Bodemonderhoud

• Cordon de Royat (hanging cane): Bij dit systeem wordt de stam laag of hoog gebogen. Op het horizontale deel laat men korte stukken vruchthout staan. Het voordeel van dit systeem is dat de trossen en het gebladerte verspreid zijn, er voldoende ventilatie is en het snoeien gemakkelijk gaat. Het nadeel is wel dat het jaren duurt voordat het systeem volgroeid is. In Italië is de hiermee verwante Sylvoz-snoei populair. Daarbij worden de hoge stammen minimaal 1,5 meter boven de grond gesnoeid tot lange stukken vruchthout. • Gobelet: Dit is een vrijstaande wijnstok die bestaat uit een stam en een variabel aantal armen.

Elke arm heeft een kort gesnoeid stuk vruchthout van doorgaans twee knoppen. Deze snoeiwijze is vooral in mediterrane gebieden wijdverbreid. Hier en daar komt gobelet ook voor in de

Beaujolais, de Loirevallei en in oude Australische wijnstreken zoals Barossa Valley en Rutherglen.

• Mechanische snoei: Na handmatig oogsten is handmatig snoeien de grootste kostenpost in de wijngaard. In de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw is in Australië de mechanische snoei ontwikkeld. Er zijn grofweg twee methoden: een die het handmatig snoeien zo goed mogelijk probeert te imiteren en een die niet let op het aantal overgebleven ogen maar rechttoe rechtaan ‘scheert’. Bij de eerste techniek probeert de wijnboer door middel van geleiding de te snoeien uitlopers zo te plaatsen dat de snoeimachine een bepaald aantal ogen snoeit. De tweede techniek laat een oncontroleerbaar en hoger aantal ogen achter. De ervaring wijst uit dat de wijngaard zichzelf reguleert wat groei en vruchtvorming betreft. Er vindt dan ook meestal geen overproductie plaats. Momenteel wordt in meer dan de helft van de Australische wijngaarden mechanische snoei toegepast. • Minimale snoei: In Australië is ook het concept van de minimale snoei ontwikkeld. In feite wordt daarbij de wijnstok alleen aan de onderzijde gesnoeid. De wijnstokken worden hoog geleid, zodat mechanische handelingen, zoals sproeien en oogsten, mogelijk zijn. Vooralsnog wordt dit systeem met enig succes toegepast in warme wijnstreken waar intensief geïrrigeerd wordt.

Cordon de Royat Geen geleiding (gobelet)

Bodemonderhoud

Bodemonderhoud heeft primair als doel de omstandigheden voor wijnbouw te begunstigen. Dat kan enerzijds door de waterhuishouding van de bodem en de fysisch-chemische samenstelling te beïnvloeden, anderzijds door het bevorderen of juist bestrijden van concurrerende beplanting (onkruid, grassen). Jaarlijks wordt de bodem omgeploegd. Waar dat nodig is, brengt men aarde aan

Beplanting tussen rangen in een Duitse wijngaard

(aanaarden). Het resultaat is dat onkruid wordt verwijderd en de grond wordt losgemaakt, wat de beluchting en de wateropname verbetert.

Afhankelijk van de omstandigheden kan een wijnboer tussen de rangen wel of niet concurrerende beplanting aanbrengen. Beplanting tussen de rijen wijnstokken bestrijdt bodemerosie en belemmert een snelle afwatering. De bodem wordt luchtiger en in natte periodes voorkomt dit een al te uitbundige groei van de wijnstok. Een nadeel van beplanting is dat deze in erg droge periodes mogelijk een te grote concurrent vormt voor de wijnstok. In dat geval kan de rijping van de druiven achterblijven.

Ongewenste beplanting (onkruid) kan worden verwijderd door het land te bewerken, maar dit is vaak duur. Een andere manier is het toepassen van herbiciden. Dit is vaak goedkoper en efficiënter. Kostenbesparing en verhoging van het rendement zijn voordelen van een onbedekte bodem, maar er zijn ook nadelen. Bij wijngaarden op hellingen neemt de kans op bodemerosie flink toe en de ophoping van onkruidverdelgingsmiddelen in de bodem kan niet alleen schade veroorzaken aan de bodem, maar ook aan de wijnstok zelf. In tabel 5.1 zijn de effecten opgesomd van wel of geen bodembedekking tussen de wijnstokrangen.