MIGRATIE GAAT OVER ONS ALLEMAAL

FENIX: Verhalen die grenzen overstijgen

IN 2024 ZAL DE ROTTERDAMSE HAVEN EEN PAREL

RIJKER ZIJN MET DE KOMST VAN FENIX. IN DE OUDE HAVENLOODS, VROEGER DÉ PLEK WAAR

MILJOENEN MENSEN NAAR ANDERE LANDEN

VERTROKKEN OF AANKWAMEN IN NEDERLAND, WORDEN DEZE VERHALEN OVER MIGRATIE VERTELD MET EEN UITEENLOPENDE KUNSTCOLLECTIE. WELKE

GEVOELENS EN EMOTIES KOMEN ER KIJKEN BIJ HET

MIGREREN NAAR EEN ANDER LAND? WAT ZIJN DE REDENEN VOOR VERTREK? VOLGENS DIRECTEUR

VAN FENIX, ANNE KREMERS, GAAT MIGRATIE OVER

ONS ALLEMAAL EN JUIST HIEROM VERDIENEN DEZE

VERHALEN EEN MOOIE PLEK. WIJ SPREKEN HAAR

OVER DE NIEUWE AANWINST VOOR ROTTERDAM.

WELKE VERHALEN GAAN JULLIE VERTELLEN MET DIT NIEUWE MUSEUM?

‘FENIX is een museum over migratie. We vertellen verhalen over vertrek en aankomst, vanuit een Rotterdams perspectief. In de haven van Rotterdam komt de hele wereld samen. De oude havenloods waarin FENIX is gesitueerd was jarenlang hét decor van reizen. Zo vertrokken meer dan drie miljoen mensen naar de andere kant van de wereld, met name naar New York. Maar er kwamen ook veel mensen aan in Rotterdam. En al die verhalen vertellen we. Dat doen we onder andere door koffers te verzamelen voor ons kofferlabyrint. De koffers gebruiken we als bouwstenen, maar ook om de verhalen te vertellen achter deze koffers en de mensen die ze gebruikt hebben. Met de kunst gaan we in op de emotie. Wat betekent het voor mensen om op een bepaald moment in je leven je koffers te pakken en naar een ander land te verhuizen om daar je leven opnieuw op te bouwen? Welke emoties komen daarbij kijken? En hoe voelt het om afscheid te nemen van je familie en je land? Ook de redenen voor vertrek zijn heel uiteenlopend. Sommige mensen vluchten voor oorlog of worden op een andere manier gedwongen om te vertrekken. Maar er zijn ook een heleboel mensen die vertrekken voor het avontuur, voor de liefde of werk. Als mensen zijn wij altijd in beweging. En al deze verschillende verhalen kun je tot je nemen in FENIX.’

IS DE KUNST EEN COMBINATIE VAN GESCHIEDENIS EN DE TOEKOMST?

‘Migratie is van alle tijden. Het is een tijdloos en universeel fenomeen. In FENIX vertellen we deze verhalen uit de geschiedenis, maar zeker ook uit het heden en de toekomst.’

HOE ZIEN WE DE TOEKOMST VAN MIGRATIE TERUG IN FENIX?

‘Een aantal verhalen die we delen met onze kunstobjecten gaan over het klimaat en de toekomst van migreren en reizen. In de toekomst kan het voorkomen dat mensen vaker migreren vanwege klimaatverandering. En in onze collectie hebben we ook een spacesuit, die echt in de ruimte is geweest. Want, wie weet, misschien reizen we in de toekomst wel naar Mars! Met onze uitgebreide collectie willen we laten zien dat migratie over ons allemaal gaat. Iedereen heeft wel een verhaal over migratie in zijn of haar familie.’

WAT IS DE LINK TUSSEN FENIX EN HOTEL NEW YORK?

‘Hotel New York was het voormalig hoofdkantoor van de Holland-Amerika Lijn. De schepen die vanaf de kades rondom Hotel New York vertrokken hoorden hier ook bij. Vanuit FENIX kijk je prachtig uit op Hotel New York. Het hotel herinnert ons eraan hoe bijzonder die Wilhelminapier voor ons was. Bij Hotel New York ga je je verwonderen over wat er nog meer op die plek heeft afgespeeld. Wij vinden het ook heel mooi dat we dit met FENIX kunnen doen.’

WAT

Gaat

DE KOMST VAN DIT NIEUWE

MUSEUM BETEKENEN VOOR ROTTERDAM?

‘Ik hoop dat de Rotterdammers trots zijn op FENIX en alle verschillende nationaliteiten die in Rotterdam samenkomen. Ook internationaal zet FENIX Rotterdam opnieuw op de kaart. Het is een nieuwe blikvanger en highlight in Rotterdam.’

JIJ BENT DIRECTEUR VAN FENIX, WAT TROK

JOU PERSOONLIJK AAN IN DE KOMST VAN DIT MUSEUM?

‘Rotterdam is een stad van iedereen. Deze grote diversiteit trekt mij heel erg aan. De verhalen over het vertrek en aankomst van al deze mensen werden nog nergens verteld. Stichting Droom en Daad kon de Fenixloods verwerven, de plek waar het allemaal heeft plaatsgevonden, om juist daar deze verhalen te vertellen. Dat vond ik erg bijzonder. Ik woonde in Hong Kong, maar kwam heel graag weer terug naar mijn thuisstad Rotterdam voor dit mooie project.’

WELKE KUNSTVORMEN KUNNEN WE VERWACHTEN?

‘We hebben op dit moment meer dan honderdvijftig kunstwerken in de collectie. Alles gaat over thema’s rondom migratie: liefde, afscheid, geluk, hoop en heimwee. De museumverdieping van de loods is meer dan zesduizend vierkante meter. Veel werken die we op dit moment verzamelen zijn dus ook best groot. Het is een mooie verzameling van gerenommeerde kunstenaars tot jongere Rotterdamse kunstenaars. We geven kunstenaars van over de hele wereld opdracht een werk te maken voor FENIX. Veel van onze kunstenaars zijn zelf migranten en zij kunnen hun eigen ervaringen delen middels hun kunst.’

MET WAT VOOR GEVOEL WILLEN JULLIE DE BEZOEKER NAAR HUIS LATEN GAAN?

‘Hoopvol en geïnspireerd. Een museum is een plek om te ontdekken en je te laten verwonderen. We hopen heel erg dat mensen met een positief gevoel het museum weer verlaten. Misschien zelfs met meer begrip voor mensen die Nederland binnenkomen en weer verlaten.’

SCHEEPSFANATIEKELINGEN GEZOCHT!

Op Het Ss Rotterdam

Het ss Rotterdam is de trots van de stad. In 2009 is Stichting Cultureel Erfgoed opgericht, om de vele mensen die het ss Rotterdam een warm hart toedragen een bijdrage te kunnen laten leveren aan het schip. Inmiddels werken er ruim 185 vrijwilligers op het schip, waarvan een groot deel ook heeft gevaren op het ss Rotterdam.

‘Toen het schip in 2010 toegankelijk werd voor het publiek, waren dat er maar liefst 270’, vertelt Martijn ten Barge, coördinator van de vrijwilligers. ‘Daar komt bij dat 165 van de 185 vrijwilligers inmiddels tussen de 65 en 80 jaar oud zijn. Onze shifts zijn 3,5 uur lang waarop de Shiphost de gasten begeleidt en te woord staat. Met 60 diensten op een drukke dag wordt het een uitdaging om het rooster te vullen.’

‘Vooral in de vakanties en weekenden is het erg druk’, zegt Ten Barge. Juist dan is het belangrijk om Shiphosts in te kunnen zetten als bijvoorbeeld chauffeur van de shuttlebus of als verhalenverteller tijdens de audiofoontour. Tijdens de rondleiding die dagelijks te lopen is aan de hand van een audiofoon, staan op diverse plekken aan boord de Shiphosts om uitleg te geven en mooie verhalen te vertellen.

Doordat meer dan de helft van de vrijwilligerspoule bestaat uit oud-opvarenden, die het schip door en door kennen en uit eigen ervaring de ‘verhalen van toen’ aan de gasten kunnen vertellen is dit een bijzondere beleving die we graag aan onze tourbezoeker doorgeven. Een aantal van deze Shiphosts die mooie verhalen te vertellen hebben zijn Mini Schoenmaker en Henk van Leeuwen.

MINI SCHOENMAKER:

‘Ik kan natuurlijk niet ontkennen dat de ontmoeting van mijn man de mooiste herinnering is aan die periode. Het ss Rotterdam wordt wel eens de 'Love Boat' genoemd en voor mij is dat ook echt zo’, aldus Mini Schoenmaker, die van 1971 tot 1972 als receptioniste werkte op het ss Rotterdam. Haar man leerde ze kennen op de vlucht naar New York om te gaan werken op het schip, waar ook haar man aan de slag zou gaan. Nu werkt ze als vrijwilliger op de drijvende attractie in Rotterdam en geniet ze vooral van de Club Room, haar favoriete plek voor een stijlvol diner.

HENK VAN LEEUWEN:

Henk van Leeuwen was drie jaar lang WTK’er (Werktuigkundige) op het ss Rotterdam, waar hij voornamelijk in de machinekamer werkte. Het moment dat hij voor het eerst op het schip meevoer zal hij nooit vergeten, toen hij als negentienjarige de stoomafsluiter opendraaide en het schip in beweging kwam. Inmiddels werkt hij als vrijwillige shiphost op het schip, waar hij gasten vol passie vertelt over de tijd dat het schip nog de wereldzeeën bevoer en bijdraagt aan de overdracht van de historische verhalen over hoe het leven aan boord van een cruiseschip er vroeger uitzag. ‘En het is geweldig om de mooie verhalen van mijn collega's te horen. Hier voel ik me thuis!’

Kortom!

Heb jij een passie voor dit schip of voor de scheepvaart in het algemeen en wil je een deel uitmaken van de mooie herinneringen die gasten aan boord creëren? Ben je daarnaast ook een aantal keer per maand beschikbaar om een dienst te draaien? Meld je dan aan via: stichtingderotterdam@ssrotterdam.nl