Śląskie Eko - luty 2017

I

ŚLĄSKIE EKO W marcu w Parku Śląskim rusza Akademia Klubu Myśli Ekologicznej

ZDJĘCIE: RYSZARD KULIK

Ekologia z zabarwieniem filozoficznym w tle Człowiek jako superorganizm, biosfera antropocenu i dzikus w mieście, czyli jak żyć w równowadze, to tylko niewielka część zagadnień, które poruszą prowadzący w ramach Akademii Klubu Myśli Ekologicznej. Nowy cykl zajęć Fundacji Park Śląsk,i rusza już 2 marca.

Z

2 marca 2017 Sieć życia. Ekologia jako podstawa naszego myślenia.

9 marca 2017 Zależności i związki – prawdziwa istota życia. Wolność i zależność.

16 marca 2017 Człowiek jako superorganizm.

Współistnienie człowieka i otaczającego go środowiska to generalna idea Klubu

23 marca 2017 Ślad ekologiczny – osobista odpowiedzialność za stan biosfery.

30 marca 2017 Biosfera antropocenu. Wpływ człowieka na przyrodę.

6 kwietnia 2017 Dzikus w mieście, czyli jak żyć w równowadze.

Istota problemów środowiskowych – Najczęściej, gdy ludzie myślą o ekologii, wymieniają śmieci lub zanieczyszczenia powietrza. My nie unikamy tych tematów, ale mamy wyraźną orientację filozoficzną, odwołującą się do głębokiej ekologii – przyznaje doktor Kulik. – Polega ona na wnikliwym dociekaniu do istoty naszych problemów środowiskowych. Mamy też taką ambicję, żeby zachęcać ludzi do głębokiej refleksji etycznej, psychologicznej, czasami nawet duchowej, właśnie po to, żeby zmiana stosunku człowieka do przyrody była rzeczywista, głęboka i trwała.

Akademia Klubu Myśli Ekologicznej jest realizowana przez Fundację Park Śląski dzięki wsparciu Wydziału Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta w Katowicach. Na zajęcia mogą się zapisać jednak nie tylko katowiczanie.

– Ten projekt świetnie wpisuje się w kilka naszych priorytetów – przyznaje Anna Poraj, prezes parkowej fundacji. – Nareszcie mamy dosyć bogatą ofertę dla osób dorosłych, które mogą skorzystać z niej indywidualnie. Poza tym, w skład naszej kadry weszły dwie osoby, które myślą o przyrodzie w podobnych jak na-

Warunkiem udziału w każdym pojedynczym warsztacie, jest zgłoszenie swo je go uczest nic twa naj wcze śniej na 3 dni przed datą tego warsztatu, na ad res: ry szard.ku lik@us.edu.pl.

O przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń, o czym uczestnik zostanie poinfor mo wa ny dro gą ma ilo wą. Udział w zajęciach jest bezpłatny. W przypadku warsz ta tu wy jaz do we go, koszt przejazdu, noclegu i wyżywienia pokrywa uczestnik.

Tematyka

ZDJĘCIE: JURAJ LUKAC

ajęcia stacjonarne w czwartkowe popołudnia (za wyjątkiem 19 kwietnia, gdy wypadną w środę), odbędą się w dyrekcji Parku Śląskiego. Każde z dwunastu spotkań rozpocznie się o godzinie 17.30 i będzie trwało do 20.30. Ich uczestnicy będą odkrywać tajemnice życia, dowiedzą się, jak działa przyroda, poznają miejsce człowieka w biosferze, zweryfikują fakty i mity dotyczące zmian klimatycznych, a także uświadomią sobie konsekwencje własnych wyborów dla środowiska i człowieka.

– To nie będą sztampowe warsztaty ekologiczne, bo my nie jesteśmy sztampowi – uśmiecha się Ryszard Kulik, współprowadzący zajęcia. Doktor psychologii, felietonista miesięcznika „Dzikie Życie”, trener, aktywista ekologiczny, a także autor książek dotyczących relacji człowiek – przyroda, m.in.: „Stąpając mocno po ziemi”, „Odkrywanie natury”.

Drugi prowadzący to profesor Piotr Skubała z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytetu Śląskiego, ekolog, akarolog (zajmuje się ekologią i systematyką roztoczy Oribatida), etyk środowiskowy, działacz na rzecz ochrony przyrody, członek komisji ds. GMO i GMM przy Ministrze Środowiska.

Zapisy

13 kwietnia 2017 Różnorodność biologiczna – największym i najmniej docenianym skarbem ludzkości.

19 kwietnia 2017 (środa!)

Szczęśliwy człowiek w zdrowym środowisku.

27 kwietnia 2017 Człowiek i przyroda. Twoja ocena zachowań społecznych.

Ryszard Kulik – jeden z prowadzących zajęcia

sze kategoriach, a dodatkowo są bardzo zacnymi naukowcami. To dla nas bardzo istotne – podkreśla.

Wiedza i stosunek emocjonalny Program zajęć jest autorski. Jak tłumaczy doktor Kulik, żyjemy w szczególnych czasach, w których bezprecedensowemu rozwojowi ludzkiej cywilizacji towarzyszy poważne zagrożenie, związane z załamywaniem się usług ekosystemowych, utratą różnorodności biologicznej oraz zmianami klimatu. – Każdy z nas

może wiele uczynić w wymiarze własnego życia, by przyczynić się do poprawy sytuacji ekologicznej, a w ten sposób działać na rzecz dobra wspólnego i dbać o dobrostan ludzi żyjących obecnie, jak i przyszłych pokoleń – uważa. – By ten cel urzeczywistnić, potrzebujemy jednak wiedzy, umiejętności oraz odpowiedniego stosunku emocjonalnego. Cykl warsztatów Akademii Klubu Myśli Ekologicznej jest propozycją, która wychodzi naprzeciw powyższej diagnozie i zmierza do urzeczywistnienia zmiany postaw i zachowań ludzi – kończy psycholog. Łukasz Respondek

4 maja 2017 Uważność, czyli jak w pełni doświadczać siebie i świata.

11 maja 2017 Ludzie w obronie przyrody.

13 i 14 maja 2017 Warsztat wyjazdowy w Beskidach.

18 maja 2017 Dieta, czyli przez żołądek do serca (Matki Ziemi).

ŚLĄSKIE EKO

II

Śląskie Eko w walce ze smogiem

Sami sobie fundujemy toksyczny koktajl – Kawiarnia. Przy stoliku dwie panie rozmawiają o przeczytanym przed chwilą artykule na temat smogu. Między jednym kawałkiem ciasta ze śmietaną a drugim, dowiadujemy się, że to bzdury, brudu 20 lat temu było więcej i w ogóle są poważniejsze rzeczy.

– Niestety, generalnie nasza świadomość ekologiczna jest niska, plasujemy się gdzieś pod koniec światowych rankingów na jej temat. Widać to również w przypadku problemu smogu. Kiedyś Rzymianie ginęli wskutek picia skażonej wody, a my dziś umieramy na skutek wdychania zatrutego powietrza. Minęło ponad dwa tysiące lat, a ludzkość nadal tworzy sobie takie warunki, w których wielu z nas cierpi i umiera. To zasmucające. I mam tylko nadzieję, że nie dojdzie do takiej sytuacji, jak w Londynie w 1952 roku, gdzie z powodu smogu, w ciągu kilku dni zmarło cztery tysiące osób. Dziś nie dzieje się to wprawdzie tak drastycznie, ale w Polsce sytuacja jest jednak dramatyczna – według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia, Europejskiej Agencja Ochrony Środowiska, naszych ośrodków badawczych, z powodu zanieczyszczonego powietrza, rocznie umiera w naszym kraju około 50 tysięcy ludzi. To tak, jakby w ciągu dwunastu miesięcy wymarło całe średniej wielkości miasteczko. Skala jest porażająca. Trzeba ostro powiedzieć coś, co jest w naszym kraju bardzo niepopularne: węgiel nas zabija.

– Zdecydowanie większym problemem są chyba jednak śmieci i tworzywa po prostu nieprzeznaczone do spalania.

– Śmieci, plastik, stare meble ze szkodliwymi substancjami są oczywiście najgroźniejsze.

Tworzą toksyczny koktajl. Drugą kwestią jest spalanie miałów i flotów, które w innych krajach europejskich są utylizowane, nikt ich tam nie używa do palenia w piecach. W dalszej kolejności jest natomiast sam węgiel, bo zauważmy, że zjawisko smogu nie dotyczy tylko naszego kraju, ale sporej części świata. Alarmy smogowe w Berlinie, Londynie czy Paryżu, również są ogłaszane. Ale dzieje się to przy znacznie niższych poziomach stężenia pyłu zawieszonego PM10 czy PM 2,5. Przyczyną przekroczeń tych norm jest w dużej mierze węgiel. I świat ma świadomość tego, że powinno się od niego odchodzić na rzecz odnawialnych źródeł energii.

– Zastanawiam się tylko, na ile chodzi o samą świadomość, a na ile decyzję o tym, czym palimy, determinuje zasobność portfela.

– To nie jest wytłumaczenie. Są oczywiście ludzie biedni, których nie stać na węgiel. Ale w różnych relacjach słyszy się, że nawet ci zamożniejsi obywatele kupują ten tańszy, niższej jakości i spalają śmieci. To jest zasmucające, że idą po najniższej linii oporu i wrzucają do pieca byle co.

– Władze wojewódzkie pracują nad uchwałą antysmogową. Wiadomo, że globalnie nie

ZDJĘCIE: DAWID CHALIMONIUK

Smog nas zabija. Spalamy śmieci, stare meble, plastik i węgiel gorszej jakości. Jak walczyć z tym problemem? – Mówienie ludziom, żeby siedzieli w domach, zakładali maseczki i sprawdzali czystość powietrza w aplikacjach na smartfonach, na pewno go nie załatwi – uważa profesor PIOTR SKUBAŁA z Katedry Ekologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Nie możemy się godzić na zanieczyszczone powietrze – apeluje prof. Piotr Skubała

rozwiąże ona problemu, ale może choć nieco zniweluje problem…

– To pierwszy krok. Może dzięki niemu przekroczenia pyłów zawieszonych nie będą tak znaczne i częste. Od czegoś trzeba zacząć. Ale najwięcej do zrobienia ma tutaj jednak polski rząd, który powinien na przykład zakazać sprzedaży niskiej jakości węgla. Jeżeli one pozostaną na rynku, ludzie dalej będą z nich korzystać. System kontroli w naszych miastach pozostawia bowiem sporo do życzenia.

– Zawsze można przecież wezwać straż miejską. Tylko w tej akurat sprawie jest jakaś niewidzialna bariera. Dlaczego tak trudno ją przełamać?

– Takie sytuacje w naszej świadomości wciąż traktujemy w kategoriach donoszenia. A informowanie i reagowanie powinno być naszym obowiązkiem. W niektórych miastach straż miejska kontroluje, chwała jej za to. Z drugiej strony ilość wystawionych mandatów i ich wysokość na pewno nie odstrasza. Kary są niewspółmierne w tym wypadku do szkody. Warto jednak przypomnieć, że straż może dziś kontrolować spalanie śmieci. Niebezpieczne i bardzo powszechne są natomiast wspomniane miały i floty. Przemysł tego nie kupuje. A kopalnie i firmy, które tym handlują nie mogą ich sprzedać do innych krajów, bo jest zakaz. Ten materiał trafia więc na polski rynek, a kupują go ludzie o niskiej świadomości. Ze strony producentów to nieetyczne. Państwo powinno wspierać i dofinansowywać piece wyższej generacji.

Na to muszą być pieniądze. To priorytet. Zawsze życzymy sobie zdrowia i ono jest najważniejsze.

W dotychczasowych działaniach na szczeblu

centralnym i samorządowym, ta problematyka była pomijana. Teraz, przede wszystkim dzięki ruchom społecznym, miejskim alarmom smogowym, to zaczyna się zmieniać. Również media coraz chętniej poruszają tę tematykę.

– Opór przed wezwaniem straży miejskiej to jedno. Inna sprawa to chodzenie w masce antysmogowej. W takim na przykład Pekinie to normalne, a u nas jest to odbierane jako forma obnoszenia się z problemem. Z czego to wynika?

– Mówiąc szczerze, poza happeningami, również nie nosiłem maseczki. Jest to na pewno jakaś forma ochrony. Musimy jednak pamiętać, że musi to być specjalna wersja z odpowiednimi filtrami. Jednak mnie szokuje coś zupełnie innego: czy chcemy żyć w świecie, w którym ludzie chodzą w maseczkach? Nie możemy się godzić na zanieczyszczone powietrze. Musimy zrobić wszystko, żeby było takim, które nam nie szkodzi. Nie przemawia też do mnie taka tonacja, żeby nie wychodzić na zewnątrz, bo powietrze jest zanieczyszczone. Zaleca się nam ograniczenie aktywności, pozostanie w domu. Tak jakby w domu to powietrze było o wiele lepsze, zdrowsze. A to nieprawda, bo według badań jest zaledwie o 30 procent czystsze. Przy przekroczeniach norm rzędu tysiąca procent, to nie robi wielkiej różnicy. Podobnie proponowany przez rząd pomysł tworzenia większej ilości stacji pomiarowych. Od tego powietrze nie będzie czystsze. Akcent nie powinien być położony w tym miejscu. Powinien być postawiony na kontrolę spalania śmieci, zakaz spalania odpadów węglowych oraz ograniczenie spalania węgla. Mówienie ludziom, żeby siedzieli w do-

mach, zakładali maseczki i sprawdzali w aplikacjach na smartfonach, czy powietrze jest czyste, nie załatwi problemu na pewno.

– Dysproporcja między naszym krajem, a innymi już jest ogromna. Na mapach zanieczyszczeń, Polska jest czerwoną plamą, pośród obszarów o kolorze zielonym, ewentualnie żółtym.

– O tej sytuacji mówimy już od kilkunastu lat.

Zima w tym roku jest dosyć surowa i są takie okresy, ze względu na temperaturę, wyż i brak wiatrów, że to powietrze jest fatalne. Ale może jest w tym pewien pozytyw, bo problem przeniknął do szerszej świadomości społecznej. Samorządy i władze krajowe zaczynają o tym mówić coraz więcej.

– Ważne jednak chyba też, co mówią. Mam tu na myśli wypowiedź ministra zdrowia, Konstantego Radziwiłła, który twierdzi, że smog to problem teoretyczny, a Polacy za dużo palą papierosów.

– To wynika z tego, iż nasze władze są przyzwyczajone do tego, że spalanie węgla jest naszym obywatelskim obowiązkiem. A jest wręcz przeciwnie: obywatelskim obowiązkiem jest podjęcie działań, które wpłyną na odchodzenie od spalania węgla. Trochę to zasmucające, kiedy się słyszy taką wypowiedź osoby, która w pewnym stopniu jest odpowiedzialna za zdrowie Polaków. Pocieszającym jest to, że znacząca część naszego społeczeństwa mówi stanowcze tak dla działań, które szybko doprowadzą do poprawy jakości powietrza.

Rozmawiał: Łukasz Respondek

ŚLĄSKIE EKO Prezentujemy ekologiczne organizacje, które działają również w Parku Śląskim

Z lilijką na mundurze, w trosce o przyrodę

Najważniejsze informacje Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

Azbest do wymiany

Uświadamiają lokalną społeczność Harcerskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Chorzowie zostało powołane wiosną 2011 roku, nie tylko z myślą o dzieciach i młodzieży zrzeszonych w ZHP. Jego działalność jest bowiem dedykowana również osobom niezrzeszonym, które z samym harcerstwem mają niewiele wspólnego. Uczestnicy zajęć przygo- Zajęcia wodne – jeden z „żelaznych” elementów harcerskich zajęć terenowych towanych przez HCEE mogą liczyć m.in. na liczne i różnorodne zajęcia warsztatowe, zwiedzanie oczysz- skiego jest również uwarunkowane podjęciem działań zmieczalni ścieków, poznawanie przyrodniczych walorów Parku rzających do poznania przyrody i jej ochrony. Harcerze starsi Śląskiego i Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny oraz na troszczą się o środowisko naturalne, realizując zadania proseanse popularne i naukowe w Planetarium Śląskim, jak rów- jektów ekologicznych, a także zdobywanych znaków służb nież odwiedziny w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym. Harcerze „Znak służby przyrodzie”, „Znak służby zdrowiu” i inne.

– Poprzez sprawności i stopnie, dzieci i młodzież będąca na bieżąco włączają się w organizację i przeprowadzanie happeningów, których celem jest uświadamianie społeczności lo- w ZHP, uczy się systematycznej pracy nad sobą, aktywności, kalnej zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem otaczającego podejmowania i inicjowania działań na rzecz ochrony przyrody w swojej społeczności, staje się świadomą częścią natury – nas środowiska.

– Wszystkie nasze działania są realizowane w naturalnym wyjaśnia Peterko. środowisku, poprzez praktyczne zastosowanie nabytej wiedzy teoretycznej i kształtowanie praktycznych umiejętności – tłu- Dzięki wsparciu funduszu maczy Anna Peterko i wylicza metody wykorzystywanie w pracy z dziećmi i młodzieżą: spacery, zajęcia terenowe, wy- Śląscy harcerze są jednym z najbardziej aktywnych beneficjancieczki; obserwacje kierowane i spontaniczne; doświadczenia tów środków z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i eksperymenty; metody twórczego rozwiązywania proble- i Gospodarki Wodnej w Katowicach. W ubiegłym roku byli lauremów np. mapy mentalne; burze mózgów, giełdy pomysłów; atami konkursu Ekoaktywni, właśnie za przedsięwzięcia podejzabawy i gry dydaktyczne; metody audiowizualne; wywiady, mowane na rzecz ekologii. HCEE w ostatnich latach, dzięki ankiety; spotkania, pogadanki, dyskusje, prelekcje; zabawy ru- wsparciu funduszy, zrealizowało wiele imprez i wydarzeń. Wśród nich m.in. „Moc zielonych atrakcji”, „Akcja Letnia”, „Akcja Zimochowe. wa”, „Las wokół nas”, „Woda – moim przyjacielem jest”, „Akcja Ekoludki i inne sprawności Małych Akwenów i Rzek 2015 i 2016”, „Z Wodą na Ty”. – Dzięki wsparciu funduszu możemy wyjść z naszą ekologiczną ofertą Po to, aby zachęcić do ekologicznych postaw, harcerze przy- na zewnątrz i trafiać do osób, które nie należą do naszego związznają stopnie i sprawności, a także znaki służb. Zuchy mogą ku. To dla nas bardzo cenne i potrzebne wsparcie, ale również zdobywać sprawności: ekoludka, obrońcy czystej wody, ho- kierowane we właściwą stronę – uważa harcmistrzyni Peterko. – dowcy kwiatów, meteorologa, ptasiego opiekuna czy zielarza. W sferze ochrony przyrody jest jeszcze dużo do zrobienia, dlateHarcerze mają do wyboru: przyrodnika, botanika, przyjaciela go na pewno stworzymy kolejne ciekawe projekty. Liczymy lasu, zielarza, przyjaciela środowiska naturalnego, ekologa na dalszą, dobrą współpracę z funduszem – dodaje. Łukasz Respondek itp. Przyznanie każdej zuchowej gwiazdki, stopnia harcer-

Dofinansowanie odbywa się przy udziale środków z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w ramach programu priorytetowego „SYSTEM – Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez WFOŚiGW Część 1) Usuwanie wyrobów zawierających azbest”, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego województwa śląskiego.

Wnioski rozpatrywane będą w trybie ciągłym, w oparciu o regulamin naboru wniosków oraz „Szczególne zasady dofinansowania jednostek samorządu terytorialnego przy udziale środków z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej”. Kontakt z Zespołem Ochrony Atmosfery i Powierzchni Ziemi: tel. 32 60 32 241, 32 60 32 242, 32 60 32 251.

Pożyczka dla MPGK Katowice ZDJĘCIE: WFOŚiGW KATOWICE

Sport, ekologia, edukacja – harcerze stawiają na tego rodzaju rozwój osobisty ZDJĘCIA: MAT. NADESŁ.

E

WIEŚCI Z FUNDUSZU

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach ogłosił nabór wniosków na dofinansowanie zadań związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest. W 2017 roku zmianie uległy terminy naboru wniosków oraz zakończenia zadań. Można je składać do 28 kwietnia, a termin zakończenia wszystkich zadań upływa 30 września.

Nie budują już szałasów, ani pryszniców na biwakach, ale kontakt z przyrodą jest jednym z najważniejszych punktów harcerskiego statutu. Od lat skauci ze Śląskiej Chorągwi upowszechniają wiedzę o ochronie środowiska i przeciwstawiają się jego niszczeniu przez cywilizację. Właśnie po to powstało Harcerskie Centrum Edukacji Ekologicznej. kologia jest dziś jednym z podstawowych filarów, na których opiera się nasza działalność – podkreśla harcmistrzyni Anna Peterko, komendant Śląskiej Chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego. – Przyroda od momentu powstania na świecie ruchu skatowego w 1908 roku, stanowiła, obok społecznych wartości, główne źródło jego istnienia. Przez dziesięciolecia jej rola w harcerskim świecie ewoluowała.

Kiedyś polegała bardziej na budowaniu szałasów i obozowisk w środku lasu, dziś jest bardziej ukierunkowana właśnie na ekologię, ochronę przyrody i upowszechnianie wiedzy na jej temat – dodaje.

III

Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, Andrzej Pilot, podpisał umowę pożyczki z Miejskim Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Katowicach na kwotę 18.367.500,00 zł. Pieniądze te MPGK przeznaczy na rozbudowę Zakładu Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów w Katowicach przy ul. Milowickiej 7A. Będzie to już drugi etap rozbudowy, obejmujący część mechaniczną instalacji do przygotowania odpadów do biologicznego przetwarzania oraz produkcji paliwa alternatywnego.

Dzięki temu zadaniu, znacznie zmniejszy się uciążliwość odpadów dla środowiska, poprzez zwiększenie przetwórstwa odpadów komunalnych i przemysłowych oraz zwiększy się ilość wyprodukowanego z odpadów paliwa alternatywnego.

Mat. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

ŚLĄSKIE EKO

IV

Park Śląski zaprasza na powitanie wiosny

PORADNIK

Marzanny utoną w kanale

I

mpreza odbędzie się bez względu na warunki atmosferyczne. Zainteresowanie jest duże, dlatego z zapisami nie należy czekać na ostatnią chwilę – mówi Anna Poraj, prezes Fundacji Park Śląski. W programie zaplanowany jest m.in. korowód z marzannami. Ju-

Krokusy żegnają zimę

ry oceni ich urodę i wybierze te najładniejsze, wykonane z ekologicznych materiałów. Zwycięzcy tych zmagań otrzymają sprzęt sportowy. Potem wszystkie kukły – i te najpiękniejsze, i te nieco mniej piękne – trzeba będzie pożegnać. Tradycyjnie utoną w Kanale Regatowym.

Potem najmłodsi (grupy przedszkolne i klasy od pierwszej do trzeciej szkoły podstawowej) zaczną szukać wiosny w zakamarkach Parku Śląskiego. Ta niecodzienna gra terenowa, zakończy się o godz. 11.30. Wśród zadań, które do wykonania dostaną uczestnicy, znajdą się prawdopodobnie piosenka o wiośnie, zagadki o wiośnie, tropienie zająca, obserwacja ptaków, malowanie wiosennych symboli, poszukiwanie krasnala, poszukiwanie wiosennych kwiatów.

Zgłoszenia udziału w wydarzeniu należy dokonać drogą elektroniczną na adres: fundacja@parkslaski.pl, do 15 marca.

W każdym z nich należy podać nazwę i adres szkoły lub przedszkola, kontakt telefoniczny do opiekuna grupy, przewidywaną liczba dzieci oraz ich wiek, a także deklarację udziału w grze terenowej i konkursie na ekologiczną marzannę.

Więcej informacji na stronie: www.fundacja.parkslaski.pl.

Imprezę od lat wspiera Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Łukasz Respondek

Jeżeli planujecie spacer w poszukiwaniu pierwszych symptomów zbliżającej się wiosny, lepszego w okolicy miejsca niż Park Śląski nie znajdziecie. Tu rosną krokusy i przebiśniegi, a także inne rośliny zwiastujące koniec zimy.

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

W Parku Śląskim już od kilku lat jest organizowane uroczyste powitanie wiosny dla dzieci. Nie inaczej będzie i w tym roku. Fundacja Park Śląski zaprasza najmłodszych w zorganizowanych grupach we wtorek, 21 marca do wspólnej zabawy, zdobywania wiedzy i nagród. Tegoroczna impreza rozpocznie się o godz. 9.30, obok kanału regatowego (koło Hali Wystaw „Kapelusz”) rejestracją uczestników.

Szukamy pierwszych oznak wiosny

Krokusy – je również można znaleźć w Parku Śląskim

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

J

Do 15 marca można zgłaszać udział grup w Powitaniu Wiosny w Parku Śląskim

ako jedne z pierwszych, powinny pokazać się krokusy, które rosną zarówno przy siedzibie Fundacji Park Śląski, jak i w Rosarium. Jak wiadomo, to kwiaty, które zwiastują nadejście najbardziej chyba oczekiwanej pory roku. W ubiegłym sezonie szczególne wrażenie robiły trzy szpalery w ogrodzie różanym.

Parę metrów za „Okrąglakiem” pewnie będzie można znaleźć przebiśniegi, które kwitną bardzo krótko, a w parku można je spotkać jeszcze przy wejściu do budynku dyrekcji oraz w Ogrodzie Bylinowym. Te przy „Gołębniku”, są bardziej puste, przy dyrekcji będzie można oglądać odmianę ogrodową. Ma więcej płatków. Przebiśniegi lubią rosnąć pod drzewami, na glebach wapiennych, nie znoszą suchych.

W Ogrodzie Japońskim wiosnę zwiastują zwykle kwitnące oczary – krzewy, które kwitną już nawet na początku lutego i dosyć długo utrzymują kielichy kwiatowe. Im chłodniejsza wiosna, tym dłużej kwitną W tej okolicy można natknąć się też na pierwiosnki. W parku nie ma ich zbyt wiele. Będą kwitły przez około miesiąc.

Kolejną oznaką wiosny jest dereń jadalny. Można go spotkać przy restauracji Marysin Dwór. Kwitnie wcześniej niż np. forsycja, nieco później niż oczary, brzozy i leszczyny. Jego owoce, na surowo nie są zbyt smakowite, ale stosuje się je do nalewek.

W tym samym czasie kwitnie też wawrzynek wilczełyko. W parku mamy jednak tylko dwa takie krzewy. Ich owoce są silnie tru(luk) jące, dlatego zostały ogrodzone.

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

Miejski ogrodnik, WITOLD SZWEDKOWSKI z Miejskiej Partyzantki Ogrodniczej

Joksie Biesmans – ogród z „wodnych odpadków”

J

oksie Biesmans, studentka sztuk plastycznych na uniwersytecie w Gandawie (Belgia), od lat uprawiała kajakarstwo. Jednocześnie od lat borykała się z tym samym problemem – rzekę w pobliżu jej domu odwiedzały coraz liczniejsze i coraz trudniejsze do ignorowania śmieci. Dryfujące pojemniki, elementy galanterii, części strojów, kawałki mebli i wyposażenia, utrudniały uprawianie sportu i niszczyły kajak.

W pewnym momencie można było odnieść wrażenie, że kajak spuszczany był na wodę, by pomóc w sprzątaniu jej powierzchni, a nie po to, by służyć do treningów. Duch sportu był jednak silniejszy niż znużenie drobnej dziewczyny, która z syzyfowym uporem, samotnie czyściła swój tor treningowy. Joksie sprzątała rzekę i trenowała. Około roku 2010, studiując już nowy kierunek – norweską i szwedzko-duńską literaturę lat 1860-1940 na uniwersytecie w Upsali (Szwecja) – zetknęła się z pojęciem upcyclingu. Zgodnie z jego definicją, wskrzeszanie zuży-

tych przedmiotów w nowej roli sprawia, że nie tylko przestają być odpadkami, a stają się nowymi i wartościowymi sprzętami. Ożywiona artystyczną wyobraźnią dziurawa piłka do koszykówki, stawała się donicą. Z podróżnej torby wyłowionej z rzeki, powstawała przenośna „skrzynka” do uprawy ziół, plastikowe butelki odżywały w dziesiątkach różnych wcieleń. Nowa aktywność wciągnęła swoim wirem świeżo upieczoną tłumaczkę. Z roku na rok, kajak stawał się coraz bardziej poobijany, marniał i coraz trudniej było walczyć z przeciekającą przez niego wodą… Joksie Biesmans nie pozostaje jednak bezczynna – w ciągu następnych pięciu lat, oprócz ogrodu „wodnych odpadków”, założyła trzy inne ogrody, została koordynatorką ogrodu społecznego, członkinią rady mieszkańców do spraw ogrodnictwa miejskiego w Gandawie i założycielką lokalnej kooperatywy spożywczej. Jak widać, w swojej nowej pasji nie jest odosobniona.