Gentlemen's Watch | GW 72

Voorjaar 2020 - €5,95

#72 EXCLUSIEF

RAMI MALEK Lee Child LEONARDO FIORAVANTI Bertram Beerbaum RUPERT GRINT Floris Kortie

FRENKIE & co sporthelden gefotografeerd door

JASPER FABER Alles over pre-loved horloges!

Wij werken dit horloge met de hand af.

Hoewel u vele hendels, raderen en veren in het uurwerk van de

steeds van een specifieke finissage voorzien en moet aan de strengste

ZEITWERK vermoedelijk nooit te zien zult krijgen, werken de meester-

ambachtelijke en esthetische eisen voldoen. Zo worden bij alle horloges

horlogemakers van Lange ze met precisiehandwerk perfect af. Het

van A. Lange & Söhne de onderdelen van het uurwerk op traditionele

maakt niet uit hoe miniem of verborgen een onderdeel is – het wordt

wijze met een slijpsel, polijsting of gravure gedecoreerd. Alle kanten

Zelfs onderdelen, die u niet kunt zien.

van platines, bruggen en hendels zijn van anglage voorzien, dat wil

tot een unicaat maakt. Opdat de geperfectioneerde decoraties en het

zeggen worden in een gelijkmatige hoek gebroken en gepolijst. Enke-

precieze samenspel van meerdere honderd onderdelen niet geheel on-

le bruggen en vooral de balanskloof krijgen een bijzondere finissage:

opgemerkt blijven, heeft ieder Lange-horloge een saffierglazen kastbo-

het met de hand gegraveerde florale patroon dat ieder Lange-horloge

dem. U kunt het beste zelf een kijkje nemen. www.alange-soehne.com

Leon Martens Stationsstraat 39 – 41, Maastricht/Wyck, www.leonmartens.com Schaap en Citroen P.C. Hooftstraat 49 – 51, Amsterdam, www.schaapcitroen.nl

INHOUD

IN THIS ISSUE 16 IN THE MIX Om te zien, op te rijden, naar te kijken, op te drinken en van te genieten.

26 COLUMN Hans Offringa Hard time behind bars.

28 28 EEN GENT’S CAR Met louvres voor de achterruit en een opbergvak voor je helm.

32 RAMI MALEK Na zijn onvergetelijke rol als Freddie Mercury vertolkt Rami Malek nu de rol van bad guy in de nieuwe James Bondfilm No Time To Die.

38 COLUMN Hans van Wetering

32

Echt niet echt.

JACKET wool, silk and linen SOCIETY by Solbiati 499,95 T-SHIRT soft-touch cotton by SOCIETY € 49,95 DENIM by Pantaloni Torino € 269,95

40 CHECK DE TIJD Of die nu van goud is, retro of smart.

46 THRILLER AUTEUR LEE CHILD Lee Child (geestelijke vader van Jack Reacher) onderzocht het heldendom door de eeuwen heen en schreef er een boek over.

52 FASHION Zoals je de komende maanden gezien wilt worden.

8

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

40

52

AVAILABLE AT

INHOUD

60 60 PRE-LOVED HORLOGES Op zoek naar een tweedehands horloge? Dit is waar je op moet letten.

Opgave en vragen over abonnementen Nederland: Abonnementenland Postbus 20 1910 AA Uitgeest T 0900-ABOLAND of T 0900-226 52 63 (€ 0,10 per minuut) F 0251-31 04 05

66 AUTO’S Om in te rijden.

72 BESTE WIJNEN Op zoek naar de beste wijnen langs de Spaanse Duero.

www.bladenbox.nl voor abonneren.

80 SERIE

www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Op zoek naar Schoonheid met Pininfarina designer Leonardo Fioravanti.

86 JASPER FABER Jasper Faber fotografeert sporthelden.

Aan GW vertelt hij waarom. En hoe.

86

96 RUPERT GRINT

100 TRAVEL

Werd bekend dankzij de Harry Potter films. Maar wat doet ie nu eigenlijk?

Op pad met The North Face, voor wat linke sneeuwpret buiten de piste.

104 SHOP ‘till u drop.

106 DE STIJL VAN Bertram Beerbaum: “Ik ben interieur ‘designer’ zeg ik altijd, want als je jezelf interieurarchitect noemt zonder dat diploma kun je boze gezichten krijgen.”

112 LOOKIN’ GOOD And smelling even better…

100 10

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

114 COLUMN Marcel Langedijk Het nieuwe roken.

Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter.

Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten.

Opgave en vragen over abonnementen in België: Abonnementenland Ambachtenlaan 21 Unit 2A 3001 Heverlee T +32 (0)28 08 55 23 F +32 (0)28 08 70 05 www.bladenbox.be voor abonneren. www.aboland.be voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Beëindigen abonnement: Opzeggingen dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

Prijswijzigingen voorbehouden.

Original Ref. 20052BW-TRg

MADE IN HOLLAND – Verkooppunten: Van der Gang Watches – Rondweg-Noord 15 Dokkum – 0519-820220 – info@vandergangwatches.nl – www.vandergangwatches.nl Goudsmederij Van Bruggen – Ganzenmarkt 30 – 3512 GE Utrecht – 030-2640414 – mail@goudsmederijvanbruggen.nl – www.goudsmederijvanbruggen.nl Amsterdam Watch Company – Reestraat 3 – 1016 DM Amsterdam – 020-3892789 – info@awco.nl – www.awco.nl Van der Gang Watches Brand Store – Kooltjesbuurt 1 – 1411 RZ Naarden – info@vandergangwatches.nl

THE X7

* Gemiddeld Gemiddeldverbruik verbruikvan van6,5 6,5tot tot11,1 11,1liter/100 liter/100km km(15,4 (15,4tot tot9,0 9,0km/liter), km/liter),met meteen eenCO CO 2-2-emissie emissievan van171 171tot tot252 252g/km. g/km.*De Devermelde vermeldeNEDC NEDCwaarden waardenvoor voorhet het gecombineerde gecombineerdebrandstofverbruik brandstofverbruiken ende deCO CO 2-uitstoot 2-uitstootzijn zijnterugbepaald terugbepaaldnaar naarde dewaarden waardenovereenkomstig overeenkomstigde deoude oudeNEDC-testmethodiek.

NEDC-testmethodiek.

Foto: Jasper Faber (pagina 86)

COLUMN

Hoofdredacteur Gerben Bijpost Uitgevers Leo van Klaveren Gerben Bijpost Art Director Kirsten Vermeulen

Gevangen

H

elden. Ze bestaan bij de gratie van de toeschouwer. Zonder diens bewonderende blikken zijn ze wat ze zijn en doen ze wat ze doen, maar zullen ze nooit de status van held bereiken. Helden worden gecreëerd door heldenvangers. De fotografen, filmers, verhalenvertellers en nieuwsbrengers van deze wereld. Zij die de daden vastleggen voor ons om te zien. Die erover verhalen en ze romantiseren.

Die de held een podium bieden om zich te verheffen boven het grijze maaiveld van het gemiddelde. Zoals fotograaf Jasper Faber (pag 86), die voor de cover van dit magazine de sportheld met de jongensboek-achtige naam Frenkie symbolisch op een boomstronk liet plaatsnemen toen hij hem vereeuwigde. Frenkie voetbalt. Hij laat zijn voeten spreken op het veld, maar werd een sportheld toen de heldenvangers hem zijn podium gaven, de lichtreflecties van Frenkie’s onnavolgbare acties aan de bal gingen vangen met hun film- en fotocamera’s om deze aan de wereld te tonen. Zo werd de jongen die graag voetbalde opeens een held voor hen die graag naar voetbal kijken. Zo belandde Frenkie op zijn voetstuk.

Helden zijn er in vele soorten. Fictieve, legendarische en historische. In deze uitgave van GW onderzoekt thrillerauteur Lee Child (pag 46) hun overeenkomsten en volgt hij hun spoor van de Griekse oudheid tot aan James Bond (pag 32) en Jack Reacher. Wat volgt is een toekomst vol onbekende helden die zich nog niet hebben laten vangen. Ze kunnen overal zijn. Ver weg. Of net om de hoek. Of nog ergens sluimerend achterin de geest van een schrijver. Bijna klaar om ontdekt en bewonderd te worden. Klaar om de wereld te veroveren.

Helden en heldenvangers. Op welk gebied dan ook. We zijn blij dat ze bestaan en helpen ze graag een treetje hoger op hun voetstuk. Al was het alleen maar omdat we mede dankzij hen deze uitgave hebben kunnen maken tot wat hij is.

14

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

Eindredacteur Elise Glaudemans Acquisitie Leo van Klaveren T +31 (0) 6 53 33 34 36 E leo@gentlemenswatch.com Redactie en medewerkers Sisley Angenois, Jules Bijpost, Peter Bijpost, Karine Bloem, Lee Child, Elise Glaudemans, Edwin Goudens van den Handel, Jasper Faber, Kirstin Hanssen, Jesaja Hizkia, Annika Hoogeveen, Jeroen Jansen, Sjardé Kirioma, Marcel Langedijk, Jorrit Niels, Hans Offringa, Hans van Wetering Druk Habo DaCosta Distributie Aldipress

YELLOW HOUSE Publishers Bank: RABO 1113.88.783, BI

P.O. Box 142, 2150 AC Nieuw

YELLOW HOUSE Publishers BV Postbus 142 2150 AC Nieuw Vennep Lireweg 102 2153 PH Nieuw Vennep Nederland T +31 (0) 252 688 110 E info@gentlemenswatch.com www.gentlemenswatch.com

Address: Lireweg 102, 2153 P T: +31(0)252-688110, F: +31

GENTLEMEN’S WATCH is an internationa

Fiets in stijl naar het werk of in uw vrije tijd.

Perfect voor dagelijks gebruik: de ST3 is een uitzonderlijk dynamische S-pedelec met aanpasbare zitpositie en slimme extra’s – voor stijlvolle, efficiënte mobiliteit tijdens het spitsuur.

Vraag nu een proefrit aan bij uw Stromer-dealer via stromerbike.com

IN THE MIX

DRANK

VERRASSEND

SERIE

www.maxxium.nl

BOEK

VERDRA AID J.T. LeBeau is een bestselling thrillerauteur, wiens boeken wereldwijd worden gelezen.

Het enige mysterie dat groter is dan zijn verhalen is de ware identiteit van de schrijver zelf. Maria denkt te weten wie hij is – ze ontdekt dat haar man miljoenen op de bank heeft staan, en ze vindt een brief gericht aan de raadselachtige schrijver. Maar de waarheid blijkt, zoals je zult verwachten, veel onverwachter… De nieuwe thriller van Cavanagh is er weer een om van te smullen.

Steve Cavanagh | Verdraaid | € 20,99 | paperback | 384 blz. | ISBN 978 90 245 8838 1

16

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

HOMECOMING (Seizoen 2) Helaas keert Julia Roberts niet terug als Heidi Bergman in Homecoming, maar Janelle Monáe’s personage is niet minder mysterieus. Zij wordt wakker in een roeiboot, dobberend op een meer en ze kan het zich niet herinneren hoe ze er is beland…of zelfs wie ze is. De zoektocht naar haar identiteit leidt haar rechtstreeks naar de kern van de Geist Group, het controversiële welzijnsbedrijf achter de Homecoming Initiative.

Waarschijnlijk vanaf mei te zien bij Amazon Prime.

TEKST Gerben Bijpost, Annika Hoogeveen, Elise Glaudemans e.a.

Whisky-liefhebber? Dan hebben wij een verrassende aanrader voor je. Namelijk de Bokma Double Cask 10 jaar (€34,99). Een Limited Edition tien jaar gerijpte… genever. Jawel. Een prachtig product dat door de dubbele rijping in Amerikaanse en Franse eikenhouten vaten een bijna whisky-achtige signatuur krijgt, maar toch net weer anders is. Met delicate tonen van vanille, een vleugje sinaasappel en een volle body van Frans eikenhout. En als je dan toch in een experimentele bui bent: Bokma heeft ook een Rogge (€19,99) en Bourbon Cask 5 jaar (€24,99) gelanceerd, die je zeker moet proeven.

IN THE MIX

SERIE

WESTWORLD (Seizoen 3) In Westworld draait het om leven zonder limieten in een wereld waar ieder mens zich kan laten gaan ten koste van de androïde bewoners, de hosts. Een duistere ontdekkingreis naar de opkomst van kunstmatige intelligentie en de evolutie van zonde. In het derde seizoen bevinden de hosts zich onder de mensen in de echte wereld en ontmoeten ze eindelijk hun makers.

Naast de bekende gezichten zijn onder andere Aaron Paul (Breaking Bad) en Vincent Cassel (Black Swan) aan de cast toegevoegd.

Vanaf 16 maart te zien bij Ziggo Movies & Series XL.

BOEK

HET PIONNENSPEL HI-TECH

ALLINONE

Fascinerende botsing tussen feit en fictie, deze what-if thriller. Vijftig jaar na de moord op Dr. Martin Luther King Jr, moet Cotton Malone de waarheid achterhalen over wat er werkelijk gebeurde in Memphis op 4 april 1968. Het brengt hem terug naar het begin van zijn carrière waarin hem gevraagd werd een zaak te onderzoeken waarbij de FBI tegenover het ministerie van justitie kwam te staan. Lag deze vete, waarin FBI-baas J. Edgar Hoover een hoofdrol had, wellicht aan de basis van de moord op Dr. King?

Steve Berry | Het pionnenspel | ISBN 9789026148613 | € 21,99 | 29 april 2020

All-in-one heet deze Envy 32 desktop van HP en die titel draagt hij met verve. Niet alleen omdat ie zo’n enorm en ultrascherp 32” 3840x2160 pixel scherm combineert met een geïntegreerde soundbar van Bang & Olufsen, een ingebouwde 5-megapixelwebcam met pop-upmechanisme (privacy!), diverse poorten en aansluitingen en intern natuurlijk de meest snelle up-to-date hardware die je maar kunt wensen, maar vooral ook vanwege zijn ultra slimme extra’s. Zoals die metalen voet onder de monitor waarop je draadloos je smartphone kunt opladen of die slimme sleuf in het toetsenbord. Zet daar je smartphone of tablet in en je kunt ze rechtstreeks bedienen met de toetsen op het toetsenbord. Kortom, een topper voor creatieve professionals.

Kost vanaf € 2699,- | www.hp.nl

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

17

IN THE MIX

THEATER

BEETHOVEN ALS INFLUENCER Floris Kortie is als klassieke muziekkenner te zien in het muziekprogramma Podium Witteman.

Niet alleen is hij fan van Ludwig van Beethoven’s muziek; de componist lijkt te zijn verweven met zijn leven. 2020 is het 250ste Beethoven-jubileumjaar en dus hét moment voor Kortie om een ode te brengen aan de invloedrijke componist door middel van de theaterspecial Het jaar 250 na Beethoven. GW sprak in een exclusief interview met de presentator.

Wat kan de bezoeker verwachten van de voorstelling? Beethoven is één van de grootste culturele iconen van onze wereld. Hij is een instituut, een mythe. Zijn allermooiste muziek heeft hij op de piano geschreven.

Dat is het muzikale fundament van de voorstelling en daaromheen vervlecht ik zijn wonderlijke levensverhaal.

Hoe is Het jaar 250 na Beethoven tot stand gekomen? Voor Podium Witteman (NPO2 programma waar Floris elke zondag Korties Kwesties presenteert, red.) heb ik een keer alle pianosonates van Beethoven ‘gebingd’. Toen is het zaadje geplant. Nadat ik ze allemaal in twaalf uren had beluisterd, was ik bekaf, maar ook erg ontroerd en emotioneel. Wat een fascinerend verhaal en prachtige ontwikkeling van een jonge ‘rising star’ tot een stokdove, tragische componist…

Waar heb je inspiratie opgedaan? Ik ben altijd fan geweest van Beethoven’s muziek en wist al aardig wat over zijn leven. Om grip op hem te krijgen, heb ik mij verdiept in zijn leven door het lezen van zijn brieven, schetsboeken en conversatieschriftjes. Vooral deze schriftjes gaven een interessante kijk in zijn dagelijkse leven, want Beethoven was op het eind zo doof, dat hij alleen maar op die manier kon converseren met mensen; zij schreven wat op en dan

20

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

gaf hij al pratend antwoord.

Doet Vera Kooper Beethoven’s muziek eer aan? Vera is een droompianist voor dit project. Wat zij met Beethoven gemeen heeft, is dat zij ook leeft voor de muziek. Het geeft haar houvast, steun en sleept haar door het leven. Die noodzaak, het leven voor de muziek, dat heb je misschien wel nodig om zijn muziek eer aan te doen.

Wat hoop je dat de bezoeker meeneemt van voorstelling? Ik hoop dat mensen ontroerd zijn door wat hij allemaal heeft meegemaakt – een tragische jeugd, tirannieke vader en de doofheid die hem bijna zelfmoord deed plegen – en hoe hij dat met behulp van zijn muziek toch te boven is gekomen.

Wat heeft Beethoven betekend voor de moderne muziek en wat is jouw favoriete bewerking? Beethoven is eigenlijk de ‘godfather’ van de getroebleerde artiest. Dankzij hem heeft de muziek iets autobiografisch gekregen. Mijn favoriete bewerking is Walter Murphy’s A Fifth of Beethoven uit Saturday Night Fever. Het is een lekkere discoversie van de Vijfde symfonie.

Welke symfonie heeft volgens jou de meeste invloed gehad op de wereldgeschiedenis? De Negende. De boodschap ‘Ode an die Freude’, de extatische vreugde waarbij we allemaal broeders zullen worden, is zo aangeslagen dat veel politieke stromingen geprobeerd hebben om die boodschap en muziek zich toe te eigenen. Ook de Nazi’s. Als je een totalitaire ideologie hebt, dan wil je doen alsof de gehele geschiedenis toewerkt naar jouw grote project. Het is bizar om de beelden te zien van Adolf Hitler’s verjaardagsconcert uit 1942, waarbij Beethoven’s Negende praktisch wordt ‘verkracht’.

Hoe zou Beethoven in deze tijd zijn invloed hebben uitgeoefend? Als kunstenaar, maar ook als vaste gast bij DWDD. Daar houden ze wel van excentriekelingen; hij houdt geen blad voor de mond, is niet politiek correct of diplomatiek.

Van 15 januari t/m 29 mei toeren Floris Kortie en Vera Kooper door het land met de voorstelling

IN THE MIX

HI-TECH

MEMORY In 2011 introduceerde het Zwitserse Stromer zijn allereerste speed pedelec, de ST1. Inmiddels is het bedrijf de nodige modellen verder en staan er voor dit jaar interessante innovaties op stapel. Maar die fameuze ST1 houden ze in ere, met deze opvallende heruitgave, genaamd de Launch Edition. Knalgeel, uitgerust met de krachtige CYRO-Drive II motor, die je in no-time met 45 km per uur over het asfalt doet suizen, tot wel 120 kilometer aan een stuk. Voorzien van digitaal infoscherm op de bovenbuis en een smartlock dat automatisch ontgrendelt via Bluetooth.

Kost € 4590,- Check voor het volledige gamma www.stromerbike.com/nl

MINISERIE FILM

SPENSER CONFIDENTIAL

HBO’s miniserie The Plot Against America is gebaseerd op de gelijknamige roman van Philip Roth. Door de ogen van een Joods arbeidersgezin in New Jersey wordt een alternatieve Amerikaanse geschiedenis getoond. Hierin ondergaat de familie politieke, sociale en maatschappelijke veranderingen, wanneer vliegeniersheld en xenofobische populist Charles Lindbergh de politieke ladder beklimt om uiteindelijk te eindigen als de president van de Verenigde Staten en daarbij de natie tot het fascisme bekeert.

Deze actiekomedie met Mark Wahlberg is gebaseerd op het boek Robert B. Parker’s Wonderland van Ace Atkins. Voormalig politieagent Spenser is net vrijgelaten uit de gevangenis, maar voordat hij Boston verlaat, helpt hij zijn oude bokscoach Henry (Alan Arkin) met Hawk (Winston Duke); een veelbelovend, maar brutaal MMA vechttalent. Wanneer twee van Spencers voormalige collega’s worden vermoord, gaat hij samen met Hawk en zijn pittige ex-vriendin Cissy (Iliza Shlesinger) achter de daders aan.

Vanaf 17 maart te zien bij Ziggo Movies & Series L en XL.

Vanaf 6 maart te zien bij Netflix.

THE PLOT AGAINST AMERICA

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

21

IN THE MIX

BOEK

STORMWAARSCHUWING Voor wie heeft genoten van het eerste deel is er nu Doggerland – Stormwaarschuwing.

Met opnieuw inspecteur Karen Hornby In de hoofdrol. Ditmaal wordt er met Kerstmis een man dood aangetroffen op Noorö, het noordelijkste eilandje van Doggerland.

Hornby stort zich op het onderzoek, opgelucht om zo het kerstfeest te kunnen ontlopen. Wanneer er nog een moord plaatsvindt, blijkt er een verband te zijn met een lokale whiskystokerij, maar Hornby maakt zich vooral zorgen of haar familieleden erbij betrokken zijn…

Maria Adolfsson | Stormwaarschuwing| € 20,99 | paperback | 320 blz. | ISBN 978 90 245 8242 6

HI-TECH

FLEXIBEL

SERIE

LA CASA DE PAPEL seizoen 4 en LCDP documentaire

Bereid je voor op de chaos. Dat lijkt het advies te zijn voor het vierde seizoen van La Casa De Papel. Er is nog weinig bekend over het plot, maar na de cliffhanger van seizoen drie is het waarschijnlijk dat De Professor –nu zonder back-up plan– zijn uiterste best doet voor Lisbon.

Bovendien, het incident met Nairobi heeft de levens van de dieven volledig op hun kop gezet. Verder is er ook een documentaire te zien over het ontstaan van de serie.

Beide zijn vanaf 3 april te zien bij Netflix

22

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

Morph noemt Dyson deze veelzijdige lamp. Hij laat zijn licht namelijk moeiteloos overvloeien van de ene naar de andere vorm. Van helder daglicht om onder te lezen, naar zacht sfeerlicht in de avond of –als vriendelijke wekkerhet gevoel van een zonsopkomst in de ochtend. Ook kun je het licht als een warme kaars vanuit de geperforeerde stang laten schijnen. Voor de oplettende toeschouwer: inderdaad, het idee van die geperforeerde stang is van origine afkomstig uit de stofzuigerafdeling van Dyson, waar hetzelfde materiaal wordt toegepast in snoerloze stofzuigers…

Kost als bureaulamp €549,- als vloerlamp €749. www.dyson.nl

De vliegende Legende.

Model 158.

Model 158. Edelstaal, ø 43 mm. Klassieke piloten-chronograaf gebaseerd op onze legendarische collectie voor militaire vliegers.

Gelimiteerd tot 500 stuks met individueel nummer gegraveerd op achterzijde. Behuizing gemaakt van gesatineerd roestvrij staal en voorzien van slagvast acrylglas. Horizontale bicompax-indeling met centrale stopseconden, een secondenteller op 9 uur en minutenteller op 3 uur. Wijzers voor het meten van seconden en minuten in glimmend rood. Perfecte leesbaarheid. Datumaanduiding op 6 uur.

Bestand tegen onderdruk op grote hoogtes. Waterdicht tot 10 bar. 2.590,- met rundleren band in vintage-look. Onze leukste stewardess is terug van weggeweest!

Sinn Spezialuhren GmbH · Wilhelm-Fay-Straße 21, 65936 Frankfurt am Main.

Telefoon +49 (0) 69 97 84 14 200 · vertrieb@sinn.de Verkrijgbaar in Frankfurt in de showroom van het hoofdkantoor, in de Sinn-vestiging Römerberg 34, 60311 Frankfurt am Main, of via www.sinn.de.

Our timeless classic, rewritten in bronze.

With an ever-changing patina that reflects the passing years.

A single red hand that marks the present day.

And a future that’s yet to be written.

The story continues.

Big Crown Bronze Pointer Date

Oris Boutique Amsterdam Rokin 48 T. 020 6257656 M. 06 531 391 45 boutique.amsterdam@oris.ch

COLUMN

Hans Offringa is een tweetalig auteur met een internationale staat van dienst. Hij schreef meer dan 25 boeken over zijn geliefde drank en talloze artikelen voor tijdschriften en dagbladen in Europa en de VS.

Hard Time Behind Bars

Z

o afficheert een bourbon zich die ik met Kerstmis van mijn zwager Ed kreeg. Traditiegetrouw vieren we Kerst bij mijn schoonouders in St. Marys, Georgia en aansluitend verblijven we dan enkele maanden in Charleston, South Carolina, waar Becky vandaan komt.

De merknaam van deze bourbon luidde Conviction. Bij nadere inspectie van het etiket leerde ik dat de distilleerderij zich in een voormalige gevangenis in Mount Pleasant, North Carolina bevindt en dat is niet ver van Charlotte, waar onze goede vrienden Dan en Julie wonen. Een telefoontje vanuit Charleston, dat maar drie uur rijden van hun woonplaats is verwijderd, was genoeg om ze te overtuigen dat we op onderzoek uit moesten.

Dan had een ‘ulterior motive’, want hij is in het stadje opgegroeid en wilde wel eens zien of er veel veranderd was. Zo gezegd, zo gedaan. Een jeugdvriend regelde een reservering en ‘we were set to go’.

Southern Grace Distilleries is inderdaad ondergebracht in een complex waar sinds 1929 criminelen werden opgeborgen, maar dat begin deze eeuw werd gesloten

26

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

en in 2011 verkocht aan Leanne Powell, de kleindochter van een bootlegger. Helaas overleed ze compleet onverwacht in juli 2019. Haar medeoprichter Thomas Thacker wist de distilleerderij na deze grote klap gelukkig met succes voort te zetten. Er werken nu acht mensen, allemaal met een verschillende achtergrond.

Van de master distiller die een graad in Fermentation Science heeft, tot een lid van het Marine Corps die daarna een graad in Electrical Engineering behaalde. We werden hartelijk verwelkomd door een jonge tour guide die haar gebrek aan kennis camoufleerde door veel grappen te maken die in hoog tempo op ons werden afgevuurd, terwijl we over het nog steeds met prikkeldraad omgeven terrein rondwandelden. Een carrière als stand up comedian zou haar niet misstaan hebben. In het ketelhuis troffen we een installatie aan die zo uit de illegaliteit ontsnapt leek te zijn. De distillateur verklaarde dat het allemaal zelf gebouwd was en dat hij af en toe hulp kreeg van ‘some old guys living in the hills’. Tja, hoewel de wetten om te mogen distille-

ren in het afgelopen decennium in de VS aanmerkelijk zijn verruimd, wordt er nog heel wat illegale moonshine gestookt in de heuvels van de Carolina’s en op het platteland van Georgia. Gelukkig maar, want daar zit veel kennis en die gaat dus niet verloren voor de huidige generatie jonge ‘craft distillers’. Hoewel de setup nogal amateuristisch overkwam, betekent dat niet dat Southern Grace geen goede bourbon zou kunnen maken. Integendeel. Na afloop van de ‘zwaar bewaakte’ rondleiding kregen we een aantal samples te proeven en die smaakten stuk voor stuk prima. Ze hebben niet voor niets al enkele jaren achtereen gouden medailles gewonnen, onder andere op het Bourbon Festival van New Orleans. Af en toe komen er nog ‘ex-cons’ op bezoek die nieuwsgierig zijn naar wat er zich in de ‘whisky prison’ afspeelt. Ze legitimeren zich bij de poort met het zinnetje ‘we used to live here’. Hun dagen van ‘hard times behind bars’ zijn voorbij, maar ze kunnen nog steeds zien hoe het vroeger was, want er zijn enkele cellen intact gelaten, just in case...

BUILT FOR THE MISSION

THE TACTICAL SERIES TA C T I C A L F E AT U R E S : JUMP M A S T E R MODE / WAY P OIN T P R O JE C T ION / DU A L- P O S I T ION GP S F OR M AT T ING / S T E A LT H MODE

T A C T I X ® D E LT A

MARQ® COMMANDER

I N S T I N C T ® – TACTICAL EDITION

S P E C I A L I Z E D G P S S M A R T W AT C H

LUXURY TACTICAL SMART WATCH

RUGGED GPS SMART WATCH

DLC-COATED STEEL

TITANIUM / CER AMIC

F IB E R - R E INF O R C E D P O LY ME R

D I A M E T E R x T H I C K N E S S : 5 1 x 1 7. 5 m m

DIAMETER x THICKNESS: 46 x 14.2 mm

DIAMETER x THICKNESS: 45 x 15.3 mm

B AT T E R Y L I F E : U P T O 2 1 D A Y S

B AT T E R Y L I F E : U P T O 1 2 D A Y S

B AT T E R Y L I F E : U P T O 1 4 D A Y S

W W W. G A R M I N . C O M

A GENTLEMEN’S CLASSIC

28

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

A GENTLEMEN’S CLASSIC

Hij heeft een speciaal opbergvak voor je helm in de deur.

Hij heeft louvres voor de achterruit. En hij heeft een dakspoiler die doet denken aan een tiara. De Lancia Stratos HF Stradale mag er misschien een tikkie vreemd uitzien, stiekem is ‘ie erg lekker. Heel erg lekker.

TEKST Jeroen Jansen FOTOGR AFIE Juan Rivas, courtesy of RM Sotheby’s

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

29

A GENTLEMEN’S CLASSIC

Tot de jaren zeventig shopte Lancia haar designs bij Pininfarina. Dat veranderde toen Bertone, dat andere beroemde Italiaanse designhuis, tijdens de Autoshow van Turijn in 1970 het doek trok van haar Stratos Zero concept.

Een radicaal ontworpen auto die niet eens deuren had. Nee, je nam plaats in de Stratos Zero door de voorruit open te klappen. Het ontwerp verleidde Lancia’s pr-man Sandro Fiorio en diens zoon Cesare. Die op hun beurt eens langs gingen bij het opperhoofd van Lancia in die tijd.

Lang verhaal kort: dat opperhoofd -Ugo Gobbato- zag wel brood in een nieuwe Lancia op basis van het Stratos-ontwerp van Bertone. Maar stelde wel de voorwaarde de ontwikkelingskosten zo laag mogelijk te houden, door onderdelen met zustermerken uit te wisselen. De V6 uit de Ferrari Dino moest worden gebruikt als krachtbron, gekoppeld aan een reeds bestaande manuele vijfbak. Een jaar later pronkte de Lancia Statos HF op diezelfde Autoshow van Turijn. Monden vielen bijkans open.

30

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

GEEN EXTREME CIJFERS Het is niet moeilijk voor te stellen waarom. Het is 1971. Mensen zijn er net een beetje aan gewend dat auto’s niet per se rondingen hoeven te hebben. En nu komt Lancia met dit raar gevormde object? Een korte wielbasis, lage en brede body, scherp naar beneden lopende

A GENTLEMEN’S CLASSIC

Het belangrijkste voor een auto als deze is dat hij met regelmaat wordt uitgelaten.

LOKROEP

neus, koplampen die omhoog klappen, futuristische ronde raampartijen en een bescheiden kontje met grote ronde achterlichten. Een exotische verschijning die een eeuwige indruk zou achterlaten.

De uiteindelijke straatversie van de Stratos HF, de Stradale, was niet alleen imposant voor het oog. Enzo Ferrari ging na wat moeilijk gesteggel akkoord met de levering van de gewenste 2,4-liter V6 uit de Dino. Dat blok was goed voor 190 pk en een koppel van 225 Nm. Geen extreme cijfers, maar dankzij het lage gewicht van de Stratos genoeg om het kekke autootje in 6,8 seconden van 0-100 km/u te

laten schieten. De Stratos HF Stradale bewees zich binnen de kortste keren als potente coupé.

De rallyvariant -jazeker, die kwam er ook- was nog een tikkie agressiever dan zijn straatbroeder. Naast een passend uiterlijk inclusief batterij verstralers voor op de neus werd het vermogen nog wat opgeschroefd. Op papier betekende dat pure winst, in de praktijk kwam het neer op sturen of spinnen. Een verkeerde inschatting en je lag naast de baan in plaats van erop. Dat de techniek er daarnaast ook nog weleens de brui aangaf, kwam de betrouwbaarheid niet ten goede.

Er moesten 500 straatversies van de Stratos gebouwd worden om mee te mogen doen in het Group 4-rallykampioenschap. Uiteindelijk werden er 492 exemplaren afgeleverd. Niet omdat het ding niet verkocht, maar omdat de eis van 500 zakte naar 400. Zo ging dat in die tijd. Het exemplaar op deze pagina’s is er één van. Hij komt in de fraaiste kleur blauw, op gouden velgen en met zijn originele motorblok en versnellingsbak. Van alle grote onderdelen, is alleen de voorruit niet origineel.

Het belangrijkste voor een auto als deze is dat hij met regelmaat wordt uitgelaten. Even warmrijden en dan ongestoord brullen over kronkelende landweggetjes. Na een restauratie die meer dan twee jaar en zestigduizend dollar kostte, is deze Stratos HF Stradale meer dan klaar voor dat werk.

Hij heeft slechts 29.800 kilometer op zijn teller staan en knipoogt met zijn klapkoplamp jouw kant op. “Koop mij, dan laat ik je zien wat autorijden écht betekent,” luidt zijn lokroep.

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

31

RAMI MALEK

32

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

RAMI MALEK

Vers van zijn Oscarwinnende rol als Freddie Mercury in Bohemian Rhapsody stapt Rami Malek over naar een volgende iconische rol. Die van Bond-schurk in No Time to Die. Gentlemen’s Watch vloog naar New York en sprak daar exclusief met de 38-jarige acteur.

TEKST Jorrit Niels FOTOGR AFIE Greg Williams

Drive & Perfection

Rami Malek exclusief over Bond, Freddie en zijn angsten

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

33

RAMI MALEK

van Evansville. “Het sloeg toe toen ik repeteerde voor een toneelstuk,” vertelt Malek. “Dat pure gevoel van opwinding had ik nog nooit eerder ervaren. Een veilige plek waar je onhandig of gevaarlijk kunt doen, zonder dat iemand een oordeel over je velt.”

Rolletjes volgden in Gilmore Girls, The Pacific en Night at the Museum, maar het was de onafhankelijke hit Short Term 12 die hem bekend maakte. Niet veel later was er de succesvolle serie Mr. Robot en natuurlijk zijn rol als Freddie Mercury in de blockbuster Bohemian Rhapsody. Zijn weg naar sterrendom vervolgt de acteur met die van een schurk in de nieuwste Bond-film en Daniel Craig zijn laatste, No Time to Die.

ans en zeker obsessieve fans zijn het erover eens: Rami Malek speelt Dr. No in No Time to Die. Ook al noemen ze hem in de officiële teksten Safin, het is allemaal een truc om ons om de tuin te leiden. De looks en een paar kleine shots in de trailer van Safin’s hide-out doen aan Dr. No denken, en er komt ook weer iets langs van wereldheerschappij.

Het zou eerlijk gezegd ook wel poëtisch zijn om van Bond’s eerste schurk, Daniel Craig’s laatste te maken. En om het wat meer kracht bij te zetten: Christoph Waltz bleek de legendarische Blofeld te zijn in Spectre. En van tevoren werd hij toch echt aangemerkt als Franz Oberhauser. Daarbij zien we ook niet Safin’s handen in de trailers, een knipoog naar Dr. No’s metalen handen? Als we het Malek vragen in het New Yorkse Crosby Street Hotel, blijft hij stil met een grijns. “Ik mag maar heel weinig vertellen.”

Genoeg fan-theorieën voor nu. No Time to Die is zoals alle Bond-films gehuld in nevelen, maar we weten wel dat hij zijn bestaan als MI6-agent achter zich heeft gelaten en leeft op Jamaica. Dat stopt als zijn oude vriend en CIA-agent Felix Leiter (Jeffrey Wright) hem vraagt om een ontvoerde wetenschapper te bevrijden. Een verraderlijke missie –hoe kan het ook anders–, een mysterieuze bad guy Safin (Rami Malek) en een levensgevaarlijke nieuwe technologie volgen al snel.

Precies zoals je wilt. Naast Craig en Malek zien we de terugkerende Léa Seydoux, Ralph Fiennes als M, Ben Whishaw als Q en Naomie Harris als Moneypenny. De regie is in handen van Cary Joji Fukunaga (True Detective seizoen 1, Beasts of No Nation).

Malek, zoon van Egyptische immigranten, groeide beschermd op in Sherman Oaks (LA). Zijn ouders hoopten dat hij rechten zou gaan studeren, maar het werd theater aan de Universiteit

34

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

Wat heb je als inspiratie gebruikt voor Safin?

“Eén van mijn inspiraties was Javier Bardem. Hij is in mijn ogen één van de beste acteurs die ooit heeft bestaan. Zijn rol als Silva in Skyfall was meesterlijk, laat staan No Country for Old Men. De meest huiveringwekkende bad guy die ik ooit op het scherm heb gezien. En tja, als acteurs lenen we soms wat trucjes van elkaar. Ik heb voor deze rol voornamelijk gekeken naar die rollen van Bardem en andere onderkoelde en intrigerende schurken.

Anthony Hopkins kon daarin uiteraard ook niet ontbreken. Bovenal moest het uniek zijn en iets dat je nog niet hebt gezien bij een Bond-schurk.”

Hoeveel druk gaf dat?

“Hmm, ik zie het meer als een eer om deel uit te mogen maken van een nalatenschap van een aantal zeer talentvolle acteurs die proberen om Bond te ruïneren.”

Niet zo eng als het filmen van Live Aid op de eerste draaidag van Bohemian Rhapsody?

“Haha, man dat was inderdaad het eerste dat we moesten filmen. Hoe bedoel je in één keer de pleister eraf!? Ik heb nog nooit zo hard gewerkt aan een scene. Elke dag daarvoor werkte ik met trainers om de bewegingen perfect te hebben.”

Heb je ooit getwijfeld aan Bond?

“Niet echt, maar ik wilde er wel zeker van zijn dat ik geen religieuze fundamentalist zou spelen. Ik ben trots op mijn Egyptische afkomst en kies ervoor om geen personen te spelen die zich bezighouden met terrorisme of die een bepaalde ideologie aanhangen.”

Het lijkt erop dat je van druk houdt en iconische rollen niet uit de weg gaat. Neem je Oscarwinnende rol van Freddie Mercury, heb je die druk nodig?

“Ik heb er eerlijk gezegd nooit op die manier over nagedacht. Nu ik erover denk, lijk ik er zeer goed op te gedijen. Ik heb de zeldzame mogelijkheid om mijn droom uit te laten komen. Zeker de afgelopen paar jaar, en waarom zou je jezelf dan tekort doen?

Bond was een grote uitdaging, zeker nadat ik Freddie mocht spelen in Bohemian Rhapsody.”

RAMI MALEK

‘Het zwaarste van succes is dat je je privacy verliest, maar ik hou elk laatste stukje met alle macht vast.’

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

35

RAMI MALEK

Gaf dat je meer vertrouwen?

“Absoluut. Freddie spelen, voelde alsof mij iets onmogelijks was gelukt, dus daaraan kon ik mijzelf vaak genoeg optrekken. Was nog steeds doodeng met momenten, maar toch. Ik moet nog vaak terugdenken aan die Oscaravond en hoe onwerkelijk het nog steeds is om zo’n beeld te hebben.” (lacht) Heb je altijd zulke hoge standaarden gehad?

“Ik denk weleens dat ik te strikt ben voor mijzelf. Die angsten hebben mij wel geholpen bij Elliot in Mr. Robot, maar het mag soms wel een tandje minder. Maar goed, ik wil iets bijzonders bereiken met mijn werk. Ik wil nooit terugkijken op iets en spijt hebben dat ik meer had kunnen doen.”

Ben je klaar met tv?

“Televisie gaf mij de mogelijkheid om de rollen te spelen die ik nu mag spelen. De producenten van Bond en Bohemian Rhapsody zagen Mr. Robot en vonden kennelijk dat daar een goede schurk én Freddie in zat. Wat we nu op tv zien, is net zo goed als in de bioscoop. Ik wil zeker weer een keer terug op tv, zij het in een miniserie of zelfs een paar jaar als het juiste project langskomt.”

Je schoot 007 samen met het laatste seizoen van Mr. Robot.

Hoe lastig was dat?

“Dat was heel stressvol, zeker toen ik kort voor het filmen hoorde dat de data simpelweg niet zouden werken en ik 007 moest laten schieten. Daarvan was ik kapot. Ik heb toen iedereen gebeld die ik kon bellen om te schuiven. Sam Esmail (bedenker Mr. Robot red.) en Barbara Broccoli (producente No Time to Die red.) hebben hemel en aarde bewogen om mij in beide te kunnen laten acteren. Dat betekende dat ik elke paar dagen dat ik vrij was van Mr. Robot, in een vliegtuig zat richting Europa om Bond te filmen. Zwaar, maar het was te mooi om het niet te laten werken.”

Was het een lange weg naar de rol?

“Het verhaal gaat best ver terug. Ik heb Barbara leren kennen toen ze mijn film Short Term 12 uit 2013 zag. Ze wilde met mij afspreken om m’n werk te bespreken. Ik had niet de illusie dat ik Bond kon spelen, maar ze produceert ook mooi theater, dus waarom niet even langsgaan? Een paar jaar later zag ze Mr. Robot

‘Het gaat om de kansen die je krijgt én pakt. Ik ken mensen die net zo getalenteerd zijn en nog steeds op hun doorbraak wachten.’

36

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

Het horloge Traditiegetrouw verschijnt bij iedere nieuwe Bond-film een nieuw horloge. Ditmaal is dat deze Seamaster Diver 300M 007 Edition, 42 mm groot en gemaakt van sterk en lichtgewicht Grade 2 titanium.

Daniel Craig had een flinke vinger in de pap bij de totstandkoming ervan: “Gedurende de samenwerking met Omega besloten we dat een lichtgewicht horloge een van de belangrijkste voorwaarden zou zijn voor een man met een militaire achtergrond zoals 007. Ik stelde ook een aantal vintage accenten en kleuren voor, om het een unieke uitstraling te geven.

Het eindresultaat vind ik echt fantastisch,” aldus Craig. Het kost, hoe toepasselijk, € 7700,- . www.omegawatches.com

en hebben we weer gesproken. Ze heeft altijd gezegd dat we ‘ooit zouden samenwerken’ en kennelijk had ze altijd iets in haar achterhoofd en is ze een vrouw van haar woord. Een beslissing die ze trouwens nam voor de Oscar-uitreiking van vorig jaar, wat alleen maar voelt als extra vertrouwen.”

Wat is de eerste Bond-film die je ooit hebt gezien?

“Dr. No of Goldfinger. Maar Casino Royale, Daniel’s eerste film, is mij ook altijd bijgebleven. Tegenover hem staan was legendarisch. Niet alleen omdat ik een jeugddroom realiseer, maar ook omdat ik tegenover een zeer begenadigd acteur sta.”

Hoe vind je familie dat je nu in een James Bond-film zit?

“Het is een schok voor ze. Ik mocht al mooie rollen spelen, maar ik ga nu van de ene iconische rol naar de andere. Terwijl ze mij thuis nog steeds als de ‘Rami’ zien die ze altijd hebben gekend.

Voor hen is het belangrijk dat ik nog steeds die jongen blijf die ik hiervoor was. Dat geldt ook voor mij. Het is fantastisch dat ik ze mag meenemen op deze reis.”

Na Bohemian Rhapsody lees je in artikelen nu vaker ‘filmster’ dan ‘acteur’ over jezelf, is dat wennen?

“Enorm! Want wat is dat, een ster? Het is moeilijk en bizar, maar het is ook een heel belonende ervaring. Het is een geschenk van het leven als je werkelijk je droom kunt waarmaken. Als dat met bepaalde persoonlijke consequenties komt, dan kan ik daarmee omgaan. Of nee, beter gezegd, ik leer er steeds beter mee omgaan.”

RAMI MALEK

Is het dan vooral je privacy?

“Het verliezen ervan. Al probeer ik elk laatste stukje uit alle macht te behouden. Het is een uitdaging, maar ik wil ook niet het risico lopen dat ik het leven mis. Moet ik thuisblijven omdat er de kans bestaat dat iemand een foto maakt waarbij ik me niet zo prettig voel of meeluistert met een gesprek? Of moet ik wel uitgaan of naar een nieuwe expositie en genieten? Ik loop misschien iets sneller dan vroeger of laat mijn hoofd wat meer zakken in het openbaar, maar ik laat het me zo min mogelijk hinderen.”

Wie heeft je de eerste Bond laten zien?

“Dat was mijn vader toen we met de hele familie voor de tv zaten. Iconische films waar bijna iedereen een bijzondere band mee heeft. Het is lastig te zeggen waarom dat is, maar ik denk dat het de mix van mysterie, gevaar, heldhaftigheid en gebrekkige heldhaftigheid is. Ervaringen die je in een bioscoop wil meemaken. Met een bak popcorn op je schoot, naast mensen die niet kunnen wachten om ‘m te zien en dan die iconische noten die door het geluidssysteem knallen. Dat zijn de momenten waarop ik zeker weet dat cinema nooit zal uitsterven. No Time to Die zal een hele bijzondere worden. Het is de laatste die Daniel maakt en het wordt er één die een grotere impact zal hebben dan je verwacht.”

Blofeld –Christoph Waltz– bleek in Spectre het brein te zijn van al Bond’s pijn. Waarvoor is Safin verantwoordelijk? (grijnst) “Dat moeten we in april gaan zien. Maar het zal niet onopgemerkt blijven.”

Het gerucht gaat dat de acteurs meerdere eindes hebben gefilmd en ze niet weten wat het einde zal zijn, klopt dat?

“Geloof niet alles wat je leest, ik weet álles. Ik raak mijn huis kwijt als ik wat loslaat, dus verder zeg ik niets, maar ik weet hoe de film eindigt.”

Je hebt er nu twee blockbusters op zitten, is je manier van rollen kiezen verandert?

“Het is cliché, maar het belangrijkste blijft de rol voor mij en de groep waarmee ik het maak. Ik heb met een paar hele goede mensen op de toneelschool gezeten. Mensen die net zo getalenteerd zijn als ik, dus ik besef nu dat het gaat om de kansen die je krijgt en pakt.”

En het zal je de luxe geven om ook wat kleiner te gaan.

“Ik heb nu de mogelijkheid dat ik het mij kan veroorloven om een onafhankelijke film te maken. Dat kan heel bevredigend zijn.

Maar ik ben ook nog steeds een acteur die het ook super vindt om zoiets monumentaals als Live Aid te filmen bij Bohemian Rhapsody of Safin’s schuilplaats in No Time to Die. Van die dingen droom je als je als jongetje fantaseert over acteur worden.”

No Time to Die draait vanaf 2 april in de bioscoop

Bohemian Rhapsody The Pacific

Malek’s Beste Night at the Museum (2006) Larry Crowne (2011) The Pacific (2010) The Master (2012) Short Term 12 (2013) Oldboy (2013) Need for Speed (2013) Papillon (2017) Bohemian Rhapsody (2018) Mr. Robot (2015-2019) No Time to Die (2020)

Mr. Robot

Need for Speed

Night at the Museum

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

37

COLUMN

Journalist-schrijver Hans van Wetering is gefascineerd door het fenomeen tijd en de wereld van overmorgen. Een column over toekomstvisioenen, technologische (bokken)sprongen en dappere pogingen de tijd zelf te verslaan.

Echt niet echt

D

it is wat er gaat gebeuren: op een druilerige middag, zo’n dag dat de dingen even niet lekker lopen – het mannetje dat uw serre verbouwt begint over onvoorziene kosten, een vaste klant kiest voor een concurrent, uw rug speelt weer op en u heeft geen oog dicht gedaan – krijgt u een mailtje van een goede vriend die u lang niet heeft gezien. “Alles goed daar, Robert?” Het is niet veel, maar Valentijn was altijd al een man van weinig woorden. Een video is bijgevoegd.

Ha, denkt u, ik ben wel toe aan iets leuks.

U klikt erop. Het gaat niet zo goed, spreekt Valentijn u toe, dochter Suzanne heeft een zeldzame ziekte en moet in het buitenland een prijzige behandeling ondergaan: of u alsjeblieft 5.000 euro wilt lenen, over te maken naar een rekeningnummer op naam van ‘Help Suzanne’.

U doet wat hij vraagt: wat stelt die 5000 euro immers voor als het om een mensenleven gaat, om de dochter van uw vriend

38

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

nota bene! Twee dagen later belt u om iets af te spreken. “Suzanne ziek?” reageert Valentijn verbaasd, “wat bedoel je?”

Valentijn was Valentijn niet. Het filmpje dat u zag, was een zogeheten deepfake.

‘Deepfake’, een samentrekking van deep learning en fake, wordt gebruikt om video’s aan te duiden die met behulp van kunstmatige intelligentie zijn gegenereerd. Door bestaande afbeeldingen en video te combineren en door toepassing van synthetische audio (softwarematige stemnabootsing) kun je mensen iets laten zeggen en doen wat ze in werkelijkheid nooit hebben gezegd of gedaan.

Nepvideo’s dus.

Barack Obama die Donald Trump een complete and utter dipshit noemt, Mark Zuckerberg die pocht dat Facebook zijn gebruikers ‘bezit’ – op internet circuleren mooie voorbeelden van wat de technologie vermag.

Technologie die sinds twee jaar plotse-

ling onder ieders handbereik is gekomen.

Er zijn gratis apps en onlinediensten waar je deepfakes kunt bestellen. Stuur wat foto’s op en voor een paar euro krijg je een video retour en kan het trollen beginnen, of erger.

De lijst met duistere toepassingen is lang.

Misdaad loont niet, behalve natuurlijk als je een ander met behulp van een deepfake-video voor die misdaad kunt laten opdraaien, of, zoals bij vriend Valentijn, probleemloos een poot kunt uitdraaien.

Afpersing wordt kinderspel als je met een druk op de knop iemand in het bed van een niet bestaande minnaar kunt ‘betrappen’. Wraak, nog zoiets: het hoofd van je ex- op het lichaam van een pornoactrice, revenge porn, het is er al.

De politieke implicaties baren nog de meeste zorgen. Wat te denken van verkiezingen gemanipuleerd door politieke tegenstanders abjecte dingen te laten zeggen of, hemel beware, Kim Jong-un die The Donald voor relnicht uitmaakt en al tierend de rode knop indrukt?

Internetreuzen Facebook en Google zien de bui al hangen en werken met topuniversiteiten samen om algoritmes te ontwikkelen die de deepfakes kunnen herkennen.

Maar het zal vergeefs zijn, zeggen specialisten. Het moment komt dat zelfs daartoe getrainde algoritmes geen onderscheid meer kunnen maken tussen echt en fake.

Een infocalyps is in aantocht, klinkt het, mensen zullen alle vertrouwen in media en nieuwsberichten verliezen, met reality-apathie als gevolg.

En dan is er nog iets: het bestaan alleen al van het fenomeen deepfakes zal als argument worden gebruikt om de echtheid van een beeld- of geluidsopname in twijfel te trekken. Het is het probleem van het zogeheten liar’s dividend: de schurk wiens wandaden op film of geluid zijn vastgelegd kan nu simpelweg volhouden dat het nep is. Grab them by the pussy?

Nee hoor, dat was ik niet, dat was een deepfake. De toekomst is aan de leugenaars, daar komt het op neer, en om elke hoek wacht een Valentijn.

AVAILABLE AT

CHECK DE TIJD

FRAAIE VLIEGER D

e nieuwe Vlieger Limitée van Van der Gang Watches is een blikvanger. De 73 gram wegende solide roségouden kast werd in eigen huis gefabriceerd met behulp van een draad-erodeer techniek. Een tijdrovend proces waarbij de kast onder hoogspanning wordt uitgesneden, maar dat veel vormvrijheid biedt. Het uurwerk is in de basis een ETA 7751, maar werd verrijkt met eigen complicaties, zoals een tweede tijdzone met AM/PM-aanduiding, datum en chronograaf-functies. Opvallend is ook het groene synthetische saffierglas, dat de wijzerplaat van een aparte gloed voorziet. Het glas is met 2,6 mm bovendien zo dik, dat het boven de lunette van het horloge uitstijgt, hetgeen een eigenzinnig aspect toevoegt aan het toch al opvallende design. De Vlieger Limitée is onderdeel van een nieuwe lijn binnen Van der Gang: ieder jaar worden bestaande modellen heruitgebracht, maar dan in bijzondere combinaties van materiaal en design.

Deze Vlieger met referentie 20045GA-G is gelimiteerd tot een oplage van 25 stuks en kost € 27.800,-. www.vandergangwatches.nl

40

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

CHECK DE TIJD

KORAALKLOK Het koraalrif dreigt te verdwijnen. Dan kun je achterover leunen en afwachten tot er niks meer is. Of je kunt actief proberen om een steentje bij te dragen aan de redding ervan. Dat laatste probeert Oris met de lancering van deze Carysfort Reef Limited Edition, een duikhorloge gerealiseerd in partnership met de Coral Restoration Foundation, ’s werelds belangrijkste organisatie die zich bezighoudt met het herstel van koraalriffen. De kleuren ervan zijn zo sprankelend als die van het koraalrif zelf, met zijn solide 18 karaat geelgouden kast, dito duikring met blauwzwarte keramische inleg en stralend blauwe wijzerplaat. Het uurwerk is automatisch en biedt, met behulp van de extra uurwijzer en de 24-uurs aanduiding op de lunette, de mogelijkheid om drie tijdzones tegelijk af te lezen.

Beperkte oplage van 50 exemplaren. Kost € 17.200,- www.oris.ch

HETZELFDE MAAR ANDERS De Portugieser Chronograph van IWC Schaffhausen is een van de weinige horloges die je iconisch mag noemen. Een onsterfelijke evergreen, altijd herkenbaar dankzij die schone, open wijzerplaat, twee verzonken totalisators op 6 en 12 uur, geappliqueerde Arabische cijfers, de flens met kwartseconden en zijn slanke wijzers. Daaraan verandert IWC gelukkig helemaal niks. Wat wél nieuw is, is alleen maar een verrijking. Binnenin vinden we voortaan het door IWC zelf vervaardigde kaliber 69355, een robuust, nauwkeurig chronograaf uurwerk met klassieke kolomwielconstructie en een gangreserve van 46 uur.

En het fijne is dat je het nog mag zien ook. Door het royale kijkvenster op de achterzijde van de kast.

Leverbaar in verschillende prijzen. Check www.iwc.com

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

41

CHECK DE TIJD

OUD & NIEUW Mede dankzij de canvas band en zijn ivoorkleurige indexen, cijfers en wijzers oogt dit pilotenhorloge van het Duitse Sinn, dat luistert naar de welluidende naam ‘model 104 St Sa A B E’, op het eerste gezicht vooral klassiek. Maar vergis je niet, het is louter moderne mechanica van de meest betrouwbare soort dat je hier ziet. Want anti-magnetisch (DIN 8309), waterdicht tot 200 meter (DIN 8310) en ook nog eens bestand tegen ónderdruk. Kortom, een betrouwbaar, 41 mm metend stalen horloge met geanodiseerd aluminium lunette, voor iedere dag, waar of wanneer dan ook. En bovendien eentje die je niet iedere dag tegen zult komen. De oplage van dit model is namelijk beperkt tot duizend stuks, getuige ook de speciale inscriptie op de via de achterzijde zichtbare rotor.

Kost € 1290,- www.sinn.de

DUBBELTIJD Pilotenhorloges bouwen zit het Duitse Laco al meer dan tachtig jaar in het bloed. Een horloge met meerdere tijdzondes -ideaal voor piloten, maar natuurlijk ook voor zakenmensen- lag dus voor de hand. Het werd deze Frankfurt GMT, 43 mm groot, in zandgestraald staal met een zwarte of grijze wijzerplaat. De interne 24-uursring is op kogellagers gemonteerd en laat zich soepel bedienen via de tweede kroon, om zeer exact de extra tijdzone in te stellen. Inwendig tikt het kaliber Laco 93, gebaseerd op het betrouwbare ETA 2893-2 uurwerk, dat wordt beschermd door de tot 200 meter waterdichte kast. Het horloge wordt geleverd aan een zwartlederen band. Maar ook een gekleurde nylon band én gereedschap om de banden te verwisselen worden meegeleverd.

Kost € 1650,- Check www.laco.de

42

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

CHECK DE TIJD

Supersmart Er zijn hier al heel wat smartwatches de redactie gepasseerd, maar nooit werden we zo blij als van dit exemplaar: de Tactix Delta van Garmin. Niet alleen vanwege zijn robuuste, militaire looks (hij is gebouwd volgens de militaire MIL-STD-810 standaard). Niet alleen vanwege zijn riante 1.4” display, het grootste horlogescherm dat Garmin ooit bouwde.

Niet alleen vanwege zijn eindeloze lijst aan functies, zoals geïnstalleerde TopoActive Europa kaarten en geavanceerde navigatie-functies, waaronder een barometrische hoogtemeter, 3-assig kompas, diverse satellietnavigatie-technologieën, de dual-position (Universal Transverse Mercator (UTM) en militair grid (MGRS)), een stealth-modus, waarbij het horloge ‘onzichtbaar’ wordt door iedere vorm van communicatie

uit te schakelen en de kill-switch, die in een keer alle informatie op het horloge wist. Niet alleen vanwege de talloze sport-, prestatie- en gezondheid ondersteunende functies.

En de voorgeprogrammeerde golfbanen en ski-resorts. En het contactloos betalen. En de ingebouwde muziek-opslag. En de weergave van berichten op je smartphone. En de zeer gebruiksvriendelijke app. Maar vooral ook vanwege zijn praktische inzetbaarheid.

Want waterdicht tot honderd meter. En ultrasnel bedienbaar, zelfs mét handschoenen aan, want niet via een touch-screen, maar via vijf stevige geribbelde pushers.

En last but not least, vanwege zijn uithoudingsvermogen. Maar liefst 21 dagen non-stop in de smartwatch-modus, inclusief continu fysieke metingen en een display dat 24 uur per dag leesbaar is.

Kost € 899,- Check de volledige specs op www.garmin.com

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

43

H.E.R.O.

James Bond, een moderne fictieheld in de traditie van Jason Bourne, John Wick, Ethan Hunt, John Rambo en vele anderen, is direct verwant aan klassieke legendes als Robin Hood of de nog veel oudere Theseus. Dat zegt althans thriller-auteur Lee Child, zelf createur van de succesvolle roman- en filmheld Jack Reacher. Hij schreef er een boek over: De Held, een non-fictie studie naar het heldendom door de eeuwen heen. Exclusief in GW een voorproefje…

TEKST Lee Child (bewerkt voor publicatie in deze uitgave) OPENINGSFOTO: Thomas Leuthard Street Photography

46

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

H.E.R.O.

jaren wordt geëerd. Maar nee. ‘Hero’ was niets anders dan een fonetische spelling van het Griekse woord gyro in de uitspraak van de inwoners van New York. Een broodje heros was een broodje gyros, met goedkoop vlees dat in dunne reepjes van een dikke homp om een langzaam draaiend spit wordt gesneden, vergelijkbaar met de shoarmazaken van latere jaren. Het stond misschien centraal in de hedendaagse cultuur, maar had niets te maken met de Griekse oudheid. Niettemin is ‘hero’ een oud-Grieks woord dat ontstaan is uit –en onbewust tot in detail moet zijn gevormd door– oude behoeften, zorgen, verlangens, vooroordelen, idealen en angsten die in die cultuur een rol speelden. Elk verhaal dient een doel, en hoe ouder en bestendiger een verhaal, des te fundamenteler het doel.

OPMARS VAN DE FICTIEHELD elfs voordat het onderwijs me leerde dat ‘hero’ een oud-Grieks woord is, had ik al een vaag vermoeden in die richting. Zo klinkt het gewoon. Heel naïef dacht ik dat dat vermoeden werd bevestigd toen ik voor het eerst New York bezocht, in 1974. Ik gebruikte maaltijden in Griekse restaurants met grootse namen die schatplichtig waren aan het klassieke Griekenland, zoals Parthenon en Acropolis, en ik kocht broodjes bij Griekse winkeltjes op de hoek van de straat, die soms helemaal geen naam hadden maar wel allemaal een ‘broodje heros’ verkochten. Dat interpreteerde ik als een eenvoudige manier om het verleden eerbied te betonen. Een kwestie van goede marketing, alsof ze wilden zeggen: als je van dit broodje geniet, word je misschien ook een beroemdheid die nog duizenden

Vanuit de Griekse oudheid fast forward naar eind negentiende eeuw. Het woord ‘held’ stond, net als veel andere woorden, aan de vooravond van een lange, moeilijke reis vol gevaren en bedreigingen. Dit was het tijdperk van de snelle drukpersen en kranten met grote oplagen, de maandbladen en de boulevardpers en goedkope massalectuur. Bovendien, er was al een hele generatie die als gevolg van de leerplicht onderwijs had genoten en een tweede generatie ging naar school. Nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid was er meer gelezen door meer mensen, met meer passie.

Het was ook een tijd dat het woord ‘held’ uiteen viel in drie verschijningsvormen. In de eerste plaats bleef het hangen in de met eikenhouten lambriseringen beklede professorenkamers van Oxford en Cambridge, waar de klassieke definitie van het begrip eindeloos werd bijgeslepen, bediscussieerd en verfijnd.

Het werd daarnaast geclaimd door het establishment en dienstbaar gemaakt aan de politiek. En in de derde plaats

werd er de hoofdpersoon in een boek uit de populaire lectuur mee aangeduid.

Elk van die drie definities stond voortdurend op gespannen voet met de beide andere, en dat gold vooral voor de populaire definitie en die van het establishment. Op dit tijdstip werd de scheiding tussen officiële helden en volkshelden definitief.

De kloof tussen beide groeide trouwens al eeuwenlang. De inwoners van Groot-Brittannië (en die van Europa in het algemeen) werden al heel, heel lang geregeerd, soms door vorsten ver weg die nauwelijks van invloed waren, maar vaker door opdringerige, veeleisende tirannen, op een manier die we ons nog maar moeilijk kunnen voorstellen, gewend als we tegenwoordig zijn aan democratie en rechtsgelijkheid voor de wet.

Jan Kott, een Poolse academicus die zijn leven lang ervaring had opgedaan met het communistische regime, schreef er het boek Shakespeare, our Contemporary over. Kott was van mening dat het Elizabethaanse Engeland een wrede politiestaat was, gegrondvest op willekeur, niet veel beter dan het Stalinistische Rusland. Waarschijnlijk had hij gelijk.

Waarschijnlijk was Henry VIII even slecht. En lang voor zijn tijd regeerde Jan Zonder Land, toen koning Richard op kruistocht was, het land alsof hij aan het hoofd stond van een bende gangsters.

HET ELIZABETHAANSE ENGELAND WAS EEN WREDE POLITIESTAAT VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

47

E

H.E.R.O.

Dat was het moment waarop Robin Hood werd uitgevonden.

HET DOEL VAN FICTIE Hoewel, dat klopt niet helemaal. Robin Hood is namelijk eerst geleend, daarna aangepast en geaccepteerd en vervolgens keer op keer opnieuw uitgevonden in de loop van honderden jaren. Mensen keken voortdurend terug vanuit een later perspectief en dachten dan, ach, zo iemand zal toch ook zeker zus en zo hebben gedaan, waarna de nieuwe details werden toegevoegd aan de legende. In zijn geheel was het een schitterend voorbeeld van alles wat we sinds de steentijd hadden geleerd over de constructie van een verhaal.

Want wat is het doel van fictie? Ik denk dat je dat in een heel eenvoudig zinnetje kunt samenvatten: je geeft er mensen mee wat ze in het dagelijks leven niet krijgen. Oorspronkelijk ging het om moed en een gevoel van veiligheid, nu om een heel pakket van zaken. Ooit woonde ik in een straat waar ook een modellenbureau was gevestigd. Iedere keer zat ik in de ondergrondse tegenover een buitenaards mooie vrouw van negentien. In de echte wereld hebben we nooit een woord met elkaar gesproken.

Ik heb haar niet uitgenodigd voor een etentje. We hebben in werkelijkheid geen weekeinden vol passie doorgebracht op een tropisch eiland. Maar dat kon wel in een boek. De romantische lectuur staat er vol mee. Op mijn eigen vakgebied –thrillers– geldt evengoed dat mensen iets nodig hebben om het dagelijks tekort aan te vullen. Als de auto wordt gestolen, krijgen ze hem nooit terug. Als er wordt ingebroken, zien ze hun spullen nooit terug en worden de daders nooit gegrepen door de politie. Dat gebeurt in een boek wel. In plaats van een constant aanwezig ondergronds gevoel van frustratie kent het boek een begin, een midden en een einde. En tegen het einde is de orde hersteld. Een parallel universum, waarin op basis van ervaringen van alles

48

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

OORSPRONKELIJK WAS ROBIN HOOD EEN DOORSNEE MANNETJE

Robin Hood evolueerde met zijn tijd mee.

kon gebeuren, niet gehinderd door feitelijkheden, van waaruit de bevrediging die het happy end schenkt, doorsijpelt naar het echte universum in de vorm van voldoening, compensatie en troost.

Zo hebben de keuterboeren die zuchtten onder de onmenselijke belastingen en de wrede straffen van Jan zonder Land ongetwijfeld gedroomd van een stoere, energieke kerel die het voor hen op zou

nemen en de zaken recht zou zetten.

Ongetwijfeld snelden verhalenvertellers en balladezangers toe om invulling te geven aan die behoefte. Net zoals elke professional waar dan ook, stoften ze af wat ze op de planken hadden liggen en pasten het aan de eisen aan. Ze leenden de naam en de basistrekken van het personage uit oudere chansons, en kneedden het geheel tot wat de luisteraars wilden horen. Ongetwijfeld hanteerden ze de vuistregels van de steentijd: een spannend verhaal vol gevaren en bedreigingen, die uiteindelijk zouden worden overwonnen door een gemakkelijk te onthouden hoofdpersoon, op zo’n manier dat de luisteraar achterblijft met een vastberaden glimlach, de iets vochtige ogen strak op de horizon gericht. Ongetwijfeld improviseerden ze onderweg, stemden ze het verhaal af op de stemming van de luisteraars, lieten ze dingen weg en voegden ze dingen

H.E.R.O.

de onderdrukten is vanaf het begin duidelijk, evenals zijn korte lontje als het om priesters en andere dienaren van de kerk ging, hij behandelde vrouwen met respect en bestreed de sheriff van Nottingham onophoudelijk. Sommige van zijn bondgenoten speelden al als een soort prototype een rol – Little John (een heel vroeg voorbeeld van een ‘sidekick’), Much de molenaarszoon en Will Scarlet (al had die aanvankelijk een minder kleurloze naam, meestal iets als Scarlock of Scathelock). Oorspronkelijk had Robin in het geheel geen mening over het wanbestuur van Jan zonder Land of de pracht en praal van Richard.

In de oudste versies wordt de monarchie helemaal niet genoemd. Kennelijk was oppositie tegen de sheriff van Nottingham genoeg om het verhaal te dragen. Er is bovendien een versie waarin de koning niet Richard heet, maar Edward.

toe. Ze schreven Robin een uitzonderlijk talent toe –pijl-en-boogschutter– en concentreerden de verdorvenheid van de antagonist in een plaatselijk onderkruipsel (de sheriff van Nottingham) om het verhaal to the point te houden en herkenbaar te maken, misschien ook wel om zich zelf in bescherming te nemen, want het was altijd beter om iemand voor schut te zetten die iets lager in de hiërarchie stond dan de koning.

STEREOTYPEN Oorspronkelijk was Robin Hood een doorsnee mannetje. Hij wordt in de oudste versies van het verhaal omschreven als een ‘yeoman’, een term met een heel brede betekenis, die varieert van iemand die geschoold is in de landbouw, bijvoorbeeld een molenaar, tot een kleine vrijboer. Maar de yeoman was altijd iemand van de lagere standen, nooit van adel. Robins sympathie voor

Er volgden honderden jaren waarin het verhaal steeds weer werd herschreven en al die versies vormen samen een prachtig voorbeeld van het duwen en trekken waaraan verhalen blootstaan als mensen met verschillende belangen zich ermee bemoeien. Het verhaal had een enorme, niet te ontkennen aantrekkingskracht, wat het voor het establishment onmogelijk maakte om het achteloos te negeren. Zoals het goede professionals waar dan ook betaamt, kapselden ze het in. Ze fixeerden het in de tijd dat Jan zonder Land regeerde, historisch gezien lang genoeg geleden om zich veilig te voelen. Het principe van de monarchie werd niet door het verhaal aangetast – in feite werd het er misschien zelfs wel door gesterkt, gezien de onderliggende boodschap dat de absentie van de eigenlijke koning de bron van alle ellende was. Een volgende stap in de ontwikkelingen was de roep om meer personages. Tegenwoordig is dat een verzoek dat wordt gedaan door

uitgevers en producenten: kan er een extra verhaallijn bij met liefde? In die tijd moeten de verhalenvertellers de onrust van luisteraars hebben aangevoeld. Maid Marian werd geïntroduceerd. En evenals verhalenvertellers overal, realiseerden de vertellers van Robin Hood zich dat humor onontbeerlijk was. Ze introduceerde de komiek, Friar Tuck. Enzovoort.

Het establishment kneedde Robin Hood zelf het meest. Om te beginnen maakten ze hem tot een trouwe aanhanger van Koning Richard (zie hiervoor, red de monarchie door Jan zonder Land voor de trein te gooien) en daarna schoven ze hem omhoog op de sociale ladder, een verschijnsel dat voortdurend en onweerstaanbaar opduikt in elk Brits verhaal, waargebeurd of verzonnen.

Waarschijnlijk heeft het met rangen en standen te maken. Net zoiets als met Shakespeare. Iemand die zo geniaal was, kan onmogelijk een boerenkinkel uit de Midlands zijn geweest, dus was hij natuurlijk eigenlijk gewoon de hertog van Oxford. In het geval van Robin gold natuurlijk dat zo’n standvastige, geliefde Engelsman vanzelfsprekend niet zomaar een yeoman kon zijn. Tegen het einde van de zestiende eeuw was hij dan ook al gepromoveerd tot graaf van Huntingdon. Het publiek voegde zich naar het bedrog en de oervorm van een volksheld was geschapen – een aanzienlijk persoon, op de een of andere manier uit de gratie geraakt, die de regels overtreedt voor een goed doel.

Die oervorm was eerder voorgekomen en zou ook later opnieuw optreden. Ik herinner me bijvoorbeeld dat ik op school in het Latijn het verhaal van Theseus las, verteld door Ovidius. Als ik na schooltijd in de bus naar huis zat, las ik Dr. No van Ian Fleming. Het viel me op dat ik

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

49

H.E.R.O.

James Bond is een moderne interpretatie van helden uit de klassieke oudheid.

twee verhalen las, tweeduizend jaar van elkaar gescheiden, maar wel identiek.

Een man van stand (een prins en een officier in de Royal Navy), niet echt uitgestoten, maar wel bekritiseerd en amper getolereerd, strijdt tegen een groteske tegenstander in een geheim ondergronds hol, waarbij hij wordt geholpen door een vrouw uit het kamp van de tegenstander (Ariadne, Honey Rider) en gebruikmaakt van technologische innovaties (de bol twijngaren, het arsenaal van Q), en keert uiteindelijk terug naar huis waar hij met gemengde gevoelens wordt ontvangen.

De vorm doorstond kennelijk de tand des tijds.

Ik heb er zonder me ervan bewust te zijn, zelf ook gebruik van gemaakt toen ik begon te schrijven. Ik had een hoofdpersoon nodig, maar ik was bang dat ik hem dood zou knuffelen als ik te lang zou nadenken over zijn specificaties. Ik schreef dus intuïtief, dat wil zeggen, gebaseerd op alles wat ik ooit had gelezen en had opgeslagen. En het is dan ook niet verbazingwekkend dat Jack Reacher een man met een rang is

50

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

TWEE VERHALEN, TWEEDUIZEND JAAR VAN ELKAAR GESCHEIDEN, MAAR WEL IDENTIEK (een op West Point opgeleide majoor), die buiten de gemeenschap leeft (zij het uit eigen vrije wil) en zonder zich te storen aan de regels van die gemeenschap op zijn eigen grove manier het recht doet zegevieren. (En niet zo’n klein beetje grof, getuige de volgende beknopte beschrijving van de Jack Reacher-serie op internet: ‘Dit is een

detectiveserie waarin de detective meer moorden pleegt dan hij oplost’.) Met die kenmerken past Reacher keurig in de traditie van de volksheld, met name in het sub-genre van de dolende ridder, dat een heel algemene aantrekkingskracht lijkt te hebben, zoals ook bijvoorbeeld blijkt uit de Japanse ronin-mythen waarin een samurai die is verstoten door zijn meester, gedoemd is te zwerven en goede werken verricht.

Dit rolpatroon had voor mij zo veel betekenis dat ik er mijn gezonde verstand en gevoel voor realiteit voor opzij zette: de manier waarop Reacher in het verleden zijn handen heeft laten wapperen, past beter bij een onderofficier, een sergeant of een korporaal, dan bij een officier, laat staan een op West Point geschoolde officier. Maar mijn onderbewuste stuurde mij naar een mythe met een dolende ridder, en een mythe met een dolende ridder heeft een ridder nodig, dus werd Reacher majoor. Insiders in de wereld van militaire structuren, herkennen de ‘dichterlijke vrijheid’ die ik me heb veroorloofd, maar verzekeren me dat ze nog steeds van de verhalen genieten.

Dat beschouw ik maar als een bewijs voor de kracht van die oude, uitgekristalliseerde verhaalstructuur…

DE HELD Auteur: Lee Child ISBN: 9789024589241 Prijs: 7,50 Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff

TIME FOR LEGENDS TRADITION AND PROGRESS SINCE 1925

There are pilot watches - and there are pilot watches from Laco. The German company is proud of its long tradition as an exclusive manufacturer of high-quality timepieces. An indispensable cockpit tool, especially in the 1940s, the modern Laco expresses the wearer‘s individuality.

A Laco pilot watch is not only a precision, hard-wearing timepiece on your wrist, but also a chapter in contemporary history.

(1) Pilot Watch Original, Westerland ErbstĂźck, 45 mm manual winding (2) GMT Pilot Watch, Frankfurt Schwarz, 42 mm Automatic (3) Pilot Watch Original, Replika 45, 45 mm manual winding

WWW.LACO.DE | INFO@LACO.DE

IT’S YOUR STYLE

SUIT 3 piece linen SOCI3TY by Solbiati € 679,95 SHIRT royal twill NO.6 by Profuomo € 99,95 TIE pure silk by SOCI3TY € 49,95 SHOES handmade by SOCI3TY € 179,95

52

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

IT’S YOUR STYLE

Take it easy

It’s your style FOTOGRAFIE Jesaja Hizkia ASSISTENT FOTOGRAAF Kelly Abigail STYLING Edwin Goudens van den Handel VISAGIE Sisley Angenois MODEL Sep Graf @republicman KLEDING The Society Shop MET DANK AAN The Collector Hotel, Den Haag (Instagram: thecollector_thehague)

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

53

TECHNICAL RAINCOAT slimfit by Peuterey € 429,95 T-SHIRT soft-touch cotton by Wahts € 49,95 BELT full leather by Profuomo € 49,95 CHINO by Pantaloni Torino € 229,95

IT’S YOUR STYLE

SUIT tropical wool by SOCI3TY € 479,95 POLO ice cotton by Altea € 129,95 BELT full leather by SOCI3TY € 49,95

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

55

IT’S YOUR STYLE

JACKET SOCI3TY by Ferla € 489,95 PULLOVER soft-touch cotton by SOCI3TY € 109,95

56

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

SUIT 2.5 button closure by SOCI3TY € 399,95 SHIRT royal twill NO.6 by Profuomo € 99,95 TIE pure silk by SOCI3TY € 49,95

JACKET SOCI3TY by Ferla € 489,95 PULLOVER soft-touch cotton by Profuomo € 109,95

IT’S YOUR STYLE

JACKET cotton and linen by Altea € 399,95 T-SHIRT soft-touch cotton by Wahts € 49,95 BELT full leather by Profuomo € 49,95 CHINO by Pantaloni Torino € 229,95

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

59

PRE-LOVED HORLOGES

Gedragen, gebruikte, tweedehands, pre-owned of pre-loved horloges… Hoe je ze ook noemt, ze zijn populairder dan ooit. Je vindt ze online of bij gespecialiseerde winkels. Zoals op chrono24 of in de Amsterdamse Pre Owned & Vintage Boutique van Schaap en Citroen.

Mark Vlijm, Store Director, vertelt wat je moet weten voor je je portemonnee trekt…

TEKST Gerben Bijpost FOTOGR AFIE Schaap en Citroen

Pre-owned of vintage?

“Een horloge noemen we ‘vintage’ als dit een bouwjaar heeft van voor 1990. Waar wij echter de grootste vraag naar zien zijn tweedehands horloges van een wat jonger bouwjaar (na 1990).

Die noemen we pre-owned.”

Hoe komt het dat de pre-owned markt momenteel zo in de lift zit?

“Een goede pre-owned collectie creëert vraag vanuit een nieuwe doelgroep. Horloges worden nu toegankelijker door hun aantrekkelijkere prijs, waarbij dezelfde garanties gelden. Vaak is het verschil tussen een nieuw en een pre-owned horloge zelfs nauwelijks te zien. Ook speelt het besef dat een goed onderhouden horloge nog altijd van prima kwaliteit kan zijn en bovendien een verhaal met zich meedraagt een belangrijke rol.”

60

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

De populairste wijzerplaatkleuren op chrono24 waren in 2019: 48% zwart, 14% blauwe, 12% zilver, 10% wit en 16% overig.

Prijzen in jullie pre-owned aanbod variëren van € 1250 tot € 130.000. Wat zijn de populairste prijssegmenten?

“Daar valt niet echt een lijn in te ontdekken.

Voor ons heeft de ene prijscategorie dan ook geen prioriteit boven de andere. Bovendien krijgen we vaak verzoeken voor een specifiek model, dat we dan zoeken in ons internationale netwerk van toeleveranciers. Ook bij dit soort opdrachten lopen de bedragen erg uiteen.”

Binnen de automarkt is bekend dat sommige kleuren als tweedehands moeilijk te verkopen zijn. Hoe kijk je aan tegen de trend van horloges met groene wijzerplaten en lunettes?

“In de horlogerie heeft alles te maken met vraag en aanbod. Bij wijzerplaten met bijzondere kleu-

PRE-LOVED HORLOGES

CHRONO24 is de grootste online-marktplaats gespecialiseerd in (gedragen) horloges. In 2019 bedroeg de vraag naar nieuwe horloges via dit platform 35%, naar gebruikte 65%.

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

61

PRE-LOVED HORLOGES

ren, zoals groen en soms ook blauw, ligt de productie vaak lager, dus zijn over het algemeen minder exemplaren beschikbaar. Hierdoor zal de prijs niet alleen nu, maar ook in de toekomst relatief hoog blijven.”

Bestaat er zoiets als moeilijke en makkelijke kleuren in de preowned-markt?

“Moeilijk of makkelijk bestaat niet. Maar bij de historische stukken (vintage) zijn verkleuringen en onderscheidende kleuren zeker van invloed op de waarde. Kleine verkleurde accenten van de uur aanduiding, wijzers of soms de wijzerplaat kenmerken een bepaalde generatie of productieperiode. Dit kan er zelfs voor zorgen dat wanneer een merk een foutje in de productie heeft gehad, tientallen jaren geleden, en de wijzerplaat onbedoeld verkleurd is, dit kan zorgen voor een behoorlijke prijsstijging.

Geven jullie garantie op pre-owned horloges en verschilt deze met die op een nieuw horloge?

De imperfectie is dusdanig onderscheidend dat het juist een extra onderdeel is van de geschiedenis. En daarom ook een tikkeltje charmanter dan een ogenschijnlijk ‘perfectere’ uitvoering.”

Waar moet je vooral op letten wanneer je een tweedehands horloge koopt?

“Het belangrijkste: when something seems too good to be true, it usually is too good to be true.

Ons advies zou zijn om het aan te schaffen bij een verkooppunt waar garanties worden gegeven, zodat wanneer er wat mee mocht blijken te zijn dit ook binnen afzienbare tijd opgelost kan worden. Eigenlijk geldt dit voor zowel nieuwe als pre-owned horloges. Maar hoe zeer het ook voor de hand ligt, het wordt nog steeds regelmatig vergeten.”

62

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

De populairste merken wereldwijd op chrono24 waren in 2019: 1. Rolex 2. Omega 3. Breitling

“Wij geven een jaar garantie op pre-owned horloges. Deze biedt dezelfde voorwaarden als bij nieuwe horloges. De lengte van een garantie bij nieuwe horloges varieert echter per merk, dus die kan langer zijn.”

Hoe belangrijk is het om een horloge te laten onderhouden?

“Een horloge is een van de weinige dingen die we bijna iedere dag continu en intensief bij ons dragen.

Het moet daarom om de vijf tot acht jaar voorzien worden van onderhoud. Laat dit altijd doen door een geautoriseerde dealer.”

Is van de pre-owned horloges die jullie verkopen bekend wat de onderhoudshistorie daarvan is?

“De onderhoudshistorie is niet altijd voorhan-

PRE-LOVED HORLOGES

verkregen. Vervolgens gaat het naar de horlogemakersafdeling, waar de werking van het uurwerk wordt gecontroleerd. Deze afdeling bekijkt ook de kwaliteit van de kast, band en sluiting en bepaalt of deze eventueel gepolijst of gematteerd moeten worden. Bij sommige historische modellen wordt er bewust voor gekozen om niet te polijsten of matteren, omdat dit vaak de wens is van verzamelaars.

Maar mocht het alsnog moeten gebeuren, dan doen we dit kosteloos. Indien het horloge een lederen of rubberen band heeft die niet meer representatief genoeg is, dan wordt die vervangen. Zodra het horloge de algehele kwaliteitscontrole heeft doorstaan en eventuele service is uitgevoerd komt het bij de productfotograaf, waarna het met een omschrijving online wordt geplaatst. Het horloge zelf ligt vervolgens op zijn nieuwe eigenaar te wachten in onze Pre Owned & Vintage Boutique in het Conservatorium Hotel.”

Welk pre-owned horloge moet ik vandaag kopen dat over tien jaar nog minimaal hetzelfde waard zal zijn?

den, maar dit is ook niet essentieel. Belangrijkste is de staat waarin het verkeert. Soms ontvangen we een horloge dat slechts een paar maanden eerder een service heeft ondergaan, maar dat men kort erna heeft laten vallen. Dit betekent dat het alsnog in orde gemaakt moet worden. Aan de andere kant ontvangen wij ook wel eens horloges die drie of vier jaar geleden een service hebben gehad, maar in perfecte staat zijn. Kortom, een controle door de juiste experts is essentieel.”

Wat gebeurt er precies met een pre-owned horloge dat jullie inkopen vóór het in de verkoop gaat?

“Het horloge komt bij ons binnen op de inkoopafdeling, waar het wordt ingeschreven in onze administratie. De inkoopafdeling controleert of het horloge en bijgeleverde doos en papieren origineel en authentiek zijn en of het horloge eerder op een rechtmatige wijze is

Populairste kastmaten op chrono24 in 2019: 40 mm (28%), 42 mm (11%), 41 mm (9%). De categorie overig (kleiner dan 36 mm of groter dan 42 mm) werd met 32% echter het meest gezocht.

“Vanwege de enorme vraag naar en waardestijging van Rolex (met name sportmodellen) en Patek Philippe (met name Nautilus en Aquanaut) heeft men soms het idee dat dit voor ieder merk geldt. Maar dat is (nog) niet het geval. Dan ligt het dus voor de hand om als eerste deze merken met genoemde modellen te noemen. En waarschijnlijk biedt dit de grootste kans op waardevastheid of een eventuele stijging. Maar ik zou vooral ook eens kijken naar de klassiekers van andere merken, zoals de Speedmaster en Seamaster van Omega, Royal Oak van Audemars Piguet, de Tank van Cartier, Reverso van Jaeger-LeCoultre, Luminor van Panerai en de IWC Portugieser.

Belangrijkste is echter om waardestijging niet leidend te laten zijn, en vooral je gevoel te laten spreken. Van welk horloge maakt jouw hart een sprongetje? Dat is vaak niet te voorspellen.

Het horloge moet je om zien en voelen. Vandaar dat wij het zo belangrijk vinden om naast online ook nog altijd de mogelijkheid te bieden om dit gevoel te kunnen ervaren in onze boutique.”

Check: preowned.schaapcitroen.nl www.chrono24.nl

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

63

T T

HH

E E

A A

R R

T T

OO

F F

BIG BANG Ceramic case. Self-winding chronograph movement.

F F

UU

S S

I I

OO

NN

HUBLOT BOUTIQUE

PC HOOFTSTRAAT 142-F, AMSTERDAM

hublot.com

CARS

JEEP WRANGLER SAHARA Motor: 2.0 liter viercilinder turbo Vermogen: 272 pk Gewicht: 2013 kilogram 0-100 km/u: nnb Topsnelheid: nnb Prijs: €89.990 (vanaf)

EEN OUDE BEKENDE Je weet wat je aan ‘m hebt. De Jeep Wrangler heeft nog steeds die bekende en eervolle looks én off-road kwaliteiten die teruggaan tot 1941. Maar nu is hij ook on-road een stuk prettiger om in te rijden.

V

oor wie is vergeten dat de Jeep Wrangler een belangrijke rol heeft gespeeld in het winnen van W.O. II, heeft Jeep hier en daar een silhouet van het origineel op de ruit geplaatst. En zo vinden we er nog een paar rondom de auto. En dat erfgoed heeft de auto ook ver-

66

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

diend, van de Ardennen tot aan Iwo Jima. En waar veel automerken hun afkomst er met de haren bijslepen, zal een Willys Jeep chauffeur van vroeger, de Wrangler zo herkennen als opvolger.

Kijk maar naar de zevenslots grille, de kleine rechtopstaande ruit en het overmatig hoekige van de hele auto.

Die romantiek van vroeger is waarom nog altijd veel liefhebbers ‘m willen en dat behouden ze dan ook gelukkig bij Jeep. Dit alles is ook nog steeds doorgevoerd in het interieur. Het voelt robuust en als een echt gebruiksvoorwerp aan. Je sleurt jezelf naar binnen voor een hoge en overzichtelijke zit.

Dat overzicht heb je ook wel nodig, want het is een serieus grote auto. Zeker naar onze Nederlandse maatstaven. Ineens krijg je wat meer respect voor de stuurmanskunsten van bus- en

TEKST Jorrit Niels

Gebroederlijk naast elkaar, de Sahara en de Rubicon.

CARS

vrachtwagenchauffeurs. Off-road kan hij nagenoeg alles aan met een lage gearing en een paar elektronische hulpmiddelen. Al krijg je -gelukkig- nog altijd het gevoel zelf het meest te moeten doen. De afneembare panelen zijn er natuurlijk ook, zodat je ĂŠcht open kunt rijden. Ga voor de Rubicon en je kunt volledig off-road, al laten we dat liever aan de experts. Deze Sahara-serie is meer dan genoeg. Meer dan vorige versies voelt de nieuwe Wrangler zich thuis op de snelweg.

Niet muisstil, maar een stuk comfortabeler dan eerst en hij stuurt strak genoeg.

Hoewel een stuk beter handelbaar is de Wrangler nog steeds een auto die niet zo van compromissen houdt. Er zit een bepaalde eerlijkheid in de auto die hem onweerstaanbaar maakt. De meest praktische auto? Niet echt. En soms is dat maar goed ook.

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

67

CARS

Update Een compacte Fransman, een gelimiteerde Italiaan en een zéér praktische Duitser.

PEUGEOT E-208

Het nieuwste model van het Franse merk is de gloednieuwe Peugeot 208. De nieuwe 208 is méér dan weer de zoveelste compacte hatchback. De auto staat voor het beste van Peugeot, niet alleen qua styling, maar ook wat betreft technologie. We zijn fan van de huidige, meer agressieve, look van het merk. Met als het meest opvallende aan de voorkant de bolle neus en indrukwekkende grille.

Dat de nieuwe 208 exterieur-elementen uit het hogere segment van het merk ook laat doordringen in z’n interieur zie je direct. Het kleine stuur is ook hier aanwezig en voelt goed stevig aan. Ook zijn daar het hoekige instrumentenpaneel en de i-Cockpit die al indruk maakten toen we in de 508 reden. De versie die ons het meest aanspreekt is de hatchback die aan het stroom moet. Eén die elektrisch rijden weer wat beter bereikbaar maakt, zonder in te boeten aan looks of rijcomfort. Wat feiten op een rij: de elektrische Peugeot wordt aangedreven door een 136 pk sterke elektromotor met een 50 kWh-batterij. Je hebt een bereik van maximaal 340 kilometer, dus met woon-werkverkeer moet je prima aan de 300 kilometer kunnen komen. Peugeot zet met de e-208 een belangrijke stap in de elektrificatie van ons wagenpark en vooral in het breder bereikbaar maken van elektrisch rijden. Daar houdt het niet op voor het merk, want ze willen dat in 2023 80 procent van de modellen zijn geëlektrificeerd. Zo gaan er al wat geruchten over een gespierde plug-in van de 208. De GTI-versie misschien?

Vanaf €34.900

68

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

CARS

BMW 330E

MASERATI ROYALE SPECIAL EDITION

Deze is goed op weg om één van de belangrijkste 3-Series te worden. Prima prestaties, rijgemak en veel comfort, vullen de altijd al standaard foutloze afwerking en aankleding aan.

De 12 kWh accu geeft een actieradius van 60 kilometer, al is deze in werkelijkheid een kilometer of 15 minder. Zeker als je op de snelweg gaat. Dan nog is het prima elektrisch rijden voor een groot gedeelte van je gemiddelde rit. Het beste gebruik van de 330e is als je ‘m in de stad (of dorp) elektrisch rijdt. Vervolgens overschakelt op de 2 liter viercilinder brandstofmotor op de snelweg en weer het laatste stuk voor elektra kiest. Het mooiste van alles, BMW is al even bezig met de elektrificering van zijn wagenpark, dus de 3-Serie is meer dan capabel om zelf te kiezen wanneer hij de elektro- of brandstofmotor aanspreekt. De juiste technologie op de juiste tijd, zeker voor de afstanden die de gemiddelde Nederlander elke dag rijdt.

Vanaf €54.041

De langverwachte Alfieri moet eind dit jaar komen. Tot die tijd presenteert Maserati een paar jaloersmakende speciale edities. De Royale Serie is de volgende in een serie van exclusieve edities. In 1986 was er al de Royale-uitvoering op basis van de Quattroporte met een blauwe of groene kleur en een luxe interieur met veel hout. Een ode aan dit model volgt nu in zowel de Quattroporte, Levante als de Ghibli.

Van elk worden 100 stuks geproduceerd met een blauwe of groene kleur. De looks worden extra aangezet door exclusieve 21-inch velgen en zilverkleurige remklauwen. Het interieur is gebaseerd op de luxueuze GranLusso-uitrusting met een Bowers & Wilkings-geluidssysteem en alle mogelijke veiligheidssystemen.

Vanaf €138.492 (Ghibli)

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

69

Perfection doesn‘t come in seconds.

Lukas Kehnen, Viool bouwer Lees het hele verhaal op www.meistersinger.de

o.a. verkrijgbaar bij: Aalsmeer: Sparnaaij Juweliers, Zijdstraat 90 Alkmaar: Marc Lange, Mient 12 Amersfoort: van Hell Juweliers, Utrechtsestraat 28 Amsterdam: The Mill Diamonds, Rokin 123; QP Exclusieve Horloges, Willemsparkweg 154 (hoek Cornelis Schuytstraat) Apeldoorn: van Hell Juweliers, Hoofdstraat 120B Arnhem: Juwelier Punte, Rijnstraat 33 Barendrecht: Juwelier Ettema, Middenbaan 57-59 Barneveld: Kaasschieter Juweliers, Jan van Schaffelaarstraat 42 Breda: House of Pertijs, Parkstraat 12-14 Bussum: Juwelier Geerling, Wilhelminaplantsoen 1 Culemborg: Boumanonline.nl, Markt 43 Delft: Van Loenen Horlogerie, Markt 63 Den Haag: Juwelier Christianne Dings, Frederik Hendriklaan 115; Juwelier van Willegen, Hoogstraat 15 Doetinchem: Juwelier Kopmels, Boliestraat 56 Enschede: Koelink Juwelier, Haverstraatpassage 32-34 Eindhoven: Juwelier C. van de Kerkhof, Rechtestraat 38 Goes: Fabery de Jonge, Lange Kerkstraat 30 Haarlem: F.J. Driessen Juweliers, Barteljorisstraat 1 Haren (GN): HA Juweliers, Rijksstraatweg 170 Heerenveen: Popma & Popma Juweliers, Dracht 37 Heerlen: Juwelier Oostwegel, Geleenstraat 55 Helmond: Stockx Juwelier-Diamantair, Ameidestraat 8 Hengelo (Ov.): Kwekkeboom Juweliers, Brinkstraat 8 Laren (NH): René Kahlé Juweliers, Brink 32A Leiden: De Gunst Juwelier, Nieuwe Rijn 7 Lisse: Niestadt Juweliers, Kanaalstraat 9 Maastricht: Jos Naebers Juwelier, Havenstraat 10 -12 Middelharnis: Juwelier Keuvelaar, Zandpad 32 Nijmegen: Juwelier van Baal, Broerstraat 53 Nijverdal: Saffier Juwelier, Grotestraat 115 Oss: Juwelier Marijnissen, Kerkstraat 9 Oudewater: Juwelier Reijersen, Korte Havenstraat 16 Oud-Beijerland: Gentlemen, Oost-Voorstraat 4-6 Rijssen: Saffier Juweliers, Haarstraat 11 Rotterdam: A.P. van Willegen Juwelier, Schiekade 4; Brunott Juweliers, Oude Binnenweg 45 ’s-Hertogenbosch: Ton van Grinsven Juwelier, Hinthammerstraat

Astroscope Een aanwijzing voor sterrenkijkers: weekdagen, planeten en de blik op het heelal.

50 Schoonhoven: Rikkoert Juweliershuys, Haven 1 - 13 Spijkenisse: Atelier Ed Nobel, Oranjelaan 26 Tilburg: Juwelier Pijnenburg, Heuvelstraat 61 Utrecht: Punte Juwelier Horloger, Choorstraat 34-36 Veenendaal: Horlogerie van Manen, Hoogstraat 28 Venlo: Nellissen Juwelen, Markt 4 (naast stadhuis) Vianen: ’t Juweliershuis Reijersen-van Buuren, Voorstraat 15 Volendam: Juwelier Schilder Vlugt,Haven 118 Winterswijk: Milikan Juwelier, Wooldstraat 22 Zeist: Van der Weerd Janssen, Slotlaan 254-256 Zwolle: Veenemans, Luttekestraat 32 ; en op www.meistersinger.nl Voor meer informatie: Time Company, info@timecompany.nl Tel. +31 570 514200

WIJN

Het Spaanse wijngebied Ribera del Duero staat bekend om zijn hoogwaardige rode wijnen. GW sloot aan bij een persreis om deze bijzondere regio te ontdekken. En leerde en passant hoe de wijnproducenten zich wapenen tegen de klimaatverandering…

TEKST Hans van Wetering FOTOGR AFIE José I. Berdón Hornillos

Een rivier van

72

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

WIJN

H

wijn

et uitzicht hier boven op de heuvel is betoverend.

Het licht zweeft over een lappendeken van wijnveldjes. Op tafel staan schalen met tortilla en een keur aan lokale worst- en kaasspecialiteiten, en ook: tientallen wijnglazen - alsof daags tevoren feest is geweest, en iemand vergat de schone vaat weg te ruimen. Een eerste fles wijn wordt ontkurkt, de glazen gevuld. “Ik proef aalbes,” zegt Lotte Malmgren, een Deense wijnrecensente, nadat ze een slok heeft genomen van de Roble, de instapwijn van Bodegas y Viñedos Monteabellón, “en aardbeien - lekker wel.”

Het bezoek aan Monteabellón vormt onderdeel van een wijnreis door Ribera del Duero, een 115 km lange, 35 kilometer brede wijnstreek in het noordwesten van Spanje, verdeeld over de provincies Valladolid en Burgos, gelegen aan weerszijden van de rivier de Duero (in Portugal: Douro).

Het gebied is bijzonder vanwege de hoge ligging –het is een hoogvlakte, tussen 750 en 900 meter– en de bijzondere samenstelling van de grond. Klei veelal en, vooral in de hoogste delen, kalk.

De grond hier boven op de heuvel heeft de kleur van as. Dat hier iets kan groeien is raadselachtig. Je krijgt bijna medelijden met die arme druivenranken die hier in de dode aarde verdwaald lijken. Maar die witte kalksteengrond -de Blanquera- is de beste grond, krijgen we uitgelegd. Druiven moeten lijden, daar komt het op neer, je moet het ze lastig maken. Hier in de hoogte moeten de planten bovendien meer moeite doen om bij water te komen.

Het gevolg: een kleinere druif en een dikkere schil - de schil die de wijn kleur en smaak geeft, complexiteit geeft, zoals bij het paradepaardje van het wijnhuis, de Finca la Blanquera.

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

73

WIJN

KLEURENBLIND Er wordt gespuugd. Alleen de man naast mij drinkt zijn glas Blanquera subiet leeg. Goswijn Simons is Neerlands succesvolste wijnblogger. 78.000 volgers heeft hij op Instagram (thestoryofmywine). Over een paar dagen moet hij een vinologenexamen doen.

Hij heeft een kaart bij zich waarop alle denkbare kleuren wijn staan afgebeeld, van groengeel tot granaatrood. Die moet hij kunnen onderscheiden. “Ik ben kleurenblind,” zegt hij droogjes terwijl hij een laatste slok neemt, “dat is niet echt handig.”

Zoveel kleurschakeringen als er zijn, zoveel smaken zijn er ook, blijkt bij het proeven van de Blanquera. De vinologen in het gezelschap proeven drop en cacao (de een: “ik proef chocola,” de ander: “het is gewoon wijn hoor” – een klassieke vinologengrap), discussiëren over koffie, peper, rook (?!) en marmelade. De man van de wijn suggereert balsamic notes. Balsamico? “Geen idee wat hij bedoelt”, zegt Goswijn, “ik proef wel iets, maar of dat nou balsamico is…”

Wijn werd er in de Ribera-streek al in de middeleeuwen verbouwd, maar pas begin jaren tachtig kreeg het gebied een eigen Denominación de Origen (DO) keurmerk (eisen onder meer: een alcoholpercentage van 11% of hoger en minimaal 75% tempranillodruif - hier ook tinto fino geheten). Daarna ging het snel. Kleine familiebedrijfjes werden groter, nieuwe bodega’s verrezen. Zo’n driehonderd zijn het er inmiddels, waarvan enkele van wereldfaam, zoals Dominio de Pingus en het in vinologenkringen legendarische Vega Sicilia waarvan de wijnen vele honderden euro’s opbrengt.

“Kunnen we hier niet even stoppen,” vraagt Lotte. Het is een uur later. We rijden door de zogeheten Golden Mile van de Ribera. Hier ergens moet zich Vega Sicilia bevinden. Vanaf de weg echter is niets te zien. De bodega is

74

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

afgeschermd met bomen.

De enkele weg die de Ribera van oost naar west doorkruist heeft hoge verkeersdrempels, maar er is nauwelijks verkeer. De weinige dorpen langs de weg ogen verlaten. Het is een beetje alsof we snelheid minderend voor zo’n verkeersdrempel de hoed afnemen voor zij die wegtrokken. Een weemoedig stilstaan bij wat ooit was. De schoonheid van het landschap heeft er niet onder geleden. De wijngaarden verstrooid over de glooiende heuvels. Een kasteel.

Velden vol klaprozen, als een meer van tomatenpuree. Hier en daar scharrelen wat varkentjes. Een enkele verdwaalde pijnboom in een goudgeel korenveld, soms staan er een paar bijeen, een klein

Blind wijn proeven.

Ondergrondse opslag.

bosje vormend; als in een kudde - alsof ze beschutting zoeken bij elkaar.

WERKGELEGENHEID We passeren het stadje Peñafiel. Op een pleintje hangen spandoeken. De eis: een snelweg tussen Madrid en Burgos. Dat zul je in Nederland toch niet snel tegenkomen. Betere verbindingen zorgen voor meer economische ontwikkeling, is allicht de gedachte, brengt werkgelegenheid, maakt dat inwoners niet naar

WIJN

elders trekken. Zo’n 100.000 mensen wonen er in de streek, en alhoewel de Ribera-wijn het landschap domineert, én in hoge mate de identiteit van het gebied bepaalt, werken er in de meer dan 300 bodega’s samen slechts 1000 tot 3000 man (de schattingen lopen uiteen) op permanente basis. In de oogsttijd komen er nog eens 4000 arbeidsplaatsen bij. Maar veel Spanjaarden zitten daar niet tussen, krijg ik te horen, die willen dat werk niet meer doen. De

plukkers komen veelal uit Bulgarije en Roemenië.

De grootste werkgevers van de streek bevinden zich in de stad Aranda de Duero: Glaxo (Ventolin-inhaleerders), Michelin (autobanden) en Pascual (melk) hebben elk meer dan duizend werknemers: inhaleerders en autobanden, melk en wijn - op een of andere manier klopt het, alsof het een tegen het ander kan worden weggestreept.

Aanduiding druivensoort.

Het is een weemoedig stilstaan bij wat ooit was

Het is een lieflijk stadje met een middeleeuws stadscentrum, een imposante kathedraal, en de Duero die zich dwars door het stadje een weg tussen de huizen baant, schuchter bijna: een beekje veel meer is het niet, de rivier heeft zich nog niet volgezogen met andere riviertjes, is hier nog niet de woest kolkende stroom die zich in Portugal bij de stad Porto in de oceaan stort.

Onder de stad, op tien meter diepte, bevindt zich nog een tweede stad. In

de late middeleeuwen werden onder de stad kelders gegraven, lange gangen en zalen, alles bedoeld voor de opslag van wijn. De ideale omstandigheden immers: geen licht, geluid of trilling en altijd tussen 11 en 13 graden. Naarmate het stadje groeide, groeide het gangenstelsel mee, werden kelders met elkaar verbonden. Een spinachtig netwerk van tientallen kilometers resulteerde, een ondergrondse spookstad. Wijn wordt er tegenwoordig niet meer opgeslagen – die vaten via trappetjes omhoog krijgen is een hels karwei – maar sommige kelders zijn wel open voor bezoek.

Het wordt avond. In Fuente Acena Restaurante in Quintanilla de Onésimo worden de eerste flessen ontkurkt. De wonderlijkste gerechten (gerechtjes eigenlijk) komen op tafel. De bijpassende wijnen zijn van Bodegas Emilio Moro (zoals menige Bodegas trouwens een eigen restaurant heeft, waar – mooie wijnen en hondenvoer gaan niet samen– chefs hun fantasie de vrije loop laten. Wat te denken van tomatenijs en gebraden duivenhart -in het restaurant van Bodegas Arzuaga Navarro- en citrussoep, gerookte eidooier en wijnkaviaar in restaurant Ambivium (onderdeel van Pago de Carraovejas Bodegas).

Het begint ‘eenvoudig’, maar naarmate de avond vordert worden de bijzondere wijnen ontkurkt. De Malleolus de Valdemiro, naar verluid de favoriete wijn van de koning, smaakt al niet verkeerd, maar de Sancho Martin (slechts 3000 flessen per jaar) gaat daar nog eens flink overheen. Voor het eerst meen ik te begrijpen wat de anderen bedoelen wanneer ze over complexiteit en diepte beginnen. Het kost een duit (124,95 euro bij drinksco.nl), maar… et cetera.

Niet iedereen drinkt zijn glas Sancho Martin leeg. Goede wijn laten staan is goed voor je karma, zegt Lotte, dan krijg je de volgende dag nog betere wijn (Lotte die overigens ook een maankalender bij zich heeft waarop staat aangegeven op welk uur van de dag de

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

75

WIJN

wijn het beste smaakt). Er wordt zelfs gespuugd. Dat is toch heiligenschennis?

Er wordt wat gelachen.

De volgende ochtend. Atauta, een schilderachtig gehucht op een heuvel.

Wijnmaker Bertrand Sourdais van Bodegas Antídoto haalt zijn schouders op. Geen idee hoe oud deze wijnranken zijn, “dit perceel is voor het eerst geregistreerd in 1904, en toen was er al sprake van wijn.” Sourdais werkte bij Pétrus en Pomerol voor hij hier in het uiterste oosten van Ribera del Duero belandde. Het is stil hier, nauwelijks wind. Terwijl Sourdais uitleg geeft, vliegt een vale gier over. De imposante roofvogel cirkelt even rond, beloert het gezelschap, vliegt dan verder.

TE ZWAAR Sourdais wijst naar een wijnperceel even verderop, het ligt tegen een heuvel gevleid. Zo krijgen de druiven aan het eind van de dag wat schaduw, zegt hij, en dat is nodig. Nine months of winter and three months of hell, luidt hier het gezegde: ’s winters strenge vorst, verschroeiend hete zomers. Het klimaat wordt bovendien steeds onbarmhartiger. Klimaatverandering is in de Ribera

“Ik zie het klimaat niet veranderen, maar ik voel het in mijn wijn”

Toegang tot de ondergrondse kelders in Atauta

76

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

een issue aan het worden, de toenemende hitte. “Ik zie het klimaat niet veranderen, maar ik voel het in mijn wijn,” zegt Sourdais. “Die bevat steeds meer alcohol. Tien jaar geleden was het misschien 13%, nu gaat het al richting de 15 soms. Ik ben er bang voor. Mijn vader is ook wijnmaker, in Chinon, als ik daar ben drinken we altijd samen een flesje bij de lunch. Maar als de wijn 16% alcohol of meer heeft, gaat dat niet meer zo makkelijk.” Hij klinkt verdrietig. Het verplaatsen van wijnvelden, nieuwe aanplant aan de zijde van heuvels waar het aantal zonuren het laagst is, minder blad wegsnoeien en zo de druiven nog iets van bescherming bieden – het zijn oplossingen waar verschillende bodegas mee experimenteren.

Dat de wijnen steeds zwaarder worden, zorgt voor nog een heel ander probleem.

Mannen van boven de veertig kiezen weliswaar altijd voor de zware wijnen, volgens Lotte althans, maar de jeugd, en dus ook de Spaanse jeugd, prefereert veelal lichtere wijnen. Drinkt ook liever witte wijn, drinkt rosé. Maar die worden in de Ribera niet geproduceerd, niet onder DO tenminste, en dat is een gemiste kans: de Le Rosé van Sourdais’ Bodegas Antídoto (prijs: 59 euro) heeft niet alleen een prachtige lichte kleur, ze is ook bijzonder van smaak.

“Kaneel”, zegt iemand, “appeltjes.” Het zal allemaal wel: nooit geweten dat rosé zo kon smaken. Officieel is het allemaal niet, maar tijdens het bezoek wordt gefluisterd dat een verbreding van de DO niet kan uitblijven. De rode wijnen zijn heus mooi genoeg, buitenissig lekker soms. Maar die rosé en die witte wijn, die komen er ook nog wel. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst; het is een oud gezegde, maar alleen een dwaas gaat eraan voorbij.

De meeste grotere wijnhuizen bieden rondleidingen en proeverijen aan, soms is aan het wijnhuis ok een restaurant, en zelfs een hotel verbonden. Voor meer info: https://winetourismspain.com/wine-tours/ ribera-del-duero/

what you value deserves to be cared for Official distributor for Benelux: Hourlux, Leemansweg 19-1 6827 BX Arnhem

The Netherlands T : + 31 854 01 95 33 www.hourlux.com

Masterbox Brushed Aluminum

LEONARDO FIORAVANTI

Op zoek naar schoonheid - Deel 5

Leonardo Fioravanti Italiaans auto-designer en ingenieur

Hij ontwierp de mooiste auto’s die ooit werden gemaakt.

De Ferrari Daytona? Het was zijn potlood dat de lijnen tekende.

De Ferrari 250 LM Speciale en de Ferrari 308 GTB/GTS? Ze ontsproten aan zijn brein. Pininfarina-ontwerper Leonardo Fioravanti over een leven in schoonheid.

TEKST Hans van Wetering

FOTO’S EN ILLUSTR ATIES: Leonardo Fioravanti

L

eonardo Fioravanti is ondanks zijn 81 jaar een druk man, altijd onderweg. Hij is heel even terug in Milaan, de stad waar hij een leven lang werkte en nog altijd woont, als hij GW te woord staat.

“Met dat probleem ben ik mijn hele leven bezig geweest,” zegt Fioravanti en begint te lachen. “Schoonheid heeft me altijd gefascineerd, ik heb ermee gevochten. Tijdens mijn studie kwam ik in aanraking met Plato. Diens definitie luidde: “Schoonheid is de schittering van de waarheid”. Voor mij is waarheid direct verbonden met functionaliteit. Elk product dat ik ooit heb gemaakt is ontworpen vanuit de functie. Die functie wordt vervolgens zichtbaar in de esthetiek: als je een wiel ziet, zie je als het ware een uitleg van waar het ding voor dient. Tot slot interpreteren mensen die esthetiek met

80

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

hun ‘persoonlijke gevoelens’: dat is de stijl. Het gaat dus om functie, esthetiek en stijl, in die volgorde. Je kunt prachtige auto’s maken, echte schoonheid creëren, maar het begint allemaal met de functie, met het zoeken van oplossingen voor ontwerpopgaven, bijvoorbeeld wat betreft de relatie tussen het koelen van de motor en de aerodynamica.”

De ontwerper zoekt oplossingen en alles komt voort uit de functie van het ding. De hand die achteloos lijnen schetst op het papier en zo vanuit het niets een huiveringwekkend mooie carrosserie ‘schept’, is een verlokkelijk romantisch beeld. De werkelijkheid is echt anders, zegt Fioravanti nogmaals. Maar die 250 LM Speziale dan, om er maar een te noemen, met die wonderlijke deuren die in het dak doorlopen en die achterzijde als een schier eindeloze golf: wil hij nu echt zeggen dat die

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

81

LEONARDO FIORAVANTI

Ferrari Daytona

vormen louter uit functionele overwegingen ontstonden?

“De 250 was mijn eerste liefde, de eerste auto die ik voor Pininfarina tekende. Ik kwam net van school. Een Amerikaan wilde een straatversie van de 250 Le Mans: de racewagen. Er moest van alles worden aangepast. Die Amerikaan was extreem lang, waardoor instappen erg moeilijk bleek. Zo is die extra deuropening in het dak ontstaan. Van de oorspronkelijke versie beviel de achterkant mij niet, ik had het gevoel dat de aerodynamica beter kon en heb die achterzijde toen langer gemaakt. Dat had een geweldig effect. De straatversie bleek sneller dan de racewagen. Het was in 1965 de eerste supercar ter wereld, een jaar vóór de Lamborghini Miura.”

“En de auto was ook van een grote schoonheid,” zegt hij vervolgens achteloos, om er in één adem aan toe te voegen: “maar opnieuw: alles begint bij de functie.” Hij zegt het als een mantra. “Ander voorbeeld: de Ferrari Daytona. De functie van een Ferrari is races winnen, en dat deed de Daytona dankzij een goede aerodynamica, een geweldige motor en goed zicht. De 308 GTB, een ander ontwerp van mij, is van alle Ferrari’s degene die de meeste rally’s won.”

Een Ferrari is in de eerste plaats een racemachine, alles moet in dienst staan van dat ene doel: races winnen. Schoonheid is een bijproduct, daar komt het op neer. Waarom die auto’s dan toch volwassen mannen tot tranen toe kunnen roeren, waarom vele miljoenen worden neergelegd voor auto’s die hij

82

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

ooit ontwierp, die van z’n leven geen race meer zullen rijden en anno 2020 louter objecten zijn om naar te kijken, blijft daarmee toch een beetje mysterieus.

En die prachtige potloodtekeningen dan die in zijn autobiografie zijn opgenomen, de tekeningen die hij als jongeling maakte? Fioravanti lacht. “Vind je ze mooi? Ah ja, dank je wel.” Maar nee, met kunst heeft het dus allemaal niets te maken wat hij doet. De gedachte dat Michelangelo, wanneer hij in de twintigste eeuw had geleefd, auto’s had ontworpen, is aan Fioravanti evenmin besteed: “In kunst gaat het om schoonheid zonder enige functie, zonder restrictie – “Please, don’t confuse art with our work!”

LEONARDO FIORAVANTI

Het gesprek komt op het fenomeen aerodynamica, iets dat hem een leven lang bezig hield. “Ik ben echt een maniak als het om aerodynamica gaat,” zegt Fioravanti. “Ik was zelf coureur voordat ik bij Pininfarina kwam, daardoor kreeg ik ook die eerste opdracht voor de Ferrari 250 LM. Ik was als kind al gefascineerd door snelheid. En de stroomlijn bepaalt niet alleen de energetische eigenschappen van de auto, maar ook in belangrijke mate de vorm, de schoonheid dus ook.”

Nee, het betekent niet dat alleen gestroomlijnde auto’s mooi kunnen zijn, zegt Fioravanti, “Een stadsauto hoeft niet snel te zijn, de stroomlijn doet er dan niet zoveel toe. Veel belangrijker is goed zicht. Een stadsauto moet dan ook vanuit die laatste functie worden ontworpen. Over de Fiat Multipla, ontworpen overigens door een van mijn voormalige medewerkers, werd altijd schamper gedaan. Maar waarom zou de Multipla lelijk zijn? Het ontwerp is functioneel: het zicht is optimaal, met die hoge zit en die grote raampartijen.” Dat laatste heeft te maken met de lage beltline, zegt Fioravanti.

Auto’s hebben tegenwoordig bijna allemaal een hoge beltline en daarmee slecht zicht. Het is vanuit de vorm gedacht, en dat ergert hem. “Nog zoiets: in de onderkant van de voorzijde van vrijwel alle auto’s in de wereld bevinden zich drie gaten.

De middelste is voor koeling, maar de twee gaten aan de zijkanten zijn fake, hebben geen enkele functie.” Hij lacht: “Je begrijpt dat het voor mij geen goede tijd is.”

Functionaliteit opnieuw als heilige graal. Het komt ook terug als hij antwoord geeft op de vraag wat de auto’s zijn waar hij het meest trots op is. Fioravanti noemt opnieuw de 250LM (eerste supercar), de Daytona (als raceauto ontworpen en daarin enorm succesvol) en de 308GTB (eerste Ferrari zo ontworpen dat er grote aantallen van konden worden geproduceerd). Maar zijn trots geldt niet alleen de Ferrari’s.

De Fioravanti Sensiva was in 1994 het eerste openbare prototype van Fioravanti SRL (het bedrijf dat hij in 1987 oprichtte), en de eerste -beeldschone- sportwagen ter wereld met een hybride aandrijving: zestien jaar voor Honda met de CR-Z de eerste hybride sportauto in productie nam. De Sensiva zat vol met nieuwe ideeën. De accu’s in serie, tegenwoordig range-extender geheten, en een kleine brandstofturbine om de accu’s op te laden. Elk wiel had een eigen elektrische motor, de hightechbanden gaven data door aan het systeem, en leverden via frictie energie aan het systeem. Elektrische sportwagens van nu -Porsche, McLaren- maken gebruik van Fioravanti-patenten. De ‘Smart Tire’ waarmee Pirelli twee jaar geleden kwam: het is gebaseerd op patenten afkomstig uit de Sensiva.

“Ik zie mijzelf op de eerste plaats als ingenieur.” ‘Uitvinder’ had hij dus ook kunnen zeggen, want in de loop van zijn

“Please, don’t confuse art with our work!”

Ferrari 308 GTB

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

83

LEONARDO FIORAVANTI

materialen. Doel was ook het aantal onderdelen zover mogelijk terug te brengen. “Ik vroeg me af: waarom is de deur aan de linkerzijde bij auto’s altijd anders dan de deur aan de rechterzijde? Waarom is de voorbumper anders dan de achterbumper? Waarom zijn lichten aan de voorzijde anders dan aan de achterzijde?” En dus kreeg de hatchback drie identieke deuren en waren voor- en achterzijde identiek.

Ferrari 250 LM Speciale

“Perfectie bestaat niet in de wereld, maar Ferrari komt er soms dichtbij.”

Van de Tris terug naar het magische merk uit Maranello. Fioravanti ontwierp ook voor onder meer Lancia en Alfa Romeo, maar Ferrari is volgens hem van een andere orde: “Perfectie bestaat niet in de wereld, maar Ferrari komt er soms dichtbij.

Het gaat erom dat het klopt, dat het precies goed is, niet meer en niet minder, dat geen enkel detail overbodig is. Dan kan schoonheid ontstaan. Ik zeg het opnieuw: schoonheid ontstaat uit waarheid. Een waar ding spreekt voor zich, en echte schoonheid heeft geen uitleg nodig.”

Maar hoe schoonheid dan precies ontstaat, is soms toch ongrijpbaar, zegt Fioravanti na enig aandringen. “Het ontwerp gaat van functie naar esthetiek naar stijl, maar waar in de overgang tussen die stadia nu precies schoonheid ontstaat, is lang niet altijd duidelijk. Ja, uiteindelijk is schoonheid altijd toch ook een mysterie.”

lange carrière ontwikkelde Fioravanti talloze nieuwe vindingen.

Meer dan tachtig patenten werden in productie genomen, door automerken wereldwijd. “Ik wil nieuwe concepten bedenken,” zegt hij daarover, “de Sensiva is daarvan een goed voorbeeld, verbeteren wat al bestaat heeft mij nooit geïnteresseerd.”

Fioravanti begint over de Fioravanti Tris uit 2000, de nummer vijf in zijn reeks favoriete eigen auto’s. Een opmerkelijke keuze, want Fioravanti liet het ontwerp van de –niet bepaald oogverblindende– Tris over aan een medewerker. Zijn trots geldt het concept. Het ging bij de Tris om productie-efficiëntie en kostenbesparing. De auto was opgebouwd uit gerecyclede

84

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

Tris

P T-TO RIN O.C O M

AVAILABLE AT

JASPER FABER

De Nederlandse fotograaf Jasper Faber (1966) werkt als filmregisseur en fotograaf. Als hij eenmaal achter de camera staat, dan telt er maar één ding: de wereld die hij door zijn lens ziet. Dankzij zijn finesse voor kadrering en zijn opmerkelijke oog voor detail weet hij de ziel van mensen of objecten te vangen. Daarbij maakt hij altijd gebruik van bestaand licht.

“Met minimale mogelijkheden probeer ik altijd het maximale te bereiken.”

TEKST Kirstin Hanssen

FOTOGR AFIE Jasper Faber

I

n zijn Amsterdamse woning, pal achter het Vondelpark, hangt de houtachtige geur van Tibetaanse wierook. In de hoek van de voorkamer staat een computer waarop Jasper Faber een indrukwekkend en omvangrijk portfolio toont.

Ontelbaar veel foto’s met net zoveel anekdotes passeren de revue, van mensen tot landschappen en van auto’s tot dingen. “Ogenschijnlijk betekenisloze dingen laat ik graag tot leven komen. Een stukje stof of een apparaat.” Als hij over zijn fotografie praat, fonkelen Fabers ogen van enthousiasme, passie en, nog voorzichtig, trots. De voormalige acteur en presentator heeft net zijn eerste solo-expositie bij Leica Store Amsterdam gehouden. Faber vertelt hoe hij na zijn film- en televisiecarrière - “mooi vak, maar niet mijn wereld” - als regisseur en later als medeeigenaar van een reclamebureau aan het werk ging. “Tot ik op een dag besloot, ik stop met filmen en leg me toe op de fotografie. Ik had geen zin meer om mijn zware filmcamera de wereld over te sjouwen. Fotografie zou mijn leven simpeler maken.

Dat bleek dus niet zo te zijn,” vertelt Faber lachend. “Maar zo is mijn verhaal als fotograaf als het ware begonnen.”

86

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

Johan Cruijff VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

87

JASPER FABER

RAGSCHERP Faber maakt talloze reizen en onderweg schiet hij foto’s van mensen op straat of landschappen, vaak vanuit een rijdende auto. Het zijn vaak lucky shots, zegt Faber daarover. Toevalstreffers of niet, het zijn stuk voor stuk schitterende beelden die bewijzen dat de fotograaf een perfect gevoel voor timing heeft en het scherpstellen van de lens tot in de puntjes beheerst. “Meestal beweeg ik om dingen heen. Behalve bij portretfoto’s die ik in opdracht maak, vraag ik doorgaans nooit aan mensen om een bepaalde houding of positie aan te nemen. Ik ben altijd op zoek naar een detail wat ik ragscherp wil vastleggen, iets waarop ik me via de lens focus. Dat kan een draadje aan iemands kleding zijn, maar vaak zijn het ogen. Hoe kijkt iemand van nature of in bepaalde omstandigheden? Of hoe kijkt iemand als ik vraag om aan een specifiek moment te denken. Ik zoek naar die blik waarin emotie, zachtheid of juist kracht of waardigheid te zien is. Met mijn werk laat ik zien wat er is. Het is er, alleen het heeft zich nog niet altijd of op deze wijze geopenbaard. Die gelaagdheid in mijn werk beschreef een vriend eens als rauwe elegantie. Rauw zoals het is, maar toch met een zacht element. Als ik eenmaal dat focuspunt gevonden heb, dan wordt het stil in mij. Magisch. Zo voelt dat.”

ALLES OF NIETS Opvallend zijn de voetbalfoto’s in Faber’s portfolio. “Het blijft een wonderbaarlijk verhaal hoe ik in die wereld terecht ben gekomen. Ik bezocht tijdens een werktrip naar Rio een voetbalwedstrijd en maakte in de catacombe een foto van één van de spelers. Een intens beeld waarop de wedstrijdspanning van zijn verbeten gezicht druipt. Dat was tot dusver de enige sportfoto in mijn portfolio. Die kwam onder de aandacht van iemand van Nike. Een paar dagen later werd ik gebeld met de vraag of ik overmorgen naar Barcelona kon vliegen

88

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

Camp Nou

om een wedstrijd van FC Barcelona tegen Atlético Madrid vast te leggen!

Het is bij mij alles of niets, en dus besloot ik er gewoon voor te gaan. Hoe spannend ik het ook vond. Ik heb toen een camera met sportlens gehuurd en heb hier om de hoek op een voetbalveldje geoefend.” Jasper Faber grinnikt erom. “En toen stond ik dus in Camp Nou. Ik kreeg niet de meest fraaie standplek aangewezen en moest ter plekke uitvinden hoe de camera ook alweer werkte. Toen ik me omdraaide om na te gaan waar het tegenlicht zich bevond maakte ik een testfoto van het nog lege veld met op de achtergrond de overvolle tribunes. Dat beeld heeft

vervolgens vijf jaar lang de homepage van Nike gedomineerd. Dat was een belangrijke les. Een foto die ik onbewust maak, kan zomaar hét beeld zijn.”

ALS EEN BALLERINA Uit de verhalen achter de spelersfoto’s blijkt dat de taak die Faber krijgt opgelegd haast een onmogelijke is. “Ik krijg meestal een duidelijke briefing mee, maar de praktijk is uitdagend.

Je weet van tevoren nooit waar je mag staan en alles gaat bloedsnel tijdens een wedstrijd. Waar is de speler die ik moet hebben? Profvoetballers zijn net roofdieren. Ze bewegen in patronen over het veld.” Faber vertelt over die

JASPER FABER

Ik maakte een testfoto van het nog lege veld met op de achtergrond de overvolle tribunes

Gerard Piqué

Andrés Iniesta

ene keer toen hij in Camp Nou bij de uitgang van de spelerstunnel moest wachten om een shot van Gerard Piqué te maken. “Die mannen rennen in een paar seconden voorbij. Het is wachten en op het juiste moment schieten. Je kunt inderdaad stellen dat ik intuïtief werk tijdens zo’n wedstrijd. Het is de ultieme training op zowel technisch niveau als op het gebied van loslaten en vertrouwen hebben in wat je doet.

Soms gaat me dat goed af, maar soms ook niet.

Andrés Iniesta speelde nog voor FC Barcelona. Hij bewoog als een ballerina en sprong hoog in de lucht. Alles aan dat beeld bleek te kloppen. De kadrering was perfect. Ik schoot toen met een spiegelreflex en had het beeld niet gezien toen ik het maakte. Na die foto besloot ik om alle autofocus apparatuur weg te doen. Ik deed een shoot voor een vriend en vroeg als vergoeding een Leica camera en sindsdien wil ik nooit meer anders. Handmatig scherp stellen, het diafragma instellen.

In tegenstelling tot werken met een autofocus camera ben ik het nu zelf die moet doen wat ik wil. Dat vind ik zo mooi. Wanneer ik kies voor zwart/wit beeld? Voetbal-fotografie in opdracht schiet ik altijd in kleur, maar met een zwart/wit bewerking benadruk ik de tijdloosheid van het moment.”

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

89

Memphis Depay

JASPER FABER

90

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

JASPER FABER

SPORTHELDEN

Virgil van Dijk

Frank Rijkaard en Ruud Gullit

Dan worden de portretten van sporthelden getoond. Virgil van Dijk en profil als moderne Messias en een biddende Memphis Depay. Ronald Koeman als ware hij James Bond, Tom Dumoulin met verleidelijke Hollywood-blik, een iconisch portret van Raymond van Barneveld. “Gewoon hier in de kamer genomen, met ook weer het testbeeld als winnende foto.” En ook is er een prachtplaat van held der helden, Johan Cruijff, aan wie Faber vroeg terug te denken aan het gevoel dat Cruijff altijd vlak voor een winnend doelpunt had.

Maar ook foto’s van vrienden voor het leven Ruud Gullit en Frank Rijkaard.

“Zo puur en grappig. Boeven zijn het.

Ik vroeg ze na afloop van een fotoshoot voor een magazine over sporthelden of ze de bal tussen hun voorhoofden wilden klemmen. Natuurlijk had ik maar een paar seconden, want daarna was het weer geinen en dollen.” Faber vertelt dat hij bijna altijd iets van

Tom Dumoulin VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

91

JASPER FABER

JASPER FABER STIJLPASPOORT Camera: Leica SL Zonnebril: Cutler and Gross Fashion: Japanse denim, Merz b. Schwanen 1920s T-shirt, Acne Studios trui Schoenen: Red Wings of sportschoenen Land: Waar ik me vrij voel Sport: Surfen Film: Apocalypse now Auto: Motor

Ronald Koeman

zichzelf meeneemt naar de set. “Soms is het een kostuum of ander kledingstuk.

Sporters komen namelijk bijna altijd in hun trainingspak. Ook neem ik vaak zonnebrillen mee. Ja, die zijn allemaal van mij! Ik doe niet aan retoucheren achteraf. Liever voeg ik ter plekke iets aan het beeld toe, zoals dus een zonnebril. Zo fiets ik me altijd weer door de opdracht heen. Ik probeer met

92

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

minimale mogelijkheden het maximale te bereiken. Als ik met maximale voorwaarden iets wil, dan is de kans dat het mislukt het grootst.”

VEREDELD HOBBYISME De bezieling van mensen of bedrijven fotografisch vastleggen, dat is iets waar Jasper Faber zich de komende jaren op wil richten. “Daarnaast is het mijn gro-

te wens om naar Japan te gaan en daar met één camera en één lens een serie te maken. De vraag is alleen wanneer?

Ik sta aan een nieuw begin, de basis is gelegd en ik ben er nu klaar voor om meer met mijn werk naar buiten te treden. Niet alleen als fotograaf, maar ook als mens heb ik de afgelopen jaren een innerlijke reis doorgemaakt. Ik ben rustiger geworden. Daar pluk ik nu de vruchten van. Toch is er nog zoveel ruimte om me te ontplooien. Ik heb sterk het gevoel dat ik de grenzen over moet met mijn werk. Internationaal krijgt fotografie als kunstvorm meer erkenning dan in Nederland waar het vaak als veredeld hobbyisme wordt weggezet. Ik geloof in organische kracht, dat de dingen gaan zoals ze horen te gaan. Daarom zend ik mijn werk ook niet in voor fotowedstrijden. Fotografie is geen competitie voor mij. Het mooiste is als iemand tegen me zegt, daar moet je zijn en doe je ding maar.

Gelukkiger kun je me niet maken.” jasperfaber.com

ONZE FLEXIBELE MESJES MISSEN GÉÉN HAARTJE. Onze flexibele scheermesjes scheren makkelijk jouw moeilijk bereikbare plekken. Zij voelen de contouren van jouw lichaam haarfijn aan en nemen elk detail mee.

Geen haar wordt overgeslagen. En door de extra ruimte tussen de mesjes raken ze nooit verstopt en zijn ze makkelijk schoon te spoelen.

Zodat jij je nooit meer zorgen hoeft te maken om dat ene haartje onder je neus.

Wat wil je nog meer?

Change your shave. boldking.com

SERIOUS MENSWEAR

RUPERT GRINT

RUPERT GRINT’S

SPOOKY COMEBACK Rupert Grint, bekend door zijn rol in de Harry Potter-films, speelt een overtuigende rol in Servant, de nieuwe thrillerserie van M. Night Shyamalan (The Sixth Sense, Split).

Servant is een must see op de in november gelanceerde streaming-dienst Apple TV+. We spraken met 31-jarige acteur in Londen.

TEKST Jorrit Niels

ervant is een psychologische thriller waarin we een rouwend echtpaar uit Philadelphia volgen na het verlies van hun dertien weken oude baby Jericho. De dood van hun kind zorgt voor een verwijdering tussen Dorothy (Lauren Ambrose) en Sean (Toby Kebbell). Grint Speelt Dorothy’s broer Julian. Voor Dorothy’s rouwproces halen ze een levensechte pop in huis, die op Jericho lijkt. Een therapeutische behandeling –die trouwens echt bestaat– maar gaandeweg nogal creepy wordt. Niet alleen wanneer Dorothy iets teveel binding blijkt te voelen met de pop, maar vooral ook wanneer de nieuwe nanny (Nell Tiger Free) doet alsof er niets aan de hand is en de pop behandelt als een echte baby.

SERVANT “Mijn acteer-carrière piekte vroeg en het is naïef om te denken dat je daar nog overheen gaat. Dus vind ik het leuk om mensen te verrassen. Zoals

96

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

met een project als Servant. Ik ben een fan van het genre en heb alles gezien van M. Night Shyamalan. Ik zag The Sixth Sense toen ik elf of twaalf was en die overrompelde me. Je kunt nooit echt ontspannen bij zijn werk en ook hier weet je nooit precies wat de personages drijft en wat waarheid is. Heel interessant om je daar als kijker in te begeven.”w

30 MINUTEN “Dat half uur format was wat mij over de streep trok. Het script las als een

RUPERT GRINT

toneelstuk. Tel daarbij op dat alles zich afspeelt in dat prachtige huis, het een ongemakkelijke en beklemmende toon heeft en je niet precies weet of je nu moet lachen of huilen. Onweerstaanbaar en niet iets dat je al eerder hebt gezien. Zeker niet op deze manier.”

SET “Het huis is volledig nagebouwd in een studio bij Philadelphia. Een compleet

and the Philosopher’s Stone toevallig gezien met neefjes en nichtjes. Was nog best te doen. Geen idee waarom ik er nu pas weer één keek, misschien omdat er nu genoeg tijd tussen zat om mijzelf meer los te zien van die franchise. Niet dat ik mij binnenkort een filmmarathon voorneem, hoor! Ik kijk er met plezier op terug en ben blij dat Emma Watson en Daniel Radcliffe zo goed en succesvol bezig zijn. Ik voel echter nooit een vorm van jaloezie of concurrentie. We hebben heel andere ambities, ik heb altijd veel waarde gehecht aan mijn vrije tijd.”

ROEM

functionerend huis met een werkend toilet en keuken. Toch verbleef ik er niet graag. Het had een bepaalde energie en ik was altijd blij wanneer ik weer weg kon. Zeker als ik met de pop moest acteren. We hadden ons geen betere locatie kunnen wensen.” (grijnst)

HARRY POTTER “Ik heb nooit de wil gehad om de Harry Potter-films opnieuw te bekijken. Tot vorig jaar kerst. Ik was met de familie en ik heb toen Harry Potter

“Soms kan het heel bevreemdend zijn als mensen stiekem foto’s van je maken of het stilletjes over je hebben.

Ik gedij niet echt goed in de spotlights. Maar gek genoeg raak je eraan gewend en dan is dat het nieuwe normaal. Je past je aan en leert ermee leven. Net zoals het hele geld-aspect. Ik ging compleet los met geld.

Het was er gewoon ‘altijd’. Ik dacht er nooit over na en kocht de meest exorbitante dingen. Heel gênant, al ben ik daar allang mee gestopt. Daar groei je kennelijk uit, en ook Daniel (Radcliffe) sprak mij daar wel eens op aan. Bovendien: geld kan je gemakzuchtig maken. Maar gelukkig heb

ik de laatste paar jaar mijn drive weer teruggevonden.” (lacht)

APPLE TV+ “TV is een competitieve markt, zeker op dit moment. Het is bijzonder om deel uit te maken van Apple’s eerste stappen in de tv-wereld. Ik ben erg benieuwd hoe een vernieuwend techmerk hier zijn stempel op kan drukken. Deze tijd van streaming-diensten zorgt voor een golf van energie tussen creatieve jonge verhalenvertellers en gevestigde namen. Als je een goed idee hebt als maker of als acteur op zoek bent naar iets anders dan een franchise, leef je nu in de beste tijd ooit.”

Servant is nu te zien op Apple TV+

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

97

Al sinds 1979 dĂŠ Afrika specialist Het organiseren van reizen naar Afrika doen wij al 40 jaar met veel passie en motivatie. Afrika is een prachtig continent, dat voor iedere bezoeker tot nieuwe ontdekkingen leidt.

Al onze bestemmingen bezoeken wij regelmatig. Op deze manier is onze kennis van de bestemmingen, accommodaties en mogelijkheden ter plaatse altijd up-to-date.

Tanzania Kenia Madagaskar Oeganda Rwanda Zimbabwe NamibiĂŤ Botswana Zambia Mozambique Seychellen Mauritius Zuid-Afrika

SAFARI IN AFRIKA? Op jambo.nl en in onze brochure vindt u ruim 100 uitgekiende reizen of bel met onze Afrika specialisten op 020-2012740 voor een reis op maat.

De mogelijkheden zijn eindeloos, privĂŠ reizen geheel conform uw wensen!

40 Jaar passie voor Afrika

TRAVEL

Mijnenveld

100

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

TRAVEL

“Als we straks naar beneden gaan, moet je genoeg vaart houden. Nooit zomaar stoppen.

En precies mijn spoor volgen, anders loop je de kans dat je in een gletsjerspleet valt - en we weten nooit hoe diep die zijn…”

TEKST Jules Bijpost

D

at zijn de woorden van onze gids wanneer we op het punt staan om aan onze afdaling te beginnen.

Een geintje, zo vermoed ik. De helling onder ons ziet er namelijk prachtig uit. Een stuk verticaler dan een normale piste, dat wel, maar nergens een spleet of gat te bekennen. Dus ik lach naar hem en zeg dat ik het een leuk grapje vind. Hij kijkt me nogal vreemd aan. “Een grapje?”

Om enige context te geven: op uitnodiging van buitensportmerk The North Face bevind ik me met een tiental internationale journalisten op zo’n 3800 meter hoogte, aan het begin van een afdaling voor durfals, de Vallée Blanche. Want, zo vinden ze bij TNF, waar kun je beter de kwaliteit van hun nieuwe Futurelight kleding proberen dan hier? Ze hebben een punt. En dus zijn we net met klimijzers onder de schoenen en ski- en snowboarduitrusting op de rug via ijzige afgronden links en rechts afgedaald vanaf het liftstation Aguille du Midi naar het begin van wat één van de mooiste off-piste afdalingen ter wereld moet zijn. In ons gezelschap bevindt zich ook een aantal atleten van The North Face, een stel doorgewinterde fotografen en een paar van ’s werelds meest ervaren berggidsen. Een relaxt dagje boarden en skiën lijkt het dus niet te gaan worden…

FUTURELIGHT Waar The North Face voorheen altijd samenwerkte met het bekende Gore-Tex -die produceren een membraan dat kleding waterdicht doch ademend maakt- is er nu gekozen voor een andere richting. Dankzij een deal met een andere producent beschikt The North Face nu over een nieuw membraan dat op nano-technologie berust. Hierdoor is het eindproduct een stuk lichter -vandaar de naam ook- en vooral merkbaar

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

101

TRAVEL

soepeler. Ofwel, de tijd van stugge hardshells die je haast zonder persoon erin rechtop op de grond kon zetten, is hiermee definitief beëindigd. Combineer dit met een -zo belooft The North Face- beter ademend vermogen, duurzamer geproduceerd en langere levensduur (behoudt na 80 wasbeurten nog 80% van z’n waterdichtheid, tegenover 25 wasbeurten in het verleden) en je hebt de ideale outdoor kleding. Bewegen zonder belemmering, terwijl je toch optimaal beschermd bent tegen alle weersomstandigheden: precies wat je wilt, als je je door de bergen beweegt. Op welke manier dan ook.

UITZICHT

FUTURELIGHT KOMT IN DRIE LIJNEN STEEP - Voor het maken van soepele en snelle afdalingen, op ski’s of snowboard, liefst natuurlijk in afgelegen, uitgestrekte bergketens.

SUMMIT - Om tijdens klimexpedities naar de hoogste toppen in elk geval niet door het weer tegengehouden te worden.

FLIGHT - Zó licht en soepel, dat je haast niet kunt geloven dat het doet wat het belooft - en toch doet het dat.

Check: www.thenorthface.nl

102

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

Terug naar die gletsjerspleten. Want die zijn er dus echt. En we gaan er ook daadwerkelijk tussendoor én overheen naar beneden.

Glijdend, soms springend. En altijd het terrein scherp in de gaten houdend. Of, in mijn geval, de sporen van mijn gids. Want die moet ik -liefst blindelings- volgen. Dat roetsjen tussen, over en langs gletsjerspleten blijkt een kunst op zich. Een gletsjer is namelijk continu in beweging, waardoor er op willekeurige plekken scheuren ontstaan. Steeds weer nieuwe. Steeds op andere plekken. Hier valt vervolgens een dik pak sneeuw overheen en dit zorgt voor zogenaamde ‘sneeuwbruggen’ die de meeste spleten en gaten op een veradelijke manier aan het oog onttrekken.

Maar ze heten niet voor niets sneeuwbruggen.

Want zolang je niet te lang of te veel gewicht op één plek zet, houden ze je over het algemeen prima. In feite, zo realiseer ik me, is het als een soort mijnenveld. Eentje waar je met net genoeg vaart overheen moet om ervoor te zorgen dat ze niet af gaan.

En al snel blijkt dat alles went, zelfs dit. Dus zodra ik me een beete ontspannen voel en eens rustig om me heen kijk, begin ik langzaam maar zeker te begrijpen waarom mensen dit voor hun lol doen. Omgeven door drie- en vierduizenders, met zicht op zowel Italië als Zwitserland terwijl je je in Frankrijk bevindt, is het uitzicht hier werkelijk adembenemend.

Daarbij neem je bijna met plezier een paar gletsjerspleten op de koop toe. Zeker nu ik weet hoe je kans maakt om ze levend te passeren…

TRAVEL

OOK INTERESSANT WARME JAS

Afdalen vanaf het liftstation Aguille du Midi.

Je kleden volgens een laagjes-systeem (onderlaag, isolatie, bescherming) zorgt ervoor dat je onderweg naar behoefte kunt varieren. Ofwel lagen aan- of uittrekken. Maar soms wéét je gewoon dat je maar aan een ding behoefte zult hebben, namelijk een warme jas die wind en waterdicht is. Dan is dit Alpha Lifaloft Jacket van Helly Hansen een goede keuze. Doet wat hij belooft, namelijk je heerlijk warm en volmaakt droog houden. Bovendien voorzien van Recco reddingssysteem, waardoor je makkelijker vindbaar bent, mocht je ooit onder een lawine belanden.

Kost € 500,www.hellyhansen.com

HORLOGE De AlpinerX – Limited Edition, een horloge voor skiers en snowboarders, want ontwikkeld in samenwerking met de Freeride World Tour. Het horloge is verbonden met de speciale AlpinerX-app, die beschikbaar is voor iPhone of Android: deze houdt via een hartslagband je hartslag bij, meet de hoogte en de druk, heeft een gps-functie en stuurt de gegevens in realtime door naar het horloge, waardoor het je kan helpen je prestaties te verbeteren. Deze speciale editie onderscheidt zich door het officiële Freeride World Tour-logo bij 2 uur en wordt geleverd met ondermeer een Recco-reddingsreflector voor op de helm.

Kost 895,- https://alpinawatches.com

Soms kun je onder de gletsjer in een ijsgrot komen.

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

103

SHOPPING

Dit nieuwe jaar en decennium wordt een interessante als we de mode-minnende mensch mogen geloven.

De designers maakten er op de catwalks in elk geval een feestje van. Of je nu een fuchsia roze pak aantrekt op een mooie lentedag of als Tropical Danny door de randstedelijke straten flaneert, zelfs van mannen in jurken kijken we komende seizoenen niet raar op. Meer dan ooit luidt het credo: vier de mode, vier het leven!

© Dries van Noten

Legergroene utility broek van Isabel Marant, €345

Zonnebril met achthoekige glazen van Marni, €336

Kasjmier en zijdeblend jacquard vest met Venice Beach opdruk van Alanui, €2050

Tye dye T-shirt van PS Paul Smith, €80

Lage gympen met groene panterprint van Converse, €90

104

LIFE’S A

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

© Louis Vuitton

SHOPPING

iPhone XS leren bumper van Louis Vuitton, €320

Satijnen shirt met korte mouwen en zig zag print, €330

Fuchsia roze blazer van Alexander McQueen, €1495

Paarsblauwe flat top zonnebril van Balenciaga, €340

Gevlochten sandalen met roze colour block detail van Prada, €550

CIRCUS!

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

SAMENSTELLING Karine Bloem.

Slim fit linnen burgundy broek van Etro, €250

105

WATCH ZIJN STIJL

WATCH ZIJN STIJL

WATCH ZIJN STIJL

Op z’n achtste tekende hij vooral huizen. Dat er voor Bertram Beerbaum een carrière als interieurdesigner in het verschiet zou liggen was dan ook voorspelbaar. Een studie architectuur of bouwkunde kwam er niet aan te pas, maar met zijn talent, flair en een beetje bluf staat er nu een succesvol designbureau, Kabaz. Ook lanceerde hij onlangs zijn designboek Half. Anders dan de titel doet vermoeden, geen halve maatregelen voor dit boekwerk: “Een ontwerp komt pas tot leven als het een totaalbeleving is.” TEKST Karine Bloem

zitten. Het moest hoe dan ook een creatieve of ondernemende richting worden.

Wat mijn boek onderscheidt van andere designboeken is denk ik de persoonlijke benadering. Er zijn al veel designboeken op de markt, maar vaak zijn het alleen plaatjes. Ik heb het altijd over design in context; een stoel in een mooie ruimte is wat mij betreft nog geen design, het moet een totaalverhaal zijn. Het is daarom een boek met een constructie geworden, waarbij het boek zelf slechts een onderdeel is (verklaart de titel ‘Half ’ -red.) en pas compleet wordt met de standaard die we erbij ontworpen hebben. Voor de inhoud van het boek heb ik mensen gevraagd wat ze graag

WIE IS BETRAM? Op mijn negentiende ben ik begonnen bij de interieurzaak van de vader van een vriend in Laren. Ze hadden net een nieuw busje waarmee de meubels bij klanten afgeleverd moesten worden en ik had net mijn rijbewijs. Elke zaterdag reed ik met het busje rond en hielp ik de mensen tegelijkertijd ook om bijvoorbeeld een gordijn op te hangen.

Dat vond ik zo’n leuke bijbaan, dat ik er tijdens mijn studie Communicatie graag nog een dag extra werkte.

Er was destijds een interieurarchitect in dienst die de ‘verkooptekeningen’ maakte. Ik vond vaak dat het anders, ofwel beter, kon. Dus een keer pakte ik de schetsrol, maakte een tekening en legde die ertussen. Tot mijn verbazing vonden de klanten dat leuk en werd er steeds vaker gevraagd of ik een ontwerp mocht maken. Dat is inmiddels 25 jaar geleden. Een echte opleiding tot interieurarchitect heb ik nooit gevolgd, ook niet in de avonduren, dus ik heb alles in de praktijk geleerd. Autodidact.

Je ontwikkelt al doende de nodige inzichten en ik heb altijd de samenwerking opgezocht met collega’s. Mijn compagnon André (de Vos -red.) is architect. Dan tekende hij iets en daar had ik dan weer een mening over en ging er vervolgens mee aan de slag.

Door veel te kijken en te oefenen heb

Dutch Design van Marcel Wanders

ik mij in dit vak ontwikkeld. Oefening baart kunst. Ik zou graag beter in 3D en perspectief willen kunnen tekenen, maar mijn kracht zit ‘m weer in het snelle schetsen. Als een klant binnenkomt met alleen een plattegrond en foto’s gaan ze wél met een compleet plan naar huis.

Ik ben interieur ‘designer’ zeg ik daarom altijd, want als je jezelf interieurarchitect noemt zonder dat diploma te hebben, kun je nogal eens boze gezichten krijgen.

Als ik geen interieurdesigner was geworden, dan had ik nu waarschijnlijk een carrière als marketeer of creative in de reclame gehad. Op het gymnasium werd me gezegd dat ik rechten moest gaan studeren, maar dat zag ik niet

wilden zien en daar kwam meerdere malen uit dat ze meer over mij wilden weten. Zodoende staat er ook mijn persoonlijke verhaal in.

SMAAKMAKERS Het werk van Berlage heeft mij altijd aangesproken. Omdat hij een van de eersten was die het Gesamtkunst-principe aanhing. Hij bepaalde niet alleen de architectuur, maar ontwierp ook het interieur. Het liefst bedacht hij zelfs nog de kleding van het personeel om alles op elkaar te laten aansluiten. Specifiek het ontwerpen van de totaalbeleving -zeker in die tijd al- is een visie die ik mooi vind.

In Nederland zijn we best wel bekend geworden met Dutch Design, maar

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

107

WATCH ZIJN STIJL

over het algemeen vind ik het nog vrij behoudend. In de basis is het vooruitstrevend, maar er zit nog weinig tussen wat qua vormgeving een beetje gek is of opvalt. Marcel Wanders is er één die dat juist wel doet en dat vind ik mooi.

Internationaal gezien kan ik het werk van Zada Hadid erg waarderen: een eigen stijl met organische vormen.

Niet heel bekend, maar een tof ontwerp is het Lucky Shophouse in Singapore van Chang Architects, vanwege het verrassingseffect. Als je de buitenkant

diepte in. Je hoort hele levensverhalen.

Dat is een leuk aspect en waardevol om iemands smaak en levensstijl in te schatten voor een interieurontwerp.

KLEREN MAKEN DE MAN

Een mooie film: Two Popes.

Ook met kleding houd ik van een verrassingselement. Contrasten zoals een smoking met een T-shirt en gympen of een versleten spijkerbroek met een mooi colbert. Schoenen zijn een tic.

Ik heb een kast met wel vijftig paar.

Zelfs als ik in het weekend in een joggingbroek en een coltrui rondloop wil ik er toch graag leuke sneakers bij dragen. Ook voor afspraken met klanten denk ik na over wat ik draag.

Best of Brands (BoB) in Hoogland is mijn vaste shopadres. Beetje gekke plek misschien maar ze verkopen er fijne Italiaanse (niche)merken. Circolo is bijvoorbeeld een merk waar ik veel van draag. Een ander grappig merk vind ik Frauenshuh, uit Oostenrijk. Daar heb ik een chique joggingbroek van.

ARMCANDY

Zada Hadid: ik hou van de organische vormen.

De meeste mensen verbazen zich vaak over het horloge dat ik draag, want dat is er een van Buddha to Buddha. Dus geen Rolex of Audemars Piguet.

Ik hecht er niet zoveel waarde aan en de meeste horloges vind ik een beetje iel bij mij staan. Deze is wat grover en stoer.

Klassieke muziek van Einaudi.

ziet verwacht je niet dat de binnenkant een modern en strak vormgegeven interieur heeft.

INSPIRATIE In de kunst houd ik erg van Christiaan Lieverse, heel erg van nu. Hij combineert diverse technieken -bijvoorbeeld fotografie en borduurwerk, rauw met verfijnd- en creëert daarmee een bepaalde spanning. Muziek luister ik alleen voor ontspanning. Een beetje soul/R&B zoals Anderson Paak. De laatste tijd luister ik veel naar Leela James en de klassieke muziek van Einaudi vind ik rustgevend.

Toen ik jong was, was Prince wel een

108

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

soort held voor mij. Omdat ie ongeveer elk instrument bespeelde wat er ter wereld te vinden was. Een echte entertainer. Ik ben wel gevoelig voor sfeer in een film, maar het is niet per se een inspiratiebron voor me. Onlangs heb ik Two Popes gekeken en dat vond ik een mooie film.

Het zijn eigenlijk mijn opdrachtgevers die mij het meest inspireren. De gesprekken die ik met ze voer gaan toch vaak de

Circolo is een van mijn favoriete nichemerken.

Deze klok van Buddha to Buddha vind ik lekker stoer.

WATCH ZIJN STIJL

THUISHAVEN Ik woon in Laren in een huis uit de jaren zestig, wat ik rigoureus heb verbouwd. Simpel qua vormgeving, een lekker bonkig huis. Zoals een kind een huis tekent zeg maar.

Een mannenhuis hoor ik vaak haha!

Ik noem het maar een James Bond huis met een grote, diepe bank waar je lekker kunt liggen en een oerwoud aan planten. Thuis is ontspanning, een soort sanctuary. Er komen ook nooit klanten bij mij over de vloer. Daar hebben we onze showroom voor. Thuis wil ik er niet over nadenken of er wel het

Corsica; een eiland met veel goede plekken die je moet weten te vinden.

Met mijn hond Sneaker de hei op; heerlijk.

Ik hou van auto’s maar het blijven gebruiksvoorwerpen.

juiste tijdschrift ligt en of de afstandsbediening ergens rondslingert. Qua interieur is het zeker al mijn droomhuis, qua exterieur zou ik nog wel wat stappen willen maken.

Een droomhuis moet niet te groot zijn, anders voelt het onpersoonlijk. Het huis is een ontmoetingsplek voor het gezin.

Daarom vind ik een keuken belangrijk als ‘leefruimte’. Akoestiek is in een huis ook een belangrijk onderdeel.

WHEELS Ik heb twee auto’s: een oude ‘Mercedes Jeep’ en een Ferrari.

Auto’s vind ik heel erg leuk, maar het blijft een gebruiksvoorwerp. Ik sta hem niet elk weekend met een tandenborstel

te poetsen haha! Ferrari heeft veel verschillende types. De mooiste is de FF, degene die ik heb. Hun eerste 4-persoonsauto die ooit gemaakt is, inclusief vrij ruime kofferbak. Een ‘reis’ bolide in plaats van race bolide.

LEISURE TIME In mijn vrije tijd ga ik graag karten met mijn zoon. Verder vind ik het heerlijk om de natuur opzoeken met de hond, een Toller (voluit een Nova Scotia Duck Tolling Retriever, red.) en ze heet Sneaker. Met haar wandelen op de hei of naar het strand en even niet met werk en creativiteit bezig zijn.

Ik kan ook erg genieten van lekker eten.

Favoriet is Nobu, overal waar ze ter we-

reld zitten bieden ze dezelfde constante kwaliteit. En verder: Izumi in Genève, L’Avenue in Parijs, Sexy fish en Beast in London.

REISLUST Voor mijn werk ben ik regelmatig op reis, omdat we ook projecten in het buitenland doen. Soms leuk, maar niet altijd. Je ziet weinig van de plek en het reizen an sich is vermoeiend. Corsica vind ik een waanzinnig mooi eiland.

Met enorme diversiteit in natuur: van watervallen tot bounty stranden. Je moet er wel de goede plekken weten.

Ik houd ook erg van de weidsheid en grootsheid van de Zwitserse berglandschappen. Berlijn vind ik een ontzettend leuke stad voor de creatieve sfeer en omdat het onverwachte dingen biedt. Binnenkort zou ik graag naar India willen gaan, naar zo’n Osho center voor een meditatie retreat.

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

109

S ESREI O R IUOSU M S EMNESNWS EWAERA R

LOOKIN’ GOOD

CASHMERAN

Wat maakt een man aantrekkelijk? In Frankrijk zeggen ze: le parfum. Daar kon Yves Saint Laurent wel wat mee. L’Homme le Parfum is het antwoord. Een krachtpatser van een geur.

Boordevol energie door de rijke blend van amberachtige houtsoorten, intens cederhout en verleidelijke kruiden. Cashmeran, een complex molecuul met facetten van dennen en sensuele musk, maakt de geur compleet.

ARMAGNAC

Concorde is het nieuwe en extravagante eau de parfum van Salle Privée en een ode aan de supersonische Concorde die vijftig jaar geleden zijn eerste testvlucht uitvoerde.

Sindsdien een symbool voor de jetset lifestyle. Dit zesde parfum van Salle Privée is met zijn intrigerende temperament een hommage aan deze vervlogen glamour. Verleidelijk en verslavend met een dirty touch dankzij tabak, roze peper, gouden amber, sandelhout en armagnac.

Kost €115,- voor 100 ml.

Verkrijgbaar bij de luxe parfumeriezaken.

Kost €190,- voor 100 ml via salle-privee.com

VETIVER

Wally Homme Vetiver is een stijlvolle geur met klassieke roots; fris en pittig tegelijk. Met onder meer als topnoten nootmuskaat en limoen, in het hart roos en salie en als basis vetiver en mirre. Gemaakt volgens Italiaans vakmanschap, met natuurlijke geurstoffen.

Kost €85,- voor 50 ml via wally-parfums.nl

LAVENDEL

Een verfrissende, aromatische fougère geur die opent met lavendel en doorgaat met geranium, eikenmos, amber, musk, rozemarijn en patchoeli.

Even indrukwekkend als sensueel en klassiek. Dit is Beau de Jour afkomstig uit de Signature Collectie van Tom Ford.

Kost € 150,- voor 100 ml. Verkrijgbaar bij de luxe parfumeriezaken.

112

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

BERGAMOT

De nieuwe Dior Homme Eau de Toilette Spray is onweerstaanbaar, stijlvol en verfijnd. Met in de kern noten van roze peperbes, citroen-wierook, bergamot, vetiver en een flinke dosis sensuele houtnoten.

Kost €100,- voor 100 ml. Verkrijgbaar bij de luxe parfumeriezaken.

TEKST Keywords, Elise Glaudemans

NIEUWE

LENTE, GEUR

ABONNEE

Waardecheque van

€ 40,-

Gratis een exclusief bandje voor jouw horloge?

cadeau!

Neem dan nu een jaarabonnement op GW magazine (4 keer GW + het WATCH Jaarboek 2021) voor maar € 38,75 en ontvang een waardecheque van € 40,- cadeau*. Hiermee kun je zelf een handgemaakt horlogebandje uitzoeken bij de horlogebandenspecialist in Utrecht!

Je kunt kiezen uit alle soorten bandjes, zoals leder, canvas, nato, rubber of metaal.

Kost het bandje naar keuze méér dan € 40,-, dan leg je de rest gewoon zelf bij.

WWW.DEHORLOGEBANDENSPECIALIST.NL

Ga nú naar en na betaling ontvang je snel de waardecheque!

EN VERDER:

#69

#68

'S WERELDS MOOISTE ZEILJACHTEN (MADE IN HOLLAND)

MIKE HORN

DE ONSTUITBARE OPKOMST VAN DE

OP ZOEK NAAR SCHOONHEID MET MOSHIK ROTH

WATERSTOFAUTO

De stofzuigerbouwer die autofabrikant werd

Interessante horloges uit Genève

NEXTGEN LIONS,

de tennissterren van morgen

(* aanbod geldig zolang de voorraad strekt)

MET AUTO’S, MODE, WIJN EN WESTERNS!

Horloges die je hebben wilt

Op expeditie met

FASHION TRAVEL AUTO’S HIGH-TECH & FILMS…

ITALIË SPECIAL

J-CLASS

EN VERDER: VAKANTIE VIEREN ALS EEN COMMANDO

WETENSCHAPPER VINCENT ICKE

SCHOONHEDEN

DE MOOISTE KLASSIEKERS NU TE KOOP!

INTERVIEWS

MARTIN KOOLHOVEN FRITS VAN DONGEN

KUNSTENAAR JÖRG DÖRING

ROBERTO PAYER

ACTEUR NICHOLAS HOULT

HORLOGES

ONDERNEMER BART KOENE

WHISKY

DESIGNER MARIE-LAURE CÉRÈDE

HI-TECH EXCLUSIEF!

SHOPPING

Liever een mooie korting in plaats van een cadeau? Kan ook! Een jaar lang GW voor slechts € 25,-. Dat is bijna 40% korting op de normale prijs! Surf naar www.gentlemenswatch.com, check onze acties en maak je keuze!

VOORJAAR 2020 | GENTLEMEN’S WATCH #72

113

COLUMN

Het nieuwe roken

V

lees is het nieuwe roken. Nu ja, misschien dat u thuis nog hele varkens onder de grill duwt, maar in mijn omgeving wordt daar met gefronste wenkbrauwen naar gekeken – als het daar al bij blijft. Het mag nog wel, vlees eten, maar eigenlijk ben je inmiddels hopeloos ouderwets als je met een koe, vogel of varken op je bord betrapt wordt.

Vlees is –net als roken– slecht voor de mens, zoveel wordt ons via talkshows, wetenschappers en stapels Netflix-documentaires steeds duidelijker gemaakt.

Stop ermee, dat is de boodschap. Want het is niet alleen slecht voor een mensenlichaam, maar misschien nog wel slechter voor onze aardbol – en uiteraard het allerslechtst voor de dieren zelf.

Met roken ben ik al jaren geleden gestopt.

In tegenstelling tot vlees, vis, alcohol en bepaalde geestverruimende middelen (waar we het hier verder niet over gaan hebben, want mijn familie leest dit ma-

114

GENTLEMEN’S WATCH #72 | VOORJAAR 2020

TEFOTO Jesaja Hizkia

Journalist Marcel Langedijk schrijft over alles wat mooi, goed, fijn en lekker is.

gazine ook) bracht roken me namelijk niks. Vlees is heerlijk, net als vis. Dat geldt ook voor een glas rode wijn of een Westmalle trippel, die mij bovendien een fijne vrolijkheid bezorgen (mits met mate ingenomen). En ook bepaalde drugs kunnen iets losmaken, wat anders niet losgemaakt wordt. Voor roken gold dat niet – althans, niet bij mij. Ik ging ervan stinken, net als mijn kleren en het verband tussen sigaretten en een enge roggeldood is inmiddels zo vaak bewezen dat zelfs de meest verstokte roker zal toegeven dat peuken gevaarlijk voor je zijn.

Wat niet wil zeggen dat die verstokte rokers van mij moeten stoppen. Zoals mensen ook niet tegen mij moeten zeggen dat ik met vlees dien te stoppen. Dat bepaal ik namelijk zelf. En de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we er al best veel over nadenken, stoppen met vlees eten, in ons gezin. Supermarktvlees komt er al jaren niet meer in en we eten het maxi-

maal een keer per week. En dan van de dure, maar zeer biologisch verantwoorde slager om de hoek. Vleeswaren op brood doen we niet, we proberen tijdens kroegbezoeken de oerhollandse bitterbal links te laten liggen en de nasi, pasta en hartige taarten doen het prima met vleesvervangers – probeert u voor de grap eens de Beyond Burger van Beyond Meat: fenomenaal.

Maar een leven zonder vlees, dat vind ik vooralsnog lastig. Mijn vrouw is er strenger in. Die weigerde na het bekijken van de Netflix-documentaire Gamechangers (aanrader, ook als je van vlees houdt) al het meeste vlees, maar is na de Nederlandse serie Gefileerd helemaal om.

Dat gaat over vijf jongeren die worden uitgenodigd een paar weken te werken in onder andere een kippenfokkerij in Thailand. Omdat ze niet zo bezig zijn met duurzaamheid en elke week meerdere keren hun gezicht vol schuiven met McDonald’s-voer en andere fastfoodellende. Omdat ze dan eens met eigen ogen konden zien waar dat vlees nu precies vandaan komt. Nou, uit Thailand dus, de grootste exporteur van kippenvlees ter wereld, naar het schijnt. Wat die jongeren daar zagen, was niets minder dan de hel. Kippen die in zes weken worden vetgemest, niet meer op hun poten kunnen staan, elkaar vertrappen, ziek worden.

Waarna ze worden vermoord, schoongemaakt en vervoerd naar -met name– Europa. De tranen stonden in de ogen van die jongeren. En in die van mijn vrouw en mij. Het zou verplichte kost moeten worden op middelbare scholen, deze serie. Laat het de kinderen zien, zorg dat ze wel drie keer nadenken voordat ze zo’n fastfoodschuur betreden en zichzelf volstoppen met kipnuggets from hell. Want daar komen ze vandaan: uit de hel.

Maar helemáál stoppen... Mijn slager weet waar al zijn vlees vandaan komt, hoe het gemaakt wordt. Dat vlees heeft een redelijk mooi leven gehad, bevat geen antibiotica en andere rommel. Eén keer per week, dat mag toch nog wel? Want een stamppot boerenkool zonder rookworst, dat gaat zelfs mij een brug te ver.

1‘000 METERS DEEP! WOULD YOU GO AS FAR AS YOUR WATCH CAN? T H E N E W S T E I N H A R T T R I T O N 1 0 0 AT M N O T O N LY F O R P R O F E S S I O N A L S

www.steinhartwatches.de

2 APRIL IN DE BIOSCOOP

JA M E S B O N D ’ S CHOICE SEAMASTER DIVER 300M 007 EDITION