Nowy numer miesięcznika "Dwa Kwadranse". Sierpień 2021 by Park Śląski

HOROSKOP MIESIĘCZNY 30–31

SIERPIEŃ 2021 | wydanie nr 18

GAZETA BEZPŁATNA

WSZYSCY ! I NA ŚLĄSK

AKTUALNOŚCI  4

W konferencji zapowiadającej Memoriał Kamili Skolimowskiej uczestniczyli lekkoatleci i przedstawiciele ścisłego zarządu województwa (od lewej): dyskobol Piotr Małachowski, biegaczka Justyna Święty-Ersetić, marszałek województwa Jakub Chełstowski, wicemarszałek Wojciech Kałuża i ambasador naszego województwa oraz Stadionu Śląskiego, specjalista w rzucie młotem, Paweł Fajdek

Dobry start-up to kapitał na przyszłość Śląski Fundusz Rozwoju i akcelerator z Doliny Krzemowej – Plug and Play – ogłosiły konkurs dla start-upów, którego finał odbędzie się w październiku podczas Europejskiego Forum Przyszłości. Na uczestników czekają nagrody o łącznej wartości 150 tys. zł.

AKTUALNOŚCI  5

Olimpijskie gwiazdy rozbłysną w Kotle Czarownic

Wielkimi krokami zbliża się kolejne wielkie lekkoatletyczne święto! Już 5 września czeka nas Memoriał Kamili Skolimowskiej, którego gospodarzem ponownie będzie Stadion Śląski. W zawodach wezmą udział medaliści z Tokio. Na trybunach będzie mogło zasiąść aż 25 tysięcy widzów, a wstęp na imprezę jest darmowy.

Mistrzostwach Świata w Sztafetach, Drużynowych Mistrzostwach Europy i Memoriale Janusza Kusocińskiego, Memoriał Kamili Skolimowskiej to czwarte w tym roku zawody lekkoatletyczne tej rangi organizowane na Stadionie Śląskim. Nadarzy się przy tym wyjątkowa okazja, aby zobaczyć lekkoatletycznych bohaterów z Tokio. Na trybunach będzie mogło zasiąść 25 tysięcy widzów. Wstęp jest wolny.

– Dziewięć z 14 medali zdobytych w Tokio to zasługa lekkoatletów. Tym większą czujemy z tego powodu satysfakcję. Ogromne gratulacje szczególnie dla Justyny Święty-Ersetić, Anity Włodarczyk i Pawła Fajdka. Za chwilę minie rok odkąd Stadion Śląski stał się Narodowym Stadionem Lekkoatletycznym. Zadbaliśmy o to, by reprezentanci Królowej Sportu czuli się u nas jak w domu – podkreśla marszałek Jakub Chełstowski, dodając, że

Śląsk śmiało można dziś nazywać lekkoatletyczną stolicą Polski. – Dziś możemy powiedzieć, że wszyscy jesteśmy częścią tego zwycięskiego zespołu. To wspaniałe uczucie móc uczestniczyć w czymś tak wyjątkowym – dodaje wicemarszałek Wojciech Kałuża. Polskę podczas igrzysk w Tokio reprezentowało 211 zawodników. Biało-czerwoni wzięli

udział w 137 z 339 konkurencji w 28 dyscyplinach. Historycznego wyczynu dokonali lekkoatleci. Co prawda mieliśmy już kiedyś w przeszłości „wunderteam” (określenie polskiej reprezentacji lekkoatletycznej w latach 1956-1966), ale nawet wtedy Polacy na lekkoatletycznych stadionach nie zdobywali tylu medali, co w tym roku w Tokio. MARcin Król Więcej na ten temat na stronie 3

Szkoły wyższe z szansą na unijne wsparcie

Uczelnie wyższe z Województwa Śląskiego mają szansę uzyskać duże wsparcie w kontekście nowej perspektywy finansowej UE. W puli jest aż 300 mln euro na projekty i innowacje.

SUBREGION PÓŁNOCNY  8

W Parkitce zbudują trzy onkologiczne sale operacyjne Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Najświętszej Maryi Panny w Częstochowie otrzyma dodatkowe wsparcie z Unii Europejskiej na budowę trzech sal operacyjnych o profilu onkologicznym. Koszt całości inwestycji w szpitalu zamknie się kwotą blisko 21,5 mln zł.

KURIEREM PRZEZ #ŚLĄSKIE

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

W „Barbarze” powstanie

MIKOŁÓW

Ośrodek Kompetencji Cyfrowych?

Byłby to projekt służący rozwojowi technologii IT oraz co istotne – walce z szerzącą się cyberprzestępczością. Za jego lokalizację posłużyłaby Kopalnia Doświadczalna „Barbara” w Mikołowie.

ojewództwo Śląskie współpracuje już z Głównym Instytutem Górnictwa w zakresie oceny i analizy przydatności terenów pogórniczych w kontekście ich ponownego wykorzystania, rewitalizacji pod nowe formy zagospodarowania. – Oczywiście szukamy nowych ścieżek tej współpracy. Stworzenie Ośrodka Kompetencji Cyfrowych na terenie Kopalni Doświadczalnej „Barbara” w Mikołowie byłoby nie tylko kolejnym dużym krokiem w rozwój technologii IT w regionie, ale także stwarzałoby możliwość walki z cyberprzestępczością, która coraz bardziej nam zagraża. Mówimy dziś o idei, projekcie, który ma szansę powstać i świetnie wpisywałby się w proces transformacji regionu. Spełniałby ważną rolę społeczną i gospodarczą – ocenia wicemarszałek Wojciech Kałuża. Integralną częścią ośrodka byłby ultranowoczesny komputer kwantowy, który zostałby zbudowany w kopalni. – Idea projektu to bezpieczny cyfrowo Śląsk. System nie ograniczałby

się jednak wyłącznie do eliminowania cyberataków. Ostrzegałby także przed innymi zagrożeniami, np. pogodowymi. Służyłby również wyższym uczelniom technicznym – wyjaśnia dyrektor GIG, prof. Stanisław Prusek. Kopalnia Doświadczalna „Barbara” w Mikołowie to najstarsza część Głównego Instytutu Górnictwa, która powstała w 1925 roku. KD „Barbara” to jedyny w Europie poligon doświadczalny, gdzie można przeprowadzać badania wybuchów gazów i pyłów w dużej skali oraz testować w warunkach rzeczywistych nowe technologie, maszyny i urządzenia do pracy pod ziemią. Pozwala to na prowadzenie prac badawczych i usługowych z zakresu górnictwa, pożarnictwa, budownictwa, obrony cywilnej oraz wielu innych dziedzin. GIG posiada 18 laboratoriów. Realizuje w tej chwili 59

KD „Barbara” to jedyny w Europie poligon doświadczalny, gdzie można przeprowadzać badania wybuchów gazów i pyłów w dużej skali oraz testować w warunkach rzeczywistych nowe technologie, maszyny i urządzenia do pracy pod ziemią.

dużych projektów, w tym 39 międzynarodowych. Kopalnia właściwie od początku swego istnienia współpracuje ściśle ze swoimi odpowiednikami zagranicznymi i realizuje liczne projekty badawcze. Prace te zawsze były wysoko oceniane. Kiedy w latach trzydziestych ubiegłego wieku zaczęto organizować

międzynarodowe konferencje Instytutów Bezpieczeństwa Górniczego – „Barbara” uczestniczyła w nich od początku. Kilkakrotnie konferencje te były organizowane przez Główny Instytut Górnictwa w Polsce. W ciągu 91 lat swego istnienia ukształtowały się zarówno kierunki badawcze, jak i rola Kopalni Doświadczalnej „Barbara” w systemie bezpieczeństwa pracy w górnictwie, a także w innych gałęziach przemysłu. Przed dru-

gą wojną światową przedmiotem działań były: bezpieczne wobec metanu i pyłu węglowego materiały wybuchowe – receptury i metody badań, bezpieczeństwo strzelania elektrycznego (z użyciem zapalników elektrycznych), pierwsze badania ograniczenia zasięgu wybuchu pyłu węglowego zaporami przeciwwybuchowymi, rozpoczęcie badań elektrycznych urządzeń przeciwwybuchowych. /Mar/

E-zdrowie na wyciągnięcie ręki ŚWIĘTOCHŁOWICE

Zespół Opieki Zdrowotnej w Świętochłowicach otrzymał 3,5 mln zł na wsparcie rozwoju cyfrowych usług publicznych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. – Ostatnie miesiące pokazały nam wszystkim, jak ważna jest komunikacja elektroniczna i poprawa jakości usług cyfrowych. Dzięki temu pacjenci mają szansę się skuteczniej komunikować z jednostkami służby zdrowia. Wspieramy takie projekty, bo one poprawiają jakość życia mieszkańców i komfort pacjentów – przekonuje Izabela Domogała, członek zarządu Województwa Śląskiego. W ramach projektu utworzony zostanie system mający przyczynić się do zwiększenia dostępu do cyfrowych usług publicznych w obszarze e-zdrowia.

– Głównym celem tego przedsięwzięcia jest usprawnienie komunikacji z pacjentem. Ten projekt w sposób kompleksowy poprawia jakość usług publicznych, dostęp do leczenia i może skrócić długość pobytu pacjentów w szpitalu, dlatego bardzo dziękujemy za to wsparcie – podkreślała Anita Przytocka, prezes zarządu Zespołu Opieki Zdrowotnej w Świętochłowicach. Projekt zakłada uruchomienie elektronicznej platformy służącej do obsługi pacjenta, poprzez udostępnienie nowych sposobów komunikacji zdalnej na linii pacjent – szpital – lekarz z użyciem nowoczesnych tech-

nologii. Głównym narzędziem e-usług będzie Medyczny Portal Informacyjny (MPI), którego elementami będą usługi z zakresu rejestracji i koordynacji procedur medycznych i administracyjnych (m.in. aplikacja mobilna e-obchód, e-powiadomienia, e-udostępnianie wyników, e-zgłoszenie nowotworu, telekonsultacje lekarz–lekarz i lekarz–pacjent). Zakres projektu obejmuje też zakup niezbędnego do wdrożenia e-usług sprzętu (w tym serwery, macierz dyskowa, stacje robocze z monitorami, tablety, punkty dostępowe Access Point – dop. red.). Celem jest m.in. wzrost wyko-

DWA KWADRANSE wydanie nr 18 Wydawca: Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku S.A. w Chorzowie Redakcja: aleja Różana 2, 41-501 Chorzów Tel. 694 594 633 E-mail: dwakwadranse@parkslaski.pl

ZOZ w Świętochłowicach.

rzystania e-usług publicznych w obszarze zdrowia, ułatwienie dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta, poprawa obiegu dokumentacji i informacji oraz łatwiejszy dostęp do świad-

czeń medycznych dzięki skróceniu kolejek do lekarza. Wartość projektu to 4,2 mln zł, z czego dofinansowanie ze środków unijnych wynosi 3,5 mln zł. /MAR/

Redaktor naczelny: Marcin Król Dział reporterski: Przemysław Malisz, Łukasz Pulnar Redaguje: Zespół Reklama: Dagmara Piskorz Projekt: Marcin Król/KaT-Graphic

Drukarnia: POLSKA PRESS sp. z o.o. Oddział Poligrafia Drukarnia Sosnowiec Nakład: 150 000 egzemplarzy

o tym się mówi

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

WSZYSCY I NA ŚLĄSK

Jesteśmy stolicą polskiej lekkoatletyki! Wielkimi krokami zbliża się kolejne wielkie lekkoatletyczne święto! Już 5 września czeka nas Memoriał Kamili Skolimowskiej, którego gospodarzem ponownie będzie Stadion Śląski. W zawodach wezmą udział medaliści z Tokio. Na trybunach będzie mogło zasiąść aż 25 tysięcy widzów, a wstęp na imprezę jest darmowy! dokończenie ze strony 1

odczas igrzysk polscy lekkoatleci sięgnęli po 9 krążków: 4 złote medale, 2 srebrne i 3 brązowe. Sensacją był złoty medal w chodzie na 50 kilometrów Dawida Tomali. Srebro w rzucie oszczepem zdobyła Maria Andrejczyk. Brązowy medal w biegu na 800 metrów przypadł w udziale Patrykowi Dobkowi. Polacy okazali się bezkonkurencyjni w rzucie młotem. Po złoto sięgnęła Anita Włodarczyk, zdobywając jednocześnie swój trzeci złoty medal w karierze. Malwina Kopron sięgnęła po brązowy krążek, brąz zdobył także Paweł Fajdek, medal z najszlachetniejszego kruszcu wywalczył Wojciech Nowicki. – Jadąc do Tokio, wiedzieliśmy, czego chcemy. To były ogromne emocje, ale to nie znaczy, że chcę spocząć na laurach i myśleć o odpoczynku. Jesteśmy częścią fantastycznego, sportowego świata, stworzonego tutaj na Śląsku – na Stadionie Śląskim. Przed wrześniowym memoriałem już teraz budzi się we mnie taka pozytywna, sportowa złość, by dać kibicom jeszcze coś od siebie,

Paweł Fajdek

lekkoatleta (rzut młotem) – Na Śląskim będziemy chcieli ponownie pokazać fajną dyspozycję. Wchodzimy w kolejny cykl, którego celem będzie Paryż. Kibiców serdecznie zapraszam na stadion, nie będziecie żałować. Jesteśmy w bardzo dobrej formie. Obiecuję, że rzuty będą dalekie!

Justyna Święty-Ersetić

lekkoatletka (bieg na 400 m) – Jechałyśmy z dziewczynami do Tokio powalczyć o jeden medal. Myślałyśmy o brązie w sztafecie. Już to by nas bardzo uszczęśliwiło, to byłaby nagroda za tyle lat wyrzeczeń i ciężkiej pracy. A wracamy do Polski z dwoma medalami, w tym jednym złotym! Z rekordami Polski oraz Europy i rekordem olimpijskim! Brzmi jak sen, a wydarzyło się naprawdę. Kibiców nie było w Tokio, wierzę, że 5 września będą na Stadionie Śląskim. My lekkoatleci daliśmy z siebie wszystko na igrzyskach. Świętujcie razem z nami sukces olimpijski. Wszyscy na Śląski!

Jakub Chełstowski marszałek województwa

powalczyć o trofea. Bo przecież to jest esencją sportu – podkreśla Paweł Fajdek.

powinien nieść nas do wygranej – zaakcentowała Justyna Święty-Ersetić.

Niewątpliwie jedną z największych bohaterek igrzysk w Tokio była raciborzanka Justyna Święty-Ersetić, specjalistka w sztafetach 4 × 400 m. Złoty krążek wywalczyła sztafeta mieszana: Karol Zalewski, Natalia Kaczmarek, Justyna Święty-Ersetić, Kajetan Duszyński. Popularne „aniołki Matusińskiego”, sztafeta kobiet zdobyła srebro w składzie: Natalia Kaczmarek, Iga Baumgart-Witan, Małgorzata Hołub-Kowalik i Justyna Święty-Ersetić.

Memoriał Kamili Skolimowskiej będzie szczególny dla Piotra Małachowskiego. Dwukrotny mistrz olimpijski w rzucie dyskiem zakończy podczas tych zawodów swoją karierę.

– Zdobycze medalowe z igrzysk „smakują” szczególnie. Bo droga do Tokio nie była łatwa. Zmagałam się z kontuzją, która zresztą do tej pory daje mi się we znaki. Bardzo ciężko przeszłam zakażenie koronawirusem. Pojawiały się chwile zwątpienia, zadawałam sobie pytanie, czy dam radę. Wygrała determinacja, siła sportowego ducha. Bo cóż może bardziej motywować niż świadomość walki o medale na olimpiadzie? Było warto podjąć ten wysiłek. Jestem niezwykle zmotywowana do kolejnych rywalizacji. 5 września na trybunach Stadionu Śląskiego, w przeciwieństwie do igrzysk, zasiądą kibice. Ich doping

– Na pewno jest to chwila wzruszenia, łza w oku się zakręci, ale przecież nie zostawiam po sobie spalonej ziemi. Nasi lekkoatleci to światowa czołówka. Mamy niebywale mocną ekipę. Zresztą to, czego dokonali w Tokio, jest znakomitą wizytówką ich możliwości. Za mną wiele lat poświęceń, wyrzeczeń. Oddałem lekkoatletyce wiele zdrowia, czasu. Czas coś zmienić. Podczas memoriału Kamili, która była moją przyjaciółką, chciałbym pożegnać się z kołem do dysku, z kibicami. Podziękować im za te wszystkie lata, kiedy byli ze mną i wspierali mnie. Nawet jak w karierze nie szło, to wiedziałem, że oni są ze mną. Wiedziałem też, że jest ze mną Kama! 5 września oddam ostatni rzut, symbolicznie przekażę dysk mojemu synowi. Mam nadzieję, że i on złapie sportowego bakcyla, bo wie, ile sport dał ojcu – podsumowuje Piotr Małachowski.

LOTTO Silesia Memoriał Kamili Skolimowskiej jest zaliczany do cyklu World Athletics Continental Tour Gold. Mityng organizowany jest od 2009 roku dla uczczenia pamięci najmłodszej polskiej mistrzyni olimpijskiej. Kamila Skolimowska podkreślała, jak ważny jest sport osób niepełnosprawnych, dlatego podczas mityngu nie może zabraknąć rywalizacji paralekkoatletycznej. – Tak prestiżowa impreza, mająca również na celu integrację społeczną oraz propagowanie aktywności sportowej osób niepełnosprawnych, pokazuje siłę sportu, który zbliża ludzi bez względu na wiek, sprawność czy płeć – przekonuje Krzysztof Michałkiewicz, prezes zarządu PFRON. Organizatorzy przygotowali także specjalną akcję dla szkół, w której do zdobycia jest voucher na zakup sprzętu sportowego. – Zbierz kolegów z klasy, szkoły, klubu sportowego oraz Waszych bliskich i znajomych i wspólnie dopingujcie naszych lekkoatletów w Kotle Czarownic. Jeśli pojawicie się na stadionie w sile 300 osób, Wasza szkoła lub klub otrzyma 5000 złotych na zakup sprzętu sportowego – zachęca Fundacja Kamili Skolimowskiej. /Mar/

– Mija rok odkąd Stadion Śląski stał się Narodowym Stadionem Lekkoatletycznym. Zadbaliśmy o to, by reprezentanci Królowej Sportu czuli się u nas jak w domu. Pięknym tego dopełnieniem był złoty medal obroniony na arenie kultowego Kotła Czarownic drużynowo w maju, a wcześniej bardzo udane Mistrzostwa Świata w Sztafetach, organizowane w trudnym momencie, bo w ścisłym reżimie sanitarnym związanym z pandemią. Determinacja i ciężka praca przyniosły efekt i wielką nagrodę w postaci przyznania naszemu województwu organizacji Lekkoatletycznych Mistrzostw Europy w 2028 roku. Imprezy tej rangi jeszcze w Polsce nie było. Tymczasem już 5 września czeka nas Memoriał Kamili Skolimowskiej, na który ze swej strony serdecznie zapraszam. Będzie okazja zobaczyć naszych mistrzów, nagrodzić ich brawami za te wszystkie medale, które zdobywają pod flagą biało-czerwoną. Śląskie śmiało można dziś nazywać lekkoatletyczną stolicą Polski.

aktualności

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Dobry start-up CZAS NA BIZNES

to kapitał na przyszłość

Śląski Fundusz Rozwoju i akcelerator z Doliny Krzemowej – Plug and Play – ogłosiły konkurs dla start-upów, którego finał odbędzie się w październiku podczas Europejskiego Forum Przyszłości. Na uczestników czekają nagrody o łącznej wartości 150 tys. zł. – Województwo Śląskie jest w fazie dynamicznych przemian. Wyznaczamy odważną perspektywę dla rozwoju branż wysokich technologii i innowacyjnych podmiotów. Naszą ambicją jest realizowanie odpowiedzialnej transformacji gospodarczej m.in. poprzez wspieranie rozwoju inteligentnych specjalizacji: zielonej gospodarki, medycyny, przemysłów wschodzących. Stwarzamy przestrzeń dla start-upów. Liczę na to, że podczas Europejskiego Forum Przyszłości zobaczymy ambitne i śmiałe propozycje biznesowe. Zapraszam do udziału w konkursie – przekonuje Jakub Chełstowski, marszałek województwa. Europejskie Forum Przyszłości odbędzie się 6–8 października 2021 roku na Stadionie Śląskim i oprócz szerokiej dyskusji związanej z przyszłością Europy i gospodarką, będzie okazją

do rozwinięcia biznesowych skrzydeł dla start-upów i firm z sektora MŚP. W poszukiwanie innowacyjnych firm i pomysłów włączy się znany akcelerator Plug and Play. Na celowniku organizatorów konkursu dla startupów są innowacyjne produkty, usługi i procesy, które znajdą zastosowanie w regionach wdrażających procesy transformacji gospodarczej oraz w regionach postindustrialnych, chcących rozwijać się i tworzyć cyfrowe społeczeństwa. Udział w konkursie jest bezpłatny, a zgłoszenia są przyjmowane za pośrednictwem platformy znajdującej się pod adresem: www.efp-silesia.com. – Spośród zgłoszonych start-upów, w pierwszym etapie konkursu wybierzemy 50, które w kolejnej rundzie przygotują dwuminutową

Europejskie Forum Przyszłości odbędzie się 6–8 października 2021 roku na Stadionie Śląskim i oprócz szerokiej dyskusji związanej z przyszłością Europy i gospodarką, będzie okazją do rozwinięcia biznesowych skrzydeł dla start-upów i firm z sektora MŚP. W poszukiwanie innowacyjnych firm i pomysłów włączy się znany akcelerator Plug and Play. wideoprezentację. Do kolejnego etapu przejdzie 20 uczestników. Tam, razem z przedstawicielami Plug and Play, będą pracować nad wystąpieniem podczas finałowej sesji na Stadionie Śląskim. W finale uczestnicy zaprezentują swoje rozwiązania przed jury i publicznością. Jury złożone z przedstawicieli Plug and Play oraz Śląskiego Funduszu Rozwoju wybierze spośród finalistów zwycięzcę i dwóch laureatów, którym wręczy kolejno

100 tys. zł, 30 tys. zł i 20 tys. zł – tłumaczy Alina Komorowska, członek zarządu Śląskiego Funduszu Rozwoju, organizatora Forum. Uczestnictwo w konkursie to szereg korzyści dla młodych przedsiębiorców. – Konkurs ma charakter międzynarodowy: transfer technologii na Śląsk i internacjonalizację śląskich technologii na świecie. Samo uczestnictwo w konkursie stwarza

start-upom możliwość rozwoju, skalowania biznesu oraz budowania rozpoznawalności marki na arenie międzynarodowej. No i oczywiście szanse na wdrożenie własnych koncepcji poprzez aktywny networking z inwestorami obecnymi na Stadionie Śląskim podczas Europejskiego Forum Przyszłości – podkreśla Benjamin Kloss, dyrektor Plug and Play Austria. /MAR/

EFP WE WSPÓŁPRACY Z FORUM EKONOMICZNYM

O Śląsku i Europie w eksperckim gronie

Zaplanowane na 6–8 października Europejskie Forum Przyszłości, którego gospodarzem jest Stadion Śląski, odbędzie się we współpracy z Forum Ekonomicznym – najbardziej prestiżowym kongresowym wydarzeniem dedykowanym sprawom gospodarczym w Polsce. Patronat nad EFP obejmie premier RP Mateusz Morawiecki. – W marcu nasze województwo otrzymało prestiżową nagrodę Europejski Region Przedsiębiorczości za najlepszą strategię w zakresie wsparcia gospodarki i przedsiębiorstw w trudnym okresie walki z pandemią. Śląskie znalazło się w elitarnym europejskim gronie. W trudnym czasie walki z pandemią potrafiliśmy, we współpracy z Komisją Europejską i administracją rządową, przygotować największy w Polsce regionalny program pomocy gospodarce o wartości 1,4 miliarda złotych. To pozwoliło przetrwać wielu firmom trudny czas i zachować miejsca pracy. Ale to już jest za nami. Dziś musimy myśleć o rozwoju i przyszłości, zrobić kolejny krok w umacnianiu marki i znaczenia naszego regionu. Europejskie Forum Przyszłości to wydarzenie nowe, ale na starcie staje się znaczące, zaś podpisanie listu intencyjnego z Forum Ekonomicznym, które jest corocznym międzynarodowym spotkaniem przedstawicieli kręgów gospodarczych i politycznych regio-

nu Europy Środkowo-Wschodniej, nadaje mu prestiżu. Forum, którego gospodarzem będzie Stadion Śląski, jest tym samym wpisane w kalendarz kluczowych dla regionu wydarzeń gospodarczych. Dzieje się to w ważnym momencie, gdy zrywamy ze stereotypem Województwa Śląskiego utożsamianego wyłącznie z przemysłem ciężkim. Program „Zielone Śląskie 2030” – dla przypomnienia – jednogłośnie przyjęty przez Sejmik województwa w październiku ubiegłego roku – jest wachlarzem zupełnie nowych wyzwań. Podczas Europejskiego Forum Przyszłości będzie toczyć się wokół tych zagadnień zapewne niejedna dyskusja. Śląsk stanie się także miejscem rozmów o przyszłości Europy – podkreśla marszałek województwa, Jakub Chełstowski. – Śląsk spośród wszystkich regionów zmienia się najbardziej. Te zmiany będą postępowały. To idealne miejsce do rozmów na temat naszej gospodarki – w wydaniu regionalnym, krajowym i europej-

W 2020 roku z powodu panującej pandemii koronawirusa forum przeniosło się do Karpacza. Europejskie Forum Przyszłości to zupełnie nowa formuła, a jej organizatorem jest Śląski Fundusz Rozwoju. Wydarzenie odbędzie się w nowoczesnej przestrzeni konferencyjnej Stadionu Śląskiego. Przez trzy dni – od 6 do 8 października – wypełnią je debaty. Pierwszy dzień zdominuje dyskusja o barierach, wyzwaniach i celach Starego Kontynentu, także w wymiarach cyfrowym oraz elektromobilności. W podpisaniu listu intencyjnego uczestniczyli (od lewej): prezes Śląskiego Funduszu Rozwoju, organizatora EFP, Łukasz Oprawski, przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego i zarazem jego pomysłodawca Zygmunt Berdychowski oraz wicemarszałek Wojciech Kałuża.

skim – ocenił Zygmunt Berdychowski, przewodniczący Rady Programowej FE. Forum Ekonomiczne odbywa się od 1992 roku. Na inaugurację przyjechało wtedy około 100

uczestników – głównie z Polski. Dzisiaj jest uznawane za największe i najbardziej znane spotkanie przedstawicieli świata polityki i biznesu w Europie Środkowo-Wschodniej. Do 2019 roku odbywało się w Krynicy-Zdroju.

Drugi dzień forum upłynie pod znakiem przedsiębiorczości – start-upów i inwestorów oraz regionów i ich znaczeniu w kształtowaniu polityki gospodarczej. To także dzień jubileuszu 25-lecia Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Trzeciego dnia zaproszeni goście będą rozmawiali o przemyśle czasu wolnego i turystyce. /MAR/

aktualności

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

KOSZĘCIN / KATOWICE

Spotkania marszałka województwa z przedstawicielami szkół wyższych w siedzibie Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” w Koszęcinie.

Szkoły wyższe

z szansą na olbrzymie wsparcie unijne prof. Tomasz Szczepański

rektor Śląskiego Uniwersytetu Medycznego

– Jeśli będziemy mówić jednym głosem o wspólnych projektach, tym większą będziemy mieć szansę na osiągnięcie sukcesu. Moim marzeniem jest stworzenie nowoczesnych laboratoriów genomiki, dziedzinie biologii molekularnej i biologii teoretycznej czy proteomiki, gałęzi nauki zajmującej się badaniem białek, umożliwiających nowoczesną diagnostykę, prowadzenie badań na poziomie całego genomu.

Uczelnie wyższe z Województwa Śląskiego mają szansę uzyskać duże wsparcie w kontekście nowej perspektywy finansowej UE. W puli jest aż 300 mln euro na projekty i innowacje. O szansach na ich realizację rozmawiano podczas spotkania w siedzibie Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” w Koszęcinie. – Wsparcie szkolnictwa wyższego w nowej perspektywie finansowej to szansa dla wszystkich uczelni. Ale też szansa dla regionu, bo to właśnie nauka jest filarem rozwoju województwa. Chcemy stworzyć wspólnie dobrą przyszłość dla kadr, przyszłych absolwentów, by zostali u nas. Dlatego sektor akademicki jest tak dla nas ważny. Województwo Śląskie intensywnie się zmienia, odrywamy się od dotychczasowego stereotypu nierozerwalnie kojarzonego z przemysłem ciężkim. Dokonanie tych zmian jest niemożliwe bez świetnie wykształconych specjalistów. Nowe projekty, które zamierzamy wspólnie tworzyć, będą kierunkiem tego rozwoju – zaakcentował marszałek Jakub Chełstowski. Uczelnie wyższe mają szansę sięgnąć po ogromne środki finansowe tytułem projektów związanych z pracami badawczymi, społecznymi czy nawet rozbudową posiadanej infrastruktury. Ich przyznanie będzie odbywało się

zarówno w trybie konkursowym, jak i pozakonkursowym. W trybie konkursowym opiniującą będzie strona rządowa. – Do tej pory były to środki w wysokości 300 mln zł. Dziś ta pula jest znacznie wyższa, bo sięga aż 300 mln euro. Daje to ogromne możliwości względem rozwoju dla naszych uczelni, zwłaszcza, że mają one przecież ogromny potencjał – podkreśliła Małgorzata Staś, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Organizacje badawcze ubiegające się o wsparcie w ramach Funduszy Europejskich dla Śląskiego na lata 2021–2027 będą musiały wpisywać się w „Regionalną Strategię Innowacji Województwa Śląskiego 2030”, a w szczególności w obszar inteligentnych specjalizacji: energetyki, medycyny, technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz zielonej gospodarki.

Przedstawiciele uczelni wyższych obecni na spotkaniu podkreślali, że dobrym rozwiązaniem w staraniu się o środki byłoby opracowanie wspólnej strategii działania. Wśród zgłaszanych pomysłów pojawiło się m.in. utworzenie na Śląsku Strefy Nauki. Prof. Tomasz Szczepański, rektor Śląskiego Uniwersytetu Medycznego mówił także o idei budowy Centrum Inżynierii Genetycznej.

prof. Arkadiusz Mężyk rektor Politechniki Śląskiej

– Wspólne działanie zwiększyłoby nasze szanse. A pomysłów jest wiele. Przede wszystkim trzeba zachęcać absolwentów szkół średnich, by chcieli studiować w naszych uczelniach, a po zakończeniu edukacji zasilili kadry speW Województwie Śląskim najcjalistów w regionie. więcej szkół wyższych zlokalizowanych jest w Katowicach, Jak to osiągnąć? Można Częstochowie i Bielsku-Białej. zacząć od stworzenia Spośród kierunków, studenci najsystemu stypendialnego częściej wybierają: zarządzanie i administrację, pielęgniarstwo zarządzanego z pozioi położnictwo, literaturę i języmu województwa. Nie koznawstwo, tworzenie i analizę każdego przecież stać oprogramowania i aplikacji oraz medycynę. na kontynuowanie edukacji, a stypendium Spotkania z przedstawicielami byłoby ku temu dobrym środowisk akademickich będą odbywały się cyklicznie. rozwiązaniem.

/MAR/

wspÓłpraca zagraniczna

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

DUŻE MOŻLIWOŚCI INWESTYCYJNE

Gospodarcza

misja w Gruzji Gruzja staje się coraz atrakcyjniejszym rynkiem inwestycyjnym dla polskich firm, w tym podmiotów z Województwa Śląskiego. Pod koniec lipca gościła tam delegacja Województwa Śląskiego: marszałek Jakub Chełstowski, wicemarszałek Wojciech Kałuża i przewodniczący Sejmiku Jan Kawulok. W spotkaniach ze stroną gruzińską uczestniczyła także przewodnicząca Komisji Współpracy Zagranicznej i Integracji Europejskiej Sejmiku województwa, Maria Materla, wiceprezes Funduszu Górnośląskiego Jacek Miketa oraz śląscy przedsiębiorcy.

programie wizyty były rozmowy zarządu województwa i przedstawicieli Funduszu Górnośląskiego z miejscowym inwestorem Alliance Group m.in. na temat logistyki i tranzytu towarów z Azji Środkowej przez Azerbejdżan, Gruzję, Ukrainę i Polskę (Euroterminal w Sławkowie). Nie zabrało także spotkań B2B dla przedsiębiorców organizowanych we współpracy z PAIH w Tbilisi. Do Gruzji pojechali również reprezentanci firm z naszego regionu: Progresja SA, Incuvo SA, Plasma System SA In Restructuring, Glass Industry Shop Sp. z o.o. oraz PPHU Martech Plus Marcin Mistrz sp. j.

Stronę gruzińską reprezentowali m.in. przewodniczący Rządu Adżarskiej Republiki Autonomicznej Tornike Rijvadze; przewodniczący Rady Najwyższej Autonomicznej Republiki Adżarii Davit Gabaidze; minister finansów i gospodarki Adżarskiej Republiki Autonomicznej Jaba Phutkaradze, wiceminister finansów i gospodarki Adżarskiej Republiki Autonomicznej Tornike Kutchava oraz przedstawiciele Departamentu Stosunków Międzynarodowych i Protokołu Administracji Rządu Adżarskiej Republiki Autonomicznej. Z reprezentacją polskiej delegacji spotkał się także wiceminister gospodarki

i zrównoważonego rozwoju Gruzji, Irakli Nadareishvili. Polscy inwestorzy są także aktywni w Gruzji w takich dziedzinach jak przemysł spożywczy, hotelarstwo i turystyka. W prestiżowym rankingu Doing Business oceniającym kraje pod kątem najbardziej przyjaznych biznesowi regulacji za rok 2020 Gruzja znalazła się na bardzo wysokim siódmym miejscu. Wysokie oceny uzyskała w zakresie warunków podejmowania biznesu (2 pozycja), rejestracji własności (5 pozycja), ochrony inwestorów mniejszościowych (7 pozycja), podatków (14 pozycja), pozyskiwania kredytów (15 pozycja).

WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Jan Kawulok

przewodniczący Sejmiku województwa

– Elastyczna, do tego liberalna polityka handlu zagranicznego oraz chęć zwiększenia bezpośrednich inwestycji zagranicznych stanowią obecnie główne założenia strategii gospodarczej Gruzji. A to wiąże się z uproszczonymi procedurami celnych, niskimi cłami importowymi, a także minimalnymi regulacjami pozataryfowymi. To argument, że kraj ten jest atrakcyjnym miejscem do inwestowania.

Batumi

Gruzja ma najniższy poziom korupcji wśród państw PW i jest oceniana jako jedna z najbardziej otwartych gospodarek. Do jej głównych gałęzi należy przemysł hutniczy, wydobywczy (mangan, miedź, węgiel), chemiczny oraz produkcja wina i wód mineralnych, wyrobów drewnianych, komponentów maszyn i urządzeń elektrycznych. Podstawą rolnictwa gruzińskiego jest uprawa winogron, orzechów laskowych, owoców, warzyw, hodowla drobiu i trzody chlewnej. Gruzini mają liberalny i przejrzysty system podatkowy, reforma celna doprowadziła do uproszczenia procedur, w tym zmniejszenia maksy-

malnego czasu odprawy celnej oraz zmniejszenia ilości wymaganych pozwoleń i licencji. Liberalna jest także polityka handlowa (niskie cła – 90 procent towarów objętych jest stawką zerową, brak kontyngentów importowych, opłat eksportowych i reeksportowych, podatku VAT od eksportu). Inwestowanie ułatwiają powstałe w Poti, Tbilisi i Kutaisi strefy ekonomiczne. Najwięcej inwestycji zagranicznych w Gruzji pochodzi z Wielkiej Brytanii, Niderlandów, USA, Japonii i Panamy. Od 2015 r. Ambasada RP w Tbilisi, przy wykorzystaniu środków Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii

organizuje stoiska informacyjne dla polskich przedsiębiorców podczas międzynarodowych targów budowlanych i wyposażenia wnętrz oraz rolno-spożywczych w Tbilisi. Ważną instytucją wspierania biznesu jest Polsko-Gruzińska Izba Przemysłowo-Handlowa, która prowadzi aktywne działania na rzecz zwiększenia obecności firm polskich w Gruzji. W marcu 2018 roku podpisane zostało Memorandum of Understanding między wspomnianą Izbą a Polską Agencją Inwestycji i Handlu SA. Celem współpracy jest wymiana informacji i doświadczeń, zwiększenie wymiany handlowej oraz inwestycyjnej, promocja rynków Polski i Gruzji. /MAR/

Jacek Miketa

wiceprezes Funduszu Górnośląskiego

– Zainteresowanie rynkiem gruzińskim ze strony polskich firm jest coraz większe. Zresztą przy współpracy z PAIH otworzyły Zagraniczne Biuro Handlowe w Tbilisi, którego zadaniem jest wspieranie eksportu oraz inwestycji polskich przedsiębiorstw na rynku gruzińskim, jak również przyciąganie inwestorów zagranicznych.

subregion północny

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

CZĘSTOCHOWA

W Parkitce zbudują trzy onkologiczne sale operacyjne O zwiększeniu dofinansowania dla częstochowskiego szpitala poinformowano podczas konferencji prasowej z udziałem marszałka województwa Jakuba Chełstowskiego, poseł do Parlamentu Europejskiego Jadwigi Wiśniewskiej, wiceprzewodniczącej Sejmiku Beaty Kocik oraz dyrektora szpitala, Zbigniewa Bajkowskiego.

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Najświętszej Maryi Panny w Częstochowie otrzyma dodatkowe wsparcie z Unii Europejskiej na budowę trzech sal operacyjnych o profilu onkologicznym. Finansowanie zwiększono o ponad 2,6 mln zł. Koszt całości inwestycji w szpitalu zamknie się kwotą blisko 21,5 mln zł.

rojekt obejmuje utworzenie trzech sal operacyjnych wraz z niezbędną modernizacją sali wybudzeń i Oddziału Chirurgii Onkologicznej z Pododdziałem Chorób Piersi. Dzięki przekazanym środkom możliwy będzie także zakup wyposażenia. – Uporządkowanie spraw związanych z Parkitką, zarówno pod kątem organizacyjnym, jak i modernizacją oddziałów szpitalnych czy zakupem sprzętu, było jednym z pierwszych wyzwań samorządu województwa obecnej kadencji. Dziś ten największy szpital subregionu północnego jest w tym aspekcie w zupełnie innym, diametralnie lepszym położeniu niż trzy lata temu, gdy placówka borykała się z ogromnym zadłużeniem i wspomnianą już zapaścią infrastrukturalną. Pacjenci leczeni są w komfortowych warunkach, a świadczona pomoc spełnia najwyższe medyczne standardy. Budowa trzech sal operacyjnych z myślą o pacjen-

tach zmagających się z nowotworami to jeden z większych obecnie realizowanych przez szpital projektów. A duże projekty zawsze wymagają dodatkowego finansowania, co też się dzieje, zarówno w przypadku placówek powiatowych, gdzie także, zwłaszcza podczas pandemii skierowaliśmy wsparcie, jak i dużych szpitali, takich jak częstochowska Parkitka – podkreślił marszałek Jakub Chełstowski. Nowa inwestycje w praktyce przełoży się na zapewnienie koordynacji i kompleksowości procesu opieki nad pacjentem obejmującej nie tylko etap terapii, ale wszystkie etapy procesu medycznego, w tym profilaktykę, leczenie, jego kontynuację w warunkach ambulatoryjnych, rehabilitację, aż po system wizyt kontrolnych. – Mimo pandemii inwestycje w szpitalu realizowane są na bieżąco. Dla przykładu, w ostatnim czasie gruntownie zmoder-

W Parkitce od dwóch lat trwają intensywne remonty. Znacząco poprawiło to komfort i estetykę.

nizowaliśmy centralną sterylizatornię. Trwają także prace na oddziale gastroenterologicznym, na co pozyskaliśmy 6 mln zł z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. W połowie sierpnia uruchomiliśmy także nowoczesny akcelerator w zakładzie radioterapii, przez ostatnie dwa lata wyremontowaliśmy cztery oddziały i zadbaliśmy o system informatyczny, dzięki któremu bezpiecznie przechowujemy dane. Jednak bez przychylności władz województwa na pewno nie byłoby to możliwe, a przynajmniej w tak dużej skali – ocenia dyrektor szpitala, Zbigniew Bajkowski. – Z usług i pomocy Parkitki korzystają nie tylko mieszkańcy Częstochowy, ale także okolicznych miejscowości. Szpital ten zawsze może liczyć na wsparcie radnych – podsumowuje Beata Kocik, wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Śląskiego. /Mar/

Jadwiga Wiśniewska

poseł do Parlamentu Europejskiego

– Przez ostatnie trzy lata do Parkitki trafiło ponad 100 milionów złotych. To bardzo duża kwota pozwalająca na podniesienie standardu usług medycznych. Personel medyczny dysponuje obecnie nowoczesnym sprzętem, co dla pacjentów oznacza szybszy i skuteczniejszy proces leczenia. Parkitka przez lata była niedoinwestowana. W obecnej kadencji to się zmieniło, marszałek Jakub Chełstowski zwraca uwagę na to, by służba zdrowia, system ochrony zdrowia rozwijał się równomiernie, a żaden ze szpitali nie został w nim pominięty. Parkitka spełnia jeszcze jedną ważną rolę. Pamiętajmy, że co roku na Jasną Górę przybywa blisko 4 mln ludzi. Zdarza się, że potrzebują oni nagle pomocy medycznej. Dlatego ten szpital jest tak ważny dla tej części naszego regionu.

warto wiedzieć

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

9 [KR 01]

TWÓJ GŁOS MA ZNACZENIE

Zagłosuj i zdecyduj, na co przeznaczyć 10 mln zł!

Rusza głosowanie na zadania zgłoszone przez mieszkańców w III edycji Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego Województwa Śląskiego. 1–19 września każda osoba zamieszkała na terenie województwa może zagłosować, przyznając maksymalnie 6 punktów na wybrane projekty (3 punkty w puli EKO, 3 punkty w puli REGIO). Głosować można poprzez stronę bo.slaskie.pl.

listę zadań dopuszczonych do głosowania w tym roku trafiło 120 propozycji zgłoszonych przez mieszkańców, wśród których znajdują się projekty inwestycyjne, edukacyjne, sportowe, prozdrowotne, kulturalne, turystyczne oraz takie, które wpływają na poprawę środowiska naturalnego i służą rozwojowi całego województwa. Zadania te zakładają m.in. poprawę jakości powietrza, dostosowanie funkcjonowania placówek medycznych do potrzeb pacjentów, organizację zajęć sportowych dla dzieci i dorosłych, jak również rozwój turystyki w regionie oraz wiele innych. W tegorocznej edycji MBO mieszkańcy będą mogli głosować na pomysły spośród 28 zadań w puli EKO oraz z 92 zadań w puli REGIO w podziale na 7 podregionów: Powiaty: bielski, cieszyński, żywiecki oraz miasto na prawach

powiatu Bielsko-Biała – 13 zadań o łącznej wartości 3 101 366 zł. Powiaty: bieruńsko-lędziński, pszczyński oraz miasta na prawach powiatu: Katowice, Mysłowice, Tychy – 13 zadań na łączną kwotę 1 758 488 zł. Powiaty: mikołowski, raciborski, rybnicki, wodzisławski oraz miasta na prawach powiatu: Jastrzębie-Zdrój, Rybnik, Żory – 12 zadań na łączną kwotę 2 304 922 zł. Powiaty: gliwicki, lubliniecki, tarnogórski oraz miasta na prawach powiatu: Bytom, Gliwice – 20 zadań na łączną kwotę 4 052 846 zł. Miasta na prawach powiatu: Chorzów, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice, Zabrze – 11 zadań o łącznej wartości 1 693 530 zł. Powiaty: częstochowski, kłobucki, myszkowski oraz miasto na prawach powiatu Częstochowa – 11 zadań o łącznej wartości 1 767 284 zł. Powiaty: będziński, zawierciański oraz miasta na prawach powiatu Dąbrowa Górnicza, Jaworzno, Sosnowiec – 12 zadań na łączną kwotę 2 328 728 zł.

PRZYPOMINAMY!

Budżet obywatelski jest narzędziem pozwalającym decydować mieszkańcom o przeznaczeniu środków publicznych, a w III edycji Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego Województwa Śląskiego do rozdysponowania jest 10 mln złotych, w tym 5 mln na zadania w puli EKO oraz 5 mln zł na zadania w puli REGIO. Zagłosuj, zmieniaj Śląskie!

WYDARZENIA

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Czas na wielkie ściganie Rajd Śląska

Ponad setka samochodów rajdowych – od współczesnych po historyczne, widowiskowe ściganie w centrum Katowic, pod Stadionem Śląskim, do tego wyścig przez Wyry, Bestwinę, Chybie i Jastrzębie-Zdrój. Tak w dużym skrócie będzie wyglądał tegoroczny Rajd Śląska. Ta najważniejsza impreza motoryzacyjna w regionie odbywająca się pod patronatem marszałka Jakuba Chełstowskiego, odbędzie się 10–11 września. Patronat medialny nad wyścigiem sprawuje miesięcznik Dwa Kwadranse.

ak jak w poprzednich latach w Rajdzie Śląska wezmą udział uczestnicy trzech rajdowych cykli: ProfiAuto Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Polski, Motul Historycznych Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Polski, a także Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Śląska. To oznacza, że kibice będą mogli obejrzeć warte nawet milion złotych, najszybsze i najbardziej zaawansowane rajdówki, jakimi można się ścigać w Polsce. Frajdą dla widzów będą także samochody rajdowe sprzed lat, takie jak Audi Quattro, Porsche 911, FSO Polonez 2000 C czy… Trabant 601. – W tym roku rajd odbędzie się po raz piąty, więc czeka nas mały jubileusz. Mieszkańcy ponownie będą mieli okazję zobaczyć w akcji najlepszych kierowców rajdowych w kraju – na Stadionie Śląskim, w centrum Katowic i w miejscowościach na południu województwa – zaprasza marszałek Jakub Chełstowski. Bazą rajdu będzie Stadion Śląski, gdzie zlokalizowany zostanie park serwisowy. Przed stadionem zaplanowano także zakończenie zawodów – ceremonię mety, podczas której puchary odbiorą najlepsze załogi Rajdu Śląska. – Cieszę się, że Stadion Śląski może być domem zarówno dla piłkarzy, lekkoatletów, jak i zespołów rajdowych. W ostatnich latach kierowcy z Województwa Śląskiego wielokrotnie sięgali po mistrzostwo Polski, więc Rajd Śląska to fantastyczne podkreślenie mocnej tradycji, jaką ten sport ma w naszym regionie – dodaje wicemarszałek Wojciech Kałuża.

Piąta edycja Rajdu Śląska rozpocznie się w samym sercu Katowic – na placu Sławika i Antalla, między Spodkiem i Międzynarodowym Centrum Kongresowym, gdzie w piątek 10 września o godz. 18.00 odbędzie się ceremonia startu, a kibice będą mogli spotkać się z zawodnikami i zobaczyć wszystkie rajdówki z bliska. O godz. 20.00 pod Stadionem Śląskim ruszy ściganie w Kryterium 100-lecia Powstań Śląskich, czyli pierwszy z dziewięciu odcinków specjalnych Rajdu Śląska. Kibice będą mogli zobaczyć widowiskowe przejazdy rajdowych załóg na trasie wytyczonej na błoniach stadionu (od strony AKS). Szybkie nawroty wokół beczek, poślizgi dookoła ronda i iskry sypiące się z hamulców to tylko część wieczornego spektaklu. Na sobotę 11 września organizatorzy przygotowali osiem prób sportowych, czyli wyłączone z ruchu i zabezpieczone odcinki, na których będą rywalizować rajdowi kierowcy i piloci. Najpierw (start o godz. 8.00) rajdowcy pojawią się na trasie w miejscowości Wyry (powiat mikołowski), a następnie w Bestwinie (OS ARCHE, od godz. 9.00, powiat bielski), Chybiu (od 9.55, powiat cieszyński) i Jastrzębiu Zdroju (od 10.55). Po przejeździe tych oesów rajdowa kawalkada wróci na Stadion Śląski, gdzie zaplanowano przerwę na serwis (od 12.37). Drugą część sobotniego etapu Rajdu Śląska otworzy odcinek w centrum Katowic, po którym zawodnicy pojadą na południe województwa, by ponownie zmierzyć się na oesach w Bestwinie (OS ARCHE, od godz. 14.50), Chybiu (od godz.

15.45) i Jastrzębiu-Zdroju (od godz. 16.45). Finałowy odcinek specjalny Rajdu Śląska będzie rozegrany jako Power Stage. W mistrzostwach Polski to dodatkowo punktowana próba. Pięć najszybszych załóg na tym oesie zdobywa kolejne punkty do klasyfikacji ProfiAuto Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Polski i Motul Historycznych Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Polski. Odcinek specjalny Rajdu Śląska na Stadionie Śląskim nosi nazwę Kryterium 100-lecia Powstań Śląskich. /MAR/

Rajd Śląska – informacje:

Honorowy patronat nad zawodami objął Marszałek Województwa Śląskiego, Jakub Chełstowski. Sponsorem głównym zawodów jest Województwo Śląskie. Partnerami głównymi są: Stadion Śląski, Park Śląski oraz Time4. Rajd Śląska sponsorują także: FCA Poland SA, Silesia Oil. sp. z o.o. – producent olejów marki AVIA, Ibudhaus, Amic Energy, FOB-Decor, Sortex, Febi-Bilstein, ARCHE SA z siedzibą w Warszawie – partner OS ARCHE w Bestwinie. Partnerami imprezy są: Grupa Metkom, Vsett, Techlife, Business Centre Club Katowice, Motoryzacja Chorzów oraz NITROERG SA.

#rajdslaska

Harmonogram Rajdu Śląska 2021 – 5. runda ProfiAuto RSMP 2021 Piątek, 10 września

(1 odcinek specjalny, łącznie 1,5 km)  11.00–15.00 – odcinek testowy (2,85 km, Bieruń – ERG)  18.00 – ceremonia startu (Katowice, plac Sławika i Antalla)  20.00 – OS 1: Kryterium 100-lecia Powstań Śląskich (1,5 km, Chorzów – błonia Stadionu Śląskiego)

Sobota, 11 września

(8 odcinków specjalnych, łącznie 99,51 km)  8.00 – OS 2: Wyry (6,05 km)  9.00 – OS 3: ARCHE (9,55 km, Bestwina)  9.55 – OS 4: Chybie (24,02 km)  10.55 – OS 5: Jastrzębie-Zdrój (12,41 km)  12.37 – Serwis – 30 min. (Chorzów, Stadion Śląski)  13.30 – OS 6: Katowice (1,5 km)  14.50 – OS 7: ARCHE (9,55 km, Bestwina)  15.45 – OS 8: Chybie (24,02 km)  16.45 – OS 9: Jastrzębie-Zdrój (Power Stage, 12,41 km)  18.30 – Ceremonia mety (Chorzów, Stadion Śląski)

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Remont DW 948 już trwa, ale łatwy nie będzie

Do 2024 roku potrwa modernizacja Drogi Wojewódzkiej nr 948 z Kobiernic koło Kęt do Żywca. Całość inwestycji zostanie sfinansowana z budżetu województwa. Drogowców czeka jednak bardzo trudne zadanie. Prace projektowe trwały ponad cztery lata. W kwietniu Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach podpisał umowę z konsorcjum Strabag i konsorcjum IMB Podbeskidzie na przebudowę DW 948. Droga znajduje się w fatalnym stanie technicznym, ograniczającym prędkość i jakość podróżowania. Rzutuje przy tym na komfort życia mieszkańców obszarów przyległych, zwłaszcza że swoje siedziby ma tam wiele lokalnych firm. Kłopot mają także odwiedzający Żywiec i okolice turyści. – DW 948 stanowi istotny element sieci drogowej południowej części Województwa Śląskiego. To bardzo duże i zarazem trudne wyzwanie w kontekście samego wykonania, z uwagi na ograniczenia terenowe, bliskość strategicznych zbiorników wodnych oraz występujących w sąsiedztwie drogi osuwisk. Wykonawca na pewno zadba o to, aby prace były jak najmniej uciążliwe dla mieszkańców i kierowców – przekonuje marszałek województwa, Jakub Chełstowski. Odcinek z Kobiernic koło Kęt do Żywca wynosi 17,5 km. Pierwsza część robót obejmie 13 km, druga – 4,5 km. Początek prac to skrzyżowanie DW 948 z DK 52 w Kobiernicach. Koszt inwestycji to 225 mln zł. Całość tej kwoty pochodzić będzie z budżetu samorządu województwa. Przebudowane lub wybudowane od nowa będą wszystkie elementy infrastruktury drogowej, tj.

Odcinek z Kobiernic koło Kęt do Żywca wynosi 17,5 km. Pierwsza część robót obejmie 13 km, druga – 4,5 km. Początek prac to skrzyżowanie DW 948 z DK 52 w Kobiernicach. Koszt inwestycji to 225 mln zł. jezdnia, skrzyżowania, chodniki, pobocza, oświetlenie, zatoki autobusowe, infrastruktura techniczna i odwodnienie. Modernizacja obejmie malowniczo położony odcinek trasy od skrzyżowania z DK 52 w Kobiernicach do skrzyżowania z DW 946 w Żywcu. Droga przebiega przez górzysty teren, w pobliżu największych sztucznych zbiorników wodnych, zlokalizowanych na rzece Soła na Żywiecczyźnie jezior: Czanieckiego, Międzybrodzkiego i Żywieckiego. Zbiorniki wchodzą w skład wodnej elektrowni szczytowo-pompowej Porąbka-Żar. Zakres prac obejmie m.in. zabezpieczenie 9 z 42 osuwisk w sąsiedztwie trasy. Kontrakt przewiduje przebudowę i remont dziewięciu obiektów mostowych. Ponadto nastąpi ujednolicenie szerokości jezdni i poboczy. Przeprowadzona zostanie całkowita wymiana istniejącej konstrukcji nawierzchni. Nowa droga przystosowana będzie do nacisku osi do 11,5 tony. Inwestycja zakłada także kompleksową przebudowę

i korektę geometrii wszystkich istniejących skrzyżowań, modernizację i budowę chodników. Projekt przewiduje przebudowę zjazdów indywidualnych i publicznych. Wybudowane zostaną nowe zatoki autobusowe oraz miejsca przeznaczone do kontroli pojazdów. Wzdłuż drogi zastosowane zostaną elementy bezpieczeństwa i rozwiązania pozwalające na uspokojenie ruchu drogowego. Wzdłuż trasy zostanie wykonane na nowo odwodnienie, kanalizacja deszczowa oraz oświetlenie. Zamontowane zostaną urządzenia ochrony środowiska i bezpieczeństwa ruchu. Na czas prowadzenia prac wprowadzono ruch wahadłowy w rejonie mostu nad Suchym Potokiem oraz w rejonie skrzyżowania z DW 946 (Żywiec-Oczków). Do końca czerwca 2022 r. nie przewiduje się zamknięcia przejazdu przez most nad potokiem Żarnówka Mała. Całkowite zakończenie prac przewidziane jest na koniec października 2024 roku. /MAR/

#ŚLĄSKIE Z BLISKA KOBIERNICE / ŻYWIEC

parkowe wieści

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

RELAKS W PARKOWYCH ALEJKACH

Usiądź i odpocznij

Są wygodne i bardzo trwałe. Mowa o nowych meblach, które pojawiły się w Parku Śląskim. Docelowo będzie 330 nowych ławek (już są sukcesywnie montowane), kilkadziesiąt leżanek, mamy też stoły piknikowe, stoły szachowe, wymieniono również kosze na odpady. To przedsięwzięcie zrealizowano za kwotę niemal 100 tys. zł.

aweczki są wykonane z konstrukcji stalowej, a szczeble wykonane z drewna bukowego, które jest pokryte substancją mającą na celu zabezpieczenie drewna przed niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi. Trwałość tych ławek oszacowano na co najmniej 20 lat, a więc stanowią bardzo solidną konstrukcję.

parkowe, sukcesywnie wraz z oddaniem do użytku następnych realizowanych już w Parku Śląskim inwestycji. Ławki

– Te nowe ławki są kapitalne, świetnie wyprofilowane – podkreśla pan Marian, odwiedzający Park Śląski.

i leżanki staną m.in. przy Planetarium Śląskim, w Ogrodzie Społecznym i na terenie wodnego placu zabaw.

– Te nowe ławki są kapitalne, świetnie wyprofilowane – podkreśla pan Marian. – Ja w Parku Śląskim jestem codziennie, nawet jak jest brzydka pogoda. Ze względów zdrowotnych potrzebuję dużo ruchu, dlatego uprawiam nordic walking. Zwykle przechodzę w ciągu dnia około 15 km, więc muszę robić przerwy, a odpoczynek na tak wygodnych meblach to sama przyjemność – zaznacza.

Z kolei leżanki ustawiono już m.in. w okolicy alei Harcerskiej, na łące przy świątyni Petrycha czy przy ścianach mozaikowych i w byliniaku. To pierwszy etap tego zadania. W kolejnych dwóch latach zakupione zostaną kolejne meble

WYMIANA SIECI ELEKTROENERGETYCZNEJ Wykonawca, wykorzystując nowoczesne maszyny budowlane, omija system korzenny drzew.

Stare kable zastąpią nowe

W Parku Śląskim trwa wymiana sieci elektroenergetycznej. Długo wyczekiwana inwestycja nadzorowana jest przez Tauron. Zakres prac jest spory. Nowa sieć obejmie strategiczne obiekty w Zielonych Płucach Śląska.

ieć, z której obecnie korzysta Park Śląski, jest już przestarzała. Zastosowane tutaj kable olejowe wymagają wymiany. Do końca roku, jak przekonuje wykonawca, Park będzie już podpięty do nowej sieci. Nim się to stanie, trzeba pociągnąć nowe kable. Prace postępują w rejonie skrzyżowania al. Leśnej z al. Dojazdową oraz skrzyżowania Promenady Ziętka z al. Leśną. Tutaj nowa aparatura jest już praktycznie gotowa. Niebawem prace skierowane zostaną na pozostałe rejony. W momencie, kiedy wszystko będzie gotowe, nastąpi przepięcie sieci ze starej – na nową.

Ten zakup chwalą goście Parku Śląskiego, głównie spacerowicze, tacy jak 81-letni pan Marian.

Park Śląski zadbał o to, by podczas prac ziemnych robotnicy uważali na zieleń. Wykonawca, wykorzystując nowoczesne maszyny budowlane, sprytnie omija system korzenny drzew. Nowa sieć obejmie kluczowe dla Parku miejsca, m.in.: Śląski Ogród Zoologiczny, Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, restauracje i kawiarnie, budynek dyrekcji i poszczególnych jednostek. Stadion Śląski oraz Legendia Śląskie Wesołe Miasteczko, korzystają już z sieci Taurona. Starą wymieniono w minionych latach przy okazji modernizacji tych obiektów. /ŁP/

PRZEMYSŁAW MALISZ

KIERMASZ PEŁEN ZAPACHÓW

Jesień powitamy kwiatami To już kolejna edycja Parkowego Kiermaszu Kwiatowego, w ostatni weekend września (24–26.09) spotykamy się w Parku Śląskim. Zapraszamy do Ogrodu Mozaikowego, tzw. ściany płaczu znów będą gościć wystawców z całego kraju. To właśnie tutaj wiele lat temu swój początek miały wystawy roślin. Otoczenie Hali Wystaw Kapelusz niedawno zostało zmodernizowane, odzyskało swój dawny blask. Zieleń została uporządkowana, a ściany oczyszczone i oświetlone, co z pewnością wpłynie na klimat Kiermaszu Kwiatowego. Nie zabraknie wystawców, którzy prezentować będą różne gatunki roślin, służyć będą fachową wiedzą i radą. Wydarzenie stanie się świetną okazją do wymienienia się swoimi roślinami z innymi. Podczas ostatniego kiermaszu w maju, forma ta cieszyła się sporym zainteresowaniem.

Wystawa to też ciekawe warsztaty. Parkowy Kiermasz Kwiatów zbiegnie się z finałem Parkowego Września z Kulturą, co gwarantuje dodatkowe atrakcje kulturalne, w tym występy muzyczne i przedstawienia teatralne. Na ten jeden weekend cykl kulturalny zmieni lokalizację i scena będzie ustawiona w otoczeniu ścian mozaikowych.

WARTO WIEDZIEĆ! Jeśli chcecie wziąć udział

w kiermaszu jako wystawca, prosimy o kontakt z panem Bartłomiejem Bujnowskim pod nr. tel. 666 031 497. /ŁP/

Majowy kiermasz cieszył się ogromnym zainteresowaniem.

PARKOWE WIEŚCI

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

NIESAMOWITY EFEKT!

Oto nowa przestrzeń przy Kapeluszu

Proste kształty, harmonia oraz niezwykły klimat wyróżniają zmodernizowaną przestrzeń otoczenia Hali Wystaw Kapelusz w Parku Śląskim. Niedawno zakończyły się tutaj prace.

pacerując alejkami przy kultowym Kapeluszu, w oczy rzucają się ścianki mozaikowe. Poddane pracom konserwatorskim odzyskały dawny blask, który dodatkowo został podkreślony nową iluminacją świetlną. Ponadto dwie spośród ośmiu ścian zraszane są wodą. Wszystko to razem tworzy magiczny klimat. Prace objęły przestrzeń pomiędzy pawilonem „Bratek”, a Halą Wystaw Kapelusz. Wymieniono tutaj nawierzchnię wraz z podbudową. Na uwagę zasługuje system gromadzenia wody deszczowej. Powstały dwie niecki inflacyjne, gdzie gromadzona jest woda, która posłuży do podlewania okolicznej roślinności. To właśnie zieleń odgrywa tutaj jedną z kluczowych ról. Pielęgnacji poddano istniejącą w tym miejscu roślinność. Pojawiły się także nowe nasadzenia

kwiatów, ozdobnych traw i bylin. Nie brakuje też miejsc do odpoczynku. Zrelaksować można się na nowych meblach parkowych – ławeczkach i leżankach. Są też betonowe murki z siedziskami. – Park Śląski rozwija się w dynamiczny sposób. Pomimo sytuacji pandemicznej w kraju, która zdecydowanie utrudniała wiele przedsięwzięć, park konsekwentnie realizuje założone cele – mówi Jakub Chełstowski, marszałek Województwa Śląskiego. Wykonawcą inwestycji „Modernizacja otoczenia Hali Wystaw Kapelusz” – Obszar pomiędzy pawilonem „Bratek” a Halą Wystaw Kapelusz był Marcin Gajda Architektura Krajobrazu. Realizacja kosztowała 2,5 mln zł. Zadanie wykonano w ramach unijnego programu JESSICA. /ŁP/

Elka kończy 54. lata

ŚWIĘTUJEMY!

Od pokoleń cieszy i wozi małych i dużych. Jest miejscem świetnej zabawy i obserwacji Parku z innej perspektywy. To także punkt oświadczyn i wyznawania głębokich uczuć. Pojawiła się nawet w kultowym serialu „Daleko od szosy” (1976). We wrześniu świętować będzie 54. urodziny. Kolejka Linowa Elka w Parku Śląskim szykuje huczne przyjęcie. Impreza odbędzie się w dniach 11–12 września.

okładnie 7 września 1976 roku wystartował pierwszy kurs Elki. Od tamtego czasu przewiozła miliony pasażerów. To jedna z atrakcji regionu, a także najdłuższa kolejka linowa w Polsce. Powody do świętowania są więc jak najbardziej zasadne. Urodziny zaplanowano na drugi weekend września. W sobotę i niedzielę kolejka kursować będzie od godz. 10.00 do 20.00. Elka przygotowała dla swoich gości sporo atrakcji. Dla najmłodszych będą animacje i słodki poczęstunek. Przy stacji Elka Wesołe Miasteczko i Elka Stadion Śląski przechadzać będzie się wiewiórka Basia (parkowa maskotka), z którą każdy będzie mógł zrobić pamiątkowe zdjęcie. Dla lubiących łamigłówki przygotowana zostanie gra, w której udział mogą wziąć całe rodziny. Zdradzać szczegółowy nie chcemy. Podpowiemy, że liczyć będzie się spostrzegawczość. Dla najlepszych przewidziano nagrody. Zapraszamy do

śledzenia strony internetowej Parku Śląskiego i profilu na FB, gdzie na bieżąco podawane będą szczegóły dotyczące 54. urodzin Elki. /ŁP/

Agnieszka Bożek prezes Parku Śląskiego

– Oddaliśmy do użytku naszych gości kolejny rekreacyjny teren, który po wielu latach przeszedł metamorfozę. Zachowując pierwotny charakter, uporządkowaliśmy zieleń, która jest dopełnieniem tego miejsca.

parkowe wieści

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

RENOWACJA RZEŹB

Symbioza zakochanych

Dobiegają końca prace konserwatorskie rzeźb „Symbioza” i „Zakochani II”. Są one nieodłącznym elementem Galerii Rzeźby Śląskiej w Parku Śląskim.

o zadanie powierzono konsorcjum firm „Rozeta” Konserwacja Zabytków Katarzyna Sułkowska i Talent Gabriela Polewska-Pietrasiewicz. Ta grupa ostatnio wykonała już renowację rzeźby „Wilki” autorstwa Anny Dębskiej.

ralnych, fundament został wzmocniony. Zastosowano także tzw. hydrofobizację, chodzi o to, aby pokryć powierzchnię rzeźby i jej posadowienia preparatami, które ograniczą niekorzystne działanie wody deszczowej.

„Zakochanych II” stworzył Augustyn Dyrda. Powstanie datuje się na 1965 rok. Podobnie jak w przypadku innych sąsiadujących z nią rzeźb, czynniki atmosferyczne dały się jej we znaki. Spoiwo mineralne zostało wypłukane niemal na całej powierzchni, odsłonięte zostały części wypełniacza – kruszywa. Widoczne są też zielone przebarwienia, co jest oznaką rozwijania się na powierzchni mchów i porostów. W wyniku obciążenia pękł i zapadł się fundament rzeźby.

Podobne uszkodzenia dotyczą rzeźby „Symbioza”. Jej autorem jest Joachim Krakowczyk. Wykonano ją ze sztucznego kamienia lastryka. Datuje się ją na lata 70. minionego wieku. W wyniku działania czynników atmosferycznych m.in. pękł fundament, do czego przyczynił się także rozrost systemu korzeniowego pobliskich drzew. Na szczęście i w tym przypadku konserwatorzy podołali wyzwaniu. „Symbioza” tak jak inne odrestaurowane rzeźby przez kolejne dziesięciolecia będzie mogła cieszyć oczy gości Parku Śląskiego.

Konserwatorom udało się jednak wszystko naprawić. W miejscach, gdzie pojawiły się ubytki, użyto specjalnych kitów mine-

PRZEMYSŁAW MALISZ

WIĘCEJ INFORMACJI NA www.dwakwadranse.pl

PARKOWA OPOWIEŚĆ

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Stefan Maruszczyk

Stefan Maruszczyk z Siemianowic Śląskich jako 15-latek budował Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku.

„Budowałem Park Śląski, to moje ukochane miejsce” – To moje ukochane miejsce na mapie Śląska. Rodzice przychodzili tutaj jeszcze przed wojną, później ze mną na spacery, kiedy byłem chłopcem. Tutaj zabierałem moją dziewczynę, dziś żonę, na pierwsze randki. W tym miejscu dorastały nasze dzieci, następnie kochana wnuczka. Park Śląski nie bez powodu nazywany jest parkiem wielu pokoleń – mówi Stefan Maruszczyk z Siemianowic Śląskich, który jako 15-latek budował Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku. – Byłem w technikum. Pamiętam, jak przyjechał do nas generał Ziętek. Jego słowa o tym, że możemy wziąć udział w budowie czegoś wyjątkowego, zapadły mi głęboko w pamięci. Moi koledzy, koleżanki z klasy i ja zgłosiliśmy się do prac społecznych. W parku bywaliśmy w tygodniu po szkole oraz w soboty. Pracowaliśmy w rejonie Planetarium i okolicy dzisiejszego Stadionu Śląskiego. Dostarczaliśmy m.in. materiał brukarzom, którzy układali tutaj alejki – wspomina nasz Gość. Dziś w pracach, które wykonywane są w Parku Śląskim, bardzo ważną rolę odgrywają specjalistyczne maszyny, dawniej liczyła się siła ludzkich mięśni, a wsparciem były zaprzęgi konne. – Tak z dnia na dzień, z miesiąca na miesiąc przybywały metry nowych alejek. Pamiętam, że pomagaliśmy też w sadzeniu drzew. Posadziłem ich tutaj około setki. Stoją do dziś i dalej cieszą moje oczy – mówi pan Maruszczyk. Nagrodą za ciężką pracę były spotkania organizowane na Małych Kręgach Tanecznych. – To było coś niesamowitego. Schodziło się masę młodych ludzi, ktoś grał na gitarze, inny na harmonijce. Było smaczne jedzenie i tak bawiliśmy się do nocy. Piękne czasy – wspomina.

Pani Renata na schodach Planetarium Śląskiego – przyszła żona Stefana Maruszczyka na fotografii z 1959 r.

Park szybko stał się ulubionym miejscem zakochanych par. Urokliwe miejsca i bajkowe ogrody budują wspaniały nastrój. Jest gdzie zjeść pyszne lody i romantyczną kolację. – Zabrałem tutaj moją Renatę na pierwszą oficjalną randkę. Wtedy starałem się o jej względy. Mam nawet zdjęcia z tamtego dnia. Pozuje przy Planetarium. Dziś jako małżeństwo z blisko 60-letnim bagażem doświadczeń spacerujemy tutaj razem z naszym pieskiem – mówi pan Stefan. Ulubionym miejsce państwa Maruszczyków w Parku Śląskim jest okolica restauracji „Łania”. Tutaj czują się najlepiej, wracają wspomnienia z młodości. Pan Park Śląski polecają rodzinie i znajomym. Cieszą się, że miejsce to jest modernizowane, a gospodarze trzymają rękę na pulsie. – Odwiedzają nas przyjaciele, rodzina, która lata temu rozjechała się po całym świecie. Kiedy wracają do Parku Śląskiego, nie mogą uwierzyć, jak tutaj jest pięknie. Napawa mnie duma, bo wiem, że pomagałem tworzyć to piękno – puentuje nasz rozmówca.

ŁUKASZ PULNAR

Przełom 1957/58 roku. Pan Stefan w towarzystwie młodych budowniczych Parku Śląskiego.

nasza historia

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Na prośbę naszych Czytelników po kilku wydaniach przerwy, wracamy do cyklu naszych publikacji o historii Parku Śląskiego. A działo się przez te siedem dekad wiele. Warto więc znów sięgnąć do tych wspomnień. Zwłaszcza, że wiele zdarzeń miało tak nieprawdopodobny przebieg, że nawet dziś trudno uwierzyć, że wydarzyły się naprawdę!

Wehikułem czasu przez 1

parkowe dekady

Biegaj razem z nami

mprezy biegowe od dekad są stałym elementem kalendarza wydarzeń Parku Śląskiego. Biegacze upodobali sobie parkowe alejki do szlifowania formy, zaś meta zmagań to Stadion Śląski, który dziś jest oficjalnym Narodowym Stadionem Lekkoatletycznym. Masowe imprezy biegowe organizowano w parku już w latach 70. Jedną z popularniejszych był wówczas Międzynarodowy Cross „Wieczoru”, popularnej śląskiej popołudniówki, później w latach 90. tygodnika, w którym uczestniczyło około 500 osób. Od tamtego czasu bieganie zyskało znacznie więcej zwolenników. Obec-

nie największą imprezą biegową, której trasa wiedzie przez park, jest Silesia Marathon. Tuż po przebudowie Kotła Czarownic i montażu bieżni lekkoatletycznej w 2017 roku, na Stadionie Śląskim przygotowano metę maratonu, a część trasy poprowadzono alejami. Od tamtego czasu Silesia Marathon gości w parku co roku. W latach 2013–17 Park Śląski przygotował własny cykl biegowy – Parkową Koronę Biegów, która w bardzo szybkim czasie dla wielu biegaczy stała się punktem wyjścia przy układaniu kalendarza zawodów. Cykl składał się z siedmiu startów (Biegu Wiosennego, Biegów Górskich, Gryfnego Biegu, dwóch edycji Parkowej Mili, Parkowego Półmaratonu, Biegu Równonocnego), a każdy z nich miał inny dystans, trasę i uwarunkowania. Biegacze mogli sprawdzić swoje możliwości w bardzo odmiennych warunkach: od biegów krótkich

po półmaraton, od tras prostych asfaltowych po kręte górskie. W parkowym kalendarzu zostało kilka startów. Dużą popularnością cieszy się Bieg Wiosenny.

z tym 2 Co projektantem?

tym roku Stadion Śląski świętuje swoje 65 urodziny. Został on gruntownie zmodernizowany, ale wracając do jego początków, znalezienie projektanta dla tego obiektu było zadaniem dość karkołomnym. W końcu tego wyzwania podjął się inżynier Julian Brzuchowski z Miastoprojektu Stolica. Był nie

tylko znakomitym architektem, ale także międzynarodowym sędzią piłkarskim i uroczym gawędziarzem. Przed wojną sędziował między innymi podczas meczy w lwowskiej lidze okręgowej. Budowa stadionu trwała cztery lata. W tym czasie inżynier Brzuchowski bardzo często przebywał na Śląsku i doglądał postępu prac, a jego wkład w szczęśliwe ukończenie obiektu był nieoceniony. Otwarcie stadionu nieco popsuli piłkarze, przegrywając ze słabą wówczas drużyną NRD 0:2. Podczas uroczystości uhonorowano tych, którzy najbardziej przyczynili się do sukcesu budowy – wręczono odznaczenia, a wszyscy budowniczy dostali bilety na mecz. Zapomniano jednak o jednej z najważniejszych osób – inżynierze Brzuchowskim, który nawet nie dostał zaproszenia na uroczystość. W dniu otwarcia stadionu przyjechał jednak do Chorzowa, wierząc,

nasza HISTORIA

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

ostatecznie zostały rozdysponowane pomiędzy 76 instytucje i osoby zainteresowane rozmnażaniem tego gatunku. Metasekwoja charakteryzuje się smukłą, luźną koroną, o kształcie regularnie stożkowatym. Preferuje żyzne, świeże i wilgotne, a nawet podmokłe siedliska. Jest gatunkiem światłolubnym, odpornym na mróz i zanieczyszczenia powietrza. Metasekwoja jest drzewem długowiecznym, może dożyć nawet 2000 lat. W swoim naturalnym środowisku dorasta do 50 metrów wysokości, a w Europie do 35 metrów. Podczas budowy parku główny projektant, profesor Władysław Niemirski, ściągnął roślinę na Śląsk. Dzięki temu Park Śląski stał się pierwszym miejscem w Polsce, w którym metasekwoja została zasadzona. Obecnie drzewa można spotkać przy budynku dyrekcji, w Ogrodzie Bylinowym, a także w okolicy restauracji Róża, Przystań i Zielona Dolina.

4 że nieporozumienie zostanie wyjaśnione na miejscu. Jednak baraki kierownictwa budowy, w których bywał tak często, zostały już rozebrane, zaś administracją obiektu zajęły się zupełnie nowe osoby, które nie rozpoznały architekta. Przeciskając się przez tłum, próbował dostać się do środka. Nie został jednak wpuszczony ani od strony wejścia do loży

honorowej, ani od strony przeciwnej przez szatnie. Nie miał biletu, więc wszędzie był traktowany jak intruz. Nie pomogła nawet legitymacja międzynarodowego sędziego piłkarskiego. W końcu ktoś rozpoznał projektanta. W drodze wyjątku, pozwolono mu obejrzeć widowisko – na stojąco, z wylotu tunelu dla zawodników. Później mówiono,

że była to zemsta – Stadion Śląski wyszedł bowiem lepiej niż projektowany i budowany niemal w tym samym czasie Stadion Dziesięciolecia w Warszawie.

Metasekwoje chińskie

etasekwoja chińska jest niezwykłym, ponownie odkrytym gatunkiem drzewa z rodziny cyprysowatych. Park Śląski był pierwszym miejscem w Polsce, w którym rośliny tego gatunku zostały posadzone. Metasekwoja chińska jest gatunkiem uznawanym za żywą skamielinę. Jego najstarsi przodkowie pamiętają czasy dinozaurów. Występował w erze mezozoicznej, pod koniec okresu kredowego, a dominował w trzeciorzędzie. Był rośliną szeroko rozprzestrzenioną na półkuli północnej, jego odciski znajdujemy między innymi w węglu brunatnym, wydobywanym na terenie Polski. Do 1941 roku, gdy z Ameryki wysłano wyprawę badawczą, roślina była uznawana za wymarłą. W chińskich prowincjach Syczuan i Hubei odkryto drzewo o cechach idealnie pasujących do roślin opisywanych na podstawie skamielin. Okazało się, że natrafiono na prastary gatunek,. Celem wyprawy było zebranie nasion, które

Jak to z Łabędziarnią było…

abędziarnia przy stawie Hutnik to historyczne wejście na teren Alpinarium, najstarszego parkowego ogrodu tematycznego, który zniknął z przestrzeni Parku Śląskiego. Pierwszy parkowy ogród tematyczny Alpinarium powstał na przełomie lat 50. i 60. Był to ogród zlokalizowany w północnej części parku, pomiędzy Łabędziarnią przy stawie Hutnik a aleją Muzyków i Leśniczówką. Tworzyła go sieć alejek, przy których wysadzono skalną roślinność typu alpejskiego, m.in. przeróżne odmiany floksów czy jałowców. Cały obszar miał imitować tereny górskie, pełne różnego rodzaju skałek, murków, sztucznych wzniesień. W to wszystko wkomponowano drzewa, głównie iglaki, oraz trzy oczka wodne z pływającymi liliami. Łabędziarnia stała się jednym z najbardziej urokliwych i najchętniej odwiedzanych miejsc w parku. W 2018 roku obiekt został wyremontowany. Zniszczony asfalt wymieniono na cegłę klinkierową. Wybudowano z niej alejkę, która prowadzi do odnowionej Łabędziarni. Zmieniono poszycie dachu na gont bitumiczny i przede wszystkim wyczyszczono piaskowiec, z którego wykonana jest jej konstrukcja. W środku stanęły ławki. Zawisły tam też plansze z gatunkami ptaków, które występują w okolicy. Usiąść można też przed obiektem. To za sprawą drewnianych foteli i ławek oraz dwupoziomowego tarasu wypoczynkowego, który schodzi do wody. Całkowitą nowością jest czatownia. To specjalna drewniana konstrukcja, z której można podziwiać ptaki. Świetnie nadaje się m.in. do robienia im zdjęć. Teren będzie objęty systemem parkowego monitoringu, a także oświetlony. /SAD/

18 [KR 02]

PARK ŚLĄSKI POLECA

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Usłysz nas od_nowa INAUGURACJA SEZONU W FILHARMONII ŚLĄSKIEJ

Wrzesień to miesiąc, w którym instytucje kultury pełną parą ruszają z nowym sezonem. Nie inaczej będzie w Filharmonii Śląskiej, która przygotowała dla melomanów prawdziwie energetyczną ofertę koncertową. Pierwsze spotkanie z muzyką już 10 września!

77.

sezon artystyczny pod hasłem „Usłysz nasz od_nowa” filharmonicy rozpoczną koncertem Orkiestry Symfonicznej pod batutą jej kierownika artystycznego – Yaroslava Shemeta, który pełni tę funkcję od kwietnia 2021 roku. 10 września na katowickiej estradzie zagości także wyjątkowa artystka – zwyciężczyni XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Leeds, Anna Tsybuleva. W jej wykonaniu będzie można usłyszeć Koncert fortepianowy G-dur Maurice’a Ravela. W programie znajdą się także Tańce symfoniczne op. 45 Siergieja Rachmaninowa oraz „Dwa Postludia Tristanowskie i Chorał” op. 82 Henryka Mikołaja Góreckiego. Tydzień później kolejny sezon zainauguruje także Śląska Orkiestra Kameralna, która właśnie w tym roku będzie obchodzić jubileusz 40-lecia swojej działalności. 17 września w roli dyrygenta wystąpi szef zespołu, Piotr Pławner, który prócz batuty chwyci także za skrzypce i wykona partię solową w Koncercie skrzypcowym a-moll Antonio Vivaldiego i Koncercie skrzypcowym a-moll Johanna Sebastiana Bacha. Drugim z solistów będzie Klaudiusz Baran – wybitny akordeonista, którego usłyszymy w programie dzieł mistrza tanga – Astora Piazzolli. Zabrzmią takie utwory jak: „Adiós Nonino”, „Oblivion”, „Libertango”, „Milonga del Ángel”, „Fuga y Misterio” czy „Five Tango Sensations”. W programie znajdą się także:

DO POSŁUCHANIA

Billie Eilish

„Happier Than Ever"

Genialna dziewiętnastolatka dwa lata kazała czekać na swój drugi album. Billie Eilish znów udowadnia, że muzyka pop może być ambitna. Niby komercyjna, a jednak mająca w sobie dużą dawkę duchowości.

illie Eilish swoim debiutanckim albumem nie tylko zyskała światową sławę. Za debiutem poszła pewna wartość dodana. Nie stała się bowiem idolką licealnej młodzieży pokroju na przykład Avril Lavigne sprzed lat. Jej propozycje muzyczne są bowiem subtelniejsze, a „Happier Than Ever" jest kontynuacją tego, co zaprezentowała na pierwszym albumie. A sztuką jest nagrywać w tym wieku płyty, które nie mają odniesienia do żadnych schematów. Eilish jest artystką świadomą, rozwijającą się, ale to ona nadaje kierunek tego rozwoju. Na nikogo się nie ogląda, nikogo nie podpatruje. „Rzeczy, które kiedyś mnie cieszyły, teraz stały się pracą" – śpiewa Eilish w piosence „Getting Older", otwierającej nowe wydawnictwo. Czy można poczuć się doroślej, wręcz starzej? Cóż, Billie Eilish udowadnia, że mentalność nie ma metryki. „I Didn't Change My Number" to z kolei chyba jeden z najbardziej sensualnych utworów w karierze młodziutkiej Amerykanki. Utwór ocieka erotyką, jednak nie ma wiele wspólnego ze szczęśliwym romansem. Jest intymnie, ale ta intymność ma wymiar rozczarowania. Nagranie ma dość niepokojący, pulsujący rytm. Doskonała propozycja na singiel. Jednym z najbardziej ory-

19 września na koncert zaprosi Orkiestra Symfoniczna Filharmonii z Zagrzebia pod batutą swojego I dyrygenta, pochodzącego z Warszawy Dawida Runtza. Program wypełnią dzieła Krešimira Baranovića, Antonína Dvořáka i Karola Szymanowskiego, w którego II Koncercie skrzypcowym solo wykona Jakub Jakowicz Koncert 24 września wypełni najsłynniejsza, V Symfonia Gustava Mahlera – dzieło monumentalne, wielkie i imponujące treścią muzyczną. Na estradzie – oczywiście – Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej, a poprowadzi ją Maciej Tworek. Ostatnim muzycznym spotkaniem w tym miesiącu będzie Multimedialny wieczór organowy, czyli koncert z cyklu, w którym muzyka łączy się z obrazem – transmisją na żywo z wnętrza filharmonicznych organów. 26 września wraz z solistą, Krzysztofem Lukasem, wystąpi Chór Filharmonii Śląskiej pod batutą Jarosława Wolanina. O odpowiednią oprawę słowną zadba prof. Władysław Szymański. Więcej informacji na temat koncertów na stronie filharmonia-slaska.eu.

/MP/

DO POCZYTANIA

Carlos Ruiz Zafón

„Miasto z mgły”

Ostatnia książka zmarłego w ubiegłym roku hiszpańskiego pisarza. Międzynarodową sławę przyniosła mu powieść „Cień wiatru”, pierwsza z czterotomowego cyklu Cmentarza Zapomnianych Książek. „Miasto z mgły" należy traktować jako poszerzenie literackiego świata Cmentarza Zapomnianych Książek. Esencja stylu pisarza jest zawarta w 11 opowiadaniach. Przy czym każde z nich można by rozwinąć, poszerzyć, ale autor postanowił zostawić pole do interpretacji czytelnikom.

ginalnych utworów na płycie jest „Billie Bossa Nova". Latynoska samba? Takiego kierunku po Billie Eilish chyba nikt się spodziewał. Takich stylistycznych zwrotów akcji jest na tej płycie więcej, co czyni ją jeszcze bardziej wyjątkową. Jest to album w sam raz na długie jesienne wieczory. Tak, tak… ta pora roku zbliża się nieubłaganie. Pani Eilish może ją nam jednak nieco osłodzić! /MAR/

słynny Kanon D-dur Johanna Pachelbela oraz Koncert g-moll na orkiestrę smyczkową i basso continuo Antonio Vivaldiego.

Jakich bohaterów odnajdujemy w tych opowiadaniach? Młodego chłopaka odkrywającego, że chce zostać pisarzem, w momencie gdy jego opowieści zaciekawiają bogatą dziewczynę, która skradła mu serce. Budowniczy ucieka z Konstantynopola z projektami sekretnej biblioteki. Dziwny dżentelmen zachęca Cervantesa do napisania książki, jaka jeszcze nigdy nie powstała. Gaudí, płynący na pokładzie transatlantyku, zachwyca się parą i światłem – materią, z której powinny być zrobione miasta. Smutek, dystans i zaduma, których nie brak w opowiadaniach Zafona, są równocześnie hołdem dla Miguela de Cervantesa. Po prostu, piękne… /SAD/

PARK ŚLĄSKI POLECA

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Wrzesień pełen atrakcji

19 [KR 03]

PROGRAM WYDARZEŃ ZAPRASZA

Industriada | 11 września ÒÒW pracowni konserwatorskiej Bilet dostępny w przedsprzedaży – 1 zł, obowiązuje limit osób. Wejścia do pracowni o godz. 12.00, 13.00, 14.00, zbiórka w budynku administracyjnym obok recepcji, czas trwania 45 minut. ÒÒW pracowni digitalizacji Bilet dostępny w przedsprzedaży – 1 zł, obowiązuje limit osób. Wejścia do pracowni o godz. 12.30, 13.30, 14.30, 15.30, 16.30, zbiórka w budynku administracyjnym obok recepcji, czas trwania 45 minut. ÒÒByzuch u Ferdynanda, czyli industrialny spacer po Muzeum Śląskim Bilet dostępny w przedsprzedaży – 1 zł, obowiązuje limit osób. Godz. 11.00, 13.00, 15.00, 17.00. ÒÒPrezentacja planów związanych z rewitalizacją łaźni Gwarek Godz. 11.00–18.00. Plener obok łaźni Gwarek. ÒÒWarsztaty fotograficzne camera obscura Bilet dostępny w przedsprzedaży – 1 zł, obowiązuje limit osób. Godz. 12.30, 15.30. ÒÒWarsztaty twórcze Malowanie światłem Godz. 11.00–18.00. ÒÒKoncert Orkiestry Dętej Katowice-Kleofas Teren zewnętrzny, godz. 16.00.

Wrzesień w Muzeum Śląskim upłynie pod znakiem interesujących wystaw, warsztatów, spotkań i cyklicznych wydarzeń, takich jak Muzealny Uniwersytet Seniora, Industriada czy Europejskie Dni Dziedzictwa. Zachęcamy, aby rozpocząć nowy miesiąc w sposób kreatywny, a przy tym spędzić czas w atrakcyjnym miejscu. Zapraszamy dzieci, dorosłych i seniorów na spotkania twórcze i edukacyjne, które pobudzą i zainspirują do działania. Industriada // 11 września 2021 Główny motyw tegorocznej Industriady – technika – daje okazję do podejrzenia tajemnic fizyki, mechaniki czy optyki i zachwycenia się ich możliwościami. Muzeum Śląskie tym razem skupi się na sposobach wykorzystania światła w pracy muzealników i sztuce. Światło, zarówno naturalne, słoneczne, jak i sztuczne, generowane w lampach UV, skanerach i rzutnikach, będzie tematycznie łączyło ze sobą większość pokazów i warsztatów w tym dniu. Miłośnikom obcowania z poprzemysłową tradycją proponujemy też industrialny spacer z przewodnikiem po terenie zewnętrznym muzeum, koncert orkiestry dętej i zniżkowy bilet na wystawy w budynku głównym. Program uzupełni oglądanie panoramy z dawnej wieży wyciągowej szybu Warszawa II.

Europejskie Dni Dziedzictwa // 18–19 września 2021 Zgodnie z tegorocznym hasłem „Smaki dziedzictwa” Muzeum Śląskie zaprasza do podróży po motywach związanych z jedzeniem, jego rodzajach i funkcjach, na przykładach prac z naszej kolekcji. Posłuchacie o dawniej popularnych, a dziś zapomnianych kuchennych akcesoriach – od prostych drewnianych przedmiotów, takich jak stępa do rozdrabniania bryłek soli z przełomu XIX i XX wieku czy prasa do wyrobu białego sera z I połowy XX wieku, do urządzeń funkcjonujących w polskich

domach jeszcze 50 lat temu, jak popularny syfon na naboje czy elektryczna maszynka do lodów. W trakcie warsztatów rodzinnych dzieci będą mogły zaprojektować makatkę, kiedyś obowiązkowy element wyposażenia śląskiej kuchni.

Rusza Muzealny Uniwersytet Seniora Zapraszamy seniorów i dorosłych do udziału w zajęciach Muzealnego Uniwersytetu Seniora w semestrze zimowym 2021/2022. Czekają na was oprowadzania, warsztaty rękodzielnicze i spotkania teatralne. W ramach Muzealnego Uniwersytetu Seniora w Muzeum Śląskim odbywać się będą comiesięczne warsztaty pod nazwą Kurs Technik Artystycznych. Podczas zajęć uczestnicy zapoznają się z różnymi formami technik malarskich i graficznych. Każdy miesiąc poświęcony będzie innemu zagadnieniu. Korzystając z bogatych zbiorów muzealnych, spotkania będziemy rozpoczynać w przestrzeni wystaw, aby podpatrzeć, jak uznani artyści posługiwali się daną techniką. W drugiej, warsztatowej części, uczestnicy będą wykonywać własne prace. Natomiast miłośników podróży do świata, w którym obecne są wielkie kreacje aktorskie, debiuty i znakomite adaptacje scenariuszy, zachęcamy do spotkań w Teatrze Konesera, podczas których odbywają się retransmisje spektakli Teatru Telewizji. W roku akademickim 2021/2022 tematem przewodnim jest zbrodnia spod znaku

„Kobry”. Na zajęciach prezentowane będą istota kryminału jako gatunku dramaturgicznego, techniki wywołujące w widzach silne emocje oraz charakterystyczne motywy i postacie. W programie między innymi „Amerykańska guma do żucia Pinky” w reż. Józefa Słotwińskiego czy „Układanka” w reż. Bogdana Augustyniaka. Z kolei w ramach Muzeum Konesera uczestnicy poznają tajniki muzealnictwa i szeroko pojętej sztuki wizualnej. Podczas zajęć pracownicy różnych działów przybliżą specyfikę pracy z obiektami muzealnymi i dziełami sztuki oraz sylwetki konkretnych twórców lub zjawiska kultury.

ÒÒOglądanie wnętrza łaźni Gwarek Transmisja z drona na żywo. Godz. 14.30, 15.30, 16.30, 17.30.

Europejskie Dni Dziedzictwa 18–19 września ÒÒWarsztaty rodzinne U prababci w kuchni 18 września, godz. 11.00. ÒÒOprowadzanie Smaki sztuki. Jedzenie w sztuce na przykładach prac ze zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach 18 września, godz. 15.00. ÒÒWykład Sprzęty kuchenne z dawnych lat 18 września, godz. 16.30. ÒÒPanteon – projekcja multimedialna której bohaterami są: Erwin Sówka, Jan Nowak i Józef Kłyka 18 września, godz. 20.00 i 20.30. ÒÒRajza po muzeum „Smacznym szlakiem” 18 i 19 września, godz. 12.00 i 17.00. ÒÒWarsztaty kulinarne nawiązujące tematem do tradycyjnej kuchni śląskiej w Moodro bistro&cafe 19 września, godz. 18.00.

1 września 1939. „A więc wojna!” // nowa wystawa czasowa

Muzealny Uniwersytet Seniora

W 82. rocznicę wybuchu II wojny światowej Muzeum Śląskie w Katowicach przygotowało wystawę 1 września 1939. „A więc wojna!”, której celem jest upamiętnienie tragicznych losów bohaterów tamtych dni. Ekspozycja prezentowana w Galerii jednego dzieła ukazuje sylwetki bohaterów, którzy zginęli podczas II wojny światowej, takich jak Nikodem Renc, Konstanty Ćwierk czy Tadeusz Plebanek, w kontekście wydarzeń rozgrywających się w pierwszych miesiącach konfliktu.

ÒÒMuzeum Konesera: wykład Rośliny w obrzędowości ludowej 8 września, godz. 11.00.

Wystawę można oglądać w Muzeum Śląskim w Katowicach 01.09–31.10.2021. /MP/ Materiał powstał we współpracy z Muzeum Śląskim w Katowicach.

ÒÒTeatr Konesera: Kryminalne zagadki – oprowadzanie po wystawie Laboratorium przestrzeni teatralnych. Przeszłość w teraźniejszości 14 września, godz. 11.00. ÒÒOprowadzania dla seniorów: wystawa czasowa Promień z Saturna. Malarstwo Teofila Ociepki 23 września, godz. 11.00.

Pełny program wydarzeń oraz możliwość zakupu biletów – na stronie internetowej Muzeum Śląskiego:

www.muzeumslaskie.pl

PARK ŚLĄSKI POLECA

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

[KR 04]

Z ES P Ó Ł P I EŚ N I I TAŃCA „Ś L Ą S K”

PREMIERA

„Folk Solution” na festiwalu Tauron Nowa Muzyka

31 lipca Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” wystąpił podczas jednego z największych i najbardziej popularnych festiwali muzyki elektronicznej w Polsce, Tauron Nowa Muzyka Katowice. Na głównej scenie Festiwalu artyści baletu zaprezentowali nowy projekt Zespołu – premierowy spektakl „Folk Solution”. Jak podkreślali organizatorzy, zaproszenie Zespołu „Śląsk” uwypukliło multidyscyplinarny charakter Tauron Nowa Muzyka. Publiczność była zachwycona!

poszukiwaniu nowych form artystycznej ekspresji, Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” połączył muzykę elektroniczną, taniec współczesny i inspiracje kulturą ludową. Po „Soft Power” i „Exodusie”, w których mogliśmy odnaleźć te elementy, kierownik baletu i choreograf Zespołu „Śląsk” Michaił Zubkow stworzył spektakl pt. „Folk Solution”. Próba konfrontacji muzyki elektronicznej i tańca współczesnego z polskim folklorem, to „pojedynek dwóch przeciwieństw” z przymrużeniem oka. Jedno z nich ilustruje współczesny świat, drugie nawiązuje do tradycyjnego folkloru. Taka kompilacja dźwięków i ruchu skłania do refleksji nad znaczeniem i miejscem tradycjonalnego folkloru we współczesnym świecie. Zespół „Śląsk”, znany w kraju i za granicą przede wszystkim jako instytucja kultury przedstawiająca w formie scenicznej polski folklor, pokazuje jego wielobarwność i bogactwo w muzyce, pieśniach i tańcach ludowych opracowanych przez założycieli Zespołu – Stanisława Hadynę i Elwirę Kamińską. „Śląsk” z sukcesem realizuje także projekty wychodzące poza ramy głównego nurtu Zespołu. Tym razem podjął próbę konfrontacji muzyki elektronicznej i tańca nowoczesnego z polskim folklorem muzyczno-tanecznym. Zarówno w podkładzie dźwiękowym, jak i w choreografii widowiska współistnieją dwie niezależne warstwy. Jedna z nich ilustruje współczesny świat przepełniony kakofonią industrialnych dźwięków i podporządkowany monotonii mechanicznych ruchów. Druga nawiązuje do tradycyjnego folkloru nasyconego emocjami i historycznymi wątkami, które od wieków z pokolenia na pokolenie były przekazywane w muzyce, tańcu i śpiewie ludowym. Po raz kolejny Zespół „Śląsk” pokazał, że jest instytucją innowacyjną, otwartą na nowe wyzwania. Doceniła to festiwalowa publiczność, która tłumnie wypełniła salę

Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach i z ogromną uwagą obejrzała spektakl. Dla widzów Tauron Nowa Muzyka był on wydarzeniem wyjątkowym nie tylko ze względu na muzykę – charakterystyczną dla Festiwalu – ale i niezwykłą warstwę wizualną. „Folk Solution” dostrzegły także media. Aleksandra Szatan z „Dziennika Zachodniego” pisała o „niezwykłym show Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, które było jedną z największych atrakcji tegorocznej edycji festiwalu Tauron Nowa Muzyka”. „To już ich kolejny udział w festiwalowym wydarzeniu (dokładnie dwa lata temu zagościli na OFF Festivalu), w udany sposób wychodząc poza ramy głównego nurtu. Na Nowej Muzyce artyści „Śląska” premierowo zaprezentowali projekt „Folk Solution”, podejmując próbę konfrontacji muzyki elektronicznej i tańca współczesnego z polskim folklorem. Barwne widowisko, przeplatane multimediami, częstymi zmianami kostiumów i tempa, przyciągnęło pod scenę spore grono uczestni-

ków” – relacjonowała red. Aleksandra Szatan („DZ” – „Festiwal Tauron Nowa Muzyka: było bardziej kameralnie, ale muzycznych emocji nie brakowało” – 01-08-2021) „Drugi festiwalowy dzień to także występ tancerzy z zespołu „Śląsk” z najnowszym projektem „Folk Solution”. Kultywujemy taką ludowość, z którą się nie eksperymentuje, tylko pielęgnuje ją i przekazuje z pokolenia na pokolenie. Tyle, że wartość tej muzealnej w gruncie rzeczy sztuki niespecjalnie nas interesuje. Toteż pomysłodawcy zdecydowali się na opisanie jej związku ze współczesnością: czy w jakikolwiek sposób reprezentuje ona to, co jest tu i teraz, czy może jest kompletnie oderwana od rzeczywistości? Czy sztuka takich tradycyjnych grup jest tak nieprzenikalna, nieprzebijanla, że trudno coś w niej zmienić, przekonstruować? Nie, nie – mimo upływu lat zespół nie kapituluje przed publicznością, mimo, że może zawstydzać pewnym sznytem baletowym i wrażeniem obcowania z dawną sztuką. W poszukiwaniu nowych form artystycznej ekspresji, Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” połączył muzykę elektroniczną, taniec współczesny i inspiracje kulturą ludową.

Zdjęcia I. Dorożański

„Folk Solution” to projekt skrojony właściwie na podbój list przebojów. Gatunek? Etnodesign zwichrowany, muzycznie przetrącony, za to bardzo chwytliwy, zwłaszcza na drugi czy trzeci rzut ucha. Muzycznie składa się z dźwięków uroczo syntetycznych, żongluje nimi swobodnie i swawolnie, składa w intrygujące układanki folkowe. Nic nie jest tu przewidywalne – od barw, przez tempo, po nastrój. Nic dziwnego – „Śląsk” ma w programie wiele tańców, które nie pochodzą bezpośrednio z folkowego repertuaru. Widać, że wielu tancerzy ćwiczy jogę, sztuki walki, interesuje się tańcem współczesnym. Publiczność była nimi zachwycona” – podsumowała red. Alexandra Kozowicz w Katowice.wyborcza.pl („Tauron Nowa Muzyka. Etnodesing i Święty Bass” – 01-08-2021). /MS/

info kalejdoskop

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Związek Podhalan na Żywiecczyźnie świętuje 95 urodziny MILÓWKA

Uroczysta msza święta połączona z odpustem oraz festyn regionalny wypełniły obchody 95-lecia istnienia Związku Podhalan na Żywiecczyźnie, których gospodarzem była Milówka. Wydarzenie wpisało się w cykl imprez zorganizowanych w ramach trwającego Roku Górali.

uroczystościach wziął udział marszałek Jakub Chełstowski, przewodniczący Sejmiku, Jan Kawulok oraz radni: Agnieszka Biegun i Stanisław Baczyński. Kolorowy korowód przeszedł ulicami Milówki do amfiteatru, gdzie rozpoczął się regionalny festyn, który wypełnił m.in. koncert pieśni patriotycznych wpisujący się w klimat towarzyszący Świętu Wojska Polskiego. Była również okazja do skosztowania potraw miejscowej kuchni, wystąpił zespół „Istebna”, była także część typowo rozrywkowa: wybór Cepra i Ceperki Roku. – Rok Górali przywołuje obraz pięknych tradycji wciąż obecnych w tej części regionu. Wciąż pielęgnowanych, będących wartością, która przez wieki przetrwała do naszych czasów. Przekazywana jest kolejnym pokoleniom. To też pokazuje, jak różnorodne i ciekawe pod względem kulturowym jest Województwo Śląskie – podkreśla marszałek Jakub Chełstowski. Charakterystyczny dla Górali Żywieckich jest strój, który w praktyce stanowi kryterium określające zasięg tej grupy oraz kultura ducho-

Agnieszka Biegun radna Sejmiku województwa

– Cykliczne imprezy, wydarzenia artystyczne promujące i pokazujące góralskie tradycje mają uświadamiać wielowymiarowość województwa, uzupełniać jego definicję. Jesteśmy przywiązani do naszej ziemi, rodziny, zwyczajów. Kultura góralska jest mocna i nigdy nie przeminie. Kolorowy korowód przeszedł ulicami Milówki do miejscowego amfiteatru, gdzie odbył się regionalny festyn.

wa, a także mocno wyodrębniony obszar zasiedlenia. Geograficznie, zachodnia granica jest zarazem pochodną granicy politycznej przez kilka stuleci oddzielającej Żywiecczyznę od Śląska Cieszyńskiego. Górale Żywieccy mieli znaczny udział w powstaniu młodszych grup góralskich: Orawiaków czy też Górali Czadeckich. W dużej

mierze Żywiecczyzna ogniskuje regionalizm góralski zachodniej części Góralszczyzny Polskiej odgrywając rolę analogiczną do tej, jaką dla całej Góralszczyzny Polskiej odgrywa Podhale. – Jesteśmy mocno związani z tą ziemią, kulturą i tradycją. Tym bardziej się cieszymy, że nasze zaangażowanie w kultywowanie tych wartości

zostało dostrzeżone przez władze województwa. Ma to dla nas ogromne znaczenie – przekonuje Władysław Motyka, historyk, honorowy członek Związku Podhalan w Polsce. /MAR/

Będzie estetyczniej i oszczędniej

ŚWIERKLANIEC

Prawie 23 mln zł trafi do gmin na poprawę efektywności energetycznej i odnawialne źródła energii w infrastrukturze publicznej i mieszkaniowej.

Diagnoza w plenerze Wybierając się w przedostatnią sobotę sierpnia do parku w Świerklańcu można było połączyć przyjemne z pożytecznym – wypocząć w urokliwym miejscu, a przy okazji bezpłatnie uzyskać poradę lekarzy specjalistów. W parku uruchomiono miasteczko zdrowia, w którym badali i doradzali lekarze z 18 śląskich szpitali.

ainteresowanie zorganizowaną przez województwo akcją profilaktyczną było ogromne. Do Świerklańca w sobotnie przedpołudnie przyjechali mieszkańcy niemal z całego województwa. Na miejscu można było wykonać badania z zakresu: kardiologii, neurochirurgii, okulistyki, chirurgii naczyniowej, ortopedii, pulmonologii, psychiatrii, diabetologii, fizjoterapii oraz zmierzyć poziom cukru we krwi, sprawdzić wskazania ciśnienia tętniczego, a nawet wykonać badania USG w kierunku wykrywania tętniaka aorty brzusznej czy testy na obecność wirusa HIV.

– W razie, gdyby parametry badań okazały się niepokojące, na miejscu można było od razu uzyskać skierowanie do szpitala – podkreśla Izabela Domogała, członek zarządu województwa. Miasteczko zdrowia było połączone z występami artystów m.in. Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, Opery Ślaskiej czy wykonawców amatorów uczestniczących w popularnym show „Voice of Senior”. Zaprezentowane zostały także akcje Województwa Śląskiego w ramach: „Śląskie. Zmieniamy powietrze na dobre”, „Śląskie. Dla Seniora” oraz Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego. /MAR/

ofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego trafi do Bielska-Białej, Jeleśni, Żywca, Cieszyna, Czechowic-Dziedzic, powiatu cieszyńskiego oraz Ochotniczej Straży Pożarnej w Dankowicach.

W Bielsku-Białej termomodernizacji poddane zostanie Centrum Usług Wspólnych i miejskie placówki oświatowe: Przedszkole nr 35, Przedszkole nr 23, Przedszkole nr 50 i Szkoła Podstawowa nr 26. Wartość projektu to 9,5 mln zł, w tym dofinansowanie w wysokości 5,76 mln zł. W gminie Jeleśnia zmodernizowane zostaną trzy budynki użyteczności publicznej: Dom Wielofunkcyjny w Krzyżowej, Ośrodek Zdrowia w Krzyżowej i Ośrodek Zdrowia w Jeleśni. Całkowity koszt projektów to 2,35 mln zł, a dofinansowanie ze środków unijnych to 672 tys. zł. 985 tys. zł trafi do Cieszyna na projekt związany z likwidacją niskiej emisji w centrum miasta. Inwestycja dotyczy termomodernizacji dwóch budynków wielorodzinnych (przy ul. Rynek Górny 11 i ul. Zamkowej 5) i podłączenia obiektów do miejskiej sieci ciepłowniczej. Środki o wartości 5,8 mln zł trafią również do powiatu cieszyńskiego, a przedmiotem projektu są działania inwestycyjne związane z termomodernizacją dwóch

W ramach prac zostanie wykonana termomodernizacja m.in. w Przedszkolu nr 8 w Czechowicach-Dziedzicach

placówek użyteczności publicznej, tj. budynku szkoły ZST w Ustroniu oraz hali sportowej przy ZST w Cieszynie. Termomodernizacji poddane zostaną też budynki użyteczności publicznej w Żywcu. Projekt dotyczy Przedszkola nr 10 oraz budynku Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Wartość dofinansowania ze środków unijnych to niespełna 2,9 mln zł, a koszt całkowity projektu to 3,4 mln zł. W Czechowicach-Dziedzicach termomodernizacji z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii poddanych

zostanie sześć budynków użyteczności publicznej: Szkoła Podstawowa nr 8 w Czechowicach-Dziedzicach, Szkoła Podstawowa w Zabrzegu, Szkoła Podstawowa nr 3 w Ligocie, Przedszkole Publiczne nr 8, noclegownia Ośrodka Pomocy Społecznej i obiekt przeznaczony pod siedzibę Administracji Zasobów Komunalnych. Kompleksowej termomodernizacji poddana zostanie również strażnica Ochotniczej Straży Pożarnej w Dankowicach z wymianą centralnego ogrzewania i budową instalacji fotowoltaicznej. Wartość dofinansowania ze środków unijnych to 1,5 mln zł. /MAR/

no to lecimy!

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

WIĘKSZY KOMFORT DLA PODRÓŻNYCH

WITAMY W terminalu

Pasażerowie mogą już korzystać z rozbudowanego terminalu pasażerskiego B na lotnisku w Pyrzowicach. Podróżni mają więcej przestrzeni, a jakość ich obsługi spełnia najwyższe standardy.

ramach prac zwiększono powierzchnię terminalu o 40 proc. z 12,2 tys. metrów kwadratowych do 17,2 tys. metrów kwadratowych. Kubatura obiektu wzrosła o 35 proc. z 88,4 tys. metrów sześciennych do 120,3 tys. metrów sześciennych. Istotną zmianą było przesunięcie fasady terminalu o ok. 17,5 metra na południe i zrównanie jej z linią terminalu C, co umożliwiło połączenie obiektów. W przejściu łączącym oba budynki zlokalizowano strefę upamiętniającą Wojciecha Korfantego – patrona pyrzowickiego lotniska. Zmianie uległ również wygląd południowej elewacji terminalu B – po rozbudowie obiekt stał się spójny architektonicznie z terminalami A oraz C. Zasadniczą zmianą wewnątrz obiektu jest rozdzielenie poziomami strefy odprawy biletowo-bagażowej od strefy kontroli bezpieczeństwa. W starym terminalu B obydwie znajdowały się na parterze, w nowym strefa kontroli bezpieczeństwa została przeniesiona na pierwsze piętro. Dzięki temu możliwe stało się zwiększenie liczby stanowisk odprawy biletowo-bagażowej z 18 do 28. Jedno stanowiskowo służy do nadawania bagaży ponadgabarytowych, a dwa przeznaczone są dla pasażerów chcących samodzielnie nadać swój bagaż. W ramach inwestycji zmieniła się również hala odlotów terminalu B. Oprócz rozbudowanego przejścia typu Fast Track, nowych punktów gastronomicznych i handlowo-usługowych oraz saloniku bizne-

sowego, który został przeniesiony na drugie piętro hali odlotów i jest dwukrotnie większy od swojego poprzednika, na pasażerów podróżujących z pyrzowickiego lotniska czeka 16 bramek do zapokładowania, czyli o 6 więcej niż w starym terminalu B. Po 2 dodatkowe bramki znajdują się w 3 zewnętrznych klatkach schodowych, które połączone są z terminalem za pomocą mostów. Pozostałe 10 bramek usytuowano na parterze hali odlotów. Parter i pierwsze piętro hali ogólnodostępnej oraz hali odlotów skomunikowane są za pomocą ruchomych chodników. Ponadto obiekt w całości przystosowany jest do obsługi osób niepełnosprawnych. Pomiędzy wszystkimi poziomami hal ogólnodostępnej i odlotów można przemieszczać się za pomocą wind. W windy wyposażone są także zewnętrzne klatki schodowe. Sercem nowego terminalu B jest – aktualnie najnowocześniejszy w Polsce – system transportu, kontroli bezpieczeństwa i sortowania bagaży rejestrowanych. Wyposażony jest w dwa najnowsze urządzenia kontroli bezpieczeństwa, pracujące w standardzie 3, tzw. tomografy, za sprawą których uzyskiwany jest szczegółowy, trójwymiarowy obraz zawartości prześwietlanego bagażu. Nowa bagażownia została wyposażona w sorter tackowy (76 tacek) z systemem przechyłu oraz 12 zrzutni bagażowych z możliwością frontowego oraz bocznego załadunku. Przepustowość całego systemu to 1885 sztuk bagaży na godzinę. Przepustowść terminalu B wzrośnie z 2 do 4 milionów pasażerów rocznie. Zakończenie

Jakub Chełstowski marszałek województwa

Sercem nowego terminalu B jest – aktualnie najnowocześniejszy w Polsce – system transportu, kontroli bezpieczeństwa i sortowania bagaży rejestrowanych.

rozbudowy i przebudowy terminalu pasażerskiego B przyczyniło się również do znacznej poprawy przepustowości całej infrastruktury terminalowej lotniska, na którą składają się terminal pasażerski A (odloty Non-Schengen), B (odloty Schengen) i C (przyloty Schengen i Non-Schengen). Wraz z końcem inwestycji wzrosła ona z 6 milionów do 8 milionów pasażerów rocznie. Zwiększyła się także powierzchnia wszystkich terminali pasażerskich z 29 tys. metrów kwadratowych do 34 tys. metrów kwadratowych. – Rozbudowę i przebudowę terminalu pasażerskiego B w większości realizowaliśmy w bardzo trudnym czasie pandemii koronawirusa, która przyczyniła się do największego kryzysu w historii branży lotniczej. Projekt jednak zakończyliśmy zgodnie z harmonogramem, doprowadzając tym samym do

końca kolejną ważną, wchodzącą w skład kompleksowego planu rozbudowy Katowice Airport, inwestycję. Oddanie do użytku terminalu B to nie koniec prorozwojowych przedsięwzięć w Katowice Airport. Nieustannie myślimy o przyszłości i chcemy wzmacniać pozycję pyrzowickiego lotniska w różnych obszarach. Dlatego konsekwentnie rozbudowujemy bazę do obsługi technicznej samolotów. Trwa budowa przedhangarowej płyty postojowej o powierzchni 6,5 hektara oraz trzeciego hangaru z zatokami do serwisowania dwóch Airbusów A321neo. Intensywnie pracujemy nad projektem rozwoju strefy cargo. Chcemy zwiększyć powierzchnię terminalową przeznaczoną do obsługi ruchu towarowego – mówi Artur Tomasik, prezes zarządu Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego SA, zarządzającego Katowice Airport. /MAR/

– Dzięki tej właśnie inwestycji poprawi się jakość obsługi pasażerów. Terminal znacząco zwiększy przepustowość – z dwóch do czterech milionów pasażerów rocznie. Warto zaznaczyć, że terminal powstawał w bardzo trudnym czasie – zmagaliśmy się z pandemią, co rzutowało na ruch pasażerski. Ruch w lotnictwie cywilnym praktycznie zamarł. Dziś wychodzimy na prostą, a Katowice Airport im. Wojciecha Korfantego jest ważnym ogniwem logistycznym.

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

park śląski poleca

23 [KR 05]

ZAPISZ SIĘ I ZWIEDŹ BAZĘ okazjonalne.kolejeslaskie.com

28.08.2021r.

DZIEŃ OTWARTY

KOLEI ŚLĄSKICH

ŚLĄSKIEEKO

Dwa Kwadranse | sierpień 2021 [KR 06]

Gaz to sojusznik EKSPERCI DORADZĄ

w walce ze smogiem

PGNiG Obrót Detaliczny przy współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej rozpoczęło w Województwie Śląskim pierwszy etap programu „Prosto po czyste powietrze”. Eksperci spółki zapewnią doradztwo i pomoc przy ubieganiu się o dotację z rządowego programu „Czyste Powietrze”, zainteresowanym udzielą też wsparcia w procesie uzyskania przyłączenia lub zmiany warunków przyłączenia do sieci gazowej. – Program antysmogowy jest realizowany w regionie od blisko czterech lat. Wsparcie Funduszu i spółki PGNiG Obrót Detaliczny to jego kolejny, bardzo ważny etap. Regulacje ekologiczne, dotyczące między innymi konieczności likwidacji źródeł ciepła starszych niż 10 lat lub nieposiadających tabliczek znamionowych, wchodzą w życie już od 1 stycznia 2022 roku – przypomina Izabela Domogała, członek zarządu województwa, podczas konferencji prasowej inaugurującej akcję. – Indywidualne kotły opalane paliwami stałymi to jedna z głównych przyczyn złego stanu powietrza w Polsce, dlatego aktywnie włączamy się w działania, których celem jest popularyzacja ekologicznego i wygodnego ogrzewania gazowego. Szerokie wykorzystanie gazu ziemnego jako paliwa przejściowego w Polsce jest niezbędne, aby spełnić krajowe i unijne wymogi w zakresie osiągnięcia neutralności klimatycznej. Od tej drogi nie ma odwrotu. W regionie funkcjonuje według wyliczeń około 260 tysięcy „kopciuchów”, które po prostu muszą zniknąć – powiedział Arkadiusz Sekściński, wiceprezes zarządu ds. rozwoju PGNiG SA.

Do udziału w programie „Prosto po czyste powietrze” zachęcają: Izabela Domogała, członek zarządu województwa oraz Jan Kawulok, przewodniczący Sejmiku.

innymi pomoc w wypełnieniu odpowiedniego wniosku o dofinansowanie składanego w ramach rządowego programu priorytetowego „Czyste Powietrze”.

– Sam korzystam prywatnie z ogrzewania gazowego. Jest ono ekologiczne i coraz tańsze – przekonywał Jan Kawulok, przewodniczący Sejmiku województwa.

– Warto pamiętać, że program pozwala sięgnąć po wsparcie na ten cel w kwocie aż do 37 tysięcy złotych – podkreśla prof. Maciej Chorowski, prezes NFOŚiGW.

Aby wziąć udział w akcji „Prosto po czyste powietrze”, wystarczy zgłosić się do jednego ze stacjonarnych Biur Obsługi Klienta lub mobilnego Punktu Obsługi Klienta PGNiG Obrót Detaliczny w województwie śląskim. Eksperci PGNiG zapewnią między

Akcja PGNiG Obrót Detaliczny to jeden z kilku etapów współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Srodowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

Dofinansowanie w ramach rządowego programu „Czyste

Powietrze” można otrzymać na wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe, na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy oraz przeprowadzenie niezbędnych prac termomodernizacyjnych budynku. – Gaz ziemny to obecnie jedyna realna alternatywa dla paliw stałych, która gwarantuje natychmiastowe efekty ekologiczne. Ogrzewanie gazowe pozwala na całkowitą eliminację emisji pyłu i dwukrotne obniżenie emisji dwutlenku węgla w porównaniu do kotłów węglowych – podsumował Henryk Mucha, prezes zarządu PGNiG Obrót Detaliczny. /MAR/

Kolumnę dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Zmiany w antysmogowym pilotażu

[KR 07]

PSZCZYNA

Kluczowym celem programu jest ograniczenie emisji do atmosfery szkodliwych substancji, które powstają na skutek ogrzewania domów starymi i nieefektywnymi źródłami ciepła.

16 sierpnia wprowadzono zmiany w programie „Poprawa jakości powietrza w najbardziej zanieczyszczonych gminach – pilotaż” na terenie Pszczyny.

odobnie, jak w programie „Czyste Powietrze”, NFOŚiGW podwyższył progi dochodowe uprawniające do skorzystania z podwyższonego dofinansowania na wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej wielorodzinnych budynków mieszkalnych (od 3 do 20 lokali). Od 16 sierpnia br., dla gospodarstw jednoosobowych próg dochodowy wynosi 2189 zł (wcześniej 1960 zł – wzrost o 229 zł), a dla wieloosobowych – 1564 zł na osobę (wcześniej 1400 zł – wzrost o 164 zł). Ponadto – w części dotyczącej wspólnot mieszkaniowych – zrezygnowano z wymogu

NFOŚiGW przypomina, że zakup i montaż kotła na węgiel w ramach programu „Czyste Powietrze” będzie możliwy tylko do końca bieżącego roku. Oznacza to, że koszt będzie kwalifikowany pod warunkiem złożenia wniosku o dofinansowanie obejmującego swoim zakresem zakup i montaż kotła na węgiel do 31 grudnia 2021 r. (konieczne jest wystawienie faktury lub równoważnego dokumentu księgowego z datą do 31 grudnia 2021 r.). Od 1 stycznia 2022 r. nie będzie już można składać wniosków o dotacje na kotły węglowe. wykonania ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej (dokumenty dotyczą-

ce ewentualnej obecności ptaków lub ich siedlisk, a także nietoperzy, dop. red.) przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Ten wymóg ograniczał wiele wspólnot mieszkaniowych, co uniemożliwiało złożenie wniosku o dofinansowanie. W przypadku tej grupy beneficjentów, wspomniane ekspertyzy będą konieczne, ale dopiero na etapie złożenia wniosku o płatność. Już ponad 120 gmin z Województwa Śląskiego uczestniczy w programie „Czyste Powietrze”. Rządowy program w naszym regionie pilotuje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Kluczowym celem jest ograniczenie emisji do atmosfery szkodli-

Wojewódzki Fundusz Ochrony Srodowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

wych substancji, które powstają na skutek ogrzewania domów starymi i nieefektywnymi źródłami ciepła. Program „Czyste Powietrze” skupia się na wymianie starych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizacji budynków jednorodzinnych, aby efektywnie zarządzać energią. Dzięki niemu możemy ubiegać się o dofinansowanie w kwocie nawet do 37 tys. zł. Na termomodernizację budynków oraz wymianę źródeł ciepła w całej Polsce w ramach trwania programu przeznaczona zostanie zawrotna kwota 103 mld zł. O szczegółach i uczestnictwie można przeczytać na stronie internetowej: czystepowietrze.gov.pl.

PRZEMYSŁAW MALISZ

PARK ŚLĄSKI POLECA

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

[KR 08]

JEDYNA TAKA WYPRAWA BADAWCZA BIEGIEM WISŁY

By Królowa polskich rzek zawsze była czysta!

Fundacja „Why Not” wraz z Uniwersytetem Śląskim – Śląskie Centrum Wody w okresie od 18 do 31 lipca 2021 r. zrealizowała naukowo-badawczy projekt pn. „Czysta Wisła – Why Not”.

en niezwykle ambitny, unikalny program naukowy synergistycznie łączył spływ kajakowy naszą rodzimą Wisłą z projektem badawczym. Uniwersytet Śląski, jako współorganizator projektu, zapewnił wsparcie specjalistyczne, angażując do jego realizacji swoich naukowców, w tym: hydrobiologów, hydrologów, chemików i biologów oraz zapewnił specjalistyczną aparaturę pomiarową. W przedsięwzięciu wzięli także udział pracownicy GPW S.A. – eksperci od zasobów wodnych i wody pitnej. Spływ kajakowy zrealizował bardzo istotne cele naukowo-poznawcze, ukierunkowane na ocenę jakości wód na odcinku Wisły mierzącym ponad 1000 km (od źródeł aż do gdańskiego Żurawia nad Motławą). Przy pomocy sond wieloparametrycznych określono następujące parametry wody: tlen rozpuszczony, pH, potencjał REDOX, przewodność (wynikającą z zasolenia), mętność, chlorofil, fikocyjaninę, amoniak NH4+, azot NO3-, chlorki Cl – oraz rozpuszczoną materię organiczną (fDOM). Sondy pomiarowe wyposażone były w czujniki pomiaru głębokości zanurzenia oraz lokalizację pozycji GPS. Badania wspierane były przez sonar Lawrence HDS 10, w celu określenia głębokości całkowitej punktu pomiarowego, wartości przepływów wody oraz dokładnej kontroli pozycji poprzez pomiar GPS (z użyciem wyspecjalizowanego sprzętu do pomiarów m.in. z wykorzystaniem fal akustycznych). Przy ujściu cieków i dopływów do Wisły oraz we wcześniej dokładnie zaplanowanych strategicznych punktach pobrane zostały prób-

ki osadów dennych, służące do określenia zawartości metali ciężkich. Analizy zostały wykonane z kajaków oraz łodzi laboratoryjnej „UŚka II”. Pobór próbek oraz późniejsze badania zostały przeprowadzone przez interdyscyplinarny zespół naukowy Śląskiego Centrum Wody Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, oczywiście wraz ze specjalistami Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. Dokonane pomiary naniesiono na specjalnie tworzoną w trakcie spływu mapę Wisły, a odpowiednio sklasyfikowane próbki wody na bieżąco transportowano do laboratorium analitycznego w celu dalszej szczegółowej analizy naukowej. Wspaniałe zwieńczenie inicjatywy dokonało się przy akompaniamencie zespołu bębniarzy KuKaKiKe i w spontanicznej asyście miejscowych kajaków i łodzi wiosłowych, co wywołało pewne zamieszanie wśród turystów i (bonusowo!) zwróciło uwagę na aspekt ekologiczny całej akcji. – Wszystkie wyżej opisane działania nie byłyby możliwe bez życzliwego wsparcia Uniwersytetu Śląskiego, Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach oraz spółki Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. w Katowicach. – mówi Marian Rojek, przewodniczący Rady Fundatorów Fundacji „Why Not” – Zaangażowanie i aktywny udział w procesie przygotowania i realizacji projektu „Czysta Wisła – Why Not” pokazują, jak poważnie województwo śląskie traktuje gospodarkę wodną oraz ochronę środowiska, nie tylko regionalnie, ale i w kontekście całej Polski. Dzięki takiemu podejściu całe społeczeństwo może mieć nadzieję na poprawę czystości

Symboliczne przecięcie wstęgi rozpoczynające naukowo-badawczy projekt pn. „Czysta Wisła – Why Not”.

Spływ kajakowy zrealizował bardzo istotne cele naukowo-poznawcze, ukierunkowane na ocenę jakości wód na odcinku Wisły mierzącym ponad 1000 km | Fot. MG FOTO GRUCKA.

wody w Wiśle. Oczywiście należy podkreślić ogromne zainteresowanie i zaangażowanie w realizację projektu Marszałka Województwa Śląskiego, pana Jakuba Chełstowskiego, jako jednej z kluczowych osób, dzięki której przedsięwzięcie zakończyło się sukcesem – dodaje Marian Rojek. Czas spływu minął, a teraz nadszedł okres szczegółowych analiz naukowych oraz wdrożenia ich wyników w codziennej pracy. Jak zauważył Henryk Drob, prezes Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A.: Troskę o czystość i najwyższą jakość wody mamy w DNA – to nasza codzienna misja, od dekad wpisana w działalność Spółki. Chętnie korzystamy z innowacyjnych i efektywnych rozwiązań zw. z badaniami środowiskowymi i powiązanych z nimi strategii eksploatacyjnych. Naszym niezmiennym celem jest, by niebieskie zasoby były wykorzystywane racjonalnie i z myślą o przyszłych pokoleniach. To doskonale uzupełnia się ze słowami Rafała Kandziory, radnego Sejmiku Województwa Śląskiego, który, współotwierając spływ, przypominał o ważności regularnych inicjatyw zw. z ekologią, o realizowaniu zasad zrównoważonego rozwoju i konieczności stałej aktualizacji wiedzy

o środowisku, które są zawsze priorytetowo traktowane w naszym regionie, i które to działania doskonale się wpisują w powyższy projekt. Czekamy zatem na raporty końcowe, dzięki którym wymierne korzyści odniesie i środowisko akademickie, i spółka GPW S.A.,

która m.in. poprzez otwartość na nowe metodyki badawcze i kontynuowaną współpracę z naukowcami, zapewnia dostawy wody pitnej o świetnej jakości. /MP/

Punktowe podsumowanie wyprawy:  18 VII 2021 r. – start dwoma kajakami spod Zapory w Goczałkowicach–Zdroju. Po ok. 40 km do wyprawy dołączyła łódź laboratoryjna;  14 dni spływu wraz z zespołem naukowym, zatrzymując Wisłę w „jednym kadrze”;  fundacyjny kajak zmieniał dwuosobową osadę co 4 godziny; wraz z łódką laboratoryjną (2 osady/dzień), spływ trwał codziennie od wschodu słońca (ok. 4:00) do zachodu (ok. 20:00);  wyprawa przebyła ponad 1000 km, trasę podzielono na 52 odcinki;  udział wzięło ponad 50 kajakarzy oraz 15 naukowców;  zmierzono parametry fizykochemiczne wody rzeki Wisły w około 750 punktach;  zebrano łącznie ponad 250 prób do analiz fitoplanktonu, fito- i zoobentosu oraz zooplanktonu, a także wody do analiz w laboratoriach Uniwersytetu Śląskiego;  wykonano kilkadziesiąt pomiarów przekroju koryta Wisły, mierząc w tych miejscach szybkość przepływu wody;  finał wyprawy – gdański Żuraw – osiągnięto zgodnie z planem (31 VII 2021 r.). Wykorzystano fragmenty materiałów Fundacji Why Not

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

PARK ŚLĄSKI POLECA

27 [KR 09]

28 [KR 10]

park śląski poleca

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

A TO CIEKAWE

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

ŚLĄSKIE MALEDIWY

Tam trzeba się wybrać!

Lazurowa woda, strome klify, podesty i altanki umieszczone na wodzie – widok, który zapiera dech w piersiach. | Fot. P. Malisz

Lazurowa woda, strome klify, podesty i altanki umieszczone na wodzie – widok, który zapiera dech w piersiach. Nie bez powodu mówi się o nich „Śląskie Malediwy”. Odwiedziliśmy to wyjątkowe miejsce.

dzie znajdują się „Śląskie Malediwy”? To Park Gródek w północnej części Jaworzna. 30 km od centrum Katowic, 80 km od Częstochowy. Łatwy dojazd i dwa przestronne parkingi sprawiają, że dotarcie tu nie jest uciążliwe. Na dodatek w pobliżu są przystanki autobusowe, można też przyjechać tu rowerem, ponieważ są wytyczone specjalne ścieżki dla miłośników dwóch kółek. Miejsce to – m.in. za sprawą znanych blogerów – zyskuje sławę w całym kraju. Na parkingu zastaliśmy mnóstwo samochodów z rejestracjami spoza województwa. Do celu prowadzą asfaltowe ścieżki, dzięki czemu ta wyprawa nawet dla rodzin z małymi dziećmi w wózkach nie jest uciążliwa. Spacerem do stawu „Wydra” docieramy w niespełna pół godziny. Mamy szczęście, bo pogoda jest bajeczna. 30 stopni Celsjusza, ani jednej chmurki na niebie. To sprawia, że kolor wody jest jeszcze bardziej wyrazisty. Mieni się zielenią i błękitem. Choć był to środek tygodnia, przy stawie zastajemy wiele grup uczniów, którzy przyjechali tu na wycieczkę szkolną. Jest tłoczno – w upalny weekend pewnie jest jeszcze więcej chętnych, by odpocząć w tym urokliwym zakątku.

Na wodzie ustawiono specjalne podesty i altanki, nie da się do nich dotrzeć suchą stopą, co oczywiście stanowi świetną atrakcję. Staw jest czysty, pływają w nim ławice ryb. Te są bezpieczne, bo jedną z obowiązujących tutaj zasad jest zakaz wędkowania. Nie można też kąpać się (co nie oznacza, że nie ochłodzimy się wodą), grillowanie też nie wchodzi w grę. Mimo wszystko sam pobyt tutaj i chwila spędzona na kocu daje poczucie ukojenia.

To tu spotykamy Kamila Marszałka i jego narzeczoną Natalię Pluskotę. On pochodzi spod Jastrzębia-

Staw otaczają strome klify. Można na nie wejść po drewnianych schodach. Z góry roztacza się magiczny wręcz widok. Wydawać by się mogło, że taki kolor wody można zobaczyć jedynie w tropikach, a jednak i u nas! Natalia i Kamil – narzeczeni, którzy uwielbiają spędzać wolny czas, korzystając z uroków naszego regionu. Tym razem obrali kurs na Park Gródek. Bardzo im się podobało!

-Zdroju, ona jest z Torunia. Razem spędzają urlop na Śląsku. – Nasz region jest bardzo bogaty w niesamowite atrakcje turystyczne, dlatego to właśnie tu spędzamy wolny czas – mówi Kamil. – Dziś jesteśmy w naszych „Śląskich Malediwach”, są bajeczne, a jutro wybieramy się na wycieczkę w Beskidy. W nich również można się zakochać – podkreśla. – Jestem zachwycona miejscem, w którym się znajdujemy. U mnie w mieście i okolicy nie ma czegoś podobnego – przyznaje Natalia. Poszliśmy dalej i dotarliśmy do punktu widokowego z drewnianą platformą, czyli do kolejnej atrakcji w tym miejscu. Najlepiej było widać zbiornik Koparki, który jest jednym z najpopularniejszych miejsc do nurkowania w Polsce. Park Gródek (od 2019 r. Arboretum w Jaworznie), nazywany „Śląskimi Malediwami”, to unikalne miejsce na mapie województwa śląskiego. Pomyśleć, że na jego terenie jeszcze w drugiej połowie XX wieku znajdowały się wyrobiska cementowni i zakładów dolomitowych. Dziś to park, do którego wstęp jest bezpłatny. Czynny jest przez całą dobę. Przekonani? Czas się pakować i w drogę!

PRZEMYSŁAW MALISZ

horoskop

? Y D Z A I W G Ą I CO MÓW

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Co szykują Tarot o i planety dla każdeg a n ze znaków Zodiaku ? najbliższe tygodnie Kogo czeka fart, n a kto lepiej powinie ści? mieć się na baczno Sprawdźcie sami!

, e i w o r d z , ć ś o ł i M e z d ą i n e i p , a c a pr KOZIOROŻEC (22.12–19.01)

os szykuje niespodziankę w postaci szalonej przygody, którą przeżyjecie pod koniec sierpnia. Będzie miło, Tarot nie ma tutaj wątpliwości. Pojawi się przy tym dość niespodziewana okazja do zarobienia pieniędzy. Rycerz Monet ostrzega jednak przed ryzykownym interesem. Nie wszyscy mają wobec Koziorożców szczere intencje. Powinny jednak one stawiać na duże projekty do realizacji. Koziorożce będą w tym naprawdę dobre! Szczęśliwy dzień: poniedziałek. Dobra liczba: 2. Pechowa: 7. Możecie liczyć na przyjaciół spod znaku Wodnika. Unikajcie jak ognia Bliźniąt i Skorpionów. Czekają Was z ich strony same nieprzyjemności.

WODNIK (20.01–18.02)

arot ostrzega przed zmianami na gorsze. Czwórka Monet zachęca by Wodniki zaczęły oceniać, co tak naprawdę jest dla nich ważne. I o te wartości, gdy już zrobią rachunek sumienia, powinny zadbać najbardziej. Zróbcie koniecznie badania kontrolne, bo karty Tarota sugerują, że może dziać się coś złego. Nie bagatelizujcie tych ostrzeżeń! Szczęśliwy dzień: niedziela. Dobra liczba: 8. Pechowa: 10. W razie problemów dzwońcie do Koziorożca albo Panny. Do Ryb szkoda marnować darmowe minuty w pakiecie telefonicznym. Zwrócicie się z problemem, a one bez skrupułów to wyśmieją, dokładając plotek na Wasz temat.

RYBY (19.02–20.03)

yby znów będą zakochane! Znajdą swoją drugą połówkę lub na nowo odkryją uroki małżeństwa. Czekają Was szalone dni pełne romantycznych uniesień. Do tego stopnia, że inni widząc Wasze szczęście, poczują zazdrość. Ale nie zdradzajcie swoich tajemnic. Dziesiątka Kielichów ostrzega przed takimi wynurzeniami. Szczęśliwy dzień: sobota. Dobra liczba: 13. Pechowa:1. Pomocy w razie nagłych przypadków, przykładowo pożyczka, szukajcie wśród reprezentantów Waszego znaku zodiaku. Kiepsko ułożą się relacje z Bykami, nieciekawie wygląda opcja kontaktów ze Strzelcami.

BARAN (21.03–19.04)

rzełom sierpnia i września zanosi się na bardzo pracowity. Planowane urlopy pozostaną niestety w sferze planów, ale aktywność zawodowa przyniesie oczekiwane sukcesy. Portfel będzie dzięki temu dużo zasobniejszy. Możecie sobie pozwolić na odrobinę szaleństwa. Barany solidnie na to zapracowały. Waszą kartą Tarota będzie Siódemka Buław gwarantująca odporność na stres. Szczęśliwy dzień: niedziela. Dobra liczba: 6. Pechowa: 9. To nie jest dobry czas na rozmowy z Lwami. Może się okazać, że osoby spod tego znaku, których mieliście za przyjaciół, wcale nimi nie są. Skorpiony okażą serce, Wagi służą dobrą radą.

BYK (20.04–22.05)

ubicie wydawać pieniądze, szczególnie na remonty albo zakup nowego sprzętu. Tak będzie i tym razem. Można powiedzieć, że kupowanie potrafi Was odstresować. Bykom zamarzą się także miłosne uniesienie. I to niekoniecznie z osobami, którym obiecywały spędzić z nimi resztę życia. Ach, te letnie romanse… Trójka Monet Tarota będzie nad Wami czuwać. Przygody będą tylko epizodami bez konsekwencji. Szczęśliwy dzień: czwartek. Dobra liczba: 2. Pechowa: 3. Byki przeszarżują z wydatkami. Będą wtedy dzwonić do Bliźniąt. Wszelkie kontakty z Koziorożcami lepiej sobie odpuście. Tylko Was zirytują.

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

horoskop

BLIŹNIĘTA (23.05–21.06)

ońcówka sierpnia będzie czasem dużych zawodowych wyzwań, ale bez problemu im podołacie. Na początku września nie będziecie już pamiętać, ile kosztowało to Was wysiłku. Nie dajcie się jednak ponieść w żadnym wypadku emocjom. As Buław Tarota będzie Was wspierał. Szczęśliwy dzień: piątek. Dobra liczba: 3: Pechowa: 19. Lwy były Waszymi głównymi sojusznikami przez ostatnie miesiące i wszystko wskazuje na to, że takimi pozostaną. Na nikogo więcej znów zasadniczo liczyć nie możecie. Wagi chętnie podłożyłyby Wam nogę w jakiejś życiowej sytuacji. Podpadliście też Rakom i Koziorożcom.

RAK (22.06–22.07)

aki popadną na przełomie sierpnia i września w samouwielbienie. Panowie spod tego znaku będą mieli niebywałe powodzenie u płci przeciwnej. Panie błysną przed szefem kreatywnością. Stan konta będzie satysfakcjonujący. Tarot serwujący Dwójkę Buław zadba o to, aby nie uderzyła Wam do głów woda sodowa. Sukces czasem gorzej znieść niż porażkę. Szczęśliwy dzień: wtorek. Dobra liczba: 6. Pechowa: 20. Nic nie stoi na przeszkodzie, abyście wszelkie plany konsultowali z osobami spod znaku Ryb. Będą miały dla Was pokłady cierpliwości i dobrych rad. Lubicie towarzystwo Panien? No to się przekonacie, że znajomych trzeba czasem zmienić. Będziecie żałować, że znaliście kogokolwiek spod znaku Panny. Nie będzie miło, o nie!

LEW (23.07–23.08)

Lwach obudzi się romantyczna dusza. Lubicie zdobywać? Pewnie, że lubicie. Ale tym razem to Lwy mogą zostać zdobyte i ta czułość dwojga serc zostanie z nimi na długo. Wasza karta Tarota to Dziesiątka Monet. To zwiastuje także materialne uniesienie. A pieniądze zawsze warto mieć. Szczęśliwy dzień: środa. Dobra liczba: 4. Pechowa: 7. Lwy i Bliźnięta od jakiegoś czasu łączy niewidzialna nić porozumienia. Bardzo Wam do siebie blisko. Przynajmniej na razie to się nie zmieni. Ale jeśli chcielibyście zaprosić do tej konfiguracji kogoś spod znaku Wagi, popełnicie jeden z największych życiowych błędów.

PANNA (24.08–22.09)

ziewiątka Monet Tarota symbolizuje szczęście i pomyślność. To Wasza karta na najbliższe tygodnie. To nie będzie łatwy czas. Przyjdzie Wam się zmierzyć z paroma przeciwnościami, ale dacie sobie radę. Zyskacie wartościowych sojuszników. Przekonacie się, że wiara w ludzi czasem się opłaci. Szczęśliwy dzień: czwartek. Dobra liczba: 1. Pechowa: 17. Panny najlepiej poczują się w towarzystwie Koziorożców, które darzą ostatnio Was bezinteresowną sympatią. Czy może z tego zrodzić się coś więcej? Cóż, nie jest to wykluczone. Gwiazdy przestrzegają przed Lwami. Będą bardzo przebiegłe i brutalne wobec Was. Szykujcie się na walkę z plotkami.

WAGA (23.09–22.10)

agi w najbliższych tygodniach powinny zdecydowanie unikać sytuacji stresowych i więcej niż zazwyczaj polegać na swojej intuicji. Tarot sugeruje, że pozwoli Wam to uniknąć kłopotów. Wagami zaopiekuje się Rycerz Kielichów. Doda im sporo energii i optymizmu. Nie bójcie się niczego. Strach miewa jedynie wielkie oczy. Szczęśliwy dzień: sobota. Dobra liczba: 16. Pechowa: 9. Zranione przez ukochanych Wagi znajdą pocieszenie w ramionach Strzelców. Nomen omen mogą one trafić Was strzałą Amora. Wystrzegajcie się Wodników, które uwielbiają łamać Wasze serca.

SKORPION (23.10–22.11)

korpiony czeka trudny czas. Spiętrzą się problemy osobiste, które dość niebezpiecznie zaczną rzutować na efektywność Waszej pracy zawodowej. Szefowie niekoniecznie będą wobec Was wyrozumiali. Trzeba bowiem umieć odróżnić sferę prywatną od spraw zawodowych. Karta Śmierci w Tarocie oznacza zmianę. Nie bójcie się jej. Zmiany bywają zapowiedzią czegoś nowego, czasem lepszego. Szczęśliwy dzień: piątek. Dobra liczba: 2. Pechowa: 18. Skorpiony poszukają sojuszników wśród Ryb, które są ich przeciwieństwem. Są ciche i spokojne na tle dość żywiołowych Skorpionów. Unikajcie Bliźniąt. To urodzeni intryganci. Choć jesteście dla nich trudnym przeciwnikiem, tym razem układ planet zwiastuje ich zwycięstwo we wzajemnych potyczkach.

STRZELEC (22.11–21.12)

trzelce będą usilnie szukać nowych wyzwań i pasji. Nagle zapragną popłynąć jachtem albo zamarzy im się licencja pilota. To dobry moment, aby zrobić coś nietuzinkowego i tylko dla siebie. Bo Strzelce ostatnimi czasy rzadziej myślały o sobie, a bardziej o innych. Podarujcie sobie tym razem jakąś odrobinkę luksusu okraszoną szczyptą szaleństwa. Gwiazdy wróżą sukces! Musicie tylko wyjść powodzeniu na spotkanie. Szczęśliwy dzień: niedziela. Dobra liczba: 8. Pechowa: 1. Trudne chwile pomogą Wam przetrwać Barany. Dość dobrze ułożą się relacje z Rakami. Gorzej z Rybami. Z Wodnikami lepiej w ogóle nie dyskutujcie.

#STREFA relaksu

Dwa Kwadranse | sierpień 2021

Dwa Kwadranse rozrywki