8 minute read
OP ZOEK NAAR SCHOONHEID
Op zoek naar schoonheid - Deel 15
Adjiedj Bakas
Advertisement
Trendwatcher
Almere, een prachtige herfstdag, Landgoed Overgooi heet de ‘wijk’, het Wassenaar van Flevoland wordt het genoemd. Langs een van de meanderende groene lanen, staat een imposant landhuis. Het is het thuis van Adjiedj Bakas: de flamboyante ‘trendwatcher des vaderlands’ zoals NRC hem noemde. Bakas houdt lezingen over de hele wereld, duidt de toekomst voor ondernemers, multinationals en politici.
Tekst: Hans van Wetering Fotografie: o.a. Richard de Moel, Wim Kant, Hans van Wetering
De brede poort zwaait open, erachter een voorrijlaan van grind. Echtgenoot Vinco David doet open en leidt mij naar Bakas’ werkkamer. “Hans, welkom in het gekkenhuis!” Bakas zit achter zijn bureau. Hij wordt gemasseerd. “Dit is Sjoerd, ik noem hem ‘pop’, vindt hij niet erg, toch Sjoerd? Ik noem alle mannen pop en alle vrouwen poes.” Schaterlach. Fysiotherapeut Sjoerd gaat onverstoord door met het masseren van Bakas’ nek en schouders, af en toe ontsnapt hem een kreet. “Het is een stressy tijd, veel lezingen, ik word voortdurend gebeld over de trends voor 2023.” ‘Haveli Ahava’, zoals het huis heet, ‘Huis van de Liefde’ is een landhuis van 350 vierkante meter oppervlakte, met een landschapstuin van 2500 m2 en een vijver die zo uit een achttiende eeuws buiten lijkt te zijn weggelopen. En overal waar je kijkt: beelden, schilderijen, tapijten, objecten, vele honderden, soms duizenden jaren oud. “Quote heeft dit huis ooit het mini-Rijksmuseum genoemd. Ik heb geen kinderen, dus ik verzamel kunst. Toch Laika?” Laika is de langharige chihuahua op Bakas’ schoot. Vernoemd naar een ander hondje met die naam dat echtgenoot Vinco gezelschap hield tijdens gevaarlijke tochten door de Andes, vernoemd óók naar het beroemde hondje dat als eerste levende wezen de ruimte inging. Bakas: “Heel zielig, ze hadden geen voorzieningen getroffen voor zijn terugkeer dus hij is eenzaam gestorven, gestorven voor de vooruitgang, voor de mensheid. Onze Laika is een eerbetoon aan de Russische Laika.” Laika heeft geen idee waar het over gaat, zit volmaakt stil terwijl zijn baasje hem over de kop aait. Bakas wijst naar een ivoren beeldje op het bureau: “Dat vind ik zo mooi! Dat is 150 jaar oud ongeveer, komt uit Benin, een koninkrijk in Nigeria, dat hebben de Engelsen eind negentiende eeuw platgebrand. Ik vind het een heel krachtig beeld. Ze kijkt dromerig, maar ook een beetje boosaardig. Die big black mama’s zijn heel streng, daarom zijn alle negermannen bi.” Een schaterlach opnieuw. “Adjiedj je nek is weer helemaal los,” zegt Sjoerd. “Mag ik heel even op je rug komen zitten, dan gaan we hem even mobiliseren.” Bakas gaat op de sofa liggen, kreunt. Laika blaft. Bakas: “Hij ziet dat zijn baasje pijn heeft: chihuahua’s zijn goede waakhonden.” Direct boven de sofa hangt een enorm portret van Bakas, gekleed als een Indiase maharadja. Het is een rendering, zegt Bakas, meer dan dertig lagen foto’s over elkaar, gemaakt door kunstenaar Richard de Moel, echt van grote schoonheid.” ‘Schoonheid’, het woord is gevallen, wat betekent het voor hem? “Schoonheid is wat je gelukkig maakt,’ zegt Bakas onmiddellijk. “Uit onderzoek komt naar voren dat bij kijken naar kunst die je raakt, hetzelfde puntje rechtsachter in je hersenen actief wordt dat ook aangaat als je verliefd bent. En als je coke snuift trouwens ook, maar daar doe ik niet aan. Ik ben gek op mijn man, mijn vrienden, mijn hondje. Schoonheid is liefde.” Dan is Sjoerd klaar.
Bakas gaat voor naar de huiskamer, naar het ‘museum’. “Kijk, dit beeld is duizend jaar oud, het stelt Shiva voor, de God van de vernietiging en de wederopbouw. Daar ben ik naar vernoemd, mijn naam in het Sanskriet is Shiva.” We lopen verder: een Tibetaans tempelkastje, een duizend jaar oud Perzisch bord, een met ivoor ingelegd doosje uit India, een schilderij van een vrouw in een
Fysiotherapeut Sjoerd gaat tijdens het interview onverstoord door met het masseren van Bakas’ nek en schouders.
blauwe sari (“gekocht omdat het op mijn moeder lijkt”), een beeld van een stier, van de Colombiaanse kunstenaar Botero (“in Suriname noemen ze homo’s ‘boeler’, dat is afgeleid van het Engelse bull. Omdat homo’s het doen zoals de stier de koe neemt, denken ze: het is een geuzending”). “Alle dingen hier hebben een verhaal, ik woon eigenlijk in één grote roman, in verschillende romans tegelijk.” Meer nog dan de afzonderlijke objecten is het huis zelf het kunstwerk, een zinsbegoochelende, barokke wereld, met de heer des huizes, gekleed in een brokaten jasje met Egyptische figuren, als vanzelfsprekend middelpunt: een sprookjesprins in een sprookjespaleis. “Alle dromen die ik als jongetje van zes had, heb ik gerealiseerd,” zegt Bakas als hij even later plaats heeft genomen op een met groen velours beklede sofa. “Ik zei tegen mijn moeder: als ik groot ben, woon ik in een groot huis vol kunst en antiek, heb ik een lieve man en rij ik een Bentley of een Rolls Royce. Die man die heb ik, en de Bentley komt volgende week.”
Bakas met zijn echtgenoot Vinco.
Die Bentley is een twintig jaar oude Arnage. “Hij is donkerblauw, en van binnen beige, een feestje om in te tuffen, mijn rijdende kantoor met tv, koelkastje en wifi: helemaal hilarisch! De Lexus SUV wordt dan de boodschappenwagen. We dachten: de inflatie is zeventien procent, we kunnen wel sparen, maar het geld kan ik toch niet meenemen naar de hemel.” En er speelt nog iets, zegt Bakas, echtgenoot Vinco is ongeneeslijk ziek. “Mijn man heeft longkanker in de laatste fase, sommige oncologen zeggen dat hij nog maar een paar maanden heeft, maar hij heeft alle statistieken verslagen en is niet dood te knuppelen. In
De heer des huizes in een kunstwerk van een zinsbegoochelende barokke wereld.
Amsterdam UMC en het Antoni van Leeuwenhoek gaat hij nu op voor een experimentele therapie waardoor hij misschien nog wel twee jaar heeft. Ik zei tegen hem: ik verbied je dood te gaan! Je bent het hoofd der familie, je bent papa van Laika, en die is pas vijf maanden, heeft net zijn eerste melktandje verloren! Ik had al helemaal bedacht wie in de Bentley moest zitten, achter de lijkwagen. Maar die begrafenis gaan we uitstellen! Geen gelul! Deze zomer doen we een grand tour door Europa in de Bentley!” Laika heeft zich weer gemeld. Naast de sofa staat de hondenbench, eroverheen gedrapeerd een rood laken. Hij wil naar binnen, maar het laken zit in de weg, hij trekt eraan, loopt om de bench heen, trekt opnieuw, tevergeefs. Bakas ondertussen vlindert van onderwerp naar onderwerp. Het gaat over Bakas’ alcoholistische, gewelddadige vader (“Ik zei tegen mijn moeder: “Je moet die man gif door het eten strooien. “Nee, ik ga hem niet vermoorden,” zei ze: “Bad karma, God zal hem op een gegeven moment wel opruimen”), over thuisland Suriname (“het land van de toekomst, en dat zal het altijd blijven”), over het graaikapitalisme van bedrijven als Amazon (“we moeten toe naar een ‘karma-kapitalisme’: wie goed doet, goed ontmoet. Wij zijn goed voor ons personeel, hebben een tuinman, een klusjesman, en onze inwonende verzorgster Anna uit Slowakije kookt en doet het huishouden: zij rijdt mij altijd door het land, binnenkort ook in de Bentley”). En telkens is er die schaterlach.
De kamelen komen uit Chinese graven.
De woonkamer staat vol met kunst.
Terug naar de schoonheid. Waarom verzamel je kunst? “Het ontroert me, en als iets mij emotioneert, vind ik het de moeite waard.” Bakas wijst naar twee beelden van keramiek, uit China ten tijde van de Zijderoute, de 6e eeuw. “Die koppen van die kamelen zijn toch geweldig! Kijk dat tongetje nou! Ze komen uit graven, je ziet de aarde nog in hun bek, de Chinese elite nam alles mee in hun graven. Ik heb een Chinese vriend, Won Yip, de horecakoning van Amsterdam, die is als de dood voor die beestjes. ‘Ze komen uit graven,’ zegt hij, ‘Je moet de doden met rust laten. Zo meteen komen de geesten van die doden hier spoken’.” Bakas lacht, zegt: ‘ik ben altijd gefascineerd geweest door de dood. Ik ben zelf drie keer bijna dood geweest, heb twee hersenbloedingen overleefd, prostaatkanker gehad, een pijnlijk gezwel in mijn rug dat me bijna een dwarslaesie bezorgde. Geniet van het leven, Hans, elke dag kan het voorbij zijn, elke dag! Bakas wijst naar een Boeddhabeeld: mijn eerste man is dertig jaar geleden aan kanker overleden, dat beeld stond naast hem bij zijn sterfbed, dat maakte hem rustig, zo prachtig, die verstilling!” “En nu gebeurt het weer.” Een stilte valt. “Wat ben jij?” vraagt hij dan ineens. “Hoe bedoel je?” “Van geloof.” “Niets.” “Je moet wel iets gaan worden hoor, want het wordt een verschrikkelijke tijd, en dan biedt het toch troost als je denkt dat er in de kosmos iets is. Asielcrisis, energiecrisis, alles komt nu bij elkaar. We leven nu in het ‘tijdperk van chaos’, ik heb daar een boek over geschreven. Maar uiteindelijk komen we eruit hoor, en dan wordt het allemaal nog veel beter.” Echtgenoot Vinco komt binnen, vraagt of we koffie willen, verdwijnt weer. “Heb jij een vrouw?” vraagt Bakas plotseling. “Ja? Mooi! Mensen scheiden tegenwoordig veel te makkelijk. Niet doen jongens! Blijf bij elkaar! Kijk of er toch nog ergens liefde is. Vinco en ik zijn 24 jaar bij elkaar, het was echt niet altijd het paradijs, maar toen ik ziek werd, was hij er voor mij. Hij heeft de trouwgelofte waargemaakt.” Laika keft. “Ja kleintje, jij ook.” Gekef opnieuw. “De helft van de partners van mensen met hersenletsel of kanker vertrekt, maar hij heeft mij niet aan mijn lot overgelaten. En ik laat hem ook niet aan het lot over. Hij is echt het mooiste dat ik hier in huis heb.”
WINNEN
Bakas’ nieuwste boek heet De Toekomst van Zorg, waarin hij ingaat op de zorgrevolutie die volgens hem aanstaande is. Zie ook: www.trendsbybakas.nl. Gentlemen’s Watch verloot 5 boeken. Wil je in aanmerking komen, stuur dan voor 15 december 2022 een e-mail met je NAW-gegevens naar
