7 KEER BIJZONDERE BOUWWERKEN

Eeuwenoud of pas gebouwd. Van borg tot brug, van gemeentehuis tot gevangenis. Waddenland heeft veel bijzondere bouwwerken. Zeven tips.

Berlagehuis

Hendrik Petrus Berlage bouwde onder meer Jachtslot Sint Hubertus op de Hoge Veluwe, het Kunstmuseum in Den Haag en de Beurs van Berlage in Amsterdam. In dit rijtje mag ook het kleine Usquert zich voegen. Daar werd in 1930 een raadhuis van de hand van deze vooraanstaande architect en stedenbouwkundige gebouwd.

Gevangenis

Onderdendam lag gunstig op een kruising van wegen en waterwegen en was tot eind 19e eeuw een vooraanstaande plaats. Het bestuur van het waterschap was er gevestigd en een kantongerecht. De uitbouw in de tegenovergelegen herberg, die vanaf de waterkant goed zichtbaar is, werd ingericht als gevangenis.

Luchtwachttoren

In de jaren 50 verrezen in ons land 276 luchtwachtposten om vijandige vliegtuigen tijdig te signaleren. Ongeveer de helft van de posten waren torens in raatbouw, zoals deze bij Warfhuizen. In heel Nederland resteren er nu nog zestien. Van april tot en met september is deze toren elke derde zondag van de maand van 14 - 16 uur geopend.

Rensumaborg

Rond 1500 stond op de plek van de Rensumaborg in Uithuizermeeden waarschijnlijk al een steenhuis, een versterkt woonhuis. Het huidige huis dateert van 1710. Extra mooi in het vroege voorjaar als oprijlaan en singel met felgekleurde stinzenplanten zijn bedekt.

Zuidema’s Klap

IJzeren Klap, Gele Klap, Nye Klap: ophaalbruggen zijn er genoeg in Groningen, maar niet één is zo mooi als Zuidema’s Klap bij Niekerk. De gietijzeren stijlen zijn versierd met acanthusbladeren; een geornamenteerde plaat geeft het bouwjaar 1879 aan.

Waarhuis

In een waarhuis woonde een waarman, oftewel sluiswachter. Aan drie kanten van het waarhuis (1851) in Schouwerzijl zaten dubbele ramen, zodat de waarman de schepen goed kon zien aankomen. De paling die uit de schoorsteen kronkelt, geeft aan dat alleen de sluiswachter het recht had om deze vis te vangen en verkopen.

Hemelplatform

Overdag kantel je de zijwand en heb je een hoofdsteun om vogels te kijken. ‘s Nachts kun je er languit liggen om de sterren te zien. Er staan twee hemelplatforms in Nationaal Park Lauwersmeer.

Das Wattenland hat viele besondere Bauwerke. Den Luftüberwachungsturm bei Warfhuizen, die historische brücke Zuidema's Klap bei Niekerk und der Schleusenwärterhauses in Schouwerzij. In Usquert steht ein Rathaus, das der bekannte Architekt Berlage je entwarf. Das Gasthaus in Onderdendam war einst ein Gefängnis, und am Nationalpark Lauwersmeer stehen Aussichtsplattformen, auf denen man Vögel beobachten kann.

Waddenland has its share of special buildings. The AIT surveillance tower near Warfhuizen, Zuidema’s Klap bridge in Niekerk and the lockkeeper’s house in Schouwerzijl. The town hall designed by architect Berlage is located in Usquert and a prison was established in the Onderdendam inn. The sky platform in National Parc Lauwersmeer provide a perfect place for spotting birds.