De Hoogvlieger 253

Publicatie van de Vereniging van Vlaamse Reisbureaus vzw

Interview met ELKE JEURISSEN & VEERLE PAPPAERT Dossier – DIGIT STORYTELLING EN OFFERTES AANTREKKELIJK VORMGEVEN

Klantennummer: 2079361 Erkenningsnummer: P508850

FTITicketshop Ticketshop biedt alle alle partneragentschappen de FTI de mogelijkheid mogelijkheid FTI Ticketshop biedt biedt alle partneragentschappen partneragentschappen de mogelijkheid omop op een snelle snelle en efficiënte efficiënte manier geom manier vliegtuigtickets vliegtuigticketsuit uitte geom opeen een snelle en en efficiënte manier vliegtuigtickets uit tetegeven. De farewizard+ is een volledig geautomatiseerd systeem ven. geautomatiseerd systeem systeem ven. De De farewizard+ farewizard+ is is een een volledig volledig geautomatiseerd waarbij u 365 dagen per jaar en 24/24 vliegtuigtickets reserveert. waarbij 24/24 vliegtuigtickets vliegtuigticketsreserveert. reserveert. waarbijuu365 365dagen dagen per per jaar jaar en en 24/24 kuntop op maat gesneden gesneden vluchten reserveren UU reserveren in inde dereserveringsreserveringsUkunt kunt opmaat maat gesneden vluchten reserveren in de reserveringssystemen Amadeus en Galileo of rechtstreeks in ons online-resersystemen rechtstreeks in inons onsonline-reseronline-resersystemenAmadeus Amadeus en en Galileo Galileo of rechtstreeks veringssysteem. We werken in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, veringssysteem. Oostenrijk,Zwitserland, Zwitserland, veringssysteem. We We werken werken in Duitsland, Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk en België. Dagelijks geven we meer dan 7000 vliegtuigtiFrankrijken enBelgië. België. Dagelijks Dagelijks geven we Frankrijk we meer meer dan dan7000 7000vliegtuigtivliegtuigtickets uit en beschikken we over een aanbod onderhandelde tariecketsuit uiten enbeschikken beschikken we we over een aanbod ckets aanbod onderhandelde onderhandeldetarietarieven die over de hele wereld geldig zijn. ven die over de hele wereld geldig zijn. ven die over de hele wereld zijn.

Vandaag werken meer dan 15.000 reisbureaus samen met Vandaagwerken werken meer meer dan 15.000 15.000 reisbureaus Vandaag reisbureaussamen samenmet met FTI. Wanneer begint u? FTI.Wanneer Wanneerbegint begint u? u? FTI.

Contacteer onze sales Contacteer onze sales Kevin Camusel Contacteer onze sales Kevin Camusel Kevin Camusel +32 (0) 475 43 44 87 +32 (0) 475 43 44 87 kevin.camusel@fti.com +32 (0) 475 43 44 87 kevin.camusel@fti.com kevin.camusel@fti.com

www.fti-ticketshop.be www.fti-ticketshop.be www.fti-ticketshop.be

Werk met FTI Werk Ticketshop Werk met FTI Ticketshop Ticketshop

Inhoudstafel

INHOUDSTAFEL januari • februari • maart

40 BV’S & HUN REISPERIKELEN Fotograaf Fabien Raes

06 INTERVIEW

COLUMN

DOSSIER – DIGIT

met Elke Jeurissen en Veerle Pappaert 72HoursReload

Echte dingen beleven zijn mega!

Storytelling en Vormgeven van offertes

ANALYSE

IN DE KIJKER

EVENTS IN DE KIJKER

Duurzaam beheren

Travelscape/ Essential Greece

Overzicht van de recente VVR events

48 DE DROOMVERKOPERS Deel XLIX Juli - augustus 2001

Colofon Verantwoordelijke uitgever Koen van den Bosch Koningin Astridlaan 29 8200 Brugge

Concept en Vormgeving Travelmedia Ottergemsesteenweg Zuid 808 bus 126, 9000 Gent Website: www.travelmedia.be

45ste jaargang

Redactie Fien De Baere Hannes Dendooven Yves Slabbinck Koen van den Bosch Antoon Van Eeckhout

Vereniging Vlaamse Reisbureaus Koningin Astridlaan 29/0001 8200 Brugge Bank BE90 4762 0469 3132 Ondernemingsnr. 0415612633

Contact gegevens Telefoon: 050/25 00 60 E-mail: vvr@vvr.be Website: www.vvr.be Twitter & Instagram @VVRTeam

N° 253 • januari - februari - maart

AFRIKA? GA MET DE SPECIALISTEN!

Gentsesteenweg 37, 9300 Aalst Tel.: +32 53 60 61 51 info@livetotravel.be / www.livetotravel.be hoogvlieger-wit.indd 1

7/11/2019 17:01:53

NMBS Internationaal, uw partner voor internationale treinreserveringen 9 Gebruiksvriendelijke reserveringstool 9 Digital Homeprint & Mobile tickets voor Thalys, TGV®, Eurostar, ICE, Trenitalia en de klassieke internationale treinen naar Lille, Nederland, Luxemburg, Oostenrijk en Zwitserland 9 Optie “Elk Belgisch Station” boekbaar 9 Contact Center waar uw klant 7 dagen op 7 terecht kan voor naverkoop 9 Combinatie van verschillende treinen in 1 reservatie 9 Voordelige reisagententarieven

Info & reservering: 02 528 28 30 - rsc@b-rail.be www.nmbs-internationaal.com/agent

Voorwoord

EDITO Welkom in de nieuwe wereld

pakketten kunnen blijven rekenen op een trouw

We gaan even voorbij aan de waan van de dag.

publiek, echter, deze visvijver wordt kleiner. Heel

Thomas Cook is niet meer. De groep in London

wat reizigers willen geen standaardisering, maar

moest de boeken neerleggen en sleurde in zijn

een op maat gemaakte pakketreis, waarbij ze

val alle domino’s mee en hierdoor ging ook de

maximaal ontzorgt en beschermd worden, maar

Belgische tak Thomas Cook/Neckermann ter ziele.

kunnen genieten van optimale personalisering.

Hierdoor komt er ook een einde aan het duopolie waarvoor de Belgische reismarkt gekend is en

Deze Tsunami was nog maar net voorbij of

wordt TUI de facto een monopolist met een

onze Vlaamse Regering komt met een aantal

bijzonder grote marktdominantie die van nabij

aanpassingen aan het beleid die zeker niet

opgevolgd dient te worden.

gunstig zijn voor zelfstandigen en KMO’s. De culturele sector staat op zijn kop gezien de niet

In de nasleep hiervan veranderen er toch wat

geringe knip in de subsidies. Maar ook andere

zaken binnen onze sector. Zowel op vlak van

zelfstandigen en KMO’s worden getroffen en

bestemmingen, op vlak van hotellerie, DMC’s als

zullen dit ook voelen in hun portefeuille.

luchtvaart doet de golf zich voelen. Zo wordt het budget van de populaire KMO-porHoteliers zijn reeds jaren bezig met een gezond

tefeuille met een derde naar beneden getrokken

portfolio-management om zo een betere mix

en dat treft vooral kleinere ondernemingen. Een

aan bezoekers als gast te kunnen ontvangen,

en ander vloeit voort uit een rationaliteitsoefening

zowel op vlak van nationaliteit als op vlak van dis-

waarbij men stelt dat het niet verkeerd is om alles

tributiekanaal. Vandaag bekijken ze dit luik meer

eens door te lichten en te bekijken wat efficiënter

dan ooit, maar analyseren ze eveneens grondig

kan. Vanuit een bedrijfseconomisch oogpunt kan

hun samenwerkingsvoorwaarden en beta-

je zoiets alleen maar toejuichen. Het zou echter

lingstermijnen. Ook de luchtvaartmaatschappijen

gezond zijn mocht men hier ook even het lead-

evalueren als gevolg van dit geheel hun routes.

by-example principe bijhalen en vanuit de over-

Het aantal zitjes blijft, maar bepaalde bestem-

heid eerst even voor eigen deur te kuisen. Hier

mingen worden meer of minder aangeboden

kan nog heel wat efficiënter en kan men nog heel

in functie van de mix aan clientèle die op de

wat vereenvoudigen waar we allen baat bij zullen

betrokken routes stoeltjes innamen. De impact

hebben. Om enkel nog maar de logge adminis-

op bepaalde bestemmingen is dan ook legio.

tratie en het eindeloos aantal documenten die je een reiziger dient mee te geven te noemen. Het

Zoals Sun Tzu in zijn ‘Kunst van het oorlogs-

belooft een boeiend jaar te worden. In naam van

voeren’ reeds aangaf zorgt iedere crisis voor

het hele VVR-team wens ik jullie alvast een warm

opportuniteiten. We zien dat de klassieke

eindejaar en een mooie start van 2020.

Koen van den Bosch Editor

Interview

“72HOURSRELOAD MET 2 STRAFFE MADAMMEN”

Elke Jeurissen (47) en Veerle Pappaert (49) zijn twee straffe madammen uit het Pajottenland, die zich, vanuit zowat hetzelfde gedachtegoed, inzetten om via nieuwe, vernieuwde en vernieuwende concepten en netwerken van en voor vrouwen, werk te maken van de 21ste eeuw als the Age of Womankind. Beide energieke en dynamische veertigers, die actief zijn in de wereld van de adviesbureaus hebben elkaar nu gevonden in 72HoursReload. Veerle Pappaert is van opleiding communicatiewetenschapper aan de VUB en wereldreiziger met Up With People. Ze heeft de Belgische editie van ELLE Wonen opgestart en heeft gewerkt voor meerdere incentive bureaus. Veerle is meer dan 25 jaar managing partner in ThinkTalent, een organisatie die zich inzet voor het ontwikkelen van talent via coaching en workshops die focussen op de thema’s persoonlijke ontwikkeling, communicatie, leiderschap en teamsamenwerking. Elke Jeurissen, van opleiding handelsingenieur, runde vroeger een communicatiebureau met focus op PR en mediarelaties. “Ik was op zeker moment aan een nieuwe uitdaging toe”, legt ze uit, “en ik werd medeoprichter van Glassroots, waar we begeleiding op maat leveren om veranderingen in bedrijven en organisaties te faciliteren door alle belangstellenden erbij te betrekken. Bedrijven ondersteunen m.a.w. bij veranderingstrajecten. Helpen problemen oplossen waar de betrokkenen niet op eigen kracht uitgeraken.” Elke Jeurissen & Veerle Pappaert

Interview

Daarnaast ligt Elke Jeurissen aan de basis van Straffe

nog, dat is een accelerator voor vrouwen met am-

Madammen, een netwerk dat in 2013 werd opge-

bitie. Samen groeien gaat zoveel makkelijker dan

richt en ondertussen 2.500 ondernemende vrou-

alleen. Onze leden krijgen maandelijks workshops

wen telt, waarvan een fraai aantal op de maan-

om sneller professioneel te groeien, ontmoeten

delijkse lunch – de teller staat op 75 – met een

topdames tijdens een ‘behind the scenes’ event

interessante vrouwelijke spreker op de afspraak

en krijgen trainingen om beter te leren delege-

zijn. “Nog meer elkaar inspireren en netwerken

ren, netwerken, onderhandelen, etc. We zijn elke

gebeurt in de Fierce Ladies Tribe”, benadrukt Elke

maand te gast in een ander bedrijf.

Interview

Op zeker ogenblik groeide het idee om met ondernemende vrouwen naar het buitenland te trekken en de plaatselijke vrouwen daarbij te betrekken. Het is zo dat het idee ontstond tijdens een lange wandeling in de Pajotse velden en vanuit de bekommernis om unieke belevenissen te koppelen aan dito ontmoetingen, zijn we dan in 2016 inderdaad gestart met 72HoursReload. Ondertussen trekken we er tweemaal per jaar op uit. In 2020 gaan we eind januari naar Lapland. De bestemming voor het najaar maken we binnenkort bekend, maar wellicht wordt het een wereldstad. Samen met 30 tot 50 ‘inspiring ladies’ die actief zijn in de zakenwereld, cultuur, politiek, advocatuur, proffen, sociale ondernemingen, enz., trekken we 72u. uit om te herbronnen, geest, lichaam en ziel opnieuw op te laden. En dit via unieke ontmoetingen en unieke ervaringen. De leidraad is dat je dingen doet en mensen ontmoet die je nooit zou ervaren als je op eigen houtje naar de bestemming zou gaan. Een blik achter de schermen van de VN met de Belgische ambassadeur, lunchen in een

netwerk. Mensen verbinden, daar gaat het ons

penthouse van een bankier op 5th Avenue, In

voornamelijk om en tijdens de reis jezelf kunnen

gesprek met de producer van Deense topreeks

zijn en tevens ‘go with the flow’, want niets hoeft,

Borgen en The Killing, en zo meer.

maar alles kan, als wij in het buitenland opduiken.

Echt contact maken met de plaatselijke bevolking, van topdames in leidersfuncties tot lokale kleine gemeenschappen en sociale projecten, is er altijd bij. We zijn immers allemaal verbonden als vrouwen. Wat opvalt is dat die connectie altijd magisch ontstaat, zelfs als je elkaars taal niet spreekt. Op de bestemmingen connecteren wij vanzelfsprekend graag en veel met de natuur,

“ Vrouwen verbinden over de grenzen heen ”

waarbij we lichaam en geest activeren door o.a.

Zo was onze 72u. in Marrakech een heel interes-

yoga, surfen, wandelen.

sante ervaring, want daar kwamen we vanzelfsprekend in een heel andere cultuur terecht

We hebben er ondertussen een achttal buiten-

en toen we het Atlasgebergte introkken en bij

landse ‘reloads’ op zitten, goed voor in totaal

plaatselijke bewoners contact met de lokale

zo’n 300 deelneemsters. Ze komen altijd zonder

vrouwen hadden, kon je de magie opsnui-

uitzondering terug met een lading nieuwe ener-

ven. Dat gebeurde ook tijdens het bezoek aan

gie, flink wat nieuwe inzichten en een nog groter

kansarme moeders en kinderen in New York.

Interview

Deze in velerlei opzichten unieke ontmoetingen

regels doen. Hij was wel zeer erg to the point in

en belevenissen zorgen ervoor dat we heel wat

antwoorden op onze vragen en af en toe bellen

repeaters mogen verwelkomen. In Marrakech

we zelfs nog eens terug voor extra advies.

was de rode draad bijvoorbeeld ‘rooftops’ en hadden we ontmoetingen met Marokkaanse

Dergelijke reizen organiseren vraagt ongetwij-

topdames in drie verschillende riads, om als af-

feld heel wat werk, zeker als je er telkens iets

sluiter het Museum Yves St-Laurent te bezoeken

speciaals wilt van maken?

op de allereerste openingsdag. Uniek.

Dat is ook zo, we hadden beiden heel wat ervaring met de organisatie van grote events,

Tijdens de 72HoursReload-reizen kom je sowieso

incentives en conferenties in het buitenland.

in contact met een resem nieuwe en meestal

Als volbloed ondernemers zijn we het gewoon

frisse ideeën. Eens opnieuw thuis is het niet

om berekende risico’s te nemen. De cashflow

verwonderlijk dat je – geïnspireerd zoals je bent

planning is bijvoorbeeld essentieel. Ondertussen

– daarmee meteen aan de slag gaat.

hebben we veel geleerd en zijn we een zeer complementair duo. We verliezen derhalve

Zo zijn jullie de reisindustrie binnengestapt

weinig tijd en energie in het nemen van be-

Omdat het voor ons niet echt een bekende

slissingen. Voor veel vrouwen die met ons op

wereld was, zijn we over de do’s en de don’ts te

72HoursReload-reis trekken, gaat een complete

rade gegaan bij de VVR. Antoon Van Eeckhout

nieuwe wereld open en uiteindelijk krijgen ze

heeft ons op een vriendelijke manier te woord

flink wat terug. Er wordt meer dan eens een se-

gestaan en ons diets gemaakt hoe we er moe-

rieus gesprek gevoerd over het leven en tijdens

ten voor zorgen dat we het allemaal volgens de

de reizen worden zonder twijfel vriendschappen voor het leven gesmeed. We nodigen ook telkens vrouwen uit die komen spreken en vertellen. Het verbinden van vrouwen over de landgrenzen heen is eigenlijk de essentie van onze initiatieven. Zoals de dame die werkt rond het behoud van de natuur in de Algarve nu het toerisme daar enorm toeneemt, of de Sami vrouw in Lapland die vertelde over haar voorouders in het Hoge Noorden. We bouwen daarenboven nooit remmingen in door op voorhand een thema vast te leggen of te bepalen. We vertrekken vanuit de unieke omgeving en mensen van een bepaalde plek. Volgend jaar trekken we in de winter naar Lapland waar we sessies zullen houden rond persoonlijk leiderschap met professor Elke Van Hoof, terwijl we ervaren wat de koude en de stilte met een mens doen. Tijdens onze reis vorig jaar naar Copenhagen zijn we vertrokken van wat die stad uniek maakt. Het is de fietshoofdstad van de wereld, dus lieten we de man aan het woord die dat realiseerde en nu steden wereldwijd adviseert hoe die droom

Interview

waar te maken. We maakten ook uitvoerig kennis met de Deense tv-industrie en sloten ons weekend af met een homemade dinner van enkele vrouwelijke sociale ondernemers in de hipste buurt van de stad. Unieke ontmoetingen, unieke ervaringen, dat is altijd de essentie. Dat uitgerekend de leiding in de reisindustrie in mannenhanden zit en de vrouwen het werk doen, is ongetwijfeld een problematiek waarover jullie wel iets kwijt willen? De reisindustrie getuigt inderdaad nog altijd van een dominante mannencultuur, met amper 10 procent vrouwen in topfuncties. Maar ook in andere sectoren is de verhouding man/vrouw schrijnend. Zo zijn niet meer dan 15 procent van de sprekers op conferenties vrouwen. Slechts een derde van de ondernemers is van het vrouwelijk geslacht. Op politiek vlak is het niet beter: 16 procent burgemeesters zijn vrouw. We trappen hier ongetwijfeld een open deur in door

KORTE VRAGEN, KORTE ANTWOORDEN

EJ: Mensen in het algemeen en straffe madammen in het bijzonder zien die echt connecteren met elkaar.

Waarop ben je bijzonder fier?

VP: Dat ik mensen kan verbinden

Is er iets niet gelukt dat je zo graag

en authenticiteit uitdragen.

had zien gebeuren?

EJ: Het verschil maken in het leven

VP: Ik heb gewerkt in Oman & Bahrein als consul-

van zoveel vrouwen.

tant, ik had dat ook graag gedaan in Saoedi-Arabië, dat is me niet gelukt

Mocht je een dier zijn?

VP: Een vlinder en een paard

als vrouw. EJ: Ik ben echt gelukkig met mijn nieuw samen-

EJ: Een leeuw, nee, een leeuwin!

gesteld gezin, maar het zou voor alle betrokkenen wellicht eenvoudiger zijn geweest

Je onhebbelijkste karaktertrek?

met een simpeler privé-parcours.

VP: Gebrek aan geduld. EJ: Ik ben in hetzelfde bedje ziek.

Favoriet boek?

VP: ‘Het ongrijpbare meisje’ van Nobelprijswin

Wat maakt je gelukkig?

VP: Nieuwe zaken ontdekken, reizen en kunst.

naar Mario Vargas Llosa. EJ: ‘De ondraaglijke lichtheid van het bestaan’

Interview

te stellen dat er een groot en nijpend tekort is aan vrouwen in managementteams. Vrouwen moeten opstaan en praten want deze wereld heeft dringend nood aan meer vrouwelijk lei-

BEDRIJFSINFORMATIE 72HOURSRELOAD

derschap. Het is tijd dat de monocultuur van de mannen doorbroken wordt. Maar let op, meer

Elke Jeurissen:

diversiteit brengen is geen vrouwenzaak, het is

Glassroots

een groeikans voor je onderneming. Als je de

Straffe Madammen

cijfers echt wil veranderen, moet je de bedrijfs-

Fierce Ladies Tribe

cultuur onder de loep durven nemen. Hoe meer

72HoursReload

vrouwen rond de tafel, hoe meer diversiteit, hoe uiteenlopender de inzichten en hoe beter de

Adres:

oplossingen. Hoe beter de oplossingen, hoe

Opperbusingenstraat 58,

beter de financiële resultaten. Dat is bevestigd

1750 Lennik

door 20 jaar academisch onderzoek. Vrouwen met ambitie zijn er voldoende, maar ze moeten

Telefoon:

wel uit hun kot willen komen. Ze moeten zich

0476/50.54.54

zichtbaar maken. Nu! E-mail: Yves Slabbinck

elke@straffemadammen.com

Joke Emmerechts en Inge Wachtelaer Website: www.72hoursreload.com www.straffemadammen.com www.fierce-ladies.com van Milan Kundera en ‘Gloed’ van Sandor Marai.

Veerle Pappaert: ThinkTalent

Favoriete film?

72HoursReload

VP: Alles van Pedro Almodovar. EJ: Moulin Rouge met Nicole Kidman.

Adres: Waterhoflaan 7,

Tijd voor hobby’s?

1750 Lennik

VP: Jawel: yoga, reizen, zingen en artistiek bezig zijn. EJ: Yoga, kunst in het algemeen

Telefoon: 02/567.01.67

en theater in het bijzonder.

0476/45.38.88

Zou je het allemaal herdoen

E-mail:

mocht het kunnen?

veerle.pappaert@thinktalent.eu

VP: Ik doe alleen wat ik graag doe en mij energie geeft. EJ: Als ik me niet meer amuseer, dan spring

Website: www.thinktalent.eu

ik naar iets anders. En ik spring graag.

Column

ECHTE DINGEN BELEVEN ZIJN MEGA! In Hoogvlieger nr. 245 hadden

world experiences’ nog altijd

we het al over de kracht van

het meest te waarderen.

storytelling. Bijzondere ervaringen zijn een belangrijke inspi-

De onderzoekers stelden ook

ratiebron voor sterke verhalen.

vast dat in Amerika ‘social’

Als je op studiereis geweest

terug naar offline evolueert.

bent, wat doe je dan met de

In de échte wereld kan je

opgedane ervaringen? Hoe

meer en misschien vooral

deel je deze met je klanten?

oprechter dingen beleven

Kan je deze nog meer exploi-

en vertellen. Wellicht nog be-

teren? Kan je in je kantoor de

langrijker is dat sociale media

belevingsfactor opkrikken?

meer en meer dialoogplatformen worden.

Axel De Corte

Social evolueert naar offline Ter gelegenheid van WTM in

Technologie als

Zaakvoerder

Londen lanceerde marktonder-

facilitator van beleving

KoomBana Bay

zoeksbureau Euromonitor Inter-

Consumenten blijken vandaag

national begin november 2019

heel erg beïnvloedbaar via so-

een rapport rond ‘Megatrends

cial media. Tegelijk kampen so-

Shaping the Future of Travel’.

cial media met steeds grotere

Een megatrend weerspiegelt

uitdagingen op vlak van data,

een fundamentele gedragsver-

privacy en (digitaal) welbevin-

andering op langere termijn.

den. Meer en meer mensen

En wat blijkt: échte dingen be-

hebben het wel wat gehad

leven zijn – zeker de komende

met digitaal een schijn te creë-

10 jaar – mega!

ren. Of erger nog: de destruc-

Tourism marketing & communication agency Erkend dienstverlener kmo-portefeuille

tie van kwetsbare gebieden

Authentieke, lokale, unieke

die plots een Instagram-hype

ervaringen … zijn samen met

werden, omdat populaire in-

‘value for money’ wat consu-

fluencers er soms erg risicovol

menten in de eerste plaats

foto’s ensceneerden. Er is een

willen. En dat geldt bij uitstek

groeiende weerzin ontstaan

ook voor reizen. 80 % van de

tegen onverantwoord en

respondenten gaf aan ‘real

roekeloos gedrag.

Column

Leven en vooral beleven

Wat ook hier heel erg be-

moet, zou ik zeggen. Het zal

in de echte wereld is weer

nadrukt werd is dat het écht

niet altijd gemakkelijk zijn.

trendy. Technologie is

samenbrengen van mensen

Maar dat was het vroeger

handig. Maar dan wel als

een van de grote trends/uit-

toch ook niet altijd. En dat is

facilitator om het dagelijks

dagingen zal zijn. Dat mensen

best oké. Je hoeft niet langer

leven te vergemakkelijken

terug écht met mekaar willen

de hele tijd de schijn op te

en om dingen in het echt

verbinden. Dat we met andere

houden.

sneller of beter te beleven.

woorden van een geconnec-

En wat reizen betreft, is het

teerd tijdperk terug meer naar

(Her)waardeer de kracht

opgedane ervaringen

persoonlijk ontdekken van

een connecting tijd evolueren.

van persoonlijk contact

van een studiereis?

Gebruik dus zeker de mo-

Hoe deel je deze met

nieuwe culturen nog altijd

To Do: • Wat

doe je met de

een zeer grote aantrek-

Het ziet ernaar uit dat de

gelijkheden van digitale én

je klanten? Kan je deze

kingsfactor.

nieuwe generatie Alpha

fysieke media om je klanten

ervaringen nog meer

een betere digitale balans

uit te nodigen voor een

exploiteren en delen

zal vinden. Met technologie

persoonlijk gesprek en te

En wat brengt het nieuwe

met je klanten?

decennium?

kunnen ze heel goed om

prikkelen met je reisverhalen.

Begin december ging ik

omdat ze er nu eenmaal

(Her)waardeer de kracht van

lijke steken. Waarvan

naar een inspiratiesessie van

mee opgegroeid zijn, so-

échte ontmoetingen. Zelfs

ontvlamt je passie en

Trendwolves, een intussen

ciale media voor hen altijd

social media evolueren meer

gaat je hart sneller

wereldwijd bekend Gents

al bestaan hebben, maar

en meer richting persoonlijke

slaan? Wanneer en

trendwatching bureau met

tegelijk hebben ze er ook de

dialogen.

waardoor voel je met

focus op jongeren, over the

grenzen van gezien en zullen

next decade en de nieuwe

persoonlijke échte banden

En geef toe: als reisprofes-

je emotioneel gedre-

generatie Alpha (kinderen

terug belangrijker worden.

sional met tonnen échte

ven wordt? Als je erin

reiservaringen, heb je hopen

slaagt om dit bewust

geboren tussen 2010 en

• Blijf

niet bij het feite-

andere woorden dat

2025). Ik wou -niet alleen

Af en toe bewust tot rust

bagage om je klanten te

onder de knie te krij-

als marketeer maar ook als

kunnen komen, stilte en een-

inspireren om de fantastische

gen, ben je vertrokken.

vader van twee nieuwe ge-

voud kunnen opzoeken, tijd

wereld van reizen zelf te ont-

Passie is aanstekelijk en

neratie kids- toch wel even

kunnen maken voor vrienden

dekken. In een wereld waarin

vaak onweerstaanbaar. • Als

je communiceert,

horen of ontdekken wat er

en familie of voor klanten in

mensen overspoeld worden

de komende tien jaren op

de échte wereld.

met keuzemogelijkheden,

denk dan zorgvuldig

is een aantrekkelijk vertrou-

na hoe je respons en

trends zullen zijn en vooral

Kijk het nieuwe decennium

wenwekkend verhaal vaak

dialoog kan uitlokken.

hoe het zit met ons als mens.

maar met vertrouwen tege-

doorslaggevend.

ons afkomt, welke de grote

DOSSIER – DIGIT STORYTELLING & OFFERTES AANTREKKELIJK VORMGEVEN In deze laatste DIGIT Module (Digital Gear In Tourism) geven we je mee hoe je storytelling kan toepassen in de communicatie met je klant en hoe je offertes aantrekkelijk kan vormgeven. Lees waarom storytelling belangrijk is, je krijgt tips om een goed verhaal te vertellen en hoe je meteen aan de slag kan om storytelling toe te passen in de praktijk. Storytelling begint bij je eigen ervaring als reisprofessional. Vol enthousiasme kan je je klant meenemen naar al die leuke bestemmingen. Geef hen wat leuke anekdotes en tips mee. Wat waren jou favoriete adresjes waarvan je vindt dat de klant zeker eens moet bezoeken? De customer journey (klant ervaring) bestaat uit verschillende fases waarbij storytelling kan helpen om je klant te inspireren. Het start allemaal bij je klant die een droom heeft. Dankzij jouw verhalen maak je je klant warm om verder zijn/haar reis te plannen (2e fase) waarna je overgaat tot de boeking (3e fase).

CUSTOMER JOURNEY voor de reisagent

Dossier

5 REDENEN OM STORYTELLING TOE TE PASSEN IN JE COMMUNICATIE MET DE KLANT

14 TIPS OM EEN GOED VERHAAL TE VERTELLEN

1. Verhalen onthoud je gemakkelijker Je kan informatie veel beter onthouden als

KEEP IT

die gebracht wordt in de vorm van een

SIMPLE

verhaal. Probeer een saaie opsomming van hotelkenmerken dus te vermijden.

1 OVERLAAD JE VERHAAL NIET MET NUTTELOZE DETAILS

2. Verhalen hebben een

Zorg dat je kernboodschap niet naar de

grote overtuigingskracht

achtergrond verdwijnt door nutteloze

… en zijn dus een uitstekende manier om je

details toe te voegen.

klant van die reis naar Canada te overtuigen… Concrete details, details waarbij je klan3. Verhalen wekken emoties op…

ten zich iets kunnen voorstellen, zijn wel

Emoties spelen vaak een grote rol in de

handig want die zorgen ervoor dat ze je

beslissingen die we nemen… Door een reis

verhaal gemakkelijker onthouden.

te verpakken in een verhaal in plaats van een saaie opsomming wek je een gevoel op bij

2 ZORG DAT JE VERHAAL COMPACT IS

de klant. En door de gevoelens van je klant

Vermijd ellenlange zinnen, opsommin-

aan te spreken, kan je hem sneller overtuigen

gen en beschrijvingen.

en blijft de reis langer hangen. Hopelijk net zo lang tot hij beslist om de reis te boeken?

3 KIES ÉÉN DUIDELIJKE FOCUS Vertel je een verhaal om klanten te en-

4. Verhalen creëren verbondenheid

tertainen, om informatie of kennis door

Verhalen geven kleur en diepte aan

te geven of om je klanten te overtui-

de informatie die je deelt. Ze zorgen

gen…? Kies slechts één focus en bouw

ervoor dat klanten zich meer betrokken

je verhaal op basis daarvan op.

voelen bij de boodschap die je brengt. (Potentiële) klanten vinden zo sneller

Maak bijvoorbeeld verschillende ver-

verbinding met je product, je service

haaltjes rond je studiereis: vertel een

en je organisatie.

grappige anekdote, toon een korte fotoreportage van het hotel en beschrijf

5. Verhalen activeren ons hele brein Gewone informatie activeert enkel de

die leuke activiteit. Steek dit niet allemaal in één verhaal.

delen van ons brein die taal verwerken, die woorden vertalen in betekenis.

GEBRUIK EEN GEPASTE SCHRIJFSTIJL

Horen we verhalen… Dan wordt ons hele brein actief, waardoor het voelt alsof we het verhaal zelf maken.

4 SCHRIJF NIET TE FORMEEL OF TE SERIEUS Het gebruik van ‘je’ of ‘jij’ is bijvoorbeeld een goed idee. Het is tegenwoordig

Klaar om storytelling toe passen in

heel gebruikelijk en zeker niet onbe-

je communicatie naar de klant?

leefd om in de ‘je’ vorm te schrijven,

Dossier

zeker als je een verhaal vertelt. Door ‘u’

Doe dat door spanning op te bouwen in

te gebruiken creëer je net afstand, ter-

je verhaal. Geef bijvoorbeeld steeds kleine

wijl je de mensen eigenlijk wil betrekken

stukjes informatie, zodanig dat ze zich

bij je verhaal.

telkens nieuwe vragen stellen. Bouw cliffhangers in of onvoorspelbare

Vermijd ook vakjargon of moeilijke termen. 5 VERMIJD PASSIEVE ZINNEN

plotwendingen. Een verhaal vertel je meestal chronolo-

Schrijf niet “De kathedraal werd door ons

gisch (een begin, een midden en een ein-

bezocht”. Maar gebruik een actieve

de). Maar je kan ook van die chronologie

schrijfstijl en schrijf “Wij bezochten de

afwijken om spanning in te bouwen. Dat

kathedraal”.

doe je bijvoorbeeld door te werken met flashbacks en een verrassend einde te

6 ZORG VOOR VARIATIE

voorzien.

IN JE WOORDKEUZE Een verhaal dat op deze manier verteld

CREËER BETROKKENHEID

wordt: “Eerst deden we dit, daarna gingen we naar daar, dan deden we dat…” is helemaal niet boeiend.

10 BRENG EEN AUTHENTIEK VERHAAL Wees oprecht en zorg dat je een verhaal brengt waar je organisatie echt

7 VERMIJD BOEKENTAAL OF

voor staat. Durf vanuit jezelf te spreken

ARCHAÏSCHE TAAL

en vermijd dat het een onpersoonlijk

Woorden zoals: tevens, vooraleer, doch,

promopraatje wordt. Op die manier

desalniettemin… horen niet thuis in een

creëer je verbondenheid tussen je klan-

verhaal.

ten en je organisatie.

MAAK JE VERHAAL BOEIEND

11 DURF JE KWETSBAAR OPSTELLEN Het leven is niet altijd rozengeur en ma-

8 MAAK MENSEN NIEUWSGIERIG

neschijn. Durf ook de mindere verhalen,

IN HET BEGIN

verhalen over moeilijkheden of hindernis-

Je hebt van in het begin de aandacht

sen delen. Ook dat maakt deel uit van het

van de mensen nodig. Die aandacht

leven. Het vergt veel zelfvertrouwen om

kan je grijpen door nieuwsgierigheid

je zwaktes te tonen. Maar net dan toon je

op te wekken. Maak gebruik van een

wie je echt bent… Dat maakt je authentiek

opvallende titel voor je verhaal, zorg

en menselijk!

dat mensen zich van bij het begin al een aantal vragen stellen of gebruik een teaser of blooper als opwarmertje.

12 MATCH JE VERHAAL MET DE INTERESSES VAN JE KLANTEN Denk niet na over wat jij wil vertellen…

9 ZORG OOK DAT ZE NA EEN TIJDJE

Luister eerst naar je klanten. Wat willen

NOG NIEUWSGIERIG BLIJVEN

zij horen? Wat zijn hun interesses? Om

Nadat je hun aandacht te pakken krijgt,

dit te kunnen doen moet je je klanten

moet je die aandacht kunnen vasthouden.

natuurlijk goed kennen.

Dossier

Dit hangt ook samen met het soort

Grappige posts op social media doen het

reizen dat je verkoopt. Verkoop jij

bijvoorbeeld altijd goed. Let wel op met

voornamelijk luxevakanties, dan zullen je

ongepaste humor. Zorg dat je niet per

klanten geïnteresseerd zijn in duurdere

ongeluk mensen beledigt of kwetst.

vakanties en moet je geen verhaal ver14 SPEEL IN OP DE EMOTIES

tellen over een backpack reis.

Om een product niet alleen interessant, 13 NEEM JEZELF NIET TE SERIEUS

maar ook boeiend te vinden, moet het

Humor is niet verboden. Iedereen maakt

een gevoel opwekken bij de klant. Pro-

eens iets grappigs of gênants mee. Een

beer dus om in te spelen op verschillen-

aap die je eten steelt of die keer dat je

de mogelijke emoties:

zeeziek werd toen je ging duiken… Durf ook zo’n verhalen te delen. Mensen hou-

Ontroering, sympathie, verontwaar-

den ervan als je je blunders durft toegeven

diging, verwondering, bewondering,

en met jezelf kan lachen. Zeker in zo’n

plezier… Beeld en geluid kunnen helpen

verhalen kunnen ze zichzelf herkennen.

om de emoties te versterken.

INSPIRATIE VOOR VERHALEN OP SOCIAL MEDIA Geef je reiskantoor een gezicht •

Stel je team voor: Stel je collega’s voor, zet een collega in de bloemetjes die zoveel jaar in dienst is, stel een nieuwe collega voor…

•

Bijvoorbeeld het verhaal van vaste klanten die al jaren bij je boeken en wiens zoon nu zelf zijn reizen bij je komt boeken.

• ...

Vertel het verhaal van je organisatie: Vertel hoe je ooit bent begonnen, doe iets rond de

Doe iets met je studiereizen

verjaardag van je reiskantoor...

Deel niet zomaar één album met een aantal

Toon een blik achter de schermen: Bijvoor-

foto’s, maar verwerk je studiereis in verschillen-

beeld vernieuwingen in het kantoor...

de berichten.

Ga op zoek naar foto’s uit de oude doos voor een #throwbackthursday

• ...

Vertel over een bijzondere ontmoeting, toon een fotoreportage van een mooie stadswandeling en vertel een grappige anekdote (zie deel 4 van

Vertel de ervaringen van je klanten •

•

onze module voor een uitgewerkt voorbeeld)

Ga op zoek naar klanten die bereid zijn om hun reisverhaal te delen.

Gebruik content van anderen

Deel getuigenissen van tevreden klanten, het

Je hoeft niet altijd zelf content te maken. Je kan

zijn de beste ambassadeurs van je reiskantoor.

ook foto’s, video’s of berichten van andere reis-

Ook andere verhalen van klanten kunnen

bedrijven delen op jouw social media. Pas wel

inspirerend werken.

op dat die content past bij de berichten die

Dossier

je anders deelt en ook past bij jouw reiskantoor.

Humor werkt altijd

Deel bijvoorbeeld geen content over backpack

Het moet niet altijd serieus zijn. Je mag ook wel

reizen als je zelf enkel luxeproducten verkoopt.

eens een grappig bericht posten. Denk aan een grappig filmpje, een leuke GIF of een grappige

Doe inspiratie op en vind boeiende content

anekdote… Voeg er natuurlijk wel een tof tekstje

door andere reisbedrijven te volgen op social

aan toe en zorg opnieuw dat er een link is met

media.

je reisorganisatie.

UITGEWERKT VOORBEELD STUDIEREIS EEN STUDIEREIS IS DE IDEALE GELEGENHEID OM JE KLANTEN TE INSPIREREN. MAAR HOE DOE JE DAT DAN? Stap 1: Brainstormen vóór de reis

Stap 3: Bij thuiskomst: welke beelden heb

De belangrijkste stap is om voor de reis na

ik en wat doe ik er mee?

te denken hoe je je klanten wil inspireren en

Het lukt niet altijd om alle beelden te verza-

welke beelden je daar voor nodig hebt. Sla je

melen die je in gedachten had. Zo ben je

deze stap over dan vergeet je gegarandeerd

bijvoorbeeld gehaast en heb je geen tijd om

een aantal belangrijke beelden te nemen

beelden te nemen op de luchthaven.

en kom je thuis met een onsamenhangend verhaal.

Bekijk je schema van voor de reis en kijk welke beelden je uiteindelijk hebt kunnen maken.

• Hoe inspireren : een grappig verhaal vertellen, de avonturen van een collega die mee

Maak een nieuw schema op met de beelden die je hebt.

is vertellen, werken met een rode draad Denk na wat je met deze beelden kan doen . • Welke beelden heb ik daarvoor nodig? Waar

Heb je voldoende beeldmateriaal dan kan je

en wanneer kan ik leuk materiaal verzamelen?

bijvoorbeeld een ‘serie’ maken en elke week een anekdote vertellen van je studiereis.

» Maak een kort schema op van de reis en op welke momenten je beelden wil maken.

Maak een korte planning op van de verschillende verhalen die je wil maken.

Maar… hou ook niet te veel vast aan je plan-

ning. Op reis gebeuren altijd onverwachte

Stap 4: Het maken van je verhalen

dingen die de moeite zijn om op te nemen in

Maak de verhalen die je gepland hebt

je verhaal.

en deel ze met je klanten.

Stap 2: Het nemen van de beelden op reis

Zo kan je bijvoorbeeld een video maken

Zorg dat je steeds je camera bij de hand hebt.

met de leukste momenten van je reis .

Dossier

7 GRATIS TOOLS OM STORYTELLING TOE TE PASSEN IN DE PRAKTIJK BEWERK JE FOTO'S MET...

filmpje te gieten. Imovie is beschikbaar op zowel Iphone, Ipad als Mac. Je kan dus op reis al aan je filmpje beginnen op je Iphone en het thuis afwerken op je Mac, handig!

Snapseed heeft alle nodige tools om je foto’s te optimaliseren: van verschillende filters tot het aanpassen van kleur en belichting. Het handige aan de app: je kan een persoonlijke huisstijl creëren voor het bewerken van je foto’s. Sla je huisstijl op als filter en pas zo steeds dezelfde effecten toe op je foto’s.

Film verschillende bewegingen na elkaar en Boomerang combineert je beelden tot een leuke minivideo. Ook deze minivideo’s kan je toevoegen aan het filmpje dat je maakt met VivaVideo of Imovie. Je hoeft niet altijd zelf video’s te maken, het internet staat vol leuke video’s die je kan

De lay-out app van Instagram. Combineer

delen! Op Vimeo en op Youtube vind je

verschillende foto’s tot een gepersona-

veel inspiratie.

liseerde collage. Heb je zelf geen foto’s om toe te voegen aan je verhaal? Neem

MAAK DE MOOISTE ONTWERPEN MET...

een kijkje op de website van Unsplash of Pixabay waar je rechtenvrije afbeeldingen (afbeeldingen waar geen auteursrechten op rusten) kan downloaden. Met de ingebouwde design filters van MAAK VIDEO'S MET...

Adobe Spark vind je in een sneltempo de beste lay-out voor je ontwerp. Je kan ook meteen het juiste formaat voor je ontwerp kiezen: een Instagram afbeelding? Een Fa-

Met Vivavideo combineer je leukste reisfoto’s- en video’s in één filmpje. Voeg effecten en muziek toe, baseer je op een thema en knip de leukste stukken uit je video’s.

cebook cover? Een poster of uitnodiging? De app stelt meteen de juiste afmetingen in. Zowel beschikbaar in de browser als in een app.

Ook geschikt om fotocollage’s te maken.

Ook met Canva creëer je de mooiste foto’s, Ben je een Apple gebruiker? Gebruik

posters, kaarten of logo’s. Ook beschikbaar

dan Imovie om je foto’s en video’s in een

in de browser en in een app.

Dossier

DIGITAL GEAR IN TOURISM JE OFFERTES AANTREKKELIJK VORMGEVEN De offerte. Vaak is het een saai prijsvoorstel,

3. Pas naast de basis lay-out van je offerte de

zakelijk vormgegeven en helemaal niet aantrek-

verschillende onderdelen aan naar gelang

kelijk voorgesteld. Je kan er de klant echter he-

je klant: Voorblad, hoogtepunten, reisroute,

lemaal mee inspireren, informeren en mee bin-

uitgebreid reisprogramma, vluchtschema,

den. Mensen kopen nu eenmaal met hun ogen.

autoverhuur, belangrijke informatie, teasers

Zonder veel kennis van zaken kiezen klanten op

die zorgen voor zin in meer, accommodatie,

basis van de vorm en het etiket. Beelden zeggen

prijzen en voorwaarden.

veel meer dan 1000 woorden en visuele informa-

tie wordt nu eenmaal ook beter onthouden. Een

Voor veel klanten is het hotel of de accommo-

aantrekkelijke offerte kan de klant weldegelijk

datie het allerbelangrijkste onderdeel van hun

voor jouw product laten kiezen.

reis. Ze zoeken er vaak extra informatie over op, en die vinden ze op de website van het hotel.

De reissector is de sector bij uitstek om met

Door de URL hier toe te voegen help je de klant

prachtige beelden de klant te inspireren. Noch-

in zijn zoektocht naar extra informatie en vorm

tans worden er door reisagenten zeer weinig

je dus een extra meerwaarde voor je klant.

beelden in hun offertes gebruikt, en zelden een aantrekkelijke opmaak. Heb je geen tijd? Heb je

4. Voeg je reisvoorwaarden toe. Gebruik de

teveel werk? Beschik je nauwelijks over grafisch

handleiding van de VVR om te zien welke

talent? Ook zonder veel moeite of tijd, en zon-

documenten je moet toevoegen. Je vind de

der een grafisch ontwerper te zijn kan je voor je

handleiding en standaarddocumenten op de

reiskantoor aantrekkelijke offertes maken.

website van de VVR of onder reisvoorwaarden in het offerte-sjabloon van DIGIT.

1. Met programma’s waar je als kantoor al over be-

schikt, MS Office Word bijvoorbeeld, kan je perfect

Een handleiding voor het maken van aan-

op een simpele manier aantrekkelijke documenten

trekkelijke offertes, een Word-sjabloon, en

maken. Maak een eenmalig sjabloon dat je daarna

een Excel-sjabloon voor een prijzentabel en

telkens opnieuw kan gebruiken voor je offertes.

bijhorende instructievideo’s vindt je terug op de webstek van het DIGIT-project.

Laat je inspireren door ons sjabloon. Scan de QR-code om de website

De vorige dossiers DIGIT over het meten

met de sjabloons te openen.

van klanttevredenheid en CRM’s vind je terug in Hoogvlieger 251 en 252.

2. Baseer je offerte op je huisstijl (het geheel van logo, lettertypes en kleuren die de visuele identiteit van

Benieuwd naar meer?

je reiskantoor bepaalt), en pas de gebruikte taal en

Of wens je een workshop

schrijftoon aan naar de doelgroep van de offerte.

op maat van jouw bedrijf?

Pas je huisstijl naast je offertes ook toe op je factu-

Neem dan zeker contact op

ren, brieven, presentaties. Zo komt je communicatie

met het DIGIT-team van Howest:

naar de klanten toe professioneler en aantrekke-

digit@howest.be – 056/23.98.60

lijker over. Verkoop je product door mooie en relevante foto’s aan de offerte toe te voegen.

Bekijk het volledige project op digit.howest.be

Vereniging Vlaamse Reisbureaus vzw

De Reisprofessional 20.20 Bodrum

8 - 12 mei 2020

www.BEtravelCongress.be #VVR45 - #BEtravelCongress

Winter 2019-2020

Luxe - Charme - Golf - Wellness - Gastronomie • WIJ WERKEN ENKEL VIA REISBUREAUS • 6 brochures: - Meer dan 1300 luxe- en kwaliteitshotels - Focus op o.m. Midden-Oosten, Indische Oceaan, Zuidoost Azië - Rondreizen: o.m. Zuid-Spanje, Toscane, Sicilië, Oman, Thailand, Vietnam, Bali, Cambodja,... - Canada & USA: uitgebreide aantrekkelijke belevenisbrochure: hotels, huurwagens, mobilhomes, gidsen(o.m. Jacqueline Goossens), unieke rondreizen - Afrika: alle tophotels in Oost- & Zuidelijk Afrika - Golfspecialist: tot -50% koring op greenfees. - Onmiddelijke reservatiebevestiging: wij bellen het hotel. • Verdien uw vakantiebudget: tot 1% van uw omzet. • Nieuwe dynamische & actieve website: www.exclusive-destinations.be - Selecteer uw hotels volgens voorkeur & budget - Bekijk alle extra promoties en last minutes (dagelijks updating) Exclusive Destinations Frankrijk & Benelux 2019

Exclusive Destinations

Middellandse Zee 2019 - 2020

Nabije - en Midden - Oosten 2019 - 2020

Spanje • Portugal • Italië • Griekenland • Cyprus • Kroatië • Montenegro • Bulgarije • Turkije • Marokko

Abu Dhabi • Dubai • Ajman Ras Al Khaimah • Oman • Qatar • Egypte

Exclusive Destinations Worldwide 2019 - 2020 Indische Oceaan • Azië • Caraïben • Cruises

Exclusive Destinations Afrika 2019

Exclusive Destinations USA & Canada

Senegal • Kenia • Tanzania • Zanzibar • Namibië • Zambia Zimbabwe • Botswana • Zuid-Afrika • Mozambique • Oeganda

Strandvakanties Wintervakanties Rondreizen Citybreaks Huurwagens Motorhomes

Luxe - Charme - Golf - Wellness - Gastronomie www.exclusive-destinations.be www.exclusive-destinations.nl

LuxeLuxe - Charme - Golf - Wellness - Gastronomie - Charme - Golf - Wellness - Gastronomie www.exclusive-destinations.be www.exclusive-destinations.nl

Luxe - Charme - Golf - Wellness - Gastronomie www.exclusive-destinations.be www.exclusive-destinations.nl

ANALYSE DUURZAAM BEHEREN Je kan er niet omheen, duurzaamheid is vandaag een must. Al zal je vaststellen dat vandaag de meesten een en ander reduceren tot een puur ecologische voetafdruk. Vandaag zit onze wereld opnieuw in een grote transitie. De industriële revolutie van de 19de eeuw die gekenmerkt werd door opkomend populisme, sociale ongelijkheid en angst voor machines vertaalt zich in onze 21ste eeuw naar een Digitale en Duurzame revolutie. Deze gaat ook gepaard met opkomend populisme. Kijk maar naar welke impact dit heeft op de verkiezingen in de verschillende Europese landen. Opnieuw sociale ongelijkheid en angst voor robots, AI, en dergelijke. Angst ook om onze privacy prijs te geven terwijl we spontaan van alles delen. Vandaag zitten we op een kantelpunt. Revoluties kennen verschillende fases en volgens wetenschappers hebben we de voorontwikkelingsfase reeds gehad. We kantelen nu richting de doorontwikkeling. Alles zal bottom-up, vanuit de basis aangestuurd worden. Social Media zal hierin een belangrijke rol spelen en ervoor zorgen dat netwerken, gemeenschappen, bewegingen en coöperaties de manier van zakendoen zullen gaan beïnvloeden. De vraag is of je als ondernemer en als sector deze evolutie wil afwachten, of er net voorsprong in wil nemen. Zet je hier de eerste stap en pas je de ingeslagen richting aan in functie van de vraag van de reiziger, of wacht je echt af tot de reiziger je een en ander oplegt met het risico dat je dan als ondernemer of sector hopeloos achter de feiten moet aanlopen?

Enkele belangrijke feiten en cijfers.

Wereldwijd gebruiken we vandaag 1 miljoen

Onze blauwe planeet is langzaam maar zeker

plastic tasjes per minuut.

een plastic planeet geworden. De grootste vervuilers zijn vandaag nog steeds

Ondanks alle inspanningen en boeiende initiatieven

multinationals zoals Coca-Cola, PepsiCo en

zoals 4Ocean en The Ocean Cleanup, komt er nog

Unilever. 85% van deze vervuiling werd ver-

steeds dagelijks 12 miljoen kilo plastic per dag in onze

oorzaakt door 20 landen. China blijft daarin de

oceanen terecht. Plastic zorgt jaarlijks voor 1 miljoen

absolute koploper, gevolgd door Indonesië, de

stervende zeevogels. 250.000.000 ton plastic waarvan

Filippijnen, Thailand en India. De USA is de eerste

50% na een keer te gebruiken weggeworpen wordt.

westerse mogendheid op deze lijst.

Analyse

Het moet je toch even doen stilstaan. Je kan je

kunnen we kijken naar de overheid, maar laten

afvragen of jouw beleid dan niet zomaar een

we eerlijk zijn, zij slagen er niet in om binnen een

druppel op een hete plaat is. Het zou een stand-

redelijke termijn rond een aantal kritische punten

punt kunnen zijn. Plastic zakjes met een dikte

een overeenkomst te vinden en verzanden in par-

van 15 à 50 micron mogen we sinds 1 januari

tijpolitieke standpunten waarbij alles binnen dat

2019 niet meer gebruiken in de handel. Kies voor

kader gebracht en geïnterpreteerd wordt.

duurzamere alternatieven die jouw merk langer

Een mooi voorbeeld is de norm voor herbruik-

uitdragen. Hierdoor heb je een kleine directe

bare energie die naar voor geschoven werd en

impact maar werk je wel mee aan een menta-

eveneens werd onderschreven. Ja, er is progres-

liteitsverandering die op termijn meer doorslag

sie gemaakt, maar we zitten op Europees niveau

zal geven. Dat heet dan het vlindereffect.

drastisch onder het beoogde doel en België bengelt aan de staart.

Klimaat feiten Men meet ondertussen reeds geruime tijd de

Om de normen te halen zou volgens verschillen-

temperaturen en houdt dat dan ook goed bij. 17

de studies alles 10 maal sneller moeten gaan dan

van de 18 warmste jaren die ooit gemeten zijn

vandaag.

werden deze eeuw geregistreerd. Wereldwijd is de temperatuur de laatste 100 jaar met 1 graad

Onze sector even in de cijfers

gestegen. Parallel hieraan is de zeespiegel in die-

Toerisme is zowat de belangrijkste economische

zelfde periode ook met 20 cm gestegen. Je kan

sector ter wereld. Wereldwijd is dit een echte

dan ook niet meer ontkennen dat er wel degelijk

miljarden industrie. Onze sector groeit jaarlijks

een klimaatverandering is. We zien weersfeno-

met meer dan 4%. Onze sector groeit sneller dan

menen die onze business wel degelijk en ook

eender welke andere sector. Bovendien heeft

onmiddellijk beïnvloeden. Extreme droogte,

reizen een belangrijke impact op het klimaat.

overstromingen, hittegolven, koraalsterfte, enz.…

Volgens verschillende studies zou toerisme (de

Denken we maar concreet aan de recente warme

mix tussen zakelijke en vrijetijdsreizen) 8% van de

Belgische zomers die toch een aantal reizigers

wereldwijde uitstoot veroorzaken. Dit op basis van

heeft doen besluiten om te genieten van vakantie

de mix van onze ecologische voetafdruk, trans-

in eigen land in plaats van gebruik te maken van

port, verblijf, infrastructuur, evenementen, enz…

onze diensten om ergens anders van zijn of haar vakantie te genieten. Het gaat uiteraard verder

De 50 rijkste landen ter wereld produceren

dan dat. De impact van bijvoorbeeld het verdwij-

samen 50% van de CO2 die aan het toerisme

nen van koraalriffen heeft uiteraard ook impact op

worden toegeschreven.

ons aanbod naar bepaalde gebieden. Denken we

De top 4 bestaat uit:

hierbij maar aan de Rode Zee of het Great Barrier

- Verenigde Staten 900 miljoen ton CO2

Reef. Wanneer het belangrijkste attractiepunt van

- China 560 miljoen ton CO2

een potentieel bezoek verdwijnt, verdwijnt uiter-

- Duitsland 330 miljoen ton CO2

aard ook onze business en dienen we ter dege

- India 240 miljoen ton CO2

na te denken over hoe we hier in de toekomst mee zullen omgaan.

Zijn er dan geen initiatieven? Jawel, deze zijn er zeker! De sector reageert en

Dit zorgt uiteraard voor conflicten. Is het vandaag

heeft een lange lijst aan initiatieven die ze zelf

wel zo erg als men voorhoudt? Wat kunnen we

neemt. We denken hierbij aan de verschillende

doen? Moeten we wel iets doen? Heeft wat we

initiatieven op vlak van brandstof. Er wordt geke-

doen wel zin? Iedereen worstelt ermee. Uiteraard

ken naar en getest met alternatieve

Analyse

brandstoffen. Er wordt heel wat efficiënter

naar alternatieve vervoersmiddelen in functie van

omgegaan met brandstofgebruik en -verbruik

de afstand en de mogelijkheden.

waardoor de uitstoot actief vermindert. De ham-

De vraag blijft dan of we gaan wachten tot de

vraag is of deze initiatieven voldoende zullen zijn

klant en de overheden ons zullen verplichten te

om de groei die men in de toeristische sector

ageren en antwoorden te bieden op hun vragen,

voorziet te compenseren.

of nemen we hierin het voortouw en starten we met initiatieven. Linken we aan bestaande organi-

Consumenten zijn hard en direct en deden op

saties en rijken we oplossingen aan zodat we met

deze manier Kodak, Nokia, enz… uit de markt

een gezonde voorsprong aan de start staan?

verdwijnen. De vraag wordt dan ook wie de volgende Kodak wordt?

Een en ander is niet steeds evident. Onze sector

Vandaag vraagt de gemiddelde klant niet naar

is vaak nogal ‘traditioneel’ en terughoudend op

oplossingen om zijn CO2 te compenseren, vraagt

dit vlak. We kunnen uiteraard de bovenstaande

hij niet actief naar accommodatie die voldoet aan

gegevens niet negeren al is enige duiding wel

een bepaalde duurzaamheidsnorm, vraagt hij niet

op zijn plaats.

Counting CO2

Aviation makes up around 2% of global CO2 emmissions. Figures from 20143.

Other industrial (9%)

Buildings (10%)

Iron & steel (5%)

Cement (4%) Road transport (17%)

Cement (3%) Aviation (2%)

Heat and electricity (3%)

Electricity (44%)

NB: energy-related CO2 emissions only. Does not include land use change emissions from agriculture or forestry which between them are around 25% of global greenhouse gas emissions

Analyse

Share of energy from renewable sources in the EU Member States (2017, in % of gross final energy consumption) 50%

40%

30%

20%

10%

Luxembourg

Malta

Netherlands

Cyprus

Belgium

United Kingdom

Ireland

Poland

Slovakia

Czechia

Hungary

Germany

France

Greece

Italy

Spain

Bulgaria

Slovenia

Romania

Croatia

Lithuania

Portugal

AUstria

Estonia

Latvia

Denmark

Finland

Sweden

European Union

Finaal heeft de publieke opinie vooral focus voor

Het handelt volgens ons om onze bedrijven op

onze sector. Wanneer we de concrete cijfers erbij

een sociale en ecologisch vriendelijke manier

nemen blijkt een en ander toch gekaderd te moe-

verder te doen evolueren en groeien met een

ten worden. De totale luchtvaart zorgt voor 2% van

gezonde zakelijke insteek zodat we toegevoeg-

de totale uitstoot. Het globale scheepvaartverkeer,

de waarde creëren voor de gemeenschap,

inclusief de containerschepen en dergelijk zorgt

zowel thuis als op de bestemmingen zodat

voor 3% van de uitstoot. Samen staat dit voor

we kunnen verzekeren dat onze bedrijven zich

iets meer dan 5% van de uitstoot. Wanneer we

verder ontwikkelen en hun klantentevredenheid

dit afzetten tegen de eerdergenoemde 8% zijn

en -trouw mee laten groeien.

2020 target 2020 target reached

de andere services en accommodaties dan nog goed voor 3% van onze totale voetafdruk.

We willen jullie als onze leden aansporen om

Bronnen:

jullie bedrijven op een duurzame manier verder Los hiervan zijn we de mening toegedaan dat

uit te bouwen waardoor ze beter scoren op vlak

Belgian Travel

we als sector onze verantwoordelijkheid niet

van personeels- en klantentevredenheid maar

Summit Keynote:

mogen ontlopen en dat we zelf proactief stap-

ook op vlak van efficiëntie zodat dit alleen maar

Prof.dr.ir.

pen moeten ondernemen om onze business op

een positieve invloed heeft op jullie concurren-

Jan Rotmans

lange termijn duurzaam te houden.

tiepositie. Selectair Congres

Daartoe kwamen we als sector, binnen het kader

Duurzaam beheer gaat om steeds consistent

van de Belgian Travel Summit overeen om ons te

en toegewijd de beste marktpraktijken toe te

baseren op een geheel dat ruimer gaat dan de pure

passen. Dit heeft uiteraard te maken met onze

ecologische voetafdruk. Duurzaamheid is geba-

producten en diensten en met het meten en

seerd op drie pijlers: People, Planet en Profit ofwel

beheren van onze impact en hoe we onze

IATA Congres -

de drie P’s. We beschouwen deze drie elementen

partners, leveranciers en klanten mee kunnen

Berlin

dan ook onontbeerlijk met mekaar verbonden.

betrekken binnen een duurzamer kader.

Bilbao Wings of Change

In Interview de kijker

“KRETA IS AL JAREN MIJN TWEEDE THUIS”

“Nadat Martine Dewispelaere met succes Toerisme studeerde aan het HTI te Brugge, kwam ze in 1987 voor haar stage bij Jetair terecht. “Bij deze Oostendse touroperator heb ik alles geleerd”, zegt ze nadrukkelijk. “Bart Brackx heeft me prima opgeleid en ook van Gerard en Annemie heb ik heel wat opgestoken. “Ik ben daar zes jaar gebleven en na enkele jaren op de reservatiedienst te hebben gewerkt, kreeg ik Griekenland in de schoot geworpen. Ik ging mee met alle studiereizen. Daarna kreeg ik het groepsdepartement onder mijn vleugels. Zelfs nadat ik in 1993 met mijn eigen reiskantoor in Jabbeke van wal stak heeft dit fantastisch land me nooit meer losgelaten. Deze diepe liefde voor het land resulteerde erin dat ik sedert 2005 aan de slag ben als gespecialiseerde niche-touroperator op alle Griekse bestemmingen. Bovendien worden de Griekenland-producten inmiddels door 450 – vooral zelfstandige – reiskantoren in Vlaanderen verkocht. Ik ben ondertussen minstens 150 maal in Griekenland geweest, waarvan zeker 50 keer in Kreta. In alle bescheidenheid durf ik stellen dat ik in Vlaanderen een serieuze Griekenlandkenner ben en dat er voor Griekenland à-la-carte en begeleide rondreizen in onze brochure en op onze website talloze ideeën en programma’s met unieke pareltjes en dito tips staan, die de reiziger een absoluut geslaagde belevenisvakantie waarborgen.” Martine Dewispelaere (managing director) - Travelscape/Essential Greece -

In de kijker

“Niet dat ik bij mijn ouders thuis veel met reizen te maken kreeg”, vertelt Martine Dewispelaere (52), “maar ik was altijd al geïnteresseerd in kunstgeschiedenis en vreemde landen intrigeerden mij van jongs af aan mateloos. Na mijn humaniora heb ik voluit voor de richting Toerisme gekozen en twee jaar aan het toenmalige HTI in Brugge gestudeerd. Voor mijn stage kwam ik in 1987 bij Jetair in Oostende terecht op de reservatiedienst, waar ik al vlug het verschil leerde tussen theoretische en praktische kennis van het toerismelandschap. Jetair was toen al aan het ‘boomen’, maar het was toch nog de tijd dat ze maar één enkele brochure hadden, op Spanje uiteraard. Een tweede brochure volgde in 1988 met bestemmingen zoals Tunesië, Joegoslavië, Italië en Griekenland.”

Op naar Benidorm

iemand die zich over de marketing zou kunnen

“Na mijn stage zou ik zes jaar bij Jetair werken.

ontfermen. Hans Vanhaelemeesch werkte toen

De eerste dag na het beëindigen van mijn stage,

nog bij de Oostendse toerismedienst PTO. Gerard

mocht ik blijven en Gerard Brackx vroeg mij al

aarzelde wat, maar ik heb aangedrongen om

vlug of ik ooit al naar Benidorm was geweest.

Hans toch een kans te geven. Uiteindelijk werd

Ik mocht vertrekken met het vliegtuig – tevens

hij aangenomen en aangesteld tot communica-

mijn maidentrip – en met de bus kwam ik terug.

tieverantwoordelijke, een job die hij 15 jaar met

Ik werd m.a.w. meteen volledig ondergedom-

verve uitoefende tot die noodlottige 31 augustus

peld in het massatoerisme, al zal ik de laatste

2016. De Ex-Toerist bestaat al lang niet meer, maar

zijn om, na een weliswaar verplicht beroeps-

de toenmalige leden zijn mijn beste vrienden, we

matig bezoek aan 33 hotels, te ontkennen dat

gaan nog elk jaar samen gastronomisch tafelen.

Benidorm tot op vandaag nog enige charme tentoonspreidt en dit in een toch wel in vele opzichten bevredigend microklimaat en als uitstekend rusthuis voor de ouderen onder ons... Na enkele jaren mocht ik de reservaties op Griekenland verwerken en van Bart Brackx, die langzamerhand andere katten te geselen kreeg, mocht ik zelf pakketten op die bestemming

“ De vraag naar à la carte-reizen blijft groeien ”

samenstellen. Ik was ondertussen zwaar verliefd geworden op dit onvolprezen land en vandaag trek ik minimum viermaal per jaar richting Grie-

“Sunair misschien?”

kenland, telkens met de goesting om nieuwe

“Na zes jaar Jetair kon ik niet echt goed meer

hoekjes en kantjes te ontdekken. Nieuwe ideeën

aarden in het bedrijf, mede omdat de eerder

om mijn klanten mee te verwennen.”

vervelende veranderingen van de naderende TUI-gigant zich meer en meer lieten voelen,

Hans Vanhaelemeesch

zoals in de DMC’s waarmee we voortaan op de

“Mag ik nog even terugkomen op mijn studen-

bestemmingen zouden moeten werken. Ik ging

tentijd? Voor mijn thesis had ik hulp gekregen van

mijn ontslag aan Gerard Brackx presenteren en

een oud-student aan het HTI, de betreurde Hans

het eerste wat hij me vroeg was of ik soms naar

Vanhaelemeesch, de latere woordvoerder van

Sunair vertrok? Toen ik zei dat ik met een eigen

Jetair/TUI. Als een soort van wederdienst vroeg

reisbureau wilde beginnen, zei hij dat hij mij zou

hij me om lid te worden van de oud-studenten-

helpen. Samen met de Jetair-collega’s hebben we

vereniging ‘De Ex-Toerist’. Toen ik later bij Jetair

zelfs nog samen een passende naam voor mijn

werkte, leerde ik dat Gerard op zoek was naar

reiskantoor gezocht. Het is uiteindelijk Travelscape

In de kijker

geworden en in juli 1993 zwaaiden de deuren van

met de brochure 2020. Inmiddels worden onze

mijn kantoor open. Anderhalf jaar later kon ik reeds

Griekenland à la carte-producten in 450 Vlaamse

een eerste medewerkster aanwerven. In 2000 zijn

kantoren verkocht. Zeker 95 procent van onze

we dan verhuisd naar de Aartrijksesteenweg, waar

to-omzet geschiedt via deze kantoren. We zijn

we het ieder jaar beter doen. We zijn het enige

nooit voorstander geweest van direct selling en

fysieke reiskantoor in Jabbeke en dat speelt uiter-

zien de mooie resultaten via de collega-reiskan-

aard in de resultaten, maar we liggen ook aan een

toren met heel wat enthousiasme tegemoet. De

drukke invalsweg . Als je peilt naar de redenen van

gemiddelde commissie bedraagt 10 procent. Het

ons bescheiden succes wil ik toch benadrukken

Essential Greece product is heel specifiek en is

dat service voor ons zeer belangrijk is. Klanten

totaal geen concurrentie voor andere tourope-

weten dat wij toegewijd zijn en mond aan mond

rators. Dat merk je aan ons reiskantoorverkoop:

reclame heeft ook zo zijn voordelen.”

twintig procent van de reizigers die wij via Travelscape naar Griekenland sturen gaat via Essential

95 procent via de reisagent

Greece, de overige tachtig procent via TUI en

“In 2005 hebben we meteen onze eerste brochu-

andere to’s en uiteraard ook via bedbanken.

re – toen nog Essential Crete – uitgebracht, die in

Het meest verkopen we islandhopping en rond-

2008 opgevolgd werd door Essential Greece. De

reizen per huurwagen, zowel op het vasteland

jongste brochure krijgt eind dit jaar een vervolg

als voor Kreta.”

In de kijker

Selectair en BTF

geworden, mede omdat ze dagelijks via internet

“Ik ben een fervente aanhangster van Selectair,

toegang hebben tot heel de wereld. Soms den-

waar ik tevens nog een tijdje in het bestuur heb

ken ze echter dat ze het allemaal beter weten

gezeten. Het is een mooie vereniging met alle-

en dat vind ik wel een beetje sneu, een spijtige

maal leden met eenzelfde professionele instelling.

evolutie al je het mij vraagt. Daarnaast blijft de

Het is een fraaie verzameling van zelfstandige

vraag naar prima à la carte-reizen groeien, nu

reisagenten die stuk voor stuk kunnen terugvallen

reizigers meer en meer afstappen van pakketrei-

op een grote ervaring en een indrukwekkende

zen. Dit betekent ook dat het reispubliek meer

beroepskennis. Allemaal gedreven mensen daar-

en meer oog heeft voor de bestemming zelf

enboven, die er samen iets willen van maken. Ik

en de eco-bewustwording duidelijk in de lift zit.

heb sinds het ontstaan van Selectair vrijwel geen

Overigens is Griekenland een bevlogen voor-

enkel congres gemist en het moet gezegd dat de

loper van duurzaam toerisme en geldt dit voor

jongste editie in Spaans Baskenland een voltreffer

tal van projecten die een plaatselijk klein Bokrijk

van formaat was. Als het over leuke momenten

ruimschoots overtreffen. Als ik een voorbeeld

gaat dan denk ik nog af en toe terug aan de BTF. Ik

mag geven dan verwijs ik graag naar Eleonas

zat toen nog bij Jetair en ik herinner me nog goed

Cottages in Kreta, een bestemming waar ‘back

hoe we met een volgeladen busje richting Brussel

to nature’ lang geen woorden in de wind zijn.”

trokken voor een telkens fantastische driedaagse.” Op sterven na dood? Oog voor de bestemming

“Doemdenkers in de reisindustrie ventileren af en

“Sedert ik 32 jaar geleden de reisindustrie

toe een kreupel idee als zouden de reisbureaus

binnengleed, is er vanzelfsprekend heel wat

op sterven na dood zijn. Niks is minder waar.

veranderd. Zo heeft de technologie enorme

Reisbureaus zullen voor heel veel mensen de

sprongen gemaakt. De klanten zijn mondiger

plaats zijn en blijven waar ze volop kennis

In de kijker

en ervaring kunnen bijtanken. Bovendien zijn we grondig aan het terugkeren naar een tijd waar reizigers de ‘kunde’ en het vakmanschap van reisagenten opnieuw weten te appreciëren. Akkoord, aan online reisorganisatoren verliezen we wellicht enkele klanten, veeleer het segment dat jaarlijks een weekje naar de zon trekt, maar geenszins de groeiende massa die iets unieks

“ Back to nature zijn in Griekenland geen woorden in de wind ”

wil beleven tijdens hun vakantie. Een reisagent die zich terzelfder tijd kan specialiseren in een touroperatingaanbod moet niet vrezen voor

komt met heel veel mensen in contact

haar of zijn toekomst. Een minpuntje wat mij

en je verwerft sowieso een open kijk op de

betreft is dat de potentiële klant al eens zou

wereld, waarvan je uiteindelijk een mooi

durven aarzelen om tot bij mij te komen voor

stukje te zien krijgt.”

een niet-Griekenlandreis.” Hen alleen

“Of ik het zou herdoen? Zeer zeker, ik doe mijn

“Je zult waarschijnlijk wel mijn lievelingsbe-

job nu eenmaal dolgraag. Bovendien is de reis-

stemmingen willen weten. Kreta is al jaren mijn

industrie een leuke sector om in te werken. Je

tweede thuis en staat uiteraard op nummer

In de kijker

BEDRIJFSINFORMATIE TRAVELSCAPE / ESSENTIAL GREECE Opgericht:

Omzet 2018:

1993 als Travelscape reiskantoor

een kleine 2 miljoen euro

en 2005 touroperator Essential Greece Prognose omzet 2019: +5 procent Aantal kantoren: 1 Aartrijksesteenweg 21

Telefoon:

te 8490 Jabbeke

Reiskantoor 050/81.47.66 Touroperator 050/78.00.48

Lid van: Selectair

E-mail:

VVR

info@travelscape.be

UNIZO

info@essentialgreece.be

Medewerksters:

Website:

Natasja Degrieck (reservaties),

www.travelscape.be

Chantal Casteleyn (reservaties Essential Greece)

www.essentialgreece.be

Coralie Decuyper (groepen Essential Greece)

één wat Griekenland betreft. Daarna komen de

land? Westkust van de USA, Peru en Botswana.

Peloponnesos en de Cycladen. Op Kreta staat

De mooiste landen die ik buiten Griekenland heb

Rethymnon aan de top, gevolgd door Chania

mogen zien? Vietnam, Kenia, Zuid-Afrika, West

en Argyroupolis. Op het Griekse vasteland heb

Canada en zeer zeker ook Costa Rica.”

ik een boontje voor de Vikoskloof, de Meteoren en Thessaloniki. Als fait-divers vermeld ik graag

Vertrouwen in de niche-to

de kloosters op de Athosberg, waar nog steeds

“Wat ik jonge starters in het reisbureaugebeu-

geen vrouwen zijn toegelaten. Het enige vrou-

ren zou willen meegeven? Dat ze zich ook als

welijke schepsel dat de berg op mag is een hen,

touroperator specialiseren en grondig vertrou-

omdat het eieren kan leggen wellicht… Mannen

wen op de kennis van de niche-touroperator

kunnen er wel heen, maar ze moeten wel een

en te allen tijde respect opbrengen voor hun

visum aanvragen en betalen, maar dat geeft

vakkennis. Om vandaag een reisbureau op te

hen toegang tot de waanzinnige schoonheid

starten moet je vooral een grote voorraad passie

van een aantal kloosters, waar logeren zo goed

hebben, gekoppeld aan de vaste overtuiging dat

als een must is. Island hopping is eveneens een

er voor goed werk, kwaliteit, nazorg en service,

fraaie manier om de essentie van Griekenland te

wel altijd belangstelling zal zijn. Beslist ook in de

leren kennen. Zo heb ik recent Naxos, Amorgos

reisindustrie!”

– 2.000 inwoners en 25.000 geiten! - en Santorini aangedaan. Mijn verlanglijstje buiten Grieken-

Yves Slabbinck 35

EVENTS IN DE KIJKER Binnen de werking volgens onze verschillende pijlers mag een direct contact met onze leden zeker niet ontbreken. Of het nu gaat over de algemene vergadering, regionale meetings of opleidingen, een face to face contact zal altijd een meerwaarde blijven. In deze rubriek geven we jullie een overzicht mee van onze events.

M-EAT & GREET BRUGGE Naar bijna maandelijkse gewoonte nodigt VVR

worden dan meegenomen in onze actieplannen

een aantal leden uit voor een gezellig gesprek

zodat we hier ook de nodige antwoorden op

waarbij het VVR-team graag een update geeft

vinden voor jullie. Indien je hier nog niet bij was

van de lopende dossiers, waarbij iedereen elkaar

en je wil hier ook graag snel aanschuiven, neem

beter kan leren kennen en waarbij het VVR-team

zeker even contact op met ons secretariaat.

ook graag de nodige vragen noteert. Deze

Events In De Kijker

OPENDEURDAG Voor het eerst sedert de verhuis naar de nieuwe

het verhaal en stelde graag zijn netwerkruimte ter

kantoren in oktober vorig jaar opende de VVR

beschikking. We mochten ook rekenen op buur

en daarmee het gehele gebouw in de Koningin

VIVES die mee aanwezig was om hun studenten

Astridlaan zijn deuren. Uiteraard sloten de andere

te ontvangen. Een geslaagde dag die zeker ook

toeristische bedrijven die in hetzelfde gebouw

zijn vervolg zal kennen, 20 september was een

zetelen mee aan. Maar ook UNIZO stapte mee in

mooie eerste open deur in een fijne reeks.

Events In De Kijker

RAAD VAN BESTUUR VAN AUGUSTUS.

FINALE TRAVEL AWARD TRAVEL AGENT OF THE YEAR Zoals ieder jaar organiseert Travel Magazine bin-

beste van hun kunnen voor een jury mochten

nen het kader van de Travel Awards een finale

tonen. De winnaars kon iedereen aanschouwen

voor de reisagent van het jaar. VVR opende zijn

op de Travel Awards op vrijdag 15 november in

kantoren voor deze finale op 10 oktober waarin

het Hilton in Antwerpen.

een selectie van onze fijnste reisagenten het

Events In De Kijker

TRAVEL AWARDS 2019 Zoals ieder jaar is het VVR-team aanwezig op de Travel Awards van Travel Magazine. Dit jaar was ook het gehele UPAV-team mee aanwezig. Zo onderstreepten we nogmaals de nauwere

samenwerking tussen beide verenigingen die hetzelfde doel nastreven: de leden maximaal vertegenwoordigen en verdedigen op alle mogelijke vlakken.

UPAV CONGRES / SELECTAIR CONGRES VVR tekende present op zowel het UPAV Congres

genoemd worden. Ook hier vestigde de organi-

te Chantilly als het Selectair Congres te Bilbao.

satie de nodige aandacht op duurzaamheid en

Tijdens het geslaagde UPAV congres dat zich

ecologische voetafdruk. Voor VVR was het naast

liet kenmerken door sterke netwerkmomenten

de boeiende sessies ook het moment om met de

was Duurzaamheid de gemene noemer. Ook

leden te debatteren en te polsen naar wat er leeft

het Selectair Congres mocht bijzonder geslaagd

binnen de sector.

BV’s & hun reisperikelen

“MAAKT VROUWELIJK NAAKT ONGELUKKIG?”

In Knokke kent iedereen Fabien Raes en Fabien Raes fotografeert iedereen in Knokke. Hij fotografeert er de mensen met evenveel enthousiasme waarmee hij al reeds ruim 40 jaar de aardbol afreist op zoek naar pakkende momentopnamen van ‘le beau monde’, zangers, modellen, kunstenaars, filmsterren, schrijvers, enz. Als topfotograaf speurde hij bij dag én nacht naar de ware ziel van bestemmingen die al altijd tot de verbeelding spreken zoals Cuba, Beijing en Puerto Rico, maar ook de man in de straat, al werd het vooral de vrouw in de straat, ligt hem nauw aan het hart. Bovendien is een serieus vleugje erotiek nooit ver weg. Met het fotograferen van onderwaterbevallingen liet hij zich al vroeg opmerken. Fabien Raes - Fotograaf -

Fabien Raes (67) is van jongs af aan een veelreiziger geweest. Tientallen keren vloog hij naar Rome, Los Angeles, Miami, Barcelona en Rio de Janeiro om er modellen op de gevoelige plaat vast te leggen. Zeven jaar na elkaar fotografeerde hij alles wat bewoog tijdens het Filmfestival van Cannes. “De jongste jaren reis ik weliswaar iets minder”, geeft hij grif toe, “maar ik begin ongeduldig te worden als ik Japan en Vietnam hoor vernoemen.” Een aantal van zijn beste opnames werd ondertussen gebundeld in fraaie fotoalbums, meer bepaald ‘Cuba’, ‘Beijing’, ‘Snapshots’ met foto’s van om en rond Knokke en in 2017 volgt zowaar een poezenboek van echte dieren. In het centrum van Knokke woont hij in een ongelofelijke loft, een pracht van een studio met een karrenvracht aan herinneringen, bergen portfolio’s, filmaffiches, sculpturen, souvenirs, schilderijen en foto’s natuurlijk. Een opmerkelijk museum van zijn leven. Als je het ons vraagt een onvervalste exotische bestemming die veel reisagenten ongetwijfeld wat graag zouden willen aanbieden mocht het kunnen.

Vader als leraar en mentor

functioneert, inspireerde mij mateloos. Mijn

“Ik heb alles te danken aan mijn vader Emile”,

levenslange passie voor kunst en fotografie heb

benadrukt Fabien Raes. “Hij heeft me de wereld

ik aan hem te danken.

leren zien. Hij was schilder, maar eigenlijk een

allround kunstenaar. Hij was mijn vader, maar

Alhoewel ik al vlug voor de fotografie gevallen

tevens mijn leraar en mijn mentor. Uit mijn

was, had ik toch geen zin om voor de rest van

kindertijd herinner ik mij de tentoonstellingen

mijn leven filmpjes te ontwikkelen en in een

van zijn schilderijen. Hij nam me ook vaak mee

fotowinkeltje mijn pensioen af te wachten. Ik heb

naar musea, toonde me hoe een donkere kamer

dan jarenlang allerhande jobs en zelfs klusjes

BV’s & hun reisperikelen

gedaan tot barman in het casino toe. Uiteindelijk heb ik 16 jaar in het modelvliegtuigatelier van Svenson Models gewerkt. Al mijn vrije tijd ging naar de fotografie en er ging echt geen dag voorbij dat ik niet fotografeerde. Ik begon regelmatig tentoon te stellen en af en toe viel ik zowaar in de prijzen. Van in het begin teken ik graag present op alle mogelijke evenementen en party’s in de badstad. Daarover zijn ondertussen twee fotoboeken verschenen. In ‘de goeien tiet’ verzorgt Raes een overzicht van zestig jaar nachtleven in zijn flamboyante kunstgemeente. Met zijn bij wijlen tomeloze inzet als fotograaf en het feit dat hij wereldfotografen als Jeanloup Sieff en Uwe Ommer naar Knokke haalde, lag Raes tevens aan de basis van het jaarlijks succesrijk fotofestival. Van de hemel naar de hel “Mijn eerste buitenlandse reportage maakte ik in 1977, samen met auteur Patrick Lagrou. We hebben acht weken lang door Zuid-Afrika en Namibië gezworven. Ik geloof dat we toen zo’n slordige 8.000km safari hebben afgehaspeld. In de jaren daarna begonnen de opdrachten zich te vermenigvuldigen. Ik ben dan drie weken op mijn eentje naar New York getrokken. Ik koester nog mijn toegangsticketjes van het World Trade Center en ik herinner me nog de slogan: ‘the closest some of us will get to heaven’, al is het voor velen later een verschrikkelijke hel geworden.” Van Cannes naar Costa Rica “Tussen 1985 en 1992 portretteerde ik telkens het Filmfestival van Cannes. In den beginne was dat heel tof, maar ik heb er uiteindelijk de brui aan

“ Misschien had ik ook in Barcelona kunnen aarden ”

gegeven omdat er wel 30 fotografen voor je

“Mijn verblijf op Cuba resulteerde in 1994 in het

stonden als je een filmster wilde fotograferen en

fotoboek ‘Cuba’. Ik was daar heel graag ge-

je niet langer de kans kreeg om echt persoonlijke

bleven, maar als fotograaf kan je daar jammer

foto’s te maken. Op dat ogenblik was het voor

genoeg niet overleven. Lange tijd na mijn mooie

mij in ‘Cannes en kruiken’ en zette ik er een punt

tijd in Cuba heb ik naar een alternatief gezocht

achter. Een leuk weetje is wellicht dat ik van het

en dat toch enigszins gevonden in Costa Rica,

Brugsch Handelsblad een perskaart wist los te

waar we zelfs nog bij de president werden ont-

peuteren om in Cannes professioneel aan

vangen. Van mijn fotoboek Cuba is er ook een

de slag te kunnen.”

luxeversie verschenen waarbij het boek in

BV’s & hun reisperikelen

een originele Cubaans sigarenkistje werd gepresenteerd. Op de luchthaven heb ik even het koude zweet gevoeld die langs mijn rug liep toen ik de lege sigarenkistjes door de douane moest loodsen. Bij de dame in kwestie bleek mijn spontane glimlach wonderen te doen.”

“ In zwart-wit zitten er ook verschillende tinten ”

De wraak van de krab “In mijn loopbaan heb ik honderden sterren en

Ook Cher, Alain Delon, Mireille Darc, Claudia Cardi-

modellen gefotografeerd. Van een pretentieus

nale, Monica Bellucci en zovele andere heb ik met

schepsel zoals Grace Jones, tot de sympathieke

veel graagte geportretteerd. Ik moet nog altijd

Clint Eastwood, al over de soms nukkige

glimlachen als ik aan een beginnend model met

Serge Gainsbourg en de hooghartige Catherine

flink wat kapsones denk, die ik in een exotische

Deneuve tot een vriendelijke Patrick Dewaere,

omgeving fotografeerde, terwijl ze met haar voe-

die zichzelf drie maanden later doodschoot.

ten in de zee bengelde. Ik wachtte echter op een wolk die moest voorbijdrijven. Tot ze het blijkbaar op de heupen kreeg en vroeg ze of ze nog lang moest wachten. Luttele seconden later werd haar wangedrag afgestraft door een krab die haar tenen blijkbaar verwarde met een hartig hapje.” Belgische Rivièra In 2001 lanceerde Fabien Raes het jaarlijks glossy lifestylemagazine ‘Knokkestyle’ waarin hij samen met een aantal medewerkers de essentie van Knokke als badstad aan de Belgische Rivièra probeert te vangen in een oplage van 5.000 exemplaren, die vlot hun weg naar de talrijke salontafels van de badstad vinden. In 2008 publiceerde Fabien Raes in aanloop naar de Olympische Spelen zijn fotoboek ‘Beijing’, waarin Paul Jambers in een voorwoord signaleert in welke mate hij fan is van het werk van Raes. Gemengde gevoelens “Door mijn vele reizen kwam ik uiteraard al eens meer in een reiskantoor, waar ik de beste herinneringen aan heb. Als ik vandaag naar de reisindustrie kijk is dat eerder met gemengde gevoelens. Dat een gigant als Thomas Cook zomaar de dieperik kan ingaan, heeft me toch ietwat verwonderd en in de nasleep ervan had ik nog een gesprek met een piloot van Brussels Airlines, die zei dat er na deze ‘aardbeving’ nog schokgolven verwacht worden die evenzeer behoorlijk wat schade kunnen aanrichten.

BV’s & hun reisperikelen

Hoe dan ook ik stond ooit op een luchthaven in

mijn laatste reis naar dit deel van de wereld was.

Chili om van het Paaseiland terug naar België te

De dolfijnbeelden dienden als intro voor de DVD

vliegen toen ik tot mijn ontsteltenis vaststelde dat

onderwaterbevallingen die ik gemaakt heb voor

mijn ticket op de datum van de dag voordien

‘Aquarius Oostende’ waar ik 18 onderwaterbeval-

was! Mijn Knokse reisagent heeft me dan in geen

lingen fotografeerde en filmde.”

tijd geholpen. Een minder leuke ervaring was toen een taxichauffeur mij in Berlijn naar het verkeerde vliegveld bracht voor mijn terugvlucht met Sobelair. Uiteindelijk heeft me dat een extra ticket gekost. In Israël, toen ik van Tel Aviv naar Eilat vloog om dolfijnen te filmen, hebben de duidelijk in overdrive verkerende douanediensten, ervoor gezorgd dat het niet alleen mijn eerste, maar ook

“ Mijn vader inspireerde mij mateloos ”

BV’s & hun reisperikelen

Nooit ontgoocheld

op wat je belangrijk vindt. Ondertussen telt mijn

“Alhoewel ik een mooi stuk van de wereld heb

verzameling meer dan 100 fototoestellen. Nog

gezien, ben ik altijd in Knokke blijven wonen en

een tip voor de liefhebber: mijn mooiste foto’s

is thuiskomen iedere keer opnieuw een feest

heb ik gerealiseerd met Nikon, Pentax, Leica M6

geweest. De zee en de vele geneugten van een

en Hasselblad Xpan. De Leica M6 is een klein

vibrerende stad, doen me er telkens aan herin-

toestel, dat geen lawaai maakt, dus uitstekend

neren dat ik de juiste beslissing heb genomen.

geschikt om opnames te schieten terwijl nie-

Alhoewel ik misschien in Barcelona, waar ik een

mand er iets van merkt.”

tijdje heb gewoond, ook wel zou kunnen aarden.” Uiteraard heb ik tijdens mijn zwerftochten over

Dames in de fout

de aardbol en mijn ruim 100 tentoonstellingen

“Eén van de leukste anekdoten uit mijn hele

allerhande avonturen beleefd. Ik ben echter altijd

loopbaan dateert zonder twijfel van mijn tentoon-

een echte dierenliefhebber geweest. Misschien

stelling in het Vlaams cultuurhuis De Brakke Grond

wel omdat dieren mij nooit hebben ontgoo-

in Amsterdam. Ik was er uitgenodigd met een uit-

cheld. Over twee jaar – als ik 69 ben - wil ik

gebreide collectie foto’s, waaronder een behoorlijk

uitpakken met een nieuw boek waarin ik de top

aantal naakten. Naar ik later vernomen heb is daar

100 van al mijn foto’s wil verzamelen.”

op zekere dag een bus nieuwsgierige dames binnengevallen. Naar verluidt dachten ze dat Fabien

Zwart-wit of kleur?

een vrouwennaam was. Uiteindelijk bleken ze toch

“Oorspronkelijk werkte ik vrijwel alleen in zwart-

niet helemaal ontgoocheld, want vrouwelijk naakt

wit, wat zich uitstekend leent voor snapshots en

maakte hen blijkbaar ook niet ongelukkig…”

straatreportages. Bovendien zitten er, volgens mij, in zwart-wit ook flink wat verschillende tinten.

Yves Slabbinck

Met zwart-wit kan je makkelijker nadruk leggen

Fabien Raes

DE DROOMVERKOPERS Deel XLIX

De teksten van de

2001, juli, Toerisme top

de toenmalige eerste minister (Verhofstadt)

In het kader van het Belgisch voorzitterschap

aanvaardbaar maakte?

Droomverkopers vor-

van de E.U. grijpt een, als zeer belangrijk aange-

men geen standpunt

kondigde, vergadering van de ministers voor

De vergadering van de E.U. in Brugge was,

van de VVR en vallen

toerisme van de Lidstaten plaats. De Vlaamse

behalve het toeristisch/ontspannend gedeelte,

minister voor toerisme (Landuyt) is voorzit-

een flop. De buitenlandse ministers gaven, voor

ter en de voorbereiding gebeurde door een

zover aanwezig, een korte acte de présence

dus niet onder de aansprakelijkheid van

groep van kabinetsleden onder leiding van zijn

om vervolgens naar Brussel te ijlen waar de

haar bestuur, noch

adjunct-kabinetschef, Dirk Michiels. Sommige

echte grote jongens waren. Het verslag van de

van haar hoofdre-

deskundigen uit de internationale reisbureau- en

vergadering van de Europese ministers voor

toerismesector die deel uitmaakten van buiten-

toerisme omvatte 3 blz. zonder inhoud, ziel,

verkopers geeft een

landse delegaties waren mij goed bekend.

noch boodschap.

eigenzinnige, scher-

Mijn gevoelens waren dan ook gemengd toen ik

pe en boeiende kijk

een aantal vragen kreeg, die ik als volgt probeer

2001, 3 juli, vergunningen

op de geschiedenis

te resumeren: Wie is toch die Belgische (?) minis-

Toerisme Vlaanderen verleent een vergunning

van de reissector. Het

de VVR, noch van

dacteur. De Droom-

ter van toerisme met zijn slordig voorkomen, zijn

aan: (5267) Caractere n.v., Herzele. De vennoot-

is de auteur, Antoon

vrijwel onverstaanbaar Engels en Frans en zijn dui-

schap werd gesticht op 9 mei 2001 door Marc

van Eeckhout die

delijk onbegrip inzake de toerisme problematiek?

en Carmen Van den Bossche (*1956), die ook eigenaar zijn van Sylvae Tours (zie 30.11.1987) en

terzake de volledige

Moet je als Vlaming en desnoods als Belg deze

het handelsfonds van een andere vennootschap

heid draagt voor zijn

Landuyt in bescherming nemen en verklaren dat

van de familie, (5267) Geo, hadden overge-

standpunten en visie.

de meeste West-Vlamingen een probleem heb-

nomen. Vooral onder de leiding van Carmen

ben met hun accent? Moet je samen met vele

ontwikkelde men een uitstekend aanbod van

anderen vaststellen dat hij eigenlijk geen enkele

autovakanties in het hogere gamma.

verantwoordelijk-

belangstelling heeft voor één van de belangrijkste economische sectoren van Vlaanderen?

2001, 23 juli, Technisch comité

Of moeten wij gewoon de waarheid vertellen?

Minister voor toerisme, Renaat Landuyt be-

Dat het hier een echte beroepspoliticus betreft

noemt, op advies van zijn adjunct-kabinetschef

die als minister werd opgevist, enerzijds omdat

en VVR-hater, Dirk Michiels,

hij beweert een lange socialistische traditie te

vertegenwoordigen, anderzijds omdat hij zich

Dirk Michiels (°1950) is een geboren Bruggeling, jurist en zoon van

voordoet als een liberaal socialist, wat hem voor

1909-1997). Hij was ambtenaar bij de Stad Brugge en gedetacheerd op

een verdienstelijk kunstenaar, leraar en folklorist (Guillaume Michiels

De Droomverkopers

het kabinet Landuyt. Na een conflict met Landuyt (dat tot op vandaag woekert) keerde hij terug naar Brugge en werd adjunct-stadssecretaris tot aan zijn pensioen in 2013. Hij was ooit privésecretaris en kabinetschef van de Brugse S.P.-burgemeester Frank Van Acker (1929-1992). Hij stond bekend als hardwerkend, ambitieus, eigengereid en koppig, behulpzaam voor zijn vrienden en bijzonder arrogant voor wie hij als zijn tegenstanders aanzag.

politieke overheid zaten hierop te wachten. Vandaar de poging om de VVR buiten spel te zetten door hun vertegenwoordiging niet alleen te beperken maar ook te onthoofden. De invloed van de sector werd door het Vlaamse decreet van 2 maart 2007 houdende het

een nieuw technisch comité. Alhoewel de

statuut van de reisbureaus nog meer afgezwakt

minister (juridisch) vrij was om te benoemen

en door de afschaffing van hetzelfde decreet

wie hij wilde, is het gebruikelijk dat wordt

per 1 januari 2014 helemaal weggevaagd.

rekening gehouden met de representativiteit van de beroeps- en belangenverenigingen van

De VVR had later een onderhoud met minis-

de sector. Zo bestond in de periode 1966-1985

ter Landuyt die beloofde een bijsturing van

het technisch comité vrijwel uitsluitend uit

de samenstelling van het technisch comité in

personen die door UPAV/BBR werden voorge-

overweging te nemen. Dit gebeurde echter niet

dragen en de overgrote meerderheid van het

en de VVR stapte op 1 oktober 2001 dan ook

Franstalig technisch comité heeft altijd bestaan

naar de Raad van State die op 25 maart 2002 de

uit UPAV-mandatarissen. De VVR beschikte in

benoemingen vernietigde.

de technische comités van 1985 tot 2001 over 5 mandaten. In het nieuw technisch comité werd

In afwachting boycotte de VVR de vergaderin-

dit teruggebracht tot drie.

gen door telkens slechts één afgevaardigde te sturen waardoor sommige vergaderingen niet

Het Vlaams decreet van 5 maart 1985 tot oprich-

konden doorgaan.

ting van de Vlaamse Adviesraad Toerisme en de Technische Comités kende in haar artikel 7

De samenstelling was dan ook als volgt: Ann

§1 a) en b) belangrijke opdrachten toe aan het

Bernaerts-Air Travel Center (VVR), Bart Brackx-Je-

Technisch Comité (voor de reisbureaus): a) advies

tair (ABTO), Lieven De Craemer-VTB/Jetair

te verstrekken over specifieke beleidsvragen die

(ABTO), Luc Demuynck-Penta Reizen (VVR), Jef

strikt binnen hun bevoegdheidssfeer vallen; b)

Desramault-Escape (VVR, maar sedert eind 2000

advies te verstrekken over toekenning, weigering,

ongeneeslijk ziek), Mark De Vriendt-Garantie-

opschorting, intrekking van exploitatievergunning

fonds (FIT), Geert Gaens-Alk Reizen (FBAA), Luc

Alhoewel het uitsluitend over een adviserende

Glorieux (FBAA), Jan Jassogne (CIB), Herman

bevoegdheid ging was het vragen van een

Smulders-Action & Adventure Travel (BNFO),

advies door de overheid wel dwingend en

Geert Staelens-Staelens Reizen (VVR), Marlene

werden zowel de administratie als de politiek

Stuckens-Rosenbluth International (BTO), Marian-

geacht om zich te verantwoorden wanneer

na Van Mullem-Reizen Van Mullem (FBAA), Annie

men een advies naast zich neerlegde.

Verdonck-Vivaldi Reizen (FBAA), Brigitte Waignien-Neckermann (ABTO).

Het was dan ook belangrijk voor de voornaamste vertegenwoordiger van de Vlaamse

2001, augustus, Jetair/TUI

reisbureaus, met name de VVR, een bepalende

Dirk Van Holsbeke (°1958) wordt marketing

(kritische) stem in dit orgaan te verwerven.

manager van Jetair/TUI en zal opklimmen tot de hoogste functie (CEO 2012). Dirk is licentiaat

Noch de concurrerende beroepsverenigingen

lichamelijke opvoeding en begon zijn carrière

(FBAA, ABTO, BTO), noch de administratie (Toe-

in het toerisme in 1987 bij de Gentse timeshare

risme Vlaanderen), noch de toenmalige (linkse)

verkoper Time Share Holidays.

De Droomverkopers

Mark Vanmoerkerke haalde hem enkele jaren la-

De impact op korte termijn voor onze sector

ter binnen bij Sunair waar hij “de stiel” leerde bij

is beangstigend (omzetdaling, faillissementen,

de legendarische Willy Van Holme (°1932). Met

werkloosheid) maar het herstel realiseert zich

afgrijzen zag Van Holsbeke de aftakeling van Su-

binnen het jaar.

nair door de Britten aan en koos in 1999 om het zinkende schip te verlaten voor de concurrentie.

2001, 17 september, Technisch comité Het TC slaagt er niet in om advies te verstrekken

2001, 20 augustus VVR

voor het verlenen van nieuwe vergunningen.

Volgende nieuwe leden worden aanvaard: (6065) Elers Reisbureau, Elen-Dilsen - Geas-

2001, 30 september, VVR

socieerde leden : Folies Voyages (Franstalige

De VVR organiseert haar eerste succesrijke

vergunning), Ierse Dienst voor toerisme.

Familiedag in het Boudewijnpark in Brugge. Het werd, mede door het goede weer een succes.

2001, 3 september, Technisch comité,

220 deelnemers apprecieerden de perfecte

vergunningen

organisatie van Johan De Meester. Er volgden

Het TC komt voor het eerst in haar nieuwe sa-

er nog in Bobbejaanland (2004), Efteling (2006),

menstelling samen. Luc Glorieux wordt verkozen

Plopsaland (2007) en Walibi (2009).

tot voorzitter. Toerisme Vlaanderen kent volgende vergunningen toe: cursief niet meer actief als

2001, oktober, Luchtvaart

reisbureau - * VVR lid

Het nakende einde van Swissair en Sabena kondigt zich aan. Swissair vraagt een concordaat

(5975) *Go South Travel n.v., Antwerpen, werd

aan en de reisbureaus zetten op aanraden van

opgericht op 31 augustus 2001 door Nicole De

de VVR, UPAV en BTO de samenwerking met

Meester (°Turnhout 1968, bestuurder tot 2015),

de Zwitserse maatschappij stop en werken met

Arlene Balens-Van Bulck (°Lier 1971, bestuurder

IATA een formule uit teneinde de reissommen

tot 2007). Christel Couwels (°Schoten 1969),

voor nog niet uitgevoerde vluchten te recupe-

Walter Bresseleers (°Schoten 1967), Valery Ver-

reren. Deze afspraak over het veilig stellen van

helst (°Deurne 1977), Edward Verhelst (°Kessel

betalingen van de IATA-reisbureaus wordt later

1946) en Rita Verhelst-Renson (°Waregem 1950,

uitgebreid naar Sabena.

bestuurder tot 2016). Behalve Walter Bresseleers werden alle aandeelhouders ook benoemd tot

2001, 1 oktober, Technisch comité

bestuurder. In augustus 2010 werd Myriam El

Het TC slaagt er niet in om advies te verstrekken

Bazzaz (°Boom 1980) aangesteld tot bestuurder.

tot het verleden van nieuwe vergunningen.

(5973) *M-Travel, Beernem, werd opgericht als eenmanszaak door Maureen De Wispelaere (°Beernem 1959) en op 8 augustus 2003 omgevormd tot bvba met als bijkomende aandeelhouder Dirk De Riemaecker (°Beernem 1960). 2001, 11 september, terrorisme Terroristische aanslag op het World Trade Center in New York. De gevolgen zijn gigantisch en wijzigen de samenleving in het algemeen en de toerisme- en vervoersector in het bijzonder.

Antoon van Eeckhout

DRIE NICHE TO’S ONDER ÉÉN DAK 100% onafhankelijk · 100% toegewijd · 100% vakbekwaam

1 OK TOBER 2019 - 30 SEPT EMBER 2020

g l a m o ro u s h ot e l s & r e s o rt s

DE MOOISTE EUROPESE STEDEN, INCLUSIEF LONDEN EN PARIJS

NIEUW

Citytrips met rug.indd 1

WASHINGTON · USA A L A CARTE

1 NOVEMBER 2019 - 31 OK TOBER 2020

DUBAI · ABU DHABI R A S A L K H A I M A H · A JM A N

TURIJN · TALINN · RIGA · VILNIUS

31/07/19 10:01

New York.indd 1

22/10/19 11:52

ASIA.indd 1

31/07/19 10:11

EMIRATEN.indd 1

CHARMING

GRIEKENLAND

CHARMING

1 APRIL 2020 - 31 MAART 2021

INCLUSIEF DE GRIEKSE EILANDEN

Charming Griekenland.indd 1

28/10/19 11:44

I TA L I A

CHARMING

1 APRIL 2020 - 31 MAART 2021

INCLUSIEF SARDINIE EN SICILIE

Charming Italia.indd 1

28/10/19 11:44

INCLUSIEF AZOREN EN MADEIRA

Charming Portugal.indd 1

28/10/19 11:44

CHARMING

28/10/19 11:45

FRANCE

CHARMING

1 APRIL 2020 - 31 MAART 2021

INCLUSIEF BALEAREN EN CANARISCHE EILANDEN INCLUSIEF DE AZOREN EN MADEIRA

Charming Spanje.indd 1

30/11/18 13:47

13/08/19 11:58

1 APRIL 2020 - 31 MAART 2021

1 APRIL 2019 - 31 MAART 2020

GC CITY ok.indd 1

ESPAÑA

PORTUGAL

g l a m o ro u s e u ro p e a n r e s o rt s

w w w. g o c h i c . b e w w w. g o c h i c . n l city breaks w w w. g o c h i c . f r w w w . g o c h i c . e u1 NOVEMBER 2019 - 31 OKTOBER 2020

22/10/19 10:56

GC RESORTS met rug.indd 1

CHIC

DUBAI · ABU DHABI

VIE T NA M · L AOS · C A MBODJA · MYANM AR T H A IL A ND · SRI L A NK A · M A L EDI V EN BALI · GILI & LOMBOK · JAVA · HONGKONG M ALEISIE · SINGAPORE

1 APRIL 2020 - 31 MAART 2021

1 NOVEMBER 2019 - 31 OKTOBER 2020

G O C H I C G L A M O RO U S E U RO P E A N R E S O RT S 01/04/19-31/03/20

NEW YORK

CITYTRIPS

BENELUX DUITSLAND 1 APRIL 2020 - 31 MAART 2021

INCLUSIEF CORSICA

Charming Frankrijk.indd 1

29/10/19 08:20

Charming Benelux.indd 1

28/10/19 11:44

Adv.Transeurope-november.indd 1

18/11/19 08:26

Reisinspirerend magazine!

Latin America Neem een kijkje op onze website

www.cosmic.travel

IN AT

AME R I CA

COSMIC travel .5

Onderweg leven en beleven

Lic

en maak kennis met ons reisinspirerend magazine. Laat je klanten dromen van de vele reisbestemmingen en mogelijkheden die Cosmic Travel te bieden heeft!

w.c o s m i c

.t r

InfO: T 054 54 00 00 • info@cosmic.travel

NEW. PREMIUM ECONOMY CLASS. Increased legroom, more generous recline, wider seat in a private cabin for extra relaxation.