zł n l m 87,5 PARCIE S NA W YSTYKI! TUR 18
30–31
STYCZEŃ 2021 | wydanie nr 11
GAZETA BEZPŁATNA
O TYM SIĘ MÓWI 3
Śląskie dostanie
wielką kasę! Aż 4,4 mld euro
O podziale środków w ramach nowej perspektywy unijnej poinformowali podczas konferencji prasowej (od lewej): Izabela Domogała, członek zarządu województwa, marszałek Jakub Chełstowski i wicemarszałek Wojciech Kałuża.
Potrójne uderzenie Fiata
W FCA Poland od 2022 roku będą składane aż trzy nowe modele samochodów. Zakład zostanie zmodernizowany, do tego powiększony, zaś wartość inwestycji ma sięgnąć blisko 2 mld zł! Inwestycje objęte wsparciem KSSE to 755 mln zł. Plany koncernu wpisują się w strategię rozwoju regionu założoną do 2030 roku.
Z POTRZEBY SERCA 11
Rekordowa kwota 4,4 mld euro trafi do naszego budżetu w ramach nowej perspektywy unijnej na lata 2021–2027. – Fundusze, które dla Polski wynegocjowaliśmy na lipcowym szczycie Rady Europejskiej, są największe w historii. Środki z obu puli przeznaczymy na odbudowę gospodarki po epidemii – zaznacza premier Mateusz Morawiecki.
Ś
ląskie jest pierwszym regionem w procesie rozpoczętych konsultacji dotyczących Umów Partnerstwa i największym beneficjentem środków spośród wszystkich regionów. – To bardzo dobry dzień dla Śląska. Współpraca samorządu, strony rządowej i przedstawicieli Komisji Europejskiej przynosi korzyści dla mieszkańców i pozwala nam się rozwijać. Planowana w przyszłym RPO kwota w wysokości 2,4 mld euro wzmocniona 2 mld euro z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, czyli łącznie blisko 4,4 mld euro, to olbrzymie środki, jakimi region nigdy nie dysponował. Jeśli doliczymy do tego pieniądze z innych programów, to strumień środków na rozwój regionu w najbliższej dekadzie będzie bezprecedensowy. Głównym celem jest poprawa jakości życia w regionie, czyli nowe, innowacyjne miejsca pracy, ale także lepsza jakość powietrza. Odchodzimy powoli od tradycyjnego przemysłu w stronę nowych technologii, jednak chcemy tych zmian dokonywać z udziałem strony społecznej. Stoimy przed wielkimi wyzwaniami, które wpisaliśmy w strategię rozwoju województwa śląskiego „Zielone Śląskie 2030”, bardzo dobrze wpisującą się w politykę rządu. Mamy gotowe projekty, które będzie-
my sukcesywnie wdrażać – przekonuje marszałek Jakub Chełstowski. – Na realizację tej polityki region otrzyma 697 mln euro, z czego 593 mln euro to wkład UE, a około 105 mln euro wkład krajowy. Celem interwencji jest budowanie gospodarki opartej na wiedzy o silniejszym wymiarze społecznym, w jej ramach będziemy mogli zrealizować wyzwania dotyczące m.in. rynku pracy, edukacji, ochrony zdrowia, integracji społecznej, kultury i turystyki. Nowością w tej perspektywie ma być też wsparcie dla młodych – dodaje Izabela Domogała. –
Zielone Śląskie, Mobilne Śląskie, Śląskie dla mieszkańca i Śląskie bliżej mieszkańca. W ramach Funduszu Sprawiedliwej transformacji planujemy z kolei finansowanie projektów z obszaru gospodarki, środowiska oraz projektów społecznych, związanych z podnoszeniem kwalifikacji, czy wsparciem w poszukiwaniu zatrudnienia – objaśnia wicemarszałek Wojciech Kałuża.
negocjacji z Komisją Europejską, przejdzie konsultacje we wszystkich województwach.
Jest ratunek dla Maciusia!
W nowej perspektywie około 60 proc. funduszy z polityki spójności trafi do programów realizowanych na poziomie krajowym. Pozostałe 40 proc. otrzymają programy regionalne, zarządzane przez marszałków województw.
W puli przeznaczonej dla Polski zapisana jest kwota 76 mld euro w ramach unijnej polityki spójności i Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Projekt Umowy Part-
Spośród wszystkich programów regionalnych najwięcej środków ma trafić właśnie do naszego regionu – 2,365 mld euro. Pieniądze na programy regionalne podzielono według algorytmu opartego na obiektywnych kryteriach, między innymi na liczbie ludności i PKB na mieszkańca.
Historia trzyletniego Maciusia Cieślika z Jankowic pod Pszczyną wzruszyła dziesiątki tysięcy Polaków. Widząc jego cierpienie i jednocześnie dzielną walkę o zdrowie oraz czytając błagalne apele jego mamy o pomoc, chętnie otwierali przed malcem swoje serca. Efekt przerósł najśmielsze oczekiwania. W trakcie akcji z Fundacją Siepomaga zebrano ponad 10 mln zł, a na lek potrzeba było 9,5 mln!
Spośród wszystkich programów regionalnych najwięcej środków ma trafić właśnie do naszego regionu – 2,365 mld euro.
– Mamy już doświadczenie i wiedzę dotyczącą wykorzystania środków unijnych i jestem przekonany, że te pieniądze będą dalej zmieniać Śląskie. Ze środków EFRR będziemy finansowali pięć z sześciu osi tematycznych w tym: Inteligentne Śląskie,
nerstwa przygotowało Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w oparciu o polskie i unijne założenia prawne. Umowa Partnerstwa programuje wydatkowanie środków unijnych w perspektywie 2021-2027 i zanim zostanie przekazana do
Dodatkowo sześć regionów (śląskie, łódzkie, małopolskie, lubelskie, dolnośląskie i wielkopolskie) będzie mogło skorzystać ze środków w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji gdzie zaprogramowane zostało 4,4 mld euro. Środki z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji zostaną skierowane na łagodzenie skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. /MAR/
PARKOWE INWESTYCJE 12-13
W nowy rok z trzema umowami
Rozbudowa „Elki” o kolejny odcinek, konserwacja rzeźb oraz wielofunkcyjny budynek na terenie zoo – to inwestycje przeznaczone do realizacji w Parku Śląskim. Ich koszt to prawie 12 mln zł.
2
KURIEREM PRZEZ #ŚLĄSKIE
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
RYBNIK
W mieście powstanie ważna uczelnia
Państwowa Wyższa Szkoła Medyczna będzie kształciła nie tylko przyszłe kadry pielęgniarskie, ale także edukowała w takich dziedzinach jak kosmetologia i dietetyka. Szacowany koszt utworzenia szkoły to 30 mln zł. List intencyjny w sprawie powołania do życia nowej uczelni podpisano w grudniu.
W
Województwie Śląskim funkcjonują wyższe szkoły zawodowe, potrzeba jednak większej ilości szkół wyższych o profilu medycznym. Region boryka się z negatywnymi zjawiskami – społeczeństwo się starzeje, problemem jest depopulacja, odczuwamy skutki zdrowotne związane ze złą jakością powietrza. Brakuje kadr medycznych we wszystkich specjalizacjach, w tym lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów, ratowników medycznych, opiekunów osób starszych, kosmetologów, dietetyków. Wyliczono, że w całym kraju w 2033 roku zabraknie nawet 169 tys. pielęgniarek. W naszym regionie na 29 680 pielęgniarek i pielęgniarzy aż 26 562 jest w wieku 40 lat i więcej (ponad 89 proc.). Dlatego powołanie do życia wyższej szkoły medycznej, konkretnie sprofilowanej, było przede wszystkim pomysłem Samorządu Pielęgniarek i Położnych. Jako lokalizację wskazano Rybnik, bowiem miasto dysponuje odpowiednim kampusem.
– Idea utworzenia wyższej szkoły zawodowej w obszarze medycyny na terenie Rybnika wpisuje się w Strategię Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2030”. Jest to inwestycja w edukację, która docelowo przełoży się na rozwój nowych sektorów gospodarki związanych z przemysłem medycznym. W praktyce ma także uzupełnić kadry, bo pielęgniarek czy fizjoterapeutów wciąż mamy zbyt mało, a nie jest tajemnicą, że nasze społeczeństwo po prostu się starzeje.
Podpisy pod listem intencyjnym złożyli: marszałek województwa Jakub Chełstowski, wicemarszałek Wojciech Kałuża, prezydent Rybnika Piotr Kuczera, przewodniczący Związku Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Mieczysław Kieca i dyrektor związku, Adam Wawoczny. Zależy nam, aby uczelnia rozpoczęła swoją działalność już w kolejnym roku akademickim – mówi marszałek województwa, Jakub Chełstowski.
dzisiejsze potrzeby gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa oraz zwiększenie jakości oferowanych studiów – dodaje wicemarszałek Wojciech Kałuża.
– Rozwój szkolnictwa wyższego jest jednym z naszych priorytetów, wpisujących się w cele „Programu dla Śląska”. To odpowiedź na
Inwestycja ma kosztować 30 mln zł. Rozważana jest także koncepcja powołania przy uczelni Centrum Nostryfikacji dyplomów
pielęgniarek z krajów spoza UE wspólnie z Izbą Pielęgniarek oddziałem Śląskim (szacowany koszt to 6,5 mln zł) oraz utworzenie na terenie Państwowego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku kampusu dla studentów nowej uczelni. Remont budynków ma kosztować 7,2 mln zł. /MAR/
Pociąg do lekkoatletyki KATOWICE
Pociąg Mistrzów z wizerunkami znakomitych polskich lekkoatletów jest już w trasie. Kursuje na wszystkich liniach obsługiwanych przez Koleje Śląskie.
P
ociąg w praktyce promuje Stadion Śląski, który od sierpnia ubiegłego roku funkcjonuje jako Narodowy Stadion Lekkoatletyczny. Tylko w tym roku odbędą się tam aż cztery prestiżowe imprezy związane z tą właśnie dyscypliną: Mistrzostwa Świata Sztafet, memoriały im. Janusza Kusocińskiego i Kamili Skolimowskiej oraz Drużynowe Mistrzostwa Europy. Na pociągu znalazły się wizerunki ambasadorów województwa i Stadionu Śląskiego: Anity Włodarczyk, Pawła Fajdka, Justyny Święty-Ersetic i Ewy Swobody, a także informacje o czterech wspomnia-
nych międzynarodowych imprezach. Wnętrze składu również nawiązuje do lekkoatletycznych zmagań. To już trzeci pociąg specjalny w ofercie Kolei Śląskich. – Dwa wcześniejsze pociągi specjalne nawiązują do historii regionu i cieszą się ogromnym zainteresowaniem nie tylko miłośników kolei, ale i pasażerów. Ten pociąg ma znakomite możliwości i moc porównywalną do mocy naszych znakomitych sportowców – podsumowuje Aleksander Drzewiecki, prezes Kolei Śląskich. /MAR/
Na pociągu znalazły się wizerunki ambasadorów województwa i Stadionu Śląskiego: Anity Włodarczyk, Pawła Fajdka, Justyny Święty-Ersetic i Ewy Swobody, a także Stadionu Śląskiego.
DWA KWADRANSE wydanie nr 11 Wydawca: Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku S.A. w Chorzowie Redakcja: aleja Różana 2, 41-501 Chorzów Tel. 694 594 633 E-mail: dwakwadranse@parkslaski.pl
Redaktor naczelny: Marcin Król Dział reporterski: Przemysław Malisz, Łukasz Pulnar Redaguje: Zespół Reklama: Dagmara Piskorz Projekt: Marcin Król/KaT-Graphic
Drukarnia: POLSKA PRESS sp. z o.o. Oddział Poligrafia Drukarnia Sosnowiec Nakład: 150 000 egzemplarzy
o tym się mówi
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
3
TYCHY
Sukces inwestycji w Tychach możemy również zapisać na konto skuteczności rządu kierowanego przez premiera Mateusza
Morawieckiego. | Fot. FB
Fabryka Fiata wyprodukuje Zakład FCA Poland (Tychy) jest jednym z największych zakładów produkcyjnych koncernu. | Fot. Radosław Kaźmierczak
nowe modele samochodów!
W FCA Poland od 2022 roku będą składane aż trzy nowe modele samochodów. Zakład zostanie zmodernizowany, do tego powiększony, zaś wartość inwestycji ma sięgnąć blisko 2 mld zł! Inwestycje objęte wsparciem KSSE to 755 mln zł. Plany koncernu wpisują się w strategię rozwoju regionu założoną do 2030 roku.
J
ak zaznacza marszałek, jest to szczególnie ważna wiadomość z uwagi na czekającą region transformację związaną z restrukturyzacją górnictwa. – Poza tradycyjnymi markami Fiat i Lancia będziemy produkowali markę Jeep i Alfa Romeo – informuje Tomasz Gębka, dyrektor fabryki w Tychach.
– Samochody będą oparte o nowy koncept mobilności i będą wykorzystywały najnowocześniejsze systemy napędowe włącznie z całkowicie elektrycznym – podkreśla Pietro Gorlier, dyrektor operacyjny FCA w regionie EMEA. W ramach samej decyzji o wsparciu KSSE inwestor zadeklarował ponad 755 mln zł nakładów na fabrykę w Tychach. W praktyce będą to środki na modernizację istniejącego zakładu, a także dostosowanie go do wielkości i specyfiki nowych platform, związane głównie z wprowadzeniem do produkcji nowych
Jakub Chełstowski marszałek województwa
– Dzięki rozbudowie fabryki Fiata w Tychach w samym zakładzie, jak i w regionie pracę znajdzie nawet kilkadziesiąt tysięcy osób.
rodzajów napędów – elektrycznych i hybrydowych – dla których spółka może uzyskać wsparcie Skarbu Państwa.
A to oznacza zmiany właściwie we wszystkich wydziałach, w tym przede wszystkim na linii montażu.
Abartha 595 oraz 62 472 szt. Lancii Ypsilon. Fabryka FCA w Tychach działa zgodnie z World Class Manufacturing, zintegrowaną metodolo-
W ramach samej decyzji o wsparciu KSSE inwestor zadeklarował ponad 755 mln zł nakładów w fabrykę w Tychach. W praktyce będą to środki na modernizację istniejącego zakładu, a także dostosowanie go do wielkości i specyfiki nowych platform. Obecnie tr wają już pomiar y i prace projektowe. Spółka chce przygotować nowe linie. Docelowo w fabryce będą powstawały samochody oparte o dwie platformy. Osobno będzie prowadzona produkcja obecnych modeli (Fiata 500, Lancii Ypsilon i Abartha) oraz produkcja nowych modeli Fiata, Jeepa i Alfa Romeo, opartych o platformę z portfolio koncernu PSA. Nowa platforma jest większa – obecna jest przeznaczona dla aut segmentu A, a nowa dla samochodów segmentu B i C.
Zakład FCA Poland (Tychy) jest jednym z największych zakładów produkcyjnych koncernu. Zajmuje powierzchnię 2,4 mln m kw., z czego na hale produkcyjne i budynki usługowe przypada 0,5 mln m kw. W zakładzie pracuje obecnie około 2,5 tys. osób, a na jego terenie znajdują się 42 firmy świadczące usługi na rzecz fabryki. Aż 99 proc. produkcji trafia na eksport. W 2019 roku zakład FCA w Tychach wyprodukował łącznie 263 176 samochodów marek Fiat, Abarth i Lancia, w tym: 179 689 szt. Fiata 500, 21 015 szt.
gią zarządzania przedsiębiorstwem według najwyższych światowych standardów. Zakład Tychy FCA Poland był jednym z pierwszych w Grupie, który osiągnął poziom „Gold” WCM. – W stuletniej, wspaniałej historii ogromną rolę odegrały zakłady w Polsce. I będziemy tak działać nadal, łącząc w nadchodzących tygodniach siły z PSA i tworząc nową grupę Stellantis – podsumował Pietro Gorlier, dyrektor operacyjny FCA na region EMEA. /MAR/
4
aktualności
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
DZIĘKI WSPARCIU WOJEWÓDZTWA POGOTOWIE RATUNKOWE OTRZYMAŁO NOWOCZESNE KARETKI
NA SYGNALE!
Flotę Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego w Katowicach zasiliło 10 ultranowoczesnych ambulansów typu C marki Renault. Karetki kosztowały w sumie 4,4 mln zł i będą obsługiwały stacje pogotowia w kilku miastach aglomeracji. Trzy ambulanse otrzymało także pogotowie w Cieszynie.
Łukasz Jurys
ratownik medyczny pogotowia w Tychach
Nowe karetki będą obsługiwały Katowice, Gliwice, Bytom, Tychy, Świętochłowice i Żory.
J
est to najbardziej zaawansowany rodzaj ambulansu – ruchoma jednostka intensywnej opieki. Został skonstruowany i wyposażony do transportu, zaawansowanego leczenia i monitorowania pacjentów. Nowe karetki będą obsługiwały Katowice, Gliwice, Bytom, Tychy, Świętochłowice i Żory.
Izabela Domogała
członek zarządu województwa – Nowoczesne pojazdy z wyposażeniem są przeznaczone dla zespołów ratownictwa medycznego. Będą wyjeżdżać do pacjentów w stanach zagrożenia życia: z dusznościami, bólami w klatce piersiowej, a także do wypadków drogowych. To ambulanse reanimacyjne z pełnym wyposażeniem: noszami, pompą infuzyjną, defibrylatorem.
Pieniądze na zakup nowych karetek pochodzą ze środków unijnych w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (85 procent). Część środków pochodzi z budżetu województwa (10 procent) i Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego w Katowicach (5 procent). Zakup kolejnych 10 nowoczesnych ambulansów planowany jest na drugi kwartał przyszłego roku. WPR w Katowicach posiada obecnie 130 ambulansów, w tym 78 systemowych. Ambulanse zmienia się średnio co 5–6 lat, albo po przejechaniu 200 tys. kilometrów.
– Sprzęt, który otrzymaliśmy, to najnowsza generacja. Komfort pacjenta podczas transportu medycznego jest niezwykle istotny. A karetki, które trafiły do wojewódzkiego pogotowia, w pełni to gwarantują. dekontaminacji pracowników zespołów ratownictwa medycznego, zmodernizowano także węzły sanitarne. Na inwestycje w cieszyńskim pogotowiu przeznaczono ogółem ponad 2,7 mln zł. Aż 85 procent tej kwoty to środki z RPO, 10 proc. pomoc rządu, pozostała część to wkład CPR. – Bez pomocy województwa, marszałka, zakup tego tak bardzo potrzebnego nam sprzętu pewnie nie byłby możliwy – uważa Mieczysław Szczurek, starosta powiatu cieszyńskiego.
Trzy ultranowoczesne karetki trafiły także do Cieszyńskiego Pogotowia Ratunkowego. Tam również zastąpią wysłużone pojazdy ratunkowe. Dwie trafią bezpośrednio do cieszyńskiej stacji pogotowia, jedna będzie obsługiwała Zebrzydowice. – Są to ambulanse przystosowane do przewozu pacjentów chorych na COVID-19 – mówi przewodniczący Sejmiku, Jan Kawulok. Prócz karetek zakupiono trzy defibrylatory, odzież ochronną, środki dezynfekujące, dostosowano pomieszczenia do przeprowadzania
Trzy karetki trafiły także do Cieszyna.
– Zakup ambulansów dla pogotowia ratunkowego, to kolejny przykład konsekwentnego inwestowania w służbę zdrowia w regionie. Warto jednak zaznaczyć, że tego typu przedsięwzięcia są możliwe dzięki bardzo dobrej współpracy samorządu województwa i samorządów lokalnych, rozmowach o konkretnych potrzebach jednostek terytorialnych. Jest to istotne zwłaszcza teraz, gdy przyszło nam walczyć z pandemią koronawirusa, zaś pacjentom zmagającym się z COVID-19 ten sprzęt będzie także służył – podsumowuje marszałek województwa Jakub Chełstowski. /MAR/
aktualności
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
Parking wielopoziomowy Park&Ride oraz Bike&Ride zostanie zbudowany u zbiegu ulic Wyszyńskiego i Edukacji w Tychach. Wartość to 14,9 mln zł, z czego 11,5 mln zł to środki unijne. Do gigantycznej inwestycji w centrum przesiadkowe szykuje się również Zabrze. Koszt przekroczy 119,5 mln zł, z czego ponad 96 mln zł pozyskano z Unii Europejskiej.
5
TYCHY • ZABRZE
Tak będzie wyglądało centrum przesiadkowe w Tychach. | Fot. UM Tychy.
Ruszają budowy
centrów przesiadkowych
W
Tychach na nowym parkingu, przy szpitalu Megrez, znajdzie się 117 miejsc postojowych dla samochodów osobowych (57 miejsc na parterze i 60 miejsc na pierwszym piętrze), a także
Alina Nowak
48 miejsc postojowych dla rowerów oraz 22 miejsca postojowe dla motocykli. Projekt obejmuje ponadto przebudowę istniejących ciągów pieszych, budowę nowych odcinków chodników i ścieżek rowerowych o łącznej długości 675 metrów, a także wymianę dwóch wiat przystankowych zlokalizowanych po obu stronach ulicy Wyszyńskiego. Parking Park&Ride będzie miał dwie kondygnacje nadziemne. Dolna kondygnacja to garaż zamknięty, zaś górna – parking otwarty, zadaszony, z ażurowymi ścianami zewnętrznymi. W północnych narożnikach obiektu zlokalizowane zostaną dwie stacje rowerowe. W strefie wjazdu będzie znajdowało się pomieszczenie dozoru, umożliwiające kontrolę wizualną wjeżdżających i wyjeżdżających samochodów. Przewidziano także szereg udogodnień dla osób niepełnosprawnych. Osoby o ograniczonej możliwości poruszania się będą miały zapewniony dostęp do obu kondygnacji parkingu Park&Ride. Wejście na parter budynku wyrównane zostanie z poziomem chodni-
ka. Jedna z klatek będzie wyposażona w dźwig osobowy przystosowany dla osób niepełnosprawnych na wózkach inwalidzkich, co umożliwi dostęp tym osobom na piętro. W pobliżu dźwigu, na obu kondygnacjach, będą wyznaczone miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych. Ponadto wszystkie ciągi piesze zaprojektowano w sposób ułatwiający poruszenie się osobom na wózkach inwalidzkich, osobom o ograniczonej sprawności ruchowej oraz osobom starszym.
Parking jest przede wszystkim dedykowany osobom korzystającym z komunikacji miejskiej. Całkowita wartość projektu wynosi blisko 14,9 mln zł. Dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego wyniesie ponad 81 proc. (11,5 mln zł). Prace rozpoczną się w pierwszej połowie 2021 roku. Ponad 96 mln zł z RPO na wartą 119,5 mln inwestycję otrzyma Zabrze.
Projekt obejmuje budowę dwóch centrów przesiadkowych na terenie Zabrza: pierwsze przy ul. Goethego, drugie przy ul. Krakowskiej i Ofiar Katynia. Pierwsza lokalizacja to gruntowna przebudowa istniejącego już dworca autobusowego przy ulicy Goethego, w pobliżu dworca kolejowego. Nowy obiekt posłuży jako centrum przesiadkowe dla autobusów lokalnych, komunikacji pomiędzy miastami aglomeracji, a także busom. Zbudowany zostanie parking wielopoziomowy. W obrębie węzła przesiadkowego zaprojektowano perony przystankowe łącznie dla 11 stanowisk autobusów, w tym jedno przeznaczono do ładowania autobusów elektrycznych. Będą również stanowiska postojowe dla samochodów osobowych.
Dariusz Iskanin
radny Sejmiku województwa – Z doświadczenia jeszcze jako radnego miejskiego wiem, jak bardzo istotne dla lokalnej społeczności są podobne inwestycje. Zbliżony projekt realizowaliśmy w Piekarach Śląskich. Centra przesiadkowe z powodzeniem spełniają swoją rolę. Z dużą satysfakcją obserwowaliśmy, jak kierowcy z ościennych miast zostawiali w pobliżu swoje samochody i przesiadali się właśnie na komunikację miejską. Warto zatem wspierać takie przedsięwzięcia.
radna Sejmiku województwa – Centra przesiadkowe to inwestycje niezwykle dla Zabrza cenne – znacząco bowiem podniosą one standard komunikacji publicznej w mieście. Cieszę się wspólnie z mieszkańcami z faktu rozpoczęcia realizacji tego projektu. Kolejnym kluczowym aspektem będzie ochrona środowiska. Centra służą także zmianie mentalności, byśmy krok po kroku zastępowali transport prywatny transportem publicznym.
Centra przesiadkowe w Zabrzu mają powstać do 2023 roku.| Fot. An Archi Group
W drugiej lokalizacji przy ul. Krakowskiej i Ofiar Katynia w Rokitnicy przewidziano budowę obiektu o powierzchni 276 metrów kwadratowych. Przewidywana jest budowa 6 miejsc dla postoju autobusów oraz stanowiska dla pojazdów osobowych, wiaty rowerowej, postoju taxi i minibusów. W obydwu lokalizacjach przewidziano również możliwość ładowania pojazdów elektrycznych, lokalizację stacji Zabrzańskiego Roweru Miejskiego. Przewidziano przebudowę dróg i przebudowę sieci infrastruktury. Inwestycja ma zakończyć się w 2023 roku. /MAR/
6
#Porozmawiajmy
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
JAKUB CHEŁSTOWSKI
– Mamy bardzo dobry budżet i pomysł na kontynuację naszego programu wsparcia dla przedsiębiorców. Ogromne znaczenie będą miały środki wywalczone w Brukseli przez premiera Mateusza Morawieckiego oraz pieniądze z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Spójności. To pozwala optymistycznie patrzeć w przyszłość – ocenia marszałek województwa w rozmowie z miesięcznikiem Dwa Kwadranse. Będziemy przede wszystkim rozmawiać o pieniądzach. Ale zanim do tego przejdziemy: jest Pan w gronie oczekujących na szczepienie przeciwko COVID-19?
modernizacja Opery Śląskiej i projekt „Promocja gospodarcza regionu oraz działania związane z tworzeniem przyjaznych warunków do inwestowania i eksportowania” skierowany do przedsiębiorców. Wydatki na drogi wojewódzkie stanowią prawie 72 proc. wydatków całego działu i jest to o 2 proc. więcej niż w ubiegłym roku. Drugie miejsce zajmują wydatki na oświatę i edukacyjną opiekę wychowawczą. Promowany będzie Stadion Śląski. Popularny „Kocioł Czarownic” od sierpnia ubiegłego roku jest oficjalnym Narodowym Stadionem Lekkoatletycznym, a w tym roku będzie zaś gospodarzem aż czterech dużych imprez: Mistrzostw Świata w Sztafetach, Drużynowych Mistrzostw Europy oraz Memoriałów: im. Janusza Kusocińskiego i Kamili Skolimowskiej.
O
czywiście. Nie mam żadnych dylematów z tym związanych.
Pytam nie bez powodu. Bo na szczepionkę czekaliśmy niecierpliwie, większość jest przekonana. Ale większość to przecież jednak nie wszyscy...
Jak radzimy sobie na tle innych województw?
N
ie ma wątpliwości, że mamy do czynienia z wirusem, który zabija. W ciągu ostatniego roku życie publiczne na całym świecie się wywróciło. Co dzień dziesiątki ludzi wciąż traci życie z powodu COVID-19, gospodarki poszczególnych państw borykają się z największym kryzysem w powojennej historii. To są fakty. Wielu siewców teorii o fikcyjnym wirusie zostało dość boleśnie zweryfikowanych przez los. Twierdzili, że wirus nie istnieje, a nagle sami zachorowali, przechodząc przez niego w ciężki sposób, były przypadki, że choroba ich niestety pokonała. Zatem jeśli chcemy wrócić do normalności, cieszyć się zdrowiem i życiem, powinniśmy się zaszczepić. To jest także nasza powinność wobec bliskich i przyjaciół. Schemat jest dość prosty: jeśli nie sięgniemy po szczepionkę, możemy narazić innych na niebezpieczeństwo. Dlatego każdego będę gorąco zachęcał do szczepień. Na szczęście mówiąc o tych, którzy jednak szczepić się nie chcą, mówimy o niewielkim procencie przeciwników tego rozwiązania. Jest to budujące. Mam nadzieję, że już niedługo zapomnimy o obostrzeniach i konieczności noszenia maseczek. Pandemia jeszcze jednak nie wygasła. Tak długo, jak będzie obecna, jako samorząd województwa będziemy wspierać służbę zdrowia z akcentem na nasze szpitale. Tylko w ubiegłym roku przekazaliśmy na ten cel 280 mln zł. Od grudnia trwa akcja przekazywania karetek dla stacji pogotowia ratunkowego w miastach regionu. Są to ambulanse przystosowane do przewozu pacjentów z koronawirusem.
Tymczasem wciąż nosimy maseczki, mamy dosyć obostrzeń, a gospodarka, w tym także ta regionalna, domaga się kolejnej kroplówki w postaci wsparcia. Bez pomocy państwa, samorządów wojewódzkich, przedsiębiorcy sobie nie poradzą.
W Z
dajemy sobie z tego sprawę. Przypomnę, że mamy bardzo dobry budżet: 1 mld 666 mln 792 tys. 847 zł po stronie dochodów i 1 mld 960 mln 874 tys. zł po stronie wydatków. Będziemy dysponować środkami z nowej unijnej prognozy finansowej, w ramach programu Śląskie 2030 sięgniemy po środki z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji; do Polski, w tym także do naszego województwa, trafią pieniądze z funduszu odbudowy. Jest to gigantyczna kwota, w sumie 770 mld zł, co jest w mojej ocenie ogromnym sukcesem premiera Mateusza Morawieckiego, który według najnowszych badań opinii publicznej, cieszy się wśród Polaków największym zaufaniem (ranking IBRIS – dop. red.). Nikt takich pieniędzy dla Polski jeszcze nie wywalczył. Województwo Śląskie z tego tytułu otrzyma 2,365 mld euro, jesteśmy ponadto w gronie regionów, które otrzymają pieniądze z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji i Polityki Spójności. To w sumie 4,4 mld zł. 18 stycznia ruszyły konsultacje społeczne dotyczące Umowy Partnerstwa. W tej chwili pracujemy już nad kontynuacją Śląskiego Pakietu dla Gospodarki, który będzie również uzupełnieniem wsparcia rządowego. Ten model po prostu się sprawdza. Przypomnijmy, że w ubiegłym roku była to ogółem kwota aż 1,4 mld zł. Było to możliwe dzięki modyfikacji Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014–2020, bardzo dobrej współpracy z Komisją Europejską i stroną rządową. Część niewykorzystanych jeszcze środków przekierowano m.in. na ochronę przed bezrobociem. Dla przykładu: sam tylko II Filar Śląskiego Pakietu dla Gospodarki miał koordynować wsparcie zaplanowane w obszarze rynku pracy. Od 6 kwietnia ubiegłego roku przeznaczono na ten cel 640 mln zł. Nadaliśmy nowe ramy formal-
ne dla pomocy pracodawcom w utrzymaniu zatrudnienia oraz pracownikom w przekwalifikowaniu się. I udało się! Rozwiązania wypracowane w regionie okazały się na tyle skuteczne, że stały się wzorem dla województw. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że innym nie poszło tak dobrze jak nam. Pomoc trafiła głównie do małych, regionalnych firm i jednoosobowych działalności gospodarczych – w efekcie 48 406 z nich do połowy wakacji otrzymało prawie 600 mln złotych wsparcia. Mocniej chcemy pomóc regionalnej turystyce, bo druga fala pandemii wręcz ją zdemolowała. W ubiegłym roku przeznaczyliśmy na ten cel 3,5 mln zł. W tym roku będą to aż 84 mln zł. Czyli ogółem 87,5 mln zł – tyle wyniesie Śląski Pakiet dla Turystyki.
Zostają jednak jeszcze inwestycje. COVID-19 jest dla gospodarki bezlitosny, więc wielu zacznie sobie zadawać pytanie, czy realizacji dużych zadań nie będzie trzeba przełożyć w czasie?
Z
a chwilę minie rok, jak walczymy z pandemią. Ale te miesiące były jednocześnie bardzo pracowite na polu inwestycyjnym. COVID-19 ich nie spowolnił. Kluczowe inwestycje zaplanowane na ten rok to modernizacja i rozbudowa Planetarium Śląskiego, które będzie funkcjonowało jako Śląski Park Nauki oraz realizacja projektów własnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego: będzie to budowa i modernizacja dróg wojewódzkich,
ydatki majątkowe, czyli w praktyce inwestycyjne, wynoszą 775 mln 961 tys. 504 zł. Tu warto zaznaczyć, że od 2016 roku na inwestycje takie jak wszelkiego rodzaju budowy, modernizacje i zakupy województwo przeznaczało średnio około 32 proc. środków finansowych. W 2016 roku – wskaźnik ten wynosił 27 proc., w ubiegłym roku wzrósł do 39,9 proc., zaś w bieżącym to ogółem 39,6 proc. wydatków. Ten poziom klasyfikuje nas w krajowej czołówce i świadczy o dynamice rozwoju regionu. Przykłady to m.in. zadania drogowe z kwotą 547 mln 145 tys. 235 zł. Na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych planowana jest kontynuacja czterech projektów własnych o wartości 363 mln 26 tys. 523 zł, z czego 168 mln 668 tys. 245 zł to środki unijne. Jest to budowa Regionalnej Drogi Racibórz – Pszczyna na odcinku od włączenia do DK nr 45 w gminie Rudnik do granicy Rybnika – etap 4 i etap 5 Wschodnia Obwodnica Raciborza (93 mln zł); przebudowa drogi wojewódzkiej nr 933 (134 mln 690 tys. 925 zł); drugi etap przebudowy DW 791 na odcinku od DK1 do DK 78 (95 mln 778 tys. 765 zł) oraz drugi etap przebudowy DW 913, od skrzyżowania z DK 78 w miejscowości Celiny do skrzyżowania z DK 86 (39 mln 556 tys. 833 zł). Ponad 182 mln zł pochłonie organizowanie i dotowanie regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich wykonywanych przez spółki POLREGIO i Koleje Śląskie. Ponad 84 mln zł zostanie przeznaczonych na ochronę zdrowia, z czego 33,2 mln zł na inwestycje. Blisko 40 mln zł trafi na funkcjonowanie i bieżące utrzymanie jednostek oświatowych, na odnawialne źródła energii przeznaczonych będzie prawie 15 mln zł. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego to suma 223 mln 918 tys. zł. W ramach tych zadań będziemy kontynuować upamiętnianie Powstań Śląskich. W tym roku mija setna rocznica trzeciego narodowowyzwoleńczego zrywu Ślązaków, który przyniósł upragniony powrót do macierzy. Podtrzymywanie pamięci o ludziach walczących o polski Śląsk to nasz obowiązek. rozmawiał MARCIN KRÓL
SUBREGION ZACHODNI
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
7
Rondo przy Mechaniku gotowe, obwodnica w budowie RACIBÓRZ
Rondo przy Mechaniku było długo wyczekiwane przez kierowców. Obwodnica Raciborza to zupełnie nowa droga o długości 8 kilometrów, stanowiąca część dużej drogi regionalnej Racibórz – Pszczyna
Jeszcze w grudniu przywrócono pełny ruch na DW 919.
W Raciborzu oddano do użytku rondo przy Mechaniku, przywrócono także pełny ruch na trasie DW 919 wiodącej do Gliwic, gdzie kierowcy musieli do tej pory poruszać się wahadłowo. Cały czas trwa realizacja największej inwestycji wojewódzkiej – budowy obwodnicy Raciborza, która jest częścią drogi regionalnej łączącej to miasto z Pszczyną.
R
ondo przy Mechaniku było bardzo oczekiwane przez mieszkańców. Poprawiło ono komfort komunikacyjny w centrum Raciborza. Koszt inwestycji to ponad 11,5 mln zł, zrealizowanej przy wsparciu województwa. Od końca grudnia nie ma już „wahadła” na odcinku DW 919 z Raciborza do Gliwic. Bez przeszkód i niespodzianek przebiega budowa drogi Racibórz–Pszczyna. Planowany termin zakończenia robót budowlanych to luty 2022 roku. To największa inwestycja w historii Urzędu Marszałkowskiego, jej koszt to, przypomnijmy, aż 270 mln zł, z czego 150 mln zł stanowią środki unijne. – Obwodnica Raciborza to zupełnie nowa droga o długości 8 kilometrów, stanowiąca część dużej drogi regionalnej Racibórz – Pszczyna. Do tej pory wybudowaliśmy obwodnicę Pszczy-
ny, wybudowaliśmy drogę do Żor, przy czym Żory i Rybnik, które są miastami na prawach powiatu, również wybudowały swoje obwodnice. Wiadukt nad drogą DW 919, znajdujący się w ciągu nowej obwodnicy, jest kolejnym nowym obiektem wybudowanym w ramach inwestycji – wyjaśnia Zbigniew Tabor, dyrektor Zarządu Dróg Wojewódzkich w Katowicach. – Sama inwestycja ma jeszcze jeden ważny aspekt. Rzeka Odra nie raz udowodniła, jak groźnym jest żywiołem. Zastosowane rozwiązania technologiczne i projektowe przyczynią się do zabezpieczenia rzeki i tym samym podniosą poczucie bezpieczeństwa mieszkańców – dodaje marszałek województwa, Jakub Chełstowski. W listopadzie zakończono betonowanie ósmego przęsła mostu nad Odrą w ciągu
powstającej obwodnicy. Jest to nowa przeprawa przez drugą pod względem wielkości rzekę w Polsce. Tym samym nowy most jest jedynym na Odrze, na północ od centrum miasta w Województwie Śląskim. Kolejne znajdują się na Opolszczyźnie w miejscowości Utrata (odległość 30 km) i w ciągu DK 40 w Kędzierzynie-Koźlu. Na południe od Raciborza kolejne mosty na Odrze znajdują się w Krzyżanowicach (odległość 20 km), w ciągu DW 936 i w ciągu DK 78 w miejscowości Olza i na granicy państwa w Chałupkach. Nowy obiekt jest elementem wspomnianej już obwodnicy, która stanie się częścią Regionalnej Drogi Racibórz – Pszczyna. Przebieg tej trasy stanowić będzie nowy ślad Drogi Wojewódzkiej 935, łącząc Racibórz i Rybnik z autostradą A1 i DK 1. /MAR/
Wojciech Kałuża
wicemarszałek województwa – Prace postępują bardzo dynamicznie, wizytujemy to miejsce już po raz kolejny i przyznam, że jestem bardzo zadowolony z tempa prowadzonych robót. Obwodnica nie tylko usprawni komunikację, ale będzie też impulsem do dalszego rozwoju tej części regionu. Położone wokół niej tereny staną się atrakcyjne pod względem ich ewentualnego zagospodarowania.
8
#lokalne śląskie
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
RUDY RACIBORSKIE
Nowa droga poprawi komfort dojazdu m.in. do Bazyliki Mniejszej, która jest jedną z turystycznych atrakcji Rud Raciborskich.
Przedszkole i droga.
A wszystko jak z obrazka! Gminna droga w Rudach Raciborskich – ulice Cysterska i Sobieskiego – przeszła gruntowną modernizację. Inwestycja kosztowała ponad 2 mln zł, a jej realizacja była sfinansowana w dużej mierze dzięki środkom unijnym. W Rudach oraz gminie Kuźnia Raciborska przeprowadzono także w oparciu o fundusze unijne remonty miejscowych przedszkoli. – Przebudowa tej drogi ma nie tylko ogromne znaczenie dla lokalnej społeczności. W praktyce też przyczyni się do podniesienia atrakcyjności turystycznej gminy. Poprawi ona komfort dojazdu do Bazyliki Mniejszej, bardzo często odwiedzanej właśnie przez turystów. To kolejny przykład wzorowej współpracy samorządu wojewódzkiego i lokalnego, gdzie kluczową rolę odgrywają środki unijne – przekonuje marszałek województwa, Jakub Chełstowski.
W Rudach i samej gminie Kuźnia Raciborska wyremontowano także dwa przedszkola. Placówki przeszły termomodernizację, zamontowano nowe grzejniki, ocieplono dachy i zamontowano instalacje fotowoltaiczne. Koszt to ponad 2,5 mln zł. – To inwestycja w ekologię. Dająca konkretny wymiar w postaci oszczędności – podsumowuje marszałek Jakub Chełstowski. /MAR/
Paweł Macha
burmistrz Kuźni Raciborskiej – Około 63 procent środków na budowę tej drogi otrzymaliśmy dzięki aplikacji o środki unijne oraz wręcz koncertowej w mojej ocenie współpracy z zarządem województwa. To odcinek mierzący 1,6 km, zbudowany właściwie od podstaw, z fundamentem i odwodnieniem, do tego bardzo dla nas ważny, bo ułatwi on dojazd do bazyliki, która jest jednym z pomników historii naszego regionu. W Rudach i gminie Kuźnia Raciborska wyremontowano dwa przedszkola. Prezentują się imponująco.
puls inwestycji
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
PYRZOWICE
9
Pandemia ani na moment nie przerwała prac i inwestycja przebiega zgodnie z harmonogramem. Obiekt zostanie oddany do użytku pod koniec drugiego kwartału 2021 roku.
Rozbudowa terminalu B z wielkim patronem w tle
Pandemia koronawirusa nie wstrzymała prac inwestycyjnych w porcie lotniczym w Pyrzowicach, gdzie przebudowywany i rozbudowywany jest terminal B. Lotnisko niebawem będzie miało także wyjątkowego patrona. Decyzją radnych Sejmiku zostanie nim Wojciech Korfanty.
G
órnośląskie Towarzystwo Lotnicze przed pandemią rozpoczęło realizację kolejnego etapu programu inwestycyjnego zaplanowanego do 2025 roku. Koronawirus spowodował jednak spadek przychodów spółki, dlatego reali-
Jan Kawulok
przewodniczący Sejmiku województwa – Jestem pod ogromnym wrażeniem dynamiki robót przy budowie terminalu. Lotnisko w Pyrzowicach to miejsce ważne dla turystów oraz naszej regionalnej gospodarki. Wierzę, że będzie też godne postaci Wojciecha Korfantego, który zostanie patronem lotniska.
zacja części z zaplanowanych projektów została przesunięta, a zarządzający lotniskiem skupił się na tych kluczowych z perspektywy odbudowy jego potencjału. Stąd najważniejszym projektem inwestycyjnym jest rozbudowa i przebudowa terminalu pasażerskiego B. Pandemia ani na moment nie przerwała prac i inwestycja przebiega zgodnie z harmonogramem. Obiekt zostanie oddany do użytku pod koniec drugiego kwartału 2021 roku. Spółka zdecydowała się także na kontynuowanie projektu „pps hangary”, czyli budowy nowej płyty postojowej o powierzchni 6,5 hektara, którego zakończenie planowane jest na ostatni kwartał 2021 roku. Jest to pierwszy etap rozbudowy bazy do obsługi technicznej samolotów, na którą aktualnie składają się dwa hangary przeznaczone do obsługi liniowej samolotów, szybkiej wymiany silników, a także dużych przeglądów komponentowych i strukturalnych. Po południowej stronie budowanej płyty znajduje się działka przeznaczona pod kolejne dwa hangary. – W czasie pandemii zrobiliśmy wszystko, żeby kontynuować te projekty, które w przyszłości będą generować największe przychody, a także przyczynią się do kontynuacji kształcenia wysoko wykwalifikowanych kadr na potrzeby branży lotniczej, która prowadzona jest m.in. na Politechnice Śląskiej. Stąd decyzja nie tylko o konsekwentnej rozbudowie terminalu B, ale i o kontynuowaniu rozwoju bazy technicznej do obsługi samolotów. Szczególnie, że w tym zakresie mamy dużego kontrahenta w postaci linii lot-
niczej Wizz Air. W 2020 roku przewoźnik podpisał z GTL SA długoterminową umowę najmu hangaru. W konsekwencji pod koniec minionego roku ogłosiliśmy przetarg na wybór wykonawcy trzeciego hangaru, którego użytkownikiem będzie Wizz Air. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, w połowie 2022 roku oddamy do użytku obiekt z zatokami dla dwóch Airbusów A321neo. Uruchomienie nowego hangaru wygeneruje nowe miejsc pracy w Pyrzowicach dla wykwalifikowanych kadr zajmujących się obsługą techniczną samolotów. Tego typu specjaliści kształceni są na Politechnice Śląskiej, z którą od lat w zakresie edukacji współpracuje GTL SA. Wierzę, że rozwój bazy technicznej Wizz Air przełożyły się także na powiększenie jego siatki połączeń z Katowice Airport – przekonuje Artur Tomasik, prezes GTL SA. – Trzeba zwrócić uwagę na tempo, w jakim realizowana jest ta inwestycja. Budowa terminalu jest wręcz ekspresowa. Czas pandemii kiedyś się skończy, zwłaszcza, że rozpoczęły się już szczepienia, a to przyspieszy powrót do normalności. Pandemia nie wstrzymała tutaj prac, wręcz przeciwnie, są one dynamiczne, a sprawne, rozwijające się porty lotnicze to okna nie tylko na turystyczny, ale, w szerokim pojęciu, również gospodarczy świat. Bardzo mocno działają tutaj przewozy cargo, co sprawia, że lotnisko zachowuje jedną ze swoich podstawowych funkcji. Za kilka miesięcy, w setną rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego, to właśnie miejsce, dzięki inicjatywie Sejmiku, będzie nosiło imię Wojciecha Korfantego. Patronem
naszego lotniska będzie Polak, Ślązak i wielki Europejczyk – człowiek, którego bez względu na epokę możemy stawiać za wzór – ocenia marszałek Jakub Chełstowski. /MAR/
Piotr Czarnynoga
radny Sejmiku województwa – Wojciech Korfanty pokazywał, jak w trudnym czasie należy być Europejczykiem, jak tę powinność rozumieć. My dziś pokazujemy, jak w trudnym czasie, bo ciągle przecież znajdujemy się w fazie pandemii, kontynuować ważne inwestycje, a taką jest rozbudowa infrastruktury portu lotniczego. W ciągu roku port w Pyrzowicach obsługiwał około 4 mln pasażerów. Po rozbudowie ta obsługa wzrośnie do 10 mln podróżujących.
10
Z POtrzeby serca
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
POZNAJCIE PRZYJACIÓŁ RODZINY
Anioły są wśród nas Laureatów edycji 2020 uhonorowano podczas uroczystości w Urzędzie Marszałkowskim. Na zdjęciu (od lewej): siostra Maria Goretti, Marta Zmitrukiewicz, Kinga Konieczny-Bizon, Sebastian Imiołczyk. Statuetki nagrodzonym wręczyła Izabela Domogała, członek zarządu województwa.
Ich misją jest pomoc – rodzinie, dzieciom, ludziom w potrzebie. Nieść wsparcie drugiemu człowiekowi, swoiste posłannictwo dobra wpisali na stałe w swoje życiorysy. Województwo Śląskie po raz kolejny uhonorowało wyjątkowe postaci z regionu, które każdą cząstką siebie czynią otaczający nas świat choć odrobinę lepszym.
S
tatuetki Przyjaciół Rodziny mają krótką, ale piękną tradycję. Wręczane są od czterech lat.
– Naszych laureatów śmiało możemy nazwać aniołami, mającymi w sobie boską iskrę dającą im siłę do pomagania innym. Czynią to nie tylko w swojej pracy zawodowej, ale także w działaniach społecznych, pomocy rodzinie, która jest dla nas priorytetem – podkreśla Izabela Domogała, członek zarządu województwa. W konkursie dominowały panie, jedynym mężczyzną w tym gronie jest Sebastian Imiołczyk, policjant, który od wielu lat zawodowo i społecznie działa na rzecz dzieci i ich rodzin. Prowadził szkolenia na temat profilaktyki uzależnień w TPD dla kandydatów na rodziny zastępcze, jest zaangażowany w działania na rzecz poprawy bez-
pieczeństwa w Internecie. Z żoną Magdaleną stanowią rodzinę zastępczą niezawodową – są rodzicami 16-letniego syna, natomiast w ich rodzinie zastępczej przebywa 17-letnia dziewczyna. – Aczkolwiek unikam określenia „zastępcza”. Rodzina ma dla mnie jedną wspólną definicję – zastrzega laureat konkursu Przyjaciel Rodziny. Pierwszą z laureatek jest Marta Zmitrukiewicz, która od 16 lat pracuje na rzecz społeczności lokalnych w Częstochowie, przeciwdziała wykluczeniu społecznemu. Jest prezesem Fundacji Dla Rozwoju, prowadzi m.in. poradnię rodzinną i pogotowie lekcyjne dla uczniów szkół podstawowych. Laureatką konkursu jest także Agata Warnawin. Bielszczanka od 2002 roku opiekuje się dziećmi umieszczonymi w pieczy
zastępczej. Od października 2013 roku pełni funkcję rodziny zastępczej zawodowej o charakterze pogotowia rodzinnego. Aktualnie sprawuje pieczę nad czwórką dzieci, w tym nad trójką niemowlaków. Zajmując się nieprzerwanie przez 20 lat rodzicielstwem zastępczym, w praktyce przyjęła do swojego domu ponad 100 dzieci! Kolejna z laureatek, siostra Maria Goretti, jest założycielką Ochronki Charytatywnej przy Bazylice NMP w Piekarach Śląskich, gdzie od 20 lat pracuje jako wolontariusz – dyrektor. Nazywana jest ikoną bezinteresownej pomocy. Dzięki jej działalności charytatywnej dziesiątki dzieci z terenu Piekar Śląskich uzyskały pomoc. Ochronka oferuje wsparcie pedagogiczne i psychologiczne. Placówka wspiera także materialnie podopiecznych,
w okresie wakacji i ferii wyjeżdżają na kolonie. Siostra Goretti od wielu lat pracuje również jako katechetka w Zespole Szkół Specjalnych w Piekarach Śląskich. W czasie pandemii przygotowywała posiłki dla kilkudziesięciu rodzin objętych kwarantanną na terenie Piekar. Tegoroczną laureatką jest również Kinga Konieczny-Pizoń, od 2016 roku pracująca w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Bytomiu na stanowisku specjalista pracy z rodziną, prowadząc w ramach programu „Aktywny Rodzic” warsztaty z rodzinami. Od trzech lat pracuje również na stanowisku asystenta na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, gdzie prowadzi zajęcia z pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej i resocjalizacyjnej. /MAR/
z potrzeby serca
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
11
I ZDARZYŁ SIĘ CUD!
Maciuś dostał najdroższy lek na świecie!
Historia trzyletniego Maciusia Cieślika z Jankowic pod Pszczyną wzruszyła dziesiątki tysięcy Polaków. Widząc jego cierpienie i jednocześnie dzielną walkę o zdrowie oraz czytając błagalne apele jego mamy o pomoc, chętnie otwierali przed malcem swoje serca. Efekt przerósł najśmielsze oczekiwania. W trakcie akcji z Fundacją Siepomaga zebrano ponad 10 mln zł, a na lek potrzeba było 9,5 mln! W ten sposób na naszych oczach wydarzył się cud. – Zmieniono kryterium podania terapii genowej na 13,5 kilograma. Maciuś jest na pograniczu, waży już 13 kg. Błagam o pomoc! Teraz to już ostatni dzwonek, żeby moje dziecko dostało terapię genową. Przecież nie będę głodzić własnego dziecka – tłumaczyła rozgoryczona pani Ewelina.
– Wciąż mówicie, piszecie mi, że „udało się”, ale to sprawiły wasze gorące serca, wrażliwość na krzywdę dziecka, ciężka praca, poświęcony czas wielu sprawiły, że Maciuś dostanie ten upragniony przez nas lek – pisała jeszcze kilkanaście dni temu na FB pani Ewelina, mama Maciusia.
Święta pełne magii
Maciuś przyjął lek 19 stycznia. Obecnie przebywa z mamą w szpitalu, ale wkrótce mają go opuścić. Chłopczyk musi być pod obserwacją specjalistów, dlatego nie wyjedzie z Lublina. Pani Ewelina wynajęła mieszkanie nieopodal szpitala. Samo podanie leku trwało niespełna godzinę i odbyło się to poprzez kroplówkę.
Zbiórka kończyła się w Wigilię 24 grudnia. Dwa dni wcześniej Maciuś miał urodziny. W tym czasie do zrealizowania celu zbiórki brakowało jeszcze ponad 1,5 mln zł. Również wtedy rzucono wszystkie ręce na pokład. Także Dwa Kwadranse prosiły o wsparcie dla Maciusia na tej ostatniej już prostej. Zbiórkę przedłużono do 31 stycznia i… zdołano wcześniej zgromadzić potrzebne środki na najdroższy lek na świecie, a nawet zrobiła się „lekka” nadwyżka.
Wojownik z krwi i kości
Maciuś to prawdziwy wojownik. Dzielnie znosił wielogodzinne, żmudne i czasem bolesne dla niego sesje rehabilitacyjne. Wojowniczką z pewnością jest również pani Ewelina. Gdy dowiedziała się, że jej ukochane jedyne dziecko cierpi na rdzeniowy zanik mięśni, który sukcesywnie prowadzi do śmierci, nie załamała się. Natychmiast podjęła rękawicę, rzucając się do walki o ocalenie synka. Jej determinacja udzieliła się setkom znajomych, którzy zaczęli
organizować zbiórki i akcje na rzecz Maciusia. Przyłączyli się znani artyści i aktorzy. Do działania przystąpiły też media, w tym Dwa Kwadranse. Byliśmy jako pierwsza redakcja w domu pani Eweliny i Maciusia. Widzieliśmy
w oczach młodej kobiety upór i wiarę w to, że zdoła pokonać przeciwności losu. I to pomimo tego, że spadł na nią kolejny cios. Okazało się, że zmieniono kryteria wagowe. Dotąd lek mogły otrzymać dzieci z wagą nawet do 21 kg, w październiku wszystko uległo zmianie.
– Nawet nie potrafię wyrazić swojej radości. Znalazło się tak wielu ludzi, którzy nie pozostali obojętni na los mojego synka. To wspaniałe. Jestem sercem z rodzicami dzieci, którzy są w tej sytuacji, w której niedawno byłam ja i Maciuś. Nie poddawajcie się, bo cuda się zdarzają – mówi pani Ewelina, mama 3-letniego Maciusia. PRZEMYSŁAW MALISZ
12
parkowe inwestycje
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
Z ROZMACHEM W NOWY ROK
Trzy kolejne umowy! Rozbudowa „Elki” o kolejny odcinek, konserwacja rzeźb oraz wielofunkcyjny budynek na terenie zoo – to inwestycje przeznaczone do realizacji w Parku Śląskim. Ich koszt to prawie 12 mln zł. Podpisy pod dokumentami złożono dzień przed sylwestrem.
P
ierwsza z podpisanych umów na kwotę ponad miliona złotych dotyczy opracowania koncepcji architektonicznej i wykonanie projektu budowy nowego odcinka kolei linowej na trasie Wesołe Miasteczko – Planetarium. Realizacją zajmie się Pracownia Projektowa ARCHEX s.c. Anna Laskowska-Łapa, Wojciech Łapa z Bielska-Białej. Koncepcja ma być gotowa za osiem miesięcy.
Dawny szlak „Elki”
„Perkoz” – to jedna z rzeźb przeznaczonych do konserwacji.
Druga nitka „Elki” będzie poprowadzona dawnym szlakiem. Zgodnie z założeniami – co godzinę będzie przewoziła około 900 osób. Trasę obsłuży co najmniej 30 wyciągów krzesełkowych oraz 15 gondoli. Odcinek kolejki „Elki” będzie wiódł od Wesołego Miasteczka do Planetarium, jego długość to 1,8 km, zaś niewątpliwą atrakcją będzie możliwość podziwiania z góry śląskiego zoo, nad którym zlokalizowana jest część trasy.
W drugim etapie zostanie wyłoniona firma budowlana, która na podstawie projektu wykona drugą nitkę – zamontuje słupy podporowe i nową stację kolejki przy Planetarium. Co ważne, obiekt ten ma zostać tak skonstruowany, aby w przyszłości mógł również obsługiwać ruch na planowanej trzeciej nitce kolejki – od Planetarium do Stadionu Śląskiego. Dawniej trasa „Elki” liczyła właśnie trzy odcinki, tworzące trójkąt. Przejazd trasą „Elki”, o długości sześciu kilometrów, zajmował około godziny. Kolejka w tej formie działała do sezonu 2005. W kwietniu 2006 roku po raz pierwszy nie uruchomiono „Elki”. Powodem był zły stan techniczny kolejki. Przerwa w działaniu kolejki linowej trwała od 2006 do 2013 roku. Po remoncie uruchomiono już tylko jeden odcinek trasy kolejki od Stadionu Śląskiego do Wesołego Miasteczka. Długość trasy to blisko 2,2 km w linii prostej. Do dyspozycji użytkowników są 8-osobowe gondole oraz 4-osobowe kanapy. Wycieczka w obie strony trwa natomiast średnio 40 minut. Jednocześnie kolejką może podróżować 240 pasażerów. Najwyższy słup kolejki ma wysokość 21,5 metra.
Rzeźby odzyskają blask
Druga podpisana umowa dotyczy przeprowadzenia prac konserwatorskich parkowych rzeźb: „Totemu” oraz rzeźb Anny Dębskiej; „Wilków”, „Łań” i „Perkoza”. Prace konserwatorskie na łączną kwotę ponad 180 tys. zł przeprowadzi Konsorcjum: „Rozeta” Konserwacja zabytków Katarzyna Sułkowska (lider) oraz Talent Gabriela Polewska-Pietrasiewicz. Techniki renowacji zostały precyzyjnie określone i są zgodne z założeniami przedstawionymi przez znanego konserwatora dzieł sztuki, jakim jest Aleksander Harkawy. Użyte materiały będą tożsame lub nawet identyczne, jak te pierwotnie wykorzystywane przy ich tworzeniu. Ten ważny szczegół ujęty jest w programach prac konserwatorskich, rzeźby zaś zostały wpisane do rejestru zabytków. Do Galerii Rzeźby Śląskiej trafiła rzeźba „Wilki”, które tworzą kompozycję z rzeźbą „Totem” Józefa Trenarowskiego. Rzeźba ta przeszła już jedną renowację, jednak niezbyt pomyślną. Po ponownej cała kompozycja – „Totem” i „Wilki”
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
parkowe inwestycje
13
Druga nitka „Elki” będzie poprowadzona dawnym szlakiem. Zgodnie z założeniami – co godzinę będzie przewoziła około 900 osób.
Agnieszka Bożek prezes Parku Śląskiego
– Na tę informację czekali mieszkańcy całej aglomeracji. Jedna z najważniejszych atrakcji Parku Śląskiego, jaką jest Kolejka Linowa „Elka”, przejdzie długo oczekiwaną rozbudowę. Mam nadzieję, że prace przebiegną sprawnie i już wkrótce będziemy mogli ogłaszać przetarg na budowę kolejnych odcinków.
zostanie postawiona przy odnowionej Świątyni Petrycha. Na swoje stare miejsce, czyli w okolice stawu Perkoz przy Ogrodzie Bylinowym wróci rzeźba o tej samej nazwie, a oczy odwiedzających Rosarium ponownie będą cieszyć „Łanie”.
Pawilon z salami do lekcji biologii Trzecia inwestycja to budowa budynku wielofunkcyjnego administracyjno-edukacyjnego na terenie Śląskiego Ogrodu Zoologicznego. Umowa opiewa na kwotę ponad 10,5 mln zł. Zadanie zrealizuje Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Budowlane BUDECON SA. Stary pawilon, w którym mieści się administracja zoo, zostanie rozebrany. W sąsiedztwie powstanie nowy budynek, który pełnić będzie rolę administracyjno-edukacyjną. Obiekt będzie miał dwie kondygnacje. Nowością będzie bezpośredni dojazd od strony alei Leśnej. Będzie to nowoczesna bryła. Uroku dodadzą liczne przeszklenia oraz połączenie drewna i surowego betonu. Powierzchnia zabudowy wyniesie blisko 900 m kw. W środku zaadaptowana zostanie specjalna sala, w której odbywać się będą żywe lekcje biologii. Po wykonaniu prac związanych z budową budynku wraz z instalacjami zewnętrznymi i wewnętrznymi rozebrany zostanie istniejący budynek administracji. Prace związane z budową powinny ruszyć w styczniu 2021 roku. Finał zaplanowano na wiosnę 2022 roku.
PRZEMYSŁAW MALISZ ŁUKASZ PULNAR /MAR/
Powierzchnia zabudowy nowego pawilonu w śląskim zoo wyniesie blisko 900 m kw. W środku zaadaptowana zostanie specjalna sala, w której odbywać się będą żywe lekcje biologii.
14
kalendarium
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
k o r 0 2 0 2 ł y b i k Ta
Mimo niemałych zawirowań związanych z koronawirusem kalendarz wydarzeń, które miały miejszych i całkiem już dorosłych. Lato było pełne imprez: joga, śniadania na trawie, Muzyczny Bukiet „Parkowy Wrzesień z Kulturą”. Udało nam się zorganizować „Elkołajki”, na które nasza Wiewiórka też upominków. Wraz z artystami Teatru Rozrywki przygotowaliśmy koncert kolęd online, trans-
styczeń
Walentynki w kolejce linowej Elka wpisały się już w stały harmonogram Parku Śląskiego. Nie inaczej było w minionym roku. Przejażdżka zakochanych w gondoli to niezapomniane przeżycie. Po 43 latach nieobecności do Śląskiego Ogrodu Zoologicznego powróciły pingwiny. Pierwsza część stada została przywieziona do zoo na początku roku. Ptaki przeszły aklimatyzację na zapleczu nowego budynku. Rada Nadzorcza powołuje Agnieszkę Bożek na stanowisko prezesa Parku Śląskiego, która jeszcze w lutym przedstawia strategię rozwoju i modernizacji parku.
Gości Parku Śląskiego wita rzeźba Karolinka, która przeszła renowację i na stałe wróciła do Zielonych Płuc Śląska. W styczniu podświetlono ją na różowo. Tak Park zaznaczył swoje wsparcie podczas Europejskiego Tygodnia Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Pod koniec stycznia odwiedziła nas unijna komisarz ds. polityki spójności i reform, Elisa Ferreira, która gościła z dwudniową wizytą w Katowicach na konferencji „W kierunku zielonej gospodarki”.
maj
czerwiec Śląski Ogród Zoologiczny znów przyjmuje gości. W Parku Śląskim świętowaliśmy Dzień Dziecka. Zwieńczeniem był koncert Viki Gabor i formacji 4Dreamers na Stadionie Śląskim. Tauron, Fundusz Górnośląski, Zarząd Parku Śląskiego i Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze podpisali listy intencyjne w ramach współpracy dotyczącej wprowadzenia innowacyjnych technologicznie rozwiązań w zakresie pozyskiwania i wykorzystywania energii m.in. na terenie Parku. Rozegrano pierwszy w 2020 roku duży, krajow y mityng lekkoatletyczny na Stadionie Śląskim. Podpisano trzy ważne umowy dla Parku Śląskiego na ponad 15 milionów zł. Zakres prac objął: Ogród Japoński, polder przeciwpowodziowy i Świątynię Petrycha.
Rozpoczyna się sezon w skansenie, wznowione zostają kursy „Elki”. Rusza drugi etap przebudowy al. Harcerskiej, jednej z najważniejszych i najczęściej uczęszczanych alei Parku Śląskiego. Maskotką Parku Śląskiego zostaje Wiewiórka Basia. Od tego czasu sympatyczny zwierzaczek jest wiernym towarzyszem wszystkich parkowych imprez i wydarzeń.
wrzesień Rusza cykl „Parkowy Wrzesień z Kulturą”. Na Stadionie Śląskim odbywa się Memoriał im. Kamili Skolimowskiej. „Elka” świętowała 53. urodziny. Rozpoczęło się głosowanie w II edycji Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego. Wśród projektów nie brakuje propozycji z Parku Śląskiego. Do parku wracają rozgrywki szachowe.
luty
październik Podpisano umowy na kolejne inwestycje w Parku Śląskim na ponad 14 mln zł. Zakres prac obejmuje: kompleksowy remont i renowację Małych Kręgów Tanecznych i Dużego Kręgu Tanecznego, zaprojektowanie i wykonanie otoczenia hali wystaw „Kapelusz”, a także zakup mebli parkowych. Zaprezentowano koncepcję modernizacji legendarnego kąpieliska „Fala”. Otwarto nowy, integracyjny plac zabaw. W parku uruchomiono tzw. ekosłupki. Dzięki nim i aplikacji na telefonie można sprawdzić jakość powietrza w Zielonych Płucach Śląska. Rozstrzygnięcie przetargu na wykonanie projektu miasteczka ruchu drogowego wraz ze skateparkiem w Parku Śląskim.
kalendarium
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
15
m i k s ą l Ś w Parku ZESKANUJ KOD I PRZECZYTAJ WIĘCEJ!
sce w Parku Śląskim udało się zapełnić. Towarzyszyły nam imprezy dla milusińskich, nieco starRóż, rozgrywki szachowe, weekend dla zdrowia. Ogromnym zainteresowaniem cieszył się cykl Basia zaprosiła Mikołaja i Elfa, najmłodsi mieli okazję do zrobienia wspólnych zdjęć, nie zabrakło mitowany spod naszej choinki.
kwiecień
marzec Trwają prace porządkowe przy Kamiennym Kasztelu. Obiekt spłonął w 2018 roku. W planach jest jego odbudowa. Pandemia koronawirusa wymusiła odwołanie Biegu Wiosennego. Przeorganizowana zostaje praca Parku Śląskiego. Nieczynna jest także „Elka”. Czas ten zostaje dobrze wykorzystany na prace konserwatorskie i przeglądy. Na terenie Planetarium Śląskiego trwają intensywne prace remontowe. Planetarium finalnie stanie się nowoczesnym Parkiem Nauki. Dobiegła końca budowa sieci oświetleniowej na najdłuższej parkowej alei spacerowej, czyli al. Leśnej. Oświetlono odcinek od skrzyżowania z al. Dojazdową do parkingu przy restauracji Villa Gardena.
Park Śląski zostaje zamknięty do odwołania, ma to związek z treścią rozporządzenia Rady Ministrów. 20 kwietnia spacerowe alejki ponownie zostają otwarte. Pingwiny ze Śląskiego Ogrodu Zoologicznego pierwszy raz od przyjazdu na Śląsk wyszły na zewnętrzny wybieg. Szybko stają się główną atrakcją Śląskiego Ogrodu Zoologicznego.
sierpIEŃ
lipiec Zainaugurowano ogólnopolską kampanię #WybieramŚląskie. Patronat nad nią objął Samorząd Województwa Śląskiego. Twarzami kampanii zostali m.in. bracia Paweł i Łukasz Golcowie. Odbyła się konferencja zapowiadająca Mistrzostwa Świata Sztafet World Athletics Relays Silesia 2021. W sąsiedztwie rzeźby żyrafy stanął zegar odliczające dni do imprezy. Zaplanowano ją na 1 i 2 maja. Ruszają zajęcia z jogi i terapii ruchem. Ponadto zaczynają się spotkania w ramach „Śniadania na trawie”. ć pięknej Do Parku Śląskiego wraca „Muzyczny Bukiet Róż”. W Rosarium można posłucha wokół alejek remont oraz zabaw plac nowy j, Wiązowe i spokojnej muzyki. Rewitalizacja alei je. inwestyc kolejne to – ch Taneczny Kręgów i Małych go Taneczne Kręgu Dużego
grudzień
listopad
przed...
Start 77. wyścigu Tour de Pologne. Kolarze sportowe zmagania rozpoczęli na Stadionie Śląskim. W Parku Śląskim odbyły się obchody 100-lecia wybuchu II Powstania Śląskiego i uroczyste otwarcie skweru 100-lecia Powstań Śląskich z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego. Zakończyły się prace na al. Harcerskiej. Stadion Śląski oficjalnie został Narodowym Stadionem Lekkoatletycznym! Decyzję w tej sprawie podjął Polski Związek Lekkiej Atletyki.
...po
Zakończenie prac związanych z renowacją Świątyni Petrycha. Z okazji Święta Niepodległości barwami narodowymi została oświetlona „Elka” oraz słynna Karolinka. Prezes Agnieszka Bożek znalazła się w pierwszej dziesiątce 100 wpływowych kobiet regionu. Zakończyły się prace związane z rewitalizacją zieleni na al. Wiązowej.
Mikołajki na „Elce” oraz iluminacja świątecznego drzewka. Kolędowanie w Parku Śląskim. Na al. Żyrafy wybrzmiał y wspa niałe kolędy i pastorałki. Rozbudowa „Elki” o kolejny odcinek, konserwacja rzeźb oraz wielofunkcyjny budynek na terenie zoo – to trzy kolejne inwestycje przeznaczone do realizacji w Parku Śląskim. Pod koniec roku podpisano trzy umowy w tej sprawie. Zadania opiewają na blisko 12 mln zł. przygotował ŁUKASZ PULNAR
16
nasza historia
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
W nowym 2021 roku kontynuujemy naszą szaloną przejażdżkę wehikułem czasu po parkowych dekadach. Kolejne urodziny Parku Śląskiego przypadną bowiem dopiero w grudniu, więc nic nie stoi na przeszkodzie, aby jeszcze troszkę poświętować jego siedemdziesięciolecie. A działo się przez te siedem dekad bardzo wiele. W niektóre historie wręcz trudno uwierzyć, choć wydarzyły się naprawdę. Park Śląski to poza tym nie tylko kilometry alejek tak uwielbianych przez spacerowiczów. To także śląskie zoo, Planetarium czy Stadion Śląski. Dlatego zaglądamy również do zakamarków ich przeszłości, odkurzając wspomnienia.
Wehikułem czasu przez 1
parkowe dekady
Słonica Gina ucieka z zoo
G
ina to pierwsza słonica indyjska, która zamieszkała w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym w 1961 roku. Równocześnie jest inicjatorką najbardziej spektakularnej ucieczki. 6-letnia Gina trafiła do Chorzowa z Ogrodu Zoologicznego w Kopenhadze, w ramach wymiany za żubry. Z innych archiwalnych danych wynika, że słonica pochodziła z cyrku w Turynie. Bardzo możliwe, że obie informacje zawierają ziarno prawdy i Gina z cyrku trafiła do kopenhaskiego zoo, a następnie przyjechała na Śląsk, gdzie spędziła resztę swojego życia. Gdy Gina trafiła do śląskiego zoo, nie było jeszcze pawilonu dla tak dużych zwierząt, dlatego polecono zbudować prowizoryczną „słoniarnię” z wybiegiem. Słonica dotarła do Chorzowa po długiej i ciężkiej podróży. W pewną ciepłą sobotnią noc, postanowiła wybrać się na spacer. Bez trudu opuściła teren wybiegu, a potem samego ogrodu, ponieważ był wówczas otoczony tylko siatką. Z zoo Gina wyruszyła w stronę Siemianowic Śląskich, gdzie dotarła aż do ogródków działkowych w Bytkowie. W ciągu krótkiej letniej nocy nikt nie zauważył przemarszu słonicy. W niedzielny poranek w Chorzowie Starym właśnie skończyła się msza, a wierni opuszczali świątynię. Na polach
przy kościele ktoś zauważył słonicę i sensacyjna wieść rozeszła się błyskawicznie. Wszyscy ruszyli w kierunku słonicy. Tłum był spory i powiększał się z każdą chwilą. Wkrótce otoczył zdezorientowaną Ginę. Choć ludzie nie mieli złych zamiarów – zatrzymali się w pełnym respektu dystansie i podziwiali majestatyczne zwierzę – słonica poczuła się osaczona. Nadmiar emocji źle na nią wpłynął, postanowiła przedrzeć się przez pierścień ludzi i ruszyła przed siebie. Przed taką szarżą tłum natychmiast się rozstąpił i rzucił do ucieczki. Gina była już zmęczona i powolna, zatrzymała się więc nieopodal. W międzyczasie milicja poleciła gapiom się rozejść, by nie denerwować słonicy. Wezwano
fachowego pielęgniarza zwierząt, który uspokoił Ginę i nęcąc ją – a jakże – marchewką, zaprowadził grzecznie z powrotem do zoo. To w jaki sposób słonica wydostała się z wybiegu, wyjaśniono po pewnym czasie. List od handlarza zwierząt, w którym opisał dotychczasową historię Giny, dotarł do zoo z opóźnieniem. Wyszło na jaw, że słonica przez lata była zwierzęciem cyrkowym, wytresowanym w wielu sztuczkach. Jej popisowym numerem było chodzenie po odpowiednio ustawionych szyjkach butelek. Przejście po żelaznych prętach ogrodzenia zoo było dla niej zatem pestką.
2
Ogród szalonego wynalazcy
Na
Dużej Łące stała niegdyś niezwykła wieża szklarniowa, w której uprawiano między innymi sałatę i rzodkiewki. Otwarta specjalnie na Ogólnopolską Wystawę Ogrodniczą w 1968 roku, była jedną z największych tego typu konstrukcji na świecie. Wraz z rozwojem parkowego ogrodnictwa szukano
innowacyjnych rozwiązań, które poprawiłyby jakość hodowli i uprawy roślin. Najbardziej udanym była wieża Ruthnera, która umożliwiała uprawę ogromnej ilości roślin na stosunkowo niewielkiej powierzchni. Prawdziwe florystyczne arcydzieło, jedyne takie w całej Polsce. Dlatego otwarcie wieży było świętem, o którym usłyszał cały kraj. Ponadto, za zgodą Polskiego Związku Filatelistów wydano kopertę okolicznościową z wizerunkiem szklarni. Uruchomiono także pocztę śmigłowcową pomiędzy Katowicami a Warszawą. Projekt wertykalnej konstrukcji, wykonany przez wiedeńskiego architekta profesora Othmara Ruthnera,
nasza HISTORIA
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
przywieziono aż z Austrii. Parkowa wieża hydroponiczna mierzyła 54 metry, jej średnica wynosiła 11 metrów, a powierzchnia użytkowa szklarni – około 1000 metrów kwadratowych. W nocy konstrukcja była podświetlona i doskonale widoczna z osiedla Tysiąclecia. Wewnątrz można było odnieść wrażenie, że przebywa się w ogrodzie szalonego wynalazcy. Mechanizm wieży był bowiem niezwykle skomplikowany i ciekawy. Półki i regały były zawieszone na łańcuchowych cięgnach, którymi sterował specjalny mechanizm przesuwający konkretne donice. W wieżowej szklarni hodowano kwiaty i nowalijki, które umieszczono na 285 półkach wprawianych w pionowy ruch tak, aby w ciągu doby wszystkie zostały równomiernie oświetlone i ogrzane. W trakcie pracy urządzeń rośliny były również nawożone. Dzięki tak precyzyjnemu procesowi rośliny rosły bardzo szybko. Część była przeznaczona na sprzedaż, a część wysadzano w alejach. Cały system zautomatyzowano, a do obsługi wystarczały dwie osoby. Zimą szklarnię ogrzewano gazem, natomiast latem chłodzono klimatyzacją. Na górę wieży sałacianej, jak od jednej z hodowanych roślin nazywano obiekt, wjeżdżała dwuosobowa winda. Na szczycie pracownicy mogli skorzystać z tarasu, z którego było doskonale widać panoramę Chorzowa i Katowic. Wykorzystywana zamiast szkła poliestrowa powłoka ściemniała wraz z upływem lat. Przez tę wadę do roślin docierało mniej światła i nie rosły już dobrze. I tak, w 1983 roku po 15 latach funkcjonowania, szklarnia została zamknięta, a wieża rozebrana.
3 Pingwiny po raz pierwszy
W
Śląskim Ogrodzie Zoologicznym pingwinów nie było przez ponad 40 lat. Ale wróciły. Ich pawilon z basenem ponownie jest jednym z najatrakcyjniejszych przystanków dla zwiedzających. W latach 60. współpraca z Polską Żeglugą Morską otworzyła przed ogrodem zoologicznym nowe perspektywy i umożliwiła wymianę osobników rodzimych gatunków na zwierzęta egzotyczne, pochodzące z najdalszych części świata. Z takiej możliwości dyrekcja zoo skorzystała na przełomie września i października 1963 roku. Na pokładzie statku „Świetlik” przypłynęły między innymi trzy dorosłe pingwiny Humboldta zakupione w Holandii. Dzięki wsparciu PŻM udało się uniknąć kosztów związanych z transportem. Dla pierwszych pingwinów w chorzowskim zoo przygotowano specjalny wybieg, nazywany „domkiem pingwinów” i otoczono je wyjątkową opieką. Codziennie każdy z ptaków zjadał 1,5 kg świeżych, niesolonych śledzi z dodatkiem witamin. Pingwiny bardzo szybko stały się ulubieńcami gości. Niestety stado się nie
powiększyło, a ptaki można było oglądać w zoo tylko do 1977 roku. Po 43-letniej przerwie pingwiny wróciły jednak do zoo. W 2020 roku z Węgier i ze Słowacji przyjechało kilkanaście osobników pochodzącego z Peru gatunku. Pingwiny mają do dyspozycji nowoczesny obiekt z basenem. W środku znajdują się również baseny, które będą wykorzystywane w przypadku konieczności odosobnienia chorych pingwinów lub podczas zabiegów pielęgnacyjnych. Tam też umiejscowiono pompy i oczyszczalnię wody. Zwiedzającym udostępniono przestrzeń, w której mają zarówno widok na wybieg z zakamarkami i skałami dającymi pingwinom schronienie, jak i duży basen, w którym mogą podpatrywać pingwiny w wodzie. Goście zoo mogą bowiem zejść poniżej poziomu wody, a ich oczom ukaże się lustro wody z pływającymi ptakami.
i wielka 4 U2 flaga
S
tadion Śląski to nie tylko wielkie wydarzenia sportowe, ale też niezapomniane koncerty. Wśród wielu wspaniałych występów gwiazd, jeden moment zapisał się w sposób szczególny. Był 2005 rok. Do Chorzowa przyjechała grupa U2. Kocioł Czarownic zamienił się w trakcie koncertu w gigantyczną flagę. W Chorzowie grali m.in. Iron Maiden, The Rolling Stones, AC/DC, Metallica, U2, Nightwish, Slipknot, Linkin Park, Pearl Jam, Genesis, Red Hot Chili Peppers, Machine Head oraz The Police. Pierwszym dużym koncertem po modernizacji był występ Guns N’ Roses, a w 2019 roku w Kotle Czarownic zagrał Rammstein. W zależności od usytuowania sceny na tym obiekcie może się pomieścić nawet 85 tysięcy widzów. W historii w sposób szczególny zapisał się koncert zespołu U2, który odbył się 5 lipca 2005 roku. Stało się tak nie tylko ze względu na rewelacyjną formę Bono i spółki, ale również na wielką, biało-czerwoną flagę, jaką fani stworzyli na trybunach w czasie wykonywania utworu „New Year’s Day”, poświęconego „Solidarności”. Gwiazdy rocka z Zielonej Wyspy wystąpiły w ramach trasy Vertigo/2005 promującej album „How To Dismantle An Atomic Bomb”. Ich przyjazd do Polski stał się muzycznym wydarzeniem roku, a każdego chętnego obowiązywał limit – zakup maksymalnie 8 sztuk biletów. Polscy fani postarali się, aby muzycy zapamiętali ich w sposób szczególny. Właśnie dlatego stworzyli wspomnianą flagę. Wybór utworu też nie był przypadkowy, bo – jak wiadomo – Bono pisząc tekst do „New Year’s Day” inspirował się właśnie historią „Solidarności”. Wyszło imponująco. Był to moment szczególny dla uczestników i niezapomniany dla samego zespołu. Koncert w Chorzowie został zresztą przez Bono wspomniany w książce „U2 o U2” jako najwspanialszy moment podczas trasy. Kolejny koncert na Śląskim grupa dała w sierpniu 2009 roku. Wówczas również powtórzono akcję z flagą. /SAD/
17
18
temat na czasie
PAKIET POMOŻE BRANŻY – Turystyka jest jedną z tych branż, w którą koronawirus uderzył najbardziej. Przedsiębiorcy potrzebują takiej formy wsparcia, która pomoże im szybko odzyskać klientów. Śląski Pakiet dla Turystyki jest odpowiedzią samorządu województwa na kryzys w tej branży. Wspierając i promując konkretne atrakcje czy obiekty turystyczne chcemy realnie przyczynić się do jej odbudowy – przekonuje marszałek województwa, Jakub Chełstowski. W ubiegłym roku była to kwota 3,5 mln zł. Z pomocy skorzystało 405 podmiotów, województwo dofinansowało 477 wydarzeń, a kampanie społeczne promujące turystykę uzyskały blisko 30 mln zasięgu. Jednak druga fala pandemii spowodowała kolejny kryzys branży. Blisko 90 proc. hoteli
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
Tlen dla turystyki
Duże wsparcie dla gmin i przedsiębiorców, dla których źródłem utrzymania jest turystyka. Wzorem ubiegłego roku branża otrzyma zastrzyk, ale kwota pomocy będzie znacznie wyższa, bo wyniesie aż 84 mln zł. Pakiet zostanie uruchomiony już w pierwszym kwartale bieżącego roku. odnotowało po wprowadzeniu rządowych obostrzeń średnią frekwencję poniżej 20 proc., z czego prawie 6 na 10 hoteli poniżej 10 proc. – wynika z najnowszej ankiety Izby Gospodarczej Hotelarstwa Polskiego dotyczącej wyników branży w listopadzie. Sytuacja w styczniu uległa dalszemu pogorszeniu. Ograniczenia związane z zamknięciem hoteli, gastronomii, stoków narciarskich oraz kumulacją ferii zimowych jeszcze bardziej pogłębiły zapaść. Dla przykładu: aż 90 procent przychodów Szczyrku pochodzi z podatków firm turystycznych, zaś 60-70 proc. z nich generowanych jest właśnie zimą. Podobna sytuacja dotyczy pozostałych gmin posiadających zimową infrastrukturę turystyczną, w tym przede
wszystkim stoki narciarskie, które są motorem napędowym. Analizując skutki pandemii, badaniom poddano 38 gmin położonych w Beskidzie Śląskim, Śląsku Cieszyńskim i Beskidzie Żywieckim oraz 15 gmin zlokalizowanych na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej – łącznie 53 gminy. Subregion południowy stanowi 86 proc. potencjału turystycznego analizowanego obszaru a obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej stanowi pozostałe 14 proc. Oznacza to, że skutki pandemii są największe w południowej części województwa i pomoc powinna być skierowana w zdecydowanej większości właśnie w ten region. Dlatego samorząd województwa zdecydował o znaczącym podniesieniu kwoty pomocy, która
w tym roku sięgnie aż 84 mln zł. Podział środków to 85 proc. dla gmin położonych w Beskidzie Śląskim, Śląsku Cieszyńskim i Beskidzie Żywieckim (powiaty: cieszyński, bielski, żywiecki) oraz 15 proc. dla gmin położonych na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej (powiat częstochowski, myszkowski, zawierciański). Według założeń, w pierwszej kolejności wsparciem objęte powinny być gminy położone w Beskidzie Śląskim, Śląsku Cieszyńskim i Beskidzie Żywieckim, które posiadają na swoim terenie zimową infrastrukturę turystyczną, w tym stoki narciarskie. Dopiero w drugiej kolejności środki trafią do gmin z terenu Jury Krakowsko-Częstochowskiej, których potencjał turystyczny jest największy.
Pomoc będzie miała formę rekompensat dla gmin objętych pomocą za utracone dochody budżetowe. W efekcie gminy mają podjąć inicjatywy na rzecz przedsiębiorców z branży turystycznej. Będą to zwolnienia z podatków czy też umorzenia opłat lokalnych. Wysokość wsparcia wyniesie do 125 procent utraconych w 2021 roku dochodów budżetowych z tytułu decyzji podjętych przez organy gmin na rzecz przedsiębiorców z branży turystycznej. Wysokość wnioskowanej pomocy na jedną gminę wynosi nie więcej niż 2 mln zł (dotyczy gminy, w których stosunek ilości miejsc noclegowych w gminie liczonej do ilości mieszkańców w gminie przekracza wskaźnik 0,5) i po 500 tys. zł w przypadku pozostałych gmin. /MAR/
Podróże stały się rzadkością – Dziś podróżowanie jest diametralnie inne. Zmienia się ich charakter. Mam jednak nadzieję, że już wkrótce kolejne obostrzenia zostaną zniesione i turystyka wróci do stanu z okresu czerwca–września, a później rozkwitnie, bo wszyscy będziemy chcieli nadrobić stracony turystycznie rok – podkreśla w rozmowie z miesięcznikiem Dwa Kwadranse dr hab. Rajmund Tomik, prorektor ds. dydaktyki i studentów katowickiej Akademii Wychowania Fizycznego, przewodniczący Śląskiej Rady Turystyki. Branża turystyczna boleśnie odczuła drugą falę pandemii. Po ubiegłorocznych, wiosennych obostrzeniach, przedsiębiorcy z nią związani otrzymali wsparcie nie tylko w ramach rządowej Tarczy Antykryzysowej i Bonu Turystycznego, ale także dzięki Śląskiemu Pakietowi dla Turystyki, którego pomysłodawcą jest marszałek Jakub Chełstowski. Teraz branża znów wymaga pomocy.
N
iestety obecna sytuacja branży turystycznej jest jeszcze tragiczniejsza i bez zaangażowania finansowego podmiotów publicznych wiele przedsiębiorstw tego sektora do wiosny może nie przetrwać. Na ostatnim posiedzeniu Śląskiej Rady Turystyki, której mam zaszczyt przewodniczyć, dyskutowaliśmy już o kolejnej propozycji marszałka Jakuba Chełstowskiego, jaką
jest kontynuacja Śląskiego Pakietu dla Turystyki. Dziś już wiemy, że przedsiębiorcy, działający w branży turystycznej oraz rekreacyjnej, mogą liczyć na wsparcie finansowe, które zostanie im udzielone przez władze samorządowe Województwa Śląskiego. W 2021 roku właściciele firm żyjących z turystyki zostaną wsparci łączną kwotą 84 mln zł.
Śląska Rada Turystyki będzie pracowała także nad rozwiązaniami systemowymi?
Ś
ląska Rada Turystyki jest tworem, jakiego dotychczas nie było, ma zadania przede wszystkim opiniodawcze i doradcze. Mimo, że skupia czołowych przedstawicieli różnych sektorów branży turystycznej naszego regionu, nie może zastąpić działalności zarządu województwa, który ma szerszą perspektywę i Departamentu Turystyki Urzędu Marszałkowskiego. Może jednak z nim współpracować i wspomagać koncepcyjnie inicjatywy dotyczące rozwoju turystyki w naszym regionie. Jak na razie ta współpraca układa się wzorowo.
Zaczęliśmy się bać podróżować?
W
idzę to inaczej. Podróże w czasach pandemii niestety są znacznie rzadsze i stały się inne. Zmienia się ich charakter, obecnie muszą być jednodniowe z bardzo ograniczoną możliwością korzystania z usług gastronomicznych. Mam jednak nadzieję, że już wkrótce kolejne obostrzenia zostaną zniesione i turystyka wróci do stanu z okresu czerwca–września, a później rozkwitnie, bo wszyscy będziemy chcieli nadrobić stracony turystycznie rok. Chciałbym, aby śląskie górskie kurorty w najbliższym czasie choć po części zmniejszyły straty spowodowane obecnymi pandemicznymi zakazami. Dotyczyć to może w głównej mierze właścicieli wyciągów narciarskich, którzy jednak stoją przed poważnym pytaniem, czy jest uzasadnione ekonomicznie inwestowanie w przygotowanie stoków, biorąc pod uwagę obecne ograniczenia. Jednak dla mieszkańców naszego regionu jednodniowe wypady na narty w Beskidy to coś, czego nauczono nas w czasach prosperity przemysłu ciężkiego, kiedy organizowano wycieczki autokarowe dla niedzielnych miłośników białego szaleństwa.
Jestem przekonany, że jak tylko warunki narciarskie na to pozwolą, ruszymy do Szczyrku, Wisły, Istebnej i innych miejscowości, by w plenerze oderwać się od ekranów komputerów. Koniecznie zabierzmy dzieci, może wnuki, a nie zabierajmy kanapek, by obiekty gastronomiczne miały możliwość zaserwowania nam na wynos odpowiednio przygotowanych potraw.
Przed wybuchem pandemii nasza regionalna turystyka bardzo mocno się rozwijała.
Z
auważamy jednak, że infrastruktura turystyczna ciągle się rozwija, władze samorządowe przykładają wielką wagę do promocji walorów przyrodniczych i antropologicznych regionu. Wkrótce też autostrada A1 – a w dalszej przyszłości droga szybkiego ruchu S1 – pozwolą na to, by z centrum i północy Polski bez przeszkód i szybko trafić na Jurę, w Beskidy i inne miejsca oferujące możliwość atrakcyjnego spędzenia czasu wolnego. rozmawiał TOMASZ KNAPIK
Rajmund Tomik przewodniczący Śląskiej Rady Turystyki
– Obecna sytuacja branży turystycznej jest jeszcze tragiczniejsza i bez zaangażowania finansowego podmiotów publicznych wiele przedsiębiorstw tego sektora do wiosny może nie przetrwać.
temat na czasie
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
19
ZMIENIAMY POWIETRZE NA DOBRE
Śląskie wypowiedziało
wojnę smogowi
Ruszyla kampania informacyjno-edukacyjna na temat walki ze smogiem oraz aplikacja i platforma Śląskie SMOGSTOP.
K
ampania informacyjno-edukacyjna „Śląskie. Zmieniamy powietrze na dobre” realizowana jest w ramach projektu InfoSMOG-MED. – Już dzisiaj przygotowujemy nasz region do nieuchronnych zmian klimatu. Pracujemy nad analizą stopnia wykorzystania OZE i scenariuszami klimatycznymi, które pozwolą nam określić plan działań klimatycznych wymaganych do podjęcia w regionie w najbliższych latach. Chcemy oszczędzać wodę, energię oraz poprawiać jakość powietrza – mówiła Izabela Domogała, członek zarządu województwa. Kampania jest prowadzona przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w partnerstwie z Instytutem Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach oraz Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Jej głównym założeniem jest walka ze stereotypami na temat smogu, a także przedstawienie mieszkańcom regionu najskuteczniejszych sposobów walki z zanieczyszczeniami powietrza. Kampania skupia się
na czterech obszarach tematycznych. Są to fakty na temat smogu i jego wpływu na zdrowie, sposoby na walkę z zanieczyszczeniami powietrza zarówno w domu, jak i na zewnątrz, a także informowanie o inicjatywach Województwa Śląskiego na rzecz poprawy jakości powietrza. Ambasadorem kampanii „Śląskie. Zmieniamy powietrze na dobre” został dr Tomasz Rożek, znany m.in. z kontynuacji kultowego programu „Sonda”. Zrealizuje on serię filmów, w których spojrzy na temat zanieczyszczeń powietrza z różnych perspektyw. Filmy dostarczą również praktycznych wskazówek na
temat skutecznego ograniczania negatywnego wpływu smogu na nasze zdrowie. Dr Rożek poprowadzi także webinarium z udziałem ekspertów oraz zaprosi wszystkich mieszkańców do wzięcia udziału w specjalnym, proekologicznym challenge’u w mediach społecznościowych. W ramach projektu powstała aplikacja Śląskie SMOGSTOP, która nie tylko informuje o stanie jakości powietrza, ale łączy kilka obszarów merytorycznych (zdrowie, środowisko, IT). Jej realizacja była możliwa dzięki wsparciu autorytetów z różnych dziedzin. Przedstawiciele Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach posiadają doświad-
Nowej kampanii dotyczącej walki ze smogiem poświęcona była specjalna konferencja, w której udział wzięła Izabela Domogała, członek zarządu województwa.
czenie związane z budową modeli stanu i prognozy pogody, emisji i rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, wdrażanych jako systemy zautomatyzowane. O komponent zdrowotny projektu zatroszczyli się przedstawiciele Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu, którzy posiadają unikalną wiedzę zdobytą podczas przeprowadzanych badań nad wpływem jakości powietrza na zdrowie, ze szczególnym uwzględnieniem układu sercowo-naczyniowego. Platforma i aplikacja mobilna oparte są na analizach medycznych oceniających ryzyko wystąpienia i zaostrzenia schorzeń nie tylko kardiologicznych, ale
również diabetologicznych, pulmonologicznych i pediatrycznych w zależności od poziomu zanieczyszczeń powietrza. Dzięki aplikacji można śledzić jakość powietrza w regionie. Użytkownik otrzyma komunikaty o jego jakości i spersonalizowane komunikaty zdrowotne. Osoby korzystające z aplikacji mogą utworzyć profil nie tylko dla siebie, ale również dla osób starszych i dzieci. Aplikację Śląskie SMOGSTOP można pobrać ze sklepów Google Play oraz App Store. Materiały stworzone w ramach kampanii „Śląskie. Zmieniamy powietrze na dobre” dostępne są także na stronie slaskiesmogstop.pl. /MAR/
OCZYSZCZACZE DLA PRZEDSZKOLI
Rozpoczęły się dostawy oczyszczaczy powietrza do przedszkoli biorących udział w drugiej edycji kampanii edukacyjno-informacyjnej pod nazwą „MOGĘ! Zatrzymać SMOG – Przedszkolaku złap oddech”. Każda z 449 placówek otrzyma odpowiednio jedno lub dwa urządzenia Warmtec AP NEO. Każde urządzenie wyposażone jest w komplet filtrów umożliwiających natychmiastowe użytkowanie oczyszczacza powietrza. Dostawa 879 sztuk urządzeń do wszystkich przedszkoli zostanie zrealizowana do końca stycznia.
Pierwsi absolwenci Śląskiej Akademii Handlu Internetowego
Certyfikaty eMarketing Manager otrzymało na razie 30 osób. Pilotażowa edycja zakończyła się w grudniu i cieszyła się sporym zainteresowaniem. W tym roku projekt będzie kontynuowany.
W
projekcie Śląskiej Organizacji Szkoleniowej, współorganizowanym przez Województwo Śląskie oraz Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach, wzięło udział kilkadziesiąt osób reprezentujących 30 firm z sektora MŚP. Celem projektu jest wzrost konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich firm. Przedsiębiorcy uczą się w praktyce przejścia z tradycyjnego handlu do sprzedaży i komunikacji online. – Śląska Akademia Handlu Internetowego jest ciekawym narzędziem. Warto nauczyć przedsiębiorców poruszania się na rynku internetowym dla zwiększenia możliwości przychodowych swoich firm. Zresztą sami przedsiębiorcy
bardzo dobrze oceniają to rozwiązanie – mówi wicemarszałek Wojciech Kałuża. Zajęcia pierwszej edycji odbywały się w okresie od 30 listopada do 18 grudnia w formie sesji warsztatowych online. Wśród zagadnień znalazły się m.in. kwestie związane z podstawami e-biznesu, podstawami prawa w ehandlu, optymalizacją i pozycjonowaniem stron, reklamami w Google Ads i YouTube, Facebooku i Instagramie, kampanie remarketingowe, profile firmowe w mediach społecznościowych oraz inne zagadnienia związane z marketingiem i handlem internetowym. – Szkolenia były prowadzone przez profesjonalnych trenerów, w świetnej atmosferze. W tym czasie poznałam konkretne narzę-
dzia marketingowe, które na pewno wykorzystam w działaniach w Internecie – przekonuje Magdalena Cader, uczestniczka Akademii. Projekt ma też na celu przeciwdziałanie wzrostowi bezrobocia w regionie, utrzymanie miejsc pracy oraz aktywną pomoc samorządu i lokalnych organizacji w przekwalifikowaniu pracowników i zmianie profilu firm. – Mimo niedogodności wynikających z procesu edukacji w trybie
online do pierwszej edycji zebraliśmy grupę 30 przedsiębiorców w ciągu 5 dni od daty ogłoszenia w sieci. Każda firma, która myśli o rozwoju, zwiększeniu zysków i wygraniu z konkurencją powinna wziąć udział w kolejnej edycji, którą uruchamiamy już 15 lutego – zachęca Robert Duda, dyrektor Śląskiej Akademii Handlu Internetowego, wiceprezes Regionalnej Izby Gospodarczej. /MAR/
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ
Możliwość rejestracji do Śląskiej Akademii Handlu Internetowego znaleźć można na stronie internetowej projektu: https://sos.edu.pl/szkolenia/slaska-akademiahandlu-internetowego/ lub kontaktując się telefonicznie/mailowo z Regionalną Izbą Gospodarczą w Katowicach.
20
park śląski poleca
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
[KR 01]
Opera blisko ciebie
Karnawał 2 21 z Operą Śląską
„Zemsta nietoperza”, „Rzekoma ogrodniczka”, „Napój miłosny” – to propozycje na tegoroczny karnawał. Od stycznia, dzięki platformie vod.opera-slaska.pl można w Internecie obejrzeć spektakle realizowane przez Operę Śląską.
O
pera Śląska w Bytomiu zakończyła 2020 rok sylwestrowym wieczorem z operetką „Zemsta nietoperza” Johanna Straussa na antenie TVP3. Podczas świąt Bożego Narodzenia, również na antenie telewizyjnej, wyemitowano koncert „Kolędy świata”, a na początku grudnia odbył się premierowy streaming online na żywo opery „Łucja z Lammermoor” Gaetana Donizettiego. – Za nami czas pełen wyzwań artystycznych, ale także technicznych. Mamy świadomość, że nieocenionym wsparciem okazała się dla nas nasza publiczność. Otrzymaliśmy i otrzymujemy cały czas sygnały świadczące o tym, że są z nami, czekają na każdą naszą propozycję. To dla nas wiele znaczy – mówi Łukasz Goik, dyrektor Opery Śląskiej. Na grudniową premierę internetową „Łucji z Lammermoor” Gaetana Donizettiego z Gabrielą Gołaszewską w roli tytułowej, laureatką XIV Teatralnych Nagród Muzycznych im.
Jana Kiepury w kategorii „Najlepsza śpiewaczka operowa 2019” oraz Stanislavem Kuflyukiem, laureatem tej nagrody z roku 2018, sprzedano blisko 5,5 tys. biletów! Transmisja online spektaklu na żywo prosto z Opery Śląskiej odbyła się 5 grudnia i wzbudziła zachwyt widzów, czemu dali wyraz w licznych komentarzach. Kolejnym wyzwaniem po wspomnianej transmisji były telewizyjne relacje koncertu „Kolędy świata”, które oglądano w ponad 100 tysiącach domów!
oczywiście w razie ewentualnego zniesienia obostrzeń, w siedzibie teatru z udziałem publiczności. Dzięki platformie vod.opera-slaska.pl na stronie internetowej Opery Śląskiej www.opera-slaska.pl, będzie można zobaczyć operetkę „Zemsta nietoperza”. Planowana jest również transmisja online na żywo z Opery Śląskiej spektaklu „Rzekoma ogrodniczka. La finta giardiniera” Wolfganga Amadeusza Mozarta.
Na czas tegorocznego karnawału Opera Śląska w Bytomiu przygotowała propozycje, które będą dostępne dla melomanów dzięki platformie vod.opera-slaska.pl. Pierwsze spektakle już można oglądać. Wystarczy wykupić dostęp online. Na czas tegorocznego karnawału Opera Śląska ma już kilka propozycji, które będą prezentowane zarówno w formie online, jak również,
Podczas karnawału melomani zobaczą też operę „Napój miłosny” Gaetana Donizettiego. Jak skorzystać z propozycji karnawało-
wych online? Poprzez platformę można wykupić dostęp. Widz otrzymuje specjalny kod aktywny przez 48 godzin. Dzięki niemu, będzie mógł obejrzeć wybrany spektakl w tym czasie dowolną liczbę razy. Jeśli ogólnopolskie rozporządzenie dopuści organizację wydarzeń w instytucjach kultury z udziałem widzów, są też oczywiście zaplanowane spektakle w siedzibie. – Oczywiście cały czas liczymy, że jak najszybciej, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, otworzymy naszą widownię dla melomanów. Jednocześnie ten rok pokazał, że opera musi funkcjonować równolegle, nie tylko w świecie rzeczywistym, ale także wirtualnym. Budujemy archiwum naszych onlinowych prezentacji, rozszerzamy repertuar w Internecie. A wszystko zgodnie z naszym hasłem „Opera blisko ciebie”– dodaje dyrektor Opery Śląskiej. /SAD/
park śląski poleca
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
21 [KR 02]
BLIŻEJ SZTUKI
ONLINE
Muzeum Śląskie w Twoim domu
Muzeum Śląskie w Katowicach pozostaje dostępne dla odbiorców, przybliżając im swoje bogate kolekcje oraz przygotowane wystawy za pośrednictwem Internetu. Warto zwrócić uwagę nie tylko na działania online, ale również na nowości wydawnicze, które ukazały się pod koniec ubiegłego roku i z pewnością zainteresują pasjonatów sztuki. ÒÒ Kolekcje online
S
zczególnie warto zapoznać się z cyklem prezentacji obiektów znajdujących się w zbiorach Muzeum Śląskiego, czyli „Sztuką w przybliżeniu”. Seria materiałów audiowizualnych realizowanych pod tym hasłem pozwala spojrzeć na muzealia z zupełnie innej perspektywy. Jest to niezwykła okazja nie tylko do przyjrzenia się detalom obrazów czy pociągnięciom pędzla artystów, ale również do poznania historii tworzenia danego dzieła. W ramach cyklu dotychczas zaprezentowane zostały między innymi: „Autoportret” Stanisława Ignacego Witkiewicza, „Lato” Józefa Pankiewicza, „Śląsk” Jana Nowaka oraz „Słonko w kopalni” Edeltraudy Jerominek.
głosowych, inspirowanych kompozycjami z XIV i XV wieku odnalezionymi w źródłach czeskich, śląskich i niemieckich, w wykonaniu międzynarodowego zespołu specjalizującego się w muzyce wczesnośredniowiecznej – Ensemble Peregrina pod kierunkiem Agnieszki Budzińskiej-Bennett.
możliwość obejrzenia filmu dokumentującego powstawanie instalacji.
„Przypadki komunikacyjne”
ÒÒ Wirtualne spacery
I
i nowości wydawnicze
nną propozycją Muzeum Śląskiego są wirtualne spacery. Prezentację online wystaw „Perspektywa wieku dojrzewania. Szapocznikow – Wróblewski – Wajda” i „Zajawka. Śląski hip-hop 1993–2003” uzupełniły dwa kolejne materiały. Muzeum od niedawna zaprasza bowiem do wirtualnego zwiedzania Galerii śląskiej sztuki sakralnej, na której prezentowane są skarby śląskiej rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego z czasów średniowiecza i epoki nowożytnej. Integralnym elementem tej prezentacji jest muzyka. Rozbrzmiewające w trakcie spaceru chorały śląskie to unikatowy zbiór utworów jedno- i wielo-
„Chiharu Shiota. Counting memories” Muzeum zaprasza również na wirtualny spacer po niezwykłej instalacji Chiharu Shioty „Counting memories”, która do niedawna była prezentowana w Galerii jednego dzieła. Uzupełnieniem zwiedzania online może być stanowiący nowość wydawniczą katalog wystawy. Oprócz tekstów o ekspozycji oraz twórczości Chiharu Shioty znajdziemy w nim zdjęcia z wystawy, a także fotografie innych prac artystki. Na ostatniej stronie katalogu umieszczono kod QR, dzięki któremu mamy
Galeria śląskiej sztuki sakralnej
Inną nowością wydawniczą, po którą warto sięgnąć, jest katalog towarzyszący wystawie „Przypadki komunikacyjne”. Na ekspozycji tej ukazano prace czterech artystów nieprofesjonalnych, których łączy tematyka transportu. Każdy z nich podchodzi do sztuki w indywidualny sposób, jednak we wszystkich pracach można dostrzec jednakową pasję i radość z aktu tworzenia. /SAD/ Materiał powstał we współpracy z Muzeum Śląskim w Katowicach.
Galeria śląskiej sztuki sakralnej
Fot. Rafał Wyrwich
Fot. Sonia Szeląg
AKCJA PROMO CYJNA
Muzeum Śląskie zachęca również do skorzystania z akcji „Kultura z dostawą do domu”, dzięki której można zamówić wydawnictwa ze zniżką do 60 procent. Publikacje można nabyć w sklepie internetowym, a wybór jest niezwykle urozmaicony. Pozycje dla siebie znajdą z pewnością osoby zainteresowane zarówno sztuką i architekturą, jak i historią czy scenografią.
22
park śląski poleca
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
[KR 03]
ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA „ŚLĄSK” ZAPRASZA
Pierwsze założenia parkowe przy koszęcińskim pałacu sięgają XVIII wieku. Zarówno pałac, jak i park były wielokrotnie przekształcane przez swych właścicieli.
Park w angielskim stylu
Z 12 hektarów kompleksu pałacowo-parkowego w Koszęcinie aż 10 hektarów stanowi piękny park w stylu angielskim. Pałac i park nawiązują do okresu neoklasycyzmu. Są wpisane do rejestru zabytków.
W
parku znajduje się ok. 900 sztuk drzew i krzewów. Najczęściej występują: dąb szypułkowy, klon jawor i klon pospolity, jesion wyniosły, grab pospolity, lipa drobnolistna i szerokolistna, buk pospolity, daglezja zielona, olsza czarna oraz platan klonolistny. Wśród krzewów królują: jałowiec płożący, jaśminowiec wonny, ligustr pospolity, dereń, śnieguliczka, berberys pospolity oraz różaneczniki. Na terenie parku znajduje się aż 11 pomników przyrody w tym: lipa drobnolistna, kasztanowiec, klon jawor, dąb czerwony, trzy okazy dębu szypułkowego, jesion wyniosły, dwie sztuki buka zwyczajnego i platan klonolistny. Pierwsze założenia parkowe przy koszęcińskim pałacu sięgają XVIII wieku. Zarówno pałac, jak i park były wielokrotnie przekształcane przez swych właścicieli. Ostatnie istotne kompozycyjnie przekształcenie parku nastąpiło po przebudowie pałacu, tj. po 1830 roku, przez rodzinę Hohenlohe-
-Ingelfingen. Wówczas nadano mu kompozycję parku angielskiego krajobrazowego, zachowując jednocześnie część układu romantycznego pochodzącego z poprzedniego etapu rozwoju. W okresie powojennym park w dużej mierze był niedoinwestowany i pozostawiony sam sobie, przez co zieleń bardzo się zagęstwiła i wybujała. Znalazło się tu bardzo dużo samosiejek rosnących w przypadkowych miejscach, które spowodowały częściową utratę pierwotnych założeń kompozycyjnych. W czasie rewitalizacji przeprowadzonej w latach 2011–2014 przywrócono mu dawny charakter. Dokonano wycinki drzew chorych i zagrażających bezpieczeństwu, przy czym konieczne były także zupełnie nowe nasadzenia. Wszystkie prace wykonywano z zamysłem odtworzenia i przywrócenia układu kompozycyjnego parku angielskiego; naturalnego, romantycznego krajobrazu oraz zachowania osi widokowej z tarasu pałacu na staw i park. Przywrócono wówczas wjazd
do parku Bramą Cesarską oraz reprezentacyjne wejście do pałacu od strony parku. Na terenie wokół głównego wejścia stworzono kompozycyjne klomby i rabaty, na których dominują krzewy kwitnące i o barwnych liściach, takie jak: trzmieliny, berberys, krzewy róż oraz różaneczniki. W parku znajduje się też staw o powierzchni 2680 m kw. W czasie rewitalizacji wyczyszczono jego dno z mułu i osadów, brzegi zostały wyprofilowane, nasadzono nową roślinność. Staw został zarybiony oraz oświetlony. W czasie rewitalizacji wykonano w parku nowe nawierzchnie alejek i dróg dojazdowych, wbudowano ławki parkowe oraz kosze na śmieci. Na terenie parku znajdują się również kort tenisowy, boisko wielofunkcyjne i plac zabaw. W okresie letnim, odbywa się tu także wiele imprez plenerowych organizowanych przez Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”. Cały teren jest ogrodzony, wyposażony w oświetlenie terenu i system monitoringu, stanowiąc znakomite i bezpieczne miejsce do rodzinnych spacerów. /SAD/
18 stycznia 2021 – uroczyste podpisanie umowy pomiędzy dyrektorem ZPiT „Śląsk” Zbigniewem Cierniakiem a prezesem zarządu WFOŚiGW w Katowicach Tomaszem Bednarkiem na realizację zadania pn. „Prace przy zieleni w zabytkowym Zespole Pałacowo-Parkowym w Koszęcinie”. | Fot. I. Dorożański
JESZCZE WIĘCEJ ZIELENI Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” otrzymał wsparcie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na kwotę 325 663,86 zł z myślą o realizacji zadania „Prace przy zieleni w zabytkowym Zespole Pałacowo-Parkowym w Koszęcinie”. Ma ono zakończyć się w grudniu br. Celem jest utrzymanie pierwotnego układu kompozycyjnego parku jako naturalnego ogrodu krajobrazowego i zapewnienie utrzymania właściwego stanu ekosystemu. Przewidziano cięcia ponad 522 sztuk drzew (572 pnie), usunięcie uszkodzonych i chorych pędów drzew oraz cięcia korekcyjne. Wycięte zostaną 74 drzewa, przy czym 98 zostanie na nowo nasadzonych. Prace obejmują również pielęgnację trawników (4,2 ha), czyszczenie rowów melioracyjnych i przepustów rurowych.
park śląski poleca
Dwa Kwadranse | styczeń 2021 [KR 04]
Filharmonia Śląska zaprasza
W zimowych klimatach W styczniu Filharmonia Śląska zaprosi na dwa koncerty online, pełne wrażeń – nie tylko muzycznych! Usłyszymy wszystkie trzy zespoły filharmoniczne w repertuarze muzyki Czajkowskiego, Moniuszki, Brittena oraz Prokofiewa. Linki do wydarzeń, które dostępne będą za każdym razem przez 24 godziny od emisji, znajdziecie zawsze na stronie filharmonia-slaska.eu oraz na profilach instytucji w mediach społecznościowych. Zapraszamy do wspierania działalności online Filharmonii Śląskiej poprzez zakup cegiełek. Jest to forma dobrowolnej wpłaty w wysokości 10, 20 lub 50 zł na poczet wybranego koncertu. Link do zakupu znajduje się pod opisem wydarzenia na stronie instytucji.
K
oncert 22 stycznia wypełnił Chór Filharmonii Śląskiej pod batutą Jarosława Wolanina, anielskie brzmienie harfy w rękach Agnieszki Kaczmarek-Bialic oraz Śląska Orkiestra Kameralna prowadzonej przez Macieja Tomasiewicza. Usłyszeliśmy muzykę inspirowaną dziełami dawnymi, tradycyjnymi, a także kompozycje z czasów najnowszych. Było świątecznie, nastrojowo, a nawet… filmowo! Zabrzmiały chóralne utwory Roberto di Marino, przepiękna „Ceremonia Kolęd” („A Ceremony of Carols”) op. 28 Benjamina Brittena, III Suita „Dawnych tańców i arii” Ottorino Respighiego, Suita na smyczki Johna Ruttera oraz Troika z Suity symfonicznej op. 60 z muzyki do filmu „Porucznik Kijé” Siergieja Prokofiewa.
29 stycznia odbędzie się pierwszy w tym roku EKO Koncert, na który zaprosi Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej pod batutą Yaroslava Shemeta – niezwykle utalentowanego dyrygenta młodego pokolenia. Koncert upłynie pod znakiem zimy, lodu i mrozu. Możemy jednak zapewnić, że muzyka, choć nawiązująca do najchłodniejszej z pór roku, rozgrzeje zziębnięte serca kompozycjami Stanisława Moniuszki i Piotra Czajkowskiego. Wybrany motyw przewodni programu jest nieprzypadkowy. Wydarzeniem towarzyszącym EKO Koncertowi będzie promocja książki Julity Mańczak i dr. Jakuba Maleckiego pt. „Początek końca? Rozmowy o lodzie i zmianie klimatu” – reportażu odkrywającego tajniki lodowców. /SAD/
23
ŚCIĄGA KULTURALNA
Co łączy Davida Bowie z zespołem „Śląsk”? Bowie a sprawa „Śląska”? Jak najbardziej! Trwająca sześć i pół minuty „Warszawa”, jedna z bardziej intrygujących kompozycji zmarłego przed pięcioma laty artysty, powstała pod wpływem jego kilkugodzinnej wizyty w naszej stolicy w 1976 r.
P
rzez Polskę przejeżdżał już wcześniej, w 1973 r. kiedy wracał do Wielkiej Brytanii ze Związku Radzieckiego Koleją Transsyberyjską, ale wtedy nie mógł wysiąść z pociągu, bo nie miał odpowiednich dokumentów. W roku 1976 wracający z Moskwy David Bowie, zatrzymał się na stacji Warszawa Gdańska. Pociąg miał kilkugodzinny postój, więc wybrał się na spacer w kierunku Żoliborza, docierając do placu Komuny Paryskiej (dziś Wilsona). Przy okazji kupił w sklepie kilka winyli, w tym płytę zespołu „Śląsk” z kompozycją Stanisława Hadyny „Helokanie”. To właśnie częściowo na niej oparł „Warszawę”, którą napisał wspólnie z Brianem Eno. Utwór, który odzwierciedla przygnębiające wrażenie, jakie zrobiło na nim miasto, trafił na album „Low”, wydany w 1977 r. „Helo, Helo, Helenko! Jakoż Ci się pasie? Mnie się dobrze pasie. Ciebie nie wiem jako. Boś jest tak daleko” – śpiewał zespół Śląsk w utworze „Helokanie”. „Helokanie” to śpiewne
nawoływanie w górach, rodzaj przyśpiewki pasterskiej, która kiedyś odbijała się echem na zboczach Czantorii i Równicy. Bowie okazał się wnikliwym słuchaczem Stanisława Hadyny. W „Warszawie” śpiewa w wymyślonym języku, który jednak pobrzmiewa dla nas dość swojsko. Kawałek tekstu spisanego ze słuchu: „Sola mi delenko. Chcieli wenko deho. Maryjo”. Chóralne zaśpiewy Davida to niemal kalka z Hadyny i jego Śląska. Bowie nie wiedział dokładnie z czym ma do czynienia, jednakże melodie Śląska odpowiadały jego wyobrażeniom o twórczości ludowej. – Próbowałem wyrazić w tym utworze uczucia, jakie towarzyszą ludziom, gdy pragną wolności, czują jej zapach, leżąc w trawie, ale nie mogą po nią sięgnąć – tłumaczył po latach swoje intencje podczas pisania „Warszawy”. Tłumaczył też, że dzięki pieśniom Hadyny zdał sobie sprawę, jak wielkie znaczenie w muzyce ma samo brzmienie słów, gdy nie jesteśmy w stanie ich zrozumieć, a jedynie odczuwać ładunek emocjonalny płynący z melodii, jaką tworzą… /MAR/ [KR 05]
24
park śląski poleca
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
[KR 06]
W ch Śląskich ja le o K stały nowocwdrożone zo sie zania w zakre ią zw ro e sn ze owa anocząsteczk n : a w st ń e cz pabezpie tytanu, sucha u k n e tl u w d powłoka ieniowanie 0 st. C, prom 17 . p m te o ra wiacz, to czny zamgła y tr k le e z ra e do UV o dy stosowan to e m e jn cy a – tak innow aszego taboru dezynfekcji n ezb wie czuli się aby pasażero mfortowo. piecznie i ko
Pełną parą
ku przyszłości
podsumowanie roku 2020 w Kolejach Śląskich
Rok 2020 miał wyglądać zupełnie inaczej, ale z uwagi na pandemię Koleje Śląskie, tak jak i większość przedsiębiorców, musiały stawić czoło dużym wyzwaniom. W tym niewątpliwie trudnym roku wiele działań oraz wydarzeń zapamiętają zarówno podróżni, jak i pracownicy Spółki. Po pierwsze bezpieczeństwo. Szybkie działania w trosce o zapewnienie jak najwyższych światowych standardów sanitarnych, wdrożone zostały nowoczesne rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa: nanocząsteczkowa powłoka dwutlenku tytanu, sucha para o temp. 170 st. C, promieniowanie UV oraz elektryczny zamgławiacz, to innowacyjne metody stosowane do dezynfekcji naszego taboru – tak, aby nasi Pasażerowie czuli się bezpiecznie i komfortowo.
Koleje Śląskie dysponują nowoczesnym sprzętem do szkoleń, w tym symulatorem jazdy.
Po drugie rozwój w każdym aspekcie działania. Dwa nowe pojazdy typu ELF II. Pojazd Elf drugiej generacji wyposażony jest w rozwiązania mające ułatwić podróżowanie pasażerom o zróżnicowanych wymaganiach – m. in dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz posiadające wiele nowoczesnych udogodnień. Zmianie uległa również komunikacja z podróżnym. W październiku 2020 r. powołano Rzecznika Pasażera Kolei Śląskich osobiście wspieranego przez zespół doświadczonych specjalistów ds. obsługi pasażera. Dodatkowo wprowadzono czynne całą dobę Biuro Obsługi Klienta.
Po trzecie świadomość działań. Pomimo trudności i rosnących przeciwności spowodowanych pandemią, Koleje Śląskie wprowadziły w 2020 r. szereg innowacyjnych rozwiązań, takich jak np. możliwość płatności zbliżeniowych i blikiem w pociągach za wszystkie oferowane usługi, uruchomienie połączenia do Krakowa od 13 grudnia 2020.
Uruchomienie w bazie Spółki najnowocześniejszego w Europie Symulatora pojazdu kolejowego to przykład pokazujący, jak bardzo Koleje Śląskie stawiają na bezpieczeństwo, rozwój i szkolenie pracowników na najwyższym poziomie.
Rok 2020 to przede wszystkim czas wzmożonego kontaktu z podróżującymi i miłośnikami kolei, to pierwszy rok, w którym można było odwiedzić bazę w Katowicach (w ferie zimowe) i zobaczyć, jak wyglądają poszczególne
procesy związane z pracą w Kolejach Śląskich. Ponadto w 2020 r. odbył się przejazd historycznym parowozem, który przeniósł mieszkańców województwa śląskiego do przeszłości.
Wielu rozwiązań nie udałoby się wdrożyć bez wsparcia Marszałka Województwa Śląskiego, jak i korzystania z tarcz antykryzysowych.
park śląski poleca
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
25 [KR 07]
Nowe wyzwania to nasze badania! GPW S.A. TO NIE TYLKO ŚWIETNEJ JAKOŚCI WODA!
Uzdatniona woda, o wyśmienitej jakości, kierowana jest do wielu miast północnych krańców Górnego Śląska – między innymi do Piekar Śląskich, Bobrownik, Radzionkowa, Bytomia, Chorzowa i Świętochłowic.
Kwestie zrównoważonego zarządzania tak kluczowym zasobem jak woda oraz opracowanie i wdrożenie w przyszłości innowacyjnych sposobów rozwiązywania problemu potencjalnych zanieczyszczeń tego zasobu to wyzwania, które wymagają współpracy wielu środowisk i prawdziwie interdyscyplinarnego podejścia. Należy przy tym uwzględniać wieloaspektową specyfikę globalnych potrzeb i działać z myślą o przyszłych pokoleniach.
G
órnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów SA, jako jeden z europejskich liderów w efektywnym prowadzeniu gospodarki wodnej, świadomy złożoności tematyki, podejmuje się nowych wyzwań, aktywnie uczestnicząc w projektach badawczo-rozwojowych. Tym samym naturalny był udział GPW w Projekcie boDEREC-CE (akronim od ang. Board for Detection and Assessment of Pharmaceutical Drug Residues in Drinking Water − Capacity Building for Water Management in CE, czyli Rekomendacje Dla Wykrywania i Oceny Pozostałości Farmaceutyków w Wodach Przeznaczonych Do Spożycia – budowanie potencjału w zarządzaniu zasobami wód pitnych w Europie Środkowej). Główne zadanie to analiza nowo pojawiających się (ew. nieznanych wcześniej, a dopiero przewidywanych) zanieczyszczeń w środowisku wodnym i tworzenie skutecznych sposobów na ich unieszkodliwienie, a także opracowanie systemu kompleksowego zarządzania firmami wodociągowymia. Tu należy uzupełnić, że w Projekcie, oprócz Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów w Katowicach, uczestniczy Uniwersytet Śląski (jako drugi podmiot z Polski).
Działania projektowe prowadzone przez GPW i UŚ są realizowane w Kozłowej Górze. Stacja Uzdatniania Wody Kozłowa Góra zasilana jest w wodę z jazu upustowego zapory czołowej zbiornika w Świerklańcu. Zbiornik ten został wybudowany w latach 1935–39 dla celów strategicznych, a w latach 1948–51 dokonano jego adaptacji do celów wodociągowych. Pierwotna wydajność Zakładu wynosiła 120 000 m3/dobę. Wodę uzdatniano wówczas w drodze filtracji pośpiesznej na filtrach piaskowych i dezynfekcji wody czystej za pomocą chloru. Z czasem, jakość wody w zbiorniku uległa znacznemu pogorszeniu. Odnotowywano w okresach wiosenno-letnich silne zakwity glonów oraz wzrost mineralizacji przy znacznych ubytkach tlenu. Woda zbiornika zawierała także stosunkowo wysokie ilości żelaza. W trakcie modernizacji przeprowadzonej w latach 2001–2005 ograniczono wydajność Zakładu do 50 000 m3/dobę wody czystej oraz zastosowano nowoczesną technologię uzdatniania wody surowej, polegającą na koagulacji w komorach szybkiego i wolnego mieszania, filtracji pośpiesznej na filtrach antracytowo-piaskowych, ozonowaniu pośrednim, filtracji przez złoże węgla aktywnego. Zaprojektowano i zrealizowano obiekty do uzdatniania wody w układzie zintegrowanym. Budynek technologiczny podzielono na bloki technologiczne, których pracę nadzoruje centralna sterownia – wyposażona w system komputerowy sterowania pracą całego Zakładu. Efektem tych działań było uzyskanie znaczącej poprawy jakości produkowanej wody – szczególnie jej własności fizyko-chemicznych oraz organoleptycznych, tj. smaku
jak również znowelizowanej Dyrektywie Unii Europejskiej Nr 80/778. Uzdatniona woda, o wyśmienitej jakości, kierowana jest do wielu miast północnych krańców Górnego Śląska – między innymi do Piekar Śląskich, Bobrownik, Radzionkowa, Bytomia, Chorzowa i Świętochłowic. W Projekcie boDEREC-CE udział bierze 12 partnerów z 7 krajów: Chorwacji, Czech, Słowenii, Polski, Niemiec, Włoch i Austrii, a także 7 tzw. partnerów wspomagających. Jak wspomniano wcześniej, Polskę reprezentuje personel badawczy z GPW oraz UŚ. Projekt jest finansowany ze środków transnarodowego programu Interreg Europa Środkowa, który oferuje wsparcie finansowe dla programów przyczyniających się do wdrażania rozwiązań stanowiących odpowiedź na wyzwania regionalne w obszarze innowacyjności, gospodarki niskoemisyjnej, środowiska, kultury i transportu.
i zapachu. Proces ozonowania wody powoduje niszczenie bakterii oraz wirusów, które mogą znajdować się w wodzie surowej, utlenianie związków organicznych, a tym samym zlikwidowanie mikrozanieczyszczeń. Parametry produkowanej wody odpowiadają wymogom „wyśrubowanych” Polskich Norm,
Realizacja projektu boDEREC-CE, wpisującego się w zakres priorytetu 3. dotyczącego współpracy w dziedzinie zasobów naturalnych i kulturowych, rozpoczęła się w kwietniu 2019 roku, a jej zakończenie jest zaplanowane na 31 marca 2022 roku. /SAD/
ŚLĄSKIEEKO
26
Dwa Kwadranse | styczeń 2021 [KR 08]
ŚWIĘTOCHŁOWICE
Pod koniec minionego roku w Urzędzie Miasta Świętochłowice podpisano umowy na dotację i pożyczkę, które umożliwią oczyszczenie zbiornika z zanieczyszczeń. Podpisy pod umową złożyli: prezes Funduszu, Tomasz Bednarek, Daniel Beger, prezydent Świętochłowic i po prawej zastępca prezydenta miasta Świętochłowice, Sławomir Pośpiech.
Staw Kalina zostanie oczyszczony Proces oczyszczania akwenu rozpocznie się w lipcu. Docelowo powstanie tutaj miejsce rekreacji dla mieszkańców. Finał prac zaplanowano na sierpień 2023 roku.
S
taw Kalina to największy zbiornik wodny w Świętochłowicach. Powierzchnia stawu wynosi około 5,3 ha. Głębokość wody nie przekracza 3,5 m. Zbiornik został skażony odpadami poprzemysłowymi Zakładów Chemicznych Hajduki w Chorzowie, w tym fenolami. Norma stężenia tychże została przekroczona 30 tysięcy razy. Teraz ma to się zmienić. Pod koniec minionego roku w Urzędzie Miasta Świętochłowice podpisano umowy na dotację i pożyczkę, które umożliwią oczyszczenie zbiornika z zanieczyszczeń. Zawarto je z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
finansowaniu w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Prace zakładają utworzenie sztucznej wyspy z trzema groblami i ścieżkami spacerowymi. Dla najmłodszych przygotowany zostanie plac zabaw. Będzie też boisko ze sztuczną nawierzchnią. Całość zostanie oświetlona, nie zabraknie też ławek, na których będzie można odpocząć.
– Dzięki bardzo dobrej współpracy z prezesem Tomaszem Bednarkiem podpisaliśmy umowy z WFOŚiGW w Katowicach na dotację ponad 5 mln zł i pożyczkę ponad 2,7 mln zł. Przypominam, że szacowany koszt remediacji stawu Kalina to ponad 60 mln zł – mówi Daniel Beger, prezydent Świętochłowic. – Rozbrojenie tej ekologicznej bomby, jaką jest staw Kalina, to jeden z najważniejszych celów, które wyznaczyłem sobie do osiągnięcia jako prezydent Świętochłowic. Doprowadzenie zdegradowanych terenów w rejonie stawu Kalina do ich pierwotnego stanu będzie największą tego tupu inwestycją w Polsce. Realizacja projektu możliwa jest dzięki
Wojewódzki Fundusz Ochrony Srodowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
WASZYM ZDANIEM
– Sprawa stawu Kalina to temat, który ciągnie się od wielu lat. Wiele razy przekładana była realizacja tego przedsięwzięcia. My też jako WFOŚiGW wydłużaliśmy terminy. I dopiero pan prezydent Beger rozpoczął z całym impetem realizację tej inwestycji – powiedział prezes Funduszu, Tomasz Bednarek. PRZEMYSŁAW MALISZ ŁUKASZ PULNAR
Józef Thoma
mieszkaniec Świętochłowic – Mieszkam przy tym stawie od 32 lat. Najgorzej jest latem. Nawet okna nie da się w mieszkaniu otworzyć. Nie zliczę, ile razy już apelowaliśmy do wielu instytucji, aby nam pomogły, bo tu najzwyczajniej nie da się żyć. Trzymam kciuki, żeby tym razem wszystko się powiodło. To miejsce może zmienić się w prawdziwą perełkę miasta.
Kolumnę dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, używając logotypu znajdującego się na stronie internetowej Funduszu. Za treści przedstawione w programie dofinansowanym ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
27
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
[KR 09]
POZNAJCIE ZWYCIĘZCÓW!
Zielone Czeki rozdane
Przyznawane przez WFOŚiGW w Katowicach z okazji Dnia Ziemi, za działalność na rzecz ochrony środowiska, najważniejsze doroczne nagrody – „Zielone Czeki” – rozdane. Honorowy patronat nad konkursem objął minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka.
W
tegorocznej, 27. edycji Fundusz przyznał cztery czeki oraz pięć wyróżnień. Statuetki wręczono w trzech z pięciu kategorii – „Ekologiczna osobowość roku”, „Inwestycja proekologiczna roku” oraz „Programy i akcje na rzecz ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej”. Bez nagród głównych pozostały w tym roku dwie kategorie – „Ekogmina roku” i „Walka ze smogiem i niską emisją – najaktywniejsza gmina roku”. – Pandemia koronawirusa przewróciła nasze życie do góry nogami. W dwóch kategoriach – „Ekogmina roku” oraz „Walka ze smogiem i niską emisją – najaktywniejsza gmina roku” Kapituła rekomendowała nieprzyznanie nagród. Uznaliśmy, że niestety zaangażowanie gmin jest jeszcze zbyt małe, a poza tym żadna ze zgłoszonych do konkursu nie wyróżniała się na tle innych. Jedynie wyróżnienie otrzymała Gmina Olsztyn, za jej ekologiczne działania – wyjaśnia przewodnicząca Kapituły Zielonych czeków Izabela Domogała, członek zarządu Województwa Śląskiego. Ekologiczną osobowością roku został nominowany przez Uniwersytet Śląski Dariusz Tlałka z Kęt, który otrzymał „Zielony Czek” na 10 tys. zł. Jako „naukowiec nieprofesjonalny”, ale pasjonat przyrody wydał liczne publikacje naukowe i popu-
larno-naukowe w dziedzinie pteridologii (nauki o paprotnikach – dop. red.)). Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Jego zainteresowania zaowocowały m.in. odkryciami nowych stanowisk gatunków, podaniem pierwszych notowań wystąpienia gatunków w Polsce, znalezieniem i udokumentowaniem nowego taksonu paproci. Jego zbiory wzbogaciły zielniki naukowe UŚ i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wyróżnienia otrzymali Anna Tropper z Potępy, za głębokie zaangażowanie w ekologię i edukację ekologiczną dzieci i dorosłych oraz Daniel Kiełpiński z Katowic, za opracowywanie autorskich programów warsztatowo-edukacyjnych mających na celu zmianę przyzwyczajeń i poszanowanie energii w trosce o środowisko.
projektu obejmowała m.in. modernizację systemu grzewczego, modernizację oświetlenia, wyposażenie obiektu w urządzenia do monitoringu i sterowania budynkiem. Całkowity koszt inwestycji wyniósł ponad 1,2 mln zł. Wyróżnione zostało Miasto Kalety za projekt „Utworzenie kaletańskiej pasieki edukacyjnej”.
– W tegorocznej edycji wprowadziliśmy kilka istotnych zmian w regulaminie, mamy nowe kategorie, nowe logo konkursu i statuetkę. Uznaliśmy, że nie tylko osoby fizyczne wyróżniają się w działaniach na rzecz ochrony środowiska. Stąd „Zielone Czeki” także dla gmin, przedsiębiorstw i organizacji pozarządowych – mówi Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach.
„Zielony Czek” o wartości 20 tys. zł otrzymało Polskie Stowarzyszenie na rzecz osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koła w Pszczynie z siedzibą w Piasku w kategorii „Programy i akcje na rzecz ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej”. Stowarzyszenie działa w zakresie edukacji ekologicznej, promując zdrowy i ekologiczny tryb życia i dbałość o środowisko naturalne. Zorganizowało akcję zbierania puszek i plastików o zasięgu powiatowym, prowadzi eko ogród warzywny, wykonuje nasadzenia drzew i krzewów, prowadzi odzysk wody deszczowej i stworzyło również ogród sensoryczny. W ekologiczne działania Stowarzyszenia bezpośrednio zaangażowani są również podopieczni z wielo-dysfunkcyjną niepełnosprawnością intelektualną, dla których jest to także forma zajęć rehabilitacyjno-terapeutycznych.
Inwestycją proekologiczną roku uznano kompleksową termomodernizację schroniska dla bezdomnych zwierząt. 20 tys. zł otrzymało Miasto Katowice. Realizacja
W tej kategorii, w związku z tym, że nie wyłoniono laureatów w kategorii „Ekogmina roku” oraz „Walka ze smogiem i niską emisją – najaktywniejsza gmina roku”,
Kapituła zaproponowała przyznanie jeszcze jednej nagrody. 20 tys. zł trafiło do Fundacji na rzecz dzieci „Miasteczko Śląskie”. Od ponad 20 lat realizuje również liczne programy edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży. W pracach edukacyjnych wykorzystuje wysokiej jakości merytorycznej wydawnictwa własne. Fundacja prowadzi systematyczny, profesjonalny monitoring zdrowotny narażenia dzieci na kontakt z ołowiem. Jej działania obejmują duże społeczności i wykraczają poza typowe ramy funkcjonowania NGO-sów. W ubiegłym roku działania Fundacji objęły około 1350 dzieci. Za wdrażanie nowych standardów eksploatacji flot pojazdów służbowych mających na celu zmianę nawyków techniki jazdy kierowców w oparciu o zasady ecodrivingu wyróżnione w tej kategorii zostało Stowarzyszenie ECODRIVE z Bielska-Białej. Pierwsze „Zielone Czeki” z okazji Dnia Ziemi Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przyznał w 1994 roku. Od tego czasu łączna wysokość przyznanych nagród wyniosła ponad 2,5 mln zł! Wśród dotychczasowych laureatów znajdują się pasjonaci ochrony środowiska – naukowcy, nauczyciele, dziennikarze, przedsiębiorcy.
PRZEMYSŁAW MALISZ
Pierwsze „Zielone Czeki” z okazji Dnia Ziemi Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przyznał w 1994 roku. Od tego czasu łączna wysokość przyznanych nagród wyniosła ponad 2,5 mln zł! | Fot. Mirosław Cichy/WFOŚiGW w Katowicach
Wojewódzki Fundusz Ochrony Srodowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
Kolumnę dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, używając logotypu znajdującego się na stronie internetowej Funduszu. Za treści przedstawione w programie dofinansowanym ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
28
#infoKALEJDOSKOP
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
PRZEGLĄD TECHNICZNY PARKOWEGO OŚWIETLENIA
Wymiany i uzupełnienia W Parku Śląskim cały czas trwa przegląd techniczny oświetlenia. Zdewastowane klosze i punkty świetlne wymieniane są na nowe. Do tej pory wymieniono i uzupełniono 120 punktów. W kolejce jest kilkadziesiąt.
S
łużby techniczne zakończyły już prace na al. Żyrafy i al. Harcerskiej. Uzupełniono tutaj kilkadziesiąt latarni. Inwentaryzację przeprowadzono także na promenadzie gen. Ziętka, al. Głównej i w okolicach al. Różanej. Pracownicy Parku Śląskiego często usuwają skutki dewastacji, do których dochodzi pod osłoną nocy. – Apelujemy o rozsądek i poszanowanie pracy innych. Wszystkim powinno zależeć na tym, by spacerowanie po zmroku parkowymi alejkami było komfortowe i jak najbezpieczniejsze
– podkreśla Agnieszka Bożek, prezes Parku Śląskiego. Część oświetlenia będzie wymieniona w ramach realizowanych inwestycji. Założenie jest takie, by w przyszłości można było zainstalować monitoring wizyjny na słupach. Przypomnimy, że pod koniec marca 2020 roku rozbłysła aleja Leśna. Ta najdłuższa ścieżka spacerowa w Parku Śląskim zyskała 56 nowych, oszczędnych lamp. Prace wykonano w ramach projektu miejskiego: „Modernizacja Parku Śląskiego”. Zadanie kosztowało 260 tys. zł. /ŁP/
Pracownicy Parku Śląskiego często usuwają skutki dewastacji, do których dochodzi pod osłoną nocy. W ramach prac wymieniono m.in. latarnie przy alei Leśnej.
PO RAZ PIĄTY Z RZĘDU!
ZDEGRADOWANY TEREN ZYSKA NOWE ŻYCIE
Dawne wyrobiska zamienią się w geopark
Rajd Śląska w kalendarzu mistrzostw Polski 2021
Dawne wyrobisko gliny w zabrzańskiej dzielnicy Grzybowice zostanie zrekultywowane dzięki pozyskanym przez miasto środkom unijnym. Przywrócony mieszkańcom teren będzie pełnił funkcję rekreacyjno-edukacyjną.
I
nwestycję w formule „zaprojektuj i wybuduj” zrealizuje spółka Mostostal Zabrze GPBP SA. Wartość podpisanej umowy to ponad 7 mln zł. Dzięki pozyskaniu przez miasto wsparcia finansowego z Narodowego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 85 proc. kosztów zostanie pokrytych ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020. Celem realizacji przedsięwzięcia jest zrekultywowanie 9 ha terenu położonego przy ulicach: Na Lesie i Przy Ujęciu. Teren będzie pełnił funkcję rekreacyjno-edukacyjną.
Projekt podzielony jest na część północną i południową. W północnej części terenu, w miejscu dawnego wyrobiska gliny na potrzeby pobliskiej cegielni, powstanie geopark. Usunięte zostaną nasypy, umocnione skarpy, zostaną wykonane roboty związane z udostępnieniem dawnego wyrobiska gliny mieszkańcom. Powstaną ścieżki i schody prowadzące do wnętrza wyrobiska wraz z pomostem stanowiącym miejsce wejścia na ścieżki edukacyjne geoparku. Zamontowane zostaną tablice informacyjne w tematyce dziedzictwa geologicznego i prze-
mysłowego. W południowej części terenu powstanie infrastruktura na potrzeby rekreacyjne. Zamontowana zostanie mała architektura (ławki, wiaty rekreacyjne). Istniejące zbiorniki wodne zostaną oczyszczone, a tuż przy nich powstaną drewniane pomosty. Powstanie plaża trawiasta, na której zamontowane zostaną leżaki. Wokół dawnego wyrobiska, a także zbiorników wodnych powstaną ścieżki pieszo-rowerowe wraz z oświetleniem. Na terenie całego obszaru zieleń zostanie uporządkowana i wzbogacona. /PM/
Celem realizacji przedsięwzięcia jest zrekultywowanie 9 ha terenu położonego przy ulicach: Na Lesie i Przy Ujęciu. Teren będzie pełnił funkcję rekreacyjno-edukacyjną. | Fot. UM Zabrze
Rajd Śląska to najmłodszy, ale już stały punkt w kalendarzu Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Polski (RSMP). W sezonie 2021, impreza odbywająca się pod honorowym patronatem Jakuba Chełstowskiego – marszałka województwa, już po raz piąty z rzędu będzie stanowić rundę krajowego czempionatu. Zawody z bazą na Stadionie Śląskim zaplanowano na 10–11 września.
R
ajd Śląska 2021 będzie szóstą, przedostatnią rundą RSMP. Zawody ponownie mają być rundą trzech cykli. Oprócz uczestników mistrzostw Polski, w imprezie wezmą udział kierowcy i piloci w samochodach historycznych (HRSMP) oraz zawodnicy walczący w regionalnym cyklu – Rajdowych Samochodowych Mistrzostwach Śląska. To gwarantuje mocną i urozmaiconą stawkę. W poprzednich sezonach Rajd Śląska przyciągał grubo ponad 100 załóg. Baza rajdu i serwis będą zlokalizowane na Stadionie Śląskim, pod który ma wrócić widowiskowe wieczorne ściganie w Kryterium 100-lecia Powstań Śląskich. – Rajd Śląska to zawody, które mają sprawdzonych partnerów, dzięki któ-
rym możemy myśleć o tym, jak rozwijać tę imprezę. Już od kilku tygodni pracujemy nad trasą kolejnej edycji. Chcemy ją mocno urozmaicić względem poprzednich lat tak, by rajdowe załogi odwiedziły także te części regionu, w których jeszcze nie miały okazji się ścigać. Świetne trasy na południu są już dobrze znane, a naszą ambicją jest zaproponowanie zawodnikom i kibicom czegoś zupełnie nowego i nie mniej wymagającego i malowniczego. Pracujemy też nad powrotem widowiskowego odcinka specjalnego pod Stadionem Śląskim. Liczymy, że już wkrótce sport wejdzie na najwyższe obroty, więc chcemy być gotowi na 110 procent – mówi Grzegorz Wróbel, prezes Fundacji Automobilistów, organizatora Rajdu Śląska. /MAR/
SPACERKIEM PO ZOO
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
29
Do śląskiego jrzeć zoo warto za ku. e ro o każdej porz cały m Życie tętni ta są ki czas. Zwierza ie ośc aktywne, a g i! mile widzian W sumie, co mnie to wszystko obchodzi…
Ja tam nikomu pod kołdrę nie zaglądam, ale pod ogon mi się zdarza
Pierwszy do sałaty!
Wreszczie czuję się ważna
Śnieg w Polsce. Ale numer!
40 dni mam nie pić? Nie róbcie ze mnie wielbłąda!
Ludzieee!!! Zasłonili mnie!
Skoczyć, nie skoczyć? Oto jest pytanie!
30
horoskop 2021
ą j o w s w z r j ó p S ! ć ś o ł z s przy
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
Na pewno wszyscy życzymy sobie, aby 2021 rok był lepszy od swojego poprzednika. I oby pozytywnie nas zaskoczył. A co szykują gwiazdy dla każdego ze znaków Zodiaku? Sprawdźcie sami!
KOZIOROŻEC (22.12–19.01)
N
owy rok przynosi z sobą nowe perspektywy. Możesz teraz wprowadzać w życie dowolne plany. Cokolwiek zechcecie osiągnąć, ma ogromne szanse powodzenia. Gwiazdy Ci sprzyjają, drogi Koziorożcu! Będziesz odnosił sukcesy praktycznie we wszystkich aspektach życia – nawet takich, które do tej pory nie za bardzo Cię interesowały. Otrzymasz wsparcie wielu osób. Nie obędzie się jednak bez stresu. Ostatecznie ze wszystkich opresji wyjdziesz obronną ręką. Kieruj się przy tym wyłącznie intelektem, nigdy emocjami. Nerwy nie są wskazane, bo możesz narobić sobie kłopotu. Przychylne Tobie znaki to Byk i Panna. Unikaj Bliźniąt i Strzelców. Szczęśliwym kolorem będzie zielony. Szczęśliwe liczby to 3 i 7. Pechowe – 1 i 5.
WODNIK (20.01–18.02)
J
eśli chcesz dokonać rewolucyjnych zmian w swoim życiu osobistym bądź zawodowym, to wykorzystaj do tego pierwszy kwartał nowego roku. Potem będzie Ci coraz trudniej podjąć jakąkolwiek decyzję. Wodniki trwające w stałych związkach zmierzą się z kryzysem uczuć. Może zdarzyć się, że po wielu spędzonych ze sobą latach dojdziecie do wniosku, że wszystko co dobre, dawno już za Wami i będzie trzeba zastanowić się, czy jest sens kontynuować dalszą wspólną drogę. Tym bardziej, że gwiazdy podpowiadają, że ten rok będzie służył poznawaniu nowych ludzi i kto wie, czy właśnie teraz nie spotkacie kogoś, z kim spędzicie resztę życia. Szczególne powodzenie będziecie mieć u Panien i Strzelców. Krzywdę mogą zrobić Wam Koziorożce lub Raki. 5 i 7 to liczby dla Was szczęśliwe. 4 i 6 przyniosą pecha. Szczęście przyniesie kolor biały.
RYBY (19.02–20.03)
O
soby spod znaku Ryb będą w nowym roku bardzo kapryśne. Do tego stopnia, że zrażą do siebie nie tylko wielu znajomych, ale także członków swojej rodziny. Weźcie sobie to do serca, bo możecie przez to wiele stracić. Nauczcie się samokontroli i przestańcie wreszcie wszystkich dookoła krytykować. Co ciekawe, nie będzie dotyczyło to Waszych relacji w pracy. Ale przełożeni będą jedynymi, z którymi raczej nie wejdziecie na wojenną ścieżkę. Gwiazdy zalecają dietę. Nadwaga może być bowiem przyczyną Waszych zdrowotnych problemów. Baran i Waga – ludzi spod tych znaków zodiaku unikajcie. Panny i Koziorożce będą Waszymi sojusznikami. Waszym kolorem będzie szary. 1 i 3 to liczby szczęśliwe, 6 i 8 zdecydowanie pechowe.
BARAN (21.03–19.04)
W
2021 roku będzie Wam sprzyjać zdrowie, wszelkie powodzenie, jest przy tym duża szansa, że taka sielanka będzie trwała cały rok! To idealny czas dla osób spod tego znaku zajmujących się strategiami biznesowymi. Jeśli planujecie inwestycje, najlepszy ku temu moment nadarzy się w drugim kwartale. Najlepiej zróbcie to przed wakacjami. Jeśli pojawią się problemy, pomogą Wam je rozwiązać Wagi i Strzelce. Skorpiony i Ryby przysporzą trosk. Czerwień będzie najlepszym dla Was kolorem. 4 i 5 okażą się liczbami pechowymi. 32 i 16 przyniosą ulgę i radość.
BYK (20.04–22.05)
B
yki wchodzą w 2021 rok pełne optymizmu, ale… może okazać się to zgubne. Będziecie podatne na podejmowanie złych decyzji, które z pozoru wydadzą się trafne. Jeśli na przykład nie musicie zmieniać samochodu albo wyjeżdżać poza granice kraju, to po prostu tego nie róbcie. Może Was bowiem spotkać niemiła niespodzianka. Nowy rok przyniesie zacieśnienie więzów rodzinnych. Przekonacie się, na kogo możecie liczyć najbardziej i co więcej, będzie to naprawdę spore grono życzliwych Wam ludzi. Panny i Skorpiony będą Waszymi sprzymierzeńcami. Najwięcej przykrości sprawią Wam Strzelce i uwaga, osoby spod Waszego znaku. Byki będą dla siebie wrogami. 14 i 29 – te liczby dadzą się Wam we znaki. 6 i 8 niosą radość. Kolorem Byków będzie fiolet.
Dwa Kwadranse | styczeń 2021
horoskop 2021
31
BLIŹNIĘTA (23.05–21.06)
P
odstawowa rada dla Bliźniąt w 2021 roku: przestańcie rozpamiętywać swoją przeszłość. Nie zmienicie już niczego w tym, co było. Tym bardziej, że Merkury – Wasz planetarny stróż i opiekun – zapowiada czas pełen pozytywnych zmian. To kolejny argument, by definitywnie zapomnieć o dawnych wydarzeniach. Staniecie się mistrzami w rozwiązywaniu problemów. Pojawią się godziny próby – owszem – ale nie wahajcie się, zawsze stosujcie się do tego, co podpowiada intuicja. W wielu momentach będziecie nieomylne. W relacjach międzyludzkich strzeżcie się Skorpionów, Byków i Ryb. Strzelce i Wodniki będą za to najlepszymi kompanami. Wasze kolory to żółty i złoty. Liczby 2 i 4 będą dla Was najlepsze. 1 i 7 przysporzą trosk.
RAK (22.06–22.07)
O
piekujący się Tobą Księżyc, daje Ci podstawową radę: trzymaj się starych przyzwyczajeń i nawyków, bo mogą one okazać się bardzo pomocne w rozwiązywaniu pewnych problemów. A te czyhają na Ciebie zwłaszcza w pierwszej połowie roku. Nawyki to też konsekwencja, nie muszą kojarzyć się negatywnie. Bądźcie ostrożni w okazywaniu uczuć. Wchodząc w nowy związek lub relację, w większym stopniu postępujcie racjonalnie niż emocjonalnie. Tarot zapowiada powodzenie w finansach. Zostaniecie docenieni przez pracodawców, jeśli prowadzicie własne biznesy, Fortuna otoczy Was opieką. Nieprzychylne będą Wam Strzelce i Bliźnięta. Z pomocą ruszą Byki i Panny. 13 i 18 to liczby dla Was pomyślne. 7 i 8 będą kojarzyły się z rozczarowaniami. Wasz kolor to róż.
LEW (23.07–23.08)
L
wy to znaki Słońca, które opromieni Was w tym roku wyjątkową kreatywnością. To dobry omen dla osób, które zechcą otworzyć własny biznes. Nawiążecie sporo nowych kontaktów. Wasze życie uczuciowe będzie niezwykle bogate, ale nie liczcie raczej na stabilizację w tej materii. Będą to raczej przelotne przygody i romanse, niemniej nie będziecie też jakoś specjalnie zabiegać o to, aby przekształciło się to w coś więcej. Lwy nie będą skore w 2021 roku, aby wiązać się z kimś na stałe. 5 i 9 będą szczęśliwymi liczbami, 2 i 6 raczej pogody ducha Wam nie przyniosą. Zieleń będzie kolorem doskonałym.
PANNA (24.08–22.09)
D
omeną Panien – znaku, którego patronem jest Ziemia – jest stanowczość i punktualność. Ale z tą drugą cechą będą miały w tym roku Panny trochę problemu. Zwłaszcza te, które „popłyną” w życiu uczuciowym. Miłość wytrąci Was z równowagi, zburzy porządek, który tak bardzo lubicie. Panny wolne lub w stałych związkach skoncentrują się na duchowym życiu. Nie będą skore do poszukiwania przygód. Grunt to stabilizacja! W listopadzie mogą pojawić się przed Wami nowe propozycje zawodowe. Gwiazdy sugerują, by je przeanalizować, bo niektóre okażą się atrakcyjne. Szczęśliwym kolorem stanie się pomarańczowy. 9 i 10 będą liczbami szczęścia, 8 i 9 okażą się pechowe. Bliźnięta i Koziorożce będą bratnimi duszami. Jak ognia unikajcie Lwów i Wodników.
WAGA (23.09–22.10)
W
enus, pod wpływem których znajdują się wszystkie osoby urodzone w znaku Wagi obdarzyła ich charakter łagodnością. Jednak ta sama planeta przestrzega swych podopiecznych przed zaangażowaniem się w sprawy budzące kontrowersje. Szczególnie, gdy nie będą one dotyczyły Was, lecz osób trzecich. W miłości zalecane jest przełamanie rutyny, która nieco wkradła się w życie Wag będących w stałym związku. Poszukajcie nowych doznań. W pracy czeka Was spokój. Na zdrowie też nie będziecie narzekać, niemniej wspomniane już zabiegi, by stać się rozjemcą w nie swoich sporach, mogą ściągnąć na Wagi duże kłopoty. Wasz kolor na Anno Domini 2021 to turkus. 3 i 9 to liczby pechowe, 5 i 7 przyjazne. Rak i Koziorożec nie będą Wam przyjazne, Lew i Strzelec wprost przeciwnie.
SKORPION (23.10–22.11)
S
korpiony znajdą się pod wpływem swoich planetarnych opiekunów – Marsa i Plutona. To uzewnętrzni ich cechy, niestety, te niezbyt pozytywne, czyli mściwość i pamiętliwość. Nie znaczy to jednak, że będziecie używać ich jak na zawołanie. To raczej niech będzie przestroga dla tych, którzy traktują Skorpiony jako swoich wrogów. Powinni raczej w tym roku ich unikać. To będzie dla Skorpionów rok dobry. Bo Skorpiony są także niezwykle przebojowe i skrupulatne. Osoby spod tego znaku trudniące się zawodami, w których dominują wszelkiego rodzaju obliczenia, mogą liczyć na duży sukces zawodowy. Jeśli jesteś na przykład Skorpionem-księgowym to już możesz zacierać ręce na dużą podwyżkę pensji. Unikajcie Panien i Bliźniąt – z nimi nie będzie Wam zodiakalnie po drodze. Dużo lepsze w kontaktach będą Ryby i Waga. Dobre liczby 1 i 11, złe 6 i 10.
STRZELEC (22.11–21.12)
J
owisz sprawi, że w tym roku będzie Was rozpierała energia. Do tego będziecie błyszczeć w towarzystwie, dyplomacja stanie się do tego Waszą bardzo mocną stroną. Jowisz pokieruje także karierą i finansami Strzelców. Planeta zapewnia Ci radość, satysfakcję i ogólny dobrobyt. Ponadto odczujesz wzrost zaangażowania w kwestie zawodowe, skutkiem czego poszerzą się Twoje wpływy oraz autorytet, jaki wzbudzasz. Tranzyt wyraźnie sprzyja rozpoczynaniu nowych projektów. Na wszelki wypadek unikaj jednak Lwów i Wag. Sojuszników szukaj wśród Bliźniąt i Panien. Liczby dla Ciebie – 7 i 18. Uważaj, gdy w kalendarzu zobaczysz 14 lub 29. Kolorem szczęścia będzie błękit.
32 [KR 10]
park śląski poleca
Dwa Kwadranse | styczeń 2021