HENRI #9

N°9 – HENRI – DRIEMAANDELIJKS HERFST 2017

“Als er al ergens meer diversiteit nodig is, dan wel in de verhalen over Brussel.”

Bas van Heur

HENRI THE OPEN-MINDED AND BILINGUAL MAGAZINE OF VRIJE UNIVERSITEIT BRU SSEL

UZ Brussel blaast 40 kaarsjes uit

Kervyn and Van der Stocken bridge the gap between science and society

Pionier Vera Rogiers zocht en vond alternatieven voor dierproeven

HENRI Poincaré. Henri Poincaré, French mathematician and philosopher of science of the past century, but also passionate defender of the p ­ rinciple of "Academic F ­ reedom".

This principle that sets out that thinking should be solely based on facts is embedded in the charter of our university.

VUB explicitly considers free research as the foundation of education and research.

"La pensée ne doit jamais se soumettre, ni à un dogme, ni à un parti, ni à une passion, ni à un intérêt, ni à une idée préconçue, ni à quoi que ce soit, si ce n'est aux faits eux-mêmes, parce que, pour elle, se soumettre, ce serait cesser d'être."

Henri Poincaré (1854-1912)

2

HENRI HERFST 2017

WOORD VOORAF

In het spoor van Magritte Omdat we in principe geen eredoctoraten uitreiken aan overleden personen, heeft de VUB besloten om de vijftig jaar geleden overleden surrealistische kunstenaar René Magritte te eren met een niet-eredoctoraat. En waar anders kon deze uitreiking van een niet-eredoctoraat beter plaatsvinden dan op de academische openingszitting 2017-2018? De start van het academiejaar staat immers in het teken van het surrealisme.

U zult zich misschien afvragen waarom een universiteit, toch een bolwerk van wetenschappelijke nuchterheid en rationeel denken, zich wil vereenzelvigen met het surrealisme. We doen dat niet omdat het surrealisme als kunststroming zo sterk aanwezig was in onze stad; ook niet omdat ik zelf - wie niet? - van nogal wat surrealistische kunstenaars houd, maar wel om te wijzen op de sterke parallellen die er tussen surrealisme en wetenschap bestaan. Of preciezer: tussen surrealisme in zijn oorspronkelijke betekenis en wetenschap zoals ze hoort te zijn.

De titel van mijn openingsrede: “Pas si sûr ce réalisme. Pleidooi voor meer rebels­ heid in de wereld en in de wetenschap.” René Magritte is hierbij absoluut een grote inspiratiebron. Als kunstenaar deed hij een stijfdeftige, burgerlijke samenleving anders naar de wereld en naar zichzelf kijken. Zijn surrealisme sluit naadloos aan bij onze universiteit. Het is puur Henri Poincaré, de Henri van ons magazine: kritisch blijven kijken en denken. Niet het soort surrealisme dat we als excuus gebruiken om te berusten in wat fout loopt. “De toestand is surrealistisch, maar wat doe je eraan?” Wel een surrealisme dat ons dogma’s doet zien, ook onze eigen dogma’s. Een surrealisme dat tunneldenken ontmaskert en dat zegt: break down the mental walls.

Foto Bas Bogaerts ©

Ik zie om me heen te veel dingen waar we ons onder het mom van realisme bij neerleggen. Omdat het nu eenmaal zo is. Die gelatenheid is op termijn zelfdestructief. We moeten de moed hebben om voorbij het realisme te denken. En te dromen van een andere wereld en van een andere universiteit waar opnieuw plaats is voor durf, verbeelding en utopie. Ik hoop dat we met konekt.brussels, waarover u verder in deze Henri meer kunt lezen, alvast een stap in de richting van de nieuwe universiteit hebben gezet.

Caroline Pauwels ― H

Because, in principle, we don’t award honorary doctorates to people who have died, VUB has decided to honour the surrealist artist René Magritte with a non-honorary doctorate, 50 years after his death. Surrealism is also the theme of the new academic year, and there are strong parallels between surrealism and science. The title of my opening speech is “Pas si sûr ce realisme: A plea for more rebelliousness in the world and in science.” I see around me too many things that we put down to realism, because “that’s just the way it is.” Ultimately, this meekness is self-destructive. We must have the courage to look past realism, and to dream of another world, another university, where once more there is space for daring, imagination, and utopia.

HENRI HERFST 2017

3

I n h o u d HENRI N° 09 herfst 2017

11

6 Coverstory

Met de B van VUB

De stad heeft nieuwe verhalen nodig

Rector Caroline Pauwels lanceert konekt.brussels

18

De Denkplek Bart Roelands van de vakgroep Menselijke Fysiologie denkt na op zijn fiets

Op de cover

Foto Saskia Vanderstichele

Bas van Heur reflecteert over de stad als laboratorium

4

HENRI HERFST 2017

22

Citizen Science

Matthieu Kervyn and Tom Van der Stocken went to Africa and incorporated citizen science into their work

COLOFON

HENRI is het eigenzinnige, tweetalige magazine van de Vrije Universiteit Brussel en verschijnt 4 keer per jaar.

Redactieadres Dienst Marketing, Communicatie en Evenementen VUB, Pleinlaan 9, 1050 Brussel, marcom@vub.ac.be Verantwoordelijke uitgever Caroline Pauwels, rector

30

26

DNA van de VUB

“De maker movement democratiseert het productieproces”

Minder dierenleed dankzij het excellent onderzoek van Vera Rogiers en haar team

Lieven Standaert van het Fablab brengt hacker Mich Altman naar Brussel

EN VERDER...

13

Column. Die fröliche Wissenschaft met Katleen Gabriels Een gigantisch blanco canvas

14

Digest What's happened at the VUB lately?

16

UZ Brussel viert veertigjarig bestaan … en begint onderzoek naar de zorg van de toekomst.

20

33

Support for older cancer patients, doctors face aggression, talking to animals, soft robots heal themselves

VUB-diploma op zak. En dan?

Things we discovered

28

Zo veel meer dan studeren Studente Hannah Pinson koos voor het Honours Programme en volgde een masterclass in Italië

29

Pollet & Pollet It's electricity we need!

Infographic

34

Getipt: Bright Club Els Dumortier warmt je op voor een avond vol comedy en wetenschap

35

Spot on And the winner is …

Hoofdredacteur Lies Feron Redactieraad Ann Van Driessche, Ben Van Beeck, Edgard Eeckman, Goedele Nuyttens, Kim Hardie, Lies Feron, Liesbeth Plovie, Sarah Janssens, Sofie Verkest Realisatie Aubrey Cornelis, Anja Otte, Edgard Eeckman, Geert Goessaert, Gekko, Jozefien De Marrée, Kim Hardie, Sarah Janssens, Sofie Verkest, Tania Stadsbader Foto’s Bas Bogaerts, Deborah Puylaert, Jan Puttevils, Saskia Vanderstichele Illustraties Pollet&Pollet Vertalingen Sally Tipper, Tim Peeters Eindredactie Hélène De Keyser, Klazien de Vries, Sally Tipper, Sarah Janssens Drukker Albe de Coker. Gedrukt binnen een ecologisch productieproces en met plantaardige inkten op Cocoon (milieuvriendelijk papier: 100% gerecycleerde FSC pulp, Europees Ecolabel) Henri 4x per jaar thuis ontvangen? Schrijf je in op vub.ac.be/henri

HENRI HERFST 2017

5

COVERSTORY

Anders gaan denken over kennis en cultuur

De stad heeft nieuwe verhalen nodig Twee academici en een theatermaker reflecteren onder de zomerzon over ‘de stad als laboratorium’. Dat levert veel verbaal geknetter en vuurwerk op. Doorheen het kleurenspektakel klinkt in alle toonaarden: verander het discours over de stad.

Tekst Aubry Cornelis / Foto’s Deborah Puylaert

6

HENRI HERFST 2017

HENRI HERFST 2017

7

COVERSTORY

Met de lancering van konekt.brussels laat de genoeg kritische massa voor. De anonimiteit VUB haar studenten de stad meer dan ooit van een stad maakt dat mogelijk. Ik vind dat omarmen. Wat mogen we verwachten van zo’n positief.” experiment? Michael De Cock, De Cock: “Zeg je nu dat segregaartistiek leider van de Koninklijke “Naast elkaar tie geen probleem hoeft te zijn?”

Vlaamse Schouwburg, Free De leven is Van Heur: “Inderdaad. Dat hoeft Backer, professor in de educaniet ideaal, tiewetenschappen en sociaal niet.” De Cock: “De pendel kan krampachtig geograaf Bas van Heur, directeur natuurlijk wel gevaarlijk doorop zoek gaan slaan.” Van Heur: “Krampachtig van het Brussels Centre for naar cohesie méér sociale interactie opwekUrban Research, brainstormen ook niet. Ik ken, lost niet alle problemen op. hierover. geloof meer in Als je gebrek aan sociale cohede wrijving van sie alleen maar problematisch Waar is een jongere beter af het verschil.” Bas noemt, dan creëer je zelf dat voor een coming of age dan in van Heur romantische verlangen naar een de stad? De Cock herinnert zich: homogene gemeenschap. Daar “Het overrompelende van een geloof ik dus totaal niét in.” stad doet iets met je. Al die keuzes, al die vrije tijd. Voor het eerst verdiep je je Volgens De Backer hangt het af van hoe ver in één inhoudelijke materie. Op mij maakte dat je inzoomt. “De Europese wijk is eigenlijk een grote indruk.” Dat beaamt Van Heur: “De een getto. Al vinden de mensen elkaar over complexiteit van de stad oefent een bijzondere verschillende nationaliteiten heen, het blijft een aantrekkingskracht op je uit wanneer je onderweg bent van adolescentie naar volwasgesloten gemeenschap. Het vrije denken is afsenheid.” “Pas op”, waarschuwt De Cock: “net hankelijk van wie je pad kruist. Interactie is toch zoals aan een studie kun je je ook ‘mispakken’ cruciaal.” “En hoe kun je al die interacties op aan een stad. Ook dat hoort erbij.” elkaar laten inhaken?”, vraagt De Cock zich af.

“Hoe laat je een dynamische stad het beste uit Getto en romantiek zichzelf halen? Neem nu de samenwerking tussen de KVS en de VUB. Hoe kunnen culturele en Is de stad de natuurlijke habitat van de academische instellingen op elkaar ingrijpen?” vrijdenker, van de tegendraadse wereldverbeteraar? Ook dat is een simplisme, klinkt het eenstemmig. De vraag Van Heur: “Naast elkaar leven is niet ideaal, is eerder: wélke interkrampachtig op zoek gaan naar cohesie ook actie brengt het beste niet. Ik geloof meer in de wrijving van het This year, VUB is launching konekt.brussels, an experiment in de stad naar boven? verschil. De VUB gaf misschien zélf een slecht aimed at strengthening the ties between city and student Van Heur brengt in voorbeeld, door zich af te zonderen op een through spontaneous, surprising meetings. What better herinnering dat staten eigen campus. Niet meteen bevorderlijk voor occasion to bring together two urban researchers – Bas zijn ontstaan vanuit het ontwikkelen van een stedelijke mindset.” van Heur and Free De Backer – and the artistic leader of steden, wat tot op the KVS theatre – Michael De Cock – to reflect on the city zekere hoogte ook Foute bril, foute focus as a living education lab? Van Heur, De Backer and De geldt voor het nationaRector Caroline Pauwels noemt ongelijkheid Cock discuss multiple issues but stress one critical factor: listisch denken. “Was een enorme uitdaging voor de stad. Is de stad the production of knowledge and cultural expression has dat denken indertijd een katalysator of moet ze ongelijkheid terugevolved from top-down structures to non-hierarchical dringen? De Cock: “Alleszins. Het democratisch nieuw en progressief? networks. It’s time for long-established institutions like VUB deficit verhelpen, zorgen dat de middelen voor Wel nieuw, maar niet to step in and get involved. onderwijs en cultuur juist terechtkomen. De per se progressief. stad moet daar een actieve rol in spelen. We Die fout sluipt vaak Read more on vubtoday.be/en/konektbrussels leven niet in verkavelingsvlaanderen en het het discours over de monoculturele Brussel bestaat niet. De meerstad binnen: dat nieuw derheid bestaat hier uit minderheden!” automatisch progressief betekent. Wel heb je alleen in steden veel mensen dicht bij elkaar. Alleen in zo’n context De Backer vindt dat beleidmakers nog vaak kunnen niches overleven; een dorp is er niet een Vlaamse bril dragen. Uit een recent onder-

8

HENRI HERFST 2017

COVERSTORY

zoek naar de vrijetijdsbehoeften van jongeren aan de Brusselse kanaalzone bleek dat die informeel eigen plaatsen hadden ontwikkeld.

“Dat wil niet zeggen dat bestaande organisaties geen middelen meer moeten krijgen om te investeren in vrije tijd en cultuurparticipatie, maar het wijst er wél op dat we Brussel niet helemaal begrijpen.”

andere vormen van kennis te absorberen.”

De Cock vult aan: “De hele omgang met studeren en cultuur moet herdacht worden. We hebben minder top-downbenaderingen nodig. Er is de voorbije jaren een enorme evolutie geweest.

En niet alleen op de scène. Er hebben zich communities gevormd die er zelf voor zorgen dat het bougeert. De uitdaging is dan om instellingen als de KVS en “Het vrije VUB vanuit hun eigen identiteit in denken is die nieuwe netwerken te loodsen.”

“Eigenlijk is een stad op zichzelf één voortdurende circulatie van afhankelijk van kennis”, merkt Van Heur op. “Een wie je pad kruist. universiteit heeft daarin niet eens Wereldtop Interactie is de leiding, en heeft het daar knap Een monotone kijk op kennis is cruciaal.” lastig mee. Centrum van macht niet het enige wat ons parten Free De Backer en kennis is de universiteit niet speelt. Ook thema’s die we met meer. Maar door een institutioBrussel associëren zijn passé. nele erfenis en allerlei financieBrussel is niet die vreemdeling ringsvoorwaarden heeft ze geen andere keuze omsingeld door Vlaamse burgerlijkheid. Van dan zich daaraan vast te klampen.”

Heur: “Er is een heel groot verschil tussen wat in de media wordt uitgespeeld en wat er echt Volgens De Backer bestaat er nog steeds een gebeurt op het terrein. De voorbije tien jaar hiërarchie tussen verschillende vormen van groeiden Brussel en haar hinterland niét uit kennisproductie. “Niet iedereen heeft nood aan elkaar; het verschil deemstert juist weg.” Volgens De Cock schetsen politieke sound bytes academische kennis.” Van Heur bevestigt dat. een ander verhaal.

“Als we stedelijk engagement aangaan, moeten we durven erkennen dat wij niet altijd de dominante partner kunnen of moeten zijn. We Van Heur: “Het is aan onderwijs en cultuur moeten leren van anderen en vooral leren om om een ander discours te beginnen. Alleen

al daarom is het goed dat jonge mensen de stad ervaren via de unief. Ze leren de stad kennen door eigen ervaringen, en niet van horen zeggen.” De Backer: “Mensen moeten er zelf achter komen of Brussel iets voor hen is.” De Cock: “Als het over de kunstscène gaat, de dans, het theater, kijkt de wereld met grote ogen naar wat hier gebeurt. De explosie van creativiteit en talent wekt jaloezie. Dat is niet in het koppeloton zitten, dat is voorop zijn, hé? De toekomst is deze stad genegen. Weg van die defaitistische aanpak.”

“Als het vertrekpunt defaitisme is, gaan de oogkleppen gauw terug dicht”, merkt De Backer op.

“Zo verlies je waardevolle dingen. Het succes van onze dans is bijvoorbeeld niet nieuw. Maar we zijn er ons te weinig van bewust. En dus pakken we er te weinig mee uit, linken het te weinig aan de Brusselse identiteit.”

Van Heur is het daar absoluut mee eens.

“Laten we dat referentiekader herpositioneren.

Toekomstgerichter denken. Brussel niet alleen als een deel van België zien. Focus bijvoorbeeld op ons cultureel leiderschap in een Europese setting.” De Cock veert op: “We doen niet anders! Maar het wordt niet altijd gehoord.

Nog zoiets vreemds: meertaligheid. Waarom HENRI HERFST 2017

9

COVERSTORY

is dat bij de een een gebrek en bij de ander een troef? Ik geloof niet in het problematiseren van een thema als diversiteit.” Van Heur: “Brussel is overgedetermineerd. Verhalen zijn zo standaard. Als er al ergens meer "Er hangt zo’n diversiteit nodig is, dan wel in de zweem van verhalen over Brussel.”

nutteloosheid over cultuur én academische ijver. We zijn zo op efficiëntie gericht; dat marktdenken eet ons op.”

Michael De Cock

Het wilde denken Laat Brussel en de student elkaar maar ontdekken, kortom: zonder script. Dat is toch waar in the end een laboratoriumopstelling om draait? De Cock: “Ik wil niet de positivo uithangen, maar de vraag met welke blik je kijkt naar mobiliteit, ecologie, arbeid en vrije tijd, heeft een grote toekomst. 'Mindblowers', het theaterstuk dat kunstenaars en wetenschappers op 25 september op de planken brachten, maakt dat concreet. We vroegen kunstenaars en academici wat verzet voor hen betekende. De antwoorden van beide groepen

Author, director and actor Michael De Cock has been artistic leader of the Royal Flemish Theatre (KVS) since the 2016-2017 season.

He studied Romance languages and literature, before training as an actor at the Brussels conservatory and working on a freelance basis. From 2006 to 2016, he was director of ’t Arsenaal in Mechelen.

10

HENRI HERFST 2017

Bas van Heur is professor and coordinates the master in urban studies. He is director of the Cosmopolis Centre for Urban Research and director of the Brussels Centre for Urban Studies, a university-wide centre for interdisciplinary urban research. His main interest is in the politics of urban development and the analysis of urban development strategies and their effects.

vertoonden een frappante overeenkomst: de wens iets te willen teruggeven.”

Van Heur: “Meer dan een laboratorium - dat is vooral een metafoor - is de stad een setting waarin je situaties kunt onderzoeken om die te verbeteren. Het gaat dus over maakbaarheid, samen nadenken over modellen, oplossingen, praktijken. Daarin zit het experimentele. Wij hebben de oplossing niet in een laatje liggen.

Wij modderen door tot er iets bruikbaars en duurzaams uit komt. Vaak lukt dat nog ook. ”De Cock, herkennend: “Dat klinkt als een artistiek proces. Er hangt zo’n zweem van nutteloosheid over cultuur én academische ijver. We zijn zo op efficiëntie gericht; dat marktdenken eet ons op.”

De drie zijn het erover eens: te veel efficiëntie gaat ten koste van het ‘wilde’ denken. Als kunst en onderzoek te instrumenteel worden, verzwakt dat hun zeggingskracht. — H

Free De Backer is a professor of educational sciences at VUB and a member of the Brussels Centre for Urban Studies. Her domain of expertise includes arts and cultural education, educational innovation and lifelong learning.

Her doctoral dissertation in 2014 covered the topic of arts mediation and diversity in educational approaches.

Met de B van VUB De VUB wil haar band met Brussel verder uitbouwen. Rector Caroline Pauwels legt uit hoe konekt.brussels studenten zal triggeren om hun bakens te verzetten en de stad in te trekken.

Foto’s Bas Bogaerts

Met konekt.brussels wil de rector zowel onderwijs als onderzoek versterken én Brussel helpen om de uitdagingen van de 21ste eeuw aan te gaan. Caroline Pauwels: “Konekt is Esperanto voor ‘verbinden’. konekt.brussels draait dan ook om verrassende verbindingen tussen iedereen die in Brussel zijn ding doet. De werktitel was ‘pop-up universiteit’. Dit onderstreept dat het om tijdelijke verbindingen kan gaan: hier duikt iets op, wat daar weer verdwijnt. Net als in het leven lopen sommige sporen dood, andere blijven.”

Wat betekent konekt.brussels concreet?

“Op alles wat we met en voor Brussel doen, plakken we voortaan de titel ‘konekt.brussels’.

Zo versterken we de visibiliteit van onze Brussele partnerships bij onze studenten. Daarnaast stellen Brusselse organisaties hun infrastructuur een semester lang ter beschikking: het VBO, Bozar, het Nationaal Orkest van België, het BELvue museum mét zicht op het paleis. Deze plekken zetten studenten in beweging en aan het denken. Een derde aspect brengt locatie en inhoud samen. Denk aan de CEO van Solvay die een uurtje zijn actuele dossiers bespreekt terwijl je daar les hebt.”

Rector Caroline Pauwels promised it in her maiden speech last year: the university will be tearing down walls, including between itself and the city. That’s a promise we can now say she has kept. In launching konekt.brussels this year, VUB is engaging in an educational experiment that invites students to meet the enterprises, institutions, projects and above all the people who embody the cosmopolitan lab that is Brussels. The future looks good for this city, if it can answer fundamental questions concerning the environment, identity and inequality. konekt.brussels might just help provide some answers.

Read the full interview with rector Caroline Pauwels at vubtoday.be/en/konektbrussels

Waar speelt konekt.brussels zich af?

“In een eerste beweging rond de Ravensteingalerij. Veel VUB’ers pendelen. ZIj zetten voet aan Brusselse wal in het Centraal Station. Ook de NMBS stelt een ruimte ter beschikking. Van het station via de Ravenstein maken we de link met de Kroonlaan en zo weer helemaal tot in Etterbeek.”

“Kort voor de paasvakantie gaan we zo massaal mogelijk off campus, de stad in. Eén namiddag, enkele gestolen uurtjes of zelfs dagen, dat bepalen docenten en opleidingen zelf.”

U wilt ook kunst en wetenschap dichter bij elkaar brengen.

“Ja. Ik heb het dan over Art&D, vrij naar R&D. Artiesten en wetenschappers lijken op elkaar. Wat wij van kunst en wetenschap te zien krijgen, is altijd het resultaat van een zoektocht, een bevraging. Met konekt.brussels versterken we de relatie tussen beide. Zo begon het academiejaar voor studenten in de KVS, met ‘Mindblowers’. Daar vervaagde de grens tussen artiesten en docenten. Het thema, ‘verzet’, was een knipoog naar mei ‘68.”

Is een stad de ideale omgeving om jezelf en de wereld te ontdekken?

“De wereld verstedelijkt. Ook dorpen krijgen te maken met uitdagingen die we eerder alleen met steden associeerden. Ik zie er minstens drie: de relatie met de natuur, identiteit en ongelijkheid. Brussel reikt die vraagstukken aan. Als wij kunnen helpen daarop antwoorden te vinden, moeten we dat doen. konekt.brussels zet de ‘B’ van VUB in het vet.”

Lees het volledige interview met Caroline Pauwels op vubtoday.be/konektbrussels

HENRI HERFST 2017

11

COVERSTORY

“konekt.brussels komt als geroepen” Wat vinden studenten van konekt.brussels? Sakina Elkayouhi, masterstudent Communicatiewetenschappen: “Mijn eerste reactie? Eindelijk!”

“Ik verhuisde in 2012 naar Brussel vanuit een Nederlands dorpje. Ik hoopte ondergedompeld te worden in een superdiverse stad. Brussel was echt wel een cultuurshock. Alleen, de campus is de stad niet. Natuurlijk is het fijn om je in dit groene isolement te kunnen terugtrekken. Maar studeren is meer dan dat. Ik had er echt behoefte aan die stad te ontdekken. Alleen liever niet in mijn eentje. Ik ging met anderen, die meteen vrienden werden. Daarom komt konekt.brussels als geroepen.”

“Je kunt wel stellen dat je in het kloppende hart van Europa studeert, maar dan moet je ook verder durven kijken. Wat doet dat hart kloppen? Wij verkenden alles.

Niet alleen de studentenwijken, ook de culturele plekken en de minder evidente wijken. Mensen ontmoeten. Maar ik heb misschien makkelijk praten; als Nederlander ben ik vrij assertief én met mijn roots is het wellicht makkelijker mensen te benaderen.”

“Zoals ik het zie is elk universitair diploma ook een stukje burgerschap. Dat impliceert nadenken over jezelf én de ander. Je staat immers altijd in relatie met elkaar.

Je moet leren samenleven. Hier in Brussel kan dat. Hier zijn zoveel soorten mensen, het maakt het op een eigenaardige manier makkelijker helemaal jezelf te zijn, jezelf te ontdekken ook. Door met Brusselaars en Brusselse organisaties in gesprek te gaan, ervaar je hoe veel jonge geesten in hun mars hebben. Als universitair geschoolde besef je dat niet altijd, omdat je uitgaat van je eigen academisch denken. Ook als journalist merk ik dat nu.”

“Ik hoop dat het niet bij ‘studeren op locatie’ blijft. Inhoud en vorm moeten in elkaar opgaan. Dat studenten in de lerarenopleiding les krijgen van iemand die elke dag voor een superdiverse Brusselse klas staat, bijvoorbeeld. Gemakkelijke, evidente ontmoetingen hebben weinig zin. Je moet de confrontatie met het onbekende opzoeken. Laat studenten eens naar de Grote Moskee gaan, zodat ze zelf ontdekken hoe dat zit met die moslims en hun rare gedachten.”

“Zelf zou ik ‘s een keertje les willen krijgen in het Magritte Museum. Als het dan toch het jaar van het surrealisme is. Het surrealistische is: ik ben er zelf nog niet geweest. Shame on me!”

12

HENRI HERFST 2017

What do students think about konekt. brussels? We couldn’t ask all of you, but for Sakina Elkayouhi, Master student in communication sciences, konekt.brussels is a welcome step forward. Studying is always related to citizenship, she believes, and is about exploring yourself through others. However, Sakina says, this requires the courage to open up to less obvious encounters and discoveries. If you believe in the values on which this university is built, no experience is ever really unthinkable. Right?

DIE FRÖHLICHE WISSENSCHAFT. DE ACHTERKANT VAN HET WETENSCHAPSBEDRIJF

Een gigantisch blanco canvas Foto Saskia Vanderstichele

De betere filosoof weet jaren, liefst eeuwen, te inspireren. Met zijn nuchtere en ietwat cynische kijk op het leven inspireert Thomas Hobbes mij zelfs nu nog dagelijks. Als befaamde Engelse filosoof en schrijver van Leviathan, en als de knuffeltijger in de Calvin & Hobbes-strip van Bill Watterson. Voor de zesjarige Calvin (Casper) is Hobbes geen speelgoedbeest, maar een levensechte vriend met wie hij vaak filosofische bespiegelingen uitwisselt.

In vrijwel elk hoorcollege smokkel ik Calvin en Hobbes mijn slides binnen. Calvin die rustig wacht op de juiste stemming om creatieve inzichten te krijgen, last minute panic. Hij helpt studenten te denken aan de nakende deadline. Of Calvin die door een boek dat zijn moeder hem gaf alles anders ging bekijken en haar smeekt: “It’s complicating my life. Don’t get me any more.” En natuurlijk het moment waarop Hobbes zich afvraagt of het leven een klucht is of een tragedie.

“... screamed the dust speck.” Geen betere manier om mezelf en mijn werk in perspectief te plaatsen. Als ik naar links kijk, zie ik hun allerlaatste avontuur, Calvin en Hobbes in een vers sneeuwlandschap. Calvin roept: “A fresh, clean start!”.

“A big white sheet of paper to draw on!”, juicht Hobbes.

Als ik werk, loert het duo letterlijk mee. Kijk ik voor me uit, dan schreeuwt Calvin het uitdijende universum toe: “I am significant!”. Als het universum niet reageert, voegt hij schoorvoetend toe:

KATLEEN GABRIELS Dr. in de Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen Vanaf dit academiejaar gaat professor Gabriels voltijds aan de slag bij TU Eindhoven.

De redactie van HENRI bedankt professor Gabriels voor haar altijd inspirerende bijdragen en gaat op zoek naar een nieuwe columnist(e).

Kandidaten kunnen ons overtuigen van hun scherpe pen via ikhebnieuws@vub.ac.be.

Eigenlijk is een nieuw academiejaar ook één gigantisch wit canvas. Iedereen kleurt dat in de loop van het jaar anders in. De een gaat voor het eerst op kot, de ander begint een doctoraat.

Iemand gaat het laatste masterjaar in, een ander verlaat de VUB even voor een Erasmus-avontuur, een stage, een onderzoeksverblijf in het buitenland, een sabbatsjaar. Een enkeling, zoals ondergetekende, gaat zelfs voor het eerst een academiejaar in zónder die vertrouwde VUB. Maar hoe dan ook, voor ons allen staat een nog onbeschreven canvas vol mogelijkheden en kansen.

“It’s a magical world, Hobbes ol’ buddy... Let’s go exploring.”

HENRI HERFST 2017

13

VUB DIGEST

VUB to start 2 new courses ‘Internet of Things’ and ‘Urban Studies’.

Those are the titles of the two brand new courses that VUB offers as of this academic year. The former - a postgraduate - is a collaboration with the universities of Ghent and Antwerp. For ‘Urban Studies’ - a master’s program - VUB will join hands with its sister university ULB.

Introducing Jana Goyvaerts, rector for 1 week Newly graduated communication scientist Jana Goyvaerts will have her hands full the first week of the academic year. That is when she will follow along VUB rector Caroline Pauwels as our ‘rector for 1

week’. Thankfully Mathias Cox, Charlotte De Grauwe en Jasper Maes, the other top performers of the ‘rector for 1 week’ competition will lend a hand as ‘vice-rectors for 1 week’.

Read more on vubtoday.be/IOT and www.masterurbanstudies.eu.

F.l.t.r. Jana Goyvaerts, Mathias Cox, Charlotte De Grauwe, Jasper Maes

VUB library goes MOOC Even in our times of Google not everyone is up to speed with the best and quickest ways to get to the desired information. That is why our library is setting up two Massive Open

Online Courses (MOOCs) on online information skills in Dutch as well as in English.

They are available on the MOOCs oriented platform canvas.net.

VUB Social

VUB DIGEST

FOLLUW US @VUBRUSSEL

VUB Among Europe's Top 100 Most Innovative Universities The VUB holds the 48th place in Reuters’ yearly ranking of Europe’s most innovative universities. It is the second year the internationally renowned news agency has compiled the list. In drawing up the list, Reuters takes into account criteria such as patents submitted and the number of times external

researchers quote these when submitting their own. As a whole, Belgium scores exceptionally well, with six Belgian universities making the list. Based on population, Belgium is third in the list of Europe’s most innovative countries, ahead of the Netherlands, Germany, the UK and France.

New study center for VUB and ULB On the boundary between the VUB and ULB campuses in Elsene a new building will arise in a few years time.

Beliris, the federal building expert for Brussels, launched the studies for the design of the new Learning and Innovation Center (LIC) in September.

The Learning and Innovation Center wants to be an exemplary building in all possible ways: constructed out of environmentally friendly materials, seamlessly integrated in the green surroundings and equipped with high performance IT applications.

Graduated cum laude

Positive assessment of VUB's teaching approach On September 12, the Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (Dutch-Flemish Accreditation Organisation - NVAO) released the results of its institutional review of all Flemish universities. According to the final assessment, Vrije Universiteit Brussel has “an appropriate teaching policy which it implements effectively, with a focus on improvement” and the quality of its teaching is of a “relevant standard both internationally

and societally”. Vice-rector for teaching and student policy Jan Danckaert was delighted with the report. “This is an accolade for our university, and it means a lot to all those who work hard on teaching here.”

Read more on vubtoday.be/NVAO.

#vubforlife Already at her inauguration speech rector Caroline Pauwels was clear: “her” VUB would have to be a warm organization. In many ways the university has been just that for years, since many of its staff members participate in the Warmest Week of the Year: a benefit of Flemish radio station Studio Brussel that takes place every year in the third week of December. It goes without saying that VUB will once again set up some fun initiatives to raise money.

Join us on vub.ac.be/vubforlife.

HENRI HERFST 2017

15

UZ BRUSSEL VIERT VEERTIGJARIG BESTAAN

Burgerbevraging naar de zorg van de toekomst

Respect voor wie de patiënt is Mensen willen respectvol behandeld worden. Zeker als iemand door ziekte afhankelijk van anderen wordt, is respect essentieel.

Tekst Edgard Eeckman Het belang van respect loopt als een rode draad door ties met strakgestuurde processen en uitgeschreven de veertigjarige geschiedenis van het Universitair en gecontroleerde procedures.

Ziekenhuis Brussel op de Brussels Health Campus in Jette. Het ziekenhuis werd in Dirk Verdaet, kinesitherapeut in het “Ik kan hier 1977 zelfs opgericht als een schreeuw om UZ Brussel: “Er zijn volgens mij weinig gerust nog respect, omdat vrijzinnigen zich vreemziekenhuizen waar medewerkers de CEO veertig jaar deling voelden in de gezondheidszorg die kunnen aanspreken met ‘Marc’ en waar patiënt zijn.” katholieke waarden voorschreef en opje eenvoudig een afspraak kunt maken Michèle drong. Vlamingen kregen geen ziekenzorg met de directieleden. ”In de ontzuilde Wilikens in hun moedertaal; dokters en patiënten samenleving van vandaag zijn ideologische tegenstellingen minder voelbaar, al verstonden elkaar niet. Het nieuwe ziekenhuis was ook een reactie op en een protest komen ze nog aan de oppervlakte op de tegen het dure zorgaanbod in het Brusselse post-Vietscharniermomenten in een mensenleven zoals bij nam-klimaat. Het waren de jaren waarin John Lennon het levensbegin en bij het levenseinde.

Imagine dichtte, jaren van weerstand tegen macht en autoriteit.

“We functioneren niet meer op een eiland”, zegt proDe vraag kan rijzen wat er van de idealen uit die jaren fessor Marc Noppen – Marc dus – CEO van het UZ overblijft, nu de zorg zich kenmerkt door accreditaBrussel. “Sterker zelfs, we vinden dat samenwerking

16

HENRI HERFST 2017

het motto moet zijn, zowel tussen zorgorganisaties als binnen ons eigen ziekenhuis. Alle disciplines, zowel medische als niet-medische, moeten met elkaar nadenken over het zorgaanbod. We moeten allemaal maar één focus hebben: respect voor de patiënt als mens. Die filosofie zit in onze genen.”

Patiënte Michèle: patiënt én mens Michèle Wilikens, naast patiënt ook vrijwilliger in het kinderziekenhuis van het UZ: “Ik heb in mijn leven (65 jaar) heel wat ziekenhuizen bezocht.

In het UZ Brussel ben je patiënt én mens. Vandaag zijn die spirit en die cultuur er nog altijd, ondanks een enorme uitbreiding.”

Dirk Verdaet: “We moeten actief zoeken naar medewerkers met de juiste instelling. Respect moet vanzelfsprekend zijn. Ook de VUB wordt gekenmerkt door dezelfde openheid. Studenten kinesitherapie die het laatste jaar een afstudeervariant volgen buiten de VUB, ervaren echt een cultuurshock.”

“We spreken

Denk en dialogeer mee over de gezondheidszorg van de toekomst!

Het veertigjarig bestaan is voor het UZ Brussel de aanleiding om samen met de faculteit Geneeskunde en Farmacie van de VUB de dialoog met de samenleving aan te gaan over de gezondheidszorg.

Via allerlei kanalen en initiatieven zal worden geluisterd naar hoe mensen de toekomst zien van de gezondheidszorg en de rol van het ziekenhuis (specifiek het UZ Brussel) daarin. Meningen mogen streng zijn en visies bij voorkeur grensverleggend. We veroordelen niet wat is, wel denken we samen na over wat zou moeten en hoe het ziekenhuis er in 2030 zou kunnen uitzien. Alle meningen zijn even belangrijk. Deze brede denkoefening zal uitmonden in een visietekst over hoe de ideale gezondheidszorg eruitziet. Wie een mening of idee wil lanceren, kan terecht op www.zorg2030.be.

de taal van de patiënt.”

CEO UZ Brussel Marc Noppen

Michèle Wilikens: “Wil je een mannelijke of een vrouwelijke dokter? Spreek je Frans of Engels?

Legt jouw geloof je bepaalde regels op? Het UZ Brussel eerbiedigt de keuze van de patiënt. Is je kind terminaal ziek? Het ziekenhuis geeft je duidelijke informatie over de situatie en welke opties er zijn. Nu ik hier als vrijwilliger werk, stel ik vast dat respect voor de patiënten en hun ouders of begeleiders heilig is. Het is hard werken om een dergelijke cultuur in stand te houden. Maar ik stel vast dat dit ziekenhuis die waarden weet door te geven aan de nieuwe generatie. Ik kan hier gerust nog veertig jaar patiënt zijn.”

Marc Noppen: “De beweegredenen waaruit we zijn ontstaan, zijn vandaag meer dan ooit relevant en essentieel. Mensen willen respect voor hun eigen waarden, hun geloof, hun taal. Daar hebben ze gelijk in, al vinden we evengoed dat respect van twee kanten moet komen. Maar daarvoor moet je zelf beginnen respect ook echt te tonen. Je geeft het, zodat je het ook terugkrijgt. En dat willen we ook de komende veertig jaar zo behouden.” — H

Respect for the patient as a person Respect is the keyword at the Brussels University Hospital (UZ Brussel). Founded 40 years ago, the hospital has always provided healthcare for the Flemish people in their own language, and with respect for those with beliefs other than the Catholic faith. To this day, it’s all about respect and good quality care for all patients, whatever their language, beliefs or values.

Share your ideas about healthcare in 2030 For 40 years, patient values have been at the core of everything UZ Brussel does. On the occasion of the hospital’s jubilee, a large-scale conversation about healthcare in 2038 has been launched. Everyone can launch his/her ideas at www.zorg2030.be or www.soins2030.be

De patiënt zelf aan het stuur van zijn zorg.

UZ Brussel zet ook in zijn toonaangevend digitaal jaarverslag 2016 de patiënt centraal: www.echtemensen.be.

HENRI HERFST 2017

17

“Mezelf als proefpersoon nemen, gaat jammer genoeg niet.

Voorkennis van een test vervalst de resultaten.�

18

HENRI HERFST 2017

DE DENKPLEK WAAR DENKEN ONZE PROFESSOREN? Foto Saskia Vanderstichele

De denkplek van professor Bart Roelands van de vakgroep Menselijke Fysiologie is zijn fiets.

"Er is momenteel wat fuzz over perceived exertion. Hoe geef je betrouwbaar aan hoe zwaar een inspanning is? Daar ben ik wel mee bezig als ik op mijn fiets zit. Dan denk ik, wat is mijn perceived exertion? En als ik na een drukke dag op het werk terug naar huis fiets, valt me soms opeens mijn pacing op: hoe ik mijn inspanningen indeel. Dan merk ik dat ik mezelf spaar op de Woluwelaan, om niet stil te vallen op de Leuvensesteenweg, die omhoog loopt naar Zaventem. Ook dat heeft te maken met mijn werk.

Bij BLITS, het Brusselse Labo voor Inspanning en Topsport, focus ik momenteel op onderzoek naar mentale vermoeidheid. Daaruit blijkt dat volgehouden geestelijke inspanning een negatieve impact heeft op de fysieke fitheid. Ik verricht dan wel wat denkwerk tijdens het fietsen, maar een echt eureka-moment heb ik nog niet meegemaakt op de fiets. Op mijn dagelijks traject moet ik daarvoor een beetje te veel uit mijn doppen kijken, vrees ik.

EN

Where do our professors think?

We asked Bart Roelands, professor at the department of Human Physiology.

Where do you think? Let us know: today@vub.ac.be HENRI HERFST 2017

19

THINGS WE DISCOVERED

SOCIETY

Doctors face aggression and violence

There is a lack of communication with elderly cancer patients and support for their informal carers

MEDICINE

Physicians are often confronted with violent patients during their work. VUB master student Lennart De Jager, supervised by professor of general medical practice Dirk Devroey, concluded this based on 3,726 questionnaires. The survey showed that 84.4% of physicians have been victims of aggression and violence within the physician-patient relation during their career and 36.8% within the past year. 33.1% experienced verbal violence in the past year, 30% psychological violence, 14.4% physical violence and 9.5% sexual violence.

Female and young physicians are confronted more often with aggression and violence, and psychiatric institutions appear to be the most dangerous workplaces. In hospitals, emergency departments are the most dangerous spots. It was noted that physicians whose main activity is outside the hospital experience more problems.

Link to article via vubtoday.be/doctors-face-aggression

Older cancer patients need better support Elderly people in Flanders suffering from cancer could receive better care, and there is a lack of communication with them and support for their informal caretakers. That’s the conclusion of a large study by VUB research group End-of-life Care with Flemish GP practices between 2009 and 2014.

More than one in five people aged over 85 – over 4,000 people in Flanders each year – die with or from cancer. In a third of the cases, however, their GP doesn’t discuss it with the patient thoroughly, in contrast to the one in ten people younger than 85 who are affected. There are far fewer conversations about palliative care options, preferences concerning place of death or medical treatments in an advanced stage of the disease, or appointing a representative who can decide for the patient

20

HENRI HERFST 2017

if necessary. Even though approximately 40% of informal carers felt physically and emotionally overburdened, in one in three cases the GP didn’t maintain contact with them for grief support after the patient had died.

There is still a lot to be studied about care for elderly people with cancer and their families. This is why the new campaign by cancer research fund 'Kom op tegen Kanker' is calling on elderly people with cancer and their families to share their experiences: www.zeventigpluskanker.be Link to article via vubtoday.be/better-support

84.4% of physicians have been victims of aggression from patients

ARTIFICIAL INTELLIGENCE

Talking to the animals Animal noises are closer to human noises than you might think. In fact, Dr Piera Filippi (of VUB’s Artificial Intelligence Lab and Ruhr Universität Bochum in Germany) and her team have discovered that there’s a universal way in which we express and understand emotions. They played audio recordings of nine species of mammals, amphibians and reptiles to 75 people. The participants could distinguish high and low levels of excitement in the acoustic signals, based mainly on the frequency of the sounds.

Previous studies have already shown that people can identify emotions in different mammals. We can now add amphibians and reptiles to the list. According to the researchers, these results are similar to those Charles Darwin presented more than a century ago, namely that acoustic expressions of emotions go back to our earliest ancestors on land.

Link to arcticle via vubtoday.be/talking-animals

People can distinguish high and low levels of excitement in animals’ acoustic signals

ENGINEERING

Soft robots can heal themselves Cutting your hand or even breaking a bone – these are injuries that heal over time. Now injured robots can heal too, all by themselves.

Researchers at the BruBotics research group have created robots with self-repairing properties, as illustrated in their study published in Science Robotics.

Soft robots are made from flexible materials, inspired by the soft tissue humans are made from. This allows them to be used for countless applications, such as grabbing delicate objects in the food industry or in minimally invasive surgery. However, these materials also make them susceptible to damage from sharp objects or excessive pressure.

In a prestigious European Research Council project, the researchers have come up with a method that enables soft robots to completely heal from such damage. They build soft robots made from rubbery polymers with built-in healing capacity. When damaged, these materials first recover their original shape and then heal completely. This principle was applied in three self-healing robotic Tekst Jozefien De Marrée

components: a gripper, a robotic hand and an artificial muscle. These resilient, pneumatic components were damaged under controlled conditions, to test whether the scientific principle also works in practice. The results were very satisfactory: damage could be healed completely without leaving any weak spots.

Professor Bram Vanderborght of BruBotics and Flanders Make says: “The outcome of the research opens up promising perspectives.

Not only can robots be made lighter and safer, they will also be able to work independently for longer without requiring constant repairs.”

Link to article: vubtoday.be/soft-robots

BruBotics researchers have come up with a method that enables soft robots to completely heal themselves

HENRI HERFST 2017

21

22

HENRI HERFST 2017

CITIZEN SCIENCE

How to bridge the gap between science and society Involving people in science projects is one way to bridge the gap between science and society. We spoke with two researchers, Professor Matthieu Kervyn and Dr Tom Van der Stocken, who have incorporated citizen science into their work.

Text Kim Hardie / Photo Bas Bogaerts Thanks to a VLIR-UOS grant, Matthieu Kervyn and Tom Van der Stocken carried out research in Africa. One is a geographer working with his team of PhD researchers in Uganda; the other a physical geographer and a post-doc in ecology and biodiversity in the biology department, who used similar techniques for his research project in Kenya.

Ultimately, this will lead to a win-winwin situation: for the local community, for the academics at MMU, and for Professor Kervyn and his team doing academic research on these hazards.

Local knowledge Twenty locals were selected to be trainedas geo-observers to identify environmental changes and hazards.

Win-win-win situation Equipped with smartphones to collect The population growth rate in the GPS points, data and pictures, the already densely populated Rwenzori observers returned to their villages. mountains in Uganda is 3.4%.

They supply data to Inhabitants live in close proxthe local university “It was vital to imity to the sometimes hostile on a weekly basis increase the natural environment. Flash through a mobile environmental floods, landslides, droughts, network. Academics awareness earthquakes or pests and at MMU have set of the local diseases commonly occur and up a Geographical communities affect the local communities.

Information Systems that also Professor Kervyn and two of his (GIS) laboratory to provided PhD researchers, Lies Jacobs analyse these data valuable and Jan Maes, seek to improve and given resources partners to their knowledge of these hazto support long-term collect essential ards and how they affect the analyses. data.” local people in Uganda. The deThe overall project, Matthieu Kervyn velopment of natural resources which will run another year and a half, also requires minimizing disaster risk and ensure sustainable aims at increasing livelihoods. Due to sparse roads and the local community’s knowledge on steep slopes however, the region is not natural hazards through close cooperation with the academics and local easily accessible. Professor Kervyn’s authorities. team set up a project which enables collaboration with local people, while A methodological challenge raising their awareness.

Tom Van der Stocken took a similar The project also includes working with approach in Gazi, in Kenya. His research the Mountains of the Moon University focussed on mangroves, ecosystems (MMU) who are developing training programmes and evidence-based research which are of great socio-economic-ecological importance. Mangroves capability.

Matthieu Kervyn (l) and Tom Van der Stocken (r)

are home to various forms of marine life and important for wood production as well as protection against coastal hazards such as erosion and storm surges. Part of his research involved cit-

Brusselse onderzoekers werken samen met lokale bevolking in Afrika Professor Matthieu Kervyn en zijn team trainden in Uganda twintig burgers als geo-observatoren om veranderingen in de omgeving vast te leggen. Tom Van der Stocken, fysisch-geograaf en post-doc in ecologie en biodiversiteit, werkte in Kenia samen met lokale vissers. Die voerden metingen uit om de verspreiding van mangroves beter te begrijpen.

Deze voorbeelden tonen aan dat citizen science onderzoek en maatschappij dichter bij elkaar brengt, en de levensomstandigheden van de lokale bevolking verbetert.

izen science by working with Hamisi, a local fisherman who provided help as a field assistant and carried out measurements.

Part of the research was to investigate the dispersal capacity of propagules (i.e. seeds, fruits, etc.) across ever greater distances: locally within the forest, but also beyond the reef and across oceans. Previous work had looked at genetic and geographical distance but not long distance across oceans, as this is methodologically challenging due to the scale involved. But Tom and his promoter, Professor Nico Koedam saw an opportunity to tackle this with Hamisi’s help.

HENRI HERFST 2017

23

CITIZEN SCIENCE

Rwenzori people being trained to use their smartphones for geo-observations

Hamisi and the fishermen to the rescue Hamisi, along with some fellow fishermen, conducted measurements when they were out at sea.

With each catch, they’d potentially collect mangrove propagules. They would count the different propagule types and track where they were found. Two years of data collection provided Tom with information on the dispersal capacity of different mangrove species.

Hamisi was ambitious and used the “The money to go to university, where he got methodology a degree in aquaculture and fisheries used shows management. Nowadays he works as a you can be laboratory technician at the Kenya Marine creative in data & Fisheries Research Institute.

collection by involving local communities” Tom van Stocken

The two examples show how citizen science not only connects people, communities and science. They also demonstrate how citizen science is important in development work to balance out a lack of available technology and expensive scientific equipment, which is not always available locally. The work outlined here, also shows how involving local people in field research can change individuals’ day-to-day lives and futures.― H

24

HENRI HERFST ZOMER 2017 2017

Ongoing VUB projects using citizen science - hackAIR: open technology platform for citizen observatories on air quality www.hackair.eu - FLAMENCO: open cloud-based software platform for citizens to participate in observatory campaigns citizen-observatory.be - MEDEA: project to digitally record and make archaeological metal detecting discoveries accessible in Flanders: www. medea.weopendata.com - PARENT: project aiming to increase responsible management of electricity consumption www.parent-project.eu Contact the VUB Science Outreach Office to know more about citizen science: contact@wtnschp.be, www.wtnschp.be Check out www.iedereenwetenschapper.be, an Eos Wetenschap initiative supported by the Jonge Academie Vlaanderen and Scientific American.

VUB orkest o.l.v. Jurgen Wayenberg planeet aarde Solis t : J u l i e S a e r e n s ( h ar p ) Woor d : I n g r i d V a nr u t t e n Jupiter uit 'The Planets' | Gustav Holst Baroque Flamenco | Deborah Henson-Conant Nieuwe Wereld Symfonie | Anton Dvorak Perpetuum Mobile | Johan Strauss jr.

Renaissance Muziek | naar Mauricio Kagel How to Train Your Dragon | John Powell Avatar | James Horner Far and Away | John Williams

Info en reservatie (vanaf oktober):

www.vub.ac.be/vuborkest concerten@vub.ac.be Tickets € 10 / € 5 (kassa € 12 / € 7)

GENT - zaterdag 18 november - 20u De Bijloke, Jozef Kluyskensstraat 2 BRUSSEL - zondag 19 november - 15u AULA VUB Etterbeek, Pleinlaan toegang 13 PUTTE - zondag 26 november - 15u GC Klein Boom, Mechelbaan 604 BREDENE - zaterdag 2 december - 20u Eventcentrum Staf Versluys, Kapelstraat 76

GENK - zondag 10 december - 15u CC C-Mine, Wilde Kastanjelaan 11 Met de steun en/of medewerking van de huizenvandeMens, de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging, het Vermeylenfonds, het Masereelfonds, het Willemsfonds, Geuzenhuis Gent, Muziekcentrum De Bijloke, Gemeentebestuur Putte, Willemsfonds Putte-Beerzel, Vrijzinnige Dienst Universiteit Antwerpen, Vrijzinnig Antwerps Trefpunt, HVV-Vrijdenkend Lier, Genkse Humanisten, Vrijzinnig Limburg, Erasmushogeschool Brussel, UZBrussel, Vriendenkring Personeel VUB/EhB/UZBrussel, Oudstudentenbond VUB, Dienst Cultuur VUB, Uitstraling Permanente Vorming vzw.

REDELIJK EIGENZINNIG

Hacker Mich Altman komt naar Brussel

“De maker movement democratiseert het productieproces” Mitch Altman. Voor velen een onbekende, maar voor wie hackerspaces en maker movement bekende begrippen zijn, is hij een legendarische figuur. VUB nodigde hem uit als spreker voor het interdisciplinaire keuzevak ‘Redelijk Eigenzinnig’. Lieven Standaert, coördinator van Fablab Brussels en docent Industriële ingenieurswetenschappen, introduceert Mitch Altman.

Tekst Geert Goessaert / Foto Saskia Vanderstichele

“Altman is een van de grote figuren uit de maker movement,” steekt Standaert van wal, “hij stond aan de wieg van Noisebridge, een van de eerste Mich Altman hacker­spaces.

Mensen delen daar kennis en open-source software, en discussiëren over een vrij internet en open technologie. Altman reist de wereld rond om het principe van hackerspaces te promoten.”

Dat lijkt op wat er in Fablab Brussels gebeurt.

“Hackerspaces, fablabs & makerspaces nemen deel aan een gemeenschappelijk discours. Een groot verschil is dat fablabs fysieke plekken zijn, vormgegeven door degenen die er werken en vaak een band hebben met een universiteit. Ons Fablab is daar een goed voorbeeld van. We geloven dat het veel zinvoller is werk, kennis en gereedschap met iedereen te delen. We zien dat als een enorme hefboom voor innovatie. Daarom investeren wij met de industrieel ingenieurs al zes jaar om de centrale werkplaats van de vakgroep, het Fablab, gratis toegankelijk te maken en te houden voor andere opleidingen en jongeren.”

26

HENRI HERFST 2017

“Ons Fablab is veel meer dan we eerst dachten een plek van onze studenten geworden. Zij houden het kot mee recht. Het is fantastisch hoe genereus ze zijn met hun tijd als er iemand hulp nodig heeft, of als er een machine gerepareerd moet worden. Ze delen die plek, hun tools en hun kennis, en vinden dat de normaalste zaak van de wereld. Daar zijn we heel trots op.”

Heb je Mitch Altman voorgesteld als spreker voor ‘Redelijk Eigenzinnig’, omdat jullie zijn filosofie waarderen?

Lieven Standaert: “Ja, en omdat het gaat om openstelling van technologie. Het heeft allemaal te maken met empowerment: niet langer genoegen nemen met de producten die je kunt kopen, maar die verbeteren en aanpassen aan je eigen wensen en vervolgens – en dat is belangrijk – delen met anderen hoe je dat gedaan hebt.”

“Het is vergelijkbaar met open-source software. Als het om prototypen gaat en om hands-on projecten met materiële objecten, spreken we van open source hardware.

Een mijlpaal daarvoor was het patent op 3D printen, dat rond 2007 verviel. Een paar mensen zetten plannen op het internet, en in 2009 verscheen er een bouwkit waarmee je je eigen 3D-printer kon bouwen. Daarmee werd het veel makkelijker en goedkoper om objecten te prototypen en in kleine oplages te produceren. Een mooi voorbeeld daarvan

zijn hand­protheses voor kinderen. Die waren vroeger duur, en moesten om het jaar worden vervangen, omdat kinderen groeien. Nu kun je die zelf thuis op maat printen voor 15 euro.”

“Makers kunnen zonder groot startkapitaal tools, kunstvoorwerpen of fashion-items maken en verkopen. Je kunt dus kleinschalig beginnen en je zaak geleidelijk uitbreiden, als blijkt dat er een markt is voor je product. Anders gezegd: de maker movement democratiseert het productieproces. En daarin schuilt de impact op de maatschappij.” — H

This academic year, the interdisciplinary course 'Reason and Engage' is bringing Mitch Altman to Brussels. The man is a legend in the makers movement, the lobby that encourages people to create and sell their own tools, artworks, fashion items … you name it. The aim is to democratise the production process, with a huge potential impact on society.

And so Altman’s visit fits in perfectly with the theme of the third edition of Reason and Engage: The Scope and Impact of New Technologies.

Subscribe now: redelijkeigenzinnig.be

Steun het Fablab Het Fablab verhuist van Anderlecht naar de campus in Etterbeek, zodat deze creatieve hub een plek krijgt in het hart van de VUB. Hier kunnen studenten hun ideeën realiseren en andere makers, ingenieurs en creatievelingen ontmoeten. Voor de verhuizing en verdere professionalisering van het Fablab zijn nog fondsen nodig. Steun het Fablab en investeer in skills! Meer informatie via vubfoundation.be/#projecten.

Schrijf je in voor ‘Redelijk Eigenzinnig’ Het interdisciplinaire keuzevak ‘Redelijk Eigenzinnig’ staat dit academiejaar in het teken van de impact van nieuwe technologieën op de maatschappij. Studenten vanaf de 3de bachelor kunnen dit keuzevak opnemen in hun curriculum. Op 12 oktober houdt Peter-Paul Verbeek de inaugurale lezing waarmee de derde editie van Redelijk Eigenzinnig opent. Deze lezing en andere publieksactiviteiten – zoals de lezing van Mich Altman – zijn gratis toegankelijk voor alle geïnteresseerden. Meer informatie via www.redelijkeigenzinnig.be of redelijk.eigenzinnig@vub.be.

HENRI HERFST 2017

27

ZO VEEL MEER DAN STUDEREN

“Passie en toewijding die je bijna niet voor mogelijk houdt” In 2016 begon de Vrije Universiteit Brussel met het Honours Programme, voor getalenteerde studenten met een interessegebied dat de eigen studierichting overstijgt. Hannah Pinson hoorde bij de eerste lichting. Zij en een andere student mochten deelnemen aan een unieke masterclass in Toscane onder leiding van dirigent Philippe Herreweghe en schrijver Stefan Hertmans.

Tekst Geert Goessaert / Foto Bas Bogaerts

“Het leukste vond ik de brede waaier aan mensen die een ongelofelijke diepte hebben bereikt in wat ze doen. Van de opening door VUB-professor Luc Steels, die robots een eigen taal liet ontwikkelen, tot de laatste buiging van dirigent Philippe Herreweghe na zijn wereldpremière van de Mariavespers van Monteverdi. Iedereen, werkzaam in het bedrijfsleven, de wetenschap of de kunsten, toonde een passie en toewijding die je bijna niet voor mogelijk houdt.”

Klavecimbelbouwer Kennedy liet een stuk hout trillen, bijna achteloos vertellend dat slechts een op duizend planken van die speciale boomsoort de juiste klanken voortbrengt. Je moet haast bovenmenselijk gemotiveerd zijn om net die ene plank te vinden, terwijl je beseft dat alleen jij het verschil in klank uiteindelijk zult horen. “We zaten op de eerste rij bij concertrepetities, spraken over kunst en over migratie met experts, bezochten wijnhuizen en instrumentenbouwers.

In 2016, VUB launched the Honours Programme: an extra-curricular initiative aimed at promising, motivated students with interests that go beyond their own field of study. Two students from the Honours Programme were selected to take part in a unique masterclass led by conductor Philippe Herreweghe and author Stefan Hertmans. Krishan Kumar Harkoe from Suriname was one of them.

Read his story at vubtoday.be/krishan.

28

HENRI HERFST 2017

De witte feestbus reed ons door het Toscaanse landschap. Ter afwisseling van prachtige klassieke concerten en vele intellectuele uren, kweelden we ook wel graag foute 90’s songs mee. Geniale mensen als Philippe Herreweghe, Stefan Hertmans en Paul Scheffer vertellen ook andere verhalen wanneer ze met een glas wijn in de hand op een dorpsplein in Italië zitten.”. ― H

Meld je aan Gemotiveerde studenten kunnen zich aanmelden voor het Honours Programme. Het thema van dit jaar is ‘evolutie’. Meer informatie vind je op www.vub.ac.be/ honours-programme

'84' POLLET & POLLET

Het stripproject

De naam van het project – ‘84’ – is afgeleid van George Orwells roman '1984'.

Het stripduo Pollet & Pollet onderzoekt nieuwsgierig de pijnpunten en successen in de samenleving.

De personages zijn voornamelijk figuren uit de middenklasse. Een klasse die op het punt staat te verdwijnen? Pollet & Pollet laten hen reflecteren over de grote vraagstukken.

29

DNA VAN VUB

Minder dierenleed dankzij excellent onderzoek Toen professor Vera Rogiers haar carrière begon, waren dierproeven staande praktijk. Dat er nu alternatieven bestaan, is mede haar verdienste. De roem van ‘haar’ afdeling op de VUB reikt tot over de landsgrenzen. Portret van een pionier.

Tekst Anja Otte / Foto Saskia Vanderstichele

Vera Rogiers begon haar onderzoek naar alternatieven voor dierproeven in de jaren tachtig, toen het onderwerp nog in de geitenwollensokkensfeer zat.

Met beperkte middelen, maar veel enthousiasme en doorzettingsvermogen, bouwde Rogiers een onderzoeksafdeling op; die telt nu 32 personeelsleden. Haar internationale reputatie dankt ze aan de combinatie van baanbrekend onderzoek naar alternatieve

30

HENRI HERFST 2017

methoden en specifieke kennis op het vlak van cosmetica. Haar onderzoek werd meermaals bekroond. De hoogste kringen van de Europese regelgeving, de industrie én van de dierenwelzijnssector klopten graag bij haar aan voor advies.

Toen Rogiers in Gent haar apothekersdiploma had gehaald, zag ze een advertentie van de VUB. “Zo ben ik hier dus binnenge-

sukkeld. En ik heb het me nooit beklaagd. Ik heb me hier altijd thuis gevoeld. Niemand heeft me ooit voorgetrokken, maar niemand heeft me ook tegengewerkt. Ik heb alles op eigen krachten gedaan.”

Cosmetica om den brode Na haar doctoraat koos Rogiers voor toxicologie, de wetenschap die de werking van giftige stoffen op het lichaam onderzoekt. “Pro-

fessor Antoine Vercruysse polste of ik interesse had voor postdoc­ onderzoek naar toxicologische alternatieven voor dierproeven.

Dierproeven waren begin jaren tachtig al omstreden, maar wetenschappelijk onderbouwde alternatieve methoden bestonden nog niet.”

In 1960 lanceerden de filosofen Russell en Burch de drie R’s.

Reduction: als het met minder

dieren kan, doe het dan met minder. Refinement: als je toch met dieren werkt, doe het dan humaner. En Replacement: als het zonder dieren kan, doe het dan ook zonder. De drie R’s werden de leidraad voor een stevig hoofdstuk Europese wetgeving.

Rogiers kreeg te kampen met een ander probleem, namelijk gebrek Reducing animal suffering through aan budget. Om excellent research inkomsten te verkrijgen ontwikkelde Since the 1980s, Professor Vera Rogiers ze met dermatoloog has led a research group developing Diane Rosseeuw en alternatives to animal testing. To finance biochemicus André her research, she set up Europe’s first Barel een Intensive university course on cosmetics, with Course in Dermadermatologist Diane Rosseeuw and to-cosmetic Scienbiochemist André Barel. Her research ces, die nog steeds group looks into the effects of toxic hoog scoort, ook materials on cells grown in vitro: these internationaal. Een alternative methods prevent animal universitaire cursus suffering and deliver knowledge at a cosmetica, die al cellular and molecular level. With her snel in het Frans en retirement in sight, Professor Rogiers later in het Engels can look back with satisfaction on werd aangeboden, her academic career. The department was uniek in Euroshe created at VUB delivers the only pa. In de opleiding toxicologists schooled in in vitro methods, tot apotheker is het while the highly successful Safety vak cosmetica nu Assessment of Cosmetics in Europe verplicht. course enjoys international fame. And she has just set up the Innovation Centre for 3R Hoewel Rogiers alternative methods. cosmetica aanvankelijk slechts More information at www.ic-3rs.org “om den brode” onderwees, werd ze er meer en meer bekend door. Europese wetgeving had voor cosmetica de grootste consequentie; sinds 2013 zijn dierproeven helemaal verboden.

Rogiers’ twee domeinen, alternatieve methoden en cosmetica, kwamen perfect samen, met haarzelf in het brandpunt. Wie een expert zocht, kwam als vanzelf bij Rogiers terecht.

Gekweekt onderzoeksmateriaal Welke alternatieve methoden zijn er? Rogiers onderscheidt drie

deelgebieden, die niet op zichzelf kunnen bestaan, maar bij intelligente combinatie zorgen voor de nodige weight of evidence. Het eerste noemen we in chemico: chemische testen die al iets vertellen over de eigenschappen van een stof. Het tweede deelgebied, in silico, bestaat uit alles wat te achterhalen is met modellen, en door read across: wat is al bekend over stoffen die veel lijken op de stof die je onderzoekt?

Resultaten van dierproeven en testen op mensen, epidemiologische studies en andere literatuur kunnen veel kennis opleveren.

Rogiers noemt het derde deel, in vitro, het belangrijkste: “dierlijke of menselijke weefsels die we in een laboratoriumomgeving kweken. In het begin isoleerden we cellen van dieren, maar we hebben geleerd dat die omweg overbodig is. Nu kweken we cellen van mensen, in ons geval levercellen. De grote moeilijkheid daarbij is dat deze cellen in cultuur heel snel hun leverspecifieke eigenschappen verliezen.”

Alternatieve methoden sparen dierenlevens, maar hebben ook andere voordelen. “Op cellulair

Zoektocht naar alternatieven 1960: Russell en Burch lanceren de drie R’s: Reduction, Refinement, Replacement.

1986: een Europese richtlijn vraagt lidstaten onderzoek naar alternatieve methodes te stimuleren en zo min mogelijk proefdieren te gebruiken. Oprichting van het European Centre for the Validation of Alternative Methods; Rogiers maakt deel uit van het wetenschappelijk comité. De Europese richtlijn en instelling kregen navolging in de VS, Canada en Japan.

2003: Europees verbod op gebruik van dierproeven voor cosmetica, met als deadlines 2009 (voor testen) en 2013 (voor productie en verkoop).

2007: Invoering van REACH, verordening van de Europese Unie om de gezondheid van mens en milieu beter te beschermen tegen de risico’s van chemische stoffen. REACH stimuleert alternatieve methoden voor de gevarenbeoordeling van stoffen.

2017: Nieuw innovatiecentrum voor alternatieve methoden.

Op 25 september 2017 werd onder impuls van de onderzoeksgroep van prof. Vera Rogiers een innovatiecentrum opgericht met als doel de research naar alternatieve onderzoeksmethoden te versterken. Het Innovation Centre 3Rs bouwt voort op 25 jaar toponderzoek aan de VUB naar in-vitromethoden als alternatief voor dierproefonderzoek in (bio)medische research. Het innovatiecentrum heeft de ambitie hét knooppunt te worden van nieuwe researchnetwerken waarin expertise gedeeld wordt, zowel met de lokale als de internationale onderzoeksgemeenschap.

Lees meer via www.ic-3rs.org.

HENRI HERFST 2017

31

en moleculair niveau gaan we op Rogiers benadrukt dat zoek naar wat er écht gebeurt in-vitro­onderzoek niet voor alles bij de mens. Bij dierproeven mogelijk is. Successen zijn er blijf je toch veel meer steken in vooral voor lokale toxiciteit, zoals beschrijven wat je observeert, op huid en ogen, maar wat systemische toxiciteit betreft, staan terwijl wij mechanistisch te werk alternatieve methogaan. Daar komt des nog in de kinook veel meer rede"Dat we zo derschoenen. Alles neren bij.” weinig mogelijk “De beschrijvende wat intern in het met proefdieren toxicologie heeft allichaam gebeurt, is werken, past tijd volgehouden dat niet of heel moeilijk perfect bij het resultaten op dieren in een schaaltje te ethische profiel representatief zijn reproduceren. Hoe van de VUB." voor de mens. Uit neemt ons lichaam Vera Rogiers alles wat gepublistoffen op, hoe ceerd is, weten we worden die omgezet, hoe verspreinu dat 60 procent den ze zich over het van wat men op lichaam, worden toxische stoffen dieren doet niét representatief is uitgescheiden of opgeslagen? De voor de mens. Daarom raakt ook schadelijke effecten op organen de geneeskunde-industrie geïnteresseerd in alternatieve methozoals lever, hart, nieren, hersenen, den. Wat begon bij bekommernis longen zijn uiterst moeilijk vast om dierenwelzijn en vervolgens te stellen. ontwikkeld werd voor cosmetica Respect voor het leven vindt vandaag dus ook zijn weg In 1985 won professor Rogiers naar de geneeskunde en andere de FISEA-prijs voor haar inzet domeinen.”

32

HENRI HERFST 2017

Save the date 4 tot 8 december 2017 Week van de Ethiek Een jaar nadat de universiteit op haar ethische grondvesten daverde na een undercoveroperatie van dierenrechtenorganisatie Gaia, organiseert VUB de Week van de Ethiek.

We staan stil bij de ethische aspecten van het dagelijkse reilen en zeilen van onze universiteit en nodigen studenten en personeel uit om na te denken en te debatteren over ethiek en integriteit.

Gaande van ethische reflecties over voeding in ons restaurant tot debatten over internationale samenwerkingsakkoorden met landen die de universele rechten van de mens niet al te nauw nemen, tot vragen rond onderzoeksethiek en integriteit, gebruik van proefdieren, datamisbruik enz.

Meer details vind je op www.vub.ac.be/weekvandeethiek.

voor alternatieve methoden.

Toenmalig rector Locuffier hield een opmerkelijke speech bij de uitreiking daarvan. “Hij riep op tot meer respect voor het leven.

Niet enkel van dieren, maar

ook van planten. Alle kranten schreven erover. Dat we zo weinig mogelijk met proefdieren werken, past dan ook perfect bij het ethische profiel van de VUB. Eigenlijk zijn we daar in de loop der jaren veel te weinig mee naar buiten gekomen.”

“Mijn loopbaan was er vooral een van heel hard werken. Of je slaagt, hangt echter van zoveel factoren af. Een van die factoren was en is zeker de motivatie en inzet van mijn fantastische medewerkers, die met hart en ziel meewerken aan ons in-vitroverhaal.” De afdeling die Rogiers aan de VUB opbouwde, is de enige die geschoolde in-vitro toxicologen aflevert.― H

INFOGRAPHIC

VUB diploma op zak. En dan?

De resultaten van onze grote alumni-enquête Hoe stellen onze VUB-alumni het, nadat ze hier hun opleiding afrondden? Hoe doen ze het op de arbeidsmarkt? Helpt hun vorming hen bij het vinden van de geknipte job? En geeft afstuderen aan de VUB - bij wie werken en studeren combineert - meer kansen? We haalden hen de pieren uit de neus via onze grote alumni-enquête, eind 2016. Van de 8833 alumni - 1 tot 5 jaar afgestudeerd - uit 70 opleidingen die we aanschreven, vulden er 1182 de bevraging volledig in. Dat is een response rate van 13,38%. Dit zijn de resultaten:

DOORSTROOM & KANSEN Snel aan het werk

Tevreden met de job 20,72%

ontevreden

96,15%

binnen het jaar een betaalde functie

79,28 %

tevreden

Meer dan 80% van onze alumni is trots dat hij/zij aan de VUB heeft gestudeerd en blikt tevreden terug.

37,46%

meteen

Hier komen ze terecht

5,42% 5,51% 9,70% 9,89% 12,28% 13,97% 28,61%

Zo’n 57,22% geniet een vast contract van onbepaalde duur en 29,56% werkt met een contract van bepaalde duur. 8,37% werkt als zelfstandige en slechts 1,90% doet een interimjob.

Hoe scoorde de VUB-opleiding bij onze alumni?

74%

<3 maanden

3,52% 3,52% 3,80% 3,80%

Werkzekerheid

non-profit ICT

Extra kansen voor wie werken en studeren combineert

• 45,78% veranderde na het behalen van het diploma van werkgever - 59,22% geeft aan dat ze dat te danken hadden aan hun opleiding - 37,86% geeft aan dat ze dankzij de opleiding ook veranderden van sector • 54,22% bleef met diploma nog steeds bij dezelfde werkgever werken - 35,25% zegt dat ze promotie kregen dankzij de opleiding.

“Anderhalve maand nadat ik afstudeerde kreeg ik een aanbod. Ik kon meteen aan de slag. Ik combineer nu een fulltime job in de privésector met een job als zelfstandig psychologe in een groepspraktijk.”

consulting financiële en verzekerings­sector

Siham Boukhlal (28), alumna Psychologie

R&D: onderzoek en ontwikkeling juridische sector onderwijs en training medische, sociale en gezond­heidszorg openbare dienst of overheid universiteit of hogeschool andere

“Mijn VUB-diploma is een sleutel die deuren opent. Mijn opleiding wordt hoog aangeschreven op de arbeidsmarkt. Dat merk ik bijvoorbeeld op LinkedIn, waar mijn diploma veel interesse wekt bij recruiters.”

Jens Martens (26), alumnus Handelsingenieur

Lees meer over de carrièrestart van deze young professionals op vubtoday.be/siham en vubtoday.be/jens.

GETIPT

Bright Club, de wetenschapper als stand-up comedian Wat als dictators grapjassen waren? We zouden hen menselijker vinden, toegankelijker en minder intimiderend. Verbondenheid zou ontstaan tussen de dictator en de bevolking die om zijn mopjes lacht. Zie daar, de kracht van humor! Precies die kracht maakt science comedy zo bijzonder.

Tekst Sofie Verkest / Foto Jan Puttevils

Bright Club is een avond stand-up comedy door onderzoekers en docenten voor iedereen. Onderzoekers maken op een humoristische wijze wetenschap toegankelijk en minder intimiderend voor een breed publiek. “Wat hebben onderzoekers en dictators gemeen?” Is deze vraag beledigend voor onderzoekers of het begin van een goede grap?

b

lu

tC

gh

Bri lu

tC

gh

Bri b

Club

t gh

Club

Clu t gh

lu

Brig

Club

Brig

Clu b

Bri

t gh

Club

b lu

b

ht

tC gh Bri

tC gh Bri

ht

b Clu

b

ht

t gh

Brig

Bri

Bri

Club

b

ht

Clu

Brig

b

ht

Bri

Brig

Bri

t gh

Clu

ht

Clu

b

ht

Bri

t gh

ht

ht

ht

Brig

Club

Brig

Club

Brig

Club

Brig

Club

Brig

Club

Win 5x2 tickets voor Bright Club op 10 oktober!

Deel je beste mop op facebook/wtnschp met #brightclub. Winnaars worden persoonlijk verwittigd.

34

HENRI HERFST 2017

Vrouwen ondervertegenwoordigd Dertig onderzoekers stonden al op het podium van Bright Club. Els Dumortier, professor in de criminologie, was een van hen. “Ik heb altijd al graag op het toneel gestaan. Toen ik werd gevraagd en ik hoorde dat we gecoacht zouden worden, was ik meteen verkocht.” De editie waar Dumortier aan deelnam stond in het teken van Internationale Vrouwendag. “In mijn sketch kon ik hiervoor perfect mijn achtergrond als criminologe gebruiken: mannen zijn namelijk serieus oververtegenwoordigd in de gevangenisbevolking.

Tijd dat er quota werden geëist voor criminele stadsbendes, en waar blijven die gezinsvriendelijke uren voor terroristen?”

Vettige vingers Of het nu gaat om de criminaliteit of de academische wereld, de onderzoekster veegde de vloer aan met het glazen plafond. “Ik moet mij bukken om onder dat plafond te lopen, bovendien loop ik de hele tijd met een vod rond, om de vuile vingers van dat glas te halen.” De vijfde editie van Bright Club is op 10 oktober.― H

Els Dumortier is professor in de vakgroep Criminologie aan de VUB. Ze is stichtend lid en bestuurslid van het Kenniscentrum Kinderrechten. Als onderzoekster is ze gefocust op jeugdrecht en kinderrechten vandaag en in het verleden.

SPOT ON

Belgian melanoma research acknowledged internationally Damya Laoui selected as groundbreaking innovator

Damya Laoui

VUB researcher Damya Laoui has been added to the select group Innovators under 35 Europe.

She studies the role of dendritic cells in new immune therapies against cancer. Dendritic cells are responsible for activating the immune system. Laoui studies how specific types of these cells, obtained from surgically removed tumors, can be utilised to vaccinate a patient so that the tumor's growth can be slowed down.

Innovators under 35 is an initiative of the technology magazine of the renowned Massachusetts Institute of Technology.

The melanoma research of professor Karine Breckpot of Vrije Universiteit Brussel has been selected for a grant by the Melanoma Research Alliance (MRA), the largest private funder of melanoma research in the world. Together with her team of researchers, she developed a new strategy to utilise the molecule PD-L1 binding antibody, stemming from camel-like animals and much smaller than other marketed drugs, to penetrate tumors more successfully. An important breakthrough, since the aggressive form of skin cancer known as melanoma has become one of the most prevalent cancers among women between 25 and 29 years old.

Alumna Michèle Coninsx head of UN counter-terrorism agency Daubechies fourth most important Belgian

Ingrid Daubechies

Her students now fill top positions at Google, Facebook and Twitter. Others still are professors at renowned universities. But if they will ever match the greatness of Ingrid Daubechies remains to be seen. This world class mathematician and mother of the Daubechies wavelets a mathematical description of a wave movement that is used in the compression of images - teaches at the prestigious Duke University, was formerly tied to Princeton and was the very first woman to become chairperson of the International Mathematical Union. No wonder that Humo magazine dubbed her the “fourth most important Belgian”. And rightly so.

Herman Terryn receives American award for the inhibition of corrosion in metals

Herman Terryn

Herman Terryn, member of the VUB research group Materials and Chemistry, will receive the “H.H Ulhig corrosion award” on October 3rd for his groundbreaking research into the corrosion of metals. His work was already rewarded with the European Corrosion award (2014) and in 2016 he held the Francqui Chair at the University of Antwerp on the topic of sustainability of metals. Not surprisingly, since battling corrosion is of the utmost importance, given the enormous economic damages it brings forth.

Michèle Coninsx

In August 2017, United Nations Secretary-General António Guterres confirmed the appointment of Michèle Coninsx as Executive Director of the Counter-Terrorism Executive Directorate (CTED) of the United Nations. Michèle Coninsx graduated in Law and Criminology at the VUB and was Secretary-General of Eurojust, the agency of the European Union dealing with judicial cooperation in criminal matters before being appointed in her new position. She is also VUB Honorary Fellow since 2014.

Award for Science communication to Dirk Lefeber

Dirk Lefeber

Robotics expert professor Dirk Lefeber of Brubotics was awarded the Annual award for Science communication 2017. He received the award for the participation of his team to the Cybathlon, a sort of Olympics for cyber athletes.

Cyber athletes are athletes with a disability that compete with each other wearing prosthetics powered by robot technology. The jury for the award, an organisation of the Royal Flemish Academy of Belgium for Science and Arts and the Young Academy, lauded the extensive communication around the participation on Twitter, Facebook and Youtube as a “beautiful example to put the spotlight on the positive impact of robotics and to enthuse young people for the field so that they will take robotics courses in later life”. ― H

HENRI HERFST 2017

35

EEN SNEAK PREVIEW VAN HET STUDENTENLEVEN

HERFST KAMP

30 & 31 OKTOBER 2017

NIETS IS ONDENK BAAR

V.U.: Caroline Pauwels, Pleinlaan 2, B - 1050 Brussel

SCHRIJF JE IN VOOR 1 OF 2 DAGEN. EN ALS JE WILT, BLIJF JE SLAPEN OP KOT.

www.vub.ac.be/herfstkamp