Gazeta Parkowa - marzec 2019 by Park Śląski

29 marca 2019

Bezpłatny miesięcznik Parku Śląskiego w Chorzowie

WYSTARTOWALIŚMY! ROZKRĘCAMY KOLEJNY SEZON W PARKU ŚLĄSKIM

Biegiem Wiosennym rozpoczęliśmy tegoroczny sezon w Parku Śląskim – medale najlepszym zawodnikom wręczali Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego, wicemarszałek Wojciech Kałuża i Grzegorz Tobiszowski, sekretarz stanu w Ministerstwie Energii. Przed Wami kolejne ciekawe punkty najbliższych miesięcy – nowości (np. w Legendii czy Śląskim Ogrodzie Zoologicznym), ale też lubiane wydarzenia i propozycje dla całych rodzin z Biletem do Parku Śląskiego na czele.

rozmowa miesiąca

gazetaParkowa nr 3/2019

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Mat. nadesł.

– 2,5 tysiąca biegaczy podczas Biegu Wiosennego, który odbył się z pana udziałem pokazuje, że nie brakuje w naszym regionie energii, nie tylko tej uzyskiwanej z węgla, ale też społecznej, aktywnej, zielonej. Jakie są pana wrażenia po tak dużym wydarzeniu sportowym? – Ogromne zainteresowanie biegiem tylko potwierdza, że w naszym regionie aż kipi od pozytywnej energii. To widać na każdej płaszczyźnie: od gospodarki przez kulturę po sport. Mam takie wrażenie i o tym głośno mówię, że w końcu przyszła kolej na Śląsk. Że tej energii ciągle przybywa i jest ona doskonale pożytkowana w twórczym fermencie.

ŚLĄSK AŻ KIPI OD POZYTYWNEJ ENERGII //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ROZMOWA Z GRZEGORZEM TOBISZOWSKIM, SEKRETARZEM STANU W MINISTERSTWIE ENERGII.

GAZETA PARKOWA wyd. 3/2019 Wydawca: Park Śląski w Chorzowie Redakcja: aleja Różana 2, 41-501 Chorzów Tel. 601 472 618, fax. 032 790 53 76

– Dzięki takim imprezom jak Bieg Wiosenny, obraz Śląska można pokazać pełniej. Jako regionu ze swoim etosem, historią związaną z przemysłem, ale też pełnego ciekawych ludzi, wydarzeń, miejsc – jak chociażby Park Śląski, Stadion Śląski czy Spodek. Chyba war to o nich częściej mówić poza naszym regionem, a nawet w Europie? – Mamy to szczęście, że mieszkamy w niezwykle ciekawym i wyjątkowym miejscu. Z jednej strony industrialny charakter regionu, z drugiej jego przemiana w przestrzeń innowacji. Nie zapominając o tradycjach, stajemy się nowocześni. Doskonałym symbolem tego procesu jest Strefa Kultury w Katowicach, ale nie tylko. Wystarczy odwiedzić Park Śląski w weekend, by zobaczyć, jaką popularnością cieszy się ten piękny, zielony obszar. Stadion i Spodek to dziś areny sportowych zmagań światowego szczebla czy koncertów największych gwiazd. Gdy dołożymy do tego wielkie wydarzenia gospodarcze, stwierdzimy, że region właściwie promuje się sam. Co nie oznacza, że nie trzeba o regionie śląsko-zagłębiowskim mówić „na zewnątrz”. – Jako osoba bardzo przywiązana do śląskiej tradycji, ma pan zapewne wiele wspomnień związanych z Parkiem Śląskim. To dla pana miejsce szczególne? – Oczywiście. Myślę, że to miejsce budzi pozytywne skojarzenia u większości mieszkańców regionu. Miałem okazję bywać tu z rodzicami. Często przyjeżdżaliśmy na niedzielny spacer, do zoo, albo na przejażdżkę „Elką”. Sentyment pozostał, dlatego bliskie jest mi planowanie inwestycji w parku oraz jego rozwój. – Aktualnie Park Śląski rozpoczyna proces przemian, na które czekał wiele lat – odbywać się on będzie przy wsparciu funduszy europejskich. Trzyma pan kciuki? – Bez wątpienia pozyskane środki sprawią, że jeszcze mocniej wykorzystamy potencjał tego miejsca i wydobędziemy z niego to, co najcenniejsze. 226 mln zł i pakiet inwestycji, które znakomicie odpowiadają oczekiwaniom mieszkańców, to bez wątpienia doskonała wiadomość. Takim projektom trzeba kibicować! Park odwiedza około 3 milionów ludzi rocznie, a może ich być znacznie więcej. – Wielokrotnie powtarzał pan, że powinniśmy pracować nad zrównoważonym bilansem energetycznym – opar tym na źródłach tradycyjnych, z silnym wsparciem źródeł odnawialnych. Myśli pan, że takie prze-

E – mail: gazeta@parkslaski.pl Redaktor naczelny: Łukasz Buszman Sekretarz redakcji: Łukasz Respondek Zespół: Michał Tabaka, Wojciech Zamorski Redakcja i korekta: Aneta Bergieł

Projekt: EMILDESIGN Redakcja graficzna: Marek Michalski Dział sprzedaży reklam: Katarzyna Zazgórnik-Sitz, tel. 666 031 465

strzenie jak Park Śląski mogłyby stać się miejscem, gdzie – z uwagi na „zieloną” specyfikę – pojawiają się elementy OZE? – Każde rozwiązanie, które służy poprawie jakości powietrza, będzie dobre. Skoro park przeobraża się w przestrzeń nowoczesną, to i takim inicjatywom trzeba przyklasnąć. Park Śląski to płuca regionu. Warto o nie dbać również przez dodawanie takich elementów krajobrazu, jak choćby farmy fotowoltaiczne. – Patrząc szerzej – na Śląsku widać coraz więcej przykładów dobrej promocji regionu także poza jego granicami (przykładem są takie wydarzenia jak COP czy Intel Extreme Masters). Myśli pan, że – jak zapisano to w „Programie dla Śląska” – nasz region ma szansę w najbliższych latach na przeskok technologiczny i dobry jakościowo rozwój w oparciu o nowe technologie czy innowacje w zakresie energetyki? – Już jesteśmy tak postrzegani. Premier Mateusz Morawiecki, będąc w Katowicach, mówił że województwo śląskie jest motorem napędowym i sercem polskiej gospodarki. Padły też słowa o słynnej pracowitości Ślązaków. I faktycznie tak jest. Wystarczy spojrzeć na górnictwo, które dziś jest nie tylko prężnie działającą dziedziną gospodarki, ale mocno stawia na innowacje. Pojazdy autonomiczne, drony, wirtualne kopalnie – to projekty które albo są już obecne w zakładach, albo znalazły się w kręgu zainteresowań menedżerów. – A czy pana zdaniem mamy dobry czas dla Śląska? Ten rok został ogłoszony „Rokiem Powstań Śląskich”, dużo się o Śląsku mówi, popularność zyskuje nasza gwara. Myśli pan, że wreszcie zyskujemy należny nam status na mapie Polski? – W ostatnim czasie Śląsk został bardzo mocno doceniony. Rząd zauważył potencjał naszego regionu, głośno mówi o tym, że na jego unowocześnieniu i transformacji, mocno skorzysta polska gospodarka. Bez wątpienia ostatnie trzy lata to dobry czas dla Śląska. To, że rozpoczęliśmy obchody 100-lecia wybuchu powstań śląskich, będących dopełnieniem obchodzonej w ubiegłym roku setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez nasz kraj, sprawia, że Śląsk będzie jeszcze mocniej obecny w przestrzeni społecznej w skali ogólnopolskiej. Kolejne lata upłyną więc pod znakiem promocji tradycji i walorów tego regionu. – Jak pan widzi nasz region za 10 lat? Wy obraźmy sobie, że mamy 2029-2030 rok. Śląsk wówczas to… – …region znaczący nie tylko w Polsce, ale i Europie. Region pełen nowoczesnych technologii, posiadający przemysł o wysokim stopniu innowacyjności, przemysł w pełni zinformatyzowany. Ale też obszar z czystym powietrzem, atrakcyjnymi miejscami pracy. Taki, w którym jeszcze chętniej będzie chciało się żyć. ■

Rozmawiał: Łukasz Buszman

Miesięcznik w nakładzie: 50 tys.egzemplarzy Gazeta Parkowa także w internecie na: www.parkslaski.pl Kolejny numer Gazety Parkowej ukaże się: 26 kwietnia 2019 r. Zdjęcie na okładce: Tomasz Żak/UMWŚ

wydarzenia ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 3/2019

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Dawid Markysz/EDYTOR.net

BILET DO PARKU ŚLĄSKIEGO – WEJŚCIÓWKA DO ATRAKCJI /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ŚWIETNA OKAZJA DLA WSZYSTKICH, KTÓRZY CHCĄ SPĘDZIĆ CZAS W CIEKAWYCH ZAKAMARKACH PARKU ŚLĄSKIEGO. OD 8 KWIETNIA ROZPOCZYNA SIĘ SPRZEDAŻ WSPÓLNEGO BILETU NA SZEŚĆ RÓŻNYCH ATRAKCJI W SEZONIE 2019. KORZYŚCI JEST WIELE: NIE DOŚĆ, ŻE OSZCZĘDZAMY OD 56 DO 255 ZŁ (W ZALEŻNOŚCI, CZY KUPIMY BILET INDYWIDUALNY CZY RODZINNY), TO JESZCZE NIE TRACIMY CZASU W KOLEJKACH. KORZYSTAĆ Z BILETU MOŻEMY OD MOMENTU ZAKUPU AŻ DO 31 PAŹDZIERNIKA. Łukasz Respondek ajdłuższa w Polsce nizinna kolejka linowa, pełna kolorowych karuzeli i urządzeń rozrywkowych Legendia Wesołe Miasteczko, najlepiej zlokalizowany w kraju ogród zoologiczny, park linowy z wyjątkowo trudną trasą i klimatyczna sceneria wiejskich chat sprzed stuleci w skansenie, a także możliwość zwiedzenia „Kotła Czarownic” w towarzystwie przewodnika – to wszystko na jednym bilecie. – Dzięki tej wejściówce, Park Śląski może stać się miejscem regularnej rozrywki dla rodzin, przez cały sezon wiosenno-letni – tłumaczy Łukasz Buszman, rzecznik prasowy Parku Śląskiego. – Już w zeszłym roku odnotowaliśmy dwukrotny wzrost sprzedaży bile-

N REKLAMA

tów. Jesteśmy przekonani, że w tym roku ten pozytywny dla nas trend jeszcze się umocni. Zwłaszcza, że do wykorzystania będzie więcej niedziel niehandlowych. Bilet na najważniejsze atrakcje Parku Śląskiego do obiegu trafia już po raz siódmy. Raz zakupionej wejściówki można używać do końca października. Nabywca oszczędza sporo czasu w kolejkach, ale i pieniędzy. W przypadku wejściówki dla jednej osoby za 110 złotych, można zaoszczędzić 56 zł (zakupione osobno bilety na wszystkie z oferowanych atrakcji, to koszt 166 zł). W przypadku biletu rodzinnego (2 dorosłych plus 2 dzieci), który będzie kosztował 300 złotych, oszczędzamy z kolei 255 zł (bilety dla całej rodziny, kupione oddzielnie, to koszt 555 zł). Wejściówka uprawnia do jednorazowego wejścia do Legendii, Śląskiego Ogrodu Zoologicznego, Śląskiego Parku Linowego

Bilet do Parku Śląskiego to sezonowa propozycja w szczególności dla całych rodzin i Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” oraz przejażdżki w jedną stronę „Elką” i zwiedzania z przewodnikiem Stadionu Śląskiego. Rabaty oferują też działające w okolicy parku hotele i znajdujące się na jego terenie punkty gastronomiczne. Bilet będzie dostępny w kasie dyrekcji parku oraz w kasie skansenu, na obu stacjach kolejki linowej „Elka”, a także on-line, na stronie internetowej: sklep. parkslaski. pl. – Przy wejściu do każdej instytucji, odcinane są konkretne kupony. Bilet zachowuje ważność od momentu zakupu, do końca października – tłumaczy Łukasz Buszman, rzecznik prasowy Parku Śląskiego. – Mamy nadzieję, że atrakcyjna cena i funkcjonalność sprawią, że na korzystanie ze wspólnego biletu zdecydują się całe rodziny – podkreśla. ■

wydarzenia

gazetaParkowa nr 3/2019 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

WYCZEKIWANY POWRÓT PRZYSTANI

TROCHĘ HISTORII

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PRZESTRZEŃ PARKU ŚLĄSKIEGO BEZ PRZYSTANI BYŁA ODBIERANA TAK, JAKBY CZEGOŚ W NIEJ BRAKOWAŁO. OD POŁOWY MARCA TA KULTOWA RESTAURACJA ZNÓW TĘTNI ŻYCIEM. WYSTROJEM, KARTĄ DAŃ I KLIMATEM, NAWIĄZUJE DO CZASÓW SWOJEJ NAJWIĘKSZEJ ŚWIETNOŚCI. Rafał Zduńczyk

Restauracja Przystań (obecnie: Browar Przystań) to najstarszy obiekt gastronomiczny istniejący do dzisiaj w Parku Śląskim Łukasz Respondek hcemy nawiązać do historii i tradycji. Chcemy być dostępni dla każdego gościa parku – zapewnia Agnieszka Andreou, menadżerka Browaru Przystań, bo tak brzmi pełna nazwa restauracji. – Skupiamy się na tradycyjnej polskiej kuchni. Nasze menu nawiązuje do tego, co podawano w tym miejscu kilkadziesiąt lat temu. Mamy też cukiernię i produkty robione ręcznie – dodaje. Przystań nie działała od trzynastu lat. Inwestor, który zdecydował się ją od parku wydzierżawić, przeprowadził kompleksowy remont. Wewnątrz zachowano dawny układ pomieszczeń, ale poza tym zmieniło się w zasadzie wszystko. Wymieniono wentylację, kanalizację i zamontowano klimatyzację. Wystój wnętrza to znów nawiązanie do historii, ale z odpowiednią proporcją nowoczesnego designu. – Warto było czekać na ten obiekt. Jesteśmy bardzo szczęśliwi, że to kultowe miejsce wraca na mapę parku – nie kryje zadowolenia Marek Widuch, wiceprezes Parku Śląskiego. – To niezwykła restauracja. Jest owiana swoistą legen-

dą, na jej temat krąży wiele anegdot… Cieszymy się, że teraz będzie można tworzyć kolejne. Poza częścią restauracyjną, Browar Przystań posiada cukiernię, taras oraz strefę chilloutu, która świetnie sprawdza się również jako strefa kibica. Inwestor wymienił także nawierzchnię drogi dojazdowej i parkingu. Wybrukowano też teren wokół samej restauracji. W restauracji jest około 174 miejsc, a na tarasie – około dwustu. Poza imprezami okolicznościowymi, w planach są wydarzenia kulturalne. W najbliższym czasie ma się tu odbyć koncert oraz event modowy. – Powrót restauracji został bardzo dobrze odebrany społecznie. Na razie czujemy się tu świetnie – uśmiecha się Andreo. Jak przyznaje, goście są… zaskoczeni. – Wrażenie robi wystrój, ale najwięcej emocji budzi sam fakt otwarcia tego obiektu, bo wiele osób straciło wiarę, że to jeszcze się uda. To był bardzo duży projekt i opóźnienia nie wyniknęły z naszej winy – mówi. W menu znajdziemy m.in. zupy: rybną, żur, rosół, krem z buraka, a także tatar wołowy, wędzonego pstrąga, golonko na piwie, udo z kaczki, roladę wołową i żeberko wieprzowe. Do tego oczywi-

ście desery oraz ciepłe i zimne napoje. Dla amatorów piwa są cztery gatunki tego trunku, ważone oczywiście na miejscu. Restauracja jest otwarta od poniedziałku do czwartku oraz w niedziele od godziny 12 do 22, a w piątki i soboty do 23. Latem godziny otwarcia mogą się wydłużyć. ■ Arch. Park Śląski

Przystań powstała jako integralna część Ośrodka Sportów Wodnych. Zaprojektował ją Zbigniew Rzepecki. Budowę ukończono w 1955 roku, ale restaurację pełną parą uruchomiono tam w roku następnym. To kawałek bardzo dobrej i solidnej architektury. Wrażenie robi przeszklona z dwóch stron sala, płaskorzeźby i mozaika o tematyce morskiej. Architekci i wykonawcy do pracy podeszli z ogromną starannością. Szczególny zachwyt może budzić integralny sposób połączenia tego obiektu ze stawem. Na początku, gdy nad stawem istniała jeszcze Gospoda Parkowa, funkcja gastronomiczna nie była najważniejszą w Przystani – w budynku była m.in. świetlica, czytelnia, a nawet sala ping-pongowa. W piwnicy mieściły się hangary, w których chowano sprzęt wodny. Budynek tętnił życiem. Przez pewien czas właśnie tam była dyrekcja parku i centrala telefoniczna. Z czasem największą renomę zyskiwała restauracja. Podawaną tam śląską kuchnią zachwycali się dyplomaci i zagraniczni goście. Na specjalne okazje podawano tatary, żymloki i słynną gicz cielęcą. Na co dzień w restauracji aż takich frykasów nie serwowano – na stołach królowały kotlety po wiedeńsku i bryzol z pieczarkami. Przy restauracji odbywały się kiermasze książek i dancingi. Tłumy bywały na tarasie na pysznych lodach. Wyśmienite rolady, kaczki, modro kapusta, żymloki, tatary, żur i rosół cieszyły się ogromną popularnością. Renomę zdobyły też wyroby cukiernicze: torty, ciasta, kawy, później lody. Asortyment był pełny. Generał Jerzy Ziętek miał specjalną salę, w której przyjmował gości. Właśnie tam najchętniej prowadził trudne rozmowy. Karty dań używał wówczas jako oręża – obłaskawiał nią swoich rozmówców. Restauracja była bardzo znana z organizacji imprez okolicznościowych: zabaw sylwestrowych, wesel, mniej lub bardziej formalnych spotkań o charakterze politycznym. Dobry okres dla Przystani skończył się w połowie lat 90. Wtedy zaczęło brakować pieniędzy i na początku XXI wieku restaurację trzeba było zamknąć.

Budowę restauracji ukończono w 1955 r.

śląski ogród zoologiczny //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 3/2019

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PINGWINY PO CZTERDZIESTCE /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

TYCH ZWIERZĄT W ŚLĄSKIM OGRODZIE ZOOLOGICZNYM NIE BYŁO OD PONAD CZTERDZIESTU LAT. PINGWINY HUMBOLDTA, DZIĘKI INWESTYCJI, KTÓRA MA SIĘ ROZPOCZĄĆ NA POCZĄTKU KWIETNIA, PO DŁUGIEJ PRZERWIE WRÓCĄ DO CHORZOWA. Mat. nadesł.

Łukasz Respondek eżeli rozpoczniemy w terminie budowę obiektu, pingwiny powinny się u nas pojawić już we wrześniu – tłumaczy Jolanta Kopiec, dyrektor śląskiego zoo. – Jesteśmy w stałym kontakcie z koordynatorem gatunku z Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów. Obiecano nam, że gdy tylko zakończymy proces inwestycyjny, grupa hodowlana na pewno zostanie „oddelegowana” do Chorzowa – zapewnia. Pełna dokumentacja oraz projekt są gotowe. Ogród wybrał już wykonawcę. Całość inwestycji ma kosztować 5 milionów złotych i zostanie całkowicie sfinansowana ze środków samorządu województwa śląskiego. W zoo powstanie nowy obiekt z basenami. Kubatura budynku będzie miała charakter techniczny. W środku znajdą się baseny, które będą wykorzystywane m.in. w przypadku konieczności odosobnienia chorych pingwinów lub podczas zabiegów pielęgnacyjnych. Tam też umiejscowione mają być pompy i oczyszczalnia wody. Zwiedzający będą mieli widok na wybieg, składający się z zakamarków i skał, umożliwiających pingwinom ukrycie oraz z dużego basenu, który stworzy możliwość podpatrywania pingwinów w wodzie. – Nasi goście będą mogli zejść poniżej poziomu

wody, przed ich oczami ukaże się lustro wody z pływającymi ptakami – wyjaśnia Kopiec. – Podobna inwestycja trzy lata temu została zrealizowana w Krakowie. Cieszy się tam ogromną popularnością. U nas będzie pewnie podobnie – zaznacza. Pingwin peruwiański lub inaczej pingwin Humboldta to gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny pingwinów z potężnym czarnym dziobem. Ma czarną głowę z wąskimi, białymi brwiami, schodzącymi naboki szyi iłączącymi się poniżej gardła. Szeroki, czarny pas ciągnie się odgórnej części piersi przez boki ku nogom; poza tym spód ciała ptaka jest biały a wierzch czarny. Osobniki tego gatunku najczęściej występują na pacyficznym wybrzeżu Peru i Chile. To bardzo ciekawskie, wdzięczne do obserwacji, ale też delikatne zwierzęta. W wodzie poruszają się niczym błyskawica. Muszą jednak być otaczane szczególną troską i opieką. Pierwsze pingwiny przywiezione zostały do Chorzowa w październiku 1963 roku. Były to trzy osobniki, które przypłynęły statkiem PZM „Świetlik” z Holandii. Dane archiwalne na ich temat są bardzo ubogie i dość niejasne. Nie ma jednak wątpliwości, że były wyjątkową atrakcją śląskiego ogrodu i kiedy w 1977 roku zdecydowano o przerwaniu tej hodowli, zwiedzający byli bardzo rozczarowani. Teraz zostanie ona wznowiona. ■

Pingwiny Humboldta – czekamy na ich powrót do Chorzowa Śląskie zoo

Tak ma wyglądać wybieg dla pingwinów

CO JESZCZE W ZOO? W kwietniu świętować będziemy Dzień Ochrony Słoni w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym. Impreza odbędzie się 14 kwietnia (godz. 10-16.30). Będzie to świetna okazja do poznania sekretów z życia tych wyjątkowych zwierząt. Każdy, kto w tym dniu odwiedzi chorzowskie zoo, będzie mógł zobaczyć jak wygląda trening medyczny słoni, a także przekonać się, ile pokarmu słoń zjada na śniadanie. Ciekawscy będą mogli również obejrzeć wystawę i porozmawiać z celnikami ze Śląskiej Izby Administracji Skarbowej i dowiedzieć się, dlaczego kość słoniowa jest taka cenna i dlaczego nie wolno przewozić jej przez granicę. Nie zabraknie również pogadanek i atrakcji dla starszych i młodszych. Dzień Ochrony słoni to równocześnie pierwszy z eventów tegorocznego cyklu Akademii ZOOdkrywców. W tym dniu będzie można wziąć udział w pierwszej z 6 gier terenowych.

śląskie wesołe miasteczko

gazetaParkowa nr 3/2019

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

JUBILEUSZOWY SEZON W ŚLĄSKIM WESOŁYM MIASTECZKU /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

SEZON 2019 W LEGENDII ŚLĄSKIM WESOŁYM MIASTECZKU ROZPOCZYNA SIĘ JUŻ 6 KWIETNIA. BIEŻĄCY ROK Z CAŁĄ PEWNOŚCIĄ BĘDZIE DOŚĆ WYJĄTKOWY DLA TEGO KULTOWEGO DLA ŚLĄSKA MIEJSCA RODZINNEJ ROZRYWKI. A TO NIE TYLKO ZA SPRAWĄ DALSZYCH PRAC NAD OFERTĄ I KLIMATEM, ALE RÓWNIEŻ ZE WZGLĘDU NA OKRĄGŁY JUBILEUSZ, KTÓRY WESOŁE MIASTECZKO BĘDZIE ŚWIĘTOWAĆ W TYM ROKU. Legendia

Izabela Kieliś

wej, umiejscowionej na jeziorze, atrakcji na miarę prawdziwie rodzinnej i magiczhoć może trudno w to uwierzyć, Śląnej Legendii, która dodatkowo urozmaici skie Wesołe Miasteczko we wrześniu tegoroczne edycje Legendii at Night. W setego roku skończy okrągłe 60 lat! zonie, który liczył będzie 120 dni otwarcia, Chorzowski park rozrywki, który zaplanowano przynajmniej 14 odsłon nocw 2017 roku przeszedł rebranding nej zabawy na karuzelach, które będą i zmienił się w park tematyczny Legendia, trwały dłużej niż w ubiegłym roku. Fanom po raz pierwszy otworzył swoje bramy dla rollercoastera Tornado radość sprawi gości w 1959 roku i od tamtego czasu niena pewno możliwość wypróbowania tej przerwanie bawi kolejne pokolenia zwolenatrakcji w odświeżonej odsłonie – z nową ników tego rodzaju atrakcji. Mieszkańcy nazwą i tematyzacją, ale przede wszystkim aglomeracji śląskiej, po gruntownej którzy dotychczas modernizacji. nie mieli okazji od– Nasz cel to wiedzić tego miejurozmaicnianie Legendii, jako rosca po gruntownej dzinnego parku modernizacji, w centrum miaa w pamięci mają sta, w którym rodawny obraz wedzice i dzieci chcą sołego miasteczka, chętnie spędzać na pewno mogą czas i często tutaj nie lada się zdziROK wracać, ze wzglęwić, przekraczając wtedy otwarte zostało du na magiczną bramy parku. NaÂlàskie Wesołe Miasteczko atmosferę i wiele tomiast ci, którzy możliwości polubili jego nowe do międzypokoleoblicze i są już staniowej zabawy. łymi bywalcami, Chcemy, aby czuli mogą w tym sezosię niczym prawdziwi rezydenci Legendii. nie liczyć na pewne niespodzianki. – To dla nas oczywiście okazja do świętoW rozpoczynanym właśnie sezonie, zrobiwania, dlatego też cały nadchodzący sezon liśmy też kolejny ukłon w kierunku nabędzie upływał pod znakiem tego jubileszych najmłodszych gości, dzięki czemu uszu. Co za tym idzie, chociażby nasze urow parku będzie można korzystać z blidziny, zaplanowane tradycyjnie na wrzesko 20 atrakcji bez ograniczeń wiekowych sień, na pewno przybiorą bardziej rozbudoi wzrostowych oraz kilkunastu kolejnych, waną formę, a podczas wydarzenia nie zaw przypadku których ograniczenia te będą braknie miejsca na przypomnienie historii niewielkie, aczkolwiek konieczne ze obiektu. To równocześnie trzeci rok Legenwzględu na zalecenia producentów tych dii, w którym będziemy chcieli w jeszcze konkretnych urządzeń – mówi Paweł Cewiększym stopniu wykorzystywać opartą bula. na baśniach i legendach tematykę parku, co Warto wspomnieć, że sezon 2019 jest znajdzie swoje odbicie chociażby w rozszerównież rokiem rozpoczęcia budowy kolejrzonym programie animacyjnym i codziennego rodzinnego urządzenia, którego prenym mini-show – mówi Paweł Cebula, dymierę Legendia zapowiada na rok 2020. rektor Legendii Śląskiego Wesołego MiaPełny kalendarz otwarcia, cennik biletów steczka. oraz szczegóły związane z funkcjonowaWyjątkowy będzie także tegoroczny niem parku rozrywki, można znaleźć dzień dziecka, a to za sprawą premiery nona stronie: www.legendia.pl. ■

1959

Tegoroczny sezon w Legendii upłynie pod znakiem 60. urodzin wesołego miasteczka Legendia

W Śląskim Wesołym Miasteczku planują też otwarcie kolejnych atrakcji dla całych rodzin

stadion śląski ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Wystartowała sprzedaż biletów na SEC w Chorzowie TO BĘDZIE NIE LADA GRATKA DLA WSZYSTKICH SYMPATYKÓW SPEEDWAYA. ŻUŻEL POWRÓCI NA STADION ŚLĄSKI. ZAWODY ODBĘDĄ SIĘ 28 WRZEŚNIA, A DO SPRZEDAŻY TRAFIŁY JUŻ BILETY NA TĘ IMPREZĘ.

nr 3/2019

Bieg Wiosenny z rekordem trasy! 2346 osób ukończyło Bieg Wiosenny w Parku Śląskim z metą na Stadionie Śląskim. Zwycięzcą okazał się Mateusz Mrówka z Radlina, który uzyskał rewelacyjny czas – 31 minut i 17 sekund. Pobił tym samym rekord trasy. Nagrody i puchary wręczali najlepszym biegaczom Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego, wicemarszałek Wojciech Kałuża i Grzegorz Tobiszowski, sekretarz stanu w Ministerstwie Energii.

Organizatorzy przygotowali dla wszystkich fanów speedwaya nie lada gratkę. Możliwość obejrzenia najlepszych żużlowców Europy na legendarnym Stadionie Śląskim w cenach już od 19 zł, to najlepsza żużlowa oferta dla wszystkich sympatyków czarnego sportu w 2019 roku. – Mam plany na ten sezon, jednak nie wszystkie chciałbym ujawnić. Jednym z tych, które mogę przedstawić już teraz, jest fakt, że wystartuję w eliminacjach do SEC – mówi Grigorij Laguta, jeden ze znanych zawodników żużlowych aren. Tytułu Indywidualnego Mistrza Europy na żużlu bronił będzie Leon Madsen, który przed rokiem, w „Kotle Czarownic”, zdeklasował rywali. Kto w tym roku będzie najjaśniejszą gwiazdą finałowego turnieju SEC? O tym będzie można się przekonać 28 września. Turniej rozpocznie się o godz. 18, a bilety są dostępne za pośrednictwem serwisu ebilet. pl, a także stron: zuzelnaslaskim.pl i speedwayeuro.com. (luk)

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Tomasz Żak/UMWŚ

Śląski najlepszy STADION OTRZYMAŁ NAGRODĘ BIZNESU SPORTOWEGO DEMES ZA ROK 2018 W KATEGORII OBIEKT SPORTOWY. Statuetki wręczono w Centrum Olimpijskim w Warszawie w trakcie XV Gali Sportu i Biznesu. Nagrody Biznesu Sportowego DEMES to najbardziej prestiżowe wyróżnienia w branży marketingu sportowego w Polsce, które przyznane zostały w 14 kategoriach. Stadion Śląski został nagrodzony w kategorii Obiekt Sportowy, rywalizując w finałowej trójce ze stadionem PGE Narodowym w Warszawie oraz Areną Gliwice. W gali uczestniczył marszałek Jakub Chełstowski. – Wyróżnienie dla Stadionu Śląskiego to dowód, jak wielkim potencjałem w kontekście sportu dysponujemy w województwie śląskim. Ze swojej strony deklaruję, że ten potencjał jak najlepiej wykorzystamy. Już w tym roku na śląskiej arenie odbędą się dwie największe imprezy lekkoatletyczne w Polsce. Stadion będzie gościł także wielką imprezę żużlową, staramy się również o mistrzostwa Europy w lekkiej atletyce w 2024 roku. Co ważne, nie chcemy zamykać tego obiektu tylko dla zawodowych sportowców, jest on także dostępny dla amatorów sportu, czego dowodem jest ostatni Bieg Wiosny w Parku Śląskim, w czasie którego biegacze finiszowali właśnie na bieżni Stadionu Śląskiego – ocenił Jakub Chełstowski, marszałek Województwa Śląskiego. Przy ocenie nominowanych obiektów kapituła brała pod uwagę takie kryteria jak: wielofunkcyjność obiektu, atrakcyjność organizowanych wydarzeń, bezpieczeństwo uczestników i efektywne zarządzanie obiektem. (luk)

WRZESIEŃ KU PAMIĘCI KAMILI /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ORAZ PREZES FUNDACJI KAMILI SKOLIMOWSKIEJ PODPISALI LIST INTENCYJNY, NA MOCY KTÓREGO JUBILEUSZOWA, 10. EDYCJA MEMORIAŁU KAMILI SKOLIMOWSKIEJ, ZORGANIZOWANA ZOSTANIE 14 WRZEŚNIA 2019 ROKU W CHORZOWSKIM „KOTLE CZAROWNIC”. WSTĘP NA ZAWODY BĘDZIE BEZPŁATNY. Michał Legierski/EDYTOR.net

Łukasz Respondek ubiegłym roku, podczas pierwszej śląskiej edycji Memoriału, rywalizację lekkoatletycznych gwiazd oglądało z trybun chorzowskiego giganta blisko 42 000 widzów. Znakomite wyniki sportowe sprawiły, że impreza sklasyfikowana została przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) na 20. miejscu wśród wszystkich mityngów na świecie. Doskonała organizacja zawodów oraz rekordowa frekwencja przełożyły się także na zwycięstwo w kategorii Impreza Roku podczas Gali Złote Kolce – najbardziej prestiżowych nagród w krajowej lekkoatletyce, przyznawanych przez Polski Związek Lekkiej Atletyki oraz Przegląd Sportowy. Memoriał Kamili Skolimowskiej nie mógłby odbyć się bez wsparcia województwa śląskiego. Zaangażowanie lokalnego samorządu pozwala na szereg działań mających na celu organizację wydarzenia, ale także promocję lekkoatletyki. – Udowadniamy, że Stadion Śląski staje się sto-

licą polskiej lekkoatletyki. Z pełną odpowiedzialnością można powiedzieć, że trafiają tu najważniejsze imprezy lekkoatletyczne w kraju. Jesteśmy dumni z tego, że województwo śląskie może pochwalić się tak dobrym obiektem i tak dobrym klimatem dla rozwoju tej dyscypliny. W wydarzeniach takich jak Memoriał Kamili Skolimowskiej widzimy też bardzo duży potencjał promocyjny dla województwa, który dodatkowo wspiera rozwój sportu w regionie – powiedział Jakub Chełstowski, Marszałek Województwa Śląskiego. Podczas konferencji prasowej marszałek Chełstowski oraz Robert Skolimowski, prezes Fundacji Kamili Skolimowskiej, podpisali list intencyjny, który stanowi podstawę do zaangażowania się miejscowego samorządu w dalszy rozwój Memoriału oraz innych działań związanych z działalnością Fundacji. – Ubiegłoroczny Memoriał rozgrywany na Stadionie Śląskim był niezwykle udany ichętnie tu wracamy. Zresztą muszę przyznać, że atmosfera podczas naszych zawodów zawsze jest świetna, to jak spotkanie rodziny –powiedział Robert Skolimowski.

Memoriał Kamili Skolimowskiej to jedna z najważniejszych polskich imprez lekkoatletycznych 10. Memoriał Kamili Skolimowskiej odbędzie się naStadionie Śląskim14 września2019 roku. Wstęp na trybuny będzie bezpłatny. Co ciekawe, prosto zChorzowa reprezentanci Polski udadzą się doBe-

lek w Turcji, gdzie będą szlifować formę przed lekkoatletycznymi Mistrzostwami Świata 2019, które odbędą się w dniach 28 września – 6 października. Więcej informacji na: www.memorialkamili.pl. ■

wydarzenia

gazetaParkowa nr 3/2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Planetarium Śląskie

KOSMICZNE ATRAKCJE NA PIKNIKU RAKIETOWYM

Piknik Rakietowy to świetna okazja popularyzacji wiedzy wśród najmłodszych

13 KWIETNIA NA ŁĄCE W POBLIŻU CHARAKTERYSTYCZNEGO OKRĄGŁEGO BUDYNKU „GOŁĘBNIKA” W PARKU ŚLĄSKIM, ODBĘDZIE SIĘ VI PIKNIK RAKIETOWY. TO RODZINNA IMPREZA, KTÓRA Z ROKU NA ROK CIESZY SIĘ CORAZ WIĘKSZĄ POPULARNOŚCIĄ WŚRÓD MIESZKAŃCÓW NASZEGO REGIONU. SPOTYKAMY SIĘ O GODZINIE 10. Jarosław Juszkiewicz tym roku na pikniku pojawią się nowe atrakcje. Jedną z nich będzie żyroskop – urządzenie wykorzystywane do treningu astronautów, pozwalające na ruch w wielu płaszczyznach i symulujące przeciążenia powstające w czasie lotu kosmicznego. Z kolei dzięki Eurobungee,

goście pikniku będą mogli przez krótką chwilę doświadczyć stanu nieważkości. Stałym punktem każdego pikniku są oczywiście rakiety – zarówno wodne, które można samodzielnie umieścić na stanowisku startowym i wypuścić w powietrze, jak i pneumatyczne. Te ostat nie trze ba bę dzie wcześniej sa mo dziel nie zbu dować i ozdobić.

Tradycyjnie, będzie można skosztować prawdziwej żołnierskiej grochówki i wziąć udział w grze terenowej specjalnie na tę okazję przygotowaną przez Śląski Ogród Botaniczny. Początkujący miłośnicy astronomii nauczą się korzystania z obrotowej mapy nieba oraz spojrzą na słońce przez profesjonalny teleskop. Swój udział w imprezie zapowiedział Śląski Klub Fantastyki oraz Legion 501, możemy więc liczyć na pojawienie się na pikniku postaci z „Gwiezdnych Wojen”. Po raz pierwszy impreza nie odbędzie się na dziedzińcu przed budynkiem Planetarium Śląskiego, które jest wtrakcie przebudowy imodernizacji, lecz na łące w pobliżu „Gołębnika”. Zakończenie budowy Planetarium – Śląskiego Parku Nauki, zaplanowano na koniec 2020 roku. „Gołębnik” to tymczasowa siedziba tej instytucji. ■

WIELKANOC W SKANSENIE CIEKAWA IMPREZA W MUZEUM „GÓRNOŚLĄSKI PARK ETNOGRAFICZNY W CHORZOWIE”. REKLAMA

To już tradycyjnie wydarzenie, rozpoczynające sezon w skansenie. „Wielkanoc na Śląsku” zaplanowana jest w tym roku na 14 kwietnia. W programie m.in. prezentacja znanych od wieków zwy-

czajów wiosennych i wielkanocnych. Nie zabraknie atrakcji dla najmłodszych, a wśród nich zabawy w „szukanie zajączka”, warsztatów wykonywania palm wielkanocnych, zdobienia jajek me-

todą batikową, tworzenia ozdób. Na deser konkurs na najpiękniejszą marzannę oraz prelekcje związane z tradycjami Wielkiego Tygodnia i Świąt Wielkanocnych. (luk)

śląskie na rocznicę /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 3/2019

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

NAJWYŻSZY CZAS ODCZAROWAĆ POWSTANIA ŚLĄSKIE Tomasz Żak/UMWŚ

///////////////////////////////////////////////////////////////////////

ROZMOWA Z JAKUBEM CHEŁSTOWSKIM, MARSZAŁKIEM WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO.

Rozmawiał: Michał Tabaka – Za nami konferencja inaugurująca założone na kilka lat obchody upamiętniające wybuch powstań śląskich sprzed stu lat. Plan działania na ten czas wydaje się wyjątkowo ambitny. –Ibardzo dobrze, że jest ambitny, taki powinien być. Najwyższy już czas odczarować powstania śląskie ipokazać naszą piękną historię wszem iwobec. Właściwa edukacja historyczna, zprawdziwym przekazem, jest jedną zpodwalin przyszłego rozwoju. Zbliżająca się wielkimi krokami setna rocznica wybuchuIPowstania Śląskiego ipotem kolejnych, jest dotego idealną okazją. Zwłaszcza, że właśnie ta setna rocznica jest opatrzona Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy. – I chyba też dobrym przykładem, że administracja rządowa z samorządową potrafią doskonale współpracować. – Konferencję oraz obchody organizują wspólnie Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego i Śląski Urząd Wojewódzki. Bez najmniejszego problemu dzielimy się poszczególnymi obowiązkami. Łączy nas jeden cel: godne upamiętnienie i przypomnienie powstań śląskich, które są przecież tak naprawdę wielkim powrotem naszych ziem do macierzy – do naszej Ojczyzny. – Bodaj jednym z najbardziej spektakularnych wydarzeń tych kilkuletnich obchodów ma być koncert symfoniczny na Stadionie Śląskim ze światowym kompozytorem Janem A. P. Kaczmarkiem w roli głównej. –Wogóle to, że udało nam się zaprosić dowspółpracy takiego artystę jak Jan AP Kaczmarek, samo wsobie jest wyjątkowym wydarzeniem. Przecież kompozycje tego zdobywcy Oskara zamuzykę dofilmu „Marzyciel”, nominowanego doZłotych Globów inagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej, znane są ludziom nacałym świecie. Pan Kaczmarek jest autorem kompozycji tworzonych naszczególne okazje, jak chociażby zokazji200 lat wydarzeń opisanych w„Panu Tadeuszu”, czy też jubileuszu650 lat istnienia Uniwersytetu Jagiellońskiego

Właściwa edukacja historyczna, z prawdziwym przekazem, jest jedną z podwalin przyszłego rozwoju – oceniał podczas uroczystej konferencji anonsującej rocznicowe obchody marszałek Jakub Chełstowski (na zdjęciu z prawej wraz z wojewodą Jarosławem Wieczorkiem i Wojciechem Kolarskim, podsekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta) wKrakowie. Teraz my poprosiliśmy tego wybitnego muzyka oskomponowanie utworu upamiętniającego powstania śląskie. Taki też jest przedmiot listu intencyjnego między Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego, instytucją Ars Cameralis iwłaśnie Janem AP Kaczmarkiem. Efekty tego porozumienia poznamy już31 sierpnia, podczas wyjątkowego koncertu naStadionie Śląskim. Muszę przyznać, że już teraz nie mogę się tego doczekać. – Ale to chyba nie jedyne ciekawe wydarzenia, jakie nas czekają w ramach wspominania powstańczego trudu? – Oczywiście, że nie. Zaplanowaliśmy chociażby poszerzenie tegorocznej i następnych edycji Regionalnego Przeglądu Pieśni „Śląskie Śpiewanie” o kategorię: utwory z czasów powstań. Filharmonia Śląska i Muzeum Śląskie organizują wyjątkowy koncert symfonii Michała Góreckiego. Do tego niezliczone atrakcje dla młodszych pokoleń. Ars Cameralis przygotowuje mobilną wystawę historyczną, a już 19 czerwca w Katowi-

cach odbędzie się historyczna gra miejska. Będziemy też zapraszać do nocnego zwiedzania gmachu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego – dokładnie w 100 lat od wybuchu I Powstania Śląskiego, czyli w nocy z 16 na 17 sierpnia. – Powstańcze obchody opatrzono też stosownym logo graficznym. – Tak. Od początku chcieliśmy, żeby te obchody się wyróżniały. Autorem graficznej koncepcji jest Wojciech Skrzypiec. Dominantę stanowi czarne skrzydło. I takie logo chcemy zakorzenić w świadomości mieszkańców. Pojawiło się ono już

w oficjalnej korespondencji Urzędu Marszałkowskiego i będzie widnieć na wszelkich materiałach dotyczących powstań. – Mieszkańcy już teraz mogą szykować się na liczne atrakcje? – Jak najbardziej. Stworzyliśmy specjalną stronę internetową: powstania.slaskie.pl, gdzie znajdziemy wszystkie niezbędne i przydatne informacje wraz z pełnym kalendarzem imprez, na które serdecznie zapraszam mieszkańców całego województwa. ■

ROK POWSTAŃ ŚLĄSKICH Podczas pierwszego w tym roku posiedzenia Sejmiku Województwa Śląskiego przyjęto uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Stulecia Wybuchu I Powstania Śląskiego. Jeszcze wcześniej, bo w lipcu 2018 r., stosowną uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2019 Rokiem Powstań Śląskich przyjął Sejm.

gazetaParkowa nr 3/2019

Śląskie dla rodziny

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

SUKCES KOLEJOWEJ AKCJI Tomasz Żak/UMWŚ

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Z OFERTY KOLEI ŚLĄSKICH W RAMACH AKCJI „KOLEJ NA FERIE” SKORZYSTAŁO 152 TYSIĄCE OSÓB. Michał Tabaka ferta Kolei Śląskich obowiązywała od 9 do 24 lutego 2019. Aby w tym czasie móc skorzystać z możliwości darmowego przejazdu, wystarczyło podczas kontroli zamiast biletu okazać ważną legitymację szkolną. – Cieszę się, że akcja okazała się takim sukcesem. To nie tylko szansa na aktywne spędzenie wolnego czasu, ale również doskonała promocja regionu i usług Kolei Śląskich. Oferta była skierowana nie tylko do uczniów z regionu, ale i odwiedzających. Warto dawać najmłodszym dobry przykład i pokazywać, że transport niskoemisyjny jest dobrą alternatywą dla samochodu – nie ma wątpliwości marszałek Jakub Chełstowski, pomysłodawca akcji „Kolej na Ferie”. Z oferty skorzystało prawie 152 tys. osób. Uczestnicy akcji przejechali pociągami Kolei Śląskich ponad9,3 mln kilometrów. To tak, jakby ponad230 razy okrążyć ziemię nawysokości równika.

REKLAMA

– Akcja okazała się znakomitym pomysłem. Oprócz sukcesu frekwencyjnego, ważny jest walor integrujący, gdyż młodzi ludzie mieli czas i mogli sami zadecydować, co chcą zobaczyć. Ta oferta w okresie ferii zainspirowała wielu z nich do zobaczenia, dotknięcia ciekawych miejsc w regionie i odkrywania go na nowo – uważa wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski. Promocja dotyczyła zarówno uczniów szkół podstawowych, jak i gimnazjalnych, licealnych, techników i szkół branżowych. Objęła swoim zasięgiem wszystkie linie obsługiwane przez Koleje Śląskie – jedynym wyjątkiem był odcinek przygraniczny Chałupki – Bohumin. Z bezpłatnych przejazdów mogli skorzystać również najmłodsi. – Pomysł się sprawdził, o czym mogłem dowiedzieć się od harcerzy, którzy wybrali się dzięki tej akcji do Raciborza. Liczby są istotne, ale entuzjazm młodych ludzi mówi jeszcze więcej o powodzeniu akcji. Chcieliśmy pokazać, że kolej jest zadaniem publicznym, realizowanym z podatków i dzięki temu wsparciu udało się odciążyć wiele

Sezonowa akcja regionalnego przewoźnika cieszyła się powodzeniem wśród całych rodzin domowych budżetów, a przy okazji promować transport niskoemisyjny – twierdzi Michał Woś, członek zarządu województwa śląskiego. Dużym zainteresowaniem podróżnych cieszyły się wycieczki w góry – do Wisły, Żywca, Zwardonia i Zakopanego. Tylko na trasie do stolicy polskich Tatr podróżowało w obie strony łącznie 4,5

tys. turystów. Na powodzenie wśród uczestników akcji mogła również liczyć najbardziej popularna trasa, czyli linia S1 (Częstochowa – Katowice – Gliwice). Warto dodać, że feryjna promocja Kolei Śląskich obowiązywała wszędzie tam, gdzie dojeżdżają nasze pociągi – także poza granicami województwa. ■

Śląskie dla środowiska ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 3/2019

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

SMOG I SPOŁECZNA ŚWIADOMOŚĆ /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

SZEROKA WSPÓŁPRACA SZANSĄ NA SKUTECZNĄ WALKĘ ZE SMOGIEM. TO WNIOSEK PŁYNĄCY Z DEBATY W RAMACH ZAGŁĘBIOWSKIEGO OKRĄGŁEGO STOŁU DLA CZYSTEGO POWIETRZA, KTÓRY ODBYWAŁ SIĘ W BĘDZINIE. Tomasz Żak/UMWŚ

Michał Tabaka uż po raz czwarty środowiska społeczne reprezentowane przez Zagłębiowski Alarm Smogowy zorganizowały konferencję poświęconą walce o czyste powietrze. Po merytorycznych wystąpieniach w ramach paneli tematycznych odbył się panel prezydencki z udziałem Izabeli Domogały, członka Zarządu Województwa Śląskiego, Piotra Woźnego Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds. Programu Czyste Powietrze oraz włodarzy największych zagłębiowskich miast. – W walkę o czyste powietrze zostały zaangażowane setki milionów złotych na każdym szczeblu samorządu, ale wciąż wiele miast i gmin nie podjęło żadnych działań w tym zakresie. Sytuacja się poprawia, jest coraz więcej efektywnych działań, coraz więcej kontroli, ale tempo jest wciąż zbyt wolne. Społeczna świadomość problemu jest ciągle niska i potrzeba szerokich działań informacyjnych oraz edukacyjnych, byśmy mogli mówić o sukcesie w walce z niską emisją – przekonywała

REKLAMA

Potrzeba szerokich działań informacyjnych oraz edukacyjnych, byśmy mogli mówić o sukcesie w walce z niską emisją – uważa Izabela Domogała, członek Zarządu Województwa Śląskiego (na zdjęciu z lewej) Izabela Domogała, członek Zarządu Województwa Śląskiego. Izabela Domogała zadeklarowała także kontynuację kampanii antysmogowej z 2018 roku oraz

zapowiedziała pilotażowe działania edukacyjne w placówkach oświatowych wraz z inwestycją w oczyszczacze powietrza. Samorządowcy zwracali uwagę na wysokie ceny prądu i gazu, które po-

wstrzymują wielu mieszkańców przed wymianą źródeł ciepła i potrzebie współpracy w zakresie walki o czyste powietrze, nie tylko na szczeblu samorządowym, ale przede wszystkim z rządem. – W ostatnim roku podjęliśmy szereg ważnych decyzji zmierzających do ograniczenia problemu. Przyjęliśmy przepisy regulujące jakość paliw stałych, by wyeliminować z obrotu paliwa najgorszej jakości, przepisy dotyczące norm emisyjnych dla kotłów, uruchomiono też programy wsparcia finansowego, na przykład ulgę termomodernizacyjną – podsumował Piotr Woźny, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. Programu Czyste Powietrze. W pierwszej części konferencji przedstawiono m.in. działania antysmogowe prowadzone w miastach Zagłębia Dąbrowskiego, rozmawiano o jakości powietrza w regionie oraz nowych systemach prognozowania jakości powietrza. Zaprezentowano także instrumenty finansowe Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w walce ze smogiem. ■

Śląskie kulturalne

gazetaParkowa nr 3/2019 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

FEST FESTIVAL – MUZYCZNE WIDOWISKO, JAKIEGO JESZCZE W POLSCE NIE BYŁO! /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

NOWY, OBOWIĄZKOWY PUNKT DLA WSZYSTKICH FANÓW MUZYCZNEGO SZALEŃSTWA ZAGOŚCI W SIERPNIU W PARKU ŚLĄSKIM. FEST FESTIVAL, BO TAK NAZYWA SIĘ WYDARZENIE, TO POZYCJA DLA KAŻDEGO, KTO KOCHA ZABAWĘ BEZ OGRANICZEŃ I MUZYKĘ NA NAJWYŻSZYM POZIOMIE. łukasz buszman uzyczne święto rozpocznie się w piątek 23 sierpnia i będzie trwało do końca weekendu. W parku powstanie prawdziwe festiwalowe miasteczko, w którym goście będą mogli bawić się i spędzać czas z przyjaciółmi, nie opuszczając terenu festiwalu. Jak dodają organizatorzy: chcemy pokazać, że festiwal muzyczny to więcej niż sceny i artyści. To czas, kiedy przenosimy się do innego świata i uciekamy od naszych codziennych zajęć, żeby cieszyć się chwilą i przebywaniem z fantastycznymi ludźmi. Pierwszymi ogłoszonymi przez organizatorów gwiazdami festiwalu okazali się legendarna, hip-hopowa grupa zUSA –Wu-Tang Clan, szwedzki zespół zgatunku muzyki elektronicznej isynth-pop –Little Dragon, belgijski producent Lost Frequencies oraz ikona francuskiego electro, czyli Vitalic. Dołączą donich duet Disclosure, wyjątkowa wokalistka Róisín Murphy (twórczyni kultowego duetu Moloko), jeden z najbardziej charakterystycznych raperów wPolsce –Sokół oraz brytyjska grupa Kero Kero Bonito, szwedzki zespół Viagra Boys iświetny wokalista, producent iinstrumentalista –JMSN. Warto zwrócić uwagę narozpoczynający pierwszą edycję Fest Festivalu koncert polskich artystów biorących udział w projekcie Albo Inaczej. Inicjatywa powstała w 2015 roku i podbiła serca fanów

rodzimego świata muzycznego. Została również nominowana do tegorocznych Fryderyków w kategorii „Nowe Wykonanie”. Projekt połączył odległe pokolenia polskiej muzyki, stawiając obok siebie na jednej scenie takie legendy jak Zbigniew Wodecki czy Pezet. Po sukcesie pierwszego wydawnictwa przyszedł czas na reinterpretacje hip-hopowych klasyków poddyrekcją muzyczną Mariusza Obijalskiego, tym razem przez młodych artystów. Podczas tego oryginalnego wydarzenia, wystąpi m.in. raper Miuosh, który jest odpowiedzialny za nową jakość projektów łączących muzykę popularną z symfoniczną. Bilety na koncerty projektów Mioush x Jimek x NOSPR sprzedały się wwielkich ilościach, wyprzedając największe hale widowiskowe w Polsce. Kolejnym artystą, który pojawi się podczas inauguracji imprezy, będzie Ten Typ Mes, który od 15 lat jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci w polskim hip-hopie. Jest współszefem wytwórni Alkopoligamia, która od lat ma rzeszę lojalnych fanów, dla których dodatkową atrakcją będzie udział w koncercie Emila Blefa, z którym Mes współtworzył legendarny zespół Flexxip. Obok raperów stanie m.in. legenda polskiej sceny, Krystyna Prońko – wokalistka i kompozytorka znana chociażby z utworu „Jesteś lekiem na całe zło”. Pojawi się także Rosalie., do której zdecydowanie należał 2018 rok, a na stałe współpracuje właśnie zAlkopoligamią. Najej albumie „Flashback” znajdziemy czołówkę produMat. prom.

Róisín Murphy – jedna z gwiazd Fest Festivalu

KUP BILET JUŻ DZIŚ! Wraz z ogłoszeniem wydarzenia, do sprzedaży trafiły bilety na Fest Festival. Dwudniowe karnety dostępne są w cenie od 259 złotych, zaś bilety jednodniowe od 129 złotych. Do karnetów można dobrać opcję z campingiem, która kosztuje 149 złotych, a która umożliwia zabawę na terenie festiwalu przez ponad 50 godzin. Bilety są dostępne w sprzedaży na stronie: www.festfestival.pl oraz w bileteriach Empik – bilety, Going, ebilet.pl, Eventim.pl i stacjonarnych punktach sprzedaży empik, Saturn Polska i MediaMarkt Polska.

centów polskiej sceny niezależnej. W projekcie udział weźmie również Natalia Nykiel, czyli odważna i zbuntowana wokalistka, która szturmem wdarła się na listy przebojów, a na swoim koncie ma dwa pełnogrające albumy. Usłyszymy Piotra Ziołę –młodego artystę, który w2017 roku był nominowany do Fryderyków w kategorii „Fonograficzny debiut roku”. Listę uzupełnia Te-Tris – raper, freestyle'owiec i producent muzyczny. Laureat licznych konkursów freestyle'owych, takich jak Bitwa o Harendę, Christmas Rappin 2005, Pierwsza Bitwa Podlaska i Freestyle Battle Megaclub Katowice 2004 oraz dwukrotny finalista Wielkiej Bitwy Warszawskiej. Każdy z powyższych artystów to mocny dowód na to, że program muzyczny będzie wyróżniać różnorodność, a to dopiero niewielka część ogłoszonego line-upu. Program Fest Festivalu to bez wątpienia gratka dla wszystkich fanów festiwalowej atmosfery.

Na uczestników będzie czekało pięć różnorodnych scen, gdzie zagrają zarówno gwiazdy pop, jak i wykonawcy reprezentujący światy alternatywy, rocka, hip-hopu czy muzyki elektronicznej. W Parku Śląskim, czyli jednym z największych miejskich parków w Europie, powstanie specjalna infrastruktura festiwalowa. Na tym ogromnym, zielonym terenie każdy z festiwalowiczów z pewnością znajdzie miejsce dla siebie. Obok muzycznych scen staną przestrzenie artystyczno-warsztatowe, atrakcje sportowe, a także pojawią się aktywności związane z teatrem czy sztukami wizualnymi. Podczas Fest Festivalu obecni będą przedstawiciele agencji pozarządowych oraz ważnych projektów społecznych, a do tego – na miejscu powstanie ogromne pole namiotowe wraz ze wszystkimi najważniejszymi udogodnieniami. Więcej szczegółów na: www.festfestival.pl. ■ Mat. prom.

Headlinerem będzie również formacja Lost Frequencies

Śląskie w podróży /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 3/2019

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ROK KULTURY W KOLEJACH ŚLĄSKICH /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

HISTORIA, MUZYKA, LITERATURA, TEATR I SZTUKA – TO PIĘĆ GŁÓWNYCH OSI TEMATYCZNYCH NAJNOWSZEJ AKCJI PRZYGOTOWANEJ PRZEZ… KOLEJE ŚLĄSKIE. ŚLĄSKI PRZEWOŹNIK CHCE OBCHODZIĆ 2019 ROK POD ZNAKIEM KULTURY, SZYKUJĄC DLA SWOICH PODRÓŻNYCH I WSZYSTKICH MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA KILKA CIEKAWYCH NIESPODZIANEK. TO JUŻ TRZECI RAZ, GDY KOLEJE ŚLĄSKIE REALIZUJĄ ROCZNĄ KAMPANIĘ POŚWIĘCONĄ KONKRETNEJ TEMATYCE. Koleje Śląskie

Magdalena Iwańska ubiegłym roku tematem przewodnim działań Kolei Śląskich była Ekologia, natomiast 2017 był okrzyknięty Rokiem Studenta. Tym razem przewoźnik zdecydował się na działania związane z szeroko pojmowaną kulturą.

– Głównym założeniem naszej akcji jest chęć przybliżania oferty kulturalnej regionu za pomocą kolei. Chcemy przy tym pokazać, że pociąg może być nie tylko środkiem transportu w drodze do pracy czy szkoły – stąd też część atrakcji będzie się odbywać właśnie na pokładach pociągów – tłumaczy Wojciech Dinges, prezes Kolei Śląskich. Całość projektu będzie podzielona na pięć sekcji tematycznych. Znajdą się wśród nich: historia, sztuka, literatura, muzyka i teatr. Dodatkowo plan Roku Kultury w Kolejach Śląskich został też w miarę możliwości dostosowany do istotnych wydarzeń kulturalnych w naszym województwie. Przewoźnik planuje np. specjalne połączenia przy okazji koncertów i festiwali oraz takich wydarzeń jak Noc Muzeów czy Metropolitalna Noc Teatrów. Oczywiście podobnie jak w ubiegłych latach, tak i tym razem spółka aktywnie włączy REKLAMA

SILESIA BAZAAR DLA DZIECIAKÓW /////////////////////////////////////////////////////////////////

WIELKIMI KROKAMI ZBLIŻA SIĘ ÓSMA EDYCJA TARGÓW SILESIA BAZAAR KIDS, KTÓRA ODBĘDZIE SIĘ 14 KWIETNIA NA STADIONIE ŚLĄSKIM W CHORZOWIE. To jedna z większych imprez poświęconych produktom dla dzieci w Polsce. Podczas imprezy, obok stoisk z nietuzinkowymi ubrankami, gadżetami, kosmetykami, zabawkami, staną stoiska warsztatowe z mnóstwem atrakcji dla dzieci. Na rodziców będą czekać specjaliści z różnych dziedzin (m.in. dietetyk, coach, doradca noszenia dzieci w chustach, psycholog), a dla całych rodzin przewidziano pyszne jedzenie w Strefie Food Truck i Relaksu. Uwaga – prawdziwą niespodzianką będą księża na motorach. Zapraszamy! (luk)

się w Industriadę. Szczególne miejsce w obchodach Roku Kultury zajmie 100. Rocznica Wybuchu Powstań Śląskich. – Część atrakcji będziemy zapowiadać odpowiednio wcześniej, na przykład na naszej stronie internetowej. Część natomiast chcielibyśmy pozostawić w formie niespodzianki, tak aby zaskoczyć naszych podróżnych jakimś ciekawym koncertem, wystąpieniem aktorskim czy innym tego typu przedsięwzięciem – mówi prezes Wojciech Dinges. – Całość Roku Kultury planujemy aż do grudnia, więc z pewnością w trakcie jego trwania dojdą jeszcze kolejne pomysły. Tymczasem zachęcamy wszystkich dośledzenia naszej strony internetowej i profili społecznościowych, a także wypatrywania niecodziennych atrakcji na pokładach samych pociągów – podsumowuje. Honorowy patronat nad Rokiem Kultury objął Marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski. – Obecny rok jest czasem szczególnym, w którym rozpoczynamy obchody setnej rocznicy wybuchu Powstań Śląskich, dlatego tak ważne jest dotarcie z tą informacją do jak najszerszego grona odbiorców. Poprzez tę akcję chcemy także zachęcić mieszkańców regionu, by włączyli się w nurt wydarzeń kulturalnych i być może sami inspirowali kolejne – podkreśla Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego. ■

O kulturze regionu mówiono dużo podczas konferencji zapowiadającej tegoroczną kampanię Kolei Śląskich

gazetaParkowa nr 3/2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

NA ROWER CZAS

////////////////////////////////

śląskieeko W PIERWSZY DZIEŃ WIOSNY ROZPOCZĄŁ SIĘ RÓWNIEŻ PIERWSZY PEŁNOWYMIAROWY SEZON KAJTEROZ, CZYLI CHORZOWSKIEGO ROWERU MIEJSKIEGO. OD 21 MARCA DO DYSPOZYCJI ROWERZYSTÓW JEST 460 ROWERÓW I 46 STACJI WYPOŻYCZEŃ (SIEDEM Z NICH ZNAJDUJE SIĘ W PARKU ŚLĄSKIM).

Dawid Markysz/EDYTOR.net

Łukasz Respondek ajTeroz został uruchomiony wpaździerniku ubiegłego roku. Dodyspozycji użytkowników było15 stacji i150 rowerów. Przez50 dni rowery wypożyczono niemal 6000 razy, a w systemie zarejestrowało się ponad 2200 użytkowników. W tym sezonie KajTeroz zostanie rozbudowany o 31 stacji i 310 rowerów, wtym orowery standardowe,25 rowerów wyposażonych w fotelik dla dzieci, 40 rowerków dziecięcych, 25 tandemów i 25 rowerów familijnych typu cargo. – Nowe typy rowerów ułatwią podróżowanie całej rodzinie. Od tego sezonu maluchy mogą jeździć razem z rodzicami w specjalnych fotelikach

6 TYSI¢CY OSÓB skorzystało z KajTeroz w ubiegłym roku Do końca listopada można wypożyczać rowery w systemie KajTeroz

lub na dziecięcych rowerkach – mówi Andrzej Kotala, Prezydent Chorzowa. Lokalizacje stacji dostępne są w aplikacji i na stronie: www.KajTeroz.pl. Można tam też sprawdzić, na których stacjach znajdują się poszczególne typy rowerów. Rowery można wypożyczać izwracać nawszystkich stacjach wChorzowie. Wyjątkiem są tu rowery dziecięce – będą one dostępne tylko na stacjach Park Róż, Park Śląski Al. Karolinki, Park Śląski Pelikany, Park Śląski ZOO, Park Śląski Żyrafa, Szyb Prezydent, Park Pod Kasztanami i Dolina Górnika. – KajTeroz to nie tylko doskonały środek transportu wmieście, ale również świetny sposób naaktywne spędzanie wolnego czasu z rodziną. Dzieci mogą korzystać ze specjalnie przygotowanych dla nich rowerów, możemy je przewozić na fotelikach lub korzystając zroweru familijnego, który jest wyposażony właweczki ipasy bezpieczeństwa. Myślę, że nasi goście będą znich bardzo często korzystać – mówi Marek Widuch, wiceprezes Parku Śląskiego. Aby wypożyczyć rower, należy zarejestrować się nastronie internetowej, poprzez aplikację KajTeroz lub terminal stacji wypożyczeń. Należy też nakoncie wsystemie mieć co najmniej10 złotych. Pierwsze15 minut każdego wypożyczenia jest bezpłatne, potem opłaty naliczane są zgodnie z cennikiem – od złotówki za pierwsze 60 minut. Tegoroczny sezon Chorzowskiego Roweru Miejskiego potrwa do końca listopada. ■ Park Śląski

PRZED NAMI KOLEJNA EDYCJA „ŚNIADANIA NA TRAWIE” //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ZBLIŻAMY SIĘ DO PIERWSZEGO „ŚNIADANIA NA TRAWIE”. W TYM ROKU W ROSARIUM BĘDZIEMY SPOTYKAĆ SIĘ W KAŻDĄ SOBOTĘ OD 11 MAJA DO 31 SIERPNIA. WIODĄCYM TEMATEM TEJ EDYCJI BĘDZIE IDEA „ZERO WASTE”. Kontynowana będzie też współpraca z Uniwersytetem SWPS oraz dofinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach „Ekospotkania”. Wśród partnerów znajdą się Flying Tiger, które ze swoim stoiskiem zagości podczas całego cyklu oraz IKEA ze strefą relaksu i z warsztatami. Wśród nowości znajdzie się bookcrossing, a także Noc Świętojańska i wieczorny chill w ogrodzie różanym. W tym roku będziemy mocno zachęcać wszystkich gości do przynoszenia własnych termicznych kubków na kawę. (luk)

„Śniadanie na trawie” to jedna z najpopularniejszych, rodzinnych imprez Parku Śląskiego „Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

śląskie eko ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 3/2019

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ZNALEŹLI WIOSNĘ W PARKU ŚLĄSKIM /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Łukasz Respondek

ZAKOŃCZYLIŚMY NASZ KONKURS „SZUKAMY WIOSNY W PARKU ŚLĄSKIM”. PRZEZ KILKA TYGODNI GOŚCIE PARKU SPACEROWALI Z APARATAMI I ROBILI ZDJĘCIA KROKUSOM, PRZEBIŚNIEGOM, PTAKOM I WIEWIÓRKOM. NAPŁYNĘŁO KILKASET PRAC. WYBRALIŚMY TE, NASZYM ZDANIEM, NAJLEPSZE.

Z powodu ogromnego zainteresowania i specyfiki nadesłanych prac, zdecydowaliśmy, że przyznamy nagrody nie w jednej zbiorczej, a w dwóch kategoriach: ciekawe ujęcia przyrodnicze oraz przyroda i sytuacje typowo parkowe. Zdecydowaliśmy

KATEGORIA SYTUACJE TYPOWO PARKOWE

również o przyznaniu wyróżnienia w każdej z kategorii. Największymi zwycięzcami zostały nasze parkowe krokusy. – Poziom był bardzo wysoki. Kolejny taki konkurs planujemy zorganizować jesienią – tłumaczy Anna Poraj, prezes Fundacji Park Śląski, która była jego współorganizatorem. ■

KATEGORIA CIEKAWE UJĘCIA PRZYRODNICZE

I miejsce zajęła Celina Pawlicka. Wysłała sporo zdjęć, ale akurat krokusy na tle Żyrafy zrobiły na nas największe wrażenie

I miejsce zajęła Wioleta Pawlak. Przesłała klimatyczną fotografię, a na niej oczywiście krokusy

II miejsce zajęła Magdalena Stalmach za zdjęcia przesympatycznego berbecia w krokusach

II miejsca zajął Damian Cyfka. To dziki krokus sfotografowany w weekend w okolicach stadionu GKS-u

III miejsce zajął Adam Balon. Na jego zdjęciu klon srebrzysty na wysokości Cichego Zakątka i dawnej stacji kolejki wąskotorowej

III miejsce zajął Adam Pniak. Wszystkie jego zdjęcia budzącej się do życia przyrody robiły ogromne wrażenie

Wyróżnienie dla Grażyny Bialik i jej kwiatów oraz ławki na tle pakowej przestrzeni

Wyróżnienie przyznano Katarzynie Świder

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

gazetaParkowa nr 3/2019 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

reklama ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////