Gazeta Parkowa - Listopad 2018 by Park Śląski

30 listopada 2018

Bezpłatny miesięcznik Parku Śląskiego w Chorzowie

BAZYLISZEK WŚRÓD NAJLEPSZYCH NA ŚWIECIE W Orlando ogłoszono laureatów nagród Thea Awards TEA, uznawanych za najważniejsze i najwyższe wyróżnienia branży rozrywkowej na świecie. Wśród 15 uhonorowanych projektów znalazł się Bazyliszek, najnowsza atrakcja Legendii Śląskiego Wesołego Miasteczka. Można będzie z niej korzystać również tej zimy.

rozmowa miesiąca

gazetaParkowa nr 11/2018

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Park Śląski

Przy Parku Śląskim mieszkam od urodzenia, tu stawiałem pierwsze kroki, uczyłem się jazdy na rowerze, rolkach czy też zimą zjeżdżałem na sankach – mówi Kamil Kulesza, prawdziwy parkofil, dla którego Park Śląski jest nieustającą tajemnicą do odkrycia

Z prawdziwej pasji narodził się projekt „Park Śląski zdjęciami pisany”. Aby uzyskać stuprocentowy efekt, zdjęcia muszą być zrobione w możliwie tym samym kadrze, co ich archiwalny pierwowzór

ZDJĘCIA OKRASZONE HISTORIĄ ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KAMIL KULESZA Z ZAWODU JEST INFORMATYKIEM I GRAFIKIEM KOMPUTEROWYM. JEGO WIELKĄ PASJĄ JEST JEDNAK PARK ŚLĄSKI. OD 10 LAT POZNAJE JEGO HISTORIĘ I FOTOGRAFUJE ULUBIONE MIEJSCA. WŁAŚNIE Z TYCH ZDJĘĆ NARODZIŁ SIĘ PROJEKT „PARK ŚLĄSKI ZDJĘCIAMI PISANY”, KTÓRY W ZGRABNY SPOSÓB ŁĄCZY TERAŹNIEJSZOŚĆ Z PRZESZŁOŚCIĄ.

Rozmawiał: Łukasz Respondek – Skąd pomysł na nakładanie starych zdjęć na nowe? Co chce pan w ten sposób pokazać? – Park Śląski to żywy organizm, który przez ponad sześć dekad diametralnie zmienił swoje oblicze. Sporo obiektów, które niegdyś istniały w parku, popadło już w niepamięć, jak np. dawna restauracja nad brzegiem dużego stawu, czy ośrodek PTTK. Chciałem to wszystko pokazać głównie moim znajomym spoza regionu, którzy tak naprawdę nie wiedzieli, jak bardzo wyjątkowym miejscem na mapie województwa śląskiego jest Park Śląski i jak się zmienił przez ostatnie dekady. Jakiś czas temu kupiłem sobie lepszy sprzęt do robienia zdjęć, mam też większą wiedzę na temat ich obróbki i samego parku niż kilka lat temu. Postanowiłem, że wrócę do tematu porównywania zdjęć starych z nowymi, ale z tą różnicą, że będę kadry nakładał na siebie, a gotowe zdjęcia wrzucał do internetu, aby dotrzeć nie tylko do znajomych, ale do znacznie większej ilości osób, którym pokażę w ten sposób, jak bardzo wielopokoleniowy jest nasz park i co go wyróżnia na tle innych. I to zadziałało.

– Jak to wygląda od strony technicznej? Szuka pan dokładnie tych samych alejek i kadrów? –Technicznie są to bardzo trudne zdjęcia dowykonania. Aby uzyskać stuprocentowy efekt, zdjęcia muszą być zrobione wmożliwie tym samym kadrze, co ich archiwalny pierwowzór. Nie jest to zadanie łatwe. Większość kadrów jest już zarośnięta, jak np. widok naPlanetarium Śląskie zal. Gwiazd. Kiedyś Planetarium Śląskie dominowało wkrajobrazie parku, dziś dominację przejęła natura, odkrywając niektóre obiekty jedynie późną jesienią izimą. Dlatego dotakiego zdjęcia staram się przygotować jak najlepiej. Dzielę to natrzy etapy: pierwszy przygotowawczy, wktórym dokładnie analizuję konkretne zdjęcie. To pozwala mi szybciej odnaleźć dane miejsce ikadr. Dopiero wówczas przechodzę dodrugiego etapu, czyli wykonania fotografii zodpowiednimi ustawieniami. Czasami muszę robić kilkadziesiąt zdjęć zróżnymi ustawieniami, aby być pewnym, że ujęcie będzie jak najbardziej zbliżone dopierwowzoru. Pozwala to czasem skrócić czas pracy nadpostprodukcją, która jest trzecim etapem. Wówczas, zapomocą programu doobróbki, nakładam dwa kadry nasiebie, nanosząc przytym konieczne poprawki.

GAZETA PARKOWA wyd. 11/2018 Wydawca: Park Śląski w Chorzowie Redakcja: aleja Różana 2, 41-501 Chorzów Tel. 601 472 618, fax. 032 790 53 76

– Kiedy łączy pan te fotografie, co pana najbardziej zaskakuje? – Przyroda i to, jak szybko park potrafił „urosnąć” od sadzonek w las. Na takich zdjęciach szczególnie widać ten kontrast. Uważam, że Park Śląski jest tajemniczy. Ostatnio, przeglądając archiwalne zdjęcia, zauważyłem, że ogródek meteo przy Planetarium Śląskim, pierwotnie znajdował się w innym miejscu niż obecnie. To jest naprawdę fascynujące! Oczywiście mam więcej takich odkryć na swoim koncie. – W pana archiwum jest też mnóstwo innych zdjęć parku. Czy określenie parkofil w pana przypadku jest adekwatne? –PrzyParku Śląskim mieszkam odurodzenia, tu stawiałem pierwsze kroki, uczyłem się jazdy narowerze, rolkach czy też zimą zjeżdżałem nasankach zgórki nieopodal ulicy Złotej lub al. Gwiazd. Jeśli spędzałem wakacje wmieście, to nie było dnia, abym nie poszedł doparku. Nie wyobrażam sobie aglomeracji katowickiej bez tego miejsca, tak jak nie wyobrażam sobie Katowic bez Spodka. Park Śląski zawsze jest dla mnie przykładem ionim mogę rozmawiać godzinami. Otym

E – mail: gazeta@parkslaski.pl Redaktor naczelny: Łukasz Buszman Sekretarz redakcji: Łukasz Respondek Zespół: Michał Tabaka, Wojciech Zamorski Redakcja i korekta: Aneta Bergieł

Projekt: EMILDESIGN Redakcja graficzna: Marek Michalski Dział sprzedaży reklam: Katarzyna Zazgórnik-Sitz, tel. 666 031 465

najlepiej chyba wiedzą moi znajomi, których już czasami irytują rozmowy naten temat. Ja nato nic nie poradzę. Miałem to szczęście, że poznałem smak parku zkultową Falą, kolejką szynową, kolejką linową, kursującą nawszystkich trzech odcinkach, czy też statkami pływającymi podużym stawie przyPrzystani iWesołym Miasteczku… – Park stoi przed ogromną szansą na złapanie drugiego oddechu, m.in. dzięki sporemu dofinansowaniu z Unii Europejskiej. Jaki park chciałby pan zobaczyć za siedem lat? – Oczywiście, że chciałbym zobaczyć park taki, jaki był za generała Ziętka. Lecz to raczej nierealne. Skoro mamy już szansę choć trochę przywrócić mu dawny blask, to najchętniej widziałbym go z jeszcze większą ilością zieleni, odrestaurowanym „Kapeluszem”, kolejką wąskotorową, która jeździ po całej trasie, kolejką linową, która w wygodny i szybki sposób pozwoli mi dotrzeć do Planetarium czy może nawet z jakimś stateczkiem na Dużym Stawie. Jedno jest pewne, podczas rewitalizacji należy pamiętać o historii naszego parku, bo bez historii nie możemy mówić o przyszłości. ■

Redaktor prowadzący: Małgorzata Himmel Miesięcznik w nakładzie: 50 tys.egzemplarzy Gazeta Parkowa także w internecie na: www.parkslaski.pl Kolejny numer Gazety Parkowej ukaże się: 21 grudnia 2018 r. Zdjęcie na okładce: Natalia Chmielowiec/Legendia

Śląskie wesołe miasteczko ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 11/2018

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

LEGENDIA NIGDY NIE ZASYPIA ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

MIMO ŻE SEZON 2018 W LEGENDII OFICJALNIE DOBIEGŁ KOŃCA, CHORZOWSKI PARK ROZRYWKI NIE ZAPADA W SEN ZIMOWY. ŚLĄSKIE WESOŁE MIASTECZKO PRZYGOTOWUJE DLA SWOICH GOŚCI, ZWŁASZCZA TYCH Z NAJBLIŻSZEJ OKOLICY, KILKA PROPOZYCJI NA MROŹNE TYGODNIE. PONADTO ŚWIĘTUJE KOLEJNE MIĘDZYNARODOWE SUKCESY.

PAWEŁ CEBULA, DYREKTOR LEGENDII ŚLĄSKIEGO WESOŁEGO MIASTECZKA O PRZYZNANIU BAZYLISZKOWI THEA AWARD

To wyjątkowy projekt

Legendia/Mat. prom.

Łukasz respondek rzejażdżka na diabelskim młynie w zimowej atmosferze i z kubkiem gorącego grzańca w ręku? Taki scenariusz będzie w tym roku możliwy w Legendii Śląskim Wesołym Miasteczku. Choć park jest już poza głównym sezonem swojej działalności, tym razem postanowił przygotować dla mieszkańców Śląska kilka propozycji na te chłodniejsze miesiące oraz okres świąteczno-noworoczny. Legendia zaczęła od otwarcia Jamy Bazyliszka, którą odwiedzać można w każdą sobotę i niedzielę od godziny 10 do 20 (wjazd bramą od ul. Chorzowskiej). To propozycja, która przypadnie dogustu zwłaszcza rodzicom dzieci do 12 roku życia. Te bowiem mogą korzystać zarówno zBazyliszka, jak i Gaju Urwisów, czyli jednego z największych w Polsce rura parków. Starsi z pewnością chętnie zabawią się w mini game room lub napiją pysznej kawy w bistro Pod Zielonym Pazurem, które również działa w ramach Jamy Bazyliszka. To nie wszystko. Każdy, kto chciałby zorganizować swojemu dziecku magiczne urodziny w wyjątkowym miejscu, również może to tutaj zrobić. W grudniowym kalendarzu Legendii, znajdzie się także spotkanie ze św. Mikołajem ijego pomocnikami. Zaplanowano je w Jamie Bazyliszka na sobotę, 8 grudnia. Grudniowym weekendom w Jamie towarzyszyć będzie mini kiermasz świąteczny przy diabelskim młynie Legendia Flower, podczas którego wofercie znajdą się zakupy świątecznych upominków, czy degustacja grzanego wina. Śmiałkowie będą mogli podziwiać okolicę zwysokości 40 m. Natomiast po raz pierwszy w historii obiektu, chętni będą mogli się wybrać na spacer do wesołego miasteczka tuż po odejściu od świątecznego stołu. W tym roku Legendia pilotażowo wdraża projekt pod nazwą Winter Legendia. – W największych europejskich parkach rozrywki działalność niemal całoroczna nie jest już niczym dziwnym. Oczywiście warunki atmosferyczne nie pozwalają zazwyczaj na otwarcie wszystkich urządzeń ze względów technicznych, jednak wizyta w tego typu miejscu w zimowej atmosferze, zawsze wiąże się z wyjątkowym klimatem i wrażeniami. Mamy nadzieję, że taka forma przypadnie do gustu również mieszkańcom naszej aglomeracji – mówi Izabela Kieliś, local commercial manager w Legendii. Nasz park rozrywki planuje częściowo otworzyć swoje drzwi na zimę w dniach pomiędzy 26 grudnia a 6 stycznia. W tym czasie działać będą wybrane urządzenia, a cena za wejście do parku będzie symboliczna. Natomiast zwieńczeniem 2018 roku w Śląskim Wesołym Miasteczku będzie Sylwester w Oberży Lecha w klimacie rycerskim. Wszystkie

Kiedy w 2017 roku zaczynaliśmy budowę Bazyliszka, mieliśmy poczucie, że jest to wyjątkowy projekt. Razem z naszymi głównymi wykonawcami – firmami Alterface, Jora Vision i ETF – przygotowywaliśmy atrakcję dopracowaną w najmniejszych szczegółach, która wprowadzała na europejski rynek nową odsłonę gatunku Interactive Dark Ride. Nie sądziliśmy jednak wówczas, że nasz Bazyliszek przypadnie do gustu nie tylko naszym gościom, ale również znawcom branży rozrywkowej z całego świata. To ogromna duma i radość, że jako jeden z zaledwie dwóch europejskich podmiotów, znaleźliśmy się w tak zacnym i prestiżowym gronie wyróżnionych Thea Awards TEA, tym bardziej, że konkurencja była ogromna. Jednak to, co cieszy nas najbardziej, to zadowolenie i uśmiech na twarzach naszych gości, zwłaszcza tych najmłodszych.

Jama Bazyliszka to miejsce atrakcyjne przez cały rok… Natalia Chmielowiec/Legendia

… gwarantujące świetną zabawę dla całych rodzin

informacje na temat działalności parku zimą, będzie można znaleźć na stronie: www.legendia.pl. Warto zaznaczyć, że koniec roku jest dla Legendii wyjątkowo owocny, także ze względu na liczne wyróżnienia, jakie park otrzymuje za Bazyliszka. Tym razem dobre wieści przyszły aż zza oceanu. 13 listopada w Orlando, po raz dwudziesty piąty ogłoszono laureatów nagród Thea Awards TEA, uznawanych za najważniejsze i najwyższe wyróżnienia branży rozrywkowej na świecie. Wśród 15 uhonorowanych projektów, znalazł się Bazyliszek. Chorzowska Legendia wraz z duńskim LEGOLAND® Billund są tym samym jedynymi podmiotami z Europy, które zostały nagrodzone tegorocznymi jubileuszowymi Thea Awards. – W trakcie konkursu doceniane są projekty edukacyjne, historyczne i rozrywkowe, których głównym celem jest proponowanie zupełnie nowych doświadczeń i angażowanie ich odbiorców. Każdego roku Komitet Nominacyjny TEA rozpatruje od 100 do 200 nominacji, a następnie rekomenduje listę zaledwie kilkunastu kandydatur, które podlegają ostatecznemu zatwierdzeniu przez Międzynarodową Radę Dyrektorów TEA – wyjaśnia Izabela Kieliś. Uhonorowani są ogłaszani przez TEA w listopadzie, a nagrody są formalnie wręczane podczas gali Thea Awards, która odbędzie się w Los Angeles 13 kwietnia przyszłego roku. Jest to ogromne wydarzenie biznesowe w formie uroczystej gali i kolacji, w którym bierze udział około tysiąca przedstawicieli branży rozrywkowej z całego świata. Thea Award TEA to już piąta międzynarodowa nagroda dla Bazyliszka. ■

gazetaParkowa nr 11/2018 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

wydarzenia //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PARKOWE RZEŹBY W TRAKCIE LIFTINGU Park Śląski

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

OD KILKU TYGODNIU TRWA RENOWACJA GALERII RZEŹBY ŚLĄSKIEJ. NA RAZIE PRACE OBJĘŁY TRZY EKSPONATY. KOLEJNE DZIEŁA MAJĄ BYĆ REMONTOWANE JUŻ W PRZYSZŁYM ROKU, M.IN. DZIĘKI DOFINANSOWANIU, KTÓRE PARK POZYSKAŁ W OSTATNICH MIESIĄCACH. Łukasz Respondek e wpisanej do rejestru zabytków Galerii Rzeźby Śląskiej trwają obecnie prace renowacyjne. Konserwacji poddawana jest wysoka na 3,5-metra „Rodzina” autorstwa Jerzego Kwiatkowskiego, subtelne „Zbliżenie” Henryka Fudali oraz efektowni „Kolarze” Zdzisława Cierniaka. Renowacja potrwa kilka tygodni, a jej realizację dofinansował wojewódzki konserwator zabytków. Całkowity koszt inwestycji to ponad 230 tysięcy złotych. – To bardzo cenny zbiór. Cieszymy się, że prace mogły się rozpocząć – podkreśla Marek Widuch, wiceprezes Parku Śląskiego. – Galeria jest bardzo ważna dla wielu gości parku. Jesteśmy przekonani, że stopniowo uda się przywrócić jej dawny blask – dodaje. Galeria Rzeźby Śląskiej to unikatowa kolekcja dzieł sztuki. Powstawała od 1963 roku, przy udziale Związku Polskich Artystów Plastyków. To jedna z najciekawszych kart parkowej historii. Rzeźbiarze z całego kraju, podczas kilkunastu plenerów, przyjeżdżali do parku, aby tworzyć na oczach zwiedzających. Pokłosiem ich pracy jest właśnie galeria, która liczy obecnie około trzydziestu rzeźb. W przyszłym roku, dzięki pozyskaniu finansowania z instrumentu Jessica, renowacji ma zostać poddana „Karolinka” oraz rzeźby Anny Dębskiej: „Wilki”, „Gazele” i „Źrebaki”. – Zależy nam, aby ta sztuka znów mogła cieszyć oko. By eksponaty znów miały wartość nie tylko historyczną, ale i estetyczną – zaznacza Widuch. ■

„Rodzina” to jedna z pierwszych rzeźb, które poddawane są renowacji. Obecnie prace polegają na wzmacnianiu fundamentów, wykonaniu izolacji pionowych i poziomych Park Śląski

Park Śląski

Piotr Krzemień, WYKONAWCA PRAC

Galeria Rzeźby Śląskiej to szczególny zbiór prac, m.in. dlatego, że został wykonany w różnych technologiach. „Kolarze” są na przykład wyrzeźbieni z żywicy epoksydowej i połączeni z piaskowcem. Część rzeźby jest wykonana w rzadko obecnie spotykanej technice lastryko. Unikatowość polega też na tym, że użyte są różne kruszywa oraz inna ich granulacja. Te prace najpewniej najpierw były wykonywane w glinie, a później odlewane, przywożone we fragmentach i montowane. Obecnie nasze prace polegają na wzmacnianiu fundamentów, wykonaniu izolacji pionowych i poziomych. Są konieczne, bo jest to najbardziej zawilgocony teren w całym parku. Przy figurze „Zbliżenie” należało wzmocnić fundamenty, ale też rzeźbę postawić do pionu, bo była przekrzywiona. Całość prac chcielibyśmy zakończyć w tym roku, ale na wiosnę nie wykluczamy poprawek.

Galeria Rzeźby Śląskiej to szczególny zbiór prac. Ich unikatowość polega na tym, że wykonane są z różnych kruszyw

wydarzenia //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 11/2018

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ZIMA W PARKU NA SIEDEM SPOSOBÓW /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KONIEC JESIENI I POCZĄTEK ZIMY W PARKU TO OKRES LEKKIEGO SPOWOLNIENIA. NIE OZNACZA TO WCALE, ŻE NIE MOŻNA W TYM CZASIE ROBIĆ CZEGOŚ WYJĄTKOWEGO. SIÓDEMKA TO PODOBNO SZCZĘŚLIWA CYFRA, DLATEGO MAMY DLA WAS SIEDEM PROPOZYCJI TEGO, CO WŁAŚNIE TERAZ MOŻNA ROBIĆ W PARKU ŚLĄSKIM. Dawid Markysz/EDYTOR.net

Łukasz Respondek

doodwiedzenia czatowni przystawie Hutnik. Tam można obserwować ptaki, odpocząć isię wyciszyć.

ark oferuje wiele atrakcji również zimą. To świetne miejsce nie tylko na długie spacery, ale też jazdę na sankach i korzystanie z uroków śniegu i niższych temperatur – podkreśla Kamila Okoń z Parku Śląskiego.

5. SZUKAJ SWOJEGO KOSZYKA

Mamy też propozycję dla miłośników gier w terenie i poszukiwaczy skarbów – geocaching. To alternatywa dla tych, którzy do spacerów podchodzą zadaniowo i lubią wyzwania. Dzięki ukrytym koszom, które znajdujemy, posługując się lokalizacją w telefonie, możemy przeżyć ciekawą przygodę, ale też doskonale poznać Park Śląski. Więcej szczegółów na: www.geocaching.com.

1. POZNAJ „ELKĘ” PO ZMROKU

„Elka” zazwyczaj kursuje, gdy jest jeszcze jasno. Zimą, już około godziny 16 zapada zmrok. Wtedy park, otulony śnieżnym puchem, prezentuje się niezwykle efektownie. Daj się oczarować tą magią, wsiądź do zimowej „Elki”. Przypominamy, że w grudniu nasza kolejka linowa kursuje od godziny 10 do 17.

6. ZWIEDZAJ SKANSEN Z TABLETEM

Miłośników technologii na pewno zainteresuje aplikacja chorzowskiego skansenu. Po jej zainstalowaniu lub wypożyczeniu tabletu w kasie, można zwiedzać muzeum etnograficzne, wykorzystując rozszerzoną rzeczywistość. Jest to wirtualny przewodnik po ekspozycji, wyświetlający nie tylko kierunki i odległości względem poszczególnych obiektów, ale i pełne informacje na ich temat, filmy oraz zdjęcia archiwalne.

2. POBIEGNIJ TRASĄ JESSIKI

Podczas chłodnej aury, dobrze jest dodać sobie energii w ruchu. Zachęcamy do treningów biegowych na trasie Jessiki, która została poprowadzona w taki sposób, aby można było zobaczyć obiekty, które wkrótce zostaną zrewitalizowane. Pięciokilometrowa pętla ma kształt liczby 226. Właśnie tyle milionów złotych pozyskano na rewitalizację Parku Śląskiego. 3. ODKRYWAJ HISTORIĘ PARKU ŚLĄSKIEGO

Zimowy czas, to także okres świątecznych upominków. Na stronie: www.sklep.parkslaski.pl są jeszcze ostatnie egzemplarze albumu „Park Wielu Pokoleń”.

Zachęcamy do treningów biegowych na trasie Jessiki, taka rozgrzewka na chłodne dni to dawka energii i zdrowia To świetny prezent pod choinkę. Z albumem można usiąść przy herbacie w jednej z parkowych restauracji, poznawać jego historię, odkrywać wiele ciekawostek na jego temat, by potem na spacerze, na własne oczy zobaczyć wiele z opisywanych miejsc.

4. SPOTKAJ WIEWIÓRKI I PODZIWIAJ PTAKI

A jeśli spacer… O tej porze roku nietrudno w parku spotkać szykujące się do zimy zwierzęta. Najbardziej widoczne są wiewiórki. Bardzo prosimy, żeby ich nie dokarmiać. Za to fotografie w plenerze mogą wyjść zjawiskowo. Zachęcamy także

7. ZRÓB ZDJĘCIE PRZY BOMBCE

Lubisz sesje zdjęciowe? Urządź sobie świąteczną sesję w parku. W tym roku, na początku grudnia, przy „Kapeluszu” znów stanie sporej wielokości bombka. Można do niej wejść, zrobić zdjęcie i oznaczyć hasztagiem #świętawparku. Najlepsze fotografie umieścimy w grudniowym wydaniu Gazety Parkowej. Zostań twarzą naszej świątecznej galerii! ■

Rafał Klimkiewicz/EDYTOR.net

Adrian Ślązok/EDYTOR.net

Czatownia przy stawie Hutnik to doskonałe miejsce na podglądanie parkowego ptactwa w zimowej scenerii

Park Śląski oferuje możliość obserwowania wiewiórek w ich naturalnym środowisku

wydarzenia

gazetaParkowa nr 11/2018 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Park Śląski

DZIADY NOWOROCZNE NA „ŚLĄSKIEJ WILIJI”

Niezwykle barwne i pełne góralskiego wigoru Bałamuty ze Zwardonia i Juakcy z Żywca, czyli Dziady Noworoczne odwiedzą chorzowski skansen podczas „Śląskiej Wiliji”, na którą zapraszamy 16 grudnia. Diabły, niedźwiedzie, śmierć czy wielobarwne postacie koni porwą gości do wspólnej zabawy i przybliżą tradycję oraz symbolikę zwyczajów ludowych, związanych z okresem przejścia między starym a nowym rokiem. Historię świętowania Bożego Narodzenia na Śląsku, Dzieciątko, betlyjkę i choinkę przybliży Marek Szołtysek. W skansenie opowiedzą również, dlaczego woda w dzień Wigilii nabiera właściwości leczniczych, a kamienie podskakują z radości i czy faktycznie to zwierzęta mówią do nas ludzkim głosem w Wigilijną Noc. Kolędy i pastorałki zaśpiewają Zespół Pieśni i Tańca „Chorzów” oraz Zespół „Prowokalni”, zapraszając do wspólnego kolędowania, a jeśli komuś nie po drodze ze śpiewaniem, będzie mógł wykonać piękną ozdobę choinkową ze słomy lub papieru oraz stroiki świąteczne w trakcie warsztatów rękodzielniczych. Przy wejściu do Muzeum, gości przywitają zwierzęta z „żywej szopki”, czekające szczególnie na najmłodszych gości. Impreza potrwa od godziny 12 do 16. Bilet ulgowy kosztuje 7 złotych, a normalny 10 złotych. Łukasz Respondek

ZAPŁONĄ SKRZYPCE NA ŚLĄSKIM RAMMSTEIN JUŻ 24 LIPCA W CHORZOWIE /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

W MAJU RAMMSTEIN RUSZA W SWOJĄ PIERWSZĄ STADIONOWĄ TRASĘ KONCERTOWĄ. PO TYM, JAK MUZYCY ZAPREZENTUJĄ SIĘ M.IN. W BARCELONIE I PRADZE, 24 LIPCA PRZYSZŁEGO ROKU ODWIEDZĄ CHORZÓW. NA STADIONIE ŚLĄSKIM ZAPOWIADA SIĘ OGROMNE MUZYCZNE SHOW W RYTMIE INDUSTRIALNO-METALOWYM. Olaf Heine/materiały prasowe

Łukasz Respondek ilka tygodni temu, Rammstein ogłosił na swojej stronie: „Prawie gotowe! Nagrania orkiestry ichóru wMińsku do siódmego studyjnego albumu”. Zespół opublikował także dwa zdjęcia z cytatem z utworu „Adios”: „Skrzypce płoną z piskiem, harfy przecinają ciało”, co może zapowiadać charakter czekającego światowe sceny spektaklu muzycznego. Już od prawie dziesięciu lat, fani zespołu Rammstein czekają na kontynuację „Liebe Ist Für Alle Da”. Nic więc dziwnego, że reakcja na informację o nowej płycie, obiegła świat z prędkością błyskawicy. Teraz Rammstein podsyca ogień: równolegle do ukazania się niezatytułowanego jeszcze albumu (planowana premiera: wiosna 2019), zespół ruszy w swoją pierwszą w historii stadionową trasę koncertową, która rozpocznie się w maju 2019 roku. Każdy, kto widział pełne dramatyzmu i perfekcyjnie wyreżyserowane show w wykonaniu zespołu nażywo, ma prawo myśleć, że nie spotka go nic lepszego. Możemy być jednak pewni, że zespół przygotował coś naprawdę spektakularnego do zaprezentowania na jeszcze większych scenach. Bilety są dostępne w cenie od 198 złotych. Od 8 listopada można je nabyć na LiveNation.pl. – Po zeszłorocznym, bardzo zresztą udanym koncercie Guns N' Roses i świetnie układającej się współpracy z Live Na-

tion, ogłoszenie kolejnego wykonawcy, który u nas wystąpi, było tylko kwestią czasu – podkreśla Adam Pawlicki, kierownik działu komunikacji społecznej na Stadionie Śląskim. – Jesteśmy przekonani, że Rammstein da bardzo dobre widowisko, na którym z pewnością nie zabraknie różnego rodzaju efektów specjalnych. Rammstein powstał w 1994 roku. Obecnie zespół jest uważany za najbardziej rozpoznawalnych na świecie artystów muzycznych pochodzenia niemieckiego. Od czasu założenia formacji, jej skład pozostał niezmieniony i liczy sześciu członków – wokalistę Tilla Lindemanna, dwóch gitarzystów Richarda Z. Kruspe i Paula Landersa, basistę Olivera Riedela, perkusistę Christopha Schneidera oraz klawiszowca Christiana Lorenza. Większość utworów grupy jest napisana w języku niemieckim, ale pojawiają się też piosenki w języku angielskim, rosyjskim, hiszpańskim i francuskim. Teksty formacji traktują między innymi o polityce, religii, seksie, legendach i historiach życiowych. Muzyka zespołu jest bardzo często nacechowana wpływami takich gatunków muzycznych jak techno czy house. Nakład ze sprzedaży wszystkich formatów wydawniczych sekstetu wynosi ponad 12 milionów egzemplarzy, co czyni ich zespołem metalowym z największą liczbą sprzedanych wydawnictw muzycznych w historii niemieckiego przemysłu fonograficznego. ■

Zespół jest uważany za najbardziej rozpoznawalnych na świecie artystów muzycznych pochodzenia niemieckiego. Od czasu założenia formacji, jej skład pozostał niezmieniony i liczy sześć osób

śląskie zoo ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ZWIERZĘTA W ŚLĄSKIM OGRODZIE ZOOLOGICZNYM WYMAGAJĄ SZCZEGÓLNEJ OPIEKI I TROSKI. DBA O TO MICHAŁ ZAŁUSKI, LEKARZ WETERYNARII, KTÓRY CODZIENNE JEST DO ICH DYSPOZYCJI. OPOWIEDZIAŁ NAM O SWOJEJ PRACY I CIEKAWYCH SYTUACJACH, KTÓRYCH BYŁ ŚWIADKIEM PODCZAS KILKULETNIEJ PRAKTYKI WETERYNARYJNEJ W ZOO.

nr 11/2018

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ŚLĄSKI DOKTOR DOLITTLE Zdjęcia: Rafał Klimkiewicz/EDYTOR.net

Łukasz Respondek inga była większa od Kizi. Dwie słonice jednak bardzo za sobą przepadały. I kiedy Kizi miała problemy z zapaleniem pęcherza, Kinga nie pozwalała jej zrobić zastrzyku. Porywała strzykawkę, a potem wyrzucała ją kilkanaście metrów dalej. Takich przykładów weterynarz ze śląskiego zoo zna kilkaset. Bo pod opieką doktora Załuskiego jest ponad trzysta gatunków zwierząt. – Przede wszystkim zajmuję się profilaktyką. Odrobaczaniem, szczepieniami, wydawaniem suplementów witaminowo-mineralnych. Opiekuję się wszystkimi zwierzętami. Od ryb po słonie – tłumaczy Załuski. – Swoją pracę uważam za bardzo przyjemną, bo mam wśród pacjentów bardzo dużą różnorodność, jeżeli chodzi o gatunki – dodaje. Weterynarz przyznaje, że najwięcej roboty ma z kopytnymi i małpami. Te zwierzęta najczęściej podlegają urazom. – To zwykle urazy mechaniczne. Gady i ptaki mają z kolei najwięcej problemów metabolicznych – stwierdza Załuski. – Częstym kłopotem jest przekarmianie zwierząt przez zwiedzających. W tym miejscu apeluję o to, aby tego nie robić. W ten sposób tylko im szkodzimy – zaznacza. Załuski mówi, że w zoo wszystkie zwierzęta są uważane za groźne, dlatego, że są nieoswojone. – Stąd przebieg leczenia jest utrudniony. Problemy najczęściej zauważają pielęgniarze, którzy na bieżąco śledzą na przykład, czy dany osobnik normalnie spożywa pokarm – mówi. – Większość zwierząt przed badaniami znieczulamy. Musimy też dbać o bezpieczeństwo – dodaje. Pan Michał ma też swoich ulubieńców. Jednym z nich jest lemur Fabia, który często potrafi być agresywny. Natomiast na Michała Załuskiego reaguje bardzo dobrze. – Zazwyczaj wiesza się na mnie. Bardzo mnie lubi – przyznaje. Opieka nad zwierzętami w śląskim zoo bywa różnorodna. Zdarzają się momenty bardzo dobre, ale bywają też bardzo trudne. – Mieliśmy duży problem z wielbłądami i ich rozrodem. Jednak po intensywnej akcji poporodowej, udało nam się je uratować. Dziś są niezwykle wdzięcznymi podopiecznymi. Uwielbiają swoich pielęgniarzy i często się z nimi droczą. Mamy też ulubionego strusia, który próbuje przestraszyć naszą obsługę i trzeba go odganiać miotłami – tłumaczy. – Obecnie współpracujemy z instytutem w Berlinie. Chcemy doprowadzić do zapłodnienia in vitro nosorożców. Na razie pobrano komórki jajowe od samicy. Potem będziemy myśleć o przeprowadzeniu transferu zarodków. Dokładnie tak, jak to się robi u bydła – sumuje Załuski. ■

Lemur Fabia to ulubiony pacjent doktora Michała

In vitro u nosorożców ma być finałem współpracy z instytutem w Berlinie

Śląskie industrialne

gazetaParkowa nr 11/2018 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ZŁAP RABAT NA SZLAKU ZABYTKÓW /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PO RAZ CZWARTY RUSZA PROGRAM RABATOWY SZLAKU ZABYTKÓW TECHNIKI. OD JESIENI DO WIOSNY, PRZEMYSŁOWE HISTORIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO MOŻNA ODKRYWAĆ TANIEJ AŻ O 20 PROCENT! Michał Legierski/EDYTOR.net

Michał Tabaka kolejnej edycji programu rabatowego Szlaku Zabytków Techniki uczestniczy dziewięć obiektów. Oprócz Gwiazd Techniki: Zabytkowej Kopalni Srebra – obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO, Kopalni Guido w Zabrzu, Muzeum Tyskich Browarów Książęcych i Muzeum Browaru Żywiec, do programu dołączyły: Muzeum Śląskie w Katowicach, obiekty zabrzańskiego kompleksu Sztolni Królowa Luiza, Szyb Maciej w Zabrzu, Muzeum Hutnictwa Cynku – Walcownia w Katowicach oraz Muzeum Rzemiosł Dawnych – Stary Młyn w Żarkach. Zasady uczestnictwa pozostały niezmienne. Kto odwiedzi jeden z obiektów objęty programem, ten może otrzymać 20 proc. zniżki przy zakupie biletu w kolejnym z nich. Poznawać industrialne dziedzictwo regionu i oszczędzać będzie można aż przez 6 miesięcy. Bilety wstępu do obiektów będą dostępne po okazyjnej cenie do końca kwietnia 2018 r. Program rabatowy jest skierowany do wszystkich osób indywidualnych i grup zorganizowanych. Aby skorzystać z rabatu należy zachować dowód zakupu (paragon lub fakturę) albo datowany bilet wstępu w obiekcie biorącym udział w programie. Przykładowo, dzięki tej promocji, grupa pięciu znajomych, chcących wweekend wybrać się z wyprawą w najgłębsze i najbardziej surowe rejony Kopalni Guido, może zaoszczędzić49zł. Wszystko dzięki temu, że natrasę Mroki Kopalni Poziom355, jedna osoba wchodzi za darmo. Akcja zniżkowa obejmuje najpopularniejsze wśród zwiedzających obiekty Szlaku Zabytków Techniki. Można w nich poznać, dotknąć, a nawet posmakować przemysłowej historii regionu. Te miejsca po prostu trzeba odwiedzić. Więcej informacji na stronie: www.zabytkitechniki.pl. ■

Teraz taniej niż w sezonie letnim możesz poznać, dotknąć, a nawet posmakować przemysłowej historii regionu REKLAMA

ŚWIĄTECZNA EDYCJA TARGÓW NIEZALEŻNEJ MODY I DIZAJNU Silesia Bazar to znane w Polsce targi niezależnej polskiej mody i dizajnu. Organizatorzy od 4 lat prezentują mieszkańcom Górnego Śląska i Zagłębia projekty zdolnych i niezależnych projektantów z całego kraju. Grudniowe wydarzenie to okazja do małego jubileuszu – świąteczna edycja to już 20. targi prezentujące dorobek krajowych twórców. Swoje produkty zaprezentują oni w wyjątkowym otoczeniu Stadionu Śląskiego, którego zakamarki będzie można zwiedzić w tracie trwania eventu. Świąteczna edycja Silesia Bazar, czyli „Świąteczny Bazaar na Stadionie”, to idealny czas i miejsce na uzupełnienie szafy o zimowe ubrania i oczywiście na zakupy gwiazdkowych prezentów. Dodatkowo będzie można pomóc potrzebującym osobom i zwierzętom. Najbliższe targi odbędą się w weekend 15-16 grudnia w ciepłym i zadaszonym centrum konferencyjnym Stadionu Śląskiego. Zaproszono twórców i producentów ubrań, akcesoriów modowych, mebli, dekoracji i kosmetyków. Targi oferują także strefę Kids, z produktami dziecięcymi oraz wydawnictwa książkowe. Organizatorzy przygotowali miejsca dla 70 wystawców. Impreza jest biletowana, wstęp kosztuje od 9 do 15 zł. Łukasz Respondek

śląskie dla klimatu //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 11/2018

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Michał Legierski/EDYTOR.net

SZCZYT ZMIENI KATOWICE NA DWA TYGODNIE /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

WIELKIMI KROKAMI ZBLIŻA SIĘ SZCZYT KLIMATYCZNY ONZ, KTÓRY TYM RAZEM ORGANIZOWANY JEST W STOLICY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO – KATOWICACH. Z TEGO WZGLĘDU, OD 22 LISTOPADA DO 16 GRUDNIA WPROWADZONE BĘDĄ TYMCZASOWE KONTROLE NA GRANICACH WEWNĘTRZNYCH STREFY SCHENGEN. ZMIAN I UTRUDNIEŃ BĘDZIE JEDNAK ZNACZNIE WIĘCEJ I LEPIEJ JUŻ TERAZ NA NIE SIĘ PRZYGOTOWAĆ. Michał Tabaka d 3 do 14 grudnia, Polska będzie gospodarzem 24. Sesji Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP24). Ta niezwykle istotna debata, mogąca determinować konkretne decyzje polityczne, odbędzie się na terenie Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach. Spodziewanych jest ponad 30 tys. gości z 200 krajów.

Strefa Kultury została zabudowana specjalnymi pawilonami, w których będą obradować uczestnicy COP24

Szykuje się więc bardzo poważna, logistyczna operacja. Na terenie Katowic powstanie potężne miasteczko ogrzewanych namiotów. Zorganizowana zostanie także specjalna komunikacja autobusowo-tramwajowa na potrzeby uczestników COP24. Baza noclegowa znacząco się jednak nie powiększy. Goście szczytu będą musieli korzystać z oferty sąsiedniego Krakowa. Imprezę będzie zabezpieczać 8 tysięcy policjantów oraz 500 funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa. W Katowicach pojawią się 53 delegacje wymagające ścisłej ochrony.

Z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że turystyczne dane Katowic z tego roku będą lepsze od poprzednich. A w 2017 r. stolicę województwa śląskiego odwiedziło 826 tys. gości, którzy wydali na miejscu ok. 140 mln zł. Straż pożarna przed imprezą sprawdziła 266 hoteli, w których planowano umieścić gości konferencji. 142 obiekty otrzymały pozytywne rekomendacje przeciwpożarowe, a 78 pozytywne z niewielkimi zastrzeżeniami. W przypadku 46 hoteli rekomendacje były negatywne. ■

Dawid Markysz/EDYTOR.net

MIESZKAŃCY PRZEDE WSZYSTKIM MUSZĄ PRZYGOTOWAĆ SIĘ NA CO NAJMNIEJ KILKA ZMIAN ORGANIZACJI RUCHU. POLICJA INFORMUJE:

Już niebawem – od 3 do 14 grudnia – w Katowicach odbędzie się 24. Sesja Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP24)

■ o zamknięciu w okresie od 25 listopada do 17 grudnia ulic w Strefie Kultury dla pieszych i ruchu kołowego. Rzecz dotyczy ulic: Dobrowolskiego, Góreckiego, Olimpijskiej i Nadgórników; ■ 3 grudnia, od godz.16 zamknięta będzie aleja Korfantego – od ronda do ul. Katowickiej; ■ ograniczony będzie ruch pieszy na odcinku od skrzyżowania al. Korfantego z ul. Olimpijską do skrzyżowania ul. Olimpijskiej z ul. Roździeńskiego – nie dotyczy lewej strony chodnika – dojście do budynku ul. Olimpijska11; ■ brak będzie możliwości dojazdu do restauracji znajdującej się na parterze budynku KTW od placu Antala i Sławika; ■ ciąg ulic Dobrowolskiego, Góreckiego, al. Korfantego, Olimpijska, Roździeńskiego, Rondo im. gen. J. Ziętka, Kopalniana, Ścigały, Nadgórników, Jerzego Dudy-Gracza objęty zostanie zakazem zatrzymywania z możliwością odholowania pojazdu; ■ na odcinku al. Korfantego od Ronda, w kierunku Pętli Słonecznej do ul. Olimpijskiej, z ruchu kołowego wyłączony będzie prawy pas ruchu; ■ w okresie od 25 listopada do 17 grudnia 2018 r., w godz. od 7 do 23, wprowadzony będzie zakaz poruszania się po drogach na obszarze woj. śląskiego pojazdów przewożących towary niebezpieczne oraz pojazdów i zespołów pojazdów o dmc powyżej 12 ton z wyłączeniem autobusów. Ciągi komunikacyjne objęte powyższym zakazem dotyczą: – DK 79 na odcinku od węzła z DK 86 (al. Roździeńskiego, DTŚ 902) do skrzyżowania ulic Chorzowska/Stęślickiego/Grundmana w Katowicach, w obu kierunkach, łącznie z tunelem przebiegającym pod rondem im. gen. J. Ziętka; – al. Korfantego w Katowicach od ul. Katowickiej do ronda im. gen. J. Ziętka, w obu kierunkach.

gazetaParkowa nr 11/2018

Śląskie samorządowe

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

NOWY ZARZĄD WOJEWÓDZTWA ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PODCZAS I SESJI SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO, WYBRANO NOWE WŁADZE. Zdjęcia: UMWŚ

Michał Tabaka anim radni VI kadencji przystąpili do elekcji nowych włodarzy, najpierw odebrali od komisarza wyborczego oświadczenia o wyborze. Następnie prof. Tadeusz Sławek, prowadzący posiedzenie jako najstarszy wiekiem radny, odebrał od wszystkich stosowne głosowanie. Kolejnym punktem obrad był wybór przewodniczącego Sejmiku. Zgłoszono dwie kandydatury: reprezentującego PiS Jana Kawuloka i Grzegorza Wolnika z Koalicji Obywatelskiej. Po przeprowadzeniu tajnego głosowania, okazało się, że pierwszy z nich uzyskał wymaganą większość – 23 głosy. Tym samym Jan Kawulok został nowym przewodniczącym Sejmiku. Jego konkurent uzbierał 22 głosy.

Na 55 mld zł wyceniany jest rządowy program dla Śląska – priorytet dla nowego zarządu województwa Co za tym idzie, dalsze procedowanie prof. Tadeusz Sławek przekazał wybranemu przewodniczącemu Sejmiku. Ten zaczął od rozszerzenia porządku obrad o uchwały dotyczące wyboru mar-

szałka (zgodnie z przepisami też w głosowaniu tajnym), dwóch wicemarszałków, dwóch członków zarządu i dotyczącej wysokości wynagrodzenia marszałka. Na stanowisko marszałka województwa śląskiego zaproponowano tylko jedną kandydaturę: Jakuba Chełstowskiego (PiS). Poparło ją ponownie 23 radnych i wybór nowego marszałka stał się faktem. Następnie Sejmik na wicemarszałków województwa śląskiego wybrał: posła Dariusza Starzyckiego i radnego Wojciecha Kałużę. Na członków zarządu województwa śląskiego wybrano Michała Wosia i Izabelę Domagałę. Wiceprzewodniczącą Sejmiku została Beata Kocik. Według nowego marszałka województwa, priorytetem dla obecnego zarządu będzie realizacja rządowego programu dla Śląska. – Jest to najważniejszy program o wartości 55 mld złotych, które ulokowane w prawie 90 różnych projektach mają sprawić, że nasze województwo wróci na właściwą i szybką ścieżkę rozwoju i wzrostu. To jest na dzień dzisiejszy priorytet numer jeden – zapowiada marszałek Jakub Chełstowski. Dodaje, że teraz jak najszybciej trzeba pochylić się nad finansami województwa. Nie ukrywa, że konieczne będzie też dokładne sprawdzenie poczynań poprzedników. – Województwo śląskie ma być czempionem. To jest nasze główne zadanie. Mamy na to pięć lat. Budżet został przygotowany przez poprzednią ekipę. Musimy go porządnie przepracować, zobaczyć, jakie jest wykonanie budżetu, jakie są środki finansowe, zrobić audyt tego, co na dzień dzisiejszy zastaniemy w urzędzie i w podległych jednostkach – zapowiada Jakub Chełstowski. ■

Podczas sesji podjęto ważne dla samorządu województwa decyzje. Wybrano marszałka oraz przewodniczącego Sejmiku Śląskiego

Śląskie samorządowe ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 11/2018

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

SAMORZĄDY PO NOWEMU ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Justyna Kurzyńska/EDYTOR.net

NIE TYLKO DŁUŻSZA O ROK KADENCJA. ZMIAN W PRZEPISACH DLA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO JEST ZNACZNIE WIĘCEJ. JAK TŁUMACZYLI INICJATORZY NOWYCH REGULACJI, DZIĘKI NIM SAMORZĄD BĘDZIE EFEKTYWNIEJ NIŻ DO TEJ PORY REPREZENTOWAŁ INTERESY MIESZKAŃCÓW.

Michał Tabaka ierwszą istotną zmianą jest długość kadencji. Do tej pory ta dotycząca Jednostek Samorządu Terytorialnego, wynosiła 4 lata. Wielu samorządowców apelowało do kolejnych rządów o wydłużenie tego okresu, argumentując, że w ciągu czterech lat niezwykle trudno realizować program wyborczy. I na taki krok wreszcie się zdecydowano. Od teraz kadencja samorządowa trwa 5 lat. Jednocześnie styczniowa nowelizacja Kodeksu Wyborczego wprowadziła dwukadencyjność wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Osoby, które w danej gminie zostały uprzednio dwukrotnie wybrane na to stanowisko, nie będą miały prawa wybieralności w tej gminie w kolejnych wyborach. Ale modyfikacji jest znacznie więcej. Jedna z nich dotyczy budżetu obywatelskiego, który już nie ma być dobrą wolą JST – ale obowiązkiem. Wysokość budżetu partycypacyjnego będzie wynosić co najmniej 0,5 proc. wydatków gminy bę-

dącej miastem na prawach powiatu, zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu. Inną nowością jest inicjatywa uchwałodawcza mieszkańców, by wten sposób mieli oni wpływ nie tylko na część wydawanych z budżetu pieniędzy, ale również nastanowione prawo lokalne. Wgminie do 5 tys. mieszkańców z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą może wystąpić co najmniej 100 osób, w gminie do 20 tys. – co najmniej 200, w gminie powyżej 20 tys. – co najmniej 300. W przypadku powiatu do 100 tys. mieszkańców, inicjatywę ma co najmniej300 osób, powyżej 100 tys. – 500. W województwie inicjatywę ma grupa co najmniej 1 tys. mieszkańców. Samorząd ma być też jeszcze bardziej transparentny. Temu m.in. ma służyć wprowadzony obowiązek transmisji sesji rad i sejmików. Nagrania mają być udostępniane na stronach internetowych JST. Bardziej przejrzyste mają też być same głosowania. Na sesjach rad oraz sejmików, mają odbywać się za pomocą urządzeń umożliwiają-

cych sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. Jeśli będzie to niemożliwe z przyczyn technicznych, należy przeprowadzić głosowanie imiennie. Wykazy głosowań należy niezwłocznie upublicznić. Mieszkaniec ma też mieć od teraz większe możliwości zaskarżania działalności JST. Samorządy muszą powołać do życia nową komisję – skarg, wniosków i petycji, która rozpatrywać ma zażalenia na działania organów wykonawczych i samorządowych jednostek organizacyjnych. Kolejną zmianą jest wprowadzenie do samorządowego kalendarza obowiązkowej, corocznej informacji ostanie danej JST. Organy wykonawcze zobowiązano do przedstawiania radzie/sejmikowi do 31 maja każdego roku corocznego raportu ostanie danej jednostki samorządowej. Raport rozpatrywany będzie podczas sesji, na której podejmowana jest uchwała wsprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium organowi wykonawczemu. Zwiększa się rola przewodniczącego organu stanowiącego (np. rady miasta). Po modyfikacji

przepisów, przewodniczący rady gminy, w związku z realizacją swoich obowiązków, może wydawać polecenia służbowe pracownikom urzędu gminy, wykonującym zadania organizacyjne, prawne oraz inne zadania związane z funkcjonowaniem rady gminy, komisji i radnych. W tym przypadku przewodniczący rady gminy wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników. Więcej będą mogli też pojedynczy radni. Nowelizacja przyznała im uprawnienia kontrolne analogiczne do uprawnień parlamentarzystów. Mają prawo do uzyskiwania informacji i materiałów oraz prawo wstępu do pomieszczeń instytucji samorządowych, w tym spółek handlowych z udziałem samorządowych osób prawnych. To tylko najważniejsze zmiany samorządowej rzeczywistości. Mieszkańcom pozostaje tylko czekać, obserwować zmiany i na koniec ocenić, czy rzeczywiście spowodowały one większe otwarcie się samorządów i większą transparentność poczynań JST. ■

Śląskie kulturalne

gazetaParkowa nr 11/2018 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

SZLACHETNY ZORRO GWIAZDĄ CHORZOWA Mat. prom.

Już od kilku tygodni „Zorro” – nowy, familijny musical, cieszy się mianem kolejnego przeboju w repertuarze Teatru Rozrywki. „W każdych czasach, dobrych i złych, w czasach szarych, już zapomnianych i tych dzisiejszych – kolorowych i zabieganych, ludzie tęsknią za swoim superbohaterem. Tak było, jest i będzie. I dlatego opowieść o szlachetnym Zorro porywa nasze serca niezależnie od wieku. Prawdziwa legenda powraca” – przekonują autorzy musicalu – Jacek Bończyk, reżyser i dyrektor artystyczny Teatru Rozrywki oraz Zbigniew Krzywański, autor muzyki akompaniującej przygodom legendarnego Zorro, a przed laty członek zespołu Republika. Obsada składa się z kilkunastu aktorów oraz towarzyszących im zespołów wokalnego i baletowego. W tytułowej roli oglądamy i słuchamy Macieja Kulmacza – absolwenta wrocławskiej filii Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie oraz Państwowej Szkoły Muzycznej w Białymstoku. Ten utalentowany aktor debiutował na scenie w spektaklu dyplomowym „Niewina”, w reżyserii Pawła Miśkiewicza, a członkiem zespołu chorzowskiego Teatru Rozrywki jest od września. Fabuła przedstawienia osadzona jest w XIX wieku i przedstawia młodego Diego de la Vegę, wracającego po latach nauki do rodzinnego domu w KaREKLAMA

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

lifornii. Nad miastem zapanował drwiący sobie z prawa i uciskający mieszkańców komendant Monastario. Diego szczęśliwie znajduje skrzynię, dzięki której, po zmierzchu zamienia się w Zorro. Jako słynny bohater w masce lisa i ze szpadą w dłoni, staje w obronie uciśnionych mieszkańców miasta, walcząc na wszelkie sposoby z niesprawiedliwym komendantem. Jego sprzymierzeńcami są koń Tornado, sługa Bernardo i piękna Esmeralda. Na sympatyków kultowego, telewizyjnego serialu „Znak Zorro”, na chorzowskiej scenie czeka także negatywny, choć powszechnie lubiany sierżant Garcia (Tomasz Jedz) – nieudolny i niegroźny tropiciel nieuchwytnego Zorro. Na grudniowym afiszu Teatru Rozrywki, „Zorro” widnieje pod sześcioma datami. Więcej na: www.teatr-rozrywki.pl

SŁYNNA „TRAVIATA” PREMIEROWO W BYTOMIU Mat. prom.

W piątek, 7 grudnia, na deskach Opery Śląskiej odbędzie się uroczysta premiera klasycznej opery „Traviata” Giuseppe Verdiego, w reżyserii Michała Znanieckiego. Kierownictwo muzyczne spektaklu objął Bassem Akiki, który tak rekomenduje jego najpiękniejsze, muzyczne fragmenty przed sześcioma przedstawieniami w grudniowym repertuarze bytomskiej sceny: „Te momenty to oczywiście aria Traviaty w I akcie, tradycyjnie wszyscy czekają też na kultowy duet Libiamo ne' lieti calici. Ale dla mnie osobiście, najpiękniejszy, najbardziej przejmujący jest duet Traviaty i Ger-

monta z II aktu. Są w nim pokazane wszystkie kolory, barwy muzyki Verdiego. Dwadzieścia minut i tyle muzycznej różnorodności”. Zobacz: www.opera-slaska.pl

„STAŚ I ZŁA NOGA” – PREFEROWANY WIEK WIDZA: 10+ Intrygującą premierę, adresowaną do najmłodszych widzów, przygotowuje Teatr Śląski w koprodukcji ze Śląskim Teatrem Lalki i Aktora Ateneum. „Staś i Zła Noga” to historia kilkunastoletniego chłopca z niepełnosprawnością, którego samotnie wychowuje Mama. Spektakl opowiada o ich zmaganiach z codzienną rzeczywistością, przezwyciężaniu przeciwności i poszukiwaniu przyjaciół. Wszystko to podszyte jest solidną dawką ironicznego humoru, bo przecież ta historia to znacznie więcej! Mama walczy z systemem, Staś przyjaźni się ze swoją Złą Nogą i trenuje zdolności telepatyczne, a Zła Noga marzy, by zostać kosmonautą. Jak więc potoczą się ich historie? Spektakl powstaje na bazie komiksu „Przygody Stasia i Złej Nogi”, a jego premiera odbędzie się 14 grudnia na Scenie w Malarni. Szczegóły na: www.teatrslaski.art.pl . Materiały prom. Mat. prom.

Okładka komiksu „Staś i zła noga” wydawnictwa Kultura Gniewu

Śląskie w podróży /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 11/2018

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Michał Legierski/EDYTOR.net

KOLEJE ŚLĄSKIE SZORUJĄ POCIĄGI NA MYJNI ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Z KOŃCEM PAŹDZIERNIKA, W BAZIE KOLEI ŚLĄSKICH W KATOWICACH, ROZPOCZĘŁA PRACĘ NOWA PRZEJEZDNA MYJKA AUTOMATYCZNA DO CZYSZCZENIA TABORU KOLEJOWEGO. TYM SAMYM W KOLEJACH ŚLĄSKICH KOŃCZY SIĘ ERA RĘCZNEGO MYCIA POJAZDÓW – NOWA MYJKA POWINNA ZNACZĄCO ZWIĘKSZYĆ MOŻLIWOŚCI CZYSZCZENIA POJAZDÓW ŚLĄSKIEGO PRZEWOŹNIKA. Łukasz Respondek a pierwszy rzut oka myjka Kolei Śląskich może przypominać instalacje, które znamy z myjni samochodowych. Podobnie jak przy myciu aut, tak i tutaj praca opiera się nakilku bramkach czyszczących –odpowiedzialnych m.in. za wstępne zmywanie kurzu, nakładanie chemii, mycie i płukanie. Inna jest już jednak skala całego urządzenia – bowiem w przypadku Kolei Śląskich, długość stanowiska myjącego wynosi ponad 40 metrów, a jego minimalne moce przerobowe – 750 metrów w ciągu doby. Nie bez znaczenia jest fakt, że myjka pozwala na czyszczenie pojazdu przy czynnej sieci trakcyjnej – jest to bardzo istotny aspekt, ponieważ umożliwia samodzielny i płynny przejazd mytego

N REKLAMA

pojazdu przez poszczególne bramki czyszczące. Wartość inwestycji to ok. 1,3 mln zł. Wykonawcą projektu jest polska firma Sultof Sp. z o.o. – Budowa własnego systemu myjącego znacząco poprawi nasze możliwości zewnętrznego czyszczenia pojazdów. Do tej pory pudła pojazdów były czyszczone ręcznie w Katowicach lub z przerwami, na myjni Przewozów Regionalnych w Częstochowie – mówi Wojciech Dinges, prezes Zarządu Kolei Śląskich. – Realizowana inwestycja otwiera nowy rozdział w temacie czyszczenia naszych pojazdów. Nowa myjka daje możliwość pracy przez całą dobę, oczywiście będzie uruchamiana w miarę zjeżdżania wyznaczonych do mycia pojazdów. Dzięki temu systemowi, nasi pracownicy będą mogli w jeszcze większym stopniu skupić się na czynnościach wewnątrz pojazdów lub

na doczyszczaniu detali najtrudniejszych w myciu – tłumaczy. Nowa myjka została tak zaprojektowana, by umożliwiała czyszczenie różnego rodzaju taboru – będzie to możliwe dzięki systemowi regulacji szczotek, które automatycznie dopasują się do wymiarów danego pojazdu. Koleje Śląskie nie zapomniały również o wartościach proekologicznych. Stanowisko myjące jest wyposażone w system odprowadzania ścieków, a stosowane środki chemiczne podlegają biodegradacji. Warto przy tym dodać, że to nie jedyna istotna inwestycja, podjęta ostatnio przez Koleje Śląskie. Przy ulicy Raciborskiej wykonane zostały również prace związane z termomodernizacją budynków, a hala utrzymaniowa przewoźnika, wzbogaciła się w sztywną sieć przestawną. Dzięki

Nowa myjka została zaprojektowana tak, by umożliwiała czyszczenie różnego rodzaju taboru, pozwala także na czyszczenie pojazdu przy czynnej sieci trakcyjnej realizacji tego projektu, operacyjna przepustowość hali wzrasta. Sieć trakcyjna przestawna Kolei Śląskich jest drugą tego typu konstrukcją w Polsce i najnowocześniejszą w skali kraju. Wartość tej inwestycji to również rząd miliona zł. W przyszłości spółka bierze pod uwagę także budowę w pełni zautomatyzowanej zamkniętej myjni. Jest to jednak plan na dalsze lata, ponieważ wymaga budowy odrębnego obiektu, co na obecnym etapie byłoby trudne do przeprowadzenia – m.in. ze względu na fakt, że Koleje Śląskie na obecną chwilę nie są jeszcze właścicielem bazy przy ulicy Raciborskiej. ■

gazetaParkowa nr 11/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

NOSOROŻCE TO ZWIERZĘTA ZAGROŻONE WYGINIĘCIEM. WARTO O TYM PAMIĘTAĆ I WARTO NA TEN TEMAT EDUKOWAĆ. FUNDACJA PARK ŚLĄSKI UDOSTĘPNIŁA NA TERENIE ŚLĄSKIEGO OGRODU ZOOLOGICZNEGO NATURALNYCH ROZMIARÓW EKSPONAT EDUKACYJNO-PRZYRODNICZY, DZIĘKI KTÓREMU KAŻDY BĘDZIE MÓGŁ POZNAĆ TE ZWIERZĘTA Z BLISKA. POSTAWIONO GO TUŻ OBOK BUDOWANEGO WŁAŚNIE PAWILONU DLA NOSOROŻCÓW, KTÓRY MA ZOSTAĆ ODDANY DO UŻYTKU JUŻ ZA KILKA TYGODNI.

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

śląskieeko W ZOO MOŻNA DOTKNĄĆ NOSOROŻCA Rafał Klimkiewicz/EDYTOR.net

597 NOSORO˚CÓW BIAŁYCH

Eksponat przyrodniczy Fundacji Park Śląski umożliwi przyjrzenie się z bliska nosorożcowi

˝yje w ogrodach zoologicznych na Êwiecie. Cztery mieszkajà w Chorzowie.

Łukasz Respondek ksponat został sfinansowany m.in. z1 procenta od podatników, który Fundacja Park Śląski zbiera również na edukację w śląskim zoo. – To świetne miejsce do edukacji ekologicznej iprzyrodniczej. Stąd nasza współpraca –wyjaśnia prezes fundacji Anna Poraj. – Mamy nadzieję, że w kolejnych latach uda nam się ją kontynuować na różnych polach. Mamy zamiar doposażyć tę figurę oraz realizować kolejne projekty dla dobra parku i zoo – dodaje. Przekazany przez fundację nosorożec ma naturalne rozmiary. –Jest on oczywiście uśredniony, bo jest to cecha osobniczo zmienna. Tym niemniej, jeżeli chodzi o wielkość, ten eksponat „łapie się” w granice nosorożców białych – tłumaczy Maciej Frądczak zsekcji dydaktyki ipromocji zoo. –Umożliwi on przyjrzenie się z bliska nosorożcowi, zwierzęciu, które może nie jest bardzo agresywne, jed-

nak z uwagi na wielkość i ciężar, bezpośrednie podejście do niego grozi wypadkiem. Dzięki temu projektowi, każdy będzie mógł dokładnie zobaczyć, jak on jest zbudowany. Nosorożce to bardzo ciekawe zwierzęta. Są powszechnie kojarzone ze względu na charakterystyczną budowę iróg, który miał ułatwiać im życie,

a stał się przyczyną poważnych problemów. To przez niego te zwierzęta bardzo często padają ofiarą kłusowników. – Samo to zagadnienie daje nam duże pole dopopisu, jeżeli chodzi oedukację przyrodniczą oraz kwestie związane z ochroną bioróżnorodności –tłumaczy Frądczak. – O nosorożcach można powiedzieć naprawdę dużo, m.in. otym, że

są zwierzętami nieparzystokopytnymi oraz to, że mimo dużych rozmiarów ciała, wcale nie są tak blisko spokrewnione ze słoniami – dodaje. Eksponat stanął naprzeciwko nowego pawilonu dla rodziny nosorożców białych, która mieszka w śląskim zoo. Do użytku ma zostać oddany za kilka tygodni. ■

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

śląskie eko ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 11/2018

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

CENTRALNY REJESTR KOTŁÓW TO KOLEJNY POMYSŁ RZĄDU NA WALKĘ ZE SMOGIEM

Witold Szwedkowski Z MIEJSKIEJ PARTYZANTKI OGRODNICZEJ (NR 21)

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

NAJWYRAŹNIEJ RZĄDOWY PROGRAM „CZYSTE POWIETRZE” NABIERA TEMPA. PO STOSOWNYCH REGULACJACH PRAWNYCH, PRZYSZEDŁ CZAS NA ODPOWIEDNIE INSTRUMENTY, DZIĘKI KTÓRYM WALKA ZE SMOGIEM MOŻE WRESZCIE ZACZĄĆ PRZYNOSIĆ EFEKTY. NA TE CHYBA WSZYSCY CZEKAJĄ OD DAWNA. PRZYPOMNIJMY, ŻE Z DANYCH RZĄDOWYCH WYNIKA, IŻ W 2016 ROKU SMOG SPOWODOWAŁ ŚMIERĆ OK. 19 TYSIĘCY POLAKÓW, A KOSZTY POMOCY ZDROWOTNEJ ZWIĄZANEJ Z NAPRAWIANIEM SKUTKÓW ZANIECZYSZCZONEGO POWIETRZA – SIĘGNĘŁY JUŻ GRANICY 30 MLD ZŁ. Michał Tabaka o informacji, że strażnicy gminni wreszcie będą mogli nakładać mandaty na łamiących zapisy obowiązującej na terenie całego województwa ustawy antysmogowej, przyszedł czas na centralny rejestr pieców i kotłów, który zapowiedział Piotr Woźny, pełnomocnik premiera ds. programu „Czyste powie-

trze”. Rejestr powstanie na fundamencie programu badawczego, finansowanego przez Narodowe Centrum Badań iRozwoju zakwotę8,8 mln zł. – W Polsce mamy 5,5 mln domów jednorodzinnych. Naszą ambicją jest to, by wszystkie one były wpisane do tej bazy, abyśmy wiedzieli, jak są ogrzewane. To umożliwi nam potem optymalizację inwestycji realizowanych przez operatorów sieci gazowych czy ciepłowniczych. To baza, bez której trudno wyobrazić sobie walkę z niską emisją. Dziś jej nie mamy i musimy ją stworzyć – w ramach wielu realizowanych w tej dziedzinie działań – tłumaczy Piotr Woźny. By taka baza wogóle mogła powstać, trzeba owe piece ikotły policzyć i usystematyzować. Wszystkie. Pomocny ma być system stworzony przez Instytut Łączności. I chyba nie obejdzie się bez pomocy kominiarzy, którzy dwa razy wroku (tak stanowią przynajmniej przepisy) sprawdzają kominy i wentylacje. Minister Woźny podjął już z nimi rozmowy.

– Chcemy ich wyposażyć w stosowne instrumenty, by co roku dostarczali do bazy realne dane na temat tego, jakie mamy źródła ciepła w domach – zakłada Piotr Woźny. Pełnomocnik rządu ds. walki ze smogiem daje na utworzenie takiej bazy pół roku. Projekt ma realizować konsorcjum, w skład którego wchodzą Instytut Ochrony Środowiska, Instytut Łączności oraz Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, zaś prowadzącym prace jest Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii. Baza ma być zlokalizowana na serwerach jednego z państwowych instytutów badawczych – Instytutu Ochrony Środowiska lub Instytutu Łączności. Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii podpisało już z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju umowę na dofinansowanie projektu „Zintegrowany system wsparcia polityk i programów Ograniczenia Niskiej Emisji” – czyli ZONE. Realizowany jest przez MPiT, Instytut Łączności, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Instytut Ochrony Środowiska oraz Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy. Głównym celem ZONE jest wypracowanie założeń, przygotowanie, przetestowanie i pilotażowe wdrożenie elektronicznego systemu inwentaryzacji źródeł niskiej emisji wraz z bazą danych i narzędziami do analizy tych danych. Pozwoli to na zlokalizowanie urządzenia do wymiany i zaplanowanie dalszego rozwoju sieci gazowej i ciepłowniczej – informuje Departament Komunikacji MPiT. ■ Michał Legierski/EDYTOR.net

DAVID LATIMER, CZYLI JAK WYCZAROWAĆ MIKROKOSMOS W BUTELCE Aura przedzimia nie nastraja do prac ogrodniczych. Taki mamy klimat. Dla prawdziwego pasjonata ogrodnictwa, nie będzie to jednak problem. Można bowiem pójść za przykładem francuskiego botanika, który w 1960 r. założył ogród naprawdę niezwykły. David Latimer sześćdziesiąt osiem lat temu, wziął szklany gąsior do wina, wysypał jego dno żwirową warstwą drenującą, następnie warstwą ziemi, potem wsadził sadzonkę trzykrotki i obficie podlał. Cóż, właściwie poza oryginalnym naczyniem, nic w tym wyjątkowego. Jednak Latimer postanowił pójść o krok dalej – butla została przez niego zakorkowana. Był to eksperyment, który miał za zadanie sprawdzić, jak funkcjonować będzie ogród w szczelnej, miniaturowej „szklarni”. W założeniu butla została zamknięta szczelnie, jednak po dwunastu latach roślina wymagała podlania. Tak, po dwunastu latach! Jak to możliwe? Zakorkowana butla, faktycznie stała się zamkniętą biosferą, gdzie obieg gazów potrzebnych roślinie do fotosyntezy i wzrostu, zapewniały bakterie glebowe. Bakterie do własnego życia wykorzystywały tlen produkowany przez roślinę, a w zamian oddawały dwutlenek węgla i przez zjawisko mikoryzy, umożliwiały jej przyswajanie wody oraz substancji mineralnych. I tak to się kręciło. W pierwszej części eksperymentu w opisanych warunkach wilgoć wystarczyła na dwanaście lat. Po uzupełnieniu wody i naprawdę dokładnym domknięciu, woda wystarczyła na kolejne czterdzieści sześć lat. Używanie czasu przeszłego nie jest tu jednak na miejscu. Ogród w butelce wciąż istnieje! Od roku 1972 pozostaje nietkniętym mikrokosmosem. Jedynymi zabiegami jakich wymaga, to sezonowe ustawianie go bliżej lub dalej od światła słonecznego. Wszak nawet rośliny pokojowe potrzebują zimowego spoczynku. Nikt nie wie, jak długo bakteryjno-roślinny mikrokosmos w gąsiorze na wino, może tak funkcjonować. Ale eksperyment Davida Latimera wciąż przebiega, a trzykrotka ma się świetnie. Jeśli zatem dysponujemy jakąś pękatą butelką i chcielibyśmy dokonać twórczej kontynuacji eksperymentu, czas zaokiennej szarugi wydaje się być najlepszy dla takich doświadczeń. Może się okazać, że i nasz ogródek w szczelnie zamkniętej butelce będzie trwał latami, nie ustając w zachwycaniu domowników. Szczególnie tych, którzy mają tendencję do zapominania o podlewaniu.

W okresie grzewczym, problem smogu staje się codzienną uciążliwością „Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

gazetaParkowa nr 11/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

reklama ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////