Gazeta Parkowa - Kwiecien 2014

25 kwietnia 2014

Bezpłatna gazeta informacyjna Parku Śląskiego w Chorzowie

Śląskie Wesołe Miasteczko poszerza swoją ofertę

W numerze:

Duńska rewolucja w lunaparku

Janusz Onyszkiewicz, m.in. o Debacie o Wolności

Takiej modernizacji Śląskie Wesołe Miasteczko w swojej historii nie pamięta. Po 55 latach, lunapark będzie dysponował ilością atrakcji i stref tematycznych, jakiej jeszcze nie było. To od czerwca. W maju, można odwiedzać miasteczko w piątki, soboty i niedziele. W ofercie przedsezonowej obowiązuje promocyjny cennik.

O

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

ficjalnie sezon w lunaparku rozpocznie się 1 czerwca. Ale już w maju pojawią się niektóre nowości, m.in. tak oczekiwane przez gości w ubiegłym roku Filiżanki. Co ważne, podstawowe ceny karnetów pozostaną bez zmian, a na terenie kompleksu, do czerwca pojawi się około dwudziestu nowych urządzeń.

Nowy Rollercoaster, półtora razy większy od tego, którym miasteczko dysponowało do tej pory i Super Ślizg XXL, z którego na suchych matach zjeżdża się z wysokości około 12 metrów, to tylko dwa z 25 urządzeń, które w ubiegłym roku zakupiono z likwidowanego parku rozrywki Sommerland Syd w duńskiej miejscowości Tinglev.

Najstarsze z nich zostało wyprodukowane w 1960 roku, najmłodsze, w 2006. Ich stan techniczny jest jednak bardzo dobry. Cena sprzętu to 430 tysięcy euro. – Transakcja była ogromną okazją – zapewnia Łukasz Buszman, rzecznik prasowy Parku Śląskiego. Tłumaczy, że za zakup poszczególnych urządzeń, które wchodzą w skład pakietu, osobno, na rynku wtórnym, trzeba by zapłacić około 2 miliony euro. – Wszystkie są w dobrym stanie wizualnym, wymagały natomiast wymiany zużytych elementów, nowej aranżacji, odmalowania – wyjaśnia Buszman. Łukasz Respondek

Cennik biletów do Wesołego Miasteczka*

Do Wesołego Miasteczka zapraszamy od 1 maja, natomiast 1 czerwca spodziewajcie się pakietu nowych atrakcji

STR. 2

Dla osób indywidualnych Karnet całodniowy

wt.-pt.

35 zł

weekendy i święta 50 zł normalny 35 zł (4-10 lat)

Karnet EXTREME Karnet całodniowy + Circus Hoppala + Flic Flac + Mix Machine + Sky Flyer

45 zł

60 zł

Karnet całodniowy senior 60 lat i więcej

25 zł

25 zł

Karnet dla osoby niepełnosprawnej z opiekunem

50 zł

50 zł

Karnet całodniowy senior 60 lat i więcej

25 zł

25 zł

HAPPY HOUR w weekendy od godz. 19 w maju od godz. 18 SEASON PASS

–

20 zł

149 zł normalny 69 zł senior * Cennik ważny od 1 czerwca. W majowe weekendy obowiązuje promocja - karnet całodniowy będzie kosztował 35 zł!

Policyjne patrole na parkowych alejach STR. 3

III Kongres „Obywatel Senior” przed nami STR. 5-8

Ciągle jesteśmy największym parkiem rozrywki w Polsce

– Zwykle sezon w „Wesołym” zaczynał się pod koniec kwietnia.

– Dla nas najważniejsze jest bezpieczeństwo użytkowników. Dlatego nie chcemy, żeby montaż urządzeń był prowadzony równolegle do wizyt gości lunaparku. Uruchomienie atrakcji, które pozyskaliśmy, to ogromne przedsięwzięcie i dlatego jeszcze maj postanowiliśmy poświęcić na przygotowania. Od poniedziałku do czwartku będą montowane karuzele, a od piątku do niedzieli, będziemy otwarci dla klientów.

– Pozyskaliście 25 urządzeń. Z ilu będzie można skorzystać już w tym sezonie?

– Przez lata mówiono, że nowe atrakcje już przyjeżdżają do Wesołego Miasteczka, że już stoją na granicy. Nigdy się nie pojawiły. My, do 1 czerwca chcemy uruchomić 18 urządzeń rozrywkowych i zabawowych, które poszerzą naszą dotychczasową ofertę. Nie zabraknie prawdziwych hitów, jak Rollercoaster, Rainbow czy kolejny Enterprise. Pozostałe atrakcje – zgodnie z założonym przez nas dwuletnim planem modernizacji miasteczka – zostaną posadowione w przyszłym roku.

– Jak wyglądało przygotowanie urządzeń do sezonu? Duńskie musiały przejść lifting?

– Nie tylko one. Również karuzele dostępne u nas do tej pory, musiały w okresie zimowym przejść remonty, w tym generalne. Na ten sezon nie planujemy wywieszek o treści „Przerwa techniczna 10 minut”. Urządzenia będą ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

O nowym sezonie w ŚląskimWesołym Miasteczku rozmawiamy z Pawłem Cebulą, jego dyrektorem.

w pełni sprawne. Aktualną ofertę atrakcji dostępnych na dany dzień, znaleźć można na naszej stronie internetowej (wesole-miasteczko.pl w zakładce atrakcje).

– Załóżmy, że przychodzę do lunaparku w połowie czerwca. Z ilu atrakcji mogę skorzystać?

– Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to będzie ich prawie sześćdziesiąt.

– Uważasz, że to wpłynie na poprawę frekwencji? Konkurencja nie śpi.

– W ubiegłym roku, w Śląskim Wesołym Miasteczku rozpoczął się proces modernizacji. Zakłada on przeprowadzenie wielu czasochłonnych prac, które nie są widoczne z ulicy Chorzowskiej, ale wydatnie poprawią jakość naszych usług. Do nadrobienia mamy sporo, dlatego na pewno w tym roku się nie skończy.

Musimy się liczyć z ograniczeniami budżetowymi. Mamy ogromną nadzieję, że klienci będą chcieli zobaczyć nasze miasteczko w nowej odsłonie. Liczmy na frekwencję rzędu 200 tysięcy osób. Co do naszej konkurencji na rynku,

ciężko mi się odnieść, gdyż nie ma typowych stacjonarnych lunaparków w naszym kraju.

Obecnie jesteśmy największym lunaparkiem w Polsce, z największymi urządzeniami rozrywkowymi.

– Wesołe Miasteczko w sezonie to również konkretne eventy. Co w tym roku zaproponujecie swoim gościom?

– Bardzo byliśmy zadowoleni z cyklu „Wesołe at night”. Zdecydowanie się przyjął. W obecnym sezonie powtórzymy go ze zwiększoną częstotliwością. Ta impreza stanie się w tym roku stałym elementem naszej zasadniczej oferty.

Zapraszamy na nią w lipcu i sierpniu, w każdy piątek, od godziny 22 do 2 w nocy, wszystkie osoby pełnoletnie. 1 czerwca planujemy uruchomienie kina dla dzieci. Naszym najmłodszym gościom będziemy pokazywać kultowe polskie filmy rysunkowe, m.in: „Bolka i Lolka”, „Baltazara Gąbkę”czy „Reksia”.

Rozmawiał: Łukasz Respondek

Historia Ośrodka Harcerskiego i obrączki Jerzego Ziętka STR. 9

Rozmowa miesiąca

2

Maraton Wolności w Parku Śląskim, 1 czerwca, godz. 9

Pierwsi martwego lwa pociągnęliśmy za ogon

Sezon cały rok ZDJĘCIE: JAKUB NOWAK

W klimacie Okrągłego Stołu

– Panie ministrze – to już ćwierć wieku. Jak dzisiaj wspomina Pan te historyczne tygodnie pomiędzy 6 lutego a 5 kwietnia 1989 roku? Jakie wrażenia i emocje – spoza relacjonowanego przez media przebiegu obrad Okrągłego Stołu – najsilniej zapisały się w Pana pamięci?

– Kiedy zaczynaliśmy rozmowy Okrągłego Stołu, to oczywiście nie miałem takiego przekonania, że wszystko się dobrze skończy, ale wiedziałem, że stoimy przed ogromną, historyczną szansą na zmianę ustroju. Z tego totalitarnego, czyli takiego, który przynajmniej w swoich ambicjach, chciał kontrolować wszelkie przejawy i aspekty życia zbiorowego, w ustrój autokratyczny, a więc taki, w którym będą pewne obszary wolności, głównie z obszarem wolności związkowej. Wierzyliśmy, że ta zmiana uruchomi pewien proces, który doprowadzi do całkowitego przeobrażenia systemu na demokrację.

– Czy już w dniu inauguracji obrad w Pałacu Namiestnikowskim miał Pan poczucie pewności, iż 1989 stanie się dla Polski rokiem przełomowym? Jak wspomina Pan klimat tych rozmów?

– Muszę przyznać, że właśnie w ich trakcie nabierałem optymizmu, że to się uda. Uzyskaliśmy w nich więcej niż na początku wydawało nam się możliwe: nie tylko znaczną demokratyzację systemu, ale również możliwość zorganizowania wyborów, które w przypadku Senatu były całkowicie wolne, a w przypadku Sejmu, częściowo wolne. To był początek procesu. Nadzieja u naszych przeciwników po drugiej stronie stołu była nieco inna. Oni godzili się na pewne zmiany, licząc, że tak ukształtowany system pozwoli im utrzymać władzę. Na szczęście to my mieliśmy rację a nie oni. Wówczas baliśmy się jednak, że nasza taktyka nie odniesie skutku i wszystko zakończy się kompromitacją. Pamiętam, że w 1988 roku, po wyjściu z kolejnego więzienia, znalazłem się w Wielkiej Brytanii. Na zamkniętym posiedzeniu w Chatham Mouse, opowiadałem Brytyjczykom o naszych planach. Jeden z analityków politycznych zapytał mnie wtedy wprost: „Czy wy chcecie namówić komunistów do samobójstwa?”.

Odpowiedziałem, że dokładnie tak, ale jestem przekonany, że nam się uda.

– Zachód nie do końca w Was wierzył?

– Na zachodzie były kolosalne obawy przed zmianami w Polsce, przed ich tempem i skalą. Zachód drżał o to, co może stać się z Michaiłem Gorbaczowem i czy zmiany w naszym kraju nie sprowokują twardogłowych w Związku Radzieckim do jego obalenia i przywrócenia dawnych porządków i relacji z krajami satelickimi oraz dawnego stylu kontroli nad Polską. Cały czas mieliśmy takie wrażenie, że jesteśmy kierowcami samochodu, którego pasażer woła: „oj nie za szybko, nie za szybko, zwolnij, nie wchodź w ten zakręt zbyt ostro”. Nie daliśmy się jednak namówić do przesadnej ostrożności i dobrze się to skończyło.

– Jak zachowywała się podczas Okrągłego Stołu ówczesna władza? Czy podczas obrad Czesław Kiszczak i jego współpracownicy zdawali sobie sprawę z wagi i konsekwencji jakie one przyniosą?

– Myślę, że nie zdawali sobie z tego sprawy, ale jednak byli zdecydowani, aby dokonać pewnych zmian. Mówiąc „oni”, nie mam na myśli wszystkich – niektórzy przy Okrągłym Stole w sposób wyraźny reprezentowali twardy aparat partyjny.

Oni byli hamulcowymi tych rozmów. Na szczęście nie oni rozstrzygnęli o ich ostatecznym kształcie. Warto też podkreślić, że druga strona nie chciała pogrzebać komunizmu, tylko – wzorem Gorbaczowa – uratować go, nadając mu bardziej ludzką twarz. Wydawało im się, że uda się im sprawować kontrolę

ZDJĘCIE: MAT. NADESŁ.

Był rzecznikiem prasowym „Solidarności”, pierwszym cywilnym wiceministrem obrony w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. W tym roku zgodził się być honorowym ambasadorem „Czerwca Wolności”, w trakcie którego będziemy świętować 25-lecie pierwszych wolnych wyborów.

13 czerwca w Hali Wystaw „Kapelusz”, razem z innymi architektami polskiej demokracji, weźmie udział w Debacie o Wolności. Rozmawiamy z JANUSZEM ONYSZKIEWICZEM.

Janusz Onyszkiewicz – Ambasador Debaty o Wolności w Parku Śląskim nad funkcjonowaniem politycznym kraju, udzielając nam pewnych koncesji, wbudowując nas w pewien system władzy.

Przeliczyli się.

– Obie strony – mówiąc delikatnie – nie przepadały za sobą, a mimo to obrady były dużo spokojniejsze w porównaniu do tego, co obecnie dzieje się na Ukrainie. Z czego to wynikało?

– Sytuacja była przedziwna. Kiedy rozpoczynaliśmy te rozmowy, stanowiliśmy kompletnie nielegalną organizację, do której przynależność była karana. Sam byłem wtedy oskarżony o zdradę stanu. To przypominało trochę – porównując do obecnych realiów – rozmowy, do których mogłoby dojść między Al-Kaidą a rządem Stanów Zjednoczonych.

Wkrótce przekonaliśmy się jednak, że ludzie którzy siadają z nami do negocjacji, są świadomi powagi sytuacji i mają poczucie odpowiedzialności za kraj. Było ono u nich bardzo widoczne, choć dobro kraju wyobrażali sobie zupełnie inaczej od nas. To między innymi sprawiło, że rozmowy były twarde, rzeczowe, ale odbywały się bez kłótni i bijatyk. Tonizujący wpływ na ich nastrój, bez wątpienia miała też obecność duchownych, którzy mieli gwarantować wiarygodność obu stron i to, że jedna strona drugiej nie oszuka. Co zostało powiedziane, to zostało powiedziane, a co obiecano, to zostało obiecane, no i że nie było żadnych umów niejawnych, niejako „pod stołem”. Generalnie, podczas obrad Okrągłego Stołu, dominował język troski o kraj.

– A co najbardziej utkwiło Panu w pamięci z dnia historycznych wyborów 4 czerwca 1989 roku?

– Oczywiście, pamiętam go doskonale. To był dzień poczucia triumfu, ale również niepokoju. Pamiętajmy, że tego dnia w Polsce wydawało się, że może się narodzić demokracja, a w tym samym czasie, kilka tysięcy kilometrów na wschód, rodzącą się chińską demokrację rozjechano czołgami na placu Tian'anmen. Sam wynik wyborów w kraju, dawał natomiast pewne formalne podstawy ówczesnym władzom, żeby ich w ogóle nie uznać. Wynik dawał poczucie siły moralnej, ale jednak budził też swoiste obawy i niepewność.

– Musiał Pan chyba wtedy sporo palić.

– Papierosów nigdy nie paliłem, ale fajki używałem dosyć często (śmiech).

– W jakich okolicznościach dowiedział się Pan o tym, że to właśnie Janusz Onyszkiewicz będzie naszym pierwszym, cy-

wilnym wiceministrem obrony? Czy od razu przyjął Pan propozycję Tadeusza Mazowieckiego i dlaczego akurat obrona, a nie inny resort?

– Rząd Mazowieckiego – jak wiadomo – nie był oparty wyłącznie na środowiskach „solidarnościowych”. To był rząd szerokiej koalicji. Jego skład tworzyli przecież również przedstawiciele Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Wydawało się, że konieczne będzie oddanie ludziom z PZPR szczególnie dwóch resortów: spraw wewnętrznych i obrony narodowej. Obawialiśmy się, jak zachowa się ZSRR, gdybyśmy postąpili inaczej. Z drugiej strony, ta sytuacja nie mogła tak trwać zbyt długo. Na początku 1990 roku, Tadeusz Mazowiecki doszedł do wniosku, że do tych dwóch resortów trzeba jednak wprowadzić osoby związane z „Solidarnością”.

W ten sposób pojawiliśmy się w tych resortach wspólnie z Krzysztofem Kozłowskim. Resort spraw wewnętrznych był szczególnie skomplikowany, ale coś o nim wiedzieliśmy.

Przez lata byliśmy przecież obiektami jego działań. O siłach zbrojnych nie wiedzieliśmy natomiast nic. Działanie wojska do tej pory było objęte ścisłą tajemnicą. Radzieccy zwierzchnicy mieli na tym punkcie absolutną obsesję. Nie ukrywam, że miałem spore wahania. Potem dołączył do mnie Bronisław Komorowski.

– Czy w Pana przekonaniu rola i historyczne znaczenie Okrągłego Stołu są obecnie przekazywane młodym ludziom w należyty sposób? Pokolenie dzisiejszych dwudziestolatków zna ze szkoły te historyczne daty, ale czy rozumie co tak naprawdę wówczas się dokonało i jak trudno było to osiągnąć?

– Nic dziwnego, że trudno to zrozumieć. Wszystko toczyło się wtedy niezwykle szybko. Po paru zaledwie miesiącach, sytuacja polityczna wyglądała zupełnie inaczej niż poprzednio.

Wiele osób nie ma tej świadomości i może im się wydawać, że Okrągły Stół wcale nie był takim wielkim przełomem.

A tymczasem to była rzecz absolutnie historyczna. Polska była jedynym krajem, który wychodził z bloku radzieckiego.

Aby się to do końca udało, nie mogliśmy absolutnie wpadać w nastrój euforii. To mogło zaalarmować naszych oponentów za wschodnią granicą. Chcieliśmy ich zwieść swoją uległością. Nie do końca było wiadomo, jak zachowa się Związek Radziecki. Doktryna Breżniewa głosiła przecież, że obrona systemu socjalistycznego nie jest wewnętrzną sprawą żadnego kraju, tylko sprawą całej wspólnoty, czyli przede wszystkim Związku Radzieckiego. Mimo że realia polityczne się zmieniły, to obawialiśmy się, czy nie skończy się to tak, jak na Węgrzech w 1956 roku, czy jak w 1968 roku w Czechosłowacji. To tak jak z martwym lwem – wszyscy wokół mogą mówić, że lew jest martwy, ale ktoś musi pierwszy podejść i pociągnąć go za ogon, by to sprawdzić.

– Jest Pan honorowym ambasadorem „Czerwca Wolności” w Parku Śląskim, a 13 czerwca, jako jeden z architektów polskiej drogi do demokracji, będzie Pan gościem Debaty o Wolności. Czy to będzie pierwsza wizyta w Parku Śląskim?

– Jestem wieloletnim kibicem sportowym, w szczególności lubię piłkę nożną. Stadion Śląski i Park Śląski oglądałem jednak do tej pory tylko w telewizji. Cieszę się, że będę miał okazję poznać to miejsce. Jestem też niezmiernie zadowolony że Debata o Wolności odbędzie się na Śląsku. Bez wsparcia Śląska w 1980 roku, bez oporu, który wobec wprowadzenia stanu wojennego, był tutaj tak silny, to pewnie byśmy się tego 4 czerwca 1989 roku nie doczekali.

Rozmawiał: Łukasz Respondek

ARKADIUSZ GODLEWSKI, prezes Parku Śląskiego

Park ważnych rocznic i dyskusji

K

iedy ten numer „Gazety Parkowej” trafia w Państwa ręce, jesteśmy już po świętach Wielkanocnych i pierwszym organizowanym przez Fundację Park Śląski śniadaniu wielkanocnym.

To kolejny projekt społeczny, realizowany przez Fundację, wychodzący naprzeciw potrzebom użytkowników Parku i mieszkańców naszej aglomeracji.

Po dwóch spotkaniach przy wigilijnym stole w „Kapeluszu”, przyszedł czas na śniadanie wielkanocne.

Wszystkim naszym partnerom, dobroczyńcom, wolontariuszom, serdecznie dziękuję.

Za nami także dwie ważne rocznice – 25 lat od podpisania porozumień Okrągłego Stołu oraz 15 lat od wejścia Polski do NATO. W maju będziemy z kolei świętować 10-lecie wejścia Polski do Unii Europejskiej i z tej okazji, w Parku Śląskim, odbędzie się urodzinowy piknik właśnie w rocznicę 1 maja. Celebrowanie rocznic tych ważnych wydarzeń, dzięki którym możemy cieszyć się życiem w wolnym i rozwijającym się państwie, nie byłoby możliwe, gdyby nie 4 czerwca 1989 r. Program 25. rocznicy wyborów 4 czerwca już jest gotowy, a wewnątrz gazety, w formie telegraficznego skrótu, znajdziecie Państwo informacje o szczegółach tego projektu, przygotowanego specjalnie dla upamiętnienia 25 lat wolnej Polski. Więcej znajduje się na stronie: www.czerwiecwolnosci.pl.

W maju odbędzie się III Kongres „Obywatel Senior”.

Zdecydowaliśmy się na zmianę terminu organizacji Kongresu z września na maj, by utrzymać tempo dyskusji o potrzebach społecznej i ekonomicznej zmiany, jaką musi przejść nasz kraj, w związku z rosnącą populacją grupy seniorów i postanowiliśmy, wspólnie z partnerami, uruchomić program „gmina przyjazna seniorom”. To jego pierwsza edycja, ograniczona terytorialnie do gmin województwa śląskiego, ale jestem przekonany, że kolejna edycja, w roku 2015, będzie już programem ogólnopolskim.

Wreszcie, po wielu latach przerwy, wraca do Parku Policja, która będzie miała tu swój sezonowy posterunek.

To powinno wzmocnić poczucie bezpieczeństwa parkowych gości. Od maja uruchamiamy również specjalny numer telefonu, do zgłaszania interwencji, co powinno przyspieszyć reakcję parkowych i publicznych służb porządkowych, oraz specjalny adres e-mail, na który można zgłaszać sprawy wymagające interwencji administracji Parku. To kolejny instrument komunikacji zwrotnej administracji Parku z jego użytkownikami, dzięki któremu razem możemy lepiej zmieniać Park.

Wydarzenia

3

Performance Wolności w Parku Śląskim, 4 czerwca, godz. 22 Mundurowi na dwóch kołach przypilnują bezpieczeństwa w Parku Śląskim

Bezpieczniej z policją na rowerach

B

ezpieczeństwa w Parku strzeże firma ochroniarska oraz patrol parkowy, a część jego obszaru jest monitorowana.

Ilość kamer stale się zwiększa. W tym roku nowe pojawić się mają na kąpielisku „Fala”. Taka forma zabezpieczenia ogromnego obszaru, który powierzchniowo można porównać do dzielnicy niemałego miasta, okazuje się niewystarczająca. Największym problemem w parku, są obecnie kradzieże i dewastacje. Dochodzi do nich zazwyczaj wieczorami i nocą. Do tej pory interwencje policji miały charakter doraźny, po zgłoszeniu, zazwyczaj kilka godzin po zdarzeniu.

Ochrona to nie policja Teraz ma być dużo sprawniej. Wszystko dzięki temu, że policja będzie na miejscu. Zadowolenia z tego faktu nie kryje Artur Cieślak, dyrektor administracyjny Parku Śląskiego. Jak podkreśla, sama jej obecność podniesie poczucie bezpieczeństwa wśród parkowych bywalców. – Możliwości ochroniarza w żaden sposób nie można porównać z uprawnieniami policjanta – przypomina. Jego zdaniem, efektywność dwóch policjantów jest porównywalna do działań nawet kilkudziesięciu ochroniarzy. – A skuREKLAMA

teczność, możliwość egzekucji wobec osób, które łamią prawo, w przypadku policji jest olbrzymia – zaznacza Cieślak.

Ostatni, stały posterunek w parku, mieścił się na Stadionie Śląskim. Zlikwidowano go w 1999 roku. Do tej pory, wszystkie próby wskrzeszenia, kończyły się niepowodzeniem. Aż do teraz. Nowe stanowisko, w którym dyżurować będą policjanci, mieści się w budynku dyrekcji, gdzie zazwyczaj odwiedzający zgłaszają wszystkie niepokojące zdarzenia. Będzie funkcjonowało w sezonie, czyli od połowy kwietnia, co najmniej do końca września. Jednocześnie, podczas jednej zmiany, służbę w parku ma pełnić dwóch policjantów. Mają się poruszać głównie na rowerach.

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

Źle zaparkowane samochody, handel bez zezwolenia, ale są i poważniejsze sprawy: kradzieże, pobicia, rozboje. Nie da się ukryć, lista wykroczeń i przestępstw popełnianych w Parku Śląskim wydłuża się szczególnie w sezonie. Od tego roku ma być inaczej. Wszystko dzięki sezonowemu posterunkowi i policjantom, którzy będą patrolować aleje.

Rower wygodniejszy Policja z pewnością będzie skuteczniej egzekwowała nagminnie łamane na terenie parku zasady ruchu drogowego i wewnętrznych przepisów, dotyczące poruszania się samochodem po Parku Śląskim. Na upomnieniach i zwracaniu uwagi, może się nie skończyć. Policja może przecież wystawiać mandaty.

Aspirant Justyna Dziedzic, oficer prasowy chorzowskiej policji, tłumaczy, że w Parku Śląskim do przestępstw dochodzi najczęściej podczas imprez masowych. Są to szczególnie kradzieże, prowokowane brakiem ostrożności.

– Niestety, zdarzają się też rozboje i pobicia. Na szczęście dochodzi do nich rzadko – mówi Dziedzic i przyznaZGŁOŚ INTERWENCJĘ!

Widzisz coś niepokojącego w Parku Śląskim? Jesteś ofiarą kieszonkowca? Potrzebujesz pomocy? Zadzwoń pod specjalny numer alarmowy: 666 031 507 lub napisz maila na adres: interwencja@parkslaski.pl. Zajmiemy się każdym zgłoszeniem.

Patrole rowerowe w trosce o bezpieczeństwo gości parku je, że do tej pory w mieście nie było patroli rowerowych. – Na pewno jest to fajna forma pełnienia służby na dość specyficznym terenie, jakim jest park. Rowery nie ingerują w otoczenie w tak znaczy sposób, jak samochody. Stwarzają też mniejsze zagrożenie dla spacerowiczów.

Zapobiec kradzieżom Skuteczniejsza z pewnością stanie się też walka z innym, nasilającym się w ostatnich latach problemem – nielegalną sprzedażą i nieuczciwą konkurencją; wszelkiej maści handlarzami balonów, właścicielami wózków z preclami, którzy nie odprowadzają podatków, a pochodzenie ich produktów nie jest weryfikowalne. Obecność policji zaREKLAMA

hamuje z pewnością niespełniający żadnych norm jakościowych oraz estetycznych handel obnośny, który jest prowadzony bez zezwolenia.

– Mamy nadzieję, że poza podniesieniem bezpieczeństwa, uda się zapobiec procesowi rozkradania parkowej infrastruktury, szczególnie kabli elektrycznych i oświetlenia – wyjaśnia Cieślak. I przyznaje, że naprawa po takich kradzieżach trwa długo. – Nie stać nas, aby usuwać tak powstałe usterki od razu. Musimy zgłosić sprawę na policji i w ubezpieczalni, a potem czekać na odszkodowanie. Zwykle trwa to dwa, trzy miesiące. Łukasz Respondek

Ekologicznie

4

Koncert Wolności, 35. urodziny zespołu Dżem, 7 czerwca, godz. 17 O pielęgnacji parkowego drzewostanu

Gdy czeremcha zagraża jesionowi ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

Bezpieczeństwo, estetyka, inwestycje. To od nich uzależniona jest strategia Parku Śląskiego, dotycząca drzewostanu.

Kilka milionów drzew, które rosną na jego terenie, wymaga stałej pielęgnacji i troski, część z nich – niestety – głównie z powodu złego stanu fitosanitarnego i zagrożenia dla innych, cenniejszych gatunków, systematycznie jest zastępowana nowymi.

H

istoria parkowego drzewostanu ma ponad 60 lat. Na zarządzanym przez spółkę terenie, rośnie cała masa gatunków szlachetnych, które – jak twierdzą fachowcy – są wręcz książkowymi okazami, jakie powinny być pokazywane dzieciom na lekcjach przyrody. Jak o nie dbać? Na przykład, w jednym z parkowych miejsc, obok szlachetnego jesiona wyniosłego, rośnie mało okazała czeremcha amerykańska, która jest dla niego gatunkiem inwazyjnym i zagraża jego bezpieczeństwu. To jedna z takich sytuacji, gdy trzeba podjąć decyzję o usunięciu krzewów czeremchy. Inny przykład. Ta sama czeremcha próchnieje, obumiera. Można przypuszczać, że wkrótce się przewróci.

Dla bezpieczeństwa osób spacerujących po parku, trzeba ją ściąć. To kroki konieczne do podjęcia.

Trudno określić wiek Oczywiście niezbędne jest działanie w literze prawa, dlatego Park Śląski może podjąć decyzję o wycięciu drzew i krzewów, które nie ukończyły dziesięciu lat.

REKLAMA

Gorzej w tak zwanej strefie ciszy

Drzewostan w parku wymaga ciągłej pielęgnacji – Niestety, wiek drzewa najprościej określić dopiero po ścięciu. Trzeba zachować ogromną ostrożność, aby nie popełnić błędu – mówi Artur Cieślak, dyrektor ds. administracyjno-technicznych Parku Śląskiego.

Drzewo 8-letnie może wyglądać bowiem na starsze, a 13-letnie na młodsze. Wniosek na wycięcie drzew, które w parku rosną od ponad dekady, trafia do Urzędu Miasta w Chorzowie. Zawiera zazwyczaj kilkanaście, kilkadziesiąt pozycji. Zwykle jest opiniowany także przez stronę społeczną, którą w postępowaniu administracyj-

czych. Określone gatunki trzeba posadzić najczęściej na tej samej działce, w podobnej ilości do wyciętych. Przykład?

W zeszłym roku, w związku z budową kolejki linowej „Elka”, wycięto 283 drzewa, ale pojawiło się tyle samo nowych. Aby zrobić miejsce na nowe urządzenia, wycięto w Śląskim Wesołym Miasteczku 97 drzew. – Jeszcze przed otwarciem kompleksu, ta sama ilość na pewno pojawi się w lunaparku – zapowiada Łukasz Drozd z sekcji zieleni Parku Śląskiego. Złożone do Urzędu Miasta w Chorzowie wnioski na wycinkę oraz już wydane przez urząd decyzje, które wkrótce się uprawomocnią, dotyczą 396 pni drzew oraz 42 metrów kwadratowych krzewów. One również zostaną zastąpione nowymi roślinami. Drozd tłumaczy, że nowe nasadzenia mają na celu odtworzenie pierwotnych założeń kompozycyjnych zieleni. Wśród tych ostatnich, są m.in. uzupełnianie drzew alejowych przy al.

Głównej, Klonowej, założenie nowych nasadzeń alejowych – przy al. Zielonej Łąki, wzbogacenie kolekcji drzew i krzewów o nowe, wartościowe odmiany oraz rzadko spotykane gatunki. – Jesienią zrealizowane zostaną kolejne nasadzenia zastępcze, które będą wynikały z następnych decyzji w dalszym ciągu przygotowywanych wniosków o zezwolenie na usunięcie drzew i krzewów. Nasadzone będą 104 drzewa oraz 340 krzewy ozdobne.

nym są zazwyczaj stowarzyszenia. W przybliżeniu, trwa to 30 dni, ale może być wydłużone przez urząd, jeśli dla rozpoznania sprawy, potrzeba więcej czasu.

– Średnio, od chwili złożenia wniosku do uzyskania prawomocnej decyzji, mija około półtora do dwóch miesięcy – przyznaje Cieślak.

Nowe zamiast wyciętych Park, wycinając drzewa, zgodnie z obowiązującym prawem, jest jednocześnie zobowiązany do nasadzeń zastęp-

Drzewostan w centralnej, spacerowej części parku, jest w miarę uporządkowany. Gorzej jest w tzw. parkowej strefie ciszy, gdzie przez szereg lat nastąpiło zaburzenie i zacieranie oryginalnej kompozycji, która powstawała wg. założeń prof. Władysława Niemirskiego, twórcy zagospodarowania przestrzennego całego parku. Wyglądem przypomina ona teraz obszar o charakterze leśnym i strategia dotycząca drzewostanu, by doprowadzić go do wymaganego stanu, powinna być prowadzona tak samo, jak w lasach. W tych ostatnich jednak, do wycięcia drzewa wystarczy opinia leśnika, który samodzielnie stwierdza, które drzewo zagraża bezpieczeństwu, czy to ludzi, czy innych gatunków szlachetnych.

– U nas jest to dosyć trudne, bo nawet gdybyśmy co dwa dni składali wniosek o wycięcie większej ilości drzew, biorąc pod uwagę obowiązujące procedury i terminy, nie jesteśmy w stanie na bieżąco zadbać o należytą gospodarkę utrzymania drzewostanu i doprowadzenia go do punktu zamierzonego w pierwotnym projekcie parku.

Pojawia się po prostu więcej samosiejek, niż jesteśmy w stanie usunąć, by stworzyć odpowiednie warunki bytowe dla docelowych drzew i krzewów – tłumaczy Cieślak i dodaje, że park, zgodnie z prawem, nie może też usunąć drzew, które już się przewróciły czy to ze starości, czy na skutek wiejącego wiatru i silnie padającego deszczu. – Również musimy mieć na to zgodę urzędu. Możemy je jedynie przesunąć w taki sposób, aby udrożnić drogę. Potem musimy czekać na oględziny urzędnika.

Trudno zapanować Problem w zarządzaniu parkowym drzewostanem widzi doktor Czesław Greń, leśniczy Leśnictwa Panewnik, znawca botaniki i fitosocjologii. Jak tłumaczy, Park Śląski nie jest typowym parkiem, gdyż część jego obszaru porastają zadrzewienia o charakterze leśnym, lecz podlega ustawie o ochronie przyrody, a nie ustawie o lasach. Ta część parku, przez kilkadziesiąt lat została pozostawiona przyrodzie i w naturalny sposób nastąpiło przekształcanie się zadrzewień parkowych w kierunku zbiorowisk leśnych. Z odnowień naturalnych wyrosło piętro podszytu i drugie piętro drzewostanu. Teraz, stosując obowiązujące przepisy ustawy o ochronie przyrody (wymagane zezwolenie na wycięcie, indywidualnie, każdego drzewa w wieku powyżej dziesięciu lat), trudno nad nim zapanować. Natomiast dbać o niego trzeba. Łukasz Respondek

W czasie III Kongresu „Obywatel Senior” przyznamy certyfikaty dla Gmin Przyjaznych Seniorom

Sieć jest dobra dla seniora

Z

aczniemy tak: w czasie III Kongresu „Obywatel Senior” w Parku Śląskim, przyznamy pierwsze certyfikaty dla Gmin Przyjaznych Seniorom. To certyfikaty niezwykle cenne, warto się o nie ubiegać, bo warto być prekursorem działań na rzecz seniorów. Certyfikaty 2014 właśnie to potwierdzą.

Za co je przyznamy?

Certyfikaty dla Gmin Przyjaznych Seniorom otrzymają te gminy, które wykonały trzy działania znacznie poprawiające jakość życia swoich starszych mieszkańców. Jakie to mogą być działania? Można np. zorganizować cykl szkoleń komputerowych dla osób starszych. Zaprojektować – przy udziale starszych mieszkańców – park z ławeczkami, ścieżką zdrowia, siłownią pod chmurką –przystosowany również do potrzeb seniorów. W ramach małego grantu – stale dofinansowywać działania na rzecz osób starszych.

Postarać się o tani transport dla wiekowych mieszkańców (lub niepełnosprawnych i o niższych dochodach, a przecież tacy są też niektórzy seniorzy).

Nie wystarczy natomiast pochwalić się uniwersytetem trzeciego wieku założonym przez uczelnię wyższą lub organizację pozarządową. Nie wystarczy jedna akcja „kawa

za złotówkę dla seniora”. Ważne, by to gmina wprowadziła działania i by znacznie poprawiły życie seniorów.

Skąd wiemy, jaka gmina jest przyjazna seniorom?

Po Kongresie, na podstawie tych wszystkich doświadczeń, Koalicja przygotuje wytyczne dla Gmin Przyjaznych Seniorom.

Kto przyznaje certyfikaty?

To Ko ali cja, na pod stawie przeprowa dzo nych wśród osób starszych ankiet, dyskusji w czasie Kongresu oraz doświadczeń organizacji międzynarodowych, ustali wytyczne dla Gmin Przyjaznych Seniorom. To Koalicja zdecyduje, kto otrzyma certyfikat, a potem statuetkę dla Gminy Przyjaznej Seniorom. To Koalicja, razem z seniorami, sprawdzać będzie, czy gminy z certyfikatem realizują wytyczne dla Gmin Przyjaznych Seniorom.

Certyfikaty dla Gmin Przyjaznych Seniorom przyzna KoPo pierwsze: przygotowaliśmy ankiety, w których pyta- alicja na rzecz takich gmin. Utworzyły ją: Park Śląski, my seniorów z naszego województwa o to, jak czują się od kilku lat organizujący Kongres „Obywatel Senior” (patrz też s. 8), Fundacja Park Śląski, w ramach której dziaw swojej gminie i czego oczekują od jej władz.

Po drugie: zawiązaliśmy Koalicję na rzecz Gmin Przy- ła Parkowa Akademia Wolontariatu dla osób 50+, Polskie Co daje certyfikat? jaznych Seniorom. Jej członkowie to fachowcy od spraw Towarzystwo Gerontologiczne od kilkudziesięciu lat zrzeseniorów, znawcy różnych dokumentów gwarantujących szające fachowców zajmujących się tematyką starzenia Certyfikat to nagroda, ale też zobowiązanie. Nagroda i starości, Stowarzyszenie Gerontologów Społecznych oraz za dotychczasowe działania na rzecz starszych mieszkańosobom starszym dobrą jakość życia.

Po trzecie: w czasie III Kongresu „Obywatel Senior”, 19 Fundacja Demokracji Lokalnej, szkoląca samorządowców. ców gminy. Zobowiązanie, że tych działań w ciągu maja, w Parku Śląskim posłuchamy trzech lat będzie coraz więcej. To nie o dobrych dla seniorów rozwiązaczcza obietnica, bo Koalicja oraz seniach w krajach europejskich oraz niorzy, sprawdzać będą systematyczw naszych gminach. A potem razem nie, czy gmina rzeczywiście przyjaz seniorami i fachowcami, dyskutozna jest osobom starszym. wać będziemy o opiece i zdrowiu osób Jak zgłosić gminę? starszych, ich udziale w życiu społecznym, gospodarczym, politycznym Jeśli Twoja gmina zrealizowała przyoraz o przestrzeni i mieszkaniach tak najmniej trzy działania, które znaczurządzonych, by starsze osoby czuły nie poprawiają jakość życia starszych się tam bezpiecznie i wygodnie. mieszkańców, zgłoś ją do grona W debacie udział wezmą wybitni Gmin Przyjaznych Seniorom. To niefachowcy, m.in. prof. Dorota Simotrudne. Na stronie www.obywatelsenides, folklorystka, polityk, działacz nior.pl znajduje się regulamin i forspołeczny; minister Irena Wóycicka mularz zgłoszeniowy. Trzeba przez Kancelarii Prezydenta RP; prof. Jeczytać regulamin, wypełnić formurzy Buzek, europoseł, były premier; larz i – co już jest trochę trudniejsze – prof. Tadeusz Sławek, literaturoznawprzygotować prezentację pokazującą ca, filozof, były rektor Uniwersytetu trzy działania gminy na rzecz senioŚląskiego; dr Jan Olbrycht, europoseł Gmina przyjazna seniorom to taka, w której również osoby starsze decydują rów. A potem wysłać do nas. zajmujący się miastami i regionami. o wszystkim, co dzieje się w ich miejscowości Ewa Kulisz ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

Senior się szkoli, senior się bawi na imprezach, zdobywa prawo jazdy, decyduje o wszystkim, co dzieje się w jego miejscowości. To nie miasto z bajki dla bardzo dorosłych. To Sieć Miast Przyjaznych Seniorom. To one, i ogólniej – gminy, będą głównym tematem majowej debaty.

Polskie miasta zaczynają dbać o starsze osoby

Po pierwsze: z seniorami o seniorach ZDJĘCIE: MAT. NADESŁ.

Od początku wspierał Kongres „Obywatel Senior”, w Parlamencie Europejskim działa ws. promocji aktywności osób starszych, jest specjalistą z zakresu polityki regionalnej i zarządzania miastami. Rozmawiamy z JANEM OLBRYCHTEM, europosłem.

Seniorzy powinni być aktywnymi uczestnikami życia społecznego – przekonuje Jan Olbrycht

– W którym europejskim mieście starszym ludziom żyje się najlepiej? Jak to osiągnięto?

– Moim zdaniem nie można wskazać jednego miasta, w którym generalnie ludziom starszym żyje się lepiej. W wielu miastach europejskich można odnaleźć ciekawe inicjatywy, które dotyczą dostępności do transportu publicznego, opieki społecznej, ochrony zdrowia, właściwie prowadzonych inwestycji mieszkaniowych, organizacji czasu wolnego, aktywnego wypoczynku, a także różnego typu form zatrudnienia.

Unia Europejska przyznaje wiele nagród w tym zakresie i na przykład miastem, które w tym roku otrzymało nagrodę za najlepsze zagwarantowanie dostępności dla osób starszych jest Göteborg w Szwecji. Ale dodajmy, że na trzecim miejscu znalazł się Poznań, co wskazuje na dużą aktywność polskich miast.

– Jakość życia polskiego seniora znacznie różni się od życia seniora włoskiego, francuskiego, niemieckiego. Co robi Unia Europejska, żeby wyrównać poziom życia seniorów w różnych krajach?

– Unia Europejska w swoich głównych strategiach, takich jak „Europa 2020” bardzo silnie podkreśla konieczność inwestowania w przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, w tym wykluczeniu osób starszych. Oprócz wskazywania pożądanego kierunku działania i podejmowania szerokich akcji typu „Europejski Rok Aktywnego Starzenia się”, UE daje państwom członkowskim możliwość wykorzystania funduszy na wspieranie innowacyjnych rozwiązań w zakresie polityki osób starszych i wspiera tworzenie sieci miast, które wspólnie wymieniają się doświadczeniami i dobrymi praktykami w tym zakresie.

– Stworzył Pan w Parlamencie Europejskim Intergrupę URBAN, która pracuje na rzecz zrównoważonego rozwoju miast – również w sprawach społecznych: wykluczenie społeczne, starzenie się populacji. Co zrobić, by starsi nie byli wykluczeni społecznie?

– Przede wszystkim należy starać się przekonywać ludzi do zmiany podejścia do osób starszych, do tego, żeby widziano w nich aktywnych uczestników życia społecznego i gospodarczego, a nie źródło obciążeń. Gwarantowanie możliwości finansowania różnych projektów bez zmiany nastawienia, niestety niewiele da. Natomiast zmiana podejścia, wygeneruje działania początkowo najprostsze, dotyczące wprowadzenia ułatwień w miejscu zamieszkania, technicznych uproszczeń w środkach transportu publicznego, itd., a równocześnie zainicjuje podjęcie wysiłku na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu osób starszych, poprzez kon-

sekwentne wprowadzanie ich w świat usług publicznych, dostarczanych przez Internet, w tym również opiekę zdrowotną.

– W czasie III Kongresu „Obywatel Senior” będziemy mówić o Gminach Przyjaznych Seniorom. Jakie trzy najważniejsze wytyczne wskazałby Pan dla takich gmin?

– Przede wszystkim, należy o sprawach seniorów rozmawiać z seniorami i ich pytać, co najbardziej im przeszkadza i w czym widzą możliwości aktywnego uczestnictwa. Po drugie, należy ściśle przestrzegać zasad związanych z dostępnością dla osób starszych we wszystkich sferach życia. I wreszcie, niezbędne jest wsparcie działań aktywizujących osoby starsze, typu Uniwersytety Trzeciego Wieku, czy też spełniające inne zadania, Kluby Seniora. Należy poszerzać sferę wolontariatu dla osób starszych w dziedzinach opieki społecznej, służby zdrowia i kultury.

Rozmawiała: Ewa Kulisz

III Kongres „Obywatel Senior”

6

Zumba, taniec, nordic walking, filcowanie, robienie ozdób, wycieczki, koncerty – to będzie bardzo intensywny dzień. Zapraszamy seniorów na zajęcia w niedzielę, 18 maja. III Kongres „Obywatel Senior” zaczynamy od dnia aktywności.

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

Godz. 12.00-12.05 Powitanie gospodarza Prezes Parku Śląskiego, Arkadiusz Godlewski Wystąpienie gości Godz. 12.05-12.30 Prof. Jerzy Buzek, Poseł do Parlamentu Europejskiego Godz. 12.30-18.00 Blok: Aktywny senior Warsztaty ruchowe Godz. 12.30-13.10 Zumba gold – prowadzi dr Lila Kuba Godz. 13.10-13.50 Pilates – prowadzi Emilia Korż Godz. 14.00-14.30 Latin dance senior – prowadzi Angelika Torbus Godz. 14.40-15.10 Body mental – prowadzi dr Magdalena Głowacka Godz. 15.10-16.00 Turniej gier dawnych – prowadzą harcerze ze Śląskiej Chorągwi ZHP Godz. 16.00-17.00 Rowerem po Parku Śląskim – prowadzą Irena Garus, Franciszek Pendolski, Włodzimierz Błachut, członkowie Parkowej Akademii Wolontariatu Uwaga!

Uczestnicy Kongresu rowery mogą wypożyczyć za darmo Godz. 17.00-18.00 Nordic walking – prowadzi Paulina Ruta, Polskie Stowarzyszenie Nordic Walking, wraz z seniorami ze Złotoryi Uwaga!

Uczestnicy Kongresu kijki mogą wypożyczyć za darmo Godz. 12.30-18.00 Warsztaty manualne: – Nauka origami, lepienia z gliny, konstruowania z drewna osikowego, decoupage – prowadzą harcerze z Chorągwi Śląskiej ZHP, – Nauka filcowania, robienia ozdób z koralików i koronek – prowadzą Lidia Zaczek i Jolanta Chycka z Parkowej Akademii Wolontariatu Godz. 12.30-18.00 Wydarzenia dodatkowe: Porady: – prawne – zdrowotne – psychologiczne – dietetyczne – ZUS – brafitierki – pomoc społeczna – prawa obywatelskie Godz. 13.00-15.00 Wycieczki: – bezpłatny przejazd „Elką” dla posiadaczy kongresowych identyfikatorów – wycieczki po Parku Śląskim z przewodnikami – wolontariuszami PAW Godz. 16.00-18.00 Występy i prezentacje Prezentują się: – PAW, grupa seniorów ze Złotoryi – Zespół taneczny UT Uniwersytetu Śląskiego „Tańce europejskie” pod kierunkiem Jolanty Cheves z Teatru Rozrywki w Chorzowie, Zespół Wokalny Wyższej Szkoły Humanitas, Tańczący PAW Godz. 18.00-19.00 Koncert

Nie spoczniemy, nim nie poćwiczymy

C

zy wiesz, że z powodu spadku masy i siły mięśni 40 proc. kobiet w wieku 55-64 lat i 65 proc. kobiet w wieku 75-84 lat jest niezdolnych do normalnego funkcjonowania? Niższa siła mięśni powoduje, że osoby starsze nie mogą wykonywać nawet podstawowych czynności.

Czy wiesz, że ruch jest jednym z ważniejszych czynników opóźniających starzenie? Istnieje pogląd, że aktywność fizyczna jest skuteczniejszą niż zażywanie leków, metodą ograniczającą wsteczne zmiany w budowie i funkcji narządów i tkanek.

Czy wiesz, że regularne ćwiczenia nie tylko ograniczają spadek gęstości kości, ale nawet powodują jej wzrost, co ogranicza ryzyko wystąpienia osteoporozy? Wystarczy pół godziny nieforsownych zajęć rekreacyjnych, by zatrzymać spadek gęstości kości.

Nie wystarczy jednak poćwiczyć raz i to nawet bardzo intensywnie. Sporadyczne ćwiczenia mogą spowodować, że negatywne skutki przeważą nad pozytywnymi. Jedynie regularny trening, nawet typu rekreacyjnego, pomaga zapobiegać osteoporozie.

Co ćwiczyć, jak często, jak długo, jak intensywnie? Jak poprawić swoje zdrowie, a nie pogorszyć? Jakich ćwiczeń nie wolno wykonywać przy konkretnych chorobach? Opowiedzą o tym i pokażą odpowiednie ćwiczenia 18 maja, na III Kongresie „Obywatel Senior”, pracownicy katowickiej AWF im. J. Kukuczki. Na zumbę gold zaprasza dr Lila Kuba,

Ruch jest jednym z ważniejszych czynników opóźniających starzenie. Na Kongresie będzie można poćwiczyć i dowiedzieć się, jak to robić, by sobie nie zaszkodzić na pilates – Emilia Korż, na latin dance senior – Angelika Torbus, a na body mental – dr Magdalena Głowacka.

Nordic walking rozwija siłę i wytrzymałość ramion, pozwala spalić więcej kalorii niż przy normalnym chodzeniu, odciąża stawy, redukuje nacisk na piszczele, kolana, biodra i plecy. Warunek: trzeba go uprawiać prawidłowo.

Jak maszerować z kijkami, by pomóc swym mięśniom i kościom, a nie tylko spacerować? Jak sobie nie zaszkodzić – poradzi i pokaże Paulina Ruta z Polskiego Stowarzyszenie Nordic Walking wraz z seniorami ze Złotoryi. Uczestnicy Kongresu będą mogli za darmo wypożyczyć kijki.

A jazda na rowerze w czym pomaga? Można to będzie sprawdzić w czasie rowerowej wycieczki po Parku Śląskim z rowerzystami z Parkowej Akademii Wolontariatu: Ireną Garus, Włodzimierzem Błachutem, Franciszkiem Pendolskim. Rowery dla uczestników Kongresu – wypożyczane za darmo.

Będzie także czas na wspomnienia. Harcerze przygotują dla naszych gości Turniej Gier Dawnych. Będzie można zagrać w zośkę, gumę, klasy…

W przerwach pomiędzy treningami można będzie nauczyć się lepić z gliny, robić ozdoby z wełny, koralików, koronki, przedmioty z wiórek osikowych… Fachowcy udzielą porad: psychologicznych, dobierania bielizny, prawnych, jak korzystać z pomocy społecznej… Zespoły seniorów z UTW Wyższej Szkoły Humanitas i UTW Uniwersytetu Śląskiego oraz z Parkowej Akademii Wolontariatu zatańczą, zaśpiewają dla uczestników Kongresu Zapisy na wycieczki rowerowe, trening nordic walking, wycieczki po Parku Śląskim – tel. 666 031 514.

Ewa Kulisz Autorka skorzystała z artykułu: Michał Wilk, Sandra Kaduk, „Prawidłowy trening siły mięśniowej dla seniorów”

Samorządowcy, pokażcie, co zmieniacie To Kongres dla dla swoich starszych mieszkańców młodszych i starszych Adam Aduszkiewicz Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej

J

uż po raz trzeci, w tym roku 18 i 19 maja, odbędzie się w Parku Śląskim Kongres „Obywatel Senior”. Ta niezwykle cenna inicjatywa, gromadzi co roku władze samorządowe, przedstawicieli instytucji rządowych, stowarzyszeń i organizacji społecznych, senioralnych, a także liczne rzesze aktywnych seniorów. Tematyka Kongresu odpowiada na wiele wyzwań i zagadnień, które dziś są bardzo aktualne i szeroko dyskutowane. Starzenie się społeczeństwa, miejsce ludzi starszych w lokalnych społecznościach, wykorzystanie aktywności seniorów w działalności samorządowej i rola strategii senioralnej władz samorządowych – to tylko niektóre z tych zagadnień. W tym roku, podczas Kongresu, chcemy rozmawiać także na temat obowiązków władz samorządowych w stosunku do seniorów. Znaleźć odpo-

wiedź na pytanie: co władze samorządowe mogą zrobić, aby życie w polskich gminach było dla seniorów łatwiejsze, przestrzeń bardziej przyjazna i bezpieczna, aby znajdowali oni dla siebie należne miejsce w życiu lokalnej społeczności?

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, która towarzyszy samorządom polskim już od 25 lat, włączyła się w działania Koalicji na Rzecz Gmin Przyjaznych Seniorom, w której skład wchodzą także – poza Parkiem Śląskim i Fundacją Park Śląski – Polskie Towarzystwo Gerontologiczne oraz Stowarzyszenie Gerontologów Społecznych. Wspólnie, w drugim dniu Kongresu, chcemy wręczać certyfikaty dla Gmin Przyjaznych Seniorom, a o patronat nad tą akcją zwróciliśmy się do WHO, twórcy wytycznych dla Sieci Miast Przyjaznych Seniorom. Liczymy na aktywny udział śląskich samorządów w tej akcji, wykazanie, jakie udogodnienia i zmiany wprowadziły na swoim terenie z myślą o seniorach, jak zmieniają swoją przestrzeń rzeczywistą i społeczną dla swoich starszych mieszkańców. Liczymy także na to, że w kolejnych latach coraz więcej polskich samorządów będzie starało się o certyfikat i statuetkę Gminy Przyjaznej Seniorom.

Halina Misiewicz Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Województwa Śląskiego

W

ykorzystywanie potencjału osób starszych oraz budowanie więzi międzypokoleniowych to istotne zadanie w województwie śląskim. Poprzednie edycje Kongresu „Obywatel Senior” stworzyły doskonałą przestrzeń do dyskusji na tematy tak ważne, jak poziom i jakość życia seniorów oraz sposoby ich wspierania. Liczę, że podobnie kolejny, III Kongres, pozwoli na wymianę doświadczeń oraz wiedzy na temat miejsca i roli osób starszych w naszym społeczeństwie.

Jednocześnie będzie on wspaniałą okazją do spotkania osób w różnym wieku. W atmosferze wzajemnego świętowania, łatwiej będzie zrozumieć wartość, jaką niesie starość i wynikające z niej doświadczenie oraz wzmocnić aktywność w „jesieni życia”. Serdecznie zachęcam do udziału w Kongresie ludzi w każdym wieku – młodszych i starszych. Zapraszam także przedstawicieli instytucji udzielających seniorom szeroko rozumianego wsparcia.

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

18 MAJA, NIEDZIELA Park Śląski, Hala Wystaw „Kapelusz”

Seniorzy na sportowo

ZDJĘCIE: MAT.NADESŁ.

Program III Kongresu „Obywatel Senior” Pod honorowym patronatem prof. Ireny Lipowicz, Rzecznika Praw Obywatelskich

III Kongres „Obywatel Senior”

7

Słownik Słów Dojrzałych – pomogą językoznawcy

Program III Kongresu „Obywatel Senior” Pod honorowym patronatem prof. Ireny Lipowicz, Rzecznika Praw Obywatelskich

Dziadek, czyli kolo bez IP

19 MAJA, PONIEDZIAŁEK Park Śląski, Hala Wystaw „Kapelusz”

Kto to jest resetka, wygaszacz, kolo bez IP? To stary człowiek w opowieściach nastolatków.

Jak mówią inni, a jak mówić, by nie urazić, posłuchasz drugiego kongresowego dnia.

Kongres „Obywatel Senior” to czas dyskusji i aktywności. Chcemy, by wiek dojrzały kojarzył się z przedsiębiorczością, radością, nowymi marzeniami…

Można narzekać, ale lepiej poprawiać

Halina Pisarek Parkowa Akademia Wolontariatu

Prof. Maria Zrałek Wyższa Szkoła Humanitas Przewodnicząca Katowickiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego

Z

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

Seniorzy, pochwalcie się, co robicie

apraszamy na III Kongres „Obywatel Senior”. Czekamy na Was 18 i 19 maja. Zaczynamy w niedzielę, kiedy każdy znajdzie dla siebie taką rozrywkę, jaką lubi. Zatańczy zumbę, wybierze się na wycieczkę rowerową. Może pospacerować, uczestniczyć w zajęciach plastycznych… nie wymienię wszystkich atrakcji, przecież lubimy niespodzianki. Po niedzielnej rekreacji, w poniedziałek przystępujemy do poważnych debat, wykładów i paneli. Zachęcamy do dyskusji. Razem z samorządowcami, poszukamy odpowiedzi na pytanie: jak powinna funkcjonować gmina, by nam, seniorom, żyło się bezpiecznie i zdrowo, by nasze oczekiwania i potrzeby zostały spełnione.

Zachęćcie władze lokalne, by pokazały działania, które ułatwiają życie i aktywizują ludzi starszych.

Pochwalcie się, co ciekawego robicie, jak sami dbacie o swoje sprawy, a jak gminy dbają o Was. Co zachęca do aktywności, a co zniechęca? Pochwalcie swoją gminę, miasto, co dla Was zrobiły. A może to Wasza gmina otrzyma Statuetkę dla Gmin Przyjaznych Seniorom? Regulamin certyfikatu i statuetki znajdziecie na stronie: www.obywatelsenior.pl. Przyjedźcie, przyjdźcie. Nic o nas bez nas.

K

ongres „Obywatel Senior” powoli wrasta w kalendarz imprez organizowanych w Parku Śląskim. Jest to spotkanie wszystkich tych, którzy są już starszymi ludźmi, będą nimi w niedalekiej przyszłości, jak i tych, dla których starość wydaje się czymś bardzo odległym. Łączy nas jednak wspólna sprawa – nieobojętność na rzeczywistość, w której żyjemy.

Mottem przewodnim tegorocznego Kongresu jest zainteresowanie przestrzenią, w której wszyscy żyjemy, a która nie zawsze jest przyjazna jej użytkownikom. Każdy z nas napotyka na bariery czy to architektoniczne, organizacyjne, transportowe itp., które utrudniają naszą codzienną egzystencję.

Można narzekać, że jest źle, ale można też zastanowić się, co zrobić, by poprawić jakość naszej przestrzeni. I właśnie na Kongresie będziemy o tym dyskutować. Zaprosiliśmy do dyskusji grono fachowców, którzy z różnych punktów widzenia pokażą nam dobre wzory i podpowiedzą, jak swoje środowisko zmieniać na lepsze. Będziemy zachęcać gminy, by w swoich działaniach podejmowały takie inicjatywy, które uczynią z nich gminy przyjazne ludziom starszym. A najlepsze gminy nagrodzimy najpierw certyfikatami, a następnie statuetką Gmina Przyjazna Seniorom.

Mamy nadzieję, że i Państwa zaciekawi ta problematyka, dlatego serdecznie zapraszamy 19 maja na debatę, a wcześniej, 18 maja na zajęcia aktywizujące starszych: fitness, zumbę, tańce, wycieczki, warsztaty robienia ozdób z prawie wszystkiego, porady, koncerty.

ZDJĘCIE: MAT. NADESŁ.

Ewa Kulisz

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

P

rof. Dorota Simonides: Odwiedzam często 100letnią panią profesor. Mieszka w eleganckim domu opieki społecznej. Pokoje jednoosobowe, telewizory i radio w każdym, łazienka. Elegancja i światowy standard. Ostatnio poskarżyła mi się, że młoda opiekunka mówi do niej: – No, Mańka, pampersujemy się.To jest dla niej upokarzające.

Prof. Simonides, pochodząca z Nikiszowca światowej sławy naukowiec, polityk, działacz społeczny, będzie gościem III Kongresu „Obywatel Senior”. Opowie o tym, jak dawniej mówiło się do osób starszych, a potem weźmie udział w dyskusji o tym, jak mówić o seniorach.

Czy nasz zasób słów związanych ze starością jest ubogi?

Prof. Małgorzata Marcjanik z Uniwersytetu Warszawskiego: W języku potocznym mamy trzy grupy słów, określające osoby starsze: osoby w średnim wieku, starsze – to te, które zaczynają się starzeć; osoba stara – to już słowo nacechowane negatywnie; staruszek, staruszka, starowinka, starzec – dotyczy osób zniedołężniałych. Mówimy do nich „babcia” i „dziadek”, używamy infantylnego języka (np. „idziemy na siusiu”), w końcu przechodzimy na „ty”.

Prof. Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich: Boimy się mówić „stary”, bo uważamy, że to obraża. Tymczasem pielęgniarki mówią „babciu”, „dziadku”, choć to nie ich dziadek i babcia leżą w łóżku. Starość rodzi skojarzenia: „strata, ciężar, koszt”. Niesłusznie. To trzeba zmienić.

Starość ma też inne skojarzenia: leki, pampersy dla dorosłych, sztuczne szczęki, złośliwość, opieka nad wnukami… Dlaczego nie kojarzy się z modą, turystyką, luksusowymi perfumami, biżuterią, bielizną, marzeniami? Czemu ślub ponad 80-letniego Andrzeja Łapickiego z młodszą o 60 lat kobietą, niektóre media nazwały skandalem? A sam Łapicki powiedział w wywiadzie, że ożenił się, bo nie zgadza się na starość.

Stary ma określone role. Gdy poza nie wychodzi, budzi śmiech lub oburzenie. By zmienić ten nieprawdziwy obraz i obraźliwy sposób mówienia, w dyskusji pomogą nam językoznawcy, dziennikarze oraz seniorzy. Zapraszamy do udziału, do dyskusji, do pracy nad Słownikiem Słów Dojrzałych.

Godz. 11.00-11.05 Powitanie gospodarza Prezes Parku Śląskiego, Arkadiusz Godlewski Wystąpienie gości Godz. 11.05-11.30 Prof. Jerzy Buzek, Poseł do Parlamentu Europejskiego Dr Jan Olbrycht, Poseł do Parlamentu Europejskiego Godz. 11.30-12.30 Referat programowy Wykład: Jakiego traktatu nie napisze młody człowiek.

Kilka uwag o życiu i wdzięczności Prof. Tadeusz Sławek Blok: Senior na językach Godz. 12.30-13.30 Wykład, a właściwie opowieść prof. Dorota Simonides: Jak to dawniej z szacunkiem do starszych bywało? Jak mówiło się do starszych? Dlaczego babcia była równa księdzu?

Dyskusja Jak mówić o starszych, by ich nie urazić?

Dyskutują: prof. Dorota Simonides, red. Małgorzata Goślińska, „Gazeta Wyborcza” (moderator), językoznawca, senior z PAW, senior-harcerz Blok: Świat przyjazny dla starszych i młodych Godz. 13.30-14.30 Mieliśmy marzenia Debata moderowana seniorów i młodych: zmiany społeczne w Unii Europejskiej Prowadzenie: Śląski Urząd Wojewódzki, Fundacja Park Śląski Prezentacja filmu „Drogi dwudziestoletni” Godz. 14.30-14.50 Jak finansować projekty dla seniorów z funduszy Unii Europejskiej Wykład: Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia Komisji Europejskiej Council of European Municipalities and Regions Blok: Gminy Przyjazne Seniorom Godz. 14.50-15.30 Jak to jest w Unii Europejskiej?

Zrównoważony rozwój osiedli miejskich a problemy społeczne takie jak: wykluczenie społeczne, starzenie się populacji.

Prezentuje dr Jan Olbrycht, Poseł do Parlamentu Europejskiego Rozwiązania sprzyjające osobom starszym w Unii Europejskiej, ale też poza nią. Dobre praktyki.

Prezentuje: Maciej Kucharczyk, Dyrektor AGE Platform Europe Godz. 15.30-16.00 Jak to jest u nas?

Pokazanie dobrych praktyk związanych z poprawieniem jakości życia, aktywizowaniem osób starszych.

Prezentuje: Małgorzata Sporniak z Parkowej Akademii Wolontariatu razem z przedstawicielami gmin Godz. 16.00-17.15 Jak to powinno być u nas?

Prezentacja wyników ankiet przeprowadzonych wśród seniorów. Ankieta dotyczyła jakości życia osób starszych w gminach województwa śląskiego.

Prezentuje: Halina Pisarek z Parkowej Akademii Wolontariatu Debata w trzech panelach: – przestrzeń publiczna, transport, bezpieczeństwo publiczne, mieszkania; moderator: prof. Maria Zrałek, – partycypacja społeczna i obywatelska, szacunek; moderator: Krystyna Rawska – zdrowie, opieka; moderator: dr hab. Jan Szewieczek Podsumowanie dyskusji panelowej, podanie wniosków.

Godz. 17.15-17.45 Wręczenie certyfikatów Gminom Przyjaznym Seniorom Godz. 17.45-18.00 Zakończenie

III Kongres „Obywatel Senior”

8

ZDJĘCIA: PARK ŚLĄSKI

Spacer, a może siłownia?

Seniorze, Park Śląski jest właśnie dla Ciebie Jesień życia najlepiej spędzać w odpowiedniej scenerii. Spokojnej, ale i atrakcyjnej, gdzie czas nie płynie tylko ruchem jednostajnym prostoliniowym, a jest urozmaicony, pełen zrealizowanych pomysłów, aktywności fizycznej i umysłowej. Park Śląski, jawi się jako miejsce dla osób w kwiecie wieku wręcz wymarzone. Jest tu wiele atrakcji i obiektów, które idealnie nadają się do spędzania wolnych chwil. Prezentujemy kilka z nich.

Tanio do zoo, lunaparku, planetarium i skansenu Senior swoją aktywną wycieczkę po Parku Śląskim może zacząć w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym. Wszystkich podopiecznych zoo ma możliwość podziwiać od poniedziałku do piątku, w cenie 6zł, natomiast w weekendy oraz święta za 8 zł. Dodatkowo, specjalna oferta została przygotowana na każdą środę – w tym dniu, bilet wstępu kosztuje tylko 3 zł. Natomiast bezpłatne bilety przysługują osobom, które ukończyły 70. rok życia. – Wybieram się tam najczęściej z dziećmi. Jest to ich ulubiona „atrakcja” – mówi pani Halina Broda, aktywna uczestniczka zajęć PAW. Zabawę można kontynuować w Śląskim Wesołym Miasteczku. Za całodniowy karnet, senior zapłaci tyl-

Kolejka „Elka” jest przyjazna osobom starszym

po bardzo atrakcyjnej widokowo części parku. W kolejce, zamontowane są specjalne siedzenia z myślą o seniorach.

W porównaniu do poprzedniej, obecna „Elka” jeździ również wolniej. Osoby niepełnosprawne także mogą korzystać z tej atrakcji – przygotowane zostały specjalne gondole, przystosowane do przewozu wózków inwalidzkich.

Spacer szlakiem parkowych drzew

Rower? Czemu nie! To sport dla osób w każdym wieku ko 25 zł. Jednorazowe wejście to za mało? Całosezonowy bilet (season pass), w wyjątkowej cenie 69 zł, tylko dla seniorów. Po harcach w wesołym miasteczku, warto usiąść i się trochę zrelaksować. Idealnym miejscem dla tej czynności jest Planetarium Śląskie. Za przyjemność wpatrywania się w magiczny nieboskłon, senior, jednorazowo za seans, zapłaci 6 zł. Ostatnim etapem wycieczki jest aktywny spacer z nutką nostalgii za czasami, w których nie było komputera ani Internetu, a co dopiero telefonów komórkowych. Skansen oferuje seniorom zwiedzanie od wtorku do niedzieli, w cenie 5 zł, natomiast w poniedziałki wstęp i przechadzka jest bezpłatna.

Nowa „Elka” sprzyja seniorom i niepełnosprawnym Obowiązkowym punktem, który trzeba odwiedzić, będąc w Parku Śląskim, jest kolejka liniowa „Elka”. Po wieloletnim remoncie, oddana do użytku latem ubiegłego roku, została przystosowana do potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych. Przejazd w jedną stronę dla osoby dorosłej kosztuje 10 zł, w obie strony 15 zł. Podczas jazdy ze stacji Stadion Śląski do stacji Śląskie Wesołe Miasteczko, można oglądać m.in. Rosarium, Halę Wystaw „Kapelusz”, promenadę generała Jerzego Ziętka. Trasa wiedzie więc

Doskonałym urozmaiceniem spaceru po Parku Śląskim może być ścieżka dendrologiczna, która ma prawie kilometr długości. Ciągnie się od budynku dyrekcji, przez mokrą łąkę, ogród japoński, aż do przedpola Rosarium.

Głównym jej celem jest zwrócenie uwagi na przyrodę, występującą tu bioróżnorodność i bogactwo flory. Drzewa na nośnikach, zostały rozmieszczone w sposób rzutowy.

Niektóre mają po 50 lat. Staraliśmy się, aby gatunki były bardzo urozmaicone. Na ścieżce można znaleźć zarówno te rodzime, jak i sprowadzane gatunki. Spacer dendrologicznym szlakiem, może potrwać nawet dwie godziny.

– Interesuję się roślinami, trawami i drzewami. Umiem je troszeczkę odróżnić. Zawsze mnie to ciekawiło. Obok dyrekcji, zimową porą, zobaczyłam przepiękne drzewo.

Okazało się, że nie wiedziałam jak się nazywa, szukałam w Internecie, książkach, a teraz mam tabliczki, idę i czytam. Dzięki temu, mogę znajomych oprowadzać po wszystkich parkowych drzewach – mówi pani Wiesława Chrzanowska, uczestniczka zajęć Parkowej Akademii Wolontariatu.

Tablice informacyjne stoją w pobliżu gatunków drzew, jakie opisują. Wśród tych najciekawszych, są metasekwoja chińska, ambrowiec amerykański, magnolia parasolowata, cis, limba, kosówka, grójecznik, tulipanowiec, miłorząb dwuklapowy. Na tablicach każdy egzemplarz jest dokładnie opisany, znajduje się tam jego łacińska nazwa oraz mapa i fotografia.

Siłownia nikomu niestraszna

Siłownia – jedno z ulubionych miejsc seniorów Siłownia jest całoroczna – niestraszny jej wiatr i deszcz. Siłowania składa się z trzynastu urządzeń, wśród których można znaleźć podwójny twister czy wioślarz. Wśród ćwiczących są nie tylko młodzi, ale także wiele starszych osób. Urządzenia dostosowane są do poziomu każdego, dlatego nie ma żadnych przeszkód, aby seniorzy czynnie z niej korzystali. Ci ostatni chwalą sobie przystosowanie urządzeń. Wiele z nich nie wymaga dużej siły, dzięki czemu cieszą się dużą popularnością wśród osób starszych. Najbardziej oblegane to orbitrek oraz prostownik pleców. Te urządzenia przynoszą seniorom najwięcej ulgi przy problemach z kręgosłupem. W zimie, największą przeszkodą była aura panująca na zewnątrz. Jednak jest coraz cieplej, dzięki czemu coraz więcej gości wita parkowa siłownia.

Wolno biegające psy nie zagrażają już bezpieczeństwu spacerujących Spacerujący po Parku Śląskim nie muszą się już obawiać biegających psów bez kagańców, natomiast same zwierzaki nie muszą już być ograniczone smyczą. Tuż obok Alei Głównej, nieopodal głównego wejścia do parku od strony ul. Chorzowskiej, otwarty został ogrodzony wybieg dla psów.

Pani Halina Broda opowiada, że zawsze zwraca uwagę wyprowadzającym psy i nie lubi, gdy czworonogi wolno biegają po drodze głównej, szczególnie że jest tam wiele małych dzieci. Uczestniczka zajęć Parkowej Akademii Wolontariatu popiera korzystanie z wybiegu dla psów, w szczególności, że dzięki temu, swobodniej będzie można spacerować po parku. – Wybieg dla psów jest jedynym miejscem w Parku Śląskim, gdzie pies swobodnie może się poruszać, a jego właściciel spokojnie odpocząć w cieniu drzew. Na obszarze hektara, można wypuścić pupila bez smyczy i kagańca, nie martwiąc się o bezpieczeństwo innych spacerujących – mówi pani Halina.

W temacie aktywnego wypoczynku, trzeba wspomnieć o siłowni na powietrzu, mieszczącej się na Dużej Łące.

Magdalena Turlej, Łukasz Respondek

Z oferty zajęć PAW, wolontariusze w Parku Śląskim korzystają już od dwóch lat

We wtorek włoski, w środę angielski, w piątek język rosyjski. W poniedziałek komputer, potem porady prawne, we wtorek fitness, zaraz po spacerze z kijami, środa z gimnastyką i tańcem, czwartek z brydżem i rękodziełem, a na deser – spotkanie „Turystyka, podróże, wędrówki”, to w piątek. Harmonogram zajęć seniora może być bardzo urozmaicony. Szczególnie, jeśli korzysta z oferty Parkowej Akademii Wolontariatu.

Z

ajęcia w PAW odbywają się od momentu jej powstania, czyli już od dwóch lat.

Na początku, uczestnicy za udział, mieli się odwdzięczać parkowi wolontariatem. Teraz nie jest to wprawdzie konieczne, ale zazwyczaj tym właśnie się kończy. – Wolontariat jest zaraźliwy – uśmiecha się Anna Poraj, prezes Fundacji Park Śląski, w której strukturach akademia funkcjonuje.

Codziennie, dla seniorów, w Parku Śląskim dzieje się coś ciekawego: nauka języków, rękodzieło, koło szachowe, fitness, taniec, zajęcia z prawnikiem, nordic walking.

Uczestnicy mogą zrobić coś dla ciała i coś dla ducha, a także znaleźć w grupie rówieśniczej nowych przyjaciół i znajomych, z którymi ciekawie spędzają czas. – Nowościami i zarazem ostatnimi hitami są język włoski, który cieszy się ogromnym zainteresowaniem oraz spacery z kijami, które łączą trening i aktywność fizyczną z poznawaniem ciekawych, rzadko uczęszczanych zakątków parku – wyjaśnia Poraj.

Zajęcia prowadzą wolontariusze. W każdych uczestniczy około 15 osób. Z czasem, biorący w nich udział zastanawiają się, jak zrobić coś dla innych. – Chcemy, aby bardzo szybko mogli wykorzystać zdobytą wiedzę w działaniu – podkreśla Poraj. Panie, które uczestniczyły w spotkaniach koła rękodzieła, wkrótce potem same prowadziły zajęcia.

Uczestniczki koła języka angielskiego prowa-

dzą biuro w tym języku podczas parkowych imprez, uczestnicy włoskiego chcą jechać wspólnie na wycieczkę do Włoch.

Niemal wszystkie pozycje w ofercie PAW są prowadzone przez samych seniorów. Powody ich zaangażowania są różne. Część, jak Miłosz, szachowy arcymistrz, czy Edward, wykładowca turystyki, odnosiła na pewnych polach sukcesy zawodowe i chętnie przekłada to na zajęcia w parku. Inni, jak Rosjanka Wiktoria, z sentymentem wracają do języka, kultury, nawet kuchni rodzimego kraju. Kolejnym przykładem jest Gosia. Nigdy nie tańczyła, nie jest też nauczycielem angielskiego. Ma w sobie jednak tyle charyzmy, żeby z sukcesami prowadzić zajęcia taneczne i językowe. Halina przez dwa lata nie przyznawała się, że zna włoski. Gdy tajemnica w końcu się wydała, odwrotu nie było.

Wszystkie zajęcia są bezpłatne, na żadne z nich nie trzeba się wcześniej zgłaszać. Można oczywiście zadzwonić pod numer 666 031 192 i upewnić się, czy aby na pewno w danym

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

Akademia idealna na wszystko

Ze spotkań Parkowej Akademii Wolontariatu „wykiełkował” pomysł na Kongres „Obywatel Senior” dniu się odbywają. Można też bezpośrednio przyjść do Rogala w Hali Wystaw „Kapelusz” lub – w przypadku zajęć ruchowych – do „Gołębnika”. Informacje o aktualnym programie

można znaleźć na stronie Parku Śląskiego, w zakładce fundacja, na jej Facebooku oraz na parkowym afiszu. Łukasz Respondek

Z parkowych archiwów

9

Debata o Wolności w Parku Śląskim, 13 czerwca, godz. 12 Ośrodek Harcerski skończył 50 lat

ZDJĘCIA: MAT. ARCH.

Parkowe pół wieku z lilijką

Ośrodek Harcerski w swojej półwiecznej historii miał wiele ważnych momentów. Pięknych, doniosłych, ale i niesamowitych. Bo jak inaczej nazwać chociażby prowadzenie przez harcerzy profesjonalnego cyrku? Kończący w tym roku 50 lat obiekt, jest jednak niezwykle ważny dla wielu pokoleń. Świadczy o tym chociażby fakt, że generał Jerzy Ziętek podarował skautom swoją obrączkę. Na czarną godzinę.

I

nicjatorem powstania obiektu, była Katowicka Chorągiew Związku Harcerstwa Polskiego, która wystąpiła do Wojewódzkiej Rady Narodowej o wybudowanie na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku Ośrodka Harcerskiego. Stosowną uchwałę podjęto szybko. Był 1958 rok.

Sześć lat później, 20 marca 1964 roku, nowy obiekt został uroczyście otwarty. Warto podkreślić, że licząca dziś 11,5 tysiąca członków Śląska Chorągiew, była wówczas kilkukrotnie większa. Z tego też względu, początkowa powierzchnia ośrodka miała także znaczniejsze gabaryty – dziś wynosi 6,5 hektara, a wcześniej ponad dwa razy tyle.

Obrączka na czarną godzinę Lokalizacja Ośrodka Harcerskiego była strzałem w dziesiątkę. W krótkim czasie stał się on jedynym naturalnym zapleczem Śląskiej Chorągwi, gdzie do dziś odbywają się najważniejsze zbiórki i uroczystości. W skład kompleksu wchodzi kilka obiektów, z których najistotniejszym jest szkoła instruktorska. To tam kształcą się harcerskie kadry z całego województwa. Bardzo ważnym miejscem dla całej skautowskiej braci, jest natomiast stanica harcerska, która – w związku z potrzebą zarabiania przez ośrodek pieniędzy – zmieniła swój charakter. Powstanie ośrodka, to również spora zasługa generała Jerzego Ziętka, który uważał, że to miejsce harcerzom po prostu się należy.

Ziętek był zresztą przewodniczącym Śląskiej Rady Przyjaciół Harcerstwa, a sam ofiarował na rzecz ośrodka kilka osobistych rzeczy. Są wśród nich monety i ślubna obrączka. – Te przedmioty przekazał nam na tzw. czarną godzinę. Mamy je w depozycie, nie zamierzamy się ich pozbywać – zapewnia harcmistrz Andrzej Lichota, dyrektor Ośrodka Harcerskiego i Komendy Śląskiej Chorągwi

Ośrodek „ożywał” m.in. podczas Międzynarodowych Akcji Letnich

montowano konstrukcje, a częstochowski „Polnam”, szył plandeki.

Produkowano też obozowe ławki, a nawet latryny. Aby przeorganizować działalność, w 1991 roku powołano Zakład Działalności Gospodarczej. Stanica harcerska została przekształcona w ogólnodostępny hotel, powstała stajnia konna i organizowano ogólnopolskie zawody jeździeckie.

Była też strzelnica sportowa, kort tenisowy, miejsce do biegania, huśtawki dla dzieci. – Chcieliśmy, aby ośrodek był odbierany jako miejsce, do którego ludzie przyjeżdżają na nocleg, ale Pod koniec lat 80. w ośrodku pracowało ponad 120 osób mają też możliwość aktywnego wyZHP. – Nasz ośrodek nosi imię generała, a na terenie poczynku – wyjaśnia Lichota. Podczas kręcenia filmu „Śmierć jak kromka chleba”, ośrodek udostępniał filmowkompleksu znajduje się jego popiersie – dodaje. com swoje pomieszczenia, a harcerze występowali jako Goście z Kuby i Korei statyści. Jednym z pomysłów na poprawę kondycji finanKolejne obiekty w ośrodku powstawały do końca lat 60. sowej kompleksu, było prowadzenie cyrku.

Zapotrzebowanie na działalność harcerską było wówczas Cyrk z lwem na smyczy ogromne. Kompleks ożywał szczególnie podczas sławetnych Międzynarodowych Akcji Letnich, w których udział Ponad pięćdziesięciu uznanych artystów przyjechało brała młodzież z całego bloku państw ludowo-demokra- z Rostwa nad Donem. Wcześniej występowali tylko tycznych – przyjeżdżali Kubańczycy, Koreańczycy, obywa- w stacjonarnych cyrkach i zdobywali międzynarodowe tele Związku Radzieckiego. Organizowano w nim również nagrody. Polowe warunki i namiot w chorzowskim parliczne obozy i zbiórki krajowe. Najistotniejszą rolą było ku, nieco ich zaskoczyły. Cyrk występował najpierw jednak szkolenie kadr. – Nasz ośrodek to była też pewnego w ośrodku, a potem w całej południowej Polsce. – Dla nas rodzaju awangarda, miejsce, w którym dzieci i młodzież było to ogromne przeżycie. Cała radziecka ekipa liczyła mogły robić rzeczy nieosiągalne nigdzie indziej – wspomi- ponad sto osób. Jeździliśmy z nią po różnych miejscach na Lichota i przyznaje, że kiedyś warunki do prowadzenia i pomagaliśmy organizacyjnie – uśmiecha się Lichota działalności harcerskiej były dużo lepsze. – Mieliśmy spo- i wspomina ciekawe anegdoty. Oczywiście o gościach ze ro etatów nauczycielskich oraz przywilejów zawodowych.

Dziś harcerstwo to w 99 procentach wolontariat – podkreśla. – To u nas młodzi ludzie ze Śląska mieli pierwszy kontakt z komputerami. Działał tu bowiem klub „Informik”, ze wspaniałą pracownią komputerową. To tutaj funkcjonowało prowadzone przez śląskie uczelnie Młodzieżowe Towarzystwo Naukowe, a także działała pracownia fotograficzna, gdzie uczono wykonywania i wywoływania zdjęć. Był też Śląski Krąg Medyczny – wspomina Lichota.

Związku Radzieckiego. Niektórzy z nich jechali do Chorzowa kilka miesięcy. Zaraz po dotarciu na miejsce, szukali dodatkowych źródeł zarobkowania. A że byli dość przedsiębiorczy i szybko odnajdywali się w tutejszych realiach, to wychodziło im to całkiem nieźle. Do dziś rozpamiętywana jest historia tresera lwów, który szkolił je we własnym domu i postępował z nimi jak z psami. – To był ogromny mężczyzna. Arnold Schwarzenegger to przy nim drobny chłopczyk. Nosił te lwy na plecach, jak pasterze noszą owce – opowiada Lichota. – Zaraz po przyjeździe, nasi goście wpadli na pomysł, aby robić mu zdjęcia. Treser wziął więc lwa na smycz i poszedł z nim przez park pod bramę zoo. Wybuchła panika. Ludzie myśleli, że drapieżnik uciekł z ogrodu. Przyjechała milicja. Treser skarcił swojego pupila, zawiązał mu smycz i – jakby nigdy nic – wrócił do ośrodka.

Zloty i szkolenia Obecność harcerzy w Parku Śląskim nigdy nie była usankcjonowana prawnie. Dopiero ostatnio udało się do tego doprowadzić. Obecnie, w ośrodku odbywa się wiele imprez harcerskich pokroju Zlotu Skautów Środkowoeuropejskich „Silesia”, latem organizowane są harcerskie akcje szkoleniowe. W ośrodku działa kilka agend: Chorągwiana Szkoła Instruktorska, Harcerskie Centrum Edukacji Ekologicznej, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Instruktorów, Harcerska Akademia Aktywnego Obywatela. Prowadzą one m.in. studia podyplomowe, wspólne programy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, dbają o świadomość ekologiczną. Bramy Ośrodka Harcerskiego stoją otworem dla wszystkich. Ludzie mogą tam wypoczywać, niektórzy grillują. Łukasz Respondek ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

Jerzy Ziętek – inicjator powstania Ośrodka Harcerskiego

Produkcja ławek i latryn Do 1990 roku ośrodek był finansowany z pieniędzy chorągwi oraz z dotacji celowej ministerstwa. Potem sytuacja się skomplikowała. Ośrodek musiał na siebie zarobić.

Wówczas pracowało w nim ponad 120 osób, m.in. w pionie techniczno-produkcyjnym, który zajmował się wytwarzaniem sprzętu i namiotów harcerskich. W ośrodku

Adres redakcji: Aleja Różana 2, 41 – 501 Chorzów Tel. 601 472 618, fax. 032 793 70 09 E – mail: gazeta.parkowa@parkslaski.pl Redaktor naczelny: Łukasz Buszman

Dawna stanica harcerska została obecnie przekształcona w ogólnodostępny hotel

Redakcja: Ewa Kulisz, Wojciech Mirek, Łukasz Respondek, Wojciech Zamorski, Yen Projekt i redakcja graficzna: Marek Michalski

Dział sprzedaży reklam: Katarzyna Zazgórnik-Sitz tel. 666 031 465 Wydawca: Park Śląski w Chorzowie

Gazeta Parkowa także w internecie na: www.parkslaski.pl Kolejny numer Gazety Parkowej ukaże się: 23 maja 2014

Po sąsiedzku

10

Kino Wolności w Parku Śląskim, 6-27 czerwca, godz. 21

Grill – ale jaki?

Pogoda za oknem sprzyja temu, aby aktywnie spędzać czas. Aktywnie oraz w plenerze.

Wysoka temperatura, słońce i maj w kalendarzu, z reguły kojarzy się z jednym – sezonem na grillowanie.

Z

pewnością fanów pieczonej kiełbaski i krupnioka nic nie będzie w stanie przekonać do zmiany menu, ale wierzę, że są tacy, którzy zamiast tradycyjnego repertuaru, zaserwują sobie nieco zdrowsze oraz lżejsze dania.

Idealną alternatywą dla tłustej i niezdrowej kiełbasy są warzywa, które nie tylko pięknie wyglądają, ale przede wszystkim bardzo dobrze smakują i są zdrowe. Dla wszystkich sportowców oraz osób dbających o swój jadłospis, mam kilka propozycji na majowe grillowanie.

1. Grillowany bakłażan – możemy przygotować go w połączeniu z mozzarellą oraz pomidorami. Jeden bakłażan, to świetna przekąska dla kilku osób.

2. Grillowany łosoś – przepyszna ryba, zawierająca cenne składniki, zdrowe tłuszcze i mnóstwo białka. To idealna propozycja dla wszystkich fanów zdrowej żywności. Ze względu na zawarty tłuszcz, ryba doskonale nadaje się do grillowania.

3. Szaszłyki – tutaj istnieje duża dowolność, można wykorzystać to, co akurat posiadamy w lodówce, np. piersi z kurczaka, cebulę, paprykę, pieczarki. Mięso najle-

Na Stadionie Śląskim

Marsz i Dzień Ziemi P pach, pod opieką pielęgniarzy zwierząt, zaplecza innego z wymienionych budynków. I tak: 1 ma ja ogło szo ny zo stał Dniem Tygrysa, 2 maja – Dniem Żyrafy, zaś 3 maja – dniem Gadów i Ptaków.

W trakcie zwiedzania, pracownicy zoo opowie dzą o zwy cza jach swo ich pod opiecznych, sposobie ich karmienia i obsługi. Szczegóły dotyczące odwiedzin zaple czy ho dow la nych, opu bli kowa ne są na stronie internetowej zoo. W czasie imprezy, tj. na okres 1-3 maja 2014 roku, obowią zu ją pro mo cyj ne ce ny bi le tów wstępu do zoo, w wysokości zaledwie 5 zł od osoby.

od hasłem: „Chodzić każdy może”, w sobotę, 26 kwietnia, wszyscy miłośnicy dyscypliny „z kijkami”, będą mogli przemaszerować w II Ogólnopolskim Marszu Nordic Walking. Do wyboru przygotowano trasy o długości 5 i 10 km. Wymarsz zawodników przewidziano na godz. 11. W programie marszu będą także imprezy towarzyszące i liczne niespodzianki. Przypomnijmy, że w ubiegłym roku wystartowało ponad 200 osób.

Dwa dni później (28 kwietnia), Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sportu „Stadion Śląski”, organizuje z kolei, już po raz trzeci, festyn edukacyjny z okazji Światowego Dnia Ziemi. Tym razem pod hasłem: Zmieniaj nawyki – nie klimat! Zaproszenie na festyn kierowane jest głównie do uczniów i nauczycieli szkół podstawowych z klas od I do III. Celem projektu jest uświadomienie dzieciom ich roli w walce o ochronę środowiska, edukacja na temat czynnego stosowania zasad ekologii w życiu codziennym, a także integracja uczniów z różnych placówek. W organizacji imprezy pomagać nam będą wolontariusze z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Radzionkowie.

Więcej informacji na www.stadionslaski.pl.

Mat. Śląskie zoo

Mat. Stadion Śląski

Dzień Żyrafy – 2 maja

zięki temu, na wszystkich zwiedzających, którzy odwiedzą zoo w okresie od 1 do 3 maja, czekają liczne atrakcje. Główną z nich będzie możliwość poznania „od kuchni” trzech obiektów zrealizowanych z Funduszy Europejskich, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013: pawilonu żyraf, pawilonu tygrysów sumatrzańskich oraz przebudowanego pawilonu egzotycznego, w którym obok hali wolnych lotów dla ptaków, zamieszkały także kajmany i duże węże. Każdego dnia zwiedzać będziemy w zorganizowanych gru-

ZDJĘCIE: MAT. NADESŁ.

Sport w wielkim mieście

D

Na marszu nordic walking będą dwie trasy – 5 i 10 km

ZDJĘCIE: PARK ŚLĄSKI

W

itajcie le człowieki! Jam jest Lemur Wari i zwą mnie Papa Wari. Przybyłem do was z odległej Francji, gdzie w 2004 roku urodziłem się w zoo w de la Barben. W Chorzowskim ogrodzie, do którego przyjechałem w 2013 roku, poznałem swoją równolatkę i nową towarzyszkę życia, samiczkę Wari.

Na początku nie było mi łatwo przekonać ją do siebie, bowiem jesteśmy bardzo terytorialnymi zwierzętami. Jednak po kilku miesiącach gonitw i przekomarzania się, okazało się, że jednak ona ma rację. Bowiem u nas, lemurów, to kobiety najczęściej rządzą. Aktualnie świetnie się rozumiemy i z chęcią oddajemy różnego rodzaju zabawom, a także lubimy się wygrzewać i opalać na słońcu. Wszyscy w zoo mają nadzieję, że niedługo z tych zabaw pojawią się młode, którymi będziemy się z partnerką opiekowali wspólnie. Nie wiem czy wiecie, ale ciąża lemura trwa 100 dni i na świat w jednym miocie może zostać wydanych od 1 do 6 młodych, aczkolwiek zazwyczaj jest ich 2 lub 3.

Wyjątkowym zwyczajem naszego gatunku jest to, że na czas porodu samice budują gniazda, które wyściełają swoim futrem.

Lemury wari czarno-białe, znane są ze swojego zamiłowania do owoców, a my w szczególności lubimy figi, orzechy i rodzynki. Na wolności, jak wszystkie lemury, żyjemy na wyspie, nazywanej Madagaskar. Pewnie ją znacie z przeboju filmowego pod tym tytułem, ale zaznaczę, że jest obok Afryki. Prowadzimy nadrzewny tryb życia, w lasach deszczowych, po wschodniej części wyspy, gdzie można słyszeć nasze donośne wołania, które czasem przypominają śmiech. Niestety, ze względu na zmniejszanie się powierzchni lasów, polowania, a także specyficzne preferencje pokarmowe, o których pisałem wyżej, populacja moich pobratymców gwałtownie się kurczy. W ciągu ostatnich 27 lat zmniejszyła się o 80% i jesteśmy uznawane za krytycznie zagrożone wyginięciem. Prowadzone są starania, mające na celu ochronę nas poprzez wyznaczanie obszarów chronionych, a także reintrodukcję naszego gatunku.

Śląski Ogród Zoologiczny zdecydował się na udział w ogólnopolskiej akcji, znanej pod nazwą „Dni Otwarte Funduszy Europejskich”, która ma na celu przybliżyć uczestnikom korzyści, jakie uzyskała Polska z faktu dołączenia do struktur Unii Europejskiej.

ZDJĘCIE: ŚLĄSKIE ZOO

Majówka wśród zwierząt

ZDJĘCIE: ŚLĄSKIE ZOO

Lemur Wari

ZDJĘCIE: STADION ŚLĄSKI

Z okazji unijnej rocznicy

Poznajmy się

Biegaj z Augustem

Trening czyni mistrza

piej zamoczyć przed grillowaniem w niewielkiej ilości oleju z oliwek, który można doprawić czosnkiem lub carry, a następnie dowolnie komponować szaszłyki.

4. Krewetki tygrysie z grilla – można je przygotować w formie szaszłyków, w połączeniu na przykład z cukinią.

Na szpikulec należy nabijać na przemian krewetkę oraz kawałki warzyw. Przed grillowaniem najlepiej skropić szaszłyk oliwą. Można je także przyprawić kminkiem, a następnie grillować przez około 6 minut, często obracając.

Propozycji na udane i zdrowe grillowanie jest mnóstwo, wszystko zależy od naszej fantazji i kreatywności.

Podobnie jest z płynnym menu. Niekoniecznie podczas grillowania niezbędnym trunkiem musi być piwo. Proponuję np. bezalkoholowe mojito, które nie tylko świetnie smakuje, ale także orzeźwia w upalne dni. Aby przygotować taki napój, będziemy potrzebować wodę, limonki, liście mięty oraz lód. Jeśli ktoś lubi, może jeszcze dodać cukier trzcinowy. Limonkę, miętę oraz cukier, należy zgnieść tłuczkiem, następnie wsypać skruszony lód, zalać wodą i gotowe.

Klaudia Kapica

Tegoroczny sezon startowy w Parku Śląskim otworzył Bieg Wiosenny na dystansie 10 km.

Liczba uczestników bardzo mile zaskoczyła organizatorów, gdyż nastąpił wzrost w stosunku do roku ubiegłego o prawie 300 procent.

Uczestnicy czwartkowych treningów, w zdecydowanej większości ustanowili rekordy życiowe, pokazując, jak ważne jest regularne uczestnictwo we wspólnych przygotowaniach.

O

becnie pracujemy nad wytrzymałością, by sprawdzić się w czasie Maratonu Wolności, kolejnej, dużej imprezie biegowej, organizowanej przez Park Śląski. Do maratonu pozostało jeszcze kilka tygodni (start 1 czerwca) i jest czas, by uzyskać jeszcze lepszą formę. Najważniejszy element obecnych treningów, to długie wybiegania, na dystansie 20-30 km. Dobrze je wykonać w dni wolne od pracy, by być wypoczętym, a po tak trudnym treningu mieć czas na regenerację. Po wyczerpującym treningu, powinniśmy bowiem pół czasu jego trwania poświęcić na pełny odpoczynek. W tygodniu, kiedy pracujemy, trudno o taki komfort.

Regeneracja to również odpowiednie żywienie. W godzinę po zakończeniu treningu, należy zjeść porządny posiłek. Ale nie byle hamburgera z frytkami. Są potrawy, które mogą przyspieszyć regenerację. Bardzo ważne po wysiłku jest uzupełnienie nie tylko płynów i elektrolitów, ale również zaser-

wowanie dawki białka i węglowodanów. Dzięki nim, mikrourazy szybciej się naprawią, a mięśnie szybciej zregenerują.

Białko powinni przyjmować wszyscy. Składa się z niego 20 proc. tkanki tłuszczowej. Żeby utrzymać masę mięśni po treningu, należy dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość tych substancji. Bardzo dobrze przyswajalne są białka znajdujące się między innymi w drobiu. Duża ich dawka jest też w makaronie. Połączenie tego w pożywny posiłek, to nie tylko uciecha dla żołądka, ale również gwarancja dobrej kondycji i przygotowanie do kolejnej dawki treningu. W makaronach (także kaszach, pieczywie, płatkach zbożowych, warzywach korzeniowych czy nasionach roślin strączkowych) nie brakuje też węglowodanów złożonych. To idealne źródło energii dla organizmu wyczerpanego ciężkim wysiłkiem.

Po maratonie przyjdzie czas na krótsze sprawdziany na dystansie wiosennej Mili Parkowej, która odbędzie się 22 czerwca. Pod koniec wakacji, 24 sierpnia, będzie można z kolei poprawić wynik w czasie jesiennej Mili Parkowej. Następne duże wydarzenie biegowe w Parku Śląskim, będzie miało miejsce 7 września, kiedy to rusza Półmaraton Parkowy. By się odpowiednio przygotować do tych startów, zapraszam w każdy czwartek, o godzinie 18. na wspólne treningi.

August Jakubik

Muzycznie

11

Noc Wolności z „Elką” w Parku Śląskim, 21 czerwca, godz. 21

SBB – potrójny powrót mistrzów

T

o zapewne zwykły zbieg okoliczności, że akurat tuż przed Wielkanocą odrodziła się jedna z najpiękniejszych i najważniejszych legend polskiego rocka. Pewny pozostaje jednak fakt, iż po 34 latach wzlotów, upadków i zakrętów, muzyka tria SBB przeżywa wiosenną odnowę.

Powrót 1 – po 34 latach SBB wraca do swoich korzeni w oryginalnym składzie, a klasyczne kompozycje tria z lat 70. odżywają w nowym wcieleniu, uszlachetnione wieloletnim doświadczeniem muzyków i najnowszą technologią nagłośnienia oraz przekazu dźwięku. Doceniła to zarówno publiczność na niedawnym koncercie SBB we Wrocławiu, jak i słuchacze radiowej Trójki, która transmitowała ten występ na żywo, w niedzielę, 13 kwietnia.

Powrót 2 – po 39 latach, grupa SBB ponownie gościła na wrocławskim festiwalu „Jazz nad Odrą”. Odtworzony niedawno na archiwalnej płycie koncert, nagrany podczas JnO w roku 1975, był jednym z najważniejszych w karierze zespołu, bo po ich rozstaniu z Grupą Niemen, otwierał kolejny, samodzielny etap w historii SBB, anonsowany tytułem ich pierwszej, studyjnej płyty „Nowy horyzont”.

Powrót 3 – po 20 latach na emigracji w USA (z krótkimi przerwami), do Katowic powraca (na dłużej?) Jerzy Piotrowski – najlepszy polski perkusista rockowy minionych czterech dekad. Z SBB nagrał 9 płyt, a z Kombi, Irkiem Dudkiem, Dżemem, Young Power i wieloma innymi artystami – prawie 70. Mimo, że w minionych latach z SBB grali na perkusji wspaniali muzycy – Mirosław Muzykant, Gabor Nemeth, a nawet słynny Paul Wertico, to ponowna obecność brzmienia bębnów Jurka Piotrowskiego w SBB, działa jak czarodziejski eliksir energii i młodości. Cieszmy się tymi powrotami i jeszcze przez chwilę powspominajmy…

W latach 70. minionego wieku, byli liderami progresywnego rocka po naszej stronie ówczesnej żelaznej kurtyny. Wędrując szlakiem wytyczonym przez światowych pionierów tego gatunku (m. in. The Nice, Emerson, Lake and Palmer, Yes czy REKLAMA

TOMASZ SIKORA

WOJCIECH ZAMORSKI prezentuje

Nie taka Unia straszna, jak ją malują ZDJĘCIE: MAT. PROM.

Genesis) oraz prekursorów jazz-rocka z legendarną Mahavishnu Orchestra na czele, muzycy SBB stworzyli polską alternatywę dla rockowej awangardy, eksperymentując w piwnicy domu Józefa Skrzeka, w siemianowickich Michałkowicach. Historia SBB (Silesian Blues Band) rozpoczęła się w roku 1971, kiedy Józef Skrzek, po krótkiej współpracy z grupą Breakout (album „70a”), postanowił założyć własny zespół. W śląskich piwnicach i klubach (m. in. Siemion w Siemianowicach i Pyrlik w Bytomiu) narodziła się muzyka, jakiej nikt wówczas w Polsce nie grał.

W stylistycznym tyglu SBB, znalazła się piorunująca mieszanka bluesa i jazz-rocka, wprawiająca w zachwyt rosnącą rzeszę fanów tria, zwłaszcza podczas wirtuozerskich, improwizowanych solówek Józefa Skrzeka, Anthimosa Apostolisa (wówczas siedemnastolatka!) oraz Jerzego Piotrowskiego.

Fama o talencie trójki z Michałkowic oraz potężnym ładunku energii, ekspresji i twórczego potencjału SBB, szybko dotarła do Warszawy.

Na jednym ze śląskich konSBB – 1973 r. certów, usłyszał ich znany, awangardowy kontrabasista Helmut Nadolski i od razu zarekomendował Czesławowi Niemenowi, który akurat kompletował swój nowy zespół. W latach 1971-73, trio SBB, w pełnym składzie Jerzy Piotrowski – 2014 r. wchodziło do Grupy Niemen, która przewodziła wówczas nurtowi progresywnego rocka w Polsce, także dzięki twórczemu wkładowi Skrzeka, Apostolisa i Piotrowskiego w brzmienie, aranżację i ostateczny kształt wielu utworów firmowanych przez Niemena na płytach „Niemen vol. 1 i 2” oraz dwóch albumach nagranych w Niemczech dla koncernu CBS – „Strange Is This World” (1972) oraz „Ode To Venus” (1973). Po rozstaniu z Niemenem, trio powróciło na własną ścieżkę, w myśl nowej interpretacji nazwy SBB – Szukaj, Burz, Buduj. W kwietniu 1974, w warszawskiej Stodole, nagrali pierwszą, legendarną płytę koncertową i tak zaczyna się najbardziej intensywny rozdział w ich karierze. W roku 1980, wkrótce po wydaniu albumu „Memento z banalnym tryptykiem”, po prawie 10 latach niemal nieustannego grania, nagrywania oraz podróżowania po kraju i Europie, postanowili porzucić tę pędzącą na złamanie karku, rockową lokomotywę, by oddzielnie kontynuować przygodę z muzyką. Na początku lat 90. zagrali ze sobą jeszcze kilka razy, lecz kiedy Jerzy Piotrowski postanowił na stałe zamieszkać w USA, już tylko najwierniejsi zespołowi optymiści, wierzyli w renesans SBB w oryginalnym składzie.

No i doczekali się. W kwietniu i maju, trio zagra kilka koncertów z dala od Śląska, ale 1 czerwca pojawi się w Bytomskim Centrum Kultury na koncercie „Muzyka trzech pokoleń”. Spotkajmy się tam!

TOMASZ KERWAS

ZDJĘCIE: EWA SWADLO

Rock na trawie

Europejski kop muzyczny Carlos Santana – jeden z wielu niedawnych gości naszych festiwali

L

ada dzień obchodzić będziemy 10. już rocznicę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Nie był to czas dla naszego kraju zmarnowany, Polska wciąż zmienia się na lepsze, powstają nowe drogi, lotniska, budynki użyteczności publicznej, infrastruktura kolejowa zaczyna powoli wychodzić z wieloletniej zapaści. Potężny wodospad europejskiej waluty płynący do naszego kraju z Brukseli sprawił, że naprawdę żyje się coraz lepiej.

Jednak poprawa nie dotyczy tylko i wyłącznie twardych inwestycji w postaci infrastruktury i budownictwa. Potężny skok wykonała również kultura koncertowa.

Przed wejściem Polski do UE, koncerty zagranicznych gwiazd nad Wisłą można było policzyć na palcach jednej ręki. Każdy przyjazd np. Rolling Stonesów, Deep Purple, czy ZZ Top był ogromnym wydarzeniem, szeroko komentowanym przez media od momentu ogłoszenia koncertu, przez montaż sceny, przylot gwiazdy na lotnisko, aż do przekroczenia przez nią granicy w drodze powrotnej. Każdym takim wydarzeniem żył cały kraj. Do dzisiaj pamiętam, jak połowę Teleexpresu zajęła relacja z przylotu Micka Jaggera z kolegami na Okęcie w 1998 roku. Skąd taka euforia? Z pewnością spowodowana była tym, że zdecydowana większość promotorów koncertowych, traktowała wtedy Polskę jak kraj drugiego świata, gdzie strach się zapuszczać, bo nie wiadomo co z tego wyniknie. I stąd „kroplówkowa” wręcz dawka koncertów wielkich postaci świata muzyki w Polsce. Jednak wszystko zaczęło się zmieniać wraz ze wzrostem znaczenia Polski na arenie międzynarodowej i wejściem do Unii Europejskiej. Przez pierwsze 2-3 lata naszej obecności w UE, każdy duży koncert był nadal wydarzeniem na skalę całego kraju, jednak z czasem zaczęło ich przybywać, by wreszcie dojść do poziomu jaki mamy obecnie – w zasadzie nie

ma tygodnia, by jakaś zagraniczna, popularna gwiazda, nie występowała w którymś z polskich miast. I to jest kolejny wielki atut wejścia do Unii – kiedyś koncerty odbywały się głównie w 2 miastach: Warszawie oraz na naszym Stadionie Śląskim. Dzięki unijnym pieniądzom, powstały jednak fantastyczne sale koncertowe w Łodzi, Gdańsku, Bydgoszczy, Poznaniu, ale również i w mniejszych miastach. Prosty przykład: gdyby 10 lat temu ktoś powiedział Państwu, że Strzelinko (malutka miejscowość pod Ustką) będzie gościło w ciągu kilku najbliższych lat takie gwiazdy jak Deep Purple, Uriah Heep, Thin Lizzy, Saxon, UFO, The Animals i Carlosa Santanę, to zupełnie logicznie popukalibyście się Państwo w głowę i zakończyli dyskusję, uznając swojego rozmówcę za wariata. Na pocieszenie dodam, że w tym roku Strzelinko podczas kolejnej, 8. już edycji Festiwalu Legend Rocka w Dolinie Charlotte, gościć będzie największego kompozytora muzyki rozrywkowej w historii – Boba Dylana.

Podobnie sprawa się ma z wielkimi festiwalami. Kiedyś zakontraktowanie jednej gwiazdy było ogromnym wydarzeniem, obecnie polskie festiwale zdobywają najważniejsze światowe nagrody, a każdy z nich odwiedzają tłumnie zagraniczni turyści. Proszę zwrócić uwagę na line up tegorocznego Orange Warsaw Festival. Żaden światowy festiwal by się nie powstydził takiego składu na scenie. Żaden!

Unia Europejska, poza inwestycjami na szeroką skalę, przyniosła do Polski przede wszystkim świeżość i wielki zastrzyk energii do działania. Mówiąc kolokwialnie – nigdy wcześniej nie dostaliśmy od nikogo takiego potężnego kopa do działania. I patrząc z perspektywy lat, mam wrażenie, że wykorzystaliśmy go dobrze. A będzie jeszcze lepiej!

Wojciech Mirek

12

Reklama