5 minute read
Power Ranger
Reportage
Tekst: Dianne Tipping-Woods / Bewerking: Ellen de Wolf
Beeld: CreativeLAB, Marcus Westberg,
Vrouwelijke rangers in Namibië doorbreken stereotypen, onderhouden hun gezinnen en zijn een inspirerend voorbeeld voor toekomstige generaties. Daarnaast beschermen ze ‘s werelds enige vrij rondzwervende populatie zwarte neushoorns. Dit is het verhaal van een van hen, Erlyn Tauros.
Zo’n 21 dagen per maand woont Erlyn Tauros in een tent in de zonovergoten wildernis van Noordwest-Namibië. Als neushoornranger legt ze regelmatig dertig kilometer per dag af op een van de meest uitdagende terreinen in Afrika. Met slechts vijf dagen rust tussen elk verblijf in het veld, voelt ze soms dat ze meer tijd doorbrengt met wilde dieren dan met haar vier kinderen. Het werk is zwaar, maar Erlyn vindt het de moeite waard. ‘Het zien van een gezonde neushoorn maakt me blij. Een neushoorn die het moeilijk heeft, raakt me diep.’
Gemeenschapsreservaten
In 2019 werd Erlyn neushoornwachter voor de Uibasen-Twyfelfontein Conservancy, een natuurreservaat gerund door haar lokale gemeenschap. Het reservaat bevindt zich in de uitgestrekte Kunene-regio, de thuisbasis van een unieke populatie aan de woestijn aangepaste zwarte neushoorns. De kleine gemeenschappen mensen die er wonen, delen het leefgebied met wilde dieren. Er zijn 86 van dit soort gemeenschapsreservaten (oftewel conservancies) in Namibië. Hier beheren lokale mensen de wilde dieren waarmee ze samenleven. Ze profiteren van banen en inkomsten uit toerisme en duurzaam gebruik van hulpbronnen. ‘Toen we zagen dat de stroperij van neushoorns ook Namibië zou bereiken, kwamen gemeenschappen, traditionele leiders en ngo’s samen en begonnen het Rhino Ranger-programma’, vertelt Andrew Malherbe van Save the Rhino Trust, een Namibische non-profitorganisatie die zich inzet voor zwarte neushoorns. In de jaren 80 verloor Namibië meer dan 95 procent van zijn neushoorns door stroperij. Door de samenwerking is de populatie zwarte neushoorns in Kunene gegroeid en vandaag de dag heeft Namibië de grootste populatie ter wereld.
Laatste populatie
De zwarte neushoorns in Kunene vormen de enige overgebleven populatie die echt in het wild leeft. Dat wil zeggen: zonder hekken en buiten nationale parken. Ze overleven in een ruig, droog landschap onder een verzengende zon en voeden zich met de alomtegenwoordige, voor mensen giftige euphorbia-struiken. Ook leeuwen en olifanten zwerven door dit landschap.
De zachtaardige Erlyn voelt zich thuis in deze omgeving. ‘Ik ben opgegroeid in de natuur en heb al op jonge leeftijd geleerd van het land te leven.’ Toen Erlyn solliciteerde als neushoornwachter, had ze nog nooit in het echt een neushoorn gezien. Wel had ze door de verhalen van rangers in haar gemeenschap een fascinatie voor de dieren ontwikkeld. En ze had een baan nodig, aangezien er weinig mogelijkheden zijn in deze afgelegen regio. ‘In het begin was ik bang, maar nu kan ik alles wat andere rangers kunnen’, zegt ze trots.
Kostwinner
Neushoornwachters als Erlyn zijn werknemers van de gemeenschapsreservaten. Toen het Rhino Rangerprogramma in 2012 begon, waren de meeste kandidaten mannen. Vandaag de dag werken er ongeveer zestig neushoornwachters in dertien conservancies. Zes van hen zijn vrouw. ‘Ik ben de enige kostwinner van mijn gezin’, vertelt Erlyn, die toegeeft dat het moeilijk is om haar kinderen langere tijd alleen te laten. Ze moet haar salaris goed beheren, aangezien ze naast haar moeder ook haar broers, zussen, neven en nichten financieel ondersteunt. Haar hoop en ambities voor de volgende generatie zijn bescheiden: onderwijs en de mogelijkheid om in het eigen levensonderhoud te voorzien. Het creëren van werkgelegenheid gekoppeld aan natuurbehoud blijft daarom een hoofddoel van veel Namibische conservancies. In het veld staat Erlyn altijd vroeg op, op het moment dat de lucht roze kleurt door de zon. Ze maakt een eenvoudig ontbijt van maïspap en trekt haar hoed, kaki outfit en stevige laarzen aan. Samen met een andere ranger reist ze door het gebied en verzamelt ze gegevens over elke neushoorn die ze tegenkomen. Ze worden beloond voor de kwaliteit van hun foto’s, de afgelegde afstanden en andere informatie die ze invoeren in de uitgebreide database van Save The Rhino Trust Namibia.
Erlyn zegt dat haar kennis van het terrein haar beste wapen is tegen de soms onvoorspelbare zwarte neushoorns. ‘Ik ben weleens door ze bedreigd, maar ik heb hun gedrag leren begrijpen. Ik weet nu dat zwarte neushoorns een duidelijke comfortzone hebben. Als je die respecteert en rekening houdt met de windrichting, ben je meestal veilig. Neushoorns zien slecht maar ruiken uitstekend, dus probeer ik bovenwinds van ze te blijven.
Toen ze begon, leerden meer ervaren rangers Erlyn hoe ze de aanwezigheid van een dier kon ontdekken en op welke signalen ze moest letten. Nu kan ze een individuele neushoorn herkennen aan zijn pootafdruk. ‘Ik vertel mijn kinderen over de dieren die ik tegenkom en waarom ik voor ze zorg. Ik wil dat zij de zwarte neushoorns zelf ook ooit zien.’
