BELEXA ADVOCATEN

Covid-19: wat als ik geen overmacht kan inroepen ?

A l’impossible nul n’est tenu. Maar wetgeving en rechtspraak bieden ook mogelijkheden wanneer de uitvoering van afspraken niet onmogelijk is, maar wel veel moeilijker…

PRINCIPE: AFSPRAKEN NAKOMEN

Het principe is eenvoudig: gemaakte afspraken moeten worden uitgevoerd. Overmacht vormt hierop een van de uitzonderingen, zodat een partij tijdelijk of definitief zijn verplichtingen niet moet nakomen. Een pandemie maakt niet per definitie overmacht uit.

OVERMACHT?

Om zich te kunnen beroepen op overmacht moeten enkele voorwaarden vervuld zijn, nl.: • De gebeurtenis moet ontoerekenbaar zijn, m.a.w. (i) onvoorzienbaar bij contractsluiting, (ii) onvermijdbaar voor de schuldenaar van de verplichting en (iii) de schuldenaar was nog niet in gebreke gesteld; • De gebeurtenis moet het ook onmogelijk maken om de verbintenis nog uit te voeren (tijdelijk of definitief). Is er enkel sprake van hinder, dan kan overmacht niet worden ingeroepen. Een verplichte sluiting van de handelszaak, opgelegd door de overheid, kan daarentegen wel een voldoende argument zijn om te stellen dat bepaalde verbintenissen nog onmogelijk kunnen worden uitgevoerd.

GEVOLGEN

Wanneer het voorwerp van de overeenkomst niet meer kan worden uitgevoerd (door overmacht), gaat de schuldenaar van die verplichting vrijuit. Ondanks de niet-nakoming van de verplichting, moet hij ook geen schadevergoeding betalen. Wordt een restaurant van overheidswege verplicht gesloten, dan kan dat restaurant nog onmogelijk de klanten die een tafel hadden gereserveerd, dienen. Men aanvaardt in de regel ook dat de medecontractant dan evenmin verplicht is om zijn verplichting na te komen. De klant van datzelfde restaurant, moet dus ook de restauranthouder niet betalen en zou eventuele voorschotten kunnen terugvorderen.

Niet alle situaties zijn zo duidelijk en vaak is er geen sprake van overmacht of slechts van tijdelijke overmacht. Handelszaken die moeten sluiten, kunnen toegezegde leveringen dikwijls ook op andere manier organiseren, toeleveringen worden vertraagd maar worden uiteindelijk wel geleverd, etc. Omwille van de pandemie zal u zich op basis van overmacht ook niet kunnen bevrijden van de verplichting tot betaling van een geldsom. Het geldverkeer is immers niet verstoord door de pandemie.

UITVOERING TE GOEDER TROUW, RECHTSMISBRUIK

Afspraken moeten steeds te goeder trouw worden uitgevoerd. Indien een partij in uitzonderlijke omstandigheden toch de uitvoering van de afspraken zou vragen, en voorstellen tot beperking van de schade weigert, kan een rechter oordelen dat die schuldeiser niet correct heeft gehandeld. Die fout kan door de rechtbank worden hersteld middels een schadevergoeding of integrale bevrijding van de schuldenaar.

UITSTEL VAN BETALING

Weigert uw schuldeiser in te gaan op uw voorstel van uitstel van betaling of in te gaan op een redelijk afbetalingsplan, dan kan de rechter u dit toestaan. Wel moet u daartoe zelf initiatief nemen en dit aanvragen. Daarbij zal zeker rekening gehouden worden met de uitzonderlijke omstandigheden verbonden aan de huidige pandemie. Deze mogelijkheid staat los van de zgn. gerechtelijke reorganisaties (wco’s), die uiteraard ook een optie kunnen zijn.

BIJZONDERE WETGEVING OF INTERNATIONALE VERDRAGEN

Bepaalde nationale of internationale wetgeving, zoals de Wet Overheidsopdrachten en het Weens Koopverdrag (internationale koop-verkoop van roerende goederen), regelt de gevolgen van overmacht.

IMPREVISIECLAUSULE

Covid-19, en elke crisis, herinnert ons ook steeds weer aan de mogelijkheid van partijen om een imprevisieclausule in elk contract op te nemen. In zo’n clausule bepalen partijen dat zij hun contract zullen heronderhandelen bij een onvoorziene gebeurtenis die een ernstige impact heeft op de uitvoering van de overeenkomst voor één van de partijen. Zij kunnen ook voorzien in de mogelijkheid tot beëindiging wanneer dergelijke gebeurtenis zich voordoet. Een goede overeenkomst, die vooruitziend is, lost veel zaken preventief op.

Benoit Beele, Managing Partner

Kwaliteitsvolle juridische ondersteuning.

De kracht van uw zaak.

advies | overeenkomsten | geschillenoplossing

DOS SIER — Milieu & energie

Camille Dekie (Ardo) over het project F2AGRI, dat gezuiverd afvalwater via een ondergronds leidingnetwerk verdeelt.

50 landbouwers gebruiken afvalwater van Ardo

Diepvriesbedrijf Ardo werkt op zijn manier aan een beter milieu. Het doet dat via het project F2AGRI, wat staat voor ‘effluent to agriculture’. Daarbij wordt gezuiverd afvalwater vanuit de industrie ook ter beschikking gesteld voor irrigatie in de land- en tuinbouw. Het gezuiverd afvalwater van Ardo wordt in een bekken gestockeerd en vervolgens via een ondergronds leidingnetwerk verdeeld naar omliggende West-Vlaamse velden.

Je zal de landbouwgemeenschap in West-Vlaanderen niet snel horen klagen over voedingsbedrijf Ardo. En ook het omgekeerde is waar. Partners in cultuur zijn het die zorgen voor een win-win. Ardo is al een leven lang en in belangrijke mate afhankelijk van de toevoer van verse groenten uit de landbouwbedrijven. Omgekeerd zijn de boeren wat blij een grote afnemer te vinden in eigen regio.

Beide partijen hebben ook iets met water. In het productieproces van Ardo is het een onmisbare schakel en idem dito voor de irrigatie op de velden. Het bracht Ardo op het lumineuze idee om het gebruikte water te recycleren, zodat ook de landbouwers er gebruik kunnen van maken. Een gesloten cirkel met niets dan voordelen. “De familie Haspeslagh broedde al jaren op dat idee, maar het moest natuurlijk ook betaalbaar zijn”, aldus Camille Dekie, bij Ardo coördinator duurzaamheid en energie. “In 2018 was het zover middels een tripartite: Ardo investeerde in een waterbekken met een capaciteit van 150.000 kubiek, de landbouwcoöperatieve Inero financierde in het leidingnetwerk en daar bovenop kwam nog eens steun van Europa via het zogenaamde Interregfonds.” Inero werd al opgericht in 2017. 50 landbouwers van de streek verenigden zich daarin.

Verdeelsleutel via app

Vorige droge zomer werd voor het eerst de kraan opengezet (de leidingen liggen zowat één meter onder de grond) en werden landbouwgronden voor het eerst beregend met het gezuiverde afvalwater van Ardo. Het leidingnetwerk is in totaal 25 kilometer lang en ligt verspreid over 500 hectare landbouwpercelen. Er zijn 150 waterafnamepunten. De 50 vennoten van de landbouwcoöperatie Inero CV kunnen op hun respectievelijke hydranten hun beregeningsinstallatie aansluiten.

Het leidingnetwerk staat op een druk van 10 bar, dus beregenen wordt simpel: aankoppelen, kraan openen en irrigeren maar. Vandaag maken 50 landbouwers gebruik van gezuiverd afvalwater voor de beregening van hun gewassen. “Via een app kunnen de landbouwers een timeslot boeken en hun bestelling plaatsen in functie van het aantal hectare dat ze bewerken”, aldus Camille Dekie. “Het is een systeem dat voor alle partijen grote voldoening schenkt. We krijgen alleen maar positieve reacties.”

Om de beschikbare 150.000 m³ gezuiverd afvalwater correct te verdelen onder de vennoten, werd een waterverdeelstrategie opgesteld. Kort samengevat bestaat de waterprijs uit een deelprijs

“We investeerden in een waterbekken van 150.000 kubiek.” — Camille Dekie

om een bepaalde hoeveelheid water voor een landbouwer te reserveren en een deelprijs voor de hoeveelheid water die effectief werd verbruikt. Om een watergift te kunnen reserveren, werd door Inagro een irrigatieapplicatie ontwikkeld. Daarnaast is er ook een ‘watermeester’ in dienst die de goede werking van het irrigatienetwerk overziet tijdens het irrigatieseizoen. “Bij een droog seizoen zal het aanbod logischerwijs sneller worden opgebruikt", aldus Camille Dekie.

Met steun van Europa

Het project kon rekenen op steun van de EU en op interesse van de Ugent, die er wil op voortbouwen. Het hele project met de noemer F2AGRI werd medegefinancierd binnen het Interreg V-programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Het project wordt gecoördineerd door Vlakwa, sinds het ontstaan van het idee tot nu.

Het waterwinningsproject van Ardo bewijst in elk geval haar grote nut. “Het is de bedoeling om binnen een periode van 2 tot 3 jaar alles te evalueren op zijn waarde”, besluit Camille Dekie. “Het ligt binnen de lijn van de verwachtingen dat nog meer landbouwbedrijven dan de huidige 50 interesse zullen hebben. Bij mijn weten is ons project ook nog altijd uniek en exclusief, zeker op die schaal.” (KC - Foto Kurt)

ONDER NEMERS

Adverteer in een van de volgende themadossiers en zet uw bedrijf in de spotlights

456 zonnepanelen Installatie/125.4 kWp

Bereik de juiste doelgroep voor uw bedrijf

editie 10

editie 11

editie 12

Leasing

Automatisatie & robotica

Startersspecial

Meer info? 056 26 13 80 | pubmateriaal@voka.be

058/59 39 50 inf o@esegroup.be Uw Specialist powered by in zonnepanelen

.solar .smart .roof .service

Daikin warmtepompen voor een duurzame toekomst