UITGEVER
DIRECTEUR Tim Voncken HOOFDREDACTEUR Frank Seuntjens VASTE MEDEWERKERS Rob Bauer, Sandra Israel, Yvonne van Marcke, Ruben L. Oppenheimer, Kim Stienen, Gwen Teo, Frank Trübisch en Mieke Winants INSTUREN KOPIJ/AGENDATIPS Deadline uitgave december: woensdag 20 november 18.00 uur E-mail: info@vonti.nl Telefoon: 045-8888273 Postadres: Postbus 4841 6401 JN Heerlen
Artistieke ‘dubbelklapper’ jubilerend duo René Shuman & Angel-Eye vormen ondertussen alweer tien jaar een muzikaal duo. Dat vieren ze met een jubileum-cd en een jubileumconcert. Voor de opnames van het schijfje togen ze naar Nashville, Tennessee. Voor hun show kozen ze voor een locatie dichterbij huis: de Rodahal in Kerkrade. Op zaterdag 7 december is het zover. Dan laat het inmiddels ook getrouwde stel de officiële cddoop harmonieus samenvallen met het concert. Ze kijken er al reikhalzend naar uit en beloven het publiek een onvergetelijke avond. Pagina 20/21
Ode aan het dialect
De volgende uitgave is verkrijgbaar in de eerste week van december
Ze stond aan de wieg van de stichting Dialect- en Cultuuronderwijs Limburg. Schrijfster/dichteres Leonie Robroek (52) is dan ook een fervent voorvechtster van het plat. In het rijk geïllustreerde ‘Aap-bisZjwaam’ beschrijft ze bijna 200 leesplankjes met voornamelijk dialectwoorden. Tegelijkertijd met het boek presenteerde Robroek ook een placemat met Limburgse scheldwoorden.
ADVERTENTIEVERKOOP Ronald Schleepen: (+31) 06-51323706 Tim Voncken: (+31) 045-8888273 Telefoon kantoor: (+31) 045-8888273 E-mail: info@vonti.nl Postadres: Postbus 4841 6401 JN Heerlen WEBSITE MYPC Heerlen VORMGEVING Rob van Hugten
Pagina 8/9
Nieuwe aanpak staar De Universiteitskliniek voor Oogheelkunde van het Maastricht UMC+ gaat staaroperaties verrichten volgens een revolutionaire lasertechniek. Dankzij deze nieuwe methode kunnen in de ooglens perfect ronde incisies worden gemaakt. De operaties verlopen volledig geautomatiseerd en zijn volgens de specialisten niet alleen nauwkeuriger, maar ook veiliger.
DRUK Drukkerij Cartim (België)
Veel leesplezier.
Pagina 25
DISTRIBUTIE Mediabureau Vonti
Frank Seuntjens
Word lid van Limburg Plus Voor € 17,50 ontvangt u een jaar lang Limburg Plus (11 edities) thuis en krijgt u voorrang plus korting op evenementen van dit blad. Mail uw naam en adresgegevens naar info@vonti.nl o.v.v. ‘Lid worden’ of bel: 045-8888273
INHOUDSOPGAVE
INTERNET www.limburgplus.nl Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade die mogelijk wordt geleden door informatie uit dit met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengestelde blad.
5 Geld & Recht 11 Cartoon Ruben L. Oppenheimer 13 Fashion-fotoshoot 14 Het Fitte Brein 15 Lezersreis naar Mediapark Hilversum 17 De dood is geen taboe meer 19 Showroom Nostalgia, Rechtdoorzee 23 Een beboterd hoofd met een aangenaaid oor 27 Lezerspanel
Jaargang 4 • Nr. 9 • November 2013 29 Puzzelpagina 33 Column hoofdredacteur, boekenrubriek, YAKA African Art 34/35 Met een Saab naar de ‘schoonheidsspecialist’ 36 Kerstmiddag Limburg Plus 37 Toscaanse lunch, Avonturenland en Mantelzorgmakelaar
www.limburgplus.nl ►
3
Sparen bij de tandarts
De Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Tandheelkunde (NMT) heeft een nieuwe methode bedacht om de tandartsrekening te betalen: Ixorg. Via dit systeem kan de patiënt bij de tandarts een eigen budget opbouwen waarmee hij of zij in de toekomst tandheelkundige ingrepen kan bekostigen. Ixorg is geen tandartsverzekering waarbij een risico wordt afgedekt, maar een vorm van sparen. Het gespaarde budget blijft eigendom van de patiënt, ook als het niet wordt benut. Daarnaast is schade aan het gebit bij een calamiteit volledig gedekt tot een bedrag van 10.000 euro. De kosten voor de dienstverlening van Ixorg en de calamiteitenverzekering bedragen 4, 85 euro per maand. Daar bovenop komt de bijdrage die wordt gereserveerd voor het persoonlijke budget. De hoogte van deze bijdrage bepaalt de patiënt samen met de tandarts.
Dekkingsgraad boven ondergrens
De gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen is gestegen naar 107 procent. Dat is twee procent hoger dan de minimale dekkingsgraad. Een percentage van 105 is voor een pensioenfonds de ondergrens om aan al zijn huidige en toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen. Het is voor het eerst sinds mei van dit jaar dat de pensioenbarometer van risicoadviseur Aon Hewitt weer een stand heeft bereikt die boven het minimum ligt. De gemiddelde dekkingsgraad nam in een maand met 3 procent toe. Dat is voor de helft te danken aan de driemaandse rekenrente die in september hoger was. Alleen al daardoor steeg de gemiddelde dekkingsgraad met 1.5 procent. Aon Hewitt waarschuwt trouwens meteen voor al te veel optimisme. Omdat de actuele marktrente alweer is gedaald, kan de opleving van tijdelijke aard zijn.
bronnen NMT, RIVM, Proud to be a Senior tekst Frank Seuntjens
Lange wachttijden ouderen
Bij medisch specialisten die veel ouderen behandelen, gelden vaak zeer lange wachtlijsten. Dit blijkt uit cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). De norm van vier weken wordt meestal bij lange na niet gehaald. Wie een afspraak wil maken voor een behandeling bij de polikliniek van anesthesiologie (pijnbestrijding), oogheelkunde, reumatologie of revalidatiegeneeskunde moet rekening houden met wachttijden die in sommige ziekenhuizen kunnen oplopen tot een half jaar. Gemiddeld werd een wachttijd van elf weken gemeten. Volgens de orde van specialisten zijn de wachtlijsten het gevolg van enerzijds nieuwe behandelingen en anderzijds het groeiende aantal ouderen. Het RIVM benadrukt wel dat de wachttijden niet gelden voor acute zorg. Wie met spoed hulp nodig heeft, kan over het algemeen nog altijd direct in het ziekenhuis terecht.
Meer meldingen zorgfraude
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft in de eerste zes maanden van 2013 al meer meldingen (1177) van patiënten gekregen over mogelijke misstanden in de zorg dan over het hele vorige jaar (1058). Mensen trekken steeds vaker aan de bel omdat ze de ontvangen nota niet vertrouwen. Bijna vijftig procent van de meldingen heeft betrekking op mogelijke ‘upcoding’: het voor een behandeling meer in rekening brengen dan op basis van de geleverde zorg terecht is. De NZa voert sinds enkele maanden het beheer over het verzamelpunt fraude. Behalve vragen van particulieren worden daar ook door zorgverzekeraars en diverse opsporingsdiensten aangedragen verdachte rekeningen geregistreerd. De NZa gaat de komende tijd een diepgaand onderzoek instellen naar de omvang van de zorgfraude. De eerste voorlopige resultaten worden in december verwacht.
www.limburgplus.nl ►
5
Camping de Watertoren
ideale uitvalsbasis
Camping de Watertoren in Landgraaf (ANWB****) is rustig gelegen en beschikt over ruime plaatsen op gezellige veldjes. Verspreid over de camping staan diverse speeltoestellen. Ook is er een openluchtzwembad. In de zomervakantie is er een recreatieteam aanwezig. De camping is ideaal voor gezinnen met jonge kinderen en natuurliefhebbers. U kunt met de tent, caravan en ook met uw camper bij ons terecht. De camping ligt aan de rand van een groot bosgebied nabij de Duitse grens. Er zijn verschillende fiets- en wandelroutes. U kunt van start gaan op de camping. Ook hebben wij stacaravans en chalets te huur. De chalets verhuren wij het gehele jaar door. Heeft u een verbouwing, komt er familie op bezoek en heeft u zelf niet voldoende slaapruimte of wilt u gewoon even een weekendje of weekje weg? U kunt bij ons al vanaf 1 nacht een chalet huren. Het kopen van een chalet op een huurkavel is ook mogelijk. De camping ligt op slechts 6 kilometer van Wereldtuinen Mondo Verde, Snowworld Landgraaf en Gaiazoo Kerkrade. Ook de steden Aken, Heerlen, Valkenburg en Maastricht zijn gemakkelijk bereikbaar. NS-station Landgraaf is vlakbij. NIEUW: U kunt bij ons een bed & breakfast-chalet huren voor 1 of 2 nachten inclusief lekker ontbijt.
Voor meer informatie: Camping de Watertoren Fam. Van Diepenbeek Kerkveldweg 1, 6374 LE Landgraaf Tel.: 045-5321747 www.campingdewatertoren.nl info@campingdewatertoren.nl
‘Ouw banaan, kumpke,
tutebulles, kukeskop!’
Met de uitgave van een lijvig boek over leesplankjes en een placemat met sappige scheldwoorden van eigen bodem blijft de stichting Dialect- en Cultuuronderwijs Limburg aan de weg timmeren. Drijvende kracht achter deze initiatieven ‘ter behoud van het plat’ is de grondlegster van de stichting: schrijfster en dichteres Leonie Robroek (52).
In het rijk geïllustreerde boek ‘Aap-bis-Zjwaam’ beschrijft Leonie Robroek haar privéverzameling van zo’n 200 leesplankjes. Op een enkel exemplaar uit het buitenland na stammen ze allemaal uit Nederlandse provincies waar het dialect nog in ere wordt gehouden, zoals uiteraard haar geliefde Limburg. Want Robroek draagt het plat een bijzonder warm hart toe. “Zoals Greenpeace zich inzet voor het milieu, zo vecht onze stichting voor de instandhouding van het dialect.” Het is niet dat Robroek vreest dat er ooit een dag komt dat er in deze provincie geen plat meer wordt gesproken. “Dat zal niet gebeuren.” Maar het dialect takelt volgens haar wel langzaam maar zeker af. “Er is helaas al veel verloren gegaan.” Het doet haar bijvoorbeeld pijn dat typische dialectwoorden als ‘poor’ en ‘gezet’ inmiddels al heel vaak zijn ‘verhollandst’ tot gewoon ‘prei’ en ‘krant’. En dat terwijl het Nederlands volgens Robroek in feite ook niet meer is dan een verheven Vlaams dialect. “Wij passen ons altijd maar aan”, verzucht ze.
Nostalgie
Terug naar de dialectleesplankjes. Alleen al in Limburg zijn er op dit moment 64 verschillende versies in omloop. Dikwijls bevatten ze woorden die ondertussen in de vergetelheid zijn geraakt. Robroek: “Sommige leesplankjes zijn echt bedoeld als leermiddel bij geschiedenis- of heemkundeles. Maar vaak zijn ze ook ontstaan uit pure nostalgie of voor de ‘joeks’.” Het gros van haar collectie is
trouwens nog tot en met woensdag 27 november te zien in bibliotheek Bibliorura in Roermond. Robroek is ook de schrijfster van de Limburgse scheldwoordenboeken ‘Tru Ruezel en Betje Sjravel’ en ‘Nondetonnaer! Tru!’. Dat heeft behalve tot haar naslagwerk over leesplankjes ook geleid tot de presentatie van een placemat met een selectie van niet al te grievende beschimpingen. Voor de ware Limburger is dit ‘aetmetje’ een regelrecht hebbeding. En dat geldt in feite ook voor mensen die het dialect niet machtig zijn. Alle scheldwoorden worden op dezelfde placemat namelijk keurig vertaald in het ‘Hollands’. tekst Frank Seuntjens Het boek ‘Aap-bis-Zjwaam’ (Leon van Dorp Uitgeverij) kost in de boekhandel €34,95. De placemat is à €5,95 verkrijgbaar bij onder meer de VVV. Voor meer informatie: 045-5740679. Info@ichkalplat.nl www.lvd-u.nl Expositie Bibliorura Neerstraat 11-13 6041 KA Roermond Tel: 0475 519000
www.limburgplus.nl ►
9
Zwarte P. Het vervelende aan de jaarlijks heviger terugkerende soap rond de etnische achtergrond van het personeel van de Goedheiligman is dat ik er - net als van de pepernoten die al eind augustus in de schappen liggen - kotsmisselijk van word en er eigenlijk niets over wil denken, zeggen of tekenen. Maar hoe langer een non-item in de media doormoddert (kickboksers, voetbalvrouwen, niet-bestaande kindervrienden), hoe moeilijker het voor mij wordt om het onderwerp te negeren. Ik was er dit jaar vroeg bij, door in mijn wekelijkse bijdrage aan het radioprogramma van Frits Spits al afstand te nemen van beide kampen die elkaar met een sektarisch fanatisme bestrijden waar ze in Syrië nog een puntje aan kunnen zuigen. Ik was benaderd door een anti-Pietencomité met de vraag of ik een alternatieve Piet zou willen tekenen. NEE! Ga weg! Kssssst!!! Maar ook van het ‘rot-op-naar-je-eigen-landkamp’ (dat zeggen ze trouwens dan weer gek genoeg niet tegen de bisschop van Myra) moet ik niets hebben. Ieder land krijgt het trauma dat het verdient, maar laat mij er alsjeblieft buiten. En ondertussen maak ik dan dus toch - zucht - maar weer een paar cartoons over het onderwerp dat ik dit jaar zo graag links had laten liggen. Mijn persoonlijke mening over Zwarte P. (naam bij de redactie bekend) doet er inmiddels eigenlijk helemaal niet meer toe. Net zomin als de mening van de columnist, cabaretier, politicus, welzijnswerker, beroepsracist, schadeclaimer, blauwhelm, antropoloog of Mia op de hoek er nog toe doet. Nederland anno 2013 is een treurig achterhoedelandje geworden dat zich in hoog tempo, maar met de regelmaat van een Zwitsers uurwerk hijgend van hype’je naar hype’je sleurt. Als het ene onderwerpje uitvoerig bij “De Wereld Draait Pauw en Witteman Door” aan tafel is uitgemolken, trekt de karavaan (ik twijfelde even over
het woord freak-show), gevolgd door een roedel blaffende zwerfhonden verder naar het volgende not-item. Er is altijd wel weer iemand te vinden die zich ergens gekwetst door voelt of druk om maakt en als we daar dan met zijn allen wat van gaan vinden hoeven we ons wéér een week niet met echte problemen bezig te houden. En ik mag er dan weer - met steeds groter wordende tegenzin - een paar plaatjes over tekenen. tekst Ruben L. Oppenheimer
www.limburgplus.nl ►
11
“Bewegen, denksport en kauwen: je wordt slimmer en minder snel dement”
Met groot succes organiseerde de Academische Werkplaats Ouderenzorg Zuid-Limburg o.l.v. Jan Hamers, voor het eerst een publiekslezing. Sprekers waren Ard Schenk, Dick Swaab en Erik Scherder. Na een leven lang onderzoek naar de werking van het menselijk brein is Swaab dé autoriteit. Door mensen met dementie meer licht te geven in hun leefomgeving wordt het dag- en nachtritme verbeterd. Hij liet aan de hand van wetenschappelijk bewijsmateriaal zien dat het heel belangrijk is om op verschillende leeftijden je hersens te blijven prikkelen en interesses te houden. Denksport beschermt het brein tegen ouderdom. Volgens hem is de denksport veel veiliger en wordt u hier ook gezond ouder mee. Zo prikkelt schaken de hersenen en blijkt dat mensen met een hoger IQ langer leven. Swaab: ‘Toch kunt u beter nadenken door voldoende beweging en beschermt sport tegen ziekten die het brein kunnen schaden. Zo is het brein nodig voor beweging en is beweging nodig voor een optimale breinfunctie.’
Bewegen en kauwen zijn breinoppeppers
Vlnr. Erik Scherer, Dick Swaab, Jan Hamers en Ard Schenk.
Rust roest: train lichaam en geest
Op inspirerende wijze vertelde en toonde oud-schaatskampioen en fysiotherapeut Ard Schenk (70) dat gezond en fit blijven tot op hoge leeftijd in deze tijd niet zo vanzelfsprekend is. Schenk: ‘Het probleem zit in onze leefstijl, we bewegen te weinig en eten te veel. Dat heeft allerlei ziekten tot gevolg.’ Na zijn schaatscarrière kwam hij kilo’s aan wat uiteindelijk leidde tot een herseninfarct. ‘Het lichaam gaf me signalen. Ik kreeg last van vermoeidheid, pijnklachten en stijfheid. Ik luisterde daar niet naar en kreeg een herseninfarct.’ Hij benadrukt dat balans tussen in- en ontspanning en dag- en nachtritme zo belangrijk zijn. ‘De oplossing is een andere manier van leven. Daarvoor is het nooit te laat. Iedereen die in de tweede helft van zijn leven zit kan fit worden en blijven. Motivatie is belangrijk om er iets aan te doen. Investeer in je lijf want het loont. Je krijgt meer energie, kunt meer en leeft langer’, weet de ervaren Schenk. In zijn boek “Je tweede jeugd begint nu” legt hij in drie stappen uit hoe dit vrijer leven bereikt kan worden.
Actiever brein: prikkel je hersenen
Hersenonderzoeker professor Dick Swaab, bekend van het boek “Wij zijn ons brein”, had andere tips om het brein te bewegen. Om hersenen te activeren, hoeft u volgens Swaab niet altijd zelf in actie te komen. ‘Je brein ziet beweging en doet dit na. Door na-apen kun je je brein bewegen zonder je lichaam te bewegen’, aldus Swaab. Hij benadrukte dat topsport zelfs ongezond kan zijn en liet voorbeelden zien dat sport gevaarlijk kan zijn met risico’s op hersenbeschadiging bij boksen, voetbal en marathon.
Op bevlogen wijze vertelde professor Scherder verrassende dingen over wat bewegen nog meer voor een mens doet. Het zorgt namelijk ook voor een goede doorbloeding van de hersenen en dat helpt het brein fit te houden. Slechts 7,5% van de mensen realiseert zich dat dagelijks bewegen effect heeft op het geheugen. We worden steeds luier. Maar 30% haalt de beweegnorm van elke dag minimaal een half uur matig intensief bewegen. Lichamelijke inactiviteit is momenteel de vierde doodsoorzaak wereldwijd. Onvoldoende beweging heeft een verband met diabetes, hoge bloeddruk en overgewicht die op hun beurt een schadelijk effect hebben op de doorbloeding van de hersenen. Het brein wordt net zoals de rest van het lichaam fitter en sterker door te sporten. Alleen al door te kauwen, verbetert de doorbloeding van de hersenen en daarmee het geheugen, vertelde de hersenonderzoeker.
Onderzoek naar beweging in Limburgse ouderenzorg
Professor Jan Hamers, voorzitter van de Academische Werkplaats Ouderenzorg, kondigde een omvangrijk onderzoek aan naar het inpassen van beweging in de dagelijkse zorg voor ouderen. Daarbij wordt nagegaan of de zelfredzaamheid van ouderen in een kwetsbare positie kan worden verbeterd. Dat onderzoek sluit naadloos aan bij de boodschap van de sprekers van de publieksdag. De Academische Werkplaats Ouderenzorg Zuid-Limburg is een samenwerking tussen MeanderGroep Zuid-Limburg, Sevagram, Vivre, Cicero Zorggroep, Orbis Medisch en Zorgconcern, Zuyd Hogeschool en de Universiteit Maastricht. Meer informatie:
www.academischewerkplaatsouderenzorg.nl tekst Mariëlle Houben
De dood is geen taboe meer
Afscheid nemen van een overleden dierbare op een manier waarop hij of zij het ook gewild zou hebben is anno 2013 niet alleen bespreekbaar, maar ook mogelijk. Uitvaartondernemers Marc Moors en Ger Rademakers zijn dagelijks in de weer om nabestaanden te adviseren, helpen en optimaal bij te staan bij het regelen van de uitvaart en het verwerken van een groot verlies.
Een écht persoonlijke uitvaart, dat is wat Marc Moors, eigenaar van Uitvaartstudio, nabestaanden gunt. Een unieke uitvaart verzorgen met betrokkenheid, transparantie, keuzevrijheid en tegen een eerlijke prijs – het kan. “Mensen hebben vaak geen idee van de mogelijkheden en zijn gewend aan standaard pakketten. Bij Uitvaartstudio wordt een uitvaart uniek en persoonlijk door de vrijheid van keuze. Door goed te luisteren komen we tot een locatie die past bij de overledene, een rouwkaart die een passie weergeeft, een gepersonaliseerde kist of bijzonder vervoer.” Wie denkt dat een unieke, persoonlijke uitvaart uitsluitend is weggelegd voor families met een hoog bestedingsbudget, heeft het mis: “Bijzondere locaties hoeven niet duurder te zijn dan een aula van een crematorium, integendeel, het is vaak zelfs goedkoper”. Zo vond Marc Moors ook een bijzondere oplossing voor gezin met een ontoereikende polis. “De overledene hield van Frankrijk en zijn typische zonnebloemvelden.
Ger Rademakers is gespecialiseerd in uitvaarten voor families met een smalle beurs. Onder de noemer Uitvaart Limburg – onderdeel van Uitvaartcentrum Smeets – is hij het aanspreekpunt voor complete pakketten. “Ik kom geregeld bij mensen zonder uitvaartverzekering of een oude, nooit aangepaste polis. Ik probeer in die situaties altijd een passende oplossing te vinden, waarbij ik ervoor waak dat er, als gevolg van de emoties van dat moment, geen onbewuste keuzes worden gemaakt met achteraf (te) grote financiële gevolgen. Gelukkig wordt er steeds vaker openlijk gesproken over hoe iemand graag zijn of haar afscheid geregeld ziet, de dood is geen taboe meer.” Een complete crematie is al mogelijk vanaf 2.150 euro. Daarin zitten onder meer de verzorging van
Op de rouwkaart vroegen we daarom iedereen om een zonnebloem mee te nemen. Tijdens de dienst was de kist overladen met een zonnebloemenzee. Ontroerend, respectvol en zo passend.” Opmerkelijk zijn dan ook de reacties van de nabestaanden. U vindt ze op de website van Uitvaarstudio. Bij Uitvaartstudio zijn er geen beperkingen of standaard pakketten waarin nabestaanden gebonden zijn aan verplichte afname van producten, diensten of locaties. Iedereen kan bij Uitvaartstudio terecht, ongeacht of en waar men verzekerd is. Dankzij de kleinschaligheid, de onafhankelijkheid en een uitgebreid netwerk is Uitvaartstudio in staat een unieke uitvaart te bieden. Een persoonlijke uitvaart, afgestemd op het beschikbare budget. Website: www.uitvaartstudio.com Telefoon: 043-852 3 258 of 06-412 860 44
de overledene, vijftig rouwbrieven inclusief verzending, rouwbezoek, uitvaartkist en persoonlijke begeleiding. “Families kunnen kiezen voor een crematie met of zonder plechtigheid of een begrafenis op maat. Ik bied duidelijke en goed verzorgde pakketten aan, zonder bijkomende kosten achteraf, waarbij ook een persoonlijke noot mogelijk is. Onze pakketten staan duidelijk omschreven op onze website. Een compleet verzorgde uitvaart is zeker niet altijd prijziger dan vooraf wordt gedacht.” Website: www.uitvaartlimburg.nl Telefoon: 045-40 090 02 of 043-60 900 55
www.limburgplus.nl ►
17
In Showroom Nostalgia worden telkens twee auto’s in de etalage gezet die over het algemeen al lang en breed uit het dagelijkse straatbeeld zijn verdwenen. In deze aflevering de Lloyd Arabella en de Alfa Romeo Alfetta. Lloyd Arabella (‘59-’63) De ondertussen allang van het toneel verdwenen vrachtwagenfabrikant Lloyd dacht extra van het Wirtschaftswunder mee te kunnen profiteren door zich ook op de productie van personenauto’s te storten. Dat resulteerde in 1950 in de eerste ‘Kleinwagen’. Maar omdat de welvaart maar bleef stijgen besloot Lloyd het ook eens in het wat hogere segment te proberen. Het werd een middenklasser: de in recordtempo ontwikkelde Arabella. De auto was gezegend met een ongekend elegante carrosserie en bood voor zijn klasse veel ruimte. Toch kon de Arabella de concurrentieslag met onder meer de Volkswagen Kever en de Ford 12M niet winnen. Dit kwam vooral door tal van kinderziektes. Die waren het rechtstreekse gevolg van de zeer korte ontwikkelingstijd. Bovendien werd ontdekt dat de kostprijs van de Arabella verkeerd was berekend. Op elk verkocht exemplaar legde de fabriek 600 mark toe. Borgward -een ander verdwenen Duits automerk- schoot nog wel te hulp, maar toen was het al te laat.
Alfa Romeo Alfetta (‘72-’84) Alfa Romeo noemde deze auto niet voor niets Alfetta. De naam was een eerbetoon aan de gelijknamige Formule 1-racewagens waarmee de Italianen begin jaren vijftig van de vorige eeuw wereldkampioen werden. Net als bij deze bolides waren bij de Alfetta versnellingsbak en koppeling met het differentieel samengebouwd in de achteras. Dat leverde een fantastische gewichtsverdeling op (voor 51 procent, achter 49 procent). Helaas liet de nauwkeurigheid van de schakelbak in de dagelijkse praktijk nogal te wensen over. De Alfetta werd wel alom geroemd vanwege zijn lichte besturing, prima zitpositie en rijcomfort. De auto was in eerste instantie alleen leverbaar met een hoogtoerige 1.8-motor. Later verscheen er ook een versie met een 1.6-blok. Deze Alfetta was minder uitbundig uitgerust en had enkele in plaats van dubbele koplampen. Topmodel was de in 1982 geïntroduceerde Quadrifoglio Oro, die beschikte over een injectiemotor, elektronische ontsteking en variabele kleptiming. Dit scheurijzer trok de klinkers uit de straat.
Nederland verzekeringsland We hebben een inboedelverzekering, aansprakelijkheidsverzekering, ziektekostenverzekering, opstalverzekering, ongevallenverzekering, reisverzekering, glasverzekering, levensverzekering, kapitaalverzekering, motorrijtuigenverzekering, dierenkostenverzekering, kredietverzekering, rechtsbijstandsverzekering etc. De meesten van ons zijn oververzekerd. Verzekeringsmaatschappijenlokken ons met mooie verhalen en ogenschijnlijk lage premies en we trappen er elke keer weer in. Hoe anders is het als we een beroep doen op onze verzekering. Het antwoord luidt dan meestal: ‘Dat valt niet onder de dekking.’ Die verdomde kleine lettertjes! Alsof u de algemene en de bijzondere polisvoorwaarden, die al gauw zo’n 12 pagina’s beslaan, nauwkeurig heeft doorgenomen. Maar u wordt er wel door de verzekeringsmaatschappij op afgerekend. De laatste jaren hebben enkele cliënten van mij een procedure gewonnen tegen een verzekeringsmaatschappij over de uitleg van de polisvoorwaarden, zij het dat ze een lange adem nodig hadden. Het ging steeds om een kredietverzekering. Mensen sluiten leningen af bij een bank en daarbij ook een kredietverzekering bij een verzekeringsmaatschappij. Bij ziekte, arbeidsongeschiktheid of onvrijwillige werkloosheid betaalt de verzekering dan de restschuld of de aflossingstermijnen. Maar in deze gevallen beriep de verzekeringsmaatschappij zich
er telkens op dat de ziekte al bestond op het moment van het aangaan van de verzekering, althans dat men zich eigenlijk onder behandeling had moeten stellen in de twaalf maanden voorafgaand aan de verzekering. De betreffende verzekerden hadden weliswaar wat klachten voor het afsluiten van de verzekering, maar geen behandeling nodig gehad en altijd gewoon hun werk kunnen verrichten. Gelukkig legde de rechter de polisvoorwaarden uit in het voordeel van de verzekerden. De verzekeringsmaatschappij moest uitkeren. Wat is de moraal van dit verhaal? Wees kritisch voordat u een verzekering aangaat. Laat u adviseren door een betrouwbare verzekeringsadviseur. Of zoek een goede advocaat en maak met hem/haar een prettige kostenafspraak. U bent dan misschien wat duurder uit, maar krijgt veel betere rechtshulp. En dat laatste gun ik u van harte.
Rob Luijten Heeft u vragen over juridische kwesties? Mail naar r.luijten@luijtenadvocaten.nl
www.limburgplus.nl ►
19
René Shuman was nog maar een jongen van 17 toen hij plotsklaps een landelijke beroemdheid werd. Met een geweldige vertolking van Elvis Presley werd hij tweede in de Soundmixshow van Hennie Huisman. Menig televisiekijker vond destijds trouwens dat hij en niemand anders de eerste prijs had verdiend. Zelf heeft René Shuman daar nooit onder geleden. “Ik denk dat het juist goed voor me was, die tweede plaats. Dan moet je toch altijd een stapje meer zetten om er te komen dan de nummer één.” Maar ook als niet-winnaar kreeg de zanger en gitaarvirtuoos meteen een platencontract. Op de albums die dat opleverde, stonden vreemd genoeg geen nummers van Elvis Presley, met wie het Nederlandse publiek hem toch associeerde. “De platenmaatschappij leek het beter om dat niet te doen. Ik weet eigenlijk nog steeds niet waarom, maar ik was nog zo bedeesd dat ik me er ook niet tegen heb verzet. Elvis was in die jaren heel belangrijk voor me. Hij bracht me troost. Ik kwam uit een gebroken gezin en voor mij werd muziek daardoor een eerste levensbehoefte. Op mijn twaalfde had ik met vriendjes al een bandje. Als ik zijn muziek speelde, was opeens alles mooi en oké.” Het duurde tot 2003 voordat René Shuman weer een muzikale hulde (‘Don’t be cruel’) zou brengen aan Elvis. Dat was het jaar dat hij besloot als duo verder te gaan met Angel-Eye (Angela Brouwers). Met deze producer, componiste, pianiste en gitariste klikte het al op de dag van hun eerste ontmoeting. En dat niet alleen in de studio en op het podium. Binnen de kortste keren waren ze stapelverliefd. Drie jaar geleden trouwden ze op Hawaii. Dat ze sinds het prille begin dag en nacht bij elkaar zijn, benauwt hen niet. Angel-Eye: “Een goede relatie is als een goed muziekstuk. Alle instrumenten moeten met elkaar in harmonie zijn. Dat is bij ons het geval.”
Tien jaar Samen scoorden René Shuman en Angel-Eye de afgelopen tien jaar meerdere hits en ze toerden met regelmaat langs tot de nok toe gevulde theaters. Ze hebben een eigen multimediaal productiebedrijf dat in opdracht van de omroepen ook al vier docusoaps en zes TV-specials maakte. De laatste was ‘Keeping the Dream Alive’, uitgezonden door MAX. Bij hun optredens worden ze vaak aangekondigd als Mr. & Mrs. Rock ’n Roll, maar dat dekt de lading ondertussen niet meer volledig. “Eigenlijk gaat het om een mix van mondiale volksmuziek”, zegt René Shuman. “Behalve rock & roll komen ook blues, country en pop voorbij. We proberen
‘Een goede relatie is als een goed muziekstuk’
Ze zijn net terug uit Nashville, Tennessee. In deze legendarische Amerikaanse muziekstad namen ze een speciale cd op. René Shuman & Angel-Eye vieren dat ze al tien jaar een duo vormen. Behalve een jubileumschijf komt er ook een jubileumshow. Zaterdag 7 december staan ze in de Rodahal in Kerkrade. Samen met een groot orkest en een aantal andere bekende artiesten.
er iets aan toe te voegen. Maar het zijn wel stuk voor stuk nummers met diepere lagen. Op ons repertoire is geen plek voor vluchtige muziek.” Dat willen ze nog maar eens bewijzen met hun jubileum-cd ‘The Music Keeps on Playing’ die is vervolmaakt in de befaamde Starstruck Studio’s in Nashville. Voor René Shuman is dat een vertrouwd adres. In de jaren negentig zong hij er onder meer met niemand minder dan Phil Everly het fameuze duet ‘On top of the World’ in. Angel-Eye was er voor de eerste keer. Ze is nog altijd zwaar onder de indruk. “We werden uitgenodigd om naar Amerika te komen, het was dus niet eens ons idee. Dat vond ik al een hele eer. We zijn er tien dagen geweest, een onvergetelijke ervaring. We hebben er gewerkt met topmusici die normaal gesproken op het lijstje staan van wereldsterren als Shania Twain en Lionel Richie. Er waren er zelfs bij die nog ooit met Elvis Presley, Roy Orbison en Johnny Cash hebben gespeeld. Af en toe heb ik mezelf in een arm moeten knijpen.” Muzikale bijstand van een dergelijk kaliber schept hoge verwachtingen, maar over de invulling van de cd zijn René Shuman en Angel-Eye nog niet al te loslippig. Ze willen wel kwijt dat er twaalf nummers op staan en dat ze er daarvan negen zelf hebben geschreven. De drie andere betitelen ze als ‘pareltjes uit het verleden’. Dat zouden dus zomaar eens covers kunnen zijn van Elvis Presley en Roy Orbison, ook al een gezamenlijke held.
Jubileumshow De twee zullen hun ‘geheim’ pas ontsluieren op zaterdagavond 7 december. Dan wordt de cd officieel gepresenteerd tijdens hun jubileumshow in de Rodahal in Kerkrade. René Shuman en Angel-Eye hebben voor dat speciale concert een imposant orkest opgetrommeld. Ook maken enkele muzikale vrienden hun opwachting, zoals George McCrae (‘Rock your baby’), Peter Koelewijn (‘Kom van dat dak af’) en Riem de Wolff, voormalig zanger/gitarist van de The Blue Diamonds (‘Ramona’). Het duo door dik en dun heeft er nu al vreselijk veel zin in. “Het gaat een waar spektakel worden met een heleboel muzikale verrassingen. En we hebben met opzet gekozen voor Limburg. Daar komen we allebei vandaan en het is en blijft natuurlijk de muziekprovincie bij uitstek.” tekst Frank Seuntjens Voor meer informatie en kaartverkoop: www.dreamtickets.nl of 035-7110300.
‘Elvis Presley bracht me troost’ www.limburgplus.nl ►
21
Een beboterd hoofd met een aangenaaid oor
De Nederlandse taal bevat een schat aan spreekwoorden, gezegdes en uitdrukkingen. Iedereen kent over het algemeen de betekenis ervan, maar van de herkomst heeft vaak niemand een idee. In deze serie wordt daarover opheldering verschaft.
Wie boter op zijn hoofd heeft, maakt opmerkingen over anderen terwijl hem of haar zelf ook wel het een en ander te verwijten valt. Het gezegde is waarschijnlijk ontstaan uit het spreekwoord ‘Wie boter op zijn hoofd heeft, moet niet in de zon lopen.’ Dat stond voor: wie geen zuiver geweten heeft, moet ervoor zorgen dat hij niet aan kritiek wordt blootgesteld. Jacob Cats schreef er in 1635 al een versje over: Wiens hoofd van boter is, die moet gedurig schromen, die moet niet aen het vyer [vuur] of voor den oven komen. Helaas is onbekend waarom er nu precies sprake is van boter op het hoofd. Sommige spreekwoordenboeken refereren aan de vroegere gewoonte om manden met levensmiddelen op het hoofd te dragen. Maar het zou ook kunnen dat boter in de uitdrukking is terechtgekomen omdat het nu eenmaal een heel oud product is en snel smelt. Mensen die luistervink(je) spelen, luisteren stiekem een gesprek af. Dat juist voor de vink is gekozen, is geen toeval De vink staat bekend om zijn scherpe gehoor. Er bestaat trouwens ook nog een in onbruik geraakte uitdrukking over de luistervink: ‘Liever een dief aan mijn klink dan een luistervink.’ De vink figureert wel vaker als bijzondere eigenschappen of kenmerken van mensen worden aangeduid. Meestal gaat het om een spotnaam. Zo staat bijvoorbeeld de ‘goudvink’ voor een rijk persoon, de ‘rietvink’ voor iemand met een piepende stem, de ‘distelvink’ voor iemand die gemaakt vrolijk doet, de ‘roer-
vink’ voor een relschopper en de ‘sletvink’ voor een haveloze of ontuchtige vrouw. Iemand een oor aannaaien betekent een ander iets wijsmaken, voor de gek houden of bedonderen. Deze uitdrukking kwam al voor in de zestiende eeuw. Het was toen gebruikelijk niet al te snuggere schoolkinderen te straffen door ze met ezelsoren op hun hoofd te laten rondlopen. Zo werden ze als domoren te kijk gezet. Dat ezels(oren) al veel langer worden beschouwd als een teken van domheid blijkt uit een verhaal van Ovidius uit het begin van onze jaartelling. Het gaat over een muziekwedstrijd tussen de goden Apollo en Pan. Alle aanwezigen zijn het erover eens dat Apollo op zijn harp mooier speelt dan Pan op zijn fluit. Toch wijst koning Midas Pan als winnaar aan. Apollo wordt daarop zo boos dat hij de oren van de mythische koning verandert in ezelsoren. Wie niet voor één gat te vangen is, vindt voor elk probleem wel een oplossing. Oorspronkelijk betekende de uitdrukking: niet gemakkelijk te pakken zijn, altijd een uitvlucht weten te bedenken. De positieve draai is er pas veel later aan gegeven. De zegswijze verwijst naar het gedrag van konijnen, vossen en dassen. Zij graven holen (of burchten) met meerdere uitgangen en zijn dus niet te vangen door slechts één gat te bewaken. tekst Frank Seuntjens
www.limburgplus.nl ►
23
Staaroperaties met lasertechniek
Medische apps onder vuur
De Universiteitskliniek voor Oogheelkunde van het Maastricht UMC+ gaat staaroperaties verrichten waarbij gebruik wordt gemaakt van lasertechniek met irisscan technologie. Door deze nieuwe aanpak worden staaroperaties nauwkeuriger en veiliger. Staar komt veel voor en is een typisch ouderdomsverschijnsel. De ooglens wordt langzaam maar zeker troebel en het zicht neemt ernstig af. Bij een staaroperatie wordt de troebele lens verpulverd en weggezogen en daarna vervangen door een kunstlens. Dat gebeurt nu nog met de hand. Het nadeel hiervan is dat de incisies, vooral in de ooglens, niet perfect rond zijn. De nieuwe revolutionaire lasertechniek is volledig geautomatiseerd en zorgt voor volmaakt ronde of symmetrische incisies op exact van tevoren berekende en vastgelegde locaties in het oog.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) verscherpt volgend jaar het toezicht op medische apps op smartphones waarmee mensen zelf een diagnose kunnen stellen. De IGZ houdt de medische apps al langer in de gaten, maar heeft nu aangekondigd ook in te grijpen als blijkt dat zo’n programmaatje niet deugt. Met de gezondheidsapps kan bijvoorbeeld een moedervlek worden gescand, astma worden vastgesteld of bijziendheid worden getest. Alleen al in Nederland bestaan er honderden van deze apps. Over de betrouwbaarheid daarvan bestaat veel discussie. De inspectie gaat klachten en meldingen over ‘foute’ apps in de toekomst bundelen. De boetes kunnen oplopen tot 900.000 euro. Het nieuwe toezicht is een gevolg van strengere Europese normen.
‘Zorgpremie kan fors omlaag’
Handschrift verraadt Parkinson
Volgens de Consumentenbond kunnen de zorgpremies volgend jaar gemiddeld met 300 euro omlaag. Zorgverzekeraars als CZ en Achmea zouden zelfs nog een stap verder kunnen gaan. De Consumentenbond zegt dat de verzekeraars er een veel grotere financiële buffer op nahouden dan wettelijk is vereist. Bovendien is de verwachting dat de zorgverzekeraars in 2014 opnieuw 1,4 miljard euro winst zullen maken. De Consumentenbond heeft de verzekeraars opgeroepen serieus in te binden bij het vaststellen van de zorgpremie en het niet bij de door de meeste maatschappijen aangekondigde verlaging van rond de 100 euro te houden. Zorgverzekeraars als CZ en Achmea zouden gezien hun solvabiliteit wel een premieverlaging van bijna 500 euro kunnen doorvoeren, aldus de Consumentenbond.
De eerste tekenen van de ziekte van Parkinson zijn te herkennen aan de manier waarop iemand schrijft. Dit blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Haifa in Israël. Veertig volwassenen, de helft gezond en de andere helft gediagnosticeerd met Parkinson maar nog zonder duidelijk motorische problemen, deden mee aan een schrijfonderzoek met een speciale drukgevoelige pen. Op één proefpersoon na was bij alle deelnemers met Parkinson aan het handschrift zichtbaar dat zij aan de ziekte lijden. In vergelijking met de gezonde proefpersonen schreven ze kleiner, duwden ze minder hard met de pen op het papier en hadden ze meer tijd nodig voor de schrijfopdracht. Wat vooral opviel was dat ze tussen het schrijven van letters en woorden door hun pen langer in de lucht hielden.
www.limburgplus.nl ►
25
Winkelen zonder grenzen Boodschappen, benzine, sigaretten, uit eten. Limburgers die geen dief van eigen portemonnee willen zijn, kunnen Duitsland en België onmogelijk rechts of links laten liggen. De prijzen zijn er in veel gevallen een stuk lager. Wipt het lezerspanel ook weleens de grens over om de beurs te sparen? Wie: Mieke Winants Waar: Heerlen Leeftijd: 65 Beroep: adviseur seksuologie/relatiebemiddeling
Wij doen geen boodschappen in Duitsland. Mijn partner Frans doet dat hier in de buurt. Het maakt hem niet uit om voor een fles melk op de fiets te springen, maar Duitsland is dan net geen kattensprong. Ik wist niet wat er bij de Duitsers goedkoper is (behalve drank, sigaretten, auto’s en benzine), naar welke winkel je het beste kunt gaan en waar je op moet letten. Om toch zelf te ervaren hoe goedkoop Duitsland is, ben ik er gaan winkelen met mijn vriendin Babs. We hebben eerst getankt. Daarna kochten we op de markt heerlijke kip aan het spit, voor thuis. En in een apotheek een verkoudheidsmiddel waarvan je ook nog eens perfect slaapt en dat in Nederland niet zonder doktersrecept verkrijgbaar is. In de supermarkt werd Babs helemaal lyrisch: betere kwaliteit en veel meer keuze, vond ze. Ze ging ook voor unieke, typische Duitse broden en gebak. Daarna hebben we samen ‘Sauerbraten mit Kartoffeln’ gegeten in een restaurant. Alleen al voor de gezelligheid wil ik dit dagje wel overdoen. En wat ik heel bijzonder vond, was de klantvriendelijkheid. Werkelijk iedereen was even aardig en attent.
Als je op een steenworp van de Duitse grens woont, loont het boodschappen doen in ons buurland. Waarom bijvoorbeeld niet tanken in Duitsland als de prijs van de benzine vaak wel tien eurocent per liter goedkoper is dan in Nederland? Het uurtarief van een garage blijkt veel lager te zijn. De beurten kosten beduidend minder. Waarom ook niet je wekelijkse boodschappen doen? Sigaretten, de meeste levensmiddelen en groente en fruit zijn doorgaans goedkoper in de Duitse winkels. Frappant is dat de geïmporteerde Nederlandse bloemkool zelfs ‘billiger’ is bij onze buren. Ook de kwaliteit van de producten is over het algemeen gewoonweg goed. Vleesproducten zijn in mijn ogen veel beter dan in onze supers. De DM-winkelketen is een topper. Veel producten, met name cosmetica en vitaminen, zijn tientallen procenten gunstiger te koop dan in de Nederlandse drogisterijen. Tel hierbij nog op dat het personeel zeer vriendelijk en kundig is en je begrijpt waarom ik graag in Duitsland winkel. En ik ben niet de enige. Een groot aantal gele kentekenplaten op de parkeerplaats bewijst dat.
Wie: Frank Trübisch Waar: Geleen Leeftijd: 44 Beroep: proces operator
Vroeger als kind was het echt spannend om met je ouders de grens over te gaan naar België. Eerst naar het wisselkantoor van die ‘rare lappen’ halen, door de grenscontrole en dan de grenswinkel in. Een uur later was je terug met vijf sloffen sigaretten voor pa, parfum voor ma en een tablet chocolade voor jezelf. Spannend was het, want niemand wist precies hoeveel je mee mocht nemen, dus zat ik in gedachten al met een voet voor de rest van mijn leven in een gammele Belgische gevangenis. Toen ik iets ouder werd en vaker de grenzen over ging was een portemonnee met drie verschillende valuta’s heel normaal voor me. Nu hebben we de euro en geen grenscontroles meer. Alleen mijn navigatiesysteem piept nog even bij het passeren van de grens, dat is alles. En of de kassajuf Vlaams, Duits of Nederlands praat, zal me echt worst wezen. Dus vul ik vol trots mijn winkelkarretje en voel me een echte Europeaan. Goedkoop tanken in Maasmechelen , shoppen in Maastricht en daarna in Aken lekker gaan eten. En dat alles op een middagje, geweldig. Dus lang leve Europa, vooral als ik daar financieel voordeel bij heb.
Wie: Rob Bauer Waar: Landgraaf Leeftijd: 72 Voormalig beroep: hogeschooldocent Duits
Wie: Yvonne van Marcke Waar: Eijsden Leeftijd: 53 Beroep: klantenadviseur
Ik ben een echte grensshopper. Elke zaterdagmorgen ga ik naar de bakker in Berneau. Ze hebben er overheerlijke, goedkope broodjes, maar ook vlaaien vanaf vijf euro. Onderweg gooi ik dan meteen de tank vol. In België kost de benzine rond de 1.48 euro per liter. Dat is gauw verdiend. Als we buiten de deur willen eten, gaat de reis meestal naar Duitsland, naar Aken. Je kunt er heerlijk eten voor weinig geld. Voor tien euro heb je je maag goed gevuld. Mijn vriend rookt en koopt zijn sigaretten in België. Maar sterke drank wordt weer in Duitsland ingeslagen. Ook artikelen voor de persoonlijke verzorging kopen we daar. De prijzen zijn er zeer aantrekkelijk, het scheelt vaak de helft met Nederland. Het blijft wel uitkijken. Als je naar de Lidl of Aldi gaat, is het ene product duurder en het andere goedkoper dan in Nederland. De prijzen in Belgische winkels als Delhaize of Carrefour zijn vergelijkbaar met die van de Nederlandse supermarkten. Maar ik weet uit eigen ervaring dat in België cursussen aanzienlijk minder kosten dan bij ons. Muziek, talen, computer, koken, noem maar op. Wat dat betreft wonen wij helemaal top.
www.limburgplus.nl ►
27
HORIZONTAAL
2 vervoer 10 Grieks eiland 12 paling 13 in opdracht van 14 pl. in België 16 legaal 19 taaleigen 21 slotwoord 22 gebak 25 in het jaar 26 plaaggeest 28 bij geen gehoor 30 Noorse godheid 31 vaartuig 34 putemmer 36 oplichter 38 naarling 39 Griekse letter 42 jong dier 44 met ingang van 46 houding 48 bijbelse reus 50 in elkaar 52 Spaans landvoogd 53 dagmars 55 uitvinder 57 deel v.h. oor 58 onheilsgodin 60 onbeschoft 61 oude lap 62 likdoorn.
VERTICAAL
1 roofdier 3 gebouw in Amsterdam 4 kroonappel 5 namelijk 6 onmeetbaar getal 7 eens 8 Rijksvoorlichtingsdienst (afk.) 9 reinigingsmiddel 10 schildergerei 11 krachtig 14 echopeiling 15 riv. in Azië 17 ten name 18 schitterend 20 dierengeluid 23 als boven 24 rijksgrens 27 traag 29 welpenleidster 32 kloosteroverste 33 loflied 34 Turks bevelhebber 35 grond om boerderij 37 boom 38 vlak 40 pl. in Gelderland 41 vuur 43 tussen (in samenst.) 44 met name 45 van een 47 elpenbeen 49 knokploeg 50 kleine hoeveelheid 51 wreed heerser 52 ad interim 54 kostuum 56 tweetal 59 voor de vuist 60 chroom.
WIN VML-ABONNEMENT Vul een van de puzzels goed in en maak kans op een gratis lidmaatschap van Voetbal Magazine Limburg. Ontvang vier keer per jaar dit onthullende glossy blad waarin Roda JC, Fortuna Sittard, MVV en VVV- Venlo, maar ook het provinciale amateurvoetbal centraal staan. Een greep uit de nieuwste editie: Fernando Ricksen vertelt over zijn problemen buiten het voetbalveld, Ajacied Danny Hoesen over zijn belevenissen in Amsterdam, MVV-trainer Tini Ruijs over zijn ambities en Pierre Vermeulen over zijn imposante loopbaan bij onder meer Feyenoord en Paris Saint Germain. Amateurclub in de schijnwerpers: VV Chevremont.
www.voetbalmagazinelimburg.nl Deadline insturen puzzels: woensdag 20 november 18.00 uur Post: Postbus 4841 6401 JN Heerlen E-mail: puzzel@vonti.nl
WOORDZOEKER
Onderstaande woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verborgen. Ze kunnen elkaar ook overlappen. Zoek ze op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.
AVONDCURSUS CHAOS CORPS DUBIO EERST EIKEN ENKEL ETHER FAALANGST
GRATIE HERTOG JEUGDCENTRUM KATROL MISREKENING MOEITE ONDERRICHTEN OPBIECHTEN OTTER
SECTOR SESAM STAGE THUIS TIMBRE TREND TSJECH WAREN WEVEN
www.limburgplus.nl ►
29
Vaals:
verrassend, veelzijdig en veelkleurig Onder deze noemer mag Vaals zich graag presenteren. En helemaal terecht overigens. foto’s gemeente Vaals Het is een grensplaats met ‘schwung’ en stadse allure. Vaals heeft niet alleen tal van restaurants is geen gebrek. Ze zijn er voor elke beurs en gastvrijheid wordt er nog met hoofdletters geschreven. toeristische trekpleisters in de aanbieding, centrum maar is ook nog eens een waar winkelpara- Herontwikkeling Om wonen, winkelen en verblijven in Vaals nog aantrekkedijs met internationale flair. lijker te maken, wordt hard gewerkt aan de opwaardering Koopzondag
U vindt er behalve goed gesorteerde speciaalzaken en boetieks ook een waaier aan grootwinkelbedrijven en supermarkten. De meeste winkels zijn dagelijks geopend. Ook op zondag, want veel ondernemers maken gretig van de gelegenheid gebruik zelfs op die dag de klant tussen 10.00 en 20.00 uur koning te laten zijn. En op vrijdag kent Vaals zijn vaste koopavond. Een nog veel langere traditie heeft de weekmarkt op dinsdag. Het Koningin Julianaplein is dan tussen 08.00 en 13.00 uur (in de zomermaanden tot 13.30 uur) het decor van een bijzonder gevarieerde markt die telkens weer massa’s publiek trekt uit binnen- en buitenland Dat dankt Vaals ook aan zijn letterlijk en figuurlijk aantrekkelijke ligging: Aken, Maastricht en Luik bevinden zich naast de deur. Vaals is dus meer dan Drielandenpunt, doolhof, Wilhelminatoren, eldorado voor wandelaars en fietsers, enzovoort. Gezellige terrasjes nodigen uit tot heerlijk relaxen. Ook aan
van het historische hart. Zo is er over niet al te lange tijd op het Koningin Julianaplein plek voor woningen en winkels, die een aanvulling vormen op het bestaande winkelaanbod. Van ondernemerszijde bestaat hiervoor al de nodige belangstelling. Ook het gebied rond Kerkstraat en Lindenstraat krijgt een flinke facelift. Niet voor niets draagt Vaals sinds 2011 het predicaat Cittaslow, dat borg staat voor kwaliteit van leven en aandacht voor de leefomgeving.
Paradijs
Wist u trouwens dat Vaals lang voordat het een winkelparadijs werd ook een speelparadijs was? Halverwege de negentiende eeuw stond de gemeente bekend als het ‘Vaalser Paradies’. Met name Akenaren die goed in de slappe was zaten, kwamen er gokken in een van de vele casino’s die Vaals toen rijk was. Het stadje was in die jaren min of meer het Monte Carlo van Nederland.
Von Clermont
De gemeente heeft sowieso altijd een sterke band gehad
met Aken. Fabrikanten en gegoede burgers uit deze Duitse stad zorgden ervoor dat Vaals al heel lang geleden van een boerendorp uitgroeide tot een welvarende industrieplaats. De familie Von Clermont was zo’n ondernemersgeslacht. Zij begonnen anno 1761 in Vaals een lakenfabriek die al gauw klanten trok in Pruisen, België, Oostenrijk, Frankrijk, Polen en Rusland. De Russische tsaar Peter de Grote was zelfs ooit te gast bij de Von Clermonts. Uit die tijd stamt ook de monumentale Schuurmolen, een watermolen die werd ingezet bij de lakenproductie. Vaals beschikte bovendien al in 1922 over een trambaan. De rails liepen van Wijlre tot, hoe kan het ook anders, Aken. Twee jaar later werd de tramverbinding uitgebreid met een halte in Maastricht.
Bereikbaarheid
Hoewel de tram is verdwenen, is ook vandaag de dag het openbaar vervoer naar en van Vaals nog altijd goed geregeld. Zowel vanuit Limburg als vanuit Duitsland. Het mag toch wel als heel opmerkelijk worden beschouwd dat Vaals is aangesloten op het stadsvervoer en nachtnet van Aken. Bovendien bestaat er een verbinding met België. En wie desondanks bij de eigen auto zweert, hoeft Vaals ook zeker niet te mijden. Parkeerplaatsen genoeg. Aan de bereikbaarheid van Vaals kan het dus niet liggen. De plaatselijke middenstand nodigt u van harte uit. U zult er geen spijt van krijgen. De ondernemers in Vaals hebben trouwens een eigen website: www.shoppeninvaals.nl
www.limburgplus.nl ►
31
Ruggengraat
Onze eigen Frans Timmermans, minister van Buitenlandse Zaken, durft zelf niet hardop te zeggen wat hij werkelijk denkt. Daarom doe ik dat maar namens hem: de Amerikanen en de Russen zijn het spoor bijster, van de ratten besnuffeld, collectief gek geworden. Ja Frans, geef het maar eerlijk toe. Dat is jouw persoonlijke mening over beide ‘supermachten’. Maar waarom spreek je dat niet uit? Je kunt het vloeiend in het Engels, het Russisch, het Duits, het Frans, het Italiaans, het Spaans en nog een handjevol andere talen. Ik verwonder me er nog altijd over dat iemand met zo’n talenknobbel als jij geen bochel heeft. Zonder dollen Frans, jouw talenkennis is jaloersmakend. Mijn diepe respect. I take my hat off, уважении, meine Achtung, chapeau, tutto rispetto, mucho respeto, enzovoort. Maar Frans, ben je echt zo aan het pluche gehecht dat je in alle talen zwijgt als er serieus stelling moet worden genomen? Ik vraag het maar even, want ik las een interview waarin je welbeschouwd zei dat als je ’s ochtends voor de spiegel staat je nog steeds opgewonden raakt omdat je in het gezicht van een minister kijkt. En op Facebook postte je ruim twintig nagenoeg identieke foto’s waarop je buitenlandse collega’s en andere hotemetoten verrukt de hand schudt. Misschien dat er ook nog wel volgers zijn die in woord en beeld op de hoogte willen worden gehouden van regelmaat en resultaat
van jouw stoelgang. Het is maar een tip. Ter zake Frans. Zeg nu toch eens ronduit tegen de Amerikanen dat ze ons inderdaad ooit met ware heldenmoed hebben bevrijd, maar dat ze anno nu vooral een gevaar zijn voor de wereldeconomie. Dat ze door wanbeleid en zelfverrijking de crisis hebben veroorzaakt en dat ze het door politiek gekissebis onlangs op een haar na helemaal uit de klauwen hebben laten lopen. Voeg daar meteen nog maar aan toe dat ze met hun afluisterpraktijken ook al geen vrienden maken. En daarna Frans vertel je de Russen dat wij het in Nederland nu eenmaal abnormaal vinden dat een vader zijn kinderen aan hun haren voortsleept. Dat onze politie dan ingrijpt, ongeacht of hij diplomaat is of dronken of allebei. Dat je gruwt van het principe ‘oog om oog, tand om tand’, dat je niet zwicht voor dreigementen en dat je daarom jouw volledig ten onrechte aangeboden excuses intrekt. Met andere woorden Frans: presenteer jezelf behalve als talenwonder en ijdeltuit ook eens als een minister met ruggengraat. Frank Seuntjens
Afrikaanse kerstsfeer bij Yaka
ratie voor huis en tuin, unieke handvervaardigde hebbedingen zoals sieraden, kerstgroepen, bronswerk, enz. De unieke presentjes zijn al verkrijgbaar vanaf € 5,-.
De beeldentuin van galerie Yaka in Brunssum ademt met ingang van zondag 17 november weer Afrikaanse kerstsfeer. Vanaf 11.00 uur bent u welkom op de inmiddels traditionele kunst- & cadeautjesmarkt.
Voor de kinderen zijn er leuke workshops door Party4kidz in de nieuwe kidzruimte, dus breng uw kroost mee. Zoals gewoonlijk is de opbrengst bestemd voor een van Yaka’s projecten in Zimbabwe. Dit keer is dat de dakbedekking van een nieuw schoollokaal in Mukaera. De markt is een leuk uitje voor jong en oud met gratis entree. Yaka viert deze maand haar 7- jarig bestaan. Dat is een heilig getal en daarom overhandigt het Yaka-team op 17 november aan elke vrouwelijke bezoeker een heel bijzonder cadeau.
Onder het genot van Afrikaanse muziek, hot chocolate en glühwein kunt u een keuze maken uit de vele grote en kleine kunstwerken, authentieke maskers, deco-
Verhinderd? U kunt nog tot en met 23 december genieten van de Afrikaanse kerstsfeer. Hoogenboschweg 43 Brunssum, www.yaka.nl
Limburgse avonturen in roman ‘Dubbelslag’ Met titels als ‘Het cijfermysterie’, ‘Een dodelijk manuscript’ en ‘De geheimen van de prins’ (dat verfilmd wordt), maakte Paul Göttgens uit Heerlen indruk als thrillerauteur. Hij deed dat overigens onder het pseudoniem Glen Goutstap. Daar koos hij voor omdat hij die naam beter bij thrillers vindt passen dan Paul Göttgens.
Paul Göttgens werkt in het dagelijks leven bij een drukkerij. Zijn baan en contacten gebruikt hij ook in zijn boeken. Heerlen en Parkstad staan daarom centraal in de verhalen over drukker Benne, die met zijn vriend en politieman De Vries allerlei avonturen beleeft. De drie eerdergenoemde titels werden uitgebracht via een printingon-demand uitgeverij. Maar dat leverde problemen op met de distributie, waardoor zijn boeken maar mondjesmaat in de winkel terecht kwamen. Reden voor Göttgens om naar een uitgever op zoek te gaan die over een groot netwerk beschikt en redactie kan uitvoeren. Dat werd Uitgeverij TIC in Maastricht, waaraan zich al meerdere Limburgse auteurs hebben verbonden die zich toeleggen op het schrijven van spannende boeken. Onder hen zijn Govert Derix, Bert Spoelstra en Henry de Hoon. Nu heeft dus ook Paul Götggens/Glen Goutstap zich in de dat rijtje geschaard. ‘Dubbelslag’, zijn nieuwste roman over het speurdersduo Benne & De Vries, zal verschijnen op 23 november. Hoewel het gaat om een voortzetting van een serie is het boek een op zichzelf staand verhaal. Opnieuw draait het om de spannende belevenissen van een brave, maar nieuwsgierige drukker die nu zijn neus in het wespennest van het Heerlense bedrijfsleven steekt. Titel: Dubbelslag Auteur: Glen Goutstap ISBN: 978-94-91561-21-4 Prijs: 17,50 euro Wilt u meer weten over de auteur of zijn boeken, neem dan contact op met Uitgeverij TIC 043-3262414 of kijk op www.uitgeverijtic.nl
www.limburgplus.nl ►
33
Met een Saab naar de ‘schoonheidsspecialist’ Een Saab 900 uit 1996 onderging een total make-over bij drie firma’s in Brunssum. De auto werd eerst onder handen genomen door een schadeherstelbedrijf, kreeg daarna een in- en uitwendige poetsbeurt en eindigde bij een bandenspecialist. De Saab lijkt weer nieuw. Fase 1: Schadeherstel Skubie “Ik heb eerst de krassen verwijderd uit de bumperhoek en het linkerachterportier. De krassen heb ik eruit geschuurd en daarna voor een deel weer opnieuw gespoten: roestbescherming, primer, kleurlaag en blanke lak. Het meeste werk was een stuk ontbrekend staal in het achterspatbord. Dit gat was veroorzaakt door verwaarloosde roest. Normaal zou ik hier een voorgevormd stukje spatbord inlassen, maar dat was voor deze auto helaas niet verkrijgbaar. Met behulp van een hamer en uitdeuktassen heb ik de vorm van het spatbord uit een stuk plaat nagemaakt. Dit stuk heb ik ingelast. Na het lassen heb ik de oneffenheden weg geplamuurd en het spatbord in ‘Saab Svart’ gespoten.”
Fase 2: Kiewied Car Care “We constateerden na een alkalische voorreiniging dat de auto veel last had van industriële vervuiling, zogeheten vlugroest. Dat is er alleen af te krijgen met speciaal ontworpen klei. Toen de lak weer schoon was, begonnen we met het opschuren van de diepere krassen. Voordat we gingen polijsten, brachten we daar waar nodig een verftoevoeging aan, gemaakt op basis van kleurcode van het voertuig. Deze speciale verf droogt binnen twee minuten. Een diepe kras wordt daardoor vrijwel onzichtbaar voor het blote oog. De auto werd onder handen genomen met een polijstmachine en een zeer grove
polijstpasta. Daarna herhaalden we dat proces nog eens met een medium polijstpasta. Er volgde nog een derde behandeling met nano partikel polijstpasta die voorkomt dat de auto in het felle zonlicht polijstsporen vertoont. Na het polijsten werd de Saab opnieuw gewassen en werden alle polijstrestanten in naden en kieren weggewerkt. Als laatste werd de lak in de wax gezet. Daarvoor gebruiken we een hoogwaardig product dat de lak beschermt tegen de zon en ervoor zorgt dat vervuiling minder kan hechten.“
Fase 3: Bandenspecialist Van Son “De Saab stond op verschillende merken zomerbanden die ongelijkmatig waren afgesleten. In overleg met de eigenaar hebben we gekozen voor de Goodyear 4Season-band, die door diverse instanties en gerenommeerde autobladen als beste is getest. Onze monteur demonteerde de oude banden en voorzag de velgen na een zorgvuldige inspectie van nieuwe ventielen. Daarna werden de vierseizoenen banden eronder gezet en werden de wielen uitgebalanceerd. Dat gebeurde met een balancer, een machine met krachtvariatie die de wielen aandrukt om het wegdek te simuleren. Vervolgens werd de Saab uitgelijnd met de aller modernste Hunter-uitlijnbank die het chassis van de auto nauwkeurig tot een tiende van een millimeter meet. Alle gegevens werden digitaal vergeleken met de specificaties die Saab voor dit model heeft verstrekt.”
Kiewied Car Care: autopoetsen is een vak Kiewied Car Care in Brunssum is een autopoetsbedrijf dat is aangesloten bij de Duitse organisatie Sonax. Daar zijn ook al onze medewerkers opgeleid. Want vergis u niet: autopoetsen is een vak waarbij heel veel komt kijken.
les om perfectie. Daarbij maken we gebruik van de modernste machines en beste producten. We verwijderen industriële vervuilingen en laten krassen verdwijnen als sneeuw voor de zon. De lak polijsten we zodanig dat uw auto weer nieuw lijkt.
Wij zijn gespecialiseerd in reconditionering en lakbescherming. Een goed gepoetste auto ziet er niet alleen veel mooier uit, maar is uiteindelijk ook beter voor de portemonnee. Het uiterlijk van een auto is heel bepalend voor de waarde. Bij inruil of verkoop is hiermee geld te verdienen.
Wij zijn gespecialiseerd in de merken Mercedes en Porsche, maar ook vrachtwagens en boten ondergaan bij ons een complete metamorfose.
Of het nu om de binnen- of buitenkant gaat, bij ons draait al-
Kijk voor meer foto’s en projecten op Facebook onder de naam Kiewiedcarcare.Of kom eens langs op Haefland 6, Brunssum.
Skubie komt naar u toe Skubie is gespecialiseerd in klein schadeherstel, vaak op locatie bij de klant. Onder kleine schades verstaan we krassen, deukjes en roest, maar ook beschadigde lichtmetalen velgen en beschadigde kunststof, zowel gespoten als ongespoten. Ook repareren we gaatjes in stoffen en lederen bekleding van autostoelen. Het leer kunnen we desgewenst ook verven. Skubie kan vrijwel alle werkzaamheden, inclusief spuitwerk, verrichten bij de klant thuis of op zijn werk. Wij maken gebruik van
dezelfde materialen als de traditionele schadehersteller. De lak op waterbasis wordt ter plaatse gemengd. Skubie onderscheidt zich op twee manieren: wij komen naar u thuis of kantoor én onze tarieven zijn lager dan die van gewone schadebedrijven. Skubie Trichterweg 89, Brunssum Tel: 06-55155675
Autobanden Van Son: dé specialist van Limburg Autobanden Van Son in Brunssum is de banden- en velgenspecialist van Limburg. Ons familiebedrijf bestaat al meer dan 40 jaar en momenteel staat de derde generatie aan het roer. Wij verkopen banden en velgen voor personenauto’s, bestelwagens, SUV’s, vrachtwagens en industrievoertuigen. Wij bieden de klant een breed assortiment aan kwaliteitbanden en leveren daarbij hoogwaardige bandenservice. Autobanden Van Son investeert continu in de nieuwste en meest geavanceerde machines en in de (bij)scholing en ontwikkeling van de medewerkers waardoor de servicekwaliteit gegarandeerd blijft.
Het bandenadvies dat onze medewerkers u geven, is in alle gevallen merkonafhankelijk, zodat u verzekerd bent van de juiste prijs/kwaliteit verhouding. Autobanden Van Son is aangesloten bij ‘uwBandenSpecialist.nl’, een keten van onafhankelijke bandenbedrijven en onderdeel van de Goodyear/Dunlop groep. Dit nieuwe netwerk telt 4.500 filialen in dertig Europese landen. Daardoor kunnen wij ook de meeste leasemaatschappijen en landelijke ketens met een grote vloot voertuigen bedienen. Autobanden Van Son Haefland 16, Brunssum Tel: 045-5253741
www.limburgplus.nl ►
35
36
Sinterklaas te gast in Avonturenland Op vrijdag 29 november krijgt kinderspeelparadijs Avonturenland in Heerlen hoog bezoek in de persoon van Sint Nicolaas. Bij die gelegenheid worden er voor de kinderen speciale activiteiten georganiseerd. De goedheiligman is aanwezig tussen 16.00 en 20.00 uur. Kaartjes kosten 6 euro per kind, inclusief frietjes en minisnacks. Volwassenen hebben gratis entree. Kaartjes zijn nu al te koop. Wacht niet te lang, want op is op. Avonturenland doet zijn naam alle eer aan en staat garant voor veel kinderplezier. Het speelparadijs beschikt bijvoorbeeld over een heuse stormbaan, een mega-speelkasteel, een rodelbaan, een luchtkussen en een voetbalkooi. Bovendien kunnen kinderen er met reuze legoblokken hun eigen kasteel bouwen.
Openingstijden: dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 19.00 uur. Tijdens de schoolvakanties is Avonturenland zeven dagen per week geopend.
Voor de kleintjes tot en met 3 jaar is er een speciale speelhoek, met onder meer een klimtoestel, een glijbaan en een ballenbak. Ook is er een restaurant.
Avonturenland Heerlen Zandweg 179, 6419 PK Heerlen 045 5419596
Kinderspeelparadijs Avondurenland is het ook het ideale adres voor kinderfeestjes en schoolreisjes.
www.avonturenlandheerlen.nl heerlen@avonturenland.nl
De mantelzorgmakelaar ontzorgt Als mantelzorger heeft u heel wat aan uw hoofd. Daar weet ik als professioneel mantelzorgmakelaar alles van. Ik heb er mijn beroep van gemaakt de mantelzorger te ontlasten, zeg maar te ontzorgen. Als mantelzorgmakelaar ken ik de weten regelgeving en weet bij welke instantie ik namens u moet aankloppen.
Ik neem u de hele papierwinkel uit handen en zorg ervoor dat de juiste hulp op de juiste plek komt. Dat kan om verpleging of verzorging gaan, maar ook om hulpmiddelen of aangepaste voorzieningen. Kortom: als mantelzorgmakelaar doe ik al het regelwerk voor u, want als mantelzorger bent u al zo zwaar belast. Enkele zaken waarmee ik u kan helpen: • aanvragen van of advies geven over de indicatie van degene die u verzorgt • administratieve ondersteuning voor persoonsgebonden
• • • •
budget (PGB/VPZ) bemiddeling tussen u en uw werkgever contactleggen met officiële instanties (uitkering, thuiszorg, woningbouw, verzekering) hulp bieden bij invullen van formulieren uitzoeken van wettelijke regelingen en voorzieningen
De kosten van de mantelzorgmakelaar worden door de meeste zorgverzekeraars vergoed. Ook bestaat de mogelijkheid dat de gemeente de kosten voor haar rekening neemt. Wilt u meer weten, bel dan voor een afspraak. Tel: 045 571 11 83 Mob: 06 532 867 12
Peter Hamer www.ont-zorger.nl
Toscaanse lunch S&S Reizen Zondag 24 november Sjtaaterhoes Schaesbergerstraat 27 in Kerkrade 4-gangen lunch incl. drank en muzikale omlijsting voor € 50 p.p. (€ 10 voor project) Op deze manier willen we ons hulpproject Baphumele Fountain of Hope steunen om kansarme jongeren in de townships van Kaapstad te begeleiden zelfstandig te leven om zo een toekomst te kunnen opbouwen. (kijk op www.sens-reizen.nl onder S&S-Afrika)
doel te bereiken en bovendien ook deze jongeren een bestaan met perspectief te bieden.
Dit project hebben wij gekozen omdat het is gericht op jongeren in de leeftijdscategorie van 18 t/m 21 jaar. Juist deze leeftijdsgroep is in Zuid-Afrika op dit moment hard nodig om ervoor te zorgen dat het land op de goede weg blijft en koers houdt. Door deze groep te ondersteunen helpen wij mee dit
Graag aanmelden via 045-5750461 of info@sens-reizen.nl
www.limburgplus.nl ►
37