NEOKLASSIEKE NOSTALGIE

Ze schieten al jaren als paddenstoelen uit de grond: makers van neoklassieke muziek. De Nederlandse pianist Matteo Myderwyk omschrijft zijn werk als het bij velen populaire genre neoklassiek. Met zijn nieuwe album A brief nostalgia bewijst Myderwyk een unieke stempel te drukken op het genre. Het album is uitgebracht op Warner Classics, twee jaar na het succesvolle Notes of longing. Myderwyk componeerde voor diverse piano’s, harmonium, orgel, kerkorgel, synthesizers en drumcomputers.

Het is niet zo gek dat neoklassieke muziek populair is, want met de drukte en chaos van het huidige bestaan, is de behoefte aan rustgevende muziek groot. Met als schoolvoorbeeld Ludovico Einaudi biedt neoklassieke muziek zonder veel complexiteit aan jong en oud een ontsnapping uit de turbulente wereld. Luisteraars ervan vind je onder liefhebbers van zowel pop, rock en jazz als klassiek en opera. Met als positief gevolg dat steeds meer mensen de weg naar de concertzaal weten te vinden en hun muzieksmaak verbreden.

“Ik omschrijf mijn muziek als neoklassiek, het plaatst haar enigszins in het juiste kader”, aldus Matteo Myderwyk. Zijn muziek wordt op min of meer klassieke instrumenten gespeeld, maar de compositie staat vaak in een popvorm, met een couplet en een refrein. “Mijn gebruik van improvisatie is niet gebruikelijk, waardoor mijn muziek eigenlijk van alles wat bevat. Het is niet mijn doel om een catalogus op te bouwen met allemaal eigen ingewikkeld en virtuoos werk. Dat mijn muziek vooral wordt gebruikt om rustig van te worden, vind ik prettig. Wel is het zo dat de lijn tussen kunst en kitsch dun is qua effectbejag. Ik probeer dan ook mijn eigen stijl door te voeren en doe geen concessies omwille van wat er van dit soort muziek verwacht wordt.”

Myderwyk maakt in zijn werk gretig gebruik van zijn ervaring als klassiek pianist door een jarenlange opleiding aan het conservatorium. Hij besloot evenwel zijn helden Bach, Liszt en Messiaen achter zich te laten en zijn eigen muzikale taal te vinden. Allereerst besloot hij om alle klassieke regels van zich af te gooien, zo belandde hij in de wereld van de free jazz. “Ik eindigde uiteindelijk in het midden van aan de ene kant de klassieke muziek met al zijn strenge regels en aan de andere kant de jazz met al zijn vrijheden, met als resultaat muziek met melodieën en harmonieën uit de klassieke wereld, maar dan verwerkt met de vrijheid uit het jazzcir- cuit. Hoe mooi het ook is om werk van bijvoorbeeld Messiaen vertolken - ik speel het dagelijks en gebruik het als studie- en bronmateriaal - de drang om mijn eigen stem te laten horen, is zoveel sterker.”

Inspiratie voor zijn werk vindt Myderwyk onder meer in de natuur. Zijn verhuizing van Amsterdam naar de Veluwe is hierin baanbrekend geweest voor zijn nieuwste album. “Het leven dicht bij de natuur werkt erg goed voor mij. Hier zijn mijn gedachten geordend. In mijn nieuwe studio is bovendien voor het eerst ruimte voor al mijn instrumenten. Hierdoor kan ik nummers maken waarvoor meerdere instrumenten nodig zijn; ik kan nu als het ware grotere schilderijen maken, met meer lagen en kleuren.” Maar inspiratie verkrijg je nu eenmaal niet alleen op romantische manieren. “Het is voor mij ook gewoon iedere werkdag van negen tot vijf in mijn studio zijn, enkele preludes van Debussy doorspelen om weer honderd nieuwe ideeën op te doen. Maar ook wanneer ik een Netflixserie kijk, kan ik geïnspireerd raken door een deuntje wat ik dan hoor. Soms zit dat zo goed in elkaar, en dan ga ik daarmee aan de slag.”

Op zijn nieuwe album A brief nostalgia kijkt Matteo Myderwyk terug, niet met weemoed maar met besef van een tijd die voorbijging en er niet meer is. Hij beschouwt zijn jeugd, het kerkorgel waarop hij speelde, de popliedjes uit zijn pubertijd en de niet gekaderde vrijheden die zijn verdwenen.

“Homard vind ik het beste nummer van de plaat”, laat hij weten. Het werk verraadt dat er aan Myderwyks muziek meer ten grondslag ligt dan alleen mooie melodieën en harmonieën. Homard is Frans voor kreeft; het verwijst naar de gelijknamige klassieke compositievorm met elkaar spiegelende thema’s. In Homard krijgt het ritmische motiefje vorm in diverse percussieve klanken. “Alle percussie heb ik gemaakt met de vleugel. Je kunt zo ontzettend veel klanken uit een vleugel halen, ik gebruikte hem dus ook als slagwerkinstrument.”

Het kerkorgel heeft een belangrijke plaats in Myderwyks muziek. “Als tiener speelde ik orgel in de kerk. Hier heb ik leren improviseren. Ik stemde mijn spel af op de duur van de collecte en probeerde in mijn muziek de sfeer te laten aansluiten bij wat er werd gepreekt.” In de track Nostalgia lijken piano en orgel met elkaar te duelleren. Orgelpartijen dreigen soms weg te vliegen, maar er is altijd de piano die de muziek weer rustig op de grond doet landen. “Het orgel dat je hoort is het kerkorgel uit de St. Bavokerk in Haarlem. Ik vind het een prachtig instrument en speel er graag op. Het orgel heb ik helemaal gesampled; elke toon tien seconden opgenomen. En nu hoor je het dus op mijn nieuwe album.” Een kunstig album dat je laat verwonderen, relaxen en genieten.

MATTEOMYDERWYK.COM

MYDERWYK

MATTEO MYDERWYK

WARNER CLASSICS 5054197481765 (CD)

VKZ.NL/230240 € 22,99

WARNER CLASSICS 5054197481802 (LP)

VKZ.NL/230251 € 36,99