 Franciacorta DOCG

Wijngaard in Franciacorta DOCG

internationale rassen zijn de DOC’s Curtefranca, Terre del Colleoni en Valcalepio. De belangrijkste lokale en regionale druivenrassen zijn voor wit de turbiana (trebbiano di Lugana) en voor rood de groppello (in verschillende varianten, waaronder groppello gentile), bonarda en croatina. Lombardije heeft relatief weinig autochtone druivenrassen.

De belangrijkste herkomstgebieden van Lombardije worden hieronder besproken.

 Franciacorta DOCG Het succesverhaal van de mousserende wijnen van Franciacorta begon in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Het zijn de volgens de traditionele methode geproduceerde mousserende wijnen uit Franciacorta, die zich vanaf 1961 hebben ontwikkeld tot de belangrijkste wijnen uit Lombardije. Ze zijn inmiddels wereldwijd een begrip. In 1995 kreeg het gebied zijn DOCG-status. Franciacorta is een herkomstnaam met strenge eisen en een hoog gemiddeld kwaliteitsniveau. De DOCG-zone omvat 2.530 ha, maar hiervan is slechts zo’n 1.500 ha productief. Het deels vlakke, deels bergachtige, beboste district ligt tussen de zuidelijke oever van het Iseomeer (Lago d’Iseo) en de westgrens van de stad Brescia. Op de hellingen van de Monte di Erbusco groeien voornamelijk chardonnay, pinot nero en pinot bianco, de druivenrassen die voor de productie van de mousserende wijnen mogen worden gebruikt. Sinds 2017 is ook het laatrijpende witte druivenras erbamat toegestaan, tot 10 procent van de blend. Deze qua aroma’s wat neutrale variëteit heeft een hoog zuurgehalte. Stille wijnen uit het productiegebied van Franciacorta, gemaakt van onder andere pinot bianco,

pinot nero, cabernet sauvignon en cabernet franc, kunnen op de markt komen onder de naam Curtefranca DOC. Witte wijnen kunnen ook gedeclasseerd worden tot IGT/IGP Sebino.

De wijngaarden voor Franciacorta DOC liggen zowel in de vlakten als op de hellingen, maar niet boven de 550 meter. De bodem bevat vooral kalk en kiezel. Volgens sommigen komen de mooiste basiswijnen uit de buurt van het dorp Corte Franca. De bodem wordt hier gedomineerd door glaciale afzettingen die rijk zijn aan mineralen. De drainage is erg goed. De winter in Franciacorta is vrij mild en de winden vanaf de meren en bergen houden de wijngaarden over het algemeen droog en gezond. De koele bries die vanuit de Alpen over Lago d’Iseo waait, creëert een prima klimaat voor het produceren van kwalitatief hoogwaardige mousserende wijnen. Het is in Franciacorta gemiddeld warmer dan in de Champagne: de gemiddelde temperatuur in het groeiseizoen is in Brescia 18,9 °C, tegenover 15,2 °C in Reims. Daardoor is een Franciacorta over het algemeen wat ‘rijker’ en minder fris dan een champagne. Vaak is een hoge dosage voor Franciacorta dan ook niet nodig om de wijn wat rondeur te geven. Wijnen met een dosage van 0 tot 3 gr/l komen geregeld voor. Sommige producenten oogsten niet geheel rijpe druiven om in de wijnen voldoende zuur te behouden en passen een hogere dosage toe.

De productieregels voor Franciacorta zijn behoorlijk streng. In de wijngaard geldt een minimale plantdichtheid van 3.300 stokken per hectare. Als geleidingssysteem is tendone (zie blz. 46 van dit hoofdstuk) verboden. Als maximale opbrengst geldt 65 hl/ha, wat in goede jaren kan worden verhoogd tot 78 hl/ha. Het minimale natuurlijke alcoholpercentage van de basiswijn is 9,5 procent. Franciacorta is altijd spumante met een flesdruk van 5 tot 6 atmosfeer. Qua stijl wordt de indeling gebruikt die ook bekend is van champagnes: non dosato (pas dosé, brut nature), extra brut, brut, extra dry, sec en demi-sec.

De volgende soorten komen voor: • Spumante: minimaal 50 procent chardonnay en/of pinot nero, maximaal 50 procent pinot bianco en maximaal 10 procent erbamat; • Rosé/Rosato: minimaal 35 procent pinot nero, maximaal 65 procent chardonnay, maximaal 50 procent pinot bianco en maximaal 10 procent erbamat; • Satèn: blanc de blancs van minimaal 50 procent chardonnay en maximaal 50 procent pinot bianco, met een zacht karakter en een druk van 4,5 atmosfeer, lager dan de reguliere Franciacorta’s. Het druivenras erbamat is niet toegestaan; • Millesimato (ook als Rosé of Satèn): wijn van één oogstjaar (voor minimaal 85 procent); • Riserva (ook als Rosé of Satèn).

De DOCG-regels schrijven een minimaal contact met de gist (sur lie) voor van: • 18 maanden voor witte Franciacorta (langer dus dan voor champagne zonder jaartal); • 24 maanden voor Rosé en Satèn; • 30 maanden voor Millesimato; • 60 maanden voor Riserva, Rosato Riserva en Satèn Riserva.