Gazeta Parkowa - lipiec 2019

MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO JAKUB CHEŁSTOWSKI ZAPRASZA DO UDZIAŁU W WYJĄTKOWYCH WYDARZENIACH Z OKAZJI SETNEJ ROCZNICY WYBUCHU I POWSTANIA ŚLĄSKIEGO

26 lipca 2019

Bezpłatny miesięcznik Parku Śląskiego w Chorzowie

2

wydarzenia

gazetaParkowa nr 7/2019 ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

TROSKA O „ZIELONE PŁUCA ŚLĄSKA” – DZIAŁANIA URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

WŁADZE WOJEWÓDZTWA KONSEKWENTNIE REALIZUJĄ ZADANIA, MAJĄCE NA CELU MODERNIZACJĘ PARKU ŚLĄSKIEGO, KTÓRY JEST DOBREM MIESZKAŃCÓW CAŁEGO REGIONU. JEDNOCZEŚNIE MARSZAŁEK JAKUB CHEŁSTOWSKI INICJUJE SZEREG DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z ZACHOWANIEM HISTORYCZNEGO DZIEDZICTWA PARKU. SZCZEGÓLNIE ZAŚ WYKAZUJE TROSKĘ O OCHRONĘ ZIELENI W JEGO SĄSIEDZTWIE. Park Śląski

UMWŚ

Park Śląski

Historyczne, zielone dziedzictwo Parku Śląskiego jest dobrem wszystkich pokoleń mieszkańców naszego regionu

Spotkanie zainicjowane zostało przez marszałka Jakuba Chełstowskiego

Sytuacja związana z terenami przyległymi do parku nie ma przełożenia na jego bieżącą działalność – zaczęły się już m.in. prace modernizacyjne rzeźby „Karolinka” Jadwiga Baczyńska

dpoczątku swojej pracy dla województwa śląskiego marszałek podkreśla, że Park Śląski stanowi ogromne bogactwo regionu, dlatego też ten zielony kompleks, jak też tereny z nim sąsiadujące, powinny być szczególnie chronione.

–Powołałem Radę Społeczną ds. Parku, złożoną zprzedstawicieli organizacji pozarządowych, działających narzecz „Zielonych płuc Śląska”. Społecznicy są ważnym głosem doradczym i uczestniczą w inwestycjach realizowanych na tym przyrodniczym obszarze. Ponadto, w ramach „Okrągłego Stołu dla Parku Śląskiego”, zaprosiłem dorozmów samorządowców, naukowców, społeczników i deweloperów, aby wspólnie wypracować rozwiązania chroniące kompleks. Warto wspomnieć, że Sejmik Województwa przyjął również apel wsprawie parku –wylicza marszałek Jakub Chełstowski. –To pokazuje nasze zaangażowanie oraz rzeczywistą troskę o to miejsce. Szerokie konsultacje oraz dialog, są podstawą do wypracowania efektywnych, a przede wszystkich funkcjonalnych rozwiązań w tym zakresie.

Wostatnim czasie opinię publiczną zelektryzowała informacja o tym, że przy parku zostanie wyciętych1327 drzew. Zgodę nawycinkę wydało Miasto Chorzów. Prezydent Chorzowa uczestniczył również w procesie sprzedaży tego newralgicznego terenu prywatnemu inwestorowi, który planuje natym obszarze budowę osiedla mieszkaniowego.

Włodarz Chorzowa zwracał się z pisemnym uzasadnieniem dowojewody śląskiego, argumentując zbycie działki.

O

W temacie planów związanych z otuliną Parku Śląskiego wypowiadali się mieszkańcy także w czasie marszu protestacyjnego

– Jeśli te plany będą zrealizowane, niestety stracą natym mieszkańcy Chorzowa, Park Śląski iwojewództwo. Podjąłem się mediacji, choć samorząd województwa śląskiego nie uczestniczył w sprzedaży terenu inie ma prawnych możliwości jego wykupu, co sugeruje pan Andrzej Kotala, prezydent Chorzowa –komentuje marszałek Jakub Chełstowski. – Dwukrotnie zaprosiłem na spotkanie prezydentów Chorzowa i Katowic, wojewodę, deweloperów i społeczników, aby znaleźć rozwiązanie i zapobiec wycince. Ubolewam, że tylko pan Andrzej Kotala nie przyjął zaproszeń i nie usiadł dorozmów przyjednym stole. Komunikuje się poprzez media, co niestety nie daje możliwości wymiany argumentów – wylicza marszałek.

Jak wynika z analiz prawnych, samorząd województwa nie może odkupić nieruchomości od właściciela prywatnego. Taki proces może jed-

nak przeprowadzić prezydent Chorzowa. Może on zaoferować prywatnemu inwestorowi nieruchomości zamienne o podobnych walorach, za zgodą Rady Miasta Chorzów.

– Ze swej strony zadeklarowałem współpracę z samorządem Chorzowa w pozyskaniu unijnych dotacji na realizację na tym obszarze projektów, z których korzystać będą odwiedzający – dodaje marszałek Jakub Chełstowski. – Takie możliwości otwierają się w zakresie Regionalnego Programu Operacyjnego lub w ramach Transformacji Regionów Pogórniczych. Teren może mieć funkcje kulturalne, rekreacyjne lub edukacyjne. Rozwiązanie tego typu, zpewnością byłoby korzystne dla mieszkańców Chorzowa, regionu iprzede wszystkim dla Parku Śląskiego.

Podczas ostatniego spotkania, które odbyło się 25 lipca w Urzędzie Marszałkowskim, marsza-

łek ponowił propozycję, aby samorząd Chorzowa zaoferował prywatnemu inwestorowi zamianę nieruchomości. Obecni na spotkaniu deweloperzy wyrazili otwartość i gotowość do rozmów oraz doanalizy konkretnej oferty. Brak jednak jakiejkolwiek reakcji ze strony prezydenta Chorzowa.

–Ztego miejsca poraz kolejny apeluję dowłodarza Chorzowa o rozsądek i wycofanie się z błędnych decyzji – podsumował marszałek Jakub Chełstowski.

Marszałek zaznaczył jednocześnie, że ta sytuacja nie ma przełożenia na bieżącą działalność parku.

Modernizacja kompleksu za kwotę 226 mln zł jest konsekwentnie realizowana. Zadanie monitoruje Komitet Sterujący ds. Modernizacji Parku Śląskiego. Obecnie przeprowadzane są dwa zadania na kwotę 4 mln zł. Zakres prac obejmuje m.in. remont alei. Kolejne przetargi są ogłaszane. ■

rozmowa z premierem ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 7/2019

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

3

BEZ ŚLĄSKIEJ WOLI WALKI, NIE BYŁOBY WOLNEJ POLSKI Adam Guz/KPRM

///////////////////////////////////////////////////////////////////////

ROZMOWA Z MATEUSZEM MORAWIECKIM, PREZESEM RADY MINISTRÓW. – Po raz kolejny odwiedza pan Górny Śląsk. Jakie znaczenie ma dla pana nasz region?

– Dla mnie historia Śląska odzwierciedla dzieje pięknego patriotyzmu. To powstania śląskie, ale także strajk w kopalni „Wujek”. To historia poświęcenia, ale i wielkiej miłości: do Polski i tym samym do Śląska. Obchodziliśmy niedawno 30. rocznicę obalenia komunizmu. To właśnie tu, na Śląsku, działały jedne z najsilniejszych w Polsce związków zawodowych. To tutaj górnicy oddawali życie za wolność. Bez śląskiej woli walki nie byłoby wolnej Polski. I ta śląska wola jest potrzebna także, aby kwitła polska przyszłość. Bo nie wyobrażam sobie silnej i nowoczesnej gospodarki, bez dynamicznie rozwijającego się Śląska.

– Nie wszyscy tak myślą. Jeden z polityków dzisiejszej opozycji mówił przed laty, że Polskę byłoby łatwiej reformować, gdyby można było zrezygnować z jej wyeksploatowanych regionów przemysłowych, takich jak Śląsk.

– Nawet nie chcę tych słów komentować, choć wiem, kto tak mówił. Śląsk to symbol polskiego przemysłu w różnych epokach. To tu Jarosław Kaczyński mówił w czerwcu 2010 roku, że „Śląsk jest połączeniem: mocnej rodziny, śląskiej pracowitości, umiejętności zbiorowego działania z tym wszystkim, co niesie współczesność, a co określamy nowoczesnością”. Z tą myślą prowadzimy i będziemy prowadzić nasze działania na rzecz Śląska. Tu jest energia, tak potrzebna polskiemu rozwojowi.

– A propos energii. Opozycja zapowiada odchodzenie od węgla. Rząd Zjednoczonej Prawicy także dąży do zielonej energii. Co to oznacza dla Śląska?

– To nie my oparliśmy polską energetykę na węglu. Była to wypadkowa naszej sytuacji politycznej oraz naszych możliwości geologicznych i potrzeb gospodarczych. System komunistyczny i decyzje z Moskwy zostały Polsce narzucone, nie bez udziału Zachodu. I Zachód powinien ten stan rzeczy rozumieć. Ale też jest naturalne, że każdy kraj korzysta z tych zasobów, które posiada. My posiadamy węgiel i elektrownie węglowe i nie możemy w jednej chwili zrezygnować z taniego prądu, ani z miejsc pracy, które ten sektor generuje. A zapotrzebowanie na prąd w naszym kraju będzie rosło. I ten wzrost chcemy pokryć m. in. zieloną energią. Jednak serce polskiej energetyki zostanie na Śląsku. Także z powodów

Śląsk jest połączeniem: mocnej rodziny, śląskiej pracowitości, umiejętności zbiorowego działania, z tym wszystkim, co niesie współczesność, a co określamy nowoczesnością – za Jarosławem Kaczyńskim powtarza i akcentuje Mateusz Morawiecki historycznych i społecznych, ale przede wszystkim dlatego, że energetyka musi być tam, gdzie przemysł, a on przecież jest i będzie na Śląsku.

Chodzi mi o wspieranie i tworzenie nowych, supernowoczesnych gałęzi przemysłu – W czasach transformacji częściej słyszeliśmy o konieczności zamykania kopalń. Bo nieefektywne, nieekologiczne. Można było pomyśleć, że ekologia jest ważniejsza od żyjących i pracujących na Śląsku ludzi.

– Niektórym wydaje się, że tutaj trzeba dokonać wyboru: albo energetyka albo środowisko. Ale przy okazji naszych programów społecznych także mówiono: albo solidarność, albo rozwój. To jest fałszywa alternatywa.

Naszym celem jest łączenie polityki społecznej i rozwojowej. Dokonaliśmy tego w sferze programu wsparcia dla rodzin i wielu innych programach społecznych. Mamy dobre wyniki usprawniania instytucji podatkowych. Bu-

dżet nie przypomina już durszlaka. Nasi poprzednicy nie tylko nie chcieli, ale przede wszystkim nie byli w stanie wyprowadzić programów społecznych i rozwojowych, bo przestępcy kradli dziesiątki miliardów złotych. My dbamy o to, by dzięki odpowiedzialnej polityce gospodarczej, państwo było efektywne finansowo. By dziurami robionymi przez mafie vatowskie, nie wyciekały z niego pieniądze.

– Program 500 plus został ostatnio rozszerzony.

Wsparcie rodzin to chyba firmowy znak tego rządu.

– W Polsce nastał czas rodzin i można się z tego tylko cieszyć. Na Śląsku rodzina to przecież fundament. Dobrze wiem, że dla wszystkich Ślązaków rodzina to najważniejsza sprawa w życiu. To właśnie w śląskich rodzinach przetrwała polskość pod zaborami – i dzięki śląskim rodzinom tak wspaniale sto lat temu odrodziła się tutaj Polska. Dla nas też nie ma ważniejszej sprawy niż rodzina. Na tym fundamen-

cie dopiero można budować silne społeczeństwo, mocne państwo, rozwój gospodarczy i bezpieczeństwo.

– Wiemy już, że pan premier będzie kandydował z Katowic. Jak będzie pan przekonywał do oddania głosu na siebie?

– Chcę przekonywać tym, czego przez długi czas w Polsce brakowało – wiarygodnością. Tak jak przez ostatnie lata, nadal pragnę pokazywać, że ciężką pracą można naprawić państwo, można rozruszać gospodarkę. Ciężka praca to język, który tutaj na Śląsku wszyscy dobrze rozumieją, to nasz wspólny język. Bliski jest mi śląski etos ciężkiej pracy. Wchodząc do rządu, zdawałem sobie sprawę, że służba publiczna powinna wiązać się z tym, że pracuje się więcej i ciężej. I zapewniam, że w przypadku uzyskania kredytu zaufania, podobnie będę podchodził do obowiązków reprezentowania mieszkańców Śląska w Sejmie. ■

4

wydarzenia

gazetaParkowa nr 7/2019 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PREMIER Z WIZYTĄ NA ŚLĄSKU Adam Guz/KPRM

///////////////////////////////////////////////////////////////////////

PREZES RADY MINISTRÓW MATEUSZ MORAWIECKI SPOTKAŁ SIĘ Z MIESZKAŃCAMI REGIONU. GOŚCIŁ W KATOWICACH, SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH I MYSŁOWICACH. zef rządu rozpoczął wizytę w naszym regionie od uczestnictwa w wojewódzkich obchodach Święta Policji w Katowicach.

Przypomniał, że rząd wprowadził wiele rozwiązań usprawniających pracę policji.

Chodzi m.in. o Program Modernizacji Służb Mundurowych, na który przeznaczono 9,2 mld zł, przywrócenie ponad100 posterunków, wdrożenie Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa, a także zakup nowoczesnych śmigłowców Black Hawk.

S

RODZINNIE W SIEMIANOWICACH Kolejnym punktem na trasie pobytu premiera, był piknik rodzinny w Parku Tradycji w Siemianowicach Śląskich, który ze względu na niekorzystną pogodę, przeniesiono do wnętrza postindustrialnego obiektu. W spotkaniu uczestniczył również marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski.

– Nie będzie silnej Polski, bez silnego Śląska.

Nasz rząd zgadza się wyłącznie na zmiany, które będą wsparte odpowiednimi funduszami przeznaczonymi na sprawiedliwą transformację środowiskową ienergetyczną. Serce przemysłu odpokoleń bije na Śląsku i chcemy, by ten nowoczesny przemysł wciąż stanowił o jego mocy – mówił premier Mateusz Morawiecki.

Wizytę na Śląsku premier Mateusz Morawiecki rozpoczął w Katowicach Tomasz Żak/UMWŚ

Marszałek Jakub Chełstowski zwrócił natomiast uwagę naowocną współpracę strony rządowej isamorządowej, czego przykładem mogą być projekty związane zpoprawą jakości powietrza iinwestycjami w Odnawialne Źródła Energii.

– Bardzo się cieszymy, że premier tu dziś z nami jest i jako marszałek mogę powiedzieć, że wreszcie mamy premiera ze Śląska. Współpraca między administracją samorządową irządową układa się bardzo dobrze, o czym świadczą wspólne projekty w zakresie ekologii i ochrony powietrza. W ostatnich kilku miesiącach, dzięki tej kooperacji, nawal-

Ważnym punktem na trasie odwiedzin był piknik rodzinny w Siemianowicach Śląskich z udziałem marszałka Jakuba Chełstowskiego

W Mysłowicach premier spotkał się z harcerzami

kę z niską emisją pozyskaliśmy około 550 mln złotych –tłumaczył marszałek.

Mateusz Morawiecki mówił ponadto o randze naszego regionu w kontekście rozwoju Polski oraz kierunkach jego wzmacniania, a także o znaczeniu polskiej rodziny iformach jej wsparcia.

–Nie byłoby możliwe rozwinięcie polityki społecznej wtakich rozmiarach–ponad osiemdziesiąt miliardów rocznie przeznaczamy na kwestie społeczne – gdyby nie skuteczna polityka gospodarcza. Cztery lata temu chciano zamykać większość kopalń, amy doprowadziliśmy doich utrzymania iodrodzenia. To one

są dzisiaj chlubą przemysłu polskiego. Można więc efektywnie pogodzić politykę społeczną zrozwojem gospodarczym –podkreślał Mateusz Morawiecki.

HARCERSKIE WARTOŚCI –Najważniejsze wharcerstwie są wartości, piękne wartości – akcentował z kolei premier podczas spotkania zharcerzami wMysłowicach.

Szef rządu odwiedził harcerzy z Hufca ZHP Mysłowice im. „Bojowników o Polskość Śląska”. Spotkanie odbyło się wramach obchodów95-lecia powstania Hufca. ■

wydarzenia //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 7/2019

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

5

PREZYDENT ANDRZEJ DUDA W PARKU ŚLĄSKIM /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ SPOTKAŁ SIĘ Z MIESZKAŃCAMI CHORZOWA I SOSNOWCA. PODCZAS WIZYTY W GÓRNOŚLĄSKIM PARKU ETNOGRAFICZNYM ZAPOWIEDZIAŁ SZCZEGÓLNE WYDARZENIA, ZWIĄZANE Z SETNĄ ROCZNICĄ WYBUCHU I POWSTANIA ŚLĄSKIEGO. Park Śląski

Adam Mikosz

Powstania i obchody stulecia ich wybuchu, były głównym akcentem wizyty Andrzeja Dudy w regionie

Gospodarzem wizyty prezydenta był Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego

Łukasz Buszman izyta głowy państwa rozpoczęła się 9 lipca w Górnośląskim Parku Etnograficznym w Chorzowie. Prezydent, razem z marszałkiem województwa śląskiego Jakubem Chełstowskim, posadzili Dąb Powstań Śląskich. Powstania i obchody stulecia ich wybuchu, były głównym akcentem wizyty Prezydenta RP w regionie.

– Zależy mi na tym, byśmy uczcili te wydarzenia godnie, bo to niezwykły dar, jaki mieszkańcy Śląska dali Rzeczypospolitej, która powróciła na mapy świata. Tu jest wielki i silny rytm wolno-

W

ści. Jestem dumny ze zmieniającego się Śląska, który łączy etos pracy z rozwijającą się, nowoczesną gospodarką – podkreślał prezydent Andrzej Duda.

Andrzej Duda zapowiedział również, że w tym roku, główne obchody Święta Wojska Polskiego itradycyjna defilada wojskowa, odbędą się wKatowicach. W spotkaniach z prezydentem uczestniczyli wicemarszałkowie Wojciech Kałuża iDariusz Starzycki oraz członek Zarządu Beata Białowąs.

– To wielki zaszczyt przywitać pana prezydenta w naszym województwie. Dziękujemy za to, że pan prezydent objął patronatem obchody stulecia wybuchu Powstań Śląskich i wspiera nas w re-

alizacji tego ważnego wyzwania. Chcemy uczcić pamięć ludzi, którzy oddali swoje życie za Ojczyznę i sprawić, by pamięć o ich heroicznej walce trafiła do świadomości wszystkich rodaków – mówił marszałek Jakub Chełstowski.

Kolejnym punktem wizyty w regionie było spotkanie prezydenta z mieszkańcami Sosnowca, które odbyło się na terenie Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej. Dla wszystkich przybyłych strażacy przygotowali atrakcje z okazji Dnia Otwartego w ramach akcji „Bezpieczne Wakacje 2019”. Prezydent podkreślił, że mieszkańcy Zagłębia mieli swój istotny udział w Powstaniach Śląskich i od zawsze walczyli o wolność Ojczyzny.

– Nie wiadomo, czy Powstania Śląskie zakończyłyby się sukcesem, gdyby nie wsparcie ludności Zagłębia. Powstanie trwało krótko, ale osiągnęło ważny cel: sprawa polskości Śląska wybrzmiała w całym świecie. To ziemia, na której żyją ludzie przywiązani do polskości, do tradycji, dlatego wierzę, że to będzie wspólna zagłębiowsko-śląska defilada – podkreślał Andrzej Duda, nawiązując do tegorocznych obchodów Święta Wojska Polskiego w Katowicach, które będą miały szczególną oprawę – głównym punktem stanie się defilada wojskowa, organizowana wyjątkowo nie w Warszawie, a w sercu Górnego Śląska. ■ Adam Mikosz

Adam Mikosz

Podczas wizyty prezydent Andrzej Duda spotkał się z mieszkańcami Chorzowa i Sosnowca

Spotkanie w skansenie w Parku Śląskim wypełnione było śląskimi akcentami, w tym występem zespołu Ligocianie

6

rozmowa miesiąca

gazetaParkowa nr 7/2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Bartosz Dziamski/Transatlantyk

ZANURZAM SIĘ W LEGENDĘ ŚLĄSKA ///////////////////////////////////////////////////////////////////////

KOMPOZYTOR, WIRTUOZ, LAUREAT OSCARA. JAN A.P. KACZMAREK TO JEDEN Z NAJBARDZIEJ ZNANYCH, POLSKICH TWÓRCÓW MUZYKI NASZYCH CZASÓW. 31 SIERPNIA BĘDZIEMY MOGLI PODZIWIAĆ JEGO DZIEŁO, KTÓRE STWORZYŁ SPECJALNIE NA 100. ROCZNICĘ WYBUCHU I POWSTANIA ŚLĄSKIEGO. „RAPSODIA ŚLĄSKA” NIE BĘDZIE JEDYNIE UTWOREM MUZYCZNYM, ALE WIELKIM WIDOWISKIEM MULTIMEDIALNYM, KTÓRE ZOBACZYMY (I USŁYSZYMY) NA STADIONIE ŚLĄSKIM. Rozmawiał: Łukasz Respondek – Skomponowanie utworu z okazji 100-lecia wybuchu I Powstania Śląskiego, wiąże się z pewnością z merytorycznym przygotowaniem. Jak odbiera pan same powstania i związaną z nimi historię?

– Wszystkie trzy Powstania Śląskie są bez wątpienia wielkim wkładem w historię odrodzonej po 1918 roku Polski. Czytam i oglądam wszystko, co śląskie. Zanurzam się coraz głębiej w kulturę, tradycję, legendę tego regionu. Upór i odwaga Ślązaków doprowadziły do zjednoczenia tych ziem z II Rzeczypospolitą.

– Stadion Śląski jest największym w województwie obiektem sportowym, ale i kulturalnym. Jak, w pana opinii, takie wydarzenie jak „Rapsodia Śląska”, odnajdzie się na tym kompleksie?

Jan A.P. Kaczmarek – 31 sierpnia jego dzieło zabrzmi na rocznicę wybuchu I Powstania Śląskiego – Pracując w Hollywood, nauczyłem się komunikować z masową publicznością. Ufam, iż „Rapsodię…” napisałem w taki sposób, że trafi do serc zgromadzonej na stadionie widowni. Przemówi do zbiorowej wrażliwości.

– Można zdradzić jakieś szczegóły? Będzie to wydarzenie, które kojarzy się z salami koncertowymi, filharmonią, czy raczej z muzycznym widowiskiem?

– Prapremiera utworu będzie mieć charakter multimedialnego widowiska. Zależy mi, aby

mówić, grać, śpiewać o Śląsku w jak najatrakcyjniejszy sposób. Muzyka będzie mieć silny wizualny kontekst. Mam do dyspozycji wspaniałych wykonawców: Orkiestrę i Chór Filharmonii Śląskiej, Marcina Wyrostka i 18 akordeonistów, kwartet saksofonowy The Whoop Group, Chór Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk, Monikę Brodkę, Igo oraz grupę 20 perkusistów Zjednoczone Stany Perkusji. Na słynnym Stradivariusie zagra wirtuoz skrzypiec, Janusz Wawrowski. Wszyscy pod batutą znakomitej Moniki Wolińskiej.

– Nie da się ukryć, pomysł jest bardzo oryginalny.

W czym tkwi atut, którym przemówi pan do Ślązaków?

–To będzie hołd złożony Powstaniom Śląskim przez przybysza zzewnątrz. Wierzę, że to zewnętrzne spojrzenie, będzie dla Ślązaków ciekawe.

– Komponuje pan również muzykę filmową. Czy „Rapsodia…” może w przyszłości trafić na kinowe ekrany? Jakie losy wróży pan utworowi?

– Bardzo chcę, aby „Rapsodia Śląska” miała długie życie, była wykonywana w świecie. Jeśli jej fragmenty trafią kiedyś do filmu, to wspaniale! ■

JAN ANDRZEJ PAWEŁ KACZMAREK Urodził się 29 kwietnia 1953 roku w Koninie. To polski kompozytor, autor muzyki do ponad 60 filmów długometrażowych i dokumentalnych oraz polskich i amerykańskich spektakli teatralnych. Laureat Oskara – Nagrody Akademii Filmowej (2005) za muzykę do filmu Marzyciel (2004).

Jest wirtuozem gry dwoma smyczkami na nietypowym instrumencie podobnym do cytry – Fidoli Fischera. W 1983 roku, Kaczmarek, wzorując się na wspomnianej fidoli, wraz z poznańskimi lutnikami Stefanem i Jakubem Niewczykami, stworzył instrument muzyczny o nazwie niewkacz. Artysta ma na swoim koncie szereg

GAZETA PARKOWA wyd. 7/2019 Wydawca: Park Śląski w Chorzowie Redakcja: aleja Różana 2, 41-501 Chorzów

Tel. 601 472 618, fax. 032 790 53 76 E – mail: gazeta@parkslaski.pl Redaktor naczelny: Łukasz Buszman Zespół: Łukasz Respondek Redakcja i korekta: Aneta Bergieł

utworów skomponowanych na wyjątkowe rocznice historyczne. Dla województwa pomorskiego stworzył „Kantatę o Wolności”, której prawykonanie odbyło się w czasie obchodów 25. rocznicy Solidarności w sierpniu 2005 r. w Gdańsku, a premiera koncertowa miesiąc później, we wrześniu w Poznaniu. Spod jego ręki wyszło również Oratorium 1956, którego prawykonanie odbyło się 28 czerwca 2006 r., w dniu 50. rocznicy Powstania Poznańskiego Czerwca.

Dyrektor i twórca Międzynarodowego Festiwalu Filmu i Muzyki Transatlantyk w Łodzi.

Projekt: EMILDESIGN Redakcja graficzna: Marek Michalski Dział sprzedaży reklam: Katarzyna Zazgórnik-Sitz, tel. 666 031 465

Miesięcznik w nakładzie: 100 tys.egzemplarzy Gazeta Parkowa także w internecie na: www.parkslaski.pl Kolejny numer Gazety Parkowej ukaże się: 30 sierpnia 2019 r.

Okładka: UMWŚ

wydarzenia ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 7/2019

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

7

HISTORYCZNA RAPSODIA DLA ŚLĄSKA Rafał Zduńczyk

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

31 SIERPNIA BĘDZIE WAŻNYM DNIEM DLA REGIONU I KULMINACJĄ OBCHODÓW SETNEJ ROCZNICY WYBUCHU I POWSTANIA ŚLĄSKIEGO. STWORZONE PRZEZ JEDNEGO Z NAJLEPSZYCH NA ŚWIECIE KOMPOZYTORÓW MUZYKI FILMOWEJ – JANA A.P. KACZMARKA – WIDOWISKO WOKALNO-MUZYCZNE „RAPSODIA ŚLĄSKA” SPRAWI, ŻE ZEBRANA NA STADIONIE ŚLĄSKIM I PRZED TELEWIZORAMI PUBLICZNOŚĆ ZAPAMIĘTA TEN DZIEŃ NA DŁUGO. WSTĘP JEST BEZPŁATNY. Łukasz Respondek ydarzenie, które rozpocznie się o godzinie 21, jest organizowane z inicjatywy marszałka województwa śląskiego Jakuba Chełstowskiego oraz pod Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

Będzie to połączenie sztuki i rozrywki najwyższych lotów. Jest to prapremiera „Rapsodii Ślą-

W REKLAMA

skiej” autorstwa laureata Oscara Jana A.P. Kaczmarka, utworu skomponowanego specjalnie na tę rocznicę. Będzie to też wyjątkowa okazja do posłuchania orkiestry poza murami filharmonii. Do udziału w widowisku zostali zaproszeni także wybitni artyści, uprawiający inne gatunki muzyki. „Rapsodia Śląska” to wymowne przedsięwzięcie, które połączy muzykę symfoniczną i rozrywkową z doznaniami wizualnymi, inspirowanymi

Miuosh będzie jedną z gwiazd „Rapsodii Śląskiej”

Powstaniami Śląskimi. Dzięki temu mariażowi, stanie się swoistym uniwersalnym przekazem, skierowanym zarówno do starszych odbiorców, jak i do młodzieży.

– Proponując taki styl obchodów, chcemy również zachęcić wszystkich Polaków do upamiętnienia ważnych rocznic w sposób nie tylko odświętny, lecz także oryginalny oraz przemawiający do wszystkich pokoleń i różnych grup społecznych – wyjaśnia Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego. – Chcemy, by „Rapsodia Śląska” przeszła do historii polskiej kultury i została w świadomości wielu jako widowisko upamiętniające ważną rocznicę na dziesięciolecia.

Scenografię do „Rapsodii Śląskiej” przygotuje Giorgos Stylianou-Matsis, a na scenie, poza Janem A. P. Kaczmarkiem, wystąpią m.in. Maestra Monika Wolińska, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej, Chór Filharmonii Śląskiej i Jarosław Wolanin, Chór Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk, The Whoop Group, Marcin Wyrostek i 18 akordeonistów, Compagnie Transe-Express, Brodka, Grubson oraz Miuosh. ■

8

wydarzenia

gazetaParkowa nr 7/2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

„WIERNI POLSCE” W STULECIE WYBUCHU I POWSTANIA ŚLĄSKIEGO /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PONAD 2,6 TYS. ŻOŁNIERZY, 27 PODODDZIAŁÓW KOMPANII REPREZENTACYJNYCH, NOWOCZESNY SPRZĘT WOJSKOWY I 60 STATKÓW POWIETRZNYCH ZAPREZENTUJE SIĘ 15 SIERPNIA W KATOWICACH, PODCZAS DEFILADY Z OKAZJI ŚWIĘTA WOJSKA POLSKIEGO. Tomasz Żak

ielka defilada przejdzie ulicami Katowic z okazji Święta Wojska Polskiego i 99. rocznicy Bitwy Warszawskiej oraz stulecia wybuchu I Powstania Śląskiego. O szczegółach wydarzenia mówił w trakcie konferencji prasowej minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak. W konferencji uczestniczył marszałek Jakub Chełstowski, wojewoda Jarosław Wieczorek i prezydent Katowic Marcin Krupa.

W

obchodów stulecia wybuchu I Powstania Śląskiego i chcemy, by one wybrzmiały godnie w całym kraju. Jestem przekonany, że ta defilada przejdzie do historii regionu i chcemy, by świętowali z nami nasi mieszkańcy, dlatego zdecydowaliśmy, że tego dnia Koleje Śląskie przewiozą ich z różnych części województwa za darmo, byśmy mogli bezpiecznie i ekologicznie dotrzeć do Katowic i uczestniczyć w tym wyjątkowym wydarzeniu – podkreślał marszałek Jakub Chełstowski.

ZACHOWAĆ TRADYCJĘ

NAJNOWOCZEŚNIEJSZY SPRZĘT

– Chcemy wten sposób oddać hołd mieszkańcom Górnego Śląska, którzy zdecydowali o tym, że Śląsk stał się częścią Polski ipoświęcali swoje zdrowie i życie, żeby zachować polską tradycję i kulturę. Bo śląskość to polskość. Stulecie wybuchu I Powstania Śląskiego to wielka data i okazja, żeby przypomnieć o tej historii – mówił minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak.

W defiladzie „Wierni Polsce” weźmie udział 2,6 tys. żołnierzy Wojska Polskiego w tym 27 pododdziałów kompanii reprezentacyjnych. Mieszkańcy regionu będą mogli podziwiać m.in. maszerujących pancerniaków, specjalsów, spadochroniarzy, marynarzy iżołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej. Defilować będą również żołnierze wojsk sojuszniczych.

– Dziękuję za tę inicjatywę panu ministrowi.

Od początku roku angażujemy się w organizację

Naulicach Katowic pojawi się najnowocześniejszy sprzęt, jakim dysponują Siły Zbrojne RP. W defiladzie kołowej przejedzie ponad 190 pojazdów i jednostek sprzętu wojskowego, awlotniczej zobaczymy 60 statków powietrznych, samolotów i śmigłowców. Defilada rozpocznie się ogodz.14 naulicy Bagiennej w Katowicach, przejedzie al. Roździeńskiego odwiaduktu naLwowskiej, przez rondo gen. Jerzego Ziętka, aleją Korfantego, a następnie rozformuje się na wysokości ronda Pętli Słonecznej.

Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak zaprosił do udziału w tym historycznym wydarzeniu wszystkich mieszkańców regionu, a specjalne zaproszenie wystosował do górników.

– Chciał bym bardzo serdecz nie za pro sić do udziału w defiladzie górników, a więc tych

O szczegółach wydarzenia mówili w trakcie konferencji prasowej minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, marszałek Jakub Chełstowski, wojewoda Jarosław Wieczorek i prezydent Katowic Marcin Krupa ludzi, którzy każdego dnia wykazują się odwagą, pracowitością i którzy kształtują oblicze Śląska i Polski – dodał minister Mariusz Błaszczak.

Z okazji Święta Wojska Polskiego żołnierze zapraszają także na piknik wojskowy, który odbę-

dzie się przed budynkiem Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Będzie można z bliska obejrzeć i wejść do wojskowych pojazdów, zobaczyć wyposażenie żołnierzy różnych formacji i skosztować wojskowej grochówki. ■

ZACZĘŁO SIĘ W MYSŁOWICACH Rekomendujemy Wam kilka sposobów naświętowanie100-lecia wybuchuI Powstania Śląskiego. Propozycji jest dużo więcej, awszystkie znajdziecie na stronie: powstania.slaskie.pl – warto nanią zajrzeć!

CHWAŁA BOHATEROM MYSŁOWICE, PARK ZAMKOWY, 13-14 SIERPNIA

Punktem kulminacyjnym obchodów w Mysłowicach będą wydarzenia 13 i 14 sierpnia. Pierwszego dnia o godzinie 18 rozpocznie się Wieczór Powstańczy, w którym udział wezmą m.in. grupy rekonstrukcyjne. Drugiego dnia o godzinie 11 będzie można zobaczyć inscenizacje historyczne, a o 16 wziąć udział w mszy świętej w intencji poległych powstańców, zakończonej uroczystym pochodem.

O 17.30 rozpocznie się natomiast na-

pomnik Powstańca Śląskiego. Tramwaj będzie symbolicznie oznakowany numerem 100 oraz wyklejony planszami zhistorycznymi treściami oPowstaniach Śląskich i drodze Śląska do odrodzonego, niepodległego państwa polskiego. Organizatorem jest Muzeum Powstań Śląskich wŚwiętochłowicach.

i Plebiscytu. Dla uczestników zostaną przygotowane wyzwania podobne do tych, z jakimi musieli radzić sobie zarówno powstańcy, jak również ich rodziny. Będzie więc musztra, strzelanie z procy, składanie meldunków i tworzenie portretów pamięciowych.

POWSTAŃCZY TRAMWAJ MYSŁOWICE-ŚWIĘTOCHŁOWICE LIPINY, 14-24 SIERPNIA

GRA TERENOWA „DUCH POWSTAŃCZEJ WALKI” PARK ŚLĄSKI, 18 SIERPNIA

SŁUCHOWISKO MULTIMEDIALNE „WOLNY ŚLĄSK” PARK ŚLĄSKI, GALERIA RZEŹBY ŚLĄSKIEJ, 18 SIERPNIA

Projekt zakłada podróż historycznym i zabytkowym tramwajem po Śląsku iZagłębiu. Inauguracja przejazdu odbędzie się w Mysłowicach, gdzie 100 lat temu strajk w KWK Mysłowice był przyczynkiem dowybuchuIPowstania Śląskiego. Projekt zakończy się wŚwiętochłowicach-Lipinach, gdzie po zakończonej renowacji, zostanie oddany

To okazja do przeżycia historycznej przygody i stania się częścią wydarzeń, które miały miejsce sto lat temu. Rodzinnie, w gronie przyjaciół czy znajomych, uczestnicy będą mieli szansę wcielić się w rolę powstańczych bohaterów i stawić czoło wyzwaniom, które były codziennością ludności w czasie Powstań Śląskich

Przygotowany przez Teatr Śląski spektakl jest inspirowany fabularyzowanym filmem dokumentalnym „Franek”, którego projekcje stanowią jedną z głównych, historycznych atrakcji stałej ekspozycji w Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach. Słuchowisko otrzyma spektakularną oprawę świetlną, a elementy

bożeństwo pod bramą KWK Mysłowice, połączone z odsłonięciem nowego pomnika Powstańców Śląskich z udziałem władz miasta i państwa, a godzinę później, w tym samym miejscu, obejrzymy przygotowane specjalnie na tę okazję widowisko historyczne. Organizatorem jest miasto Mysłowice.

nagłośnienia zostaną ukryte w parkowych drzewach i krzewach, zaś malowniczy plener nieopodal restauracji Łania, posłuży jako scenografia dla spektaklu, jakiego Park Śląski jeszcze nie widział.

POWSTAŃCZA POTAŃCÓWKA KATOWICE, PLAC SEJMU ŚLĄSKIEGO 23 SIERPNIA

Na powstańczej potańcówce zagra Warszawska Orkiestra Symfoniczna.

W ramach imprezy wykonane zostaną śląskie pieśni z przełomu dekad.

Ten nostalgiczny koncert z okazji setnej rocznicy I Powstania Śląskiego odbędzie się w ogródku znajdującym się z tyłu siedziby Miasta Ogrodów (wejście od ulicy Lompy). Organizatorem jest Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek. (luk)

SZT UK A W

Y

B

MOJE ŚLĄSKIE BARBARY ZAMKNIĘTE W WIEŻACH przeczytaj rozmowę z malarzem Erwinem Sówką

O

R

magazyn instytucji kultury Samorządu Województwa Śląskiego

№ 02 | SIERPIEŃ 2019

U KULTURA OD RĘKI sprawdź dziesiątki wydarzeń, na które warto się wybrać

CZYM ZASKOCZY CIĘ BYTOM? zaplanuj kulturalną wycieczkę po regionie

100-LECIE POWSTAŃ ŚLĄSKICH wybierz się na wyjątkowe wydarzenia w sierpniu

SZTUKA w y b o r u | № 02

z Erwinem Sówką rozmawia Iwona Sobczyk

BARBARY ZAMKNIĘTE W WIEŻACH fot. Przemysław Jendroska

Leonardo, malując Mona Lisę, malował siebie.

Każdy z artystów maluje przede wszystkim siebie.

Wszystkie moje obrazy są autoportretami, choć klasycznych portretów nie maluję. Bo po co?

Podobno jest pan telepatą.

Różne rzeczy mi przypisywali. W młodości bardzo się interesowałem takimi sprawami, ale to bezpowrotnie minęło. Nie wracam do tego.

Szkoda. Nadnaturalne umiejętności pewnie się przydają, szczególnie że żyjemy w ciekawych czasach. Podobno ludzka cywilizacja się kończy.

Nie widzę, żeby coś szczególnego się działo. Świat jest fajny i tyle. Zmienia się! Kolejne pokolenia umierają, ale nowe będą oglądać słońce, oddychać powietrzem, chodzić po ziemi. Patrzę sobie na moje Katowice i widzę spokój, ład. Katedra, muzeum, osiedle Gwiazdy. Ładnie, szczególnie jak świeci słońce. Wciąż mam ochotę ten nasz świat malować. Jestem do życia raczej optymistycznie nastawiony, a to dlatego, że wierzę w Boga.

Namalował pan wiele obrazów, które są ostrzeżeniem przed tym, do czego prowadzi postęp

2

cywilizacyjny. Taki „Tryptyk współczesny” pełen jest demonicznych maszyn.

Do tego ludzkość zdąża – tak to odczuwam. Kilka lat temu miałem taki okres, że malowałem podobne obrazy, ale potem zrezygnowałem, chciałem tworzyć bardziej pozytywne rzeczy.

Dlaczego?

Staram się malować przede wszystkim miłość.

Szukam w świecie piękna. Maluję kobiety takie, jakie by się chciało widzieć. Słyszałem, że podobają się nawet innym kobietom.

Mnie się podobają. Silne są, większe od świata.

Zastanawiam się, czy mimo konserwatywnych poglądów, nie jest pan trochę feministą. Świat jest kobietą, a my mężczyźni jesteśmy tylko dodat­kiem. Bardzo ważnym, bo z nas też coś powstaje, ale dodatkiem.

Jak pan teraz pracuje? Codziennie?

Prawie codziennie, ale teraz mniej. Głównie patrzę na obraz, medytuję. Obraz ma być stworzony do rozmyślania. Im dłużej się siedzi, tym lepiej się go rozumie, tym mocniej wciąga. Na moich obrazach spotyka się sacrum i profanum. To pierwsze odgrywa teraz ważniejszą rolę, bo uprawiam malarstwo religijne, nie w sensie kościelnym, ale duchowym.

Bardzo często wracam teraz np. do Matki Boskiej Fatimskiej.

A co pan teraz ma na sztalugach?

Erotyk. Chce pani zobaczyć? Erwin Sówka prowadzi do swojej słynnej pracowni, w pokoju obok kuchni.

To będzie tryptyk, mam już nawet na niego kupca.

Czyli jednak przerwa od malarstwa religijnego.

To wszystko jest religia, przecież te baby też są boże.

№ 02 | SZTUKA w y b o r u Czuje pan, że rozwija się jako artysta?

Rozwijam się duchowo i tak będzie do końca moich dni. Uprawiam sztukę duchową, dlatego nie interesuje mnie sztuka współczesna, bo w niej tego pierwiastka nie dostrzegam. Sztuka współczesna jest tak zagracona, że nie da się patrzeć.

Co to znaczy „zagracona”?

Pełno w niej kantów, ostrych form. A świat taki nie jest! Świat jest piękny, tylko artyści się zmienili. Nie mógłbym żyć w takim świecie, jaki tworzą współcześni artyści. Chciałaby pani żyć w picassowskim świecie? Ja mam wyobraźnię człowieka renesansu, jak Leonardo czy Michał Anioł. Uważam, że w realizmie nie zostało wszystko powiedziane, ale żeby być realistą, trzeba pracować i być perfekcyjnym. Człowiek w naturalny sposób tęskni do piękna. Po co ludzie jadą nad morze albo w Himalaje? Podziwiać piękno, które Pan Bóg stworzył, dopóki jeszcze istnieje. Oczywiście są tacy, co jadą się wspinać, giną i tych to w ogóle nie żałuję. To jest przeznaczone dla Boga, nie dla ludzi…

Taki obraz bym namalował, że moje kobitki w stringach i butach wspinają się na Mount Everest...

A który obraz Erwina Sówki jest najlepszy?

Wszystkie są dobre! Co zrobić?! Każdemu poświęcam część mojej duszy i serca, bo maluję je z miłości. Swoje kobiety ściągam z kosmosu, na ziemi takich nie ma.

Opowie pan o obrazach, które wiszą na ścianach?

Kogo mamy za plecami?

Czarna Madonna, bizantyjska.

Jaka uśmiechnięta! Czarna Madonna zw­ykle jest ponura.

Nie lubię ponurości. Matka Boska Fatimska na różnych wizerunkach też zawsze jest bardzo smutna. Ja chcę jej wrócić uśmiech, żeby była radosna i żebym czuł, że mnie kocha. Święci też mogą kochać.

A nad fotelem święta Barbara?

Z szybu Carmer, tam, gdzie pracowałem. Raz przyjechał tu do mnie kolekcjoner z Wisły, chciał kupić.

W końcu mówi: „Nie mam tyle pieniędzy, ale samochód panu za ten obraz dam. Tylko że na raty go wziąłem”. Może jak go spłaci, to się znów zgłosi. (śmiech) Jest coś, co by pan chciał namalować, ale jeszcze się nie udało?

Nie udało mi się w życiu kobiety namalować. Myślę sobie: „Tyś Erwin jeszcze nie namalował tej istoty!”.

To jest pewnego rodzaju zniewolenie. To nie jest tak, że malowanie sprawia wyłącznie radość. Jest we mnie pewien rodzaj smutku, który mnie trawi i będzie trawił do końca. Jeśli mi się kiedyś uda namalować kobietę, to myślę, że to będzie Fatima. Hiszpanie ładnie o niej mówią, że przyszła z gwiazd. To jest kobieta z innego świata, duchowa, nienamacalna.

Maluje pan w ogóle z natury?

Z natury nie, ale często maluję ze zdjęć. Chodzę po Nikiszu i robię zdjęcia, a potem układam z nich swój Nikisz. Chcę, żeby perspektywa, linia okien była zachowana, ale przeinaczam realny pejzaż tak, żeby moje kobiety mi się dobrze z nim komponowały.

PORANEK Z KSIĘŻYCEM (1997) wł. Muzeum Śląskie w Katowicach

LIBSTA (2001) wł. Muzeum Śląskie w Katowicach

Z tego pana słynnego okna na 10. piętrze bloku widok rzeczywiście fantastyczny. Pół Katowic.

Tu jest bardzo ładnie rano, wszystkie budynki robią się złote. Patrzę i myślę, ile tysięcy okien tam jest, ile za nimi ludzi. Siedzę, myślę o nich i różne historie przychodzą mi do głowy.

Ci po szkole i ja mamy jednakowe trudności.

Potrzebna jest praca nad sobą. Artysta nie rodzi się z dnia na dzień. Artystą człowiek się staje, idąc przez życie i wzbogacając się o wiedzę i technikę malarską, pracując nad sferą duchową. Dla mnie malowanie to jest życie. Jestem artystą spełnionym.

Kopalnię panu zamknęli. „Wieczorka”.

Jakby pan chciał, żeby pana obrazy były czytane? Symbolika, do której się pan odwołuje, bywa skomplikowana.

Staram się już nie być taki enigmatyczny jak kiedyś.

Kobiety, które maluję, są mną, moim wnętrzem. Tak to trzeba rozumieć. Leonardo, malując Mona Lisę, malował siebie. Każdy z artystów maluje przede wszystkim siebie. Wszystkie moje obrazy są autoportretami, choć klasycznych portretów nie maluję. Bo po co?

Moja kochana kopalnia, moja matka. To była wstrętna robota, bardzo nie lubiłem iść na dół. Ciężko mi było, że nie mogę robić tego, co bym chciał. Tyle lat byłem ograniczony tym zawodem. Na szczęście teraz jestem od tego uwolniony.

Ma pan jakiś sentyment do kopalni?

Tak, mam sentyment do starej łaźni i wieży zegarowej, którą pokochałem. Powiedziałem, że się z nią ożenię.

Moje Barbary są zamknięte w tych wieżach. Bardzo byłoby źle, gdyby chcieli kopalnię wyburzyć, bo to jest wspaniały przykład architektury przemysłowej.

Coś pan jej zawdzięcza jako artysta?

Emeryturę! (śmiech) Każdy artysta powinien robić na dole, bo to jest kopalnia charakterów. Ciężka praca wzbogaca duszę człowieka.

Co trzeba zrobić, żeby stać się artystą? Jest pan przykładem, że szkoła to nie wszystko.

E RWIN SÓWK A Człowiek legenda. Ikona śląskiej kultury, jeden z najważniejszych polskich artystów nurtu określanego jako sztuka nieprofesjonalna czy naiwna. Malował od zawsze, ale w kole malarzy amatorów działającym przy kopalnianym domu kultury rozwinął swój talent. Amatorzy, którzy się tam spotykali, znani są dzisiaj jako Grupa Janowska. Sówka jest ostatnim żyjącym członkiem Grupy.

Artysta wystąpił w wielu filmach dokumentalnych i fabularnych, m.in. w filmie „Sówka Erwin” Adama Sikory i w słynnym „Angelusie” Lecha Majewskiego. Jego obrazy znajdują się w kolekcjach muzealnych i prywatnych

Na pana słynnym obrazie „Narodziny uczuć” ze skóry mężczyzny wyłania się kobieta.

To jest właśnie coś takiego. Jestem rozrywany przez moją sztukę.

Przejdzie pan kiedyś na artystyczną emeryturę?

Trzeba malować. Trzeba być wiernym temu, co się zaczęło i to dokończyć. Artysta cały czas jest przy pracy, aż do końca swoich dni. A ze mną też tak samo będzie. Dopiero co od sztalugi odszedłem.

na całym świecie. Na Śląsku można je oglądać m.in. w Muzeum Śląskim w Katowicach, w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu czy w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.

Jego malarstwem inspirowana była też scenografia do spektaklu „Skazany na bluesa” w reż. A. Jakubika w Teatrze Śląskim.

W 2013 roku został odznaczony Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego, a w 2017 otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Bohaterkami jego obrazów bywają m.in. boginie i święte, ale kobieta jego życia jest tylko jedna – żona Irmgarda. Artysta niedawno obchodził 83. urodziny.

3

SZTUKA w y b o r u | № 02

DO 3 RAZY SZTUKA!

Oglądaj! Zwiedzaj! Czytaj! Słuchaj!

JAK PIĘKNIE WYRAŻAĆ NEGATYWNE EMOCJE W JĘZYKU POLSKIM?

Zapraszamy 9 sierpnia o godz. 10.00 na Małą Scenę Teatru Rozrywki na warsztaty językowo-teatralne przygotowane w oparciu o fragmenty literatury polskiej autorstwa klasyków i współczesnych twórców. Warsztaty poprowadzi Alina Chechelska. Wstęp bezpłatny. Obowiązują zapisy. Szczegóły: www.teatr-rozrywki.pl.

PODZIWIAJ I KUPUJ W Galerii ART

FOTO od 8.07 do 20.08 prezentowana jest transpozycja plenerów organizowanych przez ROK Częstochowa w czeskiej Pradze, we Vrbovie i Bojnicach na Słowacji, w Egerze i Esztergomie na Węgrzech oraz na Mazurach. Podczas wystawy szansa na kupno prac.

WRACAMY WE WRZEŚNIU Jeden z naj-

BIELSKO-BIAŁA Regionalny Ośrodek Kultury ul. 1 Maja 8

56. TYDZIEŃ KULTURY BESKIDZKIEJ

Ruszyło święto folkloru! Do 4 sierpnia potrwa największa impreza folklorystyczna w regionie. Od Wisły, przez Szczyrk, Żywiec, Maków Podhalański, Oświęcim, Ujsoły, Istebną, po czeski Jabłonków – na scenach i w koro­­ wodach prezentować się będą tancerze, śpiewacy i muzycy z różnych stron świata. Pełen atrakcji program na www.rok.bielsko.pl.

REWIZJE 2. STRATEGIE OBRONNOŚCI

Urszula Mikoś opowie o drugiej odsłonie cyklu pokazów prac z kolekcji sztuki Muzeum Górnośląskiego po 1945 r., tym razem w autorskiej reinterpretacji Doroty Hadrian. 11.08, godz. 16.00, bilety w cenie wstępu na wystawy czasowe.

WERNISAŻ WYSTAWY Otwarcie wysta-

głośniejszych musicali świata, niepokojąco aktualny „Cabaret” w reż. Jacka Bończyka ze znakomitym Kamilem Franczakiem w roli Mistrza Ceremonii, a także „Hotel Westminster”, czyli farsa twórcy „Mayday”, wracają wraz z rozpoczęciem sezonu na deski Teatru Rozrywki. Bilety i repertuar dostępne na www.teatr-rozrywki.pl.

wy „Na rozdrożu… Życie codzienne Górnoślązaków w okresie powstań śląskich i plebiscytu” ukazującej przez plakaty i afisze z tamtego czasu codzienność Górnoślązaków na tle trzech powstań śląskich i okresu kampanii plebiscytowej. 14.08, godz. 17.00, wstęp wolny.

CHORZÓW Górnośląski Park Etnograficzny ul. Parkowa 25

MALARZE GOŁĘBIEGO SERCA Czaso-

wa wystawa „Echa powstań śląskich w obrazach Malarzy Gołębiego Serca” z kolekcji „Barwy Śląska Stanisława Gerarda Trefonia” związana jest z obchodami 100-lecia Powstań Śląskich.

Zgromadzono na niej 30 prac autorstwa 15 twórców z kolekcji Stanisława Trefonia, które są pokłosiem I Konkursu Sztuki Intuicyjnej im. Juliusza Marcisza. Wystawa czynna od 14.08 do 31.10.

Biblioteka Śląska pl. Rady Europy 1

CIESZYN Zamek Cieszyn ul. Zamkowa 3 a, b, c

WAKACYJNE SPACERY TEMATYCZNE

Propozycja dla miłośników historii, architektury i przyrody. Tematy spacerów: Cieszyńska secesja (3.08), Ziołowe historie (11.08), Szlakiem cieszyńskiego Bauhausu (17.08), Centrum polityki.

Machina śmierci. Dom rodzinny (24.08), Śladem architekta Eugena Fuldy (31.08).

Udział w spacerach bezpłatny. Informacje na www.zamekcieszyn.pl.

INSTYTUT MEDIÓW CYFROWYCH „DIGITARIUM” Jednostka Biblioteki

Śląskiej, współpracująca w zakresie cyfryzacji z regionalnymi instytucjami kultury, edukacji i nauki, zaprasza do poznania kulturowego dziedzictwa poprzez platformę Śląskiej Biblioteki Cyfrowej: sbc.org.pl.

PROJEKT „ŚLĄSKIE DIGITARIUM”

Cztery instytucje kultury – Biblioteka Śląska jako lider projektu oraz Regionalny Instytut Kultury, Instytucja Filmowa „Silesia Film” i Opera Śląska w Bytomiu umożliwią prezentację zbiorów poprzez projekt „Śląskie Digitarium”. Platforma przybliży internautom ok. 93 tys. obiektów kultury. Szczegóły na stronie: bs.katowice.pl/pl/slaskie_digitarium.

SPOŁECZNA PRACOWNIA DIGITALIZACJI

Muzeum Górnośląskie pl. Jana III Sobieskiego 2

OD HISTORYZMU DO MODERNIZMU

Teatr Rozrywki ul. Konopnickiej 1

TANGO W ROZRYWCE! Zatańczymy tan-

go? Już od września kurs tanga wraca do Rozrywki! Czekamy na wszystkich miłośników argentyńskiego tańca.

Lekcje poprowadzi wielokrotnie nagradzana para: Piotr Łyszkiewicz i Małgorzata Kral. Przyjmujemy zgłoszenia solo i w parach. Dodatkowe informacje i zapisy: www.teatr-rozrywki.pl.

4

na przegląd „Zezowate Oko”. Impreza adresowana jest do nieprofesjonalnych grup teatralnych (młodzież 15+ i dorośli). Zgłoszenia do 11.08. Prezentacje 6 – 7.09 w Częstochowie.

K ATO W I C E

B Y TO M

Prowadzone przez Witalisa Szołtysa warsztaty fotografowania architektury, dla których pretekstem stała się niezwykła historia i wyjątkowa architektura dwóch muzealnych gmachów. 3.08, godz. 16.00, 10 zł (obowiązują zapisy).

PRZEGLĄD AMATORSKICH ZESPOŁÓW TEATRALNYCH Czekamy na zgłoszenia

C Z Ę S TO C H O WA Regionalny Ośrodek Kultury ul. Ogińskiego 13A

WIDZĘ, WIĘC JESTEM Trwa konkurs

dla osób amatorsko zajmujących się filmem. Można zgłaszać własne wideo, plakaty i recenzje filmowe. Zgłoszenia do 31.10. Szczegóły zgłoszeń i lista nagród na www.rok.czestochowa.pl.

Zachęcamy wolontariuszy do tworzenia zasobów Śląskiej Biblioteki Cyfrowej poprzez udział w pracach Społecznej Pracowni Digitalizacji ŚBC. To miejsce, w którym – dzięki zaangażowaniu m.in. seniorów – wspólnie tworzymy cyfrowe zasoby. SPD: facebook.com/spdsbc.

Filharmonia Śląska ul. Sokolska 2

100-LECIE POWSTAŃ ŚLĄSKICH

Grubson, Aleksandra Królik, Czesław Mozil, Renata Przemyk, Sebastian Riedel i Skubas oraz Iwona Sobotka wraz z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Śląskiej pod batutą Krzysztofa Pendereckiego. Muzeum Śląskie, 24.08, godz. 19.00, wstęp wolny.

№ 02 | SZTUKA w y b o r u

ZAKOŃCZENIE LATA Śląska Orkiestra

Kameralna wraz z Joanną Smajdor i Bartoszem Kalickim wykonają najbardziej znane piosenki z bajek oraz oczarują jazzowymi aranżacjami utworów Stanisława Moniuszki. 25.08, godz. 17.00, 28 – 50 zł.

Muzeum Śląskie

Teatr Śląski

ul. Tadeusza Dobrowolskiego 1

Rynek 10

KINO KUŹNIA Wakacyjne plenerowe

ZA WOLNY ŚLĄSK Plenerowe słuchowi-

pokazy filmowe poświęcone myśli ekologicznej. W planach „Night Moves” w reż. Kelly Reichardt oraz „Piotruś królik” w reż. Willa Glucka. W razie niepogody seans na leżakach zostanie zastąpiony projekcją w budynku stolarni. 3.08 i 17.08, godz. 21.30, teren północny obok kuźni, wstęp wolny.

OPROWADZANIE KURATORSKIE Oprowa-

PREMIEROWA „RAPSODIA ŚLĄSKA”

Prawykonanie dzieła Jana A.P. Kaczmarka skomponowanego z okazji 100-lecia Powstań Śląskich. Główną część widowiska z udziałem gwiazd wykonają filharmonicy śląscy wraz z chórem ZPiT „Śląsk”. Stadion Śląski w Chorzowie, 31.08, godz. 21.00, wstęp wolny.

Instytucja Filmowa SILESIA FILM ul. Górnicza 5

OPEROWE LATO. ANDRÉ RIEU: ZATAŃCZYMY? Retransmisja koncertu

mistrza skrzypiec z Maastricht. André Rieu zaprasza widzów do założenia butów do tańca i wzięcia udziału w roztańczonym, pełnym humoru i zabawy koncercie. 3.08 i 17.08, godz. 18.00, Kino Kosmos, ul. Sokolska 66, 30 – 35 zł.

SILESIA FILM NA 100-LECIE POWSTAŃ ŚLĄSKICH Sierpniowe spotkanie

i rozmowa dotyczyć będą znaczenia I powstania. Widzowie zobaczą dokumenty „Batalia o Śląsk” i „O polskość śląskiej ziemi” oraz materiał Polskiej Kroniki Filmowej ze zjazdu weteranów powstań śląskich. 19.08, godz. 18.00, Kino Kosmos, ul. Sokolska 66, 12/14 zł.

KINO LATO – FILMOWE ŁADOWANIE BATERII Podczas cyklu „Kino Lato”

Kino Kosmos zaprasza na nadrabianie filmowych zaległości. W te wakacje do przeglądu dołącza Kino Światowid, w którym raz w tygodniu są prezentowane mniej znane artystyczne filmy 2019 roku, w tym kilka gorących przedpremier. Sierpień 2019, Kino Kosmos, ul. Sokolska 66, Kino Światowid, ul. 3 Maja 7.

dzanie kuratorskie po wystawie czasowej zlokalizowanej w budynku Centrum Scenografii Polskiej poświęconej znaczącej dla XX-wiecznej historii Górnego Śląska zbiorowości kobiet. Wystawę dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022, 29.08, godz. 18.00, spotkanie przy kasach, 7 zł.

sko w Parku Śląskim połączone z artystyczną iluminacją w reż. R. Talarczyka.

Projekt jest częścią obchodów Roku Powstań Śląskich. 18.08, godz. 20.30, Galeria Rzeźby Śląskiej, wstęp wolny.

MARATON Z MUMIO Artyści kultowego

MUMIO zamieszkają w teatrze na 3 dni i będą co wieczór grać inny program.

Bilety i karnety na ten maraton będą dostępne w kasie oraz online od sierpnia.

Mumio zagra 6, 7 i 8.09 na Dużej Scenie, 40–90 zł.

Regionalny Instytut Kultury ul. Teatralna 4

TRWA KONKURS! Absolwentów studiów

artystycznych i historycznych zachęcamy do wzięcia udziału w konkursie na pracę magisterską lub licencjacką o plastyku, fotografiku lub architekcie związanym z woj. śląskim. Zwycięskie dzieło wyda RIK. Na zgłoszenia czekamy do 30 listopada.

ZASŁUCHAJ SIĘ NA TEATRALNEJ

Gabriela Silva i goście zaśpiewają fragmenty znanych oper, operetek i musicali. Zapraszamy na ul. Teatralną 4 pod balkon Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach, 9.08 i 23.08, godz. 19.00, wstęp wolny.

Muzeum Zamkowe ul. Brama Wybrańców 1

MIECZYSŁAW WIELOMSKI. SILESIA – PRZECIW NICOŚCI Od 2.08 do 30.11 można oglądać nową wystawę w budynku dawnego Młyna wchodzącego w skład kompleksu Stajni Książęcych. Wystawa prezentować będzie prace fotograficzne Mieczysława Wielomskiego, 4/7 zł.

KONCERT HISTORYCZNY Koncert pia-

nistów z Polski, USA, Japonii, Francji i Serbii upamiętniający 100-lecie podpisania przez I.J. Paderewskiego Traktatu Wersalskiego ustanawiającego powrót Polski na mapę świata. Zapraszamy do Sali Lustrzanej 3.08 o godz. 18.00, 50 zł.

KALUDI KALUDOV I UCZESTNICY KURSU MISTRZOWSKIEGO Sierpniowy koncert arii operowych i operetkowych w wykonaniu wybitnego tenora Kaludiego Kaludova oraz młodych artystów. Wydarzenie rozpocznie się o 19.00 w Sali Lustrzanej 11.08.

Rezerwacje biletów w cenie 50 zł na www.rezerwacja.zamek-pszczyna.pl.

AKADEMIA SZTUKI – RECEPCJA TWÓRCZOŚCI ŚLĄSKICH OUTSIDERÓW

Podczas kolejnego spotkania z cyklu Akademia Sztuki eksperci opowiedzą o ciekawym zjawisku plastyki nieprofesjonalnej na Śląsku, a następnie odbędzie się projekcja filmu „Angelus” Lecha Majewskiego. 31.08, godz. 16.00, audytorium, 1 zł.

PSZCZYNA

PRAPREMIERA W sierpniu trwają próby

do „Kosztu życia” – sztuki nagrodzonej Pulitzerem bytomianki M. Majok, która mieszka i pisze w USA. Już można kupować bilety na prapremierę inaugurującą festiwal „Open The Door”, którą zaplanowano na 20 września.

ZABRZE Muzeum Górnictwa Węglowego ul. Jodłowa 59

Sztolnia Królowa Luiza ul. Sienkiewicza 43

KONCERT ZESPOŁU „MY3” Kon-

KOSZĘCIN Zespół Pieśni i Tańca ŚLĄSK ul. Zamkowa 3

cert na terenie Parku 12C w Zabrzu połączony z całodziennymi atrakcjami i animacjami. Zapraszamy 3 sierpnia o godz. 17.00, bilety w specjalnej ofercie 2+1 do kupienia na www.sztolnialuiza.pl.

ZESPÓŁ „ŚLĄSK” W PLENERZE Koncert

galowy podczas V Międzynarodowego Konkursu Tradycyjnego Powożenia o Trofeum „Śląska”. Wydarzenie odbędzie się na Scenie Plenerowej w Zespole Pałacowo-Parkowym w Koszęcinie, 10.08, godz. 19.00, wstęp wolny.

TWÓRZ WIKIPEDIĘ W każdy trzeci pią-

tek miesiąca w siedzibie RIK czekamy na osoby zainteresowane redagowaniem i/lub poprawianiem haseł do Wikipedii – największej internetowej encyklopedii świata. Wystarczy zabrać ze sobą laptop. Spotkania trwają od 16.30 do 19.30, wstęp wolny.

LETNIA POTAŃCÓWKA Taneczna zabawa PAMIĘCI STANISŁAWA HADYNY

„A to Polska właśnie” – koncert chóru, baletu i orkiestry Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” w ramach obchodów Roku Stanisława Hadyny w 100-lecie urodzin założyciela Zespołu. 30.08, godz. 19.00, Amfiteatr im. S. Hadyny w Wiśle, wstęp wolny.

w Parku Techniki Wojskowej, całodzienne animacje i atrakcje dla rodzin w sąsiadującym Parku 12C. Zapraszamy 17 sierpnia – więcej szczegółów na stronie www.kopalniaguido.pl.

POŻEGNANIE WAKACJI – ABSZICFAJER

Tradycyjne pożegnanie lata i całodzienna impreza plenerowa. W ofercie m.in. podziemne zwiedzanie trasy tematycznej „Wioska wodza 12C”. Zapra­ szamy 31 sierpnia na teren Parku 12C.

5

SZTUKA w y b o r u | № 02 źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego

KULTURALNA WYCIECZKA

Odwiedź nieoczywisty Bytom!

W mieście starszym od Krakowa odnajdą się pasjonaci historii, architektury, techniki oraz alternatywnej turystyki, a przypominające burzliwą historię kamienice i zakłady przemysłowe mogłyby zagrać w niejednym wysokobudżetowym filmie.

Jego dzieje sięgają 1020 r., a pierwsze wzmianki datuje się na lata 1123 – 1125. W swych początkach ulokowany był na Wzgórzu św. Małgorzaty. Otrzymał prawa miejskie w 1254 roku, trzy lata wcześniej niż Kraków. Jego historia wiąże się z Piastami śląskimi i rodziną Henckel von Donnersmarck. Ważną rolę dla obecnej dzielnicy Miechowice odegrał ród von Tiele-Wincklerów. Druga połowa XIX wieku to czas rozwoju zakładów przemysłowych. Tu, w nieistniejącym już Hotelu Lomnitz, miał siedzibę Polski Komisariat Plebiscytowy, któremu przewodniczył Wojciech Korfanty. Po podziale Górnego Śląska w 1922 roku miasto było z trzech stron otoczone granicą, a z rynku piechotą w kwadrans docierało się do najbliższego przejścia granicznego.

Wycieczkę warto rozpocząć od wizyty w Muzeum Górnośląskim, które od niemal 110 lat gromadzi liczące ponad milion egzemplarzy zbiory archeologiczne, etnograficzne, przyrodnicze, dokumenty historyczne oraz

dzieła sztuki, wśród których, w Galerii Malarstwa Polskiego, znajdziemy słynny „Portret Wandy Siemaszkowej w stroju scenicznym Panny Młodej z »Wesela«” St. Wyspiańskiego oraz kultowe rzeźby Stanisława Szukalskiego. Drugi przystanek to działająca od 1945 roku Opera Śląska, nazywana kuźnią talentów, bo debiutował tu chociażby Wiesław Ochman. Trzeba odwiedzić także CSW Kronika – wyróżniający się interdyscyplinarny ośrodek sztuki, który zapoczątkował eksplorowanie śląskiego postindustrialu. Warto też zajrzeć do mieszczącego się w pokopalnianych budynkach Teatru Tańca i Ruchu Rozbark. Przyciągają również wnętrza kamienic na placach Akademickim i Słowiańskim czy neogotycki gmach sądu z efektownym wewnętrznym zadaszonym dziedzińcem oraz modernistyczny budynek dworca kolejowego. Na fanów architektury industrialnej czeka Bolko Loft – pierwszy w Polsce mieszkalny loft projektu Przema Łukasika, który obrał Bytom na siedzibę biura architektonicznego Medusa.

Bytom to miasto związane z modą i raj dla wielbicieli wzornictwa retro. Miasto rozsławiły w świecie Zakłady Odzieżowe „Bytom” specjalizujące się w produkcji odzieży męskiej (działały w latach 1945–2010). Tradycje krawieckie kontynuuje powstała w 2018 r. stawiająca na lniane ubrania marka odzieżowa Bäckerei Bytom, która ma swoją siedzibę w lokalu, który kiedyś był piekarnią. Miasto przyciąga kolekcjonerów z całej Polski – w każdy pierwszy piątek miesiąca w dzielnicy Szombierki odbywa się legendarny Jarmark Staroci.

Agnieszka Woszczyńska źródło: Opera Śląska w Bytomiu

źródło: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach

6

Na trasie wycieczki musi znaleźć się EC Szombierki, czyli katedra industrialu, zaprojektowana przez Georga i Emila Zillmannów. Blisko jest także największa stacja Górnośląskich Kolei Wąskotorowych – najstarszej na świecie czynnej kolei wąskotorowej. Miłośników komunikacji miejskiej zachwyci najkrótsza linia tramwajowa w Europie – linia 38 ma 5 przystanków, a przejazd trwa 6 minut.

№ 02 | SZTUKA w y b o r u

PROPOZYCJE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY WAKACYJNE WARSZTATY FILMOWE Tematem warszta-

tów będzie odkrywanie historii Bytomia sprzed stu lat i czasu powstań śląskich oczami młodego człowieka.

Młodzież pozna elementy pracy na planie zdjęciowym i zmierzy się z pracą przed kamerą | Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Sala Kolumnowa | 13 i 14.08, godz. 11.00 | 20 zł (obowiązują zapisy)

CZAS DLA RODZINY KTO MA OWCE, TEN MA CO CHCE Celem imprezy „Kto ma owce, ten ma co chce. Górale w skansenie” jest przybliżenie cennych tradycji górali Beskidu Żywieckiego.

W programie m.in. pokazy, warsztaty, góralska muzyka i tańce | Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” | 4.08, godz. 12.00–17.00 | 7/10 zł

POWOŻENIE KONNYMI ZAPRZĘGAMI V Międzynarodowy

w godz.10.00–13.00 zapraszamy dzieci z opiekunami na imprezy edukacyjno-rekreacyjne. Podczas nich odbędą się m.in. zabawy z animatorami i gra terenowa | Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” | wstęp wolny

Konkurs Tradycyjnego Powożenia o Trofeum „Śląska” to familijna impreza plenerowa w siedzibie Zespołu „Śląsk”, podczas której można podziwiać kunszt sztuki powożenia konnymi zaprzęgami. Zabytkowe karety i furgony, wspaniałe konie i powożący w strojach z przełomu XIX i XX wieku | Zespół Pałacowo-Parkowy w Koszęcinie, ul. Zamkowa 3 | 10–11.08 | wstęp wolny

WAKACYJNE LEKTURY Polecamy książkę Melanii Kape-

WIELKA KSIĘGA PRAWDZIWYCH TROPICIELI Lektura

WAKACJE W SKANSENIE W każdy poniedziałek sierpnia

lusz „Mitologia. Przygody słowiańskich bogów”. Pięknie zilustrowana przez Ewę Poklewską-Koziełło księga przybliża najmłodszym czytelnikom słowiańskie wierzenia. W tomie znajdziemy m.in. mity tłumaczące zjawiska przyrodnicze oraz stworzenie świata, a także leksykon słowiańskich bogów

WARSZTATY TANECZNE Oferta dla dzieci od 5. roku

życia obejmująca zajęcia ruchowe z elementami tańca ludowego, rytmiki, baletu oraz teatru. Podczas zajęć będzie prowadzony nabór do Artystycznego Ogniska Wokalno-Baletowego przy Zespole „Śląsk” | Koszęcin, ZPiT „Śląsk” – Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej | każdy wtorek sierpnia, godz. 13.15–14.30 | wstęp wolny, obowiązują zapisy

ZŁAP ZAJAWKĘ NA BREAKDANCE Przedstawiciele kato-

wickiej inicjatywy Hip-hop Spot w interesujący sposób pokażą uczestnikom, czym jest b-boying. Warsztaty przeznaczone są dla młodzieży w wieku 15–18 lat.

Prowadzenie: Alex Kwoka i Dawid Falędysz | Muzeum Śląskie w Katowicach, poziom –4 | 24.08, godz. 11.00 | 9 zł (opiekun bezpłatnie)

WAKACJE W KOSMOSIE Katowickie Kino Kosmos zaprasza najmłodszych widzów na wtorkowe i czwartkowe pokazy filmowe, których tematem przewodnim będą zwierzęta. W programie m.in. „Opowieści świnki” czy „Chłopiec z burzy”. Wybranym seansom będą towarzyszyć prelekcje przyrodników ze śląskiego ZOO | Kino Kosmos w Katowicach | 6, 8, 13, 15.08, godz. 10.00 | 12/15/17 zł

4 DEKADY Z POŚWIATOWSKĄ Konkurs dla poetów 16+.

Na zestaw wierszy organizatorzy czekają do 30.08.

Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Haliny Poświatowskiej odbędzie się w Częstochowie już po raz 40. | Regionalny Ośrodek Kultury w Częstochowie | konkurs | www.rok.czestochowa.pl

WODA TO ŻYCIE Inspirowane wystawą „Dizajn w prze-

strzeni publicznej. Woda” warsztaty wiedzy i kreatywności dla dzieci. Uczestnicy dowiedzą się, skąd bierze się woda, dlaczego jest jej coraz mniej i jak ją oszczędzać. Zaprojektują też morskie zwierzęta z kartonu | Zamek Cieszyn | obowiązują zapisy | 5 zł

WAKACJE Z BEBOKAMI I TAJEMNICE SKARBU SZTOLNI

Pełne magii zwiedzanie podziemi Sztolni Królowa Luiza dla najmłodszych, po którym zaplanowano warsztaty plastyczne. Dostępne dla grup i turystów indywidualnych, w dwóch wariantach | Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu | informacje: tel. 32 271 40 77 | 25 zł

książki Adama Wajraka zachęca do zwiedzania najpiękniejszych zakątków Polski i obserwowania życia przyrody. Autor udziela cennych rad, jak się przygotować i co zabrać ze sobą na rodzinną eskapadę, na co uważać oraz jak wykonać, np. karmnik dla ptaków | książka dostępna w zbiorach Biblioteki Śląskiej w Katowicach

GRA MIEJSKA Uczestnicy gry „Niezapomniane. Miesz-

kanki Katowic w Powstaniach Śląskich” zapoznają się z historiami i życiorysami kobiet, które mieszkały w Katowicach w okresie powstań śląskich i zaangażowały się w działalność powstańczą. Zabawa i edukacja dla całej rodziny – preferowane drużyny | Muzeum Śląskie w Katowicach | 17.08, godz. 10.00–13.00 | wejście główne | wstęp wolny (obowiązują zapisy)

RODZINA W KINIE Propozycje filmowe skierowane do

dzieci w różnym wieku: dla całkiem małych „Filmowe Popołudnie dla Dzieci”, czyli seanse klasycznych bajek krótkometrażowych, a tym nieco starszym Kino Kosmos proponuje niedzielne wakacyjne pokazy filmów familijnych: „Zakwakani”, „Gnomy rozrabiają”, „Wicher – dzikie konie” i „Biały kieł” | Kino Kosmos – cykl Filmowe Popołudnia w Katowicach | niedziele, 15.00 | 8 zł | cykl Rodzina w Kinie | niedziele, godz. 16.00 | 15/17 zł

BAJTEL PLAC Miejsce, dzięki któremu powrócą gry i zabawy z dawnych czasów. Przez całe wakacje można zagrać tu w klasy, w gumę, w pajacyka i w kapsle. W każdy czwartek przypominamy klasyczne podwórkowe zabawy | Muzeum Górnośląskie w Bytomiu (przed gmachem na pl. J. III Sobieskiego 2) | Zabawy na Bajtel Placu | 1, 8 i 22.08, godz. 11.00 |wstęp wolny

PRZEMYSŁOWE MONOPOLY Polecamy zakup gry planszo-

wej „Przemysłowy Magnat”. Dzięki niej można zostać potentatem obiektów Szlaku Zabytków Techniki z przełomu XIX i XX w. Gra dostępna jest w sklepie stacjonarnym Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach oraz w sklepie internetowym rik.katowice.pl/sklep

NOCNE ZWIEDZANIE WZGÓRZA ZAMKOWEGO Szansa

na niecodzienną wędrówkę po cieszyńskim Wzgórzu Zamkowym, gdzie okryte mrokiem ruiny średniowiecznych murów robią niezapomniane wrażenie. O historii cieszyńskich władców i ich rezydencji opowiedzą zamkowi przewodnicy | Zamek Cieszyn | 31.08, godz. 20.45 | wstęp wolny

WAKACYJNE SPORTOWE SOBOTY I RODZINNE ZWIEDZANIE

W sierpniowe soboty na terenie Parku 12C czekają gry i zabawy ruchowe oraz spotkania z gwiazdami sportu.

Do tego zapraszamy rodziny w magiczne podziemia Sztolni Królowa Luiza na wycieczkę | Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu | informacje: 32 271 40 77 | od 25 zł

KULTURA DLA SENIORÓW MALARSKI DESER Spotkanie z twórczością Wacława

Koniuszki, malarza z Krakowa drugiej połowy XIX wieku, którego prace spotykały się z uznaniem ówczesnej krytyki artystycznej | Muzeum Górnośląskie w Bytomiu | spotkanie przy obrazie Wacława Koniuszki „Portret kobiety w kapeluszu” | 25.08, godz. 12.30 | wstęp wolny

SENIOR AKTYWNY ARTYSTYCZNIE Warsztaty w siedzibie Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” obejmujące ćwiczenia ruchowe z elementami pilatesu oraz stretchingu poprawiające kondycję fizyczną, postawę i plastykę ciała | Koszęcin, ZPiT „Śląsk” – Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej | każdy wtorek sierpnia, godz. 19.00–20.00 | wstęp wolny, obowiązują zapisy

KTO PAMIĘTA MORCINKA? Wszyscy podobno znamy

książki Gustawa Morcinka. Nie znamy! Najnowsza publikacja poświęcona mistrzowi Morcinkowi to nowy przewodnik po sztuce pisarskiej wielkiego śląskiego artysty. Chodniki kopalniane, śpiew ptaków – odświętne czytanie Morcinka całkiem od nowa. Książka Marka Mikołajca „Wspólnota i literatura. Studia o prozie Gustawa Morcinka” dostępna w Bibliotece Śląskiej w Katowicach

KONCERT PLENEROWY W STREFIE KULTURY Rozsławio-

ną na całym świecie symfonią jednego z najwybitniejszych śląskich kompozytorów Muzeum Śląskie chce uczcić 100. rocznicę I powstania śląskiego i 90-lecie istnienia instytucji, zapraszając na koncert plenerowy organizowany wspólnie z Filharmonią Śląską. W programie III Symfonia H.M. Góreckiego „Symfonia pieśni żałosnych” op. 36 na sopran, solo i orkiestrę (1976) | Muzeum Śląskie w Katowicach | 24.08, godz. 20.00 | wstęp wolny

POKAZY DLA SENIORÓW W KINACH W ramach sierpnio-

wych cykli dla seniorów w Kinie Światowid pokażemy film o kubańskim baletmistrzu „Yuli”, w Kinoteatrze Rialto – „Tajemnice Joan” z Judi Dench, a w Kinie Kosmos fantastyczny musicalowy zestaw: „Rocketman” i dwa tygodnie później „Deszczowa piosenka” | Kino Światowid w Katowicach, 6.08, godz. 12.00 |Kino Kosmos w Katowicach, 14 i 28.08, godz. 11.00 | Kino­teatr Rialto w Katowicach, 25.08, godz. 15.00 | 10 zł

MALARZE TRZECIEGO WIEKU Do 20 sierpnia moż-

na oglądać wystawę obrazów kilkunastu artystów nieprofesjonalnych Uniwersytetu Trzeciego Wieku, uczestników grupy działającej od 2007 roku | Regionalny Instytut Kultury w Katowicach | wystawa do 20.08 | wstęp wolny

ULICZKA CIESZYŃSKICH KOBIET Codziennie można wybrać się na spacer specjalną trasą wokół Zamku Cieszyn. Cieszyńska ścieżka to prawdopodobnie jedyna w Polsce uliczka poświęcona kobietom angażującym się w działania społeczne, edukacyjne, charytatywne, kulturalne, religijne i biznesowe, które tworzyły codzienność i niecodzienność Cieszyna | wstęp wolny

SZTUKOWANIE W kasie teatralnej można już kupować/ rezerwować bilety na wrześniowe zajęcia z cyklu „Sztukowanie”. Bez dalekich podróży z seniorami zaglądamy do największych muzeów świata i opowiadamy o życiu niezwykłych artystów. Najbliższy wykład: „Po drugiej stronie lustra. Diego Velázquez” | Teatr Śląski w Katowicach, Scena w Galerii | 10.09, godz. 11.00 | 1 zł

7

CIĄG DALSZY NASTĄPI

ARTYSCI POWSTAŃCOM W sierpniu czeka nas kulminacja zdarzeń związanych ze 100-leciem Powstań Śląskich.

Lista wydarzeń kulturalnych z tej okazji jest imponująca. Polecamy wybrane, których nie należy przegapić!

Muzeum Śląskie i Filharmonia Śląska organizują koncert plenerowy 24.08. W 1 cz. z filharmonikami wystąpią: Grubson, Aleksandra Królik, Czesław Mozil, Renata Przemyk, Sebastian Riedel i Skubas.

W 2 cz. koncertu Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej pod batutą maestro Krzysztofa Pendereckiego wraz z wybitną solistką Iwoną Sobotką wykonają „Chaconne” K. Pendereckiego oraz wielkie dzieło H.M. Góreckiego – „Symfonię pieśni żałosnych”.

Dokładnie w dniu setnej rocznicy, 16 sierpnia i dzień później, przygotowano specjalny program uroczystości na placu Sejmu Śląskiego w Katowicach, zaplanowano m.in. występy zespołów wykonujących pieśni powstańcze, podświetlenie zabytkowego gmachu, nocne zwiedzanie urzędu połączone z prezentacją w Sali Sejmu Śląskiego i wystawami tematycznymi.

ze zbiorów Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego

Na 2019 rok przypada rocznica wybuchu pierwszego z trzech powstań śląskich i początek aż czteroletnich obchodów upamiętniających wydarzenia, które przed laty doprowadziły do powrotu części Górnego Śląska do macierzy. Bez wątpienia najważniejszym wydarzeniem kulturalnym będzie wielkie widowisko multimedialne 31 sierpnia na Stadionie Śląskim w Chorzowie. Wydarzenie organizowane z inicjatywy Marszałka Województwa Śląskiego Jakuba Chełstowskiego połączy muzykę symfoniczną i rozrywkową z efektami wizualnymi inspirowanymi powstaniami śląskimi. Usłyszymy m.in. premierową „Rapsodię śląską” laureata Oscara, Jana A.P. Kaczmarka, skomponowaną specjalnie na tę rocznicę i okazję. Do udziału w widowisku zostali zaproszeni wybitni artyści uprawiający różnorodne gatunki muzyki, którzy będą częścią całego wydarzenia (wstęp bezpłatny, początek o godz. 21.00).

Z inicjatywy Muzeum Powstań Śląskich będzie można jeździć od 14 do 24 sierpnia zabytkowym tramwajem o numerze 100 po Śląsku i Zagłębiu. Inauguracja przejazdu odbędzie się w Mysłowicach, gdzie 100 lat temu strajk był przyczynkiem do wybuchu I powstania śląskiego. Projekt zakończy się w Świętochłowicach-Lipinach, gdzie zostanie odsłonięty po renowacji pomnik Powstańca Śląskiego.

Miłośnicy historycznych rekonstrukcji powinni wybrać się do Mysłowic. Tam 14 sierpnia na terenie kopalni zaplanowano m.in. inscenizacje historyczne na terenie Parku Zamkowego oraz w podziemiach Urzędu Miasta, a także widowisko historyczne na terenie kopalni Mysłowice (inscenizacja, koncert, mapping). Kilka dni później, 17.08 o godz. 18.00, w Godowie odbędzie się rekonstrukcja bitwy o Golgotę Godowską, która była jedną z pierwszych bitew I powstania śląskiego.

Aleksandra Czapla-Oslislo, Marta Szybiak

Warto regularnie zaglądać na specjalnie utworzoną stronę internetową powstania.slaskie.pl, gdzie znajdują się szczegółowe informacje o wydarzeniach związanych z obchodami upamiętniającymi powstania śląskie.

KULTURALNY SŁOWNIK DLA DZIECI Oczekują go wszyscy artyści na świecie i czekają na niego do samego końca! Bo aplauz to pierwszy dowód na to, że dane wydarzenie artystyczne podobało się widzom.

Aplauz to najczęściej gorące oklaski wyrażające zadowolenie po występie, pokazie czy spotkaniu.

Jeśli ludziom spodobało się coś szczególnie, to wstają z miejsc i oklaskują artystów na stojąco, wtedy mówi się z angielskiego, że był standing ovation, czyli owacja na stojąco. Zdarza się, że aplauz nie pojawia się tylko na koniec wydarzenia, np. na koncertach jazzowych muzyków oklaskuje się nawet w trakcie utworu, jeśli mieli jakąś szczególną partię do wykonania lub improwizowali, pokazując swój talent słuchaczom. Ale są i zwyczaje odmienne: w filharmoniach czy salach koncertowych podczas wykonywania dzieł muzyki poważnej nie należy klaskać między częściami utworu. By mieć pewność, kiedy klaskać, najlepiej zerkać na dyrygenta i patrzeć, kiedy kończy daną kompozycję. wytnij i przypnij na tablicy nad swoim biurkiem

S Z T U KA w y b o r u sztukawyboru@teatrslaski.art.pl wydawca Park Śląski dodatek do „Gazety Parkowej” nakład 100 000 egzemplarzy

redaktorka prowadząca Aleksandra Czapla-Oslislo redakcja numeru 02/08.2019: Barbara Bajus, Katarzyna Bazgier, Michalina Bieńkowska, Paweł Doś, Przemysław Jendroska (fotografie), Remigiusz Lis, Jadwiga Lemańska (skład, opracowanie graficzne),

Monika Kosielak, Julia Korus (korekta), Agnieszka Kukuła, Paulina Kwas, Bartłomiej Micherda, Beata Mońka, Angelika Nowicka, Sara Nowicka, Sylwia Pająk-Figura, Wanda Rajman, Marta Rosół, Michał Sikora, Agnieszka Skrzelowska, Marta Szybiak, Iwona Sobczyk, Agnieszka Woszczyńska

Zamieszczone zdjęcia pochodzą z materiałów prasowych instytucji kultury | zdjęcie na okładce Przemysław Jendroska ikony (s. 7) www.flaticon.com Wersja elektroniczna dostępna na issuu.com

magazyn współtworzony jest przez przedstawicieli instytucji kultury Samorządu Województwa Śląskiego

Sport i rekreacja /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 7/2019

ZE STARTEM NA ŚLĄSKIM I METĄ DLA POWSTAŃ ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PRZED NAMI 76. EDYCJA TOUR DE POLOGNE. NAJWIĘKSZY WYŚCIG KOLARSKI W KRAJU ROZPOCZNIE SIĘ 3 A ZAKOŃCZY 9 SIERPNIA. WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE JEST PARTNEREM STARTU ETAPU 3, WYRUSZAJĄCEGO ZE STADIONU ŚLĄSKIEGO ORAZ METY ETAPU 4, KTÓRY ODBYWAĆ SIĘ BĘDZIE POD HASŁEM 100-LECIA POWSTAŃ ŚLĄSKICH. Łukasz Respondek rząd Marszałkowski Województwa Śląskiego i organizatorzy Tour de Pologne podpisali umowę na poprowadzenie wyścigu w województwie śląskim. Tour de Pologne to nie tylko wydarzenie sportowe, ale też społeczne, promocyjne i logistyczne. Od lat znajduje uznanie wielu instytucji, które doceniają jego profesjonalną organizację i rangę w budowaniu wizerunku Polski.

U

UZNANA MARKA – To znakomita informacja nie tylko dla fanów kolarstwa, ale dla wszystkich mieszkańców regionu. Tour de Pologne to jedna z najlepszych imprez sportowych w Polsce, uznana marka i znakomita okazja do promocji województwa śląskiego – podkreśla Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego. – Ten rok jest dla nas wyjątkowy, świętujemy stulecie wybuchu Powstań Śląskich i chcemy dotrzeć z tą informacją do naszych rodaków i utrwalić pamięć o tych wydarzeniach w powszechnej świadomości. Dlatego jeden z etapów wyścigu będzie nosił nazwę Powstań Śląskich.

Tour de Pologne jest wpisany do najwyższej klasy wyścigowej na świecie i kilkukrotnie wybierany najlepszym wydarzeniem sportowym w kraju w różnych plebiscytach. Wiemy już, że w tym roku będzie bardzo dobrze obsadzony, wystartują w nim m.in.

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Rafał Majka i Michał Kwiatkowski. Tegoroczna edycja rozpocznie się 3 sierpnia w Krakowie i zakończy 9 sierpnia. Trzy etapy największego w Polsce wyścigu kolarskiego odbędą się w naszym regionie, na trasie: Tarnowskie Góry – Katowice, Stadion Śląski – Zabrze i Jaworzno – Kocierz. Ostatni z nich nosi nazwę etapu Powstań Śląskich.

START NA ŚLĄSKIM Dużą gratką dla kibiców będzie honorowy start jednego z etapów na Stadionie Śląskim. To nawiązanie do najlepszych lat polskiego kolarstwa, gdy zawodnicy podczas Wyścigu Pokoju startowali i finiszowali na stadionach. Jedynym polskim triumfatorem na Stadionie Śląskim jest póki co Stanisław Gazda z Pszczyny. Ogromną atrakcją dla kibiców będzie ponadto przejazd kolarzy przez Park Śląski. Po przekroczeniu linii startu ostrego, kolarze wjadą do parku, skąd ponownie skierują się na stadion, gdzie rozegrana zostanie lotna premia Powstań Śląskich.

Tour de Pologne to wieloetapowy szosowy wyścig kolarski, największe i jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń sportowych organizowanych w Polsce. Nagrodzony m.in. tytułem „Najlepszej Sportowej Imprezy Roku” w Plebiscycie Przeglądu Sportowego i TVP, statuetką DEMES, Nagrodą Biznesu Sportowego. Zyskał również uznanie władz Międzynarodowej Unii Kolarskiej. Tour de Pologne zaliczany jest do cyklu UCI World Tour, czyli najwyższej rangi wyścigów kolarskich. ■

Trasa wyścigu będzie prowadzić między innymi przez Park Śląski

Park Śląski

Start etapu III ze Stadionu Śląskiego jest zaplanowany na 5 sierpnia

9

10

gazetaParkowa nr 7/2019 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

MATERIAŁ SPONSOROWANY

stadion śląski /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

w parku śląskim /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

REKLAMA

nr 7/2019

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

11

12

Śląskie w podróży

gazetaParkowa nr 7/2019 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

STUDENCIAK PO RAZ TRZECI W KOLEJACH ŚLĄSKICH Zuzanna Wielgus

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PRZY OKAZJI TRWAJĄCEGO OKRESU REKRUTACYJNEGO NA STUDIA, KOLEJE ŚLĄSKIE PRZYPOMINAJĄ, ŻE RÓWNIEŻ W TYM ROKU ZOSTANIE URUCHOMIONA OFERTA SPECJALNA „STUDENCIAK”. ŚWIEŻO UPIECZENI STUDENCI, MOGĄ DZIĘKI NIEJ WYPRÓBOWAĆ TRANSPORT KOLEJOWY, PŁACĄC ZA BILET MIESIĘCZNY JEDYNIE SYMBOLICZNĄ ZŁOTÓWKĘ.

Magdalena Iwańska ferta ta swój początek ma w 2017 roku, kiedy to Koleje Śląskie wystartowały ze swoją kampanią pt. „Rok Studenta”. To właśnie wtedy po raz pierwszy studenci pierwszego roku studiów mogli skorzystać z biletów miesięcznych za cenę jednej złotówki na połączenia realizowane przez Koleje Śląskie. Promocja obejmowała wszystkie linie, z wyłączeniem odcinka przygranicznego Chałupki – Bohumin i pociągów Ornak na odcinku Żywiec – Zakopane. Łącznie, w 2017 roku z promocji skorzystało ponad 3000 studentów, a w 2018 liczba ta jeszcze się zwiększyła do prawie 4000. Za całość kampanii „Rok Studenta” spółka została nagrodzona Laurem Studenckim w kategorii „Organizacja Przyjazna Studentom”.

Po tak pozytywnym przyjęciu akcji przez środowiska studenckie, Koleje Śląskie postanowiły

O

REKLAMA

kontynuować tradycję i uruchomić ofertę specjalną również w tym roku. Tak samo jak miało to miejsce w latach ubiegłych, „Studenciaka” będzie można kupić poprzez platformę SkyCash od 1 do 31 października. Zakupiony w ten sposób bilet jest dostępny od razu i ważny przez miesiąc od daty zakupu – czyli np. bilet kupiony 5 października będzie ważny do 4 listopada. Do wyboru są wszystkie relacje obsługiwane przez Koleje Śląskie, z wyjątkiem odcinka Chałupki – Bohumin i pociągów Ornak na odcinku Żywiec – Zakopane. W trakcie kontroli, oprócz biletu niezbędne będzie okazanie dokumentu potwierdzającego rozpoczęcie studiów – legitymacji studenckiej lub zaświadczenia dostępnego na stronie przewoźnika w zakładce Oferty – Studenciak.

– Mamy nadzieję, że również w tym roku uda nam się zachęcić dużą część studentów do korzystania z kolei podczas codziennych przejazdów do domu i na uczelnię. Zgodnie z naszymi dany-

mi z lat ubiegłych, można zauważyć, że coraz więcej studentów przekonuje się do takiej formy podróżowania. Liczymy zatem, że wielu z nich zostanie z nami na dłużej i będzie traktowała kolej jako naturalny, a nawet pierwszy z wyboru środek transportu – mówi Adam Korkiewicz, specjalista ds. Public Relations w Kolejach Śląskich. – Zachęcamy wszystkich studentów pierwszego semestru, pierwszego roku studiów do tego, by za symboliczną złotówkę zdecydowali się na przetestowanie jazdy pociągiem i przekonanie się, jak funkcjonuje taki transport nie tylko przy codziennych trasach na zajęcia, ale również np. podczas weekendowych podróży. Z zainteresowaniem będziemy przyglądać się tegorocznym wynikom promocji, być może liczba studenciaków będzie jeszcze większa niż w latach ubiegłych – dodaje.

Akcja, jak przystało na studencką promocję, wystartuje wraz z początkiem roku akademickiego, czyli 1 października. Warto jednak już wcze-

Świeżo upieczeni studenci, dzięki ofercie „Studenciak”, mogą wypróbować transport kolejowy, płacąc za bilet miesięczny jedynie symboliczną złotówkę śniej sprawdzić swoje możliwości dojazdu pociągiem na uczelnię, siatka połączeń śląskiego przewoźnika jest bowiem bardzo szeroka. Na stronie internetowej Kolei Śląskich wkrótce znajdą się też szczegółowe regulaminy dotyczące promocji, jak i wzór zaświadczenia potwierdzającego rozpoczęcie studiów.

Więcej informacji: Adam Korkiewicz, Dział Public-Relations Kolei Śląskich, e-mail: akorkiewicz@kolejeslaskie.com, tel. 727 030 019. ■

nr 7/2019 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

I

śląskieeko ŁĄKI, KTÓRE RATUJĄ PRZYRODĘ /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ŁĄKA KWIETNA TO ELEMENT, KTÓRY ROZLUŹNIA KOMPOZYCJĘ ZIELENI, WZBOGACA JEJ NATURALNE ELEMENTY. CHRONI TEŻ ŚRODOWISKO BYTOWE OWADÓW I INNYCH ZWIERZĄT. JUŻ W PRZYSZŁYM ROKU, TAKIE ŁĄKI POJAWIĄ SIĘ W KILKU MIEJSCACH PARKU ŚLĄSKIEGO. W TYM SEZONIE PODOBNE ROZWIĄZANIE ZASTOSOWANO M.IN. W CENTRUM KATOWIC. Sławomir Rybok

Łukasz Respondek oraz więcej miast rezygnuje z koszenia trawy w niektórych miejscach. To trend, który przyszedł z Zachodu. Jest rozwiązaniem atrakcyjnym nie tylko ze względów estetycznych, ale również praktycznych. Łąki nie tylko poprawiają urodę miasta, ale także wzbogacają miejski ekosystem, oczyszczają powietrze i glebę z zanieczyszczeń, kumulują wilgoć, dają schronienie pszczołom i innym zapylaczom. Istotnym walorem łąk w mieście, jest też brak potrzeby ich nawadniania i regularnego koszenia, co przekłada się na oszczędności finansowe i korzyści ekologiczne. Łąki mogą stać się m.in. elementem adaptacji miast do zmian klimatu.

C

BY CHRONIĆ PRZYRODĘ – Już w tym roku zdecydowaliśmy, że w kilku miejscach m.in. w okolicach stawów, na końskiej łące i przy Świątyni Petrycha, nie będziemy kosić tak intensywnie – wyjaśnia Joanna Karweta, koordynator zieleni w Parku Śląskim. – Zależy nam szczególnie na ochronie zapylaczy, ale też innych owadów i większych zwierząt. Chcemy w ten sposób dbać o parkową bioróżnorodność – dodaje.

Z koszenia zrezygnowano we Wrocławiu, a ostatnio również w Katowicach. Blisko 50 tys. m. kw. terenów, w tym i przyszłym roku, zostanie tam wyłączonych z częstego koszenia. To odpowiedź na oczekiwania mieszkańców. Zakład Zieleni Miejskiej w Katowicach posieje w tym roku „od podstaw” ok. 20 tys. m. kw. łąk kwietnych w kilku lokalizacjach. Ale to nie wszystko. Mieszkańcy zostali również zaproszeni do wskazywania terenów, które należy rzadziej kosić, żeby dać szansę dziko rosnącym gatunkom roślin. Wpłynęło kilkanaście zgłoszeń. Wśród nich m.in. duży teren między ulicami 1 Maja a Bagienną, czy między ul. Marcinkowskiego a Saint – Etienne w Katowicach Zawodziu, a także wzdłuż ulicy Drozdów, w Parku Murckowskim, parku Zielony Zakątek (Dąbrówka Mała), na Osiedlu Odrodzenia, czy między ul. Grundmanna a Gliwicką (Załęże).

Tak wygląda dziś Łąka Centralna, posiana rok temu wspólnie z mieszkańcami Katowic – Mieszkańcy dziękowali nam za cenną inicjatywę, pisali że pomysł jest kapitalny. To daje nadzieję, że łąki w mieście się przyjmą – mówi Wioleta Niziołek-Żądło, Koordynator Projektów Społecznych.

Zakład Zieleni Miejskiej również sam wytypował tereny, które będą koszone rzadziej, m.in. Dolina między Janowem i Giszowcem czy Katowicki

Park Leśny. Razem ze zgłoszeniami mieszkańców, daje to ok. 50 tys. m. kw. (5 ha) „dzikich łąk”.

Zmiany zaczną się już w tym sezonie, a na części terenów będą wprowadzane od przyszłego roku. ŁATWIEJ O SIEDLISKA – W mieście mamy wiele roślin rosnących naturalnie, np. podbiał, babka, bluszczyk kurdyba-

nek, stokrotki, fiołki czy mniszek lekarski. Szkoda je wykaszać – mówi Magdalena Biela, zastępca dyrektora Zakładu Zieleni Miejskiej. – Raz, że to najprostszy sposób działania proekologicznego, czyli jak najmniej ingerować w naturę. Dwa, że dzięki temu małe zwierzęta, jak jeże czy ptaki, łatwiej znajdują sobie siedliska w mieście – dodaje Biela. ■

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

II

śląskie eko

gazetaParkowa nr 7/2019

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

POSTAWMY NA BIORÓŻNORODNOŚĆ /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

RADA DS. RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ PARKU ŚLĄSKIEGO TO WAŻNE CIAŁO DORADCZE ZARZĄDU WPKiW. JEGO ZNACZENIE I ROLA SĄ Z PEWNOŚCIĄ NIEZWYKLE ISTOTNE W KONTEKŚCIE ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ INWESTYCJI. PODCZAS OSTATNIEGO SPOTKANIA CZŁONKOWIE RADY I ZAPROSZENI GOŚCIE OPINIOWALI M.IN. PROJEKT NOWEGO WEJŚCIA DO PLANETARIUM ŚLĄSKIEGO I ŚCIEŻEK EDUKACYJNYCH, KTÓRE MAJĄ TAM POWSTAĆ. CZŁONKOWIE RADY ZOBOWIĄZALI SIĘ TEŻ DO PRZYGOTOWANIA WYTYCZNYCH, KTÓRE POZWOLĄ ZATROSZCZYĆ SIĘ O PARKOWĄ PRZYRODĘ W TRAKCIE PROWADZENIA PRAC NA TERENIE PARKU W NAJBLIŻSZYCH LATACH. Park Śląski

Łukasz Respondek rzypomnijmy. Rada została powołana w 2016 roku. Jej charakter jest społeczny, a kompetencje mają ścisły związek z przyrodą parku i w tym zakresie są dosyć szerokie: wypracowanie wizji rozwoju jego terenów zielonych w oparciu o badania przyrodnicze i socjologiczne, opiniowanie bieżących działań spółki zarządzającej parkiem oraz jej planów dotyczących terenów zielonych,

P

udział w przygotowaniu inicjatyw i akcji edukacyjnych oraz działań dotyczących konkretnych obszarów parku i tworzenie w nich nowych funkcji o charakterze biologicznym. Z założenia rada ma opiniować, konsultować i doradzać zarządowi. Park i jego fundacja wykorzystują jednak potencjał naukowy jej członków do przygotowywania m.in. nowych projektów edukacyjnych. Rada stworzyła również mapę stref przyrodniczo-użytkowych w parku. W jej składzie są pracownicy wyższych uczelni

oraz przedstawiciele organizacji, które zajmują się ochroną przyrody.

Na ostatnim posiedzeniu członkowie rozmawiali m.in. o ochronie płazów w rejonie stawu przy Planetarium Śląskim, o ścieżkach edukacyjnych w okolicy nowego wejścia do tego obiektu, a także o osiach widokowych.

My kontynuujemy nasz cykl Ekoparkowi, przedstawiając Wam kolejną ważną osobę, członka Rady ds. Różnorodności Biologicznej – prof. Krzysztofa Rostańskiego. ■

Ostatnie spotkanie Rady odbyło się 9 lipca

MOŻNA INWESTOWAĆ W PARK I DBAĆ O JEGO PRZYRODĘ EKO-PARKOWI

ROZMOWA Z PROFESOREM KRZYSZTOFEM ROSTAŃSKIM, PRODZIEKANEM WYDZIAŁU ARCHITEKTURY POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ, SPECJALISTĄ W ZAKRESIE ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU I PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO, CZŁONKIEM RADY DS. RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ PARKU ŚLĄSKIEGO.

Park Śląski

Rozmawiał: Łukasz Respondek – Przed nami proces modernizacji Parku Śląskiego. Jaką rolę w tych działaniach będzie miała Rada?

– To oczywiście będzie zależało od woli osób decyzyjnych. W naszej ocenie, wartość przyrodnicza Parku Śląskiego jest na pewno nie mniej ważna niż jego wartość kulturowa. Dlatego tak istotne jest zachowanie odpowiedniej równowagi i odpowiednich proporcji. Szczególnie istotne jest zachowanie walorów części wypoczynkowo-leśnej i lasu, który – właśnie przez niewielką ingerencję człowieka – ma już niemal naturalny charakter. Przewietrzanie go na przykład nowymi korytarzami widokowymi może tę sytuację zaburzyć. Przypomnę tylko, że taki las ma niesłychanie istotne znaczenie – produkuje tlen i jonizuje korzystnie dla nas powietrze, a przede wszystkim je oczyszcza.

Ważne jest dla nas, by projektanci inwestycji dobrze rozumieli, czym jest zieleń w centrum naszej aglomeracji – mówi prof. Krzysztof Rostański

– Zobowiązaliście się do przygotowania wytycznych, które mają uchronić ten przyrodniczy charakter parku. Na co zamierzacie zwrócić szczególną uwagę?

Na znalezienie złotego środka. Przyroda jest w naszej ocenie najważniejsza. Jesteśmy jej częścią, korzystamy zniej. Nasze wytyczne będą rozszerzeniem tego, co zaproponowaliśmy podczas

długotrwałej pracy nadmapą stref przyrodniczo-użytkowych. Wskazaliśmy tam dokładnie miejsca, w których inwestycje mogą być prowadzone itakie, które należy pozostawić przyrodzie. Przygotujemy wytyczne pod konkretne inwestycje.

W tym wypadku główne pole do popisu będą mieć biolodzy ibotanicy. To będzie kwestia lokalnej oceny. Każde miejsce ma bowiem inne walory: w niektórych lokalizacjach runo leśne wykształciło się bardzo dobrze, a w innych mniej.

Wparku są też niezwykle cenne okazy drzew. Zarówno ze względu na gatunek lub odmianę, jak i bytowanie ptaków. Podczas prowadzenia inwestycji, trzeba się kilka razy zastanowić, jak ją przeprowadzić, aby te cenne okazy uratować.

– Tymczasem na przykładzie inwestycji w miastach widzimy, że drzewa często zastępuje beton.

Jednak ingerencji w przyrodę czasem po prostu nie da się uniknąć.

– Dlatego warto zaufać fachowcom. W miastach często najpierw wycina się zieleń i nie zwraca uwagi na to, że przywrócenie jej chociażby w małym stopniu pochłania mnóstwo nakładów. Taka aranżowana zieleń wymaga potem pielęgnowania i formowania. Dlatego warto się dobrze zastanowić, zanim podejmie się decyzję.

Czasem lepiej zostawić daną przestrzeń naturze, na przykład poprowadzić drogę tak, aby ominąć

cenne drzewo. Właśnie po to, żeby potem nie sadzić innego, zwykle o wiele mniejszego, na siłę, obok. Projektanci, siedząc za deską kreślarską, często nie zwracają na to uwagi, myśląc o pięknie geometrii i kompozycji elementów budowlanych. Dlatego podczas opiniowania konkretnych projektów, będziemy chcieli im o tym przypominać i sugerować, że może niektóre rozwiązania należy jeszcze raz przemyśleć i przygotować inaczej, w trosce o park i jego przyrodę. Liczymy na to, że projektanci obiektów w Parku Śląskim będą rozumieli, czym jest zieleń w centrum przemysłowej aglomeracji i nie dadzą nam powodu do negatywnych opinii. Może nie wydaje się to oczywiste, ale dla zwierząt i ludzi, najkorzystniejsza jest zieleń, która tworzy się bez ingerencji człowieka.

– W naszym kraju jednak ciągle dominuje trend, że lepsze jest to, co zadbane i zaaranżowane.

– I jeszcze sporo czasu minie, nim to się zmieni.

Jednak kiedyś również nasze społeczeństwo zacznie doceniać dobrą i zadbaną architekturę, a wokół niej żywą przyrodę i to, że – pozostawiona sama sobie – również potrafi świetnie się prezentować i tworzyć doskonałe warunki bytowe dla różnych gatunków roślin i zwierząt, a tym samym również i nam da to, co jest w niej najlepsze. Jestem o tym głęboko przekonany. ■

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

reklama ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 7/2019

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

13

14

gazetaParkowa nr 7/2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

reklama ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////