STUDIEGIDS
2016-2017
4
STUDIEGIDS CREATIVE WRITING 2016 - 2017 vierde jaar
INHOUD 9
Inleiding
15
Studieonderdelen vierde jaar
17
Vakomschrijvingen vierde jaar
24
Studieleiding en docenten
26 Colofon
“Get everyone together.” “All these people.” “No more waiting.” “Means through mass.” “It’s criminal to pause.” “To wallow.” “To complain.” “We have to be happy.” “To not be happy would be difficult.” “We would have to try to not be happy.” “We have an obligation.” “We’ve had advantages.” “We have a platform from which to risk.” “A cushion to fall back on.” “This is abundance.” “A luxury of place and time.” “Something rare and wonderful.” “It’s almost historically unprecedented.” “We must do extraordinary things.” “We have to.” “It would be obscene not to.” “We will take what we’ve been given and unite people.” “And we’ll try not to sound so irritating.” “Right. From now on.”
I tell her how funny it is we’re talking about all this because as it so happens I’m already working to change all this, am currently in the middle of putting together something that will address all these issues, that will inspire millions to greatness, that with some high school vrends--Moodie and two others, Flagg and Marny-- we’re putting something together that will smash all these misconceptions about us, how it’ll help us all to throw off the shackles of our supposed obligations, our fruitless career tracks, how we will force, at least urge, millions to live more exceptional lives, to [standing up for effect] do extraordinary things, to travel the world, to help people and start things and end things and build things... “And how will you do this?” she wants to know. “A political party? A march? A revolution? A coup?”
Dave Eggers Uit A Heartbreaking Work of Staggering Genius
Inleiding Creative Writing 2016-2017 Creative Writing is een vierjarige afstudeerrichting van Vormgeving (Media & Graphic Design). De studenten worden voorbereid op een hybride beroepspraktijk van schrijver. Een hybride beroepspraktijk houdt in dat schrijvers zowel toegepast als scheppend hun talenten ontwikkelen en inzetten. De opleiding is enerzijds gericht op het leren autonoom literair werk te maken en anderzijds op het toepassen van deze vaardigheden op het terrein van non-fictie: reportage, essayistiek en documentaire. De studie Creative Writing stelt zich ten doel om open, interdisciplinair georiënteerde en onderzoekende schrijvers op te leiden. De opleiding gebruikt hiervoor een onderwijsmodel waarin gradueel de verantwoordelijkheid voor het leerproces aan de student wordt overgedragen. In de eerste twee jaar krijgt de student veel begeleiding. Er worden werk vormen, theorieën, opdrachten en samenwerkingsprojecten aangereikt. Dit allemaal om de studenten op een activerende en op de beroepspraktijk toegesneden manier te laten kennismaken met de competenties die ze nodig hebben in het werkveld. Hierbij wordt, om de volgtijdelijkheid van de vakken te garanderen, gebruik gemaakt van eerdere producten die worden herzien, persklaar gemaakt, of ingezet in interdisciplinaire producten. Vanaf het tweede jaar werken de studenten ook aan oriëntaties: verdiepende op drachten waarbij vanuit de interesse van de student onder begeleiding een uitgebreider creatief onderzoek wordt gedaan. In de laatste twee jaar van de studie ligt de studieregie meer bij de student zelf. Vanuit de eigen artistieke en professionele interesse initieert de student in het derde jaar projecten en gaat op stage. De vakken staan nu meer in dienst van de praktische beroepsuitoefening en positiebepaling binnen de literaire wereld. Ook werkt de student in het derde jaar toe naar het af studeerjaar, in de ‘Groenlichtprocedure’. Hierin laat de student zien dat hij
9
onderbouwde ideeĂŤn heeft voor de afstudeeropdrachten in het vierde jaar. In het vierde jaar studeert de student af na het behalen van de reguliere vakken, door middel van het doen van een onderzoek en het schrijven van een scriptie, en het schrijven of maken van een eindwerk. Hieraan wordt individueel en in intervisiesetting gewerkt. Omdat de literaire wereld continu in verandering is, heeft de opleiding een dynamisch curriculum, waarbij aan de ene kant de actuele literaire verdienmodellen centraal staan en aan de andere kant een door studieleiding en een team van kerndocenten ontwikkeld vaardighedencurriculum wordt gewaarborgd.
10
Naast de begeleiding in de vakken en projecten biedt de opleiding ook mogelijkheden voor de student om buiten het reguliere curriculum kennis en vaardigheden op te doen, zoals in de studievereniging K.I.K en het tijdschrift Perplex. Dit zijn initiatieven voor en door studenten waarin in onderlinge samenwerking activiteiten worden georganiseerd.
COMPETENTIES Voor Creative Writing gelden de onderstaande competenties als eindkwalificatie: Creërend vermogen De student kan authentieke concepten ontwikkelen en realiseren, concepten die voortkomen uit een eigen visie en artisticiteit, die zijn gevoed door onderzoek, met het doel betekenis te creëren die bijdraagt aan de vervulling van een persoonlijke ambitie en een maatschappelijke visie. Vermogen tot kritische reflectie De student kan het eigen werk en dat van anderen beschouwen, analyseren, duiden en beoordelen vanuit de eigen authenticiteit, het historisch perspectief waartoe ook het actuele discours behoort, en aan de hand van een zekere systematiek, zowel cultureel beschouwend als vaktheoretisch. Vermogen tot groei en vernieuwing De student kan het vakmanschap, de persoonlijke invulling van de beroeps situatie en zijn of haar artisticiteit verder ontwikkelen en verdiepen. Organiserend vermogen De student kan een inspirerende en functionele werksituatie voor zichzelf op zetten en in stand houden. Communicatief vermogen De student kan een opdracht verwerven en interpreteren, effectief het werk presenteren en toelichten en erover onderhandelen met opdrachtgevers en andere betrokkenen. Omgevingsgerichtheid De student is in staat om verbanden te leggen tussen het eigen werk en dat van anderen en tussen het eigen werk en het publiek. Vermogen tot samenwerken De student kan in een samenwerkingsverband een actieve bijdrage leveren aan de totstandkoming van een product of proces.
11
4
Vakomschrijvingen Creative Writing
Vierde jaar 2016–2017
ArtEZ Arnhem © Frank Tazelaar, Monique Warnier
Vakomschrijvingen vierde jaar In het examenjaar volgt de student een beperkt aantal reguliere lessen die zijn ondergebracht in een reeks beroepsoriĂŤntatie die onderzoeksvaardigheden en werkveldoriĂŤntatie als uitgangspunten heeft. Er wordt een afstudeermentor aangesteld voor zowel het scriptieproces als het afstuderen. De student werkt op afspraakbasis met de verschillende docenten. Bij aanvang van het examenjaar doorloopt de student een groenlichtprocedure. Daarbinnen schrijft de student een positiebepaling. De positiebepaling is een groeidocument waarin de student beschrijft welke richting hij inhoudelijk gaat geven aan zijn werk. Bovendien beschrijft de student hoe deze richting zich verhoudt tot zijn toekomstige positie binnen het vakgebied. 14
De positiebepaling ligt aan de basis van de verschillende examenopdrachten: - het vrije werk dat de student zal gaan maken, - de inhoud van de scriptie, - de eindexamenpresentatie. De positiebepaling wordt regelmatig besproken met de afstudeermentor. Het eindexamen wordt afgesloten met de Eindexamenpresentatie die door de studenten zelf, in samenspraak met de docenten, wordt opgezet en uitgevoerd.
Studieonderdelen per leerlijn
ONDERZOEK EN AFSTUDEERLAB
integrale leerlijn
3,0
BEROEPSVAARDIGHEDEN
integrale leerlijn
3,0
FILOSOFIE
integrale leerlijn
3,0
START UP
integrale leerlijn
2,0
CAPITA SELECTA
integrale leerlijn
1,0
ARTISTIEK ONDERZOEK & SCRIPTIE
vaktechnische leerlijn
20,0
EINDWERK
vaktechnische leerlijn
25,0
PRESENTATIE EINDWERK
2,0
KLASSENGESPREKKEN EINDWERK
1,0
TOTAAL 60,0
15
Beroepsvaardigheden Docenten Competenties
Opzet
Leerdoelen/ doelstellingen Korte omschrijving van de inhoud
Beoordelingsvorm Beoordeling op Literatuur
Gastdocenten Vermogen tot kritische reflectie Organiserend vermogen Communicatief vermogen Omgevingsgerichtheid Colleges en gastlessen waarin verschillende aspecten van de beroepspraktijk worden belicht. Onderwerpen zijn: auteursrecht, de rol van de vereniging voor letterkundigen, communicatie en marketing binnen de literaire beroepspraktijk, onderzoeksvaardigheden, de werking van het literair agentschap en de manuscriptbeoordeling binnen de grotere literaire uitgeverijen. Voorbereiding op onderzoek en voorbereiding op de praktijk binnen het werkveld. In de eerste reeks colleges worden onderzoeksvaardigheden behandeld, ter voorbereiding op de scriptie. In de tweede reeks komt de werkveldoriĂŤntatie en auteursrecht aan bod. Participatie in de lesreeks Aanwezigheid en participatie Bepaald door gastdocenten
17
Start Up Docenten
Competenties
Opzet, werkvorm en begeleiding
18
Martijn Brugman Bert van Beek Frank Tazelaar Gastdocenten Vermogen tot kritische reflectie Vermogen tot groei en vernieuwing Organiserend vermogen Communicatief vermogen Omgevingsgerichtheid Vermogen tot samenwerken Een start-up onderzoekt een nieuw of innovatief business-model. Binnen de studie biedt het start-up project studenten de mogelijkheid om te onderzoeken wat ze buiten de context van de studie met hun literaire creativiteit kunnen doen. In dit project zijn we op zoek naar de economische meerwaarde van je artistieke ideeën. Je begint met ideeën (niet eens zozeer nieuwe ideeën, het gaat nadrukkelijk ook om ideeën die je in andere vakken al gebruikt hebt, voor een verhaal, een per sonage, een essay, een topic) en je kijkt samen met een klasgenoot naar wat je nog meer met die ideeën kan. Het idee met het meeste potentieel (= het beste business-model) ga je uitwerken tot een uitvoerbaar plan. Voor het start-up plan werken jullie in duo’s. De presentaties en pitches zijn individueel. Je eindigt dit cursusjaar met een goed doordacht en uitgewerkt plan waar je zo mee kunnen beginnen. Je leert de potentie van een idee inzien, je doet (markt) onderzoek, je leert pitchen, evalueren en in de inter visie leer je elkaars ideeën aanscherpen.
Leerdoelen/ doelstellingen
Beoordelingsvorm Beoordeling op Literatuur Studiemateriaal
Opmerkingen: - Connectie met de wereld buiten de studie is essentieel. Het eindproduct moet daar landen en overeind blijven: nut hebben. - Het draait in dit vak om innovatie en vernieuwing. - ‘Winst’ kan zich financieel uitbetalen, maar ook in bereik. - De studenten lossen zelf hun problemen op. De docent begeleidt. Alleen zo ontwikkel je een ondernemende houding. - Het Art Business Centre hanteert het Canvasbusinessmodel. Bekijk dat model op de site van het Art Business Centre ArtEZ. Studenten ontwikkelen gezamenlijk een visie op de mogelijkheden om op basis van hun ideeën spin-off te creëren. Studenten leren een businessmodel te ontwikkelen. Einddoel: - pitch van een levensvatbare start-up Beoordeling van de pitch. Aanwezigheid en participatie; niveau van de pitch; verwerking van de feedback Canvas business model. Door docent te bepalen.
19
Capita Selecta Docenten Competenties
Opzet Leerdoelen/ doelstellingen Korte omschrijving van de inhoud
20
Beoordelingsvorm Beoordeling op Literatuur
Gastdocenten Vermogen tot kritische reflectie Organiserend vermogen Communicatief vermogen Omgevingsgerichtheid Gastcolleges door spraakmakende spelers in het vakgebied van Creative Writing. Kennisnemen van ontwikkelingen in het literair vakgebied. In een reeks van vier colleges wordt inzicht geboden in de actuele ontwikkelingen in het domein van het publiceren. De colleges zijn lesoverstijgend en hebben als doel de kennis van het vakgebied en het inzicht in de veranderingsprocessen te vergroten. Geen Aanwezigheid en participatie Bepaald door gastdocenten.
Filosofie: Politiek en Literatuur Docent Competenties
Opzet, werkvorm en begeleiding Leerdoelen/ doelstellingen
Korte omschrijving van de inhoud
Fiep van Bodegom Creërend vermogen Vermogen tot kritische reflectie Vermogen tot groei en vernieuwing Hoorcollege en werkcollege • Studenten maken kennis met teksten die ingaan op de politieke dimensie van literatuur. • Studenten leren analytisch lezen. • Studenten leren politieke en filosofische theorieën te betrekken op literatuur, kunst en hun eigen werk. In de Nederlandse literatuurkritiek bestaat een grote huiver voor literatuur die als politiek wordt opgevat. Het ergste dat je in Nederland over een kunstwerk kunt zeggen is dat het ‘pamflettistisch’ is, oftewel expliciet politiek en dus eigenlijk geen kunst. Tegelijkertijd is er een voortdurende roep om meer engagement in de kunst (Hans Hartog den Jager, ‘Geëngageerde kunstenaars: de wereld luistert niet’ NRC, 18 sept. 2014) en ‘straatrumoer’ in de literatuur (Thomas Vaessens, De revanche van de roman, 2009). Een simplistische opvatting over de relatie tussen literatuur en politiek zorgt er voor dat identificeerbare ‘politieke’ stellingname in literatuur wordt afgestraft terwijl de roep om meer engagement steeds weer herhaald wordt. Het opvallendste aan deze dynamiek is dat er totaal voorbij wordt gegaan aan de impliciete politieke stellingname die inherent is aan alle literatuur en andere kunstuitingen. In deze cursus bespreken en identificeren we verschillende uitingsvormen van politiek in zeer uiteenlopende literaire teksten, zowel in vorm als genre. We
21
beginnen met de klassiek kunstopvatting van autonomie. Vervolgens gaan we verder met de volgende vragen: Wat is er politiek in het persoonlijke? Wie krijgt het woord in de literatuur? Wat zijn de politieke dimensies van science-fiction en historische fictie? Tot slot: wat zijn de consequenties van deze opvattingen voor de Nederlandse literatuur en maatschappij?
Beoordelingsvorm
22
Beoordeling op
Relatie met andere studieonderdelen/ onderzoek Literatuur
Elke week bereidt een student een tekst voor, geeft hij of zij een korte inleiding op en samenvatting van de tekst en opent de discussie. Elke student behandelt tijdens de cursus twee teksten; een theoretisch en een primair. • eindopdracht: essay van 1.500 woorden waarin je stelling neemt binnen de in de cursus geschetste discussie en gebruik maakt van minstens twee teksten uit het curriculum. Centrale vraag voor het eindessay is de (gewenste) positie van je eigen werk in deze discussie. • deelname aan de discussies. • deelname aan colleges (de student is minimaal 80% van alle contacturen aanwezig) • participatie en attitude tijdens de colleges (de student neemt actief deel aan discussies en werkt gedisciplineerd aan opdrachten) • voorbereiden en presenteren tekst • eindessay Boeken uit het vak Bibliotheek kunnen behandeld worden in dit vak. Primair : Maggie Nelson, The Argonauts (First Graywolf Printing, 2015). Overige teksten worden digitaal beschikbaar gesteld.
Onderzoek en afstudeerlab Docenten
Competenties Opzet, werkvorm en begeleiding Leerdoelen/ doelstellingen Korte omschrijving van de inhoud Beoordelingsvorm Beoordeling op Literatuur Studiemateriaal
Frank Tazelaar Monique Warnier Bert van Beek Vermogen tot kritische reflectie Vermogen tot groei en vernieuwing Studieloopbaangesprekken in intervisiesetting Voorbereiding, voortgang en evaluatie eindproducten Creative Writing (scriptie, afstudeerwerk) In de setting van de afstudeerklas bespreken we een gezamenlijk vastgestelde agenda, waarbij studievoortgang het leidende thema is. Aanwezigheid Aanwezigheid n.v.t. n.v.t.
23
STUDIELEIDING Frank Tazelaar Hoofd opleiding f.tazelaar@artez.nl
Monique Warnier Coรถrdinator opleiding m.warnier@artez.nl
Lyzette Siepman Management assistent l.siepman@artez.nl creativewriting@artez.nl
Bert van Beek Mentor b.vanbeek@artez.nl
Telefoonnummer Creative Writing 026-3535804
24
DOCENTEN
25
Jan Willem Anker Tekst & Vorm j.anker@artez.nl Bert van Beek Studieloopbaanbegeleiding b.vanbeek@artez.nl Jeroen van den Berg Tekst & Podium j.vandenberg@artez.nl Fiep van Bodegom Filosofie f.vanbodegom@artez.nl Martijn Brugman Tekst & Media m.brugman@artez.nl Tsead Bruinja Tekst & Vorm t.bruinja@artez.nl Jeroen Dera Literatuurgeschiedenis j.dera@artez.nl Dennis Gaens Tekst & Media d.gaens@artez.nl Maarten van Gageldonk Literatuurgeschiedenis m.vangageldonk@artez.nl Maarten van der Graaff Filosofie en Verhaalanalyse m.vandergraaff@artez.nl Erik Jan Harmens Tekst & Stijl ej.harmens@artez.nl Jasper Henderson Tekst & Stijl j.henderson@artez.nl Hanneke Hendrix Tekst & Podium h.hendrix@artez.nl Alex van der Hulst Tekst & Wereld a.vanderhulst@artez.nl Kim van Kaam Programmamaken k.vankaam@artez.nl Jannah Loontjens Filosofie en Verhaalanalyse j.loontjens@artez.nl Alma Mathijsen Tekst & Stijl a.mathijsen@artez.nl Thomas Mรถhlmann Tekst & Vorm t.mohlmann@artez.nl Els Moors Tekst & Stijl e.moors@artez.nl Steffie van den Oord Tekst & Wereld: Non-fictie s.vandenoord@artez.nl Jochem Riesthuis Literatuurgeschiedenis j.riesthuis@artez.nl Maartje Smits Tekst & Beeld m.smits@artez.nl Henk van Straten Tekst & Wereld h.vanstraten@artez.nl Willem Sjoerd van Vliet Tekst & Beeld ws.vanvliet@artez.nl Nyk de Vries Tekst & Vorm n.devries@artez.nl Wout Waanders Tekstredactie w.waanders@artez.nl Rebecca Wilson Tekstredactie r.wilson@artez.nl
25
COLOFON Dit is een uitgave van Literair Productiehuis Wintertuin ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten
Samenstelling Ontwerp Redactie
Frank Tazelaar Monique Warnier Jos Lenkens Nine Hoog Antink
Š 2016 26
26
27
27
STUDIEGIDS
2016-2017 28