Dookola Emaus

Page 1

P

z posłowia ks. Stefana Radziszewskiego

WYDAWNICTWO ZMARTWYCHWSTAŃCÓW

ALLELUJA ISBN 978-83-60967-86-7

*H88360|967867}

Dookoła Emaus i dalej

Ksiądz Kazimierz Wójtowicz CR (ur. w 1945 r. na Kielecczyźnie) jest doktorem teologii i cenionym rekolekcjonistą. Jest także poetą, pisarzem i tłumaczem. Założył Wydawnictwo ALLELUJA, w którym pełni funkcję dyrektora, i miesięcznik „Via Consecrata”, którego jest redaktorem naczelnym. Ostatnio wydał Glosarium i Podobne do drzewa.

Kazimierz Wójtowicz

Kazimierz Wójtowicz

owołaniem poezji Wójtowicza jest zapalanie światła w świecie nieprzyjaznym Miłości. Gdzie trąbią zwycięstwo cwaniactwa i chamstwa, prymitywizmu i cynizmu, poeta nie traci wiary. Nie jest to nowoczesna wiara w człowieka, kulturalna wiara w kulturę, bałamutna wiara w ostateczny sukces wolności i demokracji albo żałosna wiara w siebie. To wiara w miłość mocniejszą niż śmierć. W dobro lepsze od zła. W poezję, której nie jest wszystko jedno i która nie wstydzi się Tego, który wisi na krzyżu. Wójtowicz jest człowiekiem wiary i świadkiem Zmartwychwstałego. Nie jest księdzem, który „przy okazji” pisze wiersze. Jego poezja jest bardziej powołaniem niż profesją, bardziej konfesją niż kazaniem. Poeta-apostoł nie pozuje na teologa oryginała bądź sceptycznego gnostyka, który słodkawe dywagacje swojej pseudo-duchowości nazywa „wadzeniem się z Bogiem”. Wójtowicz mając do wyboru „nowoczesny” albo „chrześcijański” nie mówi, iż jest nowocześnie chrześcijański. Dlatego powtarza słowa Pawła apostoła, biegnie za uczniami w stronę Emaus i słucha milczenia Józefa z Nazaretu.



Kazimierz Wójtowicz

Dookoła Emaus i dalej ( w i e r s ze n ie ma l z ebr an e ) Posłowie – ks. Stefan Radziszewski

ALLELUJA Kraków 2012


SUPERIORUM PERMISSU: Polska Prowincja Zmartwychwstańców, L.dz. 229/2012, dnia 4 kwietnia 2012, ks. Wiesław Śpiewak CR, prowincjał Wydawnictwo ALLELUJA ul. ks. Pawlickiego 1, 30-320 Kraków tel. 12 26 62 650 www.alleluja.katolik.pl e-mail: alleluja@kr.onet.pl © Kazimierz WÓJTOWICZ & Wydawnictwo ALLELUJA dwieście siedemdziesiąty drugi tytuł ALLELUJA

ISBN 978-83-60967-86-7

Projekt okładki: Krzysztof Czapla SAC Na okładce: Adam Brincken, Maciej Zychowicz: Tryptyk Emaus w kościele seminaryjnym zmartwychwstańców „Emaus” w Krakowie

Przygotowanie do druku:

www.wydawnictwojak.pl ul. Zacisze 7, 31-156 Kraków tel./faks 12 423 25 46 Korekta: Maria Armata Typografia, skład i łamanie: Andrzej Choczewski

Druk: Drukarnia Wydawnicza im. W.L. Anczyca


Przedsłowie ( o d au tor a)



I

I pomyśleć: kiedy wielki Współzałożyciel Zgromadzenia Zmartwychwstańców ks. Hieronim Kajsiewicz CR w 1869 roku (we wstępie do wydania zbiorowego swoich dzieł) pisał: „szron jesienny na skroniach pobudził mnie do wiązania w snopki jakkolwiek chudego żniwa umysłowych prac moich”, liczył wtedy dopiero 57 wiosen. Niecała kopa, a tu już szron, wiązanie i snopki. Nie ukrywam, że podobną pobudkę i ja w sobie od dłuższego czasu czuję, i też postanowiłem przystąpić do zebrania w jedno niemal wszystkiej mojej „mowy wiązanej”; wiązanej w słupki wierszy. Tym bardziej że „licznik” czasu nabił mi już o dziesięć „punktów” więcej niż wspomnianemu Autorowi. Napisałem „niemal”, bo nie da się zebrać wszystkiego, tak jak nie da się zebrać ze ścierniska wszystkich zgrabków. A pierwszy wiersz, będący debiutem prasowym, wydrukowany został w 1974 roku w „Przewodniku Katolickim”. Potem przyszły inne czasopisma i tomiki. Tytuł tej księgi (Dookoła Emaus i dalej [Wiersze niemal zebrane]) zdradza moje fascynacje. Czytelnik szybko może się zorientować, że najwięcej tekstów kręci się dookoła tajemnicy Emaus. Rzeczywiście „Emaus” jest tak zasobnym i pojemnym znaleziskiem, że można z niego wydobyć nieskończoną mnogość „kopalin”. Jest tu więc: droga, wędrowanie, wspólnota, wiara z wątpliwościami, miłość przygaszona, resztki zduszonej nadziei, jest ucieczka, rozmowa, słowo Boże, zasłuchanie, zauroczenie, zdumienie, dołącza Obcy-Gość, przychodzi gościna, gospoda, posiłek, wzruszenie, dzielenie chleba, Sakrament, rozpoznanie, kontemplacja, zaskoczenie, rozgrzanie, przynaglenie, przyspieszenie, powrót do swoich. Oczywiście pisanie wierszy ma swoje czasy tłuste i czasy chude – zależne od wielu czynników: od klimatów wewnętrznych i pogody ducha, od obowiązków i zajęć, od dyspozycji psychofizycznej, od układów społecznych itd. Żeby nie wspomnieć o natchnieniu z Góry, według starego porzekadła: „pierwsza zwrotka jest darem bogów, a nad następnymi trzeba samemu popracować”. A jest to praca według odwiecznej reguły; to znaczy tak ustawiać słowa, aby one same dziwiły się ze swego sąsiedztwa. Te czasy tłuste i chude nie są rozdzielane równomiernie: niekiedy długo trzeba czekać na jakiś deszcz z nieba, a czarne chmury na ogół nie są zwiastunem zmiany na lepsze. Zresztą – przyznać muszę – pisanie wierszy nigdy nie było moim pierwszoplanowym zadaniem; traktowałem je jako coś marginalnego, jako hobby, któremu poświęca się czas wolny. Aczkolwiek widziałem też w tym pisaniu

Przedsłowie...

7


przedłużenie mojej misji kapłańsko-prorockiej. Wszelki patos jednak był mi zawsze obcy: raczej staram się, aby z tego, co piszę, wyzierała pokorna służba Słowu, jakiś delikatny uśmiech i nienarzucająca się podpowiedź dla życia – na ile starcza mi sił i talentu. Ksiądz Stefan Radziszewski, młody krytyk literacki i znawca poezji, zechciał nachylić się nad tymi wierszami, wgryźć się w nie i napisać życzliwe posłowie. Za ten trud składam mu braterskie dzięki. Jego obecność w tej książce jest dla mnie czymś więcej niż tylko znakiem braterstwa i wspólnoty „małoojczyźnianej”. Podziękowanie serdeczne składam też panu Andrzejowi Choczewskiemu i jego zespołowi za troskę o jakość graficzną tej publikacji. W przytoczonej Przedmowie ks. Kajsiewicz zaznaczył, że daleki jest od przyznawania wyższej wartości pracom swoim, puszcza jednak w świat te tomy, prosząc, by im Bóg pobłogosławił i by jakikolwiek owoc w duszy sprawiły. Chciałbym te słowa uczynić moimi: ośmielam się zatem te zebrane w jedno tomiki puścić między tych, którzy zechcą ze mną iść dookoła Emaus i dalej. Niech się ta księga dobrze czyta (niekoniecznie musi być przeczytana od razu od deski do deski) i niech pobudza do refleksji (niekoniecznie od pierwszej linijki)!

Kraków, 22 lutego 2012 r.

8

Przedsłowie...


rysopisy p ie lg r z ym贸w



Biję się z myślami

P

Pełno ich dookoła napadają znienacka na ogół nocą a podchodzą starodawną tyralierą jak wymusztrowane wojsko Nacierają z każdej strony atakują bez pardonu oplatają siecią szare komórki i zabierają najmniejszą drobinę snu Wtedy dopiero pełen niepokoju myślę jaki odpór dać atakom jak skutecznie wstrzymać inwazję natarczywych myśli Żadnej nie dopuszczam zbyt blisko bo nie znam wschodnich sztuk walki a myśli wszystkie bojowe zadają ciosy gdzie popadnie Więc bić się z myślami muszę i nie jest to tylko taka sobie bitewka to walka wręcz jak Jakub z Aniołem całą noc aż do wschodu jutrzenki

1 rysopisy...

557


Każde słowo

K

Każde słowo najeżone kłuje również moje serce Każda myśl brudna ubrudzi mnie od stóp do głów Każda oziębłość w relacjach mrozi też krew w moich żyłach Każde zastawione sidło czyha na moje zapomnienie

558

rysopisy...

1


Pozory

P

Pozorna nieobecność Pana Boga otwiera w nas tajemnicze śluzy dla przypływu strumienia wiary Pozorna niewiedza Pana Boga burzy pewność naszego osądu i niszczy poznane obrazy Pozorna dalekość Pana Boga niepostrzeżenie niesie samotność i prowadzi do miejsc dawnych nadziei

rysopisy...

1

559


Poza czasem i przestrzenią

P

Poza czasem nie trzeba się bać że się nie zdąży w terminie nigdy bowiem nie jest za późno i nic nigdy nie minie Zegary nie wskazują tu przemijania bo wszystko dzieje się w jednym tchnieniu całość trwa w wiecznym teraz jak zamysł rzeźby w kamieniu Poza przestrzenią kurczą się codzienne drogi bo wszystko jest jakby w jednym punkcie nie ma stąd dotąd wszędzie blisko więc niepotrzebne kierunki intuicje i funkcje Tutaj deszcz niebieski obmywa każdą ziemistość i sprawia powolny wzrost wieczności która wypełni wszelką próżnię — także tę po umarłych słowach miłości

560

rysopisy...

1


Masz nową wiadomość

O

Otwórz Księgę świętą a niebieskie światło obejmie cię ramionami Edytuj Przestrzeń najbliższą a ukaże się poczta adresowana do ciebie Odtwórz kodowany Zapis a przysłany tekst rozwinie się na twoich oczach Koniecznie użyj szczegółu a zobaczysz wszystkie atrybuty Nadawcy Wejdź w detale Wiadomości a dowiesz się o dokładnym czasie ich wysłania Jak nie zrozumiesz od razu Treści to wróć jeszcze raz do początku Dla jasności odśwież Obraz a odżyją w twym sercu dawne wspomnienia I czym prędzej przekaż dalej tę nową wiadomość czyli Dobrą Nowinę A Nadawcy szybko odpowiedz — świadectwem gorącym jak esemesy zakochanych

BB z B

rysopisy...

1

561


Żelazne urodziny

N

Na te urodziny zjawia się niespodziewanie kilku nieproszonych i niechcianych gości co jubilata trochę bawi trochę złości No bo co tu robi na przykład biologia która usiadłszy obok gospodarza wstydu i kłopotów mu przysparza Albo taka pani dziejów — historia sama będąc od dawna na rencie przynosi szmat czasu w prezencie Razem z historią przychodzą wspomnienia które kuszą oczy zieloną doliną i cudownym blaskiem który minął Chemia też podchodzi ukradkiem podrzuca korozję do żelaznej rezerwy i szuka we wnętrzu młodzieńczej werwy A cóż powiedzieć o pożółkłej metryce która w datę urodzenia skryła drobinę spełnienia

22 lutego 2010

562

rysopisy...

1


alfabetyczny S P IS u t wo r 贸w



* * * [W żarnach historii mielą się dzieje...] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . * * * [Zanim Dzieciątko w żłóbku zakwili...] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 XII 1981 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1989/1990 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

43 602 131 433

A był tam człowiek, który miał uschłą prawą rękę. . . . . . . . . . . . . . . A gdy podniosły wzrok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A gdy schodzili z góry... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A mówili oni ze sobą o tym wszystkim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Abraham Bloemaert: Uczniowie w Emaus (1622) . . . . . . . . . . . . . . . Abyście dali ciała swoje na ofiarę żywą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Abyśmy dzięki cierpliwości i pociesze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adam i Chrystus, czyli stworzenie człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adwent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adwent ostatni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Akropol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Albrecht Dürer: Święto różańcowe (1506) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ambasador nadziei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Antyfona do Biblii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Apostoł Jakub na cenzurowanym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Apostrofa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Arena w Puli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

542 584 447 585 612 155 150 618 45 593 184 613 378 373 136 132 443

Bad Hofgastein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barcelona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bazylika św. Antoniego w Padwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Benedykt — patron Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bezsłowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Biję się z myślami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Biogram Izaaka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Błaźni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Błądząc po Cmentarzu Centralnym w Wiedniu . . . . . . . . . . . . . . . . . Bo pierwsze rzeczy przeminęły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Borzymów 2011 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Boże Narodzenie 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Boże Narodzenie w moim mieście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bóg nasz jest ogniem trawiącym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bóg obdarzył mnie sowicie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bóg w gościnie u Abrahama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bóg wygnawszy człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Brama Złota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Brat Alojzy Kosiba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Budowanie domu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Być kapłanem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

387 347 346 257 372 557 332 64 269 152 636 567 603 450 538 219 50 312 393 339 179

alfabetyczny SPIS utworów

761


762

Caravaggio: Chrystus w Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Carcassonne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Casimo Rosselli: Ostatnia Wieczerza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chrystus — może arlekin? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chrystus w Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ci, co zaufali Panu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ciało . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ciąg dalszy nastąpi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ciągle jesteśmy wydawani na śmierć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ciągła formacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cieszcie się, że wasze imiona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Clown cyrkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Co chcesz czynić, czyń prędzej [I co on narobił?] . . . . . . . . . . . . . . . Co chcesz czynić, czyń prędzej [Odkąd Judasz jeden z Dwunastu] . . . Co jest napisane? Jak czytasz? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CSVI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cudowny krucyfiks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czas nasz jak cień przemija . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czas świadectwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czas żałoby albo niezliczone cuda Boże . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czekając na św. Franciszka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Człowiek jest podobny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cztery pytania w sprawie czyśćca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czy serce nie pałało w nas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czym jest człowiek, że o nim pamiętasz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czyńcie sobie ziemię poddaną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czytając nagrobki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czyż nie wiecie, że ciało wasze jest przybytkiem . . . . . . . . . . . . . . . .

354 350 641 246 298 156 209 138 153 171 271 249 278 648 581 78 637 441 451 371 506 333 107 594 230 48 108 426 644

Delfy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Diego Velázquez: Dziewczyna kuchenna ze sceną Wieczerzy w Emaus w tle (1618) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dinozaury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Do Jana Chrzciciela z obrazu Geertgena Tot Sint Jansa . . . . . . . . . . Do Matki Bożej Kazimierskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Do Matki Bożej w Bad Hofgastein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Do Matki Bożej z Mariazell . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Do Pana należy ziemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Do Pani Mentorellskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Do uczonych w Piśmie w sprawie Bożego Narodzenia . . . . . . . . . . . Do uśmiechniętego anioła z portalu katedry w Reims . . . . . . . . . . . . Dojść do słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dom Słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Domysły na temat Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

188 611 183 94 305 379 95 109 570 103 90 517 413 576


Dołączając do Trzech Króli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Droga do Emaus (drzeworyt Karla Schmidta-Rottluffa z 1918 roku) . . Droga do Emaus (miniatura z romańskiej Biblii z Awili) . . . . . . . . . . . Droga do Emaus (według Scarsellino) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Drzewa w szronie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Drzeworyt Roberta Hammerstiela: Uczniowie z Emaus . . . . . . . . . . . . Drzeworyt Waltera Habdanka: Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dwaj z nich byli w drodze do wsi, zwanej Emaus . . . . . . . . . . . . . . . .

530 149 499 577 124 392 258 469

Ecce Homo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Emigracja z kościoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Emil Nolde: Wieczerza (1909) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Emil Nolde: Zmartwychwstanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

391 522 496 572

Flohmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Forum Romanum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Frasobliwy z Beszowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

178 394 147

Gawrony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdy człowiek chce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdy kazanie Pawła się przedłużało . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdy rozmawiali i rozprawiali ze sobą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdy się pan młody opóźniał [Jak wielki jest sen] . . . . . . . . . . . . . . . . Gdy się pan młody opóźniał [Spóźnienie pana młodego] . . . . . . . . . Gdy słońce wzeszło nad ziemią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdyby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdzie dużo mądrości, tam wiele zgryzoty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdzie jest brat twój? [Może szuka świńskich strąków] . . . . . . . . . . . . Gdzie jest brat twój? [My wszyscy od niego] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdzie są progi? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gerard Van Honthorst: Wieczerza w Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Goliat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Góra Krzyży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Góry zimą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grinzing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grota Narodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grób świętego Franciszka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grünewald: Zmartwychwstanie Chrystusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grzebiąc umarłych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

427 521 449 586 406 623 273 416 403 580 401 13 93 432 492 125 223 308 400 497 535

Hymn na Jutrznię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

484

alfabetyczny SPIS utworów

763


764

I staje się drzewem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I ukazał mi Miasto święte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I zabrzmiały trąby... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inwokacje wodne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

239 111 402 482

Ja będę na ustach twoich i pouczę cię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jacopo Tintoretto: Wieczerza w Emaus (1543) . . . . . . . . . . . . . . . . . Jak tratwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jakże wąska jest droga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Janet Brooks-Gerloff: Pusty grób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeden drugiego brzemiona noście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeden dzień u Pana jest jak tysiąc lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jedenastu oznajmiło im . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jesienne popołudnie na cmentarzu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jesień idzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jesień w Alpach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jesień w mieście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jest taka miłość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jesteś blisko, Panie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeszcze nie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeśli się nie staniecie jako dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeśli zniszczeje nasz przybytek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jezus Miłosierny u dominikanów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jezus nachyliwszy się pisał palcem po ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jezus stał się poręczycielem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Józef z Nazaretu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

196 610 525 621 404 571 233 323 589 301 342 389 74 35 625 527 622 110 490 325 365 291

Kamienie wołać będą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kana Galilejska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kana polska A.D. 1982 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kaplica czaszek w Czermnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kaplica wschodnia w WSD CR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kartka z urlopu ‘81 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kasztan jesienią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Katyń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Każde słowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Każdy but żołnierza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kłopot z pustym grobem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kłopoty austriackiego kombatanta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kolumnada Berniniego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kolęda spóźnionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kolędy w hipermarkecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Komunikat prywatny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Koniec lata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

540 307 137 91 608 216 98 437 558 159 61 295 396 467 531 335 122


Koryntianie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kościół Święty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kościół św. Anny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krajobraz wielkomiejski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krzak gorejący . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Księga win . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Którzy nic nie mają . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

189 287 491 300 170 204 319

Lato 1980 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lecz Jezus nic mu nie odpowiedział . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leonardo da Vinci: Ostatnia Wieczerza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . List gończy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Litania do świętego Franciszka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

213 191 145 135 429

Łatwo przychodzi mi chcieć tego, co dobre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Łuk mój kładę na obłoki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

445 280

Madonna z ciemnego lasu w Einsiedeln . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maksymilian Maria Kolbe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marc Chagall: Białe Ukrzyżowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maria Gail w Karyntii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Martin Schöngauer: Zmartwychwstanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Massimo Stanzione: Wieczerza w Emaus (1625) . . . . . . . . . . . . . . . . Masz nową wiadomość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Matka Boska Ostrobramska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Medytacje nad językiem obcym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Metryka chrztu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Męczeństwo diakona Szczepana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Miarą naszego życia jest lat siedemdziesiąt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Miłość wszystko znosi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Między zimą a wiosną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Misja Don Kichota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Misja zmartwychwstańców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mistra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa bożej krówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa chleba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa jesienna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa karnawałowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa ministranta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa na plaży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa najkrótsza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa ołówka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa pająka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

140 176 225 619 498 642 561 488 82 336 614 318 59 388 248 380 186 645 595 487 75 245 34 486 173 259 377

alfabetyczny SPIS utworów

765


766

Modlitwa pasikonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa ślimaka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa z naszych dni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modlitwa zmawiana na drodze z Emaus do Jerozolimy . . . . . . . . . . . Moja Arka Przymierza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Moje pasterzowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mojżesz porwawszy cielca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Monolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Monolog ze śmiercią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Montserrat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Morze Martwe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mosty słowne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mowa wasza zawsze miła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Może być o uprawianiu teologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . My dziś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . My z początku XXI wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

303 101 67 578 337 244 112 485 76 142 309 292 356 252 243 520

Na cmentarzu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na dachach Rzymu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na drodze do Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na dzień Pierwszej Komunii Świętej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na izbie chorych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na kamyku wypisane imię nowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na łące . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na marginesie Antologii o św. Franciszku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na marginesie przypowieści o siewcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na Monte Cassino . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na sierpie żniwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na śmierć mojego ojca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na tej Skale zbuduję Kościół mój . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Na wsi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nad Katalogiem Zgromadzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nad testamentem Pawła VI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nad Trójcą Świętą Rublowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nad przypowieścią o chwaście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nakupiły wonnych olejków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nasza ojczyzna jest w niebie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naucz nas liczyć dni nasze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niby-pejzaż . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nie bójcie się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nie mam snów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nie upodabniajcie się do tego świata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niebo i ziemia przeminą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niech słów twoich będzie niewiele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niech świeci wasze światło przed ludźmi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niedziela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

382 640 175 32 534 320 212 72 222 397 134 526 472 215 85 88 390 121 583 56 238 100 277 16 407 473 315 194 66


Niekiedy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niektóre słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niektórzy z ludu wyszli też siódmego dnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niepodobna ujść Twojej ręki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nierozsądne wzięły lampy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niewidomy spod Jerycha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nikt młodego wina nie wlewa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . No bo jakżeby inaczej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

528 597 151 232 158 167 228 20

O ambonie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O badaniach teologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O Boże, Ty znasz moją głupotę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O języku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O Piłacie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O słowach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O świętym Krzysztofie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O świętym Marcinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O tłumaczach Biblii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O wierszu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Obłąkani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oczekujemy, według obietnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oczy ich były niejako na uwięzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Od drzewa figowego uczcie się przez podobieństwo . . . . . . . . . . . . . Od milczenia do słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Od słowa do słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Od-nowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ogień Jego zapalczywy strawi całą ziemię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oglądając pewien program telewizyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ogłoszenie o pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Około godziny jedenastej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ominęli Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . On dodaje mocy zmęczonemu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . On ich zapytał: Cóż to za rozmowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . On woła swoje owce po imieniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oni również opowiadali, co ich spotkało w drodze . . . . . . . . . . . . . . Opisanie Jonasza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ostatni dzień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ostatni powrót św. Franciszka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oto teraz czas łaski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Otośmy przed Tobą obarczeni winą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Owoce kasztana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

208 83 234 256 119 117 220 251 205 163 172 229 587 316 414 330 130 154 270 334 55 533 361 588 367 62 250 77 71 274 236 180

Pamięć trwała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pan będzie strzegł twego wyjścia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

639 105 539

alfabetyczny SPIS utworów

767


Pan był z nim, nie pozwalając upaść . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pan odliczył ludziom dni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pana jest ziemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Panie, naucz nas się modlić . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Parę rad — nie tylko na dziś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pastorałka ´76 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Peany na cześć kulturystów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Piero della Francesca: Zmartwychwstanie Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . Pierre Teilhard de Chardin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pierwszy śnieg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pieśń dołów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pieśń na Dzień Matki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pieśń o Chrystusie Frasobliwym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pieśń prymicyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pieśń ufności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pieśń wigilijna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pisanie do was o tym samym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pisząc na brudno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Plitvicka Jezera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po co piszę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po Czarnobylu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po dłuższym czasie powrócił pan owych sług . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po sierpniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po wyjściu z Museum des 20. Jahrhunderts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pochwała Marty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pochwała stanu wojennego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Początek jesieni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Początek żniw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pod Górą Przymierza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pod kapitelem katedry w Autun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pod koniec lata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poeci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pogrzeb Wisławy Szymborskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pokłon Trzech Króli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Polski exodus 1990 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pompeje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ponieważ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pont du Gard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pont d’Avignon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pontormo: Wieczerza w Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postawa krytyków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postojnska Jama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poszedł mi na rękę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poszedł po rozum do głowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poufne instrukcje o przepowiadaniu przyszłości . . . . . . . . . . . . . . . . Powinieneś był oddać moje pieniądze bankierom . . . . . . . . . . . . . . .

768

317 104 322 276 127 46 11 353 120 218 15 33 29 27 28 288 452 598 439 203 285 240 128 260 417 133 97 214 331 383 425 519 647 174 434 399 466 349 144 398 293 444 633 635 126 537


Powrócić do pierwszej miłości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Powrót . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Powszechnie wiadomo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poza czasem i przestrzenią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pozory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pójdź za Mną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pół biedy (ballada) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pół biedy [Gdy w sobie czujemy niekiedy] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Późna jesień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prawdy okołowielkanocne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prawie że elegia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prognoza amatorska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prolog do Apokalipsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Propozycja reklam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prośba do Ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Próba opisu cmentarza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przechowujemy zaś ten skarb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przed Całunem Turyńskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przed Murem Płaczu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przed szopką . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przed Tobą, Ojcze, stajemy skruszeni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przedwiośnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przejęzyczenie 1 Kor 13, 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przemija postać tego świata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przewodnia siła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przy ołtarzu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przygniatają nas nasze przewiny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przyjdą ze wschodu i zachodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przyjdź, Panie! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przyjmijcie mnie nawet jako szaleńca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przykazanie jedenaste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przymiarka do drogi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przymierze Moje wypiszę na ich sercu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przyobleczmy się w zbroję światła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przypiski do przypowieści o miłosiernym Samarytaninie . . . . . . . . . . Przyszedłem ogień rzucić na ziemię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przyszli najęci około jedenastej godziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . przyprowadzić do Jerozolimy zwolenników tej drogi . . . . . . . . . . . . . Ptujska Góra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pytania ciemnej godziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pytania podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

628 262 58 560 559 54 385 599 181 604 23 129 165 386 79 87 199 643 311 289 620 340 459 279 431 207 321 157 31 53 376 384 360 200 60 324 541 513 438 415 460

Rachunki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Reklamy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rembrandt: Chrystus w Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

118 463 575

alfabetyczny SPIS utworów

769


770

Robert Zünd: Droga do Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Roland Litzenburger: Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozglądając się po kaplicy Seminarium Duchownego w Elblągu . . . . Rzygacze katedr gotyckich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rzym: Schody Hiszpańskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

226 574 552 146 395

Sagrada Familia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sandomierz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sanktuarium Wniebowstąpienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sanktuarium w Trsat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Save Our Souls . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sąd nad zmarłym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Serce jest zdradliwsze niż wszystko inne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sieger Köder: Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Siekiera do pnia już przyłożona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Siewca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Skarga Ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Skoro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Słonecznik zimą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Słoneczniki jesienią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Słowa moje, które włożyłem ci w usta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas . . . . . . . . . . . . . . . . Słowo w słowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Służba Słowu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sobie na 50. urodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sparta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spotkać Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spotkanie na drodze do Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spowiedź dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sprostowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stadion olimpijski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stał się podobny do ludzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stan posiadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stara kobieta na cmentarzu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stift Göttweig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strofy do Ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stworzył więc Bóg człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Suplikacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Synu człowieczy, przygotuj sobie rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Szukając miejsca w betlejemskiej szopce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

141 351 313 442 267 148 266 359 573 582 304 210 532 182 123 329 471 624 421 80 476 185 81 297 265 566 187 409 86 268 224 89 357 296 362 465

Ślęża . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Śmierć Maryi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

352 355


Świat bakterii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Świeca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Święty Antoni od zgubionych rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Święty Kazimierz Trzyręki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

343 428 221 489

Tajemnica paschalna albo sztuka umierania . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoniczne rozmowy z Bogiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Teologia moralna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Teresa z Awili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Thomas Zacharias: Droga do Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . To, co dawne, minęło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . To, co jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . To jest przymierze soli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . To jest wasz czas i panowanie ciemności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . To nie potrwa długo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Troki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tryptyk EMAUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trzeci raz w Lourdes (1984) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trzy widoki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Trzymam się słowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tułactwa moje policzyłeś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tułaczem i zbiegiem będziesz na ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ty ze wszystkich stron mnie ogarniasz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tycjan: Wieczerza w Emaus (1530) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

503 65 206 177 299 408 281 358 197 436 493 605 348 545 457 363 51 275 609

U niepokalanek w Szymanowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . U stóp Mont Saint-Michel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uroczystości żałobne albo lud woła: święty natychmiast . . . . . . . . . . Urodzić ciszę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

494 68 509 18

Via Dolorosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

310

W Betlejemie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W domu Ojca Mego jest mieszkań wiele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W drodze do Emaus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W duchu Ośmiu Błogosławieństw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W górach pod wieczór . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W hotelu nocą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W konfesjonale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W Lourdes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W międzyczasie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W ojczyźnie Jezusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W piecu ognistym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

30 366 345 461 423 70 264 69 536 314 169

alfabetyczny SPIS utworów

771


W ręku Jego i my . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W Rzymie po raz drugi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W słowie Twoim położyłem nadzieję . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W sprawie muzeum słów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W tej samej godzinie wybrali się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Walczcie wspólnie o wiarę w Ewangelię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wchodźcie przez ciasną bramę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wczesne lato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Według Piłata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Westchnienie dziękczynne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Weź twego syna jedynego, którego miłujesz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Widziane z okna plebanii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wieczny delegat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wieczorem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wieczorny rachunek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wielkanoc 1990 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wielkanoc 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wielkanocne spóźnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wielki Tydzień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wiemy, że jak długo pozostajemy w ciele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wierzby w marcu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wieża Babel Piotra Breugla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wigilia 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wigilia na Rynku Krakowskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wiosna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wiosna w mieście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Witając Papieża . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wkoło mgła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wołania z ciemności egipskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wpadłem na pomysł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wrócisz do ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wrześniowe słońce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wskrzeszenie Łazarza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wszystko, co staje się jawne, jest światłem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wszystko to są tylko cienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wtedy odszedł od Niej anioł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wtedy swe miecze przekują na lemiesze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wy dajcie im jeść . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wy jesteście moimi świadkami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wy jesteście solą ziemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wy jesteście światłem świata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej [Choć odchodzę codziennie] . . . . . . . . Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej [Odkąd wiem] . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wyleję na was czystą wodę i będziecie czyści . . . . . . . . . . . . . . . . . Wyprzedaż niedzieli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

772

227 139 198 84 448 237 364 462 374 474 52 255 338 422 420 477 579 607 596 57 302 92 569 568 211 73 253 217 168 600 106 96 290 629 192 590 646 470 418 272 544 195 190 446 626 381


Wyrzucili Go z miasta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wystawiony do wiatru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wyznanie Judasza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wziął się w garść . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

627 166 563 634

Z Emaus do Jerozolimy i z powrotem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z Księgi Amosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z Księgi Liczb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z Księgi Rodzaju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z Księgi Sędziów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z Księgi Wyjścia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z listu Judasza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z pielgrzymki Roku Świętego 1975 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z regulaminu służb cmentarnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z teologii dziecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego? . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zadar: St. Donat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zapowiedzi o ślubie św. Franciszka z Panią Biedą . . . . . . . . . . . . . . . Zaproszenie kasztana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaraz się zacznie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdaj sprawę z włodarstwa swego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zewnątrz walki, wewnątrz obawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zgadywanki eschatologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ziemia Obiecana [Chociaż każdy nosi ją w sercu] . . . . . . . . . . . . . . Ziemia Obiecana [To czego jeszcze nie ma] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zima i miasto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zjedz tę księgę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Złoto wasze i srebro zardzewiało . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zmartwychwstały ukazujący się swej Matce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zmiana pogody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Znowu w Lourdes (1981) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zwierzęta w moim mieście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

468 430 164 375 524 294 419 44 254 247 405 440 102 424 601 113 193 564 306 458 99 453 231 638 341 143 344

Żelazne urodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Życzenia (jak zwykle) spóźnione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Życzenia noworoczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Żywy krzyż . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

562 529 478 616

alfabetyczny SPIS utworów

773



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.