ALTIJD EEN VERRASSING

Ook Dit Product Koopt U Met De Klassieke Zaken Cadeaukaart

• Verkrijgbaar bij uw Klassieke Zaken specialist

• Kies zelf een bedrag tussen € 5,- en € 150,-

• In delen inwisselbaar

• Gratis bijpassende cadeauverpakking met ruimte voor een persoonlijke boodschap

De Klassieke Zaken Cadeaukaart is een speciale uitgave van de Nationale EntertainmentCard, de nationale cadeaukaart voor cd’s, dvd’s, games en tickets voor musicals en concerten. Besteedbaar bij winkels (ook online) in heel Nederland.

Zie ook www.nationale-entertainmentcard.nl

Diverse Componisten Deified

National Brass Ensemble o.l.v. Eun Sun Kim

Pentatone 8717306260497 (2cd)

VKZ.NL/230226 € 23,99

ENSEMBLE

Het National Brass Ensemble is een projectensemble dat bestaat uit de beste koperblazers en percussionisten van verschillende Amerikaanse orkesten. Het is sinds 2014 niet alleen regelmatig aanwezig bij de zomerschool van het San Francisco Conservatory of Music, het gezelschap laat zich ook af en toe in de concertzaal en op cd horen. Na het veelgeprezen, in 2014 verschenen

Diverse Componisten Bacchanale

Divertimento, Ensemble Amedyez o.l.v. Zahia Ziouani harmonia mundi 3149020947944

VKZ.NL/230229 € 24,99

ENSEMBLE

Stevig Kopergeweld

Gabrieli-album is dit voorbeeldensemble voor vele (orkest)blazers nu terug met een dubbel-cd waarop de blikvangers een nieuw werk van Jonathan Bingham en een bewerking door Timothy Higgins van Wagners Ring zijn. In Nederland kennen we de virtuoze vogelvlucht waarmee Henk de Vlieger ons door zijn orkestrale The Ring – An orchestral adventure leidde. De bewerking van Higgins die de tweede cd vult is wat braver, maar het fantastische spel van de blazers onder leiding van Eun Sun Kim, de dirigente van de San Francisco Opera, maakt het werk tot een meesterlijke introductie tot alle hoogtepunten van de vier opera’s. De eerste cd is muzikaal wat gevarieerder en moderner met het filmische Deified van Bingham en de bij vlagen swingende, jazzy en Broadway-achtige Brass fantasy van Arturo Sandoval. Het maakt deze dubbelaar tot een must voor de ware liefhebbers van stevig kopergeweld op het allerhoogste niveau.

PAUL JANSSEN

Leenders Hans Leenders A Musical Portrait

Claudia Couwenbergh, Vincent Kusters, Hans Leenders e.a.

Aliud 8717775551720 (2cd)

VKZ.nl/230203 € 23,99

KERKMUZIEK/KAMERMUZIEK

Hans Leenders een veelzijdig musicus noemen is een understatement. De cantor-organist van de Onze Lieve Vrouwebasiliek in Maastricht en titulair organist van de Kopermolen Vaals is ook artistiek leider van het kamerkoor Studium Generale. Sinds de mis die hij in 2003 schreef voor het tweehonderdjarig bestaan van het basilicakoor is hij ook steeds meer actief als componist. Van dat laatste is de cd A Musical Portrait een mooie weerslag. Met een Requiem uit 2018 voor sopraan en orgel, een Te Deum voor orgel uit 2022, een Missa Choralis uit 2021, Drei Deutsche Lieder en nog wat kortere stukken geeft het een mooi beeld van de componist Hans Leenders, die ook als organist zijn steentje bijdraagt. De gemeenschappelijke noemer van zijn werk is ‘gebruiksmuziek’, in de beste zin des woords. Muziek geschreven voor de kerk en beïnvloed door de traditie. Mooi in eenvoud, maar immer duidelijk vandaag de dag geschreven. Erg mooi is de revisie van de Missa Choralis voor koor en orgel tot een werk voor sopraan, viool en orgel. Ook in de intieme liederen op teksten van Limburgse dichters en de Drei Deutsche Lieder weet Leenders een mooie balans te vinden tussen tekstuitdrukking en expressieve lijnen in de stem en de piano.

MOOI IN EENVOUD

PAUL JANSSEN

OPGEFRISTE OREN

Met name in de tweede helft van het leven van Camille Saint-Saëns was er in Frankrijk een artistieke beweging die de onvrede met het bewind uitte in een grote aandacht voor alles wat ver weg was, zowel in tijd als in afstand. Saint-Saëns reisde naar Noord-Afrika en werd sterk beïnvloed door de culturele diversiteit aldaar. Dit nieuwe album ontleent zijn titel aan misschien wel het bekendste voorbeeld daarvan: het Bacchanaal uit de opera Samson et Dalila. Zahia Ziouani, dirigente van ensemble Divertimento, legt de muziek van Saint-Saëns naast Algerijnse muziek van onder meer Idir en Francisco Salvador-Daniël, en treedt op met klassiek geschoolde solisten en het Ensemble Amedyez. Het gezelschap zet de Suite algérienne, het ballet Parysatis en andere werken in een nieuw licht door ze eerst uit te voeren, dan te laten volgen door Algerijnse muziek en vervolgens Algerijnse musici te laten improviseren op de melodieën van de Franse componist met teksten uit hun land. Het resultaat is een album vol fascinerende klanken die ervoor zorgen dat je als liefhebber met opgefriste oren naar die bekende werken gaat luisteren. Het heeft daarnaast iets feestelijks, omdat de verwantschap tussen muzikale stijlen resulteert in een verwantschap tussen geografische gebieden. Dat laatste geeft een goed gevoel.

Hein Van Eekert

WILMS PIANO QUARTETS, PIANO TRIO

G.A.P. Ensemble, Christian Euler (altviool) Brilliant Classics 5028421967882

VKZ.NL/230204 € 11,99

KAMERMUZIEK

Hij kwam uit Duitsland, maar Johann Wilhelm Wilms (1772-1847) woonde en werkte sinds zijn negentiende jaar in Amsterdam. Hij speelde een vooraanstaande rol in het Nederlandse muziekleven. Hij is bekend dankzij het patriottische “Wien Neêrlandsch bloed door d’aadren vloeit”, ooit ons volkslied, dat werd overruled door het Wilhelmus. Van blijvende waarde zijn de zeven symfonieën, die best eens in de concertzalen mogen worden gespeeld. Johann Wilhelm Wilms schreef in de klassieke stijl en maakte een ontwikkeling door van Haydn naar Beethoven. De laatste decennia van zijn leven was hij al vergeten en dat is zo gebleven, ten onrechte, want ook zijn kamermuziek is meer dan vakbekwaam.

WILMS: INVENTIEF MELODIEVINDER

Wilms was een inventief melodievinder, al was hij niet revolutionair: de stijl is bekend en herkenbaar. Maar deze kwartetten en dit trio van rond 1800 zitten boordevol aantrekkelijke muziek die je beslist moet horen. Het Duitse G.A.P. Ensemble (genoemd naar de Italiaanse barokcomponist Giovanni Antonio Piani), legt zich toe op onbekend repertoire, en deze kwartetten beleven dan ook hun plaatpremière. Ze bespelen historisch instrumentarium, waaronder een Conrad Graf-fortepiano uit 1822, met veel zorg, speelplezier en schwung. Een feest om naar te luisteren.

GERARD SCHELTENS

CD-BESPREKINGEN

HAYDN STRING QUARTETS OP. 33/1-3

Chiaroscuro Quartet

BIS 7318599925882 (sacd)

VKZ.NL/230214 € 23,99

KAMERMUZIEK

SCHUBERT, RAVEL e.a. LE NOUVEAU SALON

Sarah Ouakrat, Maarten den Hengst e.a.

Et’cetera 8711801017679

VKZ.NL/230224 € 23,99

KAMERMUZIEK

Bruisend Vitaal Spel

Het Chiaroscuro Quartet schrijft geschiedenis met Haydn. Na de alom bejubelde opnamen van op. 20 en op. 76 speelt het hier de eerste drie van de ‘Russische kwartetten’. Minstens een van de zes uit op. 33 is met Kerstmis 1781 uitgevoerd in de Weense woning van de latere tsaar Paul I, aan wie de bundel is opgedragen. Haydn demonstreert weer eens zijn gevoel voor humor. Nummer 2 heeft in Engeland zelfs de bijnaam ‘The Joke’ gekregen. De grap is dat de componist hiermee de niet feministisch verantwoorde weddenschap heeft gewonnen dat dames altijd beginnen te praten voordat de muziek is afgelopen. Hij laat de finale wel vier keer schijnbaar eindigen met langgerekte generale pauzes voordat die echt afgelopen is. Haydn had er plezier in: luisteraars op het verkeerde been zetten. Statige menuetten maken plaats voor scherzo’s vol schijnbewegingen. Maar behalve humor biedt de muziek ook lyriek en drama. De vier van Chiaroscuro spelen op eeuwenoude instrumenten. Wie daarbij denkt aan slaphangende darmsnaren, zal verrast opveren bij het bruisend vitale spel. Luister alleen al naar de razende vaart en meesleurende schwung in de finale van nr. 1. De vlammen slaan de pan uit.

EDDIE VETTER

SCHUMANN, MENDELSSOHN ROMANCES

Emmanuel Pahud, Eric Le Sage

Warner Classics 5054197563553

VKZ.NL/230233 € 22,99

KAMERMUZIEK

Le nouveau salon is het sympathieke soloproject waarmee Sarah Ouakrat uit haar schulp kruipt. De Franse fluitiste bezet al jaren de solopositie bij Het Balletorkest en is lid van het hedendaagse muziekgezelschap Collegium Novum Zürich. Met Le nouveau salon heeft ze, geïnspireerd door À la recherche du temps perdu van Marcel Proust, naar eigen zeggen een programma gecreeerd dat in een hedendaagse salon zou passen. Bovendien is het met Schuberts Introductie, thema en variaties, Debussy’s Syrinx, Prokofjevs Fluitsonate en een arrangement van Ravels Vioolsonate nr. 1 voor Ouakrat een reis naar werken die in haar carrière tot nu toe belangrijk zijn geweest. Het siert haar daarbij dat ze op deze cd niet de gemakkelijkste weg bewandelt en gewoon de stukken speelt.

Voor In Een Hedendaagse Salon

Nee, in de geest van Proust speelt ze met de herinnering en combineert ze Schuberts meesterwerk voor fluit en piano brutaal met ‘Trockne Blumen’, het thema voor de variaties en nog twee andere liederen uit Die Schöne Müllerin, gezongen door tenor Michael Bennett. Ook Prokofjevs Fluitsonate, later bewerkt tot zijn Tweede vioolsonate, krijgt een heel nieuwe dimensie door er een trio van te maken waarin zowel de fluit als de viool schitteren. Een prachtige plaat die naar veel meer smaakt.

PAUL JANSSEN

CHOPIN WORKS FOR PIANO & ORCHESTRA

Ekaterina Litvintseva, Czech Chamber Philharmonic Orchestra Pardubice o.l.v. Vahan Mardirossian

Piano Classics 5029365101424

VKZ.NL/230208 € 20,99

PIANO EN ORKEST

De Vroege Romantiek

Emmanuel Pahud staat bekend als een fantastisch fluitist die ook op cd nooit teleurstelt. Zijn platen, zoals Fantasy – A night at the opera en Mozart & Flute in Paris, blinken altijd uit in thematische coherentie en onderscheiden zich daarbij door een vertolkingskunst op het allerhoogste niveau. Romances, de jongste cd van Pahud, is daarop geen uitzondering. Gesteund door pianist Eric Le Sage heeft de Frans-Zwitserse fluitist zich gestort op een hiaat in de fluithistorie, de vroege romantiek. Hoewel componisten als Robert Schumann en Felix Mendelssohn de amateurmarkt gretig bedienden met speelbare stukken voor onder andere hobo en klarinet, speelde de fluit geen rol in hun repertoire. Er waren zeker wel amateurfluitisten, maar de fluit was tot Theobald Böhm met zijn verbeteringen kwam een behoorlijk instabiel instrument. Pahud lost het hiaat op door Schumanns Romances op. 94, diens Fantasiestücke op. 73 en Mendelssohns Vioolsonate in F te bewerken voor fluit en deze stukken te combineren met werken van zowel Clara Schumann als Fanny Mendelssohn. Het levert niet alleen een portret op van hoe de vroege romantiek op de fluit klinkt, het is ook weer eens een mooi manifest dat stelt dat Clara en Fanny echt niet onderdoen voor respectievelijk hun echtgenoot en broer.

PAUL JANSSEN

SPONTAAN, EXPRESSIEF EN FRIS

Niemand zal beweren dat Frédéric Chopin veel affiniteit had met het orkestrale idioom. In zijn twee pianoconcerten is het altijd de briljante pianopartij die je meesleept, terwijl het orkest hooguit wat decoratieve klankkleur toevoegt. En toch… wie luistert naar de vier concerterende werken voor de combinatie piano en orkest, allemaal jeugdwerken van de piepjonge tiener Chopin, zou de orkestklanken niet willen missen. Vooral in Andante spianato et grande polonaise brillante op. 22, beroemd in de versie voor solopiano, worden de geraffineerde guirlandes van de pianopartij mooi omlijst door het orkest. De variaties op Mozarts fameuze ‘Là ci darem la mano’ uit Don Giovanni zouden zonder het orkest niet kunnen bestaan. Na een langzame inleiding wordt het populaire operaduet geraffineerd opgestookt tot aan de briljante finale. De twee andere stukken, de Fantasie op. 13 en Krakowiak op. 14 vormen twee kanten van dezelfde Poolse medaille: het eerste gebaseerd op bestaande volksmuziek, het andere op thema’s door Chopin zelf verzonnen. Mooi dat Ekaterina Litvintseva deze vergeten stukken naar boven haalt. De pianiste, geboren bij de verre Beringzee maar nu in Duitsland, kan meesterlijk doseren, speelt evenwichtig en doordacht, en toch klinkt alles spontaan, expressief en fris. Een heerlijke cd.

Gerard Scheltens

Stravinsky Piano Music

Emanuele Delucchi

Piano Classics 5029365101691

VKZ.NL/230207 € 20,99

PIANO

CD-BESPREKINGEN

LISZT WINTERREISE (AFTER SCHUBERT), GRETCHEN, TOTENTANZ

Leonardo Pierdomenico

Piano Classics 5029365102513

VKZ.NL/230209 € 20,99

PIANO

Een Mediterraan Zonnetje

Jarenlang was Stravinsky’s pianomuziek zelden te horen, en nu is er reeds kort na de vijfdelige box van Alexey Zuev een aantrekkelijke cd verschenen waarop Emanuele Delucchi een aantal hoogtepunten uit het oeuvre speelt. Deze muziek kan ongenaakbaar kil aandoen, maar bij de 36-jarige Italiaan schijnt er zowaar een mediterraan zonnetje, terwijl de warmte in de klank helemaal niet ten koste gaat van de helderheid. Les cinq doigts zijn eenvoudige oefeningen voor beginners, maar de vier etudes van opus 7 uit 1908, nog ontstaan in zijn Russische tijd, vormen een uitdaging voor tien virtuoze vingers. Er is veel van de balletcomposities in te horen waarmee Stravinsky destijds furore heeft gemaakt in Parijs. Uit zijn neoklassieke periode dateren de Sonate (1924), waarin hij zich vrij heeft laten inspireren door oude meesters als Bach en Beethoven, en de Serenade (1925), met eigentijdse echo’s van openluchtmuziek uit de achttiende eeuw. De cd bevat ook een paar geweldige genrestukjes, zoals de Piano-rag-music en de koddige Circuspolka voor een niet zo jonge olifant uit het ballet dat Balanchine heeft gecreëerd voor vijftig olifantjes van het Circus Barnum & Bailey. Emanuele Delucchi: een naam om te onthouden.

Eddie Vetter

Liszt Consolations

Saskia Giorgini

Pentatone 8717306260459

VKZ.NL/230225 € 23,99

PIANO

Nog geen twee jaar geleden verraste Saskia Giorgini de oren met haar sensitieve interpretatie van Liszts Harmonies poétiques et religieuses. Nu vervolgt de Nederlands-Italiaanse pianiste haar weg in deze bij uitstek romantische wereld met enkele van de bekendste werken van de componist. Ze zijn lang niet allemaal technisch veeleisend. Sommige partituren staan zelfs vaak op de lessenaars van gevorderde amateurs. Het gaat Saskia Giorgini ook allerminst om de glitters die meestal met Liszt worden geassocieerd. Niet om de societyfiguur die met zijn flitsende virtuositeit adellijke soirees veroverde. Het is haar eerder te doen om de poëzie van zijn veelal door gedichten geïnspireerde muziek. Zo zijn de zes Consolations ook wel gepubliceerd als Six pensées poétiques en gaat elk van de drie Liebesträume vergezeld van een gedicht. Het is in deze muziek heerlijk wegdromen bij het sublieme, fijngevoelige spel van Giorgini. Maar ook bruisende en extraverte virtuositeit is haar zeker wel toevertrouwd, zoals in de drie Caprices-Valses. Poëzie en technische virtuositeit gaan hand in

Een Droom Van Een B Sendorfer

hand in de twee Légendes waarmee ze deze aantrekkelijke cd besluit. Ze speelt overigens op een droom van een Bösendorfer, prachtig warm opgenomen door de technici van het productieteam.

Eddie Vetter

Hart Voor Liszt

Franz Liszt was zo’n gedreven pianotijger dat hij niet alleen een verbluffend inventief oeuvre schiep, maar ook gretig de klauwen zette in andermans werk. Daaraan danken we tal van pianobewerkingen, of liever pianistische herscheppingen, van muziek uit opera’s, complete symfonieën en liederen die een heel nieuw, eigen karakter kregen. Het is typisch Liszt, maar hoeveel nootjes hij ook toevoegt, hij laat de originelen in hun waarde. Bij alle brille en technische hoogstandjes wordt het nooit goedkoop klatergoud vol effectbejag, daarvoor was Liszt een veel te groot componist. Ook Schuberts Winterreise onderging zo’n transformatie. Hij koos de helft van de cyclus: twaalf liederen, losgezongen van Schuberts desolate zoektocht naar het ‘ik’. Dat na de opening ‘Gute Nach’t meteen ‘Die Nebensonnen’ verschijnt als tweede, is even wennen. Je weet dan dat Liszt het verhaal dat Schubert vertelt helemaal heeft losgelaten. Dat de Winterreise gevolgd wordt door bewerkingen van Liszts eigen Gretchen (uit de monumentale Faustsymfonie) en de luguber hamerende Totentanz (nu zonder orkest) klinkt als een volkomen logisch vervolg. De Italiaan Leonardo Pierdomenico is een pianist met hart voor Liszt. Het lijkt alsof hij niet zijn best hoeft te doen, zo natuurlijk klinkt het allemaal.

Gerard Scheltens

Diverse Componisten Il Ponte Di Leonardo

Marco Beasley, Constantinople o.l.v. Kiya Tabassian

Glossa 8424562245037

VKZ.NL/230219 € 23,99

MIDDELEEUWEN/RENAISSANCE

Muziek uit middeleeuwen en renaissance, uit Europa en het Midden-Oosten… Bereid u voor op een verrassingsreis door een ongekende wereld. Het Canadese ensemble Constantinople uit Montréal, opgericht door de uit Iran afkomstige Kiya Tabassian, legt zich loffelijk toe op op het maken van muzikale verbindingen tussen Oost en West. Symbool daarvan is de gedroomde, visionaire brug die Leonardo da Vinci in 1502 wilde bouwen over de Bosporus bij Constantinopel (Istanboel). Deze grootste brug ter wereld werd door de Ottomaanse heerser sultan Beyezid II afgewezen en kwam dus nooit verder dan een schets, maar het ambitieuze plan kreeg betekenis als een symbolische brug tussen Europa en Azië. Tabassian en de Napolitaanse tenor en musicoloog Marco Beasley maakten een afwisselend programma van liederen en gezangen van Ottomaanse, Perzische en Italiaanse dichters en componisten uit de vijftiende en zestiende eeuw. Er wordt gespeeld op een exotisch en historisch geïnformeerd instrumentarium van setar (een soort luit), qanun (hakkebord), ney (fluit) en ciaramella (een vroege hobo), aangevuld met barokgitaar en barokviool, viola d’amore, blokfluiten en slagwerk. Deze muziek zuigt je onweerstaanbaar mee in een geestverruimende wereld die je eigen wereldje even op zijn kop zet.

Geestverruimende Wereld

Gerard Scheltens

BARBIREAU MASS, MOTETS

Beauty Farm

Fra Bernardo 4260307437718

VKZ.NL/230218 € 25,99

Renaissance

FONTANA COMPLETE SONATAS FOR VIOLIN AND B.C.

Lux Terrae o.l.v. Neyza Copa (viool)

Brilliant Classics 5028421965413 (2cd)

VKZ.NL/230205 € 13,99

BAROK

Muziek Van Grote Kwaliteit

Jacobus Barbireau leefde in de tweede helft van de vijftiende eeuw en overleed jong. Zijn naam is niet blijven voortleven, omdat we maar heel weinig muziek van hem hebben. Hij werd geboren in Antwerpen, waar hij zijn hele leven werkzaam is geweest. Hij is dus niet, zoals veel van zijn componerende tijdgenoten, naar Italië getrokken om daar carrière te maken. Barbireaus muziek verspreidde zich nauwelijks. Waarbij ook nog komt dat bijna zijn hele oeuvre al in 1556 verloren is gegaan omdat de bibliotheek van de kathedraal van Antwerpen de perikelen rondom de reformatie niet overleefde. Maar het weinige dat we nog van Barbireau hebben is van grote kwaliteit, zoals te horen is op deze cd van het Oostenrijkse specialistenensemble Beauty Farm. Ze namen een mis en twee motetten van Barbireau op en hun uitvoering is van hoog niveau. Er wordt in lage ligging gezongen, met een niet zo hoge countertenor als bovenstem. Als je dan omlaaggaat, kom je uit bij een superbas voor de laagste partij. De zanger moet bijna het hele stuk op de bodem van zijn stem zingen en dat geeft Barbireaus muziek, uitgevoerd in langzaam tempo, nog eens een extra donkere klank. Een prachtige renaissance-cd.

MARCEL BIJLO

J.S. BACH TRIO SONATAS

BWV 525-530

Manuel Tomadin Brilliant Classics 5028421964386

VKZ.NL/230206 € 11,99

BAROK

Triosonates voor één musicus: twee handen op twee manualen en een baspartij op de pedalen. Deze bekende Bachstukken vormen een uitdaging voor iedere organist. Het zijn echte triosonates in de zin dat er drie partijen zijn. Ze zijn ook goed te spelen voor een ensemble van bijvoorbeeld twee violen en basso continuo. Of dat wellicht hun oorspronkelijke vorm is geweest weten we niet, maar aangezien Bach ervan hield om zijn muziek in diverse gedaanten te presenteren zou het heel goed kunnen. Manuel Tomadin, bekend van vele orgelcollecties bij Brilliant Classics, neemt vaak minder bekende componisten ter hand wier oeuvre hij dan compleet vastlegt op een flinke hoeveelheid cd’s in een box. Maar hij heeft intussen ook al aardig wat Bach vastgelegd. Voor deze opname toog hij naar de hervormde kerk in Vollenhoven waar hij achter het Bosch-Schnitgerorgel plaatsnam. Dit instrument is gebouwd tussen 1686 en 1720 en past dus precies in Bachs tijd. In het boekje bij de cd wordt het

Fris En Voortvarend Spel Van Tomadin

instrument uitvoerig beschreven. Tomadins spel is, net als op al zijn andere cd’s, fris en voortvarend en hij heeft een goede hand van registreren. Dit is, kortom, een mooie Bachuitgave.

Marcel Bijlo

Geen Geschmier

Giovanni Battista Fontana kennen we van slechts één collectie vioolsonates, maar dit is wel een belangrijk opus. De viool ontwikkelde zich na 1600 razendsnel tot het belangrijkste solo-instrument, in Italië maar ook bijna overal elders in Europa. Er werd veel voor het instrument gecomponeerd en componisten als Biagio Marini, Dario Castello en zeker ook Giovanni Battista Fontana verkenden de nieuwe mogelijkheden van het instrument. Van Fontana’s collectie van twaalf sonates horen we op concerten en cd’s meestal dezelfde paar stukken, maar een complete opname van zo’n vroege vioolcollectie is zeldzaam. Neyza Copa en haar ensemble Lux Terrae maken er wat moois van. Copa’s viool krijgt gezelschap van steeds wisselende combinaties van continuo-instrumenten en dat is goed voor de afwisseling. Fontana’s muziek zelf is trouwens ook heel gevarieerd. De sonates zijn nog niet opgebouwd uit meerdere delen met een vast tempo, maar bestaan elk uit een groot aantal zeer korte secties in contrasterende tempi. Het lukt dit ensemble om toch de eenheid binnen een stuk te bewaren, hoewel de continuocombinaties soms snel wisselen. Violiste Neyza Copa laat de muziek voor zich spreken, er wordt niet geschmierd of overdreven gearticuleerd. Een boeiende uitgave dus.

MARCEL BIJLO

Marais Cinqui Me Livre De Pi Ces De Viole

François Joubert-Caillet, L’Achéron Ricercar 5400439004511 (3cd) VKZ.NL/230223 € 31,99

BAROK

François Joubert-Caillet is zowat vergroeid met het oeuvre van Marin Marais. Nu is ook zijn interpretatie van het vijfde en laatste boek met composities voor viola da gamba verschenen: drie cd’s met in totaal 112 dansdelen. Wie vreest een beetje tureluurs te worden van alle menuetten en gavottes die de revue passeren, zou het toch eens moeten proberen. Het vijfde boek is gepubliceerd in 1725, drie jaar voor de dood van Marais, die toen al tegen de zeventig liep. De zoon van een schoenmaker kon daar in Parijs op zijn lauweren rusten en de plantjes in zijn stadstuin verzorgen. Toch bleef hij actief in de muziek. Op zijn oude dag ging hij nog met zijn tijd mee, getuige de invloed van een wat meer galante stijl die destijds begon te bloeien. Dat zijn muziek geen moment verveelt, hangt ook samen met het gevarieerde karakter. De dansen kunnen heel verstild, maar ook humoristisch en zelfs theatraal aandoen. Sommige sarabandes raken je tot in het diepst van je ziel, mede dankzij het expressieve spel van Joubert-Caillet en de vijf musici van L’Achéron. Zij hebben een monument opgericht voor een van de grootste componisten van de Franse barok.

Monument Voor Een Grootheid

Eddie Vetter

Van Helmont Le Ons De T N Bres

Scherzi Musicali o.l.v. Nicolas Achten

Ricercar 5400439004542

VKZ.NL/230222 € 23,99

BAROK

CD-BESPREKINGEN

C.PH.E. & J.C. BACH SONATAS FOR VIOLA DA GAMBA

Guido Balestracci e.a. Arcana 3760195735435

VKZ.NL/230213 € 23,99

BAROK

Verkennen Van Uithoekjes

Charles-Joseph van Helmont (1715-1790) was een Brusselse componist, organist en kapelmeester. Hoewel hij nauwelijks bekend is in onze tijd heeft hij een omvangrijk oeuvre nagelaten van oratoria, motetten en klavecimbelwerken. Goed voor 525 manuscripten die in de bibliotheek van het Brussels conservatorium gewoon nog liggen te wachten om tot klinken te komen. Van Helmont mengde de Franse versieringskunst met de Italiaanse lyriek en schreef dus muziek die noch in Frankrijk noch in Italië gecomponeerd had kunnen zijn. Met het componeren van deze muziek voor de Goede Week sloot hij aan bij de Franse en Italiaanse tradities van de leçons de ténèbres of lamentaties van de liturgie op de drie laatste dagen voor Pasen. We horen Van Helmonts versies hier voor het eerst op cd. Scherzi Musicali, een ensemble dat houdt van het verkennen van uithoekjes in de muziekgeschiedenis, kiest voor een groot orgel waaromheen de drie sopranen en de begeleidende instrumentalisten gegroepeerd zijn. Het orgel, een prachtig instrument uit 1775, speelt tussen de beknopte lamentaties door steeds een korte fuga. Heel bijzonder, deze mengelmoes van stijlen, en werkelijk prachtig uitgevoerd. Deze cd maakt nieuwsgierig naar al die andere muziek van Van Helmont.

Marcel Bijlo

C.PH.E. BACH SONATAS FOR KEYBOARD & VIOLIN

Rachel Podger, Kristian Bezuidenhout Channel Classics 0723385415237 (sacd)

VKZ.NL/230217 € 23,99

BAROK

Carl Philipp Emanuel Bach is een componist met meerdere gezichten. Als weinig anderen verenigt hij alle muziekstijlen van zijn tijd in zich, wat goed te horen is op deze cd. Net als zijn vader schreef hij sonates voor viool en klavier waarin het klavier niet louter de rol van begeleidend continuo-instrument op zich neemt, maar een zelfstandige partij in de rechterhand heeft. De eerste sonate op dit programma klinkt nog echt heel barok, die wordt gespeeld op klavecimbel, maar vervolgens gaat Kristian Bezuidenhout achter de fortepiano zitten en wordt de muziek grilliger en breder van opzet. Hier is de barok ineens heel ver weg. Als laatste klinkt dan weer een sonate die ook van C.Ph.E.’s vader had kunnen zijn. Ongelofelijk dat al deze muziek van één en dezelfde componist is! En als je dan ook nog twee musici hebt die de wereldtop op hun instrument vertegenwoordigen, dan kun je niet anders spreken dan van een droom-cd. De musici weten precies hoeveel ruimte ze elkaar moeten geven en hoe ze

BACHS SOMS DRIESTE INVALLEN

Bachs soms drieste invallen optimaal moeten uitlichten. De barokke sonates met klavecimbel zijn dan weer een toonbeeld van elegantie. Wat een uitvoeringen zijn dit!

Marcel Bijlo

Ronkende Snaren

Deze cd verenigt twee zonen van Johann Sebastian Bach: Carl Philipp Emanuel en Johann Christian. Net als hun vader componeerden ze beiden voor de viola da gamba, een instrument dat halverwege de achttiende eeuw in Duitsland een aantal virtuoze bespelers kende. Carl Friedrich Abel, wiens vader ook gambist was en voor wie Johann Sebastian waarschijnlijk zijn drie gambasonates schreef, was niet alleen de grootste gambavirtuoos van zijn tijd maar ook een begenadigd componist voor het instrument. Gambist Guido

Balestracci heeft een heel speciale interesse voor dit late gambarepertoire en ook voor de latere vormen van de viola da gamba zoals de baryton, waar Haydn veel voor componeerde, en de arpeggione waar Schubert zo’n prachtige sonate voor schreef. Zijn opname daarvan was een openbaring. Ook maakte Balestracci al eens een cd met werken van Abel. Logisch dus dat hij zich, met zijn uitstekende begeleiders, nu aan de Bachzonen wijdt. Hij laat zijn snaren heerlijk ronken, maar hij kan ook heel zacht spelen. Daarmee laat hij het enorme dynamische bereik van zijn instrument optimaal uitkomen. Eigenlijk onbegrijpelijk dat de gamba met al zijn mogelijkheden aan het eind van de achttiende eeuw zo snel uit beeld is geraakt.

Marcel Bijlo

REICH, GLASS, RILEY ICONS – THE AMERICAN MINIMALISTS

Bl!ndman

Warner Classics 5054197490613 (3cd)

VKZ.NL/230232 € 31,99

HEDENDAAGS

Wie zich nog nooit serieus heeft verdiept in de veelkleurigheid van de minimal music en toch de stap wil wagen kan nu terecht bij een driedubbel-cd van het Belgische collectief Bl!ndman. Op de drie cd’s vatten Eric Sleichim en de zijnen het oeuvre van de drie grote pijlers van het Amerikaanse minimalisme treffend samen met zowel klassiek als recenter materiaal. Iedere cd is gewijd aan een andere componist. Zo bevat de cd gewijd aan Terry Riley niet alleen een opzwepende uitvoering van diens iconische In C, maar ook het even legendarische en oosters gekleurde Poppy Nogood and the Phantom Band en The Tuning Path, waarin zijn invloedrijke werk met tape loops en harmonische lagen (time-lags) zeer sprekend naar voren komt. Ook op de cd’s gewijd aan Steve Reich en Philip Glass geven de klassiekers een goed beeld van de stijl van de componisten. Zo is Reich vertegenwoordigd met onder andere Nagoya Marimbas , New York Counterpoint en Electric Counterpoint en krijgt Glass reliëf met onder meer Music in Fifths en Music with Changing Parts . Het maakt Icons niet alleen tot een perfecte inleiding op de minimal music, maar dankzij het spel van Bl!ndman ook tot een must voor elke liefhebber.

Perfecte Inleiding

PAUL JANSSEN

DE LEUKSTE KINDERLIEDJES (DEEL 1)

Loulou & Lou

Loulou 1141307242416

VKZ.NL/230230 € 19,99

Kinderliedjes

Spontini La Vestale

Vocale solisten, Les Talens Lyriques, Vlaams Radiokoor o.l.v. Christophe Rousset

Bru Zane 8055776010106 (2cd+boek)

VKZ.NL/230215 € 35,99

OPERA

In zijn geboorteplaats Maiolati wordt Gaspare Spontini (1774-1851) nog in ere gehouden met een festival en sinds enkele jaren beleven zijn opera’s een wedergeboorte. Ooit was hij de belangrijkste operacomponist van Parijs, de favoriet van keizerin Joséphine. Met La Vestale uit 1807 legde hij de fundamenten voor de roemruchte ‘grand opéra’. In 1954 kreeg het werk al een tweede leven dankzij Maria Callas als de tragische heldin. Het libretto is enigszins verwant aan dat van Norma. Omdat de Vestaalse maagd Julie uit liefde zondigt tegen de gelofte van kuisheid, moet zij levend worden begraven, maar zie: net op tijd schenkt de hemel haar genade en dan mag zij trouwen met haar geliefde Licinius. Voor het eerst

Staalkaart Voor Kinderen

Loulou & Lou bestaat inmiddels drie jaar. Het collectief van muzikale motor Sophie van Schaik heeft een missie: muziek in alle soorten en maten direct aansprekend presenteren voor kinderen. Dat doet Loulou & Lou niet alleen met kinderliedjes, maar ook met verschillende stijlen zoals jazz, rock, meditatieve muziek en noem maar op. Daarnaast staan er vele sociale projecten op het programma met als doel muziek als verbindende factor in te zetten en de samenleving weer allerwegen aan het zingen te krijgen. Een nobel streven. Ouders en grootouders van vooral jonge kinderen vinden op de in stripfigurenstijl vormgegeven cd’s veel van hun gading. Zo is het jongste project, De leukste kinderliedjes (deel 1), niet alleen een mooie selectie van vijfenveertig bekende en minder bekende kinderliedjes, het is ook een staalkaart van verschillende (pop)stijlen. Zo kan het voor kinderen een introductie zijn op pop, jazz, funk, rock, ragtime, Latin enzovoort. Hoewel de informatie op de cd verder vrij minimaal is, zal dat geen belemmering zijn om zelfs als (groot)ouder vrolijk mee te zingen, want het plezier druipt ervan af. Luister bijvoorbeeld naar de jazzy versie van Roodkapje, glimlach en zing samen met kinderen en kleinkinderen lekker mee.

PAUL JANSSEN

Puccini Tosca

De Nationale Opera

Naxos 0747313575251 (dvd)

VKZ.NL/230220 € 35,99

Opera

Fijne Kleuren En Effectieve Contrasten

is er nu een uitvoering op cd verschenen met historische instrumenten. Christophe Rousset en Les Talens Lyriques geven het grote orkestaandeel het nodige reliëf met fijne kleuren en effectieve contrasten. De Franse tenor Stanislas de Barbeyrac is geknipt voor de rol van de jonge generaal Licinius. Marina Rebeka, die onlangs nog in Amsterdam te bewonderen was in Donizetti’s Anna Bolena, is geen Maria Callas, maar zij overtuigt wel met dramatisch vuur in de veeleisende titelrol.

EDDIE VETTER

Diverse Componisten Springtime In Amsterdam

Annette Dasch, Thomas Oliemans e.a. Christof Loy (regie)

Nederlands Philharmonisch Orkest e.a. Naxos 747313575756 (dvd)

VKZ.NL/230221 € 31,99

MUZIEKTHEATER

VIOTTI: STER VAN DE VOORSTELLING

Lorenzo Viotti (33) zal reeds in 2025 weggaan bij De Nederlandse Opera. Jammer dat zo’n charismatische dirigent het al na een paar jaar voor gezien houdt. Met Puccini’s Tosca maakte hij in 2022 zijn debuut als chef-dirigent van het gezelschap. Een doorslaand succes. Zelden heeft het Nederlands Philharmonisch Orkest zo vol vuur en passie gespeeld. Alleen het tergend traag gedirigeerde laatste bedrijf doet verlangen naar de gedrevenheid van een Toscanini. De Australische regisseur Barrie Kosky zoekt zijn heil in een bloederig hedendaags realisme. We zien Tosca van een hoge stellage springen, maar daarna ook verpletterd in een plas bloed op de grond liggen. Geen spoor van Rome anno 1800, kale tonelen overheersen. Des te sterker werkt het slottableau van de eerste akte: een reusachtig drieluik met de hoofden van koorzangers in een helse gloed. De personages zijn even eigentijds als de locaties. De Zweedse sopraan Malin Byström is een allesbehalve Italiaanse diva, Joshua Guerrero een Cavaradossi met een bril op de neus en Gevorg

Hakobyan een sadistische politiechef Scarpia die in zijn klinische designkeuken zwaait met een koksmes. Vocaal laten zij weinig wensen onvervuld, maar de ster van de voorstelling blijft toch Lorenzo Viotti.

Eddie Vetter

Licht Weemoedig Escapisme

Springtime in Amsterdam is de eerste film van de bekende operaregisseur Christof Loy. Hij maakte hem met de cast die eigenlijk Franz Léhars Die lustige Witwe zou brengen bij De Nationale Opera, een productie die ten prooi viel aan de coronapandemie. De film gaat over vier personages die elkaar bij toeval treffen in Amsterdam, vastgelopen door een mysterieuze, naamloze crisis – een knipoog naar de pandemie. Het resulteert in twee korte maar intense liefdesgeschiedenissen; een ontmoeting van zoekende en verloren zielen. De realistische plot maakt soms plaats voor surrealistische, droomachtige scènes en ensemblenummers die verwijzen naar de kleurrijke Franse muziekfilms uit de jaren ’60. Springtime is zo een musicalfilm in de goede oude Hollywoodtraditie geworden, met lichtere muziek van Weense operette tot Jacques Brel. De cast van ervaren operazangers weet de lastige stap van het toneel naar de filmcamera heel goed te maken, al blijft perfect playbacken in de muzikale nummers kennelijk soms lastig. Vooral de expressieve mimiek van Thomas Oliemans leent zich uitstekend voor het scherm, en veteraan Henk Poort weet moeiteloos te ontroeren met zijn vertolking van Het dorp. Wie wat licht weemoedig escapisme wil, is bij Springtime in Amsterdam aan het juiste adres.

BENJAMIN ROUS

HORIZONTAAL

1 BALLET VAN STRAVINSKY

11 DIERENGELUID

12 ZEENIMFEN

14 OPERA VAN GLUCK

16 PSYCHE ET … (FRANCK)

17 OPUS

18 GELOFTE

19 LA … (DEBUSSY)

20 PORTUGESE COMPONIST

23 LOFZANG

25 IJZERHOUDENDE GROND

26 BEZITTELIJK VOORNAAMWOORD

27 BALLET VAN GLUCK

30 SPROOKJESFIGUUR

32 AFSCHEIDINGSBEWEGING

33 RESERVATIS RESERVANDIS

34 SONATA QUASI .. FANTASIA (BEETHOVEN)

36 PERSOON UIT MOZARTS ENTFÜHRUNG

38 ... SINFONIEORCHESTER LEIPZIG

40 KLAD

42 IMPERATOR REX

43 TE ... (CHARPENTIER)

44 STEMTYPE

45 OPERA VAN MOZART

47 OPERA VAN MOZART

VERTICAAL

2 ATTRIBUUT VAN PALLAS ATHENE

3 OPERA VAN GLUCK

4 … STILLE LAND (SCHUBERT)

Prijswinnaars

Prijswinnaars puzzel nr. 1/2023

Oplossing: Caldara

Naam Plaats

Cor Nooijen Bakel

Fokke Bloemsma Westerwijtwerd

Evert de Jong Nieuwehorne

Jan Glas Kootstertille

Mariet Jonker Hattem.

Deze prijswinnaars ontvangen de cd

Wigmore Soloists - Schubert Octet

Oplossing: Partitas

Henk Struijk Rhenen

Hans van Verseveld Amsterdam

Emmy Twigt Vlaardingen

Hannie Melief Oegstgeest

Vincent Limburg Geldrop

Deze prijswinnaars ontvangen de cd

Mahlers Des Knaben Wunderhorn o.l.v. Pierre Boulez

5 BRUTO MIN TARRA

6 KATHOLIEKE … DIENST

7 SUZIE … BLANC

8 SCHUMANN SCHREEF 138 …. IN 1840

22 FUT

24 PLAATJESDRAAIER

28 OPERA VAN ROSSINI

29 OPERA VAN HAYDN

31 COMPOSITIE VAN BRIDGE

34 APRÈS ... REVE (FAURE)

35 SCHAMEL BEZIT

36 PRIMA

37 THE ... FOUNDRY (MOSOLOV)

39 VOCAAL WERK

40 VACATURE

41 GRAFISCH WERK

43 LANDCODE

45 IPSE FECIT

46 HET EVANGELIE NAAR MATTHEUS

Opsturen Naar

De oplossingen van de puzzel kunt u met naam, adres, postcode en woonplaats voor 30 augustus 2023 sturen naar: Klassieke Zaken, Postbus 762, 3700 AT ZEIST of info@klassiekezaken.nl

Onder de goede inzendingen worden 10 cd’s verloot van EinaudiUndiscovered II.

ALKMAAR

Pop-eye/Velvet Music Boterstraat 10 / 072-2200205 alkmaar@velvetmusic.nl

ALMELO

Hilarius Broekhuis Koornmarkt 24 / 0546-456717 www.boekhandelbroekhuis.nl

AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Leusderweg 184-188 / 033-4622222 www.algemeneboekhandel.nl

AMSTERDAM

Charles Muziek Weteringschans 193 / 020-6265538 charlesmuziek@planet.nl

Concerto Utrechtsestraat 54-60 / 020-6245467 www.concerto.nu

ARNHEM

Het Colofon Bakkerstraat 56 / 026-3703508 www.hetcolofon.nl

BILTHOVEN

Bilthovens Boekhandel Julianalaan 1 / 030 2281014 www.libris.nl/bilthoven

DELFT

Muziekhandel Van Buytene Binnenwatersloot 16 / 015-2123853 www.cdklassiek.nl

DEN HAAG

Paagman

Frederik Hendriklaan 217 / 088 3383838 www.paagman.nl

Paagman Lange Poten 41 / 088 3383838 www.paagman.nl

DORDRECHT

Dordrecht Klassiek Voorstraat 463 A / 078 612 2169 www.dordrechtklassiek.nl

DRIEBERGEN

CD ARTLINE Traaij 73A / 0343-521532 www.cdendvd.nl

EINDHOVEN

Bullit Klassiek

Heuvel Galerie 140 / 040-2465107 www.bullitklassiek.nl

ENSCHEDE

Boekhandel Broekhuis Marktstraat 12 / 053-4325210 www.boekhandelbroekhuis.nl

FRANEKER

Mollema Music World Voorstraat 11 / 0517-382820 www.mollemamusicworld.nl

GRONINGEN

Plato Groningen Oude Ebbingestraat 41 / 050-3135055 www.platomania.nl

HENGELO

Boekhandel Broekhuis Weemenstraat 45 / 074-2910267 www.boekhandelbroekhuis.nl

HOOGEZAND

Evelyn Novacek Meint Veringastraat 132 / 0598-392 551 www.evelynnovacek.nl

KROMMENIE

Erwin Vermast CD-DVD Shop Zuiderhoofdstraat 2 / 075-6216382 www.erwinvermast.nl

LEIDEN

Plato Leiden Vrouwensteeg 4-6 / 071-5149689 www.platomania.nl

Velvet Music Nieuwe Rijn 34 / 071-5128157 www.velvetmusic.nl

LEIDSCHENDAM

Paagman Winkelcentrum Leidsenhagein Westfield Mall of, Liguster 36 / 088 338 3838 www.paagman.nl

MAASSLUIS

Mastersound Noordvliet 29 / 010-5917822 peter@mastersoundonline.nl

MAASTRICHT

Boekhandel Dominicanen Dominicanerkerkstraat 1 / 043-4100 010 www.boekhandeldominicanen.nl

MIDDELBURG

De Drukkerij Markt 51 / 0118 – 886874 www.drukkerijmiddelburg.nl

NIJMEGEN

Boekhandel Roelants Van Broeckhuijsenstraat 34 / 024-3221734 www.roelants.com

Kroese Klassiek Molenstraat 126 / 024-3221346 www.kroese-online.nl

ROTTERDAM

Velvet Music / Donner Coolsingel 129 / 010 3070282 www.velvetmusic.nl

SANTPOORT

Bredero Boeken Hoofdstraat 234 / 023-538 2061 www.brederoboeken.nl

SCHAGEN

Boekhandel Plukker Gedempte Gracht 71-75 / 0224-212941 www.boekhandelplukker.nl

UTRECHT

Broese Boekverkopers Oude Gracht 112-B / 030-2335200 www.broese.nl

VENLO

Sounds Recordshop BV Parade 66 / 077-3510625 www.sounds-venlo.nl

WIJK BIJ DUURSTEDE

Boekhandel Pettinga Markt 12 / 0343-577300 www.boekhandelpettinga.nl

WINSCHOTEN

Hekman Muziek BV Torenstraat 34 / 0597-413 184 www.hekmanmuziek.nl

ZEIST

Kramer en van Doorn Slotlaan 221 / 030-693 3033 www.libris.nl/kramer-vandoorn

ZWOLLE

Plato Zwolle Klokkensteeg 14 / 038-4225354 www.platomania.nl

BELGIË

BRUSSEL

La Boite a Musique Koudenberg 74 / +32 2 513 09 65 www.laboiteamusique.eu

TURNHOUT

Muziekhandel Thom van Sas De Merodelei 75 / +32 14 41 2014 www.muziekhandelvansas.be

WEBWINKELS

Boudisque muziek en film 06 14579618 www.boudisque.nl

Klassiek.nl 058-2948700 www.klassiek.nl

Muziekhandel Spronk 076-5215213 www.spronk.nl

Bruno Klassiek www.brunoklassiek.nl

Winkels met postorderservice. ✔ Bij alle in dit magazine besproken cd’s staat een adviesprijs vermeld. ✔ De in dit magazine besproken cd’s zijn niet in iedere winkel standaard op voorraad, maar zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken Specialist te bestellen. Vraag uw winkelier om advies.