RELIGIEUZE SPOREN Bij ROTTUM

Het kleine wierdendorpje Rottum vormde eeuwenlang de locatie van een Benedictijner klooster. Ietsje verderop zou bovendien een groots wonder plaatsgevonden hebben. Beide waren lang geleden, maar de sporen ervan zijn nog steeds zichtbaar. Wandel langs en over de wierden en weilanden voor een kennismaking met de geestelijke bezinning van toen.

WONDER OP DE WIERDE

Veel van de dorpen in Waddenland zijn gebouwd op wierden. Op deze door mensen gemaakte woonheuvels hielden de bewoners droge voeten tijdens overstromingen. De wierden waren al dichtbevolkt, toen missionaris Liudger rond 786 naar Groningen werd gestuurd om daar het evangelie te verkondigen. Op de dubbele wierde van Helwerd ontmoette Liudger de blinde Bernlef, een populaire volkszanger en dichter. In eerste instantie wilde Bernlef niks van het christendom weten. Dat veranderde toen Liudger zijn handen op Bernlefs ogen legde en een gebed uitsprak. Ineens kon hij weer zien! Dit wonder maakte een pelgrimsoord van deze plek. Tegenwoordig worden de Helwerder wierden nabij Usquerderweg 23 als natuur beheerd en grazen er schapen.

KLOOSTERDORP ROTTUM

Vanaf wandelknooppunt 96, de kruising van de Usquerderweg en de Doodstilsterweg, heb je een prachtig uitzicht op de wierde van Rottum. Rond het jaar 1200 werd op de wierde een Benedictijner klooster gesticht, klooster Sint Juliana. Op het hoogtepunt woonden hier zo’n honderd monniken. Iets verderop was bovendien een nonnenklooster, Bethlehem. Daar staan nu een paar boerderijen, maar de naam is blijven bestaan. Vanaf de kruising zie je nog een restant van een bastion en gracht. Die waren er niet voor niets; eind 16e eeuw werd het politiek onrustig in Groningen. De verdedigingswerken konden niet voorkomen dat het klooster werd geplunderd en in brand werd gestoken. Behalve de herinneringen in het landschap en de wetenschap dat de fundamenten nog steeds in de bodem zitten, is er vrijwel niets van het klooster bewaard gebleven.

KERK EN KLEIN HUISJE

Bij de begraafplaats lijkt de hele historie van Rottum samen te komen. Het kerkhof zelf was vroeger de siertuin van het klooster. Op het hoogste punt van de wierde staat de Kloosterkerk. De naam doet anders vermoeden, maar de kerk is pas eind 19e eeuw gebouwd. Het gebouw staat boven op de oude fundamenten van de oorspronkelijke kloosterkerk. De huidige kerk is vrijwel altijd open en heeft regelmatig kunstexposities. Aan de rand van het kerkhof staat een borstbeeld van de bekende Rottumer schrijver Jan Boer. Hij schreef ook een verhaal over Ol Joaptje, ook wel Thais Joaptje. Dit was de bewoonster van het ‘hoeske’ achter het borstbeeld. Deze eenkamerwoning voor arme mensen werd gebouwd met oude kloostermoppen. Binnen kijken mag: het huisje is ingericht zoals het er in 1835 uitgezien kan hebben.

Im Warftendorf Rottum stand über Jahrhunderte das Kloster St. Juliana. Die Überreste von Bastionen und Wassergräben erinnern noch heute an die politischen Unruhen im späten 16. Jahrhundert. Eine Plünderung des Klosters konnten die Verteidigungsanlagen jedoch nicht verhindern. Die Kirche oben auf der Warft wurde auf den alten Fundamenten der früheren Klosterkirche errichtet. Am Rand des Kirchhofs steht das Häuschen von Thais Joaptje: eine Einzimmerwohnung für Arme, erbaut aus groben Backsteinen, die vom einstigen Kloster stammen. Nördlich von Rottum soll sich übrigens ein Wunder zugetragen haben: Auf der Doppelwarft von Helwerd traf der Missionar Liudger auf den blinden Sänger Bernlef, den er durch Handauflegen wieder sehend machte, heißt es. Streifen Sie über die Warften und durch die umliegende Landschaft und lassen Sie die besinnliche Ruhe auf sich wirken.

For centuries, the artificial dwelling hill of Rottum was home to the Sint Juliana monastery. The remnants of bastions and moats are reminiscent of the political turmoil that prevailed in the late 16th century. The monastery was plundered despite the defences present. At the top of the dwelling hill is a church that was built on the former foundations of the original church of the complex. On the outskirts of the churchyard is ’t Hoeske of Thais Joaptje, a single room house for the poor built using old Roman bricks. Word has it that a miracle took place north of Rottum. Missionary Liudger met blind singer Bernlef on the double artificial dwelling hill of Helwerd. According to the legend, Bernlef regained his sight after a faith healing. Walk the artificial dwelling hills and pastures to learn more about the spiritual contemplation of those days.