Gazeta Parkowa - czerwiec 2018

29 czerwca 2018

Bezpłatny miesięcznik Parku Śląskiego w Chorzowie

PARK ŚLĄSKI REWITALIZUJEMY DLA WAS!

Bądźcie na Park, odkrywajcie go na nowo!

Pierwsze efekty prac, które prowadzimy w ramach rewitalizacji Parku Śląskiego, są już widoczne w jego przestrzeni. Miejsca w ostatnich latach nieco zapomniane, odzyskują swój blask. Odkrywajcie je dla siebie, spacerując po parkowych alejach i dawno nieodwiedzanych zakamarkach. Wierzymy, że będziecie aktywnymi uczestnikami tego procesu. Po prostu „bądźcie na Park!”.

2

gazetaParkowa nr 6/2018 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

reklama ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Śląskie Wesołe Miasteczko ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 6/2018

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

3

LEGENDII SEZON Z REKORDAMI Legendia

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Za nami pierwsza część sezonu w Legendii Śląskim Wesołym Miasteczku.

Jak on przebiega? Lech Coaster zbiera kolejne nagrody, Bazyliszek okazuje się prawdziwym hitem, trwają przygotowania do kolejnych imprez z cyklu Legendia at night, pada też dzienny rekord frekwencji, którego w chorzowskim parku rozrywki nie było od kilkudziesięciu lat. Łukasz Respondek uż teraz możemy powiedzieć, że jest to bardzo dobry sezon dla Legendii. Od jego startu, czyli od 31 marca, frekwencja dopisuje – cieszy się Izabela Kieliś, brand manager Śląskiego Wesołego Miasteczka. – Goście podkreślają, że najbardziej rzucają się w oczy zmiany wizualne: nowe alejki, aranżacje zieleni, wystrój.

Ludzie, którzy nie byli u nas od pięciu lat, mają problem z rozpoznaniem tego miejsca.

Legendia to jednak przede wszystkim nowe atrakcje, a tu Lech Coaster jest ciągle na fali wznoszącej. Tym razem został wyróżniony przez Stowarzyszenie Miłośników Parków Rozrywki w Niemczech, jako jedna z najlepszych atrakcji roku 2017.

– Nagroda została przyznana na podstawie obserwacji i wyników, które „Lech” już zrobił. Jej wręczenie zaplanowano na 30 czerwca – tłumaczy Kieliś

J

REKLAMA

Już wkrótce zostanie uruchomiony drugi wagonik, który sprawi, że przepustowość kolejki będzie dwukrotnie większa. Lech Coaster przeszedł również do finałowego etapu prestiżowego konkursu architektonicznego „Budowa Roku”.Również otwarty wtym roku Bazyliszek okazał się strzałem wdziesiątkę. Urządzenie przyciąga przede wszystkim najmłodszych. I zazwyczaj na jednej przejażdżce się nie kończy. – Również infrastruktura towarzysząca, czyli przeniesienie w to miejsce rura parku oraz budowa zaplecza gastronomicznego, cieszą się dużym wzięciem. To miejsce relaksu dla rodziców, którzy mogą odpocząć inapić się kawy po zwiedzaniu parku, a ich dzieci mają szansę się wyszaleć. Cały budynek sprawdza się kompleksowo i już teraz widzimy, że jego budowa była doskonałym pomysłem – wyjaśnia Kieliś.

W tym sezonie chorzowski park rozrywki zachęca do udziału w cyklu „Legendia at Night”.

Pierwszy event odbył się 23 czerwca. Przed nami

Legendia dzisiaj to nie tylko atrakcje, ale też pokazy muzyczne i multimedialne

10,5 TYSIÑCA OSÓB odwiedziło Legendi´ w sobot´, 16 czerwca. To frekwencyjny rekord ostatnich kilkudziesi´ciu lat.

jeszcze pięć kolejnych. Najbliższy odbędzie się 7 lipca. Jazda na karuzelach trwa od godziny 21 do północy. Podczas każdej edycji odbywa się dedykowany pokaz multimedialny, który jest połączeniem muzyki, światła i dźwięku. Motywem przewodnim są w tym przypadku żywioły.

– Zależy nam na tym, aby każde z tych wydarzeń miało jakąś wartość dodaną, zarówno w części dziennej, jak i nocnej – podkreśla Kieliś. – 7 lipca chcemy świętować urodziny „Lecha”. Podobnie jak w zeszłym roku, zamierzamy stworzyć na nim iluminację ze świateł i laserów – dodaje. ■

4

stadion śląski

gazetaParkowa nr 6/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

GUNSI NA ŚLĄSKIM!

To będzie dobry koncert

Mat. prom.

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Wojciech Saługa,

TO BĘDZIE WIELKI POWRÓT STADIONU ŚLASKIEGO NA KONCERTOWĄ MAPĘ ŚWIATA PO PRAWIE DZIEWIĘCIU LATACH. TYLE WŁAŚNIE MINĘŁO OD OSTATNIEGO WIELKIEGO WYSTĘPU NA TEJ SCENIE. U2 DAŁO WTEDY ŚWIETNY SHOW. NIE MA WĄTPLIWOŚCI, ŻE 9 LIPCA, GDY NA SCENĘ WYJDZIE GUNS N’ROSES, BĘDZIE PODOBNIE.

MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Łukasz Respondek espół Guns N’Roses będzie pierwszą grupą muzyczną, która sprawdzi, jak brzmi Stadion Śląski po modernizacji. Występ zespołu jest jednym z kilkunastu, które odbędą się w ramach tegorocznej części trasy „Not In This Lifetime Tour”. Po koncercie inaugurującym trasę 3 czerwca na berlińskim Olympiastadion, kultowa kapela zagra m.in. w Danii, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoszech, Belgii, Hiszpanii, Holandii, Norwegii, Szwecji, Niemczech oraz w Polsce.

– Nie da się ukryć, że to ważny moment. Pokazujemy, że wracamy na koncertową mapę świata – podkreśla Adam Pawlicki ze Stadionu Śląskiego. – To kolejna, po piłkarskiej i lekkoatletycznej, ważna inauguracja naszego obiektu. Z trasą, która w zeszłym roku zrobiła największy przychód na świecie, przyjedzie do nas zespół z absolutnego topu. To będzie wielkie święto muzyki – dodaje.

Pierwsza europejska część trasy „Not In This Lifetime Tour”, to ponad milion sprzedanych biletów w 2017 roku i tytuł najbardziej udanej trasy rockowej minionego roku. Dowodzi to, że zespół-legenda wciąż jest w formie. Skład Guns N’ Roses tworzą obecnie Axl Rose (wokal, fortepian), Duff McKagan (bas), Slash (gitara prowadząca), Dizzy Reed (klawisze), Richard Ferrer (perkusja) i Melissa Reese (klawisze). Jako support przed koncertem głównej gwiazdy, wystąpią grupy Volbeat iTyler Bryant & The Shakedown. Bilety kosztują od220 do499 złotych. Można je kupić na LiveNation.pl i Ticketmaster.pl. ■

Z

Axl, Duff, Slash i spółka – pierwsze gwiazdy muzyczne zmodernizowanego Śląskiego

Stadion Śląski powrócił na dobre do życia. I – co warto podkreślić – nie tylko tego wyłącznie sportowego. Bo owszem, dawny Kocioł Czarownic to przede wszystkim emocje piłkarskie i żużlowe, jednak Śląski miał już niejedną okazję, gościć u siebie największe światowe gwiazdy muzyki. Dość wspomnieć koncert Metalliki, AC/DC, U2, Genesis, The Rolling Stones, czy Iron Maiden.

Teraz na tej wyjątkowej scenie, przy wspaniałej publiczności, zaprezentuje się amerykańska grupa Guns N'Roses, która odwiedzi nasz kraj już po raz trzeci. W 2012 roku zespół zagrał w Rybniku, a w 2017 r. w Gdańsku. Teraz powrócą do kalendarza wydarzeń naszego stadionu. Jestem przekonany, że to będzie bardzo dobry koncert, który na długo zapadnie w pamięci uczestnikom.

Nie może Was tam zabraknąć!

KONCERTOWY NIEZBĘDNIK ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KONCERT ZESPOŁU GUNS N’ROSES TO DRUGIE PO MECZU POLSKAKOREA OGROMNE WYDARZENIE NA STADIONIE ŚLĄSKIM. MOŻE GO OBEJRZEĆ PONAD 50 TYSIĘCY WIDZÓW, CO WIĄŻE SIĘ Z UTRUDNIENIAMI KOMUNIKACYJNYMI. ABY TO UŁATWIĆ, MAMY DLA WAS PAKIET INFORMACJI. 1. Park Śląski udostępni parkingi, ale bilet wjazdowy trzeba kupić w internecie.

Wdniu koncertu będzie można zaparkować naterenie Parku Śląskiego. Wkilku strefach dostępnych będzie łącznie 1500 miejsc parkingowych. Aby znich skorzystać, bilet wjazdowy trzeba jednak nabyć wcześniej na portalu Ticketmaster.pl. Koszt to 50 złotych od samochodu. Przypominamy, że parkingi funkcjonują też przy Legendii Śląskim

Wesołym Miasteczku oraz na terenie dawnych Międzynarodowych Targów Katowickich.

2. Wjazd do Parku Śląskiego tylko za okazaniem biletu lub zezwolenia.

Wzwiązku zkoncertem, wjazd nateren Parku Śląskiego odgodziny6 rano dogodziny1 dnia następnego, będzie możliwy tylko i wyłącznie za okazaniem ważnego biletu lub zezwolenia, wydanego przez WPKiW S.A. (zezwolenie składa się z karty

magnetycznej oraz zalaminowanego druku zezwolenia) lub biletu parkingowego. W podanych powyżej godzinach, elektroniczny system weryfikacji zezwoleń zostanie wyłączony, dlatego konieczne jest posiadanie zalaminowanego druku.

3. Prosimy wybierz transport publiczny, jako środek dojazdu i powrotu z koncertu.

To tramwaje linii 1, 6, 11, 19, 23, 33 oraz autobusy linii 6, 23, 820, 830 i 840 (tramwaje linii 6, 11 i 19 będą kursowały ze zwiększoną częstotliwością).

Na trasie Katowice Plac Wolności – Chorzów Stadion Śląski uruchomiona zostanie dodatkowa linia tramwajowa 0. Bieżące informacje będzie można uzyskać za pośrednictwem bezpłatnej infolinii KZK GOP nr 0 800 163 030.

4 Dostosuj się do poleceń służb parkingowych.

.

Służby parkingowe oraz pracownicy ochrony, będą dbali o komfortowe dotarcie na imprezę wszystkich uczestników. Pamiętaj jednocześnie, że Park Śląski jest miejscem, gdzie ruch samochodowy podporządkowany jest gościom spacerującym lub uprawiającym sport.

5. „Elką” nie pojedziesz.

W związku z koncertem, kolej linowa 8 i 9 lipca będzie nieczynna.

6. Śledź informacje nakanałach Stadionu Śląskiego i Parku Śląskiego.

Zachęcamy do śledzenia stron www.stadionslaski.pl i www.parkslaski.pl oraz kanałów społecznościowych Facebook oraz Twitter Stadionu Śląskiego i Parku Śląskiego, gdzie będą umieszczane informacje o organizacji ruchu i komunikacji w dniu koncertu. (luk)

stadion śląski ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 6/2018

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

5

Mat. prom.

MONSTER TRUCKI WRACAJĄ NA STADION ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

NAJBARDZIEJ SPEKTAKULARNE AMERYKAŃSKIE WIDOWISKO, CZYLI MONSTER JAM, PONOWNIE OBEJRZYMY NA ULTRANOWOCZESNYM STADIONIE ŚLĄSKIM. BILETY SĄ JUŻ W SPRZEDAŻY. Łukasz Respondek uż we wrześniu, po niezwykle udanym debiucie w 2009 roku, Monster Jam powraca do Chorzowa, by tym razem zagościć na zupełnie nowym, wielofunkcyjnym i nowoczesnym Stadionie Śląskim, wypełniając go po brzegi fanami nieokiełznanych, gigantycznych trucków.

Monster Jam jest oddekad jednym znajwiększych naświecie, cieszącym się niesłabnącym powodzeniem, widowiskiem dla całej rodziny. Znajduje się w centrum uwagi słynnych światowych stadionów, gdzie specjalnie dotego celu usypana ziemia tworzy trasy, których jedynym przeznaczeniem jest zaprezentowanie docałkowitego maksimum niesamowitych możliwości tych perfekcyjnie skonstruowanych, gigantycznych samochodów. Wydarzeniu towarzy-

J

REKLAMA

Gigantyczne trucki na Stadionie Śląskim już we wrześniu szy Pit Party – impreza dla całej rodziny, poprzedzająca główne przedstawienie, rozpoczynające się ogodzinie16. To jedyna okazja, by widzowie mogli z bliska przyjrzeć się gwiazdom programu – olbrzymim autom, uścisnąć dłoń kierowcom, wziąć odnich autografy izapozować dowspólnego zdjęcia natle ogromnych pojazdów.

Monster Jam to jedyny sport, w którym najwyższej klasy światowi kierowcy, zarówno mężczyźni jak i kobiety, walczą o mistrzostwo jako równi sobie, na tym samym torze. Poza niesamowitym wyścigiem, który zobaczy publiczność, fani będą mogli zagłosować na zwycięski truck w kategorii jazdy na dwóch kołach oraz w zawodach freestylowych. Odbędzie się ono w czasie rzeczywistym na stadionie, a fani będą głosować używając swoich smartfonów. Bilety można nabyć w ogólnodostępnej sprzedaży na: www.alterartshow.pl. ■

Sportowe wakacje w „kotle czarownic” /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

WARTO SKORZYSTAĆ! STADION ŚLĄSKI PO RAZ KOLEJNY ZAPRASZA DZIECI I MŁODZIEŻ DO AKTYWNEGO SPĘDZANIA WAKACJI W MIEŚCIE. TRADYCYJNIE, NA OBIEKTACH TRENINGOWYCH STADIONU, RUSZA LATO OTWARTYCH BOISK. WSTĘP WOLNY! Akcja potrwa od 25 czerwca do 31 lipca. Zajęcia będą się odbywać od poniedziałku do piątku w godzinach 10-13. Projekt dedykowany jest dzieciom i młodzieży od 6 do 16. roku życia. Udział w zajęciach jest bezpłatny.

Aktywności realizowane będą naobiektach treningowych Stadionu Śląskiego. Do dyspozycji uczestników będą boiska do piłki nożnej, siatkówki, koszykówki, korty tenisowe oraz bieżnia lekkoatletyczna. W programie przewidziano m.in. gry i zabawy sportowe, warsztaty plastyczne oraz zajęcia rekreacyjno-ruchowe. W ramach akcji przeprowadzone zostaną liczne konkursy znagrodami. Ponadto uczestnicy będą mieli możliwość zwiedzić wnętrze „Kotła Czarownic” i wejść do szatni reprezentacji, na arenę główną, zasiąść na trybunach, a także zobaczyć wystawę „Potęga emocji.

Stadion Śląski 1956-2018”, na którą składają się fotografie, fragmenty nagrań oraz oryginalne eksponaty prezentowane w multimedialny sposób.

Wzajęciach można uczestniczyć zarówno indywidualnie, jak iwgrupach zorganizowanych. Liczba miejsc jest ograniczona. Prosimy o wcześniejsze zgłoszenie się naadres: rezerwacje@stadionslaski.pl. Projekt współfinansowany jest przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. (luk)

6

gazetaParkowa nr 6/2018

Rewitalizacja Parku Śląskiego

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

BĄDŹCIE NA PARK, ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PIERWSZE EFEKTY PRAC, KTÓRE PROWADZIMY W RAMACH REWITALIZACJI PARKU ŚLĄSKIEGO, MOŻECIE JUŻ ZOBACZYĆ. MAMY NADZIEJĘ, ŻE DZIĘKI TEMU ODKRYJECIE DLA SIEBIE WIELE MIEJSC, KTÓRE W OSTATNICH LATACH ZOSTAŁY NIECO ZAPOMNIANE. MY – ZGODNIE Z HARMONOGRAMEM PROWADZONYCH PRAC – „ODKRYWAMY” JE DLA WAS. MAMY NADZIEJĘ, ŻE BĘDZIECIE ŚLEDZIĆ, CO DZIEJE SIĘ W PARKOWYCH ZAKAMARKACH, BĘDZIECIE KIBICOWAĆ KOLEJNYM REWITALIZOWANYM FRAGMENTOM PARKU I WSPIERAĆ TE DZIAŁANIA. CZYLI PO PROSTU „BĘDZIECIE NA PARK!”. Łukasz Respondek

ŁABĘDZIARNIA I CZATOWNIA

Położona w malowniczej scenerii Stawu Hutnik Łabędziarnia, została wybudowana na przełomie lat 50. i 60. Stanowiła wejście na teren Alpinarium – nieistniejącego już ogrodu tematycznego, w którym hodowano roślinność alpejską. To świetne miejsce odpoczynku i wyciszenia. Jak potwierdzają ornitolodzy, najlepsza okolica w całym parku do obserwacji ptaków. Można tam spotkać m.in. czaplę siwą, czernica, krzyżówkę, mewę śmieszkę, perkoza dwuczubego, zimorodka, bogatkę, kwiczoła, kosa, sójkę, srokę i jemiołuszka. Kilka tygodni temu Łabędziarnia została odnowiona i wyczyszczona. Wybrukowano alejki, zbudowano oświetlenie i taras nad stawem. Dodatkową atrakcją będzie czatownia, która umożliwi obserwację wspomnianych ptaków. Poza drewnianą konstrukcją, w tym miejscu staną też ławki, leżanki, kosze na śmieci oraz stojak na rowery.

GALERIA RZEŹBY ŚLĄSKIEJ I KAROLINKA

Galeria Rzeźby Śląskiej to jedyna tego typu ekspozycja w Polsce.

Warto ją podziwiać i odwiedzać. Jednak część eksponowanych tam dzieł, mocno się zużyła i wymaga renowacji. Ogłoszono już przetarg na wykonanie prac przy rzeźbach „Zbliżenie”, „Kolarze” i „Rodzina”. Dzięki nim, zostanie przywrócona ich pierwotna forma, zostaną odtworzone brakujące elementy i nałożone kolejne warstwy zabezpieczające. Równocześnie mogą ruszyć też prace budowlane i konserwatorskie na Karolince. W najbliższych miesiącach znikną rusztowania i jedna z najbardziej charakterystycznych parkowych rzeźb odzyska dawny blask. Zgodnie z terminami rozliczenia dotacji otrzymanych od wojewódzkiego i miejskiego konserwatora zabytków, wszystkie prace muszą się zakończyć w listopadzie.

DUŻY KRĄG TANECZNY

Duży Krąg Taneczny oraz małe kręgi to pierwsze miejsca, jakie w ogóle powstały w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku. Tzw. tereny festynowe wybudowano w 1952 roku.

Od tamtego czasu zdążyły się już wyeksploatować. Teraz będą rekonstruowane etapami.

Już w tym roku ruszy remont Dużego Kręgu Tanecznego. Prace obejmą wymianę kanalizacji, energetyki, nawierzchni, oświetlenia oraz montaż ławek na trybunach. Zrewitalizowany Krąg będzie również czekał na pomysły aktywności, które gościć będzie po rewitalizacji. Pierwsze prace rozpoczną się jesienią.

ALEJKI I ŁAWKI

Spacery po parku to ulubiona rozrywka tysięcy ludzi, jednak wysłużona nawierzchnia alejek z pewnością jej nie umila. Dlatego już w lipcu ruszy jej wymiana, głównie wokół Dużej Łąki. Aby wybrać odpowiednią technologię, odbyły się odwierty i prace odkrywkowe. Wymiana nawierzchni czeka całą aleję Różaną oraz wszystkie aleje wokół Dużej Łąki (poza aleją Zielonej Łąki, którą remontowano kilka lat

Rewitalizacja Parku Śląskiego //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 6/2018

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ODKRYWAJCIE GO NA NOWO! Zdjęcia: EDYTOR.net, Park Śląski

ŚWIĄTYNIA PETRYCHA

Jest takie miejsce przyalei Gwiazd, gdzie nie wszyscy jeszcze byli. To wkomponowana wbujną, parkową zieleń mała architektura, októrej zwyczajowo mówi się Świątynia Petrycha. Nazwa tej urokliwej przestrzeni, wbrew temu, co wielu sądzi, nie pochodzi wcale od antycznego bóstwa, a od nazwiska... Władysława Petrycha, dawnego dyrektora działu zieleni, który ściągnął do parku charakterystyczne kolumny i zaaranżował w tym miejscu zieleń. Teraz obiekt ma zostać zrewitalizowany. Wkrótce zostanie ogłoszony przetarg na projekt. Zgodnie z nim, remontu doczeka się m.in. mała architektura, a krajobraz wokół niej zostanie zmieniony. Miejsce będzie wyposażone w prąd i wodę, dzięki czemu będą się tam mogły odbywać nastrojowe koncerty i inne niewielkie wydarzenia.

RODZINNE MIEJSCE SPOTKAŃ

Wszyscy możemy mieć wpływ na przyszłość terenów po dawnym kąpielisku „Fala”. Mamy nadzieję, że razem stworzymy w tym miejscu jedno z najlepszych miejsc rodzinnego wypoczynku. I to całorocznego – w planach jest, by była to przestrzeń otwarta, ogólnodostępna, z bezpłatnym wstępem. W opinii wielu ekspertów architektury czy urbanistyki, to obszar dobrze nadający się na tereny piknikowe, nowoczesny plac zabaw czy zielony teren dla aktywnych.

Chcemy o tym rozmawiać z gośćmi Parku Śląskiego. Podobnie jak o wodzie, która ma pozostać ważnym elementem, nawiązującym do tradycji tego miejsca. Być może w formule wodnego placu zabaw. Najbliższe miesiące poświęcimy na konsultowanie z Wami propozycji zagospodarowania tej dużej przestrzeni w samym sercu parku. Będziemy chcieli też zasięgnąć opinii specjalistów w dziedzinie planowania przestrzennego. Już dzisiaj rozmawiamy o tym terenie ze znaną architektką i urbanistką Belindą Tato. Liczymy na Waszą aktywność i pomysłowość.

Po konsultacjach i poznaniu Waszych opinii, przystąpimy do prac projektowych.

ALEJA ŻYRAFY I PLAC PRZED ZOO

temu), a także plac przed restauracją Hawaii, aleje przy ścianach płaczu oraz aleję Harcerską na odcinku od ulicy Parkowej do ronda przy Stadionie Śląskim. Nowe nawierzchnie w przeważającej ilości będą asfaltowe, gdyż ten materiał jest przyjazny dla największej ilości użytkowników. W centralnej części parku rozpocznie się też rozpisany na kilka lat proces wymiany ławek. Jeszcze w tym roku pojawi się około 40 ławek. Wśród nich będą te zaprojektowane przez artystów z Akademii Sztuk Pięknych.

Wejście od alei Żyrafy, zgodnie z wynikami zleconych kilka lat temu badań frekwencji w Parku Śląskim, jest najchętniej wybieranym przez zwiedzających. Warto nadać tej przestrzeni nowy wygląd. W tym celu, w lipcu zostanie ogłoszony konkurs architektoniczny. Jego zwycięzca przygotuje dokumentację projektową. Zgodnie z nią zostanie wymieniona nawierzchnia oraz nowa funkcja komunikacyjna, aby rozdzielić ruch pieszy od rowerowego i rolkowego. Pojawi się też nowe oświetlenie, mała architektura, kosze i ławki. Głównym elementem projektu będzie zagospodarowanie placu przed Zoo. Może tam się pojawić na przykład fontanna lub inne rozwiązanie wykorzystujące wodę. Realizacja projektu została zaplanowana na przyszły rok.

ROSARIUM

Ogród różany to najlepsza przestrzeń do odpoczynku w towarzystwie rodziny i przyjaciół. Jednak brakuje w nim atrakcji dla najmłodszych. To również ma się już wkrótce zmienić. Obecnie trwa etap projektowania i uzyskiwania pozwolenia na budowę placu zabaw, który ma łączyć rekreację z edukacją. Zostanie on zbudowany przy użyciu naturalnych materiałów, ma być wyposażony w urządzenia, których standardowo nie wykorzystuje się w takich miejscach. Dzieci będą dzięki nim poznawać podstawowe prawa fizyki i mechaniki. We wstępnej koncepcji, poza labiryntem, zaplanowano trampoliny, hamaki, a nawet ksylofon i telefon akustyczny. Plac zabaw ma zostać otwarty późnym latem albo wczesną jesienią.

7

8

gazetaParkowa nr 6/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Śląskie na wakacje ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

JAK WAKACJE, TO TYLKO PO ŚLĄSKU Dawid Markysz/EDYTOR.net

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

CZĘSTO BYWA, ŻE BĘDĄC MYŚLAMI NA RAJSKICH PLAŻACH, ZAPOMINAMY O PRAWDZIE, JAKĄ ZE SOBĄ NIESIE PORZEKADŁO „CUDZE CHWALICIE – SWEGO NIE ZNACIE”. OKAZUJE SIĘ BOWIEM, ŻE PRZESUWAJĄC PALCEM PO MAPIE ŚWIATA, NIEKONIECZNIE MOŻNA WYBRAĆ NAJLEPSZY WAKACYJNY CEL. NIEKIEDY JEST ON ZDECYDOWANIE BLIŻEJ NAS. NIBY O NIM WIEMY, ALE NIGDY NIE BYŁO CZASU, ŻEBY GO POZNAĆ BLIŻEJ. MOŻE UDA SIĘ TYM RAZEM? Michał Tabaka zisiaj, w dobie różnorodności ofert biur turystycznych, coraz popularniejszego planowania wyjazdów na własną rękę, twierdzenie, że wymarzone wakacje, te na których z pewnością wypoczniemy, to tylko i wyłącznie zagraniczne plaże – jest nieporozumieniem. Zwłaszcza, kiedy coraz częściej zdajemy sobie sprawę, że równie efektywnie możemy spedzić urlop, odwiedzając np. poprzemysłowe zabytki, wiele się przy okazji ucząc.

Park Śląski jest doskonałym wyborem na jednodniową eskapadę. Mimo, że obecnie trwa remont Planetarium Śląskiego, który otworzy na nowo swoje podwoje już w przyszłym sezonie, to i tak nie brakuje tutaj atrakcji, które z pewnością wypełnią co najmniej jeden dzień.

Wakacje w Parku najlepiej zacząć w Legendii – Wesołym Miasteczku. Tutaj w pierwszej kolejności nęci Lech Coaster, czyli najdłuższa (908 m), najwyższa (40 m) i najszybsza (osiągająca 95 km/h) kolejka górska w Polsce. Z pewnością podobnym powodzeniem cieszyć się będzie Interactive Dark Ride, w którym połączono aż trzy zaawansowane technologie. Uczestnicy zabawy jadą 6-osobowymi wagonikami przez magiczny świat Bazyliszka, który składa się z 7 specjalnie zaprojektowanych i wyprodukowanych scen, zawierających oryginalną fabułę i postaci.

Odwiedzając Park Śląski, trzeba zobaczyć Śląski Ogród Zoologiczny z mini-zoo i odnowioną Kotliną Dinozaurów. W swoich planach nie sposób pominąć Stadionu Śląskiego, który po latach modernizacji wraca na sportową mapę kraju.

D

Park Śląski – idealne miejsce na wakacyjny spacer Tomasz Żak

NA JEDEN DZIEŃ – TROPEM ZAMKÓW Jeżeli zamiast czynnego odpoczynku wolimy odwiedzanie historycznych zakątków i zapoznawanie się z ich długoletnią tradycją, bardzo dobrym wyborem będzie chociażby wycieczka pośląskich

Szlak Zabytków Techniki wart jest odwiedzenia nie tylko w czasie Industriady

Śląskie na wakacje ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 6/2018

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

9

Tadeusz Gębuś

zamkach. W tym przypadku wybór jest naprawdę spory. „Zamkowy” wypad można rozpocząć wwybudowanym w 1685 r. Pałacu Myśliwskim w Tychach. Potem na przykład Pałac Borsiga w Zabrzu Biskupicach, wzniesiony w 1855 r. Stamtąd z kolei najlepiej podjechać do ruin zamku w Chudowie, gdzie obok –według starych ilustracji –odtworzono budynek dawnej karczmy, w której znajduje się „Oberża pod Świętym Jerzym”.

Swoje wojaże dobrze byłoby zakończyć np. w pałacu w Ornontowicach oraz pałacu myśliwskim w Promnicach. Zresztą to, jak skomponujemy trasę – zależy tylko i wyłącznie od nas. Jeżeli jednak będziemy chcieli odwiedzić większa liczbę śląskich zamków i pałaców – trzeba zarezerwować więcej czasu niż jeden dzień.

W PRZERWIE – COŚ NA ZĄB Wakacje to nie tylko piękne widoki i wymarzona pogoda. To też poznawanie nowych ludzi, kultury, atakże smaków kulinarnych.Iwtym względzie województwo śląskie ma się czym pochwalić. By móc w pełni pokazać kulinarny potencjał śląskiego, utworzono Szlak Kulinarny „Śląskie smaki”, skupiający lokale z całego województwa, w których można skosztować potraw regionalnych.

Wiele z nich znajduje się na liście Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Niewielu zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo różnorodna jest kuchnia regionalna w obecnych granicach województwa śląskiego. Wpływy czeskie, austriackie, niemieckie, żydowskie – wszystko to zostawiło swój ślad isprawiło, że obecnie śląskie to jeden z najciekawszych kulinarnie regionów Polski. Kuchnia śląska, jak wynika z badań, jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych kuchni regionalnych wPolsce. Aby pokazać całe jej bogactwo, wramach Szlaku Kulinarnego wyodrębniono tzw. „stoły”, tj. stół śląski, jurajski, zagłębiowski, czy beskidzki. Więcej na: slaskiesmaki. pl.

Szlak Orlich Gniazd – jeden z ciekawszych punktów na mapie województwa Tomasz Żak

NA TRZY DNI PRZEMYSŁOWYM SZLAKIEM Już z pełnym brzuchem możemy dalej planować wakacyjne poznawanie województwa śląskiego. I skoro nabraliśmy sił, to czas na nieco dłuższe niż jednodniowe eskapady. Bardzo dobrym wyborem na kilkudniową wycieczkę jest zwiedzenie Szlaku Zabytków Techniki – wyjątkowego świadectwa industrialnej przeszłości naszego regionu.

Tworzą go 42 obiekty o wyjątkowych walorach historycznych i architektonicznych, które w przeszłości były świadkami rewolucji przemysłowej.

Związane są z tradycją górniczą i hutniczą, energetyką, kolejnictwem, łącznością, uzdatnianiem wody oraz przemysłem spożywczym. Odwiedzić

Wojciech Saługa, MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Polecam śląskie na wakacje Planując czy to większy wypad wakacyjny, czy jedynie krótkie wycieczki, naprawdę warto mieć w ręku mapę województwa śląskiego. Ta już dawno nie ma nic wspólnego z przeszłymi, nie do końca prawdziwymi stereotypami. W zamian zaś oferuje znakomitą różnorodność. Bo województwo śląskie to znane w całej Polsce sanktuaria, miejsca pielgrzymek, obiekty muzealne i historyczne, przepiękne rezerwaty przyrody, z roku na rok atrakcyjniejsze parki rozrywki, czy piękne tereny przeznaczone do pieszych wędrówek.

Naszym atutem, zwłaszcza podczas wakacyjnych wojaży, jest doskonałe skomunikowanie. Jedna z najlepszych w Polsce sieć dróg i połączeń kolejowych zapewnia szybkie dotarcie do najdalszych zakątków województwa.

Atrakcji turystycznych jest bez liku i z pewnością każdy coś dla siebie może wybrać. Bo do województwa śląskiego nuda ma kategoryczny zakaz wstępu.

Śląskie Smaki – tutaj spróbujesz kulinarnych frykasów regionu tu można: czynne zakłady produkcyjne z zabytkowymi parkami maszynowymi, zakłady zachowane jako skanseny, muzea przemysłu oraz techniki, budynki użyteczności publicznej. Co roku, w czerwcu, odbywa się święto Szlaku Zabytków Techniki, czyli Industriada. Szczegółów dowiesz się na: zabytkitechniki. pl.

NA TYDZIEŃ – Z PRZYRODĄ W TLE Co zrobić, jeśli nie interesują nas krótkie wypady, a celujemy w nieco dłuższy wyjazd? Nie ma najmniejszego problemu: i tu województwo śląskie wita z otwartymi ramionami. Idealną propozycją jest chociażby zwiedzanie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, zajmującego 600 km kw. z otuliną liczącą 483 km. Obszar ten jest mocno zróżnicowany krajobrazowo i przyrodniczo. Budowa geologiczna to przede wszystkim twory jurajskie.

Do charakterystycznych obiektów tutejszej przyrody nieożywionej, będących równocześnie atrakcjami turystycznymi, należą wapienne ostańce, doliny krasowe oraz jaskinie, których na terenie województwa śląskiego naliczono dotychczas przeszło pół tysiąca.

W urozmaiconym krajobrazie Wyżyny znajduje się szereg różnorodnych zbiorowisk roślinnych,

natomiast wśród zwierząt, szczególnie charakterystycznymi gatunkami są nietoperze, znajdujące schronienie w tutejszych jaskiniach, oraz rzadkie, ciepłolubne bezkręgowce. Wyjątkową atrakcją Jury Krakowsko-Częstochowskiej są średniowieczne zamczyska, które z powodu usytuowania na skalnych, trudno dostępnych wniesieniach, otrzymały nazwę Orlich Gniazd. Większość z nich to obiekty powstałe w czasach Kazimierza Wielkiego dla obrony ówczesnej granicy Królestwa Polskiego. ŚLĄSKIE TRAVEL ZAPRASZA Tych kilka propozycji to jedynie wierzchołek góry lodowej. Bardzo wysokiej. By naprawdę dobrze poznać atrakcje województwa śląskiego, w kontekście planowania wakacji, najlepiej odwiedzić stronę: slaskie. travel – portal informacyjny, gdzie obok listy najciekawszych miejsc naszego regionu, zobaczymy także bazę noclegową, mapki dojazdów oraz kalendarz najciekawszych wydarzeń.

Jeżeli chcesz dobrze zaplanować poznawanie województwa śląskiego, naprawdę warto się z tą stroną zapoznać. Istnieje tylko jedno ryzyko: ból głowy od nadmiaru atrakcji i od tego, co wybrać, a co zostawić „na zaś”. ■

10

Śląskie dla mieszkańca

gazetaParkowa nr 6/2018 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

CZAS NA ORLE GNIAZDA ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ŚWIĘTO SZLAKU ORLICH GNIAZD CORAZ BLIŻEJ. 22 WRZEŚNIA W KILKUNASTU OBIEKTACH MIĘDZY CZĘSTOCHOWĄ A KRAKOWEM BĘDZIE CZEKAĆ NA TURYSTÓW BARDZO WIELE ATRAKCJI. Adrian Gładecki/EDYTOR.net

Michał Tabaka więto Szlaku Orlich Gniazd odbędzie się po raz pierwszy. Urząd Marszałkowski, który dofinansuje wydarzenia kulturalne i krajobrazowo-przyrodnicze w różnych częściach Jury Krakowsko-Częstochowskiej, liczy na aktywizację turystyczną tej części województwa. Podobne oczekiwania ma Małopolski Urząd Marszałkowski, który również ze swoimi obiektami przyłączy się do wydarzenia. Obecnie w wielu miejscach Jury trwają prace nad szczegółowym programem święta.

– Zanosi się na wielką atrakcję dla turystów. Ponieważ Jura jest rozległa, a propozycje poszczególnych obiektów będą bogate, turystom po święcie musi pozostać niedosyt. To zachęci ich do odwiedzenia obiektów również w innym terminie i na kolejnej edycji święta za rok. O to nam chodzi – mówi wicemarszałek województwa śląskiego, Stanisław Dąbrowa, który angażuje się w stworzenie strategii promocyjnej dla Szlaku Orlich Gniazd.

Pierwsze święto Szlaku Orlich Gniazd odbędzie się na terenie kilkunastu obiektów i gmin położonych pomiędzy Częstochową a Krakowem. Ponadregionalne wydarzenie jest organizowane przez samorządy województw śląskie-

Ś

REKLAMA

DWIE DEKADY SAMORZĄDU Śląscy radni zdecydowali się ogłosić rok 2019 rokiem 20-lecia Województwa Śląskiego.

– Ustawa z 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa stanowi, że mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową. Jej przedstawicielem są władze regionu z sejmikiem województwa na czele. Sejmik Województwa Śląskiego V kadencji, jako kontynuator działalności czterech dotychczasowych Sejmików, począwszy od pierwszego, wybranego 11 października 1998 roku, będący parlamentem regionalnym, powstałego 1 stycznia 1999 roku Województwa Śląskiego, doceniając państwowotwórczy charakter reformy samorządowej tamtych lat, postanawia ogłosić rok 2019 Rokiem 20-lecia Województwa Śląskiego – czytamy w uzasadnieniu przyjętej uchwały.

– Tworząc samorząd terytorialny szczebla wojewódzkiego, opieraliśmy się na dwóch podstawowych zasadach. Pierwsza to unitarność całego państwa polskiego. Drugą był zakaz jakichkolwiek rozwiązań asymetrycznych. Stąd mamy u nas jednostki samorządu terytorialnego, a nie kraje związkowe – wspomniał początki samorządu wojewódzkiego Jan Olbrycht. (mit)

ZDROWA MATKA I DZIECKO We wrześniu odbędzie się pierwsze święto Szlaku Orlich Gniazd go i małopolskiego. Impulsem do opracowania Strategii komunikacji marketingowej dla Szlaku, a także organizacji święta, były wnioski złożone przez mieszkańców północno-wschodniej części naszego regionu, w trakcie powstawania dokumentu Kierunek Śląskie 3.0 Program Rozwoju Wewnętrznego Województwa Śląskiego do roku 2030. ■

Zarząd Województwa Śląskiego wybrał 17 projektów, które posłużą wyrównywaniu w regionie dostępu do opieki zdrowotnej w postaci bezpłatnych szkół rodzenia i badań prenatalnych.

Wybrane projekty otrzymają łącznie 17,6 mln zł dofinansowania. Wsparcie tego typu usług zdrowotnych jest możliwe dla inicjatyw, które wpisują się w założenia programu „Zdrowa Matka i Dziecko”. Dofinansowanie dla nich Zarząd zapewnił w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. Ogłaszając konkurs na dofinansowanie inicjatyw zdrowotnych, zarząd dokonał podziału na dwie pule: jedna to projekty dotyczące organizacji szkół świadomego rodzicielstwa, druga obejmuje organizację opieki perinatalnej. (mit)

Śląskie innowacyjne //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 6/2018

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

11

ODRÓB ZADANIE DOMOWE – ZAGRAJ W GRĘ KOMPUTEROWĄ! /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

DOKŁADNIE TAKIE POLECENIE OD SWOICH RODZICÓW MOGĄ JUŻ WE WRZEŚNIU DOSTAĆ UCZNIOWIE W CZĘŚCI SZKÓŁ NASZEGO WOJEWÓDZTWA. ŚLĄSKIE JEST JEDNYM Z KRAJOWYCH LIDERÓW W ROZWOJU NOWYCH TECHNOLOGII, A TO PRZEKŁADA SIĘ TAKŻE NA EDUKACJĘ. W SZKOŁACH KATOWIC, BYTOMIA I JAWORZNA, URUCHAMIANE SĄ KLASY, W KTÓRYCH UCZY SIĘ E-SPORTU. michał Tabaka rzmi dziwnie? Być może, ale gry komputerowe już dawno przestały być elementem tylko i wyłącznie służącym rozrywce. Czy to się komuś podoba, czy nie, to przede wszystkim potężny, ciągle rozwijający się rynek. I dobrze, że odpowiednio na to reaguje polska szkoła.

Jeżeli ciągle e-sport kojarzycie tylko zmarnowaniem czasu, to już chyba ostatni moment nazrewidowanie swoich poglądów. Wubiegłym roku, wartość polskiego segmentu e-sport, oszacowano naponad10 mld dolarów. Ekspertyzy nie pozostawiają złudzeń. Liczba odbiorców e-sportu wPolsce urośnie w relacji rok do roku w bieżących 12 miesiącach aż o29 procent. Wtym czasie liczba unikal-

B

nych odbiorców w kraju nad Wisłą ma zwiększyć się do 850 tys. Zyski z kolei mają wzrosnąć do niespełna11,4 mln dolarów. Wcałej Europie to ma być zawrotne 345 mln dolarów. Na Starym Kontynencie e-sport będzie najmocniej rozwijał się w Szwecji, Rosji, Wielkiej Brytanii i Francji.

Potencjał jest naprawdę spory – nie ma co do tego wątpliwości. I chyba zdecydowanie lepiej postarać się ów potencjał wykorzystywać niż udawać, że nic takiego nie ma miejsca i to wszystko to po prostu mrzonki. Z takiego słusznego założenia wyszły przynajmniej niektóre szkoły, które jak najpoważniej włączyły e-sport w siatkę swoich zajęć, tworząc ku temu też specjalne klasy.

Na przykład do 18 czerwca trwała druga już rekrutacja do klasy e-sportowej w V Liceum Ogólnokształcącym w Katowicach. A wszystko pod pa-

tronatem Uniwersytetu Ekonomicznego, Wyższej Szkoły Technicznej i Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej.

– Oczywiście na zajęciach uczniowie grają, ale nie tylko. To tylko jeden z elementów. Nie brakuje lekcji poświęconych wyłącznie projektowaniu i tworzeniu gier. Staramy się być elastyczni. Po wizycie podczas Dni Otwartych IBM, postanowiliśmy do programu tej klasy włączyć też organizowanie tego typu eventów, z elementami dziennikarstwa – mówi dla portalu spidersweb.pl, Joanna Mrugacz, dyrektor V LO. Z kolei od września w Liceum Ogólnokształcącym w Zespole Szkół w Bytomiu (filia Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Katowicach) można zapisywać się do klasy ogólnokształcącej „z innowacją e-sportową”.

Tomasz Dudziński/EDYTOR.net

Zadanie domowe w postaci gry komputerowej? Tak może wyglądać przyszłość wielu uczniów śląskich szkół

GAZETA PARKOWA wyd. 6/2018 Wydawca: Park Śląski w Chorzowie Redakcji: aleja Różana 2, 41-501 Chorzów Tel. 601 472 618, fax. 032 790 53 76

E – mail: gazeta@parkslaski.pl Redaktor naczelny: Łukasz Buszman Sekretarz redakcji: Łukasz Respondek Zespół: Michał Tabaka, Wojciech Zamorski Redakcja i korekta: Aneta Bergieł

Projekt: EMILDESIGN Redakcja graficzna: Marek Michalski Dział sprzedaży reklam: Katarzyna Zazgórnik-Sitz, tel. 666 031 465

11,5 MILIONA DOLARÓW na tyle jest wyceniany rynek polskiego e-sportu

– Najczęściej mierzymy się ze sobą w Counter-Strike: Global Offensive oraz League of Legends.

Stwierdzenie, że gry to zło, jest tak naprawdę mitem. Gry potrafią edukować –choćby przez możliwość rozwoju umiejętności językowych, pozwalają też między innymi nauczyć się współpracy wzespole – przekonuje Bartosz Stanuch, przewodniczący samorządu uczniowskiego wZS wBytomiu.

Swojej szansy w tym aspekcie nie zamierzają przespać uczelnie wyższe. Już rok temu Uniwersytet Śląski w Katowicach podpisał porozumienie ze Stowarzyszeniem Sportów Elektronicznych.

Celem było opracowanie dla szkół średnich programu nauczania dla klas e-sportowych. Na mocy tej umowy, w marcu tego roku, Akademicki Związek Sportowy Uniwersytetu Śląskiego uruchomił sekcję e-sportową.

– Chcemy pokazać, w jaki sposób zagospodarować czas wokół komputera, w jaki sposób traktować e-sport, jako możliwość rozwoju młodego człowieka i możliwość ewentualnego przygotowania do przyszłej pracy w e-sporcie, dzięki któremu pojawiają się coraz to nowe profesje, a także przygotować młodych ludzi do funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym – mówił wtedy Łukasz Trybuś, prezes Stowarzyszenia.

Wiadomo, że e-sport jest jednym z najczęściej wykorzystywanych sposobów na spędzanie wolnego czasu dla młodych ludzi, w przedziale wiekowym od 18-24 lat. Na razie przynajmniej w zdecydowanej większości (80 proc.) dotyczy to mężczyzn. ■ Miesięcznik w nakładzie: 50 tys.egzemplarzy Gazeta Parkowa także w internecie na: www.parkslaski.pl Kolejny numer Gazety Parkowej ukaże się: 27 lipca 2018 r.

Zdjęcie na okładce: Dawid Markysz/EDYTOR.net

12

Śląskie w podróży

gazetaParkowa nr 6/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Tomasz Griessgraber/EDYTOR.net

DARMOWY BILET DO MUZEUM TYLKO Z KOLEJĄ ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bilety regionalnego przewoźnika są dzisiaj jednocześnie wejściówkami do muzeów

OD CZERWCA DO KOŃCA WRZEŚNIA Z BILETEM KOLEI ŚLĄSKICH MOŻNA ZWIEDZAĆ WYBRANE MUZEA I GALERIE W NIŻSZEJ CENIE LUB CAŁKOWICIE ZA DARMO. Michał Tabaka omysł na połączenie oferty muzealnej z biletem kolejowym narodził się już w ubiegłym roku. Wówczas Koleje Śląskie wspólnie z Muzeum Śląskim uruchomiły akcję „Kolej na Muzeum”, dzięki której można było korzystać z oferty muzealnej w niższej cenie. Bardzo dobre przyjęcie tej inicjatywy pozwoliło jej organizatorom ją kontynuować, a nawet poszerzać. Tym razem tańsze wejściówki będzie oferować aż 28 obiektów. Bilet ze zniżką będzie mógł nabyć każdy, kto pokaże kasjerowi

P

REKLAMA

w muzeum ważny bilet Kolei Śląskich, obejmujący miejscowość, w której znajduje się dana placówka.

– Projekt ma na celu obniżenie opłat za bilety wstępu, a także ukazanie różnorodności, jaką reprezentują placówki całego województwa śląskiego –mówi Alicja Knast, dyrektor Muzeum Śląskiego w Katowicach. – Do instytucji biorących udział w akcji, prowadzi droga z ponad 170 stacji w 104 miejscowościach. Liczymy, że dzięki temu wiele obiektów zyska nową publiczność, amniejsze placówki będą lepiej widoczne namapie oferty kulturalnej – dodaje.

Na miłośników sztuki czekają Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, Sosnowieckie Centrum Sztuki – Zamek Sielecki, Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie, Galeria Sztuki Współczesnej ESTA w Gliwicach czy Galeria Bielska BWA, Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie czy Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach, Muzeum Miejskie w Tychach, Muzeum Częstochowskie, Muzeum Zamkowe w Pszczynie, Muzeum Historii Katowic, Muzeum Miejskie w Żywcu, Muzeum w Rybniku, Muzeum Miejskie im. Maksymiliana Chroboka w Rudzie Śląskiej, Muzeum Zamek w Oświęcimiu, Muzeum w Tarnowskich Górach i Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu, Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach, Muzeum Tyskich Browarów Książęcych.

–Nasz region, tak silnie utożsamiany zprzemysłem i wydobyciem, od kilku dobrych lat pracuje nad zmianą tego wizerunku i w moim odczuciu, robi to z powodzeniem. Możemy być dumni z naszego dziedzictwa przemysłowego, ale także zwie-

lu ciekawych muzeów igalerii, które posiadają unikatowe zbiory. Akcja „Kolej na Muzea” daje możliwość, by odkryć ipoznać potencjał kulturalny, jaki posiada nasze województwo –mówi Wojciech Saługa, marszałek województwa śląskiego. ■

Śląskie kulturalne ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 6/2018

TRZY SCENY I MNÓSTWO ATRAKCJI /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

WYJĄTKOWO ZAPOWIADA SIĘ TEATRALNE LATO W CHORZOWIE. JUŻ PO RAZ DWUNASTY W KALENDARZU NAJCIEKAWSZYCH I NAJBARDZIEJ OCZEKIWANYCH W MIEŚCIE IMPREZ KULTURALNYCH POJAWIA SIĘ CHORZOWSKI TEATR OGRODOWY – FESTIWAL, KTÓREGO JUROREM JEST WIELOPOKOLENIOWA PUBLICZNOŚĆ.

Oprac. Wojciech Zamorski a tegorocznym afiszu ChTO, znalazł się tuzin teatralnych i muzycznych wydarzeń. W lipcu festiwal gościć będzie na scenie Chorzowskiego Centrum Kultury, natomiast w sierpniu przeniesie się do kompleksu Sztygarka oraz Starochorzowskiego Domu Kultury. Jak zwykle, w chorzowskim Skansenie działać będzie dziecięcy teatrzyk ogródkowy, a okolicznościowa gazetka „Sztajgerowy Cajtung” ponownie udokumentuje najciekawsze, festiwalowe wydarzenia. ChTO prezentuje głównie kameralne spektakle komediowe teatrów z całego kraju i bliskiej zagranicy. Przedstawieniom towarzyszą spokrewnione tematycznie projekcje filmowe, koncerty i wystawy. Kolebką i domem organizowanego od 2007 roku festiwalu, jest chorzowska Sztygarka – kompleks starannie zrewitalizowanych obiektów dawnej kopalni Prezydent. Scena główna staje w stuletnim Magazynie Ciekłego Powietrza, w cieniu zabytkowej, 42-metrowej wieży szybowej z 1933 roku. Od 2016 roku imprezy w ramach ChTO odbywają się również na scenie Chorzowskiego Centrum Kultury oraz w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny” w Chorzowie.

– Tym razem proponujemy naszym sympatykom muzyczno-kabaretową inaugurację festiwalu – zachęca Naczelny Ogrodnik Sergiusz Brożek, ojciec i spiritus movens ChTO. W piątek, 13 lipca na scenie ChCK wystąpi Artur Andrus, promujący swoją najnowszą płytę „Sokratesa 18”, a po nim, aż do 31 sierpnia na chorzowskich scenach królować będą aktorzy z aż jedenastu teatrów.

Wśród gwiazd festiwalu pojawią się m.in. Andrzej Grabowski w mistrzowskim monodramie „Spowiedź chuligana. Jesienin” (27 lipca) oraz niezrównana Grażyna Bułka („Mianujom mnie Hanka” 5 sierpnia). Teatr Korez zaprezentuje renomowaną „Wiwisexię” (3 sierpnia), a krakowski Teatr Ludowy „Wszystko o mężczyznach” (17 sierpnia). Ostatnim akcentem tegorocznego ChTO będzie spektakl „Wąsy”, w którym wystąpią aktorzy warszawskich teatrów Montownia i Och-Teatr (31 sierpnia). „Życzymy snów na jawie” – przywołane w ub. roku motto zakopiańskiego Teatru Witkacego trafnie ilustruje również tegoroczne intencje organizatorów Chorzowskiego Teatru Ogrodowego. Więcej informacji o festiwalu: www.chto.pl. ■

13

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Mat. prom.

N

SZTUKA ZE STALI Mat. prom.

Wystawa Galerii Figur Stalowych w Gliwicach to jedyna tego typu inicjatywa na świecie. Została stworzona wPolsce, aznana irealizowana jest wskali międzynarodowej.

Ekspozycję, która znajduje się w parku handlowym „Europa Centralna” (Gliwice, ul. Pszczyńska 315), stanowi Na wystawę składa się kolekcja ponad osiemdziekolekcja sięciu ręcznie wykonanych ponad 80 ręcznie rzeźb, powstałych z recywykonanych rzeźb klingu starych elementów codziennego użytku, głównie części samochodowych. Źródłem inspiracji unikatowych projektów są: ikony motoryzacji, postacie bajkowe, ludzie show-biznesu, zwierzęta oraz symbole narodowe. Kolekcja, to przykład współczesnego pop-artu, którego pomysłodawcą jest Polak – Mariusz „Jose” Olejnik, właściciel pruszkowskiego „Skupu Złomu przy Czołgu”, który ponad sześć lat temu zaczął wykorzystywać złom do tworzenia rzeczy, których nikt wcześniej nie próbował na tak wielką skalę kreować. Dziś eksponaty wykonywane są na całym świecie. Twórcami są rzemieślnicy – artyści, którzy, przy użyciu palnika i młotka, są w stanie odtworzyć każdą twarz na podstawie otrzymanej fotografii. Łączna liczba figur kolekcji Galerii Figur Stalowych to obecnie ponad 400 pozycji, które są już dostępne w Pruszkowie, Krakowie i Gliwicach oraz będą udostępniane w nowych lokalizacjach w Polsce i na świecie. Każda lokalizacja oferuje inny zestaw eksponatów w ponad 90 proc. ekspozycji. Dlatego już dziś zacznij odkrywanie świata figur stalowych od największej dotychczasowej wystawy w Gliwicach. Wystawa czynna jest codziennie, a jej organizatorami są: MTT Sp. z o.o. i Galeria Mat. prom.

Figur Stalowych Sp. z o.o.

MAMY NAGRODY!

Chorzowski Teatr Ogrodowy to jedna z ciekawszych, kulturalnych propozycji na wakacje w mieście

Cztery pierwsze osoby, które w każdą sobotę lipca wybiorą się na wystawę i podadzą hasło: „Gazeta Parkowa” wejdą na nią za darmo! Należy zgłosić się do kasy wystawy (park handlowy „Europa Centralna” - Gliwice, ul. Pszczyńska 315).

FILHARMONIA DLA NAJMŁODSZYCH

WPADNIJ W WAKACJE DO TEATRU ROZRYWKI

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

FILHARMONIA ŚLĄSKA ZAPRASZA NA DEDYKOWANE DZIECIOM WAKACYJNE KONCERTY – W NIEDZIELĘ, 1 LIPCA ORAZ W SOBOTY: 7 LIPCA, A TAKŻE 18 I 25 SIERPNIA.

SEKTAKL „PO BURZY SZEKSPIRA” 31 LIPCA ZAINAUGURUJE TEGOROCZNY, JUŻ DWUDZIESTY WAKACYJNY PRZEGLĄD PRZEDSTAWIEŃ W CHORZOWSKIM TEATRZE ROZRYWKI.

Repertuar pierwszego koncertu wypełni muzyka z popularnych filmów, ukochanych nie tylko przez najmłodszych. Słynne tematy z takich przebojów jak m. in.: „Shrek”, „Król Lew” czy „Reksio”, w aranżacji na instrumenty smyczkowe, zaprezentuje Crystal String Quartet w składzie: Jadwiga Bryja (I skrzypce), Gabriela Baran (II skrzypce), Monika Szczepaniak (altówka) i Joanna Zub (wiolonczela). Kolejne, lipcowe spotkanie w ramach Letniej Akademii Muzycznego Smaku, wypełnią piosenki dla dzieci, w których kompozytorzy wykorzystali ponadczasowe wiersze Juliana Tuwima, Kazimiery Iłłakowiczówny i Janiny Porazińskiej. Rodzicom dedykowane będą ogniste czardasze, te śpiewane i te grane na skrzypcach.

W koncercie wystąpią: Alina Urbańczyk-Mróz (śpiew), Anna Sułkowska (fortepian) i Irena Kalinowska-Grohs (skrzypce). Artystki zaproponują dzieciom wspólną zabawę przy muzyce. Będzie można zagrać na instrumentach perkusyjnych oraz pomaszerować i rytmicznie poklaskać. Więcej informacji na: www.filharmonia-slaska.eu.

Oprac. WZ

Sztuka inspirowana szekspirowskimi motywami z Burzy, nie jest zwykłą adaptacją, lecz reżyserskim eksperymentem – moralitetem o umieraniu człowieka w człowieku, o samotności i niespełnieniu, o tym jak pozornie niewiele znaczące decyzje stają się pasmem błędów życiowych, prowadzących do głębokiej frustracji i nienawiści wobec najbliższych. O tym, jak – i dlaczego – zabijamy w sobie magię, radość i akceptację życia. Tym razem chorzowski przegląd będzie poświęcony twórczości Agaty Dudy-Gracz, pochodzącej ze Śląska, wybitnej reżyserki i scenografki teatralnej. Artystka jest laureatką kilkunastu nagród teatralnych, w tym tej najważniejszej – Nagrody im. A. Bardiniego za całokształt twórczości (2016). Mimo licznych sukcesów i wysokiej pozycji zawodowej, Duda-Gracz nie miała jeszcze przeglądu własnej twórczości. Tę zaległość nadrabia Teatr Rozrywki, pokazując ostatnie, najwybitniejsze przedstawienia artystki: „Po Burzy Szekspira” (Teatr Muzyczny Capitol z Wrocławia), „Będzie pani zadowolona, czyli rzecz o ostatnim weselu we wsi Kamyk” 17 sierpnia (Teatr Nowy z Poznania) oraz „Śmierć przyjeżdża w środę” 20 sierpnia (Teatr im. Jana Kochanowskiego z Opola). Przegląd uświetni koncert zespołu KROKE, który wystąpi z wybitnym izraelskim instrumentalistą Zoharem Fresco (5 sierpnia). Więcej na: www.teatr-rozrywki.pl.

Oprac. WZ

I

gazetaParkowa nr 6/2018

śląskieeko

EKO-PRACOWNIA Z KOPERNIKIEM

////////////////////////////////////////////

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

DZIĘKI WSPARCIU WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KATOWICACH, W NASZYM WOJEWÓDZTWIE POWSTANIE PRAWIE SIEDEMDZIESIĄT NOWYCH „ZIELONYCH PRACOWNI”. UROCZYSTE ROZSTRZYGNIĘCIE KONKURSU NA ICH UTWORZENIE, ODBYŁO SIĘ W OŚRODKU HARCERSKIM W PARKU ŚLĄSKIM. Zdjęcia: Park Śląski

Łukasz Respondek rzedmiotem konkursu było utworzenie ekopracowni na potrzeby nauk przyrodniczych, biologicznych, ekologicznych, geograficznych, chemiczno-fizycznych czy geologicznych. Na konkurs wpłynęło 127 wniosków od organów prowadzących placówki oświatowe w województwie śląskim, z czego aż 68 otrzymało dofinansowanie do łącznej kwoty 1 994 008,12 zł.

– Nasza pracownia będzie ściśle związana z Mikołajem Kopernikiem – patronem szkoły – podkreśla Anna Adamczyk, wicedyrektor I Liceum Ogólnokształcącego w Będzinie. – Będzie miała fizyczno-chemiczny charakter. To będzie takie małe planetarium, w którym uczniowie będą poznawać Układ Słoneczny, dowiedzą się też więcej o skałach magmowych i ochronie gleby. Realizacja pracowni potrwa kilka miesięcy.

Przy ocenie wniosków uwzględniono przede wszystkim różnorodność pomocy dydaktycznych oraz wyposażenia pracowni, dostosowaną do grup wiekowych uczniów. Istotnym kryterium wyboru był także pomysł na zagospodarowanie pracowni, jej funkcjonalność, wykorzystanie przestrzeni oraz innowacyjność zaproponowanych rozwiązań. Pod uwagę wzięto również dostosowanie i wykorzystanie pracowni przez jak największą liczbę uczniów.

– To dla nas bardzo ważny projekt. Łączy ze sobą edukację ekologiczną iinwestycję, ale też pobudza kreatywność. To bardzo ważne – mówi Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW. – Zachęcamy i skłaniamy szkoły i młodzież by aktywnie myśleli o tym, jak wygląda pracownia, w której chcą się uczyć. Wsparcie placówek oświatowych i tworzenie w nich nowoczesnych, ale i przyjaznych warunków nauczania jest bardzo ważne.

Uroczyste wręczenie nagród odbyło się podczas pikniku edukacyjnego „Moc Zielonych Atrakcji”, którą przygotowano wOśrodku Harcerskim. Wjej trakcie różne organizacje ekologiczne oraz inne jednostki przygotowały mnóstwo przyrodniczych

P

Podczas pikniku promującego ekologiczną edukację, aktywnie prezentowała się Fundacja Park Śląski Nauka poprzez doświadczenie – to myśl przewodnia tworzenia eko-pracowni

atrakcji. Wśród prezentujących były Fundacja Park Śląski, chorzowski skansen oraz Planetarium Śląskie. Ogromną atrakcją była bomba nasionowa, którą przygotowało Stowarzyszenie Wolnej Herbaty. Swoje stoiska miały też m.in. Krajowa Administracja Skarbowa oraz Lasy Państwowe. Na scenie wystąpiły zespoły „Słoneczni” i „Na szlaku”.

– To, czego dzieci się uczą w szkołach, jest niesłychanie ważne. Jednak jako harcerze, chcemy im pokazywać, że ta wiedza rzeczywiście ma zastosowanie w praktyce. Nauka poprzez działanie ma niesłychane atuty – podkreśla Anna Peterko, komendant Śląskiej Chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego. ■ „Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

śląskie eko ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 6/2018

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ALBUM USŁANY RÓŻAMI

II

Witold Szwedkowski Z MIEJSKIEJ PARTYZANTKI OGRODNICZEJ (NR 19)

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PÓŁ WIEKU TEMU, 24 CZERWCA 1968 ROKU, UROCZYŚCIE OTWARTO OGRÓD RÓŻANY W WOJEWÓDZKIM PARKU KULTURY I WYPOCZYNKU. Z OKAZJI 50-LECIA ROSARIUM, FUNDACJA PARK ŚLĄSKI, DZIĘKI DOFINANSOWANIU Z WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KATOWICACH, WYDAŁA ALBUM „RÓŻE PARKU ŚLĄSKIEGO”.

Park Śląski

Łukasz Respondek lustrowane, bogate w materiał fotograficzny wydanie, zawiera opisy przyrodniczej bioróżnorodności różanych zasobów Parku Śląskiego. Jest urozmaicone o rozdział dotyczący historii Rosarium, można w nim też znaleźć sporo informacji na temat organizowanych w tym miejscu wydarzeń oraz planów dotyczących jego przyszłości.

–Mamy świadomość, że największy wPolsce tego typu ogród jest miejscem absolutnie wyjątkowym i zasługuje na odrębną publikację – podkreśla Anna Poraj, prezes Fundacji Park Śląski. – Podobnie, jak cały park, Rosarium jest obiektem ogromnej społecznej troski. To miejsce wypoczynku, łapania oddechu, bycia z rodziną i najbliższymi. Jestem przekonana, że wydanie tej pozycji, spotka się zdużą sympatią i dobrym odbiorem – dodaje.

Autorami tekstów w książce są Łukasz Drozd, Krystian Golasz i Łukasz Respondek.

Zbieranie materiału do publikacji rozpoczęło się w zeszłym roku od konkursu fotograficznego „Róże Parku Śląskiego”. Spora część nadesłanych na niego prac została opublikowana. Po „Przyrodzie Parku Śląskiego”, „Ptakach Parku Śląskiego” i „Drzewach Parku

I

50

ZIELONO NIE TYLKO NA GŁOWIE, CZYLI PATRIC BLANC

LAT TEMU otwarto parkowe Rosarium

Śląskiego” to czwarty album wydany przez parkową fundację. Wcześniejsze cieszyły się dużą popularnością. Książka trafi m.in. do zaprzyjaźnionych placówek oświatowych oraz stowarzyszeń, fundacji i organizacji zajmujących się edukacją ekologiczną i ochroną przyrody. – Poprzednie nasze wydania były dość naukowe. Ta merytorycznie od nich nie odbiega, ale chcieliśmy tym razem nadać jej również popularny charakter.

Stąd m.in. rozdziały na temat historii ogrodu, a także jego obecnej roli i przyszłości – tłumaczy Poraj.

Okładka albumu wydanego na rocznicę otwarcia ogrodu różanego Aby zdobyć książkę, warto śledzić profil Fundacji Park Śląski naFacebooku. Już wkrótce zostanie tam zorganizowanych sporo konkursów, wktórych nagrodą będą właśnie „Róże Parku Śląskiego”. ■ Mat. Park Śląski

Jedno ze zdjęć, które znalazło się w okolicznościowym wydawnictwie

Kiedy słyszymy nazwisko Piotr Rubik czy Michał Wiśniewski, przed naszymi oczami stają postacie muzyków o charakterystycznych fryzurach z żywymi kolorami. Kiedy natomiast słyszymy nazwisko Patric Blanc, mało kto kojarzy je z fryzurą. Bardziej zorientowani powiedzą, że nie pasuje do towarzystwa autorów muzyki popularnej. Blanc jest przecież botanikiem, specjalistą od epifitów i pnączy, badaczem flory tropików Ameryki południowej. Jednak spośród kolegów po fachu, wyróżnia go specyficzne emploi – jego proste, coraz rzadsze włosy są zawsze zielone. Ot, taki wyróżnik. Żeby jednak nie odbiec za daleko od sedna, trzeba oddać, że mimo ekscentrycznego wyglądu, należy do tych ogrodników, którzy niestrudzenie zmieniają obraz europejskich miast. Jest żarliwym orędownikiem zielonych ścian. I nie chodzi tu tylko o gruntowe nasadzenia roślin pnących się po murach. Taka ściana, choć bywa zazieleniona po najwyższe piętro, nie jest z definicji zieloną ścianą. Z zielonych ścian, projektowane przez Patrica Blanca rośliny, wyrastają na całej powierzchni i nie muszą to być wyłącznie rośliny pnące. Dzięki systemowi kieszeni wykonanych z filcu czy innych włóknin, na ścianach mogą rosnąć nawet te gatunki, których natura nie wyposażyła w przywry ani wąsy czepne. Zielone ściany w miastach zwiększają powierzchnię biologicznie czynną, której nie zbyt wiele szczególnie w centrach. Sprzyjają bioróżnorodności, stanowią zastępcze siedliska dla drobnych kręgowców i bezkręgowców. Przełamując monotonię gładkich płaszczyzn murów, dają wytchnienie dla oczu i redukują stres, chłodzą latem, a zimą zapobiegają zbyt szybkiej utracie ciepła przez budynki, regulują wilgotność powietrza, czyszczą z zawiesin i zanieczyszczeń chemicznych, emitują naturalne związki fitochemiczne, pomagające walczyć z alergią... Właściwie wykonane zielone ściany, to po prostu pionowe ogrody o wszystkich tych zaletach, które dla naszego zdrowia mają skwery i zieleńce. Co jeszcze? Mogą być po prostu ładne, a jednym z przykazań szczęśliwego człowieka jest umieć cieszyć się z rzeczy ładnych. Przykład zielonej ściany mamy też całkiem blisko, w Katowicach – w części Rynku zwanej Placem Kwiatowym, od strony Zenita, na murze znajdującym się za ciągiem kawiarni i kwiaciarni. Przechadzając się tamtędy lub przejeżdżając tramwajem, nie patrzymy na beton ani kamień. Nie musimy jednak wiedzieć ani co to za „zielsko”, ani jak znalazło się w takiej ilości na murze.

Wystarczy, że jest zielono, by już znaleźć chwilę wytchnienia i nawet na poziomie podświadomym, doświadczać znaczącej różnicy dla naszego samopoczucia. No, a dobre samopoczucie, to przecież podstawa. Udanych wakacji!

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

14

gazetaParkowa nr 6/2018 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

reklama ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////