en kan een belangrijke bijdrage leveren aan de Europese doelstelling om de niet-ETS-CO2-emissies tegen 2020 met 15% te verlagen en tegen diezelfde datum minstens 13% van het Belgische bruto-energiegebruik uit hernieuwbare bronnen te putten.

• De energieproductie uit diepe geothermie is constant, in tegenstelling tot zonne- en windenergie.

• Een eigen onafhankelijke energieproductie betekent een grote opportuniteit voor onze Vlaamse economie: gezien geothermie lokaal wordt opgewekt, verhoogt dit de leveringszekerheid van onze energietoevoer en maakt deze energievorm ons ook onafhankelijker van de invoer van buitenlandse energie, wat dan weer een positief effect heeft op onze handelsbalans.

• De uitbouw en het onderhoud van geothermische centrales en warmtenetten – nodig voor de distributie van de (rest)warmte naar de eindgebruikers toe – leiden tot nieuw ondernemerschap en jobcreatie. De uitrol van diepe geothermie in Vlaanderen biedt dus groeikansen aan bestaande en nieuwe ondernemingen.

Verwar aardwarmte niet met schaliegas

Voka, VITO en IOK bundelen krachten in EFRO-project

In de media doken de jongste maanden heel wat verhalen op over de schadelijke effecten én zelfs de gevaren van het boren naar schaliegas. Het is dus heel belangrijk om te weten dat de technologie die we gebruiken om naar aardwarmte te boren fundamenteel anders is.

Voka Kempen, VITO en IOK werken samen aan EFRO-project 910 rond diepe geothermie als duurzame energiebron. Het project wordt eveneens ondersteund door Vlaanderen en de Provincie Antwerpen. Doelstelling is het opstellen van een roadmap om het economische potentieel van deze energievorm te onderzoeken, alle knelpunten en opportuniteiten in kaart te brengen en de lacunes rond diepe geothermie in de Vlaamse en Belgische wetgeving te helpen wegwerken. VITO zal zich hierbij vooral richten op de leemten in onze kennis van de diepe ondergrond, energiesystemen en technologieën, materiaalkunde en de maatschappelijke transitie die nodig is om diepe geothermie in Vlaanderen te ontwikkelen. Voka Kempen bewerkstelligt de aansluiting tussen het project en de ondernemingen. IOK tenslotte slaat de brug tussen het project, de gemeenten en de burger.

Onconventioneel gas, zoals schaliegas, bevindt zich in de poriën van harde bodemlagen. Dit gas is daardoor moeilijker te winnen dan gas in een gasbel. Om het gas te winnen, is het vaak nodig de bodemlaag te fracken. Fracken, een afkorting van de term ‘hydraulic fracturing’. Het staat voor het kunstmatig opbreken van een bodemlaag door het onder grote druk injecteren van een mengsel van water, chemicaliën en zand vanuit boorgangen. De winning van schaliegas kent een aantal risico’s voor het milieu, van landschapsaantasting en lekkend methaan, tot vervuiling van grondwater, ophoping van gifstoffen in de landbouw en zelfs aardbevingen.

De technologie die we gebruiken om aardwarmte uit de diepe ondergrond te halen is veel veiliger. Hiervoor boren we twee putten, het zogenaamde doublet. Dit zijn de productieput, hierin wordt warm water opgepompt, en de injectieput, daarin wordt het afgekoelde water teruggepompt. Omdat er een constante uit-en instroom van water is, veranderen we eigenlijk niets aan de ondergrond.

www.aardwarmte.biz

Reisplannen?

Activeer tijdig de dataroamingoptie die bij u past.

Waarom zou u op vakantie in het buitenland minder surfen en mailen dan thuis? Want niets is zo leuk als uw smartphone en tablet in alle rust te gebruiken - ook in het buitenland.

Maar zonder onaangename verrassingen bij thuiskomst. Vanaf nu kunt u rekenen op de bijzonder voordelige roamingtarieven van Proximus in een plan dat precies bij uw organisatie en mobiele fleet past. Activeer uw roamingoptie dus zeker voor u naar het buitenland vertrekt.

Proximus beveelt u onder andere volgende roamingopties aan: Voor individuele medewerkers Vodafone Mobile Internet*

• € 20/maand • 300 MB

Voor een groep medewerkers Shared Data Roaming Packs

• Een volume dataroaming (van 5 tot 40 GB/maand) te verdelen onder alle occasioneel of frequent reizende werknemers • Geen individuele activatie meer • Geen limiet op aantal werknemers

Meer weten? Contacteer uw gebruikelijke commerciële aanspreekpunt bij Proximus of surf naar www.proximus.be/enterpriseroaming *Tarieven geldig voor mobiel surfen binnen Europa+. Tarieven buiten formules, buiten Europa+, lijst van landen van Europa+ en van rest van de wereld en voorwaarden op www.proximus.be/enterpriseroaming. Alle prijzen exclusief btw. © Belgacom 2014. Alle rechten voorbehouden.

Belgacom NV van publiek recht, Koning Albert II-laan 27, B-1030 Brussel.

Wist u het al? Binnenkort zet Proximus zich ook voor uw Telecom- en ICT-oplossingen met dezelfde toewijding in als voor uw mobiele oplossingen.

proximus_data_roaming_O_Vl_220x310.indd 1

20/05/14 17:12

PvO helpt bedrijven UITGELEZEN slagvaardig organiseren Kortrijks bedrijf levert virtuele pascabines in China

Het Kortrijkse bedrijf DNA Interactif Fashion heeft een contract van 6 miljoen dollar (4,38 miljoen euro) binnengehaald om 600 I-Styling-systemen te leveren aan evenveel winkels in China. DNA Interactif Fashion ontwikkelt virtuele pascabines, die in een minimum van tijd een 3D-bodycan van je maken. Op die manier krijgt de klant binnen de 4 minuten een digitale 3D-versie van zichzelf, zodat kleren passen en aankopen een stuk makkelijker moet worden. Nu heeft het Kortrijkse bedrijf een deal gesloten met Shanghai YDT Information Science & Technology, één van de grootste producenten van snijsystemen in China. Samen gaan ze 3D-technologieën ontwikkelen, zodat de Chinese consumenten een nieuwe virtuele kledingervaring ontdekken. (HLN, HN)

Crea heeft wereldpatent op klevende display Partners voor Ondernemers (PvO) uit Kortrijk treedt jaarlijks bij zo’n 120 bedrijven op als accelerator van verbetering.

Zo had een nieuw, dynamisch bezettingsmodel voor werkcenters bij Proferro, de gieterij en afwerkingsafdeling van Picanol Group in Ieper, een positieve impact op efficiëntie en competitiviteit.

Door hun interne werking te versterken, helpt PvO organisaties slagvaardiger en wendbaarder te maken. Daartoe worden processen geoptimaliseerd en teams gestroomlijnd, evenals de organisatie daarrond. “De analytische kracht van onze ervaren medewerkers en van de gehanteerde tools en methodieken evenals onze klantgerichte aanpak met focus op praktische toepasbaarheid vormen onze grote sterktes”, getuigt algemeen directeur Joost Van Driessche van PvO. “Bedrijven kunnen bij ons terecht voor consultancy rond productiever en flexibeler werken, efficiëntieverhoging, beter samenwerken, zelfsturende teams, enzovoort.

Door de jaren heen werd de dienstverlening rond arbeidsanalyse uitgebreid met industrial engineering, lean manufacturing, business process management, quick response manufacturing en innovatieve arbeidsorganisatie. De adviezen die we daarover verstrekken, vertalen we ook in actieplannen die we samen met het bedrijf helpen implementeren. Daarnaast delen we die kennis in infosessies, in zowel open als bedrijfsinterne opleidingen.”

De uitvoeringstijden waren aan een actualisering toe. Tegelijk hebben we gekeken naar verbeteropportuniteiten inzake ergonomie, doorlooptijd en efficiëntie. Na diagnose en tijdsmeting hebben we een dynamisch bezettingsmodel opgesteld voor een hoger machinerendement en correcte inzet van operatoren. Dat leidde tot verbetering op korte termijn. Onze inbreng vormt een objectieve basis voor outputcontrole, planning en kostprijsbepaling.”

Meer efficiënte planning Proferro produceert gietijzeren onderdelen voor de Picanolweefmachines, compressoren, landbouwmachines en zo meer. “We wilden onder andere een oplossing voor de uitbalancering van een automatische ontbraammachine en kernschietmachine, waaraan telkens twee operatoren werken, die aanvullende activiteiten uitvoeren. Bij een andere toepassing bedient een operator twee afwerkingsmachines”, beaamt corporate communication manager

JOOST VAN DRIESSCHE EN KOEN MESTDACH:

“ONZE INBRENG VORMT EEN OBJECTIEVE BASIS VOOR OUTPUTCONTROLE, PLANNING EN KOSTPRIJSBEPALING.”

Dynamisch bezettingsmodel voor werkposten bij Proferro De samenwerking tussen PvO en Picanol Group in Ieper dateert al van het jaar 2000. PvO leidde reeds meer dan 40 werknemers op. Na begeleiding rond omsteltijdreductie maakte PvO, in het kader van een nieuw project, een doorlichting en normering van vier werkcenters bij Proferro.

“Dat is één van hun strategische projecten om de competitiviteit van hun maakindustrie te verhogen, die in België gebukt gaat onder hoge loonlasten”, zegt PvO-businessconsultant Koen Mestdach.

“Dit met het oog op productiviteitsverbetering.

Frederic Dryhoel van Picanol Group. “PvO voerde een tijdsopname uit van de activiteiten van zowel de operatoren als de machines voor verschillende productiestukken en stelde daar een algemeen inzetbare matrix voor op. Onze procesingenieurs gebruiken de matrix nu om van alle stuknummers de standaardtijden te bepalen, evenals de taakverdeling en de werklast van de verschillende operatoren. Met die info kunnen de planners de stukken op een efficiënte manier inplannen.” (MD – Foto Hol)

www.pvo.be www.picanol.be

Met de zomer en terrasjesweer voor de deur is de kans groot dat u kennismaakt met een nieuw product van de Roeselaarse drukkerij Crea. De Stick’nGlide is een mini-display bedrukt met reclame die makkelijk als staander op terrastafels maar ook op toonbanken kan geplaatst worden. Het unieke is dat de display, zonder lijm, op effen ondergrond blijft kleven en dus niet omver kan vallen of wegwaaien. Tal van bedrijven in binnen- en buitenland, waaronder Inbev en Coca Cola, plaatsten al bestellingen. Ook de farmaceutische industrie toont heel wat interesse. Crea verkocht er al 750.000 van, goed voor 5% van de omzet van het bedrijf, dat 60 werknemers telt. Crea heeft een wereldpatent op het product en sleepte met de Stick’nGilde al enkele prijzen in de wacht, zoals de innovatie-award van de Belgische grafische industrie. (HN)

Wegenbouwer Stadsbader neemt bouwbedrijf Van Maercke over Stadsbader, een aannemer voor infrastructuurwerken en grote industriële projecten met hoofdzetel in Harelbeke, neemt bouwbedrijf Van Maercke uit Berchem bij Kluisbergen over. Het grootste deel van de werknemers van Van Maercke blijft aan de slag. Stadsbader nam de aandelen over van Van Maercke Building Contractors en die van dochtervennootschap STV-trans, een transportbedrijf. “Door deze overname verstevigt Stadsbader zijn positie in de industriebouw”, zegt gedelegeerd bestuurder Dominique Valcke. Bij Van Maercke werken 220 werknemers. (DT, HLN, DS, HN)

Uitgelezen: Voka’s socioeconomisch persoverzicht, een samenvatting van de belangrijke West-Vlaamse krantenartikels van de voorbije week. U kunt dit overzicht wekelijks via post of mail ontvangen.

Wenst u een proefnummer of info over een abonnement?

Contacteer Nele Demets tel. 056-23 50 66, nele.demets@voka.be

België - Belgique P.B. 8500 Kortrijk 4/257

UIT gelezen WEST-VLAAND

EREN

Wekelijks persove rzicht van Voka (verschijnt niet West-Vlaanderen in de kerstvaka 20e jaargang ntie en gedurend Verantwoordelijk e 6 weken in juli e uitgever Hans & augustus) Maertens Afzender Voka West-Vlaanderen, President Kennedy Afgiftekantoor 8500 Kortrijk laan 9a, 8500 - P509109 Kortrijk

BEDRIJVEN

12

Ondernemers 11 6 juni 2014

Hosa viert 25e verjaardag Het montagebedrijf Hosa, actief in de isothermische sector, is dit jaar een kwarteeuw oud. Het bedrijf startte op in Roeselare en is sinds september 2003 gevestigd in Moeskroen. Vijftien jaar geleden nam de huidige zaakvoerder Christian Vanderroost de onderneming over.

“Aanvankelijk werkte Hosa vooral als onderaannemer voor producenten van isotherme panelen, maar bij de overname hebben we besloten de verkoop zelf in handen te nemen. We voeren sindsdien projecten uit in eigen beheer, werken de plannen uit, kopen de grondstoffen aan en verzorgen de plaatsing”, zegt Christian Vanderroost.

‘Isotherme constructies’ is een brede vlag die veel ladingen dekt, maar Hosa – dat een 30-tal mensen tewerkstelt – werkt hoofdzakelijk voor de voedingssector. In die branche heersen strenge normen – de HACCP-regulering wordt almaar strikter – en zijn isolatiepanelen onontbeerlijk. “De voedingssector maakt 70 tot 80% van onze activiteiten uit: opbouw van vries- en koelcellen, van productieruimtes, enzovoort.

Maar we zijn ook actief in andere domeinen, zoals het plaatsen en renoveren van gevels en daken. Isotherme panelen kunnen voor meerdere toepassingen worden gebruikt, bijvoorbeeld om de reinigingsruimte van een carwash op te bouwen. We worden ook geregeld

ingeschakeld in kantoorinrichting, waar de nadruk iets meer op design ligt, en we zijn ook steeds meer actief in de bouw en afwerking van passiefwoningen.”

Klantentrouw in concurrentiële markt Als het over de activiteit totaalinrichting gaat, zet Hosa geen volledige gebouwen neer, maar neemt het wel het volledige isotherme lot in handen, in samenwerking met aannemers, elektriciens, enzovoort.

“Dat gaat van de gevels rond het gebouw, het dak, de binnenwanden en de tussenplafonds om de ruimtes clean te maken en te houden”, legt Christian Vanderroost uit. “Wat daarbij ook belangrijk is, is de plaatsing van alle isotherme deuren, zoals koel- en vriesschuifdeuren en pendeldeuren. In de voedingsindustrie zijn die het meest onderhevig aan slijtage. Daar ligt ons sterkste punt, want we zijn ook de Belgische verdeler van het Duitse merk cool-it, de referentie op de markt van isotherme deuren voor de voedingssector. Zo kunnen we ons onderscheiden van de concurrentie.”

Want hoewel dit een gespecialiseerde branche is, is het geen nichemarkt; de sector is erg concurrentieel.

Christian Vanderroost: “Onze belangrijkste concurrenten bevinden zich in de onmiddellijke regio. Doordat de Nederlandse bouwmarkt het zo moeilijk heeft, merken we ook van daaruit steeds meer concurrentie, vooral als het om projecten in Antwerpen gaat, waar

CHRISTIAN VANDERROOST: :

“DOORDAT DE NEDERLANDSE BOUWMARKT HET ZO MOEILIJK HEEFT, MERKEN WE OOK VAN DAARUIT STEEDS MEER CONCURRENTIE.”

we ook geregeld aan de slag zijn. Maar het voordeel van actief te zijn in de voedingssector, is de grote klantentrouw. Als je een goede kwaliteit blijft bieden qua dienstverlening en plaatsing komen die klanten steeds terug.” (JD)

www.hosa.be

THE POWER OF PEOPLECENTRICITY IN BOUW

Centric heeft meer dan 100 bouw- en project gestuurde bedrijven als klant Onder de noemer Centric Construction Solutions zet Centric een complete suite aan oplossingen neer voor elk type bouw- en projectgestuurd bedrijf. Het project staat binnen de oplossingen centraal. Alle commerciële, logistieke en financiële processen worden gedurende de ganse levensloop van het project ondersteund. Dankzij de Centric Construction Solutions kan u elk project volgen van idee tot realisatie.

cen_ad_bouw_be.indd 1

www.centric.eu

13-3-2014 13:39:59

Familiale schoenengroep uit Knokke opent zevende winkel

De Knokse familie Ralet breidde haar groep schoenwinkels uit met een zevende vestiging in Sint-Kruis-Brugge. Die kreeg meteen een fleurige, sfeerrijke aankleding waarvoor broer Bruno (36) en zus Isabelle (33) Ralet inspiratie haalden in Marrakesh.

Met die aandacht voor beleving en extra klantenservice, gaan ze door op het elan van hun ouders en grootmoeder.

“Onze grootmoeder startte in 1947 in Knokke een schoenenwinkel. Zij bleef niet alleen bij de toen nog Belgische leveranciers, maar was een echte pionier die als eerste de Italiaanse fabrikanten ging bezoeken.

Ook wij kopen nog altijd zelf onze collecties in Italië en Portugal. Stap voor stap groeiden we naar een afnamevolume dat zelfs toelaat om een deel van de collecties naar onze smaak te laten produceren”.

De tweede generatie Ralet breidde uit met vestigingen in Kortrijk, Sluis en ook tijdelijk in Brugge. Drie jaar geleden gaven Jean-Luc en Monique Ralet de fakkel door aan hun kinderen Isabelle en Bruno. Beiden zijn zaakvoerder en delen de algemene taken. Daarnaast

staat Bruno in voor de inkoop van herenschoenen, personeelbeheer en financiën. Isabelle is verantwoordelijk voor de inkoop van het gamma voor dames, kinderen, handtassen en accessoires.

Vandaag telt Ralet 30 medewerkers, aangevuld met jobstudenten, verspreid over zeven winkels: vier in Knokke (apart voor dames, heren, kinderen en zelfbediening), Kortrijk, Sluis en sinds kort in SintKruis-Brugge. “De nieuwste winkel combineert op een oppervlakte van 600m² ons volledige aanbod van merken voor de hele familie en in diverse prijsklassen.

Je vindt er bij wijze van spreken een damessandaal van zowel 25 als eentje van 300 euro, naast trendy sportschoenen”, vertelt Isabelle Ralet.

“Eigenlijk is er nog een achtste winkel”, vertelt Bruno.

“Sinds kort groeit ook onze online verkoop. Qua tijd en energie mag je dit niet onderschatten. Gaandeweg hopen we te groeien naar een volume waarop het verantwoord is om zelf een informaticus en een grafisch ontwerper in dienst te nemen.”

BEDRIJVEN

Ralet op grotere leest geschoeid

BRUNO EN ISABELLE RALET:

“WE LEERDEN DAT JE DE KLANT MEER MOET BIEDEN DAN ALLEEN EEN SCHOEN.”

De Ralets besteden veel aandacht aan sfeer en beleving. “Wij leerden van onze grootmoeder en ouders dat je de klant meer moet bieden dan alleen een schoen.

We hameren erop dat onze medewerkers steeds vriendelijk zijn en besteden veel aandacht aan hun opleiding. Die meerwaarde uit zich onder meer in het stijlvolle magazine dat we twee keer per jaar uitgeven, waarmee we de klanten laten delen in onze filosofie, familiegeschiedenis, reiservaringen, gastronomie, mode en uiteraard schoenentrends.” (RJ – Foto MVN)

www.ralet.be

TE KOOP: TE KORTRIJK: Prachtig gelegen industriegrond Op schitterende zichtlocatie, dichtbij grote handelszaken. Voorzijde industriepark R8 vlakbij E17.

Ligging enT!bereikbaarheid KOCH VER zijn grote troeven!

5.379 m2 milieubelastende industriegrond

TE HUUR: TE WAREGEM: kantoor met klasse-uitstraling!

Toplocatie ! Laatste 140m2 - Reeds 1800m2 verhuurd! Uitstekende ligging en goede zichtbaarheid: op 200 m van E17.

Ruime parking – Goede lichtinval

TE HUUR: TE ANZEGEM: Magazijnruimtes opdeelbaar Totaal 3000m2 opdeelbaar in kleinere oppervlaktes – wind- en waterdicht – aparte inrijpoorten – oplossing op maat Reeds meerdere modules verhuurd !

Bedrijfsvastgoed en residentiële investeringspanden

www.maesconceptimmo.be 056/722 180 – Kantoor te Anzegem

Gedetailleerde waardebepaling? Onze specialisatie!

Ondernemers 11 6 juni 2014

13

BEDRIJVEN

14

Ondernemers 11 6 juni 2014

Incentivebureau herpositioneert strategie en breidt uit in Brugse binnenstad

Borealis structureert voor groei Incentivebureau Borealis neemt een drieledige groeisprong. Op menselijk vlak versterkte stichter Dries Jacobus zich met managing partner Geraldine Huybrechts en een administratieve kracht. Fysiek verhuisde Borealis naar een historisch pand in de Brugse binnenstad en ten derde werd de strategie aangepast voor groei in de gewijzigde markt.

Na ervaring te hebben opgedaan bij grote incentivebureaus in het binnenland, stichtte Dries Jacobus in april 2002 zijn eigen destination management company Borealis. Daarmee organiseert hij wereldwijde incentives, handelsreizen, conferenties, evenementen en sportreizen, zowel van als naar België. “Tien jaar lang werkte ik alleen, eerst in Sint-Michiels en later in Assebroek. Na de opeenvolgende klappen die de incentivesector de afgelopen jaren kreeg, maakte ik de jongste twee jaar de oefening om Borealis steviger te verankeren. Dat moet het bedrijf versterken voor verdere groei”, vertelt de 42-jarige Dries Jacobus.

In 2006 en 2012 won Jacobus een Crystal-award van de beroepsvereniging SITE, wereldwijd zowat de meest gereputeerde prijzen in de business en meeting sector.

Zijn sleutelbeslissing was het samenstellen van een adviesraad. “De kunst voor elke ondernemer is om je te omringen met mensen die elk op hun domein sterke specialisten zijn. Bovendien hebben buitenstaanders een nuchtere, bredere kijk op allerlei zaken waarvoor jezelf oogkleppen op hebt. Ik vond drie mensen - elk met een verschillende achtergrond - bereid om te adviseren: een boekhouder-fiscalist, een kmo-bedrijfsleider en een communicatieondernemer. Zij houden permanent de spiegel voor en helpen je om niet meer te denken als een zelfstandige maar als een ondernemer.

Dat betekent onder meer: even stoppen met fietsen om rond te kijken in plaats van steeds met de kop in het stuur blind door te stampen. Pas op, de adviesraad geeft adviezen maar je moet nog altijd zelf beslissen wat je er mee doet.”

Werken vanuit internationale topbestemming De strategische denkoefening resulteerde in een ambitieuze, internationale missie. “Als geen andere is deze branche afhankelijk van de economische situatie. In mindere tijden krijgt in elke sector het middensegment het moeilijk en dan moet je kiezen om hoger of lager te mikken. Wij richtten ons naar boven: topkwaliteit voor klanten uit de hele wereld. Die aanpak slaat aan. We krijgen opnieuw meer aanvragen voor de organisatie van vaak wereldwijde congressen.

Nu kunnen we die beter aan omdat we ons in de kalme periode structureel hebben voorbereid op nieuwe groei”, vertelt Dries Jacobus.

De tweede poot van de groei was er eentje op menselijk vlak. “Geraldine Huybrechts uit Leuven trad in

de loop van 2013 toe als managing partner. We vullen elkaar goed aan. Zij is sterk in PR, coaching en veranderingsprocessen, genoot een juridische opleiding en werkte bij een van de grote consultancyhuizen.

Ook deze stap kadert in de filosofie dat je best extra competenties in huis haalt. Idem voor de beslissing die we zonet namen om een stagiaire in dienst te nemen.

Zij brengt troeven mee voor onder meer administratie, ICT en commerciële ondersteuning.”

GERALDINE HUYBRECHTS, DRIES JACOBUS EN EMILY ALBRECHTS:

“ADVIESRAAD HELPT OM TE DENKEN ALS EEN ONDERNEMER EN NIET MEER ALS EEN ZELFSTANDIGE.”

De derde vernieuwing was de verhuis van Borealis naar de stedelijke bedrijfskantoren in de Peterseliestraat.

“Niet alleen hou ik zelf van de charme van de binnenstad, het is in onze branche een onbetaalbare troef om te kunnen werken vanuit een internationale topbestemming. Bovendien zijn ook de andere huurders in dit historische gebouw - een voormalig militair hospitaal uit 1872 - creatieve, jonge bedrijfjes. Dat schept een stimulerende omgeving”, aldus Dries Jacobus. (RJ - Foto MVN)

www.borealisdmc.com

Heb je net als Borealis een snelle groei doorgemaakt of heb je de ambitie om een groeigazelle te worden? Een uitgebreide opportuniteitsanalyse, onder begeleiding van een ervaren consultant, kan je inzicht geven in je groeibelemmeringen en resulteert in een plan om je groei verder aan te pakken. Dergelijke analyse wordt aangeboden in samenwerking met Agentschap Ondernemen – Vlaanderen in Actie – en wordt bovendien voor 75% gesubsidieerd.

Indien je verder ook internationale groei ambieert, kan je een beroep doen op extra begeleiding en coaching, waarvoor ook een subsidie van 50% voorzien wordt.

Meer info vind je op de website van Agentschap Ondernemen http://www.agentschapondernemen.be/themas/snelle-groeiers-gazellen.

Voor verdere vragen en inschrijvingen kan u bij Voka West-Vlaanderen terecht: Kaat.creupelandt@voka.be of 056/23.50.58.

Zoals voor uw beleggingen

Bij Deutsche Bank draait alles rond beleggen:



U werkt met een internationaal erkende en solide expert



U heeft de keuze uit de beste producten van meer dan 40 wereldwijde partners, inclusief die van onze concurrenten



U betaalt één van de laagste kosten op de markt

Test onze specialisten: ontvang 1% (tot 5.000€ terugbetaald) op elke nieuwe inbreng die u binnen de 3 maanden belegt.

Meer info op deutschebank.be

Ontvang 1% op elk nieuw belegd bedrag

Aanbod onder voorwaarden en mits inschrijving, geldig tot 30/09/2014, behoudens vervroegde afsluiting. Actie niet van toepassing op aandelen, tak 21 verzekeringen en monetaire fondsen. Raadpleeg het reglement beschikbaar op www.deutschebank.be of in onze Financial Centers of op het nummer 078 153 154. Deutsche Bank AG, Taunusanlage 12, 60325 Frankfurt am Main, Duitsland, HR Frankfurt am Main HRB nr. 30000. Deutsche Bank AG Bijkantoor Brussel, Marnixlaan 17, 1000 Brussel, België, RPR Brussel, BTW BE 0418.371.094, IBAN BE03 6102 0085 7284, IHK D-H0AV-L0HOD-14. V.U.: Gregory Berleur. OND0606

Soms kiest u beter een specialist

Ondernemers 11 6 juni 2014

REPORTAGE

16

Aantal Franse grensarbeiders in West-Vlaanderen is sterk toegenomen

Franse arbeidskrachten blijven noodzakelijk Tussen eind juni 2012 en eind juni vorig jaar is het aantal Franse grensarbeiders met 3,7% gestegen. Dat blijkt uit recente cijfers van het RIZIV. Het gaat om de grootste stijging van de voorbije vier jaar.

Opmerkelijk, aangezien sinds begin 2012 het fiscaal voordelige grensarbeidersstatuut is afgeschaft. Maar voor veel WestVlaamse bedrijven blijven Franse arbeidskrachten noodzakelijk.

Waren er eind juni 2012 welgeteld 6.453 grensarbeiders, dan was het aantal een jaar later al gestegen tot 6.690. Voor Fransen zijn er, ondanks het wegvallen van het fiscaal gunstige grensarbeidersstatuut (zie kader), blijkbaar nog voldoende stimulansen om in onze regio te komen werken.

Bij Slachthuis Verbist in Izegem staan 49 arbeiders op de eigen payroll, waarvan 13 de Franse nationaliteit hebben. Voor de uitsnijderij doet het slachthuis een beroep op twee Franse onderaannemers, die voor meer dan 90% werken met (Noord-)Fransen. Maar ook zij moeten al verder kijken, naar Oost-Europa bijvoorbeeld, om alle vacatures te kunnen invullen.

“Slagerswerk is nu een eenmaal een knelpuntberoep, en wie dan nog een slagersopleiding volgt, kiest niet meteen voor een slachthuis, wel voor een traiteur of supermarkt. Ten onrechte heeft onze sector het

imago van vuil werk in een koude omgeving”, zeggen marketingdirecteur Bruno Lambert en financieel directeur Patrick Plovie. “Voor onze slachtlijn hebben we Fransen heel hard nodig. Zij willen dit soort werk nog doen. Bovendien is er hier, in Zuid- en Midden-WestVlaanderen, relatief weinig werkloosheid. Daardoor is alléén lokaal rekruteren eigenlijk onmogelijk. De leidinggevenden zijn wel allemaal Belgen.”

Internationale werkvloer Slachthuis Verbist is qua tewerkstelling geen exponentiële groeier, en stelt bovendien een gemiddeld grote anciënniteit bij zijn personeel vast. Toch moet het alle mogelijke rekruteringskanalen blijven inzetten.

“Adverteren heeft geen zin, daar komt geen reactie op. Soms krijgen we al eens een spontane sollicitatie binnen, en we doen voor een stuk ook een beroep op interimkantoren, hoewel ook zij weinig interesse merken voor dit soort job. Daarnaast valt ook het effect van ‘mond-tot-mond’-reclame, van mensen die hier al werken, niet te onderschatten”, zegt Bruno Lambert.

Het wegvallen van het grensarbeidersstatuut heeft Slachthuis Verbist niet meteen voor problemen gesteld. “Zoals gezegd werken veel van onze Franse productiemedewerkers hier al jarenlang; bestaande grensarbeiders blijven van het statuut genieten tot 2033. Bovendien hoeven wij geen grote groepen mensen in één keer aan te werven”, zegt Patrick Plovie.

“Het is wel opmerkelijk hoeveel moeite Fransen doen

PATRICK PLOVIE EN BRUNO LAMBERT:

“VOOR ONZE EIGEN SLACHTLIJN HEBBEN WE DE FRANSEN HEEL HARD NODIG; ZIJ WILLEN DIT SOORT WERK NOG DOEN.”

om hier te komen werken; sommigen moeten toch 100 km ver rijden, enkele rit. Vanuit Wallonië merken wij minder arbeidsmobiliteit. We stellen slechts één iemand uit Moeskroen te werk, maar van verder in Henegouwen komen ze niet tot hier. Opmerkelijk wel, aangezien daar ook veel werkzoekenden zijn.”

Sowieso is er pakweg de jongste tien jaar een internationalisering van de arbeidsmarkt aan de gang.

Naast de 13 Fransen werken bij Slachthuis Verbist ook drie Roemenen, iemand uit Portugal, zes Polen, drie Marokkanen, twee Bulgaren, een Italiaan en zelfs twee Pakistani. “De meesten kennen een beetje Frans of Engels. Het taalaspect stelt ons dus niet voor grote problemen”, besluiten Bruno Lambert en Patrick Plovie.

Spoedsollicitatiegolf Plopsaland De Panne kwam onlangs in het nieuws door een noodkreet in de pers: het pretpark vond onvoldoende jobstudenten en seizoensmedewerkers.

Maar liefst 500 vacatures moesten dringend worden ingevuld. Na de oproep kwamen zowat 2.000 sollicitaties binnen.

“Dit keer waren er beduidend meer problemen dan de voorbije jaren”, zegt Steve Van den Kerkhof, CEO van Studio Plopsa, de holding boven alle vijf de Studio 100-pretparken. “Het seizoen is erg hevig van start gegaan, met een groei in het aantal bezoekers van ongeveer 35%. Daarom moesten we creatief gaan nadenken om snel voldoende personeel te vinden.”

Gezonde mix Als het om seizoensmedewerkers gaat, is Frankrijk dus geen standaardrekruteringsmarkt. Steve Van den Kerkhof: “Onze technische diensten zijn een ander verhaal, daar zijn de Fransen goed voor 40% van het totaal. We hadden die echt nodig, omwille van hun profiel en hun bereidheid om te werken op weekenden feestdagen. Het gaat vooral om mensen die geen contact hebben met de bezoekers, waardoor de taal geen barrière hoeft te zijn. Ook in de horeca stellen we nogal wat Fransen te werk. Maar we zoeken altijd naar een gezonde mix tussen Nederlands- en Franstaligen binnen één dienst. Onze ervaring leert dat 35% anderstaligen het maximum is.”

wegvallen van het fiscale voordeel op te vangen”, aldus Steve Van den Kerkhof. “Wallonië als rekruteringsmarkt is, door de grote afstand met De Panne, dan weer niet zo relevant voor ons. We hebben wel een medewerkster op de marketingdienst die in Moeskroen woont, maar ik heb medelijden met haar als ik denk aan de afstand die zij elke dag moet afleggen.”

Niet denken in grenzen Koramic Wienerberger, producent van dakoplossingen, stelt in zijn vestigingen in Aalbeke en Moeskroen voor een derde Fransen te werk: ruim 100 van de 310 directe ‘on-site’-medewerkers. “In de drie jaar voor eind 2011, toen het fiscaal voordelige grensstatuut werd afgeschaft, hadden we gemiddeld 30 aanwervingen per jaar voor de twee vestigingen. De voorbije drie jaar waren er dat gemiddeld 12. Vóór eind 2011 spraken we van 58% Fransen bij de nieuwe personeelsleden; op vandaag is dat 20%”, zegt Michaël Maertens, directeur van de businessunit Dak. “De grens is voor ons nooit een fysiek obstakel geweest. Als je een cirkel van 20 kilometer rond onze fabrieken trekt, bevat die stukken Vlaanderen, Wallonië (Henegouwen) en Noord-Frankrijk.” Mee daardoor heeft Koramic Wienerberger ook niet de ervaring dat er een minder grote arbeidsmobiliteit is vanuit Wallonië naar West-Vlaanderen, dan vanuit Frankrijk naar onze provincie. “Wij denken niet in grenzen, we kijken alleen naar wie geschikt is voor de job.”

STEVE VAN DEN KERKHOF:

Het wegvallen van het grensarbeidersstatuut had slechts een beperkte invloed op de interesse. “Franse sollicitanten die niet meer onder het statuut vallen, gaan nu gewoon een hoger nettoloon vragen om het

MICHAËL MARTENS:

“DE GRENS IS VOOR ONS NOOIT EEN OBSTAKEL GEWEEST. TREK EEN CIRKEL VAN 20 KILOMETER ROND ONZE FABRIEKEN, EN JE ZIT IN VLAANDEREN, HENEGOUWEN EN NOORD-FRANKRIJK.”

Andere voordelen Ondanks de terugval van het aantal rekruteringen in het algemeen, en meer specifiek van Fransen, relativeert Michaël Maertens de impact van het verdwenen statuut. “Er is nog altijd een significant verschil tussen de brutolonen in Noord-Frankrijk en België. Bovendien is het loonpakket slechts één van de factoren om mensen aan te trekken. Er is ook de werksfeer. Wij hechten, meer dan veel Franse bedrijven blijkbaar, een groot belang aan retentie en een lange carrière, en aan een groot wederzijds respect. Als je dus wil blijven genieten van de ruime rekruteringsvijver, moet je ook andere troeven kunnen inzetten dan het loon- en fiscale voordeel.”

“FRANSE SOLLICITANTEN DIE NIET MEER ONDER HET GRENSARBEIDERSSTATUUT VALLEN, VRAGEN NU GEWOON EEN HOGER NETTOLOON OM HET WEGVALLEN VAN HET FISCALE VOORDEEL OP TE VANGEN.”

REPORTAGE

Er was interesse van mensen uit de regio Westkust, maar ook uit het diepe binnenland en zelfs uit Frankrijk. “Van alle sollicitaties na onze oproep was 40% afkomstig uit Frankrijk. Maar als we op zoek gaan naar seizoensmedewerkers, doen we dat toch bij voorkeur in eigen land. We zijn immers een dienstenbedrijf, en het is belangrijk dat bezoekers in hun eigen taal kunnen worden geholpen. Omdat we ook een groot deel Franstaligen onder de bezoekers hebben, proberen we zoveel mogelijk mensen aan te trekken die Nederlands én Frans kennen. Franstalige medewerkers geven we een basiskennis Nederlands mee, hoewel we weinig ervaring hebben met 100% Franstaligen.

Die opleiding organiseren we zelf, door een beroep te doen op externe leraars, in samenspraak met de VDAB, of we werken samen met een school.”

Voor de rekrutering werkt Koramic Wienerberger onder meer samen met interimkantoren uit Menen en Moeskroen, vooral voor het aanwerven van handenarbeiders. Niet in Kortrijk, omdat de visvijver daar niet zo gevuld is omwille van de lagere werkloosheidsgraad. “De fabrieken in Aalbeke en Moeskroen werken volledig tweetalig, en het is onze ervaring dat jonge, pas afgestudeerde Vlamingen het daar vaak lastig mee hebben. Ook op het vlak van geschikte profielen vinden we niet altijd onze gading in West-Vlaanderen.

Als het gaat om hogergeschoolde ingenieurs missen we hier in de streek toch die fameuze afwerkuniversiteit. Jongeren blijven immers vaak wonen in de stad waar ze hun einddiploma haalden.”

Geen taalobstakels Ook Michaël Maertens stelt vast dat nog veel meer grenzen verdampen. “Voor een bepaald hoger profiel had ik op één voormiddag een Griekse, Russische en een Turkse sollicitant. Voor zeer gespecialiseerde profielen moeten we zelf op zoek gaan, nog dieper in Frankrijk, maar ook in Nederland of Duitsland.

Met de crisis in Europa krijgen we sowieso sollicitaties

van heinde en verre binnen, evengoed trouwens voor lagere profielen.”

In Aalbeke en Moeskroen zijn inmiddels niet minder dan 12 nationaliteiten vertegenwoordigd. Maar het is geen Toren van Babel; de communicatie verloopt vlot. Michaël Maertens: “Nederlandstaligen hebben meestal voldoende aan hun schoolkennis Frans”, zegt Michaël Maertens. “De Franstalige ingenieurs krijgen echt een taalbad, omdat we willen dat leidinggevenden de taal van hun mensen spreken. Maar uiteindelijk verloopt de taal- en culturele uitwisseling hier heel vlot.” (JD)

www.verbist.be www.plopsa.be www.wienerberger.be

Het grensarbeidersstatuut De ‘grensarbeidersregeling’ is een uitzondering op de regel dat het beroepsinkomen wordt belast in de staat waar men werkt. Iemand met de Franse nationaliteit die in België werkte, moest belastingen betalen in Frankrijk, waar de tarieven merkelijk lager liggen dan in ons land, maar was sociale bijdragen verschuldigd in België, die dan weer veel minder bedragen dan in Frankrijk.

Sinds 1 januari 2012 is de grensarbeidersregeling echter volledig afgeschaft. Tot 2033 is evenwel een overgangsperiode voorzien, waarin de bestaande Franse grensarbeiders, onder bepaalde voorwaarden, nog kunnen genieten van dat voordelige statuut.

Ondernemers 11 6 juni 2014

17

“E-facturatie laat me toe om sneller en efficiënter facturen na te kijken en te laten goedkeuren.”

Veerle Gevaert

E-facturatie

Factuur

online

De e-factuur: handig, efficiënt en milieuvriendelijk Elektronische facturatie is een snelle, flexibele en efficiënte manier om uw facturen te beheren. Tijd om uw facturatieproces te optimaliseren?

Wist u dat sinds 1 januari 2013 elektronische facturen legaal gelijkgesteld zijn aan hun papieren equivalent? Uw bedrijf kan voortaan op elektronische manier facturen opmaken, versturen, ontvangen en bijhouden. De voordelen hiervan zijn legio: efficiënter beheer, minder druk- en papierkosten, minder portkosten,…

Het ‘vergroenen’ van de facturatiecyclus door over te schakelen op e-facturen heeft duidelijk een positief effect op het milieu en op de bedrijfskosten. Bedrijven hebben hier dan ook een belangrijke rol te spelen.

Volgens Agoria, wordt momenteel al 20% van de facturen in ons land elektronisch verstuurd. In Finland en Denemarken verloopt zelfs al meer dan 90% van de facturatie via elektronische weg. Een te volgen voorbeeld.

Kostenbesparend Via e-facturatie bespaart u op administratieve kosten. Volgens Forrester Research kost het handmatig verwerken van een binnenkomende factuur zo’n 22 euro. Hoe meer de verwerking geautomatiseerd wordt, hoe groter de kostenbesparing zal zijn.

Voor het milieu In ons land worden jaarlijks 1 miljard facturen verzonden. Dat komt overeen met zo’n 5 000 ton geprint papier en 120 000 gebruikte bomen. En dan houden we nog geen rekening met de enveloppen, of met het feit dat grote bedrijven soms tot maar liefst 6 kopieën van facturen bijhouden!

Electrabel doet mee Om haar dienstverlening te optimaliseren stelt Electrabel sinds begin dit jaar e-facturatie voor aan haar businessklanten.

Uw officiële facturen vindt u dan terug in Energy Bill, een online toepassing op uw Customer Area. Telkens nieuwe facturen beschikbaar zijn, informeren wij u per e-mail.

Eenvoudig en efficiënt beheer van facturen Naast een rechtstreekse kostenbesparing en een positief effect op het milieu heeft werken met e-facturen nog andere voordelen: Eenvoud en efficiëntie: u kunt uw facturen gemakkelijk opvolgen omdat ze gecentraliseerd zijn op een plaats.

Bovendien hoeft u geen papieren facturen meer te archiveren en/of in te scannen en kunt u ze ook niet verliezen.

Snelheid: uw factuur wordt onmiddellijk naar de juiste persoon of personen gestuurd. Zij worden per e-mail ingelicht zodra nieuwe facturen beschikbaar zijn.

Grotere flexibiliteit: u kunt uw facturen gemakkelijk delen en ze zijn ook altijd en overal te raadplegen. Bovendien blijven uw facturen 36 maanden online beschikbaar via Energy Bill.

• Om elektronische facturatie te stimuleren heeft de federale overheid een site gelanceerd: www.efactuur.belgium.be • Doel van de Europese Unie: 50% elektronische facturatie tegen 2020.

Bij koekjesfabrikant Jules Destrooper zijn ze volop bezig met het digitaliseren van hun facturatieproces.

“In dat opzicht was het een logische stap om ook onze Electrabel facturen elektronisch te ontvangen”, vertelt Veerle Gevaert, Financial Clerk bij biscuiterie Jules Destrooper. “E-facturatie laat me toe om sneller en efficiënter facturen na te kijken en te laten goedkeuren. Zodra een e-factuur beschikbaar is in Energy Bill op mijn Customer Area, kan ik die zonder problemen integreren in ons boekhoudpakket. Op die manier behoud ik het overzicht en weet ik op elk moment wat de status van de factuur is.”

MEER WETEN Wilt u meer weten over de voordelen van e-facturatie?

Surf naar www.electrabel.be/kmobill

Bronnen: 400 miljoen facturen naar particulieren/ 1 miljard facturen per jaar: www.efactuur.belgium.be Forrester research: www.zdnet.be/pcmagazine/149505/e-facturatie-hoe-zit-dat-precies Agoria: artikel “Twintig procent facturatie Belgische bedrijven gebeurt elektronisch”, 8 oktober 2013

14037_Publireportage_KamerVanKoophandel_22x310.indd 1

23/04/14 15:00

Het grafisch bedrijf Grafimon uit Heule biedt onder de naam Manscala een uniek product aan: een fotorealistisch beeldje van de klant via 3D-printing. “De uitdaging was om tot een technisch perfect product te komen, maar ook om het verkoopbaar te maken”, zegt zaakvoerder Johan Claeys, die dit ziet als een opstapje naar verdere 3D-printtoepassingen.

Binnen het bedrijf Grafimon zijn er momenteel twee extra identiteiten: Finicus, dat printoplossingen biedt op alle mogelijke materialen, en Manscala. Je moet niet ver zoeken naar een verklaring voor die laatste naam: Manscala staat voor mens op schaal, een 3D-geprint beeldje op basis van uitvoerige scans.

“We zijn anderhalf jaar geleden gestart met de markt te screenen en research te doen”, vertelt zaakvoerder Johan Claeys. “Het woord printing verwijst misschien wel naar de corebusiness van Grafimon, maar toch is dit een héél ander gegeven en vooral een heel andere markt.”

Wat Johan Claeys betreft, is het geen vreemde sprong voor het grafisch bedrijf. “Wij zijn altijd al sterk innovatiegericht geweest en hebben veel geïnvesteerd

BEDRIJVEN

Manscala zet 3D-printer in voor unieke beeldjes in kennis. Een drietal jaar geleden zijn we een intern onderzoeksproject opgestart naar de mogelijkheden van de 3D-printtechnologie. Onze vraag was vooral: hoe duurzaam is deze hype en wat doen wíj daar nu mee? 3D-printen wordt nu vooral gebruikt voor de medische en architectuurwereld, en in prototyping.

Op die vlakken is al een behoorlijk aantal spelers actief, wij zochten naar een bijzondere toepassing.”

Leerschool En dat werden dus heel persoonlijke en fotorealistische beeldjes. Die komen tot stand na een grondige scan met een mobiele camera van de persoon in kwestie, die gedurende drie minuten stokstijf moet blijven staan, en een secure nabewerking met gespecialiseerde software.

“De uitdaging was tweeërlei: onderzoeken en experimenteren hoe we tot een perfect product konden komen én ook de vraag ernaar creëren, het verkoopbaar maken”, zegt Dries Delaplace, Digital Manager van Grafimon. “Nu kunnen we dergelijke beeldjes maken van verschillende groottes en meteen in kleur.”

Er zijn nog niet zo gek veel 3D-geprinte en concrete producten die rechtstreeks voor de eindconsument

JOHAN CLAEYS EN DRIES DELAPLACE:

“DE UITDAGING WAS TWEEËRLEI: ONDERZOEKEN EN EXPERIMENTEREN HOE WE TOT EEN PERFECT PRODUCT KONDEN KOMEN ÉN OOK DE VRAAG ERNAAR CREËREN.”

bestemd zijn. Op dat vlak is Manscala toch één van de pioniers, hoewel Johan Claeys verwacht dat dergelijke beeldjes uiteindelijk toch eerder zullen evolueren naar een b2b-product: bijvoorbeeld als award, een cadeau of een andere blijk van waardering.

“In de toekomst is een evolutie naar andere 3D-technologieën zeker een mogelijkheid, zonder dat dit al concreet is. We houden de technologische evoluties en de markt in elk geval nauw in de gaten. Nu al maken we af en toe CAD-tekeningen printklaar voor bedrijven.” (JD)

www.manscala.be

Lighting solutions

UW PARTNER VOOR BEROEPSOPLEIDINGEN IN DE TRANSPORTSECTOR

Campus Brugge Tel 050/331220 Campus Kortrijk Tel 056/216080

Ondernemers 11 6 juni 2014

19

voor KMO’s en bedrijven

De boel draaiende houden, da’s de magie van energie.

Bel 03 270 68 79 voor uw offerte op maat of kijk op www.essent.be

De stille motor achter veel bedrijven. Dat willen we zijn bij essent.be. We gaan voor gelukkige klanten, met een optimale service en competitieve prijzen. U focust op uw bedrijf, wij zorgen voor de energie om uw ambitie te volgen.

Zo geniet u optimaal van gas en elektriciteit: dat is het engagement van essent.be.

Onze energie. Daar geniet u van.

BEDRIJVEN

Vleugje Brazilië in Kortrijk De Kortrijkse ondernemer Kurt Goethals heeft van de stad Kortrijk een exclusieve concessie gekregen voor de bouw van een heus WK-dorp in het hart van de Groeningestad.

Gedurende de hele periode van het Wereldkampioenschap voetbal in Brazilië, mag Goethals een WK-dorp uitbaten op het Schouwburgplein. Er is ruimte voor 3.500 mensen die op grote schermen van 4,5 op 2,8 meter 16 voetbalwedstrijden zullen kunnen volgen.

Het eventbureau No Nonsense zorgt voor een uitgebreide animatie met professionele licht- en klankshow, Braziliaanse sambasfeer en natjes en droogjes.

“Speciaal voor bedrijven bieden we pakketten aan in een apart vip-dorp”, zegt Goethals. “We doen een beroep op Bistro Botero om de mensen een hoogstaande maaltijd te presenteren. In het verleden heb ik voor veel bedrijven activiteiten zoals seminaries en teambuildings verzorgd. Een avondje voetbal in een bijzonder feestelijk kader en in een uitgesproken sociale omgeving, kan mensen dichter bij elkaar brengen.”

Kurt Goethals is als eventorganisator bepaald niet aan zijn proefstuk toe. Met zijn eerste organisatie van de Midzomerrun door Kortrijk – meteen een kassucces - overtuigde hij ook burgemeester Vincent Van Quickenborne en het stadbestuur van Kortrijk van zijn kunnen. “Ik moet van a tot z voor alles zelf instaan”, aldus Goethals. “Maar net die uitdaging spreekt me als ondernemer geweldig aan. Ik kan rekenen op de steun van Brouwerij De Brabandere en Veran Classic, maar ook van een resem kmo’s uit het Kortrijkse.”

Het budget van het WK-dorp bedraagt om en bij de 50.000 euro, maar de toegang is helemaal gratis.

“Voetbal is een volkssport”, zegt Goethals. “We willen ons concept en onze visie op het hele gebeuren daar ook op afstemmen. Het moet een feest worden voor alle Kortrijkzanen en bezoekers. Vandaar dat we ook samenwerken met heel wat lokale verenigingen.

Hier is negen maanden voorbereiding aan voorafge-

KURT GOETHALS EN BURGEMEESTER VINCENT VAN QUICKENBORNE:

“HET BUDGET VAN HET WK-DORP BEDRAAGT OM EN BIJ DE 50.000 EURO, MAAR DE TOEGANG IS HELEMAAL GRATIS.”

gaan, maar ik zou geen ondernemer zijn als ik niet het vaste geloof had dat dit project moet en zal slagen.

Tijdens het voetbalfeest gaat op zaterdag 28 juni overigens de tweede editie door van de Midzomerrun, waar ik ook organisator van ben. Drukke tijden, maar we zijn er helemaal klaar voor.” (KC)

www.wk-in-kortrijk.be

BUSINESS SEATS 2014-2015

BOEK NU DE BESTE PLAATSEN VOOR EEN ONVERGETELIJKE AVOND MET UW GENODIGDEN

do 09.10.14 TOROBAKA: AKRAM KHAN & ISRAEL GALVÁN Spaanse flamenco meets Indiase Kathak.

Beleef het beste uit twee werelden in deze wervelende dansvoorstelling! (Belgische première) Architect Tides bvba, Kortrijk Drukkerij Verstraete Graphics, Diksmuide VIP-arrangement met voorstelling en receptie vanaf € 85 p.p. (excl. btw).

Contact: 050 47 69 99

Sleutel-op-de-deur projecten - Diepvriesloodsen - Loodsen Toonzalen - Winkelruimtes - Industriële gebouwen - Metaal-, beton- en houtconstructies

Ontdek de andere Business seats op www.concertgebouw.be

Eigen studie- en tekenburo - Eigen staalatelier Eigen montageploegen Izegemsestraat 33 - Ardooie - T 051 74 40 80 - www.govar.be foto: TOROBAKA

7287-02-14 VOKA 107,5Bx152,5H MEI.indd 1

23/05/14 10:47

Ondernemers 11 6 juni 2014

21

22

Ondernemers 11 6 juni 2014

ONDERNEMERS & CO Alaska-group

De positie van de schuldeiser in een WCO Als ondernemer wordt u er regelmatig mee geconfronteerd: uw schuldenaar vraagt een gerechtelijke reorganisatie aan en u denkt dat u als schuldeiser wel weer in de kou zal blijven staan. Is dat wel zo? U hoeft zeker niet lijdzaam toe te kijken. Als schuldeiser heeft u interventiemogelijkheden.

I. Voor de opschorting Vaak wordt vergeten dat een schuldeiser de mogelijkheid heeft om vrijwillig tussen te komen nog voor het vonnis met betrekking tot de opschorting. Let wel, deze vrijwillige tussenkomst kan uitsluitend middels een verzoekschrift geschieden. Dat kan belangrijk zijn want hierdoor wordt u als schuldeiser rechtstreeks partij in de ganse procedure en wordt u van elke stap in de procedure op de hoogte gehouden.

II. Tijdens de opschorting Eens de gerechtelijke reorganisatie van uw schuldenaar open werd verklaard, laat de wet u nog tal van mogelijkheden open om op te treden. Immers, van zodra het verzoek door uw schuldenaar ter griffie werd neergelegd, kan u als schuldeiser gedurende de volledige procedure geen bewarende noch uitvoerende beslagen meer leggen, doch een reële executie blijft mogelijk. Denk maar aan de uithuiszetting, de machtiging van de verhuurder voor de terugname van roerende goederen, het retentierecht, enzovoort.

1. Als schuldeiser dient u aldus waakzaam te zijn dat uw schuldvordering correct werd opgenomen. Al te vaak wordt vastgesteld dat een schuldeiser een aangifte van zijn vordering heeft doorgestuurd, doch dat deze niet correct werd opgenomen.

2. Kan u eventueel de echtgenoot of wettelijk samenwonende partner van uw schuldenaar aanspreken? Het artikel 33 §2 WCO bepaalt dat de opschorting toegekend aan de schuldenaar ook ten goede komt aan de echtgenoot, gewezen echtgenoot of wettelijk samenwonende partner van de schuldenaar (van minstens zes maanden), die krachtens de wet mede verbonden is voor de schulden van zijn echtgenoot, gewezen echtgenoot of wettelijk samenwonende partner.

Als schuldeiser kan u aldus in eerste instantie gedurende de opschorting de echtgenoot of wettelijk samen-

wonende partner van uw schuldenaar niet aanspreken, doch na de homologatie van het plan en de sluiting van de procedure herwint u als schuldeiser wel uw executierechten ten aanzien van de echtgenoot/schuldenaar.

Ten aanzien van alle andere borgen of medeschuldenaars heeft de opschorting geen enkel effect. U kan aldus perfect deze borgen of mededebiteuren gedurende de procedure verder aanspreken. Wel kan de natuurlijke persoon die zich kosteloos persoonlijke zekerheid heeft gesteld voor de schuldenaar de rechtbank verzoeken om vast te stellen dat het bedrag van de persoonlijke zekerheid kennelijk niet evenredig is met de mogelijkheid, op het ogenblik waarop de opschorting wordt toegekend, die hij heeft de schuld terug te betalen, waarbij die mogelijkheid moet worden beoordeeld zowel ten aanzien van zijn roerende en onroerende goederen als ten aanzien van zijn inkomsten, en dat hij aldus mee het voordeel van de opschorting kan genieten. In de meeste gevallen kent deze procedure geen goede slaagkansen voor de medeschuldenaar.

3. Wat dient u te doen als u een lopende overeenkomst heeft met een onderneming dewelke een gerechtelijke reorganisatie heeft aangevraagd? Het beginsel is de continuïteit van de lopende overeenkomsten. Zo zal de aanvraag of de opening van de procedure van gerechtelijke reorganisatie geen einde maken aan de lopende overeenkomsten noch aan de modaliteiten van hun uitvoering. Ook de uitdrukkelijk ontbindende voorwaarde blijft door de WCO-wet jammerlijk buiten werking. Aldus is het ontbindingsrecht van een lopende overeenkomst die u heeft met een schuldenaar op grond van een wanprestaties van voor de opschorting heel beperkt.

Maar, wat u wel kan doen, is de schuldenaar in gebreke stellen met het uitdrukkelijk verzoek om zijn contractuele wanprestatie voorafgaand aan de toekenning van de opschorting binnen een termijn van 15 dagen na voornoemde in gebreke stelling ongedaan te maken. Wordt hieraan geen gevolg gegeven dan kan u uw prestaties schorsen.

III. Na afloop 1. Het plan wordt niet nageleefd Van zodra de vooropgestelde betalingen in het kader van het reorganisatieplan niet worden nageleefd, kan u als schuldeiser, onmiddellijke dagvaarden tot intrekking van het reorganisatieplan, al dan niet gecombineerd met een vordering tot vaststelling van het faillissement van uw schuldenaar. De praktijk toont aan dat dergelijke dagvaarding effectief is, in die zin dat uw schuldenaar alles in het werk zal stellen om uw schuldvordering alsnog te voldoen.

2. Wat met nieuwe schulden van na de WCO? We onderscheiden twee categorieën: prestaties in het kader van de lopende overeenkomsten voor zover deze prestaties dateren van na de opschorting en schuldvorderingen die voortvloeien uit nieuwe overeenkomsten of rechtsfeiten van na de opschorting. Welnu, het statuut van deze nieuwe schulden is heel sterk. De opschorting geldt immers niet ten aanzien van deze schulden. U kan gewoon invorderen, dagvaarden, beslag leggen, enzovoort.

Stephanie Laleeuw, advocate in samenwerking met Alaska

Uw toekomst uitbouwen met advies op maat

Wij adviseren ondernemingen en VZWs: • Boekhouding en accountancy • Fiscaliteit • Familiale opvolging • Overnames en herstructureringen • Juridische aangelegenheden • Subsidies • Persoonlijke Financiële Strategie

4. Het lot van de schadebedingen Schadebedingen worden in de regel niet opgenomen in het reorganisatieplan. Een alternatief kan erin bestaan om uw werkelijke schade te laten opnemen in het reorganisatieplan. Let wel, indien u hiervoor opteert betreft dit wel een definitieve verzaking aan uw schadebeding naar de toekomst toe.

www.alaska-group.eu Alaska in West-Vlaanderen Alaska Brugge Alaska Ieper 050 38 80 04 057 21 23 31

Alaska Kortrijk 056 22 26 02

ONDERNEMERS & CO Imposto Advocaten Vlaams successiedecreet voor familiale vennootschappen biedt mogelijkheden voor schenkingen Het algemeen tarief in de schenkingsrechten voor roerende goederen bedraagt 3% in rechte lijn. Voor de successierechten bedraagt het algemeen tarief boven de schijf van 250.000 euro 27% in rechte lijn. In Vlaanderen bestaat voor familiale vennootschappen een uitzonderingsregime: het tarief in de schenkingsrechten wordt 0%, terwijl het vlak tarief in de successierechten 3% bedraagt.

Om te kwalificeren als familiale vennootschap dient de betrokken vennootschap op het ogenblik van schenking of overlijden te voldoen aan een aantal voorwaarden: • de aandelen moeten voor minstens 50% in handen zijn van de schenker/erflater of zijn familie.

In bepaalde gevallen daalt de participatievereiste tot 30%, wanneer de schenker/erflater en zijn familie samen met één andere aandeelhouder minstens 70% of met twee andere aandeelhouders minstens 90% van de aandelen hebben.

• de vennootschap dient de uitoefening van een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit of van een vrij beroep tot doel te hebben en ze dient een reële economische activiteit te hebben.

In de praktijk neemt de administratie een eigenaardig standpunt in wat betreft familiale vennootschappen vanuit dewelke bestuursmandaten of managementdiensten worden verricht. De Vlaamse belastingdienst beschouwt dit op zich als louter beheer van een (bestuurde of gemanagede) vennootschap en dus niet als een handels- of gelijkaardige activiteit. Dit zou betekenen dat managementvennootschappen niet voor het gunstregime in aanmerking komen.

De wet voorziet nochtans geen uitsluiting. Er kan moeilijk worden gesteld dat het leveren van managementprestaties geen economische activiteit kan zijn die reëel wordt uitgeoefend … De bevestiging van het feit dat managementdiensten een handelsactiviteit zijn valt onder andere terug te vinden in de Nacebelcodes, de toepasselijkheid van het Wetboek van Koophandel op deze diensten, de onderworpenheid aan btw, … Vroeg of laat moet de rechtspraak de administratie terugfluiten in deze al te tendentieuze invulling van het decreet.

Reeds sinds de invoering van het decreet stuit het begrip ‘reële economische activiteit’ op veel kritiek omdat er geen wettelijke definitie is voorzien. Volgens ons dient een reële economische activiteit in de gebruikelijke zin van het woord te worden begrepen, dit wil zeggen een economische activiteit die aan de realiteit beantwoordt en dus in concreto wordt uitgevoerd (en bijvoorbeeld niet slapend is). Wel is er in het decreet een weerlegbaar vermoeden van niet-reële economische activiteit voorzien in zoverre de terreinen en gebouwen meer dan 50% uitmaken van het totaal actief en de bezoldigingen minder dan 1,5% uitmaken van de totale activa.

Anders zou het volgens de Vlaamse belastingdienst zijn als de vennootschap de managementdiensten levert in het kader van een ruimer pakket van intragroepsdiensten. Dit betreft het geval waarin een vennootschap aan verschillende andere vennootschappen binnen de eigen groep diensten levert. Men gaat er dan vanuit dat de diensten – in principe (uitzonderingen zijn bespreekbaar) – aan drie andere vennootschappen moeten worden geleverd, dat ze meer betreffen dan alleen maar management en ook betrekking moeten hebben op andere diensten zoals HR, finance, IT, ….

Dit laatste veronderstelt in bepaalde gevallen dat de vennootschap een aantal personeelsleden in dienst heeft en mogelijk ook dat de facturatie van de betrokken vennootschap aan de andere leden van de groep niet per definitie forfaitair verloopt.

De Vlaamse belastingdienst, aan wie een attest moet worden gevraagd om van het hierboven beschreven gunstregime te kunnen genieten, verduidelijkte in haar omzendbrief van 20 juli 2012 dat zij het louter passief optreden (louter beheer van onroerende goederen; louter verkrijgen en aanhouden van deelbewijzen) niet als een handels- of gelijkaardige activiteit zou beschouwen.

Deze zienswijze van de Vlaamse Belastingdienst inzake de systematiek van de intragroepsdiensten bevestigt alvast de methodiek voor de actieve holding. Een holding met een participatie in een vastgoedvennootschap en een tweetal werkvennootschappen, die daarnaast ook beschikt over geldbeleggingen en eigen onroerend goed, kan volledig in aanmerking komen voor het gunstregime voor zover

de holding op voornoemde wijze als actieve holding is uitgebouwd.

In het kader van het successiedecreet dienen een aantal voorwaarden niet alleen te worden toegepast bij schenking/overlijden, maar ook in de drie jaren die daarop volgen. Het betreft onder andere de activiteitsvoorwaarde en de voorwaarde van kapitaalbehoud in de familiale vennootschap. Belangrijk is wel dat de participatievoorwaarde niet behouden blijft. De aandelen mogen worden overgedragen. Dit opent perspectieven onder andere naar herstructurering na bijvoorbeeld de verkregen schenking, inzonderheid doordat de begiftigden bijvoorbeeld hun aandelen kunnen inbrengen in een holdingvennootschap.

Het successiedecreet inzake familiale vennootschappen opent ongekende mogelijkheden en perspectieven voor wat betreft de kosteloze schenking van familiebedrijven aan de volgende generatie. Mits de goede aanpak kunnen ouders hun aandelen schenken, zo gewenst met voorbehoud van controle, inkomsten en andere modaliteiten.

Stijn Lamote en Anouck Sandra, Imposto Advocaten

FISCALITEIT VERMOGEN ONDERNEMEN

PR. KENNEDYPARK 41 . 8500 KORTRIJK + 32 56 24 13 13 . INFO@IMPOSTO.BE WWW.IMPOSTO.BE

Ondernemers 11 6 juni 2014

23

24

Ondernemers 11 6 juni 2014

ONDERNEMERS & CO SD Worx

Moet dat nu: elk ontslag motiveren?

Neen, het moet niet. Ook al is er vanaf 1 april een en ander gewijzigd aan de regelgeving tot ontslagmotivering, dan nog is het geen verplichting om dat altijd en overal mee te delen. Maar, en er is een grote maar, zomaar zonder reden ontslaan, wordt een pak moeilijker. Niet dat dat vroeger wel zou gebeurd zijn, maar er is een grotere bewijslast nodig om te bewijzen dat dit niet het geval is. Net omdat vanaf begin april werknemers de concrete reden voor hun ontslag kunnen aanvragen bij de werkgever. Een en ander is het gevolg van het eenheidsstatuut, waardoor arbeiders en bedienden op voet van gelijkheid moeten behandeld worden. En zo kwam er een nieuwe regeling, gebaseerd op twee principes: de ontslagmotivering en de marginale toetsing aan kennelijk onredelijk ontslag.

De ontslagmotivering op verzoek van de werknemer Via de ontslagmotivering kan de ex-werknemer de concrete reden van zijn ontslag opvragen bij zijn werkgever. Die aanvraag moet gebeuren via een aangetekend schrijven en die kan verstuurd worden tot twee maanden na het einde van de arbeidsovereenkomst.

Als de werknemer een opzeggingstermijn moet uitdoen, moet dit uiterlijk binnen de zes maanden na de betekening van de opzegging gebeuren, en dit zonder dat de termijn van twee maanden na het einde van de arbeidsovereenkomst kan worden overschreden.

De werkgever heeft dan op zijn beurt twee maanden de tijd om via aangetekende brief de motieven mee te delen. Wanneer hij het ontslag reeds uit eigen beweging heeft gemotiveerd, is hij wel niet verplicht om nog op het verzoek van de werknemer te reageren.

Als de werkgever weigert om de ontslagmotieven mee te delen, riskeert hij een boete die overeenstemt met twee weken loon.

Kennelijk onredelijk ontslag Via de ontslagmotivering krijgen werknemers zicht op de redenen die aan de basis liggen van hun ontslag. Op die manier kunnen zij de redelijkheid van hun ontslag beoordelen. Als een werknemer het dan niet eens is met de motivering, kan hij dit voor de rechtbank aanvechten. De rechter zal het ontslag dan toetsen aan de notie ‘kennelijk onredelijk ontslag’.

De sociale partners hebben deze notie omschreven als: “Een ontslag van een werknemer die is aangeworven voor onbepaalde tijd, dat gebaseerd is op redenen die geen verband houden met de geschiktheid of het gedrag van de werknemer, of die niet berusten op de noodwendigheden inzake de werking van de onderneming, de instelling of de dienst en waartoe nooit beslist zou zijn door een normale en redelijke werkgever.”

De ontslagbeslissing wordt op deze manier getoetst aan de redelijkheid ervan. Dit noemt men een marginale toetsing. Via deze optie hebben de sociale partners de werkgevers de beleidsvrijheid gelaten om bij de leiding van hun onderneming te kiezen voor redelijke beleidsalternatieven.

Indien het ontslag als ‘kennelijk onredelijk’ wordt bestempeld, kan de rechter een forfaitaire sanctie opleggen. Deze sanctie bedraagt 3 tot 17 weken loon.

De hoogte van de schadevergoeding hangt af van de gradatie van de kennelijke onredelijkheid van het ontslag. Deze sanctie is niet te combineren met andere ontslagbeschermingsvergoedingen zoals een ontslagvergoeding naar aanleiding van zwangerschap, tijdskrediet, ouderschapsverlof, enzovoort.

De ontslagmotivering is niet verplicht: • Bij werknemers die ontslagen worden tijdens de eerste zes maanden van de tewerkstelling.

• Bij werknemers die verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst voor uitzend- of studentenarbeid.

• Bij een ontslag in het kader van het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT), pensioen, stopzetting van de activiteit, sluiting en collectief ontslag.

• Bij werknemers waarvoor de werkgever een bijzondere ontslagprocedure, vastgelegd bij de wet of een cao, moet naleven.

• Bij werknemers die worden ontslagen in het kader van het meervoudig ontslag bij herstructurering, zoals gedefinieerd op sectoraal niveau.

Wie moet wat bewijzen?

De bewijslast van het al dan niet onredelijk karakter ligt nu eens bij de werkgever, dan weer bij de werknemer, of bij allebei. Wanneer de werkgever het ontslag gemotiveerd heeft, zal elke partij de bewijslast moeten dragen van de elementen die zij aanvoert. Wanneer de werkgever het ontslag niet gemotiveerd heeft,

moet hij dan weer bewijzen dat het ontslag blijkbaar niet onredelijk was. Wanneer de werknemer naar de rechter stapt zonder de motivering te vragen, moet hij zelf bewijzen dat het ontslag kennelijk onredelijk was.

Wat doet u best?

Dit compromis maakt het dus niet eenvoudiger, zoveel is duidelijk. Ook al heeft u ongetwijfeld voldoende redenen om afscheid van een werknemer te moeten nemen, dan nog kan het zijn dat u de ultieme reden moet kenbaar maken. Of de ex-medewerker altijd gebaat is om met de werkelijke reden geconfronteerd te worden en om ze te moeten vertellen of tonen bij een volgende sollicitatie is één ding, gelijk krijgen een ander. U doet er goed aan om van elke werknemer een dossier bij te houden waarin opmerkingen staan die bij voorkeur ook schriftelijk gegeven worden. Ja, het is niet populair en neen, het bevordert de sfeer binnen het bedrijf wellicht niet, maar het kan latere moeilijkheden toch helpen oplossen.

Of het een goed idee is om meteen de reden van ontslag in de ontslagbrief te zetten? Wellicht niet. Het zal in veel gevallen overbodig werk zijn want verre van alle ex-medewerkers zullen hierom vragen.

Renata De Witte, SD Worx

Staffing*

Is uw rekrutering duurzaam?

SD Worx biedt u een inspirerende, moderne visie aan op rekrutering en selectie. De kern daarvan is een duurzamere aanpak. Dat vraagt een sterke analyse van de context (organisatie, team, rollen) en van de impact ervan op mensen. Mét oog voor potentieel, drijfveren en voorkeuren. We helpen u graag op weg.

U krijgt van ons handige tools, methodes en drie essentiële stappen in een duurzame staffingaanpak. ➜ Lees er alles over in ons visieboek “Shape, Match, Blend: Totaalaanpak voor duurzaam rekruteren”. Download het nu op www.sdworx.be/staffing.

SD Worx - Kennedypark 33A - 8500 Kortrijk SD Worx - Gistelse Steenweg 294 b203 - 8200 Brugge

Groei is onze enige sociale zekerheid Geef onze ondernemingen de ruimte om te groeien

Zullen we straks nog een goed pensioen hebben?

we onze overheidsuitgaven onder controle houden

En blijft de sociale zekerheid behouden? Het zijn

en de lasten verlagen, voor ondernemingen ĂŠn voor

twee onderwerpen waar we allemaal van wakker

wie werkt. Dat is de opdracht voor de volgende

liggen. De oplossing? Groei! Groei die van onze

regeringen: met ondernemingen en burgers mee

ondernemingen komt. Bedrijven waar ondernemers

bouwen aan een veelbelovende toekomst. Geef onze

en medewerkers samen de ambitie hebben om te

ondernemingen dus de ruimte om samen met al hun

winnen en de wereld te veroveren. Maar dan moeten

medewerkers te groeien.

ze ook de kans krijgen om te groeien. En dus moeten

Alleen groei en minder lasten redden onze welvaart.

www.voka.be/groei

EIGENTIJDS woNEN

by Gaverzicht

Autosnelweg E17 Gent/Kortrijk, afrit 4 Deerlijk Stationsstraat 233 - B-8540 Deerlijk Tel +32 (0)56 78 32 01 - info@gaverzicht.be Open elke dag van 10u tot 19u - Gesloten op dinsdag 0p zon- en feestdagen van 14u tot 19u Open op zondag 8 en maandag 9 juni van 14u tot 19u

4 5 . 0 0 0 m 2 m E U B E L E N E N D E C O R A T I E . R U I m E P A R K I N G . O O K O P E N E L K E Z O N D A G N A m I D D A G . . . w w w. G A v E R Z I C h T. B E

速

HAVENNIEUWS Afscheidnemende Vlaamse regering startte nieuwe fase voorbereiding SHIP

Groen licht voor studie verkeersafwikkeling SHIP Met de start van het onderzoek naar twee verschillende alternatieven voor de verkeersinrichting, komt de realisatie van het Strategisch HavenInfrastructuur Project (SHIP) een stap dichterbij. SHIP zal een gedeelte van de achterhaven sneller toegankelijk maken voor shortsea door het creëren van een open getijzone. Onder het nieuwe doorvaartkanaal - op de plaats van de huidige Visartsluis - komen zeker tunnels voor tram, voetgangers en fietsers en mogelijk ook voor wegverkeer.

Momenteel is de project-MER (Milieu EffectenRapport) voor het SHIP (Strategisch HavenInfrastructuur Project) in opmaak. Met het SHIP wordt in de achterhaven van Zeebrugge een bijkomende open getijzone gecreëerd. Voor de shortsea trafieken dreigt

plaatstekort in de voorhaven. Als oplossing zullen het Prins Filipsdok en het Oud-Ferrydok gedempt worden, waardoor nieuwe terreinen voor de ontwikkeling van shortsea activiteiten ontstaan.

Op de plaats van de Visartsluis komt een open vaargeul.

Deze sluis uit 1907 is sterk verouderd en beantwoordt niet meer aan de noden van de huidige scheepvaart.

Meer landinwaarts, ter hoogte van de Carcokesite, wordt een nieuwe sluis gebouwd. Ten zuiden van de nieuwe sluis zullen eveneens bijkomende industrieterreinen ontwikkeld worden langs het Verbindingsdok en het Boudewijnkanaal, dat deels verbreed zal worden.

In het SHIP wordt aandacht besteed aan bescherming tegen overstromingen. Immers, door het onder getijde brengen van een gedeelte van de achterhaven wordt dat deel ook blootgesteld aan stormvloeden. Daarvoor worden de bestaande of nieuwe dijken, kaaimuren en aanpalende terreinen verhoogd.

Haventriatlon zondag 8 juni

Tunnel of brug voor wegverkeer

Zondag 8 juni om 15 uur verandert de haven opnieuw in een sportarena met de derde editie van de Zeebrugse Haventriatlon. De voorbije twee jaar kon de Haventriatlon rekenen op zowat 600 deelnemers. Het gaat om een 1/8 triatlon: 500 meter zwemmen, 20 kilometer fietsen en 5 kilometer lopen. Deelnemen kan individueel of in trio.

De realisatie van de getijzone impliceert een aanpassing van de verkeersinfrastructuur. Gezien de Visartsluis verdwijnt, verdwijnen ook de twee overgangen voor het weg- en tramverkeer. Daarvoor onderzoekt de project-MER twee projectalternatieven, waarvan de afgelopen Vlaamse regering in haar laatste dagen kennis nam.

Het organiserende Havenbestuur richt zich deze editie ook op jongeren. Individueel kan deelgenomen worden vanaf 16 jaar. Bij de trio’s kan gelopen en gezwommen worden vanaf 12 jaar en gefietst vanaf 14 jaar. “Met de haventriatlon organiseren we al drie jaar een laagdrempelig sportevenement waarmee we iedereen in de haven aan het sporten willen krijgen. De jeugd willen we nog extra motiveren om een sportieve duik in de haven te nemen, want zij zijn onze toekomst”, zegt Joachim Coens, gedelegeerd bestuurder Port of Zeebrugge. (RJ)

Internationale havenkapiteins te gast Van 26 tot 30 mei ontvingen Zeebrugge en Gent samen het International Harbour Masters Congress. Dat prestigieuze, tweejaarlijkse congres verenigt havenkapiteins van over de hele wereld. De havenkapiteins zijn verantwoordelijk voor een veilige en vlotte toegang en begeleiding van de scheepvaart.

Deze negende editie van het congres besprak hoe havenkapiteins, havenbesturen, havengebruikers, scheepsoperatoren en zakenpartners uit ruim 30 landen kunnen samenwerken om de beste haventoegankelijkheid te garanderen. Er werden technische en operationele ontwikkelingen in de scheepvaart gepresenteerd, onder andere aan de hand van internationale case studies over modern havenbeheer en maritieme operaties. Daarnaast omvatte het congres een beurs, netwerkevenementen en bezoeken aan de havens van Zeebrugge en Gent.

Joachim Coens en Daan Schalck, gedelegeerd bestuurders van respectievelijk de havens van Zeebrugge en Gent: “We zijn heel blij om de harbour masters van over de hele wereld naar onze contreien te kunnen brengen. Hun belangstelling is een bevestiging voor de maritieme leidersrol die we internationaal bekleden.” (RJ)

Er worden ook voorbereidingen getroffen om Europese cofinanciering aan te trekken voor de bijkomende technische studies van beide projectalternatieven. (RJ)

In beide alternatieven worden onder het nieuwe doorvaartkanaal tunnels aangelegd voor de tram en voor voetgangers en fietsers. Over het doorvaartkanaal wordt een brug voor spoorverkeer voorzien. Het verschil tussen beide alternatieven bestaat in de aanpak van het wegverkeer. In het eerste scenario komen onder het nieuwe doorvaartkanaal extra tunnels voor wegvoertuigen. In het tweede scenario wordt het wegverkeer over tweemaal één rijstrook omgeleid via de bruggen bij de toekomstige sluis ter hoogte van de Carcokesite. Het niet-lokale verkeer wordt naar de toekomstige A11 gestuurd.

Beide projectalternatieven worden nu verder uitgewerkt om finaal een keuze te kunnen maken.

In samenwerking met

www.apzi.be Association Port of Zeebrugge Interests

Ondernemers 11 6 juni 2014

27

28

Ondernemers 11 6 juni 2014

Charles Beauduin Van de Wiele

INTERVIEW

“West-Vlaanderen boven” Sinds Charles Beauduin het roer in handen heeft genomen bij Van de Wiele (nu 20 jaar geleden) is niets hetzelfde gebleven. De constructeur van textielmachines beleeft gouden tijden, alsof de crisis nooit heeft bestaan. Van de Wiele (450 miljoen euro omzet, 2.500 werknemers) staat met zijn 14 buitenlandse filialen bekend als absolute wereldtop en dat dankzij een combinatie van verschillende succesfactoren: een scherpe neus voor innovatie, uitstekende medewerkers, verregaande dienstverlening en een bezielende voorman die het ‘plus est en vous’-principe wat graag toepast.

Laten we meteen met de deur in huis vallen. 2013 was een boerenjaar met 33,5 miljoen euro winst.

Mogen we concluderen dat het met de conjunctuur opnieuw beter gaat?

Charles Beauduin: “Op groepsniveau leggen we mooie operationele cijfers voor, met name bijna 54 miljoen euro. De verklaring is vrij simpel: in tegenstelling tot West-Europa doet Azië het bijzonder goed.

Een tweede verklaring is dat we actief zijn in de markt van de investeringsgoederen en dankzij goedkoop kapitaal en historisch lage intrestvoeten floreert die volop.”

Wordt die winst helemaal opnieuw geïnvesteerd in nieuwe toepassingen?

Charles Beauduin: “Dat is altijd de bedoeling geweest en we blijven dat principe trouw. Ook dit jaar investeren we verder. Naast investeringen in nieuwe technologieën zullen we de fabriek in Marke uitbreiden met 12.000 m² productieruimte. In Tunesië starten we een nieuwe fabriek op voor onderdelen die onder andere bestemd zijn voor de Italiaanse markt.”

Met Van de Wiele en Picanol heeft deze regio in de sector van de textielmachines twee wereldleiders in huis. Hoe maak je het verschil in een niet zo eenvoudige markt?

Charles Beauduin: “We leggen expliciet de nadruk op r&d. Binnen de groep zijn circa 300 mensen met niets anders bezig. Dat gebeurt niet uitsluitend in België. Ook in Duitsland, Zweden, het Verenigd Koninkrijk en Italië zijn er onderzoekers aan de slag.

Wel waken we erover dat ze zoveel mogelijk met elkaar in contact komen. We zijn een technologiegedreven bedrijf en dus zijn we het aan onszelf verplicht om voortdurend het beste op de markt te brengen.”

Wie een beetje thuis is in jullie branche, weet dat Turkije als afzetmarkt een heus fenomeen is. Waarom heeft u daar geen productievestiging?

Charles Beauduin: “Turkije is in vele opzichten de fabriek van Europa geworden. Een beetje hetzelfde als wat China is voor de VS. Turkije is een heel belangrijke afzetmarkt, maar China biedt zo mogelijk nog meer potentieel. Wij hebben gekozen voor China, waar we vier fabrieken hebben.”

Maar u heeft ook belangrijke concurrenten in China.

Hoe moeilijk is het om daar te scoren?

Charles Beauduin: “Het is een feit dat bepaalde onderdelen schaamteloos gekopieerd worden. Daar is maar

één antwoord op: steeds sneller met nieuwe technologie komen aandraven. Dat is exact wat we doen.”

Van de Wiele blijft voor het grootste deel mooi vasthouden aan produceren in België. Moeten we het vreemd vinden dat dit nog kan met een bedrijf dat zowel kapitaalintensief maar evengoed arbeidsintensief is?

Charles Beauduin: “Elk bedrijf moet leven met de eigen context. In België is de loonkost een forse handicap, ik zal dat niet ontkennen. Wij proberen dat te compenseren door het bieden van veel toegevoegde waarde enerzijds en door consequent te automatiseren anderzijds. Je moet maar eens tellen hoeveel robots er in onze fabriek staan. Veel andere mogelijkheden heb je niet in een land met zo’n hoge loonkosten.”

In de boekjes over management en ondernemen staat te lezen dat een bedrijf zich moet vestigen waar de omstandigheden het best zijn.

Charles Beauduin: “Wereldwijd hebben we al 14 filialen, maar het hoofdaccent blijft liggen op België. Vergeet ook niet dat het altijd gaat om het verzamelen van mensen rondom een project. Er zit ook veel kennis in het buitenland waar we gebruik willen van maken.

Hoge loonkosten of niet, de Vlaamse medewerkers zijn en blijven top. In die zin blijft West-Vlaanderen een ideale plek om te ondernemen.”

Is het denkbaar dat over pakweg 100 jaar fabrieken bijna integraal op robots draaien?

Charles Beauduin: “Daar geloof ik niet in. Ik neem de landbouwsector als voorbeeld. Daar werd ook sterk geautomatiseerd, maar de sector leeft en zet mensen aan het werk, niet alleen binnen de eigen branche maar ook in afgeleide sectoren zoals de diepvriesgroenten.”

Mensen managen en delegeren Mensen worden wel eens beschouwd als het belangrijkste kapitaal van een onderneming. Vindt u gemakkelijk de brains en de attitudes die u wenst in uw bedrijf?

Charles Beauduin: “Dat probleem blijft maar sluimeren, ongeacht of het nu gaat om arbeiders dan wel om bedienden of kaderleden. Het is niet alleen een uitdaging maar ook een echt pijnpunt.”

Mochten we hier 20 jaar terug samen hebben gezeten, had u vermoedelijk net hetzelfde gezegd. Is dat niet erg?

Charles Beauduin: “Ja, ik ben daarover ontgoocheld.

Maar je moet er nu eenmaal leren mee leven. Het is niet omdat er in het beleid niets verandert, dat de bedrijven blijven stilzitten. Dat is nu eenmaal inherent aan bedrijven: ze zijn erg flexibel en passen zich voortdurend aan. Waarom denkt u dat we voor een aantal activiteiten naar het buitenland zijn getrokken?

Omdat het niet anders kon. Maar zie dat niet verkeerd: door activiteiten te ontplooien in het buitenland, hebben we hier in België al die bestaande jobs kunnen in stand houden en zelfs uitbreiden. Je mag die problematiek dus niet te eenzijdig bekijken.”

“EEN FAMILIEBEDRIJF BETEKENT VOOR DE MENSEN HERKENNING, STABILITEIT, EEN VISIE OP DE LANGE TERMIJN EN EEN SNEL BESLISSINGSPROCES.”

Hoe motiveert u uw mensen maximaal? Bent u eerder een vurige trainer zoals Michel Preud’homme?

Of eerder de rustige zelfzekerheid en vastberadenheid van een Besnik Hasi?

Charles Beauduin: “Ik ben het type trainer dat vooral trots is op zijn team. Ik sta aan de zijlijn, heb de contouren van de strategie uitgezet en zie dat de spelers op het terrein het goed doen. Dat is meteen ook mijn grootste voldoening. In die zin ben ik de grootst mogelijke voorstander van intrapreneurship: ik probeer mijn medewerkers zoveel mogelijk aan te moedigen om te durven en zelf initiatief en verantwoordelijkheid te nemen. Ik denk dat dit nog altijd de beste manier is om mensen te motiveren.”

Wat betekent communicatie voor u in de praktijk van elke dag?

Charles Beauduin: “Regel één is dat een leider aanwezig moet zijn op de vloer, zowel in het labo als bij de r&d-cel als in de fabriek waar de machines staan.

Pas dan kan er goede communicatie zijn. Wie niet op de vloer aanwezig is, is niet geloofwaardig. Regel twee: het leiderschap moet authentiek zijn. Het moet staan voor waarden waarin iedereen kan geloven.”

Ondernemers 11 6 juni 2014

29

INTERVIEW

30

Ondernemers 11 6 juni 2014

Zoals? Welke drie principes draagt u het hoogst in het vaandel?

Charles Beauduin: “Eén: de klant boven alles. Twee: respect tonen voor mensen. Drie: de technologie permanent uitdagen.”

Ziet u zichzelf als een manager of eerder als een ondernemer?

Charles Beauduin: “Ik denk toch eerder als ondernemer. Je mag niet vergeten dat ik hier alle niveaus doorlopen heb. Het puur ondernemerschap heeft altijd diep in mij gezeten, het is mijn ultieme drive: initiatief nemen, durven risico’s nemen, zichzelf en het bedrijf heruitvinden, dicht bij en samen met de mensen rondom mij.”

Geen boodschap aan jaknikkers Iedereen van ons heeft wel ergens een voorbeeld naar wie hij opkijkt of van wie hij veel geleerd heeft.

Wie is dat in uw geval?

Charles Beauduin: “We zijn allemaal het product van onze opvoeding. In mijn jeugd heb ik zeker veel opgestoken van de Jezuïeten. Die leerden me dat mooie ‘plus est en vous’-principe.”

Is er één persoon die u tot voorbeeld strekt? Iemand naar wie u onvoorwaardelijk opkijkt?

Charles Beauduin: “Ik heb veel respect voor de charismatische Japanse manager Akio Toyoda van de Toyota Motor Corporation. Hij heeft in de traditionele industrie nieuwe productiemethodes weten te bedenken en te implementeren. Dat leidde naar meer automatisatie en naar een betere workflow in de fabriek. Straf, heel straf.”

Heeft u er moeite mee om zich te omringen met mensen die het wel eens beter weten dan u?

Charles Beauduin: “Dat heb ik zelfs het liefst. Ik heb een team ter beschikking van een 20-tal mensen die rechtstreeks aan mij rapporteren. Ik zoek altijd naar mensen met andere opleidingen.”

Mogen ze ook eens “ja, maar” zeggen?

Charles Beauduin: “Meer zelfs, ze moeten ook eens “neen” durven zeggen als ze met goede argumenten komen. Aan jaknikkers heb ik geen boodschap.”

Hoe belangrijk is het etiket ‘familiebedrijf’ voor de hele entourage hier?

Charles Beauduin: “Behoorlijk belangrijk denk ik, en wel om meer dan één reden. Een familiebedrijf betekent voor de mensen herkenning, stabiliteit, een visie op de lange termijn en een snel beslissingsproces. Dat alles wordt gewaardeerd, denk ik.”

Is de opvolging binnen het bedrijf een thema dat u bezig houdt?

Charles Beauduin: “Eerlijk gezegd ben ik daar tot op vandaag nog niet echt mee bezig geweest. Mijn kinderen zijn nog jong, de oudste is 22. We zien dat later wel. Feit is dat het bedrijf, in het slechtste geval, ook vandaag al zonder mij verder zou kunnen dankzij het omringende management.”

Di Rupo en co U bent ook de voorzitter van Symatex, de beroepsfederatie van Belgische machinebouwers. Wat vraagt u namens de federatie of namens uw eigen bedrijf aan de komende eerste minister of beter nog, aan de

minister van Economische Zaken?

Charles Beauduin: “Dat hij eens het programma van Voka grondig naleest en uitvoert (bulderende lach). Heel ernstig nu, ik ben onder de indruk van de diepgang en het evenwicht van die analyse. Dat programma is alleen geschreven om onze welvaart te blijven garanderen. Het is dus een bijzonder belangrijk werkdocument voor wie het goed voor heeft met onze maatschappij.”

Uit recente statistieken is gebleken dat de overheid op tien jaar tijd (2004-2014) de subsidies richting bedrijven verviervoudigd heeft naar 10 miljard euro.

U zat allicht niet te wachten op een subsidiebeleid?

Charles Beauduin: “Hier en daar zal ons bedrijf ook iets opgestoken hebben, maar wat mij betreft mogen ze die pot helemaal opdoeken want het zorgt alleen maar voor een vertekend competitiebeeld en dat kan toch niet de bedoeling zijn. De efficiëntie van de administratie is ook echt wel ondermaats.”

En als we nu eens zouden zeggen: die pot subsidies wordt integraal vervangen door een pakket maatregelen voor meer steun aan innovatie. Wat denkt u daarvan?

Charles Beauduin: “Volledig akkoord, maar wel met een kanttekening erbij. Innovatie alleen kan ons ook niet redden. Forget it. Er is nood aan innovatie, maar er blijft evengoed behoefte aan een productie-apparaat.

Het ene kan niet zonder het andere. Er is nood aan een wisselwerking tussen innovatie en productie, zoniet innoveer je maar wat in het ijle. Philips bijvoorbeeld had in het Westen een enorme technologiecapaciteit, maar koppelde wel zijn productie los en verhuisde ermee naar goedkopere landen. Dat kan je geen geslaagd huwelijk noemen.”

De beurs en de wereld Op de beurs zou Van de Wiele ongetwijfeld hoge ogen gooien, maar een beursgang is niet aan u besteed.

Waarom niet?

Charles Beauduin: “De beurs zegt me in geen enkel opzicht iets. En misschien geldt ook het omgekeerde, met name dat de beurs niet echt interesse heeft in ons. Want we zijn actief in een heel cyclische sector en de groei van ons bedrijf is erg afhankelijk van onze innovatiecapaciteit. Dat laatste is niet altijd eenvoudig in te plannen, het is vaak een proces van horten en stoten, en de beurs is daar niet echt tuk op. Tot slot: de beurs gaat het liefst voor de korte termijn, terwijl ons bedrijf denkt in termen van de lange termijn. Dat zijn allemaal factoren die verklaren waarom de beurs niet ons ding is.”

Het kan moeilijk anders of investeerders hebben al eens aan uw deur geklopt? Biedt u hen een koffie aan waarna u ze naar de voordeur begeleidt?

Charles Beauduin: “Misschien gelooft u het niet, maar ik krijg hier absoluut geen bezoeken van kandidaten met veel geld in de zakken. Mijn eigen passie voor dit bedrijf is zo groot, dat andere opties niet eens in aanmerking komen.”

U reist de wereld rond. Heeft Europa nood aan een totaal nieuwe koers op basis van een sense of urgency?

Charles Beauduin: “Zoveel is wel zeker, ja. Ik sta telkens perplex als ik zie hoe snel de wereld draait en hoe de zaken elders evolueren. In Europa heeft men vaak de neiging te denken dat we in veel domeinen superi-

eur zijn, maar dat is hoegenaamd niet het geval. Daar komt nog een extra probleem bovenop: Europeanen zijn erg honkvast. Ik probeer dat anders te doen en schuim permanent de wereld af om te zien hoe we zelf beter kunnen worden. Ik kan u verzekeren: dat is erg leerrijk. Laten we vooral ook bescheiden blijven. 15 jaar geleden domineerden Ericsson en vooral Nokia nog de markt van de mobiele telefonie. Waar zijn die spelers nu? Weggeveegd door de Amerikanen van Apple en de Aziaten van Samsung”.

Vergelijk eens Europa met Azië of de VS inzake innovatie inspanningen en energiepolitiek. Zijn we goed bezig?

Charles Beauduin: “Ook in die domeinen kunnen we eerder leren van hen, vrees ik. Amerikanen stellen per definitie alles in vraag, met de bedoeling zo tot nieuwe inzichten en dus ook nieuwe technologie te komen. Ik kan mijn bewondering voor fenomenen als Google, met al zijn spin-offs, niet onder stoelen of banken steken. Ik heb zelf nog jaren in de VS gewoond en gewerkt, ik weet dat uitvindingen en baanbrekende economische initiatieven niet toevallig zijn. Kijk maar naar de Amerikaanse auto-industrie. Officieel van de kaart geveegd, maar de comeback is ingezet. De wijze waarop de Amerikanen hun energiepolitiek herzien, verdient ook alle lof. Dankzij schaliegas zullen ze veel minder afhankelijk worden van andere energiebronnen en andere energieleveranciers. De Chinezen zouden het zogenaamd niet zo nauw nemen met het milieu, maar alle bromfietsen in China worden toch maar mooi elektrisch aangestuurd.”

“WE ZIJN EEN TECHNOLOGIEGEDREVEN BEDRIJF EN DUS ZIJN WE HET AAN ONSZELF VERPLICHT OM VOORTDUREND HET BESTE OP DE MARKT TE BRENGEN.”

Dat de euro zal verdwijnen zoals bepaalde wijsneuzen ons in 2012 wisten te vertellen, is allicht weinig waarschijnlijk. Maar akkoord dat de euro wel een gigantische inflatie-operatie is geweest?

Charles Beauduin: “Dat klopt en is ook logisch. Logisch omdat Europa nu eenmaal heel veel meer uitvoert dan invoert en een relatief lage groei kent. Het gevolg is dat er veel overschotten zijn en dat de euro dus duurder wordt. Als bedrijfsleider zou ik dat ook graag anders zien, maar je moet nu eenmaal de realiteit onder ogen zien en er eventueel lessen uit trekken.

Zolang we alles kunnen betalen en de welvaart kunnen garanderen, zie ik niet meteen problemen.

Maar ook Voka heeft al gewezen op een cruciaal dossier dat op ons afkomt, met name dat van de vergrijzing. Dat dossier kan het huidige systeem wel eens fundamenteel onder druk zetten. Als we dat niet weten op te lossen, zou het wel eens kunnen dat de welvaart hier zienderogen naar beneden dondert.”

(Tekst: Karel Cambien – Foto’s: Kurt Desplenter)

Postgraduaat 3/10/2014 FIscale wetenschappen Postgraduaat 3/10/2014 accOuntIng & cOntrOllIng Postgraduaat 10/10/2014 supply chaIn ManageMent Postgraduaat 21/11/2014 FInancIeel ManageMent Postgraduaat 28/11/2014 vennOOtschapsrecht Postgraduaat 19/09/2014 DOuane & accIjnzen exPert class 10/10/2014 Vermogens- en successie exPert class 21/11/2014 beDrIjFsManageMent exPert class hr

14/11/2014 InFO & InschrIjvIngen:

exPert class 17/11/2014 cultuurManageMent

VIVES/ BRUGGE BUSINESS SCHOOL Xaverianenstraat 10 B-8200 Brugge

exPert class sOcIal prOFIt

Ann Maeckelberghe T 050 30 51 92

10/10/2014

Gilbert Van Nieuwenhuyze GSM 0495 321 485 e-mail: info@bruggebusinessschool.be

De opleidingen aan Brugge Business School bieden alle elementen voor het uitbouwen van een succesvolle carrière: kennis, vaardigheden en netwerking.

De aangeboden programma’s bestaan uit een gezonde mix van theoretische invalshoeken en praktische inzichten. Specialisten uit het bedrijfsleven stellen, in overleg met de directie en de programmadirecteurs, de opleidingen samen en kiezen de docenten.

Heel wat kaderleden, bedrijfsleiders, zelfstandigen, jonge managers en studenten volgden de opleidingen met succes en hebben op die manier zowel voor zichzelf als voor hun bedrijf grote toegevoegde waarde gecreëerd.

Ad Vives.indd 1

www.bruggebusInessschOOl.be

23/05/14 11:29

Meer dan 40 jaar ervaring Volledige afwerking door eigen diensten Gespecialiseerd in merkgarages en bureelgebouwen Dynamisch familiebedrijf

Welvaartstraat 1, 8630 Veurne - T. 058 23 32 86 - F. 058 23 58 16 - info@vandenbussche.be -

www.vandenbussche.be

DOSSIER

DOSSIER Kantoorprojecten

Totaalinrichter Maroli uit Ruiselede neemt klantenbestand Kriteria uit Brugge over

“Een kantoor mag vandaag informeel en creatief zijn” Met de overname van het klantenbestand van het gestopte Kriteria uit Brugge, verbreedt totaalinrichter Maroli uit Ruiselede zijn scope. “Hiermee krijgen we een stevige aanvulling op ons West-Vlaams klantenbestand, bovenop het zwaartepunt van onze activiteiten in het binnenland”, vertelt Frederiek Ramboer.

toestand in de horecasector. Opmerkelijk is dat de pieken en dalen meer uitgesproken werden, met verschillen tot 500%. Dat vangen we op door een lichte, flexibele bedrijfsstructuur. Ik heb slechts twee mensen in dienst voor montage en plaatsing en zelf sta ik in voor de verkoop, administratie en opvolging van de werven.

Voor al het andere doen we een beroep op externe specialisten, bijvoorbeeld voor lichtstudies en technieken.”

Totaalinrichter Maroli is het bedrijf van de 41-jarige Frederiek Ramboer, die het ondernemerschap met de paplepel ingegoten kreeg. Hij is de zoon van de Lichterveldse verzekeringsondernemer Ides Ramboer en aan moederszijde kleinzoon van Marcel Roose, die in 1971 in Lichtervelde een toeleveringsbedrijf voor de meubelindustrie oprichtte. Toen de meubelproductie zich grotendeels naar het buitenland verlegde, koos Maroli gaandeweg voor totaalinrichting van interieurs, zowel particulier als professioneel. Met succes, want in 2008 verhuisde Frederiek Ramboer met Maroli naar een drie keer ruimer en modern pand in Ruiselede. Het voormalige gebouw van Piano’s Maene biedt 2.000m² showroom, kantoren, opslag en productie.

Bovendien maakt de ligging op een boogscheut van de E40 in Aalter het tot een ideale uitvalsbasis naar het binnenland.

Hoe evolueerde de markt de voorbije jaren?

Frederiek Ramboer: “Het middensegment werd minder belangrijk en dat stelde elke speler voor de keuze: ofwel de betere merken aanbieden ofwel het goedkopere marktsegment bespelen. Wij kozen voor het eerste en ontwikkelden een ruim aanbod met topmerken als Sedus, Fantoni, Kartell, Fritz Hansen, Arco, Viccarbe, enzovoort. Dit sloeg aan bij ons cliënteel van mensen met oog voor een gedetailleerd afgewerkt interieur, zowel in de productiesector als in verzekeringen, banken, advocaten, notarissen en accountancy.

Een aangenaam interieur voor klanten en medewerkers vormt een belangrijke factor in de efficiëntie en productiviteit. Wij luisteren eerst hoe de onderneming werkt en ontwikkelen dan een inrichting die gezellig, stimulerend en creatief is. Een bank vraagt een andere inrichting dan een IT-bedrijf.”

“Daar kwam nu ook het klantenbestand bij van Kriteria uit Brugge, dat begin dit jaar het faillissement aanvroeg. Het gaat om voornamelijk West-Vlaamse bedrijven aan wie Kriteria meubelen leverde. Die vormen nu extra bouwstenen in onze totaalconcepten”, vertelt Frederiek Ramboer.

Hoe typeert u uw aanpak?

Frederiek Ramboer: “Onze filosofie heet ‘Office 2.5 - de nieuwe emotionele cultuur op kantoor’. Uit de sociologie leren we dat ons leven zich op drie plaatsen afspeelt. De eerste plaats is thuis, de tweede is onze werkplek op kantoor. Die is ergonomisch en functioneel ingericht, maar in de meeste gevallen onpersoonlijk en liefdeloos vormgegeven. Op de third places beleven we vermaak en vertier, worden we creatief en sociaal gestimuleerd, laden we onze accu’s weer op. Maroli probeert de zintuiglijke stimulans van de third places naar het kantoor te halen. Behalve

Hoe zwaar woog de crisis op uw bedrijf?

Frederiek Ramboer: “De eerste schokken van de crisis in 2008-2009 gingen aan ons voorbij. Pas in 2013 voelden we de prijzendruk. Onze focus verschoof wel van horeca naar kantoren, onder meer door de onzekere financiële

FREDERIEK RAMBOER:

“VEEL BEDRIJVEN KOMEN AL DEELS TERUG OP HET STIMULEREN VAN THUISWERK OMDAT MENSELIJK CONTACT EFFICIËNTER WERKT.”

voor de ruimte waar over cijfers gepraat moet worden, mag een kantoor vandaag informeel en creatief zijn.

Bijvoorbeeld: in een goed kantoor zitten mensen zo weinig mogelijk stil. Beweging is de beste stimulans voor gezondheid en creativiteit. Daarom plaatsen we nooit een printer vlak naast een bureaustoel en installeren we zelfs al tafels voor korte, staande vergaderingen.”

Welk effect hebben de krimpende kantooroppervlaktes ten gevolge van mobiel en thuiswerk?

Frederiek Ramboer: “Wij moeten mee in de algemene trend van delen van infrastructuur en diensten. Voor parttimers en verkopers wordt bijna nergens nog een vast bureau voorzien. Voor sommige andere beroepen blijft het wel een must, bijvoorbeeld voor accountants.

Het komt er op aan de perfecte balans te vinden tussen innovatie, creativiteit en flexibiliteit. Ik zie werkgevers ook niet investeren in meubilair in de privéomgeving van hun medewerkers. Velen komen al deels terug op het stimuleren van thuiswerk omdat het menselijk contact toch een sterke factor blijkt te zijn om efficiënt samen te werken. Wat ik wel meer verwacht, zijn ruimtes in de provincies waardoor medewerkers van verschillende bedrijven niet dagelijks naar Brussel zouden moeten rijden.” (RJ - foto MVN)

www.maroli.be

Ondernemers 11 6 juni 2014

33

Immo Pottelberg

Samen bouwen aan uw toekomst

Engelse Wandeling 2k1k 8500 Kortrijk

Tel. 056/26 11 99 GSM 0475/455 187 e-mail: info@immopottelberg.be

TE HUUR – TE KOOP KANTOREN CENTRUM KORTRIJK

DE KIEN

POTTELBERG

opslagloodsen | productiehallen magazijnen | kantoorgebouwen winkels | garages

KMO-gebouwen | carwashes...

Diverse kantoren te huur van 25 m² tot 4000m².

Ruime parking.

|

Tielt - Meeuwen

www.altez.be

|

info@altez.be

dv_Ondernemers WVL_107.5x152.5_6 juni_Kantoorprojecten.indd 1

WWW.IMMOPOTTELBERG.BE

12/05/2014 9:43:28

Onze kwaliteit, uw toekomst!

Bedrijfsgebouwen & Residentiële Projectontwikkeling Brugge, Arch & Teco

+32 (0)70 211 102

Heule, Arch. Nino Dedeurwaerder

Gullegem, Arch. Vande Kerckhove

Gent, Arch. Caan

Posterijlaan 53 T 051 46 68 25 info@lafaut.be 8740 Pittem F 051 46 74 04 www.lafaut.be

ADV_codeO_107,5x152,5.indd 1

16/05/14 10:51

DOSSIER

IB Office uit Kuurne evolueerde van krantenwinkel naar totaaloplosser voor kantoorbehoeften

“De ‘kast van Maurice’ scoort uitstekend”

Ruim 24.000 referenties, leveringen binnen de 24 uur binnen een straal van 30 kilometer en een gepersonaliseerde aanpak: het zijn maar enkele van de troeven waar IB Office sinds jaar en dag mee uitpakt. De kmo uit Kuurne slaagde erin om heel wat eenmanszaken, vennootschappen en multinationals van haar meerwaarde te overtuigen en is vastberaden om ook in de toekomst dezelfde hoge servicegraad te blijven bieden. “Wij helpen onze klanten gevoelig te besparen op de aankoop van kantoormateriaal en -meubilair”, verklaart zaakvoerder Miguel Impe.

De specialist in kantoorbehoeften IB Office kende door de jaren heen een stevige groei. Die realiseerde het bedrijf deels organisch, maar vrij recent werden ook twee bedrijven overgenomen. “Met Basyn uit Kortrijk vonden we een partner die dezelfde merken verhandelde, maar vooral leefde van de winkel en weinig leveringen van kantoormateriaal verzorgde. We kunnen de klanten van Basyn nu een groter aanbod en betere prijzen aanbieden. In oktober vorig jaar namen we ook al Didero uit Nazareth over. Die speler focuste zich sterk op de zorgsector. Het is een hele mooie deal, maar de werkdruk is wel gevoelig verhoogd. Om alles te kunnen bolwerken, namen we drie extra medewerkers aan. Daardoor werken we nu met vijftien personeelsleden.”

MIGUEL IMPE:

“GEPERSONALISEERDE WEBSHOPS EN ‘DE KAST VAN MAURICE’ DRAGEN BIJ TOT EEN ECHTE MAATWERKAANPAK.”

IB Office werd groot dankzij maatwerkoplossingen en blijft die filosofie zeker trouw. “Door zorgvuldig de behoeften van onze klanten inzake kantoorproducten te analyseren, kunnen we hen de juiste producten aanbieden in een ideaal concept. In overleg met hen

werken we gepersonaliseerde webshops uit, die zich beperken tot de afgesproken productgroepen en -merken, waardoor we vermijden dat hun personeel overbodige impulsaankopen doet. Datzelfde geldt voor de ‘kast van Maurice’: dat is een op hun behoeften afgestemd productenmandje dat maandelijks wordt aangevuld als de voorraad tot onder het minimumniveau is geslonken. Met die proactieve aanpak willen we de komende jaren nog meer ondernemingen uit West- en Oost-Vlaanderen overtuigen om voor ons te kiezen.”

Aangename shop We schrijven 1997 wanneer Miguel Impe en echtgenote Elke Byttebier amper twee dagen bedenktijd nodig hebben om een krantenwinkel in Kuurne over te nemen. Het koppel wou de krantenwinkel meteen een nieuw elan geven. “We wilden niet de 13e dagbladshop in het dozijn worden, dus ging ik de baan op om klanten te overtuigen bij ons hun kantoormateriaal aan te kopen”, zegt Miguel Impe. “Alleen was ons aanbod destijds veel te beperkt en waren we bovendien veel te duur. Daarom beslisten we om niet langer met de voormalige leveranciers samen te werken, maar ons rechtstreeks tot de producenten te richten. Die wilden uiteraard dat we grotere volumes afnamen. Daarmee namen we een risico, maar het lukte: veel bedrijven zagen er de meerwaarde van in om bij een lokale dealer tegen dezelfde prijzen van de concurrentie een betere service te krijgen. Zo konden we stelselmatig groeien en breidde ook ons assortiment gevoelig uit.”

De zaakvoerders zagen zich daardoor genoodzaakt

uit te kijken naar een ander pand, want de vroegere winkel annex keuken en garage was veel te klein geworden. “Twee jaar lang hebben we gezocht naar een pand op een A-locatie. In een overgangsfase huurden we een magazijn. Toen deze site langs de Brugsesteenweg - waar vroeger deksels van vaten werden geproduceerd - vrijkwam, aarzelden we geen seconde: we gaven het gebouw een facelift en beslisten om niet voor een cash-and-carry te opteren, maar het pand uit te bouwen tot een aangename shop waar je alles kan vinden, overzichtelijk gepresenteerd. Keerzijde van die medaille is dat je zo’n concept niet zomaar naar eventuele andere filialen kan kopiëren, want de investering daarvoor is - mede vanwege de grote stockwaarde - veel te groot. Bovendien zijn we geen voorstanders van een systeem met geranten, omdat je daarbij eigenlijk gedwongen bent je tot een bepaald assortiment te beperken en moeilijker maatwerkoplossingen kan uitwerken.”

In 2008 werd het concept wel volledig omgegooid: de winkel is nu een combinatie van diverse shop-inshops, opgedeeld in een aantal corners. “De winkel staat misschien maar voor 20% van onze omzet, maar biedt wel talrijke voordelen. Het zorgt ervoor dat onze klanten niet verplicht zijn meteen bepaalde verpakkingen te kopen, maar veel artikels gewoon per stuk kunnen aanschaffen. Daarnaast kunnen we, bij bezoeken aan klanten, veel producten tonen. Daarin onderscheiden we ons sterk van de bekende internetaanbieders.”

(BVC – Foto Hol)

www.iboffice.be

Ondernemers 11 6 juni 2014

35

DOSSIER

Flexibel werken, zit/sta-werkplekken, multifunctionals met archiveringssoftware voor documentbeheer, … Het zijn recente trends waar Platevoet Office Solutions uit Veurne op inspeelt. “We hebben dan wel geen toonzaal meer, maar we geven niet toe op advies vooraf en service achteraf”, zegt de 43-jarige zaakvoerder Sven Platevoet. “In een functioneel kantoor is het ook efficiënter, aangenamer en gezonder werken.”

Platevoet Office Solutions uit Veurne volgt nieuwste ontwikkelingen op de voet

Aangenaam en efficiënt werken in een functioneel kantoor

Van 1977 tot 2008 was Kantoorinrichting Platevoet gevestigd in de Veurnse Pannestraat. Het bedrijf was gespecialiseerd in kantoormeubilair, kantoormachines en kasregisters. Met de verkoop van de toonzaal in 2009 zette zoon Sven Platevoet de activiteit van zijn vader Lieven verder, aanvankelijk in eigen naam, en vanaf 2010 met Platevoet Office Solutions, dat gevestigd is in de Karpelstaat. “De manier van werken is inderdaad ingrijpend veranderd”, getuigt zaakvoerder Sven Platevoet. “In de Pannestraat beschikten we over een pand van 900 m², waarvan 700 m² toonzaal was.

Op het verdiep hadden we een uitgebreid magazijn en een technisch atelier voor herstellingen. Door de jaren heen liep de verkoop aan particuliere klanten echter gevoelig terug. Onze professionele klanten wonnen gaandeweg aan belang, tot ze zo’n 90% van onze activiteit vertegenwoordigden. Die klanten kwamen ook uitzonderlijk naar de toonzaal. Toen konden we de showroom verkopen aan een meubelzaak die uitbreiding zocht. Ons klantenbestand bestaat nu uit kleine, middelgrote en grote bedrijven, inclusief multinationals, verspreid over heel West-Vlaanderen voor het

SVEN PLATEVOET:

“IK HEB DE INDRUK DAT DE MOEILIJKE JAREN ACHTER DE RUG LIGGEN EN DAT DE ECONOMIE WEER AANTREKT. IK HOOP DIT JAAR EEN OMZETSTIJGING VAN ZO’N 10% TE REALISEREN.”

www.vandekerckhove-metaal.be

Een toonzaal heeft Platevoet dus niet meer, wel nog een beperkte opslag voor snelle levering van courante artikelen. “Voor de rest werken we samen met leveranciers, gespecialiseerde monteurs, de serviceploeg van RICOH voor het gros van het onderhoud en nog een partner voor technische interventies”, aldus Sven Platevoet. “We blijven service immers heel belangrijk vinden. Zelf sta ik in voor administratie, onderhoud van klantencontacten, prospectie, dossiervoorbereiding. Ik heb geen eigen personeel, maar werk samen met een team van onafhankelijke medewerkers.”

Multifunctionals met archiveringssoftware: geen gimmick Het is de ambitie van Platevoet Office Solutions om werken in een kantooromgeving zo efficiënt en aangenaam mogelijk te maken. Daartoe levert Platevoet kantoormeubilair, voor werken, vergaderen, opbergen, enzovoort. Een tweede pijler vormen de kantoormachines, tegenwoordig voornamelijk ‘multifunctionals’ (combinatie van kopieerapparaat, printer, scanner en fax), voorzien van archiveringssoftware voor een vlot gedigitaliseerd documentbeheer. Met de sluiting van de vroegere toonzaal werd de jarenlang opgebouwde expertise inzake kasregisters overgelaten aan oudmedewerker Jos Pauwels uit Diksmuide.

“Ik ben eigenlijk in de slechte tijd begonnen, toen ik de zaak in 2008 overnam”, blikt Sven Platevoet terug.

“Kantoormeubilair en -machines zijn immers investeringsgoederen en daarop werd de afgelopen jaren bezuinigd. Ik heb echter wel de indruk dat de moeilijke jaren achter de rug liggen en dat de economie weer aantrekt. Ik hoop dit jaar een omzetstijging van zo’n 10% te realiseren. Daarom doen we ook méér dan alleen maar verkopen. Binnen het budget zoeken we samen met onze klanten naar een oplossing, waardoor werknemers graag komen werken, tevreden zijn, gezond blijven en waarbij de ruimte optimaal gebruikt wordt. Daarbij houden we rekening met inrichting, lichtinval, bekabeling, behoeften van het personeel, enzovoort. Dat resulteert onder andere in een betere werksfeer, minder verzuim en een hogere productiviteit.”

Sven Platevoet benadrukt dat zijn bedrijf veel meer doet dan alleen maar een bureau of een stoel verkopen. “Aan de hand van een 3D-presentatie verlenen we advies. Ik hecht er ook belang aan om in te spelen op nieuwe tendensen. Flexibiliteit van de arbeid is er één van. Het is onnodig te investeren in zes bureaus als medewerkers maar enkele keren per week op kantoor komen. Een andere trend is gezondheid en meer bewegen op kantoor. Daar zijn zit/sta-oplossingen het antwoord op. Een deel van het werk wordt zittend, een ander deel staand uitgevoerd, aan dynamisch en verstelbaar meubilair in een flexibele omgeving.

In het domein van de kantoormachines zijn de multifunctionals met archiveringssoftware echt geen gimmick: voor kmo’s en zelfs eenmanszaken zijn ze dé gedroomde oplossing om documenten op te slaan en snel terug te vinden. Bedrijven gaan ook meer over op huur, met onderhoudscontract, omdat het perfect te budgetteren is. Bovendien blijven service, flexibiliteit en gebruik van de laatste technologie gegarandeerd.”

(MD -Foto DD)

Torhoutsesteenweg 281, 8400 Oostende  059 705772  059 708150  info@vanhinsberg.be

DOSSIER

kantoormeubilair. Wat de kantoormachines betreft, zijn we actief in de regio’s Westhoek, Westkust en Middenkust.”

Hoefijzerlaan 5, 8000 Brugge  050 335330  brugge@vanhinsberg.be

 http://www.vanhinsberg.be

Jarenlange ervaring Jarenlange ervaring

Wij zijn al jarenlang officieel verdeler van softwarepakket Venice.

Business software met 30 jaar ervaring in Boekhouding, Facturatie & Stock en Contactenbeheer (CRM).

Met de nieuwe app

Met de nieuwe app voor iPad en iPhone voor iPad en iPhone hebt U uw gegevens steeds op zak.

hebt U uw gegevens steeds op zak.

Eerlijkadvies advies Eerlijk

Calipage, een Europees netwerk van meer dan 350 zelfstandige verdelers in kantoorartikelen.

18.000 kantoorartikelen aan scherpe prijzen.

Ontdek onze promoties op

www.vanhinsberg.calipage.be en ontvang een

gratis geschenk bij uw eerste online bestelling (vanaf € 75)

Persoonlijke service Persoonlijke service

www.platevoet.be

Ondernemers 11 6 juni 2014

37

Ondernemers 11 6 juni 2014

DOSSIER

38

Buro Center uit Brugge viert 30e verjaardag

“Tegen 2017 willen we onze omzet in kantoormeubilair verdrievoudigen” Buro Center, de Brugse leverancier van kantooroplossingen, bestaat deze zomer 30 jaar. “Ik geloof sterk in mensen zelfstandig laten werken en verantwoordelijkheid geven”, vertelt zaakvoerder Karel Mol. “Zij zijn de specialisten, niet ik. Het zorgt niet enkel voor optimale ontplooiing en werkvoldoening, het laat mij ook toe te focussen op de langetermijnontwikkeling.”

Op 12 juli 1984 gingen Daniel Bonnet en Marnick Gruwier van start met Canon Center Brugge in een huurpand op de huidige locatie in de Lieven Bauwensstraat. Drie jaar later stapte Karel Mol als vertegenwoordiger in het bedrijf, dat nog een secretaresse-toonzaalverkoopster telde, en met een externe technische dienst werkte.

Nog twee jaar later werd de afdeling kantoormeubilair opgestart. Karel Mol: “Het heeft bij mij altijd gekriebeld om zelfstandig te worden en 15 jaar geleden werd ik bestuurder in de zaak, samen met de twee andere bestuurders-vennoten. Het leidde tot de oprichting van een nieuwe afdeling ‘informatics’, die na de overname van PDP 11 jaar geleden in de aparte vennootschap Buro Center Informatics werd ondergebracht.

Op 1 juli 2014 fusioneerde die vennootschap met Buro Center. De ene overblijvende vennootschap bundelde dan de 3 activiteiten van Buro Center: print & copy, furniture en informatics. Ondertussen ben ik de enige vennoot. Daniel Bonnet is op een bepaald moment uitgetreden en Marnick Gruwier is helaas overleden.”

Met 30 medewerkers en een omzet van 7 miljoen euro verdeeld over furniture, print & copy en informatics heeft Buro Center een stevige voet tussen de deur in het West- en Oost-Vlaamse kantoorlandschap.

“Onze print & copy-afdeling verkoopt, verhuurt en onderhoudt Canon multifunctionals, van 1 toestel tot

complexe installaties bij bijvoorbeeld Daikin of MBZ. Die activiteit situeert zich voornamelijk in Noord-WestVlaanderen. In West- en Oost-Vlaanderen leveren we dan weer hardware voor kantoornetwerken. Qua software zijn we in heel Vlaanderen enerzijds marktleider op de vastgoedmarkt met pakketten voor de syndici en in de verhuur van vakantievastgoed. Met Corflow hebben we anderzijds een erp-systeem dat de workflow optimaliseert. In de informatica-afdeling is de voornaamste evolutie natuurlijk de overgang naar de cloud.

We ondersteunen die shift, maar forceren niets als onze klant daar niet open voor staat. Voor de eigen software die we ontwikkelen zien we nog heel wat groeipotentieel. We hebben daar sterk in geïnvesteerd en zijn met die producten ook niet aan een regio gebonden.”

Vlaamse markt is conservatief Ook voor de afdeling kantoormeubilair zijn de ambities groot. “Tegen 2017 willen we onze omzet in dat segment verdrievoudigen”, vertelt Karel Mol. “Momenteel ontwikkelen we daarvoor een nieuwe huisstijl.

De nadruk komt te liggen op toegevoegde waarde bieden bij wat de klant wil realiseren: een leuke werkomgeving creëren die stimulerend maar toch functioneel is en budgettair verdedigbaar blijft. In de kantoorwereld wordt door architecten vaak hetzelfde merk voorgeschreven. Wij proberen origineler te werken door een selectie van merken die uit de band springen.

We screenen momenteel onze bestaande leveranciers om het gamma waar nodig aan te vullen. Goed luisteren naar en kritisch nadenken over de échte behoeften van de klant en de dieper liggende redenen, is belangrijk om tot een sluitend concept te komen. Daarom proberen we ook zo vroég mogelijk in het beslissingsproces met de klant in contact te komen. En het geeft

KAREL MOL EN BIRGIT LOWYCK:

“IK WIL VERSTANDIG GROEIEN EN ERVOOR ZORGEN DAT WE FINANCIEEL STERK BLIJVEN.”

ook voldoening als je slaagt. Een eerste verkoop is leuk, maar de tweede verkoop aan dezelfde klant is nog veel leuker, want dán pas heb je het waargemaakt” De Vlaamse markt van kantoormeubilair blijft wel vrij conservatief. Karel Mol: “In zeer grote kantooromgevingen wordt vaak gesproken over ‘het nieuwe werken’, waarbij mensen afhankelijk van de taak die ze op dat moment moeten doen een bench met anderen delen of zich terugtrekken in een stille ruimte.

Dat vraagt soms wel een herinrichting van het pand.

In West-Vlaanderen gaat men daar soms wel een stukje in mee; volledige herinrichtingen zijn echter zeldzaam. Maar ook kleine ingrepen op akoestisch vlak of aandacht hebben voor de lichtinval kan de werkplek al heel wat aangenamer maken. Dát zijn de details waar wij aandacht aan besteden.”

Karel Mol kijkt de toekomst met vertrouwen tegemoet: “Ik wil verstandig groeien en ervoor zorgen dat we financieel sterk blijven. Binnen enkele jaren is ons gebouw afbetaald en we hebben een solide eigen vermogen. Door stap voor stap verder te groeien kunnen we ook financieel onafhankelijk blijven. Externe aandeelhouders zijn dan ook niet nodig”, besluit Karel Mol. (SD – Foto MVN)

www.burocenter.be

PARTNERS IN BUSINESS

EEN A3-PRINTER DIE HET U MAKKELIJK MAAKT In het bedrijfsleven streeft u naar een zo hoog mogelijke efficiĂŤntie. Met de nieuwe Brother MFC-J6920DW hebt u alvast een ideale partner als het op printen of scannen aankomt.

Deze multifunctionele printer drukt snel en haarscherp af op A3-formaat, ook dubbelzijdig. Via NFC afdrukken en scannen vanaf mobiele toestellen gaat vlot en eenvoudig.

En hij denkt ook aan uw budget; dankzij zijn hoogrendement inktpatronen drukt u gegarandeerd zuinig af.

MEER INFORMATIE OP WWW.BROTHER.BE

WELKOM BIJ PRINT 3.0

Ondernemers 11 6 juni 2014

VOKA-NIEUWS

40

MAARTEN LERMYTTE, EVY DE BRUYKER, ASTRID DE CLERCK EN BENJAMIN CLIQUENNOIS:

“DEELNAME AAN BRYO EN BRYO CROSS BORDER IS INTERESSANT OM EEN NETWERK UIT TE BOUWEN, NIEUWE INVLOEDEN BINNEN TE KRIJGEN EN ONBEKENDE MARKTEN TE VERKENNEN.”

West-Vlaamse en Rijselse Kamer van Koophandel brengen ambitieuze start-ups samen

“Bryo Cross Border is de eerste sleutel tot internationalisering” Op 3 juli vindt bij Iluminas in Roeselare de slotsessie plaats van Bryo Cross Border.

Dat grensoverschrijdende pilootproject brengt startende ondernemers van beide zijden van de Frans-Belgische grens samen, met het oog op kennismaking en nauwere samenwerking. “Bryo Cross Border is de eerste sleutel om naar buiten te treden”, getuigt Benjamin Cliquennois van Holusion uit Rijsel, die de banden met RedBeaver Media van Maarten Lermytte uit De Panne alvast nauwer aanhaalt.

Het idee voor het grensoverschrijdende project Bryo Cross Border ontsproot in het overlegplatform Euro 3 binnen de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai.

De bedoeling is om bedrijven te laten kennismaken met wat er leeft aan de andere kant van de grens en op die manier van elkaar te leren en tot kruisbestuiving te komen. De ervaring leert immers dat de drempel om grensoverschrijdend zaken te doen, zeker voor startende ondernemingen, vrij groot is. “Om WestVlaamse en Noord-Franse starters dichter bij elkaar te brengen, heeft Voka West-Vlaanderen samen met de Chambre de Commerce et d’Industrie Grand Lille dit pilootproject van vijf ontmoetingen tijdens de eerste jaarhelft opgezet”, zegt Astrid De Clerck, regioverantwoordelijke Noord-Frankrijk. “Het programma is gebaseerd op het succesvolle Bryo-model, maar dan met focus op grensoverschrijdende aspecten.

Aan West-Vlaamse kant zijn negen starters ingestapt, aan Noord-Franse kant 11 personen van zes bedrijven.

Om eventuele taalbarrières op te heffen gebruiken we het Engels als voertaal.”

Nuttige contacten Bryo (Bright & Young) is een (pre)startersplatform van Voka dat talentvolle jongeren met ‘goesting’ om een businessidee te ontwikkelen, samenbrengt.

Het initiatief stimuleert en begeleidt de nieuwkomers en vergemakkelijkt de toegang tot het juiste netwerk, ervaring, financiële middelen en businesspartners.

“Momenteel lopen er drie Bryo-groepen in WestVlaanderen en die zijn samen goed voor een 90-tal deelnemers”, zegt Evy De Bruyker, coördinator Bryo Voka West-Vlaanderen. “Enkele deelnemers zijn ook ingestapt in Bryo Cross Border. Ze stelden zichzelf voor op de kick-off, maakten kennis met Vlaamse en Franse best practices bij de incubator van Howest in Kortrijk, kregen zicht op het financieringslandschap op het parc d’activités ICT Euratechnologies in Rijsel en namen deel aan een businessdatesessie met alle West- en Oost-Vlaamse Bryo’s bij Willy Naessens.

De slotsessie van 3 juli zoomt in op legal & commercial aspects en marketing, bij Iluminas in Roeselare, het bedrijf van Bruno Vercruysse, ook lid van Bryo Cross Border. Door de deelnemers samen te brengen, willen we ze bruggen laten slaan naar de overkant en andere ondernemers laten ontmoeten die hun toegang tot de markten daar kunnen accelereren. Zo hebben diverse deelnemers, zoals Kaadr of Earnieland, al nuttige contacten gevonden via Bryo Cross Border. Na dit eerste traject bekijken we de mogelijkheden voor

de verdere toekomst van dit grensoverschrijdende project.”

Over de grens kijken Een concreet voorbeeld van een prille vorm van groeiende toenadering tussen starters aan beide zijden van de grens is die tussen Maarten Lermytte van RedBeaver Media uit De Panne en Benjamin Cliquennois van Holusion uit Rijsel. “Wij zijn een startend ITbedrijf”, zegt de mede-oprichter van RedBeaver Media.

“Momenteel werken we aan Talentdepo, een tool om de beschikbaarheid van kandidaten binnen de intermediaire sector te optimaliseren. Deelname aan Bryo en Bryo Cross Border is interessant om een netwerk uit te bouwen, nieuwe invloeden binnen te krijgen en onbekende markten te verkennen. Als het ondernemerschap kriebelt, pak je elke opportuniteit aan.”

Via Bryo Cross Border kwam Maarten in contact met Benjamin Cliquennois, oprichter en partner van de hightech start-up Holusion, producent van een design holografische display als high end communicatietool, die boodschappen op een attractieve manier helpt verspreiden. “Ik heb de taal nooit een probleem gevonden en besloot meteen internationaal te gaan met de holusion”, zegt Benjamin. “Bryo Cross Border is dan ook de eerste sleutel om over de grens te kijken. Waarom niet starten bij de buren, op nauwelijks 30 kilometer, in het hart van Europa?”

“Ik heb een jaar research gedaan in de arbeidsmarkt, waaronder ook retail”, voegt Maarten daaraan toe.

“Persoonlijk zag ik meteen kansen voor de holusion in de Vlaamse markt op het vlak van productpresentatie.

Ik geloof dat openheid voor externen nieuwe kansen kan creëren en kan zorgen voor een kruisbestuiving van uiteenlopende achtergronden. Het feit dat ik Nederlands spreek en mijn contacten kan aanspreken, is op zich al een voordeel. Bryo Cross Border bracht ons samen.” (MD – Foto Hol)

www.bryo.be www.redbeavermedia.be www.holusion.com

AGENDA

SEMINARIES & WORKSHOPS

ZOMERFEEST

13/06: Waarom is communicatie zo moeilijk?

Deze training geeft u inzicht in de manier waarop u communiceert en welk effect dat teweegbrengt bij anderen. Tevens leert u vaardigheden om assertief te zijn en om te gaan met moeilijke situaties. Ten slotte leert u een flexibele stijl te gebruiken in functie van uw gesprekspartner en de gewenste doelstelling.

Voka, Kortrijk, 09u00-17u00

BELLEWAERDE PARK 16 JUNI 2014

17/06: Lean administratie Met lean administratie komt u beter en sneller tegemoet aan de verwachtingen van uw klant. Hij voelt zich gebaat bij de transparantie en efficiëntie waarmee u hem van dienst bent. Tijdens dit seminarie brengen we de meest voorkomende leanverliezen in uw administratie in beeld en leert u verschillende technieken om die verliezen te verhelpen.

Voka, Kortrijk, 09u00-17u00

18/06: Familiale overnemer of overlater?

Dan is Familio iets voor u!

Begin 2015 start de vijfde editie van Familio. Het belooft opnieuw een boeiende en leerrijke reeks te worden. Familio richt zich naar zowel de overlaters als de overnemers van familiale bedrijven die hun kijk en kennis willen verbreden. Op 18 juni is er een gratis infosessie.

Voka, Kortrijk, 08u00-10u00

Voka-actua: betaal minder onroerende voorheffing op materieel en outillage

Internationale handel: een praktische benadering van btw & douane

Na jarenlang lobbywerk is Voka erin geslaagd om de onroerende voorheffing op materieel en outillage verder af te bouwen. Daardoor krijgen de industriële investeringen een extra boost en worden onze ondernemingen competitiever. De precieze impact van de afschaffing is afhankelijk van uw lokalisatie (komen in aanmerking: alle bedrijven gevestigd buiten een bedrijventerrein of op een bedrijventerrein opgericht voor 1998), het investeringsritme van uw bedrijf en van het nog belastbare kadastrale inkomen. Kom als lid gratis naar deze Voka-actua op 19 juni.

Ook al hebben we dan een geharmoniseerd douaneen btw-systeem binnen de EU, toch blijft het moeilijk om met alle verschillen die er in de lokale wetgevingen bestaan rekening te houden. Dit seminarie op 13 juni biedt een praktische kijk op de internationale handel van een onderneming.

Meer info? Valerie Vandemaele, tel. 056 26 13 94, valerie.vandemaele@voka.be

Meer info? Sophie Billiet, tel. 056 23 50 46, sophie.billiet@voka.be

Info en inschrijven:

Structurele partners van Voka - West-Vlaanderen 2014

Event partners van Voka ­West-Vlaanderen 2014

www.voka.be/west-vlaanderen

DATUM

TIJDSTIP

ACTIVITEIT

PLAATS

EVENEMENTEN EN ONTMOETINGEN woensdag 11 juni

18u30-21u30

Vokafé Brugge

De Caese, Brugge

donderdag 12 juni

18u00-21u00

Te gast bij Mercure Hotel

Accent Business Park, Roeselare

maandag 16 juni

18u00-21u00

Zomerfeest - Algemene Vergadering

Bellewaerde Park, Ieper

woensdag 18 juni 12u00-14u00

Ontmoeting met de Burgemeester van Ieper

CCV Belgium, Ieper

donderdag 19 juni

08u00-10u00

Voka-actua: betaal minder onroerende voorheffing op materieel en outillage

Voka, Kortrijk

woensdag 25 juni

18u30-22u00

Uitreiking jaarcertificaten West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen

CC Grote Post, Oostende

woensdag 25 juni

08u00-10u00

Voka-actua: slimme energienetten voor de industrie van morgen!

Voka, Kortrijk

vrijdag 7 juli

12u30-20u00

Grensoverschrijdend Golftornooi

Le Golf d’Arras, Arras (F)

WORKSHOPS EN SEMINARIES dinsdag 10 juni

16u30-20u00

Overheidsopdrachten in de zorgsector: wat nu?

Voka, Kortrijk

dinsdag 10 juni

09u00-17u00

Van medewerker tot coachend leidinggevende (deel 2)

Leonardo Hotel, Brugge

donderdag 12 juni

16u30-20u00

Impact van de digitale realiteit op uw business

Voka, Kortrijk

vrijdag 13 juni

09u00-12u00

Internationale handel: een praktische benadering van btw & douane

Visix, Roeselare

vrijdag 13 juni

09u00-17u00

Mondelinge communicatie

Voka, Kortrijk

dinsdag 17 juni

08u00-10u00

Commercieel Duits

Voka, Kortrijk

dinsdag 17 juni

09u00-17u00

Lean administratie

Voka, Kortrijk

dinsdag 17 juni 16u30-20u00

Balanslezen voor beginners

Voka, Kortrijk

woensdg 18 juni

08u00-10u00

Infosessie Familio

Voka, Kortrijk

donderdag 19 juni

09u00-17u00

HR competentie gericht interviewen en moeilijke gesprekken

Voka, Kortrijk

donderdag 19 juni

16u30-20u00

Nooit meer boos op Outlook

Voka, Kortrijk

vrijdag 20 juni

09u00-12u00

Incoterms anno 2014

Voka, Kortrijk

vrijdag 20 juni

09u00-17u00

Strategische verandering

Voka, Kortrijk

dinsdag 24 juni

08u30-10u30

Infosessie: Lerend Netwerk Zorg

Voka, Kortrijk

donderdag 26 juni

08u00-10u00

Commercieel Frans

Voka, Kortrijk

donderdag 26 juni

16u30-20u30

Een klantgerichte site in 15 stappen!

Voka, Kortrijk

donderdag 26 juni

16u30-20u30

Afschaffing onroerende voorheffing materieel & outillage

Het Notenhof, Kortrijk

Info en inschrijvingen op onze website: www.voka.be/west-vlaanderen

Ondernemers 11 6 juni 2014

41

Ondernemers 11 6 juni 2014

PROSIT

42

Welkomstevent nieuwe Voka-leden - Kortrijk 10 jaar Voka - Schelle Nog maar enkele weken actief bij Voka en al meteen de quiz ter gelegenheid van 10 jaar Voka winnen. Dat huzarenstukje werd volbracht door onze WestVlaamse collega Anouck Meier (links op de foto). Ze kreeg daarbij de volle steun van Ward Kerkhofs (Voka Limburg), Arne Oosthuyze (Voka Oost-Vlaanderen), Nele Holemans (Voka Brussel), Tom De Rop (Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland), Peggy Verheyden (Voka Kempen) en Jan Van Doren (VokaVEV). Eigen Foto

Voka telt in West-Vlaanderen ruim 3.400 leden. Regelmatig komen er nieuwe bij en zij kregen onlangs een rondleiding in het hoofdkwartier te Kortrijk. Stijn Buckens (Rossini), Claude Chielens (WES), Sabine Taillaert (logopediste), Diederik Maes (Tech Works), Xavier van Steenberge (Wijnen Dercor), Thomas Lobel (C & W Logistics) en Ans Loncke (Adviesbureau Saga) maakten kennis met de dienstverlening, het opleidingsaanbod, de communicatiestromen en de vele initiatieven van Voka. Foto Hol

Get Together - Brugge Businesslunch met de ambassadeur van China – Brugge Na het bezoek van de Chinese president Xi Jinping mocht onze provinciegouverneur ook de ambassadeur van China in België verwelkomen. Tijdens een businesslunch vertelde Liao Liqiang (centraal op de foto) over de opportuniteiten die China biedt en over de diensten die zijn organisatie verstrekt. Marc Adriansens (ICO), Bernard Dursin (Voka), Dirk Vyncke (Vyncke), Carl Decaluwé (provinciegouverneur), Hans Maertens (Voka) en Changying Miao waren aandachtige toehoorders. Foto MVN

Onder de titel ‘Van curriculum vitae naar sollicitatie’ organiseerden de adviseurs van Jobkanaal een Get Together tussen ondernemingen uit de Brugse regio en arbeidsbemiddelaars. Dit netwerkevent had als doel om werkgevers en consulenten arbeidsbemiddeling dichter bij elkaar te brengen zodat vacatures in de toekomst vlotter worden ingevuld. Van links naar rechts: Gerrit Vonck (Blindenzorg Licht en Liefde), Heidi logghe (Voka), Filip Noyez (Groep Intro), Mieke Goegebeur (Jobkanaal Voka), Matthieu Marisse (Voka), Rita Caby (Jobkanaal Voka), Rudy Perard (Sensotec), Carine Daene (VDAB Oostende/ Westhoek) en Ruth Van Impe (SBS Skill Builders). Foto MVN

T8500-13128-NBW

/ te koop | deerlijk Project “De Brandemolen” bestaande uit flexibele bedrijfsunits vanaf 300m2 tot 2.002m2, gelegen op voormalige BST-site te Deerlijk. Afgewerkt met kwalitatief hoogstaande materialen (Sted. inl. in aanvraag). t 056 21 11 11

Nog nooit was een garage zo bereikbaar.

Info en demovideo vindt u op www.autolift.be innovation in motion by visual.be

AUTOLIFTEN VAN RDL Speciaal voor woningen en appartementsgebouwen met gemeenschappelijke garageruimtes en een beperkte inrij-oppervlakte ontwikkelde RDL-engineering een autolift die u en uw wagen snel en veilig overbrengt van het ene niveau naar het andere.

Autoliften van RDL hebben slechts een beperkte plaats nodig en onderscheiden zich door het gebruik van robuuste, onderhoudsvriendelijke materialen en betrouwbare

/ experts in bedrijfsvastgoed

T8000-Q 0426

/ te koop | sint-andries Luxueus afgewerkte kantoorruimte (1.580m2) op centrale ligging langs de Expressweg. Ruime parkeermogelijkheden rondom het gebouw. Totale grondoppervlakte: 790m2. (Sted. inl. in aanvraag) t 050 33 33 00

technologische controlesystemen.

RDL Engineering nv - Ambachtenstraat 46 - 8870 Izegem (België) - Tel: +32(0)51/31.35.24 - fax: +32(0)51/31.28.09 - info@rdl-engineering.com

/ kantorennetwerk in oost- en west-vlaanderen

www.turner-dewaele.be

PROSIT Voorstelling windturbine Xant - Harelbeke Voka meets CCI WAPI - Aalbeke Voka West-Vlaanderen en de Chambre de Commerce et d’Industrie Wallonie Picarde brachten de ondernemers uit hun organisatie samen voor een inspirerend netwerkmoment. In zijn typische stijl hield gastspreker Jo Libeer (Voka, tweede van links) een toespraak over het thema ‘when dreams come true’.

Achteraf wilden Charlotte Dekimpe (Voka), gastheer Jean-François Monserez (Monserez), Pierre Vandeputte (Vandeputte Savonnerie) en Astrid De Clerck (Voka) wel meer weten over de dromen van Jo Libeer. Foto Hol

Energiebedrijf Vyncke heeft de innovatieve windturbine Xant in gebruik genomen. Die is compacter en goedkoper dan de conventionele windturbines en is onder andere bedoeld voor de markt van kleine ondernemingen. Het Harelbeekse bedrijf investeerde mee in het project. Peter Vyncke (derde van links) had zijn zoontje Gilles meegebracht om dit mooie toekomstgerichte project te vieren. Dominiek Callewier (AVC), Jo Versavel (Xant), Geert Palmers (3E), Alain Top (burgemeester Harelbeke) en Alexander Van Heuverswyn (Xant) klinken op het succes. Foto Hol

Legends & Leaders Bombardier - Brugge Te Gast Bij Seabridge - Zeebrugge Seabridge is een duurzaam Europees dienstencentrum voor de opslag, veredeling, verwerking en distributie van groene koffie. Het bedrijf werd opgestart in 2009 en is een onafhankelijke entiteit binnen de EFICO Group. Van links naar rechts: Nadine Van Rompay, Mieke Merlevede (beiden Seabridge), Ludo Lievens (Lievens & Co) en Philippe Bossier (Brit European Transport Belgium). Foto EV

Schermen als bescherming tegen wind, regen, stof, sneeuw, bladeren, zon...

Nogal wat legendarische bedrijfsleiders uit onze provincie brachten een bezoek aan de fabrikant van rollend materieel Bombardier. Hans Maertens, directeurgeneraal van Voka West-Vlaanderen, stelt ze graag aan u voor: Edwin Van Vlierberghe (Bombardier Transportation Belgium), Frank Van Massenhove (FOD Sociale Zekerheid), JP Tanghe (Barco), Jo Libeer (Voka), Gerard de Kruijk (PBI Tropicana), Tom Debusschere (Deceuninck) en Frank De Langhe (PepsiCo).

Foto MVN

Download nu de Voka-app!

Hét middel om nog beter te netwerken en op de hoogte te blijven van het economisch nieuws uit WestVlaanderen.

www.vervaeke.be

Ondernemers 11 6 juni 2014

43

U W N IE

Inofec Kantoormeubelen Totaalprojecten van uitzonderlijke kwaliteit Ontdek de nieuwe InoArkitek meubellijn en laat u verbazen door zijn innovatief design en zijn aantrekkelijke prijs. Door onze jarenlange ervaring garanderen wij u hoge kwaliteit aan de beste prijs. Onze projectadviseurs zijn gespecialiseerd in de inrichting van volledige kantoren en kunnen terugblikken op een ruim portfolio aan succesvolle realisaties.

Bezoek onze 1000 m² grote showroom of surf naar www.inofec.be en laat u inspireren!

Volg ons via: Twitter.com/InofecBelgie

@

Like ons op: Facebook.com/InofecBelgie

Gentseweg 518 n 8793 Waregem n T. 056 61 52 04 n info@inofec.be n www.inofec.be