Petra Hirscher
Czas
Petra Hirscher
KISZONYCH OGÓRKÓW Saure-Gurken-Zeit
Von Übelkeit bis überglücklich – die besten Tipps für werdende Mamas
O stanie odmiennym nieco odmiennie
tłumaczenie
Edyta Panek www.esprit.com.pl
SPIS TREŚCI
4
4 Wstęp
6 40 ekscytujacych tygodni
7 Spotkanie z moim dzieckiem
„Kiedy wreszcie się urodzi?“ Kwestia punktualności Gwiazda w „dziecięcej telewizji” ● Chłopiec czy dziewczynka? ● Co można tam zobaczyć? ● Motyle w brzuchu ● Wychodź!
13 Ciało i dusza
„Jestem trochę zmęczona...“ koncentracji
●
Nic tylko humory
●
Panika!
●
Brak
20 Sexy, sexy
Okres wyrzeczeń jak stąd aż do raju ● Caaałkiem wspaniale ● Właściwie to jak wieloryby uprawiają seks? ● Wiszące w powietrzu inspiracje ● Nieopisane pieszczoty
28 Facet, oj facet!
Drugie skrzypce ● Sygnały z dalekiego świata to, co do niego należy
●
Mężczyzna musi zrobić
34 Wokół mamy 35 Pizza na śniadanie
Natychmiast muszę to mieć! ● Kwestia wagi ● Zdrowa waga jednego, myśleć za dwóch ● Plus dla mamy i dziecka
44 „Skarbie, czuję się, jakby...“
●
Wzdęcia ● Osłabienie perystaltyki ● Zgaga ● Mdłości i nudności ● Uderzenia gorąca ● Opuchnięte nogi ● Problemy ze snem ● Swędzenie ● Rozstępy ciążowe
Jeść za
Spis treści
5 53 Program rozpieszczania
Zadbane ciało ● Delikatna brzoskwiniowa cera? Chętnie! ● Wspaniałe włosy ● Błyszczące zęby ● Wypielęgnowane paznokcie ● Doskonały biust
61 Pulchna i przepiękna
Styling dla mamy ● Sprytne robienie zakupów ● Dozwolony stanik dla ciężarnych
●
Fantazja jest w cenie!!!
66 Taniec brzucha & Co.
„Sport to mord“? – Wręcz przeciwnie! ● Działaj, proszę, z głową! Sensowna rzecz: gimnastyka dla ciężarnych ● Ruszamy do szkoły rodzenia!
●
74 Jak najlepsze przygotowanie 75 Najważniejsza rzecz to dobra opieka! Położna – prawdziwa zdolna bestia ● Gdzie dziecko przyjdzie na świat?
●
Ułatwić znalezienie położnej
81 Teraz przyszedł czas na pokaz! Czy już się zaczyna?
●
Pomocy, mam skurcze!
●
Jedziemy do kliniki
85 Bielizna dla maluszka Praktycznie, praktycznie
●
Jaka waga i jaki wzrost?
91 Przyjemność prowadzenia wózka
Kupując wózek, miej oczy szeroko otwarte
95 Mały brzdąc w wielkiej podróży Tak niemowlę będzie jeździć bezpiecznie
99 Słodki sen
Łóżeczko i wiele więcej
●
●
●
Tylko to, co najlepsze
Kangur to pokaże
Od 0 do III i ECE 44/03 – słucham?
Wygodne alternatywy
105 Serdecznie witamy w krainie niemowląt! Co zrobić, by było przyjemnie?
109 Indeks
●
●
Perfekcyjne przewijanie
40 EKSCYTUJĄCYCH TYGODNI
6
Kochana czytelniczko, serdecznie gratuluję! Czeka Cię chyba największa przygoda, jaką może przeżyć kobieta. Nawet jeśli tu i ówdzie napotkasz na swej drodze wyboje, mimo to u jej kresu czeka Cię najpiękniejsza nagroda, jaką w ogóle jesteś sobie w stanie wyobrazić! Jednocześnie dość szybko stwierdzisz, że urodzenie dziecka to wcale nie Twoja prywatna sprawa, ale wydarzenie publiczne, na którego temat może wypowiedzieć się wielu ludzi – poza Tobą i ojcem dziecka również Twoja matka, jego matka, najlepsza przyjaciółka, sąsiadka, koledzy, a niekiedy także miła pani siedząca obok Ciebie w autobusie, która właśnie w zeszłym tygodniu spotkała się z ciężarną znajomą, która... Niekiedy człowiek naprawdę ma dość tych wszystkich porad udzielanych zewsząd w dobrej wierze. Ciężarne mamy powinny oczywiście cieszyć się okresem ciąży, koncentrując się na rosnącym brzuchu i kryjącym się w nim maleństwie. Jednak czy przez dziewięć bitych miesięcy mają ciągle zajmować się tylko ciążą, wertować grube księgi, przeglądać fora internetowe i ganiać z jednego wykładu na drugi? Na pewno nie. Dlatego niniejsza książeczka ma na celu z przymrużeniem oka zachęcić Cię do tego, byś od czasu do czasu zagłębiła się w interesujący Cię temat. Aby było zabawnie, poniżej znajdziesz następujące rubryki:
Wstęp
7 Pogawędki ciężarnych Tu zapoznasz się z praktycznymi poradami innych ciężarnych kobiet na temat dolegliwości odmiennego stanu, zdrowia fizycznego i psychicznego. Naprawdę sprytnie! Nie wiesz, co oznacza skrót HCG? Nic nie szkodzi, ponieważ niniejsza ramka zawiera wyjaśnienia specjalistycznych pojęć i inne „naukowe” fakty. www-wskazówka Tu znajdziesz wskazówki dotyczące pomysłowych i ciekawych rzeczy, które możesz wyszperać w wielkim świecie Internetu. Dla uproszczenia wszystkie internetowe linki zgromadziliśmy na stronie www.esprit.com.pl/ogorki pod odpowiednimi numerami.
Dodatkowo książka zawiera jeszcze wiele innych ciekawych informacji, które warto poznać. Czego tutaj nie znajdziesz? Mądrych sentencji i złotych myśli. A może uwierzyłabyś w przesąd, według którego dziecko w łonie matki ma czkawkę, ponieważ jego matka często chodzi na bosaka...? Życzę Ci przyjemnej lektury! Twoja
kscytu40 ejacych
i n d o g ty
Spotkanie z moim dzieckiem
9
Spotkanie z moim dzieckiem Pierwsze urodziny są z pewnością najważniejsze w życiu człowieka. A wielkie przyjęcie zaczyna się już w chwili, w której plemnik osiągnie sukces w pościgu za jajeczkiem, zapoczątkowując w ten sposób ciążę. Mimo braku stuprocentowej pewności, wiele kobiet już wtedy wie, że się udało. Jednak dopiero zwilżony moczem pasek testu ciążowego przynosi prawdziwą ekscytację: pojawiła się druga kreska – bingo! Oznacza to dziewięć kalen-
Po czterech dniach zapłodnione jajeczko składa się z 36 komórek i stanowi piękną kulkę o nazwie morula. Określenie to zawdzięcza swojemu podobieństwu do owocu morwy (łac. morus).
darzowych miesięcy dialogów i przygotowań do spotkania z nowym człowiekiem. Dziewięć miesięcy czułych myśli i cudownych planów.
„Kiedy wreszcie się urodzi?” Powyższe pytanie zadaje sobie każda ciężarna kobieta, zatem nie jesteś wyjątkiem. Jednak kwestia dotycząca tego, kiedy i jak maleństwo przyjdzie na świat, pozostaje niewiadomą aż do chwili narodzin i to na przekór wszystkim nowoczesnym możliwościom. Pewny jest jedynie fakt, że ciąża będzie trwać – tak jak od dawien dawna – około 266 dni, względnie 40 tygodni lub dziesięć księżycowych miesięcy.
40 EKSCYTUJĄCYCH TYGODNI
10 Co oznacza to dla Twojego dziecka? Jeśli masz cykl 28-dniowy, możesz obliczyć przypuszczalną datę narodzin maleństwa na podstawie reguły ginekologa Franza Karla Naegelego następująco: termin porodu = pierwszy dzień ostatniej miesiączki plus 7 dni minus 3 miesiące plus rok. Gwoli szczerości trzeba jednak powiedzieć, że termin ten właściwie oznacza tylko tyle, że tego dnia Twoje dziecko będzie prawdopodobnie całkowicie dojrzałe i gotowe przyjść na świat.
Jeśli nie możesz doczekać się narodzin swojego dziecka, przeprowadź odliczanie do terminu porodu pod tym adresem www: www.esprit.com.pl/ogorki, link nr 1.
Kwestia punktualności Podobnie jak w realnym życiu, dzieci przeważnie nie kierują się harmonogramami, co odnosi się także do momentu ich narodzin. W związku z tym, tylko cztery maleństwa na sto przychodzą na świat w WT (= wyliczony termin), natomiast ponad dwie trzecie dzieci w ciągu 14 dni w okolicach wyznaczonej daty. Jeśli dziecko nie spieszy się z pojawieniem do dziesięciu dni, wówczas mówi się o błędzie w obliczeniach terminu porodu. Z prawdziwym przenoszeniem ciąży miałabyś do czynienia wtedy, gdyby Twoja ciąża trwała dłużej niż 294 dni, jednak takie przypadki stanowią obecnie rzadkość.
Spotkanie z moim dzieckiem
11 Gwiazda w „dziecięcej telewizji” Co łączy fale ultradźwiękowe, zmysł orientacji delfinów w wodzie lub nietoperzy w jaskiniach? Otóż wymienione zwierzęta emitują fale dźwiękowe w niesłyszalnym dla człowieka zakresie i „odczytują” echa. Od niemal 40 lat przeprowadza się badania ultrasonograficzne ciężarnych kobiet, umożliwiające bezpośrednią obserwację dziecka w macicy. Oczywiście rozpoznanie czegokolwiek w różnych odcieniach szarości wiąże się z mnóstwem ćwiczeń.
Chłopiec czy dziewczynka? Sahara to pustynia piaszczysta, palenie papierosów odchudza, byki widzą czerwony kolor, a kwiatek pozwala odgadnąć płeć dziecka. Kto chce, niech wierzy... • „Kwiatowy test” był kiedyś bardzo popularnym sposobem prognozowania płci nienarodzonego malucha. Ciężarnej mamie podawano dwa kwiaty: różę i lilię. Jeśli wybrała lilię, oznaczało to , że na świat przyjdzie chłopiec. Gdy jej wybór padł na różę, mogła oczekiwać małej dziewczynki. • Spojrzenie na twarz kobiety w ciąży również stanowiło podstawę do przepowiedni. Jeżeli kobieta w stanie odmiennym wyglądała „kwitnąco”, mogła cieszyć się na narodziny małego dżentelmena. Jeśli natomiast sprawiała wrażenie zmęczonej, działo się to za sprawą dziewczynki, która jako przyszła „konkurentka” utrudniała jej ten czas.
40 EKSCYTUJĄCYCH TYGODNI
12 Co można tam zobaczyć? Kilka rzeczy, na przykład bicie serca, ssanie kciuka, połykanie, ziewanie, otwieranie oczu, zabawę pępowiną i wszystko, co tylko przyjdzie dziecku do głowy. Od 20-tego tygodnia ciąży przy odrobinie szczęścia możesz nawet rozpoznać płeć maleństwa. Ponadto pomiary dostarczają ważnych wskazówek dotyczących rozwoju dziecka, aktualnego tygodnia ciąży i terminu porodu. Trzy większe badania ultrasonograficzne stanowią normalną profilaktykę ciążową i przeprowadza się je w 9–12, 19–22 i w 29–32 tygodniu ciąży. Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji na temat tej ciekawej metody, możesz znaleźć szczegóły m.in. na stronie: www.esprit.com.pl/ogorki, link nr 2.
Motyle w brzuchu Każda matka oczekuje w napięciu pierwszych delikatnych dźwięków pukania od środka. Przychodzi na to pora mniej więcej od 19–20 tygodnia ciąży, jednak dokładny moment różni się u każdej kobiety i jest związany z położeniem łożyska. Jeśli znajduje się ono przy tylnej ściance macicy, wówczas istnieje duże prawdopodobieństwo, że już dość wcześnie odczujesz ruchy dziecka. Z każdym dniem delikat-
Spotkanie z moim dzieckiem
13 ne kopnięcia stają się coraz silniejsze, a przypuszczalnie już wkrótce będzie Cię budzić obracanie się, wierzganie i szturchnięcia Twojego dziecka. Oczekujący maleństwa tata również
może
odczuć
„ćwiczenia
gimnastyczne”
swojej
upragnionej latorośli. Częstotliwość odczuwania ruchów dziecka zależy między innymi od tego, czy nosisz w sobie temperamentne żywe srebro czy małą ciamajdę – zazwyczaj dziecko śpi 16–20 godzin dziennie. Może się też zdarzyć, że będziesz zbyt zajęta, by wsłuchać się w siebie i nie zauważysz małych kopnięć.
Co zrobić, by poczuć ruchy dziecka? Wypróbuj ten trik: połóż się z nogami ułożonymi wyżej tułowia, schrup coś słodkiego, następnie wypij łyk wody i poczekaj dziesięć minut. Za każde kopnięcie podziękuj dziecku, delikatnie naciskając płaską dłonią brzuch. I ciesz się, gdy maleństwo Ci „odpowie”.
Wychodź! Gdy zbliża się koniec Twojej ciąży, przychodzi również kres szaleństw, gdyż po prostu brakuje miejsca na fikołki. Choć dziecko nie porusza się już tak gwałtownie, może teraz tym silniej kopać i w ten sposób ułożyć się we właściwej pozycji
40 EKSCYTUJĄCYCH TYGODNI
14 do porodu. W 39-tym tygodniu ciąży Twój mały „sublokator” definitywnie żegna się z programem sportowym. Krzyżuje rączki na piersi, podciąga nóżki i chce tylko jednego: wyjść na zewnątrz.
Tak duży jak… Dzieci rosną w różnym tempie, a ich długość i waga mogą kształtować się dość indywidualnie. Donoszone dziecko waży około 3,3 kg i mierzy 50 cm. Poniżej podano kilka wielkości porównawczych: Tydzień ciąży 4 tygodnie 5 tygodni 6 tygodni 7 tygodni 8 tygodni 15 tygodni 20 tygodni 23 tygodnie 32 tygodnie
Długość 0,1 cm 0,25 cm 0,6 cm 1,4 cm 4 cm 10,1 cm 25,6 cm 28,9 cm 42,4 cm
Odpowiada wielkości… ziarnka maku pestki pomarańczy ziarnka dzikiego ryżu pestki dyni dużej pestki brzoskwini małego grejpfruta banana zielonego szparaga dużej białej rzodkwi
Ciało i dusza
15
Ciało i dusza Hormony to prawdziwe multitalenty odpowiedzialne za zapłodnienie, przebieg ciąży, poród, wygląd i psychikę. Są to nie tylko hultaje psujący humor porannymi mdłościami, lecz także dobroczyńcy mogący usprawnić poród. Hormony i ich wahania wpływają na psychiczne zmiany w okresie ciąży w takiej mierze, że wiele ciężarnych kobiet czuje, jakby były przez nie „bombardowane”.
HCG – gonadotropina
Należy wtedy rozluźnić się i sięgnąć
kosmówkowa jest hormo-
pamięcią do okresu dojrzewania,
nem podtrzymującym ciążę.
z którym skutecznie uporałaś się,
Można go wykryć we krwi
a który – podobnie jak ciąża – rów-
po upływie tygodnia lub
nież stanowi prawdziwe wyzwanie. Turbulencje są nieodłącznym elemen-
dwóch od momentu zapłodnienia.
tem przełomowych sytuacji.
„Jestem trochę zmęczona...” Pozwól sobie na odpoczynek, unikaj zdenerwowania i wysiłku. Wspaniałe wskazówki, nieprawdaż? Jednak jakie masz wyjście, skoro wielkie zmęczenie jak gwałtownie naciśnięty hamulec znowu uniemożliwia Ci pójście na spotkanie lub zakupy? Zmęczenie i ciąża przez długi czas idą ze sobą w parze, co wcale nie dziwi, gdyż ciało ciężarnej mamy – zwłaszcza
40 EKSCYTUJĄCYCH TYGODNI
16 w pierwszym trymestrze ciąży – wykonuje ciężką pracę. W tym czasie tworzy się na przykład łożysko, poziom hormonów i przemiana materii ulegają gwałtownej zmianie, natomiast poziom cukru we krwi i ciśnienie są raczej niższe niż zazwyczaj. Ponadto mięśnie macicy odprężają się dzięki progesteronowi, hormonowi ciałka żółtego, by nie stwarzać zagrożenia dla ciąży. Ten uspokajający efekt oddziałuje również na całe ciało, a kanapa nagle wydaje się miejscem bardziej przytulnym niż zwykle...
Co pomoże Ci rozpocząć dzień? Jeśli pragniesz prawdziwego porannego pobudzenia, zmieszaj szklankę gorącej wody z sokiem z połowy cytryny i szczyptą pierzu cayenne. Następnie wypij ten napój małymi łykami i już będziesz gotowa do działania!
Czasami przyczyną zmęczenia może być także niedobór żelaza, gdyż Twoje zapotrzebowanie na ten pierwiastek jest teraz dwa razy większe niż zazwyczaj. Sok z winogron i artykuły spożywcze zawierające żelazo (patrz także s. 41) dobrze rozwiązują ten problem. Możesz także zapytać lekarza o specjalny preparat żelazowy. Tym niemniej pocieszająca jest perspektywa, że po 14-tym tygodniu ciąży to początkowe zmęczenie przeważnie mija.
Ciało i dusza
17 Nic tylko humory Całkowicie normalne są poranne kłótnie o drobnostki, południowa euforyczna radość oczekiwania na dziecko, popołudniowa chęć przytulania się czy wieczorne spazmy na widok pokazywanego w telewizji porzuconego szczeniaczka. Od około 6-tego tygodnia ciąży u ciężarnych mam mogą występować dolegliwości i rozdrażnienie podobne do syndromu przedmiesiączkowego (PMS). Jak słusznie przypuszczasz, winę za to ponoszą znowu Twoi przyjaciele – hormony. Twoje ciało zmaga się z fizycznymi zmianami i dostosowaniem do dziecka, ale dusza ma również dużo pracy. Musisz poradzić sobie z całkowicie nowym i silnie zmienionym stanem. Mając świadomość, że psychika każdej ciężarnej kobiety przechodzi trzy klasyczne stadia, można łatwiej zaakceptować jej skrajne nastroje. W fazie początkowej, która może trwać do piątego miesiąca, często występuje
psychiczna
niestabilność
i skłonność do roztrząsania nadchodzących zmian. Abyś nie stała się igraszką swoich szalejących hormonów, spokojnie powiedz partnerowi, przyjaciołom i kolegom, że przeżywasz ciągłą huśtawkę uczuć. Nawet jeśli w tym
40 EKSCYTUJĄCYCH TYGODNI
18 momencie (niemal) wszystko Ci wybaczają, taka wyrozumiałość sprawi Ci po prostu więcej przyjemności. Od drugiego trymestru ciąży łożysko przejmuje produkcję hormonów, których poziom stopniowo zaczyna się stabilizować. Dzięki temu przeważająca część niedyspozycji znika, brzuch ujmująco się zaokrągla, a Ty osiągasz większą równowagę i lepsze samopoczucie. Teraz zaczynają się najpiękniejsze miesiące ciąży... W ostatnim trymestrze Twój brzuszek zmienia się w okazałą kulę i codzienne czynności, takie jak zawiązywanie butów, schylanie się, a przede wszystkim spanie, mogą okazać się dość skomplikowane. Ważne są teraz częste przerwy, gdyż potrzebujesz coraz więcej spokoju. Ponadto u wielu kobiet pojawia się wyraźny instynkt budowania gniazda oraz nacechowana radością i nerwowością niecierpliwość, kiedy wreszcie pojawi się na świecie nowy człowiek.
Pisanie dziennika Nie wiesz, jak możesz dać upust swoim uczuciom? Dziennik stanie się Twoim dyskretnym przyjacielem w chwilach śmiechu i płaczu, pomocnym w porządkowaniu wzburzonych emocji. Ponadto później będzie uwiecznieniem pięknych wspomnień z okresu ciąży.
Ciało i dusza
19 Panika! „Dyszeć! Oddychać! Przeć!”. Znowu obudziłaś się w nocy zlana potem? Nie daj się zwariować nieprzyjemnym snom i nie traktuj ich jako złego przeczucia, gdyż w ten sposób Twoja dusza po prostu „robi porządki”. Po intensywnych koszmarach poród jest podobno nawet łatwiejszy! Zatem teraz nadchodzi faza pietra i cykora.
4–7–8: i jesteś odprężona! Jeśli jesteś nerwowa i strachliwa, możesz zrelaksować się dzięki właściwemu sposobowi oddychania. W tym celu wypróbuj technikę 4–7–8.
1. Usiądź prosto. Niech koniec języka dotyka dziąsła za górnymi siekaczami i tam pozostanie podczas całego ćwiczenia.
2. Wykonuj słyszalne wydechy przez usta. Zamknij usta i cicho wciągnij powietrze przez nos, licząc przy tym w myślach do czterech.
3. Wstrzymaj oddech i policz w myślach do siedmiu. 4. Teraz podczas ośmiu jednostek czasu znowu głośno wydychaj powietrze ustami (również licz w myślach od jednego do ośmiu).
5. To był kompletny oddech, który powinnaś powtórzyć jeszcze trzykrotnie, aby dojść łącznie do czterech oddechów.
6. Nie przesadzaj! Ćwicz tylko tak długo, dopóki dobrze się czujesz.
40 EKSCYTUJĄCYCH TYGODNI
20 Z pewnością kłębi Ci się w głowie 1000 pytań: Jak długo będzie trwał poród? Czy będę mieć silne bóle? Jak to będzie, gdy maleństwo pojawi się na świecie? Nie ma sensu wypierać lęku i odgrywać wielkiej bohaterki. Co pomoże? Rozmowa! Najlepiej z młodymi mamami, które mają jeszcze na świeżo w pamięci ciążę i poród. Większość z nich chętnie opowiada o swoich przeżyciach.
Przepisy z zielarskiego ogrodu i kuchni na potrawy dodające energii i otuchy, znajdziesz na stronie: www.esprit.com.pl/ogorki, link nr 3.
Brak koncentracji Upiekłaś placek, nie dodawszy do niego proszku do pieczenia? Przeszukałaś całe mieszkanie, piwnicę i zapakowaną do szpitala torbę, bo zginęła Ci portmonetka? Wciąż miałaś ją przy sobie, a jednak nigdzie nie możesz jej znaleźć? Po prostu płakać się chce... W takich uczuciach nie jesteś odosobniona. Niemal wszystkie kobiety w ciąży skarżą się na zapominalstwo i zaburzenia koncentracji. Ale po co masz zajmować się drobnostkami, skoro musisz skupić się na najważniejszym zadaniu na świecie, czyli urodzeniu zdrowego, cudownego dziecka?
Ciało i dusza
21 Badania psychologiczne potwierdzają, że ciężarne kobiety mają nie tylko zredukowane postrzeganie, lecz także ograniczoną pamięć krótko- i długotrwałą oraz zmniejszoną zdolność koncentracji. Istnieje wiele teorii dotyczących przyczyn tego zjawiska, jednak żadna z nich nie jest jak na razie bezdyskusyjna. Badacze rzekomo znaleźli nawet potwierdzenie faktu, że masa mózgu kobiet w ostatnim trymestrze ciąży trochę kurczy się, jednak po porodzie znowu wzrasta. To naprawdę uroczy kaprys natury!
Głupia czy gruba?! Niczym nowoczesna bajeczka brzmią wyniki badań kanadyjskich naukowców z uniwersytetu Simon Fraser w Vancouver, którzy podobno odkryli, że matki oczekujące narodzin syna dysponują lepszą pamięcią niż matki dziewczynek. Od początku ciąży do czasu długo po ponownym pojawieniu się menstruacji naukowcy śledzili karierę zawodową 39 kobiet, które w ciągu 18 miesięcy wykonywały testy na sprawność intelektualną. Ciężarne oczekujące narodzin dziewczynek ogólnie osiągały gorszy wynik. Tymczasem dużą pociechę stanowi fakt, że matki oczekujące synów mają większy apetyt...
40 EKSCYTUJĄCYCH TYGODNI
22
Sexy, sexy Już wiesz, że dzieci nie przynosi bocian, lecz powstają one w wyniku aktu seksualnego. Jednak seks to także bliskość, namiętność i pożądanie. Szkoda by było, gdybyś podczas ciąży miała z niego zrezygnować. Nie obowiązują tutaj żadne sztywne zasady, gdyż każda ciąża W czasie ciąży zmienia się ochota na seks. Libido w pierwszym i trzecim trymestrze przeważnie jest słabsze, natomiast w drugim – silniejsze.
i każda kobieta jest inna. „Wolno nam?” i „Chcemy?”. Jasna odpowiedź na pierwsze pytanie brzmi: tak – jeśli Twoja ciąża przebiega normalnie. Miejmy
nadzieję,
że
odpowiedź
na drugie pytanie także będzie twierdząca i pełna entuzjazmu.
Okres wyrzeczeń jak stąd aż do raju Jest to właściwie logiczne, że na początku ciąży wiele kobiet nie ma ochoty na seks. Jeśli codziennie muszą walczyć z mdłościami i niewysłowionym zmęczeniem, wówczas o łóżku myślą jedynie w kategoriach miejsca do spania. Seks – cóż to takiego było? Ponadto w pierwszych fazach ciąży przyszłe mamy są raczej niepewne i lękliwe i po prostu nie mają „wolnej głowy”. Ewentualnie nachodzi je osobliwa myśl, że w związku istnieje niewidoczna trzecia osoba, która zakłóca intymność.