Nieuwsbrief WBG Waalwijk 2015, nummer 3 Weidevogelbeschermingsgroep Waalwijk werkzaam in de gemeenten Waalwijk en Heusden onder begeleiding van het Brabants Landschap Coördinatoren:
Harry Keijzer tel. 0416-335156 harry.keijzer@zonnet.nl
Henk Bergmans tel. 0416-338856 h.th.bergmans@home.nl
8 juni 2015
Het is zomer Sinds maandag 1 juni is het zomer! Afgelopen vrijdag 5 juni, met temperaturen boven de dertig graden, heeft iedereen dat duidelijk kunnen ervaren, zeker groep 5 die toen haar zoekdag had! We kunnen wat het weer betreft terugzien op een vrij normaal voorjaar. Het was wel een stuk minder warm en zonnig dan vorig jaar, maar verder was er eigenlijk niks mis mee. In de eerste twee weken van mei waren er volop agrarische activiteiten en hadden de net uitgekomen pullen, met grote bedreigingen te maken, iets wat gebruikelijk is in die periode. Het blijft altijd moeilijk vast te stellen hoe ze het er dan afbrengen. Als je het aantal legsels van de eerste ronde vergelijkt met dat van de tweede ronde, tot nu toe, respectievelijk 95 (waarvan 92 kievit) en 114 (waarvan 104 kievit) krijg je het gevoel dat nagenoeg alle kieviten aan een tweede legselronde zijn begonnen en dat er dus van de pullen van de eerste ronde niets terecht is gekomen. Immers, gaat het met de pullen goed, dan hebben de oudervogels de zorg daarvoor en niet de behoefte om voor een nieuw legsel te zorgen. Resultaten Hierna gaan we in op de resultaten van onze zeven afzonderlijke vrijwilligersgroepen tot en met 5 juni. Tussen haakjes () staan de aantallen legsels van begin juni vorig jaar. Groep 1 o.l.v. Antoon Muskens In de Buitenpolder van Baardwijk vond deze groep tot nu toe in totaal 45 (40) nesten: 44 van de kievit en 1 van een scholekster. Het scholeksterlegsel is al uit. Van de kievitsnesten zijn er 22 uit. Er worden er nog 21 bebroed. Het andere nest is door werkzaamheden verloren gegaan. Mede door de goede samenwerking met de boeren, is het verlies beperkt tot maar één nest.
Groep 1, Cees, Ad, Antoon en Addy, op een rij met koffie er bij, foto’s Addy Pullens en Antoon Muskens
1
De groep heeft nu al meer nesten gevonden, dan vorig jaar. Voorlopig dus een heel mooi resultaat. Het eindresultaat laat nog even op zich wachten. Deze groep meldt, net als andere groepen trouwens, dat het gebruik van het PDA-apparaat goed bevalt! Groep 2 en grasgroep o.l.v. Ad Hooijmaijers Als vervanger van Ad meldde Gerard van Mierlo namens groep 2 dat er tussen de Valkenvoortweg en het Afwateringskanaal 6(4) nesten gevonden zijn, 3 van de kievit, één van een wulp en 2 van een scholekster. Het wulpennest, waar men zorgen over had in verband met mogelijk uitmaaien, en één kievitsnest zijn uit. De andere legsels worden nog bebroed. De jonge wulpen zijn niet gezien, maar zaten waarschijnlijk in een nabij gelegen nog niet gemaaid perceel, waar het ouderpaar regelmatig landde. Hopelijk redden de jonge vogels het. De potentie van het gebied baart zorgen en dat levert dit jaar weer een mager resultaat op. Men hoopt op en verwacht volgend jaar weer wat meer bouwland en daarmee samenhangend, weer wat meer kieviten. De groep zag regelmatig gele kwikstaarten, opvliegende watersnippen, een paartje blauwborsten(!) en een roodborsttapuit als meest bijzondere soorten. Bij het nieuwe volkstuincomplex hoorde Gerard vorige week ook de roep van een kwartel.
Het wulpennest voor en na het uitkomen van de eieren, foto’s van respectievelijk Ad Hooijmaijers en Gerard van Mierlo
Groep 3 o.l.v. Henk Pijnappels Zij vonden tussen de Provinciale weg en de Bergsche Maas in totaal 13 (32) nesten, allemaal van de kievit. Van deze legsels zijn er 8 uitgekomen, worden er nog 4 bebroed en is er 1 gepredeerd. De totale oogst is hier aanmerkelijk minder dan vorig jaar. In onze vorige nieuwsbrief, gingen we al in op de oorzaak daarvan. Afgelopen week deed de groep nog twee vondsten. De onderstaande linker foto laat één van de vier gevonden eierdoppen zien, aangetroffen op een maïsakker, zo’n 4 meter vanaf een slootkant. Het betreft waarschijnlijk de resten van een gepredeerd legsel van een waterhoen. Rechts een foto van een deel van een insectennest, gevonden in de buurt van de mestvaalt bij geitenboer Kuypers. Volgens een deskundige betreft het rode bosmieren. Een vreemde plaats, zo op de klei langs de Bergsche Maas.
Eierschaal waterhoen
Rode bosmieren
foto’s Henk Pijnappels
2
De groep mist dit jaar wegens ziekte Wim van Rooijen. Na een zware operatie gaat het gelukkig goed met hem. De tumor is helemaal weg en Wim is weer enkele kilootjes aangekomen. Hij voelt zich nu zo fit, dat hij en zijn vrouw binnenkort weer met de caravan op pad gaan! Groep 4 o.l.v. Sonja van den Hurk Op het westelijke deel van het Herptsche Veld werden 48 (29) nesten gevonden, 44 kievitsnesten, 3 scholeksternesten en 1 nest van een meerkoet. Heel opvallend is het dat de groep op 27 mei nog 10 nesten vond en op 3 juni j.l. nog eens vier. Vorig jaar rond deze tijd waren ze al zo goed als klaar met hun beschermingswerk! Nu zijn er pas 18 kievitslegsels uitgekomen en worden er nog 17 bebroed. De scholeksters broeden ook nog. Er zijn tot nu toe 9 kievitsnesten verloren gegaan, 4 door predatie, 1 door bewerking, 2 nesten zijn verlaten en van 2 nesten is de oorzaak niet bekend. Het nest van de meerkoet is ook gepredeerd. Het is vrij normaal dat we af en toe een dode vogel op een akker aantreffen. Maar het aantreffen van drie dode kraaien vlak bij elkaar was hier toch wel bijzonder. We kregen van meerdere groepen de melding over kievitseieren met verschillende kleuren in één en hetzelfde nest. Sonja stuurde er een foto van (zie hieronder). Groep 5 o.l.v. Stans van Dongen Tot en met 23 mei vond deze groep in haar zoekgebied, de omgeving van de Overstortweg, slechts 4 kievitsnesten. Dat was heel onbevredigend en een reden om uit te zien naar een zoeklocatie met meer perspectief. Na overleg met Sonja van den Hurk en met haar instemming, benaderde de groep een paar agrariërs met gronden op het oostelijke deel van het Herptsche Veld. Zij, Niels van Engelen en Frie Smits, werken graag mee! Inmiddels heeft de groep hun akkers bezocht en er 13 kievitsnesten gevonden. Een opsteker die de groep nodig had! Hiermee zijn er nu totaal 17 (6) nesten gevonden, allemaal van de kievit. Hiervan is er 1 verloren gegaan door bewerkingen, de andere 16 worden nog bebroed. Groep 6 o.l.v. Henk Bergmans Op de Gorseweide vond deze groep 49 nesten (82, samen met groep 7), te weten 48 kievitsnesten en 1 scholeksternest. Inmiddels zijn 19 kievitslegsels uit. Het scholeksterlegsel en 17 kievitslegsels worden nog bebroed. Er zijn 12 kievitsnesten verloren gegaan; door bewerking 5, door predatie 3 en nog eens 4 door onbekende oorzaak. Deze groep maakte ook melding van de volgende waarnemingen in hun gebied: 4 reigers, 1 buizerd, 3 gele kwikstaarten, een wulp en een koekoek. Na overleg tussen Dick Pol en Henk Bergmans zijn vorige week een aantal percelen aan de Hooibroeksesteeg van groep 6 overgeheveld aan groep 7. Het gebruik van PDA’s vraagt in zo’n geval administratieve aanpassingen in het registratiesysteem. Antoon Muskens heeft dit inmiddels verzorgd.
Marjan Keijzer bij scholeksternest, foto Henk Bergmans
Verschillende kleuren kievitseieren, foto Sonja v/d Hurk
3
Groep 7 o.l.v. Dick Pol Deze groep, ook actief op de Gorseweide, vond 31 nesten (82, samen met groep 6), te weten 27 kievitsnesten en 4 scholeksternesten. Hier zijn 9 kievitslegsels uit. De 4 scholeksterlegsels en 16 kievitslegsels worden nog bebroed. Er zijn 2 kievitsnesten verloren gegaan door bewerkingen. Deze groep maakte op 3 juni ook melding van de aanwezigheid van een ooievaarsnest met jongen in Elshout, op een perceel direct grenzend aan één van hun zoekpercelen. De Gorseweide en omgeving vormen kennelijk een aantrekkelijk gebied voor ooievaars. Immers ongeveer 1,5 km verder, op het landgoed Pax, is sinds eind mei ook een nest met jonge ooievaars te zien. Met z’n allen vonden we tot en met 5 juni 209 (195) nesten. Hiervan zijn er 78 (37%) uit en worden er nog 104 (50%) bebroed. Er gingen tot nu toe 27 nesten (13%) verloren door bewerkingen, predatie, verlaten of onbekende oorzaak. Het is fijn te kunnen constateren dat dit jaar het aantal kievitslegsels (196) bij ons opnieuw iets is toegenomen (vorig jaar 184).
Een familie Canadese ganzen, foto Addy Pullens
En verder …. Excursie coördinatoren Op zaterdag 9 mei hebben Henk en Harry deelgenomen aan de jaarlijkse excursie van het Brabants Landschap voor coördinatoren. Dit jaar gingen we naar Nijkerk, naar het Arkemheen, een poldergebied met een grote diversiteit aan weidevogels. Het is heel anders dan wij hier in de Langstraat gewend zijn. Het is deels een plasdrasgebied. Voordat we aan onze rondwandeling/paardentramrit - met deskundige toelichting - door het gebied begonnen, bezochten we het biologische boerenbedrijf van de heer Van ’t Klooster die daarbij zijn aanpak helder uit de doeken deed. Beide onderdelen van de excursie waren, ondanks het wat mindere weer, zeer de moeite waard. Rabobank In het ledenmagazine ‘Dichterbij’ van Rabobank De Langstraat , dat begin deze week in een oplage van 17.000 exemplaren uitkomt, is ook een kort artikeltje gewijd aan ons beschermingswerk, voorzien van een foto van Addy Pullens met een PDA bij een kievitsnest. Dit naar aanleiding van een bijdrage van het Stimuleringsfonds van de Rabobank voor de aanschaf van PDA’s voor onze weidevogelgroep. Tot slot Het weidevogelseizoen 2015 loopt al weer voorzichtig naar zijn einde. Met nu al meer dan 200 nesten, mogen we niet klagen, maar… de helft van die gevonden legsels wordt nog bebroed en het eindresultaat is dus nog onzeker. Het vraagt ook nog het nodige controle- en registreerwerk. Maar ja, met onze PDA’s moet dat toch lukken, zou je zeggen! Over een maand kunnen we daar meer duidelijkheid over verschaffen. 8 juni 2015, Henk Bergmans en Harry Keijzer 4