Nieuwsbrief WBG Waalwijk 2014, nummer 3 Weidevogelbeschermingsgroep Waalwijk werkzaam in de gemeenten Waalwijk en Heusden onder begeleiding van het Brabants Landschap Coördinatoren:
Harry Keijzer tel. 0416-335156 harry.keijzer@zonnet.nl
Henk Bergmans tel. 0416-338856 h.th.bergmans@home.nl
2 juni
Het is zomer Ja sinds zondag 1 juni. We kunnen wat het weer betreft terugzien op een goed voorjaar, zij het dat dit niet gold voor het begin van de afgelopen week. We werden met beide benen op de grond gezet en in sommige delen van het land zelfs met de voeten in het water! In het begin ging het allemaal hard, vooral bij de agrariërs. Nadat de eerste grassnede was binnengehaald en na het moment dat de maïs in de grond zat, is het op de akkers en weiden weer wat rustiger geworden. Dankzij het vroege voorjaar en het goede weer begonnen de kieviten die hun eerste legsel verloren zagen gaan, welgemoed aan een tweede poging. Wellicht begonnen de kievitmannen die, door de droge en harde kleigronden, hun draai nog niet hadden gevonden, nu pas aan hun proefnestjes. Dit tot opluchting van hun vrouwtjes en ons weidevogelbeschermers. De scholeksters lieten zich ook niet onbetuigd. Wellicht hebben de grutto’s en wulpen de meeste schade opgelopen. Als hun eerste legsel uitgemaaid wordt, is voor hen het seizoen voorbij. Zoals we vorige keer al meldden, halen de boeren toch liever snel die eerste grassnede binnen, in plaats van de - in hun ogen - schamele vergoeding van € 432,= per hectare voor uitgesteld maaien. Hoewel we in het algemeen heel tevreden zijn over de medewerking van de agrariërs in ons gebied, zou het natuurlijk heel fijn zijn als we er ook een boer bij hadden zoals boer Murk Nijdam uit het Friese Wommels met zijn weidevogelparadijs, zoals we dat bij ‘Vroege vogels’ op tv konden zien! Hierna gaan we nader in op de resultaten van onze zes afzonderlijke vrijwilligersgroepen tot en met mei.
Foto Addy Pullens
1
Resultaten tot en met mei Groep 1 o.l.v. Antoon Muskens In de Buitenpolder van Baardwijk vond deze groep tot nu toe in totaal 40 nesten: 39 van de kievit en 1 scholekster. Van de kievitsnesten zijn er 12 uit. Er worden er nog 24 bebroed. De andere 3 nesten zijn door predatie (1) en verlaten (2) verloren gegaan. Het scholeksterlegsel wordt ook nog bebroed. De groep heeft, wat het aantal nesten betreft, nu al een beter resultaat dan in 2013. Vorige keer meldden we de vondst van een gruttonest door de grasgroep (zie groep 2). Dat nest is uitgekomen en Antoon gaf door dat zijn groep afgelopen woensdag (28 mei) het gruttokoppel met 4 jongen van ca 2 weken oud, heeft gezien! Blijkens aanvullende informatie van Addie Pullens zijn er hier ook enkele jonge wulpen gespot. Groep 2 en grasgroep o.l.v. Ad Hooijmaijers Groep 2 vond tussen de Valkenvoortweg en het Afwateringskanaal een wulpennest en inmiddels ook nog 3 scholeksternesten. De scholeksterlegsels worden nog bebroed. De gebruiker van het perceel met het wulpennest was niet in voor de bekende vergoeding “Rustzone regeling”, maar zou zo mogelijk wel meewerken om bij maaien het nest te sparen. De groep plaatste in verband daarmee wat stokken om het voorlopig ‘liever’ niet te maaien perceelsdeel te markeren. Naar aanleiding hiervan mailde Gerard van Mierlo het volgende: “Afgelopen maandag (5 mei) kwamen we bij ons wulpennest. Eerst vreesden we dat alles gemaaid was, maar de boer had toch een piepklein stukje gras laten staan. Wij hadden een veel groter stuk afgezet, maar een aantal stokken stond aan de rand van het weiland. We hebben goed moeten zoeken en uiteindelijk het nest gevonden, precies aan de rand van het ongemaaide stuk. Geen sporen van eieren of eierschalen. We hebben een wulpenpaar in de buurt gezien maar geen jongen”. We moeten dus vrezen dat het legsel verloren is gegaan. Zoals al vermeld onder groep 1, is het door de grasgroep gevonden gruttolegsel twee weken geleden uitgekomen en zijn de 4 jongen op 28 mei j.l. nog gesignaleerd.
Zoeken naar het wulpennest…….
Foto Gerard van Mierlo
2
Groep 3 o.l.v. Henk Pijnappels Zij vonden tussen de Provinciale weg en de Bergsche Maas tot nu toe in totaal 32 nesten; 30 van de kievit, 1 van een scholekster en 1 van een Canadese gans. Van de kievitslegsels zijn er 16 uitgekomen, worden er nog 8 bebroed, zijn er 4 gepredeerd (vermoedelijk door kraaien) en twee verlaten. Het nest van de Canadese gans is gepredeerd. Het scholeksterlegsel wordt nog bebroed. Afgelopen donderdagochtend (29 mei) trof de groep één kievitslegsel aan dat net uitgekomen was en drie legsels met aangepikte eieren, die op uitkomen stonden. De totale oogst tot nu toe is hier wat beter dan vorig jaar. Groep 4 o.l.v. Sonja van de Hurk Op het Herptsche Veld werden 27 kievitsnesten, 1 scholeksternest en 2 eendennesten gevonden. Blijkens de laatste controle zijn daarvan 20 kievitslegsels uitgekomen. Er zijn 7 kievitsnesten verloren gegaan, 4 door predatie en 3 door bewerkingen. Het scholeksterlegsel wordt nog bebroed. De twee eendennesten zijn ook gepredeerd. Predatie vond zeer waarschijnlijk plaats door kraaien. Die waren hier in grote getale aanwezig en werden vaak weggejaagd door de kieviten. Ondanks de kraaien werden er gelukkig toch veel jonge kieviten gezien. De groep was positief over de inzet van de boer/loonwerker die tijdens zijn werken drie nesten markeerde en beschermde. De groep controleert het scholeksternest nog. Ze kon inmiddels met het beschermingswerk stoppen en kan terugzien op een heel geslaagd seizoen. Groep 5 o.l.v. Stans van Dongen Tot en met mei vond deze groep in de omgeving van de Overstortweg, de Ookweg en de Elshoutse Zeedijk 6 kievitsnesten. Hiervan zijn er drie uitgekomen, wordt er nog één bebroed en zijn er twee verloren gegaan door predatie en bewerking. Net als bij groep 2 blijven hier de resultaten ver achter bij die van jaren her. Kennelijk is het gebied tussen het Drongelens Kanaal en de Elshoutse Zeedijk voor de weidevogels de afgelopen jaren steeds minder aantrekkelijk geworden. Groep 6 o.l.v. Henk Bergmans en Dick Pol Op de Gorseweide werden tot nu toe 82 nesten gevonden, te weten 78 kievitsnesten, 3 scholeksters en 1 wilde eend. Hier nu al ongeveer evenveel nesten als in het hele vorig jaar. Inmiddels zijn 1 scholeksteren 26 kievitslegsels uit. Er worden nog 38 kievitslegsels, 2 scholeksterlegsels en het legsel van de wilde eend bebroed. Er zijn 14 kievitsnesten verloren gegaan; door bewerking 7, door predatie 6 en 1 nest is verlaten. Behalve het ene gevonden eendennest, zijn er meer geweest, want afgelopen woensdag liepen er drie jonge eendjes plompverloren en moederziel alleen midden op een maïsakker. Verdwaald?
Scholekster
Foto Addy Pullens
Kievit
Foto Antoon Muskens
3
Met z’n allen vonden we tot en met mei 195 nesten. Hiervan zijn er 79 (41%) uit en worden er nog 116 (59%) bebroed. Er gingen tot nu toe 36 nesten (18%) verloren door bewerkingen (10%), predatie (5%) en verlaten (3%). Hopelijk blijft het verlies door predatie beperkt tot de huidige 5% (vorig jaar 17%, door vermoedelijk rapers). Ook is het prettig nu al te kunnen constateren dat dit jaar het aantal kievitslegsels (184) bij ons opnieuw iets is toegenomen (vorig jaar 176).
En verder …. Dode scholekster bij nest met eieren In onze vorige nieuwsbrief stond een foto van een dode scholekster bij haar nest met 4 eieren. Er werd gegist naar de oorzaak van dit trieste beeld. De volgende reactie van Willem Veenhuizen willen wij u niet onthouden: “Geen kat of hond, deze slepen de prooi mee, vos doet dit ook, nest is heel gebleven, vos had dit leeggeroofd. Ik denk meer aan de scholekster, misschien van ouderdom of ziekte gestorven en door kraaien of een roofvogel aangepikt......................” Excursie coördinatoren Op zaterdag 14 mei hebben Henk en Harry deelgenomen aan de jaarlijkse excursie voor coördinatoren. Dit jaar gingen we naar Reusel en bezochten daar het Beleven met omgeving en een gebiedje waar de weidevogelgroep ‘Reusel de Mierden’ speciale maatregelen voor de patrijs heeft getroffen. Bij één en ander kregen we deskundige toelichting. Het Beleven is ook interessant om op eigen gelegenheid te bezoeken. Het ven en de directe omgeving zijn een rijk weidevogelgebied. Het is gelegen bij ‘De Hollandershoeve’, Turnhoutseweg 46, 5541 NZ te Reusel. Er is vaak iets bijzonders te zien en onder de vogelaars in Reusel en omgeving geldt dan ook de leuze: Bel even als er iets is te beleven op het Beleven. Tot slot Het weidevogelseizoen 2014 vordert snel. Groep 4 is al gestopt met het beschermingswerk. Wellicht worden er hier en daar nog wat nesten gevonden en komen we in totaal nog boven de 200 legsels uit, zoals voor het laatst in 2009 gebeurde. Het is in ieder geval duidelijk dat we de laatste weken vooral nog met controlewerk bezig zullen zijn. Als er geen gekke dingen meer gebeuren, zal het eindresultaat iets beter worden dan vorig jaar. Over een maand kunnen we daar meerduidelijkheid over verschaffen. 2 juni 2014, Henk Bergmans en Harry Keijzer
4