GELD OVER

Geld over... Wat nu?

Het is een vraag die menigeen uit de slaap houdt: wat te doen met het eigen spaargeld wanneer de banken weinig rente geven, de financiële markten in mineur zijn en niemand weet of de vastgoedhuizenprijzen niet als een soufflé in elkaar zullen zakken…

Tekst: Hans van Wetering

“NFT’s,” fluistert een neefje tijdens een verjaarsfeest. “Non Fungible Tokens,” verduidelijkt hij. En dat het eigenlijk gaat om digitale ‘objecten’ -een afbeelding, een video, een tweet- die je kunt kopen en met winst verkopen. Unieke bestanden, vandaar de naam ‘Niet Vervangbare Tokens’, waarvan het eigendomsrecht is vastgelegd in een wereldwijd digitaal register: de blockchain. Je moest maar eens op een onlineveiling als OpenSea gaan rondsnuffelen, zegt hij nog. En, oh ja, dat je natuurlijk wel in cryptovaluta moet afrekenen. Daags erna besluit je je in de materie te verdiepen. Bij sommige gelimiteerde series speelt status een belangrijke rol. Wie een zogeheten cryptopunk aanschaft, een pixelachtig plaatje van gezichten waarvan sommige miljoenen opbrengen, schaart zich in een elitegezelschap. Dat laatste geldt ook voor de Bored Ape Yacht Club, een verzameling digitale cartoons van aapjes, elk met andere kleuren, gelaatsuitdrukking en outfit, die worden gepromoot door beroemdheden als

Een NFT kan van alles zijn, ontdek je, en in elke prijsklasse is wel iets te vinden. Voor sommige NFT’s worden enorme bedragen afgetikt: een video van twaalf Gelimiteerde pixelachtige gezichten seconden van een dunk van Cryptopunk leveren miljoenen op. van LeBron James (208.000 dollar), de eerste Wikipedia-pagina (750.000 dollar), een uit gerechtelijke documenten opgebouwde afbeelding van Edward Snowden (5,4 miljoen dollar). Voor de eerste Wikipedia-pagina werd 750.000 dollar betaald. Gwyneth Paltrow, Eminem, Paris Hilton en ons eigen Memphis Depay. En met als bonus dat de eigenaar toegang krijgt tot onlinefeestjes waar kan worden genetwerkt met andere invloed(rijke) aapeigenaren,

VATICAAN

Bedrijven en zelfs overheden hebben de NFT-wereld ontdekt. Adidas zocht samenwerking met het bedrijf achter de apen. Het Vaticaan vatte het plan op om haar bekendste kunstwerken als NFT-collectie te lanceren.

Voor wie de digitale wereld even werkelijk is als de fysieke wereld wil ook in die digitale wereld dingen 'bezitten'

Samenwerking Adidas met Bored Ape Yacht Club.

‘Serge Poliakoff, Composition abstraite’.

Honderd miljoen dollar bedroeg de omvang van de NFT-markt in 2020. Een jaar later was dat al veertig miljard. Die explosieve groei hing samen met al die nieuwe cryptomiljonairs. Sommigen zien nog een diepere, maatschappelijke verklaring, lees je: een nieuwe generatie voor wie de digitale wereld even werkelijk is als de fysieke wereld wil ook in die digitale wereld dingen ‘bezitten’. Wat je echter eveneens ontdekt, en wat je neefje niet vertelde: met de recente cryptocrash is ook de NFT-markt in woelige wateren terechtgekomen. Bedroeg het wekelijkse volume begin februari 2022 nog zo’n vier miljard dollar, een maand later was dat nog geen miljard. Minder handel, lagere prijzen. Alleen topstukken, zoals bijzondere plaatjes uit de Bored Ape Yacht Club en zeldzame Cryptopunks halen nog hoge prijzen.

SCHILDERIJ

Mark Zuckerberg gelooft er echter nog steeds in, lees je. En dat NFT’s een belangrijk ingrediënt vormen van diens Metaverse: de virtual-reality wereld die Facebook moet gaan vervangen. Maar je twijfelt nog steeds. Wat te doen. Dan krijg je een gek idee: een schilderijtje aan de muur dan toch maar? Mei dit jaar. Voor het eerst sinds de pandemie wordt in Maastricht weer de TEFAF-kunstbeurs gehouden. Dat komt goed uit. Het aanbod is overweldigend. Van oude meesters tot moderne kunst. Maar wat te kopen? Waar te beginnen?

Bij de Zwitserse Galerie Von Vertes is een schilderij schijnbaar achteloos op een stoel geplaatst. Alsof het net niet goed genoeg is voor een plekje aan de muur. ‘Serge Poliakoff, Composition abstraite, 1947, olie op karton, 33 x 41 cm’, staat op een kaartje. “Een vroeg werk,” zegt de galeriehouder, weinig enthousiast. 130.000 euro moet het doekje kosten, zegt ze, verontschuldigend bijna. Of het een goede investering is? “Kijk naar wat je over twintig jaar nog aan de muur wilt hebben,” antwoordt ze. ”Als je iets koopt en het daalt in waarde dan kan het maar beter iets zijn dat je mooi vindt.” Het begrip ‘emotioneel dividend’ valt: koop waar je hart van opengaat, dan is kunst onbetaalbaar. Klinkt prachtig, maar uit onderzoek blijkt dat het kopers vooral gaat om het aanschafplezier, de verwachte waardestijging en of het binnen het interieur past. De galeriehouder wijst op een minuscuul schilderijtje (15,8 bij 22,7 cm) “van de populaire Japanse kunstenares Yayoi Kusama”. Pumpkin bestaat

Een investeerder koopt het kunstwerk en verkoopt het vervolgens in delen door aan andere investeerders

William Brand, Takara.

Yayoi Kusama - Pumpkin 19e-eeuwse zadeldek van een Ottomaanse Sultan.

uit een eindeloze hoeveelheid zwarte en witte rondjes. 750.000 euro is de prijs, zegt ze. En dat deze schilderijtjes een paar jaar terug voor 400.000 weggingen. Een goede investering dus en, argument voor de kleinbehuisden, “het past altijd”.

IN DELEN

Wie helemaal geen risico wil lopen, beperkt zich tot de echte topstukken, vertellen meerdere galeriehouders. En ook van grote meesters alleen de beste schilderijen. Want “Rembrandt had ook wel eens een mindere dag.” Goed advies, ongetwijfeld, maar die zijn onbetaalbaar. Dat is echter niet per se een belemmering, vertelt Mehmet Keskiner van Kent Antiques uit Londen. We staan naast een blinkend zwart, kunststof paard. Het paard zelf is zonder betekenis, het gaat om de juwelen en edelmetalen op zijn rug: het enig overgeleverde 19e-eeuwse zadeldek van een Ottomaanse Sultan. Over de waarde wil Keskiner niet meer kwijt dan dat het in de miljoenen loopt.

In de kunsthandel zien we sinds kort een heel nieuw businessmodel, zegt Keskiner. Een investeerder koopt het kunstwerk en verkoopt het vervolgens in delen door aan andere investeerders. Het idee erachter is dat het kunstwerk daarna voor tentoonstellingen aan musea wordt geleend, die daarvoor publiciteit maken, waardoor het object meer waard wordt en er uiteindelijk misschien zelfs een geïnteresseerde opduikt die voor een aanzienlijke som het héle werk wilt kopen.

Over emotioneel dividend hebben we het dan niet meer, het zadeldek wordt immers niet in stukjes geknipt en bij je thuis afgeleverd. Praktisch nut, een overweging die ook nog een rol zou kunnen spelen, is er niet. Iets dat ook geldt voor dat 16e-eeuwse Italiaanse spinet (prijs op aanvraag) of

die 18e-eeuwse Indiase Katar (9500 euro): een mes gemaakt om harnassen mee te doorboren. Een middeleeuws psalmenboek (600.000 euro) bevat prachtige gekleurde miniaturen, maar dat je de Latijnse tekst zult zingen is toch onwaarschijnlijk. Een designlamp van William Brand, Takara geheten, een dreigende boomstamvorm (‘publieksprijs’ 43.000 euro), geeft heus licht, maar “is toch vooral een lichtsculptuur.”

STIPPEN

Design heeft het sinds enkele maanden sowieso lastig, klinkt het. Op veilingen brengt het ineens veel minder op. Wat het daar wel goed doet? Edelmetalen, juwelen. Dat juwelen populair zijn blijkt daags erna als vier mannen de vitrines van juwelier Symbolic & Chase inrammen en er met een collier van 27 miljoen euro vandoor gaan. Op de keper beschouwd ook een manier om in kunst te investeren natuurlijk, voor lui met een defect moreel kompas althans. En daartoe reken je jezelf niet. Opnieuw twijfel je. Wat te doen? Een mooi doekje kopen en als bonus je ‘emotioneel dividend’ incasseren? Intekenen op een stukje zadeldek?

En dan, eind juli, hoor je opeens over The Currency, een kunstwerk van Damien Hirst. Of tenminste, het bestaat uit 10.000 stippen-schilderijtjes op papier, elk met de hand gemaakt, genummerd en gesigneerd. De titels van de schilderijtjes werden gegenereerd door een computerprogramma, op basis van favoriete songteksten van Hirst. Dat het werk in het nieuws kwam had echter met nog iets heel anders te maken. Toen Hirst in juli 2021 in één keer alle 10.000 werken via een inschrijving aanbood (voor 2000 dollar per stuk) betrof dat niet de fysieke werken, maar een NFT ervan (een Sommige ‘exemplaren’ werden verhandeld voor wel 70.000 dollar. Waarna, met de cryptocrunch, de prijzen flink zakten. Maar toen eind juli dit jaar de deadline verstreek, bleek verrassend genoeg ‘slechts’ 51,5 procent van de eigenaars de NFT te hebben ingeruild voor een fysiek exemplaar. De resterende 4851 fysieke werken zouden vervolgens in het openbaar, tijdens een tentoonstelling, worden vernietigd.

Heeft Zuckerberg het dan toch bij het goede eind? Even rondkijken op NFT-veilingsite Open Sea dus maar.

©HENI

Bij The Currency van Damien Hirst moet je kiezen tussen de NFT of het fysieke exemplaar.

afbeelding van voor- en achterzijde), waarbij de koper te horen kreeg dat hij een jaar had om te beslissen of hij de NFT wilde houden dan wel deze wilde inruilen voor het fysieke exemplaar. Beide houden was niet mogelijk. Koos iemand voor het fysieke exemplaar dan werd de NFT vernietigd, bij een keuze voor de NFT ging het fysieke exemplaar eraan. De handel explodeerde. Er zijn ‘Currency’s’ van Hirst te koop vanaf zo’n 8000 euro, ontdek je. Nog altijd vier keer de intekenprijs. Je gaat de titels langs. ‘Let me hide from you’, ‘Because I’m such a shame’, ‘I was born into the curse’ - nee, die niet, dat is vragen om ellende. Dan valt je oog op ‘My angels adore me’. Ja, die bevalt je. Fijn stippending ook. En voor omgerekend 13.000 euro is hij van jou. Nu nog even beslissen…

De samensmelting van mooi en functioneel

De modellen van de Meister en max bill lijnen, waarvan de wortels respectievelijk teruggaan tot de jaren 1950 en 1960, behoren vandaag tot de horlogeklassiekers van Junghans.

Zoals alle Junghans klassieke horloges, is de Meister Chronoscope ook uitgerust met dit robuuste saffierglas.

De combinatie van schoonheid en functionaliteit: met de nieuwe saffierglazen vindt de designfilosofie van Max Bill zijn logische voortzetting.

Zij genieten een grote populariteit als dagelijkse metgezel en worden bij tal van gelegenheden gedragen. Junghans speelt nu in op de vraag naar horloges die nog net iets beter bestand zijn tegen dagelijks gebruik, door alle Meister- en JUNGHANS max

bill-modellen standaard uit te rusten

met enorm krasbestendig saffierglas. Dankzij de zorgvuldig vervaardigde en speciaal gebogen glazen behouden de modellen hun karakte-

ristieke vormgeving en winnen ze bovendien nog aan gebruikswaarde en duurzaamheid. De modellen zijn niet alleen beter bestand tegen krassen, maar zijn tegelijk ook uitgerust voor een dynamisch dagelijks leven met een waterbestendigheid tot 5 bar. Betere weerstand met ongewijzigde optiek – deze eis gold ook voor het nieuwe horlogeglas zelf: Al decennia lang is de bijzonder hoge welving van het glas met lage lichtbreking een centraal designkenmerk van Junghans horloges. Om beide eigenschappen te kunnen reproduceren met het meer resistente glas, moeten de sneden van de binnen-

ste en buitenste welvingen perfect op elkaar zijn afgestemd voor ideale optische eigenschappen. Bovendien is voor de productie van deze karakteristieke welving ongeveer driemaal zoveel van het kostbare materiaal

nodig als voor vlak saffierglas. Het resultaat van dit proces is indrukwekkend onopvallend en weerspiegelt toch datgene wat de horloges van Junghans al decennialang tot gekoesterde klassiekers maakt: de lief-

devolle combinatie van schoonheid

en praktische waarde tot een tot in het kleinste detail samenhangend geheel.

Voor meer informatie: info@timecompany.nl of 0031-570-514200

Het tonen van karakter begint om je pols.

Meister fein Automatic 27/7150.00

Klassieke elegantie ontmoet innovatieve designtaal: De Meister fein Automatic draagt de identiteit van de Meister-serie maar dan met geheel nieuwe contouren – modern, minimalistisch en opmerkelijk bescheiden. Het horloge combineert dus de essentie van een klassieker met de geometrie van een nieuw tijdperk. Meister fein Automatic: Automatisch kaliber, saffierglas, waterbestendig tot 5 bar. www.junghans.de