7.1 Inleiding

7

Frankrijk algemeen

7.1 Inleiding

Frankrijk wordt wel het moederland van de wijn genoemd. Het is altijd een toonaangevend wijnbouwland geweest. Veel internationaal gebruikte termen zijn van Franse herkomst en datzelfde geldt voor veel namen van bekende druivenrassen. Frankrijk is, in sommige jaren na Italië, de grootste wijnproducent van de wereld en in kwalitatief opzicht een aansprekend voorbeeld. Bijna een vijfde van alle wijn ter wereld komt uit Frankrijk.

Op de Nederlandse markt is Frankrijk van oudsher de belangrijkste wijnleverancier. Ook tegenwoordig heeft Franse wijn in Nederland een sterke marktpositie, maar het aandeel van Franse wijn is bij ons in de afgelopen twee decennia procentueel wel sterk teruggelopen. En dat is niet alleen in Nederland zo. Frankrijk heeft lang gedacht dat het onaantastbaar was, maar de positie van Frankrijk staat mondiaal onder druk. Er zijn in de afgelopen 25 jaar maar een paar bescheiden maatregelen getroffen om het tij te keren.

Het Franse AOP-wijngaardareaal besloeg in 2018 ongeveer 442.000 ha op een totaal wijngaardoppervlak van circa 789.000 ha, inclusief de wijngaarden die bestemd zijn voor de productie van cognac, armagnac, tafeldruiven en most. In dit boek zullen wij de elf belangrijkste wijnbouwregio’s bespreken (zie tabel 7.1). Lorraine, een wijnstreek in Noord-Frankrijk met een oppervlakte van circa 180 ha, laten we in dit boek buiten beschouwing. Ook Cognac en Armagnac zullen niet worden behandeld.

TOTAAL AOP WIJN IGP VSIG AOP DISTILL.

Bordeaux 114.600 112.600 300 1.700

Bourgogne Beaujolais Rhône 29.140 28.840 100 200

14.500 14.500 0 0

92.260 71.760 18.300 2.200

Languedoc 180.600 38.300 131.100 11.200

Roussillon 21.000 14.400 5.700 900 Provence en Corsica 44.200 31.700 11.700 800 Loire 52.300 43.600 3.800 4.900 Champagne 33.500 33.500 0 0 Elzas 15.700 15.700 0 0 Zuidwest-Frankrijk 57.360 26.500 21.000 7.900 1.960 Jura en Savoie 4.100 3.700 200 200 overige en verschillen 9.560 7.460 1.160 940

TOTAAL WIJN 666.860 442.560 193.360 30.940

Cognac 76.000

TOTAAL FRANKRIJK 744.820 442.560 193.360 30.940

76.000

77.960

in % 100% 59,4% 26,0% 4,2% 10,5%

Tabel 7.1 Globale wijngaardoppervlakten van de belangrijkste wijnbouwregio’s in Frankrijk (2018) (bronnen: vins-rhone.com, franceagrimer.fr, intervin.fr)

De Franse wijnbouwgebieden liggen tussen de 43e en 49e breedtegraad op het noordelijk halfrond. In de meeste Franse wijnbouwgebieden is sprake van een gematigd klimaat. Het wijngaardoppervlak van Frankrijk behoort tot de drie grootste wijngaardoppervlakten ter wereld, maar het areaal loopt wel langzaam terug. Er is bewust gerooid om overschotten tegen te gaan en de kwaliteit op peil te houden. In 1990 had Frankrijk nog 940.000 ha; in 2000 was het areaal teruggebracht tot 917.000 ha en in 2019 bedroeg het wijngaardoppervlak nog ‘slechts’ circa 750.000 ha. In 2011 is eeneindegekomenaaneenomvangrijkrooiprogramma,datdoorBrusselwerdgefinancierdendat in Europa een vermindering van 270.000 ha aan wijngaarden heeft opgeleverd. De verwachting is dat het Franse wijngaardareaal de komende jaren verder afneemt, maar minder sterk dan in het eerste decennium van deze eeuw.

Dat de positie van Frankrijk als wijnbouwland gedurende eeuwen zo sterk is geweest, heeft een aantal verklaringen: • Wijnbouw komt in sommige delen van Frankrijk (vooral in het zuiden) al tweeduizend jaar voor.

Frankrijk heeft in die tweeduizend jaar veel ervaring opgedaan en in productiemethoden een voorsprong opgebouwd. Franse wijnbouwers weten welke druivenrassen op welke plaats het best gedijen en hoe de oogst het best kan worden verwerkt.