Γουμένισσα Τα κρασιά
Γουμένισσα Ένας από τους ομορφότερους αμπελότοπους της Ελλάδας
Η αμπελουργική ζώνη της Γουμένισσας είναι ένας από τους ομορφότερους αμπελότοπους της Ελλάδας. Τα δε ξηρά ερυθρά κρασιά της κατά τον 19ο αιώνα ήταν ξακουστά και εκτός των συνόρων της χώρας. Οι αμπελώνες της Γουμένισσας απλώνονται στις ανατολικές πλαγιές του όρους Πάικο και σε λόφους με απαλές κλίσεις στα νότια της πόλης, σε υψόμετρο 230-450 μέτρων. Η ζώνη περιλαμβάνει τις περιοχές: Γουμένισσα, Γερακώνα, Γρίβα, Κάρπη, Πεντάλοφος, Στάθης, Φιλυριά, Γοργόπη (στην Αξιούπολη) και Πολύπετρο (στον Ευρωπό). Κλίμα Εδώ το κλίμα είναι ηπειρωτικό με ψυχρούς χειμώνες και ξηρά καλοκαίρια. Ο βαρδάρης φυσά όλες τις εποχές του χρόνου ξορκίζοντας τις ασθένειες και η υγρασία από τη γειτονική κοιλάδα του Αξιού μετριάζει τους θερινούς καύσωνες. Ποικιλίες Σ’ αυτή την περιοχή καλλιεργείται το Ξινόμαυρο, η πιο διάσημη και ποιοτική ερυθρή ποικιλία του βορειοελλαδικού χώρου, μαζί με τη Νεγκόσκα, ένα ντόπιο ερυθρό σταφύλι. Τα αμπέλια έχουν φυτευτεί και με τις δύο ποικιλίες κι από τη συνοινοποίησή τους (με τουλάχιστον 20% Νεγκόσκα) παράγονται τα κρασιά με την ένδειξη Π.Ο.Π. Γουμένισσα. Ζωηρόχρωμα και φινετσάτα, συνδυάζουν τις μαλακές τανίνες της Νεγκόσκας, με το φρούτο και τη μακριά, ιδιαίτερα ευχάριστη επίγευση, που παραπέμπει κατευθείαν στο Ξινόμαυρο. 1
Γουμένισσα Κρασιά με έμφαση στη φινέτσα ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ Π.Ο.Π. ΓΟΥΜΈΝΙΣΣΑ
Φραγκοστάφυλο
Ελιά
Χρωματικό προφίλ Φωτεινό κόκκινο χρώμα, αποκτά σύντομα κεραμιδί ανταύγειες Αρωματικό προφίλ Ποικιλιακά αρώματα: κυδώνι γλυκό, φραγκοστάφυλο, ελιά, ντομάτα, βιολέτα Με παραμονή σε βαρέλι: βανίλια, καπνός, μπαχαρικά Γευστικό προφίλ μέτρια οξύτητα, μέτριος όγκος, μεταξένιες τανίνες
Βανίλια
Ντομάτα
Η αμπελουργική ζώνη με μια ματιά: Έκταση αμπελώνων: 4.000 στρέμματα Έκταση αμπελώνων: Ξ/Μ + Νεγκόσκα: 2.000 στρέμματα Ετήσια παραγωγή κρασιού: 4980 HL (2015) Οινοποιεία: 5 Π.Ο.Π.: Γουμένισσα (1979) ερυθρός ξηρός Π.Γ.Ε.: Πλαγιές Πάικου (2008) Ποικιλίες: Λευκές: Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Ροδίτης, SB, Chardonnay Ερυθρές: Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα, CS, Merlot, Syrah Η Γουμένισσα είναι γνωστή για τα: Φινετσάτα, μαλακά ερυθρά με έμφαση στο φρούτο του Ξινόμαυρου.
2
Καπνός
Boutari / Οινοποιείο Γουμένισσας 40°36’09.88” N 22°07’35.27” E
Ιστορία: Διάσημη μακεδονική οινοποιία με μακρόχρονη ιστορία. Η παρουσία της στον χώρο του κρασιού χρονολογείται από το 1879. Σήμερα παράγει κρασιά -σχεδόν- σε κάθε ενδιαφέρουσα αμπελουργική ζώνη της χώρας. Η Μπουτάρη Οινοποιητική ήταν παρούσα στην περιοχή της Γουμένισσας από παλιά. Πιστεύοντας στην ποιότητα του κρασιού της συνέβαλλε ουσιαστικά στην αναβάθμισή του. Η «Γουμένισσα Μπουτάρη» του 1979 είναι το πρώτο εμφιαλωμένο κρασί που κυκλοφόρησε φέροντας το τοπωνύμιο Γουμένισσα με την ένδειξη Ονομασία Προέλευσης. Επιπλέον, δημιούργησε πρότυπο αμπελώνα 55 στρεμμάτων στην κοινότητα Φιλυριάς. Η επίσκεψη: Το οινοποιείο της εταιρείας βρίσκεται στην είσοδο της Γουμένισσας. Ο επισκέπτης, μέσα από την ξενάγηση και την προβολή εκπαιδευτικού video, γνωρίζει την ιστορία της περιοχής, την παραγωγή του κρασιού και τα μυστικά της γευστικής δοκιμής. Στην αίθουσα υποδοχής πραγματοποιούνται γευστικές δοκιμές, πωλούνται κρασιά παλαιών και τρεχουσών εσοδειών, βιβλία και αντικείμενα που σχετίζονται με το κρασί.
Κρασιά CHARDONNAY Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Chardonnay)
Info: Γουμένισσα Κιλκίς τηλ. 23430 41989 fax 23430 41598 e-mail: goumenissa.winery@boutari.gr www.boutari.gr Επισκέψιμο: ΔΕ – ΠΑ 9:00 - 15:00 ΣΑ & ΚΥ κατόπιν ραντεβού
……. €
ΓΟΥΜΈΝΙΣΣΑ Π.Ο.Π. Γουμένισσα (Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα)
……. €
ΦΙΛΥΡΙΆ Π.Ο.Π. Γουμένισσα (Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα)
……. €
Πρόταση ΦΙΛΥΡΙΆ Η δύναμη συνυπάρχει με την ευγένεια, το ώριμο φρούτο με τα υπέροχα φυτικά αρώματα της ελιάς και τα φίνα μπαχαρικά, η καλή δομή με την οξύτητα. Η αυθεντική έκφραση του terroir της Γουμένισσας μας έρχεται από τον ιδιόκτητο -βιολογικής καλλιέργειας- αμπελώνα της οινοποιίας στη Φιλυριά, με ισόποση συμμετοχή των Ξινόμαυρο/Νεγκόσκα. 3
Οινοποιία Αϊδαρίνη
40°56’45.34” Ν 22°27’52.63” Ε Ιστορία: Οι φανατικοί φίλοι του κρασιού της Γουμένισσας γνωρίζουν από παλιά την οικογένεια Αϊδαρίνη, η οποία ζει, δραστηριοποιείται και παράγει εκλεκτά κρασιά και τσίπουρο στη Γουμένισσα από τα τέλη του 19ου αιώνα. Αποτελεί πλέον ζωντανό κομμάτι της οινικής παράδοσης της όμορφης αυτής περιοχής. Η οικογενειακή επιχείρηση, της οποίας ηγείται ο Χρίστος Αϊδαρίνης, διαθέτει ιδιόκτητους αμπελώνες και διατηρεί σταθερές συνεργασίες με αμπελουργούς της ζώνης Ονομασίας Προέλευσης. Στοχεύοντας στη συνεχή ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων της, δημιούργησε ένα καινούργιο, άρτια εξοπλισμένο οινοποιείο στην είσοδο της κωμόπολης. Η επίσκεψη: Η οικογένεια Αϊδαρίνη υποδέχεται τους επισκέπτες για ξενάγηση και γευστικές δοκιμές στο καινούργιο οινοποιείο τους. Παραμένει ωστόσο επισκέψιμο το παραδοσιακό γραφικό κελάρι το οποίο αποτελεί σημείο πώλησης και σημαντικό πόλο έλξης για τους επισκέπτες.
Κρασιά SAUVIGNON BLANC Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (SB)
Info: Γουμένισσα Κιλκίς τηλ. 23430 41239, 42555 fax 23430 43513 e-mail: aidarini@otenet.gr www. aidarini.gr Επισκέψιμο: Κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας, 6947374144-45 4
……. €
ΡΟΖΈ Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (Ξινόμαυρο, CS)
……. €
MERLOT & ΞΙΝΌΜΑΥΡΟ Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (Merlot, Ξινόμαυρο)
……. €
ΓΟΥΜΈΝΙΣΣΑ Π.Ο.Π. Γουμένισσα (Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα)
……. €
Ï SINGLE VINEYARD Π.Ο.Π. Γουμένισσα (Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα)
……. €
Πρόταση Ï SINGLE VINEYARD Premium Γουμένισσα, μια απολύτως τυπική έκφραση των ποιοτικών οινικών χαρακτηριστικών της ζώνης. Φωτεινό χρώμα, άφθονα κόκκινα φρούτα, σφιχτή δομή, ώριμες τανίνες και δροσιστική οξύτητα. Από τον πρώτο γραμμικό αμπελώνα της οικογένειας, που φυτεύτηκε το 1978. Η εξαιρετικά χαμηλή απόδοση εγγυάται την παραγωγή ώριμων, συμπυκνωμένων σταφυλιών, ιδανικών για αυτή την premium ετικέτα.
Κτήμα Τάτση
40°56’03.17” Ν 22°27’55.09” Ε Ιστορία: Η ενασχόληση της οικογένειας Tάτση με το αμπέλι και το κρασί ξεκίνησε από το Άνω Βοδενό της Aνατολικής Pωμυλίας, περιοχή από αιώνες αμπελουργική απ’ όπου κατάγονται. Το 1924 οι πρόσφυγες παππούδες τους επέλεξαν ως τόπο εγκατάστασης την επίσης αμπελουργική Γουμένισσα. Απέκτησαν αμπέλι στο ύψωμα Λιμπάσκεριτ, θέση ιδανική για την αμπελοκαλλιέργεια, σε ασβεστολιθικά εδάφη που δεν αρδεύονται. Σήμερα στο τιμόνι της οικογενειακής οινοποιίας βρίσκονται τα αδέλφια Στέργιος Τάτσης -γεωπόνος- και Περικλής Τάτσης, οι οποίοι εφαρμόζουν στα 140 στρέμματα των αμπελώνων τους τις αρχές της βιοδυναμικής καλλιέργειας. Η επίσκεψη: Θα σας εξηγήσουν τα πάντα για την καλλιέργεια του αμπελιού, την οινοποίηση και την παλαίωση των «φυσικών» κρασιών τους, ενώ διατρέχετε το οινοποιείο τους. Τα μυστικά της γευστικής δοκιμής θα τα αποκρυπτογραφήσετε, απολαμβάνοντας χρώματα, αρώματα και γεύσεις δίπλα στο τζάκι ή στα μεγάλα τραπέζια, που στηρίζονται πάνω σε παλιά σκαλιστήρια και αλέτρια του κτήματος. Κρασιά ANGELS’ HEART ΛΕΥΚΌ Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Ξινόμαυρο blanc de noir)
Info: Ε.Ο. Γουμένισσας – Φιλυριάς τηλ. 23430 43060 fax 23430 43060 e-mail: info@ktimatatsis.gr Επισκέψιμο: Κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας
……. €
ANGELS’ HEART ΡΟΖΈ Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Νεγκόσκα)
……. €
ANGELS’ HEART ΕΡΥΘΡΌ Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Νεγκόσκα)
……. €
ΚΟΡΥΦΉ ΑΓΓΈΛΩΝ ΛΕΥΚΌ Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Chardonnay, Μαλαγουζιά)
……. €
ΚΟΡΥΦΉ ΑΓΓΈΛΩΝ ΕΡΥΘΡΌ Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα, CS, Merlot)
……. €
ΡΟΔΊΤΗΣ UBFILTERED Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Ροδίτης orange wine)
……. €
OLD ROOTS - Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Ξινόμαυρο)
……. €
ΓΟΥΜΈΝΙΣΣΑ Π.Ο.Π. Γουμένισσα (Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα)
……. €
Πρόταση OLD ROOTS Ένα άψογα ωριμασμένο Ξινόμαυρο από τον παλιό αμπελώνα της οικογένειας στην Γερακώνα. Με ελκυστικό κόκκινο χρώμα και ανοιχτό μπουκέτο. Αναδύει γλυκά, ώριμα αρώματα κερασιών, κυδωνιού, μαρμελάδας, πούρου και βανίλιας. Κάθε γουλιά γεμίζει το στόμα με μετάξι. Γλύκα, χάρη και δύναμη μαζί. 5
Κτήμα Χατζηβαρύτη
40°53’21.71” Ν 22°28’38.10” Ε Ιστορία: Όλα ξεκίνησαν με αγάπη… το 1981, όταν ο Βαγγέλης Χατζηβαρύτης γνώρισε τη μέλλουσα γυναίκα του Όλγα Ιακωβίδου, η οποία κατάγεται από τη Γουμένισσα. Το 1994 φύτεψαν τον πρώτο τους αμπελώνα 50 στρεμμάτων. Σήμερα, ο αμπελώνας του κτήματος εκτείνεται σε 120 στρέμματα, στην περιοχή της Φιλυριάς. Δίνοντας έμφαση στην ποιότητα της πρώτης ύλης, σε συνδυασμό με τη γονιμότητα του εδάφους και την προστασία του περιβάλλοντος επέλεξαν τη βιολογική καλλιέργεια. Και το 2007, δημιούργησαν ένα οινοποιείο «boutique» για την παραγωγή των κρασιών τους. Η επίσκεψη: σας οδηγεί σε χώρους οινοποίησης και στην υπόγεια κάβα με τα δρύινα βαρέλια. Το καλαίσθητο οινοποιείο είναι δείγμα άψογης αισθητικής και η αίθουσα γευστικής δοκιμής, με τα αμπέλια στο κοντινό πλάνο, ιδανική για αμπελοσυζητήσεις, δοκιμάζοντας βαθύχρωμα κρασιά.
Κρασιά ΒΑΓΓΈΛΗ! ΜΕ ΠΡΟΣΈΧΕΙΣ; Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (Ασύρτικο, SB, Traminer)
Info: 6ο χλμ Επαρχιακής οδού Γουμένισσας Γιαννιτσών τηλ. 2310 215259 fax 2310 218741 e-mail: info@chatzivaritis.gr www.chatzivaritis.gr Επισκέψιμο: Κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας, 6977 469030 6
……. €
ΑΣΎΡΤΙΚΟ Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (Ασύρτικο)
……. €
MOSAIC ΛΕΥΚΌ - Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (Ροδίτης, SB, Ξινόμαυρο blanc de noir)
……. €
CHLOE ΡΟΖΈ Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (Ξινόμαυρο, CS)
……. €
MOSAIC ΕΡΥΘΡΌ - Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα, Merlot, CS)
……. €
ΞΙΝΌΜΑΥΡΟ - CABERNET SAUVIGNON Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (Ξινόμαυρο, CS)
……. €
ΓΟΥΜΈΝΙΣΣΑ Π.Ο.Π. Γουμένισσα (Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα)
……. €
Πρόταση ΓΟΥΜΈΝΙΣΣΑ Μια κλασική «καλή» Γουμένισσα που συνδυάζει την ένταση του Ξινόμαυρου και τον εξευμενιστικό πλούτο της Νεγκόσκας από τον ιδιόκτητο αμπελώνα του κτήματος στη Φιλυριά. Σύνθετο κι ευχάριστο κρασί. Σκουρόχρωμο και μαλακό, ελευθερώνει διαδοχικά αρωματικά κύματα ντομάτας και μπαχαρικών.
Κτήμα Τίτου Ευτυχίδη 40°53’21.71”Ν 22°28’38.10”Έ
Ιστορία: Σε μια καταπληκτική περιοχή, στους πρόποδες του Πάικου, εκεί όπου η φύση δίνει τον καλύτερό της εαυτό, βρίσκεται το Κτήμα του Τίτου Ευτυχίδη, μια από τις πιο παλιές οινοποιίες της ζώνης. Σήμερα, στον αμπελώνα που καλύπτει 65 στρέμματα καλλιεργούνται οι ποικιλίες: Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα και Λημνιό δίπλα στις κοσμοπολίτικες Cabernet Sauvignon, Viognier. Η επίσκεψη: Περνώντας τον δρόμο προς το χωριό Κάρπη, λίγο έξω από την Γουμένισσα, συναντάμε μετά την ασφάλτινη γέφυρα, στα δεξιά τον χωμάτινο δρόμο που οδηγεί... στον παράδεισο. Ακολουθώντας τον Σείριο ποταμό, γνωστό από την αρχαιότητα και μέσα σε πλατάνια και οξιές, αντικρίζουμε τον αμπελώνα και το μικρό οινοποιείο του Τίτου Ευτυχίδη.
Κρασιά
Info: 2ο χλμ Ε.Ο. Γουμένισσας - Κάρπης τηλ. 2310 273620, 6946 506120 fax. 2310 273620 e-mail: ktimatitoueftihidi@gmail.com Επισκέψιμο: Κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας
VIOGNIER Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Viognier)
……. €
ΓΟΥΜΈΝΙΣΣΑ Π.Ο.Π. Γουμένισσα (Ξινόμαυρο, Νεγκόσκα)
……. €
Ο ΤΑΎΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΙΟΝΊΑΣ Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου (CS)
……. €
ΛΗΜΝΙΌ Π.Γ.Ε. Μακεδονία (Λημνιό)
……. €
Πρόταση ΓΟΥΜΈΝΙΣΣΑ Κρασί με ζεστό καστανό χρώμα, και χαρακτηριστικό μπουκέτο Ξινόμαυρου που πλαισιώνεται από τα φρούτα της Νεγκόσκας. Μια κλασική Γουμένισσα, με τανίνες που έχουν μαλακώσει, λειώνουν στο στόμα. Με πολύ μακρύ τελείωμα, πλημμυρίζει τον ουρανίσκο με γλυκό σταφύλι και μαρμελάδα βατόμουρο. 7
Σημαντικές ημερομηνίες για να θυμάστε: 1η του Φλεβάρη: η γιορτή του Αγίου Τρύφωνα του προστάτη των αμπελουργών, στη Γουμένισσα τη γιορτάζουν με τραγούδια, χορούς και πανηγύρια. Η κορυφαία στιγμή της γιορτής είναι το Κουρμπάνι, η θυσία δηλαδή ενός μοσχαριού στον θεό, από τον οποίο ζητούν μια καλή χρονιά για τα αμπέλια. Οι τολμηροί θα ξυπνήσουν χαράματα για να ακολουθήσουν την πομπή που οδηγεί το μοσχάρι στο παρεκκλήσι του Αγίου Τρύφωνα. Από κοντά φυσικά τα όργανα, τα διάσημα χάλκινα της Γουμένισσας. Στο παρεκκλήσι γίνεται η θυσία, το κρέας ευλογείται από τον παπά και μετά βράζεται σε μεγάλα καζάνια. Το μεσημέρι θα μοιραστεί μαζί με τσίπουρο κι άφθονο κρασί της περασμένης σοδιάς. Καθαρά Δευτέρα: Γλέντι στις πλατείες της Γουμένισσας με φασολάδα, κρασί και χάλκινα. Μεγάλη Παρασκευή: Κατανυκτική περιφορά επιταφίων 3 ενοριών συνοδεία πολυάριθμων χάλκινων-πνευστών. Μάιος: Ανοιχτές Πόρτες των οινοποιείων Μάιος: Γιορτή Κερασιού στη Φιλυριά 15 Αυγούστου: Θεοτόκια. 17 Αυγούστου: Η μεγάλη συναυλία των χάλκινων για την λήξη των εκδηλώσεων. Τελευταία Κυριακή του Οκτώβρη: Γιορτή κάστανου – κρασιού – τυριού στη Γρίβα Πρώτη Κυριακή Νοεμβρίου: Ημιμαραθώνιος Πάικου 23 Δεκεμβρίου: Κολίντε Μπάμπο. Γλέντι γύρω από τις φωτιές στα χωριά του Πάικου.
Μην παραλείψετε:
Χρήσιμες πληροφορίες Δήμος Παιονίας τηλ. 23433 50100, 101 info@paionia.gov.gr Λαογραφικός Πολιτιστικός Σύλλογος «Άγιος Τρύφωνας» τηλ. 23430 43588 agiostrifon@mail.gr Πολιτιστικός Σύλλογος Γουμένισσας «Παίονες» paiones1975@yahoo.gr 8
Στη Γουμένισσα να προσκυνήσετε στην ιερά μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου και να επισκεφτείτε το Μακεδονικό Λαογραφικό Μουσείο. Περίφημα μοναστήρια σας περιμένουν σκαρφαλωμένα στις πλαγιές του Πάικου: η ξακουστή Ιερά Μονή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης στη Γρίβα, η Ιερά Μονή Οσίου Νικοδήμου στον Πεντάλοφο. Προγραμματίστε πεζοπορίες στα σημαδεμένα μονοπάτια του Πάικου, όπως το Ρωμαϊκό μονοπάτι που ξεκινά από το Ελευθεροχώρι Γιαννιτσών και γιορτάστε με τους φυσιολάτρες τα «Εμπέδια» στα τέλη Ιουνίου, κάθε χρόνο. Να ακούσετε τα «Χάλκινα της Γουμένισσας»: τρομπέτες, τρομπόνια, κλαρίνα και νταούλια. Ο εκρηκτικός ήχος, το βαλκανικό αποτύπωμα στη μουσική, ο γρήγορος ρυθμός και η δεξιοτεχνία των μουσικών, τα έκαναν φημισμένα εντός και εκτός ελληνικών συνόρων.
Σχεδιασμός: redfish Επιμέλεια: WinePlus
* ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑΣ * BOUTARI / ΟΙΝΟΠΟΙΕΊΟ ΓΟΥΜΈΝΙΣΣΑΣ * ΟΙΝΟΠΟΙΊΑ ΑΪΔΑΡΊΝΗ * ΚΤΉΜΑ ΤΆΤΣΗ * ΚΤΉΜΑ ΧΑΤΖΗΒΑΡΎΤΗ * ΚΤΉΜΑ ΤΊΤΟΥ ΕΥΤΥΧΊΔΗ