Onderstammen

morfologische en ‘technische’ eigenschappen gemeen hebben, zoals vruchtbaarheid, rendement en weerstand tegen ziekten. Er zijn bijna 5.000 druivenrassen bekend, waarvan er zo’n 1.200 voor vrijwel de hele wereldwijde wijnproductie zorgen.

In de biologie worden soorten gewoonlijk aangeduid met twee termen: de geslachtsnaam (met een hoofdletter geschreven) en daarna de soortaanduiding. In wetenschappelijke teksten wordt de soortnaam vaak cursief geschreven. Zo heet de mens Homo sapiens en de huismus Passer domesticus. Na de eerste keer volledig te zijn geschreven, kan in een tekst de geslachtsnaam vervolgens afgekort worden met een hoofdletter en een punt: H. sapiens en P. domesticus.

Onderstammen

De verbreiding van de druifluis phylloxera noodzaakte de wijnbouwers in de negentiende en twintigste eeuw tot het enten van wijnstokken op resistente onderstammen. Aanvankelijk werden deze onderstammen gezocht in de resistente Amerikaanse Vitis-soorten, zoals Vitis riparia en Vitis rupestris, maar al snel bleek dat deze soorten op bepaalde bodemtypen niet gedijen. Daarom gingen plantenveredelaars over tot het kruisen van variëteiten van verschillende Vitis-soorten, met als resultaat de zogenaamde hybriden. Deze nieuwe rassen werden onderling weer verder gekruist totdat er een geschikte onderstam voor een bepaald bodemtype, klimaat of druivenras werd gevonden. De nieuwe rassen waren resistent tegen phylloxera en konden snel voldoen aan de destijds grote behoefte aan wijn. De kwaliteit van de wijn was echter niet hoog, zodat deze hybriden uiteindelijk vrijwel geheel verdwenen zijn. Enkele nog steeds voorkomende rassen zijn: • Chambourcin: blauwe, Franse hybride. Levert eenvoudige, kleurrijke rode wijn op. Heeft een grote groeikracht. Ooit populair in de Muscadet, nu vooral in Australië. • Seyval blanc: witte, Franse hybride. Vroegrijpende, productieve druif, geschikt voor koele klimaten (zoals in Groot-Brittannië en Canada). Levert frisse witte wijnen en mousserende wijnen op. • Baco blanc: witte kruising van V. labrusca met V. riparia. Aanbevolen druif in de basiswijn voor armagnac.

De volgende criteria zijn van belang bij de keuze van een onderstam: • resistentie tegen druifluis en nematoden (rondwormen of draadwormen in de bodem); • resistentie tegen hoog kalkgehalte of zoutgehalte van de bodem; • resistentie tegen droogte of permanente vochtigheid; • productiviteit (hoog of laag rendement).

In tabel 4.1 staan enkele veelgebruikte onderstammen vermeld met hun specifieke eigenschappen.