Wine Plus magazine No. 64 - Δεκέμβριος 2022

20 χρόνια Wine Plus

Φέτος η Wine Plus έγινε 20 χρονών!

Δυσκολεύομαι να πιστέψω το νούμερο… Ανατρέχω για βοήθεια στις αναμνήσεις, ρίχνω κάποιες ματιές και στις φωτογραφίες… Χιλιάδες μάρτυρες μιας ολόκληρης ζωής.

Γευστικές δοκιμές μεμονωμένων οινοποιείων, μικρών και μεγάλων αμπελουργικών περιοχών, ολόκληρων ζωνών, ακόμη και οινοποιητικών χωρών, η Rosé Grand Tasting… εκατοντάδες γευστικές δοκιμές.

Εκδρομές στις περισσότερες αμπελουργικές ζώνες της χώρας. Επισκέψεις σε δεκάδες οινοποιεία. Ευρηματικές εκδηλώσεις γαστρονομίας με κορυφαία τη ‘gourmet παράσταση’ Βαβυλωνία των Γεύσεων με τον Ηλία Μαμαλάκη και γνωστούς chef, πολύ πριν η τηλεόραση τους βάλει καθημερινά στο σπίτι μας. Γαστρονομικά δείπνα και Μαθήματα Μαγειρικής, τα πρώτα που διοργανώθηκαν στην πόλη. Εκδόσεις, με το Wine Plus magazine να εισάγει το κρασί και τη γαστρονομία στον κόσμο των free press. Και βεβαίως, ο Χάρτης των Γεύσεων! Η σημαντικότερη οινική εκδήλωση της Βόρειας Ελλάδας που αγαπιέται πολύ από ολόκληρη τη χώρα. Μια ατέλειωτη σειρά από εκδηλώσεις που μεταφράζεται σε χιλιάδες ώρες δουλειάς, μεγάλη προσπάθεια, πολλές αγωνίες. Κυρίως, όμως, μεταφράζεται σε γνωριμία με χιλιάδες φίλους του κρασιού, μεγάλη ικανοποίηση, πολλές χαρές. Και τεράστια υπερηφάνεια γιατί ανοίγουμε τον δρόμο σε επόμενες προσπάθειες.

#wine news / Heard it through the grapevine

Ματιές στον κόσμο του κρασιού

#gastro news

Οι γαστρονομικές τάσεις για το 2023

• New Glocal

Με τον όρο ‘Glocal’ περιγράφεται

η πρόσφατη στροφή στο παγκόσμιο εμπόριο

τροφίμων προς τις δομές τοπικής

αγροκαλλιέργειας, τις μικρότερες

και περισσότερο διαφανείς

εφοδιαστικές αλυσίδες

και η επικέντρωση

στις επιτόπιες αγορές.

• Veganοποίηση συνταγών

Vegan ‘μετάφραση’

σε κλασικά πιάτα.

• Αναγεννητικές τροφές

Τροφές που προέρχονται

από βιώσιμη καλλιέργεια

που εστιάζει στη βιοποικιλότητα

και την αναγέννηση του εδάφους.

Και ορισμένες hot τροφές

• Συνεχίζεται η τρέλα για τα

μανιτάρια. Κάθε είδους μανιτάρια.

• Swicy Food = συνδυασμός

γλυκιάς + πικάντικης γεύσης

• Curry

(*) #carbon footprint

Το ανθρακικό αποτύπωμα

του κρασιού

Όσον αφορά στην επίπτωση του κρασιού στο περιβάλλον, σύμφωνα με μία εκτίμηση

του ανθρακικού αποτυπώματος

της οινικής βιομηχανίας

της Καλιφόρνιας, η οποία πραγματοποιήθηκε

για λογαριασμό του Wine

Institute, οι γυάλινες φιάλες ισοδυναμούν με το 29%

του συνολικού αποτυπώματος. Μια παρόμοια εκτίμηση

στο Oregon διαπίστωσε ότι η συσκευασία συμβάλλει κατά 23%

στο ανθρακικό αποτύπωμα του κρασιού. Συγκριτικά, η φύτευση και η καλλιέργεια του αμπελώνα συμβάλλουν κατά 24%, ενώ η μεταφορά του εμφιαλωμένου

κρασιού στα σημεία πώλησης κατά 13%.

Εναλλακτικές συσκευασίες κρασιού: everything but glass Δύσκολες εποχές για τις γυάλινες φιάλες

Οι οινοπαραγωγοί, αλλά κατ’ επέκταση και οι παραγωγοί αλκοολούχων ποτών, παγκοσμίως, τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζουν συνεχή αποδιοργάνωση και δυσκολίες στην προμήθεια πρώτων υλών συσκευασίας των προϊόντων τους. Η κατάσταση επιδεινώθηκε με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και η ενεργειακή κρίση οδηγεί επιπρόσθετα σε δυσθεώρητα κόστη.

Το υλικό που δέχεται τις μεγαλύτερες πιέσεις είναι η γυάλινη φιάλη. Τόσο λόγω μεγάλων καθυστερήσεων στην τροφοδοσία αλλά επίσης και λόγω του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος (*). Η αλήθεια είναι ότι στο παρελθόν, η περιβαλλοντική συνείδηση μάς οδηγούσε στο να προτιμούμε προϊόντα σε γυάλινες συσκευασίες αντί για τις πλαστικές ή τα κουτάκια αλουμινίου. Στο μεταξύ όμως, το γυαλί έπαψε να έχει καλή φήμη, τουλάχιστον σε ορισμένα τμήματα του οινικού κόσμου -δυστυχώς δίκαια- καθώς στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων οι φιάλες του κρασιού είναι μίας χρήσης. Οι πρόσφατες συζητήσεις σχετικά με τις κλιματικές επιπτώσεις του κρασιού ανάβουν τα αίματα. Μελέτες δείχνουν ότι το αποτύπωμα CO₂ του συσκευασμένου σε γυάλινη φιάλη κρασιού μπορεί να είναι και 10 φορές υψηλότερο από αυτό σε εναλλακτική συσκευασία! Σαν αποτέλεσμα, αρκετές πρωτοεμφανιζόμενες εταιρείες υλικών συσκευασίας προσφέρουν καινοτόμες εναλλακτικές. Μπορούμε πλέον να βρούμε από premium ανακυκλώσιμα Bag-in-Box έως φιάλες από χαρτόνι και ανοξείδωτα βαρελάκια (όπως αυτά της μπύρας). Η ανακύκλωση και ο κυκλικός σχεδιασμός είναι κεντρικής σημασίας για το επιχειρηματικό μοντέλο αυτών των εταιρειών. Και σαφώς προσφέρουν πιστοποίηση για την εξασφάλιση της μείωσης των εκπομπών κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του προϊόντος τους. Αναφέρουν ότι οι συγκεκριμένες εναλλακτικές έχουν πλεονεκτήματα για την on-trade αγορά (μπαρ, εστιατόρια, ξενοδοχεία κλπ.) όσον αφορά στην ευελιξία, τη διαθεσιμότητα και τα μειωμένα απορρίμματα συσκευασίας. Και προβλέπουν την τάση μετακίνησης στην premium κατηγορία (premiumization) των κρασιών που κυκλοφορούν σε αυτές τις συσκευασίες, καθώς θα καταφέρουν να αποτινάξουν τις προηγούμενες αντιλήψεις ότι οι πλαστικές και χάρτινες συσκευασίες είναι για ‘απλά’ κρασιά. Κι αν επιστρέφαμε στην επαναχρησιμοποίηση των γυάλινων φιαλών κρασιού; Κάπου ανάμεσα στην εκτίναξη των τιμών του γυαλιού

46 παριζιάνικα καταστήματα της κάβας Nicolas, της μεγαλύτερης αλυσίδας καταστημάτων κάβας στη χώρα, συμμετείχαν στη συλλογή για επαναχρησιμοποίηση των φιαλών του Côtes-du-Rhône villages Vaisonla-Romaine bio (6,75€). Ελκυστική στη θεωρία, η πρακτική αποδείχτηκε ότι δεν είναι εύκολα εφαρμόσιμη στην πράξη. Σύμφωνα με τους υπευθύνους του Nicolas, η δοκιμή δεν ήταν καθόλου πετυχημένη σημειώνοντας πολύ χαμηλό ποσοστό επιστροφών. Ανταποκρίθηκαν ορισμένοι από τους πολύ αφοσιωμένους πελάτες τους, σε καμμιά όμως περίπτωση η πλειονότητά τους. Όπως είπαν, ελάχιστοι είναι διατεθειμένοι να κυκλοφορούν στην πόλη με μια βαριά φιάλη για να κερδίσουν λίγα λεπτά (0,20€).

Είναι το κρασί τρόφιμο; της Μαρίας Τζίτζη

Σκέψεις και προβληματισμοί μετά από μια σύντομη συζήτηση με τον Διονύση Γραμματικό, Γεωπόνο Msc, Προϊστάμενο του τμήματος Αμπέλου, Οίνου & Αλκοολούχων Ποτών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων

της Ε.Ε. που θα τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2023, θα υπάρξουν ορισμένες αλλαγές στους υπάρχοντες κανονισμούς για το κρασί. Από τις βασικές αλλαγές είναι αυτές που αφορούν στην επισήμανσή του, τις πληροφορίες δηλαδή που θα πρέπει να υπάρχουν στην ετικέτα της φιάλης του. Όμως και αυτή η ίδια η φυσική ετικέτα φαίνεται πως αλλάζει αφού κάποιες πληροφορίες θα τις παρέχει με ηλεκτρονικό τρόπο.

Μέχρι τώρα στο κρασί δεν υπήρχε η υποχρέωση να αναφέρονται στη ετικέτα του ποια συστατικά περιέχει, εκτός από τα αλλεργιογόνα. Αυτό όμως αλλάζει! Μετά από πολλές συζητήσεις και διαφωνίες η συμφωνία στην οποία κατέληξαν -νότος και βορράς της Ε.Ε.- να ισχύσει και που ήταν μάλλον η πιο ήπια επιλογή, είναι να περιοριστεί το επιπλέον αναγραφόμενο στην ετικέτα σε μια διατροφική δήλωση της ενεργειακής αξίας του κρασιού. Ολόκληρος όμως ο κατάλογος των συστατικών θα δίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο μέσα από κωδικούς QR. Οικονομικά, βέβαια, αυτές οι αλλαγές, για τους οινοποιούς που έχουν μικρή παραγωγή - στην Ελλάδα το μεγαλύτερο ποσοστό είναι ποσοτικά μικροί παραγωγοί - θα είναι έως και δυσβάστακτο. Και σε ότι αφορά στους οίνους Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε., το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σε συνεργασία και με την Ε.Δ.Ο.Α.Ο. (Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου & Οίνου) θα μπορούσε, για να διευκολύνει τους οινοποιούς, να συμπεριλάβει στη μελέτη που εκπονεί σχετικά με τη διερεύνηση και τον εκσυγχρονισμό του ελέγχου γι’ αυτές τις κατηγορίες, και τη δημιουργία κωδικού QR, με τις απαραίτητες πληροφορίες να βρίσκονται σε διαδικτυακό κόμβο του υπουργείου. Για τα υπόλοιπα όμως κρασιά, αυτά τα χωρίς γεωγραφική ένδειξη, τα οποία παρεμπιπτόντως στην Ελλάδα είναι στο 70%, τι θα γίνει; Το γεγονός, πάντως, πως το κρασί κατατάσσεται στα τρόφιμα προβληματίζει επιπλέον, καθώς θα πρέπει να ακολουθηθεί μια ενιαία διαδικασία όσον αφορά στην κατάταξη, την εμπορία, τους ελέγχους κλπ. Και, φυσικά, η συζήτηση για τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων που αφορούν στα εμπορικά σήματα και την πνευματική ιδιοκτησία προς την EUIPO (European Union Intellectual Property Office), τον Μάιο του 2022, ξεσήκωσε πολλές αντιδράσεις από Ευρωπαϊκά fora

δυνατότητα δημιουργίας δομών αυτοελέγχου. Βέβαια, από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αυτό που λένε είναι πως όσον αφορά στον αυτοέλεγχο, το πλαίσιο που θα δημιουργηθεί θα είναι πολύ αυστηρό και σε περιπτώσεις παρανομίας τα πρόστιμα θα είναι πολύ μεγάλα. Μένει να δούμε τη συνέχεια. Όσο για τα εντελώς δικά μας, κανένας καινούργιος Π.Ο.Π. ή Π.Γ.Ε.δεν φαίνεται ακόμα στον ορίζοντα. Άλλωστε, μόνο κάποιες τροποποιήσεις έχουν κατατεθεί, αλλά στο Υπουργείο ακόμα δεν έχουν συζητηθεί Και κάτι τελευταίο, οι ταινίες ελέγχου που έμπαιναν ιππαστί στα Π.Ο.Π. καταργούνται, με τις νέες να τυπώνονται ψηφιακά και με περίοδο χάριτος μέχρι το 2025.

Ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), μέσω της Ευρωπαϊκής

Οργάνωσης CEEV συμμετέχει ενεργά στις προσπάθειες του Ευρωπαϊκού οινικού τομέα να θεσπιστούν νέοι υποχρεωτικοί κανόνες επισήμανσης, με στόχο την αύξηση της διαφάνειας προς τους καταναλωτές με τρόπο απλό και σύγχρονο.

Από τον Δεκέμβριο του 2021 λειτουργεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα U-Label, η οποία χρηματοδοτήθηκε σε μεγάλο μέρος από τη CEEV. Στη U-Label εγγράφονται τα οινοποιεία με σκοπό να δημιουργούν ψηφιακές ετικέτες, στις οποίες θα έχουν πρόσβαση όλοι οι καταναλωτές εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι καταναλωτές μέσω γεω-εντοπισμού θα μπορούν να έχουν πρόσβαση και στις 24 γλώσσες της ΕΕ στα συστατικά και στη διατροφική δήλωση ενός κρασιού, σκανάροντας με το κινητό τους πάνω σε QRCode που θα είναι εκτυπωμένος στη φιάλη του κρασιού. Με τη δημιουργία των ψηφιακών ετικετών ο κλάδος του κρασιού πρωτοπορεί και εκσυγχρονίζεται, προσφέροντας μεγάλη διαφάνεια στους Ευρωπαίους καταναλωτές. Η διαδικασία είναι πολύ πιο φιλική προς το περιβάλλον και άρα προσαρμοσμένη στους βασικούς στόχους της ΕΕ που είναι η πράσινη ανάπτυξη και η ψηφιακή προσαρμογή. Εκτός

καθαυτών, η πλατφόρμα

παρέχει

οινοποιίες ειδικές νομικές συμβουλές όσον αφορά στην επισήμανση. Στις υπηρεσίες συμπεριλαμβάνεται ένας ολοκληρωμένος οδηγός, ο οποίος τις βοηθά στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν τον κατάλογο των συστατικών και τις διατροφικές πληροφορίες για τα προϊόντα τους, απαλλάσσοντάς

από την προσπάθεια να αναζητήσουν σχετικούς ρυθμιστικούς κανονισμούς και τροποποιήσεις τους. Τα μέλη του ΣΕΟ έχουν μεγάλη έκπτωση στη ετήσια συνδρομή τους στη U-Label. Ως τώρα 21 ελληνικά οινοποιεία έχουν λάβει από τον ΣΕΟ εκπτωτικούς κωδικούς για να εγγραφούν στη U-Label.

Ποιες είναι οι μελλοντικές τάσεις ψηφιακής τεχνολογίας στο κρασί; της Κυριακής Παναγιώτου Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί βασικό ζήτημα για την ανάπτυξη του αμπελοοινικού κλάδου. Η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, οι 4x4 QRcodes και e-labels, η χρήση αισθητήρων στους αμπελώνες, τα οινοποιεία αλλά και στις φιάλες, η έξυπνη αποθήκευση και τα ηλεκτρονικά πιστοποιητικά, η χαρτογράφηση των αμπελώνων αλλά και η παρακολούθηση της κατάστασής τους μέσω δορυφόρων και drones, είναι μερικά από τα παραδείγματα εφαρμογών μέσω των οποίων μπορεί να βελτιωθεί η απόδοση, η παραγωγικότητα και η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Η εργασία γίνεται με μεγαλύτερη ασφάλεια, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν όλο και περισσότερες διαθέσιμες πληροφορίες στον καταναλωτή για όλα τα στάδια από τα οποία περνά το προϊόν.  Ο αμπελοοινικός κλάδος μπορεί να επωφεληθεί επενδύοντας σε νέες τεχνολογίες που θα του επιτρέψουν να είναι πιο αποδοτικός και παραγωγικός. Ωστόσο, τέτοιες επενδύσεις γίνονται αργά, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους (σε επένδυση, ανάπτυξη μεθοδολογίας και εκπαίδευση). Σύμφωνα με τη μελέτη του OIV (Organisation International de la Vigne et du Vin) με τίτλο «Ψηφιακές Τάσεις στον Αμπελοοινικό Κλάδο», η οποία πραγματοποιήθηκε το 2021 μέσω εμπεριστατωμένης έρευνας στα οινοποιεία 18 χωρών-μελών του καθώς και συνεντεύξεων με 21 ειδικούς στην τεχνολογία του κρασιού, αποκαλύπτονται 9 σημαντικές τεχνολογικές τάσεις, οι οποίες θα μεταμορφώσουν την παγκόσμια οινική ‘βιομηχανία’ στο μέλλον. Ας δούμε αυτές τις 9 τεχνολογικές τάσεις: 1. Διαδίκτυο και τεχνολογία αισθητήρων

Το μέλλον του κρασιού αλλάζει γρηγορότερα απ’ ότι πιστεύουμε. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι η ολοκληρωμένη χρήση της τεχνολογίας σε όλους τους τομείς μιας επιχείρησης. Αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας της, προσφέρει αξία και ενισχύει την ποιότητα των προϊόντων της.

3. Ρομποτική Η ρομποτική περιλαμβάνει τη χρήση ρομπότ για τη λίπανση και τη συγκομιδή στον αμπελώνα, τον έλεγχο των αποθεμάτων και τις μετακινήσεις στο οινοποιείο. Λόγω δε της μείωσης του κόστους των ρομποτικών συστημάτων που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια, αναμένεται ότι θα έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή και στον αμπελοοινικό τομέα.

4. Δορυφορικές εικόνες και GPS στον αμπελώνα Με τη χρήση δορυφόρων και drones μπορούν να συλλεχθούν χρήσιμα δεδομένα για την κατάσταση του αμπελώνα, την έλλειψη νερού, την εμφάνιση ασθενειών κλπ. που βοηθούν στην πιο έγκαιρη ανάληψη δράσης αν και όπου χρειάζεται.  Η τεχνολογία χρησιμοποιείται ήδη από μεγάλες οινοποιίες, αναμένεται ωστόσο να υιοθετηθεί και από μικρότερες μονάδες. 5. Τεχνολογία LIDAR (Light Detection and Ranging) στον αμπελώνα Χρήση της τεχνολογίας απομακρυσμένης απεικόνισης για τη χαρτογράφηση της δομής των αμπελώνων. Επιτρέπει τη δημιουργία 3D χαρτών για τη διευκόλυνση της χρήσης της ρομποτικής στους αμπελώνες και τη δημιουργία ‘έξυπνων αμπελώνων’. 6. Τεχνολογία οινικού Blockchain Με τη χρήση αλυσίδων συστοιχιών, οι οποίες περιέχουν κρυπτογραφημένες πληροφορίες που δεν μπορούν να τροποποιηθούν ως προς το ιστορικό τους, θα βελτιωθεί η ιχνηλασιμότητα κάτι που θα είναι χρήσιμο ιδιαίτερα στη διανομή αλλά και στον περιορισμό της απάτης και του παραποιημένου κρασιού. 7. Ηλεκτρονικές ετικέτες για το κρασί / E-Labels Ηλεκτρονικές ετικέτες που θα παρέχουν βελτιωμένη διαφάνεια και αυξημένη ιχνηλασιμότητα. Οι καταναλωτές μέσω smartphone θα έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που περιέχονται στον κωδικό 4x4QR, και θα μπορούν να μάθουν τα πάντα από τον αμπελώνα μέχρι την παραγωγή του κρασιού. Οι ηλεκτρονικές ετικέτες αποτελούν μέρος της Έξυπνης Φιάλης Κρασιού. 8. Ηλεκτρονικά πιστοποιητικά για το κρασί Η παγκόσμια αγορά του κρασιού δημιουργεί ανάγκες σε συνοδευτικά φορολογικά και δασμολογικά έγγραφα, τα οποία απαιτούν μεγάλες ποσότητες χαρτιού. Τα ηλεκτρονικά πιστοποιητικά έχουν ως στόχο να εξαλείψουν τη χρήση του χαρτιού. Η πρόσβαση σε όλα τα απαραίτητα έγγραφα θα γίνεται ψηφιακά, προστατεύοντας το περιβάλλον και μειώνοντας το κόστος.

9. Έξυπνη αποθήκευση κρασιού Ο σκοπός των έξυπνων αποθηκών, με τη βοήθεια της ρομποτικής κατά κύριο λόγο, είναι να βοηθήσουν τα οινοποιεία να μειώσουν το κόστος και να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και τα logistics από την αποθήκευση των κρασιών τους. Ποιες τεχνολογίες πιστεύετε ότι έχουν το υψηλότερο επίπεδο προτεραιότητας; Αξίζει να αναφερθεί ότι οι απαντήσεις όσων συμμετείχαν στην έρευνα, στην παραπάνω ερώτηση έδωσαν το ακόλουθο αποτέλεσμα:

1) Ψηφιοποίηση με E-Label 2) Τεχνολογία Blockchain 3) Δορυφορικές εικόνες για αμπελώνες 4) Ηλεκτρονικό Πιστοποιητικό Εμπορίου και Διανομής 5) Τεχνητή Νοημοσύνη και Έξυπνη Αποθήκευση Οίνου Επίσης τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν τον αμπελοοινικό κλάδο σχετικά με το πόσο καλά υιοθετεί τις ψηφιακές τεχνολογίες σε σύγκριση με άλλους τομείς της γεωργίας. Τον κατέταξαν κάπου στη μέση, ούτε χαμηλά αλλά ούτε και υψηλά, αναγνωρίζοντας ότι χρειάζεται να γίνει μεγαλύτερη προσπάθεια για να εφαρμοστούν νέες τεχνολογίες, οι οποίες όχι μόνο θα βοηθήσουν στην απόδοση και την παραγωγικότητα, αλλά θα ενισχύσουν επίσης τη βιωσιμότητα, την

Κλιματική αλλαγή Η διαρκής μεταβολή της θερμοκρασίας και των τυπικών καιρικών συνθηκών σε μια περιοχή, λόγω των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων από ποικίλες δραστηριότητες, με κυριότερη την καύση ορυκτών καυσίμων. Οι χρήσεις που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή εκπέμπουν τα λεγόμενα «αέρια του θερμοκηπίου» (με ισχυρότερα το CO2 και το CH4). Τον 19ο αιώνα διατυπώθηκαν οι πρώτες επιστημονικές ανησυχίες για τον ρόλο του CO2 που εκπέμπεται από την καύση κάρβουνου και πετρελαίου: το 1896, ο φυσικοχημικός Σβάντε Αρένιους (Svante Arrhenius) δημοσίευσε μια μεγάλη μελέτη στην οποία απέδειξε πως «εάν η ποσότητα του ανθρακικού οξέος αυξηθεί με γεωμετρική πρόοδο, η αύξηση της θερμοκρασίας θα πραγματοποιηθεί με σχεδόν αριθμητική πρόοδο».

έρημος έχει ανακτήσει μεγάλο τμήμα της έκτασης της πολιτείας. Η παραγωγή κρασιού στο Bordeaux έχει μειωθεί σημαντικά, με το Cabernet Sauvignon και το Merlot να δίνουν τη θέση τους στο Grenache και το Mourvèdre. Η παραγωγή κρασιού στην Αυστραλία μειώθηκε κατά 3/4, στη Χιλή κατά 2/5. Νέες αμπελουργικές περιοχές με κύρος έχουν εμφανιστεί στη βόρεια Ευρώπη, σε χώρες όπως η Δανία και η Πολωνία, ενώ η Αγγλία έχει γίνει ένας υπολογίσιμος παραγωγός κρασιού. Όσο φανταστικά κι αν μοιάζουν, αυτά είναι ορισμένα από τα σενάρια που παρουσιάζουν οι μελέτες για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην παγκόσμια αμπελοκαλλιέργεια και παραγωγή κρασιού τις επόμενες δεκαετίες. Οι οποίες, σαφώς, βασίζονται σε υποθέσεις για συγκεκριμένες

αμπελώνων.

άλλες περιοχές

αμπελοκαλλιέργεια

στην παραγωγή του κρασιού. Δεν προκαλεί έκπληξη το ότι τις μεγαλύτερες απώλειες θα υποστούν οι ήδη θερμότερες περιοχές. Οι μεσογειακές χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, πάντα σύμφωνα με τη μελέτη, θα χάσουν περίπου το 65% του σημερινού αμπελώνα τους, αποκτώντας μόλις 10% καινούργιους αμπελώνες. Αντιθέτως, οι αμπελουργικές περιοχές που βρίσκονται σε μεγαλύτερο γεωγραφικό πλάτος, όπως η Νέα Ζηλανδία και ο βορράς των Η.Π.Α., θα καταγράψουν κυρίως αύξηση των εκτάσεών τους, από 15% - 100% ανάλογα με τις ποικιλίες. Οι δε χώρες σε πιο εύκρατες ζώνες, όπως η Γαλλία και η Γερμανία θα έχουν σχεδόν ίσες απώλειες και καινούργιες εκτάσεις (20%).

Βάσει του μοντέλου τους, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι απώλειες θα μπορούσαν να μειωθούν με την τροποποίηση της ποικιλιακής σύνθεσης των αμπελώνων. Για παράδειγμα, η καλλιέργεια ανθεκτικών ποικιλιών αμπέλου στις σημερινές αμπελουργικές ζώνες θα μπορούσε να μειώσει την απώλεια των εκτάσεων από το 56% στο 24%, στην περίπτωση της αύξησης κατά 2 βαθμούς και από το 85% στο 58% στο σενάριο των 4 βαθμών. Οι ερευνητές, βασιζόμενοι στις ποικιλίες που μελέτησαν, σημειώνουν ότι οι όψιμες και οι ανθεκτικές στη ζέστη ποικιλίες, όπως το Syrah, το Grenache και το Mourvèdre θα μπορούσαν να καλλιεργηθούν ευρέως στις σημερινές ζώνες, ενώ οι πιο πρώιμες όπως το Chasselas, το Pinot Noir, το Chardonnay να εξαπλωθούν σε καινούργιες, πιο βόρειες περιοχές. Τέλος, εκτιμούν ότι «τέτοιες τροποποιήσεις θα προκαλούσαν σύνθετες, αλλά όχι ανυπέρβλητες, προκλήσεις σε επίπεδο νομοθετικό, πολιτισμικό και οικονομικό» με σαφή αναφορά, για παράδειγμα, στο ιδιαίτερα αυστηρό σύστημα των ονομασιών προέλευσης στη Γαλλία και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Βασικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους αμπελώνες Ας θυμηθούμε ποιες είναι οι βασικές επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας και των περιόδων μακράς ξηρασίας στους αμπελώνες. Αύξηση της θερμοκρασίας = πρώιμος τρύγος Και μπορεί ο πρώιμος τρύγος, από μόνος του, να μην αποτελεί πρόβλημα, η άνοδος, ωστόσο, της θερμοκρασίας επηρεάζει όλα τα στάδια της ανάπτυξης του σταφυλιού. Όταν τα αμπέλια ξυπνούν πιο πρώιμα από τη χειμερία νάρκη, κινδυνεύουν από ξαφνικούς παγετούς. Όταν τα σταφύλια ωριμάζουν το καλοκαίρι κι όχι στο δροσερό φθινόπωρο, τείνουν να έχουν υψηλότερα σάκχαρα και χαμηλότερη οξύτητα. Τα κρασιά που παράγονται έχουν υψηλότερη αλκοόλη και πιο πλούσια γεύση, υπολείπονται όμως σε φρεσκάδα και φινέτσα. Όπως εξηγεί ο Αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ Στέφανος Κουνδουράς «Αύξηση της θερμοκρασίας της περιόδου ωρίμανσης οδηγεί σε ταχύτερη συσσώρευση

Περίοδοι μακράς ξηρασίας Η παρατεταμένη απουσία βροχόπτωσης αυξάνει το υδατικό στρες των αμπελιών. Αυτό, βεβαίως, στις υγρές και ψυχρές περιοχές μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση των χαρακτηριστικών των παραγόμενων κρασιών. Στις θερμές, όμως, περιοχές είναι υπεύθυνη για σημαντική μείωση στην ποσότητα παραγωγής και ανισόρροπη ωρίμανση των σταφυλιών, τα οποία εμφανίζονται με υψηλά σάκχαρα, αλλά μη ώριμες φαινολικές ενώσεις. Και όσον αφορά στις προτάσεις αντιμετώπισης; Επιστήμονες και οινοποιοί συνεχίζουν τη διερεύνηση. Εν τω μεταξύ προτείνουν: Προσαρμοσμένες καλλιεργητικές τεχνικές Που σημαίνει προσαρμογή στην πυκνότητα φύτευσης, τη διαμόρφωση των φυτών, τα κλαδέματα κλπ. και βεβαίως, άρδευση. Ορισμένοι ριζοσπαστικοί προτείνουν τη στροφή προς τη βιοδυναμική καλλιέργεια. Κάποιοι, πάντως, θεωρούν ότι η προσαρμοστικότητα των φυτών θα οδηγήσει στον θερμικό εγκλιματισμό τους. Καλλιέργεια του αμπελιού σε νέες περιοχές Είμαστε μάρτυρες της δημιουργίας αμπελώνων σε περιοχές της Βόρειας Ευρώπης, οι οποίες μέχρι πρόσφατα, λόγω ψυχρού κλίματος ήταν ακατάλληλες για την αμπελοκαλλιέργεια. Με την ίδια λογική, ευνοημένες είναι οι περιοχές με μεγάλο υψόμετρο, δηλαδή, οι ορεινοί αμπελώνες. Καλλιέργεια ανθεκτικών στην ξηρασία ποικιλιών αμπελιού Ο αριθμός των ποικιλιών αμπελιού που είναι καταγεγραμμένες, παγκοσμίως, φτάνει στο εντυπωσιακό νούμερο των 10.000. Και ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το ότι το 80% των κρασιών, παγκοσμίως, παράγεται από μόλις 12 ποικιλίες! Οι αμπελουργοί αρχίζουν πλέον να στρέφονται προς ποικιλίες περισσότερο ανθεκτικές στην ξηρασία, όπως οι ερυθρές: Barbera, Touriga National, Gamay, Tempranillo, Pinot Noir. Στις λευκές αντίστοιχα, προς τις: Chardonnay, Riesling. Κλωνική επιλογή Η κλωνική επιλογή, δηλαδή η επιλογή συγκεκριμένων γονοτύπων εντός μιας συγκεκριμένης ποικιλίας, έχει σκοπό -κυρίως- την απόκτηση υγιών κλώνων αμπελιού. Οι αμπελουργοί, πλέον, προσθέτουν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των επιθυμητών κλώνων, την αντοχή στην ξηρασία. Ο ελληνικός αμπελώνας μπροστά στην κλιματική αλλαγή Ο Στέφανος Κουνδουράς,

περιοχών της Ελλάδας κατά την τελευταία 30ετία (Γεώργιος Κουφός, διδακτορική διατριβή, ΑΠΘ). Από την έρευνα προέκυψε μια συστηματική διαφοροποίηση του κλίματος με εντυπωσιακά δεδομένα για την ωρίμανση και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των οίνων ελληνικών ποικιλιών. Η ανάλυση των κλιματικών δεδομένων έδειξε, κυρίως στους νησιωτικούς αμπελώνες και λιγότερο στην ηπειρωτική χώρα μία σταθερή ανοδική τάση της θερμοκρασίας (κυρίως της ελάχιστης) ενώ παρατηρήθηκε μία συστηματική πρωίμιση της ημερομηνίας του τρυγητού. Περιοχές με ποικιλίες όψιμης ωρίμανσης (Νάουσα, Αμύνταιο, Μαντινεία, Νεμέα κ.λπ.) φάνηκαν να είναι λιγότερο ευαίσθητες στις κλιματικές αλλαγές ενώ το ίδιο παρατηρήθηκε και για τις γηγενείς σε σχέση με τις ξενικές ποικιλίες.» Κλείνοντας, τονίζει ότι: «Είναι

Τι κάνει ιδιαίτερα τα σταφύλια που καλλιεργούνται σε μεγαλύτερα υψόμετρα σε σύγκριση με αυτά που καλλιεργούνται στις πεδιάδες της ίδιας περιοχής; Σίγουρα πρόκειται για έναν συνδυασμό παραμέτρων, όπως το ηλιακό φως, οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας αλλά και οι υδάτινοι πόροι που το ίδιο το υψόμετρο επηρεάζει. Η γεωργία σε μεγάλο υψόμετρο φέρνει μαζί της μια σειρά από περιβαλλοντικές προκλήσεις και περιορισμούς που βοηθούν στη διαμόρφωση μοναδικών και εξαιρετικά αναγνωρίσιμων κρασιών.

το κρασί. Όσο ανεβαίνουμε

βουνό, η

κάθε 100 μ. περίπου 0,5ºC. Στις ψυχρότερες θερμοκρασίες η περίοδος ωρίμανσης του φυτού καθυστερεί και παρατείνεται. Έτσι, δίνεται μεγαλύτερη ευκαιρία σε όλα τα ζωτικής σημασίας συστατικά, να παραχθούν στις σωστές ποσότητες. Οι θερμοκρασιακές διακυμάνσεις ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα είναι μεγαλύτερες, κάτι που ευνοεί την υψηλότερη περιεκτικότητα σε οξύτητα και αρωματικές ενώσεις στα σταφύλια. Όμως και κατά τον τρυγητό, οι μέγιστες και οι ελάχιστες θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες. Όσο για την υπεριώδη (UV) ακτινοβολία, για κάθε αύξηση 1.000 μ. αυξάνεται κατά 10-12%,

του πλανήτη; Όμως, η καλλιέργεια στα ψηλά, κάλλιστα μπορεί να έχει και αρνητικές επιπτώσεις, εφόσον οι χαμηλότερες θερμοκρασίες -αν είναι αρκετά χαμηλέςμπορεί να φέρουν αντίθετα αποτελέσματα καθυστερώντας υπερβολικά την ωρίμανση, ενώ οι κίνδυνοι από χαλάζι και παγετό καραδοκούν. Όσο για την ποσότητα που θα παραχθεί, στα φτωχά χώματα, μπορεί να είναι και στο 1/4 αυτής που θα παραγόταν σε φυσιολογικά υψόμετρα.

Οι ορεινοί αμπελώνες παγκοσμίως Οι μελέτες δείχνουν πως η αλλαγή μιας μοίρας στο γεωγραφικό πλάτος έχει την ίδια επίπτωση στην καλλιέργεια, με αυτή που έχουν τα 500 μ. στο υψόμετρο. Που σημαίνει πως για τις καλλιέργειες σε χαμηλά γεωγραφικά πλάτη, κοντά στον ισημερινό, αν δεν υπήρχαν οι ορεινοί αμπελώνες όπου η πτώση της θερμοκρασίας είναι επιθυμητή, θα ήταν σχεδόν αδύνατη η παραγωγή οίνων λόγω ζέστης. Έτσι στην αμερικανική ήπειρο, Μεξικό και Κολοράντο, (στον 36ο και 39ο Β παράλληλο αντίστοιχα) καλλιεργούν σε 1.700 μ. και 1.900 μ., με κλιματολογικές συνθήκες σαν αυτές της Β. Ευρώπης, ενώ κοντύτερα στον ισημερινό (25ο Ν παράλληλο), οι αμπελώνες της Αργεντινής αγγίζουν τα 2.500 με 3.000 μ. Όσο για τα «υψηλά» της Ευρώπης, οι αμπελώνες στην Αόστα ανεβαίνουν πάνω από τα 1.000 μ., στα βουνά γύρω από τη Γρανάδα στα 1.300 μ, στην Κύπρο στα 1.500 μ. και στην Ελλάδα λίγο πάνω από τα 1.000 μ.

και Γεωγραφικών ενδείξεων όπως το Αμύνταιο, η Μαντίνεια, η Ζίτσα, η Αιγιάλεια, η Ραψάνη, το Μέτσοβο, η Τεγέα, η Νεμέα, η Δράμα κλπ. Στον οινικό χάρτη της Φλώρινας –την ψυχρότερη αμπελουργική ζώνη της Ελλάδας- τις εντυπώσεις κλέβει το ορεινό Αμύνταιο. Πολύ κοντά στο Νυμφαίο, έναν παραδοσιακό οικισμό που σκαρφαλώνει στα 1.350 μ. και διεκδικεί επάξια τον τίτλο ενός από τα ωραιότερα χωριά του κόσμου, βρίσκεται το οροπέδιο και ο αμπελώνας του Αμυνταίου, ο βορειότερος της Ελλάδας. Η αμπελοκαλλιέργεια εδώ, γίνεται στα 500 - 700 μ., κοντά σε λίμνες, σε ζεστά αμμώδη εδάφη, όπου επικρατούν μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα. Η δυναμική της ποικιλίας Ξινόμαυρο στα μεγαλύτερα υψόμετρα εκφράζεται μοναδικά μέσα από εντυπωσιακά κρασιά, ξηρά ερυθρά, αρωματικά ροζέ και προκλητικά αφρώδη.

Με μια ακτογραμμή που ξεπερνάει τα 200 χιλιόμετρα, η περιοχή της Ηπείρου, στο βορειοδυτικό τμήμα της Ελλάδας, χαρακτηρίζεται από ορεινούς όγκους, γραφικές λίμνες αλλά και ήρεμους κόλπους. Όσο για τους αμπελώνες της, αυτοί κυριολεκτικά αναρριχώνται στις πιο ορεινές περιοχές και ξεχωρίζουν για τα κρασιά που παράγουν. Καλής ποιότητας, αλλά μικρής παραγωγής, αφού η αμπελουργική ζώνη, στο σύνολό της είναι από τις μικρότερες της χώρας. Οι αμπελώνες στο Μέτσοβο και τα Βόρεια Τζουμέρκα είναι οι υψηλότεροι της Ελλάδας (1.050 μ. υψόμετρο) ενώ αυτοί της Ζίτσας, από τους οποίους παράγεται ο ομώνυμος λευκός Π.Ο.Π. οίνος, από την ποικιλία Ντεμπίνα, βρίσκονται λίγο χαμηλότερα στα 700 μ. Τη Ζίτσα και τα περίφημα κομψά και ντελικάτα κρασιά της, αγάπησε και ύμνησε ο Λόρδος Μπάιρον, όταν επισκέφτηκε την περιοχή και φιλοξενήθηκε στο περίφημο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία. Στην Αχαΐα τα πιο εντυπωσιακά αμπελοτόπια τα συναντάμε στις πλαγιές της Αιγιαλείας. Πρόκειται για μια κατάφυτη περιοχή, στο βορειοανατολικό τμήμα της Αχαΐας, μοναδικής ομορφιάς, που βλέπει σαν από μπαλκόνι τον Κορινθιακό κόλπο, πάνω από τον οποίο και εκτείνεται. Φτάνοντας έως τις κορφές του Χελμού και του Παναχαϊκού, οι αμπελώνες βρίσκονται σε υψόμετρο 500-1000 μ., σε εδάφη προσχωσιγενή με καλή κλίση και στράγγιση, βορεινό προσανατολισμό αλλά και δροσιά από τη θάλασσα. Ο Ροδίτης, η λευκή ποικιλία της ζώνης, στα ορεινά, βρίσκει μια από τις καλύτερες εκφράσεις της μέσα από κρασιά μέτριου σώματος με αρωματικό προφίλ εσπεριδοειδών και ευχάριστη οξύτητα, που επιδέχονται και παλαίωση. Στην Κορινθία, η ορεινή περιοχή της αμπελουργικής ζώνης ονομασίας προέλευσης Νεμέα, βρίσκεται σε υψόμετρο 600-900 μ. και περιλαμβάνει κυρίως τα δυτικά υψίπεδα της Νεμέας και τους πρόποδες της Κυλλήνης (Ζήρεια). Είναι η ψυχρότερη αλλά και η πλέον όψιμη της ζώνης με τον τρύγο να πραγματοποιείται αρχές μέχρι και μέσα Οκτωβρίου. Στα ορεινά αμπελοτόπια αναδεικνύεται η μοναδικότητα της ποικιλίας Αγιωργίτικο, τόσο μέσα από τα πληθωρικά Π.Ο.Π. ερυθρά ξηρά κρασιά, πλούσια σε ανθοκυάνες και στρογγυλές τανίνες που επιδέχονται μεγάλη παλαίωση με εξαιρετικά αποτελέσματα, όσο και από τα αρωματικά φρουτώδη ροζέ (με ή χωρίς Γεωγραφικές ενδείξεις). Στο κέντρο της Πελοποννήσου και στην καρδιά της Αρκαδίας βρίσκεται η αμπελουργική ζώνη της Μαντινείας, στην οποία παράγονται οι ομώνυμοι Π.Ο.Π. λευκοί οίνοι από την ημιαρωματική ποικιλία Μοσχοφίλερο. Μια ποικιλία με ερυθρωπή φλούδα, έντονα αρώματα, δροσερή οξύτητα και χαμηλό συνήθως αλκοολικό τίτλο, που εκφράζει απόλυτα τον τόπο της καλλιέργειάς της, το οροπέδιο δηλαδή της Μαντινείας (στα 600 μ. υψόμετρο), με το ψυχρό κλίμα, τις χαμηλές θερμοκρασίες, και με τον τρύγο να καθυστερεί συγκριτικά με την υπόλοιπη Ελλάδα.

Υψόμετρο & αμπελώνες @Ελλάδα

Ένα σημαντικό τμήμα των ελληνικών περιοχών Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε.

περιλαμβάνουν ζώνες που χαρακτηρίζονται ορεινές.

• Αμύνταιο

• Ζίτσα

• Μέτσοβο

• Σιάτιστα

• Μαντίνεια

• Αιγιάλεια

• Ραψάνη (τμήματα)

• Νεμέα (τμήματα)

• Σάμος (τμήματα)

• Πεζά (τμήματα)

• Κεφαλλονιά (τμήματα)

• Παγγαίο / Δράμα (τμήματα)

• Κρανιά (τμήματα)

Ορεινό(α) Κτήμα(τα) Και, βέβαια, όταν μιλάμε για την ένδειξη «Ορεινό(α) Κτήμα(τα)» το σύνολο των αμπελοτεμαχίων πρέπει να βρίσκεται σε υψόμετρο μεγαλύτερο από 500 μ. Ηρωική αμπελουργία Ο όρος «ηρωική αμπελουργία» (viticulture héroïque) έχει υιοθετηθεί παγκοσμίως από τον κλάδο του κρασιού για να δηλώσει καλλιέργειες που καλούνται να ανταπεξέλθουν σε δύσκολες συνθήκες παραγωγής, απαιτώντας υψηλό κόστος, χειρωνακτικό μόχθο και ειδικές τεχνικές. Ορεινοί αμπελώνες με κλίση εδάφους μεγαλύτερη του 30%, υψόμετρο πάνω από 500 μ., διάσπαρτοι μικροί κλήροι φυτεμένοι σε πεζούλες, αποτελούν, σύμφωνα με το διεθνές «Κέντρο Έρευνας, Μελέτης και Ανάδειξης της Ορεινής Αμπελουργίας» (CERVIM), τα κύρια κριτήρια πιστοποίησης μιας αμπελουργίας ως «ηρωικής». Το Οινοποιείο Ρούβαλη είναι το πρώτο και μοναδικό μέχρι σήμερα στην Ελλάδα που έχει αναγνωριστεί ως μέλος του CERVIM.

Υψόμετρο & κρασί

Ασύρτικο Αγία Κυριακή 2020 Κτήμα Άλφα Π.Γ.Ε. Φλώρινα / 19.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: Ασύρτικο 100% Αμπελώνας: Αγία Κυριακή, Αμύνταιο / υψόμετρο: 535 μ. Στον ορεινό αμπελώνα του Αμυνταίου και με τη φροντίδα του γνωστού οινο-σπεσιαλίστα κτήματος, το Ασύρτικο εκφράζεται με καθαρό, τυπικό χαρακτήρα. Το υψόμετρο καθρεφτίζεται στη γεμάτη εσπεριδοειδή μύτη και στην οξύτητα που προσθέτει αυστηρό τόνο στην πλούσια γευστική παρουσία. Εξαιρετική, ξηρότατη και με ορυκτότητα η επίγευση. Ντρούμο 2021 Κυρ-Γιάννη Π.Γ.Ε. Φλώρινα / 19.80€ Ποικιλιακή σύνθεση: Sauvignon Blanc 100% Αμπελώνας: Ντρούμο, Αμύνταιο / υψόμετρο: 550-700 μ. Ένα single vineyard SB από το ψυχρό Αμύνταιο. Φινετσάτο κρασί. Η αρωματική κατεύθυνση συνδυάζει τον βοτανικό με τον εξωτικό χαρακτήρα, ξεχωρίζουν εύκολα η πράσινη πιπεριά, το φρεσκοκομμένο γρασίδι και το άγουρο πεπόνι. Ωραία φρεσκάδα στη γεύση και ευχάριστα τονισμένη οξύτητα.

Σύρραχο 2021 Ρούβαλης Π.Γ.Ε. Πελοπόννησος/ 13.20€ Ποικιλιακή σύνθεση: Viognier 60 %, Ροδίτης 40% Αμπελώνες: Πλαγιές Αιγιαλείας / υψόμετρο > 1.000 μ. Σύρραχο είναι το σημείο που τέμνονται δυο ορεινές ράχες. Στη μια ράχη καλλιεργούν το Viognier, στην άλλη τον Ροδίτη και το σημείο που τέμνονται είναι στα 1.000 μ. υψόμετρο. Κι έτσι, ο αμπελώνας της Ορεινής Αιγιαλείας μας προσφέρει ένα απολαυστικό λευκό κρασί που συνδυάζει τον βοτανικό με τον φρουτώδη χαρακτήρα. Ωραία φρεσκάδα στη γεύση και ευχάριστα τονισμένη οξύτητα.

Μαλαγουζιά 103 2021 Οινοποιείο Κανακάρης Π.Γ.Ε. Πλαγιές Αιγιαλείας / 10.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: Μαλαγουζιά 100% Αμπελώνες: Πλαγιές Αιγιαλείας / υψόμετρο: 1.000 μ. Η Μαλαγουζιά τα καταφέρνει περίφημα και στα ορεινά της Αιγιάλειας, όπως αποδεικνύει αυτό το απολαυστικό, όλο φρεσκάδα κρασί που μοσχοβολά εσπεριδοειδή και άγρια βότανα. Παράλληλα είναι μεστό και επαρκώς δροσερό.

Blanc de Gris 2021 Κτήμα Τσέλεπου Π.Γ.Ε. Αρκαδία / 13.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: Μοσχοφίλερο 100% Αμπελώνας: Περπατιάρα, Αρκαδία / υψόμετρο: 750 μ. Ένα εντυπωσιακό Μοσχοφίλερο με καθαρό έντονο ποικιλιακό άρωμα. Στο στόμα συνδυάζει εξαιρετική φρεσκάδα, ελκυστική οξύτητα και γευστικό όγκο. Το Blanc de Gris, αναμειγνύοντας διαφορετικές μεθόδους οινοποίησης (1/3 ζυμώνει σε ανοξείδωτες δεξαμενές, 1/3 σε αμφορείς και 1/3 σε μεγάλα δρύινα βαρέλια) κερδίζει και σε πολυπλοκότητα.

πρόσφατη ετικέτα του κτήματος, από ιδιαίτερα όψιμα σταφύλια. Με μεταλλική, χαλκορόδινη απόχρωση και καθαρή ποικιλιακή μύτη που εκφράζεται με ροδόνερο, ώριμα εσπεριδοειδή, ροδάκινα και πράσινα αρωματικά φυτά. Γεμάτο, με τονισμένη οξύτητα και ορεκτικό τανικό κλείσιμο.

Υψόμετρο & κρασί

Αρκτούρος 2019 Zoinos Winery Π.Γ.Ε. Ήπειρος / 10.40€ Ποικιλιακή σύνθεση: Cabernet Sauvignon 60%, Βλάχικο Μπεκάρι 40% Αμπελώνες: Αλτσιά Μοναστήρι, & Δραγατσούρα, Πουριά Ζίτσας / υψόμετρο: 700 μ. Η Zoinos Winery, με σχεδόν 50 χρόνια εμπειρίας (καθώς προέρχεται από τον πρώτο Οινοποιητικό Συνεταιρισμό της χώρας) οινοποιεί τις ερυθρές ποικιλίες της Ηπείρου και μας προτείνει ένα κρασί με χρώμα στο κόκκινο του ρουμπινιού και πικάντικο χαρακτήρα. Η μύτη ελευθερώνει νότες βιολέτας, βύσσινου και βανίλιας και η γεύση φινετσάτη ελαφράδα, που καθόλου δεν στερείται δύναμης.

Αμύνταιο Επιλεγμένοι Αμπελώνες 2019 Amyntas Wines Π.Ο.Π. Αμύνταιο / 9.70€ Ποικιλιακή σύνθεση: Ξινόμαυρο 100% Αμπελώνας: Αμύνταιο / υψόμετρο: 550-700 μ. Ένα κλασικό «καλό» Αμύνταιο από επιλεγμένους αμπελώνες της ζώνης, ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών. Σύνθετο κι ευχάριστο μετριάζει την ένταση του Ξινόμαυρου με

Γινιέτς Rossiu di Munte 2017 Κατώγι Αβέρωφ Π.Γ.Ε. Μέτσοβο / 25.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: CS 100% Αμπελώνας: θέση Γινιέτς, Μέτσοβο / υψόμετρο: 950-1.000 μ. Ένα Cabernet Sauvignon με βουνίσια στιβαρότητα από τον αμπελώνα που έστησε ο Ευάγγελος Αβέρωφ στο Μέτσοβο το 1958-1959 με τα πρώτα φυτά της ποικιλίας που φυτεύτηκαν στην Ελλάδα. Σφιχτοδεμένο, πλούσιο και απολύτως αισθησιακό, με πυκνό άρωμα κόκκινου φρούτου και ξύλου. Οι τανίνες είναι έντονες αλλά φίνες και η συνολική ισορροπία άψογη. Σινιάλο ερυθρό 2016 Ορεινοί Αμπελώνες Κώστα Λαλίκου Π.Γ.Ε. Παγγαίο / 18.60€ Ποικιλιακή σύνθεση: Syrah 90%, Viognier 10% Αμπελώνας: Παλαιά Καβάλα / υψόμετρο: 750 μ. Ένα αξιόλογο κρασί από τα ψηλότερα αμπελοτόπια του Παγγαίου, με ποικιλιακή σύνθεση που παραπέμπει ευθέως στον Ροδανό. Κόκκινα φρούτα, βότανα και γλυκά μπαχαρικά στη συμφωνία των αρωμάτων της μύτης, προετοιμάζουν για τη γεμάτη γεύση και τις δυναμικές τανίνες που μας περιμένουν στο στόμα. Μέγα Σπήλαιο 2014 Κτήμα Μέγα Σπήλαιο Π.Γ.Ε. Αχαΐα / 19.20€ Ποικιλιακή σύνθεση:

Νάουσα / 15.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: Ξινόμαυρο 100% Αμπελώνες: Φυτειά, Νάουσα / υψόμετρο: 450 – 650 μ. Μια Νάουσα που όπως υποδηλώνει το όνομά της προέρχεται από τα ψηλά της ζώνης. Με ελκυστικό ρουμπινί φόρεμα και εξίσου γοητευτικό άρωμα, συνδυάζει τις κλασικές ποικιλιακές νότες με μοντέρνες πινελιές φρούτου. Ελαφρότητα, φινέτσα και μαλακές τανίνες τη χρήζουν άξιο εκπρόσωπο του σύγχρονου ύφους στο Ξινόμαυρο.

Διαβάστε περισσότερα στο www.wineplus.gr

Αρωματικό προφίλ

Κίτρινο μήλο μέλι βούτυρο βανίλια φρούτα του πάθους

Γευστικό προφίλ

Σώμα: μέτριο - πλούσιο

Οξύτητα: μέτρια – μετρίως υψηλή

Αλκοόλη: μέτρια - υψηλή

ροδάκινο, ανανάς

Έκταση αμπελώνων

Υφήλιος: 210.000 ha

Γαλλία: 51.000 ha (25% της παγκόσμιας) Βασικές περιοχές: Βουργουνδία (Chablis), Jura, Καμπανία, Λίγηρας

Η.Π.Α.: 43.000 ha Βασικές περιοχές: Καλιφόρνια (Sonoma, Napa), Oregon, Ουάσιγκτον

Αυστραλία: 21.000 ha

Ελλάδα: 500 ha

Το Chardonnay είναι πιθανότατα η πιο γνωστή λευκή ποικιλία οιναμπέλου στον κόσμο. Αλλά συγχρόνως και η πιο παρεξηγημένη, πολλές φορές κακολογημένη! Μετά από τα δύσκολα χρόνια της απαξιωτικής τάσης ABC (Anything but Chardonnay) το ευγενές σταφύλι επανέρχεται στο προσκήνιο. Με ανανεωμένο, πιο φρέσκο προφίλ. Θα επιχειρήσουμε τη σύντομη καταγραφή της πορείας του δημοφιλούς σταφυλιού. Η γεωγραφία του Chardonnay Στις βόρειες αμπελουργικές επαρχίες της Γαλλίας είναι υπεύθυνο για την παραγωγή κορυφαίων, μοναδικών κρασιών. Στην Καμπανία είναι η λευκή ποικιλία που συμμετέχει στην παραγωγή της μεγάλης ντίβας των κρασιών, της σαμπάνιας. Κι οι σπάνιες Blanc de Noirs σαμπάνιες (δηλαδή 100% Chardonnay) αποδεικνύονται κομψά και ζωηρά αφρώδη, υψηλής κλάσης. Στη Βουργουνδία μας δίνει τα μεγάλα λευκά κρασιά του Meursault και του Montrachet (Côte d’Or), του Pouilly-Fuissé (Mâcon) και βεβαίως του Chablis. Κρασιών με μέτριο αλκοολικό τίτλο, υψηλή οξύτητα και φίνα αρώματα, τα οποία έχουν εξαιρετική αντοχή στον χρόνο, έτσι ακόμη και μετά από 10-15 χρόνια παλαίωσης εμφανίζονται με καταπληκτικά ορεκτικό προφίλ.

αρκούσαν για την παραγωγή δημοφιλών βαρελάτων Chardonnay από τις περιοχές Monterey, Sonoma, Napa Valley. Η ζύμωση μέσα σε βαρέλι και η ωρίμανση μαζί με τις οινολάσπες βοήθησαν στο κτίσιμο της πληθωρικής προσωπικότητάς τους. Η Αυστραλία ήταν η επόμενη ήπειρος που μαγεύτηκε από τη γοητεία του και στήριξε τις εξαγωγές της στα πληθωρικά φρουτώδη Chardonnay της. Με υψηλό αλκοολικό τίτλο, πιο χαμηλές οξύτητες, πλούσιο σώμα και αρώματα γλυκών εσπεριδοειδών και εξωτικών φρούτων, όπως ο ανανάς και το μάνγκο. Ακολούθησε η Νέα Ζηλανδία, η Νότιος Αμερική κι από κει και πέρα καλλιεργείται σχεδόν σε όλες τις οινοπαραγωγικές χώρες του πλανήτη.

ΤΟ CHARDONNAY ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ

Στην Ελλάδα φυτεύτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και γρήγορα εξαπλώθηκε στις περισσότερες αμπελουργικές περιοχές της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας. Σήμερα, το Chardonnay είναι -πλέον- το πιο ευρέως φυτεμένο λευκό σταφύλι στον πλανήτη και το πιο δημοφιλές ανάμεσα στους καταναλωτές. Τι προκάλεσε την ABC τάση; Η ίδια η προσαρμοστικότητα της ποικιλίας, που βοήθησε τον εγκλιματισμό της και την καλλιέργειά της σε πολύ διαφορετικά κλίματα σε ολόκληρο τον πλανήτη, οδήγησε στη μαζική παραγωγή οικονομικών Chardonnay. Κρασιών με υπερβολική χρήση του βαρελιού ή πολύ συμπυκνωμένο φρουτώδη χαρακτήρα που κούρασαν τον ουρανίσκο των καταναλωτών. Οι συνεπείς οινόφιλοι, ωστόσο, ποτέ δεν σταμάτησαν να εκτιμούν και να πίνουν τα κομψά Chablis και Meursault, καθώς και άλλα Chardonnay που επένδυαν στην καθαρότητα του στυλ. Και τώρα, η επάνοδος! Τα στυλ των κρασιών που πίνουμε έχουν αλλάξει πάρα πολύ τα τελευταία 30 με 40 χρόνια. Και ορισμένες φορές αυτή η αλλαγή μας εντυπωσιάζει, αν παρακολουθήσουμε την πορεία συγκεκριμένων ετικετών κάποιων οινοποιών. Έτσι σε μία κάθετη γευστική δοκιμή ενός Chardonnay από τη δεκαετία του 1990 μέχρι σήμερα, θα παρατηρήσουμε, καταρχάς, στις σοδειές γύρω στα τέλη του περασμένου αιώνα, την αισθητή αύξηση του αλκοολικού τίτλου, της συγκέντρωσης και της βαρελάτης νότας. Από εκεί και πέρα όμως, είναι αισθητή η στροφή προς τη φινέτσα και την καθαρότητα της αρωματικής έκφρασης. Το ζητούμενο είναι πιο φρέσκα ελαφριά και τραγανά κρασιά, με μετρημένη χρήση του βαρελιού. Κρασιά που επικοινωνούν το terroir της περιοχής τους. Και αυτό το νέο προφίλ σηματοδοτεί τη θριαμβευτική επιστροφή του Chardonnay.

Chateau Julia Chardonnay 2022

Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη Π.Γ.Ε. Δράμα / 14.00€ Καλοφτιαγμένο Chardonnay, αρωματικό, μοσχοβολά εσπεριδοειδή και ώριμα εξωτικά φρούτα. Γεμάτη γεύση, τονισμένη από πιπεράτα τσιμπήματα και ωραιότατη οξύτητα. Το γνωστό Δραμινό οινοποιείο μας προτείνει ένα δείγμα της κοσμοπολίτικης ποικιλίας, που δεν έχει έλθει σε επαφή με βαρέλι.

Chardonnay Χουλέβαινα 2022 Κτήμα Χατζημιχάλη Π.Γ.Ε. Κοιλάδα Αταλάντης / 12.50€ Εκφραστικό και απόλυτα συνεπές στο στυλ του Chardonnay που δεν περνάει από βαρέλι, το κρασί εμφανίζεται με την κλασική παλέτα τροπικών φρούτων, κίτρινου μήλου και εσπεριδοειδών. Στρογγυλό γευστικό προφίλ με ήπια οξύτητα. Αποκλειστικά από τον αμπελώνα Χουλέβαινα, έναν από τους πρώτους του κτήματος.

Chardonnay 2021 Κτήμα Αρβανιτίδη Π.Γ.Ε. Θεσσαλονίκη / 14.10€ Τυπικό σε όλες του τις εκφράσεις Chardonnay, μας πλησιάζει με ένα σύννεφο αρώματος από λευκόσαρκα φρούτα και εσπεριδοειδή που εντείνεται από την εξαιρετική φρεσκάδα στόματος. Χυμώδες και βουτυρένιο από τη 2μηνη συγκατοίκηση με τη δρυ. Το Κτήμα Αρβανιτίδη έχει εμβαθύνει στη μελέτη της ποικιλιακής έκφρασης του Chardonnay, όταν καλλιεργείται στα 550 μ. στον Ασκό Θεσσαλονίκης.

Πρόποδες 2020 Κτήμα Ζαφειράκη Π.Γ.Ε. Τύρναβος / 18.30€ Σε υψηλό επίπεδο η single vineyard ετικέτα Chardonnay του επίμονου οινοποιού από τον Τύρναβο. Φινέτσα, μέτριος όγκος και λευκόσαρκα φρούτα δίπλα σε διακριτικό καπνό, ξηρούς καρπούς και ορυκτά αρώματα. Το κρασί ζυμώνει με ιθαγενείς ζύμες και ωριμάζει σε μεγάλα δρύινα βαρέλια 2.400 l.

Αρμύρα 2021 Γιώργος Σκούρας Π.Γ.Ε. Πελοπόννησος / 12.50€ Εξαιρετικά καλοφτιαγμένο Chardonnay με μικρή συμμετοχή Μαλαγουζιάς (5%). Αρωματικό, μοσχοβολά εσπεριδοειδή, βούτυρο και βανίλια, ενσωματώνοντας άριστα το βαρέλι, στο οποίο ζύμωσε και ωρίμασε το 30% του κρασιού. Γεμάτη πολυπλοκότητα, η Αρμύρα του Γιώργου Σκούρα από την Αργολίδα μάς δείχνει το πώς είναι ένα κλασικό, καλό ώριμο Chardonnay.

Pylós Chardonnay 2021 Nestor Wines Π.Γ.Ε. Πελοπόννησος / 10.70€ Ένα Chardonnay από τη Μεσσηνία, που ξεκουράστηκε για 6 μήνες πάνω στις οινολάσπες του, μέσα σε δρύινο βαρέλι. Στο ποτήρι αυτό μεταφράζεται σε στρογγυλάδα στη γεύση, πυκνότητα και ζουμερό εξωτικό φρούτο. Από το βουτυράτο άρωμα ξεφεύγουν φρέσκιες νότες κίτρου και μπαχαρικών.

Perpetuus Chardonnay 2021 Nico Lazaridi Π.Γ.Ε. Αγορά / 24.80€ Καινούργια ετικέτα στη σειρά Perpetuus του Δραμινού οινοποιείου, ένα Chardonnay από αμπελώνες στην Αγορά, που έχει ωριμάσει 9 μήνες σε δρύινα βαρέλια 500l. Καθαρό, τυπικό στον εξωτικό χαρακτήρα του ροδάκινου και του ανανά που συνδυάζονται με τη βανίλια από σοφό βαρέλι. Στο στόμα όγκος και επαρκώς δροσερή οξύτητα το καθιστούν ικανό 3+ετούς παλαίωσης.

Chardonnay βαρέλι 2020 Κτήμα Μίγα Π.Γ.Ε. Τύρναβος / 13.00€ Πλούσιο και πυκνό κρασί από τον Τύρναβο. Θυμίζει ροδάκινο και κίτρινα φρούτα σε περίβλημα μπαχαρικών. Στο κτίσιμο της πολυπλοκότητάς του συνέβαλλε η ζύμωσή του σε καινούργια δρύινα βαρέλια και η μετρημένη ωρίμανσή του πάνω σε φίνες οινολάσπες.

Concert 2018 Αμπελώνες Rira Π.Γ.Ε. Πελοπόννησος / 13.50€ Όγκος, καλή δομή, ζουμερό εξωτικό φρούτο. Στιβαρό και φρουτώδες, με το σωστό φόντο βανίλιας αλλά και ορυκτότητας, αυτό το Chardonnay από τον ιδιόκτητο αμπελώνα της οινοποιίας στις Πλαγιές Αιγιαλείας είναι άκρως γοητευτικό. (Ωρίμανση σε δρύινο βαρέλι). Λινόκαμπος 2021 Cair Π.Γ.Ε. Δωδεκάνησα / 8.50€ Ωραιότατη έκφραση της ποικιλίας με άφθονα εσπεριδοειδή,

Cabernet Franc

Οι προβολείς στον ‘πατέρα’ του Cabernet Sauvignon και του Merlot της Μαίρης Λαλίκου

Αρωματικό προφίλ

ορυκτό βατόμουρο πράσινη πιπεριά τσίλι

Γευστικό προφίλ

Σώμα: μέτριο

Οξύτητα: μέτρια – μετρίως υψηλή

Αλκοόλη: μέτρια – μετρίως υψηλή

Τανίνες: μέτριες - υψηλές

Η κομψή Γαλλίδα ποικιλία, αργά αλλά σταθερά, τραβά την προσοχή οινοποιών και καταναλωτών.

Γαλλική, ερυθρή ποικιλία Πρόγονος των Cabernet Sauvignon, Merlot και Carménère.

Συνώνυμα Cabernet Franco, Cabernet Frank, Breton, Bouchet Bordo, Bouchy (βόρεια Πυρηναία)

Έκταση αμπελώνων Υφήλιος: 56.000 ha

Γαλλία: 32.500 ha Βασικές περιοχές: Bordeaux, Λίγηρας

Ιταλία: 5.500 ha

Ελλάδα: 60 ha

Cab Franc Day

Η παγκόσμια ημέρα του Cabernet Franc είναι στις 4 Δεκεμβρίου, προς τιμήν της μνήμης του καρδινάλιου

Richelieu, λάτρη αυτής της ποικιλίας που την έφερε από το Bordeaux στην περιοχή του Λίγηρα

με εξαιρετικά αποτελέσματα.

To Cabernet Franc στο αμπέλι Ως ποικιλία το CF είναι ευπροσάρμοστο τόσο σε διάφορα εδάφη όσο και μικροκλίματα. Ωστόσο, αγαπά τα αμμώδη και αργιλώδη, ασβεστολιθικά και χαλικώδη εδάφη με pH 7-8. Αναπτύσσεται δε καλύτερα σε ήπια και μεσογειακά κλίματα. Η φύτευσή του σε φτωχά, καλά στραγγιζόμενα εδάφη οδηγεί σε πιο ισορροπημένη βλάστηση. Αντίθετα, τα πολύ πλούσια εδάφη και οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν υπερανάπτυξη του φυτού με αποτέλεσμα να υπερισχύουν τα χορτώδη αρώματα στο κρασί. Θεωρείται μέσης παραγωγικότητας, μεσοπρώιμη ως και όψιμη ποικιλία, έτοιμη για συγκομιδή τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν από το Cabernet Sauvignon. Κι ένα άλλο χαρακτηριστικό του CF είναι η ανθεκτικότητα στις ασθένειες. Tα κρασιά του Cabernet Franc Το δυνατό χαρτί τους είναι η κομψότητα. Μεσαία ως υψηλόβαθμα με μαλακές τανίνες και ισορροπημένη οξύτητα. Με τα κόκκινα φρούτα -από φρεσκοκομμένα έως ώριμα- να κυριαρχούν στη μύτη και στο στόμα, συχνά εμφανίζονται με πικάντικες νότες πράσινης πιπεριάς, τσίλι, μαύρου πιπεριού. Η αρωματική παλέτα των πυραζινών (υπεύθυνων για τα αρώματα πιπεριάς) έχει απόλυτη σχέση με τη θερμοκρασία ανάπτυξης και ωρίμανσης του σταφυλιού. Το terroir, ο τρόπος ανάπτυξης καθώς και οινοποίησης αλλάζουν πολύ την τελική εικόνα. Η γεωγραφία του Cabernet Franc Η Γαλλία είναι η πρώτη χώρα παραγωγός κρασιών Cabernet Franc. Καταρχάς, στο Bordeaux χρησιμοποιείται στα χαρμάνια για την παρασκευή διάσημων κρασιών. Στο Saint-Émilion, όπου είναι γνωστό ως Bouchet, μαζί με το Merlot είναι οι κυρίαρχες ποικιλίες της περιοχής. Το αμμοαργιλώδες έδαφος, το βοηθά να δίνει αρωματικά κρασιά, με λιγότερη οξύτητα και τανίνες. Στην αριστερή όχθη, την επικράτεια του Cabernet Sauvignon, έχει υποστηρικτικό ρόλο στη δημιουργία κρασιών στιβαρών, με περισσότερες τανίνες και μεγαλύτερη δυνατότητα παλαίωσης.

Στην Κοιλάδα του Λίγηρα το Cabernet Franc είναι γνωστό ως Breton. Οι περιοχές Chinon, Bourgueil (στο Touraine), το Saumur και το SaumurChampigny (στο Anjou) είναι σημεία αναφοράς των κρασιών του. H θαλασσινή αύρα από τον Ατλαντικό κάνει το κλίμα πιο δροσερό σε σύγκριση με το Bordeaux, με αποτέλεσμα να έχουμε εξαιρετικά μονοποικιλιακά CF, με μαλακές τανίνες που καταναλώνονται φρέσκα. Με μέτρια ως υψηλή οξύτητα, άρωμα από κόκκινα φρούτα, κόκκινη πιπεριά αλλά και γήινες νότες θα μπορούσαμε να τα χαρακτηρίσουμε ως τα κόκκινα του καλοκαιριού. Υπάρχουν, βέβαια και υπέροχα δείγματα πολύ καλής ποιότητας παλαιωμένων. Τέλος, εκτός από ερυθρά κρασιά εδώ παράγονται και φρουτένια ροζέ. Στην υπόλοιπη Ευρώπη το βρίσκουμε κυρίως στην Ιταλία, τη δεύτερη χώρα παραγωγό κρασιών Cabernet Franc. Συγκεκριμένα στις περιοχές του Friuli, Veneto και της Τοσκάνης. Στο Friuli τα κρασιά έχουν σαν τυπικό άρωμα αυτό του δέρματος. Στην Τοσκάνη συμμετέχει σε χαρμάνια για διάσημα Super Tuscans και όχι μόνο. Αρκετοί φιλόδοξοι οινοπαραγωγοί έχουν δώσει την ευκαιρία σε μονοποικιλιακές ετικέτες. Στον Νέο Κόσμο τα πιο χαρακτηριστικά κρασιά Cabernet Franc παράγονται στην Καλιφόρνια, το Long Island και την Ουάσιγκτον. Κρασιά γεμάτα που θυμίζουν αυτά του Bordeaux. Στις άλλες περιοχές της Βόρειας Αμερικής το ψυχρότερο κλίμα οδηγεί σε κρασιά τύπου Λίγηρα. Ισορροπημένα, δροσιστικά, έντονα φρουτώδη με χαρακτηριστική βοτανική νότα. Και στον κρύο βορρά του Οντάριο οινοποιείται μονοποικιλιακό CF ως Ice Wine με έντονο άρωμα και γεύση φράουλας. To Cabernet Franc καλλιεργείται φυσικά και στην Ελλάδα, και στην Κοζάνη συγκεκριμένα βρίσκουμε έναν κλώνο της ποικιλίας, τον Τσαπουρνάκο. To Cabernet Franc στο τραπέζι Τα κρασιά του Cabernet Franc συνδυάζονται ωραιότατα με πιάτα που περιέχουν μέτριου σώματος πρωτεΐνες, λαχανικά και αρωματικά βότανα. Η μέτρια ως υψηλή οξύτητα τα βάζει άνετα στο καθημερινό τραπέζι δίπλα σε μια πίτσα μαργαρίτα, μια σαλάτα ντάκο ή ακόμα και ένα ψητό κοτόπουλο. Αν έχουμε στο ποτήρι μας ένα CF θερμού κλίματος -στα οποία κυριαρχούν τα αρώματα ώριμων-αποξηραμένων φρούτων, σοκολάτας και καπνού- μπορούμε να το συνοδεύσουμε με μπούτι κουνελιού κονφί με κρέμα από ψητή τομάτα. Ενώ με ένα CF ψυχρού κλίματος, στο οποίο κερδίζουν τα φρέσκα φρούτα και η οξύτητα, θα μπορούσαμε να απολαύσουμε μια ταλιάτα μόσχου με σάλτσα τσιμιτσούρι. Τέλος, για τον ελληνικό Τσαπουρνάκο προτείνουμε μια ελληνική παραδοσιακή συνταγή, όπως μπούτια κόκορα κοκκινιστά με κριθάρι, μελίχλωρο και μυρώνια.

“La passione per i motori e per la terra”

Αμέθυστος Cava 2019 Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη Π.Γ.Ε. Δράμα / 28.50€ Δοκιμάστε το για να γνωρίσετε τις δυνατότητες του Cabernet Franc. Οι ιδιαίτερα χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις από ιδιόκτητους αμπελώνες στην Αδριανή Δράμας, η προσεκτική διαλογή των σταφυλιών, οι μεγάλες εκχυλίσεις και η 18μηνη ωρίμανση σε καινούργια δρύινα βαρέλια καταλήγουν σ’ αυτό το οινικό ποίημα, του οποίου το αρωματικό κουβάρι γεμάτο κοκκινόμαυρα φρούτα, ταμπάκο, γλυκά μπαχαρικά και κέδρο απαιτεί ώρες για να ξετυλιχτεί. Oπούς ιβ’ 2015 Κτήμα Χατζημιχάλη Π.Γ.Ε.

Τσαπουρνάκος 2019 Κτήμα Βογιατζή Π.Γ.Ε. Βελβεντός / 21.50€ Η δυσκολοπρόφερτη ποικιλία Τσαπουρνάκος, που καλλιεργείται στον ιδιόκτητο, βιολογικής καλλιέργειας, αμπελώνα του κτήματος, στη γειτονιά της λίμνης Πολυφύτου στον Βελβεντό, είναι εντέλει ένας κλώνος του CF. Το κρασί που μας δίνει αγαπήθηκε από την πρώτη στιγμή της κυκλοφορίας του. Βαθύχρωμο και φινετσάτο, με αρώματα κόκκινων λουλουδιών, μπαχαρικών και νύξεις καπνού τελειώνει με υψηλής ποιότητας τανίνες.

Cabernet Franc 2018 Οίνος Γρηγοριάδη Ποικιλιακός / 10.50€ Από τον ιδιόκτητο αμπελώνα στα Νέα Σίλατα

Αγιωργίτικο Κλασικές και νέες περιοχές Από τις: Μαρία Νέτσικα & Μαρία Τζίτζη

ΤΟ ΑΓΙΩΡΓΙΤΙΚΟ

Έκταση αμπελώνων 2.008,5 ha *

Νεμέα: 1.868,5 ha

Π.Ο.Π. Π.Ο.Π. Νεμέα {1971}

Π.Γ.Ε. ΠΓΕ Πελοπόννησος

ΠΓΕ Κόρινθος

ΠΓΕ Αργολίδα

ΠΓΕ Δράμα ΠΓΕ Παγγαίο

* Πηγή: Εκτάσεις ανά Ποικιλία και Νομό 2018, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων

Το Αγιωργίτικο είναι μια γοητευτική ποικιλία, που απολαμβάνει την ψήφο εμπιστοσύνης των οινόφιλων χάρις στην καθαρότητα και την αρμονία των χαρακτηριστικών των κρασιών του, τόσο στη μύτη όσο και στο στόμα. Επιπλέον, εκτιμάται ιδιαίτερα από τους οινοποιούς για τον πολυδυναμικό χαρακτήρα του. Που σημαίνει ότι το Αγιωργίτικο, κάτω από διαφορετικές συνθήκες (κλιματολογικές, καλλιεργητικές, τεχνολογικές) μπορεί να μας χαρίσει κρασιά με, σαφέστατα, διαφορετικό χαρακτήρα και τύπο, διατηρώντας, ωστόσο, ταυτόχρονα υψηλό ποιοτικό επίπεδο σε καθέναν από τους τύπους αυτούς.

Διαβάστε περισσότερα στο www.wineplus.gr

Και εμείς σερβίρουμε στα ποτήρια μας: Αφρώδη με κομψότητα, φρεσκάδα και ένταση αρωμάτων, που χαϊδεύουν τις αισθήσεις. Ροζέ με χυμώδη χαρακτήρα και αρμονία φρούτου, αλκοόλης, οξύτητας στο στόμα. Φρέσκα ερυθρά δεξαμενής με μετρίως βαθύ χρώμα, έντονα αρώματα φρέσκων κόκκινων φρούτων, μέτρια οξύτητα και μαλακές τανίνες. Ερυθρά παλαίωσης, βαθύχρωμα, με πλούσιο σώμα και ώριμες τανίνες υψηλής ποιότητας. Εξαιρετικά για ωρίμανση στο βαρέλι κι ανάπτυξη πολύπλοκου μπουκέτου, γεμάτου γλυκά μπαχαρικά και πυκνό φρούτο. Γλυκά ερυθρά, θελκτικά, πλούσια αρωματισμένα, με μεγάλη γευστική συγκέντρωση. Αγιωργίτικο & Νεμέα Το Αγιωργίτικο είναι η πιο ευρέως φυτεμένη ερυθρή ποικιλία του ελληνικού αμπελώνα. Ο μεγαλύτερος αμπελώνας του βρίσκεται, σαφώς, στη Νεμέα (στους νομούς Κορινθίας & Αργολίδας), στη μεγαλύτερη αμπελουργική ζώνη στην Ελλάδα, η οποία καλύπτει συνολικά 16 κοινότητες κι αναπτύσσεται στον κάμπο μέχρι και τους πρόποδες του Κυλληνίου Όρους, από τα 260 έως τα 800 μέτρα υψόμετρο. Η αμπελουργική ζώνη της Νεμέας, λόγω μεγέθους, αλλά και διαμόρφωσης, είναι προφανές πως εμφανίζει και εξαιρετική ανομοιογένεια. Διαφορετικά υψόμετρα, εδάφη, μικροκλίματα συνθέτουν ένα παζλ πολυπλοκότητας που αυτόματα μεταφράζεται σε πληθώρα από τύπους κρασιού. Έτσι, το Ελληνικό Ινστιτούτο Οίνου, πριν από περίπου 40 χρόνια, πραγματοποίησε έρευνες αμπελοοινικού περιεχομένου στην περιοχή. Με βάση τα αποτελέσματά τους οριοθετήθηκαν, υψομετρικά, τρεις ζώνες παραγωγής: Α: την πεδινή, που περιλαμβάνει τις κοιλάδες Νεμέας, Αρχαίας Νεμέας, Αρχαίων Κλεωνών, Λεοντίου-Γυμνού, και εκτείνεται έως τις χαμηλότερες πλαγιές με 200-350 μέτρα υψόμετρο Β: την ημιορεινή, που εκτείνεται στις βουνοπλαγιές στο Κούτσι και τη Δάφνη, στα 300 - 600 μέτρα. Εδώ παράγονται τα φημισμένα βαθύχρωμα κρασιά της Νεμέας C: και την ορεινή, που περιλαμβάνει τις κοιλάδες στο υψίπεδο του Ασπροκάμπου, στο Ψάρι, το Κεφαλάρι και τις πλαγιές στο Καστράκι-Μποζικά-Τιτάνη που φτάνει τα 600-800 μέτρα. Ορισμένες υποπεριοχές έχουν γίνει ήδη διάσημες από την ποιότητα των κρασιών τους. Κούτσι: από τους αμπελώνες στις όμορφες λοφοπλαγιές της μεσαίας ζώνης παράγονται Νεμέες με πλούσιο και γεμάτο σώμα. Αρχαία Νεμέα: οι αμπελώνες στην κοιλάδα στα 330 μ. δίνουν κρασιά εξαιρετικά για παλαίωση στο βαρέλι κι ανάπτυξη πολύπλοκου μπουκέτου. Ασπρόκαμπος: στην υψηλή ζώνη, τα σταφύλια δίνουν κρασιά με δροσερότερη γεύση και το χαρακτηριστικό άρωμα κόκκινων φρούτων του Αγιωργίτικου. Αυτά άνοιξαν τον δρόμο στην παραγωγή ευχάριστων ροζέ

κρασιών, αλλά και φρέσκων ερυθρών που κυκλοφορούν μέσα στη χρονιά παραγωγής τους. Βεβαίως, η κλιματική αλλαγή και η παρατηρούμενη αύξηση των θερμοκρασιών κατά την περίοδο της ωρίμανσης, αναμένεται να αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο τον ρόλο της ορεινής αυτής υποζώνης. Το Αγιωργίτικο εκτός Νεμέας Το ποιοτικό δυναμικό του Αγιωργίτικου ήταν αναμενόμενο να οδηγήσει στην καλλιέργειά του και σε άλλες περιοχές. Το συναντάμε με συνεχώς αυξανόμενες εκτάσεις και στους υπόλοιπους νομούς της Πελοποννήσου (κυρίως στη Λακωνία, την Αχαΐα και την Ηλεία), στην Αττική, την Καβάλα, τη Δράμα και τη Χαλκιδική. Οι Νεμέατες οινοποιοί αποφάσισαν να πάρουν στα χέρια τους την «εικόνα» του κρασιού τους. Η Μαρία Τζίτζη μας πληροφορεί για τον φάκελο που κατέθεσαν στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, στον οποίο περιέχονται προτεινόμενες τροποποιήσεις για την παραγωγή αλλά και την επισήμανση του Π.Ο.Π. Νεμέα. Η Νεμέα και το λιοντάρι της Η Νεμέα αλλάζει. Ο μυθικός της λέων ζωντανεύει… ξανά, σηματοδοτώντας υποσχόμενους κορυφαίους και εξόχως αναγνωρίσιμους οίνους ποιότητας, σε νέα ετικέτα που ετοιμάζουν οι οινοπαραγωγοί της αμπελουργικής ζώνης. Έτσι, στον νέο φάκελο που έχει κατατεθεί στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, εκτός από κάποιες αναβαθμισμένες τροποποιήσεις για τον ήδη υπάρχοντα Π.Ο.Π. Νεμέα προβλέπεται και η δημιουργία μιας ξεχωριστής κατηγορίας ερυθρών ξηρών οίνων, με την επισήμανση ‘Lions’. Η συμμετοχή στη νέα κατηγορία είναι εθελοντική, οι προδιαγραφές της, όμως, πολλές και αυστηρές. Αναφέρω κάποιες ενδεικτικά: • Ελάχιστος αλκοολικός τίτλος: 13,0 % vol • Το σύνολο των σταφυλιών να προέρχεται από ιδιόκτητους αμπελώνες ή από αμπελώνες που έχουν μισθωθεί για τουλάχιστον 10 έτη, με παλαιότητα των πρεμνών τουλάχιστον δεκαετή και μέγιστη απόδοση 800 κιλά/στρ. • Ελάχιστη παλαίωση, εντός ζώνης, διετής (12 μήνες βαρέλι και 6 μήνες φιάλη). • Εμφιάλωση εντός ζώνης με φελλό πρώτης ύλης αποκλειστικά από φελλόδενδρο. Το σήμα ποιότητας που θα μπαίνει στις φιάλες έχει

Made of cork.

οινοπαραγωγών

μέσω φορέων πιστοποίησης

σε δειγματοληπτικούς και προληπτικούς ελέγχους (οργανοληπτικούς και αναλυτικούς) των οίνων με τη σχετική επισήμανση. Τον Ιανουάριο του 2023 θα δηλωθούν τα αμπελοτεμάχια που θα πιστοποιηθούν για την παραγωγή του Νεμέα Lions και ο πρώτος τρύγος θα γίνει το 2023. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, λοιπόν, το πρώτο κρασί θα κυκλοφορήσει το 2026. Εμείς απλώς… θα περιμένουμε να ακούσουμε τον ‘βρυχηθμό’ των Lions, όταν έρθει η ώρα!

info@corkhellas | www.corkhellas.gr

DIAMANT®supercriti No cork taint cork to

Κτήμα Γαίας 2017 Γαία Οινοποιητική

Π.Ο.Π. Νεμέα / 26.50€

Αμπελώνας: Κούτσι Φοβερές επιδόσεις για την πρώτη premium Νεμέα που έπαιξε σημαντικό ρόλο στον προσανατολισμό ολόκληρης της ζώνης. Αρωματικά πολυσύνθετη και με άψογη δομή, ισορροπεί έξοχα φρούτο, φίνες λεπτόκοκκες τανίνες και οξύτητα. Θα σας συναρπάσει σήμερα, αλλά αν κάνετε υπομονή αρκετά, ακόμα, χρόνια παλαίωσης, θα σας καταπλήξει.

Grande Cuvée Nemea 2017 Κτήμα Σκούρα Π.Ο.Π. Νεμέα / 19.80€ Αμπελώνας: Ορεινή Κορινθία (1.040 μ. υψόμετρο) Σπουδαία Νεμέα με αξιαγάπητο ‘βουνίσιο’ χαρακτήρα. Το αρωματικό της κουβάρι ξετυλίγει αργά και ηδονικά κεράσια, βατόμουρα και βύσσινα, για να καταλήξει στα πικάντικα μπαχαρικά. Βελούδινη η αίσθηση στο στόμα με άψογη δομή, ισορροπεί έξοχα φρούτο, καλοδουλεμένες τανίνες και οξύτητα. Κρασί για μακρόχρονη παλαίωση.

Terra Leone Ammos Reserve 2018

Κτήμα Παλυβού Π.Ο.Π. Νεμέα / 18.00€

Αμπελώνας: Αρχαία Νεμέα Το διαμάντι της οικογένειας Παλυβού είναι μια εντυπωσιακή Νεμέα από τα καλύτερα αμπελοτόπια τους, που έχει περάσει 18 μήνες αποκλειστικά σε καινούργια δρύινα βαρέλια. Ένας δυναμίτης με πυκνή μύτη κερασιού, δαμάσκηνου και σοκολάτας. Σφιχτοδεμένη και βελούδινη, συναρπάζει με την ισχυρότατη δομή, τις παντοδύναμες πλην στρογγυλές τανίνες, και την πικάντικη επίγευση. Απολαυστική για ακόμη 8 - 10 χρόνια.

Νεμέα Reserve 2018 Κτήμα Δρυόπη Π.Ο.Π. Νεμέα / 17.50€ Αμπελώνας: Κούτσι Πλούσια και πυκνή (από τις πολύ μακρές εκχυλίσεις), με υπέροχο ώριμο φρούτο και αισθησιακή ιδιοσυγκρασία που συντελεί στη σαγήνη, η Νεμέα Reserve του Γιάννη Τσέλεπου, χρόνο με τον χρόνο ανεβάζει όλο και περισσότερο τη μπάρα της ποιότητας. Ένα Αγιωργίτικο που μπορεί να παλαιώσει για πολλά ακόμη χρόνια.

Νεμέα 2017 Lafazanis Winery Π.Ο.Π. Νεμέα / 12.00€ Αμπελώνας: Αρχαίες Κλεωνές Στυλάτη και πολύπλοκη με ωραιότατο φρούτο, ξύλο και καπνό. Στη γεύση, τα γλυκά ώριμα φρούτα χορεύουν με τις τανίνες στο μπιτ της νόστιμης οξύτητας. Η Νεμέα του Σπύρου Λαφαζάνη θα δικαιώσει όσους αποφασίσουν να τη φυλάξουν μερικά χρόνια στο κελάρι τους. Νεμέα Grande Reserve 2016 Semeli

Lexis Νεμέα 2019 Οινοποιείο Ζαχαριά Π.Ο.Π. Νεμέα / 13.00€ Αμπελώνας: Αρχαία Φλιούνα Μία single vineyard Νεμέα από το αμπελοτόπι Τσινάρι, ένα από τα παλαιοτέρα ιδιόκτητα στη ζώνη. Το Αγιωργίτικο από τα ‘Παλαιά κλήματα’ οινοποιείται με προσοχή για να δώσει ένα κρασί πλούσιο σε χαρακτήρα, αρώματα και παρουσία στο

Νεμέα Επιλεγμένος 2016 Οινοποιία Παρπαρούση Π.Ο.Π. Νεμέα / 24.50€ Αμπελώνας: Γυμνό Μια Νεμέα με αρωματική ένταση και πολυπλοκότητα. Τα μαύρα κεράσια κάνουν άριστη παρέα με τα πιπέρια και τη βανίλια. Ένα κρασί κλάσης, όλο καμπύλες και μεταξένιες τανίνες, συναρπάζει με την κομψότητα του στυλ. Παλιά Αμπελοτόπια

μπαχαρικών. Βελούδινη η ιδιοσυγκρασία και μακρύτατη η επίγευση.

Χώρα

Παγγαίο / 19.00€

Παλαιοχώρι,

Philosopher 2017 Akrathos Newlands Ποικιλιακός οίνος / 17.50€ Αμπελώνας: Χαλκιδική Το οινοποιείο της Χαλκιδικής καλλιεργεί το Αγιωργίτικο στην περιοχή που γεννήθηκε ο Αριστοτέλης και μας προτείνει μια διαφορετική προσέγγιση Αγιωργίτικου, με την προσθήκη 10% Ξινόμαυρου. Γοητευτικό κρασί, με ώριμο φρούτο: δαμάσκηνα, κεράσια, βύσσινα και γλυκά μπαχαρικά. Και στο στόμα οι όμορφες τανίνες, τονίζουν την ευχαρίστηση. Παλιές Ρίζες 2018 La Tour Melas Ποικιλιακός οίνος / 66.00€ Αμπελώνες: Νεμέα

Διαβάστε περισσότερα στο www.wineplus.gr

Έκταση αμπελώνων

1.174,6 ha (*)

Ν. Φλωρίνης: 550 ha

Ν. Ημαθίας: 312,4 ha

Ξινόμαυρο Νέοι δρόμοι για τη σοφιστικέ ποικιλία της Μαρίας Νέτσικα Το Ξινόμαυρο σίγουρα περνάει μια από τις καλύτερες φάσεις της ιστορίας του. Πολλοί παραγωγοί, ακόμα και εκτός των φημισμένων Π.Ο.Π. ζωνών του, όπως η Νάουσα και το Αμύνταιο, έχουν καταφέρει να τιθασεύσουν τον άγριο χαρακτήρα του και μας προσφέρουν εξαιρετικά δείγματα της ποικιλίας. Κρασιά με ευγένεια, μοντέρνο φρούτο και βελούδινες τανίνες που έχουν ανοίξει νέους δρόμους για την ποικιλία. Συγχρόνως είναι και δείγματα των διαφορετικών terroir, που κάθε χρόνο μας προσφέρουν όλο και μεγαλύτερες δόσεις από το μεγαλείο τους.

Ν. Κοζάνης: 107 ha Ν. Κιλκίς: 69 ha Ν. Λάρισας: 63 ha

Π.Ο.Π. Π.Ο.Π. Νάουσα {1972}

Π.Ο.Π. Αμύνταιο {1972}

Π.Ο.Π. Γουμένισσα (με Νεγκόσκα) {1979}

Π.Ο.Π. Ραψάνη (με Κρασάτο, Σταυρωτό){1971}

Π.Γ.Ε.

Π.Γ.Ε. Γρεβενά

Π.Γ.Ε. Ημαθία

Π.Γ.Ε. Θεσσαλία

Π.Γ.Ε. Θεσσαλονίκη

Π.Γ.Ε. Καστοριά

Π.Γ.Ε. Κοζάνη

Π.Γ.Ε. Μαγνησία

Π.Γ.Ε. Πέλλα

Π.Γ.Ε Πιερία

Π.Γ.Ε. Φλώρινα

Π.Γ.Ε. Χαλκιδική

Συνώνυμα

Μαύρο Ναούσης

Ποπόλκα

Ξυνόκαλτσο

Μαύρο Ναουστιανό

Χαρμάνια

Ξινόμαυρο + Merlot

Ξινόμαυρο + Syrah

Ξινόμαυρο + Syrah, Merlot

Ξινόμαυρο + Αγιωργίτικο

* Πηγή: Εκτάσεις ανά Ποικιλία και

Νομό 2018, Υπουργείο Αγροτικής

Ανάπτυξης & Τροφίμων

Ας επισκεφτούμε τις βασικές ζώνες καλλιέργειάς του.

Αμύνταιο Ο μεγαλύτερος αμπελώνας Ξινόμαυρου στον κόσμο!

Με 560 ha αμπελώνων, το Αμύνταιο καμαρώνει για τον μεγαλύτερο αμπελώνα στη Μακεδονία και συγχρόνως, για τον μεγαλύτερο αμπελώνα τον Ξινόμαυρου στον κόσμο! Στην περιοχή δραστηριοποιούνται 18 οινοποιίες (σε 11 οινοποιεία) και παράγονται 3.000 τόνοι κρασιού ετησίως. Βεβαίως, η αμπελουργική ζώνη είναι η βορειότερη και η πιο ψυχρή της Ελλάδας. Οι αμπελώνες βρίσκονται στο οροπέδιο του Αμυνταίου (Αμύνταιο, Άγιος Παντελεήμονας, Κλειδί, Ξινό Νερό, Πέτρες, Ροδώνας, Φανός) και στις περιοχές Φιλώτας, Αετός και Βαρικό. Από αυτούς σχεδόν το 50% βρίσκεται ανάμεσα στις λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών. Αυτές οι λίμνες, μαζί με ακόμη δύο στην περιοχή, τις Χειμαδίτιδα και Ζάζαρη, επηρεάζουν το μικροκλίμα, εξισορροπώντας τις ακραίες συνθήκες και ευνοώντας την αμπελοκαλλιέργεια. Και τα φτωχά, αμμώδη-αμμοαργιλώδη εδάφη, που επιτρέπουν την πολύ καλή αποστράγγιση των νερών της βροχής, προσφέρουν τις προϋποθέσεις για την παραγωγή κρασιών με αρωματική ένταση, φινέτσα και καλή δομή. Τα τελευταία χρόνια το Αμύνταιο δεν σταματά να μας εκπλήσσει, προτείνοντάς μας κρασιά που εκφράζουν μια πιο φινετσάτη και αρωματική έκφραση του Ξινόμαυρου, διατηρώντας, ωστόσο, τη δομή και τον δυναμικό χαρακτήρα της ποικιλίας. Έχοντας ξεφύγει

η Νάουσα συνεχίζει να είναι η πιο διάσημη περιοχή παραγωγής ερυθρού κρασιού της Βόρειας Ελλάδας. Ο αμπελώνας της καλύπτει τις περιοχές Τρίλοφος, Φυτειά, Στενήμαχος, Κοπανός, Λευκάδια, Μαρίνα, Γιαννακοχώρι, Ροδοχώρι και τον Δήμο Νάουσας. Αναπτύσσεται σε έκταση περίπου 325 ha σε ανάγλυφο ομαλό έως έντονα ημιορεινό-ορεινό. Τα αμπέλια αρχίζουν στα 80 και φτάνουν στα 400 μ. υψόμετρο. Εγκατεστημένα σε νοτιοανατολικές πλαγιές στους πρόποδες του Βερμίου απολαμβάνουν ένα ήπιο ηπειρωτικό κλίμα. Εδώ τα Ξινόμαυρο δίνει ερυθρά κρασιά με καλή δομή και εξαιρετική αντοχή στην παλαίωση. Καθώς η ζώνη εμφανίζει μεγάλη ποικιλία terroir, μπορούμε να διακρίνουμε υποζώνες, στις οποίες παράγονται Ξινόμαυρα με διακριτά διαφορετικό χαρακτήρα. Οι πιο γνωστές είναι οι: Τρίλοφος: περιοχή με ελαφριά εδάφη στο βόρειο τμήμα της ζώνης, είναι ιδανική για την παραγωγή ισορροπημένων φρέσκων ερυθρών με έντονα φρουτώδη χαρακτήρα.

Γάστρα: στο κέντρο της ζώνης με το πιο ήπιο μεσοκλίμα της ζώνης. Τόσο αυτή και οι Στράντζα και Ράμνιστα περιλαμβάνουν αμπελώνες που δίνουν Νάουσες άριστης ποιότητας, με αρωματικό πλούτο και μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης. Μαρίνα – Πολλά Νερά: δίνει καλές, τυπικές Νάουσες, με μικρότερη ωστόσο αντοχή στον χρόνο. Ροδοχώρι: πρόσφατη προσθήκη στη ζώνη, περιοχή στα 540 μ. υψόμετρο, παράγει ερυθρά με φρουτώδη χαρακτήρα και ωραία εξέλιξη στον χρόνο. Με τη νέα γενιά αρκετών οινοποιείων να αναλαμβάνει τα ηνία, η ζώνη εμφανίζει και πάλι έντονη δραστηριότητα και πολλές καινούργιες ετικέτες. Γουμένισσα Ξινόμαυρο + Νεγκόσκα = φινέτσα και φρούτο Οι αμπελώνες της Γουμένισσας απλώνονται στις νοτιοανατολικές πλαγιές του όρους Πάικο και σε λόφους με απαλές κλίσεις στα νότια της πόλης, σε υψόμετρο που δεν υπερβαίνει τα 250 μέτρα. Εδώ το Ξινόμαυρο καλλιεργείται μαζί με τη Νεγκόσκα, ένα ντόπιο ερυθρό σταφύλι, σε εκτάσεις που ξεπερνούν τα 200 ha. Από τη συνοινοποίηση των δύο ποικιλιών (με τη Νεγκόσκα σε ποσοστό τουλάχιστον 20%) παράγεται ο ερυθρός Π.Ο.Π. Γουμένισσα. Ερυθρό κρασί με φινέτσα, που συνδυάζει το φρούτο και τις μαλακές τανίνες της Νεγκόσκας με τη φυτικότητα που παραπέμπει κατευθείαν στο Ξινόμαυρο. Η αναμπέλωση των τελευταίων ετών προσφέρει νέα δυναμική και δυνατότητες στη ζώνη. Ραψάνη Ξινόμαυρο + Κρασάτο + Σατυρωτό = δύναμη και χάρη Τα περισσότερα αμπέλια στη ζώνη της Ραψάνης είναι φυτεμένα στις νότιες πλαγιές του Ολύμπου, σε υψόμετρο που φτάνει στα 800 μέτρα, στις περιοχές της Ραψάνης και του Πυργετού. Ο αμπελώνας, μόλις 100 ha, σχεδόν στο σύνολό του, είναι διαμορφωμένος σε κύπελα, με πυκνή φύτευση, που για ορισμένα ορεινά αμπελοτόπια φτάνει και τα 10.000 φυτά/ha. Είναι φυτεμένος με Ξινόμαυρο, Κρασάτο και Σταυρωτό, που συμμετέχουν -στα ποσοστά με τα οποία βρίσκονται και στους αμπελώνες- στον Π.Ο.Π. Ραψάνη. Έναν πολυσδιάστατο ερυθρό με δύναμη αλλά και χάρη. Και οι υπόλοιπες περιοχές Η Σιάτιστα είναι μία ακόμη περιοχή με μεγάλη παράδοση στην αμπελοκαλλιέργεια, από τον 15ο αιώνα ακόμη. Ο αμπελώνας της, δυστυχώς, έχει μειωθεί σημαντικά. Στα υφιστάμενα, ωστόσο, αμπέλια -τα περισσότερα βρίσκονται σε υψόμετρο 680-850 μ., με τα παλαιότερα να διατηρούν την παραδοσιακή διαμόρφωση σε πεζούλες-το Ξινόμαυρο μεγαλώνει σε ένα εξαιρετικό οικοσύστημα. Ο Βελβεντός, η Πιερία, η Θεσσαλονίκη, η Χαλκιδική, τα Τρίκαλα και η Καβάλα είναι ορισμένες από τις περιοχές που μας δίνουν εκπληκτικά Ξινόμαυρα. Το μήνυμα είναι απλό: Δοκιμάστε περισσότερα κρασιά από αυτή την εξαιρετικά εκφραστική ποικιλία, η οποία είναι ικανή να παράγει σοφιστικέ κρασιά που μεταφέρουν μέσα τους τον τόπο παραγωγής τους.

Ξινόμαυρο

Επιλογές από το ορεινό Αμύνταιο

Καλή Ρίζα 2019 Κτήμα Κυρ Γιάννη Π.Ο.Π. Αμύνταιο / 16.50€ Αμπελώνας: Άγιος Παντελεήμονας Και πάλι σε υψηλό επίπεδο αυτό το ερυθρό Αμύνταιο που επενδύει στη φινέτσα. Με εξαίσιο αρωματικό βάθος και πλάτος, ξεδιπλώνει ένα μπουκέτο άγριας φράουλας και βιολέτας δίπλα στην πάστα ντομάτας και τα βότανα. Ευχάριστη ισορροπία που πατά σε καλή οξύτητα και νόστιμες εξευγενισμένες τανίνες. Ξινόμαυρο Reserve Παλαιά Κλήματα 2019 Κτήμα Άλφα Π.Ο.Π. Αμύνταιο / 22.30€ Αμπελώνας: Single Block ‘Μπάρμπα Γιάννης’ Εντυπωσιακό αυτό το Ξινόμαυρο από φυτά ηλικίας > 100 ετών! Κρασί καθρέφτης του terroir του Αμυνταίου: πολυεπίπεδη μύτη με τρομερή πολυπλοκότητα: αποξηραμένα

φραγκοστάφυλα, φύλλα ντομάτας, μαύρο

Φινέτσα

φοβερή δομή, σφιχτοδεμένο με μεταξένιες τανίνες και φανταστική οξύτητα. Παλαιώνει 24 μήνες σε βαρέλι + 12 στη φιάλη. Κρασί για μακρόχρονη παλαίωση. Invicta 2019 Noema Winery Π.Ο.Π. Αμύνταιο / 13.00€ Βατόμουρα, αποξηραμένα δαμάσκηνα και πιπέρια ερεθίζουν τα ρουθούνια και τα φύλλα ντομάτας βάζουν την αναγνωρίσιμη φυτική υπογραφή. Ωραία δουλεμένες οι τανίνες, ευχάριστη η οξύτητα. Ένα ερυθρό Αμύνταιο με εκλεπτυσμένο ύφος και αρωματική πολυπλοκότητα που κερδίζει τις εντυπώσεις.

Ξινόμαυρο Reserve 2017 Οινοποιείο Δημόπουλος Π.Ο.Π. Αμύνταιο / 24.00€ Αμπελώνες: Σταυρός & Κοντή Καρυδιά Κλασικό, ερυθρό Αμύνταιο που έχει ωριμάσει 25 μήνες σε δρύινα βαρέλια. Αρωματικό, μοσχοβολά λιαστή ντομάτα και φύλλα ελιάς κι όσο περνά η ώρα κατασταλάζει στην παλέτα των πικάντικων μπαχαρικών. Κομψό, τραγανό κι όσο πρέπει στυφό στο στόμα. Κλασικές και νέας κοπής Νάουσες Νάουσα Single Vineyard 2018 Αργατία Π.Ο.Π. Νάουσα / 16.10€ Αμπελώνας: Λάκκα Γιαννακοχωρίου Η καινούργια ετικέτα του κτήματος στο Ροδοχώρι είναι μία single vineyard Νάουσα, πλούσια και στέρεη, με ευχάριστη οξύτητα και ευγενικές τανίνες. Με μπουκέτο γεμάτο με φίνα ένταση ώριμων κόκκινων φρούτων και γλυκά μπαχάρια. Μια Νάουσα με χάρη και δύναμη. Νάουσα 2019 Diamantakos Wines

7 κλειδιά 2017 Ευστρατία Ταζογλίδου Π.Ο.Π. Νάουσα / 19.00€ Η έμπειρη γεωπόνος και οινοποιός Ευστρατία Ταζογλίδου χρησιμοποιεί σταφύλια από επτά διαφορετικά αμπελοτόπια για να δημιουργήσει τη Νάουσά της. Τυπικότητα και κομψότητα σε ένα ελκυστικό Ξινόμαυρο με μύτη που συνδυάζει φρουτώδη, φυτική και πικάντικη διάσταση, ενώ το στόμα διαθέτει αξιόλογο μάκρος.

2018

Wines

Νάουσα / 26.00€

Η μύτη

και

στόμα

κι ευχάριστο

κύματα ντομάτας και

Γουμένισσα 2019 Μικρό Κτήμα Τίτου Π.Ο.Π. Γουμένισσα / 13.50€ Η πρώτη σοδειά από το κτήμα του Τίτου Ευτυχίδη στους πρόποδες του Πάικου, που πλέον ανήκει στο γνωστό ντουέτο οινοποιών Βαγγέλη Γεροβασιλείου και Βασίλη Τσακτσαρλή, είναι μια Γουμένισσα, ωραίο δείγμα του κλασικού ποικιλιακού ντουέτου Ξινόμαυρο & Νεγκόσκα, με λαμπερό φόρεμα, αρώματα δέρματος και αποξηραμένων βατόμουρων, και πολιτισμένες τανίνες. Επιλογές από τις νέες περιοχές του Ξινόμαυρου Ξινόμαυρο 2017 Κτήμα Αρβανιτίδη Π.Γ.Ε. Θεσσαλονίκη / 17.40€ Αμπελώνας: Ασκός, Θεσσαλονίκη

με χάρη και δύναμη μαζί. Ήδυσμα Δρυός Xi 2019 Κτήμα Τέχνη Οίνου / 35.00€ Αμπελώνας: Καλή Βρύση, Δράμα Έντονο, πυκνό και θερμό Ξινόμαυρο με μύτη που καμαρώνει για τα κυρίαρχα αρώματα κερασιού και σκούρης σοκολάτας. Συνδυάζοντας φρουτώδη και πικάντικη διάσταση, η καινούργια ετικέτα του Δραμινού κτήματος μας δίνει μια πιο ‘αισθησιακή’ έκφραση της ποικιλίας.

ΚΡΑΣΙ ΞΙΝ Ο ΜΑΥΡΟ

XinomavRaw 2021 Οίνωψ Ποικιλιακός οίνος / 16.50€ Αμπελώνες: Αμύνταιο, Νάουσα, Ραψάνη Ο δημιουργός της σειράς Raw οινολόγος & οινοποιός Νίκος Καρατζάς ανεβάζει τον πήχη των προσδοκιών από τα κρασιά αυτού του στυλ πολύ ψηλά. Εφαρμόζοντας οινοποίηση με μηδενικές παρεμβάσεις σε αυτό το Ξινόμαυρο (αργή ζύμωση σε πήλινους αμφορείς και τσιμεντένια δεξαμενή + 6μηνη ωρίμανση στους αμφορείς και μεγάλα δρύινα βαρέλια) μας προτείνει ένα κρασί με πυκνή μύτη, κομψή δομή και ωραία δομημένες τανίνες.

Terre de Zeus Ξινόμαυρο 2020 Navitas Winery Π.Γ.Ε. Πιερία / 18.00€ Αμπελώνας: Λιτόχωρο Η οινοποιία της Πιερίας μας προσφέρει ένα ‘μοντέρνο’ Ξινόμαυρο με ευγένεια, αρωματική φρεσκάδα και βελούδινες τανίνες. Όλα τα κρασιά της Navitas είναι single vineyard, βιολογικής καλλιέργειας και vegan friendly.

Επιλογές από χαρμάνια του Ξινόμαυρου Χ Δέκα ερυθρό 2011 Οινογένεσις Π.Γ.Ε. Δράμα / 24.50€ Αμπελώνας: Αγορά, Δράμα Η 10χρονη παλαίωση δεν αφαιρεί στάλα από την ευχαρίστηση που προσφέρει αυτό το σπουδαίο ερυθρό. Χαρμάνι Ξινόμαυρο/Merlot (50%50%), αξιοποιεί την πλούσια φύση του Merlot, που χαρίζει χρωματική ένταση, όγκο και πιο προσιτή διάσταση. Στη μύτη, το άρωμα κόκκινων φρούτων ανοίγει πάνω σε φόντο ντομάτας και η γεύση υποστηρίζεται διακριτικά από

οξύτητα.

Ελληνικές ποικιλίες ‘κάτω από το ραντάρ’ Στο παγκόσμιο οινικό σύμπαν, τα άγνωστα και εξωτικά ελληνικά σταφύλια δίνουν υλικό στους φανατικούς οινόφιλους, που επιθυμούν διακαώς να διευρύνουν τους γευστικούς τους ορίζοντες με συνεχώς και πιο νέες αφίξεις από σπάνιες ποικιλίες, ξεχασμένες μεθόδους και περιπετειώδεις οινοποιούς! Οι σπάνιες ελληνικές ποικιλίες, αργά αλλά σταθερά, τραβούν πάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας. Τις γνωρίζουμε δοκιμάζοντας κρασιά τους. Ηπειρωτική Ελλάδα Μονεμβασιά 2021 Monemvasia Winery – Τσιμπίδης Π.Γ.Ε. Λακωνία / 12.30€ Ποικιλιακή σύνθεση: Μονεμβασιά 100% Αμπελώνες: Μονεμβασιά, Λακωνία Η Μονεμβασιά είναι ένα λευκό σταφύλι με αρωματική και γευστική φινέτσα, που καλλιεργείται στην Πάρο και στη Λακωνία. Κι αυτή η ετικέτα, μια σταθερή αξία για το οινοποιείο της Λακωνίας. Με παιχνιδιάρικο άρωμα που βάζει θάλασσα δίπλα στο γλυκολέμονο και τα ώριμα εσπεριδοειδή, ωραίες καμπύλες

βατόμουρων, άγουρων λευκόσαρκων φρούτων και κράνων. Ανάλαφρη αίσθηση και στο στόμα, ανάλογη με αυτήν που προϊδεάζει το χρώμα του. Μοσχόμαυρο 2019

Dio Filoi Siatista Winery Π.Γ.Ε. Σιάτιστα / 14.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Μοσχόμαυρο 100% Αμπελώνας: Σιάτιστα Από παραδοσιακούς κυπελλοειδείς αμπελώνες, στη Σιάτιστα -σε υψόμετρο 650 μ.- και τη σπάνια ποικιλία της Δυτικής Μακεδονίας προέρχεται αυτό το κομψό ερυθρό που μας κατακτά με την αρωματική φινέτσα και τις ήπιες τανίνες. Φραγκοστάφυλα και πιπέρια μπλέκουν με τα τριαντάφυλλα στη μαλακιά επίγευση. Αντάρης 2018 Κτήμα Μερκούρη

Ηλεία / 14.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Αυγουστιάτης 60%, Mourvedre 40% Αμπελώνας: Κορακοχώρι, Ηλεία Ένα πρωτότυπο ντουέτο, παντρεύει τον εξαιρετικά σπάνιο Αυγουστιάτη με το σκοτεινό και γήινο Mourvedre. Αρώματα βύσσινου, αποξηραμένων βατόμουρων και δέρματος αποκαλύπτονται το ένα μετά το άλλο στο ποτήρι. Στο στόμα, μέτριος όγκος, οξύτητα και ευλύγιστες πολιτισμένες τανίνες. Από το ονειρεμένο κτήμα, που από πολλούς aficionados του κρασιού θεωρείται το «ωραιότερο μικρό κτήμα στην Ελλάδα».

Αηδάνι 2021 Οινοποιείο Χατζηδάκη Π.Γ.Ε. Κυκλάδες / 28.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Αηδάνι 100% Αμπελώνες: Πύργος, Μεγαλοχώρι, Ακρωτήρι, Εμπορειό / Σαντορίνη Το Αηδάνι είναι ένα λευκό σταφύλι με λουλουδάτα αρώματα, που καλλιεργείται κυρίως στα νησιά των Κυκλάδων. Καθώς συνήθως συμμετέχει στο χαρμάνι του Vinsanto, οι εμφιαλώσεις του ως μονοποικιλιακό είναι σπάνιες. Κι εδώ έχουμε μια σπουδαία πρόταση με γενναιόδωρες δόσεις φρούτου, φυτικές νύξεις και ορυκτό χαρακτήρα μεγάλης συμπύκνωσης. Κατσανό 2021 Οινοποιία Γαβαλά Π.Γ.Ε. Κυκλάδες / 28.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Κατσανό 85%, Γαϊδουριά 15% Αμπελώνες: Μεγαλοχώρι, Ακρωτήρι / Σαντορίνη

Σεριφιώτικο 2021 Ousyra Winery Ποικιλιακός οίνος / 15.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Σεριφιώτικο 100% Αμπελώνες: Σύρος Πολύ ιδιαίτερο κρασί από τη Σύρο και αυτόριζα φυτά της σπάνιας ποικιλίας Σεριφιώτικο. Λευκό κρασί με ενέργεια, ζωηρό, φιλικό προς τις τροφές. Σοβαρό, με κομψά, ντελικάτα αρώματα που παραπέμπουν σε γαλλικό προφίλ.

Βοστιλίδι Nouvelle Εpoque 2021 Ορεάλιος Γη Π.Γ.Ε. Πλαγιές Αίνου / 15.60€ Ποικιλιακή σύνθεση: Βοστιλίδι 100% Αμπελώνες: Δυτική και Κεντρική Κεφαλονιά Μια ενδιαφέρουσα μονοποικιλιακή οινοποίηση, που επιχειρεί την αναβίωση του σπάνιου σταφυλιού των νησιών του Ιονίου. Δίνει ένα όμορφο χρυσοκίτρινο κρασί με ζουμερό φρούτο, φουντουκένια πληθωρικότητα και καπνιστά χάδια -από το πέρασμα μιας ποσότητας από βαρέλι. Βαβέλ 2021 Ε.Ο.Σ. Σάμου 7.45€ Ποικιλιακή σύνθεση: Αυγουστιάτης 70%, Φωκιανό 20%, Λευκό Μοσχάτο 10% Αμπελώνες: Σάμος Ο Αυγουστιάτης είναι ένα ερυθρό, εξαιρετικά σπάνιο σταφύλι, που καλλιεργείται στη Δυτική Πελοπόννησο και τα νησιά του Ιονίου Πελάγους. Ο δραστήριος συνεταιρισμός της Σάμου το οινοποιεί μαζί με το επίσης σπάνιο Φωκιανό και το λευκό Μοσχάτο, για τη δημιουργία ενός ημίξηρου ροζέ, όλο φρεσκάδα, σκέρτσο και νοστιμιά. Φωτεινό ανοιχτό τριανταφυλλί, με τη μύτη να παραπέμπει ευθέως στα τριαντάφυλλα και τα πετροκέρασα. Μαυροτράγανο 2020 Κτήμα Σιγάλα Π.Γ.Ε. Κυκλάδες / 52.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Μαυροτράγανο 100% Αμπελώνας: Οία, Σαντορίνη Η ερυθρή πρόταση της Σαντορίνης. Μια πολυδιάστατη ερυθρή ποικιλία που βρήκε τον δρόμο της στο οινικό προσκήνιο. Με σκούρο κόκκινο χρώμα και αρώματα που θυμίζουν βιολέτες, γλυκά κόκκινα φρούτα και καπνό, το κρασί ξαφνιάζει με τις εύρωστες τανίνες, το πλούσιο, γεμάτο με ορυκτές νότες στόμα και την πιπεράτη επίγευση.

Ελληνικές ποικιλίες ‘κάτω από το ραντάρ’ Νησιά

Η πρώτη επίσηµη “λάµψη” ενός αστεριού που διέσωσε η Alexakis µε επισήµανση αγενούς πολλαπλασιαστικού υλικού (κληµατίδες). Η Αlexakis πρωτοφύτευσε τον Ταχτά το 2015 σε ιδιόκτητο αµπελώνα στον Άγιο Θωµά Ν. Ηρακλείου, πολύ κοντά εκεί που τον πρωτοεντόπισε το 2011.

Ένας διαφορετικός λευκός µε ερυθρό τρόπο σκέψης. Oινοποίηση και ωρίµανση σε γαλλικό βαρέλι για δύο χρόνια. Εµφιαλώνεται αφιλτράριστος. Ηλιοκίτρινος, υπερήφανα ξεχωριστός παρ’ όλα τα µoσχατίζοντα αρώµατά του και το νεύµα του στης Σαντορίνης τα νερά. Ορυκτότητα, αλατώδης γεύση. Αξιοσηµείωτες τανίνες. Ισορροπηµένος. Τέλειος και µε ψάρι και µε κρέας. Ενδείκνυται µετάγγιση σε καράφα τουλάχιστον µία ώρα πριν το σερβίρισµα. Επιδέχεται παλαίωση περίπου πέντε χρόνια.

Ελληνικές ποικιλίες ‘κάτω από το ραντάρ’ Κρήτη

Στην Κρήτη καλλιεργούνται κυρίως ντόπιες ποικιλίες, ορισμένες από τις οποίες σώθηκαν από την εξαφάνιση για να μας εκπλήξουν με τη δυναμικότητά και την ποιότητα των κρασιών τους.

Cassiopeia

Οινοποιείο Ντουράκη 20.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: Ρωμέικο 100% Αμπελώνας: Κρήτη Ιδιαίτερο αφρώδες από την ιδιαίτερη ερυθρωπή ποικιλία Ρωμέικο που οινοποιείται με την παραδοσιακή μέθοδο από το οινοποιείο των Χανίων. Ιδιαίτερη και η ευχαρίστηση που προσφέρει με λεπτές οσμές φρούτων, λουλουδιών, ζυμαριού να γαργαλούν τα ρουθούνια. Σβήνει με διακριτική οξύτητα στην επίγευση. Άσπρος Λαγός Βιδιανό 2021 Οινοποιείο Δουλουφάκη Π.Γ.Ε. Κρήτη / 17.60€ Ποικιλιακή σύνθεση: Βιδιανό 100% Αμπελώνας: Δαφνές Το Βιδιανό

Venerata Rosa 2021 Ιδαία Οινοποιητική Π.Γ.Ε. Κρήτη / 8.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Κοτσιφάλι 45%, Λιάτικο 40%, Μοσχάτο Σπίνας 15% Αμπελώνες: Βενεράτο, Ηράκλειο Ροζέ κρασί από τη συνοινοποίηση των ερυθρών ποικιλιών του κρητικού αμπελώνα με Μοσχάτο Σπίνας, όπως αποκαλείται το λευκό Μοσχάτο στο νησί. Με φωτεινό σομόν χρώμα και αρώματα λουλουδιών και καλοκαιρινών φρούτων. Εκφραστικό και στο στόμα, το οποίο συνδυάζει μετρημένο όγκο, μήκος, φρούτο και τραγανότητα σε ένα ευχάριστο σύνολο.

οίνος / 17.60€

σύνθεση: Ταχτάς 100% Αμπελώνας: Άγιος Θωμάς, Ηράκλειο Ο λευκός Ταχτάς πιστεύεται ότι καλλιεργείται στην Κρήτη από τον 16ο αιώνα, όμως ο χοντρός, πλούσιος σε τανίνες φλοιός του τον οδήγησε σχεδόν σε εξαφάνιση. Η οικογένεια Αλεξάκη αποφάσισε να συμβάλει στη διάσωση της σπάνιας ποικιλίας και δημιούργησε ένα κρασί με σκούρο κίτρινο χρώμα και πυκνή μύτη γεμάτη ώριμα φρούτα, λουλούδια και γλυκά μπαχαρικά από τη 2ετή ωρίμαση σε δρύινο βαρέλι.

These Rose 2021 Κτήμα Μιχαλάκη Π.Γ.Ε. Ηράκλειο / 14.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: Κοτσιφάλι, Syrah Αμπελώνες: Παρθένι, Ηράκλειο Άκρως απολαυστικό ροζέ blend Κοτσιφαλιού με Syrah. Με εκφραστικό άρωμα που αποκαλύπτει μπουκέτο ποτ-πουρί, πετροκέρασο, φρέσκια φράουλα και ορεκτικές βοτανικές νότες. Ροζέ φαγητού, στο στόμα προσφέρει ωραίο μάκρος και ζωντάνια, μέτριο σώμα και πικάντικη επίγευση. Πετάλι 2019 Οινοποιείο Διαμαντάκη Π.Γ.Ε. Κρήτη / 10.80€ Ποικιλιακή σύνθεση: Λιάτικο 100% Αμπελώνας: Κάτω Ασίτες, Ηράκλειο, Κρήτης Λιάτικο δεξαμενής με το σταφύλι να προέρχεται από 3 παλιά αμπελοτόπια. Με λαμπερό ρουμπινί χρώμα και εκφραστικό μπουκέτο γεμάτο αρώματα γλυκού του κουταλιού βύσσινο και δαμάσκηνο. Αιθέρια η αίσθηση στο στόμα με τις μεταξένιες τανίνες να τονίζουν την επίγευση.

Η Ρετσίνα στον 21ο αιώνα της Κυριακής Παναγιώτου

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, Ρετσίνα είναι ο οίνος που παράγεται αποκλειστικά στη γεωγραφική επικράτεια της Ελλάδας από γλεύκος σταφυλιών επεξεργασμένο με ρητίνη. Η προσθήκη της ρητίνης στο γλεύκος έχει στόχο να προσδώσει στον οίνο γεύση και άρωμα και να τον προστατεύσει από την οξείδωση. Πέρα από προστασία, όμως, προσδίδει και μια ιδιαιτερότητα στη γεύση, η οποία σε συνδυασμό με τη μακρά ιστορία της ρετσίνας, την καθιερώνουν ως ένα ιδιαίτερο προϊόν. Γιατί, όπως αποδεικνύεται από αρχαιολογικά ευρήματα αλλά και από αμέτρητες γραπτές αναφορές, η παραγωγή ρετσίνας ξεκινά από την αρχαιότητα. Η μοναδική της γεύση θεωρείται ότι έχει προέλθει από την πρακτική της σφράγισης των αμφορέων, κατά τους αρχαίους χρόνους, με ρετσίνι από πεύκα. Σε ό,τι αφορά στην παρασκευή της, υπάρχουν πολλές διαφορετικές μέθοδοι για τον αρωματικό και γευστικό εμπλουτισμό του κρασιού. Κοινός παρονομαστής όλων είναι η προσθήκη φυτικής ρητίνης του πεύκου Pinus halepensis. Κι αν η κλασική πρακτική της παραδοσιακής εκδοχής ρετσίνας ήθελε προσθήκη μεγάλης ποσότητας ρετσινιού, με αποτέλεσμα αυτό να κυριαρχεί στα γευστικά χαρακτηριστικά του κρασιού, σήμερα μπορούμε να ξεχάσουμε αυτές τις πλαδαρές, χωρίς φρεσκάδα και με έλλειψη ισορροπίας ρετσίνες. Μπορούμε πλέον να μιλάμε για οινοπαραγωγούς που εκσυγχρονίζουν τη ρετσίνα προσφέροντας ενδιαφέρουσα γκάμα προϊόντων με πολύ υψηλό επίπεδο. Οινοπαραγωγούς που αποφάσισαν να επωφεληθούν από τη σπουδαία κληρονομιά τους και να εφαρμόσουν τεχνολογία αιχμής και γνώση για να πετύχουν να βρεθούν στην πρώτη γραμμή της

ότι η νέα γενιά των καταναλωτών της ρετσίνας έχει αλλάξει. Ύστερα από αρκετά δύσκολα χρόνια, στα οποία κυριαρχούσε η οικονομική ρετσίνα που κατά κύριο λόγο πουλιόνταν χύμα και με μεγάλη ποσότητα ρητίνης να προστίθεται για να κρυφτούν τα ελαττώματα του κρασιού, λόγω κακής πρώτης ύλης. Η «κακή», αυτή, ποιότητα επηρέασε τελικά την εικόνα του παραδοσιακού οίνου για πολλά χρόνια. Ήρθε όμως η αλλαγή! Σήμερα συναντάμε πλέον σύγχρονες, νέας εποχής Ρετσίνες που όχι μόνο είναι φτιαγμένες σωστά, αλλά διαθέτουν και μοναδικό χαρακτήρα. Οι οινοποιοί του σήμερα εστιάζουμε στην καινοτομία, στην ποιότητα, αλλά και στη μοναδικότητα, θέλοντας να αλλάξουμε την παρεξηγημένη εικόνα της ρετσίνας. Και οι καταναλωτές δεν θέλουν πλέον πολύ έντονα βαριά αρώματα και γεύσεις στη ρετσίνα. Ένας καλός ποιοτικός λευκός ξηρός οίνος χωρίς έντονη ρητίνη, αλλά και χωρίς να λείπει η ένταση και η πιπεράτη γεύση της,

Στη Γαία Οινοποιητική χρησιμοποίησαν από πολύ νωρίς τη φιάλη 0,75l με πώμα φελλού σε μία πιο ποιοτική εκδοχή της ρητίνης και του σταφυλιού. Ο Γιάννης Παρασκευόπουλος μας εξηγεί πως δημιουργήθηκε ο Ρητινίτης: «Η ιδέα βασίστηκε στο παράδειγμα του μέντορά μου, Γιάννη Μπουτάρη και στη ρήση του “... Η ρετσίνα μπορεί να είναι ένα ποιοτικό κρασί…” Η υλοποίηση ακούμπησε σε εξαίρετες πρώτες ύλες (ορεινό Ροδίτη Αιγιαλείας και υπερφρέσκο ρετσίνι) καθώς και μια state-of-the-art οινοποίηση. Αυτά τα ίδια δεδομένα ακολουθούμε πιστά μέχρι σήμερα.» Και συνεχίζει: «Για τον ‘γενικό πληθυσμό’ η εικόνα νομίζω είναι αυτή που ήταν πάντα. Δηλαδή, αυτή ενός λαϊκού κρασιού που από την μια έχει λάτρεις που δεν πίνουν τίποτα άλλο πλην ρετσίνας και από την άλλη πολέμιους που την σνομπάρουν! Λίγοι, περιπετειώδεις wine lovers, παρακολούθησαν την εξέλιξη που έγινε τα τελευταία χρόνια από κάποιους, εξίσου περιπετειώδεις οινοποιούς και διαμόρφωσαν μια πιο σύνθετη άποψη. Παραταύτα δεν γνωρίζω πόσοι πράγματι ενέταξαν τη ρετσίνα στις σταθερές καταναλωτικές τους συνήθειες… Ορισμένοι όμως, ατυχώς πολύ λίγοι, κατάφεραν να δουν το απίστευτο pairing opportunity που άνοιξαν αυτές οι νέας κοπής εξαιρετικές ρετσίνες.» Υπάρχει, λοιπόν, μια ολοένα αυξανόμενη γενιά παραγωγών οι οποίοι προσεγγίζουν το συγκεκριμένο κρασί με τελείως διαφορετική νοοτροπία. H προσπάθειά τους αυτή δεν αποδίδει καρπούς μόνο στην Ελλάδα, αλλά εξάγεται με μεγάλη επιτυχία. Όπως σημειώνει ο Αντώνης Γεωργιάδης από τη Georgiadis Canteen, ο οποίος ασχολείται με τον κλάδο των εξαγωγών εδώ και αρκετά χρόνια: «Η νέα ποιοτική ρετσίνα προσπαθεί να ξανασυστηθεί και στις αγορές του εξωτερικού. Βασικός άξονας των εξαγωγών είναι οι χώρες όπου υπάρχει ελληνικός πληθυσμός, όπως η Γερμανία, στην οποία βεβαίως η ρετσίνα είναι ήδη αρκετά εδραιωμένη. Μεγάλες αγορές όπως εκείνες των Η.Π.Α., του Καναδά και της Αυστραλίας αναπτύσσονται, επίσης, με διαφορετικούς ρυθμούς. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τέλος, έχει δείξει και η αγορά της Γαλλίας, που είναι απαιτητική στο κρασί. Το εκλεπτυσμένο άρωμα της πεύκης χαλεπίου επιτρέπει στη ρετσίνα να συνδυαστεί με πολλές γαστρονομικές επιλογές και να προσφέρει μια ξεχωριστή οινική απόλαυση.» Από το Οινοποιείο Παπαγιαννάκος, ο Στέφανος Γέωργας συμπληρώνει πως: «Όλα οφείλονται και στην ωριμότητα της αγοράς για να δεχτεί ένα τόσο ιδιαίτερο προϊόν. Η αγορά χρειάζεται

αλλά δεν σταματά ποτέ να ερευνά σε βάθος την εξέλιξη της ρετσίνας. «Ο πειραματισμός και η έρευνα πάνω στην οινοποίηση ήταν ανέκαθεν αναπόσπαστο κομμάτι

δουλειάς μου, καθώς η παραγωγή της ρετσίνας κρύβει πολύ μεγάλες προκλήσεις για τον οινοποιό. Αυτή τη στιγμή είμαι επιστημονική υπεύθυνη για δύο ερευνητικά προγράμματα που αφορούν τόσο στα πρωτόκολλα οινοποίησης του σταφυλιού για την παραγωγή ρετσίνας όσο και στα πρωτόκολλα εκχύλισης του ρετσινιού στο κρασί. Πρώτα αποτελέσματα έχουμε ήδη δημοσιεύσει στο 70th International Congress and Annual Meeting of the Society for Medicinal Plant and Natural Product Research (GA) που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης στις 28-31 Αυγούστου 2022. Παράδειγμα των πειραματικών οινοποιήσεων είναι και ο Αφρός που παρουσιάστηκε πριν λίγα χρόνια. Ελαφρώς θολό στην όψη, καθώς εμφιαλώνεται αφιλτράριστο, με διακριτικές φυσαλίδες που ανεβαίνουν ζωηρά στην επιφάνεια του ποτηριού «ο Αφρός είναι ένα κρασί που ενθουσιάζει τους κλασικούς της ρετσίνας, ενώ ταυτόχρονα συγκινεί ιδιαίτερα όσους είχαν βγάλει αυτό το κρασί από τις επιλογές τους. Είναι μια καθημερινή απόδειξη του πόσο δυναμική και σύγχρονη μπορεί να γίνει η κατηγορία ρετσίνας, και συγχρόνως του πόσο στέρεα βασίζεται στην ιστορία της.»

Η ρετσίνα και η ρητίνη της πεύκης χαλεπίου Ωστόσο, πέρα από το αμπέλι και την οινοποίηση, η ρετσίνα έχει και άλλη μια πολύ σημαντική παράμετρο που είναι η ρητίνη. Η φρέσκια μυρωδάτη ρητίνη συλλέγεται χειρωνακτικά από τα μεγάλα πεύκα της Αττικής (Pinus Halepensis), τα οποία φημίζονται για την εξαιρετική ποιότητα του ρετσινιού που παράγουν. Η συλλογή της ρητίνης δεν είναι μια εύκολη υπόθεση και αυτός είναι ο λόγος που όλο και λιγότεροι άνθρωποι ασχολούνται μ’ αυτήν. Το 1935 λειτουργούσαν 32 εργοστάσια επεξεργασίας της ρητίνης, το 1991 είχαν μειωθεί σε 9 και σήμερα ουσιαστικά σε πλήρη δραστηριότητα υπάρχει μόνο ένα στη Μάνδρα Αττικής, ενώ 2 μικρότερα υπάρχουν στην Εύβοια. Ο αριθμός των ρητινεργατών έχει περιοριστεί στους 1.000 περίπου, ενώ οι αναφορές για τη δεκαετία του ’80 τους ανεβάζουν σε πάνω από 3.500 χιλιάδες. Η πλειοψηφία των ρητονοσυλλεκτών δραστηριοποιείται στην Εύβοια. Συνήθως το χρονικό διάστημα της συλλογής εκτείνεται από τον Απρίλιο μέχρι και τις αρχές Οκτωβρίου. Ο φλοιός του δέντρου σκίζεται και απομακρύνεται. Στη συνέχεια σκαλίζεται το ξύλο σε βάθος μερικών εκατοστών και το ‘δάκρυ’ που αρχίζει να ρέει, συλλέγεται σε περιέκτες που τοποθετούνται πάνω στα δέντρα. Κάθε δέντρο θα δώσει περίπου 1 κιλό ρετσινιού. Για μερικά χρόνια και μέχρι να αποκατασταθεί ο φλοιός του δέντρου, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ίδιο πεύκο. Αφήνεται να επουλωθεί. Στις σύγχρονες ρετσίνες, τα κομψά αρώματα φασκόμηλου, δεντρολίβανου, μαστίχας, τζίντζερ και πικάντικων μπαχαρικών συνοδεύουν το χαρακτηριστικό άρωμα του πεύκου και το πυκνό φρούτο της ποικιλίας. Ο Σταμάτης Μυλωνάς από τη Μικροοινοποιία Μυλωνά, προσθέτει: «Η μείωση της ποσότητας της προστιθέμενης ρητίνης του πεύκου με σκοπό την καλύτερη ισορροπία, η καλύτερη επιλογή του φρούτου από τους οινοποιούς, αλλά και οι συνεχείς πειραματισμοί από μέρους τους έχουν οδηγήσει ουσιαστικά σε μια αναγέννηση του πιο γνωστού ελληνικού οινικού brand. Πλέον βρίσκουμε ρετσίνες σε εστιατόρια υψηλής γαστρονομίας και είμαστε ακόμα στην αρχή της επιστροφής της. Σκοπός της προσπάθειας ήταν να μπορέσουμε να ξαναεισάγουμε τη ρετσίνα στην αγορά με νέα εικόνα και μακριά από τη ΄ρετσινιά΄ που την ακολουθούσε. Είναι αδιαμφησβήτητα το πιο δυνατό οινικό μας brand. Υπάρχει πλέον μια ολόκληρη γενιά στην παγκόσμια αγορά, η οποία έχει ακούσει για την ρετσίνα, αλλά δεν την έχει δοκιμάσει ποτέ. Ας τους συστήσουμε, λοιπόν, τις νέες ποιοτικές Ρετσίνες»

Ρητινίτης Nobilis Γαία Οινοποιητική 9.20€ (750 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Ροδίτης 100% Στην όψη λεμονί με αρώματα μαστίχας, εσπεριδοειδών και δεντρολίβανου να κυριαρχούν στη μύτη. Φινετσάτη επίγευση διαρκείας. Μία νέου τύπου και πιο φιλική εκδοχή για καινούργιους καταναλωτές ρετσίνας. Wine Plus πρόταση: μυδοπίλαφο ή μύδια μαρινιέρ Ρετσίνα Οινοποιείο Παπαγιαννάκος 7.00€ (750 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Σαββατιανό 100% Ανοικτόχρωμη ρετσίνα με φίνα αρώματα από πυρηνόκαρπα φρούτα και νεράντζι. Ευχάριστη ισορροπία και αλατότητα που δίνει αναζωογονητική γεύση. Η ένταση και καθαρότητα των αρωμάτων του Σαββατιανού είναι χαρακτηριστική. Wine Plus πρόταση: σπιτικά ντολμαδάκια Ρετσίνα Μικροοινοποιία Μυλωνά 7.80€ (750 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Σαββατιανό 100% Ήπιος αρωματικός και γευστικός χαρακτήρας, με ωραία φυτικά στοιχεία. Καθαρή μύτη με αρώματα από mango, λεμόνι και τη φρεσκάδα του φινετσάτου ρετσινιού. Στην επίγευση παραμένει για ώρα το άρωμα των ξηρών καρπών. Wine Plus πρόταση: tartare μπαρμπούνι

Vosporos Georgiadis Canteen 8.80€ (750 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Ροδίτης, Μαλαγουζιά Πολυπλοκότητα στη μύτη, φρούτο και ένταση από λουλούδια και αρωματικά φυτά. Όγκος και φρεσκάδα στο στόμα που τελειώνει με πικάντικη και μακριά επίγευση. Προέρχεται από τις ποικιλίες Ροδίτη και Μαλαγουζιά, με το πάντρεμα να είναι πραγματικά απολαυστικό. Wine Plus πρόταση: σαρδέλες παντρεμένες

Δάκρυ του πεύκου Κεχρής 13.70€ (750 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Ασύρτικο 100% Αρώματα δροσερών εσπεριδοειδών σε συνδυασμό με μαστίχα, βοτανικούς τόνους δεντρολίβανου, θυμαριού, ginger και κομψή παρουσία βαρελιού. Το Ασύρτικο προσφέρει κοφτερή οξύτητα, έντονη μεταλλικότητα και εντυπωσιακή επίγευση μεγάλης διάρκειας. Wine Plus πρόταση: θαλασσινά μαγειρεμένα με αρωματικά βότανα Ρεζινέ Ροζέ Μαλματίνα 4.00€ (750 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Σαββατιανό, Merlot Λαμπερό τριανταφυλλί χρώμα. Στη μύτη πικάντικα αρώματα και κόκκινα φρούτα μπλέκονται με δεντρολίβανο και φασκόμηλο. Στο στόμα είναι γεμάτο νεύρο με βοτανικό τελείωμα. Πριν εμφιαλωθεί ωριμάζει για τρεις μήνες για να αποκτήσει τη γευστική του προσωπικότητα. Wine Plus πρόταση: μελιτζάνες με κρέας

Γενιά

Γεωργιάδη 1.90€ (500 ml)

Ροδίτης 80%, Μαλαγουζιά 20% Στην όψη κιτρινοπράσινο. Το άρωμα του είναι σύνθετο με φρούτα όπως το μήλο και το αχλάδι, αλλά και λευκά λουλούδια να πλέκονται κομψά με αρώματα μαστίχας και δεντρολίβανου. Η γεύση είναι αρκετά πλούσια με πιπεράτες νότες και νεύρο. Wine Plus πρόταση: τηγανητά μπαρμπούνια Ρετσίνα Βασιλική Μεσήμβρια οινοποιητική 2€ (500 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Ροδίτης 100% Ζωηρά αρώματα που συνδυάζουν φρουτώδη τροπικά χαρακτηριστικά με νότες πεύκου, αρωματικών φυτών και ξηρών καρπών. Φινέτσα και καλή ισορροπία στη γεύση. Wine Plus πρόταση: τηγανητοί μεζέδες Ρετσίνα Μιχάλης Γεωργιάδης 1.70€ (500 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Ροδίτης, Σαββατιανό Μία παραδοσιακή προσέγγιση στη ρετσίνα, στην οποία το ζωηρό φρούτο κοντράρεται με τα αρώματα της ρητίνης δημιουργώντας ένα ιδιαίτερα ισορροπημένο κρασί. Δεντρολίβανο, θυμάρι και βοτανικά αρώματα σε μία εξευγενισμένη μορφή της κλασικής ρετσίνας. Wine Plus πρόταση: τηγανητά μικρά ψάρια

Και καθώς υπήρξαν, μόνο κάποια ελάχιστα και περιορισμένης έκτασης καιρικά φαινόμενα (ανοιξιάτικος παγετός και χαλάζι σε ορισμένες υποπεριοχές), ο όγκος της παραγωγής, λίγες εβδομάδες πριν από τον τρύγο, αναμενόταν να είναι σημαντικός. Το ίδιο ίσχυε και για την ποιότητα των σταφυλιών. Δεν εμφάνιζαν ίχνος βοτρύτη και η πίεση από το ωίδιο ήταν σχεδόν μηδενική. Γνωρίζοντας ότι το επιτρεπτό επίπεδο απόδοσης από το INAO (Εθνικό Ινστιτούτο Ονομασιών Προέλευσης) παρακολουθείται πολύ στενά από τους εκπροσώπους του, καθώς επίσης ότι σύμφωνα με τις πωλήσεις του

Για την ιστορία, το νούμερο ρεκόρ για τη σαμπάνια ήταν οι 338 εκ. φ. Βεβαίως, το 2020, ως αποτέλεσμα της πανδημίας, μειώθηκαν στις 244,7 εκ., όμως το 2021 ανέβασε ήδη σοβαρά τον πήχη με συνολικό όγκο πωλήσεων στα 320,2 εκ. (*) Πηγή: Comité Champagne

Αλλά το αίτημα προχώρησε ακόμη παραπέρα! Επετράπη στους αμπελουργούς να τρυγήσουν επιπλέον 4.500 κ/εκ. για να αυξήσουν το επίπεδο του ατομικού ποιοτικού αποθέματος τους. Αυτό το απόθεμα τέθηκε σε ισχύ από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και επιτρέπει στους αμπελουργούς που ορισμένες δύσκολες χρονιές έχουν ελλειμματική παραγωγή να αυξήσουν το επίπεδο των αποθεμάτων τους. Ως εκ τούτου, η συνολική ποσότητα που θα μπορούσε να συλλεχθεί έφτασε στα 16.500 κ/εκ. Έτσι, κάτω από έναν πολύ ήρεμο ουρανό και με το χαμόγελο σε όλων τα χείλη, οι αμπελουργοί ξεκίνησαν στις 20 Αυγούστου τον τρύγο του 2022. Με την επιθυμητή ποιότητα αλλά και την ποσότητα να είναι εκεί! Χωρίς να έχουμε τα επίσημα νούμερα, επειδή τα στοιχεία δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί, o μέσος αλκοολικός τίτλος (συμπεριλαμβανομένων όλων των ποικιλιών σταφυλιού) εκτιμάται ότι βρίσκεται στο 10,5% με ολική οξύτητα στα 8 g/l (σε H2SO4) και pH κοντά στα 3,1. Και λαμβάνοντας υπόψη τις πρώτες εκτιμήσεις απόδοσης, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι τα 12.000 κ/εκ. έχουν επιτευχθεί, πράγμα που σημαίνει ότι η Σαμπάνια πιθανότατα θα μπορεί να εμφιαλώσει το ισοδύναμο των 345 εκατομμυρίων φιαλών (750 ml). Νούμερο που πιθανόν να μπορέσει να καλύψει τις μελλοντικές πωλήσεις αλλά και το έλλειμμα της σοδειάς του 2021. Η εμπορική δραστηριότητα πως διαμορφώνεται; Έχουμε διαβάσει ότι η ζήτηση αυξάνεται

η Σαμπάνια αναμένει μια σημαντική χρονιά από πλευράς όγκου πωλήσεων. Η μέχρι σήμερα τάση για το κυλιόμενο δωδεκάμηνο (01/08/2021 - 31/07/2022)* υποδηλώνει πωλήσεις έως και 335 εκ. φ. Αυτός ο όγκος θα πρέπει να επιτευχθεί κατά το ημερολογιακό έτος 2022. Για την ιστορία, το νούμερο ρεκόρ για τη σαμπάνια ήταν οι 338 εκ. φ. Βεβαίως, το 2020, ως αποτέλεσμα της πανδημίας, μειώθηκαν στις 244,7 εκ., όμως το 2021 ανέβασε ήδη σοβαρά τον πήχη με συνολικό όγκο πωλήσεων στα 320,2 εκ.

Αν εξετάσουμε, λοιπόν, την κατάσταση μεταξύ του εμπορεύσιμου όγκου της σοδειάς 2022, που είναι, όπως έχω ήδη αναφέρει, περίπου 345 εκ. φ., το stock κρασιών ως ποιοτικό απόθεμα που αντιπροσώπευε πριν από τον τρύγο το ισοδύναμο των 132 εκ. φ., καθώς και τα αποθέματα φιαλών στα κελάρια των διαφόρων παραγωγών (μέχρι και 1 δισεκατομμύριο φιάλες), δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Η Σαμπάνια μπορεί να καλύψει τη ζήτηση!

Περισσότερο από το 57% της σαμπάνιας εξάγεται. Κι αν δούμε την εξέλιξη των πωλήσεων, βλέπουμε ότι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σημειώνουν αύξηση κατά 15,6%, όλες οι τρίτες χώρες κατά 20,3% και η Γαλλία κατά 13,7%.

Η ανησυχία που υπάρχει σε σχέση με την προσφορά, προέρχεται από το γεγονός ότι η ζήτηση έχει ξαφνικά εκτιναχθεί, ενώ η ανταπόκριση στην παράδοση για μια σαμπάνια δεν είναι η ίδια όπως για ένα ήσυχο κρασί, ακριβώς λόγω της διαδικασίας παραγωγής της που είναι αρκετά μακριά. Επιπλέον, η κρίση που σχετίζεται με τον Covid έχει αποσταθεροποιήσει όλες τις εταιρείες που προμηθεύουν τη σαμπάνια με υλικά συσκευασίας (φελλοί, συρμάτινα καπάκια, ετικέτες κ.λπ.) με τους χρόνους παράδοσης να αυξάνονται σημαντικά. Κι οι εξαγωγές; Ποια είναι η εξέλιξή τους; Αν δούμε την κατανομή των πωλήσεων μεταξύ Γαλλίας και εξαγωγών, η Γαλλία κατά τους τελευταίους 12 μήνες (21/08/21 -22/07/22) αντιπροσωπεύει περίπου το 43% των πωλήσεων. Επομένως, περισσότερό από το 57% της σαμπάνιας εξάγεται. Κι αν δούμε την εξέλιξή τους, βλέπουμε ότι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σημειώνουν αύξηση κατά 15,6%, όλες οι τρίτες χώρες κατά 20,3% και η Γαλλία κατά 13,7%. Αυτό δείχνει ξεκάθαρα τη δυναμική που έχει αυτή τη στιγμή η σαμπάνια. Οι εξαγωγές της γίνονται σε περίπου 190 χώρες, σε όλον τον κόσμο. Και οι 3 κορυφαίες χώρες κατανάλωσης, εκτός Γαλλίας, είναι κατά φθίνουσα σειρά, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία. Η κλιματική αλλαγή πως επηρεάζει την Καμπανία και τη σαμπάνια; Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι ένα φαινόμενο που παρακολουθείται και μελετάται εδώ και χρόνια στην Καμπανία. Μέχρι σήμερα, δεν προκαλεί μεγάλη ανησυχία, καθώς μεταφράζεται σε συντόμευση της διάρκειας των κύκλων του αμπελιού, με μικρότερες φάσεις ωρίμανσης από ό,τι στο παρελθόν, οδηγώντας σε τρύγο νωρίτερα από πριν. Καθώς, λοιπόν, η ωρίμανση πραγματοποιείται σε πιο ευνοϊκή περίοδο, με μεγάλα διαστήματα ηλιοφάνειας και ελάχιστες κακοκαιρίες, το αμπέλι παράγει υψηλής ποιότητας σταφύλια απαλλαγμένα από ασθένειες. Η άλλη όψη του νομίσματος, βεβαίως, είναι ο κίνδυνος σοβαρών ‘ατυχημάτων’ λόγω της πολύ πρώιμης εκβλάστησης των αμπελιών, από παγετούς της άνοιξης ή ακόμη και από χαλαζόπτωση, που μπορούν να είναι πολύ καταστροφικά.

www.domaineapostolidi.gr

Για να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα είδος ‘εργαλειοθήκης’. Επομένως, εξετάζουμε προσεκτικά τη συμπεριφορά των ιστορικών ποικιλιών της Καμπανίας, οι οποίες λίγο ως πολύ έχουν εγκαταλειφθεί γιατί δεν ωριμάζουν αρκετά νωρίς. Θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια εναλλακτική σε περιοχές που κινδυνεύουν. Ακριβώς όπως πήραμε από τον INAO την άδεια να φυτέψουμε μια νέα ποικιλία, τη Voltis, η οποία είναι ανθεκτική στις κρυπτογαμικές ασθένειες. Σε ό,τι αφορά τις φυτεύσεις καταφέραμε μετά από 25 χρόνια δοκιμών να αποκτήσουμε τη δυνατότητα φύτευσης ‘vigne semi-large’ (με μειωμένη πυκνότητα, από 8.000 σε 6.000 φυτά ανά εκτάριο), με την απόλυτη εγγύηση για την ποιότητα των σταφυλιών. Και άλλα εργαλεία εξακολουθούν να μελετώνται, χάρη στο έργο της Comité Champagne, η οποία από πολύ νωρίς, σχεδόν πριν από δύο δεκαετίες, άρχισε να ασχολείται με αυτό το πολύ ανησυχητικό θέμα. Βιώσιμη αμπελοκαλλιέργεια και περιβαλλοντικά πιστοποιητικά Κάτω από την ώθηση ορισμένων μεγάλων οίκων σαμπάνιας, οι οποίοι θέλησαν να δώσουν μια πιο καθαρή και υποδειγματική εικόνα, είδαμε από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 την εμφάνιση προσπαθειών για να προχωρήσουμε προς μια ‘καθαρότερη’ αμπελοκαλλιέργεια, με λιγότερες εισροές, και λιγότερο επιβλαβείς προς το περιβάλλον εισροές.

Rosé du vieux village.

Bulles des Coteaux.

Every occasion is the right occasion for this great rosé brut.

Where the bulles find their Nature .

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ορισμένοι οίκοι έλαβαν την πιστοποίηση ISO 14001 (περιβαλλοντική πιστοποίηση) για το σύνολο των εκμεταλλεύσεών τους. Έτσι, λίγα χρόνια αργότερα, σε συνεργασία με την Comité, ενθαρρύνουν τους αμπελουργούς να τους ακολουθήσουν σε αυτήν την περιβαλλοντική προσέγγιση και για να τους βοηθήσουν, δημιουργήθηκε μια πιστοποίηση ειδικά για την Καμπανία. Ονομάστηκε: VDC (Viticulture Durale en Champagne / Βιώσιμη αμπελουργία στην Καμπανία) και έχει υψηλότερο επίπεδο απαιτήσεων από αυτό του εθνικού HVE (High Environmental Value). Προκειμένου να διευκολύνουν την οικειοποίηση αυτής της προσέγγισης από τους αμπελουργούς, οι οίκοι έχουν βάλει τα τελευταία χρόνια και τους τεχνικούς στο παιχνίδι. Η Comité έχει συντάξει ένα σύστημα αναφοράς και έναν πρακτικό οδηγό με μέθοδο

Royale Champagne Pommery 50.10€

Καρούλιας

ζωντάνια

σε αυτή

πιο κομψή γεύση. Και τις μικροσκοπικές

σε

αφρισμό. Στην ανάλαφρη μύτη κυριαρχούν τα λουλούδια, το κίτρινο μήλο, το ζεστό ψημένο ψωμί. Ακόμη πιο ανάλαφρη στο στόμα, με δροσιστική οξύτητα και κρεμώδες τελείωμα. Από 40 επιλεγμένα χωριά της Côte des Blancs και της Montagne de Reims.

Brut Classic N.V. Champagne Deutz 49.00€ Εισαγωγέας: Deals Φινετσάτη N.V. σαμπάνια από έναν από τους παλαιότερους οίκους της Καμπανίας. Με ισόποση συμμετοχή και των 3 βασικών ποικιλιών της ζώνης: Chardonnay 33%, Pinot Noir 33%, Pinot Meunier 33%. Με καθαρόαιμη μύτη λουλουδιών, ψημένου ψωμιού, μελιού. Με πλούσιο σώμα, μεταξένια υφή και κριτσανιστή οξύτητα. Μια σαμπάνια που θα σας βγάλει ασπροπρόσωπους και στο τραπέζι.

Brut Millésime 2016 Champagne Louis Roederer 64.00€ Εισαγωγέας: Αίολος Το γενναιόδωρα φρουτώδες στυλ του οίκου αποτυπώνεται με συνέπεια και στην εξαιρετική χρονολογημένη ροζέ του. Μια εντυπωσιακή Σαμπάνια με άφθονο ποτ πουρί, φλούδα εσπεριδοειδών, καραμέλα βουτύρου και καρύδα, δώρο της δρυός. Πλούσιο σώμα και κρεμώδες τελείωμα που φλερτάρει με την ορυκτότητα. (Pinot Noir 70%, Chardonnay 30%)

Vintage 2012 Champagne Philippe-Alexander 78.00€ Διανομή: κάβα Φαίδων Σαμπάνια 50% Pinot Noir και 50% Chardonnay από το Avirey-Lingey της Aube, στο νοτιότερο κομμάτι της ζώνης. Με χρυσαφένια εμφάνιση και ντελικάτη φυσαλίδα, ξεδιπλώνει την πλούσια γεύση της σ’ ένα μυρωδάτο σύννεφο εσπεριδοειδών, κόκκινου φρούτου και ξηρών καρπών για να τελειώσει με πολύ λεπτή οξύτητα και ίχνη ορυκτότητας.

Cuvee No 744 Champagne Jacquesson 64.00€ Αυτή η σπουδαία σαμπάνια είναι χαρμάνι Chardonnay 45%, Pinot Noir 35%, Pinot Meunier 20%. Καθαρόαιμη και κριτσανιστή με κομψή μύτη, πλούσιο σώμα και τέλειο συνδυασμό φρεσκάδας και όγκου. Η γευστική πολυπλοκότητα εντείνει την απόλαυση. Μια σαμπάνια φαγητού με έξοχη ισορροπία, ωριμότητα, αρμονία και τόση χάρη!

the Culture of Pleasure

Κύπρος, μεσογειακή χώρα με οινική ιστορία 5.000 χρόνων, μας προτείνει κρασιά με προσωπικότητα και μοντέρνο στυλ, που ικανοποιούν τις γευστικές ανάγκες του σήμερα.

έκταση

Ξυνιστέρι καλύπτει ποσοστό μεγαλύτερο από το 20% του Κυπριακού αμπελώνα. Η σημαντικότερη λευκή ποικιλία της χώρας εγγυάται την αρωματική φρεσκάδα και τη φινέτσα των κρασιών της. Απαντάται με αρώματα λουλουδιών, εσπεριδοειδών και καλοκαιρινών φρούτων, με βοτανικές ή ορυκτές νύξεις, πλουσιότερο σώμα και δυνατότητα παλαίωσης, ανάλογα με τις αμπελουργικές περιοχές στις οποίες καλλιεργείται. Αποτελεί, επίσης, τη σημαντικότερη ποικιλία (μαζί με το Μαύρο) στην παραγωγή της Κουμανδαρίας, του ονομαστού γλυκού κρασιού της Κύπρου. Τέλος, τα Ξυνιστέρια εξελίσσονται πολύ όμορφα με την ωρίμανση για 2 -3 χρόνια στη φιάλη τους. Ορισμένα, παλαιώνουν άνετα για 5 χρόνια, μερικές φορές περισσότερο. ΜΩΡΟΚΑΝΕΛΑ Πιο σπάνια ποικιλία, η Μωροκανέλα μας δίνει ενδιαφέροντα λευκά κρασιά με γλυκά αρώματα καλοκαιρινών φρούτων και εσπεριδοειδών, γεμάτο σώμα και εξισορροπητική οξύτητα. Εικάζεται ότι η ετυμολογία του ονόματος προέρχεται από τον συνδυασμό των λέξεων μόρον=μούρο και κανάλλα=πλεκτό καλάθι. Η Μωροκανέλα, δηλαδή για μια ποικιλία με πυκνό σαν καλάθι τσαμπί και μικρές ρόγες, σαν τα μούρα. ΜΑΥΡΟ Η κυρίαρχη ερυθρή ποικιλία του κυπριακού αμπελώνα (3.000 ha) η οποία συμμετέχει, μαζί με το λευκό Ξυνιστέρι, στην παραγωγή της Κουμανδαρίας. Μας δίνει, επίσης, ευχάριστα ροζέ κρασιά με έντονο φρούτο και ελαφριά ερυθρά με φινέτσα και μεταξένιες τανίνες. ΜΑΡΑΘΕΥΤΙΚΟ

ώριμες

Το Χριστουγεννιάτικο και Πρωτοχρονιάτικο τραπέζι ανά την Ελλάδα γεμίζει με ποικιλία εδεσμάτων. Οι συνήθειες κάθε περιοχής, οι παραδόσεις, οι συμβολισμοί, τα τοπικά υλικά αλλά και οι προσδοκίες για τη νέα χρονιά έχουν τον πρώτο λόγο στις επιλογές που κάνουν τα νοικοκυριά. Κοινό τους χαρακτηριστικό, όμως, είναι ότι αναδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο τη γευστική μαγεία των γαστρονομικών εθίμων της πατρίδας μας. Στον Έβρο το οικογενειακό τραπέζι της παραμονής των Χριστουγέννων τιμά το έθιμο σερβίροντας εννέα φαγητά που είχαν συμβολικό χαρακτήρα. Απαραίτητο το ζυμωτό χριστόψωμο. Την πρωτοχρονιά έχει την τιμητική της η «μπάμπω» που είναι γεμιστό έντερο με ψιλοκομμένο κρέας, κομμάτια από συκώτι, ρύζι, πράσο και μπαχαρικά που χαρίζουν άρωμα. Μαγειρεύεται σε πήλινη κατσαρόλα ή σε τσουκάλια. Η παράδοση αναφέρει ότι το φαγητό αυτό αντλεί την ονομασία του από τη γιαγιά που αποκαλούν μπάμπω και τα χρόνια της οδηγούν προς το τέλος της ζωής, για αυτό επιλέγουν να τρώγεται στην εκπνοή του χρόνου. Στη Μακεδονία ζυμώνεται η παραδοσιακή συκότουρτα με προζύμι, ελαιόλαδο, αλεύρι και νερό και ενισχύεται με μαύρες σταφίδες και ξερά σύκα. Διακοσμείται με σταυρό που συμβολίζει ευλογία, τύχη και ευτυχία. Και οι τσιγεροσαρμάδες είναι παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο φαγητό, με τα φύλλα του χειμωνιάτικου λάχανου να γεμίζονται με χοιρινό και αρωματικά. Την τιμητική τους έχουν και οι ποντιακοί λαχανοντολμάδες, στους οποίους το τύλιγμα των φύλλων συμβολίζει τα σπάργανα του Χριστού. Σε κάποιες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας σερβίρουν στο τραπέζι των Χριστουγέννων το φαγητό μσούρα που είναι χοιρινό κρέας, μοσχάρι και κοτόπουλο, με λαχανικά και ρύζι μαγειρεμένα υπομονετικά στον φούρνο.

Οι Ζαγορίσιες νοικοκυρές ετοιμάζουν για τα Χριστούγεννα το παραδοσιακό γλυκό «τα σπάργανα του Χριστού». Πρόκειται για ψητά φύλλα, που θυμίζουν τηγανίτες και ανάμεσά τους σε στρώσεις, μπαίνουν καρύδια, ζάχαρη, κανέλα, γαρίφαλο, κόβονται σε τετράγωνα

κομμάτια που σιροπιάζονται. Στην Ήπειρο δεν λείπουν από το γιορτινό τραπέζι οι παραδοσιακές πίτες και το κλωστάρι, που είναι ο κυλινδρικός μπακλαβάς με άφθονο καρύδι, φύλο τραγανό και ευωδιαστό σιρόπι, ενώ στα Γιάννενα τιμούν το αγριογούρουνο σαλμί. Στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι της Θεσσαλίας, η παράδοση καλά κρατεί με την αετόπιτα, μια ξεχωριστή πίτα που γεμίζεται με χοιρινό κρέας.

Στη Λάρισα, παραδοσιακά, οι επιδέξιες νοικοκυρές άνοιγαν φύλλο με τον πλάστη και τα παιδιά αναλάμβαναν να σπάσουν τα καρύδια για να φτιαχτεί ο πατροπαράδοτος μπακλαβάς. Το Πηλιορείτικο τραπέζι γεμίζει με κούρκο –που είναι ο γάλος- γεμιστό με κάστανα, σταφίδες, καρύδια, κιμά, μήλα, καθώς επίσης και με μπακλαβά. Δίνουν στα φύλλα τριγωνικό σχήμα για καλή τύχη. Την Πρωτοχρονιά, η παράδοση στην Καρδίτσα θέλει τις νοικοκυρές να ζυμώνουν με μαεστρία τη βασιλοκουλούρα. Έβαζαν στη ζύμη σταφίδες, σύκα, μέλι και εκτός από νόμισμα, ένα κλαράκι κληματαριάς κι ένα σπυρί στάρι, το καθένα συμβόλιζε την καλή σοδειά. Με τέχνη κεντούσαν την επιφάνεια της κουλούρας φτιάχνοντας ένα σταυρό, λουλούδια ή αμπελόφυλλα. Στα Τρίκαλα τιμούν το χοιρινό που γίνεται ψητό και ονομάζουν γουρνάδα, αλλά και την κότα στον φούρνο που γεμίζεται με ρύζι –που συμβολίζει την αφθονία- και σταφίδες. Στη Στερεά Ελλάδα το χοιρινό είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής στο γιορτινό τραπέζι. Γουρουνόπουλο στον φούρνο ή φτιαγμένο κοντοσούβλι αλλά και μαγειρεμένο με σέλινο είναι το κλασικό έδεσμα. Στο Άργος το χοιρινό είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής στο εορταστικό τραπέζι και από τα πλέον αγαπημένα φαγητά είναι το «κιούλπαστη», όπως αναφέρεται στην περιοχή. Χοιρινό με τυρί, πατάτες και μυρωδικά που τυλίγεται στη λαδόκολλα και στις εφημερίδες και σιγοψήνεται στον φούρνο.

με υπομονή την παραδοσιακή κουλούρα, της δίνουν σχήμα σταυρού και με τέχνη την διακοσμούν με αμύγδαλα και καρύδια. Στην Κεφαλλονιά το αγαπημένο γλυκό των εορτών είναι το καλαμποκίτικο. Φτιάχνεται στην κατσαρόλα με καλαμποκάλευρο, φλοίδες πορτοκαλιού για άρωμα, σταφίδες και ζάχαρη. Στολίζεται με κανέλα και ζάχαρη. Στην Κέρκυρα έλεγαν: το πόπολο (δηλαδή οι φτωχοί) μαγειρεύει τα Χριστούγεννα κότα σούπα αυγολέμονο, ενώ οι κόντηδες (οι αριστοκράτες) σούπα με κότα, μοσχάρι, χοιρινό και πηχτό αυγολέμονο. Στη Σάμο την τιμητική του στο εορταστικό τραπέζι έχει η παραδοσιακή πηχτή από χοιρινό, ενισχυμένη με πιπεριά τουρσί, κάπαρη, καρότο και κόκκους πιπέρι. Στο νησί κρατά όμως και το έθιμο με τον εορταστικό μπακλαβά που μοσχομυρίζει στις γειτονιές.

Το παραδοσιακό γλύκισμα μαμούλια καταναλώνεται στην Χίο. Φτιάχνεται με ζύμη σε σχήμα βαρκούλας, γεμίζεται με καρύδι, ραντίζεται με ανθόνερο, ψήνεται και πασπαλίζεται με άχνη ζάχαρη. Επίσης, είναι φημισμένα και τα αμυγδαλωτά με μανταρίνια που αφθονούν στο νησί, αξιοποιώντας τη ντόπια παραγωγή. Το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο γλυκό της Λέσβου είναι η πλατσέντα. Τη φτιάχνουν με μαεστρία οι νοικοκυρές και την τρατάρουν με ευχές. Είναι χειροποίητο αραχνοΰφαντο φύλλο που τσαλακωμένο τυλίγεται σε σχήμα σαλίγκαρου και καίγεται με ελαιόλαδο. Ραντίζεται με μοσχοβολιστό ροδόνερο, σιροπιάζεται και πασπαλίζεται με καρύδια και κανέλα. Στις Κυκλάδες, στο νησί της Πάρου, παραδοσιακό έδεσμα των ημερών είναι ο κόκορας κοκκινιστός με χοντρά μακαρόνια του γάμου, που λούζονται με πηχτή ντοματένια σάλτσα και μπόλικο τυρί της άρμης. Ο κόκορας επιλέγεται επειδή βλέπει ψηλά και μακριά, για να πάει έτσι και ο νέος χρόνος. Τα χοντρά μακαρόνια λέγονται του γάμου γιατί την περίοδο των Χριστουγέννων γίνονταν πολλοί γάμοι και σερβίρονταν αυτό το φαγητό.

Στη Σίφνο σερβίρουν στο εορταστικό τραπέζι χοιρινό ψημένο στον φούρνο και ζυμώνουν χριστόψωμο με γλυκάνισο και το διακοσμούν με σουσάμι. Το παραδοσιακό γαστρονομικό έθιμο της Μήλου είναι το χοιρινό ή κατσίκι στον φούρνο με πατάτες και μηλέικο πελτέ αλλά και το εμβληματικό πιάτο τσιλαδιά, δηλαδή πηχτή με χοιρινό. Τα τυριά μυζήθρα και μανούρα φιγουράρουν επίσης στο εορταστικό τραπέζι. Και οι γλυκές λαδομακαρούνες, δηλαδή κουραμπιές με ελαιόλαδο, γεμιστός με ολόκληρο αμύγδαλο ή καρύδι που πλάθεται στο χέρι και παίρνει το σχήμα των δακτύλων. Το παραδοσιακό έδεσμα της Νάξου για τα Χριστούγεννα ήταν η αματιά ή αμαθιά. Για να τη φτιάξουν γέμιζαν το στομάχι του χοίρου με ρύζι, σταφίδες, αρωματικά και έψηναν στον ξυλόφουρνο. Τα ξηροτήγανα πασπαλισμένα με σουσάμι και καβουρντισμένο αμύγδαλο είναι το παραδοσιακό γλυκό της Αμοργού που πρωταγωνιστεί στις εορτές των Χριστουγέννων αλλά και σε όλες τις χαρές των κατοίκων του νησιού.

Στα Δωδεκάνησα, στο νησί της Κω, την παραμονή των Χριστουγέννων ζυμώνουν τα παραδοσιακά σιταρένια ψωμιά «ξύσματα», με ξυσμένη μυζήθρα και τα ενισχύουν αρωματικά με μυρωδικά. Στην Κάσο συνηθίζουν να μαγειρεύουν αρνάκι γεμιστό με πασπαρά, που είναι ρύζι, συκώτι και κανέλλα, και ψημένο στον φούρνο. Στην Ανατολική Κρήτη συνηθίζουν να φτιάχνουν τα παραδοσιακά πατούδα, που είναι γλυκίσματα σε σχήμα μισοφέγγαρου γεμιστά με καρύδι, μέλι, αμύγδαλο και μπαχαρικά. Ανήμερα των Χριστουγέννων, όταν επιστρέψει η οικογένεια από την εκκλησία, σερβίρεται η κοτόσουπα αυγολέμονο. Καλλιτσούνια Χανιώτικα με δυόσμο, κόλιαντρο και μαστίχα, κατιμέρια Σελίνου -που είναι πιταράκια τηγανιού με τυρί- κρεατότουρτα αλλά και κρέας με μέλι είναι τα παραδοσιακά εδέσματα του εορταστικού τραπεζιού της Δυτικής Κρήτης.

Υλικά

1 χήνα 3 κιλών περίπου

3 λεμόνια

3 πορτοκάλια

1 κ. σ. ανθό αλατιού

1 κ. σ. μπαχαρικά ‘five spices’

3-4 κ. σ. μέλι θυμαρίσιο

Υλικά για την άλμη

4 λίτρα νερό

350 γρ. αλάτι

2-3 σκελίδες σκόρδο

2 κλαδάκια θυμάρι

2 κλαδάκια δεντρολίβανο

Υλικά για τις πατάτες

2 κιλά πατάτες baby

2 τεμ. κυδώνια

2 κλαδάκια δεντρολίβανο

Χριστουγεννιάτικο τραπέζι στην Ελλάδα Οι chef προτείνουν: Ο Executive Chef του Makedonia Palace Hotel Σωτήρης Ευαγγέλου προτείνει: Ψητή χήνα με πατάτες, κυδώνια και σάλτσα μήλου Εκτέλεση Ετοιμάζουμε την άλμη από την προηγούμενη ημέρα. Βάζουμε όλα τα υλικά σε μία κατσαρόλα και τους δίνουμε μία βράση. Την αφαιρούμε από τη φωτιά και την αφήνουμε να κρυώσει. Μόλις κρυώσει βάζουμε μέσα τη χήνα, βάζοντας της ένα βάρος από πάνω, γιατί πρέπει να είναι πλήρως καλυμμένη από την άλμη. Την αφήνουμε για 12 ώρες και μετά τη βγάζουμε. Κατόπιν χαράζουμε το δέρμα της ελαφρά μπακλαβαδωτά ώστε να σχηματιστούν μικροί ρόμβοι, χωρίς να κόψουμε το κρέας. Σε ένα γουδί βάζουμε το ξύσμα από τα λεμόνια και τα πορτοκάλια, προσθέτουμε το αλάτι και το five spices και τα δουλεύουμε μέχρι να γίνουν ένα ομοιογενές μείγμα. Με αυτήν την πάστα αλείφουμε τη χήνα παντού. Κόβουμε τα λεμόνια και τα πορτοκάλια στη μέση και τα βάζουμε στην κοιλιά της. Τοποθετούμε

αλάτι

φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Υλικά για τη σάλτσα μήλου

1/2 κιλό κόκκινα μήλα καθαρισμένα

και κομμένα σε κύβους

1 πρέζα κανέλα

λίγο μπαχάρι

2 κ. σ. καστανή ζάχαρη

30 γρ. βούτυρο

1 κ. σ. κονιάκ

1 κ. σ. μηλόξυδο

(*) κ. σ.: κουταλιά σούπας

ψήνονται οι πατάτες διατηρούμε τη χήνα ζεστή. Για τη σάλτσα Βάζουμε όλα τα υλικά σε μία κατσαρόλα, τη σκεπάζουμε και την τοποθετούμε σε χαμηλή φωτιά για 1/2 ώρα. Τα πολτοποιούμε με ένα μπλέντερ και σερβίρουμε τη σάλτσα ζεστή σε σαλτσιέρα.

Χριστουγεννιάτικο τραπέζι στην Ελλάδα Οι chef προτείνουν: Ο Executive Chef του Regency Casino Thessaloniki και του ξενοδοχείου Hyatt Regency Thessaloniki, Απόστολος Αλτάνης προτείνει: Λαχανοντολμάδες με σος αυγολέμονο και πουρέ από κόκκινο λάχανο

Υλικά για τους λαχανοντολμάδες

1 μεγάλο αφράτο λάχανο

500 γρ. κιμά μοσχάρι, χοιρινό ή ανάμεικτο

2 ξερά κρεμμύδια τριμμένα

2 φρέσκα κρεμμυδάκια

ψιλοκομμένα

1/2 ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο

200 γρ. ρύζι Καρολίνα ή Αρμπόριο

120 ml έξτρα παρθένο ελαιόλαδο 120 ml νερό

χυμό από 3-4 λεμόνια (φυλάμε τις κούπες)

αλάτι

πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Υλικά για τη σος αυγολέμονο

2 λίτρα ζωμός

2 κρόκους

χυμό από 2 λεμόνια

1 κ.σ. κορν φλάουρ

6 κ.σ. γιαούρτι στραγγιστό

αλάτι

πιπέρι

Υλικά για τον πουρέ από κόκκινο

λάχανο

800 γρ. λάχανο κόκκινο (κομμένο σε ψιλές φέτες)

250 γρ. πατάτες (κομμένες σε ψιλές φέτες)

130 γρ. κρεμμύδι ξερό (κομμένο σε ψιλές φέτες)

50 γρ. μπέικον ψιλοκομμένο

20 ml χυμό λεμόνι

50 γρ. βούτυρο

αλάτι

πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Εκτέλεση / λαχανοντομάδες Καθαρίζουμε το λάχανο και αφαιρούμε με μαχαίρι το κοτσάνι. Βυθίζουμε το λάχανο, με την τρύπα που άφησε το κοτσάνι προς τα κάτω, σε μία κατσαρόλα με νερό που βράζει και προσθέτουμε τον χυμό και τις κούπες λεμονιού. Το βράζουμε για 10–12’ να μαλακώσει ελαφρά, και το αφήνουμε σε πιατέλα να κρυώσει. Ανακατεύουμε καλά τα υλικά της γέμισης και ζυμώνουμε έως ότου ασπρίσει ο κιμάς. Βγάζουμε ένα-ένα λαχανόφυλλο και αφαιρούμε τα χοντρά νεύρα. Τα μεγάλα τα κόβουμε στη μέση. Βάζουμε μέσα μία κουταλιά της σούπας γέμιση και τυλίγουμε τον ντολμά. Στρώνουμε στη βάση μίας κατσαρόλας λαχανόφυλλα. Τοποθετούμε επάνω τους λαχανοντολμάδες στη σειρά, τον έναν κοντά στον άλλον και τους σκεπάζουμε με πιάτο για να μην ξετυλιχτούν. Περιχύνουμε τους λαχανοντολμάδες με ζωμό ή με νερό, ίσα που να τους σκεπάσει. Προσθέτουμε έξτρα ελαιόλαδο, αλάτι και πιπέρι. Βάζουμε το καπάκι και σιγοβράζουμε για 40-45’. Κλείνουμε τη φωτιά και ετοιμάζουμε τη σος αβγολέμονο.

Εκτέλεση / σος αυγολέμονο Βάζουμε τον ζωμό να βράσει. Σε ένα μπολ ανακατεύουμε

κρεμμύδι, το μπέικον και το βούτυρο. Μαγειρεύουμε σε χαμηλή θερμοκρασία. Προσθέτουμε τις πατάτες, καλύπτουμε με ζωμό και αφήνουμε να βράσουν μέχρι όλα τα υλικά να είναι μαλακά ώστε να γίνουν πουρές.

Βάζουμε το μείγμα στο μπλέντερ προσθέτοντας λίγο ελαιόλαδο. Διορθώνουμε τη γεύση με αλάτι, πιπέρι και λεμόνι σύμφωνα με το γούστο μας.

Χριστουγεννιάτικο τραπέζι στην Ελλάδα

Οι chef προτείνουν:

Ο Executive Chef του ξενοδοχείου The Met, Δημήτρης Τσανανάς προτείνει:

Μπουμπάρια

Υλικά

εντεράκια για λουκάνικα

1 χοιρινή συκωταριά

300 γρ. χοιρινός κιμάς

2 κρεμμύδια ξερά ψιλοκομμένα

100 γρ. ψιλοκομμένο πράσο

½ ματσάκι μαϊντανός ψιλοκομμένος

1 κούπα ρύζι γλασέ

1 κ.σ. πελτές ντομάτας, αραιωμένος

σε 1 φλιτζάνι νερό

1 κούπα ελαιόλαδο

αλάτι

φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι

λίγη ρίγανη

3 μεγάλες πατάτες, κομμένες καρέ

Εκτέλεση Κόβουμε τη συκωταριά σε μικρά κυβάκια. Σε μία κατσαρόλα με λίγο από το ελαιόλαδο, σοτάρουμε τη συκωταριά με τον κιμά σε δυνατή φωτιά

για περίπου 10-12’. Θέλουμε να πάρουν ελαφρώς χρυσαφί χρώμα και να εξατμιστούν τα υγρά. Προσθέτουμε τα κρεμμύδια, το πράσο, τον μαϊντανό, το ρύζι και αλατοπίπερο. Ανακατεύουμε συνεχώς για 4-5’ και αποσύρουμε από τη φωτιά.

Αφήνουμε το μείγμα να κρυώσει. Δένουμε προσεκτικά τη μία άκρη του εντέρου σε κόμπο. Βάζουμε ένα χωνί στην άλλη άκρη και με ένα κουτάλι ξεκινάμε να γεμίζουμε το έντερο. Όταν το έντερο γεμίσει, κλείνουμε και από την άλλη πλευρά με κόμπο. Δεν πρέπει να το γεμίσουμε πολύ, γιατί το ρύζι στο ψήσιμο θα φουσκώσει και μπορεί να σκιστεί το έντερο.

σε μία κατσαρόλα νερό να βράσει.

μία καρφίτσα τρυπάμε τα μπουμπάρια

τα μπουμπάρια και απλώνουμε γύρω τους τις πατάτες. Περιχύνουμε με τον αραιωμένο πελτέ και το υπόλοιπο ελαιόλαδο. Αλατοπιπερώνουμε τις πατάτες και ψήνουμε για περίπου 1 ώρα.

Μετά από τη 1 ώρα ξεσκεπάζουμε και δίνουμε χρώμα στο φαγητό μας για περίπου αλλά 10’.

Υλικά

1 κιλό κόκορας

200 γρ. πράσα

300 ml λευκό ξηρό κρασί

1 ξερό κρεμμύδι

θυμάρι

ελαιόλαδο

αλάτι – πιπέρι μαύρο

Υλικά για τον τραχανά

300 γρ. τραχανάς γλυκός

300 γρ. μαρούλια

1 ματσάκι φρέσκα κρεμμυδάκια

2 σκελίδες σκόρδο

2 αβγά

χυμό από 2 λεμόνια

(και το ξύσμα τους)

1 ματσάκι μαϊντανό

½ ματσάκι άνηθο

φρέσκο βούτυρο

2 ώρες στους 160°C. Ξεσκεπάζουμε και ρίχνουμε τον τραχανά, τα κρεμμυδάκια, το μαρούλι και μαγειρεύουμε στη φωτιά για 10’ ακόμη.

Τελειώνουμε με αβγολέμονο, φρέσκα μυρωδικά και λίγο φρέσκο βούτυρο.

Κρασιά για τα γιορτινά τραπέζια

Γιορτές εν όψει. Και φέτος διψάμε για βόλτες, νυχτερινά γλέντια, χαρά, αλεγρία και βεβαίως για λαμπρά τραπεζώματα με παρέλαση από ντόπιες και ξένες νοστιμιές. Λέμε, λοιπόν, μέρες που ’ρχονται, να σας προτείνουμε κάποιες βασικές γιορτινές αρμονίες. Και, βεβαίως, κρασιά που θα λαμπρύνουν τα τραπέζια σας ή θα σας βγάλουν ασπροπρόσωπους αν τα προσφέρετε ως δώρα.

ΟΣΤΡΑΚΑ, ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ + ΚΡΑΣΙ Μια γαλλική παράδοση που την ακολουθούμε κάθε παραμονή Χριστουγέννων και πολύ μας αρέσει!

Στρείδια + Σαμπάνια, Chardonnay, Ασύρτικο, Ρομπόλα Γυαλιστερές + Ασύρτικο/Μαλαγουζιά, Sauvignon Blanc, ροζέ Χτένια + Chardonnay Μύδια marinière + Ασύρτικο, Ρομπόλα, Ντεμπίνα Γαρίδες + Μαλαγουζιά, Μοσχοφίλερο, Sauvignon Blanc Αστακός + Σαμπάνια, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Riesling Καπνιστός σολομός + Sauvignon Blanc

ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ + ΚΡΑΣΙ Τι ζαμπόν, τι προσιούτο, τι χαμόν. Κάθε χώρα της Μεσογείου έχει τα δικά της αλλαντικά που ετοιμάζονται αυτόν τον καιρό και δεν λείπουν από το γιορτινό τραπέζι.

Ζαμπόν + Μοσχοφίλερο, Μαλαγουζιά, Riesling Προσιούτο + ροζέ, αφρώδες Μοσχάτο

Jamon Iberico + ροζέ αφρώδες, ξηρό Sherry Καβουρμάς + Chardonnay, ροζέ Λούντζα + ροζέ Χωριάτικα λουκάνικα + Ξινόμαυρο, Nebbiolo, Pinot Noir Παφίτικο λουκάνικο + Μαραθεύτικο, Μαύρο, Γιαννούδι

Chorizo + Tempranillo, Carménère, Syrah Παστουρμάς + Ξινόμαυρο, Syrah Απάκι Κρήτης + Κοτσιφάλι, Merlot Νούμπουλο Κέρκυρας + Merlot, Αγιωργίτικο, Λημνιώνα Σύγκλινο Μάνης + Cabernet Sauvignon, Αγιωργίτικο Σαλάμι αέρος Λευκάδας + μπύρα! Αν όμως επιμένετε, επιλέξετε ένα λευκό κρασί με λεπιδωτή οξύτητα, όπως το Ασύρτικο, η Ρομπόλα και η Ντεμπίνα.

ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ + ΚΡΑΣΙ Στο γιορτινό τραπέζι το κοτόπουλο συνήθως δίνει τη θέση του σε μια γαλοπούλα, έναν κόκορα ή μια χήνα. Αλλά και όταν αυτό το ίδιο επιλεγεί για τη γιορτή, γεμίζεται με μια πληθώρα υλικών που θα το νοστιμίσουν.

Κοτόπουλο με πορτοκάλι + Μαλαγουζιά, Chardonnay, γιατί όχι ένα αφρώδες; Κοτόπουλο γεμιστό με συκωτάκια και κάστανα + Ξινόμαυρο, Αγιωργίτικο μέτριου σώματος

Γαλοπούλα + Chardonnay Γαλοπούλα γεμιστή με κιμά και κάστανα + Αγιωργίτικο, Merlot, Grenache Rouge, Syrah μέτριου σώματος Γαλοπούλα γεμιστή με λουκάνικα, συκωτάκια, κάστανα, με σάλτσα μήλου και brandy + Ξινόμαυρο, Pinot Noir, Syrah Κόκορας γεμιστός με κιμά και κουκουνάρι + Αγιωργίτικο Πάπια Πεκίνου + Pinot Noir Φραγκόκοτα με πορτοκάλι + Μοσχοφίλερο, Μαλαγουζιά Χήνα με θυμάρι, θρούμπι και δενδρολίβανο + Chardonnay, Σαββατιανό Χήνα + Cabernet Sauvignon, Syrah

ΧΟΙΡΙΝΟ + ΚΡΑΣΙ To χοιρινό έχει την τιμητική του στο ελληνικό τραπέζι των γιορτών. Παραδοσιακά ήταν το επίσημο γιορτινό φαγητό των Χριστουγέννων.

Χοιρινή τηγανιά + Σαντορίνη, Ρομπόλα, Ντεμπίνα Η έντονη και η λιπαρή γεύση μιας τηγανιάς ηρεμεί δίπλα σε ένα λευκό κρασί με λεπιδωτή οξύτητα και όγκο. Χοιρινό με πράσο & σέλινο + Σαββατιανό, Ασύρτικο, Ροδίτης, Chardonnay, ροζέ Ξινόμαυρο Χοιρινό με κυδώνια + Ασύρτικο, Chardonnay, Viognier Χοιρινό με δαμάσκηνα + φρέσκο Ξινόμαυρο, Μerlot Γιαπράκια με ξινολάχανο και χοιρινό κιμά + ροζέ Ξινόμαυρο Ψητό γουρουνόπουλο + Ξινόμαυρο, Pinot Noir Αγριογούρουνο με κρασί, σύκα και δαμάσκηνα + Ξινόμαυρο, Cabernet Sauvignon, Syrah

την

την προσδοκία για αναγέννηση. Μελομακάρονα + Gewürztraminer, Μοσχάτο Κουραμπιέδες βουτύρου + αφρώδες Μοσχοφίλερο ή Μοσχάτο Βασιλόπιτα + αφρώδες Μοσχοφίλερο ή Μοσχάτο Αν επιμένετε γλυκό Μοσχάτο. Χριστουγεννιάτικος σοκολατένιος κορμός + Μαυροδάφνη Εναλλακτικά ένα Tawny port. Αγγλική πουτίγκα με δαμάσκηνα + Port

Άφουρα 2020 Anhydrous Winery Π.Ο.Π. Σαντορίνη / 32.90€ Ποικιλιακή σύνθεση: Ασύρτικο 100% Ασύρτικο από αυτόριζα αμπέλια στον Πύργο. Αυθόρμητη ζύμωση, 12μηνη ωρίμανση σε άφουρες (δρύινα βαρέλια 1000l) για το 2/3 & σε αμφορείς για το υπόλοιπο 1/3. Έτσι ο Απόστολος Μούντριχας δημιουργεί μια κλασική και συγχρόνως ‘σύγχρονη’ Σαντορίνη με στρόγγυλη γεύση και κοφτερή οξύτητα που δροσίζει. Στη μύτη, τα αρώματα εσπεριδοειδών αναπτύσσονται πάνω σε στέρεο ορυκτό υπόβαθρο που θυμίζει ηφαίστειο. Ασύρτικο 2021 Santo Wines Π.Ο.Π. Σαντορίνη / 20.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: Ασύρτικο 100% Με καινούργιο λογότυπο και εμφάνιση προϊόντων, η Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων μας

με υπερηφάνεια τη

ετικέτα

του νησιού. Φέρνει στο ποτήρι μας λεμονανθούς, εσπεριδοειδή και ορυκτότητα, ζωηρή οξύτητα, χορταστικό σώμα και αλμυρή επίγευση. Φανταξομέτοχο 2021 Μπουτάρης Οινοποιητική / Scalarea Estate Π.Γ.Ε. Κρήτη / 11.80€ Ποικιλιακή σύνθεση: Ασύρτικο 50%, Chardonnay 50% To γνωστό κτήμα στο Σκαλάνι Ηρακλείου, μετά από τη συνολική αναδιοργάνωσή του, με τη νέα του ονομασία: Scalarea Estate έχει επαναπροσδιορίσει και τα κρασιά του. Στο Φανταξομέτοχο, μια από τις πρώτες του ετικέτες, η νέα ποικιλιακή σύνθεση και η εμπειρία δεκαετιών της Μπουτάρη καταλήγουν σε ένα απολαυστικό λευκό κρασί με φινετσάτη μύτη λουλουδιών και καλοκαιρινών φρούτων. Στόμα χυμώδες, γεμάτη γεύση που τιθασεύει η χαρακτηριστική οξύτητα του Ασύρτικου και μακριά βουτυράτη επίγευση με ορυκτές νύξεις

Γέννημα Ψυχής λευκό 2021 Κτήμα Μανωλεσάκη Π.Γ.Ε. Δράμα / 10.20€ Ποικιλιακή σύνθεση: Sauvignon Blanc 75%, Ασύρτικο 25% Με ανανεωμένη εμφάνιση η βασική λευκή ετικέτα του κτήματος της Αδριανής. Το επικρατέστερο χαρμάνι των λευκών της ζώνης εκφράζεται φρέσκο και χυμώδες, με άφθονο τροπικό φρούτο στη μύτη και δροσερή, λεμονάτη επίγευση. Στο λιπαρό στόμα συμβάλει η σύντομη παραμονή με τις φίνες λάσπες.

Phenomena Σαββατιανό Βαρέλι 2018 Αμπελώνες Μάρκου Π.Γ.Ε. Αττική / 13.80€ Ποικιλιακή σύνθεση: Σαββατιανό 100% Το οινοποιείο της Αττικής αποφασίζει να μας προτείνει μια version Σαββατιανού, ζυμωμένου σε δρύινα γαλλικά βαρέλια, στα οποία και παραμένει συνολικά 5 μήνες. Με ωραία ισορροπία φρούτου-βανίλιας γεμάτη γεύση, καλή για Σαββατιανό οξύτητα και πικάντικη επίγευση. Και υποσχέσεις για αρμονική εξέλιξη στα επόμενα 3 χρόνια. Μετά Ασύρτικο 2018 Πιερία Ερατεινή Ποικιλιακός οίνος / 21.10€

αρχές της ερυθρής οινοποίησης με ελάχιστες παρεμβάσεις. Στο ποτήρι εμφανίζεται με

Classico

Metodo Classico Rosè Millesimato 2019 Organic Lamborghini 69.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Pinot Noir 100% Εισαγωγέας: Sarlis & Co. Imports - Agencies Ένα ροζέ αφρώδες από την οινοποιία που δημιούργησε ο θρύλος της ιταλικής αυτοκινητοβιομηχανίας στην Umbria. Γεμάτο κόκκινο φρούτο με τις νότες ξηρών καρπών να εμφανίζονται στο κρεμώδες στόμα και να παραμένουν καθ’ όλη τη διάρκεια της επίμονης επίγευσης. H παραδοσιακή μέθοδος και η 2ετής παραμονή με τις οινολάσπες στη φιάλη προσδίδουν φρυγανισμένο χαρακτήρα και αξιόλογη δύναμη. Rosé du Vieux Village Rosé Brut 2020 Domaine Apostolidi 22.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: Malvasia 80%, Αγιωργίτικο 20% Ελκυστικό ροζέ αφρώδες από το Διαλεκτό Καβάλας. Στο ποτήρι έχει

Λημνιώνα ροζέ Early Harvest 2021 Φιλία Γη Π.Γ.Ε. Καρδίτσα / 14.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Λημνιώνα 100% Αμπελώνες: Φίλια, Καρδίτσα Ελκυστικό ροζέ από τους αμπελώνες του οινοποιείου στους πρόποδες των Αγράφων. Γεμίζει το ποτήρι με αρώματα κόκκινων φρούτων αλλά και βοτάνων που μαρτυρούν την ποικιλία του. Ελαφρύ στόμα και αλκοόλη -που δικαιώνουν την ονομασία ‘πρώιμος τρύγος’- ζωντάνια και φινέτσα στο γευστικό προφίλ.

2021

Αποστολάκη

/ 9.70€

σύνθεση: Ξινόμαυρο 65%, Grenache Rouge 35% Αμπελώνες: Μαγνησία Ροζέ με παλ χρώμα και χαρακτηριστικό άρωμα που αποκαλύπτει φραγκοστάφυλα και βατόμουρα, πράσινη πιπεριά αλλά και καπνό. Το στόμα, ευχάριστα ελαφρύ, διαθέτει φινέτσα και επίμονη επίγευση. Μούσα 2021 Οινοποιείο Νιβουρλή

τα δώρα

και των δύο βασικών ποικιλιών του νησιού. Μύτη με καθαρά αρώματα τριαντάφυλλου, βατόμουρου, κερασιού και εξίσου ζωντανό στόμα. Το σώμα είναι ελαφρύ και το μάκρος υπέροχο.

Ναουσαία 2017

Κτήμα Φουντή Π.Ο.Π. Νάουσα / 11.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Ξινόμαυρο 100% Αμπελώνας: Ράμνιστα, Νάουσα Κλασική, ωραιότατη Νάουσα από τους αμπελώνες του κτήματος στη Ράμνιστα. Αρωματική, μοσχοβολά λιαστή ντομάτα και φύλλα ελιάς κι όσο περνά η ώρα κατασταλάζει στην παλέτα των πικάντικων μπαχαρικών. Κομψή, τραγανή κι όσο πρέπει στυφή στο στόμα. Παράγεται με το ίδιο στυλ από το 1992.

Si -la-vie Negkoska 2017 Οινοποιία Αϊδαρίνη Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πάικου/ 15.00€ Ποικιλιακή σύνθεση:

που προϊδεάζει το φωτεινό χρώμα της. Λημνιώνα 2019 Κτήμα Θεόπετρα Π.Γ.Ε. Μετέωρα / 19.80€ Ποικιλιακή σύνθεση: Λημνιώνα 100% Ερυθρό με φινέτσα, ελκυστικό αρωματικό μπουκέτο και ακόμη πιο ελκυστική φρεσκάδα στη γεύση. Συνδυάζει τον βοτανικό και φρουτώδη χαρακτήρα της σπάνιας ποικιλίας με τα πιπέρια του βαρελιού όπου ωρίμασε και γοητεύει με την κομψότητα που αποπνέει. Από αμπελώνες βιολογικής καλλιέργειας στα Μετέωρα.

Cabernet Sauvignon 2019 Κτήμα Χατζηγεωργίου Π.Γ.Ε. Παγγαίο / 16.70€ Ποικιλιακή σύνθεση: Cabernet Sauvignon 100% Με ελκυστικό χαρακτήρα και ωραίο στυλ, αυτό το CS από τον αμπελώνα της Καβάλας γοητεύει με το ορεκτικό βυσσινί χρώμα και την αρμονία φυτικότητας, φρούτου και ξύλου. Στο στόμα είναι καθαρό και μοντέρνο, με στιβαρό στυλ, ισχυρές τανίνες και τελείωμα με κόκκινα φρούτα. Κόκκινος Σκίουρος Limited 2017 Skiouros Winey Π.Γ.Ε. Σέρρες / 11.50€ Ποικιλιακή σύνθεση: Cabernet Sauvignon 100% Ελκυστικό κρασί που αποτυπώνει τις δυνατότητες του CS όταν καλλιεργείται με χαμηλές αποδόσεις στην Αμφίπολη, στους πρόποδες του Παγγαίου. Βαθύχρωμο αναδύει μπουκέτο φραγκοστάφυλων και κερασιών για να

Άγιος Χρόνος 2018 Κτήμα Αβαντίς Π.Γ.Ε. Εύβοια / 26.00€ Ποικιλιακή σύνθεση: Syrah 92%, Viognier 8% Ένα Syrah υψηλής κλάσης. Πορφυρό και πολυδιάστατο, με κομψή δομή, παρά την αναμφισβήτητη δύναμή του, αναδύει πυκνό μπουκέτο φραγκοστάφυλων για να καταλήξει με καπνό, μόκα και σοκολάτα. Ο Απόστολος Μουντριχάς, καλός γνώστης της ποικιλίας, μας προτείνει το blend που είναι υπεύθυνο για ορισμένα από τα πιο χαρισματικά κρασιά του Ροδανού: χαρμάνι Syrah με Viognier (8-10%). Επιπλέον εφαρμόζει συνοινοποίηση των 2 ποικιλιών, μακρά εκχύλιση και 12μηνη παλαίωση σε καινούργια δρύινα γαλλικά βαρέλια.

Betlem 2020

Pedemontis

D.O.C. Barbera d’Alba / 38.00€

Ποικιλιακή σύνθεση: Barbera 100% Εισαγωγέας: Retrogusto Μία σοβαρή, εκφραστική single vineyard Barbera από τον αμπελώνα Berlem του μικρού οινοποιού του Piemonte. Καθαρό και αέρινο ερυθρό αλλά ταυτόχρονα επίμονο και θερμό, στη μύτη εκφράζεται με δαμάσκηνα, κασίς και δέρμα, ενώ το στόμα σφύζει από οξύτητα, μάκρος και αυστηρότητα.

Alpha Carménère 2019 Montes

D.O.C. Apalta & Marchigüe, Colchagua Valley, Χιλή / 23.20€ Ποικιλιακή σύνθεση: Carménère 90%, Cabernet Sauvignon 10% Εισαγωγέας: Enoterra Wine Inspirations

Ο μεγάλος Χιλιανός παραγωγός κάνει τα μαγικά του και μας προσφέρει ένα Carménère με φοβερή χρωματική συμπύκνωση, εκρηκτική μύτη, πολύ γεμάτο με θερμό σώμα και δυναμικές τανίνες. To 50% έχει περάσει από βαρέλια 1ης, 2ης και 3ης χρήσης. Θύμισες

Limnos wines Π.Ο.Π. Μοσχάτος Λήμνου / 17.50€ (500 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Μοσχάτο Αλεξανδρείας 100% Ένα εξόχως αρωματικό, παλαιωμένο για 6 χρόνια σε βαρέλι, γλυκό Μοσχάτο Αλεξανδρείας από το όμορφο νησί της Λήμνου. Ηδονικό, πυκνό και ζεστό, εξωτικό με στρώματα φρούτου, αγκαλιασμένα από μπαχαρικά και φλούδα πορτοκαλιού.

Visanto Late Release 2001 Κτήμα Αργυρού Π.Ο.Π. Σαντορίνη / 72.00€ (500 ml) Ποικιλιακή σύνθεση: Ασύρτικο 80%, Αηδάνι10%, Αθήρι 10% Φοβερό πορτοκαλο-χρυσαφί κρασί που σαρώνει τα βραβεία. Ένα λιαστό με αποπλανητική μύτη και πολυπλοκότητα, συμπύκνωση και εντάσεις που αγγίζουν το απόλυτο. Ξερό σύκο, χουρμάς, καφές και καραμέλα συνθέτουν ένα μπουκέτο/όνειρο. Έχει παλαιώσει για τουλάχιστον 16 χρόνια στα κελάρια του κτήματος.

www.oenouyi.wine

Η αμπελουργία και η οινοποιία της Κύπρου είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ιστορική πορεία του Ομόδους. Το γραφικό και φιλόξενο Κρασοχώρι της Λεμεσού, με τους καταπράσινους αμπελώνες, στους λόφους του Τροόδους, αποτελεί έναν από τους κυριότερους οινικούς και τουριστικούς προορισμούς της κυπριακής υπαίθρου. Σε αυτό το χωριό δεσπόζει το οινοποιείο Οίνου Γη - Κτήμα Βασιλειάδη, το οποίο δημιουργήθηκε το 2017 από τον δικηγόρο και οινοπαραγωγό Χριστόδουλο Γ. Βασιλειάδη, συμβάλλοντας σημαντικά στο εύοινο μέλλον της γενέτειράς του. Αν ένα συναίσθημα σε κατακλύζει όταν περιδιαβαίνεις το οινοποιείο Οίνου Γη - Κτήμα Βασιλειάδη, τότε αυτό είναι η πληρότητα. Κτισμένο ανάμεσα στους λόφους του Αφάμη και της Λαόνας, το οινοποιείο δεσπόζει ανάμεσα σε ζηλευτούς αμπελώνες μέχρι εκεί που φτάνει το βλέμμα. Συνδυάζει εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας, όπως πνευματικά πιεστήρια, ειδικές δεξαμενές προζυμωτικής κρυοεκχύλισης και ζυμώσεων, κλιματιζόμενα κελάρια παλαίωσης με δρύινα βαρέλια, αίθουσες σεμιναρίων και γευσιγνωσίας αλλά και ένα εντυπωσιακό εστιατόριο, το εστιατόριο Playia, προσφέροντας σε κάθε επισκέπτη μία ανεπανάληπτη οινική εμπειρία.

Η γεωλογική ιδιομορφία της οροσειράς του Τροόδους σε συνδυασμό με το ήπιο, μεσογειακό κλίμα της επαρχίας Λεμεσού, δίνουν κρασιά μοναδικών γεύσεων και αρωμάτων, φτιαγμένα από γηγενείς ποικιλίες που καλλιεργούνται στο νησί για χιλιάδες χρόνια. Ξυνιστέρι, Πρωμάρα, Μαύρο, Μαραθεύτικο, Γιαννούδι είναι μόνο μερικές από τις ποικιλίες του τόπου, που δίνουν κρασιά με Προστατευόμενη Γεωγραφική

Η τέχνη στα οινοποιεία Η Μαίρη Λαλίκου και η Μαρία Νέτσικα ταξιδεύουν στην Ελλάδα, δοκιμάζουν κρασιά και θαυμάζουν έργα τέχνης σε οινοποιεία.

Κτήμα Γεροβασιλείου Ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου απαντά στις ερωτήσεις του Wine Plus magazine. Πώς και πότε ξεκίνησε η σχέση του οινοποιείου με την τέχνη;  Η σχέση του Κτήματος Γεροβασιλείου με την τέχνη ξεκινάει πολύ νωρίς, πριν καν δημιουργηθεί το Κτήμα. Σημείο εκκίνησης της συλλεκτικής μου δραστηριότητας ήταν το Bordeaux της Γαλλίας, στα μέσα της δεκαετίας του ’70, όπου σπούδαζα Οινολογία. Τότε ξεκίνησα να συλλέγω ανοιχτήρια. Ένα χρηστικό εργαλείο, που αρχικά δεν είχε σχέση με την τέχνη, αλλά στο πέρασμα των χρόνων πήρε τη θέση του και ως μουσειακό αντικείμενο. Με την επιστροφή μου στην Ελλάδα, συνέχισα τη συλλογή με εργαλεία αμπελουργίας και οινοποίησης κυρίως από την Επανομή. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, η προσωπική μου συλλογή εκθέτονταν σε έναν χώρο δίπλα στην υπόγεια κάβα του Κτήματος, μέσα στο οινοποιείο. Συνέχισα να συλλέγω και το 2006 ο χώρος επεκτάθηκε, ανακαινίστηκε και το 2008 εγκαινιάστηκε το Μουσείο Οίνου Γεροβασιλείου. Υπεύθυνοι του έργου ήταν οι καθηγητές του ΑΠΘ, η μουσειολόγος Ματούλα Σκαλτσά και ο αρχιτέκτονας Πάνος Τζώνος. Σήμερα, στο μουσείο εκτίθεται η προσωπική μου συλλογή, που αριθμεί περισσότερα από 3.500 αντικείμενα, τα οποία προέρχονται από όλο τον κόσμο, αλλά κυρίως από την Ευρώπη, χρονολογούμενα από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Από αυτά, τα 2.600 είναι ανοιχτήρια, ενώ οι υπόλοιπες συλλογές περιλαμβάνουν αρχαία αντικείμενα συμποσίου, φιάλες κρασιού και εργαλεία αμπελουργίας, οινοποίησης, βαρελοποιίας και εμφιάλωσης.    Πριν λίγα χρόνια, το ενδιαφέρον μου διευρύνθηκε και στη μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη. Σήμερα, 28 έργα Ελλήνων κυρίως καλλιτεχνών, τοποθετημένα στον αμπελώνα και στον κήπο του Κτήματος, δημιουργούν ένα πάρκο γλυπτών, ένα μικρό υπαίθριο μουσείο.

Ποια είναι τα έργα τέχνης που μπορούν να θαυμάσουν οι επισκέπτες στο Κτήμα Γεροβασιλείου; Ισορροπιστής, Γιώργος Λάππας / Φεγγάρι, Κώστας Βαρώτσος / Ορίζοντας, Κώστας Βαρώτσος / Δέντρο, Κώστας Βαρώτσος / Μέλλον μέσα από το Παρελθόν, Κώστας Βαρώτσος / Ένα τσαμπί σταφύλι, Κώστας Τσόκλης / Το τίποτα, Κώστας Τσόκλης  / Χωρίς τίτλο Α, Μιχάλης Κατζουράκης / Χωρίς τίτλο Β, Μιχάλης Κατζουράκης / Το ανοιχτήρι, δίοδος πολιτισμού, Παύλος (Διονυσόπουλος) / Το ανθρωπάκι, Γιάννης Γαΐτης / Κυκλαδικό, Γιώργος Ζογγολόπουλος / Άπτερο, Κωστής Γεωργίου / Χωρίς τίτλο, Κλέαρχος Λουκόπουλος / Το σαλιγκάρι, Gianni Fanello / Κόκκινα Καλάμια, Pino Castagna  / Ανακυκλωμένος πολυέλαιος, Fabio Fornasier / Ερωτικό, Γιάννης Μόραλης / Δον Κιχώτης, Θανάσης Λάλας / Χρυσή Αγκαλιά, Θανάσης Λάλας / No problem, Θανάσης Λάλας / Madonna, Θανάσης Λάλας / Φοίνικας, Renzo Gallo  / Φωτεινός Δεσμός, Χριστίνα Σαραντοπούλου / Αιολικό Σινιάλο, Takis / Φλόγες Ελευθερίας, Γιώργος Τσάρας / Χωρίς τίτλο, Χρύσα (Βαρδέα-Μαυρομιχάλη) / Χαοτικές δυνάμεις σε ισορροπία, Νίκος Τόλης    Υπάρχει πλάνο επενδύσεων και ανάπτυξης

την

λαμβάνοντας υπόψη πλέον τους χώρους και την υπόλοιπη συλλογή. Διάφορα έργα είναι είτε σε σχεδιασμό ή σε εφαρμογή, όπως η τεκμηρίωση και η ψηφιοποίηση της συλλογής, ο εμπλουτισμός της διαδικασίας και των μέσων ερμηνείας του μουσείου, τα οποία βοηθούν στην έρευνα, διάσωση και επικοινωνία της ιστορίας του κρασιού. Παράλληλα, η ετήσια υλοποίηση παράλληλων δράσεων με άξονα το μουσείο, όπως διαλέξεις, θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές, εκπαιδευτικά προγράμματα, εκδόσεις, ενισχύει τη σχέση του Κτήματος με την τέχνη και τον πολιτισμό. Στόχος είναι η ποιότητα που διακρίνει τα κρασιά του Κτήματος Γεροβασιλείου να διακρίνει και τη συλλογή Γεροβασιλείου και ό,τι αυτή εξελίσσεται.

Κατώγι Αβέρωφ Η Μαρία Δήμου απαντά στις ερωτήσεις του Wine Plus magazine. Πώς και πότε ξεκίνησε η σχέση του οινοποιείου με την τέχνη; Η σχέση με την τέχνη είναι συνυφασμένη με το Κατώγι Αβέρωφ και το συνοδεύει εν τη γενέσει του. Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, να γίνει διαφορετικά αφού ο ιδρυτής του οινοποιείου, Ευάγγελος Αβέρωφ ήταν παθιασμένος συλλέκτης έργων τέχνης και ιδρυτής της Πινακοθήκης Ε. Αβέρωφ, στο Μέτσοβο. Η Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μουσεία νεοελληνικής τέχνης στην Ελλάδα και διάγει μία απρόσκοπτη και σημαντική πορεία στα καλλιτεχνικά δρώμενα από το 1990. Ποια είναι τα έργα τέχνης που μπορούν να θαυμάσουν οι επισκέπτες στο Κατώγι Αβέρωφ; Στο ξενοδοχείο φιλοξενούνται πίνακες από καταξιωμένους Έλληνες ζωγράφους. Το οινοποιείο και οι αμπελώνες κοσμούνται από γλυπτά και έργα σημαντικών σύγχρονων καλλιτεχνών. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται έργα των: Πανιάρα, Χάρο, Ρόρρη, Σάμιο, Σπεράντζα, Γραμμένο, Γεροδήμο, Τσαλαματά, Καρατζά. Στο κανάλι μας στο YouTube και στα κοινωνικά δίκτυα μπορούν όλοι να παρακολουθήσουν ήδη τα δύο πρώτα βίντεο όπου ο Γιώργος

STRAWBAR ORIGIN

Απόσταγμα φράουλας με ιδιαίτερα αρωματικό χαρακτήρα και κομψό εκλεπτυσμένο προφίλ. Διπλή απόσταξη (40.0% abv)

Strawberry “eau de vie” with a particularly aromatic character and an elegant refined taste profile. Double distillation (40.0% abv)

To STRAWBAR είναι ένα νέο συναρπαστικό ποτό, το πρώτο και μοναδικό του είδους του. Παράγεται από φράουλες της ποικιλίας fragaria vesca, που καλλιεργούνται στο ορεινό οικοσύστημα της Φλώρινας. Απολαύστε το σε cocktail ή πιείτε το μόνο του, για να γευτείτε την αληθινή φύση ενός 100% Strawberry Eau de Vie.

STRAWBAR is an exciting new drink, the first of its kind. It is produced from strawberries from the fragaria vesca variety, grown in the mountain ecosystem of Florina, Greece. Enjoy it in a cocktail or drink it straight to taste the true nature of a 100% Strawberry Eau de Vie.

STRAWBAR PLATINUM

Απόσταγμα φράουλας με ιδιαίτερα δυναμικό χαρακτήρα και πολύπλοκο αρωματικό προφίλ. Τριπλή απόσταξη (45.0% abv)

Strawberry “eau de vie” with a very dynamic character and a complex aromatic taste profile. Triple distillation (45.0% abv)

101 strawbar.gr info@strawbar.gr strawbargr

Strawbar Greece

ως

Η αρχή έγινε με τις πρώτες ετικέτες της οικογένειας «Αμέθυστος» και την πρόταση του Γιάννη Νάνου (αρχιτέκτονα και ζωγράφου) να διακοσμηθούν οι φιάλες από πίνακες με μορφές γυναικών κάτι που δημιούργησε «τάση» στο χώρο του κρασιού τη δεκαετία το ’90. Ποια είναι τα έργα τέχνης που μπορούν να θαυμάσουν οι επισκέπτες στο οινοποιείο του Κτήματος Κώστα Λαζαρίδη; Οι πίνακες και οι νωπογραφίες του Γιάννη Νάνου κοσμούν το κελάρι παλαίωσης των ερυθρών κρασιών αλλά και τις αίθουσες του επισκέψιμου οινοποιείου προσδίδοντας στους χώρους αυτούς την κομψότητα που πηγάζει από τη συνύπαρξη της τέχνης του κρασιού με αυτή της ζωγραφικής. Άλλος ένας τομέας τέχνης που αξίζει να αναφερθεί είναι και τα μαρμάρινα γλυπτά. Πρόκειται για πιστά αντίγραφα γνωστών έργων τέχνης της αρχαιότητας τόσο αγαλμάτων όσο και παραστάσεων που βρίσκονται σε διάφορα μουσεία της Ελλάδας. Συνδέουν την οικογενειακή ιστορία του Κτήματος με τα μάρμαρα και την συνέχεια στον κόσμο του κρασιού. Σημεία – σύμβολα είναι επίσης και η περίτεχνη μεταλλική σφαίρα στην είσοδο του οινοποιείου που είναι φτιαγμένη από φύλλα και κλαδιά αμπέλου καθώς επίσης και η εξίσου όμοιου κάλλους μεταλλική πόρτα στην είσοδο του κάτω χώρου του οινοποιείου. Το 2000 ξεκίνησε μια πρωτότυπη ιδέα. Κλήθηκαν 4 τοπικοί καλλιτέχνες να αποτυπώσουν πίνακες ζωγραφικής πάνω σε φιάλες magnum. Εκθέτονται σε ένα ειδικά διαμορφωμένο χώρο και αποτελούν μοναδικά

ENHANCE MOMENTS

Tastefully Italian

sanpellegrino com

Nico Lazaridi Ο Φεδερίκος Λαζαρίδης απαντά στις ερωτήσεις του Wine Plus magazine. Πώς και πότε ξεκίνησε η σχέση του οινοποιείου με την τέχνη; Η οικογένεια έχει επιρροές από τη Φλωρεντία στην Τοσκάνη της Ιταλίας, η Marga Lazaridi σύζυγος του Νίκου Λαζαρίδη κατάγεται από εκεί. To ενδιαφέρον για την Τέχνη υπήρχε πάντα, από τη δεκαετία του 1970, πριν ακόμα η οικογένειά ασχοληθεί με την οινοποιία. Ως αποτέλεσμα, ήταν επιλογή μας να φιλοξενούνται πρωτότυπα έργα τέχνης στις ετικέτες μας. Με το «Μαγικό Βουνό» η σχέση αυτή έγινε ακόμα πιο σημαντική: ένας νέος πίνακας εμφανίζεται στην ετικέτα κάθε έτος, προσδίδοντας έτσι σε κάθε εσοδεία έναν πραγματικά συλλεκτικό χαρακτήρα. Ο οίνος και η ετικέτα του δίνουν την ευκαιρία σε ακόμα περισσότερους καλλιτέχνες να αποτυπώσουν χωρίς όρια και περιορισμούς την έμπνευσή τους. Ποια είναι τα έργα τέχνης που μπορούν να θαυμάσουν οι επισκέπτες στο οινοποιείο της Château Nico Lazaridi στην Αγορά Δράμας; Στο οινοποιείο Château Nico Lazaridi στην Αγορά Δράμας φιλοξενούνται πάνω από ζωγραφικά και γλυπτά 100 έργα. Πάνω από τα μισά έχουν φιλοτεχνηθεί ειδικά για τις ετικέτες για το «Μαγικό Βουνό» και κάθε επισκέπτης μπορεί να τα δει στην ομώνυμη Πινακοθήκη. Τα υπόλοιπα χρησιμοποιήθηκαν κατά διαστήματα στα Château ή σε άλλα κρασιά. Στο οινοποιείο υπάρχουν και άλλα έργα που αποτελούν τμήματα συλλογών ή έχουν συλλεκτική αξία για την Πινακοθήκη και μπορεί να τα δει ο καθένας στους χώρους διοίκησης, στην υπόγεια κάβα και στους υπαίθριους χώρους. Να πούμε, τέλος, ότι πρέπει να είμαστε το μοναδικό οινοποιείο στην Ελλάδα που έχει κοσμήσει ανοξείδωτες δεξαμενές στον χώρο οινοποίησης με αναπαραγωγές έργων της συλλογής μας. Υπάρχει πλάνο επενδύσεων και ανάπτυξης στη

παύση, ενεργοποιήθηκε το περασμένο καλοκαίρι σε 3 πόλεις της Κρήτης: μέρος της μόνιμης συλλογής, «ταξίδεψε» σε χώρους εστίασης και φιλοξενίας, και κατά τη διάρκεια της έκθεσης διοργανώθηκαν γευστικές δοκιμές και wine & dine εκδηλώσεις. Τέλος να αναφέρουμε και το άνοιγμα που θα πραγματοποιήσει το οινοποιείο σε μουσικές παραστάσεις και καλλιτεχνικά φεστιβάλ από το επόμενο έτος. Στόχος μας είναι να αποτελέσει το οινοποιείο ένα κόμβο τέχνης, ένα σημείο αναφοράς για τον πολιτισμό.

Κτήμα Σκούρα

Ο Γιώργος Σκούρας απαντά στις ερωτήσεις του Wine Plus magazine.

Στροφιλιά

Πώς και πότε ξεκίνησε η σχέση του οινοποιείου με την τέχνη; Από το 2004 που ξεκίνησε το οινοποιείο του Μαλανδρενίου φιλοξενήθηκαν και φιλοξενούνται πολλές εκθέσεις ζωγραφικής, γλυπτικής, φωτογραφίας αλλά και πολλά αφιερώματα στη μουσική, τη λογοτεχνία και την ποίηση. Κατά καιρούς εκτίθενται έργα από την ιδιωτική συλλογή του οινοποιείου κυρίως ζωγραφικά αλλά και γλυπτά. Γενικώς το οινοποιείο δείχνει μεγάλη ευαισθησία στην τέχνη και την υπηρετεί όπως μπορεί. Ποια είναι τα έργα τέχνης που μπορούν να θαυμάσουν οι επισκέπτες στο οινοποιείο του Κτήματος Σκούρα; Το καινούργιο απόκτημα του οινοποιείου που είναι σε μόνιμη εγκατάσταση είναι ένα αυθεντικό έργο του Ζογγολόπουλου «Οι τέσσερις εποχές» που κοσμεί και περιπλέκεται διαδραστικά με τους χώρους και τους ανθρώπους του οινοποιείου. Σημαντικά έργα ζωγραφικής μπορεί κανείς να θαυμάσει αυτή την εποχή φτιαγμένα από ζωγράφους σαν τους Σπύρο Βασιλείου, Θόδωρο Δασκαλάκη, Pino Pantolfini, Κώστα Γκιτζίρη, Francesco Moretti, Κώστα Ανδρέου, Ντιάνα Αντωνακάτου και πολλούς ακόμα.  Υπάρχει πλάνο επενδύσεων και ανάπτυξης στη σχέση του οινοποιείου με την τέχνη και τον πολιτισμό; Ναι, υπάρχει σίγουρα, με ανάπτυξη μιας γλυπτοθήκης και συνεχή εμπλουτισμό των συλλογών του οινοποιείου. Πώς και πότε ξεκίνησε η σχέση του οινοποιείου με την τέχνη; Η πρώτη απόκτηση έργου τέχνης έγινε το 2004, στα επίσημα εγκαίνια του νέου οινοποιείου της Στροφιλιάς στην Ανάβυσσο. Η αρχική σκέψη των ιδιοκτητών της Στροφιλιάς ήταν ότι πρέπει να φύγει η βιομηχανική όψη του κτιρίου και να αποκτήσει μια καλλιτεχνική νότα, όπως αρμόζει σ ’ένα οινοποιείο. Ποια είναι τα έργα τέχνης που μπορούν να θαυμάσουν οι επισκέπτες στο

οινοποιείο

Το οινοποιείο

πλάνο επενδύσεων

τέχνη και

που έγινε στον ιδιόκτητο αμπελώνα του οινοποιείου,

τμήμα νεκροταφείου της