Remember about tomorrow, but live today A small yesterday, step may bedream the beginning of a great journey
h éé tt h
m ii nn dd ss tt yy ll ee m
mm aa gg aa zzi inne e
Extra Mini-poster
om blij van te worden
18 ity’s: woorden die je leven richting geven
Je innerlijke pluk de dag
kompas
Hoejebreng focus in je leven? Geef dagenje een gouden randje Susan Smit over de vibe van Ibiza Verwelkom de dag8xmet YOGA Happy in Parijs leven buiten de lijntjes Train je wilskracht
mysterie vankennen je aura Leer Het je beschermengel
Oefeningen in gelukkig zijn
Mooi & wijs - gaat dat samen?
Wubbo woorden Ockels over duurzaam en afscheid Mooie vandankbaarheid, Blaudzun, Mpho Tutu leven en Emilio Guzman
Interview met Damon Young
Pluk het moment
Hallo beschermengel!
Homemade limo & chips
Mooie woorden van Blaudzun
Hoe sterk is je wilskracht?
Down to earth
Leven buiten de lijntjes
Beauty & bliss
Een nieuwe dag
Inhoud
Nummer 4 – 2014 pluk de dag
INSPIRATIE
COLUMNS
10 Foto-opening 32 Happy in Parijs 84 De zeggingskracht van bloemen
45 Henk van Straten mijmert
INTERVIEWS 25 Damon Young: ‘Een tuin zet je met beide benen op aarde’ 58 Leven buiten de lijntjes - 8 portretten van vrije zielen 103 Mooie woorden van Blaudzun, Mpho Tutu en Emilo Guzman
over leven en dood 57 Susan Smit leert tot 10 tellen 77 Tijn Touber legt uit wat flow is 117 Rajshree Patel over het vasthouden aan eigen gelijk
CADEAU BIJ EEN ABONNEMENT 66 Horloge Pluk de dag 115 Happinez Plusabonnement EXTRA
inzicht 50 Mooi & wijs - gaat dat samen? 78 Work-out voor je wilskracht 98 Ken jij je beschermengel?
97 Happinez cadeauboekjes 118 Kom naar het event I Can Do It 130 Nieuw: bookazine Puur eten SERVICE
Wijsheid 110 De heilige eenvoud van Franciscus van Assisi
8 Colofon 133 Volgend nummer 136 Abonnementeninformatie, Happinez op iPad en verkoop informatie
koken 121 Lekker snacken: limonade & chips
HAPPINEZ WEBSHOP
van groente en fruit
136 Bestelinformatie 139 Webshop RUBRIEKEN 19 Shopping 46 Down to earth: Helen Kranstauber
32
wil weten wat we eten 69 Het Hart 82 Boeken 137 Goed doel
Happinez in groen Parijs op de cover
Franciscus van Assisi
interview
D
amon Young, auteur en medeoprichter van de Australische School of Life, is waarschijnlijk nog het best te omschrijven als publieksfilosoof. Het liefst inspireert hij grote groepen mensen met filosofie en wordt hij op zijn beurt gevoed met interessante denkbeelden van anderen. In zijn boeken gebruikt hij laagdrempelige, originele ingangen tot filosofie en hij komt vervolgens tot verrassende diepten en vergezichten. Ik ontmoet Young op de ochtend voordat hij spreekt in de Beurs van Berlage in Amsterdam op een bijeenkomst van de G8 van de Filosofie acht grote denkers bij elkaar. “Economie, politiek en filosofie passen goed bij elkaar,” zegt hij daarover, “want ze stellen dezelfde vragen. Wat is een goed leven? Hoe kunnen we, niet alleen als vrienden maar ook als vreemden, een gemeenschap creëren waarin we kunnen gedijen?” In zijn nieuwste boek ‘Filosoferen in de tuin’ beschrijft Young hoe filosofen, dichters en schrijvers in tuinen en parken tot inzicht komen, alsof ook in hun hoofd het onkruid wordt weggeschoffeld en gedachten tot bloei komen. “De tuin is niet alleen een geschikte plek voor afzondering en overpeinzing; het is ook een plek van intellectuele prikkeling, omdat menselijke inspanning en ruige natuur hier worden verenigd. Nergens anders zie je dat zo duidelijk. In de tuin is de natuur zichtbaar, maar dan afgescheiden, omsloten en getransformeerd door mensen. Wij veranderen voortdurend alles om ons heen. We scheppen, voegen samen, vormen om en vernietigen. Je kunt je eigen tuin, als je die hebt, bekijken en je afvragen: wat heb ik gemaakt van de natuur en wat zegt dat over mij?”
Wat zegt jouw tuin dan over jou? “Ik woon met mijn twee kinderen en vrouw in Melbourne. In ons vorige huis grensde
mijn werkkamer aan de achtertuin. De klimop kwam daar in alle hoeken door de kozijnen heen gekropen. Ik werd eraan herinnerd dat de wortels en ranken de boel overnemen, en uiteindelijk altijd winnen. Chaos overwint de tijdelijke, schijnbare orde. Ik ervaar dat als heel relativerend. We kunnen als mens wel denken dat we met gewichtige, eeuwigdurende dingen bezig zijn, maar de natuur gaat ondertussen gewoon haar gang - en ze zal dat blijven doen als jij er niet meer bent of even niet kijkt. Zij, en zij alleen, beschikt over eeuwigheidswaarde.” In het dankwoord van je boek bedank je je vrouw Ruth voor het maaien van het gras. “Haha! Ja, het is ironisch. Normaliter tuinier ik graag, maar als ik aan een boek bezig ben, zelfs als dat een boek is over filosoferen in de tuin, neem ik daar de tijd niet voor. Maar wees gerust: ik ben wel blijven koken. We hebben een
in opwaartse richting. We zijn wezens met zwakheden, maar dat geeft niet, want we kunnen nog steeds schoonheid creëren en op een goede en juiste manier in de wereld ingrijpen.” Wat leert de tuin je nog meer als mens en als filosoof? “Soms vind ik de tuin troostrijk. Alles is goed, weet ik als ik er ben. Ik kan me helemaal vinden in hoe Nietzsche de tuin zag: als een plek waar groei en verval, schepping en vernietiging plaatsvinden en waar dat allemaal in harmonie is. Voor Leonard Woolf, auteur en echt genoot van Virginia Woolf, was de tuin een demonstratie van de geest die orde en beschaving brengt in de chaos tot op zekere hoogte. Alles wat je in het leven kunt doen, is een beetje orde aanbrengen, totdat het weer uiteenvalt, want alles is altijd in beweging. Je hebt het gras gemaaid en het onkruid gewied, maar als je je omdraait, groeit het alweer.
‘Je kunt je tuin bekijken en je afvragen:
tuur wat heb ik gemaakt van de na en wat zegt dat over mij?’
moestuin en ik houd ervan om groenten te planten, te verzorgen, te plukken, te koken en op te eten. Het ritme van dat hele proces maakt me rustig. Het leert me dat we werk in uitvoering zijn, net als bonenstaken, citroenbomen en tomatenplanten. We evolueren en doen weer een stapje terug; onze ontwikkeling gaat niet per se
Toch is het zinvol. Het doet ertoe op dat moment.” Voltaires befaamde laatste woorden waren: ‘Laten we onze tuin verzorgen.’ Wat bedoelde hij daarmee? “Voltaire zag Frankrijk als een tuin die schandalig werd verwaarloosd door de >
Saint Germain is rijk aan kunst
De tuin van Museum Albert Kahn maakt je helemaal zen
Een wereld aan thee in La Route de la Soie et ses Merveilles
Le Potager des Oiseaux, een moestuin van buurtbewoners Boot CafĂŠ: de lekkerste koffie van Parijs
Kunst, cultuur, natuur - ze dansen hand in hand door de straten en steegjes Parijs design bij Dante & Maria
Promenade PlantĂŠe
Oost west...
De boerenmarkt verovert de stad
reizen
S
inds kort heeft Happinez ook een Franse editie - waar we natuurlijk erg trots op zijn. Daarom gaan we nu geregeld naar Parijs voor een bespreking met de redactie daar. En om, als er nog tijd voor is, steeds weer een ander deel van de stad te bekijken. Natuurlijk stonden de Eiffeltoren, het Louvre en de Champs-Elysées op het programma. En de Notre Dame, de Sacré-Coeur en de Jardin du Luxembourg werden ook weer eens bezocht. Maar naast alle bekende blikvangers zijn er volop magische stille plekjes, verborgen schatten, die we nu ook ontdekken. Dankzij tips van de Franse collega’s of we vinden ze zelf, toevallig, door net nog even die ene hoek om te slaan. In die grote, volgebouwde stad wemelt het bijvoorbeeld van de kerken. Bescheidener dan de grote kathedralen en bijna onopvallend tussen de huizen die er in de loop der eeuwen tegenaan zijn gebouwd. Ze gaan op in het geheel en maken deel uit van het dagelijks leven. Altijd zitten er wel een paar mensen in de banken en er branden kaarsen. Oases van rust in de rumoerige stad. Of je stuit zomaar op een mooi parkje tussen de huizen, of een kloostertuin die maar een paar uur per dag geopend is. Micronatuur op de vierkante meter. Voor ‘groen’ kun je het ook hogerop zoeken. Zo is er de Promenade Plantée, een park dat zich van de oostkant van de stad uitstrekt tot aan de Opéra Bastille. Een groen lint, dat gedeeltelijk op een oud treinviaduct is aangelegd, zodat je hoog boven de stad kunt wandelen. Voor een tuin is vaak geen plek als je in de metropool woont, maar de balkons staan er vol potten met kruiden en bloeiende planten en op dakterrassen worden steeds vaker prachtige tuinen aangelegd. En bijenkasten neergezet - het schijnt dat de honing uit Parijs tot de beste van het land behoort, omdat in de stad, in tegenstelling tot op het platteland, geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Een leuk idee, al die bijtjes die boven de stad gonzen, vliegend van dak naar dak. Parijs is een stad van harde werkers en levensgenieters, van joie de vivre. Er zijn de chique wijken met de dure merkwinkels, en de creatieve, schilderachtige plekken waar de verf soms een beetje bladdert. Het sociale leven speelt zich buiten af, op de stoep, in cafeetjes en restaurants. Lunchen is niet even een broodje hap-slik-weg, maar rustig tafelen met een goede wijn erbij. Duurzaam, bio, vegan - met zulke begrippen zijn ze in Parijs nog niet zo bezig, al lijkt daar wel langzaam aan verandering in te komen. De voorlopers op dit gebied zijn buitenlanders; vrijwel alle Niet te missen: ‘eco’ plekken in de stad worden gerund door de Sacré-Coeur Australiërs, Amerikanen of Canadezen. Maar op hun eigen manier zijn de Fransen allang duurzaam: groenteresten gooien ze niet weg, maar verwerken ze in een soep voor de volgende dag en ook van dierlijk voedsel wordt niets verspild: vrijwel alles wordt van kop tot staart gegeten. Kwaliteit, daar houden Parijzenaars van. Dat zie je aan de talloze kleine winkeltjes waar vakwerk wordt geleverd en die hier nog steeds niet verdrongen zijn door de grote winkelketens. Een winkeltje met handgemaakte schoenen, een atelier waar ragfijn porselein wordt gemaakt of een bakkerijtje waar je een klein vermogen betaalt voor een paar macarons. Wat je er absoluut voor over hebt, omdat de liefde voor het product en de kwaliteit er vanaf spatten.
Een dag in de Marais Boot Café Begin je dag in de piepkleine koffieshop, die eerst een hakkenbar was, vandaar de naam, van de Amerikaanse eigenaars Phil en Elsa. Op 4 vierkante meter vind je de beste koffie van Parijs, van fairtrade bonen gezet. Met een frambozencakeje of een brioche met bosbessenjam; glutenvrije lekkernijen, die worden gebakken door een bevriend Amerikaans stel. 19 rue du Pont aux Choux (vanaf 10 uur geopend) www.facebook.com/bootcafe en www.cargocollective.com/bootcafe/
Le Marché des Enfants Rouges Op de leuke, semi-overdekte markt Le Marché des Enfants Rouges vind je naast groentestalletjes allemaal leuke eettentjes waar je aan de bar hapjes uit alle windstreken kunt proeven: tajines, sushi, heerlijke wokgerechtjes... Naast de markt ligt een kleine moestuin, Le Potager des Oiseaux, die door buurtbewoners wordt verzorgd en in het weekend tussen 10.00 en 13.00 uur open is voor publiek. Vroeger was hier een weitje met koeien... midden in Parijs! 39 rue de Bretagne (geopend van dinsdag tot en met zondagochtend)
The Collection Mooi woonwinkeltje, verstopt in de kleine straatjes van de Marais. Veelal duurzame ontwerpen zoals een lamp van eierschalen, prachtige handgemaakte porseleinen kopjes en gevlochten mandjes. Geen zin in gesleep? Daar kijken en makkelijk thuis bestellen via de webshop. 33 rue de Poitou www.thecollection.fr
Café Pinson Langzaam maar zeker veroveren bio eettentjes Parijs. Café Pinson, een 100% vegetarisch en zuivelvrij pareltje, heeft onlangs een tweede restaurant geopend in de stad.
>
happinez | 7
essay
Beauty, bling & bliss
Aandacht voor uiterlijke schoonheid en een rijk innerlijk leven gaan soms slecht samen. Val je als ‘spiri’ door de mand wanneer je je haar kleurt en je lippen stift? Hoe hoog moeten je hakken precies zijn om oppervlakkig te worden? Geen paniek, want echt kiezen tussen buiten of binnen kan - en hoeft - volgens Geertje Couwenbergh ook niet.
hemel & aarde
Een engel op je schouder Een hand op je rug, terwijl je alleen bent. Een helder
inzicht als je het niet meer weet. Wat is dat? Wie is die iemand, die onzichtbare kracht? Een engel misschien?
B
oeken over engelen, engelenworkshops, engelenkaarten - engelen lijken steeds meer mainstream te worden. Een van de boegbeelden van de engelenscene en schrijfster van bestsellerboeken over dit onderwerp, de Amerikaanse Doreen Virtue, verbaast dit niet. Ze is ervan overtuigd dat het aantal ontmoetingen met engelen toeneemt. Hoe dat komt? Zij schrijft het toe aan een groeiend collectief bewustzijn. Ze ziet het in haar praktijk als engelenconsultant: ook mensen die een paar jaar geleden nog helemaal niet bezig waren met vragen over spirituele zaken, over God of leven na de dood, zijn dat opeens wel en komen nu bij haar voor antwoorden op hun vragen. Virtue is wekelijks te zien in populaire filmpjes op YouTube. Hierin moedigt ze haar kijkers aan om volledig op de engelen te vertrouwen. En daarbij moeten we niet wachten met het vragen om hulp tot we geen kant meer op kunnen, zegt ze. ‘Beter is het om je eigen welzijn in de gaten te houden en niet te aarzelen een hemels schepsel aan te roepen om je te helpen en te troosten.’ Aan de hand van engelenkaarten laat zij zien wat het universum voor ons in petto heeft en hoe de engelen kunnen helpen bij onze relaties, carrières, financiën, huisvesting en alle problemen waarmee wij worstelen. Geef je over, zegt zij. Let go, let God.
Een ander bekend gezicht is de Ierse Lorna Byrne, die al jaren haar verhaal over de engelen met ons deelt. Ze is een totaal andere verschijning dan Doreen Virtue - een uitgesproken Amerikaanse in flamboyante kleding met onberispelijk gekapt lang haar. Lorna Byrne is een kleine, tengere, bescheiden vrouw met een zachte stem. Maar zodra ze over de engelen begint te vertellen, verandert ze in een gedreven spreker. Zij raakt en ontroert mensen met wat er in haar eigen, zware leven is gebeurd en met haar rotsvaste vertrouwen in de engelen, met wie ze al vanaf haar vroege kinderjaren contact heeft. In haar nieuwste boek ‘Liefde uit de hemel’ schrijft ze: ‘Ik zie altijd engelen. Ik kan me de tijd niet heugen dat ik ze niet zag. Vanaf het moment dat ik voor het eerst mijn ogen opende, waren ze er - ook al wist ik toen niet dat het engelen waren. Ik zie ze net zo helder als dat ik mijn dochter tegenover mij aan tafel zie zitten.’ Lorna vertelt ons wat de engelen aan haar vertellen. Op dit moment, zegt ze, willen ze vooral laten zien hoe belangrijk liefde is. ‘Liefde is als de zon, liefde is onze levenskracht, liefde overstijgt alles. En toch laten de engelen me elke keer zien hoe weinig liefde mensen voor zichzelf voelen en als gevolg daarvan hoe weinig liefde er eigenlijk in ons leven is en hoeveel meer er zou kunnen zijn.’ >
wijsheid
De eenvoud van
Franciscus van Assisi Hoeveel hebben we nodig? Als je deze vraag aan Franciscus van Assisi had gesteld, zou je misschien als antwoord hebben gekregen: ‘Niet veel meer dan geloof en mededogen.’ Deze middeleeuwse heilige inspireert nog altijd miljoenen mensen.
O
oit klopte een bedelaarster op de deur van het kerkje waar Franciscus van Assisi en zijn broeders aan het bidden waren, en vroeg om een aalmoes. Het enige wat de broeders bezaten, was een oude bijbel. ‘Geef haar die!’ riep Franciscus uit. ‘Ik weet zeker dat Onze Lieve Heer en Onze Lieve Vrouwe daarin meer behagen scheppen dan dat we er zelf in lezen.’ In geven ligt veel meer vreugde dan in nemen, wist Franciscus. Bovendien: als je niets bezit, heb je ook niets te verliezen.
Van playboy tot heilige Franciscus van Assisi (1182-1226) is misschien wel de bekendste heilige uit de christelijke wereld - al was van die ‘heiligheid’ in zijn jonge jaren nog maar weinig te merken. Hij werd geboren als zoon van een rijke lakenkoopman en groeide op als een echte Italiaanse playboy. Zijn leven bestond uit reizen, feesten en vrouwen. Franciscus droomde ervan ridder
te worden en eeuwige roem te verkrijgen in een van de vele oorlogen en kruistochten die in zijn tijd werden gevoerd. Hij sloot zich daarom aan bij een expeditie die op weg was naar een veldslag. Maar al in de eerste nacht had hij een heldere droom, waarin hem werd verteld terug naar huis te gaan. Daar zou hem een nieuwe opdracht wachten. Weer thuis veranderde Franciscus langzaam maar zeker. Hoewel hij nog steeds veel feestte, begon hij ook te bidden, en hij raakte steeds meer in de ban van het geloof. Op een dag reed hij op zijn paard langs een melaatse; iemand die leed aan de toen veelvoorkomende ziekte lepra. Franciscus had altijd een afkeer van melaatsen gehad, maar nu steeg hij van zijn paard af, nam de zwerende hand van de zieke en drukte er een kus op. De melaatse beantwoordde dit gebaar met een kus, en in plaats van walging voelde Franciscus een intens geluksgevoel. ‘Wat ik bitter vond, was voor mij omgeslagen in zoetheid
koken
Homemade
limo & chips Lekker zomers, zo’n grote kan frisse limonade met tinkelende ijsblokjes op de tuintafel, samen met een kom crispy chips. Alles zelf gemaakt van een verrassende mix van groenten, fruit en kruiden.
»
monade i l t a a m o -t e e h t e n e Gro en koolchips «
Het extra dikke zomernummer van Happinez ligt 16 juli in de winkel
Caraïben
De magie van
Vuu
Duiken in de ziel
Robert Holden's
‘loveability’
Over moed &
Some like it hot!
aankondiging onder voorbehoud
Pepers
overmoed Oosterse krijgskunst
z achte kracht