DUURZAME STAD

Stad Mechelen zet in op duurzame stadsdistributie

“Samen zullen we ervoor zorgen dat onze stad bereikbaar blijft”

Eind 2020 ondertekende de Stad Mechelen samen met de lokale handelaars en 29 logistieke bedrijven actief in de regio een convenant duurzame en efficiënte stadslogistiek. Sindsdien werken de verschillende partners samen aan een duurzamere stadsdistributie. “We hebben nog een lange weg te gaan”, zegt Veerle De Meyer, projectcoördinator Mobiliteit bij Stad Mechelen. “Maar het doel is duidelijk: we willen naar een stadsdistributie met zero-emissie tegen 2030.”

AUTEUR:

KEVIN HENDRICKX

De voorbije vijftien jaar heeft de stad Mechelen grote veranderingen ondergaan. Het centrum is veel aangenamer geworden met positieve effecten voor bewoners, handelaars en bezoekers. “Mechelen koos in de binnenstad volop voor het STOP-principe”, legt Veerle De Meyer uit. “De prioriteit gaat eerst naar Stappen, dan naar Trappen (fietsen), vervolgens naar Openbaar vervoer en dan pas naar Personenwagens. Dit is een van de basisprincipes uit het mobiliteitsplan van de stad Mechelen. Hierdoor is de openbare ruimte anders ingericht, zijn de straten autoluw en kwam er een parkingplan met de nadruk op parkeren aan de stadsrand.” Het is dan ook maar logisch dat de stadsdistributie – de manier waarop goederen hun weg vinden naar bedrijven, winkels en consumenten – deze evolutie volgt. “Alleen is dat makkelijker gezegd dan gedaan”, vertelt Veerle De Meyer. “Een studiebureau becijferde dat onze binnenstad meer dan 7.500 leveringen per week te verwerken krijgt. Dat is goed voor 4.598 transportbewegingen per week. Dat wil zeggen dat 10% van het verkeer in Mechelen goederenvervoer is. En dat zijn cijfers van voor de coronacrisis, intussen zijn door de groei van e-commerce deze leveringen exponentieel gestegen en zijn de B2B- en B2C-leveringen enkel maar blijven toenemen.”

Met het afsluiten van het convenant willen ze ervoor zorgen dat Mechelen een aangename, duurzame en bereikbare stad blijft. “Mechelen is een winkelstad en dat willen we absoluut blijven”, zegt Veerle De Meyer. “Onze handelaars en horeca zijn belangrijk, een duurzame en efficiënte stadsdistributie is dan ook noodzakelijk om de situatie voor hen leefbaar te houden. Daarom streven we in het centrum naar een vermindering van het aantal transportbewegingen, een vermindering van het aantal gereden kilometers, een reductie in CO2-emissie en een verbetering van de luchtkwaliteit. Dat doen we van bovenaf door beleid te formuleren met een rechtstreekse impact op het logistieke verkeer in de stad. Zo installeerden we bijvoorbeeld een autoluwe zone met tijdsvensters voor leveringen. Maar via overleg, communicatie en samenwerking proberen we ook van onderuit draagvlak en bewustzijn te creëren. Want de verandering moet vooral vanuit onszelf komen.”

ECOkoeriers

In het kader van het convenant duurzame en efficiënte stadslogistiek zijn er intussen al enkele projecten, vaak met Europese steun, opgezet. “Zo hebben we in het kader van het Europese Cyclelogistics Ahead project de ECOkoeriers opgericht”, licht Veerle De Meyer toe. “Zij opereren vanuit een cityhub in Mechelen-Noord, waar de logistieke partners hun pakjes kunnen afleveren. Vanuit die locatie verzorgen ze met cargofietsen de last mile naar handelaars in de stad. Uit onderzoek is gebleken dat tot 32% van de leveringen in de binnenstad met zo’n cargofietsen uitgevoerd kunnen worden. Op die manier kunnen goederen gebundeld worden en moet er ook geen rekening gehouden worden met de autoluwe tijdssloten. Ook kunnen de handelaars de cityhub gebruiken als opslagruimte, waardoor er meer ruimte in het centrum vrijkomt voor andere doeleinden. Daarom dat we vanuit het stadsbestuur een complementair project hebben opgezet. Met het project ‘Surflogh’ probeerden we onze handelaars warm te maken voor de ECOkoeriers. We lanceerden een communicatiecampagne en benaderden onze handelaars om gebruik te maken van hun dienstverlening. Als extra stimulans namen we gedurende de looptijd van het project de extra kosten voor de last mile voor onze rekening. Maar dat project kwam te vroeg. We konden zeer weinig handelaars overtuigen om gebruik te maken van de ECOkoeriers. Ondanks het argument dat we met dit systeem maandelijks honderden bestelwagens weghouden uit het centrum en we heel wat zero-emissie kilometers zouden rijden, stapten slechts drie handelaars in het project. Blijkbaar is er nog niet voldoende vertrouwen in de fietskoeriers en hun efficiëntie. We hebben daar dus nog een lange weg af te leggen, maar geven het concept zeker nog niet op.” Een ander project is opgezet samen met bpost. “Samen met bpost hebben we een Ecozone - een netwerk van pakjesautomaten - voor iedereen op wandel-en fietsafstand, in de postcode 2800 uitgerold”, vertelt Veerle De Meyer. “Pakjes moeten hierdoor niet meer op het thuisadres afgeleverd worden, maar gaan naar een automaat vlakbij. Op die manier vermijden we heel wat mislukte thuisleveringen, volgens studies goed voor 8% van de ritten. In dit project voorzien we ook voertuigen die geen CO2 uitstoten. Speciale elektrische ‘colibussen’ en cargofietsen zorgen voor een groene zero-emissie levering van brieven en pakjes in de volledige postcode 2800.”

Toekomst

Met behulp van al deze initiatieven wil stad Mechelen tegen 2030 de richtlijnen van de Europese Commissie voor een stadsdistributie met zero emissie waarmaken. “Die horizon is belangrijk”, besluit Veerle De Meyer. “Op die manier is er een doel waar we samen naartoe werken. Want dat hebben we vooral geleerd uit de projecten die we tot nu toe hebben opgezet: alleen als er voldoende draagvlak is en als er bij alle betrokken partijen een sense of urgency is, kunnen we succes hebben. We moeten ons allemaal samen engageren voor een meer duurzame en efficiënte stadsdistributie. Enkel op die manier zal onze stad ook in de toekomst voor iedereen bereikbaar blijven.” ■