Gazeta Parkowa - pazdziernik 2017

27 października 2017

Bezpłatny miesięcznik Parku Śląskiego w Chorzowie

STADION ŚLĄSKI PRZEBUDZENIE MOCY Sto tysięcy gości podczas Dnia Otwartego Stadionu Śląskiego uświetniło wielki powrót Kotła Czarownic na mapę najlepszych polskich aren sportowych i koncertowych.

A to dopiero początek wielkiej przygody z legendarnym

obiektem. W przyszłym roku zobaczymy tu m.in. zmagania naszych multimedalistów: Anity Włodarczyk i Piotra Małachowskiego. Liczymy na to, że i wy będziecie im kibicować!

2

rozmowa miesiąca

gazetaParkowa nr 10/2017 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Mat. prom.

rozmawiał: Łukasz Respondek – Już po śniadaniu?

– Tak, staram si´ przyrzàdzaç raczej coÊ na szybko. DziÊ była bułka z serem i szynkà. Praca w gastronomii jest doÊç czasochłonna, a do tego z domu do Parku Âlàskiego doje˝d˝am prawie 45 kilometrów.

– Zdaje sobie pan sprawę z tego, że po werdykcie Gault&Millau czasu może być jeszcze mniej?

– Nie ukrywam, ˝e troch´ na to licz´. Trafiajà ju˝ do nas goÊcie, którzy, słyszàc o tym sukcesie, specjalnie przyjechali, ˝eby spróbowaç naszych daƒ.

Sprawa jest jednak dosyç Êwie˝a. Na statystyki jest jeszcze za wczeÊnie.

– To spory sukces szefa kuchni i całego zespołu. Co dla pana oznacza tak ważna nagroda?

– To miłe, jak ka˝de wyró˝nienie. PodkreÊl´ mocno, ˝e w tej bran˝y nie chodzi o zdobywanie tytułów, raczej o stworzenie miejsca z klasà, które b´dzie miało całoÊciowà koncepcj´ na wysokim poziomie. Chodzi zarówno o kuchni´, jak i obsług´. Starania zespołu dostrzegli inspektorzy z Gault&Millau. To nie jest nasz cel nadrz´dny, ale na pewno wspaniała wiadomoÊç, bo ˝ółty przewodnik jest honorowany przez wi´kszoÊç paƒstw w Europie i na Êwiecie.

Potrawy powinny być proste, jednak przyrządzane w niestandardowy sposób – mówi Dominik Duraj

NAJLEPSZY SZEF KUCHNI GOTUJE W PARKU //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PIERSI Z KACZORA Z FOIE GRAS, MUSEM ŚLIWKOWYM I CHRZANEM – TO POPISOWE DANIE DOMINKA DURAJA, ALE NIE JEDYNE, KTÓRE W JEGO WYKONANIU ZACHWYCA. SZEF KUCHNI W RESTAURACJI VILLA GARDENA, WŁAŚNIE ZOSTAŁ UZNANY „SZEFEM ROKU" POLSKI POŁUDNIOWEJ WEDŁUG PRESTIŻOWEGO PRZEWODNIKA GAULT&MILLAU. – TO DUMA, WYRÓŻNIENIE, ALE TEŻ DUŻA MOBILIZACJA DO DALSZEJ PRACY – PODKREŚLA DURAJ. „Gault&Millau” to prestiżowy przewodnik kulinarny. Został założony w 1965 roku we Francji, przez krytyków kulinarnych Henriego Gaulta i Christiana Millau. Wpisywane do niego są najlepsze restauracje, oceniane w skali od 1 do 20. Maksymalna nota nie jest przyznawana niemal nigdy. W zależności od uzyskanych punktów, restauracje otrzymują czapy kucharskie: od jednej do pięciu.

GAZETA PARKOWA wyd. 10/2017 Wydawca: Park Śląski w Chorzowie Redakcji: aleja Różana 2, 41-501 Chorzów Tel. 601 472 618, fax. 032 790 53 76

E – mail: gazeta@parkslaski.pl Redaktor naczelny: Łukasz Buszman Sekretarz redakcji: Łukasz Respondek Zespół: Ewa Kulisz, Wojciech Zamorski Redakcja i korekta: Aneta Bergieł

– Jest pan w stanie powiedzieć, co zrobiło na inspektorach największe wrażenie?

– Trudno o takà ocen´, bo te osoby rzeczywiÊcie, tak jak jest to cz´sto pokazywane w filmach, przychodzà incognito. OczywiÊcie, uwa˝ny obserwator mo˝e si´ zorientowaç, ˝e dany goÊç jest bardziej wymagajàcy i zadaje wi´cej pytaƒ. Jednak zawsze uczulam moich współpracowników, aby starali si´ na stałe wskoczyç na wysoki pułap i na tym samym poziomie obsługiwali ka˝dy ze stolików.

– Czy tym razem ktoś się zorientował, że to akurat wizytator z Gault&Millau?

– Nie. Mamy takà zasad´, ˝e przy zamówieniu menu degustacyjnego, ja lub moi zast´pcy, wychodzimy do goÊci. I podejrzewam, ˝e właÊnie wtedy mieliÊmy rozmow´ z inspektorem. Ale trudno powiedzieç, kiedy to było, bo w ogóle klienci sà coraz bardziej wymagajàcy i zadajà sporo pytaƒ.

– Jest pan tutaj ponad rok. Mimo że to krótko, efekty dostrzegli nawet eksperci.

– Po roku osiàgn´liÊmy pewien poziom, natomiast zdaj´ sobie spraw´, ˝e mamy jeszcze sporo do zrobienia. Ta nagroda to oczywiÊcie dobre podsumowanie okresu sp´dzonego w Villa Gardenie, ale równie˝ owoc mojego ponad 20-letniego doÊwiadczenia w zawodzie.

– Na czym polega fenomen Villa Gardena? Co wyróżnia ją spośród tysięcy innych restauracji?

– W ubiegłym roku myÊleliÊmy du˝o nad koncepcjà miejsca. ZdecydowaliÊmy si´ na kuchni´ mi´dzynarodowà, która nie jest specjalnie ograniczona, ale – ze wzgl´du na miejsce i otoczenie, w jakim si´ znajdujemy – akcentuje mocno natur´, las Projekt: EMILDESIGN Redakcja graficzna: Marek Michalski Dział sprzedaży reklam: Katarzyna Zazgórnik-Sitz, tel. 666 031 465 Miesięcznik w nakładzie: 50 tys.egzemplarzy

i ogród. Zało˝yliÊmy sobie, ˝e nasze potrawy b´dà proste, jednak przyrzàdzane w niestandardowy sposób. I to si´ udało.

– Czy pana zdaniem jest jeszcze coś do poprawy?

– Ka˝da restauracja musi si´ stale rozwijaç. Trzeba tworzyç nowe dania i wprowadzaç innowacyjne składniki. Nie mo˝na staç w miejscu, bo wtedy do restauracji przylgnie taka łatka. Tego nale˝y unikaç i ciàgle robiç krok do przodu. Z drugiej strony, w kuchni nie mo˝na przekombinowaç.

Najwa˝niejszy jest przecie˝ dobry smak potraw.

– Mówi pan o otoczeniu. Zdarza się, że zakłada pan kalosze i szuka składników w zakamarkach Parku Śląskiego?

– Ch´tnie korzystamy z jego zasobów. Zbieramy oczywiÊcie te zioła, które nie sà pod ochronà.

Ostatnio znajdujemy równie˝ sporo grzybów.

Zdarza si´, ˝e przyrzàdzamy z nich dania. Mo˝na ich skosztowaç w naszym menu degustacyjnym.

– To zapewne popisowe dania w Villa Gardena. Dlaczego warto po nie sięgnąć?

– Zawsze nakłaniam do zamówienia u nas menu degustacyjnego, które w standardowej formie składa si´ z pi´ciu daƒ, a w poszerzonej z siedmiu.

Moim kolejnym celem jest zdobycie gwiazdki presti˝owego przewodnika Michelin //////////////////////////////////////////////////////// Rzecz jasna, porcje sà mniejsze ni˝ te a la carte, aby nasz goÊç był w stanie wszystkiego skosztowaç.

Takie menu pokazuje zarówno kreatywnoÊç kuchni, jak i charakter samej restauracji. Zazwyczaj składa si´ ono z dwóch przystawek, dania mi´snego i rybnego oraz deseru. WczeÊniej jest jeszcze pocz´stunek „na raz” oraz przerywnik mi´dzy daniami głównymi, najcz´Êciej to granita, czyli zmro˝ony lód z sokiem owocowym. Na sam koniec serwujemy petit four, czyli coÊ słodkiego lub wytrawnego. Menu degustacyjne wybieramy danego dnia z karty. Ale to nie jest obligatoryjne, mo˝emy podejÊç do wyboru tych daƒ bardzo indywidualnie.

– Każdy znajdzie coś dla siebie? Wegetarianin również?

– WłaÊnie wprowadziliÊmy kart´ jesiennà, na której sà pozycje wegetariaƒskie, a nawet wegaƒskie.

W menu znalazło si´ sporo warzyw korzeniowych, grzybów, biała i czerwona kapusta, jarmu˝ oraz dynia.

– Celuje pan już w kolejny tytuł?

– Je˝eli chodzi o przewodniki, kolejnym jest Michelin, ale na razie inspektorzy odwiedzajà tylko Warszaw´ i Kraków. Mo˝e kiedyÊ si´ to zmieni. Jednak bardziej ni˝ na wyró˝nieniach, zale˝y mi na stworzeniu w restauracji atmosfery i kuchni, które trafià do odbiorcy. Serdecznie zapraszam do Villi Gardeny, sprawdêcie, jak nam si´ to udało. ■ Gazeta Parkowa także w internecie na: www.parkslaski.pl Kolejny numer Gazety Parkowej ukaże się: 24 listopada 2017 r.

Zdjęcie na okładce: Tomasz Żak/UMWŚ

Śląskie wesołe miasteczko ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 10/2017

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

3

Legendia/Mat. prom.

JESTEŚCIE GOTOWI NA SPOTKANIE Z BAZYLISZKIEM?

Sezon 2017 w Legendii był pełen nowości – kolejny zapowiada się jeszcze ciekawiej

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Sezon w Legendii nie dobiegł jeszcze końca, nie ustają też zachwyty nad Lech Coasterem, a słowacki inwestor, Tatry Mountain Resorts, już pracuje nad kolejnym hitem. Wiosną przyszłego roku, rodzice będą mogli zabrać swoje pociechy do baśniowego tunelu strachu. Tam, podczas mrożącej krew w żyłach jazdy, spotkają się oko w oko z samym Bazyliszkiem! Wiemy już nieco więcej na jego temat.

Legendia/Mat. prom.

Łukasz Respondek ajwi´kszy rollercoaster w Europie Ârodkowo-Wschodniej to w ostatnich latach bez wàtpienia najbardziej spektakularny sukces Legendii Âlàskiego Wesołego Miasteczka. Pod koniec wrzeÊnia został zresztà doceniony podczas gali European Amusement Show w Berlinie. International Association of Amusement Parks and Attractions (mi´dzynarodowe stowarzyszenie, zrzeszajàce stacjonarne parki rozrywki z całego Êwiata, reprezentujàce ponad 4 tysi´cy dostawców urzàdzeƒ, ale tak˝e właÊcicieli obiektów i indywidualnych członków z blisko 100 krajów) uhonorowało „Lecha” nagrodà w kategorii Best New Coasters 2017.

– To wyró˝nienie bardzo cieszy, zwłaszcza, ˝e przyznały jà osoby ÊciÊle zwiàzane z bran˝à rozrywkowà – podkreÊla Paweł Cebula, dyrektor Legendii. „Lech” stał si´ symbolem zmian. WÊród zwiedzajàcych słychaç opinie, ˝e spodziewali si´ tylko renowacji na małà skal´, a w rzeczywistoÊci sà oczarowani całokształtem zmian, jakie zaszły w Legendii. Bo w wielu obszarach to całkowicie nowy obiekt.

Zaraz po zakoƒczeniu sezonu ruszà prace w kolejnych dwóch strefach Legendii: Adventure Valley i Magical Forest. – Pracujemy etapami. W przyszłym roku chcemy otworzyç bramy dla goÊci ju˝ wczesnà wiosnà. Roboty odby-

N

20.000 CYKLI wykonał Lech Coaster od lipca tego roku

Przemiany w Legendii doceniają goście, którzy tłumnie odwiedzają zmieniającą się atrakcję

wajà si´ u nas poza sezonem budowalnym, jesienià i zimà, dlatego czasu nie ma zbyt wiele – przyznaje Cebula.

Hitem sezonu 2018 ma byç jedno z najnowszych na Êwiecie urzàdzeƒ typu interactive

dark ride – Bazyliszek. Nowa atrakcja b´dzie łàczyç przeja˝d˝k´ w ciemnoÊciach z nowoczesnymi technologiami. Za jej stworzenie odpowiadajà trzy firmy: ETF, Alterface oraz Jora Vision.

Firma ETF wyprodukuje pojazdy, Alterface jest liderem w budowie interaktywnych atrakcji, natomiast Jora Vision przygotowała projekt i pracuje nad produkcjà elementów tematycznych. Przygoda rozpocznie si´ w pokoju łowców potworów. WłaÊnie tam goÊcie zajmà miejsca w wagonikach, którymi przejadà przez starà wieÊ, ciemne jaskinie, magiczne lasy i ruiny.

Zostanà te˝ wyposa˝eni w nowoczesnà broƒ.

Na swej drodze napotkajà na przeró˝ne stwory. Na koƒcu b´dzie na nich czekał ten najstraszniejszy – Bazyliszek.

– To urzàdzenie w całoÊci zabudowane. B´dzie działaç niezale˝nie od pogody. Je˝eli ta spłata nam figla w ciàgu dnia, nasi goÊcie b´dà mogli skorzystaç z atrakcji, której przepustowoÊç wyniesie dziewi´çset osób na godzin´ – tłumaczy Cebula. – Bazyliszek nie b´dzie miał limitów wzrostu i wieku. Rodzice sami zdecydujà, czy ta atrakcja jest odpowiednia dla ich pociech. ■

4

Stadion Śląski

gazetaParkowa nr 10/2017 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Zdjęcia: Tomasz Żak, Witold Trólka, Dawid Markysz/EDYTOR.net

GIGANT OTWORZYŁ SWOJE BRAMY

Dzień Otwarty Stadionu Śląskiego rozpoczął się o godz. 10 i już o tej porze na Kocioł Czarownic zaczęli przybywać pierwsi goście

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Za nami Dzień Otwarty oraz pierwsze wydarzenia sportowe na zmodernizowanym Stadionie Śląskim. 1 października 2017 roku na stałe wpisze się w historię regionu. O tym, jak głodni widowiska i emocji są kibice oczekujący powrotu Kotła Czarownic, świadczą tłumy, które już go odwiedziły. Łukasz Respondek en moment na długo zostanie w pami´ci wielu tysi´cy ludzi.

Stadion Âlàski na nowo ˝yje i znów stał si´ regionalnà mekkà sportu. Poza koƒcowym efektem prac, mo˝na było podziwiaç

T

zawodników wbiegajàcych na met´ 9. edycji PKO Silesia Marathonu, kibicowaç na meczu wspomnieƒ Polska – Zwiàzek Radziecki, oglàdaç zwyci´ski wyst´p młodzie˝owej reprezentacji Polski, a tak˝e cz´Êç zmagaƒ samochodowego Rajdu Âlàska. A to dopiero poczàtek nowej ery Âlàskiego. ■

Pierwszym meczem było wspomnieniowe spotkanie Polska – ZSRR, rozegrane 1 października. Następnie na Śląskim gościli jeszcze młodzieżowcy z reprezentacji U-19 Polski, Białorusi i Irlandii Północnej, walczącw eliminacjach mistrzostw Europy

PKO Silesia Marathon był pierwszą imprezą, która odbyła się na zmodernizowanym Stadionie Śląskim. Podczas Dnia Otwartego sześć tysięcy zawodników przebiegło metę na bieżni giganta

Każdej z dotychczasowych imprez towarzyszyła oprawa godna największego obiektu województwa. Młode dziewczyny w roli cheerleaderek zagrzewały sportowców do boju. Atmosfera na stadionie była bardzo gorąca, a występy podobały się zarówno zawodnikom jak i kibicom. Podczas kolejnych na pewno będzie jeszcze lepiej! Warto wybrać się na Śląski, by uczestniczyć w najważniejszych wydarzeniach sportowych i koncertach wielkich gwiazd

Medale PKO Silesia Marathonu dla biegaczy to nagroda dla zawodników, którzy uświetnili otwarcie Stadionu i wbiegli na metę. To również zapowiedź kolejnych topowych wydarzeń, które zagoszczą na Śląskim w najbliższych miesiącach

Stadion Śląski //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 10/2017

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

5

STADION ŚLĄSKI DLA MIESZKAŃCÓW

wojciech Saługa MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Jestem bardzo szczęśliwy i dumny, że mieszkańcy naszego regionu postanowili tak licznie odwiedzić nowy Stadion Śląski. Modernizacja tego wspaniałego obiektu nieco przeciągnęła się w czasie. Nie dziwiłoby więc zniecierpliwienie i zdenerwowanie. Tymczasem, wśród tysięcy osób, które skorzystały z Dnia Otwartego na Stadionie Śląskim, mogliśmy dostrzec przede wszystkim radość i dumę.

Bo rzeczywiście mamy powody do tego, by czuć satysfakcję. Sami mieszkańcy, ale też sportowcy i to ci, którzy mają okazję odwiedzać najlepsze stadiony na świecie, twierdzą, że Polska wreszcie doczekała się stadionu lekkoatletycznego z prawdziwego zdarzenia, na którym z powodzeniem mogą padać światowe rekordy. Jak w domu powinna też poczuć się tutaj piłkarska reprezentacja kraju.

Zresztą już teraz, po Silesia PKO Marathonie, czy po Rajdzie Śląska doskonale widać, że potencjał Stadionu Śląskiego jest ogromny. Liczę na to, że tak jak w Dniu Otwarcia, mieszkańcy będą z ochotą tutaj przychodzić i wspólnie uczestniczyć w imprezach. Kalendarz wydarzeń na nadchodzący rok zaczyna się wypełniać, więc z pewnością każdy znajdzie wiele ciekawych propozycji dla siebie. Wierzę, że dzięki Państwu, nowy rozdział Stadionu Śląskiego nie tylko dorówna jego historii, ale nawet znacznie ją przewyższy.

Tomasz Żak

82,98 METRA Rekord Êwiata w rzucie młotem ustanowiony przez Anit´ Włodarczyk

Najlepsi polscy lekkoatleci „ochrzcili” sportowo Stadion Śląski – dysk Piotra Małachowskiego i młot Anity Włodarczyk wylądowały już na murawie

GWIAZDY LEKKOATLETYKI NA STADIONIE ŚLĄSKIM KUP BILET Z AUTOGRAFEM MISTRZYNI OLIMPIJSKIEJ /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

W sprzedaży są już bilety na jedno z najważniejszych wydarzeń sportowych przyszłego roku: 9. Memoriał Kamili Skolimowskiej. Impreza odbędzie się kilka dni po zakończeniu mistrzostw Europy w Berlinie. Można się więc spodziewać, że na Stadionie Śląskim będziemy wspólnie świętować kolejne znakomite wyniki naszych zawodników. Łukasz Respondek emoriał, który przyciàga najwi´ksze gwiazdy lekkoatletyki, odb´dzie si´ 22 sierpnia 2018 r. Dotychczasowe jego edycje były organizowane w Warszawie, rodzinnym mieÊcie Skolimowskiej. Jednak Stadion PGE Narodowy, nie jest obiektem lekkoatletycznym i nie mo˝na na nim rozgrywaç m.in. konkurencji biegowych.

Przeprowadzka na Stadion Âlàski daje wi´c temu mitingowi spore mo˝liwoÊci rozwoju.

– Doskonale zdajemy sobie z tego spraw´.

Bardzo si´ ciesz´, ˝e mo˝emy udost´pniç najlepszy lekkoatletyczny obiekt w kraju na tak wa˝ne wydarzenie – podkreÊla Wojciech Saługa, marszałek województwa Êlàskiego. – Jestem przekonany, ˝e pieniàdze wydane na funkcj´ lekkoatle-

M

tycznà na tym obiekcie, zaprocentujà w przyszłoÊci wieloma wspaniałymi imprezami, a tak˝e zawodami o randze mi´dzynarodowej oraz dostarczà wielu wspaniałych emocji.

Stadion Âlàski robi ogromne wra˝enie na zawodnikach, ale równie˝ na organizatorach najwi´kszych lekkoatletycznych imprez w kraju.

Zachwycony jest nim m.in. ojciec Kamili – Robert Skolimowski, prezes fundacji jej imienia.

– Kamila na pewno chciałaby tu wystartowaç.

Mam nadziej´, ˝e uczniowie szkoły w Bytomiu, której moja córka jest patronkà, pojawià si´ tutaj w przyszłym roku – mówi Robert Skolimowski. – Na razie trudno powiedzieç, kogo zobaczymy. Staramy si´ jednak zapraszaç wszystkich najlepszych zawodników ostatniej du˝ej imprezy. Tym razem b´dà to pewnie medaliÊci z Berlina. Dla niektórych to okazja do rewan˝u.

Jestem przekonany, ˝e obsada b´dzie znakomita – dodaje.

Do sprzeda˝y trafiła specjalna, limitowana pula biletów, których promocyjna cena zaczyna si´ od 15 zł. Dodatkowo, dla pierwszego 1000 osób, które zakupià wejÊciówki on-line, przygotowana została kolekcjonerska wersja biletu z autografem mistrzyni olimpijskiej, Anity Włodarczyk. Memoriał Kamili Skolimowskiej to pierwsza impreza na nowym Stadionie Âlàskim, na którà bilety trafiły do sprzeda˝y. B´dzie je mo˝na nabyç za poÊrednictwem serwisów kupbilet.pl oraz ebilet.pl, a tak˝e w punktach Empik, Saturn i STS na terenie całej Polski. Przypomnijmy, ˝e na chorzowskim gigancie majà si´ równie˝ odbyç dwa inne du˝e wydarzenia lekkoatletyczne: mistrzostwa Polski oraz Memoriał Janusza Kusociƒskiego. ■

Anita Włodarczyk DWUKROTNA MISTRZYNI OLIMPIJSKA I REKORDZISTKA ŚWIATA W RZUCIE MŁOTEM

W końcu doczekaliśmy się w Polsce porządnego obiektu lekkoatletycznego, gdzie będziemy mogli zaprezentować się przed własną publicznością. Nowy Stadion Śląski przypomina mi obiekt olimpijski w Berlinie, skąd mam bardzo pozytywne wspomnienia. Już sześciokrotnie biłam rekord świata, ale nie ukrywam, że sukces najlepiej smakuje przed polską widownią. Ten zeszłoroczny, właśnie podczas Memoriału Kamili Skolimowskiej, był dla mnie niesamowitym przeżyciem.

Mam nadzieję, że uda mi się poprawić rekord właśnie w Chorzowie. Do tej pory, na tej imprezie zdecydowanie brakowało bieżni i biegów. Teraz bez wątpienia podniesie się jej ranga. Do Śląska żywię duży sentyment.

Mam nawet bardzo sympatyczną książkę z bajkami i opowiadaniami „Śląska gwara nie jest zła”. W 2009 roku brałam udział w zawodach, które organizował AKS Chorzów. Cieszę się, że historia zatoczy koło.

Piotr Małachowski DWUKROTNY SREBRNY MEDALISTA IGRZYSK OLIMPIJSKICH W RZUCIE DYSKIEM

Emerytura? Spokojnie, skończą się igrzyska w Tokio, przyjadę na Śląski i oddam tutaj swój ostatni rzut w karierze. Jestem szczęśliwy, że to właśnie na Śląskim pożegnam się z polską publicznością. To obecnie najlepszy w Polsce obiekt lekkoatletyczny. Mam nadzieję, że kibice chętnie tu przybędą również na Memoriał Kamili Skolimowskiej. Do tej pory wszystkie większe wydarzenia lekkoatletyczne odbywały się na Stadionie Narodowym, gdzie nie ma bieżni. A to spore utrudnienie i duże ograniczenie. Uważam, że z takim obiektem jak Stadion Śląski, spokojnie możemy się ubiegać o organizację najważniejszych imprez lekkoatletycznych, z mistrzostwami świata włącznie. Tym bardziej, że jest tutaj odpowiednie zaplecze: stadion rozgrzewkowy, infrastruktura i inne warunki potrzebne do organizacji takich wydarzeń.

Najpierw wypróbujemy to wszystko podczas memoriału 22 sierpnia przyszłego roku. Serdecznie na niego zapraszam.

6

po sąsiedzku

gazetaParkowa nr 10/2017 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Muzeum GPE w Chorzowie

NOWA TECHNOLOGIA OŻYWIA SKANSEN ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Jako jedyne muzeum w Polsce, skansen w Parku Śląskim stworzył aplikację, dzięki której zwiedzający mają możliwość animować to, co widzą na swoich urządzeniach mobilnych.

Wystarczy zainstalować ją na tablecie czy smartfonie, aby zobaczyć coś więcej.

Bo skansen w rozszerzonej rzeczywistości, to także przewodnik, gry terenowe, filmy w technologii 360 stopni i ożywione izby. Łukasz Respondek akiego rozwiàzania nie zastosowało dotàd ˝adne inne muzeum w Polsce – przyznaje Andrzej SoÊnierz, dyrektor skansenu. Zwiedzajàcy mogà teraz nie tylko oglàdaç zabytkowe obiekty architektury drewnianej, ale dzi´ki nowoczesnym technologiom o˝ywiç je i zobaczyç, jak dawniej funkcjonowały. Jednym klikni´ciem tchnàç w nie ˝ycie – dodaje.

Dzi´ki aplikacji mobilnej, „Muzeum „GórnoÊlàski Park Etnograficzny w Chorzowie” wprowadziło do swojej oferty wykorzystanie rzeczywistoÊci wirtualnej oraz rozszerzonej.

Oferta skansenu poszerzyła si´ m.in. o wirtualny przewodnik po ekspozycji, wyÊwietlajàcy nie tylko kierunki i odległoÊci wzgl´dem poszczególnych obiektów, ale i pełne informacje na ich temat oraz zdj´cia archiwalne.

Nowatorskim wzbogaceniem aplikacji sà krótkie filmy sferyczne, przedstawiajàce

T

scenki z ˝ycia górnoÊlàskiej wsi sprzed stu lat.

Dzi´ki zastosowaniu technologii rzeczywistoÊci rozszerzonej, w jednej z chałup znajduje si´ „o˝ywiona” izba, w której prezentowane sà codzienne czynnoÊci, wykonywane niegdyÊ przez zamieszkujàcà jà rodzin´. Co ciekawe, filmy te sà zintegrowane z ekspozycjà muzealnà, płynnie łàczàc Êwiat wirtualny i rzeczywisty.

Kolejnà atrakcjà jest wirtualny chlewik, w którym obserwowaç mo˝na zrekonstruowane cyfrowo zwierz´ta, poruszajàce si´ w realnej scenerii obiektu, a całoÊç dopełnia przestrzenny dêwi´k. Znajdujàc si´ obok stodoły z Istebnej, pasjonaci techniki b´dà mogli obejrzeç ze szczegółami, jak wyglàda i działa młocarnia, porównujàc prawdziwy eksponat z jego cyfrowà, animowanà wersjà, prezentowanà w technologii rzeczywistoÊci rozszerzonej.

Koordynator projektu, doktor Piotr Czekalski tłumaczy, ˝e zastosowana w skansenie technologia, to w du˝ej mierze rzeczywistoÊç

poszerzona. – Mamy tutaj mieszank´ obrazu, który rejestruje oko i tego, co dokłada komputer – wyjaÊnia. – StworzyliÊmy m.in. animowane, trójwymiarowe zwierzaki, a tak˝e nało˝yliÊmy nagrany w studiu płaski obraz. Po usuni´ciu tła, został on poci´ty na fragmenty i umieszczony w przestrzeni. Nasza praca, trwała łàcznie ponad rok. Najwi´kszy problem mieliÊmy z pogodà i nagrywaniem filmów w technologii 360 stopni – przyznaje.

Zwiedzajàcy mogà uruchomiç aplikacj´ na sprz´cie wypo˝yczonym w kasie Muzeum lub na własnym urzàdzeniu – tablecie lub smartfonie z systemami Android i iOS. Ze wzgl´du na zastosowanie w aplikacji nowoczesnych technologii, konieczne jest jednak, by taki sprz´t spełniał wysokie wymagania – powinien byç wyposa˝ony m.in. w mocny procesor graficzny, ˝yroskop i IMU oraz precyzyjny odbiornik GPS. Muzeum posiada 15 tabletów, które zwiedzajàcy mogà wypo˝yczyç przy wejÊciu. ■

Aplikacja pozwala zobaczyć, w jaki sposób obecne atrakcje skansenu funkcjonowały przed laty W stworzeniu wirtualnej rzeczywistości pomogli aktorzy, którzy wcielili się m.in. w postaci z dawnej, śląskiej wsi

Muzeum GPE w Chorzowie

Zasady korzystania z aplikacji • Aplikacja o nazwie Skansen Chorzów jest dostępna

dla platform Android i iOS • Aplikację, działającą w trybie offline, można po-

brać z internetowego sklepu Play lub App Store, należy jednak mieć na uwadze, że jej rozmiar to ok. 450 MB • Istnieje możliwość wypożyczenia sprzętu dedykowanego tej aplikacji w kasie Muzeum, należy jednak dysponować gotówką w wysokości 50 zł na potrzeby zwrotnej kaucji za wypożyczenie tabletu

Śląskie zoo

CHOĆ IDZIE ZIMA, ZWIERZĘTA ŁĄCZĄ SIĘ W PARY

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Do ogrodu zoologicznego przyjechała Nambi. Ma cztery lata i mamy nadzieję, że za następne 2-3, zostanie mamą kolejnych nosorożców chorzowskiego zoo.

Nosoro˝ec biały to najwi´kszy z ˝yjàcych obecnie nosoro˝ców, a zarazem jeden z najwi´kszych ssaków ˝yjàcych na làdzie. Zwierz´ta te zamieszkujà równinne łàki Afryki, od˝ywiajà si´ głównie trawà. Wbrew mylàcej nazwie, ich skóra nie jest biała, tylko jasnoszara. Na nosie nosoro˝ca rosnà 2 rogi – mniejszy i wi´kszy, uło˝one jeden

za drugim. To mi´dzy innymi z ich powodu, nosoro˝ce padajà ofiarà kłusowników, a gatunek stał si´ krytycznie zagro˝ony wygini´ciem. Piszemy o nich, poniewa˝ 11 paêdziernika, do mieszkajàcych w Âlàskim Ogrodzie Zoologicznym nosoro˝ców, dołàczyła samica tego gatunku – Nambi. Ma cztery lata i urodziła si´ w Ogrodzie Zoologicznym w Kolmarden, w Szwecji. Do tej pory w chorzowskim zoo mieszkały trzy nosoro˝ce – matka z synem i córkà. Nambi zostanie partnerkà samca Zulusa.

Mamy wi´c nadziej´, ˝e za 2-3 lata, usłyszymy o narodzinach nosoro˝ca w Êlàskim zoo.

Nambi – nowa mieszkanka śląskiego zoo

To nie jedyny nowy nabytek ogrodu. Do Chorzowa, z duƒskiego Givskud, przyjechał z kolei ogier zebry bezgrzywej, który wiosnà dołàczy do czterech klaczy, mieszkajàcych obecnie w Êlàskim zoo. Zwierz´ta mo˝na ju˝ oglàdaç na wybiegach, a tych, którzy chcà dowiedzieç si´, jak lokatorzy zoo sp´dzajà zim´, zapraszamy 28 paêdziernika na imprez´ „Zmiana czasu na zimowy”. B´dzie to okazja do wysłuchania opiekunów zwierzàt, opowiadajàcych o tym, jak przebiegajà przygotowania do tej najchłodniejszej pory roku. Śląskie zoo

parkowa korona biegów //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 10/2017

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

7

Rafał Zduńczyk

KRÓLOWIE PARKOWYCH TRAS //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Parkowa Korona Biegów zaczęła się od Biegu Wiosennego, a skończyła na Parkowym Półmaratonie. W siedmiu tegorocznych startach wzięło udział ponad trzy tysiące biegaczy. Królową parkowych tras została Klaudia Radziwończyk, a królem Wojciech Dorighi. Łukasz Respondek Ju˝ po raz piàty na alejach Parku Âlàskiego rozegrano cykl biegowy dla wszystkich, którzy lubià ruch i aktywnoÊç fizycznà. Od marca do wrzeÊnia jego uczestnicy mieli do pokonania trasy o ró˝nej skali trudnoÊci i długoÊci dystansów. – Nasze biegi sà adresowane zarówno do osób, które biegajà od lat, ale równie˝ do tych, które dopiero zaczynajà. WłaÊnie dla nich, w ka˝dy czwartek, organizujemy bezpłatne treningi z ultramamatoƒczykiem Augustem Jakubikiem – przypomina Katarzyna Zazgórnik-Sitz, organizatorka tegorocznej „Korony”.

W tegorocznej edycji, 37 osobom udało si´ ukoƒczyç wszystkie biegi. W ich przygotowanie było zaanga˝owanych ponad dwustu wolontariuszy. W trakcie Biegu Wiosennego, Biegów Górskich i Parkowego Półmaratonu, odbyły si´ te˝ starty dla dzieci. Wzi´ło w nich udział 318 zawodników.

– W szczególnoÊci dzi´kujemy wszystkim wolontariuszom zaanga˝owanym w projekt „Kuênia Wolonta-

Ponad trzy tysiące biegaczy wzięło udział w tegorocznej Parkowej Koronie Biegów

riatu”, którzy pomagali podczas tej edycji – podkreÊla Zazgórnik-Sitz. – Bez ich wsparcia, pomocnych ràk, energii i dyspozycyjnoÊci, zorganizowanie i przeprowadzenie biegów nie udałoby si´ – dodaje.

Najlepsza wÊród paƒ okazała si´ Klaudia Radziwoƒczyk, która osiàgn´ła łàczny czas 4:53:45. To jej drugie zwyci´stwo w „Koronie” – triumfowała te˝ w pierwszej edycji cyklu. – Organizacyjnie jest coraz lepiej. Nie ukrywam, ˝e to był dla mnie trudny rok, a najci´˝szy był chyba Bieg Wiosenny – przyznaje. – Park to najlepsze miejsce do biegania w okolicy. Dobrze, ˝e takie zawody odbywajà si´ właÊnie tutaj – uwa˝a pani Klaudia.

Królem parkowych tras został Wojciech Dorighi, który osiàgnàł łàczny czas 3:28:40. – Według mnie, najwi´kszym wyzwaniem jest zdecydowanie półmaraton.

Podbieg, który w Parku Âlàskim trzeba pokonaç dwukrotnie, to niesamowicie trudny odcinek. OsobiÊcie, zdecydowanie wol´ krótsze starty – mówi zwyci´zca.

– Mam nadziej´, ˝e w przyszłym roku uda si´ zorganizowaç mety Biegu Wiosennego i Parkowego Półmaratonu na bie˝ni Stadionu Âlàskiego. ■

Liczby Korony 2017 /////////////////////////////////////////////////////////////////

3015 OSÓB wystartowało w tegorocznej Parkowej Koronie Biegów

53 597,5 METRÓW wyniósł łączny dystans, który pokonali uczestnicy

wszystkich biegów

148 PUCHARÓW rozdano podczas tegorocznej edycji „Korony”

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

konkurs Wielu sympatyków Parku Śląskiego przekonuje, iż słoneczna jesień to najlepsza pora, by cieszyć oczy wachlarzem kolorów, stopniowo zastępujących wszechobecną, wiosenno-letnią zieleń. Po spacerze malowniczymi alejkami oraz zaspokojeniu zapotrzebowania na obcowanie z urodą parkowych barw i nastrojów, warto sięgnąć po ciekawą lekturę lub posłuchać dobrej muzyki. Książkę i płytę miesiąca dla naszych Czytelników, tradycyjnie funduje empik, który zaprasza do swojego katowickiego salonu w Silesia City Center, przy ul. Chorzowskiej 107.

Wśród Czytelników, którzy na adres: gazeta@parkslaski.pl nadeślą prawidłowe odpowiedzi na oba pytania, rozlosujemy książkę oraz płytę miesiąca. Do odpowiedzi należy dołączyć jednozdaniowe uzasadnienie – „dlaczego to właśnie do mnie powinna trafić akurat ta nagroda”.

KSIĄŻKA MIESIĄCA Ania. Biografia Anny Przybylskiej Łobuziara z urodą nastolatki i głosem Jana Himilsbacha, w zasadzie nie musiała niczego grać. Pojawiła się w polskim kinie znikąd i od razu stała się fenomenem: przed kamerą bardziej naturalna od szkolonych aktorek – była idealną dziewczyną z sąsiedztwa, która trafiła na okładki magazynów i do telewizji w szczytowych godzinach oglądalności. Spieszyła się momentami tak, jakby czuła, że to wszystko może zbyt długo nie potrwać.

Oto aktualne pytania: 1. Jaki tytuł nosił kinowy debiut Anny Przybylskiej z 1997 roku?

2. Jak nazywa się zespół, z którym Kuba Badach nagrał płytę „Trzy metry ponad ziemią”?

Termin nadsyłania odpowiedzi: 18 listopada 2017. Prosimy także o podanie adresu pocztowego i numeru telefonu.

PŁYTA MIESIĄCA Kuba Badach „Oldschool”

poleca:

Po prawie trzydziestu latach pracy na scenie i muzycznej aktywności jako wokalista, kompozytor i producent, Kuba Badach postanowił stworzyć album pod tytułem „Oldschool”, będący pierwszym solowym, muzycznie autorskim krążkiem w dorobku artysty.

Na płycie znalazło się kilkanaście kompozycji utrzymanych w zróżnicowanych stylistykach. „Oldschool” zrodził się na przekór trendom, dla wszystkich tych, którzy tęsknią za ambitnym popem.

8

parkowa akademia wolontariatu

gazetaParkowa nr 10/2017 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Rafał Zduńczyk

MARZENIA NIE MAJĄ LIMITU WIEKU! ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Każdy, bez względu na wiek, ma prawo marzyć i żyć jak najpełniej. Inicjatywa seniorów jest ogromna. I dlatego nie tylko fundacje, ale też samorządy coraz prężniej włączają się w pomoc osobom po 60-tce, by jak najlepiej realizowali swoje pasje. O tym, co najważniejsze, rozmawiano podczas 6. edycji Kongresu Obywatel Senior, którego druga część odbyła się 2 października w dyrekcji Górnośląskiego Parku Etnograficznego. Łukasz Respondek, EK – MyÊlimy o ka˝dym seniorze. I o tym aktywnym, i o tym Êrednio aktywnym, i tym, który potrzebuje wsparcia. Zastanawiamy si´, jak senior ma ˝yç w Êrodowisku lokalnym, ale te˝, jak jemu to ˝ycie zmieniaç, pomagaç, poprawiaç – zaznacza Ewa Kulisz, która organizuje Kongres od pierwszej jego edycji w 2012 roku. – Pokazujemy przedstawicielom gmin, organizacjom pozarzàdowym, radom seniorów, co osoby starsze mogà robiç w swoich miejscach zamieszkania

i o co powinny walczyç. ˚e majà prawo do marzeƒ, planów i rozwoju.

W Fundacji Park Âlàski działa Parkowa Akademia Wolontariatu – najwi´ksza grupa stałych wolontariuszy seniorów w Polsce. WłaÊnie PAW jest głównym inicjatorem Kongresu Obywatel Senior.

Uczestnicy rozmawiali o ciekawych, niestandardowych działaniach dla seniorów. Dowiadywali si´, czego mogà i powinni domagaç si´ od władz swojej miejscowoÊci, o modelu wsparcia osób starszych w Êrodowisku zamieszkania. To nie wszystko. Osoby z zapałem dziennikarskim, mia-

Co zrobić, żeby kamera cię kochała? Opowiadał o tym seniorom-kongresowiczom Jan Zub, operator i realizator filmowy, twórca programu „Dojrzalsi” w TVP Katowice ły okazj´ sprawdziç si´ przed kamerà, nauczyç, jak napisaç dobry tekst do gazety i jak porywaç innych do współpracy. Słuchali o tym, ˝e osoba przed 80-tkà nadal mo˝e pracowaç i Êwietnie spełniaç si´ zawodowo.

Podczas Kongresu po raz kolejny wr´czono certyfikaty dla Gmin Przyjaznych Seniorom.

Tym razem przyznano trzy wyró˝nienia. Siemianowice Âlàskie zostały docenione za kompleksowy system informacji dla seniorów oraz rowerowe centrum przesiadkowe, z którego seniorzy na rowerach powinni byç bardzo zadowoleni.

Czeladê wyró˝niono za organizacj´ imprez nie tylko dla seniorów, którzy mieszkajà w tym mieÊcie, ale równie˝ dla ich sàsiadów oraz za badania aktywnoÊci osób starszych w swojej gminie.

Gmina Wàgrowiec dostała nagrod´ za dom wsparcia. To w nim przez siedem dni, gdy bliscy wyje˝d˝ajà na wakacje, senior mo˝e przebywaç w dostosowanym do jego potrzeb mieszkaniu, majàc zapewnione wy˝ywienie, opiek´ lekarskà i rehabilitacj´. Podobało si´ te˝ to, ˝e w Wàgrowcu seniorzy mogà bezpłatnie korzystaç ze szkolnych obiektów. ■

Fundacja Park Śląski

ZNASZ WOLONTARIUSZA 60+? ZGŁOŚ GO DO KONKURSU ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Wolontariuszka Krystyna prowadzi punkt informacyjny w czasie Dnia Parku Śląskiego

Jadzia miała wybór: praca, czy wolontariat. Wybrała to drugie, prac´ zostawiła młodszym.

Gra˝yna zachwyciła si´ pracà wolontariuszy na Kongresie Obywatel Senior. Te˝ tak chciała. Adel´ dobija cisza, a wÊród wolontariuszy zawsze jest głoÊno. Wszystkie seniorki od lat działajà w Parkowej Akademii Wolontariatu.

PAW tworzyli seniorzy. DziÊ, razem z kilkudziesi´cioma 60-83-latkami, działajà w niej młodzi wolontariusze. Ci starsi prowadzà w Parku Âlàskim stałe zaj´cia dla osób starszych, pomagajà przy parkowych imprezach, czytajà w szpitalu geriatrycznym ksià˝ki i prowadzà rozmowy o ˝yciu. Sà elità, bo wolontariat seniorów nie jest w Polsce popularny, a ju˝ wolontariatów, które istniejà nieprzerwanie szeÊç lat, działajà w nich te same osoby – nie ma. Dodatkowo grupa jest pot´˝na: liczy ponad 50 seniorów.

Fundacja Park Âlàski, przy której PAW działa, postanowiła w tym roku zaprosiç wszystkie organizacje, w jakich udzielajà si´ wolontariusze-seniorzy, by pochwaliły si´ poczynaniami swoich najaktywniejszych członków. Aby znaleêç si´/umieÊciç kogoÊ w tym gronie, wystarczy przesłaç zgłoszenie na adres: fundacja@parkslaski.pl, w którym zamieÊciç nale˝y: – imi´ i nazwisko, wiek wolontariusza-seniora; – nazw´ organizacji/instytucji, przy której działa, imi´, nazwisko, telefon osoby, zgłaszajàcej; – opis najlepszych działaƒ osoby zgłaszanej (maks. 6 tys. znaków), najlepiej z roku 2017; – przynajmniej jedno zdj´cie, ukazujàce osob´ zgłaszanà w akcji.

W tytule maila prosimy wpisaç: Wolontariusz-senior 2017 roku. Na zgłoszenia czeka-

my do 20 listopada. Po tym terminie, jury, w którym zasiàdà m.in. przewodniczàca Âlàskiej Rady ds. Seniorów, prezes Fundacji Park Âlàski, koordynator projektu, wybierze wolontariusza-seniora roku 2017. Wr´czenie nagrody (m.in. tablet) odb´dzie si´ na poczàtku grudnia, podczas gali, na którà zaproszeni zostanà wszyscy kandydaci do tytułu. Wszelkie pytania kierowaç mo˝na na adres: ewa.kulisz@parkslaski.pl, 666 031 514. EK Projekt dofinansowany ze środków Programu Rządowego na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020

ARS CAMERALIS I FUNDACJA PARK ŚLĄSKI ZAPRASZAJĄ NA ZDERZENIA LITERACKIE Temat: Bez histerii o historii – książki, które przywracają pamięć dawnych epok. Spotkanie dla seniorów.

Miejsce i czas: Park Śląski, Gołębnik (blisko przystanku Park Śląski, Wejście Główne), poniedziałek, 13 listopada, godz. 14, wstęp wolny.

Autor (czyli prowadzący spotkanie z seniorami): Szymon Kloska. Lubi mówić i pisać o książkach, dlatego nierzadko można go usłyszeć w radiu, bądź czytać na łamach prasy. Od ponad dziesięciu lat współprowadzi audycję „Piątka z literatury” na falach RMF Classic. 13 listopada, w ramach festiwalu Ars Cameralis (to coroczny festiwali sztuki kameralnej), chce spotkać się z seniorami w Parku Śląskim na Zderzeniu Literackim.

Śląskie kulturalne /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 10/2017

gazetaParkowa

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

9

Artur Wacławek Marek Grotowski

Z WERONY DO BYTOMIA Październikową premierę „Romea i Julii” w Operze Śląskiej, okrzyknięto mianem operowej rewelacji sezonu.

Legendarną tragedię miłosną kochanków z Werony z dramatu Shake„Romeo i Julia” na bytomskiej scenie speare’a na język opery przełożył Charles Gounod, a na bytomską scenę, „Romea i Julię” w najnowszym wcieleniu wprowadził Michał Znaniecki, jeden z najwybitniejszych reżyserów teatralnych i operowych. W tym roku mija 150 lat od paryskiej prapremiery spektaklu. W listopadzie najnowszą inscenizację „Romea i Julii” będzie można oklaskiwać w Teatrze Śląskim w Katowicach (13 listopada) oraz w Operze Śląskiej w Bytomiu (19 listopada). – To historia o konflikcie, w którym niewinność jest uwikłana w rodzinne porachunki świata dorosłych. Dopóki młodzi nie są skażeni dorosłością, potrafią kochać i nie myślą o układach, wrogach, polityce. Ale życie jest inne. Zmusza nas do przejęcia ról społecznych, zemsty, lojalności, znaków rozpoznawczych tożsamości społecznej – mówi Michał Znaniecki. Romeo – syn wrogiego Kapuletom rodu Montekich, pojawia się na urodzinowym balu Julii i zakochuje się (z wzajemnością) w pięknej i młodej jubilatce… Na ciąg dalszy tej historii zaprasza Opera Śląska. Więcej na: www.opera-slaska.pl. WZ

ROZRYWKA O REKINACH BIZNESU //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Od pucybuta do milionera? A może od czyściciela okien do prezesa biznesowej korporacji? Takie rzeczy się zdarzają, a świat widział już podobne kariery! urodzeni optymiści powinni wybrać się do Chorzowa, aby dowiedzieć się „Jak odnieść sukces w biznesie, zanadto się nie wysilając”. wojciech zamorski usical pod tak obiecujàcym tytułem, zawita na scen´ Teatru Rozrywki w czwartkowy wieczór, 16 listopada. Młodemu, ambitnemu Finchowi wpada w r´ce tytułowy poradnik biznesowy. Bohater postanawia wcieliç w ˝ycie zapisane w nim porady. Zamiast ci´˝kiej pracy i codziennego wysiłku, autor stawia na spryt, brak skrupułów oraz znajomoÊç specyficznych zasad, rzàdzàcych korporacyjnym Êwiatkiem. Niebawem Finch rozpoczyna w´drówk´ na szczyt. Zanim jednak pokona przeciwników i zostanie prezesem wielkiej firmy, b´dzie musiał nauczyç si´ poruszaç w Êwiecie rekinów biznesu, korporacyjnych szczurów i… seksownych sekretarek.

Autorem tej muzycznej komedii i zarazem jednego z najzabawniejszych musicali, jest Frank Loesser – broadwayowski klasyk i kompozytor. Korporacyjnà rzeczywistoÊç poznajemy tu poprzez dynamiczne,

M

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// mat. prom

Próby do premiery w chorzowskiej Rozrywce

muzyczno-choreograficzne numery. Ju˝ same ich tytuły wprowadzajà widza w specyfik´ Êwiata wielkiego biznesu – „Sekretarka nie jest zabawkà”, „Korporacyjny styl”, „Przerwa na kaw´”... Premiera „Jak odnieÊç sukces…”, odbyła si´ na Broadwayu w 1961 roku. Choreografi´ do spektaklu stworzył Bob Fosse, a głównà rol´, Fincha, zagrał Robert Morse, nagrodzony za nià statuetkà Tony, czyli amerykaƒskim teatralnym Oscarem. Sam musical w 1962 roku zdobył równie˝ Tony, jako najlepsze przedstawienie muzyczne.

Uhonorowano go te˝ Pulitzerem! Spektakl wznawiano na Broadwayu jeszcze dwukrotnie, a w ostatniej realizacji, z 2011 roku, Fincha zagrał Daniel Radcliffe, czyli filmowy Harry Potter! Chorzowskà prapremier´ spektaklu re˝yseruje Jacek Boƒczyk, a w głównej roli wyst´puje Kamil Franczak. Pi´tnastoosobowej obsadzie aktorskiej towarzyszy zespół wokalny oraz tancerze i orkiestra Teatru Rozrywki. Wi´cej na: teatr-rozrywki.pl. ■

MISTRZOWIE BATUTY Przed nami X Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga.

Pierwszy konkurs odbył się w roku 1979, w 100. rocznicę urodzin wybitnego dyrygenta i pedagoga, Grzegorza Fitelberga.

Inicjatorem i organizatorem konkursów był uczeń patrona tej artystycznej rywalizacji – Karol Stryja. Tegoroczny konkurs, Marzena Diakun – w poprzedniej edycji pod honorowym patronatem prezydenta festiwalu zajęła drugie miejsce Rzeczypospolitej Polskiej, Andrzeja Dudy, odbędzie się w dniach od 17 do 26 listopada. Impreza odbywa się w Katowicach co pięć lat i jest przeznaczona dla dyrygentów, którzy w dniu rozpoczęcia rywalizacji nie przekroczyli 35. roku życia. Dyrektorem artystycznym jubileuszowej edycji konkursu jest prof. Mirosław Jacek Błaszczyk – dyrektor Filharmonii Śląskiej im. Henryka Mikołaja Góreckiego. Organizatorzy otrzymali blisko 250 zgłoszeń ze wszystkich kontynentów. Ostatecznie do udziału zakwalifikowano 50 uczestników z 21 krajów. W dotychczasowej historii katowickich festiwali, spośród reprezentantów Polski, najwyżej sklasyfikowano Marzenę Diakun, która w poprzedniej edycji imprezy zdobyła drugą nagrodę. W tym roku Polskę reprezentować będzie dziewięciu dyrygentów. Koncert inauguracyjny odbędzie się 17 listopada. Więcej na: www.fitelbergcompetition.com. WZ

ROCZNICOWA BIESIADA I PIĘĆ DEKAD Z „ELKĄ” ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Park Śląski

„W górze Elka bardzo wielka, dowo radoÊç wszystkim nom. Z góry lepiej widaç park rodzinny dom” – to tekst znanej i lubianej piosenki „W moim parku”. Na ˝ywo b´dzie mo˝na jà usłyszeç ju˝ 11 listopada, podczas 21.

Chorzowskiej Biesiady Rocznicowej. Jej autor, Mirek Szołtysek, jest jednym z artystów, którzy wystàpià w hali Miejskiego OÊrodka Rekreacji i Sportu przy ulicy Dàbrowskiego.

Narodowe Âwi´to NiepodległoÊci to okazja do wielu uroczystoÊci, dumy i radoÊci. Dlatego właÊnie chorzowski MORiS proponuje imprez´ nieco innà od tych, które standardowo odbywajà si´ 11 listopada. Z ogromnà dawkà dobrej zabawy, z najlepszà muzykà, pysznym jedzeniem i w doskonałym towarzystwie. W tym roku, podczas imprezy, uczestnicy b´dà Êwi´towaç dwa za-

cne jubileusze: 35-lecie hali MORiS oraz 50-lecie kolejki linowej „Elka”.

Zabawa płynàç ma po Êlàsku i po góralsku. Takie zestawienie biesiadnych hitów sprawdzało si´ ju˝ wielokrotnie, równie˝ podczas zeszłorocznej, bardzo udanej imprezy. Tym razem, poza Szołtyskiem, na scenie wystàpià te˝ Kabaretowa Grupa Biesiadna, Kapela Górole, Brygida i Robert Łukowscy oraz Dominika i Janusz ˚yłka. Imprez´ poprowadzà Inga Papkala i Krzysztof Wierzchowski.

Bilety dost´pne sà w cenie 70 zł (przy stołach z konsumpcjà), 60 zł (na widowni z konsumpcjà) i 50 zł (na widowni). W zwiàzku z du˝ym zainteresowaniem imprezà, uruchomiono mo˝liwoÊç ich rezerwacji pod nr tel. 32 24 11 111. łukasz respondek

Mirek Szołtysek będzie jedną z gwiazd biesiady

I

gazetaParkowa nr 10/2017

śląskieeko

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

UCZNIOWIE POZNAJĄ SEKRETY DRZEW /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Z książki „Drzewa Parku Śląskiego” dowiedzcie się m.in., że cis pospolity został objęty ochroną już w 1423 roku przez króla Władysława Jagiełłę, a wiąz szypułkowy żyje nawet trzysta lat. To najnowsza publikacja Fundacji Park Śląski. Łukasz Respondek „Drzewa Parku Âlàskiego” to trzeci album wydany przez fundacj´. Pierwszy ogólnie opisywał parkowà przyrod´, natomiast drugi przedstawiał gatunki bytujàcych w nim ptaków. Dlaczego tym razem drzewa? – Bo to jedna z wi´kszych wartoÊci przyrodniczych w parku. Szczególnie, bioràc pod uwag´ ich ró˝norodnoÊç i mnogoÊç gatunków – podkreÊla Anna Poraj, prezes Fundacji Park Âlàski. – WÊród naszych edukatorów sà m.in. dendrolodzy i ten temat był nam bardzo bliski.

Ksià˝ka została dofinansowana ze Êrodków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Ârodowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Ma ponad 240 stron. Jej autorami sà Barbara Balcer-˚bikowska, Katarzyna Kowalik, Łukasz Drozd i Krystian Golasz. Wydanie jest podobne do wczeÊniejszych, poniewa˝ stawowi cz´Êç całej kolekcji. Auto-

rzy opisali wi´kszoÊç drzew, na które mo˝na natrafiç podczas spaceru w Parku Âlàskim. Opisy ponad stu gatunków sà opatrzone ciekawymi fotografiami. Umieszczono w nich m.in. nazwy roÊlin w ró˝nych j´zykach, ich morfologi´, wyst´powanie oraz ciekawostki.

– Ta publikacja jest Êwietnym materiałem dla nauczycieli i edukatorów, a tak˝e dla indywidualnych miłoÊników przyrody – tłumaczy Poraj. – W doskonały sposób mo˝e urozmaiciç zaj´cia lub lekcje w terenie. Dzi´ki niej, mo˝na zdobyç konkretnà, merytorycznà wiedz´, ale te˝ odszukaç dany gatunek w parku. Zobaczyç go i dotknàç.

To Êwietne zaproszenie do Parku Âlàskiego – dodaje.

Ksià˝ka „Drzewa Parku Âlàskiego” trafiła do przedszkoli i szkół, które uczestniczà w zaj´ciach Fundacji Park Âlàski oraz do organizacji i instytucji zajmujàcych si´ ekologià. Osoby indywidualne mogà jà zdobyç, bioràc udział w konkursach organizowanych przez parkowà fundacj´. ■ Zdjęcia: Barbara Balcer-Żbikowska

Łukasz Drozd JEDEN Z AUTORÓW PUBLIKACJI

Na wstępie podzieliliśmy wybrane gatunki między czterech autorów i każdy miał do opisania pewną ich pulę. Udało nam się stworzyć przystępną monografię, która opisuje drzewostan Parku Śląskiego. Są tam zarówno gatunki podstawowe, które można spotkać niemal w każdej części naszego województwa, ale też perełki, które poza parkiem rosną zazwyczaj tylko w ogrodach botanicznych. Wydaje mi się, że publikacja będzie dużym wsparciem dla osób, które mają ochotę na spacer i poszukiwanie konkretnych gatunków. Moje ulubione drzewo? Buk. Jest dostojny, długowieczny i okazały.

Okazałe kwiaty tulipanowca amerykańskiego przypominają kształtem tulipany

Kwiatostany męskie i żeńskie kasztana jadalnego są wytwarzane na końcach pędów

Liście miłorzębu dwuklapowego mają charakterystyczny kształt

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

śląskie eko

nr 10/2017

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

II Park Śląski

PARKOWA WIEDZA W PIGUŁCE ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

„Śląski Park Edukacji” to esencja najważniejszych działań, jakie podejmują instytucje Parku Śląskiego i w ten sposób upowszechniają praktyczną wiedzę wśród najmłodszych pokoleń naszego regionu. Teraz można do niej sięgnąć, dzięki jednej książeczce. ponieważ tutaj ekologia idzie w parze z edukacją, zdecydowanie warto to zrobić. Łukasz Buszman akie zaj´cia prowadzono w szkole sto lat temu? Jak wyglàda zoologiczny podział Êwiata? Jakie sà konsekwencje ruchu obrotowego Ziemi? Na te wszystkie pytania odpowiedê mo˝na znaleêç, uczestniczàc w warsztatach, które prowadzone sà w instytucjach Parku Âlàskiego. ˚eby odszukaç te najciekawsze i najbardziej odpowiednie do wieku naszych pociech (to głównie do nich zaj´cia sà kierowane), mo˝na teraz skorzystaç ze „Âlàskiego Parku Edukacji”.

Po raz pierwszy udało si´ zebraç w jednej publikacji pełny zakres edukacyjny, oferowany przez wszystkie jednostki, znajdujàce si´ na terenie par-

J

ku. Z jednej strony to oczywiÊcie ksià˝ka promocyjna, ale z drugiej wa˝ny przewodnik dla uczniów i nauczycieli, którzy swojà wiedz´ chcà zdobywaç tak˝e w formie praktycznej. „Âlàski Park Edukacji” podzieliliÊmy na rozdziały, odpowiadajàce kolejnym etapom nauki, aby łatwo było odnaleêç ofert´ zaj´ç, kierowanà do konkretnej grupy wiekowej, dedykowanà właÊnie poszczególnym etapom edukacyjnym. Osobne opisy dotyczà równie˝ ka˝dej z atrakcji – Akademii Bioró˝norodnoÊci, Planetarium Âlàskiego, Âlàskiego Ogrodu Zoologicznego czy Muzeum „GórnoÊlàski Park Etnograficzny w Chorzowie”. To tworzy imponujàcy zakres wiedzy, obejmujàcy histori´, etnologi´, biologi´ i botanik´, fizyk´ i astronomi´ oraz

Zajęcia Akademii Bioróżnorodności to ważna część misji edukacyjnej Parku Śląskiego oczywiÊcie przyrod´. Uzupełnieniem publikacji sà informacje o instytucjach, dzi´ki którym wizyta w Parku Âlàskim ma szans´ staç si´ nie tylko dodatkowà lekcjà, ale te˝ okazjà do ciekawej organizacji zaj´ç grupowych. MyÊl´ o Kolei Linowej „Elka” czy Legendii Âlàskim Wesołym Miasteczku.

Liczymy, ˝e „Âlàski Park Edukacji” pomo˝e w planowaniu zaj´ç pozalekcyjnych, a tak˝e wspólnych, klasowych wyjazdów. Publikacja dost´pna jest on-line (www. parkslaski.pl), wydania ksià˝kowe b´dà przekazywane placówkom oÊwiatowym regionu, a zapaleni edukatorzy mogà ksià˝eczk´ tak˝e zakupiç (cena: 10 zł) w dyrekcji Parku Âlàskiego albo przez stron´ sklep.parkslaski.pl. ■

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Folder zawiera pełną ofertę edukacyjną wszystkich instytucji Parku Śląskiego „Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

III

gazetaParkowa nr 10/2017

śląskie eko

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Pixabay

Michał Tabaka

aktów nie zmienimy: tylko wtedy, kiedy wszyscy przyło˝ymy si´ do efektywnej walki ze smogiem, mamy szans´ – w perspektywie co najmniej kilku lat – oddychaç rzeczywiÊcie czystym powietrzem.

Je˝eli jednak – niestety podobnie jak w wielu innych przypadkach – b´dziemy uparcie czekaç na krok urz´dnika, decyzj´ stra˝nika miejskiego, inicjatyw´ prezydenta danego miasta czy marszałka województwa, nic si´ nie zmieni na lepsze. Mo˝emy zaÊ byç pewni, ˝e jakoÊç powietrza stanie si´ jeszcze gorsza i bardziej destrukcyjnie b´dzie wpływaç na nasze zdrowie.

– Wydaje si´, ˝e wszyscy wiedzà wszystko o smogu, ale wcià˝ otrzymujemy mnóstwo pytaƒ dotyczàcych samej uchwały, jak i niskiej emisji. Musimy uÊwiadomiç sobie, ˝e to my trujemy, my przyczyniamy si´ do złej jakoÊci powietrza i wreszcie my mo˝emy walczyç ze smogiem. Edukacja to klucz do zmiany myÊlenia, wszyscy chcemy ˝yç dłu˝ej, w lepszym zdrowiu, dlatego powinniÊmy zmieniç nasta-

F

TY TEŻ MOŻESZ ZATRZYMAĆ SMOG! ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Ruszyła kampania medialna, która ma pokazać mieszkańcom województwa śląskiego, że zanieczyszczenie powietrza to temat, z którym każdy z nas może sobie doskonale poradzić.

wienie – uwa˝a Wojciech Saługa, marszałek województwa Êlàskiego.

WłaÊnie po to, aby jak najwi´kszej grupie mieszkaƒców uÊwiadomiç, jak wiele zale˝y od nich samych – ruszyła kampania medialna „Mog´! #Zatrzymaç SMOG”. Działania informacyjne potrwajà do 14 grudnia.

Kampania obejmie całe województwo. Jej charakter jest w pełni pozytywny i motywujàcy do działania, a główny element hasła, stanowi zawołanie „Mog´!”, które jako charakterystyczny motyw, jasno wskazuje na fakt, ˝e ka˝dy z mieszkaƒców województwa mo˝e przyczyniç si´ do zmian na lepsze. Przy okazji strategii antysmogowej, przygotowano zestaw porad, stanowiàcych kompendium wiedzy i profesjonalnych informacji na temat êródeł problemu oraz jego potencjalnych rozwiàzaƒ. Wspomniane wytyczne tłumaczà m.in., jak zachowaç si´ w trakcie alarmu smogowego, dostarczajà informacji zwiàzanych z wymianà pieca na kocioł klasy 5 lub inne ekologiczne êródła ogrzewania. Wszystkie informacje dotyczàce kampanii, znajdà si´ na stronie: www.powietrze.slaskie.pl. ■

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

śląskie eko //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

nr 10/2017

gazetaParkowa

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

IV

Tomasz Żak

Michał Tabaka

NA SZALI L ZDROWIE I ŻYCIE /////////////////////////////////////////////////////

Nawet najwięksi sceptycy, analizując dane medyczne, nie mogą mieć cienia wątpliwości: smog, to nie tylko kiepska estetyka. To przede wszystkim bardzo skuteczny morderca.

ekarze ze Âlàskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu od lat, korzystajàc z danych uzyskiwanych od NFZ, prowadzà Âlàskà Baz´ Naczyniowo-Sercowà. Tutaj właÊnie skupiajà si´ statystyki łàcznie z 310 szpitali i przychodni, które dotyczà 616 tys. pacjentów z woj. Êlàskiego. Od 2006 r. osoby te były leczone m.in. z powodu chorób serca, układu krà˝enia lub udaru mózgu. Badane przypadki pochodzà m.in. z Mysłowic, Katowic, Sosnowca, a˝ po Gliwice.

I chocia˝ naprawd´ nie brakuje analitycznych danych, ukazujàcych jak bardzo destrukcyjnie na nasze zdrowie wpływa smog, właÊnie te ze Âlàskiego Centrum Chorób Serca, powinny byç dla nas jak najbardziej miarodajne i u ka˝dego zapaliç czerwonà lampk´ alarmowà. Tu bowiem, czarno na białym widaç, ˝e powstajàcy smog przyczynia si´ do wzrostu liczby chorych z zawałem a˝ o 12 proc., a o 16 proc. wzrasta liczba udarów mózgu.

Dalej jest tylko gorzej. W dni alarmu smogowego, ogólna liczba zgonów roÊnie o 6 proc.,

Smog to jedna z najpoważniejszych przyczyn zgonów w naszym regionie – trzeba to zmienić z przyczyn sercowo-naczyniowych a˝ o 8 proc.

Zwi´kszona ÊmiertelnoÊç wyst´puje tak˝e w ciàgu kilkunastu dni od ogłoszenia alarmu. Szpitale przyjmujà o 12 proc. wi´cej chorych z zawałem serca, kiedy wyst´puje wysoki poziom dwutlenku azotu. W tym okresie, o 16 proc. zwi´ksza si´ tak˝e cz´stotliwoÊç udarów mózgu, a o 18 proc. przypadków zatorowoÊci płucnej.

– Ka˝dego roku z powodu smogu umiera w Polsce ok. 50 tysi´cy osób. Âlàskie jest jednym z trzech województw o najwi´kszej liczbie zgonów z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Smog kosztuje nas prawie 13 proc. PKB – to nie tylko leki, ale równie˝ rehabilitacja, hospitalizacja czy renty. Musimy mieç tego ÊwiadomoÊç, dlatego w imieniu lekarzy i pacjentów, dzi´kuj´ za te działania, które realizuje samorzàd wojewódzki – podkreÊlał prof. Andrzej Lekston ze Âlàskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu.

Jak podaje Wojewódzki Inspektorat Ochrony Ârodowiska w Katowicach, za smog w g´sto zaludnionym regionie, odpowiadajà przede wszystkim gospodarstwa domowe, gdzie do ogrzewania słu˝y cz´sto w´giel niskiej jakoÊci, Êmieci czy stare meble (55 proc.) oraz êródła przemysłowe i spaliny samochodowe (35 proc. całoÊci). WłaÊnie dlatego warto zadbaç o zdrowie swoje i swoich najbli˝szych, korzystajàc i wcielajàc w ˝ycie postulaty zawarte w kampanii „Mog´! #Zatrzymaç SMOG”. ■

„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach”

10

gazetaParkowa nr 10/2017 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

reklama

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

reklama

nr 10/2017

gazetaParkowa

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

11

12

gazetaParkowa nr 10/2017 /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

reklama

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////